polona rumana japona

Transkrypt

polona rumana japona
TRIESMA TOMO
Ido
POLONA
Pag.
RUMANA
Pag. 67
JAPONA
Pag.112
2
Ido
Polona
A
a (ad)-do
abad/o-opat,przełożony klasztoru
abak/o-liczydło
abandon/ar-porzucić,opuścić
abanik/o-wachlarz
abas/ar-obniżać,opuszczać[ w dół]
abat/ar-obalić,spowodować upadek
-przez uderzenie
abces/o-ropień [pat]
abcis/o-odcięta [mat]
abdik/ar-abdykować,zrzekać się
abdomin/o-1.brzuch,podbrzusze [med.]
-2.odwłok [u owada]
abel/o-pszczoła
aberac/o-aberracja,zboczenie,odchy-lenie [med. i astr]
aberac/ar-wykazywać aberrację,odchy--lenie/ zboczenie [t.med.]
abiet/o-jodła;choinka
abism/o-odchłań,przepaść
abjur/ar-odwoływać [zeznania],
-wyrzekać się[poglądów]
ablacion/o-1.niszczenie,kruszenie
-2.wycięcie,usunięcie [med.]
ablacion/ar-1.niszczyć,kruszyć,
-2.usuwać,wycinać [med.]
ablakt/ar-odstawić od piersi,przestać
-karmić piersią
ablativ/o-narzędnik [gram]
ablegat/o-ablegat,wysłannik ,zastępca
-legata papieskiego [rel]
abneg/ar-ulegać abnegacji,wyrzekać
-się [czegoś]
abomin/ar-brzydzić się,mieć obrzydze-nie,czuć wstręt
abon/ar-abonować,pronumerować
abord/ar-przybijać do lądu,wchodzić
-do portu/przystani
aborijen/a-pierwotny,tubylczy
abort/ig/ar- spędzać płód,dokonywać
aborcji
aboy/ar-szczekać
abrevi/ar-skracać,skrócić [słowo]
abrevi/ur/o-skrót
abrikot/o-morela [bot]
abrtikot/ier/o-morela [drzewo]
abrupt/a-gwałtowny,raptowny
absent/a-nieobecny
absint/o-piołun [bot]
absolut/a-absolutny,zupełny
absolv/ar-rozgrzeszać,dawać
rozgrzeszenie,
-uniewinniać
absorb/arabsorbowac,wchłaniać,pochłaniać
-[t,myśli]
absten/ar-powstrzymywać się [od czegoś]
abstinenc/ar-być abstynentem,być
wstrzemięź-liwym
abstrakt/ar-abstrahować,nie uwzględniać,
-pomijać
absurd/a-absurdalny,niedorzeczzny
abuli/o-abulia,chorobliwy brak woli,
-bezwolność [pat]
abund/ar-występować w wielkich
ilościach,
-obfitować
abund/a-obfity,zasobny,liczny,bujny
abut/ar-prowadzić,wieść [dokądś=ad]
acel/ar-przyspieszać;popierać
acend/ar-zapalać [np.światło],podkładać
-ogień
acens/ar-podnosić [się],iść [w
górę],wznosić
-się
acenso-fest/o-wniebowzięcie
Chrystusa,wniebo-wstąpienie Chrystusa
acens/il/o-winda,podnośnik [techn]
acent/o-akcent
acent/iz/ar-akcentować,położyć nacisk
acept/ar-akceptować,przyjmować
-[t.gości]
acer/o-klon [bot]
acerb/a-cierpki,zgryźliwy
aces/ar-zbliżać się,porzybliżać się,
-mieć dostęp [do czegoś]
aces/ebl/a-dostępny,w zasięgu
acesor/a-dodatkowy,uboczny
acetat/o-sól kwasu octowego,
-octan [chem]
acetilen/o-acetylen
acetometr/o-acetometr [przyrząd do mie-rzenia zawartości octu]
acian/o-chaber,bławatek [bot]
acid/a-kwaśny
acid/o-kwas [chem]
acident/o-nieszczęśliwy wypadek
acident/ar-s/powodować wypadek,
-s/powodować zakłócenie
acidometr/o-acidometr [przyrząd do
-mierzenia zawartości
-kwasu]
acion/o-akcja;papiery wartościowe
acipitr/o-jastrząb
aciz/o-akcyza,podatek państwowy
adapt/ar-adaptować,dostosowywać,
-przystosowywać
ad [=a]-do
ad-avan/e -naprzód,do przodu
ad en-do [środka czegoś]
adept/o-adept,zwolennik
adequat/a-adekwatny,odpowiedni
adher/ar-przy/należeć[do kogoś/
-lub czegoś]
ad-hike-tutaj,dotąd
adi/ar-żegnać,pożegnać
adi/o-pożegnanie
adiabat/a-przeciwcukrzycowy [med.]
ad-ibe-tam,tamtędy
ad-ir/ar-dochodzić,nadchodzić
ad-infre-w dół,do dołu,nadół,na dole
adicion/ar-dodawać [w matematyce]
adicion/o-dodawanie [w matematyce]
ad-jac/ar-graniczyć,przylegać do,
-sąsiadować
adjektiv/o-przymiotnik [gram]
ad-judik/ar-sądzić,osądzać
ad-junt/ar-dodać,dodawać,dołączyć [coś]
ad-jur/ar1.przysięgać,zaprzysiąć,przysięgą
- stwierdzać,
-2.zażegnać,zaklinać [t.duchy itp.]
-3.błagać,usilnie prosić
ad-just/ig/ar-doprowadzić do właściwego
stanu;
-dostosować
adjutant/o-adjutant,oficer pomocniczy ad-maxim/e-do maksymum
ad-minim/e-do minimum
administr/aradministrować,kierować,zarządzać
administr/eri/oadministracja,zarząd,kierownictwo
admir/ar-podziwiać
admiral/o-admirał
admis/ar-pozwalać,dozwalać,zezwalać
ad-mont/e-w górę [rzeki],pod prąd
adolec/ar-dorastać,stawać się dorosłym
adopt/ar-adoptować,przysposabiać
ador/ar-adorować,wielbić,czcić,uwielbiać
ad-port/ar-przynieść,przynosić;apotrować
ad-poz/ar-odłożyć,położyć [na miejsce]
adragant/o-traganek [bot]
adres/o-adres [różne znaczenia]
adres/iz/ar-adresować
adsorb/ar-adsorbować,wchłaniać przez
-warstwę powierzchniową
adult/a-dorosły,pełnoletni
adulter/ar-cudzołożyć
adurol/o-adurol [che,]
ad-val/e-w dół [rzeki],z prądem
ad-ven/ar-przybyć,przybywać
adverb/o-przysłówek [gram]
ad-ver/e-naprawdę,na pewno
advers/a-przeciwny,będący w opozycji
ad-vok/ar-przywoł(yw)ać
advokat/o-adwokat
adyunt/o-adiunkt;urzędnik koordynyjący
aer/o-powietrze
aerobi/a-aerobiczny,mogący żyć w
środowi-sku zawierającym tlem/powietrze
aerolit/o-aerolit,meteroryt[=meteoro]
aerometr/o-aerometr,przyrząd mierzący
-ilość powietrza
aerometri/o-aerometria
aeroplan/o-aeroplan,samolot[t.aviacilo]
akut/a-ostry [wyraz med./matem/muz]
agreabl/a- uprzejmy,miły
aeroskop/o-aeroskop [instrument,za
akuz/ar-oskarżać
agronom/o-agronon
-pomocą którego zbiera się
akuzativ/o-biernik [gram]
agronomi/o-agronomia
-mikroskopijne drobiny
al/o-skrzydło [ptaka,samolotu,wiatraka,
agul/o-igła do szycia
-kurzu zawieszone w
-okna,drzwi,itp.]
aji/o-adżio,mienie
-atmosferze/powietrzu]
alabastr/o-alabaster
ajil/a-zręczny,sprawny [zwł,ruchowo]
aerostat/o-aerostat,sterowiec,balon
alakt/ar-karmić piersią
ajiot/ar-uprawiać spekulację na zmianie
afabl/a-uprzejmy
alarm/ar-alarmować
-kursów
afanon/o-intruz,człowiek wściubiający
alaud/o-skowronek [orn]
ajorn/ar-zwlekać,odwlekać,odraczać
-nos we wszystko
alb/o-alba,komza [rel]
ajur/o-ażur,tkanina ażurowa
afazi/o-afazja,zaburzenie mowy
albatros/o-albatros [orn]
ajur/oz/a-przezroczysty,ażurowy
afecion/ar-mieć skłonności [sercowe],
alberg/o-1.zajazd przydrożny,
ajust/ar-doprowadzać do włąściwego
-afektować się,kierować się
-2.przytułek [kat]
-stanu;dopasować się
-porywami serca
albin/o-albinos,bielak [pat]
ajut/o-1.niedopałek [papierosa],
afecion/o-poryw serca,tkliwość,
album/o-album
-2.ogryzek (owocu);[p.stump/o]
-chorobliwe wzruszenie
albumen/o-białko [roślinne]
-3.dysza [techn]
afektac/ar-objawiać afekcję,przybierać
albumin/o-białko [chem]
akaci/o-akacja [bot]
-pozę,przesadnie udawać
albuminuri/o-albuminuria,białomocz
akademi/o-akademia [różne znaczenia]
afektac/(ul)/o-afekciarz.pozer,udawacz
alburn/o-biel [bot]
akant/o-akant,ostrodrzew [bot]
afeli/o-afelium,punkt odsłoneczalcion/o-zimorodek [orn]
akap/ar-robić zapasy w celu spekulacji;
-niony [astr]
aldehid/o-aldehyd [chem]
-spekulować,uprawiać paserstwo
afer/o-sprawa [t.sądowa],afera
ale/o-aleja,deptak
akar/o-roztocz,świerzb [p.zeko]
afidi/o-mszyca [ent]
aleg/ar-argumentować,dowodzić prawdy
aklam/ar-1.aprobować [okrzykiem,
afirm/ar-afirmowąć,stwierdzać,
alegori/o-alegoria
- oklaskami],
-potwierdzać,deklarować,
alej/ar-przynosić ulgę;ulżyć
-2.wyrażać zadowolenie
-że dane są prawdziwe
aklimat/ar-aklimatyzować,przyzwyczajać alen/o-szydło
afish/o-afisz,plakat
alert/a-rześki,żwawy,żywy;czujny
-do miejscowego klimatu
afix/o-afiks,zrostek [gram]
alexandrin/o-aleksandryn [rodz.wiersza]
akne/o-trądzik,wyprysk
aflikt/ar-trapić,martwić [kogoś]
alez/ar-przewiercać,rozwiercać
akor/o-tatarak [p.kalamo]
aflikt/es/ar-trapić się,martwić się
alfabet/o-alfabet
akomod/ar-akomodować,przystosować,
aforism/o-aforyzm
alfenid/o-alfenid,chińskie srebro [chem]
-dopasować [.opt]
afrank/ar-frankować,naklejać znaczki
akompan/ar-1.towarzyszyć,odprowadzać, alg/o-alga [bot]
-na koperty
algebr/o-alalgebra
-2.akompaniować [muz]
afrank/ur/o-frankowanie,naklejanie
ali/o-czosnek [bot]
akonit/o-tojad,salomonek [bot]
-znaczków na koperty
alianc/ar -łączyć przez ślub,wchodzić
afront/ar-przeciwstawiać się,stawiać upór akont/o-aconto [=na rachunek],
-w koligacje rodzinne
-akonto [=zaliczka]
aft/o-afta,pleśniawka,gnilec ustny [pat]
alibi/o-alibi
akord/ar-zgadać się,być w zgodzie,
afust/o-laweta,łoże działa
alidad/o-alidada,celownica [astr]
-współgrać [kolory /muzyka]
afuzion/ar-nalewać,polewać,przelewać
alien/ar-sprzedawać,zbywać
akordeon/o-akordeon
ag/ar-działać,robić [coś]
alienac/ar-być chorym umysłowo
akr/a-ostry
ag/ad/o-działanie,działalność
alienac/ik/[a]o-chory
akra-dolc/a-ostrosłodki
agac/a-cierpki,zdrętwiały
umysłowo/psychicznie
akredit/ar-akredytować
agac/ar-mieć cierpki smak
aligator/o-aligator [zoo]
akrid/o-szarańcza [p.lokusto]
agam/a-agamiczny,bezpłciowy [bot]
aliment/ar-1.zaopatrywać we wszystko
agap/o-agapa,przyjęcie pierwszych Chrześ- akrobat/o-akrobata
- potrzebne do życia;
akroch/ar-wieszać na haku,zahaczać,
-cijan;uroczysta wieczerza [rel]
-2.płacić alimenty
-zaczepiać,przyczepiać
agarik/o-bedłka [grzyb]
aline/o-ustęp,akapit,nowy wiersz
akromat/a-achromatyczny,bezbarwny
agat/o-agat [kamień wartościowy]
alini/ar-liniować;porządkować
akromi/o-wyrostek barkowy [med.]
agav/o-agawa [bot]
aliterac/o-aliteracja
akropol/o-akropol
agend/o-agenda,dzienny notatnik spraw,
alize/o-wiatr-passat
akrostik/o-akrostych [lit]
-kalendarz terminowy
alk/o-łoś [zoo]
agent/o-agent [różne znaczenia];pośrednik akroteri/o-akroterion,naszczytnik [arch]
alkalio-zasada,ług,alkalium [chem]
akt/o-akt [różne znaczenia]
agent/eri/o-agencja
alkaloid/o-alkaloid [chem]
aktini/o-1.aktynia [ukwiał] [zoo],
~/o sociem/a -agencja towarzyska
alkemi/o-alchemia
-2.aktyn [chem]
agit/ar-agitować
alkohol/o-alkohol
aktiv/a-aktywny,czynny [t.gram]
agl/o-orzeł [orn]
alkov/o-alkowa
aktiv/o-1.str.czynna [gram]
aglomer/aralmanak/o-almanach,kalendarz [p.t.
-2.aktywa [handl]
aglomerować,łączyć,zlepiać,skupiać
-=kalendario]
aktor/o-aktor
aglutin/ar-sklejać,zlepiać [klejem]
almon/ar-dawać jałmużnę;[prosić o
aktual/a-aktualny
(p.gluagar)
akul/ar-zagonić do miejsca,z którego nie -jałmużnę/żebrać=mendikar]
agnel/o-baranek [rel]
aln/o-olcha [bot]
-ma ucieczki;złapać w pułapkę
agnosk/ar-uznawać
alo/o-aloes [bot]
akumul/ar-akumulować,gromadzić
agoni/ar-być w agonii,umierać w agonii
alonge-wzdłuż
agorafobi/o-agorafobia,lęk przestrzeni [pat] akumulator/o-akumulator
akurat/a-akuratany,dokładny,skrupulatny, alopeci/o-alopecja,wypadanie włosów,
agost/o-sierpień
-łysienie
-punktualny
agr/o-pole [ziemia uprawna]
alotrop/a-alotrop(iczn)owy,wielopostaakush/ar-pomagać przy porodzie;
agro/kultiv/o-agrokultura,uprawa ziemi
-ciowy,w wielu postaciach
-przyjmować noworotka
agro/kultiv/isto-rolnik,farmer
aloy/ar-stopiać,tworzyć stop
akustik/o-akustyka
graf/o-agrafka,haczyk,spinka,zapinka
aloy/ur/o-stop [metali]
alp/o-hala,pastwisko wysokogórskie
alpak/o-alpaka [lama i wełna]
alt/a-wysoki
alt/o-altówka [instrument muzyczny]
alto-voc/o-alt [głos]
altar/o-1.ołtarz [rel]
-2.stół ofiarny pogan
alte/o-ślaz
alter/ar-zmieniać,odmieniać
alternativ/o-alternatywa
alternativ/a-alternatywny
altitud/o-wysokość [nad poziomem morza]
altr/a-inny [przyi]
altr/u-inny [zaim]
altr/i-inni [zaim.l.m.]
alud/ar-robić aluzję,napomykać
alumet/o-zapałka
alumet/uy/o-paczka zapałek
alumin/o-tlenek glinu;korund [chem]
alumini/o-aluminium,glin [chem]
alun/o-ałun [chem]
aluvion/o-holocen,epoka polodowcowa
[geol]
alveol/o-alweola,jama,zagłębienie
[med./bot]
amalgam/o-amalgamat,stop z rtęci,rtęcień
am/ar-kochać,lubić
amans/.ar-wychowywać,obłaskawiać
[ludzi,
-zwierzęta - p.,domtar,dresar]
amar/o-lina[kotwiczna,ładunkowa];kabel
amarant/o [bot]-szafran,brunatek;amarant
amator/o-amator
amauros/o-amauroza,nieuleczalna ślepota
amazon/o-amazonka;[synonim
zniewieściałe-go mężczyzny „chłopobaba”]
ambasad/o-ambasada
ambici/ar-mieć ambicję,być ambitnym
ambici/o-ambicja
ambigu/a-dwuznaczny,niejasny
ambl/ar-iść/biec jednochodem
ambl/o-jednochód
aambon/o-ambona [różne znaczenia]
ambos/o-kowadło
ambr/o-ambra [pachnidło,kadzidło]
ambrozi/o-ambrozja [pokarm bogów]
ambulanc/o-ambulans,karetka pogotowia
ameb/o-ameba
amelior/ar-ulepszać,polepszać
amend/o-1.rekompensata pieniężna
-2.poprawka do wniosku
ament/o-bazia,kocanka
ametist/o-ametyst
amfibi/o-1.płaz ziemnowodny,
-2.amfibia,pojazd wojskowy
- pływający
amfor/o-amfora
amid/o-amid [chem]
amidol/o-amidol [chem]
amik/o-przyjaciel
amik/in/o-przyjaciółka
amil/o-mąka ziemniaczana,
-skrobia;krochmal
amnesti/ar-amnestionować,ogłaszać
-amnestię,uwalniać od kary
amnezi/o-amnezja
amnion/o-owodnia,błona płodowa
amon/o-amon NH3.
amonio-amonium NH4.
aoniak/o-amoniak
amonit/o-amonit [paleont]
amont/ar-sumować,wychodzić z
-[rachunku];wynosić [suma]
amor/ar-kochać zmysłowo,pożądać
-zmysłowo[POTkochać(się)]
amortis/ar-amortyzować,umarzać dług
ampl/a-obszerny,obfity
amplitud/o-amplituda
ampul/o-1.ampułka,
-2.żarówka
amput/ar-amputować,obcinać [med.]
amulet/o-amulet
amuz/ar-bawić,zabawiać [kogoś]
anabaptist/o-anabaptysta,nowochrzczeniec
[rel]
anad/o-kaczka [p.bernakl/o; eder/o]
anaerobi/a-beztlenowy {bakterie]
anagal/o-kurzyślad [bot]
anagram/o-anagram,przestawianka
anakolut/o-anakolut [lit]
anakoret/o-anakoreta,pustelnik [p.eremito]
anakronism/o-anachronizm
analgezi/ar-być nie wrażliwym na ból
analgezi/o-analgezja,niewrażliwość na ból
analgezi/iv/a-niewrażliwy na ból [przym]
analitik/a-analityczny
analitik/o-analityka,analiza matematyczna
analiz/ar-analizowac,dokonać analizy
anal/o-annał,
analog/a-analogiczny
anamorfos/o-anamorfoza
ananas/o-ananas [bot]
anas/ier/o-drzewo ananasowe [bot]
anpest/o-anapest[rodzaj wiersza starożytn.]
anarki/o-anarchia
anatem/ar-rzucać klątwę [p.exkomunikar]
anatomi/o-anatomia
ancestr/o-pra-człowiek,przodek
Anchov/o-anchis,sardela
Ancien/a-stary,starodawny
androgin/a-dwupłciowy [bio]
anekdot/o-anekdota
anemi/o-anemia [pat]
anemometr/o-anemometr,wiatromierz
aemon/o-zawilec;sasanka [bot]
aneroid/o-ameroid,barometr puszkowy
anestezi/ar-znieczulać
anestezi/o-anestezja,znieczulenie
anet/o-koper,koperek [bot][p.fenikulo]
anex/ar-anektować,dokonywać aneksji ,
-włączać [siłą]
angel/o-wędka [do łowienia ryb]
angel/ag/ar-łowić ryby na wędkę [łowić
ryby
-za pomocą sieci = peskar]
angelik/o-dzięgiel [bot]
4
angin/o-angina [pat]
Angl/a-angielski
anglikan/a-anglikański [dot.rel/kościoła]
angor/ar-doznawać trwogi/lęku;
-trworzyć się
angoro-kapro-koza angorska
anguil/o-węgorz [icht]
angul/o-kąt [różne znaczenia]
anhel/ar-oddychać z trudem,sapać,
-dyszeć
anhidr/a-odwodniony [chem]
anilin/o-anilina
anim/ar-re/animować,ożywiać [p.t.
-vivigar/vigligar]
animal/o-zwierzę [udomowione; zwie-rzę dzikie=bestio)]
animal/ar/o-świat zwierząt;fauna[=fauno]
aniversari/o-rocznica
aniz/o-anyżek [bot]
anjel/o-anioł
anke-także,również
ankilos/o-nieruchomość stawu [med.]
ankolos/ar-unieruchamiać staw [chir]
ankore-jeszcze
ankr/o-kotwica
anm/o-dusza
anm/oz/a-duchowy,mający duszę
anobi/o-kołatek [ent]
anod/o-anoda [+];[katodo (-)]
anomal/a-anomalny,wykazujący
-anomalię
anonim/a-anonimowy
anorak/o-kurtka
ans/o-uchwyt,rączka,ucho [naczy-nia kuchennego]
antagonism/o-antagonizm
antagonist/o-antagonista
antarktik/a-antarktyczny
ante-przed [(czas) - przyim]
-[przed (miejsce)=avan]
ante/e-na przodzie [zaim]
antecedent/o-wydarzenie uprzednie
antecedent/a-uprzedni
antecedent/e-uprzednio
anten/o-1.antena [rad/tv],
-2czułki,macki [owada];[p.tentakulo]
anter/o-pylnik [bot]
anti--oznaczjący :przeciw,przeciwny
anticip/ar-uprzedać [z góry]
anticip/e-z góry,wcześniej
antidot/oantydotum,odtrutka,przeciwśrodek
antifon/o-antyfona
antifraz/o-antyfraza
antikrist/o-antychryst
antilop/o-antylopa [zoo]
antimilitar/ism/o-antymilitaryzm
anti-~/ist/o-antymilitarysta,przeciwnik
wojny
antimoni/o-1.antymonium [chem]
-2.antymonia,sprzeczność [log]
antipati/ar-czuć antupatię,odczuwać
niechęć
antipati/o-antypatia,niechęć
antipirin/o-antypiryna,środek p/gorączce
antipod/o-antypoda
antisepsi/ar-stosować środki
antyseptyczne
antisept/a-antyseptyczny,przeciwgnilny
antitez/o-antyteza
antitoxin/o -antytoksyna,odtrutka,środek
-antytoksyczny
anti-verm/o-środek przeciw robakom
antologi/o-antologia
antonim/o-antonim [wyraz przeciwstawny]
antonomazi/o-antonomazja [lit]
antracit/o-antracyt [min]
antrax/o-wąglik,czarna krosta [med.]
antropoid/a-człekokształtny,antropoidalny
antropoid/o-antropoid,małpa
człekokształtna
antropologi/o-antropologia,nauka o
człowieku
antropometri/o-antropometria,pomiar
czlonów
antropmorf/aantropomorficzny,wskazujący
-cechy ludzkie
anunc/ar-ogłaszać,anonsować,obwieszczać
anunco-fest/o-Zwiastowanie N.M.P.
[święto]
anus/o-odbytnica [anat]
aorist/o-aoryst [czas koniugacyjny w j
-języku greckim,wyrażający
-czynność czasu przeszłego]
aort/o-aorta,tętnica główna [med.]
aort/it/o-zapalenie aorty [pat]
apanaj/o-apanaże,uposażenie książąt
apar/ar-zjawiać się,ukazywać się;
-okazać się [kimś/czymś]
aparat/o-aparat[różne znaczenia]
apart/a-oddzielny,odrębny
apartament/o-apartament
aparten/ar-nalężeć,być własnością
aparten/o-przynależność,;właściwość
apati/o-apatia,zniechęcenie
apel/ar-apelować,odwoływać się
-[t.prawnie]
apendic/o-1.wyrostek robaczkowy,
- 2.apendyks,suplement,
- uzupełnienie,dodatek
apendic/it/o-zapalenie wyrostka robacz-kowego [pat]
apene-ledwie,zaledwie,dopiero co
apercept//ar-apercypować,widzieć,
-rozumieć [wyraż.filozof.]
apert/ar-otwierać,otworzyć
apetit/ar-mieć apetyt
apetit/ig/ar-pobudzać apetyt
api/o-seler [bot];(p.celerio),
aplast/ar-z/gnieść,zgniatać,z/miażdzyć
-s/kruszyć,z/druzgotać
aplaud/ar-oklaskiwać
aplik/ar-aplikować,stosować
apodiktik/a-apodyktyczny,nie znoszący
-sprzeciwu,narzucający
-swoją wolę
apofiz/o-apofiza,zgrubienie kości;
-odrośl [med.]
apog/ar-opierać,wspierać,podpierać,
-popierać [coś/kogoś]
apog-ark/o-łuk wspierający
apog-trab/o-belka podtrzymująca
apog/il/o-poręcz,oparcie,podpórka
apoge/o-apogeum,punkt kulminacyjny
apokalips/o-apokalipsa
apokrif/a-nieautentyczny,podrobiony,
apolog/o-bajka pouczająca [ z udziałem
-zwierząt]
apologi/oapologia.obrona,usprawiedliwienie
aponevros/o-aponewroza,rozcięgno {anat]
apoplexi/o-apopleksja,udar [pat]
apostat/o-apostata,odstępca,odszczepieniec
aposteriori/e-a posteriori
apostil/o-notatka,notka
aposteriori/e-a posteriori
apostol/o-apostoł
apostrof/o-apostrof
apotek/o-apteka
apotem/o-apotema [geom]
apoteoz/o-apoteoza,ubóstwianie
apozicion/oapozycja,dopowiedzenie,przydaw-ka rzeczowna[gram]
apr/o-dzik
aprentis/o-uczeń [u
rzemieślnika];praktykant
apret/ar-apretować [tkaniny]
apret/ur/o-apretura
april/o-kwiecień
aprior/e-a priori
aprob/ar-aprobować,,uznawać za dobre
absid/o-absyda,apsyda [arch,.astr]
apt/a-być zdatnym,nadawać się
apud-przy,obok,u
apud/a-styczny,oboczny,graniczący
aqu/o-woda
aquafort/o-akwaforta
aquamarin/o-akwamaryna
aquarel/o-akwarela
aquari/o-akwarium
aquedukt/o-akwedukt,wodociąg
aquir/ar-nabyć,zdobyć,osignąć
ar/o-ar [ziemi]
arabesk/o-arabeska
arak/o-arak
araknoid/o-opona pajęcza [med.]
arane/o-pająk
arane/aj/o-pajęczyna
aranj/ar-aranżować,organizować,
-urządzać
aranj/em/a-umiejący urządzić,obrotny
arbalest/o-kusza
arbitr/ar-być arbitralnym
arbitraj/ar-sądzić/orzekać w drodze
-arbitrażu
arbitri/o-samowola
arbor/arabor/o-drzewo;wał,cylinder
[techn]
arbust/o-krzak,krzew [bot]
arbut/o-owoc chróściny/jeżówki [bot]
5
arbut/ier/o-chróścina,jeżówka [drzewo]
arch/o-arka
~/di kontrat/o-arka przymierza [rel]
ardez/o-łupka;dachówka
ardor/ar-jarzyć się,żarzyć się;pałać,
-gorzeć
ardu/a-chropowaty; poorany
arek/o-palma batelowa [owoc]
arek/ier/o-drzewo batelowe [bot]
aren/o-arena [różne znaczenia]
areol/o-otoczka [med. /bot]
areometr/o-areometr,gęstościomierz
areometri/o-areometria [nauka o mierze-niu cieczy płynnych]
areopag/o-areopag
arest/ar-aresztować
argan/o-żuraw [tech],dźwig,winda
-[żuraw (ptak)=gruo]
argil/o-glina
argon/o-argon [gaz]
argonaut/o-argonauta
argument/ar-argumentować,dowodzić
ari/o-aria
arid/a-suchy,jałowy,wyjałowiony
ariet/o-1.taran [do rozbijania muru]
-2.baran [Zn.Zod]
arist/o-1.ość [ryby]
-2.ostrze,krawędź
aristokrat/a-arystokratyczny
aristokrat/o-arystokrata
aritmetik/o-arytmetyka
aritmograf/o-arytmograf
aritmologi/o-arytmologia,nauka liczenia
aritmometr/o-arytmometr,maszyna do
liczenia
ariv/ar-przybywać,przyjeżdzać
arjent/o-srebro [chem]
arjentan/o-arżentan,nowe srebro [stop
miedzi,
-niklu,cynku] (chem)
ark/o-łuk [różne znaczenia]
ark/er/o-1.łucznik
-2.Strzelec [Zn.Zod]
ark/et/o-smyczek
arkabuz/o-arkabuza,rusznica
arkad/o-arkada
arkaik/a-archaiczny
arkaism/o-arcahizm
arkan/a-tajemniczy
arkan/o-tajemnica,arkana wtajemniczenia
arkeolog/o-archeolog
arkeologi/o-archeologia
arki--archi~/mandrit/o-archimandryt [głowa
kościoła
-greckiego]
arkipelag/o-archipelag
arkitekt/o-architekt
arkitekt/ur/o-architektura
arkitrav/o-architraw,nadsłupie [arch]
arkiv/o-archiwum
arkivolt/o
-archiwolta
[arch];[słowo
-przestarzałe - arkivulto]
arktik/a-arktyczny
arlekin/o-arlekin
arm/o-broń,oręż
armo-ark/o-łuk strzelniczy
armo-drash/il/o-broń w kształcie cepu
armadil/o-pancernik [zoo]
armator/o-armator,właściciel statku
armatur/o-armatura;uzbrojenie techniczne
arme/o-armia
armistic/o-zawieszenie broni,rozejm
armor/o-szafa
armoraci/o-chrzan [bot]
arnik/o-arnika,pomornik [bot]
arog/ar-przywłaszczać sobie prawo,
-przypisywać,rościć prawo
arom/o-aromat,zapach [naturalny]
aromat/o-aromat [kombinacja różnych
-zapachów drogą chemiczną]
arorut/o-arrow-rout [rodzaj pożywki]
aroz/ar-zwilżać,zraszać
aroz/il/o-zraszacz,nawilżacz [przyrząd
-do zraszania/nawilżania]
arpej/ar-stosować arpeggio [=akord
-łamany] (muz)
arsen/o-arsen [chem]
arsenal/o-arsenał
art/o-sztuka
artemizi/o-bylica [bot]
arteri/o-tętnica,arteria [różne znacz.]
arteri/it/o-zapalenie tętnicy/arterii [pat]
arteriologi/o-arteriologia [nauka o
tętnicach]
arteriotomi/o-arteriotomia [usunięcie
-arterii/tętnicy]
artez/a-artezyjski
arteza pute/o-studnia artezyjska
artichok/o-karczoch [bot]
artific/o-trick,fortel,figiel,
-podstęp
artik/o-staw,kolanko [med.]
artikl/o-artykuł [lit],rodzajnik [gram]
-(nigdy: towar)
artikul/ar-artykułować,wyraźnie
-wymawiać
artileri/o-artyleria [zastępuje przestarzały
-wyraz artilrio]
artizan/o-artysta-rzemieślnik
artr/o-odcinek,członek [med.]
artrit/o-zapalenie stawów [pat]
artropodi/o-staw kulkowy [med.]
artripod/o-stawonóg [zoo]
aruf/ar-czesać pod włos
arum/o-obrazkowiec [bot]
Aryan/a-aryjski
Aryan/o-Aryjczyk
as/o-as [w grze]
asafetid/o-asafetyda [farm]
asalt/ar-atakować z furią,szturmować z
pasją
asasin/ar-mordować
asbest/o-azbest
asekut/ar-asekurować,za(u)bezpieczać
asembl/ar-zjeżdzć się,łączyć się,
-gromadzić się
asambl/o-zjazd,zgromadzenie [się]
asent/ar-przytakiwać,zgadzać się
asept/a-aseptyczny,jałowy,wyjałowiony
asert/ar-twierdzić
asesor/o-asesor,ławnik
asfalt/o-asfalt
asfixi/ar-dusić,udusić (się) [ powodu
-zatrzmania/zatamowania krwi]
asfodel/o-złotogłów,złotowłos [bot]
asidu/a-stale nadskakujący/asystujący;
-wytrwały [w zamiarach]
asiej/ar-oblegać,otaczać,osaczać
asign/ar-asygnować,wyasygnować,
-wyznaczyć,przeznaczyć
asimil/arasymilować,przyswajać,upodabniać
asimptot/o-asymptota,linia
bliskostyczna[geom]
asist/ar-1.asystować,uczestniczyć,
- towarzyszyć,
-2.pełnić funkcję asystenta
askarid/o-glista ludzka/jelitowa [zoo]
askaridos/o (*)-askarydoza,glistnica;glisty
[pat]
asket/o-asceta
askolt/ar-słuchać
asn/o-osioł [zoo](osioł dziki=onagro]
asoci/.ar-stowarzyszyć,stworzyć stowarzy-szenie,związać,powiązać
asoci/o-stowarzyszenie,związek
asonanc/ar-zaopatrywać w rym
niezupełny,
-stosować rym niezupełny
asonanc/o-asonans,rym niezupełny
asort/ar-sortować,układać
asparag/o-szparag [bot]
aspekt/ar-wyglądać,mieć wygląd
asper/a-chropowaty,szorstki
aspers/ar-kropić,pokropić [t.rel,]
aspers/il/o-kropidło[rel]
asperul/o-marzanka [bot]
aspik/o-żmija [=vipero],okularnik
aspir/ar-1.mieć aspirazcję
-2.wdychać,
-3.starać się [o coś/kogoś]
-4,dążyć do,aspirować,
- ubiegać się [o coś/kogoś]
apirator/o-aspirator,pompa ssąca[techn]
astatik/a-astatyczny,niestały,zmienny
aster/o-aster [bot]
asteri/o-rozgwiazda [zoo],
asterisk/o-asterysk,gwiazdka [druk.*]
asteroid/o-asteroida [astr]
astigmat/a-astygmatyczny,nieostry [opt]
astm/o-astma,dychawica oskrzelowa
aston/ar-dziwić,zadziwiać
aston/es/ar-dziwić się
astr/o-ciało niebieskie [=korpo cielala]
astro-fizik/o-astrofizyka
astragal/o-1.kość napiętowa [med.]
-2.astragal [arch]
astrakan/o-futro astrachańskie
astrolab/o-astrolabium [astr]
astrolog/o-astrolog
6
astrologi/o-astrologia
astronom/o-astronom
astronomi/o-astronomia
asum/ar-sumować;obciążać się,brać
-na siebie [zadania]
asuncion/o-Wniebowzięcie N.M.P.
atach/ar-dołączać,przyłączać,przy-mocowywać
atak/ar-atakować [t.med.]
ataraxi/o-ataraksja,spokój/równowaga
-duszy [filoz]
atashe/o-attache,radca ambasady
atavism/o-atawizm
ataxi/o-ataksja,nieskoordynowanie ruchów
ateism/o-ateizm
ateist/o-ateista
atenc/ar-uważać,być czujnym,zwracać
uwagę
atene/o-świątynia
Ateny;ateneum,akademia,
-wyższy zakład naukowy
atent/ar-robić zamach,dokonywać zamachu
-[na kogoś/na coś]
atent/o-zamach; [zasadzka=embusk/o]
aterom/o-kaszak [med.]
atest/ar-być świadkiem,świadczyć
atik/o-styl atycki [wykwintny,delikatny]
ating/ar-osiągać,uzyskać
atlas/o-1.atlas [=maparo],
-2.atłas [tkanina]
-3.trzymacz =pierwszy krąg
- szyjny [med.]
atlet/o-atleta
atmosfer/o-atmosfera
atol/o-atol
atom/o-atom
atoni/o-atonia,niemoc,osłabienie,
-zwiotczenie [mięśni] (med.)
atrakt/a-atrakcyjny
atrakt/ar-być atrakcyjnym/pociągającym
atrap/ar-oszukiwać,nabrać,wywieść w pole
atrap/il/o-atrapa,oszukaństwo
atribu/ar-przypisywać,przyznawać
atribut/o-atrybut,przydawka [gram]
atric/ar-wyrażać żal niedoskonały/skruchę
atric/o-żal niedoskonały,skrucha [teolog]
atrofi/o-atrofia,zanik,uwiąd [med.]
atrofi/ar-powodować atrofię [med.]
atropin/o-atropina
atun/o-tuńczyk [icht]
aturd/ar-stracić przytomność,zemdleć
aucion/ar-sprzedawać na aukcji
aud/ar-słyszeć [askoltar=słuchać]
audac/ar-mieć śmiałość,mieć czelność
-odważyć się,być zuchwałym
audienc/o-audiencja,uroczyste przyję-cie,posłuchanie
auditor/o-audytor [sądowy,admi-nistracyjny,itp.]
augment/ar-powiększać,zwiększać
augur/ar-wróżyć,przewidywać
august/a-majestatyczny
aul/o-aula,salon
aureol/o-aureola,nimb [=nimbo]
auror/o-zorza;aurora
auroro pol/al/a-zorza polarna
auskult/ar-osłuchiwać,badać [med.]
auspici/o-auspicja,opieka [stara forma
-=auspico]
auster/a-surowy [o obyczajach,trybie
-życia]
austr/o-wiatr z południa
austr/al/a-południowy [wiatr]
autentik/a-autentyczny,rzeczywisty,
-prawdziwy
auto--auto-,samoautobiografi/o-autobiografia,życiorys
auto-da-fe/o -palenie na stosie [heretyków,
-innowierców,ich dzieła]
auto-didakt/o-samouk
auto/graf/o-autotograf
autoklav/o-autoklaw,reaktor ciśnieniowy
autokrat/a-autorkratyczny,samowładczy
autokrat/o-autokrata,samowładca
autokrom/a-jednokolorowy
autoliz/o-autoliza,samowytrawianie,
-samorozpuszczanie [się], (chem)
automat/a-automatyczny
automat/o-automat
automobil/o-automobil,samochód
automorf/a-automorficzny
autonom/a-autonomiczny
autonom/es/o-autonomia
autopsi/ar-robić sekcję zwłok;robić
samemu
-analizę;dokonać autopsji
autor/o-autor,pisarz
autoritat/o-autorytet
autoritat/oz/a-mający autorytet
autun/o-jesień
av/(ul)/o-dziadek
av/in/o-babka
aval/o-poręczenie [na wekslu]
aval/iz/ar-poręczać [na wekslu]
avan-przed [w przestrzeni];[p.ante]
avalanch/ar-spadać lawiną
avalanch/o-lawina
avanc/ar-awansować,otrzymać awans
avantaj/o-korzyść,przewaga;zaleta
avantal/o-fartuch
avar/a-skąpy
avari/o-awaria,katastrofa
avari/ar-ulegać awarii
avelan/o-orzech laskowy [bot]
aven/o-owies
aventur/ar-szukać przygody,iść po
przygodę
avenu/o-szeroka aleja
avers/o-awers [odwrotna strona monety
-lub medalu]
aver/aj/o-średnia matematyczna;przeciętna
aviac/ar-latać samolotem
aviac/il/o-samolot [p.aviono]
avid/a-chciwy
avion/o-samolot [p.aviacilo]
aviz/ar-awizować,informować,ostrzegać
ax/o-oś [techn]
axel/o-pacha [med.]
axiom/o-aksjomat,pewnik
axiometr/o-aksjometr
azale/o-azalia
azim/o-chleb bez drożdży;maca
azimut/o-azymut
azur/o-ażur;lazur
azur/e/a-ażurowy,lazurowy
Suplemento-nova vorti
adkonvert/ar-zakodować [program
komputerowy
-(zakodować=zaszyfrować wiadomość
-=chifrar)]
adkonvert/ilo-urządzenie do
zaszyfrowywania
-programu telewizyjnego
[dekonver/ar-odkodować [program
kompute-rowy (odkodować szfrogram=
-=dechifrar)]
dekonvert/il/o-urządzenie do
odkodowywania
-komputerowych programów
-(„Progreso” nro 320,pagino 7)
B
babil/ar-gawędzić,gadać,
babirus/o-jelenioświn,babirusa [zoo]
babuin/o -pawian [zoo[=cinocefalo]
bagaj/o-bagaż,pakunek
bagatel/o-bagatela,drobnostka
bagn/o-obóz pracy przymusowej
-[dla skazańców/galerników]
bak/ar-piec,wypiekać
bakanal/o-bachanalia,rodzaj
-orgii przy winie
bakteri/o-bakteria [bio]
bal/o-bal
balad/o-ballada
balanc/o-1.równowaga,waga,
-2.waga [Zn.Zod]
balancier/o-wahadło,balans
balast/o-balast,obciążenie
balay/ar-zmiatać,zamiatać
balay/il/o-miotła,szczotka
balbut/ar-jąkać się,bełkotać [z powodów
-fizjologicznych (p.stoter/ar )]
baldakin/o-baldachim,przegroda
-płócienna;
-[w kosciele = dosel/o]]
balen/o-wieloryb [zoo]
balet/o-balet
balistik/o-balistyka
balkon/o-balkon,pokład widokowy
baln/ar-kąpać[kogo],zanurzyć
-w wodzie[ dla umycia]
balon/o-balon;piłka
balot/ar-głosować
balustr/o-słupek [balustrady]
balustrad/o-balustrada
balzam/o-balsam
bambu/o-bambus [bot]
band/o-banda,grupa osób,zgraja
7
bandaj/o-1.bandaż,opatrunek
-2.dętka [mot]
bandaj/iz/ar-bandażować,zakładać
-opatrunek
bande/ar-przechylać się [statek]
banderol/o-banderola[różn.znacz]
bandit/o-bandyta
bandolier/o-bandolier,[pasek prze ramię]
baner/o-flaga,sztandar
bank/o-bank
bankrot/ar-bankrutować
baobab/o-baobab [bot]
bapt/ar-chrzcić
bar/ar-zagradzać,stawiać przeszkodę,
bara/ko-barak
barakan/o-bartel [tkanina]
barakt/ar-szamotać się,,rzucać się,trzepo-tać się [ptak,ryba],borykać się
baratri/o-baratria [rodzaj oszustwa
-morskiego]
barb/o-broda
barbakan/o-barbakan
barbar/a-barbarzyński
barbar/o-barbarzyńca
barbel/o-brzana,barwanna[icht]
barbot/ar-1.pluskać się [w wodzie]
-2.szumieć,huczeć [woda]
barbuli/ar-mówić zbyt szybko i
-niezrozumiale
bard/o-bard,pieśniarz ludowy
barej/o-baraż [odmiana tkaniny]
barel/o-beczka
bari/o [*]-bar Br
baricentr/o-środek ciężkości
barikad/o-barykada
barit/o-baryt,szpat ciężki
bariton/o-baryton
bark/o-barka
barkarol/o-barkarola [taniec]
barkas/o-szalupa
barograf/o-barograf
barok/a-barokowy;dziwny;
-ekscentryczny
barometr/o-barometr
baron/o-baron
baroskop/o-baroskop
bart/o-fiszbin [patrz ‘busko’]
bas/a-niski
basament/o-1.fundament,cokół
-2.piwniczne mieszkanie
basen/o-basen
basko-poła,tren [sukni]
baskul/ar-huśtać się,bujać się
baskul/il/o-huśtawka
bason/o-fagot
basot/o-baset [rasa psa]
bast/o-łyko [bot]
bastard/o-bastard,nieślubne dziecko,
-bękard
bastion/o-bastion
baston/o-laska,kij
bat/ar-bić,uderzać
batali/ar-walczyć
batalion/o-batalion
batel/o-łódź,łódka
bateri/o-bateria [różne znaczenia]
batist/o-batyst [odmiana sukna]
batrak/o-bezogoniasty [zoo]
bav/ar-ślinić się,toczyć pianę [ z
-ust.,pyska,itp.];pienić się
bav/aj/o-ślina,piana [ u zwierząt]
bay/o-mała zatoczka
bayonet/o-bagnet
baz/o-baza,podstawa
bazalt/o-bazalt
bazar/o-bazar,rynek,targ
bazil/o-bazylia [bot]
bazilik/o-bazylika
bazilisk/o-bazyliszek
be/ar-rozdziawiać usta [z wrażenia],
beat/a-błogosławiony
beatifik/ar-beatyfikować,wprowadzać
-w poczet błogosławionych
bebe/o-niemowle
bechik/a-wykrztuśny,przeciwkaszlowy
bed/o-grządka,zagon
bedel/o-wozny [t.sądowy]
begi/o-beginka [rodz.zakonnicy]
begoni/o-begonia [bot]
bek/o-dziób[ptaka];daszek [czapki]
bekas/o-bekas
bel/a-ładny
beladon/o-beladonna
belemnit/o-belemnit,diabelski pazur,
-strzałka piorunowa
belveder/o-belweder
bemol/o-bemol [muz]
bend/o-taśma,wstążka
benedik/ar-błogosławić
benediktan/o-benedyktyn
benefic/o-1.benefis [aktorski,plakatu],
-2.zysk,korzyść
benefic/ar-odnosić korzyści
benign/a-dobrotliwy,łagodny [charakter,
-przebieg choroby, itp.]
benk/o-ławka
benzin/o-benzyna
benzo/o- benzoes [rodzaj aromatycznej
-żywicy]
benzo/ier/o-drzewo bezoesowe [bot]
benzo/at/o-sól bezoatowa [chem]
~/-acid/o-kwas benzoatowy [chem]
benzol/o-benzol [chem]
bequatr/o-kasownik muzyczny
ber/o-jagoda;borówka [bot]
berberis/o-berberys [bot]
berberis/ier/o-drzewo berberysowe
bered/o-beret
berenj/o-bakłażan,kabaczek [bot]
bergamot/o-bergamota [rodzaj cytryny]
beril/o-beryl [chem]
berjer/o-fotel wyściełany
berlin/o-berlinka [powóz czterokonny]
berlok/o-brelok,breloczek
bernakl/o-gęś arktyczna
bers/ar-kołysać,lulać[=lular]
besti/o-zwierzę [dzikie];bestia
bestiari/o-1.poskramiacz dzikich zwierząt,
-2.człowiek walczący z dzikimi
- zwierzętami
bet/o-burak [sens ogólny]
betel/o-1.betel [pieprzowiec(bot)]
-2.betel [używka do żucia]
beton/o-beton
betoni/o-bukowica [bot]
betrav/o-burak [czerwony (bot)]
bezig/o-bezik [gra w karty]
bezoar/o-kamień jelitowy [med.]
bezon/ar-potrzebować
bibl/o-biblia
bibliofil/o-bibliofil
bibliografi/o-bibliografia
bibliomani/o-bibliomania
bibliotek/o-biblioteka
biceps/o-biceps [med.]
bicikl/o-rower
bidet/o-bidet
bidon/o-bidon,pojemnik na wodę
biel/o-korbowód [techn]
bifstek/o-befsztyk
bifurk/ar-rozgałęziać się, rozwidlać się
bigam/a-bigamiczny
bigam/es/o-bigamia
bigot/o-bigot,dewot [=devot/o]
bikuspid/a-dwuostrzowy
~/a dent/o-siekacz [stom]
bil/o-żółć [med.]
bilanc/o-bilans
bilboket/o-bilboke t [zabawka]
bilg/o-obło [spód statku]
biliard/o-bilard
biliet/o-bilet
bi/lingu/a-dwujęzyczny
bilion/o-bilion
bi/lornet/o-lornetka
bi/manu/a-dwuręczny
binar/a-podwójny,dwuczęściowy,
dwuskładniowy
bind/ar-oprawiać [książki,itp.]
binet/o-motyka [=ogrodowa]
binokul/ar/a-dwuokularowy
binokl/o-okulary
binomi/o-dwumian [mat]
biodinamik/o-biodynamika
biogenez/o-biogeneza
biografi/o-biografia,życiorys
biokemi/o-biochemia
biologi/o-biologia
biomekanik/o-biomechanika
bi/ped/a-dwunożny
bi/pioch/o-oskard,kilof [dwuostrzowy]
bir/o-piwo
birem/o-galera [o dwóch rzędach wioseł]
biret/o-biret
bis/o-tkanina wełniana [b.cienka]
bi/sak/o-torba dwuczęściowa [przez
ramię]
bisextil/ a [yaro]-[rok] przestępny
bisk/o-zupa z krabów [=rakowa]
biskot/o-suchar [z chleba]
bismut/o-bizmut
bisquit/o-biszkopt
8
bistr/o-bister [farba ciemnobrązowa]
bisturi/o-niewielki lancet chirurgiczny
bit/o-pachoł,knecht,poler [służy do
-cumowania statków]
bitr/a-1,gorzki [smak],
-2,zgorzkniały,zgryźliwy [człowiek]
bitum/o-bitum
bivak/ar-biwakować [p. kamp/ar]
bizantin/a-dociekliwy [za
bardzo],roztrząsa-jący „włos na czworo”,
-[wulg. Upierdliwy]
bizel/o-skos,ścięcie [techn]
bizon/o-bizon [zoo]
blam/ar-obwiniać,ganić
blank/a-biały
~/a indos/o-„carte blanche” [wolna ręka
do działania]
~/a signatur/o-karta z niewypełniona z
podpisem
blasfem/ar-bluźnić,złorzeczyć,
-przeklinać
blastem/o-blastem [tkanka twórcza(med.)]
blat/o-karaluch [ent]
blaz/ar-oszałamiać,zadziwiać,
-robić wrażenie
blazon/o-herb
blend/o-blenda,kruszec cynkowy
blenorogi/o-wyciek z cewki moczowej
blenore/o-rzeżączka,tryper,gonorea [=
-=gonoreo]
blez/ar-seplenić
blind/a-niewidomy
blind/o-niewidomy [człowiek]
blok/o-1.blok [różne znaczenia];
-2.klocek,kłoda
~/e exkluz/ar-zwalniać grupowo
~/e al exkluz/o-zwolnienie grupowe
blokhaus/o-blokhauz,ufortyfikowany
-budynek;schron
blokus/ar-blokować
blond/a-blond
blotis/ar-kucać
blu/a-niebieski
bluf/ar-blefować
blut/ar-pytlować,przesiewać
-[mąkę] przez sito
bluz/o-bluza
boa/o-boa [wąż (zoo)]
bobin/o-szpulka,szpula,cewka [elektr]
bodruch/o-1.cienka błona jelita
- [grubego (owce,krowy)],
-2.cienka powłoka pokrywająca
- metale
bo/fili/ul/o-zięć
bo/fili/in/o-synowa
bogi/o-wózek zwrotny,zestaw
-kołowy [techn]
boikot/ar-bojkotować
bok/o-1.usta,otwór gębowy,
-2.otwór/wejście do kanału
-3.ujście rzeki
bokal/o-słój,słoik szklany
bol/o-czara,waza,czasza,
-miska [=pelv/o]
boler/o-bolero[taniec hiszpański]
boli/ar-gotować się;wrzeć [płyn]
bolid/o -ognista kula,bolida [astr]
bolt/o [techn]-nakrętka,sworzeń,śruba
bomb/o-bomba
bombard/ar-bombardować,ostrzeliwać
-[z dział]
bon/a-dobry
bonbon/o-cukierek
bonet/o-czapka [=miękkie nakrycie
-głowy z materiału/futra]
bon/fac/ar-dobrze robić,dobrze czynić
bon/fac/ad/o-dobrodziejstwo
bon/humor/a-będący w dobrym humorze
boniment/ar-mówić od rzeczy,pleść
-niedorzeczności [=radot/ar]
bon/odor/ar-pięknie pachnieć,wydawać
-piękny zapach
bonven/o-powitanie,przywitanie
bon/ven/ig/ar-witać,przywitać,powitać
bon/viv/ar-dobrze żyć,zgodnie współżyć
bon/vol/ar-chcieć dobrze
bonz/o-bonza [buddyjski kapłan]
bor/ar-borować,świdrować,
bor/o[*]-bor B [chem]
borach/o-ogórecznik [bot]
borax/o-boraks [chem]
borborigm/o-burczenie w brzuchu [pat]
bord/o-brzeg,rand,krawędź,skraj
borde/ar-obrębiać,obszywać,
bore/o-wiatr północny [mit]
borgez/o-burżuj [czl.klasy średniej]
bors/o-giełda
bosaj/o-boniowanie [część muru pozostaje
-w celu wykonania ornamentu]
bosel/ar-formować płaskorzeźby w
-metalu [metodą wybijania
-młotkiem]
bosk/o-gaj,zagajnik,młody las
boston/o-boston [gra w karty/taniec]
bot/o-but [z cholewką]
bot/et/o-póbut
botanik/o-botanika
botanik/iz/ar-kolekcjonować okazy botani-czne dla celów naukowych
botel/o-butelka,flaszka
bov/o-byk,wół
bov/in/o-krowa
box/ar-uprawiać boks
boy/o-boja [nawigacyjna]
boyar/o-bojar
brac/o-jedna z lin żeglarskich
bracelet/o-bransoletka,bransoleta
brach/o-bryczesy [spodnie]
bradip/o-leniwiec trójpalczsty [zoo]
brak/o-odmiana psa myśliwskiego
braki/o-ramię
brakicefal/o-brachycefal,krótkogłowiec
brakipod/o-ramienionóg [zoo]
brakte/o-przylistek [listek podkielic-chwy [bot]
bram/ar-wydawać głosy naśladujące
-zwierzęta
braman/o-bramin
bran/o-otręby
branch/o-gałąź [różne znaczenia]
brand/o-żagiew,podpałka
brandis/ar-machać,wymachiwać,
-majtać [nogami]
brankard/o-nosze,nosiłki
bras/ar-ubijać [na pianę]
brav/a-odważny,dzielny,chwacki
bravur/ari/o-1.aria z patosem;
-2.aria ze śmiechem
braz/ar-lutować na twardo [łączyć dwa
-metale w ogniu]
brech/o-wyłom,szczelina
brek/o-bryka [duży wóz konny]
brelan/o-gra „w trzy karty”
brem/o-leszcz [icht] [p.tench/o]
bretel/o-szelka lub taśma do noszeni
-pakunków
brev/o-list papieski [p.epistolo]
breviar/o-brewiarz
brez/o-drewno przekształcone w
-węgiel drzewny
brid/o-uzda [dla konia]
brig/o-bryg [rodzaj łodzi]
brigad/o-brygada
brigantin/o-brygantyna [[rodzaj statku]
brik/o-cegła
bril/ar-błyszczeć,jaśnieć,świecić [się]
brilant/o-brylant
brin/o -jedna z lin żeglarskich
brioch/o-ciastko drożdżowe
brisk/a-rześki,żwawy,zywy
briz/o-bryza; świeży [lekki] wiatr
brizant/o-podwodna skała morska [pod
-lustrem wody]
broch/o-broszka
brod/ar-haftować,wyszywać haftem
brodkast/ar-nadawać audycje [radiowe]
brokant/ar-sprzedawać/ kupować
[okazyjnie]
-starzyznę,ciuchy,tandete
brokat/o-brokat
brokatel/o-brokatela [tkanina brokatowa]
brokoli-kaul/o-brokuł,kalafior szparagowy
[bot]
brom/o-brom Br [chem]
bronki/o-oskrzele [med.]
bronkit/o-bronchit,zapalenie oskrzeli,
-nieżyt (oskrzeli) [pat]
bronz/o-brąz,szpiż
bros/ar-szczotkować,czyścić szczotką
bros/il/o-szczotka
brosh/ar-broszurować,zszywać [arkusze
-drukarskie]
brosh/ur/o-broszura,zszywka [drukarska]
brov/o-brew [med.]
bru/o-zielona skórka [migdała lub
-orzecha ]
bruet/o-taczka
bruet/ag/ar-wozić taczką
bruis/ar-hałasować,szumieć
brul/ar-palić się,płonąć
brun/a-brązowy [kolor]
9
brunis/ar-brązowieć,opalać się na
-brązowo,pokrywać się
-kolorem brązowym
brusk/a-szorstki,opryskliwy,
-niedelikatny,gburowaty
brut/o-bydlę [t.człowiek]
brut/ar/o-bydło [zoo]
bub/o-urwis,ulicznik,łobuz
bubal/o-bawół [zoo]
buch/ar-dokonywać uboju,zarzynać
-[zwierzęta],.szlachtować
bud/ar-krzywić się [z niezadowolenia],
-pokazywać grymas
budjet/o-dudżet
buduar/o-buduar
buf/ar-nadymać się,puchnąć,
-nabrzmiewać
bufal/o-rodzaj krowy [z terenów
-tropikalnych:większa silniejsza
-od naszej krowy]
bufet/o-bufet [różne znaczenia]
bufon/o-bufon,fircyk
bufr/o-bufor,zderzak
bugl/o-buglehorn,trąbka [muz]
buh/o-puchacz
buji/o-1.świeca [= kandelo],
-2.świeca zapłonowa [mot]
buket/o-bukiet
bukl/o-klamra,sprzączka
bukmaker/o*-bukmacher [bookmaker]
bukolik/o-bukolika,sielanka
bul/o-kula,kulka;pęcherz [wodny.
-powietrny,itp.]
bulb/o-1,cebula jadalna,
-2.cebulka [kwiatu]
buldog/o-buldog [rasa psa]
buletin/o-biuletyn
bulimi/o-bulimia,wilczy głód,chorobliwy
-apetyt,obżarstwo
bulion/o-bulion,rosół
bulvard/o-bulwar
bumerang/o-bumerang
bunt/a-pstry,pstrokaty,wielokolorowy,
-wielobarwny,różnokolorowy
bur/o-bawełna strzelnicza
burask/o-szkwał,poryw wiatru
burdon/o-trzmiel [ent]
burel/o-rodzaj tkaniny
buret/o-biureta,miarówka;menzurka
burg/o-zamek obwarowany z placem
-targowym [w środku]
burgrav/o-burgrabia
burjon/o-pąk,p.ączek
burjon/if/ar-pączkować,rozmnażać się
przez
-pączkowanie [bot/bio]
burlesk/aburleskowy,krotochwilny,zabawny,
-żartobliwy
burnus/o-burnus [rodzaj płaszcza]
burokrat/a-biurokratyczny
burokrat/o-biurokrata
burokrat/es/o-biurokracja
burs/o-sakiewka,woreczek na pieniądze
bus/o-bukszpan [bot]
bush/o-busz,,gęsty las
bushel/o-buszel [dawna miara objętości]
busk/o-fiszbin [w staniku,spódnicy
-[p.barto]
busol/o-kompas
bust/o-biust;popiersie
but/ar-potknąć się [coś/kogoś]
butik/o-butik,mały sklep
buton/o-guzik
buton/iz/ar-zapinać na guziki
butor/o-bąk [ptak (orn)]
butr/o-masło
buvrel/o-gil [orn]
bux/o-pudełko,skrzynka
buz/o-ptak łowny,podobny do
-myszołowa
buzard/o-myszołów [orn]
S u p. l e m. e n t o-di nova vorti
browser/o*=-wyszukiwarka [w
komputerze]
= brauser/o*-{wymowa - pronunco]
-patrz „Progreso´Nro320,p.,6 „Internet
-parolas omna lingui”
C
ca -ten
ca-die [=hodie]-dziś,dzisiaj
car/o-car
ced/ar-cedować,ustępować
-odstępować,przekazywać
cedili/o-cedyl/k/a [znak pod
-literą „c”]
cedr/o-cedr [bot]
cedrat/o-cytryna indyjska [owoc]
centrat/ier/o-cytryna indyjska [drzewo]
cedr/aj/o-sok z cytryny indyjskiej
cedul/o-ceduła
cefalopod/o-głowonóg
cek/o-ślepa kiszka=ślepe jelito
cel/ar-ukrywać,chować [przed
-kimś/czymś]
celebr/ar-celebrować,obchodzić
-[uroczystość,rocznicę,itd.],
-odprawiać mszę
ceri/o [=apio]-seler [bot]
celib/a-bezżenny,będący w stanie
-kawalerskim
celib/(ul.)/o-kawaler
celofan/o-celofan
celul/o-komórka [różne znaczenia]
celuloid/o-celuloid [chem]
celulos/o-celuloza [chem]
cement/o-cement
cementac/ar-1.cementować
-2.spajać [t.metale]
cen/o-scena [różne znaczenia]
cenobit/o-cenobit [zakonnik żyjący
-wspólnie z innymi]
cenotafi/o-grób symboliczny,pomnik
-pośmiertny;cenotaf
cens/o-cenzus,stan majątkowy/
-małżeński,status społeczny
censor/o-cenzor [t.censuristo]
censur/ar-cenzurować
cent-sto;cent [drobna moneta]
centaur/o-centaur [mit]
centaure/o-chaber [bot]
centezimal/a-podzielony na sto części
centifoli/o-róża stulistna [bot]
centrifug/ar-działać odśrodkowo
centripet/ar-działać dośrodkowo
centuri/o-centuria [różne znaczenia]
centurion/o-centurion,zwierzchnik
-centurii
cep/o-prawdziwek,borowik [grzyb]
cepr/o-berło
cer/o-świeca woskowa [użwana tylko
-w kościele]
cer/o*=ceri/o-cer [chem]
ceramik/o-ceramika
cerat/o-cerata
cerber/o-cerber;srogi stróż
cereal/o-roślina zbożowa
cerebel/o-móżdzek [anat]
cerebr/o-mózg [anat]
ceremoniar-prowadzić ceremonie
cerfoli/o-cerfolia,trybuła ogrodowa
ceriz/o-wiśnia [owoc]
ceriz/ier/o-wiśnia [drzewo]
cern/ar-otaczać,osaczać,okrążać
cert/a-pewny
certifik/ar-certyfikować,stwierdać
-autentyczność
cerumen/o-cerumen,wosk uszny
ceruz/o-cerusit,szpat ołowiany,
-węglan ołowiu [chem]
cerv/o-jeleń [zoo]
ces/ar-przestawac,zaprzestać,
-poniechać,przerwać
cesi/o-cez Cs [chem]
cest/o-cesta [rękawica do walk
-gladiatorów]
cetace/o-waleń [zoo]
Cezar/o-Cezar
Cezar/al/a-cesarski[różne znaczenia]
~/ala operac/o-cesarskie cięcie
-[p.histeromio]
cezur/o-cezura;średniówka [jęz]
chagren/ar-martwić,smucić,trapić
chak/o-czako [rodzaj czapki wojsk]
chalaz/o-plamka zarodowa [w jajku
-lub roślinie]
chalenj/o-nagroda przechodnia
cham/o-kozica [zoo]
chamo-ledr/o-giemza [skóra kozicy]
chamad/o-sygnał do poddania [się]
-lub pertraktacji.itp.
chamar/o-czamara,bekiesz [okrycie
-męskie]
chambelan/o-szambelan [hist]
chambr/o-1,pokój,izba [mieszkalna],
-2.izba [parlamentarna,
- handlowa,przjęć,itd.]
champan/o-szampan
champinion/o-pieczarka [grzyb jadalny]
10
champion/o-mistrz [sportowy],zwyciezca
chanc/o-szansa,okazja
chafren/o-przednia część głowy konia
-[między czołem a nozdza-mi/chrapami]
chanj/ar-zmieniać,wymieniać,
-zamieniać
chankr/o-szankier,wrzód weneryczny
chap/o-czapka,nakrycie głowy
chapel/o-kapelusz
chapitr/o-rozdział [książki]
chaplet/o-mały różaniec,koronka
char/o-wóz [konny]
charet/o-wózek dwukołowy
chariot/o-lora,wóz,platforma
-[t.wózek w”Samie”]
charj/ar-obciążać,załadowywać
-ciężar
charm/ar-czarować,roztaczać uroki,/
-wdzięk,zachwycać
charm/a-uroczy,pełen wdzięku,
-zachwycający
charnir/o-zawiasa
chart/o-karta [praw (znacz.histor)]
chasar-polować
chasta -czysty {moralnie],nieskazitel-ny, nieskalany,niepokalany
-[dziewiczy = virga]
chazubl/o-sutanna,ubiór księdza [rel]
che-u,przy
chef/o-szef,boss,zwierzchnik
chef/a-główny,wiodący
chefa klef/o-sedno sprawy,clou
chek/o-czek
chelat/o-kask,wizjer rycerski
cher/a-drogi [tylko:kosztowny]
cherp/ar-czerpać
chevron/o-krokiew
chiaskur/o*-światłocień
chifr/ar-za/szyfrować,pisać szyfrem
chifr/ur/o-szyfr
chig/o-owad z Ameryki Południowej
chik/a-elegancki,szykowny,wytworny
chil/o-sok pokarmowy,płyn pokarmowy
chim/o-treść pokarmowa,papka
-pokarmowa
chimpanze/o-szympans
chinchil/o-szynszyla [zoo]
chinion/o-kok,węzeł włosów z tyłu
-głowy - koński ogon]
chip/a-tani [niedrogi]
chokolad/o-czekolada
chom/ar-nie pracować [z powodu
-braku pracy; ( nie pracować
-z powodu nie lubienia
-pracy =ociar)]
chopin/o-kufel do piwa [ok.,1/2 litra]
chose/o-szosa
chuv/o-kawka [orn]
cian/o-cyjan CN [chem]
cian/id/o-cyjanek [chem]
cian/at/o-sól kwasu cyjanowego
cianat/acid/o-kwas cyjanowy [chem]
ciatik/o-nerw biodrowy [med.]
~/al/a dolor/o-ischias,rwa kulszowa
-[t.goto (med.}]
cibol/o-odmiana cebuli [używana
-jako przyprawa kulinarna]
cibori/o-ciborium [miejsce,gdzie
-znajduje się hostia do
-komunii świętej]
cicisbe/o-przyjaciel domu
cidr/o-cydr,jabłecznik [wino]
ci [=ici]-l.m. od ca
ciel/o-niebo
ciel/ark/o-tęcza
ciel/korp/o-ciało niebieskie [p..astro]
cienc/o-wiedza,dyscyplina naukowa
cifr/o-cyfra
cifro/plak/o-cyferblat,tarcza zegara
cigan/o-cygan
cign/o-łabędź [orn]
cikad/o-cykada,konik polny,
-piewik
cikatr/o-blizna
cikl/o-cykl [różne znaczenia]
ciklamen/o-cyklamen [bot]
cikloid/o-cikloida [geom]
ciklometri/o-cyklometria
ciklon/o-cyklon
ciklop/o-cyklop [mit]
cikoni/o-bocian [orn]
cikori/o-cykoria [bot]
cikut/o-cykuta [trucizna]
cili/o-rzęsa [różne znaczenia]
cilio-pil/o-rzęsa [ludzka]
cilic/o-włosiennica [rel]
cilindr/o-cylinder,walec
cim/o-pluskwa [ent]
cimas/o-cymas [rodzaj gzymsu]
cimitar/o-szabla [ze Wschodu]
cinabr/o-cynober HgS [chem]
cinabr/e/a-kolor cynabrowy,czerwony
cinam/o-cynamon [kul]
cindr/o-popiół
~/o merkurdi/o-Środa Popielcowa
cinem/o-kino
cinekamer/o-kamera kinowa
cinematik/o-kinematyka
cinematograf/ar-robić zdjęcia filmowe,
-kręcić film,rejestrować
-kamerą filmową,filmować
cinetik/a-kinetyczny
cinik/a-cyniczny
cinik/o-cynik
cinocefal/o-cynocefal=pawian =babuino]
cintil/o-iskra [różne znaczenia]
cip/o-słup,kolumna [arch]
cipres/o-cyprys [bot]
ciprin/o-ukleja [icht]
ciraj/o-pasta [do obuwia]
cirk/o-cyrk
cirkl/o-koło,okrąg,okręg
cirkonciz/ar-obrzezać,dokonać rytuału
-obrzezania [rel]
cirkonflex/o-cirkumfleks,daszek nad
-literą
cirkonspekt/arozsądny,rozważny,roztropny
cirkonstanc/o-okoliczność
cirkonvalacion/oobwarowanie,oszancowaanie,
-ufortyfikowanie
cirkonvolucion/o-okrążenie,otoczenie
[dookoła]
cirkuit/o-obwód [elektr]
cirkuito kurt/a-krótkie spięcie [elektr]
cirkul/ar-cyrkulować,obiegać,krążyć
-[t.med.],być w obiegu
cirkuler/o-okólnik,obiegówka
cirkum-dookoła,około [przyim]
cirkum/e-około [przyim]
cirkum/ar-otaczać,okrążać
cirus/o-cyrrus,chmura pierzasta
cisoid/o-cisoida [mat]
cisterci/o-klasztor cystersów
cisterci/an/o-cysters [zakonnik]
cistern/o-cysterna,zbiornik
cit/ar-cytować,przytaczać cudze
-słowa/opinie
citadel/o-cytadela
citar/o-cytra [muz]
citiz/o-szczodrzeniec [bot]
citodierez/o-podział komórki [bio]
citologi/o-cytologia
citoplasm/o-cytoplazma
citron/o-=p.limono
civet/o-ciweta [lis afrykański (zoo)]
civil/a-cywilny
civila stand/o-stan cywilny
civiliz/ar-cywilizować,przynosić
-cywilizację
civiliz/ur/o-cywilizacja
civit/o-miasto-państwo
civit/an/o-obywatel,mieszczanin
ciz/o-nożyce
cizel/ar-cyzelować,rzeźbić
D
da-przez [kogo co]
dafn/o-wawrzynek
dag/o-daga,sztylet
daim/o-daniel
daktil/o-daktul [wiersz],
-[daktyl (owoc) =datelo]
dal-=da la [„przez’ - str. bierna]
dali/o-dalia,georginia
dalmatik/o-dalmatyka [rodzaj ornatu]
daltonism/o-daltonizm,nierozróżnianie
-kolorów
dam/o-1.dama [kobieta zamężna
- lub wdowa],
-2.dama [kartach i grach]
-3.królowa [w szachach]
damask/o-adamaszek [materiał]
damaskin/ar-damaskinować,dziwerować,
-modrawić [stal]
damijan/o-szklany balon „gąsior”
-[wielka flacha w koszu]
damn/ar-potępiać skazywać na męki
-[p.kondamnar]
11
damzel/o-panna [kobieta niezamężna]
dandi/o-dandys,fircyk,elegancik,goguś
danjer/o-niebezpieczeństwo
danjer/oz/a-niebezpieczny,pozbawiony
-bezpieczeństwa
dank/ar-dziękować
dans/ar-tańczyć
dard/o-cierń,kolec;żądło [owada]
darf/ar-móc,mieć pozwolenie na
darn/ar-latać,wszywać łaty w ubranie
dat/o-data
dat/iz/ar-datować,umieszczać datę
datel/o-daktyl [owoc];(p.daktilo]
datel/ier/o-drzewo daktylowe [bot]
dativ/o-celownik [gram]
datur/o-bieleń [bot]
dax/o-borsuk [zoo]
dazl/ar-oślepiać,razić [światłem];
-olśnić,oszołomić
de-od (skąd)
de/o-bóg [mit]
De/o-Bóg
Deo-fest/o-Boże Ciało
deb/ar-być dłużnym [komuś]
-być winym [komuś]
debat/ar-debatowac,dyskutować [=
-=diskutar]
debet/o-debet
debetig/ar-debetować,obciążać [konto]
debil/a-debilny,z natury słaby
debit/ar-zbywać/sprzedawać towaary
deboch/ar-hulać,prowadzić życie
-hulaszcze/rozpustne
debut/ar-debiutować,występować
-po raz pierwszy
dec/ar-(w formie bezosobowej):
-wypada,godzi się,należy
decembr/o-grudzień
decend/ar-pochodzić od [t.originar]
decens/ar-schodzić z góry w dół,
-opuszczać się [w dół].zstąpić
decept/ar-oszukiwać,odbierać nadzieję,
-rozczarować
dechifr/arrozszyfrowywać,odszyfrowywać
decid/ar-decydować,podejmować
-decyzje
decilitr/o-decyltr [10 litrów]
decim/ar-dziesiątkować,układać po
-dziesięć/dziesiątkami
decimal/a-dziesiętny
~/a fracion/o-ułamek dziesiętny
decimal/o-miejsce dziesiętne
decimetr/o-decymetr (10 cm)
decimetro-kub/o-decymetr sześcienny
~/o-quadrat/o-decymetr kwadratowy
dedik/ar-poświęcać [coś komuś/czemuś],
-dedykować
dedukt/ar-dedukować,wyprowadzać,
-wysnuwać wnioski
defekt/o-defekt,uszkodzenie,błąd,
-nieprawidłowość,feler
defekti/iv/a-defektywny,brakujący,
-ułomny [gram]
depost-po,od [wymiar czasu]
defens/ar-bronić,chronić,ochraniać
defens/al./a-defensywny,obronny,ochronny
-[t.defensiva]
deferenc/ar-manifestować,okazywać
-komuś/ćzemuś] swoja wolę
-lub życzenie
defi/ar-wzywać [kogoś]do walki
deficit/o-deficyt
defil/ar-defilować
defile/o-przełęcz,wąwóz
defin/ar-definiować,określać
definit/iv/a-definitywny,określony
deflac/ar-ulegać deflacji
deflac/o-deflacja [finans]
deform/ar-deformować,zmieniać kształty
degener/ar-degenerować,wyradzać się,
-wynaturzać się
degn/ar-raczyć [coś ] zrobic;poblazliwie
-ustąpić,wykazywać dobrą
-wolę
degrad/ar-degradować,obniżać wartość
dejun/ar-jeść śniadanie
dejun/o-śniadanie
dejur/ar-dyżurować,mieć dyżur
dejur/ant/o-dyżurny
dek -dziesięć [10]
dekad/ar-ulegać dekadencji,chylić się
-ku upadkowi
dekaedr/o-dekaedr,dziesięcioscian
-{t.dek edri]
dekagon/o-dekagon,dziesięciokąt
-[t.dek/angulo]
dekagram/o-dekagram [10 gramów]
dekalitr/o-dekalitr [10 litrów]
dekalkomani/o-dekalkomania [proces
przeno-szenia obrazów kolorowych
-na inne przedmioty]
dekalog/o-dekalog [10 przykazań ]
dekametr/o-dekametr [10 metrów]
dekan/o-dziekan [różne znaczenia]
dekant/ar-dekantować,odcedzać,zlewać
-ciecz znad osadu [t.chem]
dekap/ar-zdejmować warstwę tlenku
-z metalu [chem/techn]
dekaster/o-dekaster [10 metrów sześcien-nych drzewa]
deklam/ar-deklamować,recytować [=t.
-recitar]
deklar/ar-deklarować,oświadczać
deklin/ar-1.deklinować [odmieniać przez
- przypadki (gram)],
-2.obliczać odległości kątowe,
- magnetyczne {astr/fiz]
dekokt/ar-przygotowywać wywar z
-ziół
dekokt/o-wywar a ziól [p.tizan/o]
dekolt/ar-dekoltować [sę],odsłaniać
-czesci ciała
dekor/ar-dekorować,przyozdabiać
dekret/ar-dekretować,postanawiać
dektetem
del-=de la [2-gi przypadek]
deleg/ar-delegować,wysłać w delegacje
delegacion/o-delegacja [zastępuje stare
słowo
-„delegitaro”]
delekt/ar-delektować się,upajać się,
-rozkoszować się
delfin/o-1.delfin [zoo],
-2.delfin [następca tronu
- we Francji]
-3.delfin [nazwa gwiazdozbioru]
- (astr)
delfini/o-ostróżka [bot]
deliber/ar-deliberować,rozważać
delici/o-delicja,smakołyk [zastepuje
-stare słowo „delico”]
delikat/a-delikatny
delikt/ar-łamać prawo,dokonywać
-przewinienia
delikt/o-z/łamanie prawa,przewinienie
deliquec/ar-1.rozpływać się [pod wpływem
- wilgoći],
-2.wietrzeć,ulegać wietrzeniu
-[o kryształach,skałach,itp.]
delir/ar-majaczyć,bredzić,być w delirium,
-miec przewidzenia
delt/o-delta [różne znaczenia]
deltoid/o-1.mięsień naaramienny [med.],
-2.deltoid [geom]
demagogi/o-demagogia
demand/ar-usilnie prosić [o coś],żądać,
-domagać się,postulować
demarsh/ar-robić demarche
dement/a-ograniczony umysłowo
dementi/ar-dementować,oficjalnie
-zaprzeczać
demision/ar-dymisjonować,zwalniać z
-zajmowanego stanowiska
demiurg/o-demiurg [stwórca świata],
-(doktryna filozoficzno-religijna)
demokrat/a-demokratyczny,ludowy
demokrat/o-demokrata,ludowiec
demokrati/o-demokracja
demolis/ar-demolować,riszczyć,ruinować
-[=t.ruinar]
demon/o-demon,zły/złośliwy duch [rel]
demonstr/ar-1.demonstrować,pokazywać,
- ukazywać,dowodzić prawdy,
-2.demonstrować [pol/milit]
demonstrativ/a-wskazujący
demonstrativ/o-zaimek wskazujący
[pgram]
demotik/a-demotyczny
demotik/o-pismo demotyczne
denar/o-denar
denatur/ar-denaturować,skażać [alkohol]
denigr/ar-oczerniać,robić złą opinię,
-rzucać kalumnie[=kalumniar]
denominator/o-mianownik ułamka
dens/a-gęsty,zwarty,stłoczony
dens/ig/ar-zagęszczać,zgęszczć,stłaczać,
-kondensować [=t.kondensar]
densimetr/o-licznik
gęstości,gęstościomierz
dent/o-ząb
12
~/o di sajes/o-ząb mądrości
dentel/o-koronka [materiał]
dentrific/o-proszek do czyszczenia zębów
denunc/ar-denuncjować,donosić,
-składać/pisać donosy
depart/ar-wyjeżdzać,opuszczać,odjeżdzać
departament/o-departament,wydział w
-ministerstwie
depend/ar-zależeć
depend/ig/ar-uzależniać
deperis/ar-słabnąć,tracić siły
depesh/o-depesza
deplor/ar-żałować,ubolewać
deponent/o-czasownik czynno-bierny
[gram]
deport/ar-deportować,wywozić,zsyłać
depoz/ar-deponować,powierzać na
-przechowanie
depres/ar-deprymować,tłamsić
przychicznie,
-wprawiać w stan depresji
deput/ar-powierzać przedstawicielstwo
-w parlamencie,wybierać
-na posła
deriv/ar-1.wywodzić dany wyraz
- ze słownictwa,
-2.kierować odpływ wody
- w innym kierunku,
-3.odprowadzać[ krew i inne
- płyny] z jednej części ciała do
- drugiej,gdzie nie są groźne]
derm/o-tkanka włóknista pokrywająca
-właściwą skórę
dervish/o-derwisz [zakonnik islamski]
des--przedrostek oznaczający
-przeciwieństwo,przeciwstawienie
desagraf/ar-rozpinać haftkę/agrafkę
desagreabl/anieprzyjemny,niemiły;przykry
deskroch/ar-otworzyć z haczyka,odhaczyć
desapar/ar-znikać,zniknąć
desarm/iz/ar-rozbrajaćrozbroić,odbierać
broń
desartik/iz/ar-1.zwichnąć staw [med.],
-2.rozmontować kolanko [techn]
desegn/ar-rysować,robić/kreślić rysunki
desegn/ist/o-rysownik,kreślarz
desegn/ur/o-rysunek
desembark/ar-rozładowywać [statki]
des-embrag/ar-rozłączać,wyłączać [elektr]
deser/o-deser
desert/ar-dezerterować,porzucać pole
-walki [przez żołnierza]
des-esper/ar-tracić nadzieje
des-facil/a-trudny
des-fald/ar-rozkładać,rozpościerać [coś
-złożonego],rozprostowywać,
-rozwijać [coś zwiniętego}
des-frost/ar-rozmrażać [się];tajać
des-infekt/ar-dezynfekować,odkażać
des-kel/iz/ar-odbijać,wybijać kołek,odetkać
-kołek;odkołkować
des-klef/ag/ar-otwierać kluczem,otwierać
-za pomocą klucza
devalor/ar-dewaluować[zmniejszać
des-kovr/ar-odkrywać[dosłownie/w
wartość
nauce]
-pieniądza w stosunku do złota]
des-kovr/ur/o-`odkrycie
devalu/ar-dewaluować[zastępować jedną
des-kras/iz/ar-oczyszczać,pozbawiać
-jednostkę monetarną drugą
brudu
-jednostką ,która zawiera mniejdeskript/ar-opisywać
-szą ilość złota
des-kupl/ardevast/ar-dewastować,niszczyć,ruinować
rozłączać,wysprzęglać,odłączać
develop/ar-rozwijać (się) [przychicznie,
des-kuraj/o-tchórzowstwo
-fizycznie,ekonomicnie,itd.]
des-lig/ar-rozwiązywać,uwalniać z
deviac/ar-1.zbaczać [z drogi],
więzów,
-2.wykazywać odchylenie/zbocze-rozłączać.rozdzielać
nie{t.przychiczne]
des-monet/ig/ar-pozbawiać monetę jej
- 3.odchylać się [promienie/fale]
włąściwej
deviz/o-dewiza[hasło],myśl przewodnia
-wartości przez ustalanie innego
devoc/o-poświęcenie się Bogu,,oddanie sę
-kursu;demonetyzować
des-munt/ar-rozmontowywać,rozbierać na devon/o-dewon,formacja dewońska
devor/ar-żreć,pożreć
-części
devot/a-dewocyjny,bigoteryjny [p.bigota]
des-ordin/ar-robić bałagan/nieporządek
devot/o-dewot,pobożniś,świętoszek,bigot
des-pend/ardextr/a-prawy [będący po prawej stronie],
zdejmować,odwieszać[kogoś/coś]
-prawicowy [pol]
-wiszącego/zwisającego]
dextrin/o-dekstryna [chem]
despens/o-spiżarnia,przechowalnia
dezert/a-pustynny
des-pi/a-bezbożny
dezert/o-pustynia
des-pi/(ul.)/o-bezbożnik
dezinenc/o-końcówka [gram]
despit/ar-złościć się,gniewać się
dezir/ar-życzyć [sobie/komuś],wyrażać
des-plezur/o-nieprzyjemność
-życzenia,pragnąć [p.wishar]
despot/o-despota
des-priz/ar-nie lubić,pogardzać,lekceważyć di-służy do tworzenia drugiego
desqualifik/ar-dyskwalifikować,podważać -przypadka [=czyj]
di/o-dzień [=24 godziny{doba};dzień
kwalifikacje [kogoś]
des-sal/iz/ar-nie dosolić,dodać za mało soli -(12 godzin) =jorno]
di/mez/o-południe (połowa dnia)
des-sel/iz/ar-rozsiodłać,zdjąć siodło,
diabas/o-diabaz [min]
-rozkulbaczyć [konia]
des-sigl/ar-zdejmować żagle,rozżaglowic diabet/o-cukrzyca [pat]
des-skrub/ag/ar-rozkręcać/wykręcać śruby diabet/ik/a-chory na cukrzycę [przym]
diabet/ik/o-cukrzyk,diabetyk
destin/ar-przeznaczać
diabl/o-diabeł
des-tron/iz/ar-detronizować,pozbawiać
diachilon/o-plaster rozmiększający,plaster
tronu
-na odciski [wyraz przestarzały;
destrukt/ar-niszczyć,wprowadzać
-nowa forma diakilono]
destrukcję
des-vest/iz/ar-rozbierać,pozbawiać ubrania diadem/o-diadem
diafan/a-przezroczysty,prześwitujący,
des-vis/ar-rozkręcać,wykręcać [śruby]
-przepuszczajacy swiatlo
des-volv/ar-rozwijać [coś zawiniętego],
~/a mark/o-znak wodny
-rozpakować
diafiz/o-korpus,trzon kości [med.]
des-zon/iz/ar-rozpinać pasek
detachment/o-1.oddział[żołnierzy],brygada diafragmo-1diafragma,przepona [med.]
-2.przesłona/blenda [fot]
-2.ekipa [sportowa,robotnicza,
diagnoz/ar-diagnozować,stawiać diagnozę
- ratownicza,itp.]
diagonal/a-diagonalny,przekątny
detal/o-detal,szczegół
diagonal/o-przekątna
detal/oz/a-detaliczny,szczegółowy
diagram/o-diagram,wykres
detektiv/o-detektyw
diakilon/o-p.diachilono
detektor/o-detektor
determin/ar-determinować,z góry określać, diakon/o-diakon
diakonis/o-diakonisa,siostra zakonna
-wyznaczać
pracująca
deters/ar-czyścić,oczyszczać ranę
-w szpitalu
[środkiem
diaktrik/a-diaktryczny
-leczniczym]
diaktrik/o-diaktryk,znak umowny nad
deton/ar-detonować
literą
detriment/ar-za/szkodzić
dialekt/o-dialekt,narzecze
[komuś/czemuś],
dialektik/o-dialektyka
-s/krzywdzić [kogoś/coś]
dializ/ar-dializować,poddawać dializie
dev/ar-musieć [(moralny o;bowiązek);
dialog/ar-prowadzić rozmowę/dialog
-musieć (konieczność)=mustar]
13
dialog/iz/ar-dialogizować,rozwijać dialog
diamant/o-diament
diametr/o-średnica [geom]
diant/o-goździk [bot]
diapazon/o-1.diapazon [skala
głosu/muzyki],
-2.kamerton
diapozitiv/o-diapozytyw,przezrocae
diapedez/o-krwotok,hemoragia
[=hemoragio]
diare/o-biegunka [pat]
diari/o-dziennik [=dio-libro]
dias/o-dias,perm [geol]
diaskop/o-rzutnik,projektor
diastaz/o-diastaza
diastol/o-rozkurcz serca [med.]
diatez/o-diateza,skaza,skłonność [do
chorób]
diatome/o-okrzemek [bot]
diatonik/a-diatoniczny [w skali/gamie]
diatrib/o-1.krytyczna dysertacja,
-2.ostra krytyka
dic/ar-powiedzieć,rzec [coś]
dicern/ar-odróżniać,wyróżniać
dicion/o-dykcja
diciplin/ar-wdrażać do posłuszeństwa,
-zdyscyplinować
dicipul/o-uczeń,kontynuator nauki,
-młodzieniec (uczący się)
didaktik/o-dydaktyka
didelf/o-dydelt,opos,szczur workowaaty
diedr/o-dwuścian,kąt dwuścienny
dierez/o-diereza.rozdzilenie dwugłoski
diet/o-dieta
dietetik/o-dietetyka
diez/o-krzyżyk [muz]
difam/ar-psuć opinię [komuś/czemuś]
difer/ar-różnić się
difer/o-różnica
diferenci/ar-różnić,wyróżniać[socj/bio]
diferencial/o-różniczka [mat]
diferencial/igar-różniczkować [mat]
difrakt/ar-uginać się [o falach
świetlnych{opt]
difteri/o-dyfteryt,błonica[pat]
diftong/o-dyftong,dwugłoska [gram]
difuz/ar-rozpraszać,rozprzestrzeniać,
-powodować dyfuzję/rozproszenie
dig/o-tama,grobla;nasyp
digest/ar-trawić,przyswajać [pożywienie]
digital/o-1.naparstnica [bot],
-2.urządzenie cyfrowe - digital
digitalin/o -digitalina [farm]
dign/a -godny,pełen godności
digram/o-dwuznak [lingw]
digres/ar-robić dygresję,odchodzić od
-właściwego tematu
dik/a-gruby,tęgi,korpulentny
diklin/a-rozdzielnopłciowy [bot]
dikotom/a-dychotomiczny,dwudzielny
dikotomi/o-dychotomia,dwudzielność [log]
dikt/ar-dyktować
diktam/o-dyktam,dyptam [bot]
diktator/o-dyktator
dil-=di la
dilat/ar-rozszerzać,powodować dylatacje
dilat/o-dylatacja,rozszerzalność cieplna
dilem/o-dylemat,trudny wybór
dilet/ar-studiować lub uprawiać jakąś
-dyscyplinę sztuki/nauki tylko dla
przyjemności
diligent/a-pilny
dilijenc/o-dyliżans
dilut/ar-rozcięczać
diluvi/o-potop
diluvial/o-=diluviala formacuro,
p.diluviono
diluvion/o-epoka po-potopowa,epoka
lodowcowa [geol]
dimension/o-wymiar,rozmiar
diminut/ar-zmniejszać [się],pomniejszać
[się]
dimiti/o-dymka [rodzaj tkaniny]
din/a-chudy,szczupły
dinam/o-dynamo [techn]
dinamik/o-dynamika
dinamism/o-dynamizm,teoria dynaamiczna
dinamit/o-dynamit
dinamometr/o-dynamometr,siłomierz
dinasti/o-dynastia
dind/o-indyk
dine/ar-jeść obiad
dine/o-obiad
dinosauri/o-dinozaur
dinoterium-dinoterium,wymarły ssak
diocez/o-diecezja [rel]
dioptr/o-wizjer w celownicy
-[p.alidado]
dioptri/o-dioptria [opt]
dioptrik/o-dioptryka [opt]
dioramo-diorama,obraz przestrzenny
diorit/o-dioryt [min]
diplas/ar-przesuwać,przemieszczać
diplom/o-dyplom
diplomac/o-dyplomacja [służba
-dyplomatyczna]
diplomatiko-dyplomacja [[studia
-dyplomatyczne]
dipter/o-muchołówka,owad dwuskrzydły
diptik/o-dyptych,dyptyk
direcion/o-kierunek [drogi]
direkt/ar-kierować
direktori/o-dyrektoriat [Francja]
diret/a-bezpośredni
dis--przedrostek rozdis-don/ar-rozdawać
disenteri/o-dyzenteria,czerwonka, krwawa
biegunka [pat]
disert/ar-rozprawiać [na tematy naukowe]
disident/o-dysydent
disimul/ar-symulować,udawać
disip/ar-trwonić,marnować
disk/o-dysk;płyta gramofonowa
diskont/ar-dyskontowac
diskret/at-dyskretny
diskriminant/o-wyróżnik [mat]
diskurs/ar-rozprawiać [na jakiś temat]
diskursiv/a-dyskursywny [filoz]
diskut/ar-dyskutować
dislok/ar-rozmieszczać [często używająć
-siły]
dism/o-dziesięcina [hist]
disoci/ar-powodować dysocjację
-[psych/chem]
dispach/o-obliczanie szkód morskich
dispens/ar-dyspensować,udzielać dyspensy
dispensari/o-1.bezpłatna przychodnia dla
- biednych,
-2.bezpłatna apteka dla biednych
dispepsi/o-dyspepsja,niestrawność [med.]
dispers/ar-rozszczepiać [światło],
-powodować dyspercję
dispon/ar-dysponować
dis-poz/ar-porozrzucać,zrobić bałagan
disput/ar-dysputować,spierać się
dis-sek/ar-rozciąć,rozcinać
dis-sem/ar-rozsiać,rozsiewać
dis-send/ar-rozsyłać,rozesłać
dist/ar-być w odległości,być w oddaleniu
dist/o-dystans,odległość
distik/o-dystych ,dwuwiersz
distil/ar-destylować,podlegać destylacji
disting/ar-wyróżniać
disting/it/a-dystyngowany,wyróżniony
dis-tord/(es)/o1.dystorsja,zniekształcenie[obrazu],
- skrzywienie [obrazu .;(opt)
-2.zniekształcenie dźwięku lub
- obrazu [rad/tv]
distrakt/ar-1.rozpraszać uwagę,
-2.zabawiaćrozrywać [duchowo]
distr/aj/o- rozrywka
distribut/ar-rozdzielać,przydzielać
distribut/(ad)/o-dystrybucja
rozdzielanie,przydział
distrikt/odystrykt,obwód[administracyjny],
-okręg;powiat [w Polsce]
diten/ar-trzymać [aż do]
ditiramb/o-dytyramb,pieśń pochwalna
-[przesadne pochwały]
ditres/o-smutek,zasmucenie
divag/ar-błądzić myślami;myśleć o
-niebieskich migdałach
divan/o-tapczan
diven/ar-stać się,zaistnieć
diverg/ar-rozchodzić się [o liniach,
-promieniach,falach itd.]
divers/a-różny
diversion/ar-uprawiać dywersję
diversion/o-dywersja
divid/ar-dzielić,rozdzielać [na
-drobne],rozdrabniać
dividend/o-1.dywidenda,udział,
- należna część; dola [pot]
-2.dzielna [mat]
divin/ar-zgadywać,czytać w myślach
divizion/o-dywizjon,dywizja
divorc/ar-rozwodzić się,rozwieść się
-[t.dis-mariajesar]
divulg/ar-odkrywać lub zdradzać sekrety
dizastr/o-1.nieszczęście,zło,
14
-2.fatum,nieszcęśliwa gwiazda,
-3.niedola,przykry wypadek
do-więc
doari/o-wiano
doc/ar-uczyć
docent/o-docent
docil/a-posłuszny,dający się prowadzić,
-pozwalający sobą kierować
dodekaedr/o-wielościan złożony z 12
-ścian [geom]
dodekagin/adwunastosłupkowy[żeński],[bot]
dodekagon/o-dwunastokąt [geom]
dog/o-pies [rasa] [zoo]
dogan/o-cło; [urząd celny =
-=doganala administrerio]
dogmat/o-dogmat
dogmatik/o-dogmatyka
doj/o-doża
dok/o-dok
doktor/o-doktor [tytuł naukowy]
doktrin/o-doktryna
dokument/o-dokument [rózne znaczenia]
dol/o-oszustwo dokonywane w celu
-zatarcia prawdziwych faktów i
-osiągnięcia jakiegoś celu
dolc/a-słodki
dolikocefal/o-dolikocefal,długogłowiec
[antr]
dolman/o-dolman [ubiór]
dolmen/o-dolmen,grobowiec neolityczny
dolomit/o-dolomit
dolor/ar-boleć,sprawiać ból;dolegać
dom/o-dom
domaj/ar-żałować
domen/o-1.majątek ziemski,gospodarstwo
- rolne,
-2.sfera [pole działania,wpływu]
domestik/a-domowy,udomowiony [dot,
-zwierząt mieszkających z ludźmi]
dolmicil/o-domicyl,stały adres
zamieszkania
dominant/o-dominanta [muz]
domin/o-1.domino [gra towarzyska],
-2.domino [rodzaj sukni]
dominac/ar-dominowac,górować nad
dominikan/o-dominikanin
domt/ar-ujarzmiać [ludzi i zwierzęta],
-[p.amansar,dresar]
don/ar-dawać,dać
donac/ar-podarować,dać w podaraunku,
-zrobić prezent
dop-za,po [w przestrzeni]
dorad/o-dorada,złota makrela [icht]
Dorian/a-dorycki [rasa,dialekt]
dorik/a-dorycki [sztuka,budownictwo]
dorlot/ar-rozpieszczać,psuć pieszczotami,
-rozpuszczać [kogoś]
dorm/ar-spać
dorm/ig/ar-usypiać,uśpić
dorn/o-kolec,cierń
dorno-ginest/o-janowiec kolczasty [bot]
dorno-perk/o-kolka,ryba ciernista [icht]
dors/o-1.grzbiet,plecy,
-2.krawędż [książki,noża,itp.]
dosel/o-baldachim [w kościele]
dot/ar-dać w posagu
doz/o-doza,dawka
dracen/o-dracena,smokowiec [bot]
drag/ar-dragować=bagrować
-[pogłębiać dno/koryto rzeki]
dragoman/o-tłumacz orientalny
dragon/o-dragon
draje/o-drażetka
drak/o-1.smok [mit]
-2.jaszczurka żyjąca na
-drzewać w Idiach
drakm/o-drachma
drakon/al./a-drakoński
dramat/o-dramat
drap/o-sukno,tkanina wełniana
drapir/ar-drapować,robić draperie,
-układać materiał w fałdy
drash/ar-młócić
drash/il/o-cep
drasho-mashin/o-młockarnia
drastik/a-drastyczny
dren/ar-drenować,osuszać grunt
-drenami
dres/ar-p.domtar,amansar
driad/o-driada,nimfa wodna [mit]
drift/ar-dryfować,zbaczać z kursu;
-być znoszonym przez wiatr
dril/o-wiertło,świder [techn]
drink/ar-pić [wodę,alkohol]
drog/o-materiał apteczny,
-materiał drogeryjny
drol/a-zabawny,komiczny
dromedar/o-dromader [wielbłąd jedno-garbny,(dwugarabny=kamelo)]
dron/ar-tonąć,isć na dno,topić się
droser/o-rosiczka [bot]
druido-druid [kapłan celtycki]
drup/o-pestkowiec [owoc z jedną pestką]
druz/o-druza,szczotka krystaliczna [min]
du-dwa [2]
dualism/o-dualizm
dubit/ar-wątpić,mieć wątpliwości
-[zastępuje przestarzałe „dubar”]
duel/ar-pojedynkować się
duen/o-dama do towarzystwaa,przyzwoitka
duet/o-duet
duk/o-książę [p.princo]
duki/o-księstwo [t.princlando]
dukat/o-dukat
dukt/ar-prowadzić
duktil/a-ciągliwy,rozciągliwy
dum-podczas,w czasie,w ciągu
du-mast/o-dwumasztowiec [statek]
dung/o-nawóz sztuczny [p.sterko]
dun/o-diuna,wydma piaszczysta
duodenum/o-dwunastnica [med.]
dup/o-gamoń,niedorajda,jełop,ciamajda
-[ synonim „głupi Maciek”
-w sztuce i powieściach]
duplex/a-dupleksowy,dwukierunkowy
-[ o przewodach]
duplikat/o-duplikat
dur/ar-trwać,ciagnąć się,kontynuować
duramatr/o-twarda opona mózgu [anat]
durst/ar-mieć pragnienie
dush/ar-polewać się prysznicem,brać
natrysk
dush/il/o-prysznic,natrysk [urządzenie]
duv/o-klepka [beczki]
duyong/o-syrena [zoo];)=
-[syrena (mit/alarm) = sireno]
- giczne dla danej epoki
efervec/ar-burzyć się, musować się,pienić
-się [chem]
eficient/a-wydajny,sprawny [ekon.techn.]
eficient/o-wydajność,sprawność
efik/ar-skutkować,przynosić skutek,
-działać skutecznie
egal/a-równy,jednakowy
egal/es/o-równość
egard/ar-rozważać,zastanawiać
się,brać
E
-pod rozwagę
e [=ed]-i,a
egid/o-egida;opieka,protektorat
e.c [e cetera]-itp.
eg/o -ja [tylko i wyłącznie]
eben/o-heban
ego/ism/o-egoizm,
eben/ier/o-drzewo hebanowe
ego/ist/o-egoista
ebonit/o-ebonit
eglefin/o-łupacz,łupak [icht]
ebri/a-pijany
egorj/ar-mordować uderzając w szyję
ebuli/ar-wrzeć [o płynach w czasie
ejekt/ar-wyrzucać,wypychać[mech],
-gotowania]
-wytryskiwać,tryskać
ebulioskop/o-ebulioskop [aparat mierząejakul/ar-wytryskiwać [spermę]
-cy ilości czystego alkoholu]
ejakul/o-ejakulacja,wytrysk spermy [med.]
ecel/ar-być na szczycie: wyróżniać
ek-z [czego],
-się,odznaczać się
-[ z (kimś/czymś)= kun]
ecel/ant/a-bardzo dobry,znakomity,
ek/o-echo
-wyśmienity,wyborny
ekidn/o-mrówkojad kolczasty [zoo]
ecelenc/o-ekscelencja
ekin/o-jeżowiec [=herisono marala]
ecentrik/a-ekscentryczny
ekinoderm/o-szkarłupnia [zoo]
ecept/ar-wyłączać,wykluczać
ek-ir/ar-wyjść
eces/ar-robić wybryk,wygłupiać się
eklampsi/o-rzucawka porodowa [med.]
echop/o-mały butik,kram,buda
eklektik/a-eklektyczny,nietwórczy
ecit/ar-ekscytować się,podniecać
eklezi/o-kościół {znaczenie duchowe]
-[się],wzbudzać [elektr]
eklips/ar-zaćmiewać,powodować
eciz/ar-wycinać [chir]
zaćmienie
ed [=e]-i,a
-[ciała niebieskiego]
eden/o-eden,raj [=paradiz/o],miejseklips/o-zaćmienie,eklipsja [astr]
-ce wiecznej radości
ekliptik/o-ekliptyka [astr]
eder/o-kaczka [o bardzo delikateklog/o-sielanka [lit]
-nych piórach -wyrabia się
ek-migr/ar-wyemigrować,wyjechać za
-specjalny puch[=ederdun/o]
-granicę [p.emigrar]
ederdun/o-specjalny puch [j.w.]
ekologi/o (*)-ekologia
edific/o-budynek
ekonom/o-ekonom,zarządca,nadzorca
edifik/ar-budować,podbudować
ekonomi/o-ekonomia
-[tylko moralnie]
ekonomik/o-ekonomika
edikt/ar-nakazywać,polecać [za
ek-pres/ar-wyciskać
-pomocą edyktu]
ek-puls/ar-wygonić,wygnać,wyprzeć
edr/o-ściana [geom]
ek-sekrec/ar-wybrakować,wydzielić
eduk/ar-edukować,kształcić
ek-ter/ig/ar-wykopywać,wyciągać z
efac/ar-powodować znikanie ,co
-ziemi
-narysowano/naszkicowano;
ekumen/o-ekumen
-wycierać,wymazywać
ekumenik/a-ekumeniczny
efeb/o-efeb [hist]
ek-vok/ar-wywoływać
efeb/es/o-okres dojrzałości młodzieńekzem/o-ekzema [pat]
-czej
el [=elu]-ona
efekt/o-efekt,wrażenie
elu/a-jej
eferkt/ig/ar-wywierać wrażenie
elabor/ar-wypracować
efektiv/a-efektywny,rzeczywisty,istotny
elastik/a-elastyczny,giętki,sprężysty
efektiv/(es)o-rzeczywistość,istota rzeczy
elefant/o-słoń [zoo]
efemer/a-krótkotrwały,efemeryczny,szybko
elefantiaz/o-słoniowacizna [pat]
-przemijający,ulotny,przelotny
elegant/a-elegancki,wytworny,
efemerido-1.tablica astronomiczna
-wykwintny
[pokazuelegi/o-elegia
- jąca dni i położenie gwiazd],
elekt/ar-wybierać [ludzi w głosowa-2.książka wskazująca z góry fakty
-niu powszechnym]
- astronomiczne lub meteoroloelektr/o-elektryczność
15
~/o-motor/o-silnik elektryczny
-wstrząsowa [t.przenośnie]
~/o-teknik/o-elektrotechnika
elektrod/o-elektroda
~/o-terapi/o-elektroterapia,terapia
elektrolit/o-elektrolit
emigr/ar-emigrować,wyjeżdać za
elektromobil/o-samochód elektryczny
-granicę [obok ek-migrar]
elektron/o-elektron
eminenc/o-eminencja
elektronik/o-elektronika
eminent/a-wybitny,znakomity
elektroskop/o-elektroskop
emir/o-emir
elektroskopi/o-elektroskopia
elektuari/o-powidełko,rozcier [na miodzie emis/ar-wysyłać [t.jako emisariusza],
-nadawać,emitować,puszczać
-lub syropie]
-w obieg
element/o-element,czynnik,składnik
emoc/ar-emocjonować,wywoływać
elev/ar-podnosić do góry
-emocje;wzruszać się
elev/il/o-podnośnik
empal/ar-wbijać na pal
elevacion/o-elewacja,obrys
emperial/o-.górne piętro dyliżansu z
elevator/o-urządzenie do podnoszenia
- siedzeniami,
-statków w doku
~/a autobus/o-autobus piętrowy;piętrus
elf/o-elf [mitol]
empire/o-najwyższa sfera niebieska
elimin/ar-eliminować
empirik/a-empiryczny
elips/o-elipsa[różne znaczenia]
empirik/o-poznanie za pośrednictwem
elipsoid/o-elipsoida
-zmysłów,własne doświadelit/o-elita
-czenie,praktyka
elixir/o-eliksir
empirik/ism/o-empiryzm
elizion/ar-opuszczać zgłoskę
employ/ar-zatrudniać,dawać pracę
eloquent/a-elokwentny,mający dar
emuls/ar-wytwarzać emulsję
krasomówczy
emund/ar-przycinać,obcinać,czyścić
elu [=el]-ona
elud/ar-unikać,krążyć dokoła [czego/kogo] -oczyszczać drzewa z narośli
enatros/o*-staw kulkowy
emali/o-emalia;szkliwo [med.]
[med.];[p.retul/o]
eman/ar-emanować,promieniować
encefal/o-mózgowie [med.]
emancip/ar-emancypować,wyzwalać się
encefal/it/o-zapalenie mózgu [pat]
embalm/ar-balsamować [nieboszczyka]
enciklik/o-encylika,pismo okólne papieża
embaras/ar-kłopotać,sprawiać kłopot
enciklik/a-encykliczny,obiegowy
przyspaenciklopedi/o-encyklopedia
-rzać trudności,wprowadzać
endemi/o-endemia,umiejscowienie [med.]
-w zakłopotanię;krępować ruchy
embarg/ar-nakładać embargo [ekon.morsk] endetal/a-detaliczny,w detalu
endivi/o-endywia [(rodzaj cykorii);cykoria
embark/ar-ładować na barkę/okręt
-ogrodowa = cikorio gardenala]
emberiz/o-trznadel,poświerka [orn]
endokardi/o-wsierdzie [med.]
emblem/o-emblemat
endokardi/it/o*-zapalenie wsierdzia [pat]
embolio-embolia,zator naczynia krwioendokarp/o-gniazdo nasienne,łupina/łuska
-nośnego [med.]
-nasienna [bot]
embrac/ar-brać w ramiona,obejmować ;
en-dukt/ar-wprowadzać
embrac/il/o-nawias „ { }” spinający
embrag/ar-zazębiać,włączać [sprzęgłem] enemik/o-wróg
energetik/o-energetyka
embrazur/o-framuga.wnęka
energi/o-energia [różne znaczenia]
[okienna,drzwioen-fil/ar-ostrzeliwać ogniem podłużnym,
-wa];otwór strzelniczy [wojsk]
embriogenio-embriogenia,proces rozwo- -strzelać wzdłuż pozycji nieprzy-jaciela
-ju embrionalnego [bio]
en-filtr/ar-przefiltrowywać,przpuszczać
embriologi/o-embriologia,
-przez filtr
embrion/o-embrion,zarodek
engaj/ar-1.angażować,przyjmować do
embrok/ar-wcierać,nacierać[płynem]
- pracy [=employar]
ebusk/ar-zasadzać się,czatować,
-2.wciągać [w coś]
-czyhać [na kogoś/coś]
en-gros/a-w olbrzymiej ilości
embusk/o-zasadzka,czaty,czyhanie
enigmat/o-zagadka
emend/ar-wnosić poprawkę [do
en-ir/ar-wchodzić
-dokumentu, itp.]
en-karcer/ig/ar-wsadzać do
emerit/a-emerytalny
karceru/aresztu
~/a pension/o-emerytura
enkaustik/o-enkaustyka [technika
emetik/o-środek wykrztuśny [środek
malowania
-wymiotny=vomigivo]
-obrazów]
emetrop/a-miarowy,o prawidłowej
enlumin/ar-oświetlać,iluminować
-reakcji [med.]
en-migr/ar-wjeżdać do kraju,powracać zza
emfaz/ar-mówić z emfazą.górnolotnie
16
elektrol/iz/ar-przeprowadzać elektrolizę
elektrologi/o-elektrologia,nauka o
-elektryczności
- granicy
enorm/a-olbrzymi
enoy/ar-nudzić się
enrejistr/ar-zarejestrować,wciągnąć do
rejestru
ent/o-istota [żywa];byt [filoz]
entablement/o-entablement,belkowanie
-[architektoniczne]
entam/ar-rozpoczynać [coś] po raz
-pierwszy,inicjować
en-ter/ig/ar-zakopywać do ziemi;[chować
-do grobu=en-tombigar]
interit/o-zapalenie jelita cieńkiego
-[jelito= intestino]
entern/ar-internować
entimem/o-sylogizm niekompletny,
-wypowiedź niekompletna
entomolog/o-entomolog
entomologi/o-entomologia,nauka o
-owadach/insektach
entraprez/ar-przedsiębrać,przedsięwziąć
entraprez/ur/o-1.przedsięwzięcie,
-2.przedsiębiorstwo
entraten/ar-zaopatrywać,zapewniać
-byt/utrzymanie
entrav/ar-spętać [konia],nakładać
-kajdany;przykuwać [kogoś
-do czegoś; t.czyjąś uwagę]
entrav/il/o-kajdanki,pęta
entre/o-pierwsze danie [między
-przystawką a zupą]
entren/ar-trenować,przygotowywać do
-pracochłonnego przedsię-wzięcia
entresol/o-antresola,poddasze
en-tot/e-w całości,całkowicie
entuziasm/ar-entuzjazmować się,wykazy-wać entuzjazm,być pełnym
-entuzjazmu
enumer/ar-wyliczać
enunc/ar-wyrażać się,wypowiadać
-się,przejawiać się
envelop/ar-przykryć,zasłonić,okrążyć,
-owinąć,zapakować,otulić
envergur/o-rozpiętość [skrzydeł,żagla]
envidi/ar-zazdrościć,odczuwać zazdrość
en-volv/ar-zapakować,zrolować,owinąć
enzim/o-enzym [bio]
Eol/al./a harp/o-harfa eolska
epark/o-1.prefekt w Starożytnym Rzymie
-2.prefekt Konstantynopola za
- czasów Imperium Greckiego
eperlan/o-stynka [icht]
epidemi/o-epidemia
epiderm/o-naskórek,epiderma
epifani/o-święto Trzech Króli
epigastr/o-nadbrzusze [med.]
epiglot/o-nagłośnia [med.]
epigon/o-1.epigon,mierny przodek wielkich
- rodów,
-2.naśladowca [dawnych stylów]
epigraf/o-epigraf,napis na pomniku
epigram/o-epigram,fraszka,dowcip
epik/a-epicki
epika poem/o-epopeja
epikarp/o-skórka owocu [bot]
epilepsi/o-epilepsia,padaczka
epilog/o-epilog
episkop/o-biskup
episkopi/o-biskupstwo
epistol/o-1.epistoła,list [pasterski]
-2.list pisany wierszem [lit]
epitaf/o-epitafium,napis/wiersz na cześć
-zmarłego
epitalami/o-wiersz weselny
epiteli/o-nabłonek [med.]
epitet/o-1.epitet,
-2.przydawka przymiotnikowa
epitom/o-streszczenie książki;bryk szkolny
epizod/o-epizod
epizooti/o-epidemia,pomór wśród zwierząt
epok/o-epoka
epolet/o-epolet,naramiennik,szlif [wojsk]
epruvet/o-probówka [med.]
epulis/o-narośl na dziąśle [med.]
equacion/o-równanie [mat]
equator/o-równik [geogr]
equilibr/ar-równoważyć,wykazywać
-równowagę.być w stanie
-równowagi,równoważyć,
-mieć ten sam ciężar,stanowić
-przeciwwagę
equinox/o-zrównanie dnia z nocą [astr]
equip/ar-ekwipować,wyposażać,
-zaopatrywać [w różnego
-rodzaju sprzęt]
equitat/o-równość
equival/ar-mieć taką samą wartość [jak]
equival/ant/o-ekwiwalent,równowartość
er/o-era [hist.geol]
eratik/a-narzutowy,naniesiony [geol]
erc/o-ruda kopalna;kruszec
erekt/ar-1.wznosić się pionowo,
-2.mieć erekcję [med.]
ergot/o-sporysz [bot]
erik/o-wrzos
erik/ey/o-wrzosowisko
erizipel/o-róża [rzadka choroba
-zakaźna [med.];[różyczka=
-=rozeolo]
ermin/o-gronostaj [zoo]
ermit/o-eremita,pustelnik,samotnik,
-odludek,sobek
ermito-krab/o-krab-pustelnik
[=paguro(*)]
erod/ar-1.wywoływać erozję,
-2.ścierać się przez tarcie,
-3.docierać [samochód]
eror/ar-błądzić,robić błędy,mylić się
erotik/a-erotyczny,zmysłowy,miłosny
erotik/o-erotyka,wiersz erotyczny
erste-dopiero [co]
erud/ar-być wykształconym,być
-oczytanym
erud/it/es/o-erudycja,wykształcenie,
-oczytanie
erud/it/o-erudyta,człowiek wykształ-cony/oczytany
erupt/ar-wybuchać,dokonać erupcji [geol]
es/ar-być
esam/o-rój
esay/o-esej
esob/ar-szkicować formy [przed przystąpie
-niem do wykonania zadania]
esenc/o-1.istota rzeczy,sedno
-2.esencja,stężony roztwór [ chem]
esforc/ar-trudzić się,usiłować
eshafod/o-szafot;rusztowanie [budowa]
eskadr/o-eskadra [lot]
eskadron/o-szwadron,eskadron [wojsk]
eskal/ar-zatrzymać się w porcie dla
-załadowania/wyładowania
-pasażerów i kargo
eskald/ar -1.sparzyć się
-2.zanurzyć we wrzątku,zaparzyć
eskaler/o-schody [drabina=skalo]
eskamot/ar-robić sztuczki „magiczne”
eskap/ar-uciekać,ratować się ucieczką,
-zbiec,ujść
eskar/o-martwica [z oparzenia],[med.]
eskarp/a-stromy,spadzisty
eskarp/aj/o-skarpa,stromizna,spadek
eskombr/o-gruz,złom,odpadki
eskopet/o-garłacz,rusznica=arkabuzo]
eskort/o-eskorta,świta,ochrona
eskot/o-jedna z lin żeglarskich
eskrok/ar-ukraść wykorzystując gapiostwo
-lub naiwność okradanego,kraść
-jak kieszonkowiec;okradać
-naiwnych
eskudel/o-talerz głęboki
esoter/a-ezoteryczny,dostępny tylko dla
-wtajemniczonych
espad/o-szpada,miecz
espaler/o-szpaler
espar/o-krokiew
espel/ar-literować,spelować,składać litery
esper/ar-mieć nadzieję,spodziewać się
espin/o-krzew ciernisty
esplanad/o-esplanada,wielki plac w
-obrębie fortyfikacji
espres/o-ekspres,kurier [pociąg]
esprit/o-spryt,dowcip
espruv/a-przeciw,odporny na
esquad/o-rota,kompania,drużyna,grupa
est/o-wschód [str,świata]
establis/ar-ustanawiać,zakładać,otwierać
estafet/o-sztafeta;ścigacz [łódź]
estakad/o-estakada;przegroda w porcie
-w celu uniemożliwienia
-wejścia/wyjścia statkom
estal/ar-wystawiać,pokazywać
-[eksponaty];eksponować
estamp/ar-bić monety,wyciskać na
-matrycy
estanch/ar-zatrzymywać wypływ płynu
estay/o-gruba lina do odciągania
-żagla
estetik/o-estetyka
17
estim/ar-szanować,poważać,cenić
estiv/ar-trzymać przez lato zwierzęta
-na pastwisku [p.hivernar]
estomp/ar-ścierać,wycierać [ścierką]
estrad/o-estrada
estragon/o-estragon,dragonek [bot]
estrib/o-1.strzemię,
-2.przegub [med.]
estuari/o-estuarium,lejkowate ujście
-rzeki
estubl/o-ścierń [na ściernisku],ostre
-włosy [na brodzie]
estublo-kampo-ściernisko,rżysko [t.estubl-eyo]
esturjon/o-bieługa [icht]
esvan/ar-mdleć,omdlewać
etaj/o-piętro,kondygnacja
etajer/o-etażerka
etamin/o-etamina,materiał do wyrobu
-cedzidło do pytlowania mąki
etap/ar-zatrzymywać się co jakiś czas,
-posuwać się etapami
etat/o-etat;spis,wykaz,lista
eter/o-eter [chem] ,[ różne znaczenia]
etern/a-wieczny
etern/es/o-wieczność
etik/o-etyka,moralność
etiket/o-etykieta,naklejka [p.etiqueto]
etimologi/o-etymologia
etiologi/o-etiologia [zespół przyczyn]
etmoid/o-kość sitowa [med.]
etnografi/o-etnografia
etnologi/o-etnologia,nauka o ludach
etologi/o-etologia,opis obyczajów
etos/o-etos,podniosła atmosfera,nastrój
etuy/o-etui,futerał,puzderko,pojemnik
eudiometr/o-eudiometr [aparat służący do
-analizy składu powietrza i innych
-gazów]
eufemism/o-eufemizm
eufoni/o-eufonia,dźwięczność,piękne
-brzmienie
euforbi/o [bot]euforbia,ostromlecz,wilczomlecz
eukalipt/o-eukaliptus [bot]
eukaristi/o-eucharystia
eunuk/o-eunuch
ev/ar-mieć lat
evaku/ar-ewakuować,przeprowadzać
-ewakuację
evalu/ar-szacować,wyceniać
evangeli/o-ewangelia
event/ar-zdarzyć się,mieć miejsce
eventual/a-ewentualny
evident/a-ewidenty,oczywisty
evier/o-umywalka,odpływ w kuchni
evikt/ar-ewindykować,wywłaszczać
evit/ar-unikać,stronić[od]
evolucion/ar-ewoluować,przechodzić
ewolucję,
-rozwijać się,ulegać przemianom
exajer/ar-przesadzać w mowie/zacho-waniu
exakt/a-ścisły,wierny [szczegółom],
-precyzyjny[=preciza],
-dokładny
exalt/ar-egzaltować,wprowadzać
-w stan egzaltacji
examen/ar-egzaminować,poddawać
-egzaminowi,dokładnie
-badać [t.med]
exantem/o-wysypka [pat]
exark/o-reprezentant patriarchalny
-Konstantynopola
exasper/ar-1.powodować,że choroba
- osiąga swój szczyt,
-2.powodować iritację[kogo]
-3.wywoływać [czyjś] gniew
exauc/ar-satysfakcjonować [kogoś]
-przez spełnienie życzenia,
-pożądania,itp.
exegez/o-interpretacja tekstów [histo-rycznych i prawnych]
exegez/ar-interpretować teksty [histo-rycne,prawne]
exekut/ar-egzekwować,wykonywać
-[zadania,karę]
exekut/ist/o-egzekutor,wykonawca
-[wykonawca kary śmierci =
-=(kat) =verdugo]
exempl/o-przykład
exempler/o-egzemplarz
exerc/ar-ćwiczyć [różne znaczenia]
exfoli/ar-obierać,pozbawiać skórki
exhal/ar-emitować [gazy,wyziewy]
exhaust/ar-wyczerpać [się],wyprzedać
-do ostatniego
exhort/ar-wzywać,napominać,zachęcać
exil/ar-wygnać,skazać na wygnanie
-[zesłanie,banicję,itd.]
exist/ar-egzystować,istnieć
exkav/ar-wykopywac
exkav/ur/o-wykopalisko
explot/ar-eksploatować [różne znacz.],
-wyzyskiwać
exploz/ar-eksplodować,wybuchać
exponent/o-wykładnik potęgi [mat]
exportac/ar-eksportować,wywozić [za
-granicę]
expoz/ar-eksponować,wystawiać
expres/ar-wyrażać [myśli,sentymenty,
-uczucia]
expropri/ar-wywłaszczać,pozbawiać
-własności
extaz/ar-być w ekstazie,znajdować się
-w stanie ekstazy
extens/ar-rozciągać,rozposcierac
exter-poza [na zewnątrz]
exter/land/o-zagranica
extermin/ar-eksterminować,niszczyć,
-mordować [=mortigar]
extern/o-ekstern,zamieszkały poza
-domem
exkav/.aj/o-wykopywanie [czynność]
exkav/ur/o-wykopalisko [wynik]
exkluz/ar-wykluczać,wyłączać,
~/ar blok/e- rozpuszczać robotników,
-zwalniać grupowo]
exkomunik/ar-ekskomunikować,rzucać
klątwę,
-wyklinać [p.anatemar]
exkori/ar-zdrapywać,ścinać [skórkę]
exkrement/o-ekskrement [p.kakajo,feko]
exkurs/ar-robić/organizować wycieczkę
exkuz/ar-uniewinniać
exlibris/o (*)-exlibris
exod/o-egzodus, wyjście [bibl]
exorcis/ar-odprawiać egzorcyzmy,zaklinać/
-wypędzać złego ducha
exoter/a-egzoteryczny,głoszony dla niewta-jemniczonych,ogólnie dostępny
exotik/a-egzotyczny
expans/ar-dokonywać ekspansji
expedi/ar-ekspediować,wysyłać
expedicion/o-ekspedycja,wyprawa
expekt/ar-oczekiwać [na coś,co
nadejdzie],
-pzewidywać
epektor/ar-wypluwać flegmę,pluć flegmą
-[pluć śliną=sputar]
experienc/ar-doświadczać,przeżywać [coś]
experiment/areksperymentować,przeprowadzać
-doświadczenia/eksperymenty
-próbować przez doświadczenie
expert/a-doświadczony
expert/o-ekspert,rzeczoznawca
expertiz/ar-dokonywać ekspertyzy
expiac/ar-pokutować [p.repentar]
expir/ar-1.wydychać [powietrze z płuc],
-2.wygasać,uciekać [o czasie],
-3.płatny [o wekslu,terminie]
explicit/a-jasny,wyraźny,wyrażony
explicite
explicit/e-explicite,jasno,wyraźnie,bez
-niedomówień,bez ogródek
explik/ar-wyjaśniać,objaśniać
explor/ar-badać [med.,prawn]
explor/aj/o-badanie,eksploracja
exter/eri/o-internat,zakład,hotel robotniczy
exting/ar-gasić [gaśnica=fairo-extingilo ]
extirp/ar-wykorzenia,wykorzenić,wyrywać
-z korzeniami
extors/ar-zmuszać [kogoś] do oddania
-[czegoś],głównie pieniędzy za
-pomocą gróźb i innych metod
-niekonwencjonalnych; wymuszać
-haracz
extors(aj)/o-wymuszanie haraczu
extors/ur/o-haracz [p.tributo
=haracz][osiąga-ny metodami niekonwencjonaln.]
extradicion/ar-dokonać
ekstradycji;wydawać
extrakt/ar-wyrywać,wyciągać [chir]
extraordinar/a-niezwykły,nadzwyczajny
extravag/ar-wykazywać ekstrawagancję
extrem/a-ekstremalny,krańcowy,skrajny
exulcer/o-nadżerka [med.]
exult/ar-cieszyć się z każdej okazji
ezofag/o-przełyk [med.]
18
F
fab/o-bób,bober
fabl/o-bajka
fabrik/ar-fabrykować,produkować
fabrik/eri/o-fabryka
fac/ar-robić,czynić
facet/o-ściana [kryształu=faseta],
-krawędź szlifowana
facil/a-łatwy
facin/ar-fascynować
facion/ar-stać na warcie,pilnować
faeton/o-faeton,powóz rzymski
fag/o-buk [bot]
fago-frukt/o-buczyna [bot]
fair/o-ogień
fairo-epruv/a-ognioodporny
fairo-esting/il/o-gaśnica
fair-un/o (*)-iskra [=cintilo]
fairo-stal/o-stal ognioodporna
fak/o-1.fach,
-2.przegródka [na poczcie]
-3.wydzielone pomieszczenie
fakir/o-fakir
faksimil/o-faksymila
fakocher/o-guziec [zoo]
fakt/o-fakt
faktor/o-czynnik,pośrednik [interes]
faktori/o-faktoria,osada handlowa,
-placówka handlowa
faktorial/o-silnia [mat]
faktotum/o (*)-sługa do wszystkiego,popy-chadło,totumfacki
faktur/o-faktura,rachunek
fakultat/o-fakultet,wydział [na wyższej
-uczelni]
fakultativ/a-fakultatywny,dowolny, nie
-obowiązujący,nie wiążący
fal/ar-lecieć w dół,upadać,upaść
falang/o-1.falanga [wojsk,ekon,polit]
-2.człon palca u ręki lub nogi
falangin/o-drugi człon palca u ręki/nogi
falban/o-falban(k)a
falch/ar-kosić [zboże,trawę]
falch/il/o-kosa
falch/mashin/o-kosiarka
fald/ar-fałdować,układać w fałdy
falen/o-ćma,motyl nocny [ent]
falkon/o-sokół [orn]
fals/a-fałszywy,nieprawdziwy
fam/o-fama,wieść,pogłoska,sława
fam/oz/a-sławny,słynny,głośny
familiar/a-zażyły,poufały,rodzinny,
-familiarny,bezceremonialny
famili/o-rodzina [różne znaczenia]
famili/al/a-rodzinny
famin/o-głód [spowodowany
brakiem pożywienia],
-głód [potrzeba jedzenia =
=hungro]
fan/ar-przesiewać zboże
fanatik/a-fanatyczny,zaciekły
fanerogam/o-roślina jednopłciowa [bot]
fanfar/o-fanfara
fanfaron/ar-chełpić się,przechwalać się,
-pysznić się,wynosić się
fang/o-błoto
fantasmagori/o-fantasmagoria,złudzenie [t.
-optyczne],urojenie,
fantastik/a-fantastyczny,zmyślony,nie-prawdopodobny
fantazi/ar-fantazjować,wymyślać,
-zmyślać
fantom/o-fantom,zjawa,duch,widmo
far/o-latarnia morska
faradiz/ar-poddawać faradyzacji
faradiz/o-faradyzacja,elektroterapia
farandol/o-farandola [taniec ludowy]
faraon/o-faraon
farb/o-farba
fard/o-mieszanka kosmetyczna do
-nakładania na skórę;szminka
farin/o-mąka
faring/o-gardziel,gardło,przełyk [p.
-ezofago,guturo]
faring/it/o-zapalenie gardła/przełyku
farize/o-faryzeusz,obłudnik
farm/ar-dzierżawić
~/o-lokac/ar-dzierżawić,wydzierżawić
-[ziemię od kogoś]
farm/o—lug/ar-wydzierżawić [ziemię
komu]
farm/eri/o-farma,gospodarstwo rolne
farmaci/o-farmacja
farmakolog/o*-farmakolog
farmakologi/o-farmakologia
farmakope/o-farmakopea
fars/o-1.farsa,krotochwila
-2.farsz,nadzienie [kul]
fasad/o-fasada
fashin/o-faszyna,wiązka chrustu
fask/o-wiązka,wiązanka,pęk,plik
fason/ar-fasonować,dopasowywać,
-robic na miarę/na fason
fast/ar-pościć
fast/o-post
fat/o-fatum;zły los,przenaczenie
fatig/ar-z/męczyć
fatig/it/a-zmęczony
fatu/a-fircykowaty,głupio i niemod-nie ubrany
fauc/o-paszcza,jama gębowa,
-otchłań,otwór gębowy
faun/o-fauna
fav/o-grzybica woszczeniowa;parch
favor/ar-faworyzować,sprzyjać
favor/oz/a-faworyzujący,sprzyjający
fay/o-tkanina jedwabna[Faille]
fayenc/o-fajans,półporcelana
faz/o-faza [różne znaczenia]
faz/al/a-fazowy
fazeol/o-fasola
fe/o-czarownik,czarnoksiężnik
-czarodziej
fe/in/o-carodziejka,czarownica
febl/a-słaby
febr/ar-mieć gorączkę
febr/o-gorączka,febra
februar/o-luty
feder/ar-federować,łączyć się,
-jednoczyć się
feder/ur/o-federacja,zjednoczenie
fek/o-stolec,odchody,fekalia
fek/if/ar-wypróżniać się [p.kakar]
fekul/o-mączka jadalna,skrobia
-[p.amilo]
fekund/a-płodny [dający potomstwo],
-dający obfite plony,plenny,
-urodzajny,żyzny [p.fertila]
fel/o-skóra surowa [(nie wyprawio-na);p. ledro]
feld/o-pole [fiz]
felg/o-felga,obręcz[koła]
felic/a-szczęśliwy
felic/es/o-szczęście
felic/(ul)/o-szczęściarz
felin/a-koci [zoo]
felp/o-felpa [rodzaj tkaniny]
felt/o-filc,pilśń,wojłok
femin/a-kobiecy,rodzaj żeński[gram]
femur/o-udo [med.]
fen/o-siano
fenacetin/o-fenacetyna [farm]
fenc/o-płot,ogrodzenie
fend/ar-rozłupywać,rozszczepiać
fend/ur/o-szpara,otwór,rysa
fenestr/o-okno
fenikul/o-koper [bot] [p.aneto]
fenix/o-feniks
fenol/o-fenol [chem]
fenomen/o-fenomen,zjawisko
fer/o-żelazo
fer-skori/o-żelazny żużel [=żelazo-szlaka]
fer-viy/o-kolej żelazna
ferdek/o-pokład [statku,samolotu]
feri/o-targi,jarmark,targ
ferm/a-silny,mocny,odporny
ferment/o-ferment,zacier
fermentac/ar -fermentować,poddawać
-procesowi,fermentacji [chem]
feroc/a-okrutny,dziki,niepohamowany,
-srogi
feroc/(ul)/o-okrutnik,dzikus
fertil/a-patrz „fekunda”
fervor/ar -być pełen zapału,wykazywać
-gorliwość
fervor/o-zapał,gorliwość,żarliwość
fervor/oz/a-pełen zapału,gorliwy,żarliwy
fest/ar-świętować,obchodzić święto
festin/ar-ucztować,biesiadować,wyda-wać ucztę [ na cześć]
festin/o-uczta,biesiada,festyn
feston/o-feston,półwieniec [motyw
-dekoracyjny]
festuk/o-kostrzewa [bot]
fet/o-płód [bio]
fetid/a-śmierdzący,smrodliwy
fetish/o-fetysz
feud/o-lenno
fez/o-fez [tureckie nakrycie głowy]
fiakr/o-dorożka
fial/o-fiolka
19
fianc/ar-zaręczyć się
fianc/it/o-narzecony/narzeczona
fiask/o-fiasko,przegrana
fibr/o-włókno [mięśniowe,nerwowe,
-roślinne,stuczne,syntetyczne]
fibrin/o-fibryna [składnik budowy
-włókna]
fibroin/o (*)-fibroina
fibul/o-1.ozdobna agrafka z metalu
-2.klamra chirurgiczna
fibul/iz/ar-zamykać/zaciskać klamrą
-chirurgiczna] [med.]
fich/o-fiszka,żeton do gry
fid/ar-ufać,zaufać,mieć zaufanie
fideikomis/o-powiernictwo spadkowe
fidel/a-wierny,dochowujący wiary,
-oddany
fier/a-dumny,mający poczucie
-własnej godności
fifr/o-piszczałka,fujarka
fig/o-figa [owoc]
fig/ier/o-drzewo figowe
figur/o-figura [różne znaczenia]
figurant/o-figurant,statysta [w kinie,teatr.]
fij/o-fiszka w bibliotece
fik/o-brodawka na skórze
fikari/o-ziarnoplon [bot]
fiktiv/a-fikcyjny,zmyślony,urojony,
-nieprawdziwy
fiktiv/es/o-fikcja,zmyślenie,urojenie
fil/o-nić,cienki drut
filament/o-filament,nitka,włókienko
filandr/o-babie lato[p.martin/somero]
filantrop/o-filantrop
filateli/o-filatelistyka
filet/o-1.gwint [śruby],(techn),
-2.filet [kawałek ukrojonego
- mięsa]
filharmoni/o-filharmonia
fili/(ul)/o-syn
fili/ino-córka
filial/o-filia
filigran/o-plecionka [z nici złotych lub
-srebrnych
filik/o-paproć [bot]
filistr/o-filister,mieszczuch,kołtun
-zacofaniec
film/o-film [różne znaczenia]
filogenez/o-filogeneza [bio]
filolog/o-filolog
filologi/o-filologia
filozof/o-filozof
filozofi/o-filozofia
filozofi/ar-uprawiać filozofię;rozmyślać
filtr/ar-filtować
filtr/il/o-filtr
fin/ar-kończyć [się]
finit/a-skończony,ograniczony [mat]
fin/al./o-finał [różne znaczenia]
financ/o-finanse
fing/ar-udawać,pozorować,stwarzać
-pozory
fingr/o-palec
finis/ar-kompletować i udoskonalać
-detale
fink/o-zięba [orn]
fint/o-pozorny atak/ruch [sport]
fioritur/o-koloratura [muz]
firm/o-firma
firmament/o-firmament,nieboskłon
fish/o-ryba [icht]
fishi-ryby [Zn.Zod]
fisk/o-fiskus
fistul/o-fistuła,przetoka [med.]
fit/ar-pasować,dopasowywać,łączyć
fix/a-umocowany,stały
fizik/o-fizyka
fiziognomi/o-fizjognomia [sztuka
określania
-charakteru na podstawie cech
-twarzy]
fiziokrati/o-fizjokracja [doktryna ekonom.
-zakładająca,że ziemia jest
-źródłem bogactwa]
fiziologi/o-fizjologia
fizionomi/o-fizjonomia [rysy twarzy]
flad/o-placek
flag/o-flaga,bandera
flagr/ar-migotać,mrugać,rozbłyskiwać
flajolet/o-flażolet [instrument muzyczny,
-dęty, 6-klawiszowy
flak/o-kałuża
flakon/o-flakon
flam/o-płomień
flaming/o-flaming [orn]
flan/ar-chodzić,łazić włóczyć się
-bez celu;bumelować
flanel/o-flanela
flanj/o-kołnierz,kryza,obrzeże [techn]
flank/o-strona,flanka,skrzydło [wojsk]
flank/um/ar-flankować,osłaniać/bronić
-flanki;atakować z flanki
flar/ar-wąchać,odczuwać [nosem]
flat/ar-pochlebiać,schlebiać,przymilać
-się,mówić pochlebstwa
flatu/ar-smrodzić,puszczać bąki,
-zatruwać powietrze
flav/a-żółty
flebit/o-zapalenie żył [pat]
flech/o-1.strza(ł)ka [do strzelania]
-2.łuk [(geom ) i do strzelania],
-3.łuk [zakręt drogi],
-4.łuk [archit]
fleg/ar-1.pielęgnować [dziecko]
-2.doglądać [chorego]
flegm/o-flegma [charakter]
flegmon/o-flegma,ropowica [pat]
-flegma [znaczenie potoczne]
fleret/o-floret
flex/ar-zginąć,zgiąć,giąć,zaginać
-[t.w znaczeniu: zmuszać]
flexion/o-fleksja [gram]
flintglas/o-flintglas,szkło ołowiowe
flirt/ar-flirtować
flitr/o-błyskotka,cekin [ozdoba do
-upiększania haftów lub
-wyszywanek]
flog/ar-biczować,chłostać,bić nahajką
flog/il/o-pejcz,nahajka,batog,bat [do
-biczowania]
flok/o-płatek [(śniegu);płatek (korony
-kwiatu)=petalo]
flor/o-kwiat
flor/if/ar-kwitnąć, zakwitać
flor/-kaul/o-kalafior [bot]
floron/o-ozdoba architektoniczna
-zawierająca motywy kwiatów
flos/o-płetwa [zwierząt morskich]
flot/o-flota
flotac/ar-pływać po wodzie,unosić się
-na wodzie
flotili/o-flotylla
flox/o-floks [kwiat]
flu/ar-płynąć [woda,statek,prąd]
flug/ar-latać [w powietrzu]
fluid/a-płynny
fluktu/ar-podlegać fluktuacji,tracić
-równowagę
flundr/o-flądra [=pleuronekto] [icht]
fluor/o-fluor [chem]
flluorec/ar-fluoryzować,wykazywać
-fluorescencję
flur/o-sień
flut/o-flet
fluvi/o-rzeka [z dopływem do morza],
-[t.rivero]
flux/o-przypływ (morza);[ (p.refluxo)]
flux/ar-przypływać [o morzu]
fok/o-fokus,ogniskowa [opt]
fol/a-pomylony,zwariowany
fol/(ul.)/o-pomyleniec,oszołom
foli/o-liść,kartka
foli/um/ar-przekartkowywać,przerzucać
-kartki
foli/et/o-listek;ulotka
folieton/o-felieton
folikul/o-1.mieszek [owoc/bot]
-2.pęcherzyk,grudka,[med.]
folklor/o-folklor,kultura ludowa
foment/ar-stosować rozgrzewające
-okłady,przykładać gorące
-kompresy
fon/o-tło,pole,dalszy plan,podkład
fond/ar-fundować,zakładać,powoły-wać do życia,zakładać
-fundację
fond/ur/o-fundacja
fonem/o (*)-fonem
fonetik/o-fonetyka
fong/o-narośl,grzyb [p.fungo]
fonograf/ar-rejestrować głos na płycie
fonograf/il/o-fonograf [urządzenie rejestru-jace głos na płycie]
fonometr/o-fonometr [urządzenie rejestru-jące poziom nagrywanego
-głosu]
font/o-źródło [różne znaczenia]
fontanel/o-ciemiączko [czaszki](anat)
fonten/o-fontanna
for-precz,fora,daleko [stąd],w
-oddaleniu [przysłówek]
for/a-daleki
20
for/e-daleko
forc/o-siła [mech];[ p.forteso =siła
-{znaczenie ogólne)]
forceps/o-kleszcze porodowe/położnicze
forej/o-pasza,karma,obrok
forest/o-las,puszcza [duża przestrzeń
-zadrzewiona (p.,silv/o )]
forfikul/o-skorek pospolity,szczypawka
forj/ar-kuć [żelazo],
forj/ist/o-kowal
forj/ist/ey/o-kuźnia
fork/o-widły;widelec [t.forketo]
form/o-forma [różne znaczenia]
form/al./a-formalny;mający różne
-formy/kształty
formal/aj/o-formalność
formac/ar-formować,nadawać kształty,
-ugniatać,lepić [=modlar]
formalin/o-formalina [chem]
format/o-format
formik/o-mrówka [ent]
formik/um/ar-roić się,mrowić się,
formikum/o-rój [mrówek]
formul/o-formuła,wzór
forn/o-piec [do pieczenia]
fornik/ar-grzeszyć [seksualnie],oddawać
-się nierządowi
foronomi/o-foronomia.geometria ruchu
forsan-być może
fors/ar-brać siłą,forsować [drzwi,itd.]
fort/a-silny
fortifik/ar-fortyfikować,umacniać
fortres/o-forteca,fortyfikacja,umocnienie
fortun/o-fortuna,dobry,szczęśliwy los
forun/oz/a-fortunny,szczęśliwy,udany,
-pomyślny
fosf/o-skrót od fosforo=fosfor
fosf/at/o-fosfat [nawóz sztuczny]
fosfat-acid/o-kwas fosforowy
fosfen/o-fosfen [wrażenie świetlne przy
-ucisku gałki ocznej]
fosforec/ar-fosforyzować
fosil/(aj)o-skamieniałość,skamielina [geol]
fost/o-słup
fotel/o-fotel
fotograb/ar-fotograwiurować
fotograb/ur/o-fotograwiura
fotograf/ar-fotografować
fotograf/ur/o-fotografia
fotokemi/o-fotochemia
fotolitograf/ar-fotolitografować
fotometr/o-fotometr [miernik światła]
fotometri/o-fotometria [pomiar światła]
fotometri/ar-mierzyć swiatło
fotosfer/o-fotosfera,światłosfera
fototerapi/o-fototerapia
fototipi/o-fototypia,druk świetlny
fox/o-lis [zoo]
foy/o-raz
foyer/o-foyer [teatr]
fracion/o-frakcja [różne znaczenia],
-ułamek [mat]
frag/o-truskawka ,poziomka [bot]
~/o garden/al./a-poziomka ogrodowa
frag/ier/o-krzew truskawki/poziomki
fragment/o-fragment
frajil/a-kruchy,łamliwy
frak/o-frak
frakas/ar-rozstrzaskać,z/druzgotać,
-z/niszczyć doszczętnie
fram/o-rama [różne znacz.]
framason/o-wolnomularz;mason
framb/o-malina [bot]
framb/ier/o-krzew malin [bot]
franciskan/o-franciszkanin [zakonnik]
franisk/o-francisca [topór wojenny
-Franków]
frangul/o-kruszyna [krzew (bot)]
franj/o-1.frendzla
-2.strzępek,kosmyk [med.,bot]
franjipan/o-1.krem migdałowy [kul],
-2.ciasto z kremem migdałowym
frank/o-frank [moneta]
frankolin/o-frankolinus [ptak tropikalny]
frap/ar-pukać,stukać,kołatać
frat/(ul.)/o-brat [t.rel]
frat/in/o-siostra [t,rel]
fraud/ar-defraudować,sprzeniewierzać
fraxin/o-jesion [bot]
fray/o-1.skrzek [jaja płazów/żab]
-2.ikra [[ryb]
fraz/o-zdanie[ różne znacz.-(t.gram)]
frazeologi/o-frazeologia
fregat/o-fregata [statek]
fregat-ucel/o-fregata [ptak]
fremis/ar-drżeć,dygotać
fren/o-hamulec
frenezi/o-obłęd,szaleństwo
frenologi/o-frenologia [nauka o czaszce]
frequ/a-częsty
frequ/es/o-frekwencja
frequenc/o-częstotliwość [fiz]
frequent/ar-chodzić [stale],ucżęszczać [do]
-regularnie odwiedzać
fresh/a-świeży
fresk/o-fresk
fret/ar-wynajmować statek,frachto-wać,czarterować
fret-letr/o (*)-list frachtowy,konosament [=
-konosamento]
frez/ar-frezować,skrawać [metale],
frez/il/o-frezarka [=frez-mashino]
friabl/a-łatwo ścieralny na proszek
friand/a-łechcący podniebienie
fricion/ar-ścierać,wycierać[mechanicznie/
-medycznie]
frigor/o-chłód,niska temperatura
frigor/iz/ar-schładzać,ochładzać,obniżać
-temperaturę
frigor/iz/il/o-zamrażarka,lodówka
frikas/ar-przyrządzać potrawkę,dusić
-potrawkę[ kul]
frip/o-rupiecie,graty
fripon/o-łotrzyk,hultaj,szubrawiec,
-oszust,kanalia [=kanalio]
fris/o-fryz [arch]
frisk/ar-być wzburzonym,niespokoj-nym
frist/o-okres[płatnosci],czas dany
-na realizowanie jakiegoś
-zadania
frit/ar-gotować w oleju,smażyć [na
-tłuszczu,maśle];pitrasić
frivol/a-frywolny,niepoważny,błahy,
-pusty,czczy
friz/ar-fryzować,układać włosy,karbo-wać,ondulować
frok/o-strój zakonny
frol/ar-stykać się,zetknąć się,ocierać
-się,lekko dotykać
fromaj/o-ser
frond/o-1,broń do rzucania;proca,
-2.opaska uciskowa [chir]
front/o-1.czoło [med.];front
-2.przednia część twarzy
- [u zwierząt]
frontal/o=~/a osto-kość czołowa [med.]
frontier/o-granica [na mapie]
frontispic/o-fasada główna,ściana
szczytowa
fronton/o-fronton,szczyt,przyczółek;
-przód fasady
frost/ar-marżnąc,zamrażać,ziębnąć
frost/ig/ar-mrozić,ścinać mrozem,oziem-biać mrozem
frost/ig/il/o-zamrażarka,lodówka
-[p.frigorizilo]
frot/ar-trzeć,pocierać,wycierać,ścierać,
-froterować,nacierać [t.med.]
frot/il/o-froterka,wycieraczka.,ścierka
-do kurzu
fru/a-wczesny
fru/ig/ar-przyspieszać,pospieszać
frugal/a-umiarkowany,wstrzemięźliwy,
-powściągliwy [w jedzeniu i
-piciu]
frugileg/o -gawron [orn]
frukt/o-owoc [różne znaczenia]
frument/o-pszenica [bot]
fruns/ar-marszczyć [skórę,czoło,brwi]
frustr/ar-frustrować,doprowadzać do
-frustracji]
frust/a-zwietrzały,wytarty,zużyty
ftizi/o-gruźlica płuc;suchoty [pat]
fudr/o-wielka beczka [=barelego]
fug/ar-uciekać [przed kimś],umykać,
-uchodzić
fug/o-1.ucieczka
-2.fuga [muz]
fug/ant/o-uciekinier,zbieg
fuk/o-morszczyn [bot]
ful/ar-1.fuluszować,zagęszczać
- [tkaniny],
-2.pilśnić,spilśniać
ful/il/o-spilśniarka,maszyna do fulo-wania [t.ful-mashino]
fulard/o-fularda [jedwabna tkanina/
-chustka na szyję]
fulgur/ar-błyskać się
fulgur/o-błysk,piorun
fulgin/o-sadza,kopeć;nagar [na świecy
-samochodowej [=bujio]
21
fulik/o-łyska [orn]
fulmin/ar-1.uderzać [o piorunie],grzmieć
-2.miotać/rzucać piorunami
- wraz z błyskawicami
fum/ar-1.dymić,
-2.palić[papierosy,fajkę,cygaro]
fumari/o-dymnica [bot]
fumarol/o-pęknięcie w ziemi pochodze-nia wulkanicznego,przez które
-wydostają się opary wulka-niczne
funcion/ar-funkcjonować,działać,sprawo-wać obowiązki
funcion/o-funkcja [różne znacz(.mat)]
fund/o-dno,głębia
fundament/o-fundament,podstawa
funel/o-1,lej [po bombie]
-2.lejek [gospodarczy]
funer/o-ceremonia pogrzebowa;pogrzeb
funest/a-zgubny,przynoszący nieszczęście
funikular/o-kolejka linowa [podwieszona
-na linach;(t.funikulara relvoyo]
fung/o-grzyb jadalny [p.fongo]
fuort/o-fort [wojskowy],warownia
fur/o-kożuch [do chodzenia]
furet/o-fretka,udomowiony tchórz [zoo]
furet-ag/ar-polować przy pomocy fretek
furet/um/ar-wyśledzić
furgon/o-furgon,lora
furi/ar-szaleć,wariować
furi/o-1.furia,szaleństwo,wariacatwo,
-2.furia [bogini zemsty]
furi/oz/a-szalony,zwariowany,opętany
furioz/(ul.)/o-szaleniec,wariat
furier/o-oficer d/s kwatermistrzowstwa
furnaz/o-piec [służący do wytopu metali]
furnel/o-piec [kuchenny,pokojowy,
-[t. do ogrzewania wielkich
-pomieszczeń;[pt.forno]
furnis/ar-dostarczać[p.livrar]
furt/ar-kraść [furto-celar=melinować]
fush/ar-fuszerować,partaczyć,knocić
fusil/o-strzelba,fuzja
futer/o-podszewka
futur/o-przyszłość;czs przyszły [gram]
fuxi/o-fuksja,ułanka [bot]
fuz/ar-spalać się bezłomienne;żarzyć się
fuze/o-zapalanik,raca,rakieta
fuzelaj/o-kadłub samolotu
fyord/o-fiord
G
gaban/o-strój marynarski [płaszcz
-marynarski z kapturem]
gabar/o-gabar,lichtuga [łódka do
-załadunku i rozładunku
-towarów ze statku]
gabion/o-kosz szańcowy,gabion
gad/o-wątłusz srebrzysty,łupacz[icht]
gain/o-pochwa,futerał
gaj/o-depozyt gwarancyjny;fant
gal/o-dębinka,galas
gala--galowy
galant/a-pełen galanterii,wyszukanie
-grzeczny i elegancki
galanten/o-danie mięsne w galarecie
galban/o-galban,żywica gumowa
galaxi/o-galaktyka
galen/o-galena,błyszcz ołowiowy
galer/o-galera,statek galerniczy
galer/an/o-galernik
galeri/o-galeria,,krużganek,chodnik
-[w kopalni i fortyfikacji]
galet/o-rodzaj ciasta [chlebowego]
gali/o-gal G [chem]
galicism/o-galicyzm [błąd językowy]
galimatias/o-galimatias,bałagan
galinel/o [orn]-kurka wodna
galion/o -galion,statek handlowy
galon/o-galon,naramiennik,ozdobna
-tasiemka
galop/ar-galopować,jechać galopem
galosh/o-kalosz
galvan/al./a-galwaniczny
galvan/iz/ar-galwanizować
galvanometro-galwanometr
galvanoplastik/o -galwanoplastyka
galvanoplastik/ar-uprawiać
galwanoplastykę
gam/o-gama [różne znaczenia]
gamb/o-goleń,dolna część nogi [med.]
gamb/al./o-kość goleniowa [med.]
gambit/ar-potykać się
gambol/ar-podskakiwać,figlować
gamel/o-menażka [manierka=bidono]
gan/ar-zdobywać,osiągać
gang/o-1.żyła kruszcu [geol],
-2.ciżba ludzi,
-3.gang
gangilion/o-węzeł/gruczoł chłonny [med.]
gangren/o-gangrena,zgorzel [med.]
gans/o-gęś
ganso-march/ar-iść gęsiego
ganso-pel/o-gęsia skórka
gant/o-rękawiczka
gap/ar-gapić się
garanti/ar-gwarantować
gar/ar-garażować,zajmowć miejsce
-postojowe
gar/ey/o-garaż,miejsce postojowe
garb/o-snop/ek [zboża,słomy,ognia,
-wody,itp.]
garbanz/o-cieciorka,groch włoski [bot]
gard/ar-strzec,pilnować
garden/o-ogród
gardeni/o-gardenia [bot]
gardi/o-płoć,płotka [icht]
garen/o-ogrodzenie [dla ptactwa,dro-biu,zwierząt hodowlanych]
gargar/ar-płukać/przepłukiwać gardło
garit/o-bud/ka strażnika
garnis/ar-zaopatrywać,wyposażać
garnitur/o-1.garnitur [ubiór],
-2.wyposażenie,
-3.przybranie,ozdoba [kul]
garnizon/o-garnizon,załoga,miejsce
-stałego postoju
garot/o-1.instrument chirurgiczny do
- zamykania arterii,
-3.żelazna kolczatka do
- wieszania i duszenia
- skazańców
garson/o-kelner
garter/o-podwiązka
gas/o-gaz
gasometr/o-gazomierz
gast/o-gość
gastralgi/o-choroba zapalna żołądka
gastrit/o-nieżyt żołądka [pat]
gastronom/o-gastronom
gastronomi/o-gastronomia
gauj/ar-mierzyć,cechować,kalibro-wać
gav/ar-karmić [ptactwo,zwierzęta]
gavial/o-gawial [rodzj krokodyla]
gavot/o-gawot [taniec]
gay/a-wesoły
gaz/o-gaza
gazel/o-gazela [zoo]
gazolin/o-gazolina [lekka benzyna]
gazon/o-gazon,trawnik
gebl/o-szczyt ściany,fronton
gehen/o-gehenna,piekło[=inferno]
geish/o (*)-gejsza
gelatin/o-żelatyna
gelt/o-procent komisowy
gem/o-gemma [drogocenny kamień]
genealogi/o-genealogia
~/ala arbor/o-drzewo genealogiczne
gener/o-rodzaj biologiczny [bio]
generacion/o-generacja,pokolenie
general/o-generał
general/a-generalny,ogólny;generalski
generalisim/o-generalisimus
generator/o-generator
genez/o-geneza
geni/o-geniusz
genit/ar-generować,płodzić [t.ludzi],
-wytwarzać
genr/o-rodzaj gramatyczny
gent/o-ród,szczep,plemię
genu/o-kolano
genuo-poz/ar-klęczeć
genuo-poz/ar su-klękać,klęknąć
geocentr/o-geocentru,,centralny punkt
-Ziemi
geocentr/al/a-geocentryczny
geodezi/o-geodezja
geognezi/o-geognezja [nauka o składzie
-mineralogicznym planety
-Ziemia]
geogra/o-geograf
geografi/o-geografia
geolog/o-geolog
geologi/o-geologia
geomanci/ar-wróżyć z rozrzuconej ziemi
geometr/o-geometra
geometri/o-geometria
geopard/o-gepard [zoo]
gerani/o-geranium,bodziszek [bot]
germani/o*-german G [chem]
gerundi/o-gerundium,łaciński rzeczow-
22
-nik odsłowny
ge-spoz/i-małżonkowie
gest/ar-robić gesty,dawać znaki
getr/o-getr
gib/o-garb[anat],guz,narośl,zgrubienie
gib/ul./o-garbus
gibon/o-gibon [zoo]
gichet/o-małe okienko [do załatwiania]
gigant/o-gigant,olbrzym
gild/o (*)-gildia
giloch/ar-giloszować,ozdabiać giloszem
-[robić wzory,rysunki na
-papierze,w metalu]
giloch/il/o-maszynka do giloszowania
gilotin/o-gilotyna
gimnastik/ar-gimnastykować się,uprawiać
-gimnastykę
gimnazi/o-gimnazjum
gimnosperm/o-roślina nagozalążkowa
[bot]
gimnot/o-strętwa,węgorz elektryczny[icht]
ginece/o-1.gineceum [część domu przezna- czona wyłącznie dla kobiet]
-2.słupkowie [żeńskie organy
- rozrodcze (bot)]
ginekolog/o-ginekolog
ginekologi/o-ginekologia
ginest/o-janowiec [bot]
gipaet/o-orłosęp [orn]
gips/o-gips
gipur/o-gipura [rodzaj koronki]
girland/o-girlanda
giroskop/o-żyroskop
gis/ar-wytapiać rudę,robić odlewy
gitag/o-bławatek [bot]
gitar/o-gitara
gizard/o-żołądek przeżuwający ptaków
glac/ar-glancować,nadawać połysk
glaci/o-lód [woda zamarżnięta]
glaci/aj/o-lód [do jedzenia]POT lody
glaci/mont/o-góra lodowa
glacier/o-lodowiec
glaciz/o-stok zwnętrzny [wałów
-fortecznych]
gladiator/o-gladiator,zapaśnik[starożytny]
gladiol/o-gladiola,mieczyk [bot]
glan/o-żołądź [różne znaczenia]
gland/o-gruczoł [med.]
glas/o-szklanka,naczynie szklane
glat/a-gładki
glat/ig/ar-wygładzać,gładzić;prasować
glaukom/o-jaskra [pat]
glaukonit/o-glaukonit [minerał]
glav/o-miecz
gleb/o-grudka ziemi
glez/ar-układać glazurę
glez/ur/o-glazura
gliceri/o (*)-manna [roślina;manna(biblijna
-=manao]
glicerin/o-gliceryna
glicin/o-1.glicyna [chem]
-2.glicynia [bot]
glikokol/o-glikokol [chem]
glikos/o-glikoza,cukier gronowy
glin/ar -zbierać plony
glipt/ar-rzeźbić/grawerować kamienie
glir/o-pilch,popielica [zoo]
glit/ar-ślizgać się,prześlizgiwać się
-[obok],t.przechodzić niepostrze-żenie;[jeździć na łyżwach=sketar]
glit/nod/o-pętla robiona w czasie ślizgania
-się
glob/o-kula,kulka
globul/o-globulka,kropla krwi
globulin/o-globulina
glori/o-cześć,sława,uwielbienie
glori/oz/a-pełen czci/sławy,pełen uwielbie-nia i oddania
glos/o-glosa,wyjaśnienie niezrozumia-łych słów lub zwrotów
glosari/o-glosarium,spis niezrozumiałych
-słów [zwrotów]
glot/o-głośnia [anat]
glu/o-klej
glu/ag/ar-przyklejać,sklejać[p.glutinar]
glugl/ar-gulgotać,bulgotać
glut/ar-łykać,przełykać,połykać
glute/o-pośladek
gluten/o-gluten
glutin/ar-sklejać,przyklejać [p.gluagar]
gneis/o-gnejs [min]
gnom/o-gnom,karzełek strzegący skarbów
gnomon/o-zegar słoneczny
gnostik/a-gnostyczny
gnu/o-gnu
gobi/o-kiełb [icht]
goblet/o-kielich,puchar [bez nóżki]
~/o grad/iz/it/a-menzurka
golf/o-golf [gra;(zatoka=gulfo)]
gond/o-zawiasa drzwiowa
gondol/o-gondola
goniometr/o-goniometr,kątomierz
goniometri/o-goniometria [dział trygono-metrii]
gonore/o-gonorea,rzeżączka [pat]
Gordi/al./a-gordyjski
~/a nod/o-węzeł gordyjski
gorge/ar-piszczeć,szczebiotać,
-świergotać
gorgol/ar-wydawać dźwięki podobne do
-spadającej wody deszczowej
-w rynnie
goril/o-goryl [zoo]
got/o-podagra [=podagr/o]
gotik/a-gotycki[styl,druk]
grab/ar-grawerować,ryć [w kamieniu,
-metalu,itp.]
grac/o-łaska [boża]
graci/o-gracja,wdzięk
gracil/a-chudy,smukły,wysmukły
grad/o-stopień [różne znaczenia]
grad/oz/a-stopniowy,dzielony na stopnie
grafik/a-graficzny
grafit/o-grafit,rylec
grafolog/o-grafolog
grafologi/o-grafologia
gram/o-gram
gramatik/o-gramaatyka
gramin/o-trawa
gramofon/o-gramofon
gran/o-ziarn/k/o
gran/et/ar/o-śruta [pasza]
granari/o-spichlerz,poddasze do
-przechowywania zboża
granat/o-granat [owoc,kolor]
granat/e/a-koloru granatowego
grand/a-wielki,duży
grandioz/a-wspaniały,okazały
granit/o-granit
granivor/a-ziarnożerny [=trawożerny]
grant/ar-otrzymywać,osiągać
granul/o-granul/k/a
grap/o-grono,kiść [bot]
grapin/o-drapacz [rodzaj kotwicy]
gras/o-tłuszcz
grat/ar-drapać,skrobać
-[p.skrachar,skrapar]
gratifik/ar-gratyfikować,dawać
gratyfikacje,
-wynagradzać dodatkowo
gratin/o-zapiekanka [kul]
gratitud/ar-dziękować,być wdzięcznym
gratitud/o-podziękowanie,wdzięczność
gratuit/a-bezpłatny
gratuit/e-bezpłatnie
gratul/ar-gratulować,składać gratulacje
grav/a-ważny,doniosły[różne znaczenia]
gravel/o-piasek moczowy [pat]
gravi/o-żwir,tłuczeń
gravid/a-ciężarny
gravid/ig/ar-spowodować ciążę
gravid/esk/ar-zajść w ciążę
gravit/ar-grawitować,ciążyć [ku]
greft/ar-szczepić [drzewka,tkanki]
grel/ar-padać [o gradzie]
grel/un/o-ziarnko gradu
grel/et/ar-pruszyć gradem
gremi/o-gremium,zgromadzenie
grenad/o-granat ręczny
gres/o-piaskowiec
gret/o-krata ogrodzeniowa [z drewna,
-metalu,itp.]
grifon/o-gryfon
gril/ar -smażyć na rożnie/grillu
gril/o-rożen,grill [p.spis/o]
grili/o-świerszcz [ent]
grimas/ar-grymasić
grinc/ar-zgrzytać,chrzęścić,piszczeć[tarcie]
grind/ar-mleć na żarnach
grind/il/o-żarno do mielenia mąki
grip/o-grypa [p.influenz/o]
griz/a-szary
grog/o-grog [napój]
grop/o-1.tył[ zwierząt]
- [p. rump/o]
gros/a-gruby,otyły
grosdekdu/o-gros [=144]
grosier/a-nieokrzesany,gróboskórny
grot/o-grota,jama
grotesk/a-groteskowy
grozel/o-agrest [owoc]
grozel/ier/o-krzew/krzak agrestu
23
gru/o-żuraw [ptak(orn)];
-[żuraw (tech) = argano]
gruch/o-kula do chodzenia
gruel/o-kasza,krupy
grum/o-1.groom,chłopiec stajenny,
-2.boy hotelowy do posług
grumel/o-koagulat[białka i żelatyny]
grun/ar-gderać,zrzędzić,chrząkać
-[jak świnia]
grup/o-grupa [różne znaczeni]
grup/ig/ar-grupować
guan/o-guano
guard/o-gwardia,straż przyboczna
guat/ar-czatować,śledzić ukradkiem,
-obserwować z ukrycia
guberni/o-gubernia,województwo,
-okręg administracyjny
gudr/o-smoła podestylacyjna [chem]
-[moła zwykła =pecho]
guf/o-puchacz [orn]
guid/ar-prowadzić,oprowadzać,nadawać
-,wskazywać drogę kierunek,
guid/ant/o-przewodnik [t.guidero]
gul/o-demon pożerający trupy [mit]
gum/o-guma
gumigut/o-guma z drzew indyjskich
gumlak/o-gumlak,szelak
H
habil/azręczny
habit/ar-zamieszkiwać [na stałe]
Hach/ar-cieniować,kreskować
hagiograf/o-hagiograf [człowiek opisującyżycie świętych]
hagiografi/ohagiografia
hak/ar-rąbać,ciąć siekierą
hak/il/osiekiera
hal/o-hala,duża sala
halbard/ohalabarda
halogenhalogen
halon/o-odblask,światłokrąg [astr]
halt/ar-zatrzymywać się,stanąć
halt/ig/ar-zatrzymywać [kogoś/coś]
halter/o-hantle,ciężarki
halucin/ar-powodować halucynację
halux/o-haluks [duży palec u nogi];-[duży
palec u ręki=polexo]
hamak/ohamak
hamstr/o-chomik [zoo]
han/o-kura [nazwa gatunku]
han/in/okura
han/ul./okogu
hanch/o-biodro [anat]
handikap/ar-dawać fory
hangar/ohangar
har/o-włos ludzki;[p.pilo]
hard/a-twardy;zahartowany
harem/oharem
haring/o-śledż [icht]-być w zgodzie z modą
harmonik/o-harmonia [instr,muz]
harmonium/o-fisharmonia [muz]
harnes/ochomąto
harp/o-harfa [muz]
harp/ist/o-harfista- kobiety].--2.kobieta
[synonim zachłanności-- i
zaborczości],harpun/o-harpun
hashish/o-haszysz [narkotyk]hast/ar-śpieszyć się,pośpieszać
[się/koogoś]
hau/o-kilof,oskard
hau/et/o-motyka ogrodowa
haul/arholować
hav/-mieć,posiadać
hazard/o-zdarzenie,przypadek
Hebre/ahebrajski
heder/o-bluszcz [bot]
heder/ace/o-bluszczyk [bot]
hef/o-drożdże [(domowe/ fermentacyjne);-drożdże (winne/ piwne= lizoheg/ożywopłot
hego-roz/o-róża pnąca [bot]
hegemoni/ohegemonia,przewaga,panowanie,
hejir/o-hidżra [ucieczka Mahometa z-Mekki do Medyny,(622.r. p.K)
hekatomb/o-hekatomba [ofiara ze stu
zwierząt]
hektar/o-hektar [100 arów]
hektik/a-hektyczny,wyniszczający,trawiący
hektograf/ar-odbijać/powielać na
hektografie
hektograf/il/o-powielacz hektograficzny,
hektogram/o-hektogram [100 g]
hektolitr/o-hektolitr [100 l]
hel/ajasny
helebor/o-ciemiernik [bot
heliant/o-słonecznik [p.sunfloro,
tornasolo]
helic/o-1.,sruba okrętowa,--2.śmigło
samolotu,--3.linia śrubowa;spirala [geom]
helicoid/o-helikoida [mat]
helicoid/al/ahelikoidalny
~/a rot/o-koło ślimakowate;turbina
helik/o-1.ślimak winniczek-2.linia
ślimakowata,
helikopter/o-helikopter,śmigłowiec
heliocentr/al/aheliocentryczny
heliograb/ar-drukować metodą
światłodruku
heliograb/ur/o-światłodruk [techn]
heliograf/ar-1.mierzyć nasłonecznienie2.fotografować słońce
heliometr/o-heliometr,przyrząd do mierze
helioskop/o-helioskop,teleskop słoneczny
heliostat/o-heliostat [opt/astr]
helioterapi/o-helioterapia,kąpiele słonec
heliotrop/o-heliotrop,nasłonecznica [bot]
heliotrop/heliotrop/ism/o-heliotropizm
[bio]
helix/o -obrębek małżowiny usnej [med.]
helm/o-hełmhelp/arwspomagać,pomagać,wspierać
hem/o-dom [gniazdo rodzine]
hematit/o-hematyt {żelaziak czerwony
hemerokal/o-lilijka,liliowiec [bot]
hemiplegi/o-hemiplegia,porażenie poło-wiczne (jednej połowy ciała)
hepat/o-wątroba [med.
hepat/it/o-zapalenie wątroby [pat]
hepatik/o-przylaszczka [bot]
hepta/edr/o-siedmiościan [=sep/edr/o]
hepta/gon/o
herb/ivor/o-trawożerny [zwierzę
trawożerne]
herbari/o-herbarium,zielnik
herbor/o-zioła[ przygotowane do
naparzenia]
herd/o-ogisko domowe;kominek
hered/ardziedziczyć
herezi/oherezja
heris/ar-jeżyć się
herison/o-jeż [zoo]
~/o mar/al/a -jeżowiec morski [zoo];
t.ekino]
hermofrodit/aheermofrodytyczny,obojnacki
hermofrodit/o-hermofrodyta,obojniak
herni/o-przepuklina [med.]
hero/obohater
hero/in/obohaterka
heroen/o-heroina [narkotyk]
heron/o-czapla [orn]
herpet/o-liszaj [choroba skóry (pat)]
hers/o-1.brona [do bronowania ziemi]-2.spust,krata spuszczana [wojsk]
heterodox/aheterodoksyjny,nieprawowierny
heterogen/a-heterogenny,odmienny
heterosexu/al./aheteroseksualny
hexa/edr/o-szescian [t.sis/edro (geom]
hexagram/oheksagram
hexagon/o-heksagon,sześciokąt
[=sis/angulo]
hidalg/o-hidalgo [hiszpański szlachcic]
hidr/o-1.hydra,stułbia [zoo],--2.hydra
[smok o siedmiu głowach-- stale
odrastających]
hidrant/ohydrant
hidrat/o-hydrat,wodzian [chem]
hidraulik/ohydraulika
hidrocefal/o-wodogłowie [med.
hidrodinamik/ohydrodynamika
hidrofobi/o-hydrofobia,wodowstręt[pat]
hidrogen/o-wodór [p.hido]
hidrograf/o-hydrograf [osoba zajmujaca
sie-hydrografią]
hidrografi/o-hydrografia [zajmuje sięopisywaniem wód]
hidroliz/ohydroliza
hidrologii/ohydrologia
hidromanci/o-hydromancja [wróżba z
wody]
hidromanci/ar-zajmować się hydromancją
hidromekanik/ohydromechanika
hidrometr/o-hydrometr,manometr wodny
hidrometri/o-hydrimetria,mierzenie poziomu wód
hidropati/o-hydropatia, [=hidroterapi/o]wodolecznictwo,leczenie wodą
24
hidrops/o-puchlina wodna [med.]
hidroskop/o-hydroskop,1.zegar wodny,2.przyrzad do wykrywania- biegu wód
podziemnych
hidroskopi/o-hydroskopia,wykrywanie
hidrostatik/ohydrostatyka
hidroterapi/o-p.
hidropatiohien/ohiena
~/o kavern/al./a-hiena jaskiniowa [zoo]~/o
stri/oz/a-hiena pręgowana [zoo]
hier/awczorajszy
hier/ewczoraj
hierarki/ohierarchia
hieratik/a-hieratyczny,uroczysty,dostojny,namaszczony,kapłański
hieroglif/o-hieroglif,pismo ideograficzne
hierokrati/o-hierokracja,rządy kapłanów,rządy kościelne
higien/o-higienahigrometr/o-wilgotnościomierzhigrometri/o-mierzenie wilgotnościpowietrzahigroskop/o-higroskop,urządzenie pochłaniające wilgoćhigroskop/a-higroskopijny.pochłaniający
wilgoćhigroskopi/o-hygroskopiahik/e-tu,tutajhik/(al.)/a-tutejszyhilot/o-niewolnik w Starożytnej Grecji;-(w krajach współczesnych - sklavo)himen/o-1.hymen,błona dziewicza [med.],-2.błona pączkowa [bot]himene/o-pieśń weselna;przyśpiewki
weselnehimenopter/o-błonkoskrzydły [ent]himn/o-hymnhioid/o-gnyk,kość gnykowa [anat]hip/ar-mieć czkawkę,czkaćhipalag/o-hipalaga,podstawienie jednego-pojęcia za drugiehiperbat/o-inwersja [gramhiperbol/o-hiperbola [geom]hiperboloid/o-hiperboloida [geom]hipermetrop/a-dalekowzrocznyhipermetrop/es/ohipermetropia,dalekowzrocznośćhipertrofi/ar-wykazywać
hipertropię/przerost organuhipertrofi/(es)/o-hipertrofia,nadmierny
przerost,hipnot/ar-być w stanie hipnozyhipodrom/o-hipodrom,ujeżdżalnia konihipofiz/o-przysadka mózgowa [med.]hipogastr/o-podbrzusze [anat]hipoge/o-podziemie [arch]hipogrif/o-hipogryf,pegaz [=pegazohipokamp/o-konik morski,pławikonik
[icht]hipokondr/o-podżebrze [anathipokondri/o-hipochondria [psych]hipokrit/a-obłudny,fałszywy,dwulicowyhipopotam/o-hipopotam [zoo]hipostaz/o-hipostaza-
hipotek/o-hipotekahipotez/o-hipoteza,przypuszczeniehirund/o-jaskółka [orn]his/ar-wciągać [na linie],podnosić [flagę]historiografi/ohistoriografia,dziejopisarstwohistrion/o-sztukmistrz,kuglarz,komediant,-mierny aktor,aktorzynahoboy/o-obój [muz]
hodometr/o-drogomierz,licznik kilometrów
hok/o-hak,haczyk
hold/o-ładownia statku
holograf/o-dokument pisany własnoręcznie
holokaust/o-holokaust,totalna zagłada
holotri/o-strzykwa [zoo]
hom/oczłowiek
homaj/ar-składać hołd
homaj/ohołd
homard/o-homar
homeopati/ohomeopatia
homosexu/al/ahomoseksualny
homili/o-homilia-homogen/ahomogeniczny,jednolity
homolog/ahomologiczny,podobny,
homonim/ahomonimiczny
homonim/ohomonim
honest/es/ouczciwość
honor/ohonor,cześć
honor/um/ahonorowy,uhonorowany
[tylkotytułem]
hor/ogodzina [(przestrzeń czasu);godzina
zegarowa = kloko]
hord/ohorda,orda[koczowników,zgraja]
horde/ojęczmień [bot]
hordeo -gran/o1.ziarno jęczmienia
[bot],2.jęczmień na oku [med.]
horizont/ohoryzont
horloj/ozegar/ek
hormon/ohormon
hornis/oszerszeń
horor/arprzerażać się
horor/ig/arprzerażać,straszyć,zastraszać
[kogoś/coś]
horor/ig/iv/aprzerażający,budzacy z/
grozę
horor/ohoror,przrażenie,z/groza
horoskop/ohoroskop
hortensi/ohortensja [bot]
hospic/o1.gościnny zajazd dla pielgrzymów
i podróżnych2.przytułek dla starców
[=hospicium]
hospital/oszpitalhost/ogospodarz,pan domu przyjmującyhosti/ohostiahotel/ohotelhu/osówka,puszczyk [orn]huo niv/al/asówka śnieżna [orn]huf/okopyto; racicahugenot/ohugenothuman/ahumanitarny,ludzkihuman/ism/ohumanizmhuman/ist/ohumanistahumer/okość ramieniowa [anathumid/awilgotny-
humil/apokorny,potulny,uległyhumil/es/opokora,uległość,potulnośćhumor/o1.płyn w ciałach organicznych,2..humorhumur/o1.wesołość,hund/opies [nazwa gatunku]hund/ul./opies hund/in/osukahundo-herb/operz [bot]hungr/arbyć głodnym,głodować
[p.famino]hurd/osiatka druciana.płot [z drutu]husar/ohusar,huzar-
I
iamb/o-jamb-ibe-tam-ibis/o-ibis [orn]-ica [=ca]-ten-ici [=ci]-l.m. od ica-ico [=co]-to-ide/o-idea,pojęcie-ide/al/a-idealny-ident/a-identyczny-ident/ig/ar-identyfikować-ideografi/o-ideografia-ideologi/o-ideologia-idili/o-idylla,sielanka-idiom/o-idiom;język [=linguo]-idiot/a-idiotyczny,głupi-idiot/o-idiota,glupek-idiotism/o-idiotyzm;idiom-idol/o-idol,bożyszcze-ignor/ar-ignorować,świadomie nie --zauważać,nie brać pod--uwagę-iguan/o-iguana,legwan [zoo]-ikneumon/o-ichneumon [zoo]-ikon/o-ikona,obraz święty-ikonoklast/o-obrazoburca-ikter/o-żółtaczka [pat]-ilu [=il]-on-ilex/o-ostrokrzew [bot]-iliterat/o-analfabeta,niepiśmienny-il [=ilu]-on-ilu/a-jego-ilumin/ar-iluminować,oświetlać --rzęsiście-ilustr/ar-ilustrować-iluzion/ar-łudzić się,ulegać złudzeniu
-imagin/ar-imaginować,wyobrażać sobie-imaginar/a-urojony [w matematyce]-imaj/o-obraz,odbicie-imbast/ar-fastrygować-imbir/ar-zamoczyć [bieliznę]-imens/a-olbrzymi-imit/ar-imitować,naśladować;--podrabiać-imobl/o-nieruchomość-imortel/o-nieśmiertelnik [bot ]-imped/aruniemożliwiać,zabronić,przeszka---dzac,powodować zator--
25
impedanc/o-impedancja,oporność pozorna
[fiz]-imper/ar-rozkazywać,nakazywac-imperativ.o-imperatyw, tryb rozkazujący
[gram]-imperfekt/o-imperfekt-imperi/o-imperium-imperi/estr/o-imperator,cesarz
-impertinent/aimpertynencki,zuchwały,bezczelny-impetu/ar-być porywczym,być
impulsywnym-implement/o-narzędzie podręczne-import/ar-być ważnym,odgrywać ważną
rolę-import/ant/a-ważny -importac/ar-importować,wwozić-impost/ar-nakładać podatki-impotent/a-cierpieć na impotencję-impoz/ar-narzucac [coś komuś],zmuszać
do czegoś-impregn/ar-impregnować,nasycać-imprek/ar-życzyć nieszczęścia-impres/ar-robić wrażenie,wywierać
wrażenie-impresari/o-impresario-impresion/o-impresja;dzieło
impresjonistyczne-imprim/ar-drukować-imprim/eri/o-drukarnia-imprim/ilo-drukarka-improviz/ar-improwizować-impuls/ar-dawać impulsy,zachęcać-imun/aimunologiczny,odporny,uodporniony,--zwolniony prawnie od obowiązków-inaugur/ar-inaugurować,uroczyście
rozpoczynać,--otwierać z pompą;odsłaniać-incendi/ar-podkładać ogień,podpalać-incendi/o-pożar,podpalenie-imbecil/a-głupi,głupkowaty-incest/o-kazirodztwo-incest/ar-uprawiać kazirodztwo-incid/ar-padać [o promieniach]-incident/o-incydent,zajście,zdarzenie-incit/ar-drażnić,złościć,rozdraż---niać,podjudzać-inciz/ar-nacinać-indent/ar-zaczynać od nowej linii-indexo-indeks[różne znaczenia]-indic/o-znak,wskaźnik-indiferent/a-obojętny-indig/o-indygo [chem]-indign/ar-oburzać się,obruszać się,--zżymać się-indijen/o-krajowiec,tubylec-indijen/a-krajowy,tubylczy-indik/ar-wskazywać-indikativ/o-tryb oznajmujący [gram]-indikator/o-wskaźnik [t.chemiczny]-individu/o-indywiduum,osobnik-indolent/a-wymigujący się od pracy;--
-bumelujący-indos/ar-żyrować [weksel,czek]-indukt/ar-indukować,wnioskować [log]-induktanc/o-indukcyjność,współczyn---nik indukcyjności-induktor/o-induktor,prądnica [elektr,]-indulg/ar-pobłażać,być pobłażliwym,--być wyrozumiały,-induljenc/o-odpust [kościelny]-industri/o-przemysł-indut/ar-pokrywać warstwą farby-inerci/o-inercja,bezwładność,--bezwład,bierność-inert/a-bezwładny,bierny,ociężały-infalibl/a-konieczny-infam/a-zniesławiony,pozbawiony--dobrego imienia-infant/o-dziecko-infantri/o-piechota-infarkt/o-zawał [med]-infekt/ar-infekować,zakażać,zarażać-infern/o-piekło-inferior/a-będący na dole [w hierarchii]-infiltr/ar-infiltrować-infinit/a-nieskończony [mat]-infinitezim/a-nieskończenie
mały,elementarny [mat]-infinitiv/o-bezokolicznik [gram]-infix/o-zrostek [jęz]-infl/ar-spowodować obrzęk/obrzmienie
[pat]-inflacion/o-inflacja-inflam/ar-być w stanie zapalnym [pat]-inflam/ur/o-zapalenie,stan zapalny-inflex/ar-modulować [w gramatyce]-influa/ar-wpływać [do czegoś/na coś]-influenz/o-grypa [stan poważny]--[grypa - łagodna = gripo]-inform/ar-informować,udzielać
informacji,--podawać do wiadomości-infre-na dole [(ad-infre = w dół rzeki,--z prądem): (ad-monte = w górę rzeki)]-infrared/o-podczerwień-infuz/ar-zaparzać,parzyć-infuzori/o-wymoczek [zoo]-ingest/ar-połykać,wprowadzać do żołądkaingran/ar-zazębiać się [techn]-ingredient/o-domieszka,składnik-inguen/o-pachwina [med]-inhal/ar -wdychać,wziewać-inhib/ar-zatrzymywać lub zmniejszać
rozwój--jakiegoś organu-inici/ar-wtajemniczać,wprowadzać w
arkana,--zaznajamiać z-iniciativ/ar[*] -inicjować,zainicjować [coś
nowego]-iniciativ/o-inicjatywa-injekt/ar-zaszczepiać,robić zastrzyki-injenior/o-inżynier-ink/o-atrament--
inkandec/ar-żarzyć się,rozżarzać się [do
białości]-inkarnac/ar-inkarnować,zamieniać w
ciało i krew [rel]-inkas/ar -inkasować-inkast/ar-obsadzać [w coś = ad
en],wkładać--jedno w drugie-inklin/ar-być skłonnym,skłaniać się,--przychylać się-inkluz/ar-włączać,obejmować-inkognit/o-incognito-inkombr/ar-utrudniać [obieg],hamować--[przepływ,inicjatywę]-inkrust/ar-inkrustować,wykonywać --inkrustację-inkubo-zmora,nocny demon zniewa---lający kobiety we śnie {mit]-inkubac/ar-wylęgać się,mieć okres--inkubacji [choroby]-inkulk/ar-zasiać w umyśle-inocent/a-niewinny,nie czyniący złego-inokul/ar-szczepić drzewa [ogrodn]-inquest/ar-zapytywać,stawiać pytania;--prowadzać ankietę-inquizicion/o-inkwizycja-insekt/o-owad,insekt [orn]-insert/ar-włączać,umieszczć-insidi/ar-robić zasadzkę,zasadzać się-insign/o-znak,odznaka-insinu/ar-insynuować,wmawiać-insist/ar-obstawać [przy swoim],--upierać się,być upartym-insolent/a-nie wykazujący respektu;--bezczelny,bezwstydny,-inspekt/ar-nadzorować,przeprowadzać--inspekcję-inspir/ar-inspirować,zachęcać,natchnąć--dawać natchnienie-instant/o-moment,chwilka-instig/ar-zachęcać,nakłaniać-instil/ar-zakraplać,wlewać po kropelce-instinto-instynkt-instituc/ar-powoływać instytucję-instituc/ur/o-instytucja-institut/o-instytut-instrucion/o-instrukcja,przepis,opis-instrukt/ar-uczyć[kogoś],instruować,--prowadzić instruktaż-instrument/o-instrument-insult/ar-wymyślać [komuś],lżyć--[kogoś],łajać,kląć;obrażać[kogoś]-intali/o-drogocenny kamień wklęsło--rzeźbiony-integr/a-integralny,stanowiący całość,--nienaruszony,calkowity-integr/(es)/o-integralność,nienaruszalność-integral/o-całka [mat]-intelekt/ar-rozumieć
intelektem,uzmysłowić sobie-intelekt/o-intelekt-intelektuel/o *-intelektualista-inteligent/ainteligentny,rozumny,zdolny,bystry--
26
intenc/ar-zamierzać,zmierzać do
celu,aspirować-intendanc/o-intendentura,zaopatrzenie-intendant/o-intendent [p.furiero]-intens/a-intensywny,wzmożony,natężony-intermiędzy,pomiędzy,wśród[czas/przestrzeń]-internacion/al./a-międzynarodowy-internacional/o-międzynarodówka
[r.znaczenia]-inter/rupt/ar-przerwać,przerywać-interces/ar-interweniować w czyimś
inieniu [w--celu załatwienia jakiejś sprawy]-interdikt/ar-zakazywać,zabraniać;obłożyć-interdyktem-interes/ar [su]-interesować [się]-interest/o-procent,odsetka [od kapitału]-interfer/ar-interferować,wykazywać
interferencję-interjecion/o-wykrzyknik [wyrazy
wyrażające --eksklamację]-intermit/ar-ulegać przerwom,wykazywać
brak--ciągłości;przerywać [o motorze]-intern/a-wewnętrzny-intern/eri/o-internat-interogativ/o-zaimek pytający [gram]-interpel/ar-interpelować,zgłaszaać
interpelację-interpol/ar-interpolować,dokonywać
interpolacji;--wplatać inny tekst [w tekst właściwy]-interpret/arinterpretować,wjaśniać;tłumaczyć--na inny język,komentować-interstic/o-zrąb,podścielisko [ mała --przerwa między poszczegól---nymi częścami ciała [med.]-interval/o-interwał;przerwa-interviu/ar-przeprowadać wywiad-intestat/o-człowiek,ktory nie sporządził --swojego testamentu-intestin/o-jelito [med]-~/o tenu/a-jelito cienkie -intima-intymny,zażyły,poufały-inton/ar-intonować,zaczynać pieśń-intoxik/ar-truć,zatruwać [=venenizar]-intrig/ar-intrygować,robić intrygi-intrik/ar-splątywać [kogoś/ czymś],--wplątywać[kogoś w coś]-introdukt/ar-wprowadzać,robić wprowa--dzenie,prezentować [coś],--robić wstęp-introvert/o-przebieraniec,introwerta-intruz/ar-narzucać się,być intruzem-intruz/em/o-intruz,narzucający się-intuic/ar-mieć intuicję,przeczuwać--intuicyjnie-intuic/o -intuicja,przeczucie-intumec/ar-obrzmiewać,puchnąć,[nazwa
--
-medyczna = inflar]-inund/ar-zalewać,zatapiać,powodo---wać powódź-ius/o [skrót]-spirala domaciczna
[p.spiralo,--pesario]-invad/ar-najechać,najeżdzać,--dokonywać inwazji/najazdu-invalid/a-inwalidzki-invalid/o-inwalida-invektiv/ar-słownie atakować,głosić--inwektywy-invent/ar-wynajdować,robić wynalazki-invent/ur/o-wynalazek-inventari/ar-inwentaryzować,sporządzać --inwentaryzację-invers/a-odwotny-invers/e-odwrotnie-invest/ar-inwestować,robić inwestycje-invest/aj/o-inwestycja [włożone pieniądze]invest/ur/o-inwestycja [konkretne
działanie], --wynik tej działalności [np.budowa]-invit/ar-zapraszać-invit/il/o-zaproszenie-iod/o-jod [chem]-ion/o-jon [fiz]-ioni/o*-jon [chem]-ionik/a-jonicki-ips/a-sam-ips/e-samemu-ir/ar-iść,chodzić-irac/ar-złościć się-irg/a-jakiś [zaim]-irg/o-jakiś [rzecz]-irg/ube-gdzieś-irg/a/lok/e-gdzieś,w jakimś miejscu-irg/e/kande-kiedyś,w jakimś czasie-irg/u-jakiś [zaim]-irgu qua-ktoś-irid/o-irys [bot]-iridi/o [*]-iryd [chem]-irigac/ar-nawadniać,dokonywać irygacji-iris/o-tęczówka [oka] [med]-irit/ar-irytować,wzbudzać agresję/irytację,-drażnić,wzburzać-ironi/o-ironia-irupt/ar-wkraczać nagle i siłą;włamywać
się-islam/o-islamo [rel]-istm/o-przesmyk-it/a = ta-tamten-it/o = to-tamto-it/i = ti-tamci,tamte [l.mn.]-item/o-pozycja [w rachunkach,w
wyliczeniach,--w specyfikacjach]-iter/ar-powtarzać-itere-ponownie,znowu-itinerari/o-1.wskazówka drogowa,--2.informacja o drogach,--3.informacja o stacjach i--
- obiektach turystycznych,--4.rozkład jazdy i ceny-- przejazdów-ivor/o-kość słoniowa-izabel/a-blado-żółty-izobar/o-izobara-izocela-równoramienny [trójkąt]-izol/ar-izolować,odosabniać-izomer/o-izomera [fiz.,chem]-izoterm/o-izoterma [fiz.,meteo]-izotop/o-izotop [chem]-izotrop/a-izotropowy,równokierunkowy--
J
ja-już-jabot/o-żabot-jac/ar-leżeć-jad/o-jadeit [min]-jakobin/o-jakobin-jaluz/a-zazdrosny-januar/o-styczeń-jar/o-waza fajansowa-jargon/ar-mówić żargonem-jasmin/o-jaśmin-jasp/o-jaspis [min]-javelin/o-lanca,oszczep [t.sport]-je/o-ptak z rodziny wróblowatych-jele/o-galaretka owocowa [kul]-jem/ar-jęczeć,stękać-jemel/o-bliźniak-jemeli-Bliźnięta {Zn.Zod]-jen/ar-żenować,przeszkadzać,krępo---wać [t.ruchy],utrudniać,--onieśmielać-jendarm/o-żandarm-jeneroz/a-szczodry,skłonny do rozda---wania [=prodigema]-jenjiv/o-dziąsło [med.]-jentil/a-grzeczny,uprzejmy,dobrze--wychowany-jer/ar-administrować,zarządzać--w imieniu właściciela-jerm/o-kiełek [bot]-jerm/if/ar-kiełkować [bot]-jerse/o-dżersej [materiał]-Jesu-Jezus-jet/ar-rzucać-jezuit/o-jezuita [rel]-jibet/o-szubienica [jednosłupowa];--(dwusłupowa=patibulo)-jig/o-1.układanka [gra],--2.giga [taniec]-jilet/o-męska kamizelka bez --rękawów-jin/o-dżin,jałowcówka-jinjer/o-imbir [kul]-jiraf/o-żyrafa [zoo]-jok/ar-żartować-jok/er/o-żartowniś-joke/o-dżokej-joli/a-ładny,ładniutki-jongl/ar-żonglować-jonquil/o-żonkil-jorn/o-dzień [=12 godz.];dzień[=24--
27
-godz.(doba) = dio]-jovdi/o-czwartek-joy/ar-cieszyć się-ju/ar-rozkoszować się,odczuwać--rozkosz/przyjemność-jubile/ar-wesoło świętować,hucznie--obchodzić-Jud/a-żydowski-Jud/o-Żyd-judici/ar-sądzić,osądzać [zg.z prawem]-judici/eri/o-sąd [(budynek) t.judicieyo ]-judik/ar-sądzić,oceniać,opiniować,--wysuwac wnioski kierujac --sie prawem-juli/o-lipiec-jung/ar-zaprzęgać,łączyć pojazd do --pojazdu-jungl/o-dżungla-juni/o-czerwiec-junior/a-młodszy-juniper/o-jałowiec [bot]-junk/o-sit [bot]-junt/ar-łączyć,spajać-jup/o-spódniczka-jur/ar-przysięgać,ślubować-juri/o-juror;jury-jurnal/o-dziennik,żurnal [różner znacz,]-jus-właśnie-just/a-właściwy,odpowiedni,stosowny-justifik/ar-usprawiedliwiać,uznawać racjejut/o-juta-juvel/o-klejnot,drogocenny kamień-juvel/ist/o-jubiler--
K
ka =[kad]-czy-kab/o-przylądek-kabal/o-kabała-kaban/o-szałas,chata,chałupa-kabaret/o-kabaret-kabin/o-kabina,kajuta [mors]-kabl/o-kabel,lina stalowa-kabr/ar-stawać dęba [o koniu]-kabriolet/o-kabriolet-kad [=ka]-czy-kadavr/o-trup-kadenc/o-kadencja-kadet/o-kadet-kadmi/o-kadm [chem]-kadr/o-rama,oprawa;kadra-kaduce/o-kaduceusz-kaduk/a-chylący się do upadku,--podupadły,zgrzybiały,--przedawniony[wyraz prawn]-kafe/o-kawa-kafe/eri/o-kawiarnia-kaftan/o-kaftan-kait/o-latawiec-kak/ar-p,fekifar -kak/aj/o-feko-kaka/o-kakao-kakatu/o-kakadu=kakatu [małpka]-kakafoni/o-kakafonia--
kaktu/o-kaktus [bot]-kal/o-odcisk,nagniotek [med]-kalam/o-tatarak[p.t.akoro]-kalamit/o-kalamit,nagar [mot]-kalamitat/o-nieszczęście,ogólna bieda,--[dotyka całe rzesze ludzi]-kalandr/ar-maglować-kalandr/ey/o-magiel [pomieszczenie]-kalandr/il/o-magiel [urządzenie do--maglowania]-katastrof/o-katastrofa-kalembur/o-kalambur,gra słów-kalendari/o -kalendarz,annał[=analo]-kamen/o-ognisko,kominek,komin -kamen/tub/o-przewód kominowy-kalendul/o-nagietek [bot]-kalesh/o-kareta,karoca,kolasa-kalfat/ar-uszczelniać [szpary,spoiny],--zatykać [pakułami]-kali/o-potas [chem]-kalibr/o-kaliber,wymiar-kalic/o-kielich [różne znaczenia]-kalidoskop/o-kalejdoskop-kalif/o-kalif-kaligraf/ar-kaligrafować-kalik/o-perkal -kalk/o-wapno-kalkol/o-kamień [znaczenie tylko medycz]kalkul/ar-liczyć,rachować-kalkul/il/o-kalkulator-kalm/a-cichy,spokojny-kalmar/o-kalmar [zoo]-kalor/o-ilość ciepła[fiz]-kalori/o-kaloria-kalqu/ar-kopiować [=kopiar],--kalkować [=punsar]-kalson/o-kalesony-kalsonet/o-męskie slipy-kalumni/ar-łajać,spotwarzać,szkalować,--zniesławiać,obmawiać-kalv/a-łysy-kalv/esk/ar-łysieć-kalv/esk/o-łysienie,wypadanie włosów--[=alopecio]-kalz/o-pończocha-kalz/et/o-skarpetka;pończoszka-kam-niż [przy porównaniach]-kam/o-krzywka [techn]-kamarad/o-towarzysz-kamarili/o-zausznik,kamaryl-kambi/ar-wymieniać-kame/o-kamea [bot]-kamel/o-wielbłąd [dwugarbny]--[p.dromedaro] [zoo]-kameleon/o-kameleon [zoo]-kameli/o-kamelia [bot]-kanoniz/ar-kanonizować-kanot/o-czółno,łódź-kamer/o-kamera [różne znaczenia]-kamil/o-nosze,nosiłki-kamion/o-ciężarówka-kamizol/o-kamizelka [z rękawami]--serdak [p.t.jileto,vestio]--
kamomil/o-rumianek pospolity [bot]
-kamp/ar-biwakować [t.bivakar]-kampani/ar-prowadzić kampanię --[także: militarną]-kampanul/o-dzwoneczek [bot]-kampesh/o-kampesz [bot[-kamufl/ar-kamuflować,maskować-kan/o-trzcina [bot]-kanab/o-konopie [bot]-kanabin/o-konopka,makolagwa [orn]-kanal/o-kanał-kanali/o-kanalia,nikczemnik,łajdak--[p.fripono]-kanape/o-kanapa-kanari/o-kanarek [orn]-kanceler/o-kancelista-kancer/o-rak [choroba]--[rak (zwierzę) = kankro]-kande-kiedy [zaim]-kandel/o-świeca [t.bujio,cero]-kandelabr/o-kandelabr-kandi/o-kandyz,gruby cukier-kandidat/o-kandydat-kanel/o-wyżłobienie,rowek,--kanalik [techn]-kanguru/o-kangur [zoo]-kanibal/o-kanibal,ludożerca--[=hom/ivor/o]-kanin/o-kieł-kankr/o-rak [zwierzę],[t.Zn.Zod.]-kanon/o-1.działo,armata,--2.kanon [muz.rel.]-kanon/ag/ar-ostrzeliwać [z działa],--robić kanonadę-kanonik/o-kanonik-kanson/o-pieśń-kant/ar-śpiewać-kant/o-piosenka-kant/er/o-piosenkarz [amator]-kant/ist/o-piosenkarz [zawodowy]-kantarel/o-pieprznik jadalny [bot]-kantat/o-kantata-kantik/o-kantyczka,pieśń nabożna;--kolęda-kantin/o-kantyna-kanton/o-kanton-kantor/o-kantor [śpiewak kościelny]-kanvas/o-kanwas [płótno żeglarskie]-kaolin/o-kaolin [glinka porcelanowa]-kaos/o-chaos-kap/o-1.głowa,--2.głowica [techn]-kapabl/a-zdolny,zdatny-kapaces/o-pojemność-kapacitat/o-pojemność [fiz]-kape/ar-uprawiać kaperstwo-kapel/o-kaplica [rel]-kapital/o-kapitał-kapitan/o-kapitan [t.okręt wojenny],--[kapitan statku=navestro]-kapitel/o-1.głowica kolumny,kapitel,--2.rozdział [w książce]-kapitul/o-1.kapituła [rel]--
28
-2.koszyczek kwiatostanu[bot]-kapitulac/ar-kapitulować,poddawać się-kapon/o-kapłon [kogut wysteryliz.]-kaporal/o-kapral-kapot/o-1.kapota,--2.maska,pokrywa [silnika],-kapr/o-koza [nazwa gatunku]-kapr/in/o-koza-kapr/ul/o-kozioł-kapreol/o-sarna [nazwa gatunku]-kapreol/in/o-sarna -kapric/o-kaprys-kaprikorn/o-1.koziorożec [zoo]--2.Koziorożec [Zn.Zod.]-kaprimulg/o-lelek [orn]-kapriol/ar-fikać koziołki,koziołkowac-kapstan/o-kapstan,winda cumownicza-kapsul/o-1.kapsuła[różne znaczeni]--2.kapsel [różne znaczenia]-kapt/ar-chwytać,łapać-kapuc/o-kaptur,kapuza-kapucin/o-kapucyn [mnich]-kar/a-drogi [znaczenie ogólne]-karab/o-szczypawka [ent]-karabin/o-karabin-karabin/hok/o-karabińczyk-karaf/o-karafka-karakal/o-ryś pustynny [zoo]-karakter/o-charakter [różne znaczen.]-karakteristik/o-charakterystyka-karambol/ar-powodować karambol-karamel/o-karmel [cukier palony]-karasin/o-karaś-karasino or/e/a-złota rybka[udomowiony-karaś]-karat/o-karat-karavan/o-karawana-~/seray/o-zajazd dla karawan-karavel/o-karawela [rodzaj statku]-karb/o-węgiel C [chem]-karbon/o-węgiel [opałowy]-karborund/o-karborund,węglik [chem]-karbunkl/o-czyrak [med]-karbur/ar-karburyzować,nawęglać
metale;--robić mieszankę wybuchową-karburator/o-karburator,gaźnik [mot]-karcer/o-karcer,więzienie-karcionom/o-jedna z odmian choroby--raka [pat]-kard/ar-gręplować,zgrzeblić-kardan/o-kardan,złącze kardanowe-kardel/o-szczygieł [orn]-kardinal/a-1.kardynalny,główny [mat]--2.kardynalski [rel]-kardinal/o-1.liczba główna [mat],--2.kardynał [rel]-kardon/o-oset [bot]-kardun/o-kardy [rodzaj karczocha]-kare/ar-żyć bez doczesnych potrzeb,--zrezygnować z potrzeb-karel/o-1.płytka [ceramiczna],kafel,--2.karo [ w kartach]--
karen/o-kil [część podwodna statku]-karesm/o-Wielki Post [rel]-karez/ar-pieścić,głaskać-karg/ar -ładować,załadować-karg/(aj)/o-ładunek-kargo/letr/o-list przewozowy [także:--konosament= konosamento]-kari/ar-próchnieć,ulegać próchnicy-kari/o-próchnica [t.w sensie medycznym]-kariatid/o-kariatyda,podpora [arch]-karibu/o-ren,renifer kanadyjski-karic/o-turzyca [bot]-karier/o-kariera [różne znaczenia]-karikat/ar-karykaturowć,robić--karykaturę-karikat/ur/o-karykatura-kariofil/o-goździk [przyprawa kulin.]-karitat/o-miłość bliźniego,miłosierdzie--[=mizerikordio]-karitat/al./a-charytatywny-karlin/o-dzięwięćsił [bot] -karmelit/(ul)/o-karmelita [zakonnik]-karmelit/in/o-karmelitanka-karmezin/o-karmazyn [kolor]-karmin/o-karmin [barwnik]-karn/o-mięso-karnacion/o-cera,karnacja-karnaval/o-karnawał-karn/ivor/a-mięsożerny [przym]-karn/ivor/o-mięsożerny [rzecz]-karos/o-karoca,kolasa-karot/o-marchew [bot]-karotid/o-arteria główna,tętnica --szyjna [med]-karp/o-karp [icht]-karpent/ar-ciosać,obrawiać drewno,--zajmować się ciesielką-karpin/o-grab [bot]-kart/o-karta,kartka papieru-kartav/ar-wymawiać „r”gardłowo--[seplenić = zezear]-kartel/o-kartel [ekon]-karter/o-karter,osłona wału korbowego -kartezian/a-kartezjański [filoz]-kartilag/o-chrząstka [med]-kartoch/o-kartacz,nabój do broni--ręcznej-kartografi/o-kartografia-kartomanci/ar-układać / stawiać karty-karton/o-karton,tektura-kartush/o-kartusz [arch]-kartuzian/o-kartuzjanin [zakonnik]-kartuzian/ey/o-klasztor kartuzjański-karub/o-chleb świętojański -karub/ier/o-drzewo chleba świętojańskiego
-karunkul/o-mięsko [med]-karusel/o-karuzela-karvi/o-kminek [przyprawa kulin]-kas/o-kasa,gotówka,zawartość-kasac/ar-dokonywać kasacji,uniewa---żniać;kasować-kashalot/o-kaszalot [zoo]-kashmir/o-kaszmir [tkanina z wełny--
-kóz z Kaszmiru]-kaset/o-kaseta [różne znaczenia]-kasi/o-kasja,stręczyniec [bot]-kasi/ier/o-krzew kasji [bot]-kasis/o-kasis [likier z czarnej porzeczki]-kask/o-kask-kaskad/o-kaskada [różne znaczenia]-kason/o-keson [techn]-kasquet/o-kaskiet [czapka z daszkiem]-kasrol/o-rondel-kast/o-kasta-kastan/o-kasztan [owoc]-kastan/ier/o-drzewo kasztanowe-kastanyet/o-kastanieta-kastel/o-zamek,kasztel-kastor/o-bóbr [zoo]-kastr/ar-kastrować,trzebić [zwierzęta]-kat/o-kot [nazwa gatunku]-kat/in/o-kotka-kat/ul/o-kot,kocur-katafalk/o-katafalk-kataklism/o-kataklizm-katakomb/o-katakumby-katalepsi/o-katalepsia [med]-kataliz/ar-katalizować,poddawać--katalizie-kataliz/iv/o-katalizator-katalog/o-katalog-katamaran/o-katamaran-kataplasm/o-kataplazma-katapult/o-katapulta;proca-katar/o-katar-katarakt/o-katarakta [różne znaczenia]-katastrof/o-katastrofa-katedr/o-katedra [wyższej uczelni]-katedral/o-katedra [wielki kościół]-kategori/o-kategoria-kategorik/a-kategoryczny,stanowczy;--bezwzględny-katek/ism/o-katechizm-katek/iz/ar-katechizować-katekumen/o-katechumen-kateter/o-cewnik [med]-katgut/o-katgut [nić chirurgiczna]-kation/o-kation [fiz]-katod/o-katoda-katolik/a-katolicki-kauchuk/o-kauczuk-kaucion/o-kaucja-kaud/o-ogon-kaul/o-kapusta [bot]-kaulo/rap/o-kalarepa [bot]-kaulo verd/a-kapusta zielona-kaulo red/a-kapusta czerwona-kaustik/a-kaustyczny,żrący,parzący-kauter/o-kauter [chem]-kauz/o-przyczyna,powód-kav/a-dziurawy [posiadający--wgłębienia/jamy]-kaval/o-koń [nazwa gatunku]-~/eduk/eri/o-stadnina koni-kaval/ach/o-szkapa,nędzny koń-kavalier/o-rycerz;kawalerzysta-kavalk/ar-jeździć konno (kawalkada)--
29
kavalri/o-kawaleria-kavern/o-pieczara,jaskinia-kaviar/o-kawior-kay/o-nadbrzeże,przystań:peron-kayer/o-zeszyt,kajet-kazak/o-serdak;kurtka dżokejska-kaz/o-przypadek [t,gramatyczny]-kaze/o-twaróg,twarożek-kazein/o-kazeina [chem]-kazemat/o-kazamaty-kazern/o-koszary-kazin/o-kasyno-kazuar/o-kazuar [zoo]-ke-że-kegl/o-kręgiel-kel/o-kołek [techn]-keler/o-piwnica-kelk/a-trochę,parę-kemi/o-chemia-kepi/o-kepi [rodzaj czapki]-keratin/o-keratyna [chem]-kerl/o-facet,młodzieniec-kern/o-jądro,pestka;sedno-kerosen/o-kerozen [nafta do oświetlania ]-kerub/o-cherubin/ek-kest/o-skrzynia,skrzynka,pudło--[tir/kesto = szuflada]-kidnap/ar-porywać [ludzi]-kik/ar -wierzgać [o koniu,ośle];[podnosic--do góry tylne nogi](p.piafar)-kili/o-kil,stopka [ o statku]-kilogram/o-kilogram-~/ometr/o-kilogramometr-kilolitr/o-kilolitr-kilometr/o-kilometr-kimer/o-chimera-kimon/o-kimono-kin-pięć-kiosk/o-kiosk-kirk/o-kościół,Dom Boży-kiromanci/ar-wróżyć z rąk-kiropter/o-rękoskrzydłe [nietoperze]-kirsh/o-wiśniówka [kulin]-kirurg/o-chirurg-kirurgi/o-chirurgia-kis/ar-całować-klad/o-brudnopis [pzygotowany do--przepisania]-klak/ar-klaskać,trzeszczeć,stukać-klam/ar-krzyczeć,wrzeszczeć-klamo/punt/o-wykrzyknik [!],[znak
graficzny]-klan/o-klan-klap/o-klapa,zawór bezpieczeństwa-klar/a-jasny,klarowny,zrozumiały-klarinet/o-klarnet-klarion/o-trąbka-klas/o-klasa [różne znaczena]-klasifik/ar-klasyfikować-klasik/a-klasyczny-klaudik/ar-utykać-klaun/o-klaun-klauz/o-klauzula [różne znaczenia]-klav/o-klawisz [różne znaczenia]--
klav/ag/ar-naciskać klawisze [klikać]-klavikord/o-klawikord-klavikul/o-obojczyk [med]-klef/o-klucz-klem/ar-ściskać,.zaciskać,dokręcać,--dociągać [kluczem]-klematid/o-klematis,powojnik [bot]-klement/a-łaskawy,płynący z serca-klepsidr/o-klepsydra,zegar[wodny,--piaskowy]-kleptomani/o-kleptomania-klerik/o-kleryk-klerk/o-urzędnik niższej kategorii-klient/o-klient-klif/o-klif,urwisko brzegu morskiego-klik/o-klika,koteria-klim/ar-wspinać się,wchodzić na--górę [t,acensar]-klimat/o-klimat-klimatologi/o-klimatologia-klinik/o-klinika-klink/o-klamka,zapadka,haczyk--do zamykania drzwi-kliper/o-kliper [szybki statek z--żaglami]-klish/ar-robić kliszę,kliszować [fot]-klish/ur/o-klisza [fot]-klister/o-lewatywa [med]-klister/iz/ar-robić lewatywę-klitorid/o-łechtaczka [med]-kliv/ar-łupać,rozłupywać[minerał]-kloak/o-1.kloaka,szambo,dół-- ustępowy--2.stek [u ptaków]-klok/o-godzina [na zegarze] ;(p. horo)-klor/o-chlor [chem]-klor/acid/o-kwas chloru-klor/at/o-chloran-klorofil/o-chlorofil [bot.,chem]-kloroform/o-chloroform-kloros/o-chloroza,blednica [pat]-klosh/o-dzwon/ek-klostr/o-klasztor-klov/o-gwóźdż-kloz/ar-zamykać-klub/o-klub-kluk/ar-gdakac,kwokac-kluz/o-śluza [dla lin kotwicznych]-knut/o-knut,batog,bat -koagul/ar-ścinać się,koagulować-koakt/ar-zmuszać siłą-koal/o-koala [zoo]-koalis/ar-zawiązywać koalicję,--sprzymierzać się [p.koluzionar]-kobalt/o-kobalt [chem]-kobay/o-świnka morska [zoo]-kobold/o-karzełek,krasnoludek,skrzat-kochenil/o-kocenila [ent]-kocinel/o-biedronka ent-kodein/o-kodeina [farm]-kodex/o-kodeks [różne znaczenia]-kodicil/o-kodycyl [dodatek do --testamentu]-koeficient/o-współczynnik [fiz]--
kofi/o-miękkie nakrycie głowy--dla kobiet;damski beret-kofr/o-kufer,skrzynia podróżna-koher/ar-być koherentnym,wykazy---wać koherencję-kohort/o-kohorta-koincid/ar-zbiegać się,schodzić się,-koit/ar-spółkować,odbywać stosun---ki seksualne-kok/o-koks-koka/o-koka [krzew]-kokain/o-kokaina [chem]-kokard/o-kokarda-koket/a-kokieteryjny,zalotny-koklush/o-koklusz [pat]-kokon/o-kokon-kokos/o-kokos-kokos/ier/o-drzewo kokosowe-kol/o-szyja-kolaret/o-koloratka [kołnierz w --ubiorze księdza katolickiego]
-kolorateral/a-boczny [o drzewie genea---logicznym]-kolchik/o-zimowit [bot]-kold/a-zimny-koldkrem/o-papka na twarz-koleg/o-kolega [różne znaczenia]-koleg/ar/o-kolegium-kolegi/o-kolegium [naukowe]-kolekt/ar-zbierać,kolekcjonować-kolektiv/a-kolektywny,zbiorowy-kolektivism/o-kolektywizm-kolektor/o-kolektor-koleopter/o-tęgoskrzydłowy;chrząszcz-koler/o-cholera [pat]-kolesterol/o-cholesterol [chem]-koli/ar-zbierać,zrywać [kwiaty,trawy,--zioła itp]-koliar/o-naszyjnik,kolia-kolibr/o-koliber [orn]-kolik/ar-mieć kolkę,mieć atak--kolki [pat]-kolik/o-kolka ,ból brzucha [med]-kolimb/o-nur [orn]-kolin/o-górka,wzniesienie,wzgórze-kolizion/ar-zderzyć się,mieć kolizję--[p.także: karambolar]-kolm/o-szczyt [różne znaczenia]-kolofon/o-kalafonia-kolok/ar-lokować pieniądze w --banku [ na procent]-kolomb/o-gołąb-kolon/o-1.kolumna,słup [arch],--2.klin [techn]-kolonel/o-pułkownik [wojsk]-koloni/o-kolonia [różne znaczenia]-kolor/o-kolor-kolorit/o-koloryt-kolos/o-kolos-kolport/ar-kolportować,roznosić-kolubr/o-połoz [wąz]-kolum/o-kołnierz [koszuli,sukni,(t.--znaczenie techniczne)]--
30
~/o stacant/a-kołnierz stojący-~/o jacant/a-kołnierz leżący-kolumbari/o-cmentarzysko urn z procha---mi;przechowalnia urn-kolumn/o-kolumna-kolur/o-kolur,koło zerowe układu--ekliptycznego [astr]-koluzion/ar-zmówić
się,ukartować,tajemnie-- się porozumiewać [p.koalisar]-koluzion/o-tajne porozumienie,zmowa,--spisek-kolz/o-rzepak [bot]-kom-jak,jako [p.t. quale] -kom/o-przecinek-koma/o-komat [interwał muzyczny]-komand/ar-komenderować,dowodzić,--wydawać rozkazy,--rozkazywać-komandit/ar-odpowiadać do wysokości--sumy komandytowej-komandit/o-spółka komandytowa-komandor/o-komandor[(posiadacz orderu--komandorii);(stopień w--marynarce)]-komat/o-koma,spiączka [pat]-kombat/ar -walczyć [na wojnie]-kombin/ar-kombinować,obmyślać-kombust/ar-palić,spalać,opalać-komedi/o-komedia-komenc/ar-rozpoczynać [się],zaczynać--[się]-koment/ar-komentować,opatrywać--komentarzem-komerc/ar-handlować,prowadzić--handel-komet/o-kometa-komfort/o-komfort,wygoda-komik/a-komiczny-komisari/o-komisarz-komisari/ey/o-komisariat-komision/o-1.zlecenie,zamówienie;--2.zlecenie komisowe na-- obcy rachunek-komisur/o-spojenie,spoidło [anat]-komitat/o-komitet-komiz/o-ekspedient,sprzedawca-komocion/ar-nagle wzburzyć lub--zaszokować-komod/a-pasujący,wygodny,--dogodny-komod/o-komoda [mebel]-komodor/o-komodor [oficer morski]-komon/o-wspólnota [administr.],--komuna,okręg wyborczy-kompakt/a-ścisły,spoisty,zbity,zwarty,--szczelny-kompan/o-kompan,towarzysz,ziomek-kompani/o-1.kompania [wojskowa =-- = roto]--2.kompania [towarzystwo-- handlowe (spółka)]-kompar/ar-porównywać(coś z czym),--stopniować(przymiotniki/--
-przysłówki)-komparativ/o-stopień wyższy [przy--stopniowaniu]-kompas/o-cyrkiel-kompat/ar-litować się,współczuć,-kompatibil/a-kompatibilny,zgodny-kompendi/o-kompendium,skrót,zarys-kompens/ar-kompensować,wyrówny---wać-kompetent/a-kompetentny,miarodajny-kompil/ar-kompilować,zestawiać--[z urywków cudzych]--własne teksty,dokonywać--kompilacji-komplemento-dopełnienie [gram]-komplet/a-kompletny,całkowity,--zupełny-komplex/a-kompleksowy,zespołowy,--całościowy-komplic/o-współwinowajca,wspólnik--pomagający w przestępstwie-komplik/ar-komplikować,gmatwać-komplimentarkomplementować,schlebiać,--pochlebiać,chwalić-komplot/ar-spiskować,knuć spisek--[p.koluzionar]-kompost/ar-składać tekst [w drukarni]-kompost/ist/o-zecer [druk]-kompot/o-kompot-kompoz/ar-komponować-kompr/ar-kupować-kompren/ar-rozumieć,pojmować-kompres/ar-ściskać lub zmniejszać przez--ciśnienie,zagęszczać [=--=densigar]-kompromis/ar-kompromitować-komt/o-graf,hrabia-komt/i/o-hrabstwo-komun/a-wspólny,komunalny,ogólny,--powszechny-komun/es/o-wspólnota-komuni/ar-przystępować do komunii-komuni/o-komunia-komunik/ar-komunikować,podawać do--wiadomości-komunion/o-wyznanie [wiary]-komut/ar-komutować,zmieniać kieru---nek prądu-kon/o-1.stożek [geom]--2.szyszka [bot]-koncentr/ar-koncentrować,skupiać,--ześrodkowywać-koncept/ar-1.koncypować,uogólniać--2.zachodzić w ciążę [p.t.=-- = gravideskar]-koncern/ar-dotyczyć-koncert/ar-koncertować,dać koncert-konces/ar-koncedować,zezwalać,--przystawać [na coś]-koncesion/ar -udzielać koncesji,--przyznawać koncesję-konci/ar-mieć świadomość,być--świadomym--
-domniemywać[p.divinar]-konci/o-świadomość-konjel/ar-spajać,mrozić na zimno-koncienc/o-sumienie-konjug/ar-odmieniać czasowniki [gram]-koncil/o-sobór [rel]-koncili/ar-godzić,pogodzić,zaprowadzić-- konjuncion/o-spójnik [gram]-konjuntiv/o-spojówka [med]-- zgodę-konjuntiv/it/o-zapalenie spojówek [pat]-konciz/a-zwięzły,treściwy,lapidarny-konjuntur/o-konjunktura,ożywienie-kondamn/ar-potępiać--gospodarcze [ekon]-kondens/ar-kondensować,robić ścis--konk/o-muszla--łym,zagęszczać [p.densigar,-konkav/a-wklęsły--kompresar]-kondicion/ar-uwarunkowywać,uzależniać-- konklav/o-konklawe-konkluz/ar-konkludować,wnioskować-- od warunków,stawiać warunki-konkord/ar-być w zgodzie,żyć w zgodzie-kondicion/al/a-warunkowy,stawiający
konkordat/o-konkordat,umowa-warunki-konkret/a-konkretny-kondicional/o-tryb warunkowy [gram]-konkub/(ul)/o-konkubent,nieślubny mąż-kondiment/o-przyprawa [kul]-kondol/ar-składać kondolencje,wyrażać-- konkub/in/o-konkubina,nieślubna żona-konkurenc/ar-konkurować,uprawiać--ubolewanie [z powodu.....]--konkurencję-kondomimi/o-kondominium-konkurs/ar-brać udział w konkursie-kondor/o-kondor [orn]-konkusion/ar-osiągać profity
kondukt/ar-prowadzić;przewodzić
wykorzystująć-[t.techn]--stanowisko służbowe-konduktor/o-1,konduktor,-konoc/ar-znać--2.przewód.przewodnik [techn]-kondut/ar-prowadzić się,sprawować się-- konosament/o-konosament[=kargoletro]-konekt/ar-łączyć,stykać,spajać[t.techn]-- konquest/ar-podbić,zdobyć,zawojować-konquest/er/o-konkwistador,najeżdzca-konfecion/ar-produkować konfekcję-konsakr/ar}-poświęcasć [swój czas,-konfer/ar-konferować,odbywać -[ad]
}-swoje pieniądze itd,czemuś--konferencję,obradować--lub komuś]-konfes/ar-wyznać [coś],przyznać się-konsekrac/ar-wyświęcać [rel]--[do czegoś],spowiadać się-konsent/ar-zgadzać się-konfesion/o-publiczne wyznanie wiary-konsequ/ar-postępować logicznie,być-konfid/ar-ufać,zaufać,zawierzać--konsekwentnym-konfidenc/ar-powierzać [sekret],-konserv/ar-konserwować,przechowywać -konfirm/ar-potwierdzać,utwierdzać,-konsider/ar-rozważać,zastanawiać się,--zatwierdzać;bierzmować--brać pod uwagę-konfer/ar-konferować,odbywać-konsign/ar-konsygnować,wysyłać --konferencję,obradować--za pokwitowaniem-konfisk/ar-konfiskować,dokonywać
konsil/ar-radzić,poradzic, dawać rady-konfiskat-konsist/ar[ek]-składać się [z]-konfit/ar -robić/smarzyć konfiturę-konsist/ar[ye]-polegać [na]-konfit/ur/o-konfitura-konflikt/ar-być w konflikcie,mieć konflikt- konsistori/o-konsistorium-konskript/ar-powoływać [do wojska, do--robót specjalnych]-konform/a-zgodny,odpowiedni-konsol/o-konsola [różne znaczenia]-konfront/ar-konfrontować,dokonywać-konsolac/ar-pocieszać--konfrontacji-konfund/ar-mieszać,pomieszać,poplątać;-- konsolid/ar-konsolidować [pożyczki--państwowe]--peszyć-konsome/o-rosół,bulion z kostki-konglomerat/o-konglomerat-konsonanc/ar-współbrzmieć-kongr/o-węgorz[=anguilo] morski-konsonanc/o-spółgłoska [gram]-kongregacion/o-kongregacja,bractwo-konsort/o-konsorcjum-kongres/ar-uczestniczyć w kongresie-konspir/ar-konspirować,knuć spisek-kongres/o-kongres-kongru/ar-wskazywać zgodność,zgadzać -[=komplotar]-konsput/ar-rzucać niepochlebne uwagi-się,
--[o kimś/czyms](p,także:--pokrywać się,przystawać [geom]--kalumniar)]-koni/o-klin [techn]-konstant/a-stały,niezmienny-konifer/o-konifera [roślina iglasta]-konstat/ar-konstować,stwierdzać -koniko-krzywa stożka [mat]-konivenc/ar-udawać,że się (czegoś) nie-- konstern/ar-konsternować,wprowadać --w stan zakłopotania--widzi, przymykać oczy (na-konstip/o-zaparcie,zatwardzenie--coś),milczeć,przemilczać-konstituc/ar-konstytuować,organizo--konjekt/ar-odgadywać,domyślać się,--
31
-2.płacić składki,--wać,ustanawiać,tworzyć--3.płacić kontrybucję/haracz-konstituc/o-konstytucja-kontric/ar-mieć wyrzuty sumienia z-konstitucion/o-budowa ciala [istoty
-powodu obrazy Boga-zyjacej]-kontrol/ar-kontrolować-konstrikt/ar-zwężać,ściągać-kontrovers/ar-polemizowac,spierać się,-konstrukt/ar-konstruować,budować--kłócić się [o coś]--[t.zdanie gramatyczne]-kontur/o-kontur,zarys [kształtów],-konsul/o-konsul--obrys-konsult/ar-konsultować,zasięgać rady,-kontuz/ar-kontuzjować,powodować--radzić się--kontuzję-konsum/ar-konsumować,pochłaniać-konvalec/ar-wracać do zdrowia--jedzenie,jeść-konvelac/o-powrót do zdrowia, -kont/ar -zaliczać na konto-konvekt/ar-przemieszczać ciepło przez-kont/o-konto--konwekcję-konto kurant/a-konto bieżące-konvekt/o-konwekcja-kontagi/ar-przenosić chorobę,zarażać,-konven/ar-pasować,nadawać się,być--zakażać --odpowiednim/właściwym,-kontakt/ar-kontaktować (się),być w--być dobrze dobranym--kontakcie-konvent/o-konwent-kontamin/ar-zakażać/zarażać chorobą-konverg/ar-wykazywać zbieżność,--zakaźną-kontempl/ar-kontemplować,oddawać się-- -skupiać się,zbiegać się--[o promieniach]--kontemplacji;rozważać-konvert/ar -nawracać [się] (na wiarę)-konten/ar-mieścić w sobie,zawierać-konvex/a-wypukły-kontent/a-zadowolony-konvink/ar-przekonywać-kontest/ar-zaprzeczać,poddawać w-konvolvul/o-powój [bot]--wątpliwość,kweswtionować-kontinenc/ar-wstrzymywać się od stosun--- ~o prat/al/a-powój polny [bot]-~o trikolor/a-powój trzykolorowy [bot]--ków i uciech cielesnych-konvuls/ar-mieć konwulsje-kontinent/o-kontynent-konvoy/ar-konvojować-kontingent/o-kontygent-konyak/o-koniak-kontinu/a-ciągły,nieprzerwany-kooper/ar-kooperować,współpracować-kontinu/ig/ar-kontynuować--między sobą-kontor/o-kantor [wiele znaczeń];-koopt/ar-do/kooptowąć,[dodać
do--biuro,kancelaria--do
pełnego
stanu]-kontraband/ar-uprawiać kontrabande,-koordin/ar-koordynować,--zajmować się kontrabandą-kopi/ar-kopiować[p.kalquar,punsar]
-szmuglować--kontrabas/o-kontrabas-kopi/il/o-kopiarka [t.kopi-mashino]-kontradans/o-kontredans [taniec]-kontrafakt/ar-imitować lub reprodukować- kopi/ur/o-kopia-kopr/o-kopra [wysuszony miąższ--kokosu]--niezgodnie z prawem;-kops/o-wycinka [lasu],zagajnik,--fałszować,podrabiać--rzadki drzewostan-kontrafort/o-filar podtrzymujący-kontrakt/ar-1.ściągać,redukować[dwie-- kopul/o-łącznik [gram]-kopulac/ar-kopulować--spółgłoski/sylaby w jedną]-koqu/ar-gotować--2.redukować objętość bez-kor/o-chór-- zmniejszania masy;(t.med.)-korali/o-koral-kontraktur/o-przykurcz [med]-koram-wobec,przed [obliczem],-kontralt/o- kontralt [muz]]--w obecności-kontrapunt/o-kontrapunkt muz]-koran/o-koran
[rel]-kontrast/ar-kontrastować-korb/o-kosz/yk-kontrat/ar-kontraktować,zawierać-korbel/o-wspornik,podpora [arch]--umowę/kontrakt-kord/o-lina,struna,powróz-kontrat/o-kontrakt,umowa-kontravenc/ar-działać przeciwko ustalo--- kordi/o-serce--[t..w kartach]--nym normom/regułom-kordi/ik/a-chory
na serce [przym]-kontre-preciw/ko-kordi/ik/(ul.)/o-[mężczyzna]
chory na
kontre/a-przeciwny-serce-kontre/e-przeciwnie-kordi/ik/in/o-[kobieta] chora na serce-kontre/dic/ar-mówić przeciwko-kontribut/ar-1.przyczyniać się do,mieć-- kordon/o-kordon-kord/et/o-sznurek ,kordonek-- swój udział,--
32
kore/o-pląsawica [pat]-korekt/a-poprawny-korekt/ig/ar-poprawiać,korygować-kolerat/ar-korelować-korespond/ar-korespondować-koriandr/o-kolender [bot]-koridor/o-korytarz,sień-korife/o-koryfeusz-korint/o-korynt,[rodzynka]-kork/o-korek [różne znaczenia]-kormoran/o-kormoran [orn]-korn/o-róg [różne znaczenia]-korn/ar/o-poroże-korn/et/o-rożek [t.do lodów]-~/paper/a-torebka [w kształcie rożka]-kornak/o-kornak,przewodnik słoni-kornamuz/o-dudy [muz]-korne/o-rogówka [oka]-kornic/o-gzyms [arch]-kornik/o-wrona [orn]-korod/ar-korodować-koroid/o-naczyniówka [oka],[med]-korol/o-korona kwiatu [bot]-kolorari/o-wniosek bezpośredni,-[matem.,log]-twierdzenie dowiedzione-korp/o-ciało [t.milit]-korporaciono-korporacja,stowarzyszenie,--związek,bractwo-korpulent/a-korpulentny,tęgi,otyły-korpuskul/o-cząstka,drobina [chem]-kors/o-korso,aleja spacerowa-korsaj/o-stanik,biustonosz-korsar/o-korsarz-korset/o-gorset-kort/o-podwórze-kort/eg/o-dwór [t.książęcy]-kort/um/o-sąd,trybunał-kortic/o-kora z drzewa-korund/o-korund [chem]-korupt/ar-korumpować,przekupy---wać; psuć się [o żywności]-korv/o-kruk [orn]-korvet/o-korweta-ko-sinus/o-kosinus [mat]-kosm/o-kosmos,wszechświat-kosmetik/o-kosmetyk-kosmogoni/o-kosmogonia-kosmografi/o-kosmografia-kosmologi/o-kosmologia-kosmopolit/a-kosmopolityczny-kost/o-żebro [anat];żebro,żeberko [techn]-kot/o-numer rejestracyjnu w--teczce akt-ko-tangent/o-kotangens [mat]-kotilion/o-kotylion-kotlet/o-kotlet-koton/o-bawełna-kov/ar-siedzieć na jajkach,wysiady---wać jajka-kovr/ar-przykrywać,pozakrywać,--okrywać,zakrywać-koyot/o-kojot [zoo]-koz/o-sprawa,rzecz [p.afero]-kozak/o-kozak [rózne znaczenia]--
krab/o-krab [zoo]-krag/o-kołnierz pastora ewangelic---kiego [ p.kolareto]-krak/ar-trzaskać,wydawać trzaski,--trzeszczeć-kraknel/o-suchar/ek-kramp/o-skurcz [med]-krampon/o-1.klamra [t.techn],--2.nawias (klamra);[p,także:-- parentezo,embracilo]-kran/o-kran [urządzenie do podnoszenia--ładunków i transportu na krótki--dystans (tech);{p.argano}]-krani/o-czaszka [med.]-krapul/ar-prowadzić rozwiązłe życie--[p.,debochar]-kras/o-brud [(na skórze);brud w--sensie ogólnym=sordidajo]-krateg/o-głóg [bot]-krater/o-krater-kravat/o-krawat-krayon/o-ołówek-kraz/o-krazis,ściągnięcie/zmieszanie--(samo)głosek [gram]-kre/ar-tworzyć,stworzyć-kred/ar [a]-wierzyć [w]-kredenc/o-kredens-kredit/ar-kredytować,udzielać --kredytu-krem/o-śmietana;krem-kremac/ar-dokonywać kremacji,--spopielać zwłoki-kreol/a-kreolski-kreol/(ul)/o-kreol-kreol/in/o-kreolka-kreozot/o-kreozot [farm]-krep/o-krepa [tkanina]-krepis/ar-szpachlować,smarować --mur szpachelką-krepit/ar-lekko trzaskać-krepuskul/o-zmierzch-kres/o-rukiew wodna [bot]-kresk/ar-rosnąć,wzrastać-kresk/aj/o-roślina [p.planto]-kresp/o-naleśnik [kul]-krest/o-1.grzebień [u ptaków],--2.grzbiet [góry]-krestomati/o-wypis,zbiór czytanek-kret/o-kreda-kretin/o-kretyn-kreton/o-kreton [tkanina]-krev/ar-pękać [różne znaczenia]-krevet/o-krewetka-krevis/ar-pękać od góry-kri/ar-krzyczeć-kribl/o-przetak,sito [p.sivo]-krik/o-podnośnik,lewar [ręczny]-kriket/o-krykiet [gra]-krimin/ar-popełnić przestępstwo--lub zbrodnię-krimin/(aj)/o-zbrodnia ,przestępstwo-krimin/al/a-kryminalny,zbrodniczy-krin/o-końskie włosie-krinolin/o-krynolina--
krip/o-złób,żłobek [t.rel]-kripl/a-kaleki,dotknięty kalectwem-kripl/(ul.)/o-kaleka-kript/o-krypta,podziemne sklepienie --kościoła-kriptogam/o-roślina kryptogamiczna =--=roślina skrytopłciowa [bot]-kriptograf/ar-pisać tajnym pismem-kriptograf/(ur)/o-tajne pismo-krisp/a-bardzo pokręcony,--kędzierzawy [ włosy]-Krist/o-Chrystus-Krist/an/o-Chrześcijanin-kristal/o-kryształ-kristalin/o-soczewka oka [med.]-kristalografi/o-krystalografia,nauka o--kryształach-kristaloid/o-kriystaloid [chem/bio]-kriteri/o-kryterim,miernik,sprawdzian,--probierz-kriticism/o-krytycyzm [filoz]-kriticist/o-krytycysta [filoz]-kritik/ar-krytykować-kriz/o-kryzys [różne znaczenia]-krizalid/o-poczwarka [ent]-krizantem/o-chryzantema [bot]-krizokalk/o-kryzokalk [chem]-kroas/ar-krakać,rechotać,kumkać-kroch/ar-szydełkować [p.trikot/ar]-kroch/il/o-szydełko-kroket/o-krokiet-krokodil/o-krokodyl [zoo]-krom/o-chrom Cr [chem]-kromatik/a-chromatyczny,barwny-kromoson/o-chromoson-kromolitograf/ar-drukować na kolorowo-~/ur/o-druk barwny-kron/o-korona,wianek-~/o imperial/a-korona cesarska-kron/iz/ar-koronować,wieńczyć-kronik/a-chroniczny,przewlekły [pat]-kronik/o-kronika-kronik/al/a-kronikarski,dot,kroniki-kronik/ist/o-kronikarz-kronologi/o-chronologia,-kronometr/o-chronometr,czasomierz-kronometri/o-chronometria,mierzenie
czasu-krop/o-wole [u ptaków; (wole w--znaczeniu medycznym = strumo)]-krotal/o-wąż grzechotnik [zoo]-kroz/ar-krążyć,kołować [ statek]-kruc/o-krzyż-kruc/ag/ar-krzyżować,przbijać do--krzyża,ukrzyżować-kruc/arane/o-krzyżak [pająk]-kruco-milit/o-krucjata,wojna krzyżowa-~milit/ant/o-krzyżowiec,[rycerz]-kruc/um/ar-1.krzyżować (się) [linie,drogi,itp.]--2.krzyżować [się) w-- hodowli]-kruch/o-dzban/ek-krucifer/o-roślina krzyżowa [bot]--
33
krucifix/o-krucyfiks-krud/a-surowy [będący w stanie natural---nym,nie przetworzony, nie-- obrobiony]-~/a petr/o-kamień surowy/budowlany-krug/o-dzban[z drewna lub metalu]-krul/ar-upadać,rozpadać się-krum/o-miękisz;ośródek chleba-krumpl/ar-zgniatać,miętosić-krup/o-krup,błonica krtani [pat]-krupier/o-krupier [w kasynie]-krur/o-udo,goleń [med]-krust/o-twarda warstwa zewnętrz---na,skorupa[u skorupiaka],-krust/ace/o-skorupiak -kruzel/o-tygiel,gar wielkiego pieca--[hutniczego]-kuaf/ar-układać włosy,fryzować[=--=frizar]-kub/o-bryła,sześcian,kostka-kubit/o-1.przedramię -- [=avanbrakio],(med)-[med]-2.kość łokciowa[=ulno]-kubut/o-1.łokieć,--2.miara długości
-- [„łokieć” = ulno]-kugl/o-kula,pocisk-kuk/o-ciastko-kukumbr/o-ogórek [bot]-kukul/o-kukułka [rn]-kukurbit/o-1.dynia,bania,--2,retorta destylacyjna-kukurbit/ace/o-rodzina dyniowatych-kul/o-1.tyłek,pupa[u ludzi(sedo)],--2.tył [ zwierząt]-kulas/o-1.zamek [broni palnej]--2.głowica cylindryczna -kulbat/ar-koziołkować,fikać kozły--[p.kapriolar]-kulc/o-komar [ent]-kulier/o-łyżka-kulis/o-kulisa [teatr.],rowek [techn]-kulmin/ar-kulminować,osiągać szczyt,--dochodzić do punktu --szczytowego-kulp/ar-być winnym-kulp/o-wina-kult/ar-uprawiać kult[adorować --Boga lub idola] -kultel/o-oprwiony nóż [=kozik]-kultiv/ar-kultywować,,uprawiać --ziemię/pole-kultur/o-kultura-kumin/o-kminek [bot]-kumpres/o-kompres-kumul/ar-kumulować,gromadzić-kun -z [kimś] (zaim]-kun/e-razem,wspólnie-kun/sid/ar-odbywać posiedzenie-kun/ven/ar-zbierać się wspólnie-kun/ven/o-zebranie-kunikl/o-królik-kup/o-kieliszek z nóżką-kupe/o-przedział wagonowy[podobny--
-do berlinki] -kuperos/o-trądzik [pat]-kupl/ar-łączyć [elektr,],sprzęgać [techn]-kupl/il/o-sprzęgło [techn]-kuplet/o-kuplet-kupol/o-kopuła-kupon/o-kupon,odcinek-kupr/o-miedź [chem]-kur/ar-biegać-kurac/ar-kurować,leczyć-kuraj/ar-mieć odwagę,odważyć się-kuraj/oz/a-odważny-kurar/o-kurara-kuras/o-1.pancerz [rycerza],--2.pancerz [statków i pojaz--- dów wojskowych]--3.pancerz [niektórych ryb]-kurat/ar-działać jako kurator-kurat/o-kurator;kuratela-kuri/o-kuria [rel]-kurier/o-kurier-kurioz/a-dziwny,osobliwy,ciekawski-kurkulion/o-chrząszcz „słonik” ent]-kurkum/o-ostrzyż,kurkuma [bot]-kurs/o-kurs [nauka i waluta]-kursiv/o-kursywa-kursor/o-kursor [różne znaczenia]-kurt/a-krótki-kurtaj/ar-pośredniczyć w kupnie/--sprzedaży jako makler,brać--udział w sprzedaży hurtowej-kurten/o-kurtyna;firanka-kurtez/ar-zalecać się,podkochiwać--się-kurv/a-skrzywiony,zakrzywiony,--krzywy [geom]-kurv/o-krzywizna [t.zakręt drogi]-kusen/o-poduszka-kusen/et/o-poduszeczka;podkładka--[techn]-kush/ar-położyć [się],kłaść [się]-kust/ar-kosztować [o cenie]-kustum/ar-mieć zwyczaj,być przyzwycza--jony [do czegoś]-kustum/onawyk,przyzwyczajenie,obyczaj,--zwyczaj-kut/o-rodzaj tuniki dla kobiet oraz--mężczyzn-kutikul/o-skórka paznokcia-kutr/o-kuter-kuv/o-wanna,kadź,ceber-kuvent/o-budynek klasztorny;konwent,--zgromadzenie zakonne-kuvert/o-koperta-kuz/(ul.)/o-kuzyn-kuzulo primer/a-siostrzeniec,bratanek-kuz/in/o-kuzynka-kuzino primer/a-siostrzenica,bratanica--
L
labi/o-warga[różne znaczenia]-labirint/o-labirynt--
labor/ar-pracować-laboratori/o-laboratorium-labr/o-umbryna [icht]-lac/o-sznurowadło-lacer/ar-drzeć,rwać,rozdzierać-lacert/o-jaszczurka-laciv/a-lubieżny,rozpustny,sprośny
-lad/o-blacha cynowa-lag/o-jezioro -lagun/o-laguna-laik/a-laicki,świecki-laik/(ul)/o-laik,człowiek świecki-lak/o-lak-lak/iz/ar-lakować,pokrywać lakiem-lake/o-lokaj-lakonik/a-lakoniczny-lakrim/o-łza-lakt/o-mleko-laktovoy/o-droga mleczna [astr]-lakt/um/o-mlecz [rybi];[mlecz--(roślina)=leondento]-lakt/eri/o-mleczarnia-laktaz/o-laktaza [(enzym),chem]-laktometr/o-laktometr [do mierzenia--mleka]-laktos/o-laktoza,cukier mleczny-lakun/o-wyłom,szczelina-lam/o-klinga,brzeszczot-lama/o-1.lama [zwierzę]--2.lama [kapłan tybetań]-lamantin/o-rochlica [zoo]-lament/ar-lamentować-lamin/ar-laminować,walcować --metale-lamp/o-lampa-lampas/o-lampas [chińska tkanina]-lampion/o-lampion-lampred/o-minog [icht]-lan/o-wełna-lanc/o-lanca,pika ,[t.piquo]-land/o-kraj-landgrav/o-landgraf-lang/o-jezyk [anat]-lang/eto-języczek [t.techn]-langor/ar-tracić siły,ulegać wycieńcze---niu/wyczerpaniu;usychać z--tręsknoty/miłości-langust/o-langusta [zoo]-lani/o-dzierzba[orn]-lanj/o-pielucha-lanolin/o-lanolina-lans/ar-1.lansować [coś/kogoś]--2.wyrzucać,wypuszczać-- [w powietrze]--3.wystrzeliwać [rakiety--w kosmos]-lantern/o-latarnia-lanug/o-puch [p.”ederduno”]-lard/o-słonina -laric/o-modrzew [bot]-laring/o-krtań [med]-laring/it/o-zapalenie krtani [pat]-laringoskop/o-laryngoskop [techn]--
34
laringotomi/o-usunięcie/wycięcie krtani-larj/a-szeroki-larv/o-larwa [zoo]-las/ar-zostawiać,pozostawiać-laskar/o-hinduski marynarz-last/a-ostatni [ostateczny]-lat/o-łata [=deska],listwa-latent/a-utajony,ukryty,niewidoczny,--niedostrzegalny-later/o-bok [geom];strona [prawa/lewa],--[t,(med.)]-latex/o-lateks-Latin/a-łaciński [jęz]-latir/o-groszek pachnący [bot]-latitud/o-szerokość geograficzna-latrin/o-latryna,ustęp-latug/o-sałata [bot]-latun/o-mosiądz-laub/o-altana,szałas-laud/ar-chwalić,wychwalać-laudan/o-laudanum (środek nasenny)-laur/o-laur,wawrzyn;[wieniec --laurowy (=lauro-krono)]-laureat/o-laureat-laus/o-wesz,[ent]-laut/a-głośny,-lav/ar-myć,prać-lavar su-myć się-lavend/o-lawenda-lax/a-rozluźniony,nie napięty-laz/o-lasso-lazaret/o-lazaret-lazaron/o[*]-łazęga [z Neapolu]-lecion/o-lekcja,wykład[uczelnia]-lecitin/o-lecytyna [chem]-led/a-brzydki,nie ładny-ledr/o-skóra [zwierzęca --(wyprawiona do dal- --szej przeróbki);p.t.felo]-leg/o-prawo [dot.człowieka i--jego postępowania - (prawo --ustalone przez człowieka)]; --[prawo naturalne -( zjawiska --przyrody i naukowe) =leyo]-legac/ar-przekazać [komuś] w--spadku-legat/o-legat [papieski],pełno---mocnik [ważnej osoby]
-legend/o-legenda-legitim/a-legalny,zgodny z prawem; --prawny-legion/o-legion-legum/o-warzywa;jarzyna [kul]-legumin/o-legumina-leguminos/o-leguminoza-lejer/a-lekki-lek/ar-lizać-lekt/ar-czytać-lektor/o-lektor [różne znaczen]-leming/o-leming [zoo]-lemurian/o-lemur [małpa]-leng/o-wątłusz [icht]-lens/o-1.soczewka [opt],--2.soczewica [bot]--
lent/a-powolny-lentigin/o-piegi-lentisk/o-drzewo mastykowe [bot]-leon/o-1.lew [zwierzę],[zoo],--2.Lew [Zn.Zod]-leon/dent/o-mlecz [roślina (p.t.laktumo)]-leon/ped/o-szarotka [bot]-leopard/o-leopard [zoo]-lepidopter/o-łuskoskrzydły,motyl --[p.t.=papiliono]-lepor/o-zając-lern/ar-uczyć się-lerno/libr/o-podręcznik-letargi/o-letarg-letr/o-list-leukocitos/o-leukocytoza [pat]-leukom/o-bielmo,leukom [med] -lev/ar-unosić,podnosić,wznosić[do góry]
-lev/ar su-unosic sie,podnosic sie,--wznosic sie [do góry]-lever/o-podnośnik [t.lev/ilo]-leviatan/o-lewiatan,potwór morski-levit/o-lewita [bibl]-levier/o-pies do polowań na zające=chart-lexik/o-leksykon,słownik-lexikograf/o-leksykograf,piszący słownikilexikografi/o-leksykografia-lexikologi/o-leksykologia-lez/ar-uszkadzać [organ],powodo---wać uszkodzenia [organu]-li-oni-lia-ich-lian/o-liana [bot]-libel/o-poziomica-libelul/o-ważka [ent]-liber/a-wolny,swobodny,niezależny,--nieskępowany,nie zajęty-~/a kambio-swobodna/wolna wymiana-liber/al/a-liberalny-libertin/a-libertyński-libr/o-książka-libr/et/o-1.książeczka,--2.libretto [muz]-lic/o-tor wyscigowy;bieznia-lice/o-liceum-licenc/ar-licencjonować,udzielać--licencji/pozwolenia-licenc/o-licencja,pozwolenie-licenc/ier/o-licencjat-lid/o-pokrywka,przykrywka,--nakrętka [metalowa na słoik]-lienteri/o-odmiana biegunki [pat]-lietnant/o-podporucznik-~/o-kolonel/o-porucznik-lig/ar-wiązać,zawiązać;łączyć-lign/o-drewno-lignin/o-lignina-lignit/o-węgiel brunatny,tzw.”lignit”-ligustr/o-ligust [bot]-lik/ar-przeciekać,cieknąć,ciec-liken/o-1.liszaj [med.]--2.porost [bot]--
likopodi/o-widłak [bot]-lilac/o-bez [krzak bzu (bot)]-lilac/e/a-kolor bzu,kolor lila-lili/o-lilia [bot]-lili/ace/i-liliowate [rodzina lilii]-liliiput/o-liliput-lim/ar-ścierać,wygładzać;--piłować [paznokcie pilnikiem]-limak/o-pomrów,pomrowik [rodzaj--ślimaka bez skorupy]-limb/o-limba [bot]-limit/o-limit;granica-limon/o-cytryna [bardziej kwaśna--niż „citrono”]-limonad/o-lemoniada-limpid/a-klarowno-kryształowy-lin/o-len [bot]-linc/o-ryś [zoo]-linch/ar-linczować,dokonywać --samosądu-lingu/o-język [mowa]-lingu/al./a-językowy-linguistik/o-lingwistyka,językoznawstwo-liniment/o-mazidło do wcierania-linj/o-bielizna [szczególnie osobista]-linj/ar/o korp/al/a-bielizna osobista
[damska]-lintel/o-nadproże [arch]-liquidac/ar-likwidować-liquid/a-płynny,ciekły [p.fluida]-liquid/(aj)/o-płyn-liquor/o-likier-lir/o-lira [muz]-lirik/a-liryczny-list/o-lista,wykaz;specyfikacja-lit/o- łóżko-litani/o-litania [rel]-liter/o-litera [różne znaczenia]-literatur/o-literatura-liti/o-lit [chem]-litier/o-podściółka-litograf/ar-litografować,robić odbitki--metodą litografii-litor/o-brzeg morski -litotomi/o-wycinanie kamieni,operacja--usuniecia kamiemi [litotomia]-litotomi/ar-przperowadzac operacje--usuniecia kamieni;wykonywac--litotomie-litotrici/ar-rozkruszac kamienie [t.med.]-litr/o-litr-liturgi/o-liturgia-liut/o-lutnia [muz]-liv/ar-odjeżdzać-livid/a-blady,płowy,wypłowiały-livr/ar-dostarczać-liz/o-drożdże [(winne);p.t.hefo]-lob/o-płat [anatomiczny]-libeli/o-libelia,stroiczka [bot]-libit/o-koza,kózka [rodzaj ryby (icht)]-locion/ar-myć (się),robić toaletę,,obmy---wac wodą toaletową-locion/o-płyn do mycia ciała--
35
log/o-log [urządzenie do mierzenia--prędkości statku]-logaritm/o-logarytm [mat]-logik/o-logika-logogrif/o-logogryf,zagadka literowa-lok/o-miejsce [szerokie pojęcie--przestrzeni]-lokac/ar-wynajmować [od kogoś]: --[wynajnować komuś = lugar]-lokativ/o-miejscownik [gram]-lokl/o-kędzior,pukiel[włosów]-lokomoc/ar-przenosić się z miejsca--na miejsce,zmieniać--miejsce pobytu-lokomobil/o-lokomobila,maszyna --parowa-lokust/o-szarańcza [p.”akrido”]-lombard/o-lombard-lombrik/o-dżdżownica-long/a-długi-longitud/o-długość geograficzna-lore-wtedy-lorn/o-luneta-lorn/et/o-lornetka-lot/o-los [w grze]-loto/lud/o-totolotek-lota/o-miętus [icht]-lotri/ar-grać w loterię-lotus/o-lotus [bot]-loyal/a-lojalny-lu-on/on/ono[bez zazna---cznia płci]
-lu/a-jego/jej-lubrik/ar-smarować [techn]-luci/o-szczupak [icht].-lucid/a-jasny,świetlany;światły,--oświecony-luciol/o-świetlik,robaczek świętojański-lud/ar-bawić się,grać [w coś],grać--[na instrumencie],zabawiać---się;p.t.plear]-lug/ar-wynajmować [od kogoś],--brać w najem [p.t,”lokacar”]-lugr/o-lugier [rodzaj statku]-luk/o-luk [bagażowy]-lukt/ar-walczyć,zmagać się [z czymś/--z kimś];[p.t.”bataliar”,--„kombatar]-lul/ar-lulać,kołysać [p.t.”bersar]-lum/ar-świecić się-lum/iz/ar-zapalać światło,rozświecać-lumb/o-lędźwie [anat]-lumbag/o-lumbago [pat]-lun/o-księżyc [astr]-lunatik/a-lunatyczny [p.somnambula]-lunatik/(ul)/o-lunatyk -lundi/o-poniedziałek-lup/o-lupa,szkło powiększające-lupanar/o-burdel,dom schadzek-lupino-łubin[bot]-lupul/o-chmiel [bot]-lur/ar-pociągać,nęcić,wabić [kogoś]-lustrac/ar-lustrowac,czyscic,oczyszczac--[z zarzutów/winy itp.]--
lustr/o-żyrandol,świecznik-lut/o-lut [do lutowania]-lut/ag/ar -lutować-lutr/o-wydra [zoo]-lux/o-luksus,przepych,zbytek-lux/oz/a-luksusowy,zbytkowny-luxac/ar-zwichnac [noge]-luxuri/o*-nierzad,prostytycja,rozwiaz---losc,rozkosz,lubieznosc-luzern/o-lucerna [bot--
M
ma-lecz-macer/ar-sporządzać nalewkę --[mieszając płyny];macerować-madelen/o-magdalenka[ciasteczko --z ciasta specjalnego]
-madon/o-Madonna,Matka Boska[obraz]-madrepor/o-koral gąbczasty-madrigal/o-madrygał-maestr/o-maestro,mistrz-mag/o-kapłan babiloński, mędrzec --ze Wschodu-[la] tri magi -trzej mędrcy ze Wschodu-= la tri reji-= trzej królowie [święto--Trzech Króli=epifanio]-magazin/o-magazyn,skład-magi/ar-czynić magię,czarować-magi/o-magia,niezwykła siła--oddziaływania-magn/a-wielki [znacz.etyczne]-magnat/o-magnat-magnet/o-magnes[natural.,sztuczny]-magntism/o-magnetyzm-magnetiz/ar-magnetyzować-magnetofon/o-magnetofon-magnoli/o-magnolia-magr/a-chudy,szczupły-mahogon/o-mahoń-maiflor/o -konwalia [bot]-maiz/o-kukurydza [bot]-majest/o-majestat-major/a-pełnoletni[ prawnie]-majoran/o-majeranek [kul]-majordom/o-majordomus,zarządzający-- służbą domową-majoritat/o-większość-makadam/o-nawierzchnia z tłucznia--kamiennego-makak/o-makak [małpa]-makaroni/o-makaron[kluski;[cienki--makaron = vermicel/o]-makaroniko-makaronizm,pomiesza---nie [słów]-maki/o-maki [małpa [zoo]-makrel/o-makrela,skumbria [icht]-makul/o-plama-makul/iz/ar-plamić-makulatur/o-makulatura-mal/a-zły,niedobry-malad/a-chory-malad/es/o-choroba [p.morbo]-malakit/o-malachit [min]-malari/o-malaria [pat]--
maldicens/arzłorzeczyć,wymyślać[komuś],--spotwarzać[p.insultar,--kalumniar]-maledik/ar-przeklinać,mówić źle [o kimś/-o czyms]-male/ar-kuć na zimno-malgre-mimo,pomimo-mali/o -młotek [drewniany do gry]-malic/a-złośliwy,nacechowany--podstępną wrogością,--podstępny,uszczypliwy-malign/a-zły,złośliwy-malto-słód-malv/o-malwa [bot]-malvaroz/o-roślina z gatunku „malwa”--[kwitnąca w końcowej fazie --lata]-malvavisk/o-prawoślaz [bot]-mam/o-pierś [kobieca];wymię [anat]-mamifer/o-ssak [zoo]-mamil/o-sutek-mamut/o-mamut [zoo]-mana/o-manna [bibl,(p.glicerio)]-manch/o-uchwyt,chwytak-mandaren/o-mandaryn-mandarin/o-mandarynka-mandat/o-1.mandat [pełnomocnictwo],--2.przekaz pocztowy-mandel/o-migdał [ (owoc); migdał =--(med.)=tonsilo]-mandel/ier/o-drzewo migdałowe [bot]-mandibul/o-żuchwa,szczęka dolna [med.]-mandolin/o-mandolina [muz]-mandor/o-mandora [muz]-mandragor/o-mandragora [bot]-mandrin/o-trzpień (do osadzania),--uchwyt [obrabiarki)-manej/o-maneż,ujeżdzalnia koni-manekin/o-manekin-mang/o-mango (owoc)-mangan/o-mangan [chem]-mangl/o-mangalia [bot]-mangust/o-mangusta-mani/o-mania,upodobanie,pociąg--[do kogoś/czego],(t.med.]-manier/o-sposób,maniera[styl bycia,--zachowania,pisania,itp.]-manifest/ar-manifestować [różne znacz.]-manik/o-rękaw {zarękawek=sur---maniko]-maniok/o-maniok [bot]-manipul/ar-manipulować-manipulator/o-manipulator,urządzenie,--panel operatora-manivel/o-korba [techn]-manj/ar-jeść,spożywać-mank/ar-brakować-manometr/o-manometr [techn]-manovr/ar-manewrować,wykonywać--ruchy/zwroty-mansard/o-mansarda,facjata-mantel/o-płaszcz [palto=paltoto]--
36
manten/ar-konserwować,utrzymywać--w dobrym stanie-mantis/o-mantysa [mat]-manu/o-ręka [med.]-manu/ag/ar-pracować rękoma,pracować--fizycznie-manufaktur/o-manufaktura-manuskript/o-manuskrypt,rękopis-map/o-mapa-map/ar/o-atlas,zbiór map-mar/o-morze-mar/agl/o-orzeł morski-mar/hund/o-pies morski,foka [zoo]-maro/spum/o-1.piana morska,--2.pianka morska [min]-marasm/o-marazm-march/ar-maszerować-march/o-marsz,maszerowanie;marszruta-march/ari/o-marsz [muz]-marchand/ar-targować się-marcipan/o-marcepan-mardi/o-środa-mare/o-przypływ i odpływ morza-margarin/o-margaryna-margrav/o-margrabia-margarit/o-margarytka,złocień [bot]-mariaj/ar-żenić [kogoś],wydawać za mąż--wydzić za mąż( za kogoś),--kojarzyć małżeństwo-mariaj/ar su-żenić się,wydawać się za
mąż,--[t.mariajesar]-marin/ar-marynować-marionet/o-marionetka-marjin/o-margines [różne znaczenia]-mark/o-marka,znak,znaczek,numerek--[w szatni]-markez/o-markiz [tytuł]-markez/in/o-markiza [żona markiza];--[markiza okienna=marquizo]-marmelad/o-marmolada-marmit/o-kociołek,garnek do gotowania-marmor/o-marmur-marmor/um/ar-wykładać
marmurem,robić---coś w marmurze--marmot/o-świstak [zoo]--marn/o-margiel [geol]--marod/ar-marudzić,dopuszczać się---grabierzy,kraść,grabić--marod/er/o-maruder,żołnierz dopuszcza----jący się kradzierzy/ grabierzy---i innych przestępstw--marokin/o-marokin [skóra podobna ---do safianu]--marquiz/o-1.markiza okienna,---2.okienko w dachu--marsh/o-bagno,trzęsawisko,---mokradło--marshal/o-marszałek--marsuin/o-morświn [zoo]--marsupial/o-torbacz,workowiec [zoo]--mart/o-marzec--martel/o-młotek---
martel/ag/ar-wbijać młotkiem--Martin/somer/o-p.filandro--martir/o-męczennik--martr/o-kuna [zoo]--marvel/o-cud--marvel/oz/a-cudowny [t.maravel/atra]--mas/o-masa [różne znaczenia]--masaj/ar-masować--masakr/ar-masakrować,dokonywać---masakry--mash/o-1.oczko [w dzianinie,siatce,--- pończosze,sieci,itp.],---2.pętla,pętelka,pętlica--mashin/o-maszyna--~/o-skrib/ar-pisać na maszynie--~/o-skrib/ur/o-maszynopis--mashinac/ar-robić machinacje,doko----nywać machinacji,machlojki--masiv/a-masywny--mask/ar-maskować,kamuflować--maskul/a-męski--maskul/o-rodzaj męski [gram]--masokism/o-masochizm--mason/ar-murować--mast/o-maszt--mastic/o-kit--mastik/ar-żuć,przeżuwać--mastik-gum/o-guma do żucia--mastik/er/o-przeżuwacz[zwierzę]--mastr/o-pan domu,gospodarz---[p.host/o]--mat/o-mata,plecionka--matador/o-matador--matematik/o-matematyka--materi/o-materia [różne znaczenia]--materio prima-materiał surowy;surówka--matid/a-matowy.ciemny--matin/o-rano,poranek--matr/o-matka--matr/aqu/o-lug słony,zola [chem]--matrac/o-materac--matras/o-szklana kolba,retorta [chem]--matric/o-matryca--matrikul/o-matrykuła,lista członków--matron/o-matrona--matur/a-dojrzały--matitun/o-jutrznia [rel]--mauzole/o-mauzoleum--maxil/o-szczęka [med./tech]--maxim-st.najwyższy [gram]--maxim/a-maksymalny--maxim/e-maksymalnie--maxim/o-maksymum,najwieksza ilość--may/o-maj--mayolik/o-majolika--mayonez/o-majonez--mayor/o-major--mayuskul/o-duża litera;majuskuła--maz/o-maczuga--mazurk/o-mazurek--me-ja [zaim.osob]--me/a-mój--me/i-moi [l.m. od mea]-mecen/o-mecenas,protektor,sponsor--
menuz/ar-robić stolarkę,wytwarzać-mech/o-1.knot do lampy naftowej --meble-- świecy,-menuz/eri/o-zakład stolarski,wytwórnia
-2.lont {do odpalania -mebli-- ładunków wybuchowych )-menuz/ist/o-stolarz-medali/o-medal-mercenari/o-żołnierz zaciężny-medalion/o-medalion-mercer/o-art. galanteryjne,pasmanateria-medi/o-1,środek przekazu [radio,tv/]-meridian/o-południk [geogr]--2.środowisko; [środowisko -merin/o-merynos [zoo]-- naturalne =ambiento]-mering/o-beza-mediac/ar-mediowaać,prowadzić-merit/ar-zasłużyć,zasługiwać--mediacje-meriz/o-czereśnia [owoc}-median/o-mediana,środkowa trójkąta-meriz/eri/o-czereśnia [drzewo]-mediat/a-pośredni [bezpośredni =-merk/ar-notować w pamięci--= nemediata,t,diret/a]-merkat/o-rynek [różne znaczenia]-medicin/o-medycyna-merkurdi/o-środa-medik/o-medyk,lekarz-merkuri/o-rtęć {Hg]-medikament/o-lekarstwo,medykament-merl/o-kos [orn]-medit/ar-medytować,rozmyślać-meruch/o-morszczuk [icht]-medium/o-medium-mes/o-msza [rel]-medul/o-rdzeń,szpik [med.]-mesaj/o-za[po)wiadomienie,-meduz/o-meduza-mesi/o-Mesjasz-mefit/o-spaliny gazowe utrudnia--meskin/a-nędzny,mizerny,marny,ubogi--jące oddychanie-mestic/o-metys-megafon/o-megafon-mestier/o-rzemiosło-meger/o -megera-mestier/er/o-rzemieślnik-mekanik/o-mechanika-met/ar-kłaść,włożyć,zakładać -mekanism/o-mechanizm--[na siebie; (kłaść,odłożyć-melankoli/o-melancholia-- na miejsce)=pozar]-melas/o-melasa-metaboli/o-metabolizm-melis/o-melisa-metacentr/o-punkt ciężkości [fiz]-melk/ar-doić [krowę,kozę,itd.]-metacinez/o-metakineza-melodram/o-melodramat-metafizik/o-metafizyka-melolont/o-chrząszcz [ent]-metafor/o-metafora-melon/o-melon [owoc];(arbuz =-metakarp/o-śródręcze [anat]--= aquo/melono]-metal/o-metal-mem-nawet-metalo-fil/o-drut-membr/o-członek [różne znaczenia]-metalurgi/o-metalurgia-membran/o-membrana,błona-metamorfos/o-metmorfoza,przemiana,-mement/o-memento--przekształcenie [się],-memor/ar-pamiętać--przeobrażenie [się]-memorand/o-memorandum-memorial/o-memoriał [różne znaczenia]-- metan/o-metan [chem]-metatars/o-śródstopie [med]-menaj/ar-zarządzać,rządzić,-meteor/o-meteor [astr]--gospodarzyć,gospodarować,-~/ologi/o-meteorolgia--kierować-metol/o-metol [chem]-menaj/(ad)/o-zarządzanie,gospodarka-metr/o-metr [miara długości]-menaj/er/o-kierujący;manażer-~/o-kub/o-metr sześcienny/kubiczny-menajeri/o-menażeria,zwierzyniec-mencion/ar-wzmiankować,wspominać,-- ~/o-quadrat/a-metr kwadratowy-metropoliten/o*-metro [=kolej
-napomykać,nadmieniać-mendik/ar -prosić o jałmużnę [p.almonar]- podziemna=--subterala treno]-metrik/o-metryka [nauka o wierszu]-mening/o-opona mózgowa [med.]-metronom/o-metronom,taktomierz-mening/it/o-zapalenie opon mózgowych
metropol/o-metropolia;stolica-[pat]-metropolit/o-metropolita [rel]-menisk/o-menisk [fiz]-mez/a-średni,środkowy-menstru/ar-mesiączkować,mieć okres-mez/o-środek,punkt środkowy-ment/o-rozum,umysł-mezenter/o-krezka, śródjelicie [med.]-menti/ar-kłamać,okłamywać-mezur/ar-mierzyć,wymierzać-mentol/o-mentol [chem]-miasm/o-wyziewy chorobotwórcze,-menton/o-podbródek,broda [med.]--niezdrowe powietrze,zaduch-mentor/o-mentor-miaul/ar-miauczeć [o kocie]-menu/o-karta potraw,menu-miel/o-miód [pszczeli]-menuet/o-menuet [taniec]--
37
mielo-aqu/o-miód [pitny]-mien/o-mina [wyraz twarzy]-mi-facio-z profilu,”en face”-mi-farm/er/(ist)/o-śreniak -rolnik-migr/ar-migrować,wędrować-migr/er/o-wędrowny [ptak/zwierzę]-migren/o-migrena [pat]-mika/o-mika-mikolog/o-mikolog,znawca grzybów-mikologi/o-mikologia,grzyboznawstwo-mikoriz/o-grzyb atakujący rośliny--i drzewa górskie-mikr/a-mały-mikrob/o-mikrob,drobnoustrój-mikrocentr/o-mikrocentrum-mikrofon/o-mikrofon-mikrograf/o-mikrograf [sporządzający--opisy mikroskopowe]-mikrografi/o-mikrografia,opis
mikroskopowy-mikrokosm/o-mikrokosmos,świat
drobnoustrojów,--świat mikrocząsteczek-mikrometr/o-mikrometr,śruba
mikarometryczna-mikron/o-mikron [1/1000 mm]-mikropil/o-mikropyle,okienko zalążni-mikroskop/o-mikroskop-mikrosom/o-mikrosom-mikrospor/o-mikrospora,zarodnik
mniejszy-mikrospor/os/o*-mikrosporoza,grzybica
drobno---ustrojowa-mikrosporangi/o-mikrozarodnia [bot]-mikrozo/o-wymoczek -mil-tysiąc [1000]-milan/o -kania [orn]-mild/a-łagodny-mili/o-mila [miara długości]-miliard/o-miliard-miligram/o-miligram-milimetr/o-milimetr-~/o-kub/o-milimetr sześcienny-~/o-quadrat/o-milimetr kwadratowy-milion/o-milion-milit/ar-wojować,prowadzić wojnę-militar/ism/o-militaryzm-militar/ist/o-militarysta-mim/o-mim,komik teatralny-mim/ar-grać gestami i mimiką-mimos/o-mimoza [bot] -min/ar-minować,zakładać miny,--zaminowywać-minac/ar-grozić,zagrażać-minaret/o-minaret-mineral/o-minerał-mineralogi/o-mineralogia,nauka o--minerałach-minestrel/o-minstrel,śpiewak nadworny-miniatur/o-miniatura-minim/a-minimalny-minim/e-minimalnie-minim/o-mimimum--
minion/a-delikatnie czarujący-minion/in/o-czarująca dziewczyna--[ukochana,bliska sercu ----wśród zakochanych]-ministeri/o-ministerstwo-ministr/o-minister-minium/o-minia-minor/a-nieletni,niedorosły-minoritat/o-mniejszość-minotaur/o-minotaur [mit]-mint/o-mięta [bot]-minuci/o-bardzo mały detal-minus-minus-minuskul/o-mała litera alfabetu-minut/o-minuta-miocen/o-miocen,epoka mioceńska-miop/a-krótkozwroczny-miop/(ul)/o-człowiek krótkozwroczny-miozot/o-niezapominajka [bot]-mi-profil/o-półprofil [od/z tyłu]--[p.t. „mi-facio”]-mir/o-mirra [wonna żywica]-mirabel/o-mirabelka [(owoc,bot]-miraj/o-miraż,fatamorgana,--nieziszczalne marzenie,--złudzenie optyczne-mirakl/o-cud-mirakl/oz/a-cudowny-miriad/o-miriada-miriametr/o-miriametr[10.000 m]-miriapod/o-wij,kręcionóżka [ent]-mirmekofag/o-mrówkojad [zoo]-mirmekoleon/o-mrówkolew {ent-mirt/o-mirt [bot]-mirtel/o-czarna borówka,jagoda-mis-alianc/o-mezalians,fałszywy --traktat małżeński
-mis-don/ar-niewłaściwie dawać-mis-dukt/ar-prowadzić na manowce,--błędnie prowadzić-~-interpretar-fałszywie interpretować-mision/o-misja-mis-judik/ar-fałszywie sądzić-mis-kompren/ar-żle/niewłaściwie
zrozumieć-- [intencje]-mis-kompren/o-nieporozumienie-mispel/o-nieszpułka [bot]-mis-tax/ar-źle oszacować,niewłaś---ciwie ocenić/taksować-mistel/o-jemioła [bot]-misteri/o-1.misterium;tajemniczy-- obrządek [rel]--2.tajemnica-misteri/oz/a-mistyczny;tajemniczy-mistifik/ar-mistyfikować,dopuszczać się-- mistyfikacji-mistik/a-mistyczny,duchowy-mis-traduk/ar-błędnie
tłumaczyć;tłumaczyć--niezgodnie z tekstem-mis-uz/ar-błędnie używać,źle--zastosować-mit/o-mit--
38
miten/o-rękawiczka z jednym palcem-mitologi/o-mitologia-mitr/o-mitra,infuła [rel]-mitralios/o-karabin maszynowy-mix/ar-mieszać,za(prze)mieszać-mizantrop/o-mizantrop-mizer/ar-znajdować się w nędzy/--biedzie,być w tarapatach-mizer/o-nędza,bieda,tarapaty-mizerikordi/olitość,miłosierdzie[p.karitato]-mnemonik/o-mnemonika,mnemotechnika-mobiliz/ar-mobilizować-mobl/o-mebel-mod/o-1.moda [ubieranie się],--2.tryb czasownika [gram]-model/o-1.model [wzór,wzorzec,-- przykład],--2.model [mężczyna pozujący]-moder/ar-łagodzić,powściągać,--uspakajać,miarkować-modern/a-nowożytny,nowoczesny,--współczesny-modest/a-skromny,prosty-modifik/ar-modyfikowac,wprowadzać--zmiany,poprawki,--ulepszenia,modyfikację-modilion/o-wspornik gzymsu wiszącego-modl/ar-lepić,formować [z materiału --plastycznego];urabiać,--kształtować -modul/o-moduł [różne znaczenia]-modulac/ar-modulować,poddawać--modulacji-mofet/o-skunks,śmierdziel [zoo]-Mohamed/ano-mahonetanin-moher/o-moher-mok/ar-szydzić,drwić,wyśmiewać się-mokasin/o-mokasyn [rodzaj buta]-mol/a-miękki [różne znaczenia]-molaro/=~/a dento-ząb trzonowy [med.]-mold/ar-pleśnieć-molekul/o-molekuła,cząsteczka,drobina-molest/ar-molestować-moli/o-molo-molibd/o-molibden-molusk/o-mięczak [zoo]-moment/o-moment [mech]-monad/o-elementarny składnik--rzeczywistości [filoz]-monak/o-zakonnik-monak/eri/o-zakon [budynek zakonny]-monark/o-monarcha-monarki/o-monarchia-monat/o-miesiac-mond/o-świat-mond/um/o-światek [specyficzny swiat]-monet/o-moneta-monet/uy/o-portmonetka,sakiewka na--pieniądze [p.burso]-monitor/o-1.okręt wojenny dobrze-- opancerzony i wyposażony-- w działa,-monitor/o *-2.monitor [tv,komputer]--
monogam/a-monogamiczny-monogam/es/o-monogamia-monografi/o-monografia-monogramo-monogram-monoik/a-jednopienny [roślina--rozdzielnopłciowa]-monokl/o-monokl-monokroma-jednokolorowy-monolit/o-monolit-monolog/o-monolog-monomani/o-monomania,idea fix-mononomio-jednomian [mat]-monopol/o-monopol-mono-silab/o-jednosylaba [gram]-monsinior/o-monsinior-monoteism/o-monoteizm-monoteist/o-monoteista-monoton/a-monotonny-monstr/o-potwór-mont/o-góra [w górę rzeki,pod prąd=-- =ad-monte]-montr/ar-pokazywać,wskazywać-monument/o-pomnik,monument-mops/o-mops [(pies),zoo]-mor/o-zwyczaj,obyczaj-morb/o-choroba [=malad/es/o]-morbil/o-odra [(choroba),pat]-mord/ar-gryźć,kąsać-morel/o-smardz [grzyb jadalny (bot)]-moren/o-morena [geol]-morfem/o*-morfem [gram]-morfin/o-morfina [farm]-morfologi/o-morfologia-morge-jutro-morganatik/a-morganatyczne
[małżeństwo]-morili/o-pogrzebacz-mors/o-1.niedopałek [papierosa],--2.ogryzek [owocu]-mort/ar-umierać-mort/o-śmierć-mortig/ar-mordować-mortadel/o-mortadela [rodzaj kiełbasy]-morter/o-zaprawa murarska-mortez/o-gniazdo czopowe,wpust,--otwór czopowy [techn]-mortifik/ar-1.stłumić [uczucie},--2.umartwiać [ciało],--3.znieczulać [nerw]-moru/o-dorsz [icht]-morus/o-morwa [owoc] (bot)-morus/ier/o-drzewo morwowe-morv/o -nosacizna [pat]-mosk/o-piżmo-moske/o-meczet-moskit/o-moskit [ent] (moskitiera=--=para-moskito)-most/o-moszcz [jabłkowy]-mot/o-motto-motacil/o-pliszka [orn]-motiv/o-motyw,uzasadnienie-motor/o-motor,silnik-mov/ar-ruszać [się],poruszać [się]-mov/ad/o-ruch [różne znaczenia]--
movement/o (*)-ruch [zastępuje movado]-moviment/o-takt,tempo [muz]-moyen/o-srodek,sposób-mozaik/o-mozaika-mu/ar-1.zmieniać skórę [płazy]--2.zmieniać upierzenie [ptaki]--3.zmieniać głos [voco-muar]-muel/ar-mielić,mleć-muel/eri/o-młyn {budynek}-muev/o-mewa [orn]-muf/o-mufka,zarękawek [t,techn]-muflon/o-muflon [rodzaj owcy]-muj/ar-ryczeć [o krowie]-muk/o-śluz [med.]-mukoz/o-sluzówka,błona śluzowa [med.]-mul/o-muł [zoo]-mulat/o-mulat-muld/ar-robić odlewy,odlewać-muld/ur/o-odlew-mulier/o-kobieta-mult/a-dużo,wiele-mult/opl/a-wieloraki,wielokrotnie--zwiększony-mult/opl/ig/ar-zwielokrotniać,powiększać,-powielać [na powielaczu]-multoplig/il/o-powielacz-multiplik/ar-mnożyć [mat]-multiplik/ad/o-mnożenie-mumi/o-mumia-mung/ar-smarkać,wycierać nos -mungar su-smarkać,wycierać nos--[samemu sobie]-munici/o-amunicja-municip/o-samorząd/ zarzad--miejski-munt/ar-montować,składać --części w jedną całość-mur/ar-murować-mur/o-ściana,mur-muren/o-murena [icht]-murmur/ar-mruczeć,mamrotać,--szemrać-mus/o-mysz-musaren/o-ryjówka [zoo]-mush/o-mucha [ent]-musk/o-mech-muskad/o-muszkat,gałka muszkatowa-musket/o-muszkiet-muskul/o-muskuł,mięsień [med]-muslin/o-muślin [tkanina]-muson/o-monsun [wiatr]-must/ar-musieć [p.devar]-mustard/o-musztarda-mut/a-niemy [surda=głuchy}-mut/eg/a-gluchy jak pien = stone muta-mutac/o-mutacja [bio]-mutil/ar-okaleczyć,dotknąć kalectwem-muton/o-owca-muton/aj/o-baranina [kul]-mutual/a-wzajemny [=reciproka]-muz/o-muza -muze/o-muzeum-muzel/o-pysk,morda--
39
muzel-flor/o-lwipyszczek (lwia paszcza)
[kwiat]-muzik/ar-muzykować-muzik/aj/o-utwór muzyczny-muzik/o-muzyka-myel/o-rdzeń kręgowy [med.]-myel/it/o-zapalenie rdzenia kręgowego--
N
nab/o-piasta [techn]-nabab/o-bogacz;nabab-nacion/o-naród-nacion/al/a-narodowy-nadir/o-nadir [astr]-naft/o-ropa naftowa-naftalin/o-naftalina-naiv/a-naiwny,łatwowierny-naktigal/o-słowik [orn]-nam-ponieważ-nan/o-karzeł;kajtek-nankin/o-nankin,wata budowlana-nap/o-brukiew [bot]-napalm/o-napalm [chem]-narac/ar-opowiadać[p.rakontar]-narac/ur/o-opowiadanie-narcis/o-narcyz [bot]-narkot/ar-narkotyzować się,odu---rzać się narkotykiem-narval/o-narwal [zoo]-nas/o-kosz do połowu ryb i--krewetek-nask/ar -rodzić się,przychodzić--na świat-nat/ar -pływać [w wodzie]-natr/o-sód chem]-natur/o-natura,przyroda-natur/al/a-naturalny,przyrodniczy-naufraj/ar-przeżyć katastrofę --okrętową-naufraj/int/o-rozbitek okrętowy-nautil/o-1.łódź okrętowa,--2.małż [zoo]-nauze/ar-mdlić-nav/o-okręt,statek-nav/estr/o-kapitan statku/okrętu-navig/ar-żeglować,pływać --statkiem-nayad/o-najada,nimfa wodna --[bot]-naz/o-nos [med]-nebul/ar-być zamglonym-nebul/o-mgła,obłok,tuman-nebulos/o-mgławica-neces/a-konieczny,potrzebny-ne-depend/(es)/oniezależność,niezawisłość-ne-facil/a-nie łatwy-ne-fatig/ebl/a-niezmordowany,wytrwały-ne-fix/a-ruchomy [nie przytwierdzony --na stałe]-nefrit/o-nefryt [miner]-neg/ar-zaprzeczać,negować-negativ/a-negatywny-neglij/ar-zaniedbywać,lekceważyć--
neglije/o-negliż-negoci/ar-negocjować,prowadzić
negocjacje-negr/o-murzyn-ne-gratitud/o-niewdzięczność-ne-honest/a-nieuczciwy-nek....nek-ani...ani-ne-kontent/a-nie zadowolony-nekrolog/o-nekrolog-nekromanci/ar-uprawiać czarną
magię,wywoły---wać duchy-nekropol/o-nekropolia,wielki cmentarz-nektar/o-nektar-ne-laut/a-nie cichy;głośny[=des/laut/a]-ne-mediat/a-bezpośredni-ne-mort/iva-nieśmiertelny-ne-mov/ebl/a-nieruchony [ruch nie
nastąpi]-neni/o-pieśń żałobna,pieśń załosna-ne-norm/al/a-nienormalny,anormalny-nenufar/o-nenufar,lilia wodna-neologism/o-neologizm,nowe słowo-neon/o-neon [chem]-ne-ordinar/aniezwykły,nieprzeciętny,niepospo---lity,niezwyczajny-ne-par/a-nieparzysty-ne-penetr/ebl/anieprzenikalny,nieprzenikliwy-ne-perceptebl/aniezauważalny,niepostrzegalny--niecałkowity,niezupełny,-ne-perfekt/a-niedoskonały,nie perfekcyjnyne plus-nic więcej-ne-posibl/a-niemożliwy-nepot/(ul)o-wnuk,wnuczek-nepot/in/o-wnuczka-nepotism/o-nepotyzm-ne-profund/a-płytki;niegłęboki-ne-pur/a-nieczysty,nieprawdziwy-ne-quiet/a-niespokojny -nerv/o-nerw-ne-solvebl/a-nierozbieralny,nierozkła---dalny,nierozwiązalny-ne-sobr/a-nietrzeźwy,niewstrzęmieź---liwy,nieumiarkowany,--niepowściągliwy-ne-solvent/a-niewypłacalny-nest/o-gniazdo [różne znaczenia]-net/a-czysty,nienaganny-ne-tranquil/a-niespokojny[p.ne-quieta]-neuron/o-neuron-ne-util/a-nieużyteczny,bezużyteczny-neutr/a-nieutralny-nev/(ul)/o-siostrzeniec.bratanek-nev/in/o-siostrzenica,bratanica-ne-valid/a-nieważny,nieprawomocny-ne-videbl/a-niewidzialny-nevralgi/o-neuralgia,nerwoból-nevrasteni/o-neurastenia-nevrit/o-zapalenie nerwów[tnervito]-nevrologi/o-neurologia--
nevropter/o-siatkoskrzydły [ent]-nevros/o-neuroza,nerwica-nevus/o-znamię [med.]-~/o matr/al/a-znamię przyrodzone-ne-yust/a-niesprawiedliwy-ne-yust/es/o-niesprawiedliwość-ni-my-ni/a-nasz-nich/o-nisza,wnęka [w murze]-niel/o-ozdoba zloto-srebrna-nigel/o-czarny kminek [kul]-nigr/a-czarny-nigr/ig/ar-oczerniać [p.kalumniar]-nihilism/o-nihilizm-nikel/o-nikiel-nikotin/o-nikotyna-nilon/o-nylon-niktalop/a-ślepy w dzień [przym]-niktolop/o-ślepiec w dzień-nitolop/es/o-slepota dzienna-nimb/o-nimbus,chmura deszczowa-nimf/o-nimfa [mit]-nipel/o-nakrętka,złącze śrubowe [tech]-nirvan/o (*)-nirwana-nitr/o-azot [=azoto]-nitr/at/o-azotan [chem]
beużyteczny-nitrat/acid/o-kwas azotowy-nitr/iz/ar=nitr/if/ar-nitryfikować,azotować
neutralny-nitr/oz/a-azotowy-niv/ar-padać śniegiem
[bezosobowo:nivas]-nivel/o-poziom-nivel/iz/ar-poziomować-nivel/iz/il/o-poziomica;niwelator-niveol/o-przebiśnieg [bot]-nix/(ul)/o-duch wodny [mit]-nix/in/o-duszka wodna [mit]-no -nie [w pytaniach [„tak ...nie”]-nobel/a-szlachecki-nobel/(ul)/o-szlachcic-nobel/in/o-szlachciank-nobl/aszlachletny,wspaniałomyślny;prawy-noc/ar-szkodzić,zaszkodzić-noc/iv/a-szkodliwy-nociv/es/o-szkodliwość-noch/o-pęknięcie,rysa;znak,kreska-nocion/o-pojęcie [różne znaczenia]-nod/o-węzeł,supeł,pętla [żegl]-nokt/o-noc [pasar la nokto =nocować]-noktar-zapadać [o nocy:]-nokt/as -jest noc -nokto-marvel/o-cudowny kwiat;noc
cudów-noktiluk/o-nocoświetlik [pierowtniak --morski]-noktu/o-pójdźka [rodzaj sowy] (orn)-nokturn/o-nokturn [muz]-nom/ar-nazywać/wołać po nazwisku--wskazywać z imienia i--nazwiska-nom/o-nazwa,imię,nazwisko--
40
nomad/a-koczowniczy-nomad/o-koczownik,nomad-nomin/ar-mianować-nominativ/o-mianownik [gram]-non-dziewięć [9]-nord/o-północ [geogr]-nori/o-podnośnik kubłowy[techn]-norm/o-norma [różne znaczenia]-norm/al/a-normalny,zgodny z normą-nostalgi/o-nostalgia-nostok/o-galaretnica,trzęsidło [bot]-not/ar-notować -not-libr/o-notatnik-notari/o-notariusz-notic/o-notatka,zapis-notifik/ar-notyfikować,awizować [w--sposób oficjalny]-notor/a-notoryczny ; znany opinii--publicznej-nov/a-nowy-novel/o-nowela-novembr/o-listopad-novic/o-nowicjusz [rel]-nuanc/o-niuans,odcień,lekkie--zabarwienie-nub/o-chmura-nub/oz/a-chmurny,pochmurny-nuc/o-orzech [owoc]-nuc/ier/o-orzech [drzewo]-nud/a-nagi,goły,obnażony-nud/ig/ar-obnazac;sprawiac,aby stal--sie golym;ogolocic-nudl/o-kluska krajana,krajanka [kul]-nugat/o-nugat-nuk/o-kark [med.]-nuk/um/o-szal,ochrona karku-nukle/o-1.jądro komórkowe [bio,--2.jądro atomowe [fiz],[p.kerno]-nuklein/o-nukleina-nukleon/o (*)-nukleon [proton lub
neutron]-nul/a-nikt [przym]-nul/ig/ar-anulowac;stornowac-nul/o-nic-nul/u-nikt [zaimek/rzecz]-nul/lok/e =-nigdzie-= nul/ube-nigdzie-nul/temp/e-nigdy-numer/o-numer,numerek-numerator/o-numerator-numismatik/o-numizmatyka-nun-teraz-nun/a-teraźniejszy-nunci/o-nuncjusz-nupcial/a vest/o-suknia ślubna-nur-tylko-nutac/o-rozchwianie osi ziemi-nutac/ig/ar-rozchwiac [os ziemi]-nutr/ar-karmić,żywić,odżywiać-nutr/aj/o=nutriv/o-pokarm,pożywienie—
O
o [=od]-lub,albooazis/o-oaza-
obcen/a-obsceniczny,nieprzyzwoity-sprośnyobedi/ar-Słuchać,być posłusznymobelisk/o-Obeliskobez/a-otyłyobjecion/ar -oponować,sprzeciwiać-wysuwać obiekcjeobjekt/o-obiekt,przedmiotobjekt/al./a-obiektywnyobjektal/o-obiektyw [fot]oblat/o-specjalny lak użwany do lako--wania kopert/ paczekoble/o-opłatekoblig/ar-obligować,zmuszaćobligacion/o-obligacja,oblig,skrypt dłużnyobliqu/a-ukośny,skośny,pochyłyoblivi/ar-zapominaćoblong/a-podłużny,wydłużonyobol/o-obol [moneta]obsed/ar-mieć natrętne myśli,umysl-przepelniony myslamiobserv/ar-obserwować,przyglądać sięobservatori/o-obserwatoriumobsidian/o-obsydian [min]obskur/a-ciemny,niejasny,nie oświetlony,-pozbawiony światłaobskur/ant/oobskurant,ciemniak,zacofaniecobskurant/ism/o-obskurantyzm,ciemnota,-zacofanieobsolet/a-już nie używany,archaiczny-[=arkaika]obstakl/o-przeszkoda,zawada,trudnośćobstin/ar-być uparatym/nieustępliwym/-nieprzejednanymobstrukt/ar-powodować
zator/niedrożność,-wywoływać obstrukcję [med.]obten/ar-otrzymywać,otrzymaćobtur/ar-zatykać,zakorkować,zamknąć,-zastopować,zabić [dziurę]obtuz/a-tępy,stłumiony,przygaszony;-rozwarty [kąt (geom)]obus/o-pocisk [artyleryjski]ocean/o-oceanocelot/o-ocelotoci/ar-nie pracować [nie lubić pracy];-bumelowaćocid/ar-zabijaćocident/o-zachód [strona świata]ocil/ar-oscylowaćocil/il/o-oscylatorocipit/o-potylica,tył głowy [med.]ocipit/al/o-kość potyliczna [t.ocipitala -osto]ocit/ar-ziewaćod/o-odaodalisk/o-odaliska,biała niewolnicaodi/ar-nienawidzićodise/o-odysejaodor/ar-pachnieć,woniećofens/ar-obrazić[kogoś],ubliżać[komuś]ofertori/o-ofertorium,ofiarowanie-[część mszy (rel)]-
ofic/o-urząd [funkcja administracyjna,- państwowa]ofic/ey/o-urząd [jako miejsce,gdzieurzędują urzędnicy]ofic/ist/o-urzędnikofic/al/a-oficjalny.urzędowyofici/ar-odprawiać/celebrować mszęoficir/o-oficer [ szarża w wojsku]ofikleid/o-ofikleida [unstrument muzycz--ny, dęty- blaszany]ofit/o-ofit [marmur ciemmnozielony-z żółtymi pasmami,spoty--kany w Pirenejach] ofr/ar-oferować,proponować,-składać ofertęoft/e-częstooftalmi/o-oftalmia,zapalenie gałki ocznejoftalmolog/o-oftalmolog,okulista
[t.okulisto]oftalmologi/o-oftalmologia,okulistykaoftalmoskop/o-oftalmoskop [instrument
do-badania gałki ocznej]ogiv/o-ostrołuk [arch]ogl/ar-patrzeć [z przymruzeniem-oka]ogr/o-olbrzym zjadający dzieci [w-bajkach]ok.-osiem (8)okarin/o-okarynaokazion/o-okazjaokazion/e-z okazjiokr/o-ochra [chem]okta/edr/o-ośmiościan [geom]oktan/o-oktan [chem]oktav/o-oktawa [rel.muz]oktilion/o-oktylion [=1 000 000/8]oktobr/o-październikoktogon/o-oktogon,ośmiokąt {geom]oktopod/o-ośmiornica [p.polpo]okul/o-oko [med.]okul/al/a-oczny,dotyczący okaokulal/o-okular [opt]okul/ist/o-okulista,oftalmolog [=oftalmo--logo]okult/a-okultystyczny [tajemniczy,nie--zrozumiały,nadzmysłowy]okup/ar-okupować,zajmować [się]ol [olu]-ono [rodzaj nijaki]old/a-staryold/(ul)/o-starzecole/o-olejolfakt/ar-wyczuwać powonieniemolfakt/o-powonienie,węcholiban/o-oliban,żywica arabska [kadzidło]oligark/o-oligaracha,możnowładcaoligarki/o-oligarchia,możnowładztwooligocen/o-oligocen [geol]olim-pewnego razu,kiedyś,dawnoOlimp/o-Olimp,siedlisko bogówolimpiad/o-olimpiadaoliv/o-oliwa,oliwkaoliv/ier/o-drzewo oliwneombr/o-cień-
41
oment/o-sieć otrzewnej [anat]omis/ar-opuszczać,przoczyćomlet/o-omletomn/a-każdy [przym]omn/o-wszystkoomn/u-każdy [rzecz]omn/i-wszyscy [l.mn]omna-di/a-codziennyomna-di/e-codziennie,każdego dniaomna-yar/a-corocznyomna-yar/e-corocznieomnibus/o-omnibus,autobusomn/ivor/a-wszystokożerny [przym]omn/ivor/o-wszystokożerny [rzecz]onagr/o-1.dziki osioł [osioł udomo-- wiony =asno],-2.taran,maszyna do rozbijania- murów obronnych [Staroż]onaniar-onanizować się[p.,masturbar]ond/o-fala [różne znaczenia]onix/o-onyks [odmiana agatu(min)]onkl/(ul)/o-wujekonkl/in/o-ciotkaonomatope/o-onomatopejaontogenez/o-ontogeneza,rozwój osobniczyontologi/o-ontologia,nauka o bycieonyon/o-cebulaoolit/o-oolit [min]opak/a-nieprzezroczysty,nieprzepusz--czający światła;matowyopal/o-opal [min]opal/ec/a-opalowy [t.opalea]opalec/ar-stawać się opalowym,opalowaćoper/o-operaoper/et/o-operetkaoperac/ar-operować [różne znaczenia]operkul/o-1.kapturek [dziąsłowy [anat],-2.wieczko [anat,zoo],-3.pokrywa skrzelowa [icht]opiat/o-produkt z opiumu „usypiacz”opinion/ar-opiniować,wyrażać swoją-opinię,wydawać opinięopium/o-opium oport/ar-być koniecznym,być potrzebnymoportun/a-wygodny,dogodnyopoz/ar-oponować,sprzeciwiać sięopres/ar-gnębić,uciskać,poddawać presjioptativ/o-tryzb życzący [gram]optik/o-optykaoptimism/o-optymizmoptimist/o-optymistaor/o-złotoor/al/a-złoty [ze złota]or/e/a-złoty [kolor złocisty]orakl/o-wyroczniaorangutan/o-orangutan [zoo]oranj/o-pomarańcza [owoc]oranj/eri/o-oranżeriaoranj/ier/o-pomarańcza [drzewo]orator/o-orator/krasomówca [zawód-p.retoro]oratori/o-oratorium [muz]orbit/o-orbitaord/o-święcenie kapłańskie [rel]-
orden/o-zakon,bractwo,stowarzyszenieordin/ar-porządkować,uporządkować,-doprowadzić do ładuordin/o-porządek,ładordin/at/o-liczba porządkowa [mat]ordinac/arrozkazywać,nakazywać,polecać,-kazaćordinar/a-zwykły,zwyczajny,przeciętny,-pospolityordonanc/o-ordynans [służący u oficera]~/o-oficir/o-oficer do zadań specjalnychoread/o-górska/leśna nimfaorel/o-uchoorel/ito-zapalenie ucha [pat][t.otito]orel/um/o-nausznikorelion/o-zapalenie ucha wewnętrznego,-świnka [p.parotidito]orfan/o-sierotaorfan/ey/o-sierociniecorgan/o-organ [różne znaczenia]organdi/o-organdyna [tkanina]organik/a-organiczny [chem];[organiczny-=dot.organu - organala]organism/o-organizmorgan/iz/ar-organizować,aranżowaćorganiz/ur/o-organizacjaorgasm/o (*)-orgazmorgen/o-organy [turn-orgeno=-=katarynka]orgi/o-orgiaorient/o-orient,wschód orient/iz/ar-orientować,kierować w stronę-wschoduorient/iz/ar su-orientować się,znać
drogę/celorific/o-otwór,wejście [do]origan/o-lebiodka,dziki majeranek [bot]origin/o-pochodzenie,pra-początekorigin/al/a-oryginalny,mający początekoriginal/o-oryginałorikterop/o-mrównik,prosię ziemne [zoo]oriol/o-wilga [zoo]orkestr/o-orkiestraorkide/o-orchidea,storczyk [bot]orl/ar-obrębiać,obszywać [brzegi-tkaniny]orn/ar-zdobić,stroić,przystrajać,-ozdabiaćornament/o-ornamentornitolog/o-ornitologornitologi/o-ornitologiaornitopter/o-ornitopter,skrzydłowiecorografi/o-orografia,geografia górort/a-prosty [o kącie geom]ort/angul/o-kąt prosty [t,rekt/angulo]ort/il/o-ekierkaort/mezu/ril/o-kątomierzortodox/a-ortodoksyjny.prawosławnyortogenez/o-ortogenezaortografi/o-ortografia,prawidła pisowniortografik/a-ortograficznyortokrom/a-ortochromatyczny [papier
fotog]-
ortolan/o-ortolan,trznadel ogorodowy[orn]ortologi/o (*)-ortoepia,nauka poprawnego-mówienia [jęz]ortopedi/o-ortopediaortopter/o-prawoskrzydłyorvet/o-padalec [zoo]osifrag/o-rybołów [orn]oskul/ar-wykazywać ścisłą styczność,-przystawać,przylegaćosmi/o-osm Os [chem]osmos/o-osmoza [bio]ost/o-kośćostensori/o-monstrancja,ostensorium [rel]ostent/ar-pokazywać się/zachowywać się -ostentacynieosteologi/o-osteologia,nauka o kośćcuosteom/o-obrzęk kościostit/o-zapalenie kości [pat]ostr/o-ostryga [icht]ostracism/o-ostracyzmostrogot/o-ostrogot [hist]otalgi/o-otalgia,ból uchaotari/o-otaria,uszatka [zoo]otit/o-zapalenie ucha [p. orelito]otit/o intern/a-zapalenie ucha
wewnętrnegootolit/o-otolit,statolit[ziarenka wapnia -w uchu kręgowców dla -zachowania równowagi]otoman/o-otomanaotus/o-syczek [sowa (orn)]ov/o-jajkooval/a-owalny,jajopodobnyoval/o-owalovacion/ar-zgotować owację/owacyjne-przyjęcieovari/o-jajnik [med.],zalążnia [bot]ovul/o-jajeczko [med.]ox/o=oxigen/o-tlen [chem]oxal/o-szczawoxikok/o-żuraina [botozier/o-witwa,wierzba wiciowa [bot]ozon/o-ozon-
P
pac/ar-uspakajać,uśmierzać,żyć
-w pokoju
pac/o-pokój [na świecie],spokój
pacient/a-cierpliwy,spokojny
pad/o-poduszeczka [=kusen/et/o];jasiek
padel/o-łopatka [w kuchni]
padlok/o-kłódka
paf/ar-strzelac
pag/ar-płacić,opłacać
pagan/o-poganin
pagay/o-krótkie wiosło
pagin/o-strona [numerowana]
paj/o-paź,chłopiec na posyłki;
-walet [w kartach]
pak/o-paka,paczka [t.pakajo]
paket/o-pakiet,paczuszka
pak/eg/o-bela,olbrzymia paka
paketbot/o-statek transportowy
pakt/ar-paktować,prowadzić
42
-rozmowy
pal/a-blady
palac/o-pałac
palad/o-pallad [chem]
paladi/o-palladium [posążek bogini]
paladin/o-paladyn,znakomity rycerz
-towarzyszący władcy
palankin/o-lektyka
palat/o-podniebienie [anat]
palat/al/a-podniebienny
palatal/o-1.kość podniebienna [=
- =palatala osto],
-2.głoska podniebienna [=
- =palatala sono]
palaten/o-palatyn [zarządca dworu (sta-roplskie=wojewoda)]
palaten/i/o-palatynat
palatin/o-kolnierz futrzany;etola
paleografi/o-paleografia
paleontologi/o-paleontologia
paleozoologi/o-paleozoologia
palestr/o-palestra,szkoła gimnastyki
uspakajać,uśmierzać,żyć
-i szermierki w Staroż.Grecji
palet/o-paleta[różne znaczenia]
pali/o-słoma
paliat/ar-osłabiać chorobę,łagodzić
-przebieg choroby
paliativ/o-paliatyw,półśrodek
palimpest/o-rękopis z nowym tekstem na
-miejscu uprzednio wytartym
palinodi/o-palinodia [utwór literacki odwo-łujący uprzednie opinie/zarzuty]
palis/o-pal
palis/et/o-palik
palisad/o-palisada
palisandr/o-palisander [egzotyczne
drzewo]
palium/o-1.starożytna odzież męska,
-2.palium [płaszcz biskupa]
palm/o-1.palma ,
-2.dłoń
palm/ier/o-palma [drzewo]
palmat/a-o kończynach pokrytych płetwą
palmiped/o-płetwonóg [zoo]
palpar-macać,obmacywać
palpebr/o-powieka [med.]
palpebr/ag/ar-mrugać
powiekami[t.palpebrizar]
palpit/ar-kołatać,palpitować [o sercu]
paltot/o-palto [płaszcz=mantelo]
palumb/o -grzywacz [gołąb (orn)]
pamflet/o-pamflet
pampr/o-winorośl [krzew wraz z owocem
-=winogronem]
pan/o-chleb
panace/o-panaceum [„złoty środek” (na
-wszystko)]
panaris/o-zastrzał,zanokcica [pat]
pand/o-panda [zoo]
pane/ar-uszkodzić,zatrzymać się z
-powodu awarii
pane/o-uszkodzenie, awaria
panegir/o-panegiryk
panel/o-1.panel,tablica rozdzielcza,
-2.płyta wykładzinowa
panel/ar/o-wykładzina,opłytowanie
pangenez/o-pangeneza
pangolin/o-łuskawiec [zoo]
pani/o-męska spódniczka [od bio-der w dół]
panik/o-panika,strach,lęk
pankrac/o-wielobój,turniej zapaśniczy
pankreat/o-trzustka [med.]
pankreat/it/o-zapalenie trzustki [pat]
panoram/o-panorama
pans/ar-opatrywać ranę [pat]
panse/o-bratek [bio]
pantalon/o-spodnie [długie]
panteism/o-panteizm
panteist/o-panteista
panter/o-pantera [zoo]
pantofl/o-pantofel
pantograf/o -pantograf
pantometr/o-pantometr
pantomim/o-pantomima
pap/o-papież
papagay/o-papuga [orn]
papaver/o-mak [bot]
papay/o-papaja [owoc]
papay/ier/o-drzewo papai [bot]
paper/o-papier
paper/past/o-masa papierowa
paper/korn/o-torebka papierowa
papil/o-brodawka [med.(p.papulo,
-veruko]
papilion/o-motyl [ent]
papier/o-papirus [roślina,zwój]
papl/o-kaszka,papka [dla dzieci]
paprik/o-papryka [bot]
par--wykonać coś dokładnie
par-kur/ar-przebiec,przelecieć [dokład-nie określoną drogę]
par-lekt/ar-przeczytać[ dokładnie „od
-deski do deski”
par/o-para [dwie sztuki - (para wodna=
-=vaporo)]
para--przedrostek =„ochrona przed”
para-cintil/o-maska ochronna przed
iskrami
para-moskit/o-moskitiera
para-pluv/o-parasol/ka od deszczu
para-sun/o-parasol/ka od słońca
para-vent/o-parawan ochronny przed
wiatrem
parabol/o-parabola [różne znaczenia]
paraboloid/o-paraboloida [geom]
parad/ar-paradować
paradigm/o-paradygmat,przykład
wzorcowy
paradiz/o-raj,eden [=edeno]
paradiz-ucel/o-rajski ptak [orn]
paradox/o-paradoks
paraf/o-parafa
parafin/o-parafina
parafraz/ar-parafrazować
paragraf/o-paragraf
paralax/o-paralaksa
paralel/a-równoległy,rónorzędny,
-paralelny
paralelopiped/o-równoległościan [geom]
paralelogram/o-równoległobok [geom]
paraliz/ar-paraliżować,porażać,
-powodować paraliż [med.]
paralogism/o-paralogizm,rozumowanie
-oparte na bledzie logicznym [log]
parametr/o-parametr
paranimf/o-drużba/druhna [pomagający/a
-w czasie ceremonii ślubu]
parapet/o-parapet
paraplasm/o-paraplazma
parashut/o-spadochron
parazit/o-pasożyt [różne znaczenia]
Parc/o-parka,bogini przeznaczenia [mit]
parcel/o-parcela
pardon/ar-przepraszać,wybaczać,
-przebaczać
parenkim/o-miąższ [bot]
parent/a-krewny
parent/(ul)/o-krewniak,krewny
parent/in/o-krewniaczka,krewna
parentez/o-nawias [uwaga nawiasowa/
-wtrącona,uboczna; (p.
-krampono,embracilo)]
parfum/o-perfumy
parheli/o-parhelium,słońce pozorne
pari/ar-robić zakład,iść o zakład,
-zakładać się
pariet/o-ściana,ścianka [t.med.],
-ścian(k)a boczna
-[‘=przepierzenie]
parietal/o-kość ciemieniowa [t.pariet-ala osto]
parietari/o-pomurnik [bot]
park/o-park
parlament/o-parlament
parlement/ar-prowadzić rozmowy jako
-parlamentariusze
parodi/ar-parodiować,naśladować
parok/o-proboszcz
parok/i/o-probostwo [t.parokeyo]
parol/ar-mówić
parom/o-prom
paronim/o-paronim [wyraz o podobnym
-brzmieniu]
paronim/a-paronimiczny,podobnie
-brzmiący
paronomazi/o-paronomazja,zestawienie
-paronimów
parotid/o-świnka,zausznica [med.]
parotid/it/o-zapalenie świnki [pat]
paroxism/o-paroksyzm
parquet/o-parkiet
part/o-część[różne znaczenia],udział
parto/pren/ar-brać udział,uczestniczyć
partener/o-partner
partenogenez/opartenogeneza,dzieworództwo
parter/o-parter [t.teatralny]
parti/o-partia [zwolenników/hobbistów,
-(partia niepolityczna)]
particion/o-partytura [muz]
43
particip/o-imiesłów przymiotnikowy
[gram]
partikul/o-partykuła [gram],
partikular/a-partykularny,własny,odrębny,
-osobny,szczególny
partis/o-partia [polityczna]
partizan/o-1.zagorzły
zwolennik/poplecznik,
-2.partyzant [w czasie wojny],
-3.dawna broń podobna do
- halabardy
partur/.ar-rodzić,wydawać na świat
paru/o-sikorka [orn]
parvenu/o-parweniusz,dorobkiewicz
pas/ar-przechodzić,mijać,przemijać,
-upływać [czas]
pasabl/a-prawdopodobny
pasaj/ar-być pasażerem,jechać jako
-pasażer [statek,samolot itp.]
pasament/o-balustrada,schody z poręczą
paser/o-wróbel [orn]
pasiflor/o-męczennica,pasiflora [bot]
pasion/o-pasja,namiętność
pasiv/a-pasywny,nieaktywny,,bierny
pasiv/o-strona bierna(gram),pasywność
pask/o-Wielkanoc [rel]
pasment/o-pasmanteria
pasport/o-paszport
past/o -ciasto [kuchenne];pasta
pastel/o-pastel,kredka
pastern/o-więzy,pęta [dla zwierząt]
pastet/o-pasztet
pasteuris/ar-pasteryzować,poddawać
-pasteryzacji
pastil/o-pastylka cukierkowa;czekoladka
pastinak/o-pasternak [burak pastewny]
pastor/o-pastor;ksiądz
pastur/ar-paść się;wy/pasać [zwierzęta]
pastur/ey/o-pastwisko [p.prato]
pat/ar-robić pata [w szachach]
patat/o-batat,patat,[słodki ziemniak]
patel/o-1.rzepka kolanowa [med.]
-2.przegub kulowy
-3.sworzeń kulowy [techn]
paten/o-patena,talerzyk do hostii [rel]
patent/o-patent
pater/o-patera
patetik/a-patetyczny,wzniosły
patibul/o-szubienica [p.jibeto,pendigilego]
patin/o-patyna,śniedź,grynszpan
patogen/a-patogeniczny,patogenny
patogenez/o-patogeneza,wywód/geneza
-choroby
patologi/o-patologia
patos/o-patos,uniesienie
patr/(ul)/o-ojciec
patr/ino=matr/o-matka
patri/o-ojczyzna
patriark/o-patriarcha
patric/o-patrycjusz
patrimoni/o-spadek po ojcu,ojcowizna
patriot/a-patriotyczny
patriot/(ul)/o-patriota
patroli/ar-patrolować
patroli/o-patrol
patron/o-patron,sponsor,mecenas [=
-meceno;(mecenas/adwokat=
-=advokato)]
pauper/ism/o-pauperyzm,ogólne
zubożenie,
-ubóstwo
pauz/ar-pauzować,mieć pauzę/przerwę
pav/o-kamień brukowy
pavan/o-pawana [taniec]
pavilion/o-pawilon
paviment/o-nawierzchnia,podłoga
pavon/o-paw
pavon/um/ar-puszyć się,pysznić
się,chodzić
-jak paw
pavor/ar-bać się [instynktownie],lękać się
paz/ar -kroczyć,chodzić krokami
paz/o-krok
paz/et/ar-dreptać,biec drobnymi krokami
pazigrafi/o-pasygrafia [międzynarodowe
-pismo ideograficzne]
pean/o-pean,pieśń pochwalna
pec/o-kawał/ek
pech/o-smoła[zwykła;(smoła podesty-lacyjna = gudro]
ped/o-noga;stopa [med.]
ped/al/a-nożny [dot.nogi]
pedal/o-pedał [rowerowy]
pedagog/o-pedagog
pedagogi/o-pedagogia
pedant/o-pedant
pederast/o-pederasta,homoseksualista
pedikul/o-1.trzonek,rękojeść,uchwyt,
-2.ostnica;łodyga,źdźbło [bot]
pedikulos/o-wszawica [pat]
pedunkl/o-szypułka [anat.bot]
peg/o-dzięcioł [orn]
pegaz/o-pegaz
peizaj/o-pejzaż
pejorativ/a-pejoratywny
pek/ar-grzeszyć [p.fornikar]
pek/o-grzech
peko original/a-grzech pierwotny
pekari/o-pekari [ssak z rodziny świń [zoo]
pekin/o-pekin [rodzaj jedwabiu chińsk.]
pekt/ar-czesać [włosy]
pekt/ar su-czesać się
pekt/il/o-grzebień [p.kresto]
pektin/o-pektyna [chem]
pektor/o-klatka piersiowa [p.torako]
pektor/al./o-mięsień piersiowy
pekuni/o [l.poj.]-pieniądz/e
pel/o-skóra [p.ledro]
pelagik/a-pelagiczny [morski,oceaniczny]
pelagr/o-pelagra,rumień lombardzki.
pelargoni/o-pelargania
pelerin/o-peleryna
pelikan/o-pelikan [zoo]
pelikul/o-tkanka [bardzo cienka]
pelis/o-pelisa
pelmel/o-bałagan
peloton/o-pluton
pelv/o-miednica [t.anat],miska
pemikan/o-mięso w proszku/mięso
-sproszkowane [kul]
pen/ar-starać się,usiłować
penach/o-pióropusz,wiązka piór p.,plum-fasko,tufo]
penat/o-bóstwo domowe/opiekuńcze
pend/ar-wisieć
pend/ig/ar-wieszać
pend/ig/il/o-wieszak
pend/ig/il/eg/o-szubienica
[p.jibeto,patibulo]
pendul/o-wahadło
penetr/ar-penetrować,przedostawac sie
-[do srodka],przenikac,wnikac
penisul/o-półwysep
penis/o-penis,męski członek
penitenc/ar-być skruszonym,odczuwać
-skruchę
pens/ar-myśleć
pension/ar-płacić rentę/emeryturę
pension/o-renta [świadczenie pieniężne
-za pracę;(renta,odsetki od
-kapitału= rento)]
pension/er/o-rencista,pobierający rentę
pent/o-zbocze
penta--pięcio- [geom]
penta-edr/o-pięciościan [geom]
penta-gon/o-pięciokąt [=kin/angulo]
pentagram/o-pentagram,pięciokąt
gwiaździsty
pentametr/o-pentametr
pentatl/o-pięciobój [sport]
pentekost/o-Zielone Swiątki
peoni/o-peonia
pepit/o-bryłka złota
pepsin/o-pepsyna [chem]
pepton/o-pepton [chem.bio]
per/o-lord
percept/ar-postrzegać,odczuwać
perch/ar-siedzieć na grzędzie
perch/il/o-grzęda,sztanga
perd/ar-gubić,zgubić
perdrik/o-kuropatwa [orn]
peren/a-wieloletni [ o roślinach]
perfekt/a-perfekcyjny,doskonały,
perfid/a-perfidny,zdradziecki
perfor/ar-dziurkować,robić dziurki,
-perforować [p. truigar]
perfor/il/o-dziurkacz,perforator
pergamen/o-pergamin
periant/o-okwit,zewnętrzne elementy
-kwiatu [bot]
periferi/o-peryferia,obrzeże,obrys
perifraz/ar-omawiać,peryfrazować [lit]
perige/o-perigeum [astr]
periheli/o-peryhelium,punkt przysłoneczny
perikard/o-osierdzie [med.]
perikard/it/o-zapalenie osierdzia [pat]
perikarp/o-owocnia [bot]
perimetr/o-obwód figury geometrycznej
perine/o-krocze [med.]
period/o-okres [różne znaczenia]
periost/o-okostna [med.]
periost/it/o-zapalenie okostnej [pat]
44
peripeci/o-perypetie,punkt zwrotny akcji
peripl/o-opłynięcię,okrężna podróż
-morska
peris/ar-ginąć,tracić życie,ulegać
-zagładzie
periskop/o-peryskop
peritone/o-otrzewna [med.]
peritonit/o-zapalenie otrzewnej [pat]
perjur/ar-być wiarołomnym,nie dotrzy-mywać słowa
perk/o-okoń [icht]
perkal/o-perkal
perkut/ar-1.osłuchiwać,opukiwać [med.]
- [p. tapotar]
-2.uderzać,stukać,grać na perkusji]
perl/o-perla
perlomatr/o-macica perłowa
permant/a-stały,ciągły,permanentny
peron/o-schody zewnętrzne [peron(kole
-jowy )= kayo di staciono]
permis/ar-pozwalać,zezwalać
permut/ar-przestawiać,przemieniać
-[kolejność]
perone/o-kość łydkowa [med.]
perpendikl/a-prostopadły
perpetu/a-działający bezustannie
perplex/a-zakłopotany,zmieszany,bezradny
persekut/ar-prześladować,dokuczać
persien/o-żaluzja przeciwsłoneczna
persik/o-brzoskwinia [owoc]
persikri/o-rdest plamisty [bot]
persist/ar-trwać,obstawać przy swoim
-[zdaniu,przekonaniu],upierać się
person/o-osoba [różne znaczenia]
perpektiv/a-perpektywiczny
perspektiv/o-perspektywa
persuad/ar-perswadować,starać się wytłu-maczyć/przekonać
perturb/ar-perturbować,zakłócać,wywo-ływać zamieszanie/zaburzenie
peruch/o-odmiana papugi
peruk/o-peruka
pervers/a-perwersyjny,przewrotny,niecny,
-nikczemny,wynaturzony
pesari/o-pesarium,krążek maciczny/
-dopochwowy [med.];[p.spiralo,iuso
pesimism/o-pesymizm
pesimist/o-pesymista
pesk/ar-1.łowić siecią ryby,
-2.łowić [korale,perły];[łowić
- ryby na wędkę = angel/agar]
pesk/er/o-rybak
pest/o-dżuma,zaraza
petal/o-płatek korony kwiatu
petard/o-petarda,raca,rakieta
peticion/ar-pisać/składać petycję
petiol/o-ogonek liścia
petr/o-kamień,skała [kruda petro =
-kamień budowlany]
petrel/o-petrel [orn]
petris/ar-ugniatać ciasto
petrografi/o-petrografia,nauka o skałach
petrol/o-benzyna,olej skalny [p.nafto]
petrologi/o-petrologia
petrosel/o-pietruszka [bot]
petul/ar-swawolić,dokazywać,zbytkować,
-baraszkować,figlować
petuni/o-petunia
pez/ar-ważyć,mieć wagę
pi/a-pobożny
pi/(ul)/o-pobożny [człowiek]
piaf/ar-wierzgać (o koniu) [bic w ziemie
- przednimi nogami];[p. kikar]
pia-matr/o-opona
miękka[mózgowia/rdzenia]
pian/o-pianino
~/o horizont/al./a-fortepian
pice/o-świerk
pichpin/o-pichpine,odmiana świerku [bot]
piedestal/o-piedestał,postument
pietism/o-pietyzm
pig/o-sroka [orn]
pigme/o-pigmej
pigment/o-pigment
pik/ar-kłuć,ukłuć
pikador/o-pikador
piket/o-pikieta [różne znaczenia]
pikl/o-peklowanie
pikl/o-sauc/o-sos pikantny/ostry
piknik/.ar-urządzać piknik [p.bivakar]
pikon/o-oskard,kilof
pikt/ar-malować
pikt/er/o-malarz
pil/o-włos [p.haro]
pil/oz/a-owlosiony; pelny wlosów
pil/oz/esk/ar-obrastac wlosami
pilgrim/ar-pielgrzymować
pilgrim/er/o-pielgrzym
pilon/o-pylon [arch]
pilor/o-odźwiernik [med.]
pilori/o-pręgierz
pilot/ar-pilotować
pilul/o-pigułka,pastylka
piment/o-pieprz angielski,piment
piment/ier/o-drzewo pimentowe/pieprzowe
pin/o-sosna [bot]
pinakl/o-strzelista wieżyczka [arch]
pinastr/o-sosna nadmorska
pinc/o-1.nożyce,szczypce [t.raka],
-2.chwytak
pinc/eg/o-klamra,sprzączka chirurgiczna
pinc/et/o-pinceta
pinch/ar-szczypać [palcami],skubać
-[pyskiem]
pineala gland/o-szyszynka [med.]
pingl/o-szpilka,igła [drzewa;(igła do
-szycia=agulo]
pinguin/o-pingwin
pini/o-pinia
pinion/o-kolo napedowe,zebatka [techn]
pinsel/o-pedzel/ek
pint/o-czubek,szczyt,wierzchołek,szpic
~/o di flogil/o-zakończenie pejcza
pintad/o-perliczka [orn]
pioch/o-;motyka
pionir/o-1.pionier [odkrywca dziewiczych
- terenów],
-2.żołnierz przygotowujący
-prace przygotowawcze w wojsku
pip/o-fajka
pipet/o-pipeta
pipi/ar-piszczeć,szczebiotać
pipr/o-pieprz [zwykły];[p.pimento]
pipr/iz/a r-pieprzyć,posypać pieprzem
pips/ar-rosnąć [pypeć na języku]
piqu/o-1.pika,lanca [=lanco],
-2.pik [kolor w kartach]
pir/o-gruszka
pir/ier/o-grusza [drzewo]
piramid/o-piramida
piramid/al/a-piramidalny
~/a ost/o-trójkątna kość w ręku (med.)
-[t.piramidalo]
pirat/o-pirat ,morski rabuś
piretr/o-złocień dalmatyński
pirit/o-piryt [min]
pirog/o-piroga,indiańska łódź wiosłowa
pirogal/o-pirogal [farm]
pirograb/ar-uprawiać malarstwo węglem
-drzewnym,malować węglem
pirol/o -gil [orn]
pirometr/o-pirometr [termometr do
mierze-nia wysokich temperatur]
piros/o-zgaga [med.]
pirotekn/o-fajerwerk
piroart/o-pirotechnika
piroxil/o-piroksyl [farm]
piruet/ar-tańczyć/wykonywać piruety
pist/ar-tłuc/ucierać w możdzierzu na
-proszek
pist/il/o-ubijak
pistach/o-pistacja [owoc]
pistol/o-pistolet
piston/o-tłok [[techn]
piti/o -pytia,wróżka
piton/o-pyton [zoo]
pitonis/o-wróżka,czarodziejka
pitoresk/a-malowniczy
pituit/o-śluz [med.]
pivot/o-czop [część wału lub osi (techn)]
piz/o-groch [bot]
piz/o-form/a-groszkowaty [o formie
groszku]
~/ost/o-kość o formie groszku [ ręki]
plac/o-plac
placent/o-placenta,łożysko [anat bot]
plad/o-talerz
plad/eg/o-półmisek
plafon/o-sufit;plafon
plag/o-plaga,dopust Boży,kara Boska
plaj/o-plaża
plaji/ar-dopuszczać się plagiatu
plaji/o-plagiat
plak/o-1.płyta [różne znaczenia],
-2.blat [stołu],
-3.płytka [światłoczuła],(fot)
plan/a-równy,równinny,płaski
plana kant/o-śpiew kościelny[planus
cantus]
pland/o-podeszwa [nogi,buta]
planet/o-planeta
45
planet/ar/o-planetarium;system planetarny
planimetr/o-planimetr [isntrument do
mierze-nia płaszczyzn [techn]
planimetri/o-planimetria [geom,]
plank/o-płaska deska
plank/et/o-deszczułka.,paleta malarska
planko-sul/o-podłoga
plankton/o-plankton
plant/o-roślina [bot]
plantac/ar-sadzić rośliny,hodować rośliny,
-uprawiać rośliny [na plantacji]
plantac/ey/o-plantacja,miejsce hodowli
roslin
plantag/o-bylina,chwast zw. „ babka”
plantigrad/o-zwierzę nastopne [zoo]
planton/o-ordynans [żołnierz u wyższego
-oficera do specjalnych poruczeń]
plas/o-miejsce [dla jednej osoby],
-[p.loko]
plasm/o-plazma [bio]
plastik/a-plastyczxny
plastik-art./o-plastyka,sztuki plastyczne
plastilin/o-plastelina,materiał do użytku
-w plastyce
plastr/o-1.biała faraba nakładana na twarz
- w czasie przedstawień pantonimy,
-2.biały odcień nakładany przez
- kobiety na twarz
plat/a-płaski
platan/o-platan [bot]
platen/o-sztanca używana w drukarstwie
platform/o-platforma,pomost
platin/o-platyna
plaud/ar-1.pluskać,wydawać plusk,
-2.pluskać się,uderzać o wodę
ple/ar-1.bawić sie,zabawiać się,
-2.grać role [teatralne,filmowe],
-[p.ludar]
plebey/o-plebejusz
plebicit/o-plebiscyt
pled/ar-bronić [kogoś] przed sądem
plekt/ar-pleść,splatać,oplatać,zaplatać
plen/a [de]-pełny,pełen,zupełny,całkowity
plen/ig/ar-napełniać,zapełniać
plenipotenc/o-plenipotencja
pleonasm/o-pleonazma
plesiosaur/o-pleziozaur
pleuronekt/o-flądra [=flundro],[icht]
plevr/o-opłucna [med.]
plevr/it/o-zapalenie opłucnej [pat]
pleyad/o-plejada
plez/ar-podobać się,odczuwać przyjemność
plezur/o-przyjemność
plik/o -kołtun [med.]
plint/o-cokół
pliocen/o-pliocen [epoka plioceńska]
plis/ar-plisować,układa plisy
plomb/o-ołów Pb
plor/ar-płakać
plu-więcej [służy do tworzenia
-stopnia wyzszego przymiot-ników i przyslówków]
plug/il/o-pług
plum/o-pióro [różne znaczenia]
plumfask/o-pióropuszh [penacho,tufo]
plump/a-ociężały
plunj/ar-dawać nurka do wody;nurkować
plunj/er/o-nurek [t.plunjisto]
plur/a-niejeden,liczny
plural/o-liczba mnoga [gram]
plus-plus (+)
plush/o-plusz
plutokrati/o-plutokracja
pluv/ar-padać [deszcz]
pluv-kanal/o-rynna dachowa,kanał
odpływo-wy deszczu
pluv-tubul/o-okap przeciwdeszczowy
pluvial/o-1.płaszcz przeciwdeszczowy,
-2.kapa [kościelna]
pluvimetr/o-deszczomierz
pneumatik/a-pneumatyczny,powietrzny
po-po [cena,sztuki]
po cent-po sto
pocion/o-lek,napój medyczny
podagr/o-podagra [pat]
poem/o-poemat
poet/o-poeta
poetik/a-poetyczny
poetik/o-poetyka [nauka o poezji]
poezi/o-poezja
poezi-art/o-sztuka poetycka
pok/a-mała [ilość]
pok/e-mało
pok/op/e-stopniowo
pol/o-biegun [różne znaczenia]
polar/a-polarny
polar/iz/ar-polaryzować
polarimetr/o-polarymetr [opt\]
polemik/ar-polemikować,prowadzić
polemikę
polen/o-pyłek [bot]
polex/o-kciuk,duży palec u ręki [duży
-palec u nogi =haluxo]
poli--wielo-,polipoliandr/a-wielomęski
polic/o-policja [różne znaczenias]
poliedr/o-wielościan [=multlatero] [geom]
polifoni/o-polifonia
poligam/a-poligamiczny
poliglot/o-poliglota
poligon/o-1.wielobok [multedro][geom]
-2.poligon wojskowy
poligraf/o-poligraf
poligrafi/o-poligrafia
polikrom/a-polichromiczny,wielobarwny
polikromi/o *-1.polichromia;2.druk
wielobarwny
polimer/o-polimer [chem]
polimorf/a-polimorficzny,wielopostaciowy
polinomi/o-wielomian [mat]
poliomyelit/o *-choroba polio;porażenie
dziecięce,
-choroba Heinego-Medina [med.]
polip/o-1.polip [(zoo)-osiadła postać
- jamochłomów];{p.polpo]
-2. polip [{med.),narośl/nowotwór
-pornograficznych]
- w nosie]
pornografi/o-pornografia
polipropilen/o-polipropylen [chem]
porta vein/o-=pordo-veino]
polis/ar-wygładzać,polerować
port/ar-nosić,nieść [nosić na sobie=werar]
polit/a-grzeczny,dobrze wychowany
politeism/o-politeizm,weielobóstwo [rel] portal/o-portal
politeist/o-politeista,wyznawca wielu bóstw portfoli/o-portfel,notatnik,mapnik
portik/o-portyk
politeknik/o-politechnika
portret/o-portret
politik/o-polityka [różne znaczenia]
portu/o-port [różne znaczenia]
politik/(er)/ist/o-polityk
pos-po [o czasie]
polk/ar-tańczyć polkę
pos-morg/e-pojutrze
polonez/o-polonez [taniec]
poloni/o-polon [pierwiastek promieniotw.] posed/ar-posiadać,posiąść
posh/o-kieszeń
polp/o-ośmiornica [zoo]
posibl/a-możliwy
polster/o-krzesło/fotel wyściełany
poltron/o-tchórz;człowiek
pos/pren/ar-przejmowac [po kims/czyms]
bojaźliwy;[tchórz
~/ar la torch/o-przejmowazć
-(zoo) = putoro]
pałeczkę/żnicz
polut/ar-poplamić,splamić,skalać [coś]
post/o-poczta [różne znaczenia]
polut/es/ar-mieć polucję/zmazę nocną;mieć poste restant/a-poste restante
-wytrysk nasienia [med]
post(o)mark/o-znaczek pocztowy
polv/o-kurz,pył,proch
posten/o-posterunek;stanowisko,posada
polv/ig/ar-1,kurzyć,powodować kurz,
postig/o-lufcik
-2.obrócić w proch,sproszkować
postilion/o-1.pocztylion,listonosz,
- [odkurzać = senpolvigar]
-2.woźnica pojazdu pocztowego
pom/o-jabłko
postpozicion/o-postpozycja,poimek [gram]
pom/ier/o-jabłoń
postul/ar-postulować,żądać
pomad/o-pomada,pomadka,farba [do
postulat/o-postulat
-włosów]
postum/a-urodzony po śmierci ojca;
pomel/o-rękojeść szpady/sztyletu
-pośmiertny
pomp/o-pompa,przepych
postur/ar-1.pozować [jako model],
pompelmus/o-grejpfrut [bot]
-2.mieć odpowiednią postawę
pompon/o-pompon
pot/o-garnek
pond/ar *-znosić jajka [o ptakach]
potas/o-potas
ponder/ar-ważyć [wyznaczac ciezar w kg, potenc/o-potęga [mat][potęga {=siła)povo]
potencialo-potencjał
-odważać [p.pezar]
potent/a-potężny,mający potęgę;możny
pone/o-kucyk
potent/o-potentat,zamożny [człowiek]
poniard/o-sztylet,daga [=dago]
potent/es/o-potęga
pons/a-pąsowy
pov/ar-móc [p.devar]
pont/o-most
pov/o-moc,potęga,siła
pontifik/o-1.pontyfikat [kat.]
povr/a-biedny [p. mizera]
-2.najwyższy kapłan [żyd]
povr/(ul)/o-biedak
ponton/o-ponton,statek pontonowy
poz/ar-kłaść,położyć na miejsce [kłaść na
ponyet/o-mankiet
-siebie =metar]
pop/o-pop,kapłan [ortod]
pozar anunc/o-zamieszczać ogłoszenie
popl/o -topola
pozicion/o-pozycja [różne znaczenia]
poplin/o-popelina
pozitiv/a-pozytywny
poplit/o-podkolanek,przegub kolankowy
pozitiv/o-pozytyw [t.fot]
popul/o-naród,lud,mieszkańcy
pozolan/o-pozolan [piasek pochodzenia
popular/a-popularny
-wulkanicznego,służy do wyrobu
popurit/o-wiązanka melodii
-cementu]
por -dla,w celu;za
pragmat/o-pragmat
por ke-aby, ażeby [+ czasownik zakońpragmat/al/a-pragmatyczny
-czony na -ez]
praktik/ar-praktykować,stosować w prapor/o-por [med.]
-ktyce,odbywać praktykę
porcelan/o-porcelana
praktik/er/o-praktykant
porcion/o-porcja,racja,przydział
pralin/o-pralina [migdał w cukrze]
pord/o-drzwi
pram/o-prom
pord/ego-brama
prat/o-łąka,pastwisko [pastureyo]
pordo-vein/o-żyła wrotna [med.]
prebend/o-prebenda [rel]
porel/o-por [warzywo]
pre--pra-,pre-;przedporfir/o-porfir [min]
pre-av/(ul)/o-pradziadek
porkespin/o-jeżozwierz,jeżatka [zoo]
pre-av/ino-prababka
pornograf/a-pornograficzny
pre-histori/o-prehistoria
pornograf/o-pornograf [autor utworów
46
pre-urb/o-przedmieście [pra-miasto=
-anciena urbo]
prec/o-cena [różne znaczenia]
preced/ar-wyprzedzać,iść /przybyć [przed
-kimś/czymś]
precept/o-reguła zachowania,nakaz,
-przepis
preceptor/o-preceptor [wychowawca w
-domach bogatych]
precipit/ar-zrzucać [z góry z hałasem];
-strącać [t.chem]
precipu/a-główny,szczególny
precipu/e-głównie,szczególnie
preciz/a-precyzyjny [p.exakta]
predik/ar-wygłaszać kazanie,mieć
homilię[=
-=homilio]
predikat/o-orzeczenie [gram]
predikativ/o-orzecznik [gram]
prefac/o-wstęp,słowo wstępne
prefekt/o-prefekt,zwierzchnik władzy
-wykonawczej
prefer/ar-woleć
prefix/o-prefiks,przedrostek [gram]
preg/ar-prosić modlić się [o coś/kogoś]
prego/libr/o-modlitewnik
pre-hier/e-przedwczoraj
prekoc/a-przedwcześnie
dojrzały[rozwinięty
-ponad normalne lata]
prekursor/o-prekursor [różne znaczenia]
prelat/o-pralat [rel]
preliminar/a-wstępny,przedwstępny,
-przygotowawczy
prelud/ar-1.grać preludium [muz]
-2.próbować instrument
pre-matur/a-przedwczęśnie dojrzały
[[rozwinię-ty ponad lata]
premi/o-premia,nagroda
premic/o-1.nowalijka,[pierwsze owoce
- lub warzywa]
-2.premicja [pierwsza msza nowo
- wyswieconego ksiedza]
premis/opremisja,przesłanka,założenie[log]
pren/ar-brać,wziąć
prepar/ar-przygotowywać,przyrządzać,
-preparować
preponder/ar-przeważać
prepozicion/o-prepozycja,przedimek
[gram]
prepuc/o-napłetek [med.]
prerogativ/o-prerogatywa,pierszeństwo,
-szczególne prawo
pres/ar-ściskać,naciskać,wyciskać
pres/il/o-prasa do wyciskania,wyciskarka
presbit/a-dalekowzroczny
presbiterism/o-presbiterianizm
presbiteri/o-presbiterium
preske-prawie,nieomal
preskript/ar-przepisywać,zalecać [coś
komuś]
preskrit/ar-ulegać przedawnieniu
prest/ar-pożyczać [komuś = ad];
-[pożyczać [od kogoś = pruntar
-de]
prestij/o-prestiż,znaczenie,poważanie
pretend/ar-pretendować,rościć prawo [do
-kogoś/czegoś],ubiegać się [o coś
-lub o kogoś]
preter-obok,mimo [kogoś/czegoś]
preterit/o-preteritum,[czas przeszły
niedoko-nany (gram)]
pretext/ar-używać jako pretekstu
pretor/o-pretor [wysoki urzędnik w Staroż.
-Rzymie]
prevarik/.ar-1.źle wypełniać obowiązki
służ- bowe,
-2.sprzeniewierzać się,
-3.zaniedbywać obowiązki
prevent/ar-zapobiegać [czemuś]
prevost/o-1.urzędnik [w armii,policji],który
- sądził sprawy kryminalne,
-2.zwierzchnik w kościele kolegial- nym [rel]
prezent/a-obecny,będący na miejscu
prezent/o-obecność,czas teraźniejszy
[gram]
prezerv/ar-strzeć,chronić,pilnować
prezid/ar-przewodniczyć
prezid/ant/o-przewodniczący;prezydent
prezunt/ar-prezentować,przedstawiać,
-pokazywać,demonstrować
pri-o [przyimek]
prikl/ar-szczypać,kłuć
prim/a-prima,doskonały,;doskonale
primadon/o-primadonna
primar/a-pierwszorzędny,pierwotny,
-pierwszego stopnia,elementarny,
-podstawowy [t,szkoła]
primat/o-1.naczelny [zoo]
-2.prymas [rel]
primitiv/a-prymitywny
primordial/a-pierwotny
primroz/o-kwiat kwitnący w pierwszych
-dniach wiosny [pierwiosnek nie
-pachnący]
primul/o-pierwiosnek pachnący
princ/(ul)/o-książę
princ/in/o-księżna
princland/o-księstwo
princip/o-zasada,podstawa,podwalina
printemp/o-wiosna
prior/a-będący priorytetem
prior/es/o-priorytet
prismat/o-pryzmat
privac/ar-prywatyzować,pozbawiać
-prywatnego majatku
privat/a-prywatny,własny
privilej/o-przywilej
priz/ar-lubić
prizent/ar-przedstawić,prezentować
pro-z [powodu],za coś]
pro ke-ponieważ,dlatego
pro quo-dlaczego
47
prob/ar-próbować
prob/o-próba
probabl/a-możliwy,prawdopodobny
probabl/e-prawdopodobnie
probabl/es/o-prawdopodobieństwo
problem/o-problem
proced/ar-postępować,czynić kroki,
-podejmować działania [t.chem]
procedur/o-procedura,postępowanie
procent/o-procent
proces/ar-procesować się,prowadzić
-proces [t.chem]
proces/o-proces [t.chem]
procesion/ar-organizować procesję/pochód
procesion/o -procesja;pochód
prod/a-odważny,dzielny,dziarski[p.brava]
prod/aj/o-wielki/bohaterski czyn/wyczyn
prod/(ul)/o-wielki/mężny
rycerz,zuch,śmiałek
prodig/ar-rozdawać,roztrwonić,zmarnować
prodig/int/o-syn marnotrawny
prodromo-poprzednik,zwiastun,symptomat
produkt/ar-produkować,wytwarzać
produt/o-iloczyn [mat]
profan/a-profanujący,niepoświęcony,
-świecki
profanac/arprofanować,znieważać,dopusz-czać się profanacji
profes/ar-deklarować publicznie swoje
-przekonania [religijne.naukowe]
profesion/o-zawód,profesja,fach
profesor/o-profesor
profet/o-prorok,wieszcz
profet/aj/o-proroctwo
profil/o-profil
profilaxi/o-profilaktyka,zapobieganie
profit/ar-korzystać,ciągnąć zyski/korzyści
profund/a-głęboki
prognoz/arproganozować,wyciągać/stawiać
-wnioski z odpowiednich danych
program/o-program [różne znaczenia]
program/iz/ar-programować [różne
znaczenia]
progres/ar-postępować,robić postępy,iść
-z postępem
progresion/o-progresja [mat.bio]
projekt/ar-wyświetlać,rzucać na ekran
projekt/ilo-projektor,rzutnik
projektor/o-reflektor
projet/ar-projektować,planować,robić
-projekty/plany
proklam/ar-proklamować,obwieszczać
prokliktik/o-prokliktyka
prokonsul/o-prokonsul
prokur/ar-pomagać,dostarczać
prokurac/oprokura,pełnomocnictwo,zastępstwo
prokurator/o-prokurator
proletari/o-proletariusz
proletrari/ar/o-proletariat
prolifer/ar-dzielić się przez
podział,pączkować
prolix/a-rozwlekły [w mowie i piśmie];
-[także w stylu i sztuce]
prolog/o-prolog
prolong/ar-prolongować,przedłużać
prolong/il/o-przedłużacz
promen/ar-spacerować,przechadzać się
promenad/o-promenada,deptak spacerowy
promis/ar-przyrzekać
promoc/ar-promować,podnosić na wyższy
-poziom,podnosić wartość/walory
promontori/o-przylądek,cypel [p.kabo]
promulg/ar-publikować[prawo] we
właściwej
-formie,aby było obowiązujące
pron/ar-dawać instrukcje odnośnie
-mszy lub wygłaszania kazań w
-niedzielę i święta [rel]
pronom/o-zaimek [gram]
pront/a-gotowy,przygotowany
pront/ig/ar-przygotowywać
pronunc/ar-wymawiać
propag/ar-propagować,uprawiać
propagandę
propagand/o-propaganda
propagand/ar-prowadzić/uprawiać
propagandę,
-prowadzić działaln.propagandowa
proporcion/o-proporcja
propozicion/o-zdanie [gram.log.mat.]
propr/a-własny
propriet/ar-mieć/posiadać na własność,być
-właścicielem
propriet/er/o-właściciel
propuls/ar-pchać do przodu[mech]
prorog/ar-odroczyć,odłożyć {handl,prawn]
prosektor/o-prosektor,człowiek zajamujący
się
-przygotowywaniem sekcji zwłok
proskript/ar-1.wyjmować spod prawa,
- proskrybować
-2.skazywać na banicję,wygnać
- z kraju
prospekt/o-prospekt [różne znaczenia]
prosper/ar-prosperować,rozwinąć się,
-kwitnąć
prostat/o-prostata [med.]
prostat/it/o-zapalenie prostaty [pat]
prostern/ar-padać na twarz [jako wyraz
-szacunku lub uległości]
prostituc/ar-nakłaniać do nierządu,stręczyć
prostitucar su-uprawiać
prostytucję,prostytu-wać się,puszczać się
prostitucat/(in)/o-prostytutka
protagonist/o-protagonista
protecionism/o-protekcjonizm,system
ochronny
protein/o-proteina [chem]
protekt/ar-protegować,popierać
protektorat/o-protektorat
protest/ar-protestować
protest/ant/o-protestujący
protestant/o-protestant [rel]
protez/o-protreza
protokol/o-protokoł
protoplasm/o-protoplazma [bio]
protoplast/o-protoplasta
prototip/o-prototyp
protozo/o-pierwotniak [zoo]
proturberanc/o-1.proturberancja [wybuch
na
- słońcu (astr)],
-2.proturberancja [ guzowatość]
proverb/o-przysłowie
providenc/o-opatrzność
provinc/o-prowincjaproviz/ar-zaopatrywać [we wszystko,co-jest niezbędne do życia]provizor/a-prowizoryczny,tymczasowyprovok/ar-prowokować,podsycaćproxim/a-bliskiproxim/e-bliskoproz/o-prozaprozelit/o-prozelita [człowiek nowo -nawrócony na wiarę] (rel)]prozodi/o-prozodia [nauka o budowie
wiersza]prozopope/o-propozopeja [rodzaj
personifikacji]pru/o-dziób [statku,łodzi (ptaka=beko)]prud/a-pruderyjnyprud/es/o-pruderiaprudent/arozsądny,rozumny,rozważny,roztropnypruin/ar-szronić,pokrywać szronempruin/o-szron,szadźprun/o-śliwka [owoc]prun/ier/o-śliwa [drzewo]prunel/o-śliwka tarniowa [owoc]prunel/ier/o-drzewo śliwki tarniowejprunt/ar-pożyczać [od kogoś
(de);[pożyczać-komuś ) =prestar ad}]prurit/ar-swędzićpruv/ar-udawadniać,dowodzić [czegoś]psalm/o-psalmpsalmodi/ar-1.śpiewać psalmy-2.deklamować/recytować monotonniepsalteri/o-psalterium [instrument
muzyczny-szarpany]pseudo--pseudo-pseudonim/o-pseudonim~-cienc/oz/a-pseudonaukowypseudoped/o-pseudonóżka,nibynóżka
[zoo]pseudosfer/o-pseudosferapsik/o-psyche,psychika,dusza,życie-wewnętrznepsikiatr/o-psychiatrapsikiatri/o-psychiatriapsikolog/o-psychologpsikologi/o-psychologiapsikos/o-psychozapsikrometr/o-wilgotnościomierzpteropod/o-pteropod,skrzydłonogi [paleo]puber/a-dorosły,dojrzały [t.seksualnie],-gotowy do ożenku/wyjścia za-
48
-m.ążpubi/o-wzgórek łonowy[p. venusmonto]publican/o-celnik
[bibl];[celnik=doganisto]publicist/o-publicysta;;nauczyciel prawa-państwowegopublik/apubliczny,otwarty,ogólnodostępnypublik/ig/ar-publikowaćpublik/o-publika,tłum;otwartośćpudel/o-pudel [pies]puding/o-puding,budyńpudl/ar-pudlować,zgrzewać surówkę w-piecu pudlarskim [techn]pudlo-furnaz/o-piec pudlarski,piec
hutniczy-[piec płomienny (techn)]pudlo/stal/o-stal pudlarska/zgrzewna
[techn]pudor/ar-wstydzić się [być skromnym-w stosunku do płci odmiennej]pudor/o-wstyd [t.shamo]pudr/o-puderpuer/(ul)/o-chłopakpuer/in/o-dziewczynapuf/o-puf,wyściełany taboretpugn/o-pięść,kułakpulchin/o-poliszynelsekreto di -tajemnica
poliszynela,tajemnicapulchin/o-wszystkim znanapulc/o-pchła puli/o-koło pasowe;krążek linowy [tech]puli/ar/o-wielokrążek [techn]pulikari/o-pleśnik [bot]pulmon/o-płuc/o [med.]pulmon/it/o-zapalenie płuc [pat]pulmonari/o-miodunka,płucne
ziele,suchotnikpulp/o-1.miąższ [anat],-2.miąższ [owocu],miazga,- [owocowa,jarzynowa,itp.]patuazo-puls/ar-pulsowaćpultr/o-dróbpulul/ar-rozrastać się,plenić się,rosnąć
obficiepulver/o-proch;proszekpuma/o-puma [zoo]pumic/o-pumekspump/ar-pompowaćpump/ist/o-strażakpunc/ar-wybijać monety lub matrycepunch/o-poncz [napój]puncion/ar-robić punkcję,nakłuwać
[miejsce]punis/ar-karać,ukaraćpuns/ar-kalkować,przerysowywać na
kalkępunt/o-punkt [różne znaczenia]puntiz/o-interpunkcja [gram]pup/o-tył [statku /łodzi [p.pruo]pupe/o-lalka [zabawka]pupil/o-źrenica oka [med.]-
quarteron/o-kwarteron [mieszaniec
metysa-i białego]quartet/o-kwartet [muz]quartik/o-krzywa czwartej klasyquasi/o-gorzla,gościel [bot]qu/o-coquocient/o-iloraz [mat]quaternar/a-czwartorzędowy [geol]quaternar/o-czwartorzęd [geol]quatren/o-zwrotka,sonet 4-wierszowyquaze-jak gdyby,jakoby,nibyquech/o-duża śliwka macedońska [bot]quech/ier/o-drzewo śliwy macedońskiejquer/ar-odnosićquercitron/o-odmiana dębu
amerykańskiegoquerk/o-dąb [bot]quest/ar-kwestować,zbierać datkiquestion/ar-pytać,zadawać pytaniaquestion/o-pytaniequestor/o-kwestoro,rzymski skarabnik-[uwaga:quest/er/o=kwestarz]qui-l.m. od qua =którzyquiet/ałagodny,cichy,spokojny[p.tranquila]quik-szybko,natychmiast,od zarazQ
quin/o-kora chinowa [bot]qu/a-kto,któryquin/ier/o-drzewo chininowequadrant/o-kwadrant,ćwiartka kołaquinquagezim/o-pięćdziesiątnica [rel]quadrat/(al)/a-kwadratowyquing/o-pigwa [bot]quadratik/a-do drugiej potęgi [mat]quing/ier/o-drzewo pigwyquadratur/o-kwadraturaquinin/o-chinina [alkaloid chemiczny]quadri-angul/a-czworokątny [geom]quint/o-kwinta [różne znaczenia]quadri/angul/o-czworokątquintal/o-kwintal [=100 kg]quadri-later/o-czterościan quintan/a (febro)-choroba [gorączka co
quadri-manu/a-czteroręcznypięćquadri-ped/a-czworonożny-dni [p.quartana febro]quadrig/o-kwadrygaquintesenc/o-kwintesencjaquadrilion/o-kwadrylion [= 1 000 000/4]quintet/o-kwintet [muz]quaker/o-kwakier [rel]quintik/o-krzywa piątej klasy [mat]qual/a-jakiquintilion/o-kwintylion [=1 000 000/5]quala....tala-jaki....takiquiproqu/o-kwiprokwo,galimatiasqual/e-jak [w porównaniach]quirit/o-kwiryt [pełnoprawny obywatelquale....tale-jak....tak-Starożytnego Rzymu]qual/es/o-jakośćquirl/ar-ubijać pianę,kręcić jajkaqual/es/al/a-jakościowyquirl/il/o-ubijak, trzepaczka do ubijaniaquali/o-przepiórka [orn]-pianyqualifik/ar-kwalilfikować,określaćquit/a-całkowicie zwolniony od obowiąz-quankam-jakkolwiek,chociaż,mimo że-ków/długów lub zobowiązańquant/a-ile,[czegoś = de]quorum/o-kworumquant/e-ilequot/o-kwotaquant/o-ilość,kwantumR
quant/es/o-ilośćquant/es/al/a-ilosciowyrabat/ar-udzielać rabatu,schodzićquar-cztery (4)-z cenyquar/im/o-jedna czwarta (1/4)rabin/o-rabinquarc/o-kwarcrabot/o-strug,hebel [techn]quart/o-kwarta (1/4 litra)[t.muz]rabot/ag/ar-heblować,używać hebla/quartan/a (febr/o)-choroba [gorączka co -strugacztery rabi/o-wścieklizna [pat]-dni]; [p.,quintana febro]racem/a-winny,winowy,gronowyquarter/o-dzielnica [miasta]racion/o-rozumracion/ala-racjonalny,rozumny [spo--
pupitr/o-pulpitpur/a-czystypure/o-zupa puree’purg/ar-czyścić,oczyszczać
[duchowo,tech]purg/aj/o-czystka,oczyszczeniepurgatori/o-czyściec [rel]puritan/a-purytańskipuritan/o-purytaninpurpur/a-purpurowypurpur/e/a-koloru purpurowegopurpur/o-purpurapus/o-ropa,materia [med.]pus/if/ar-ropieć,produkować ropę/materię pustul/o-krosta,pryszcz [med.]pute/o-studnia putor/o-tchórz [zoo];[p.poltrono]putr/ar-gnić,zgnić,rozkładać się,próchnieć-ulegać rozkładowi;butwiećputr/ig/ar-powodować
rozkład/próchnienie,putr/a(i)nt/a-zgniły,zepsuty,spróchniały-nacionala od etna-la linguo:linguo
regionala+-=ulspeca dialekto-
49
-tyka się także formę -oboczną „ racionoza”racional/ism/o-racjonalizmrad/o-reda [mors]radar/o-radar [techn]radi/ar-promieniować [wysyłać-promienie]radiac/ar-promieniować [wysyłać-ciepło/śwatło]radiator/o-radiator,kaloryferradik/o-1.korzeń [różne znaczen.]-2.rdzeń [różne znaczenia]radik/al/a-radykalny;rdzennyradi/o-promień [t.geom];radioradioktiv/a-radioaktywnyradiograf/ar-prześwietlaćradiometr/o-licznik promieniowaniaradioskop/ar-prześwietlać aparatem -rentgenowskimradioskop/o-aparat rengenowskiradiotelefon/ar-telefonować za pomocą-fal radiowychradiotelefon/il/o-radiotelefonradiotelegraf/ar-telegrafować za pomocą-fal radiowychradium/o-rad Ra [chem]radius/o-kość promieniowa [med.]radot/ar-gadać,ględzić,mówić bez-sensurafan/o-rzodkiewrafan/et/o-rzodkiewkarafin/ar-rafinować,oczyszczać[z
domieszek]rafl/o-tratwarafl/(er)/ist/o-flisakrag/o-gałgan,szmata,kawałek materiałuragut/o-potrawka [mięso duszone w sosie]raket/o-rakieta, [t.sport],pocisk,racarakit/o-krzywica [med.]rakont/ar-opowiadaćral/o-wodnik [orn];[Znak Zod.=varsero]rali/o-zlotram/o-1.gałązka [odrost gałęzi głównej],-2.rozgałęzienie naczyń [med.bot]ramp/o-wzniesienie,ramparan/o-żaba ranc/a-zjełczały,zleżałyrang/o-rząd,szereg,ranga,stopień,godnośćrankor/ar-czuć niechęć/odrazęrankor/o-niechęć,odrazaranson/o-okup,wykupranunkul/o-jaskier[bot]ranur/o-wyżłobienie,kanalik [techn]rap/o-rzepa [bot]rapec/ar-łataćrapid/a-szybkirapier/o-rapier,floretraport/ar-raportować,składać
raport/relację,-meldować,donosićrapsod/o-rapsod,wędrowny śpiewak w-Starożytnym Rzymierapsodi/o-rapsodiarapt/ar-rabować,grabić,łupić-
rapt/er/o-rabuś;[t.ptak]rar/a-rzadkirar/e-rzadkoras/o-rasaraskal/o-łobuz [p.fripono,kanalio]rasp/ar-trzeć,ucierać,ścierać;piłować
[pilnikiem]rasp/il/o-pilnikrast/ar-grabić [ziemię]rast/il/o-grabierastelier/o-drabina [przy żłobie na siano]rat/o-szczur [zoo]ratafi/o-ratafiaratifik/ar-ratyfikowaćratin/o-flauszraton/o-szop [zoo]rauk/a-ochrypły,zachrypnięty,-chrypiącyraup/o-gąsienica [t,techn]raut/o-raut,przyjęcie bogaczyravin/o-wąwóz,parów,jarravis/ar-zachwycać,wprawiać w -zachwyt,oczarowaćray/o-raja,płaszczka [icht]raz/ar-golićraz/ar su-golić się [t.razesar]reakt//ar-reagowaćreaktor/o-reaktorreal/a-realny,rzeczywistyreal/ism/o-realizm,rzeczywistośćrealgar/o-realgar [min][rebel/a-buntowniczyrebus/o-rebusrecens/ar-recenzować,omawiaćrecens/(ur)/o-recenzja,omówienierecent/a-niedawny,ostatnimi czasyrecept/o-1.recepta (lekarstwa),-2.przepis (kulinarny)receptakl/o-dno kwiaturecev/ar-otrzymać,otrzymywać,-dostawaćrecidiv/ar-powracać na drogę -recydywy/przestępstwarecidiv/o-recydywa/przestępstworecipient/o-recypient,odbieracz,zbior--niczek do wody [techn]reciprok/a-wzajemny [p.mutuala]recit/ar-recytować [pdeklamar]recitativ/o-recytatywa [muz]red/a-czerwonyredakt/ar-redagowaćredan/o-redanredemt/ar-wykupić,odkupić,wybawiaćredemtor/o-odkupiciel,wybawcaredingot/o-surdut wizytowy,długi żakietredukt/ar-redukowaćredut/o-redutaref/o-ref [jedna z lin żagla]refer/ar-odnosić,odwoływaćrefer/ar su ad-odnosić się,odwoływać się
do,-powoływać się nareferendari/oreferendariusz,sprawozdawca-
-sądowyreflekt/ar-odbijać [promienie,światło,itp.]reflex/o-refleksreflux/ar-odpływać [o morzu(p.fluxar)]reflux/o-odpływ morza [p.fluxo]reform/ar-reformować,przekształcaćrefrakt/ar-załamywać ( promienie,fale},-powodować refrakcję,refrektar/a-odporny,oporny [na
leczenie,na-działania chemiczne (med.chem]refraktor/o-refraktor,teleskop dioptrycznyrefren/o-refrenrefuj/ar-schronić się,szukać schronieniarefut/ar-zbijać,obalać,odpierać zarzuty,-argumentyrefuz/ar-odmawiać[wzięcia lub dania-czegoś]regal/ar-częstować,gościć,ugaszczaćregali/o-regalia,przywileje monarszeregard/ar-patrzeć,spoglądać,oglądać,-obejrzećregat/o-regata/yregener/ar-regenerować,odzyskiwać siłyregent/o-regentregi/o-zarząd,administracja,zarządzanie,-kierownictworegiment/o-regiment,pułk [p.roto,-kompanio]region/o-region [różne znaczenia]registr/o-rejestr,rejestracja,spis,-wykaz ;[(za)rejestrować-=enrejistrar]regn/ar-rządzić,zarządzaćregol/o-mysi królik [zoo]regres/ar-cofać się [w rozwoju],-ulegać regresjiregres/o-regres,cofanie się[ w -rozwoju]regret/ar-żałować,wyrażać żal-[z jakiegoś powodu]regul/ar-regulowaćregul/o-reguła [różne znaczenia]regul/ier/o-zakonnikregulier/in/o-zakonnicaregulator/o-regulator [techn]rehabilit/ar-1.rehabilitowa,ć,poddawać- rehabilitacji,przywracać- do zdrowia,-2,rehabilitować,przywracać- dobre imię/cześćrein/o-cugle,wodze,lejcerej/o-królrej/al/a aqu/o-woda
królewska,rozpuszczal--nik metali szlachetnychrejim/o-reżym [różne znaczenia]rekalk/ar-spłaszczać metale[na gorąco-uderzając młotem w celu-nadania odpowiedniej formy]rekam/ar-przewlekać,przeplatać [nici-w celu otrzymania rysunku-na materiale]rekapitul/ar-rekapitulować,reasumować-
50
-[p.rezumar]reklam/ar-reklamować,robić reklamę,-wychwalaćreklamac/ar-reklamować,składać rekla--mację[z powodu wady itp.]rekolec/ar-odprawiać rekolekcjerekoli/ar-zbierać,podnosić [z ziemi]rekolt/ar-zbierać,sprzątać [zboże,owoce-(t. swojej pracy), itp.]rekomend/ar-1.rekomendować,polecać
[komuś/- kogoś lub coś],-2.wysyłać pocztą poleconą [list,- paczkę,itp.]rekomend/ad/o-rekomendacja,polecenierekompens/arrekompensować,wynagradzać/-wyrównywać [straty,szkody,itp.]rekord/o-rekord [różne znaczenia]rekort/ar-obrzynać,obcinać,przycinać,-odcinać,skracać [przez odcięcię/-obcięcie,oderżnięcie, itp.]rekrut/ar-rekrutować,zaciągać,powoływać-[dobrowolnie],zachęcać do -wstąpienia [w szeregi itp.]rekt/a-prostyrekt/angul/o-kąt prosty [t.ort/angulo]rektifik/ar-rektyfikować,oczyszczać przez
-destylacjęrektor/o-rektorrektum/o-odbytnica [med.]rekuper/ar-ponownie stać się
posiadaczem,-posiąść powtórnie [co się miało-uprzednio]rekuz/ar-1.nie przyjąć
[oferty,odpowiedzial-- ności],odmówić,odrzucić,odeprzeć- [zarzuty,argumenty itp.],-2.wykluczyć [świadków,sędziów,- dowodów ,itp.] (wyraż. Prawn.)rel/o-szynarel-voy/o-droga szynowa,trakt kolejowyrelat/ar-odnosić się [do = a(d)]relay/o-przekaźnik,wzmacniacz prądu,-wspomagacz,serwomechanizmreleg/ar-relegować,wyrzucać [kogoś z
czego]relev/ar-oznaczać punkty topograficzne,-nanosić punkty strategiczne na -plany,mapy,szkice terenu,plany-zagospodarowania przestrzennego,itp.relief/o-relief,wypukłość,uwydatnie--nie w formie rzeźby religi/o-religiareligi/oz/a-religijny [t.forma religiala]reliqui/o-relikwia [rel]rem/ar-wiosłowaćrem/il/o-wiosłorem/er/(ist)/o-wioślarzremark/ar-spostrzegać,zauważać,-dostrzegaćremedi/ar-uzdrawiać,uleczyć-
reminac/ar-wspominaćremis/ar-1.darować część kary [długu,- zobowiązań itd.],-2.odpuścić [grzechy],-3.sfolgować,popuścić [med.]remonstr/ar-protestować [z powodu -czudzych błędow]remont/o-dostawa koni dla armiiremork/ar
holować,ciągnąć [=tirar],-wlec [=tranar]remors/ar-mieć wyrzuty sumieniarempar/o-wał ochronnyremplas/ar-zastępować [pełnić za kogoś-jego funkcję];[zastępować-jednego drugim=substitucar]ren/o-nerka [med.]rendevu/o-randka,umówione spotkanierendiment/o-sprawność,wydajność [ =-eficiento]reneg/ar-wypierać się [czegoś/kogoś],-zaprzeczać [czemuś/komuś]renesanc/o-renesans [okres,styl]renet-pom/o-reneta [jabłko]renkontr/ar-spotykać {się]rent/o-renta,dochód [polska renta =-(zapomoga państwa dla-nie mogących pracować) =-pensiono]rentir/o-reniferrenunc/ar-zrzekać się,rezygnować,-wyrzekać się (czegoś)renvers/ar-wywracać,przewracać;obalaćrenvers/em/a-wywrotowy,skłonny do
obalaniareostat/o-reostat,opornik nastawny [elektr]repar/ar-reperować,naprawiaćrepartis/ar-rozdzielać na kawałkirepas/ar-prasowaćrepast/ar-jeść posiłki o tej samej porzerepast/o-posiłek,jedzenierepast/et/o-przekąskarepent/ar-odczuwać skruchę,żałować,-skruszyć sięreper/ar-odnaleźć,odnajdować,znajdować-ponowniereperkut/ar-odepchnąć,odpychaćreperkut/ant/a-odpychającyrepertori/o-repertuarrepet/ar-powtarzaćreplet/a-pulchny,okrąglutki,umięśniony,-tłusty,otyłyrevel/ar1.odkrywać,odsłaniać,upubliczniać,-2.wywoływać [zdjęcia fot]revindik/ar-rewindykować,żądać zwroturevenu/o-przychód,dochód [finans]reverber/ar-odbijać promienie świetlne lub
-cieplne [fizyka]reverenc/ar-kłaniać się,składać ukłonrevers/o-rewers,druga
strona[(monety,medalu-itp.),lewa strona materiału]-
replik/ar-replikować,odpowiadać na
zarzutyreport/ar-reportować,składać raporty -giełdowereport/o-report,raport giełdowy {zmiany-kursów giełdowych]repoz/ar-odpoczywaćrepres/ar-represjonować,poddawać-represjom,uciskaćreprezal/ar-stosować odwet/środki
odwetowereprezent/ar-reprezentować,być
reprezentantemreprimend/ar-reprimendować,dawać
reprymendęreproch/ar-robić wyrzuty,wytykaćreps/o-ryps [materiał]rept/ar-pełzaćrept/er/o-gad,płaz [zoo]republik/o-republika,rzeczpospolitarepudi/ar- wyrzekać się żony,dzieci,nie-uznawać legalnego związku -małżeńskiegorepugn/ar-wywoływac antypatię nie do-przezwyciężenia/przełamaniarepugnes/o-antypatia/niechęć nie do -przezwyciężenia/przełamaniarepuls/ar-wygonić,wypędzić,wypchnąćreput/o-reputacja,zachowaniereput/es/ar-mieć opinię/reputacjęrequizit/ar-rekwirować,zabierać,ściągać-[coś z kogoś]resek/ar-rozcinać [na części],dokonać-resekcjiresipicenc/o-korekta znaczenia wyrazu-[poznanie swojego błędu i -poprawienie go]reskripto-reskrypt [rozstrzygnięcie][jur]reson/ar-rezonowaćresorb/ar-resorbować,ponownie zassaćresort/o-sprężyna [różne znaczenia];-resor resortis/ar-być pod jurysdykcją,podlegać-jurysdykcjirespekt/ar-respektować,szanować,powa--żać,odnosić się z respektem/-poszanowaniemrespir/ar-oddychaćrespir/il/o-urządzenie do [stucznego]-oddychania [=respiratoro*?]respond/ar-odpowiadać [na pytania/listy]respons/ar-być odpowiedzialnymreviz/ar-rewidować,kontrolowaćrevok/ar-odwoływać,anulowaćrevolt/ar-wywoływać rewoltę/rebelięrevolucion/ar-rewolucjonizowac,wywoły--wac rewolucjęrevolver/o-rewolwerrevu/ar-1.dokonywać przeglądu,-2.urzadzac rewię,-3.wydawać czasopismarevu/o-1.czasopismo,dziennik,-2.rewia,-3.przegląd [czegoś/kogoś]-
51
-[za coś przed kimś]responsori/o-resposorium,śpiew na -przemianrest/ar-zost(aw)ać,pozost(aw)aćrestaur/ar-restaurować,odnawiać[t.rząd],-przywracać dawną świetnośćrestituc/ar-restytuować,oddawać niesłusz--nie zabraną własnośćrestor/ar-stołować się,pokrzepić się,-posilić się,orzeźwić się,restor/eri/o-restauracjarestrikt/ar-wprowadzać restrykcje,ogra--niczać,stosować ograniczeniaresus/o *-rezus [zooresus/faktor/o *-czynnik Rhret/o-siatka,sieć [różne znaczenia]retabl/o-retablum,ozdobna nastawa-ołtarzowa [rel]reten/ar-1.zatrzymać[obce towary na - granicy],-2.zatrzymać [u siebie,nie wypuścić],-3.zatrzymać [nie wydawać,nie- oddawać (ludzi,dzieła sztuki) itp.]-4.[mat.]pożyczaćretiari/o (*)-1.siatka [używana przez
szermierza- w czasie fechtunku],-2.siatka używana w czasie walk- gladiatorów w celu oplątania- przeciwnika (w Staroż. Rzymie)retikul/o-krzyż nitkowy [(=siatka w
lunecie)-w celu ustawienia ostrości]retin/o- siatkówka oka [med.]retor/o-retor,mówca,krasomówca,orator-[=oratoro]retorik/o-retorykaretort/o-retorta [techn]retrakt/ar-odwoływać/cofać
[słowo,rozkaz]retret/ar-wycofać się,być w odwrocieretro--do tyłu,wstecz,z powrotemretro-don/ar-oddaćretro-ir/ar-wracać,zawracać,iść z
powrotemretush/ar-retuszowaćreumatism/o-reumatyzmrev/ar-marzyć,snuć marzeniarevanch/ar-rewanżować się,odwdzięcać
się,-odpłacać się,odwzajemniać sięrez/a-będący na tym samym -poziomie; taki samrezed/o-rezeda [bot]rezerv/ar-rezerwować,trzymać w -rezerwie,zastrzegać sobierezid/ar-rezydować,mieć swoją -siedzibę;zamieszkiwać na-stałerezid/ey/o-rezydencjarezident/o-rezydent,przedstawiciel -dyplomatyczny obcego-państwa-
rezidu/o-odpadki,pozostałości; wywar-gorzelnianyrezign/ar-z/rezygnować,zrzekać sięrezin/o-żywicarezist/ar-opierać się [czemuś/komuś],-stawiać opór [t,elektr]rezolv/ar-decydować,analizowaćrezon/ar-rezonować,wymądrzac się,-mędrkowaćrezult/ar-wynikać [z czegoś (de)]rezum/ar-reasumować [=rekapitular]rib/o-porzeczka [bot]rib/ier/o-krzak/krzew porzeczkirich/a-bogatyrich/esk/ar-bogacić się,stawać się -bogatymricin/o-rycynus,rącznik [drzewo]ricin-ole/o-olej rycynowy;rycynarid/ar-śmiać sięrif/o-rafa,skała podwodnarig/o-takielunek ruchomyrigid/a-sztywny,nieelastyczny,-niesprężystyrigid/es/o-sztywność,niesprężystość,-nieelastycznośćrigidi/ig/ar-usztywniać,robić sztywnymrigl/o-rygiel,zasuwarigor/o-rugor,dyscyplina,surowość,-bezwzględnośćrikoch/ar-rykoszetować.odbijać
rikoszetemrim/o-rym [rim/if/ar=rymowac]rimbors/ar-zwracać
pieniądze[długi,odszkodo--wania];spłacać [kogoś]rimen/o-rzemień,pasek (różne znaczenia]rinforc/ar-wzmacniać [siłę (t.wojsk)]ring/o-pierścień,pierścionek [różne znacz.]~ mariaj/al/a-obrączka ślubnarinocer/o-nosorożec [zoo]rinoplastik/o-sztuczne upiększanie
nosa[chir.pl.]rins/ar-przemywać,płukać [w wodzie]rip/ar-slizgać się [o kole],wpadać w-poślizg,gwałtownie zmieniać -kierunekrisk/ar-ryzykować,wystawiać się na
ryzykorism/o-ryza [papieru =500 szt,]risol/ar-rumienić się [kul]rispektiv/a-poszczególny,indywidualnyristorn/ar-restornować,zwracać/wypłacać-nadpłaconą sumę,[wkład gwaran--cyjny/spółdzielczy itp.]ritm/o-rytmritu/o-rytuał,obrządek,obrzędrivo-brzegrivo-nav/ig/ad/o-podróż
przybrzeżna/brzegowarival/o-rywal,konkurent[=konkuranto]river/o-rzeka [p. fluvio]river/et/o-rzeczka,strumyk.strumyczekrivet/o-nit [techn]riz/o-ryż -
rizopod/o-korzenionóżka [zoo]rob/o-suknia,strój [roboczy]robinet/o-kurek,kran [do wody]robot/o-robotrobr/o-rober [gra w karty]robust/a-silny,mocny,odpornyrod/ar-lekko gryźć,szczypać,-dziobaćrodi/o-rod [chem]rododendr/o-rododendron ,róża alpejskarodomont/o-pyszałek,samochwał,-zarozumialećrog/o-palono [drewno do palenia]rok/o-skałarok/aj/o-urwisko skalnerokok/o-rokoko [styl w architekturze]rol/o-rola [różne znaczenia]roler/o-wałek [do ciasta i techn],-cylinder [geom i techn]roman/o-powieśćromanc/o-romancaromanch/a-retoromański [język,kultura]romantik/a-romantycznyromb/o-romb [geom]romb/al/a-rombowy,mający kształty-romburomboedr/o-romboedr [geom]romboid/o-romboid [geom]rond/a-okrągłyrondel/o-1.rodzaj francuskiego wiersza-2.rondo [utwór muzyczny],-3.rondo [okrągły plac]ronk/ar-chrapać,parskać,chrząkać-[=p.grondar]ronron/ar-mruczeć [o kocie]roqu/ar-robić roszadę [ w szachach]ros/o-rosarosbif/o-rostbef,pieczona wołowina rosmar/o-mors [zoo]rosmarin/o-rozmaryn [bot]rosp/o-ropucharost/ar-smażyć/piec mięso,,robić-pieczeń [kul]rostr/o-trąba słonia[t.owadów]rot/o-koło [techn]roto-sulk/o-koleina,ślad po kolerotac/ar-obracać się [dookoła osi],-wirować,ulegacać rotacjirotan/o-rotang,trzcinopalma,hiszpańska-trzcinarotifer/o-wrotki [obleńce] (zoo)rotol/ar-wydawać odgłosy podobne -do wozu jadącego po bruku;-turkotaćrotond/o-1.rotunda,okragły budynek-2.błotnica [specjalny płaszcz bez- rękawów służący do owinięcia - się]rotor/o-rotor,wirnik [techn]rotul/o-1.staw kulkowy [med.],-2.kolanko kulkowe [techn]rov/o-krzak jeżynowyrov/ber/o-jeżynarovr/o-biały dąb [mniejszy niż dąb-
52
-zwykły (=querko )]royal/ism/o-rojalizmroyal/ist/o-rojalistaroz/o-róża [bot];{róża (choroba zakaźna)=-=erozipelo]roz-fenestr/o-okno z motywami róży
[arch]roz-ole/o-olejek różanyroz-miel/o-miód różany [miód
otrzymywany-z róż]rozari/o-różaniec [rel]rozeol/o-różyczka [pat]rozlaur/o-wawrzyn z różruband/o-wstążka,wstęga,opaskarubarb/o-rabarbarrubi/o-marzanna [bot]rubid/o-rubid [chem]rubin/o-rubinrizopod/o-korzenionóżka [zoo]rob/o-suknia,strój [roboczy]robinet/o-kurek,kran [do wody]robot/o-robotrobr/o-rober [gra w karty]robust/a-silny,mocny,odpornyrod/ar-lekko gryźć,szczypać,-dziobaćrodi/o-rod [chem]rododendr/o-rododendron ,róża alpejskarodomont/o-pyszałek,samochwał,-zarozumialećrog/o-palono [drewno do palenia]rok/o-skałarok/aj/o-urwisko skalnerokok/o-rokoko [styl w architekturze]rol/o-rola [różne znaczenia]roler/o-wałek [do ciasta i techn],-cylinder [geom i techn]roman/o-powieśćromanc/o-romancaromanch/a-retoromański [język,kultura]romantik/a-romantycznyromb/o-romb [geom]romb/al/a-rombowy,mający kształty-romburomboedr/o-romboedr [geom]romboid/o-romboid [geom]rond/a-okrągłyrondel/o-1.rodzaj francuskiego wiersza-2.rondo [utwór muzyczny],-3.rondo [okrągły plac]ronk/ar-chrapać,parskać,chrząkać-[=p.grondar]ronron/ar-mruczeć [o kocie]roqu/ar-robić roszadę [ w szachach]ros/o-rosarosbif/o-rostbef,pieczona wołowina rosmar/o-mors [zoo]rosmarin/o-rozmaryn [bot]rost/ar-smażyć/piec mięso,,robić-pieczeń [kul]rostr/o-trąba słonia[t.owadów]rot/o-koło [techn]roto-sulk/o-koleina,ślad po kole-
rotac/ar-obracać się [dookoła osi],-wirować,ulegacać rotacjirotan/o-rotang,trzcinopalma,hiszpańska-trzcinarotifer/o-wrotki [obleńce] (zoo)rotol/ar-wydawać odgłosy podobne -do wozu jadącego po bruku;-turkotaćrotond/o-1.rotunda,okragły budynek-2.błotnica [specjalny płaszcz bez- rękawów służący do owinięcia - się]rotor/o-rotor,wirnik [techn]rotul/o-1.staw kulkowy [med.],-2.kolanko kulkowe [techn]rov/o-krzak jeżynowyrov/ber/o-jeżynarovr/o-biały dąb [mniejszy niż dąb-zwykły (=querko )]royal/ism/o-rojalizmroyal/ist/o-rojalistaroz/o-róża [bot];{róża (choroba zakaźna)=-=erozipelo]roz-fenestr/o-okno z motywami róży
[arch]roz-ole/o-olejek różanyroz-miel/o-miód różany [miód
otrzymywany-z róż]rozari/o-różaniec [rel]rozeol/o-różyczka [pat]rozlaur/o-wawrzyn z różruband/o-wstążka,wstęga,opaskarubarb/o-rabarbarrubi/o-marzanna [bot]rubid/o-rubid [chem]rubin/o-rubin-
S
sabat/o-szabas [religijne -święto żydowskie]sabl/o-piaseksabl/oza-piaskowy;piaszczystysabr/o-sablasacerdot/o-kapłansaci/ar-zadawalać,kontento--wać [kogoś]saci/es/ar-zadawalać się,-kontentować sięsadism/o-sadyzmsadist/o-sadystasafen/a [vein/o]-żyła goleniowa [żyła-biegnąca od pakca-nóg do golenia]safir/o-szafirsafran/o-szafran,krokus [bot]sagac/a-bystry,przenikliwy,-sprytny,zmyślny,-pomysłowysagitari/o-1.strzałka wodna [bot]-2.Strzelec [Zn.Zod.]saguin/o-długouszka,małpo--zwierz z długim-ogonem [zoo]-
sagut/o-sago [owoc]sagut/ier/o-drzewo sagowesaim/o-szmalecsaj/a-mądry,rozumnysaj/(ul)/o-mędrzecsak/o-worek,torba,torebkasakarimetr/o-sacharometr [miernik-zawartości cukru]sakarin/o-sacharyna [chem]sakr/a-sakralny,święty-[=sant/a]sakrament/o-sakrment [rel]sakrifik/ar-ofiarować,poświęcaćsakrilej/ar-popełniać święto--kradztwosakrist/o-zakrystianin,kościelnysakristi/o-zakrystiasakrum/o-kość krzyżowa [med.]sal/o-sólsalad/o-sałatka [z warzyw]salamandr/o-salamandrasali/ar-płacić pensję,-płacić wynagrodzeniesalari/o-pensja,wynagrodzeniesald/ar-saldować,wyprowadzać-saldosalep/o-salepa [chem]salicil/o-salicyl [chem]salik/o-wierzba bot]saliko plor/ant/a-wierzba płaczącasalikari/o-krwawnica pospolitasalin/o-kopalnia solisaliv/o-ślinasalmon/o-łosoś [icht]salon/o-salon;salasalpetr/o-saletra [chem]salt/ar-skakaćsalubr/a-zdrowy [klimat -dobrze-wpływający na zdrowie];-zdrowotny [jedzenie]salut/ar-witać,pozdrawiaćsalv/ar-ocalić,u/ratować,-wybawiać [z opresji]salve/ar-sstrzelać na wiwat;-oddawać salwęsaalvi/o-szałwia [bot]sam/a-taki sam,ten samsam/e-tak samo, w taki sam-sposóbsam/ide/an/o-zwolennik tej samej ideisambuk/o-czarny bez [p.lilac/o]samovar/o-samowarsan/a-zdrowy,mający zdrowie-[p. salubr/a]sanaatori/o-sanatoriumsancion/ar-sankcjonować,udzie--lać sankcji,nadawać -mocsandal/o-sandał [obuwie]sandwich/o*-sandiwich,zapiekankasang/o-krewsang/if/ar-1,produkować krew,-2.krwawićsang/oz/a-krwisty-
53
sanguin/a-sangwinistyczny,-krewki,porywczysanguisug/o-pijawkasani/o-ciemna ropa (materia)-wypływająca z ropie--jącej ranysant/a-święty [p. sakr/a]sant-aqu/uy/o-pojemnik na wodę-święconą [rel.]santal/o-drzewo sandałowesantolin/o-świętoziół [bot]santuari/o-sanktuariumsap/ar-wykonywać pracę-sapera;rozminowywaćsap/(er)/ist/o-sapersapaju/o-małpka-kapucynkasapon/o-mydłosapon/if/ar-produkować mydłosaponari/o-mydlnica,mydelnicasaponin/o-saponiny [chem]sapor/ar-próbować,smakowaćsaprofit/o-roztocze [bot]sapt/o-sok [roślinny czerpa--ny przez rośliny];-[sok owocowy=suk/o]saraband/o-sarabanda [taniec]saracen/o-gryka [bot]sarcel/o-cyranka [orn]sardin/o-sardynka [icht]sardonik/a-sardoniczny,szyderczy-złośliwy,zjadliwysardonix/o-sardoniks [drogocenny-kamień]sargas/o-sargaso,gronorost [bot]sarig/o-opos,szczur workowatysark/o-trumnasarkasm/o-sarkazmsarkl/ar-plewić,oczyszczać-[z chwastów,ziemi]sarkofag/o-sarkofagsarkom/o-sarkoma,mięsak-[nowotwór złośliwy(med.)]sarment/o-wąs,pęd czepny,wić-[roślin pnących (bot)]sarsaparel/o-korzeń sarsaparyli,-sarsaparyla [bot]sat-dosyć,bastasatan/o-szatansatelit/o-satelitasatin/o-satyna [jedwab atłasowy]satin/um/ar-satynować,nabłyszczaćsatir/o-satyrasatirus/o-1..satyr [mit],-2.satyr [człowiek skłon-- ny do orgii]satisfac/ar-satystakcjonowaać,speł--niać pokładane nadziejesatrap/o-satrapasatur/ar-nasycać,sycićsaturdi/o-sobotasaturnal/i-saturnaliasauc/o-sossauri/o-jaszczurkowiec,jaszczur-kopalny [paleon]-
sav/ar-wiedzieć,umieć.potrafićsavan/o-sawannasavur/ar-bardzo lubić coś zjeść-lub wypićdelektując się;-być łakomym,połakomić-sięsaxifrag/o-skalnica [bot]saxofon/o-saksofon [muz]sbir/o-zbir,pachołek miejski,-siepaczse-jeśli,jeżeliseb/o-łójsecion/o-sekcja [różne znacz.]sed/o-tyłek [u ludzi];-[p. kul/o]sedici/ar-z/buntować sięsediment/o-osad,sedyment [geosedukt/ar-uwodzić,bałamucićsedukt/ant/o-uwodziciel,bała--mutnik [t.sedukt/er/o]seg/ar-piłować,rżnąć [piłą]seg/il/o-piła [do rżnięcia]segl/o-żagielseglo-ir/ar-żeglowaćsegment/o-segment,odcinek-[różne znaczenia]segregac/ar-segregować,oddzielać-separować,stosować-segregacjęsegun-według,podługseid/o-fanatyczny zwolennik/-stronniksek/ar-ciąć,rozcinać,rozdzie--lać na częścisekal/o-żyto [bot]sekond/ar-sekundować,pomagać-w trudnych sprawachsekrec/ar-1.wydzielać [żółć itp.]-2.oddzielać,izolować,-odłączać [geol]sekret/a-sekretny,tajemny,-tajemniczysekretari/o-sekretarzsekt/o-sektasektor/o-sektor,wycinek,-odcinek [t.geom.]sekular/a-świecki,laicki [laik/al/a]sekund/o-sekundasekundar/a-wtórny,drugorzędnysekur/a-bezpieczny,pewny-[p.sen/danjer/oz/a]sekur/es/o-bezpieczeństwo-[=sen/danjer/o]sel/o-siodłosel/if/ar-robić siodłasel/if/ist/o-rymarz,robiący siodłasel/ig/ar-siodłać [konia],zakładać-siodłoselakt/o-serwatkaselekt/ar-selekcjonować,-wyodrębniaćseleni/o-selen [chem]selenografi/o-selenografia,opis-księżyca-
sem/ar-siać,rozsiewać [np.zboże]-{rozsiewać idee itd. =-= difuz/ar]semafor/o-1.semafor;-2.światła uliczneseman/o-tydzieńsemantik/o-semantyka [gram]sembl/ar-wydawać się,zdawać sięsemestr/o-semestrsemin/o-1.nasienie,-2.zalążek [=jerm/o]seminari/o-seminariumseml/o-bułkasemol/o-grysik,kaszka mannasempre-zawszesen-bez [przyimek]senat/o-senatsenc/o-sens,znaczenie,treśćsenc/oz/a-sensowny,treściwysend/ar-posyłaćsenil/a-starczysenil/(ul)/o-starzecsenior/a-starszysenior/o-seniorsens/o-zmysłsens/oz/a-zmysłowy [dostrze--galny zmysłami];-[zmysłowy = znacze--nie płciowe:amor/oz/a]sensacion/o-sensacja,niezwykłe-wrażenie/wydarzeniesensitiv/a-czuły,wrażliwy [psych-bio,fot.]sensitiv/es/o-wrażliwość,czułość -{t.fotogr,];czuciesensual/a-sensualny,wrażliwysent/ar-czuć,odczuwaćsentar su-czuć się,[=być w -dobrym zdrowiu =-=stand/ar]sen-tar/e-netto [ o ciężarze]sentenc/o-zdanie,sentencja,-ostateczny wyniksentiment/o-sentymentsentinel/o-wartownik,żołnierz-na posterunkusen-voc/a-bez głosu,nie mający-głosusep-siedem separ/ar-separowac,oddzielaćsepi/o-sepiasepi/aj/o-sepia [barwnik,farba]sept/a-zapalny,gnilny [med.]septembr/o-wrzesieńseptet/o-septet [muz]sepult/ar-chować,grzebać -zmarłego [=en/tomb/- ig/ar, en/ter/ig/ar]sequ/ar-iść [za],następować,-iść w śladsequenci/o-sekwencjasequestr/ar-sekwestrować,nakła--dać sekwesstr-
54
sequoy/o-sekwoja [bot]ser/o-surowica naturalna-[występująca we krwi]-[p., serum/o]seraf/o-serafin/ekseray/o-seraj [pałac sułtański]-[zajazd dla karawan =-=karavan/seray/o]serch/ar-szukać,poszukiwaćseren/a-pogodny,mily [pogoda,-atmosfera,nastój,itp.]serenad/o-serenadaserf/o-chłop pańszczyźnianyseri/o-seria.szereg [t,mat.];-serialserin/o-kulczyk [orn]serioz/a-poważny,ważny,taki-na którym można polegaćserj/o-szersza [rodzaj tkaniny]serjent/o-sierżantserp/o-sierp[do prac ogrodowych]serpent/o-1.wąż [zoo],-2.wąż ogrodowyserpento/tub/o-wężownica [techn]serpentin/o-serpentyn [kamień min]serpol/o-serpula [zoo]serum/o-surowica sztuczna-[p. ser/o]serur/o-zamek [do zamykania]serur/if/ar-wyrabiać/dorabiać zamkiserur/ifist/o-ślusarzserv/ar-służyć,obsługiwać,-usługiwaćserval/o-serwal [zoo]servic/o-serwis [naczynia stołowe]servitut/o-serwitut;pańszczyznasesion/o-sesja [różne znaczenia]sever/a-srogi,surowy -[p. auster/a]sext/o-seksta [muz]sextant/o-sekstanssextet/o-sekstetsextik/o-krzywa szóstego-stopniasexu/o-1.płeć,-2.sekssezam/o-sezamsezon/o-sezon;porasfacel/o-gangrena,zgorzel,-martwica [med.];-[p.t. gangren/o]sfer/o-sfera,kula,obszarsferoid/o-sferoida,kula spłaszczonasferometr/o-sferometr [fiz./opt.]sfinter/o-zwieracz [mięsień]sfinx/o-sfinks [mit]shabalon/o-szablon,wzornikshabrak/o-czaprak [nakrycie konia]shaft/o-trzonek,rękojeść,-uchwyt,rączka [techn]shak/ar-grać w szachyshak/o-szachy-
shakal/o-szakal [zoo]shakt/o-szyb kopalnianyshal/o-szalshalm/o-1.fujarka,piszczałka,- flet pasterski;-2.dmuchawka, rurka- lutnicza;palnik- lutniczy {techn]shalot/o-szalotka [odmiana-cebuli (bot)]shalup/o-szalupasham/ar-1.wstydzić się- [ p., pudor/ar]-2.żenować się [=jen/ar]shamot/o-szamot,glina ogniotrwałashampun/ar-myć się szamponem,-używać szamponu do-myciashancel/ar-chwiać się,kołysać sięshapk/o-futrzane nakrycie głowysharad/o-szaradashark/o-rekin [zoo]sharlatan/o-szarlatan,znachorsharp/o-1.szarfa,-2.temblaksharpi/o-skubankasheik/o-szeikshel/o-skórka,łupinashifon/o-1.szyfon [materiał]-2.gałgan,szmata [p.rug/o]shikan/ar-szykanowaćshild/o-tarczashindol/o-gont [dachowy]shink/o-szynkashirm/ar-osłaniać,zasłaniać;-ochraniać,chronićshok/ar-szokować,wstrząsać,-zaskakiwać,wywoływać-szok [t.med.]shov/ar-suwać,przesuwać,-posuwać,wsuwaćshovel/o-szuflashovin/a-szowinistycznyshovin/ism/o-szowinizmshovin/ist/o-szowinistashrapnel/o-szrapnelshu/o-butshu/if/ar-robić butyshu/if/ist/o-szewcshultr/o-ramię,bark [med.]shunt/o-bocznik [elektr]shutr/o-okiennica,żaluzja -sklepowasibarit/a-zbytkowny,luksusowysibil/o-sybillasid/ar-siedziećsiej/ar-oblegać,obstępować,-otaczać,okrążaćsifilis/o-syfilis, [med.]sifon/o-syfon [różne znacz.]sigar/o-cygarosigar/et/o-papierossigar/et/uy/o-papierośnicasigilari/o-drzewo lakowe [bot]-
sigl/ar-pieczętować,stawiać-pieczęćsigl/o-vax/o-lak do pieczętowaniasign/o-znaksignal/ar-sygnalizować,dawać//-nadawać sygnałysignat/ar-podpisywać,składać-podpis;sygnowaćsignat/ur/o-podpis;sygnaturasignifik/ar-znaczyć,oznaczaćsik/a-suchysik/es/o-suszasikl/o-sierp [używany do-koszenia zboża,trawy-itp.]; [p., serp/o]sikomor/o-sykomora,ośla figa,-karwia [bot]sil/o-silos [do przecho--wywania ziarna]silab/o-sylaba silenc/ar-być cicho,nie robić-hałasu [p. tac/ar]silenc/o-cisza,milczeniesilex/o-krzemieńsilf/o-duch powietrza,-sylfid [mit]sylfida [mit]-sylfida [mit]silic/o-krzemionka [chem]silik/o- krzem Si silik/at/o-krzemian, sylikat [chem]silqu/o-strąk,sstrączek [bot]silk/o-jedwab [maturalny]silko/raup/o-jedwabnik,gąsienica-jedwabnikasilogism/o-sylogizmsilogistik/o-sylogistykasiluet/o-sylwetkasilur/o-sum [icht]silv/o-las [wysokopienny,hodow--lany (p.forest/o)}silvi/o-gajówka,pokrzewka [orn]simbios/o-symbiozasimbol/o-symbolsimbolik/o-symbolikasimetr/a-symetrycznysimetr/o-symetriasimfiz/o-spojenie [med.simfoni/o-symfoniasimi/o-małpa [zoo]simil/a-podobnysimil/e-podobniesimil/ig/ar-upodabniaćsimoni/ar-świętokupczyć,-sprzedawać odpustysimpati/al/a-sympatyczny [odnoszący-się do sympatii]simpati/ar-sympatyzowaćsimpatik/a-współczulny,sympatyczny-[o nerwach (med}simpatik/o-nerw współczulny,-nerw sympatyczny [med.]simptom/o-symptomsimul/ar-symulować,udawaćsimultan/a-symultaniczny,jedno--
55
-czesny,równoczesnysin/o-łono [różne znaczenia]sinagog/o-synagogasinap/o-gorczyca [bot]sincer/a-szczery,dobrodusznysindik/o-syndyk,zarządca masy-upadłościowejsindrom/o-syndromsinekur/o-synekura,dobra -posadasingl/a-pojedyńczysingl/e-pojedyńczo, po-jednemusinglut/ar-szlochać ,łkać,-spazmować [mieć-czkawkę = hip/ar]singular/a-pojedyńczysingular/o-liczba pojedyńczasinior/(ul)/o-pan (przed nazwis--kiem);[pan=sior/o]sinior/in/o-panisinistr/a-lewy,lewostronnysink/ar-.zapadać się,-pogrążać się [w=ad],-osiadać na dnie;-tonąć [p. dron/ar]sinkop/ar-synkopować,tworzyć-muzykę synkopowąsinkretism/o-synkretyzm [ps/log]sinkretist/o-synkretystasinkron/a-synchronicznysinkron/ig/ar*-synchronizowaćsinod/o-synod [rel]sinod/al/a-synodalny [rel]sinodik/a-synodyczny [astr]sinonim/o-synonim [gram]sinoptik/a-synoptyczny,porów--nawczysinovi/o-maź stawowa [med.]sinovi/it/o-zapalenie błony-maziowej [med.]sintax/o-syntaks,składniasintez/ar-dokonywać syntezy-[także: chemicznej]sinton/a-dostrojony,nastrojonysinton/ig/ar-dostrajać,nastrajaćsinu/o-zakręt,wicie się-[drogi,rzeki,itp.]sinus/o-1.sinus [mat]-2.zatoka [med.]sinus/it/o-zapalenie zatok [med.]sior/(ul)/o-pan [p. sinjor/o]sior/in/o-pani [p. sinior/in/o]siren/o-syrena [alarm/mit];-[syrena (zoo)=duyong/o)]siring/o-strzykawkasiring/ag/ar-wstrzykiwać,zastrzyknąćsirok/o-sirocca [gorący wiatr-znad Afryki]sis-sześć [6]sis/ar-sykać,syczeć,gwizdać-przez zębysism/o-wstrząs sejsmiczny-[p.ter-ocil/o=wstrząs ziemi,-
- ter-trem/o=trzęsienie - ziemi]sismograf/o-sismograf,urządzenie do -rejestracji wstrząsów-sejsmicznychsismologi/o-sejsmologia,nauka o -wstrząsach sejsmicznychsismometr/o-sejsmometr,przyrząd do-pomiaru wstrząsów -sejsmicznychsismoskop/o-sejsmoskop,licznik-sejsmicznysistem/o-system [różne znaczenia]sistematik/o-systematykasistol/o-skurcz [(serca) med.]sistr/o-grzechotka staroegipskasitel/o-wiadro,kubełsitu/ar-być położonym,-leżeć [=jac/ar], -znajdować się [ =-trov/es/ar]situ/es/o-położenie,sytuacja -[= situacion/o]situacion/o*-= situ/es/osiv/o-sito,przetak[p.kribl/o]sive ..... sive.....-czy.....czy.....siz/ar-s/chwytać,z/łapać-[znienacka]siz/ar l’okazion/o-s/korzystać z okazjisizigi/o-syzygia:-1.moment najwięk-- szej lub najmniej-- szej odległości - planety od Ziemi-2.nów lub pełnia- Księżycaskabel/o-1.stołek,stopień- [w pojeździe],-2.podnóżekskabi/o-1.świerzb [choroba- skóry (med.)],-2.parchy [końskie,- psie (wet)];[p.t.- fav/o, tini/o]skabin/o-ławnik miejskiskabiozos/o-skabioza,drakiew[bot]skafandr/o-1.skafander,-2.ubiór nurka -[nurek = plunj/ist/o]skal/o-1.drabina-2.skalaskal/o-plak/o-podziałka [skali]skalar/o-skalarskalen/a-nierównoboczny- [stożek]skali/o-twarda skorupa-[żółwie,ostrygi]; -[skorupiaki = krust/o]skalp/ar-skalpować,pozbawiać-włosów wraz ze skórąskalpel/o-skalpel [chir]skand/ar-skandowaćskandal/ar-skandalizować,wywoływac-skandal/zgorszenie-
skandal/es/ar-zachowywać się skandalicz--nie/gorsząco,siać zgorszenieskapul/o-łopatka [med.];-[p. padel/o,spatul/o]skapulari/o-1.skaplerz [rel]-2.opaska biodrowa [med.]skarabe/o-skarabeusz,chrząszcz skaramuch/o-komit włoskich komediiskarif/ar-zdrapywać,nacinać naskórek-usuwać narośl na skórzeskarlat/a-szkarłatowyskarlatin/o-szkarlatyna [pat]skarsa-rzadki {=rar/a]skat/o-skat [gra w karty]skelet/o-szkilet,kościec [med.]skem/o-schematskeptik/a-sceptyczny,niedowierza--jący,powątpiewającyskeptik/ism/o-sceptycyzm,powątpiewanie,-niedowierzanieskerc/o-skerca,scherzo [muz]skerm/ar-walczyć białż bronią,-uprawiać fechtuneksket/ar-jeździć na łyżwachski/o-nartaski-kur/ar-biegać na nartachski-glit/ar-jeżdzić na nartach-ślizgać się na nartachskis/ar-szkicowaćskism/o-schizma,rozłam w -Kościele [rel]sklav/o-niewolnik [p. hilot/o]sklav/in/o-niewolnicasklerotik/a-sklerotycnysklerotik/(ul)/o-sklerotykskol/o-szkoła [różne znacz.]skolastik/o-scholastykaskoliast/o-interpretaor starych-drukówskilopendr/o-skolopendra [stawo--nóg jadowity]skop/o-cel [do którego się-dąży];[p.viz/o,aspir/oskorbut/o-szkorbut [pat]skori/o-żużelskorpion/o-1.skorpion [zoo],-2.Skorpioin [Zn.Zod.]skorzener/o-skorzenera,wężymord -[bot]skovel/o-1.wycior,szczotka- kominiarska,-2.szczotka do mycia- butelek,itp.skrach/ar-drapać,zeskrobywać,-[niebyt mocno i -głęboko [p.t.grat/ar,-skrap/ar]skrap/ar-zdrapywać,wyskroby--wać [aż do krwi[;-s/kaleczyć [p.grat/ar,-skrach/ar]skren/o-ekran -1.przy kominku (jako- ochrona przed-
56
- żarem ognia);-2.zasłona okienna- (jako ochrona przed- zbyt intensywnymświatłem)w pracow--ni lub atelier:-3.kino,telewizor-[uwaga;”Dicionario-di 10000 radiki” reje--struje formę skrin/o*-dla kina i telewizora]-skrib/ar-pisaćskrib/kusen/o-podkładka pod maszynę-do pisaniaskribo-mashin/o-maszyna do pisaniaskript/ar-tworzyć dzieła/utwory -literackie [p.verk/if/ar]skruful/o-gruźlica gruczołowa [pat]skrufulos/o-skrufuloza,odmiana mniej-groźnej formy gruźlicy-guczołowej (występuje-u dzieci) [pat]skrot/o-moszna [(med.) skrub/o-śrubaskrub/in/o-podkładka pod śrubę:-muterka,mutra [techn]skrupul/o-skrupuł,wątpliwośćskult/ar-rzeźbić [w kamieniu,drew--nie,gipsie itp.];-[p. glipt/ar]skult/ist/o-rzeźbiarzskultl//ur/o-rzeźba skuner/o-szkuner [rodzaj statku]skkur/ar-oczyszczać [pumeksem]skurel/o-wiewiórka [zoo]slam/o-szlam,mułslang/o-slang [jęz.]slang/ar-mówić slangiemsling/o-pętla,pętelka,węzeł/ek,-supeł/ekslip/o-1.nora,kryjówka-2.wsteczny obrót śruby- okrętowejslogan/o-slogan,hasłosluz/o-śluza [kanałowa na -rzece]smalt/o-smalta,błękit -królewski [chem]smerald/o-szmaragdsmeril/o-szmergiel,papier-ściernysnap/ar-gryźć [niezbyt mocno]-złapać zębamisnifl/ar-wciągać nosem,-pociągać nosemsnort/ar-sapać,parskać [koń]sobr/a-wstrzemięźliwy,-powściągliwy,umiar--kowany,trzeźwysoci/o-społeczeństwo,społe--cznośćsociet/o-stowarzyszenie,-towarzystwosociolog/o-socjolog-
sociologi/o-socjologiasocis/o-kiełbasasocis/eg/o-kiełbasa serwelatkasocis/et/o-kiełbaskasod/o-soda [=natr/o]sodomi/ar-uprawiać sodomię/-zoofilię]sodomi/o-sodomia,zoofilia sofa/o-sofasofism/o-sofizmsofist/o-sofistasofistik/o-sofistykasofit/o-1.podsufitka,-2.podniesienie łuku- kopuły [arch]sok/o-lemiesz [techn]sokl/o-1.cokół,-2.podstawa pod figuręsokurs/ar-pomagać [komuś/czemuś-uniknąć czegoś groźnego]sol/a-sam [jeden jedyny]sol/es/o-samotnośćsol/ist/o-solistasolan/o-psianka [grzyb]sold/ar-lutować na miękko[p.luf/-ag/ar.,bra/ar,weld/ar]soldat/o-żołnierzsole/o-sola,podeszwica [icht]sole/a muskol/o-mięsień łydkowy [med.]solecism/o-solecizm,błąd składniowysolen/a-uroczysty,podniosły,-solennysolen/aj/o-uroczystość,podniosłe-wydarzeniesolenoid/o-solenoida,cewka cylin--dryczna [techn/elektr]solfej/ar-śpiewać z nut,-ćwiczyć solfeżsoli/o-próg [różne znaczenia]solicit/ar-bezustannie prosić-[kogoś o coś ]solid/a -1.solidny,stały [nieciekły,- nielotny],-2.poważny,rzetelny,- uczciwy;mocnysolidar/a-solidarny,jednomyślnysoliped/a [ (/o)]-jednokopytny[zoo]solitar/a-sam [wyizolowany]soliter/o-1.diament pojedyńczo - oprawiony;-2.samotnik [gra jedno-- osobowa];-[uwaga:soliter [zoo}=-= teni/o]solstic/o-przesilenie dnia z nocąsolv/ar-rozwiązywać,rozstrzygać,-rozpuszczać t.chem]solvent/a-wypłacalnysomer/o-latosomit/o-wierzchołek,szczyt-[różne znaczenia]somnambul/a-somnambuliczny,-lunatyczny [ p.t,-lunatik/a]-
somnal/ar-być śpiącym,odczu--wać potrzebę spaniason/ar-1,brzmieć,dzwięczeć,-2.bić [zegar]sonat/o-sonatasond/ar-sondować {różne -znaczenia]sond/il/o-sondasonet/o-sonetsonj/ar-śnić,marzyć [we śnie]sonor/a-dźwięczny,donośnysoport/o-łożysko [techn];-[łożysko (anat./bot)=-= placent/o]sopran/o-sopransorb/o-jarzębina [owoć]sorb/ier/o-jarzębina [drzewo]sorbet/o-napój chłodzony-[mieszanina cytryny,-poziomek,likieru]sorc/ar-czarować,urzekaćsordid/a-brudnysordid/aj/o-brud [sens ogólny;-brud na skórze =-= kras/o]sordin/o-tłumiksorg/ar-troszczyć się,kłopotać-się,dbać [o kogoś/coś]sort/o-rodzaj,gatuneksospir/ar-westchnąć,wzdychaćsovaj/a-dziki [różne znaczen.]sovaj/(ul)/o-dzikus,dziki człowieksozi/o-sobowtórspac/o-przestrzeń,przestworzespad/o-szpadel,łopataspan/o-wióry,odpady,opiłkispaniel/o-spaniel [pies]spar/ar-oszczędzać,ciułaćspasm/o-spazmspat/o-spat [min]spatul/o-1.szpatułka,kopystka-2.łopatka (aptekarska itp.),-3.szpachla (murarska)spatul/o-ucel/o-warzęcha [orn]spec/o-gatunekspec/al/a-specjalny,gatunkowyspecifik/a-specyficznyspecimen/o-próbka,wzór,okazspegul/o-lustrospekt/ar-oglądać [spektakl]spektakl/o-spektaklspektr/o-1.spektrum,zjawa,widmo-2.widmo optycznespektroskop/o-spektroskopspektroskopi/o-spektroskopia,analiza-spektrowa /optycznaspekul/ar-spekulować [różne znacz.]spencer/o-spencer, krótka marynarka/-wdziankospens/ar-wydawać pieniądzesperm/o-spermasperm.if/ar-produkować spermęspermacet/o-spermacet [tłuszcz-z głowy kaszelotów]-
57
spermatore/o-samoistne wydalanie
spermyspic/o-przyprawa korzennaspik/o-kłosspin/o-kręgosłup [p.verter/al/a-kolon/o]spinat/o-szpinakspindel/o-wrzeciono [maszyny],trzpień-obrotowy;wałek [tech] spion/ar-szpiegować,śledzićspiral/o-spirala [techn];[ t.dla-kobiet-por. i.u.s.o,-pesari/o]spirit/o-duch [różne znacz.]spis/o-rozen [p.gril/o]splen/o-śledziona [med.]splen/it/o-zapalenie śledziony splenalgi/o-ból w śledzionie splendid/a-wspaniały,wielkisplin/o-splin,wisielczy-humorsplint/o-sztyft,trzpień,ćwieksplis/ar-spleść [liny],splatać,-łączyć[końcówki -elektryczne]split/o-drzazga [drewno,-szkło,metal]spok/o-szprycha [koła]spoliar-obrabować,ograbić,-obedrzeć [z czegoś]sponde/o-spondej [lit]sponj/o-1.gąbka [zoo],-2.gąbka [do mycia]spontan/a-spontaniczny,-samorzutnyspor/o-zarodnik [bot]sporang/io-zarodnia [bot]sporadik/a-sporadyczny,-dorywczy,przypadkowysporn/o-ostrogasport/ar-uprawiać sportyspot/o-1.plama [na skórze],-2.znamię [na skórze]spoz/(ul)/o-mąż,małżonekspoz/in/o-żona,małżonkasprat/o-szprotka [icht]spric/ar-tryskać,spryskiwać-[płynem]spring/ar-rzucać się z impetem [na-kogoś/coś],skoczyć {na /-do];dobieć,przybiecspros/o-pęd,latorośl [bot]spul/ar-zwijać,nawijać na szpulęspum/o-pianaspum/if/ar-pienić się;produkować pianęsput/ar-pluć,spluwać śliną;-[pluć,spluwać flegmą =-= expektor/ar]squadr/o-kątówka,kątownica[techn]squal/o-koleń [rekin jadalny (zoo)]squam/o-łuska [ryb i innych zwierząt]squat/ar-siedzieć w kuckisquil/o-cebulica [bot]stab/o-sztab [wojsk]-
stabil/a-stabilnystabl/o-1.pomieszczenie dka- zwierząt gospodarskich =- = obora-2.stajniastac/ar-stawać;staćstacionar/a-stały,stacjonarnystadi/o-1,stadium [różne znaczenia ]-2.faza rozwojowa,-3.stan przejściowy;-4.stadion atletycznystagn/ar-1.stać w miejscu/ bezruchu,-2.wykazywać staagnację/- brak postępustal/o-stalstalagmit/o-stalagmitstalaktit/o-stalaktyt stamin/o-pręcik [męski organ -seksualny u roślin(bot)]stamp/ar-stemplować,pieczętować-[p. estamp/ar]stamp/il/o-pieczęć,stempel [urządzenie-do stemplowania]stamp/ur/o-stempel,pieczęć -[=wynik stemplowania]stan/o-cynastan/foli/o-cynfoliastanc/o-strofka,zwrotkastand/ar-czuć się,znajdować-się w dobrym staniestand/o-stan [zdrowia];statusstandard/o-sztandar,chorągiewstang/o-sztanga,sztaba,drąg,-pręt,drzewcestapeli/o-stapelia,sukulent [bot]stapl/o-skład,magazyn,plac-składowy;hurtowniastarch/ar-krochmalić,usztyw--niać [krochmalem]starch/iv/o-krochmal,usztywniaczstarost/o-starostastart/ar-1.startować,rozpoczy-- nać start,-2.ruszyć {do przodu],-3.zafunkcjonowaćstarter/o-starter,dający znak -do startaustart/il/o-starter [urządzenie]stat/o-państwo;stan [w-Ameryce]statik/o-statyka statistik/o-statystykastativ/o-statywstator/o-stator;stojan [techn]statu/o-statua,posągstatur/o-statura,budowa ciałastatut/o-statutstearin/o-stearynasteb/ar-stebnować [szyć-specjalnym ściegiem];-pikować,przeszywaćstek/ar-penetrować [coś ]-za pomocą ostrego-narzędzia;wepchnąć,-
-wsadzić [do wewnątrz]stel/o-gwiazda [różne znaczenia]stel/ar/o-gwiazdozbiórstelari/o-gwiazdnica [bot]stelt/o-szczudłostelt/ier/o-1.szczudlarz [człowiek- chodzący na szczudłach],-2.ptak z rodziny brodzącychstenograf/ar-stenografowaćstenografi/o-stenografiastentor/o-stentor [człowiek o silnym,-doniosłym głosie]step/o-stepster/o-metr sześcienny / kubikstereografi/o-stereografia [rysunek-perspektywiczny]stereo/kamer/o-stereo kamerastereoskop/o-stereoskopstereotip/ar-1.stereotypować [drukować- specjalną metodą],-2.tworzyć stereotypysteril/a-sterylny,wyjałowionysterk/o-obornik[(=nawóz naturalny);-nawóz sztuczny =dung/o]sterko/skarabe/o-nawoźnik,żuk,krówka
[ent]stern/ar-rozpościerać,rozściełać,-rozkładaćsternum/o-mostek [med.]sternut/ar-kichaćstertor/ar-charczeć,charchotać,-rzęzićstertor/o-charczenie,charchot,-rzężeniestetoskop/o-stetoskopstif--tworzy koligację rodzinną-bez więzów krwistif/frat/o-brat przyrodnistif/matr/o-macochastif/patr/o-ojczymstif/a-przyrodnistift/o-sztyft,trzpień,ćwiekstigmat/o-stygmat,piętnostil/o-styl [różne znacz.]stilet/o-sztyletstilistik/o-stylistykastilobat/o-stylobat,cokół,-podstawa kolumnystimul/ar-stymulować,pobu--dzać,podsycaćstip/o-źdźbło,łodyżka (bot)stipendi/o-stypendium,zapomoga-dla studentastipit/o-pień,pieniekstiptik/a-tamujący krewstipul/ar-warunkować,stawiać-warunkistiv/ar-rozmieszczać ładunki-w ładowni statkustof/o-materiał,tkanina-[p. drap/o ]stoik/a-stoicki,spokojnystok/o-zapas towarów [będą--cych aktualnie w -
58
-magazynie];magazynstol/o-stułastomak/o-żołądek [med.]ston/o-kamień [lużny];-[kamień (zwarty) =-= petr/o]ston/ag/ar-u/kamienowaćston/oz/a-kamiennystop/ar-stopować,zapychać/-zatykać (dziury);-tamować; [wyraz-medyczny=obtur/ar]stop/il/o-zatyczka,kołek,czop.-tampon[=tampon/o,-obtur/il/o]stor/o-sztora,zasłonastorax/o-storaks [balsam]stoter/ar-bełkotać,jąkać się [z podowu-a/ emocji,strachu,-b/ niezmajomości (języka,- tematu,itp.)]strab/a-zezujący,mający zezastrab/(ul)/o-zezowaty {człowiek]strad/o-ulicastrand/ar-gruntować,sięgać dnastrangul/ar-dławić,dusić [za gardło];-[p. sufok/ar]]stranj/a-dziwny,osobliwystranj/(ul)/o-dziwakstranjer/a-obcystranjer/(ul)/o-obcy człowiek,obcokrajo--wiec [=exter/land/an/o]strapad/ar-męczyć [(kogoś) podnosząc-do góry za pomocą kołowro--tka lub innego urządzenia,-gwałtownie spuszczając w-dół,aby cierpiał jak -najdotkliwiej]stras/o-stras [=imitacja klejnotów];-świecidełko,sztuczny-klejnotstrat/o-warstwa,pokład [geol]strateg/o-1.dowódca armiigenerał - [w Starożytnej Grecji]strategi/ist/o-strateg współczesnystrek/o-kreska strek/iz/ar-kreskować,robić kreskistreptokok/o-paciorkowiec [bakt]stret/a-wąski;ciasnystret/aj/o-cieśnina morskastri/o-1.bardzo wąski rowek[tech]-2.pasek,pasmo,taśma[ t.-magnetofonowa]strid/ar-1.piszczeć [=pipi/ar],-2.wydawać nieprzy-- jemny,ostry głos = - = skrzeczećstrig/o-sowa [orn]strigl/o-zgrzebło [do czyszcze--nia konia]strik/ar-strajkować,odmawiać-pracystriknin/o-strychninastrikt/a-1.ścisły,dokładny,-
-2.obcisły,opiętystroboskop/o-stroboskopstrof/o-strofkastroko-1.uderzenie [nagłe],- cios,cięcie,-2.wylew do mózgu -[med.]-3.figiel,kawał-4.kości[=gra w kości- p.kub/o]stronci/o-stront Sr [chem]strop/o-gruba lina służąca-do takielunkustruch/o-struś [orn]struktur/o-struktura [różne -znaczenia]strum/o-wole,powiększona- tarczyca [(=tiroid/o),-wole ptaka=krop/o]student/o-studentstudi/ar-studiowaćstuf/ar-dusić potrawę [kul]stuk/o-tynk,zaprawa tynkowastuk/iz/ar-tynkować,nakładać -tynkstul/o-krzesłostul/eg/o-fotel [= fotel/o ]stul/eg/o long/a-szezlong,kozetkastult/a-głupi;tępystult/(ul)/o-głupek,głupieć;tępakstump/o-1.kikut (kończyny) [med.];-2.pień (drzewa=trunk/o,]-3.ogryzek (owocu);[p.ajut/o]strunt/ar-karłowacieć,przestać -normalnie rosnąćstup/o-pakuły;kłakistupid/a-tępy,głupi [umysł./psych.]stupor/ar-być odrętwiałym,obojętnym,-siedzieć w bezruchustupor/o-odrętwienie,drętwota,-bezruch,zobojętnienie-[p. torpor/ar]sturg/o-jesiotr [icht]sturm/o-sztorm,nawałnica,wichurasturn/o-szpak [orn]stuv/o-suszarniasu-sięsu/a-swójsub-podsubaltern/a-najniższy[w swej kategorii],-podległy,poddany,zależny,-podwładny,,podporządko--wanysubis/ar-znosić cierpliwie,wycierpieć-wytrwać,wytrzymać [próby,-przeciwności itp.]subit/a-nagły],niespodziewanysubit/e-nagle,niespodziewaniesubjekt/o-1.podmiot [gram],-2.przedmit przeżywania-3.subiekt [sprzedający]subjuntiv/o-tryb łączący [gram]sublim/a-subtelny,szlachetny,-wysublimowany-
sublim/ar-sublimować,uszlachetniać-[t.chemicz],uwznioslaćsubmers/ar-zanurzać,zatapiać,-zagłębiać [w wodę]submis/ar-podd(wa)ć,uzależ--niać,ujarzmiaćsubmision/ar-licytować się,licyto--wać ofertysubordin/ar-podporządkować,suborn/ar-podkupować,dawać-łapówki,”smarować”subrept/ar-wyłudzać,uzyskiwać,-otrzymywać,dostawać -[podstępem/subrept/aj/o-wyłudzenie,otrzyma--nie [podstępem]subret/o-subretka,(sprytna) -pokojówkasubsidi/ar-subsydiować,poma--gać finansowo;-sponsorowaćsubstanc/o-substancja [różne -znaczenia]substantiv/o-rzeczowni [gram]substistuc/ar-podstawiać,zastępo--wać (jdnego drugim):-{zastępować (spełniać -czyjąś funkcję ) =-= remples/ar]substsitut/o-substytut,pełnomocnik,-zastępcasub/tas/o-spodeksub/ten/ar-podtrzymywaćsubterfuj/o-wybieg,wykrętsubtil/a-subtelnysub/urb/o-przedmieście -[p.pre/urb/osubvencion/ar-subwencjonować,-pomagać finansowosubvers/ar-podkopywać,podrywać-[zaufanie]suced/ar-postępować bez przerwy,-stale iść zasuces/ar-odnosić/osiągać sukces,-mieć powodzenie,udawać -sięsuci/ar-troszczyć się.niepokoić się-[o = pri ; [p.sorg/ar]sudari/o-ścierka używana do wycie--rania spoconej twarzy-[głównie używali Starożytni-Rzymianie]sudor/o-potsudor/if/ar-pocić się,wydzielać potsudor/if/iv/o-środek przeciwpotnysufic/ar-wystarczaćsufix/o-sufiks,przyrostek [gram]sufl/ar-1.podpowiadać,szeptać-2.wypuszczać powietrze-3.dmuchać,wiaćwufok/ar-dusić,zdusić,zdusić,-stłumić [p.strangul/ar]cufr/ar-cierpieć [z powodu]sufragan/o-sufragan [rel]-
59
sufraji/o-1.wstawianie się [ za kimś/- czymś],-2.modlitwa do świętych - w różnych intencjachsugest/ar-1.sugerować,-2.poddawać działaniu- sugestsii [med.]suk/o-sok [pitny robiony z-różnych owoców [p.saft/o]sukomb/ar-ulec,ulegać,upadać,-podlegaćsu-kontre-dic/ar-mówić przeciwko
samemu-sobie;samooskarżać się,-poddawać się samokrytycesukr/o-cukiersukr/oz/a-cukrowy,cukrzanysukumb/o-zmora nocna [pod posta--cią kobiety zniewala-mężczyżn do odbycia -z nią stosunku stosunku-seksualnego(p. inkub/o)sukurs/ar-wstrząsać,potrząsaćsul/o-ziemia,grunt;podłogasul/o-plank/o-podłogasulf/o-siarka S [chem]sultat/acid/o-kwas siarkowy [chem]sulf/it/o-siarczyn [chem]sulk/o-bruzda,rowek;-zmarszczkasultan/o-sułtansum/o-sumasum/ig/ar-sumowaćsumn/ar-wzywać,pozywać do -sadusun/o-słońcesun-flor/-słonecznik [=heliant/o,-tornasol/o]sundi/o-niedzielasuol/o-podeszwa,spód butasup/o-zupasupe/ar-jeść kolację,wieczerzać-[p. dejun/ar,dine/ar]supe/o-kolacja;wieczerzasupe/o sant/a-ostatnia wieczerzasuper-nad,ponadsuper/a-wyższysuper/ese/ar-przewyższać,górowaćsuperb/a-wspaniałysuperfetacion/o-uformowanie się drugie--go płodu nad płodem-pierwszym upprzednio-poczętym [med.]super/flu/a-zbędny,zbyteczny,-nadmiernysuperior/a-przewyższający [wszyst--kich i wszystko]superlativ/o-stopień najwyższysuperstic/-zabobon-[przesąd = pre-judik/o]supin/o-supinum [gram,łacińska]suple/ar-zastępować kogoś w-pełnieniu czyichś -obowiązków-
suplement/o-suplemet,dodateksuplik/ar-pokornie błagać/prosićsuport/ar-podtrzymywać.znosić [coś],-wytrzymywać [coś]supoz/ar-przypuszczać,zakładać,-suponowaćsupozitori/o-czopek [med.]supr/a-będący na górze/na wierzchusupres/ar-ściskać,przygniatać,-uniemożliwiać egzystencjęsur -na [powierzchni (na-(powierzchnię) = ad sur]sur/o-łydkaa [med.]surd/a-głuchy [niemy = mut/a]surd/(ul)/o-głuchy {człowiek]surd/mut/a-głuchoniemy [przym]surd/mut/(ul)/o-głuchoniemy [człowiek]surd/ega-głuchy jak pień -[ t.= stone surda]surfac/o-powierzchniasur/kresk/aj/o-narośl surkrut/o-kiszona kapustasurmen/ar-przemęczać [się]sur/nom/o-przydomeksur/nom/ach/o-przezwiskosurogat/o-surogat,namiastkasurplis/o-komża [rel]surpriz/ar-sprawiać/ (z)robić -niespodziankęsur/sju/o-dodatkowy but;kaloszsurtut/o-surdut [p. redingot/o]survey/ar-1.kontrolować [przez-baczenie na rzecz-powierzoną];-2.sprawować nadzórsuspekt/ar-podejrzewać,posądzaćsuspend/ar-zawieszać,suspendować-odroczyćsuspens/ar-zawieszaać [pełnienie-urzędu,funkcji]suspensori/o-opaska brzuszna,-opaska moszny [med.]susten/ar-podtrzymywać,pomagać-[t.finansowo=subsidi/arsustracion/ar-odejmować [mat]sustrakt/ar-sprzeniewierzać,defrau--dować[=fraud/ar];-ukraść [=furt/ar]susur/ar-szeleścić,szemrać,cicho-szeptaćsut/ar-szyć [na maszynie]sut/mashin/o-maszyna do szyciasutan/o-sutanna [rel]su-ten/o-postawa,trzymanie się;-tężyznasuveren/a-suverenny,wolny,-niezależny,niepodległyswabr/o-mop [specjalna szczotka -do mycia (szorowania)-podłóg]-
T
ta [=ita]-ten [przyim]tabak/o-tytoń,tabaka-
taban/o-bąk [orn]tabel/o-tabela.tablicatabernakl/o-tabernakulum [rel]tabl/o-stółtabler/o-deska rozdzielcza [mot]tabu/o-tabu,świętość,rzecz-nietykalnatabul/o-1.deska drewniana,-2.tablica [t.szkolna]-3.półka [przedzielająca- w bibliotece, itp]taburet/o-taboret,stołek,stołeczektac/ar-nic nie mówić,milczeć-[p.t.silencartaft/o-tafta [tkanina]takimetr/o-tachometr,liczniktakt/o-1.takt [muz],-2.takt [zachowanie]taktik/o-taktykatala-taki;tamtentalent/o-talent [różne znaczenia]tali/ar-wycinać,wyrzynać,szyć-wg miary/wzorutali/o (*)-tal Tl [chem]talior/o-krawiectalisman/o-talizmantalk/o-talktalon/o-pięta [med.]talp/o-kret [zoo]talus/o-pochyłość,nachylenie,-nasyp [drogowy/kolejowy]talveg/o-łożysko doliny tam... kam-tak... jaktamarind/o-tamardynowiec,powiklak-indyjski [bot]tamarisk/o-tamaryszek [bot]tambur/o-bęben [t.techn]tamburin/o-tamburyn [muz]tamen-jednak,jednakżetampon/o-tampon/zatyczka,podkładkatamtam/o-tamtam[instrument muzyczny]tanacet/o-mlecznica [bot]tan/o-garbniktan/ag/ar-garbować,wyprawiać [skórę]tandem/o-tandem,zespół dwuosobowytang/ar-1.kołysać się [o statku - od dzioba- do tyłu i z powrotem]-2.kołysać się (tańczyć) w rytm- tanga;tańczyć tagnotangent/o-tangens [mat]tanin/o-tanina [farba]tank/o-1.czołg,tank [wojsk]-2.zbiornik wodnytant/a-taki tantal/o-tantal [chem]tap/ar-gwintować,nagwintować,robić
gwintytap/il/o-gwintownica [techn]tapet/o-tapetatapioka/o-tapiokatapir/o-tapir [zoo]tapis/o-dywan,kobierzectapot/ar-pukać,opukiwać [med.i.techn]tar/o-tara,waga opakowania-
60
tarantel/o-tarantela [taniec]tarantul/o-tarantula [zoo]tard/a-późnytard/es/ar-być zbyt późno,przyjść zbyt
późnotard/ig/ar-opóźniać,spóźniaćtard/esk/ar-spóźniać się,opóźniać siętardigrad/o-niesporczak [zoo]tarif/o-taryfatarin/o-czyżyk [orn]tarok/o-tarot [gra w karty]tars/o-stęp [część nasadowa-stopy]; [anat]tart/o-tort,ciastotartan/(stof)/o-tartan,materiał do
wykładania-bieżni,skoczni itp.]tartar/o-1.kamień nazębny [med.]-2.kamień kotłowy [tekn]tas/o-filiżankatask/o-zadanie [do wykonania]tast/ar-testować,próbować,-szukać [przez macanie]tatu/ar-tatuować,nanosić tatuażetaumaturg/o-cudotwórcataumaturgi/o-cudotwórczośćtaur/o-1.byk.tur [zoo]-2.byk [Zn.Zod]tautologi/o (*)-tautologia,[nauka o -śmierci/umieraniu]tavern/o-tawerna,zajazd,gospoda-wyszynk,oberża.knajpatax/ar-taksować [nakładać-podatki]taxi/o-taksówkataximetr/o-taksometr[licznik taksi]taxus/o-cis [bot]tay/o-taliate/o-herbatate/eri/o-herbaciarniate/ier/o-krzak herbatyte/o-roz/o-róża herbacianateatr/o-teatrted/ar-nudzić,zanudzać,nużyćteg/ar-obijać,pokrywać,powle--kać,oblekaćtegul/o-dachówkategument/o-1.powłoka zarodka[med -2.osłona zalążka [bot]teism/o-teizm [wiara w Boga]teist/o-teistatek/o-drzewo tekowe [bot]teko-lign/o-drewno tekoweteknik/o-technikateknik/ist/o-technikteknologi/o-technologiatekt/o-dachtel/o-przepierzenie,parawan telefon/ar-telefonowaćtelefon/il/o-telefon[aparat telefoniczny]telefoni/o-telefoniatelegraf/ar-telegrafowaćtelegram/o-telegram [p.depesho]-
teleologi/o-teleologia [nauka o celowości
świata]telepati/o-telepatiateleskop/o-teleskopteleskop/um/ar-badac/sledzić ciała
niebieskie za-pomocą teleskoputelur/o-telur Te [chem]tem/o-temattemat/o-temat [muz.,gram]temp/o-czas [t.gram]temp/op/e-czasowo,od czasu do czasutemperar/a-ryzykowny,ryzykującytemper/artemperować[się],miarkować[się],-łagodzićtemperament/o-temperamenttemperatur/o-temperaturatempest/ar-trwać [o burzy,wichurze]tempest/o-burza,nawałnica,wichuratempl/o-świątyniatempor/o-skroń [med]temporal/o-kość skroniowa [t.temporala
osto]temporis/ar-oczekiwać/wyczekiwać na
dogodny-momenttempr/ar-malować temperąten/ar-trzymać [szerokie znaczenie]tenac/a-lepki,spoistytenali/o-obcęgi,szczypce,kleszczetench/o-leszcz [icht]tend/o-namiottendenc/ar-być tendencyjnym
/stronniczymtendin/o-ścięgno [anat]tendr/o-tender,węglarka parowozutenebr/o-ciemność,mroktenebr/oz/a-ciemny,mrocznytener/a-łagodny,delikatny,o miękkim
sercuteni/o-tasiemiec,soliter [med,zoo]tenis/o-tenistenon/o-czop,wpust,trzpień techn]tenor/o-tenor,śpiewak tenorowy [muz]tens/ar-napinać,naciągać,naprężać,-wyprężaćtensor/o-1.tensor [w matematyce],-2.mięsień napinającytent/ar-kusić,namawiać [kogoś] -do złegotent/(ad)/o-kuszenie,namawianie -do zlegotent/er/o-kusicieltentakul/o-czułek,macka [zwierzat]tenu/a-cienki,delikatny,drobny,-mikroskopijnyteodolit/o-teodolit [astr]teogoni/o-teogonia [nauka o-pochodzeniu bogów]teokrat/o-teokratateokrati/o-teokracja[rządy księży]teologal/a-teologiczny~/a vertui-cnoty teologiczne =-
-wartości chrześcijańskieteologi/o-teologiateorem/o-teoremat,twierdzenie -logiczne [log]teori/o-teoriateozofi/o-teozofiatepid/a-letni,lekko ciepłyteplic/o-oranżeria,cieplarniater/o-ziemia [p.sulo]ter/karbon/o-węgiel ziemnyter/pom/o-ziemniak,kartofelter/ocilo =
{-wstrąsy/trzęsienia = ter/trem/o {-ziemi [p.sismo]terakot/o-terakotaterapi/o-terapiaterari/o-terariumterapeutik/a-terapeutycznyterapeutik/o-terapeutykaterapeut/o-terapeutateras/o-tarasteratologi/o-teratologia (nauka o
ułomnosciach);-formy wyjątkoweterc/o-tercjaterceron/o-terceron[mieszaniec bialego- osobnika z metysem]tercet/o-tercet [muz]terciar/a[febro]-[gorączka ]powtarzająca
się-co trzy dniterebint/o-drzewo,z którego uzyskuje -się terpentynę [p.terpentino]teren/o-teren,obszarteriak/o-odtrutka [lek przestarzały]terin/o-waza do podawania posiłkówteritori/o-terytorium,term/o-terma,gorące źródłotermin/o-termin,okrestermin/ar/o-terminarztermit/o-termit [zoo]termoelektr/o-termoelektrycznośćtermodinamik/o-termodynamikatermograf/o-termograf,urządzenie
rejestrujące -ciepłotermokemi/o-termochemiatermologi/o-termologia,nauka o ciepletermometr/o-termometrtermometri/o-termometria,mierzenie
ciepłatermoskop/o-termoskop,wkaźnik ciepłotytermostat/o-termostattermoterapi/o-termoterapia,leczenie
ciepłemteror/ar-przerazić się,strwożyć sięteror/ig/ar-czynić strasznym,przerażać
[kogoś]terpentin/o-terpentyna [p.terebinto]test/o-świadektestace/o-skorupiak [zoo]testament/ar-zapisywac w
testamencie,przeka--zywać ostanią wolę testamentemtestikul/o-jądro męskie [med]-
61
tetan/ar-mieć tężca,zarazić się tężcemtetan/o-tężec [med.]tetraedro-tetraedr,czterościan [geom]tetragon/o-szpinak nowozelandzki, -czworonóg [bot]tetrark/o-tetrarchat etras/o-głuszec [(rodzina),-[p.,urogalo]tex/ar-tkaćtex/er/(ist)/o-tkacztext/o-teksttez/o-tezati [=iti]-ci [zaim]tiar/o-tiaratibi/o [med]-piszczel,kość goleniowa tif/o-tyfus,dur brzuszny [pat]tifon/o-tajfun tigr/o-tygrys [zoo]tik/ar-mieć tiki [nerwowe]tiktak/ar-tykać [ zegarze]til-aż [do]til revido-do widzenia,do ponownego- zobaczenia [się]tild/o-tylda ~tili/o-lipa [bot]tim/ar-bać się,lękać się,-obawiać się[ p.pavorar]timbal/o-kotły [muz]timian/o-tymianek,macierzanka timid/a-bojaźliwy,lękliwy,-nieśmiałytimon/o-dyszeltimpan/o-1.werble [muz]-2.błona bębenkowa .- ucha [med.]timus/o-grasica [med.]tin/o-cebrzyk,kadźtindr/o-hubka,krzesiwotine/o-mol [ent]tini/o-świerzb [choroba wlosów-=kołtun],[pat];[p.skabi/o]-[ p.skabio]tinkl/ar-brzmieć,dźwięczeć,-dzwonić,wydawać -dźwiękitint/ar-farbować [tkaniny,-przędzę]tip/o-1.typ [wzór,model,- gatunek,rodzaj], -2.czcionka drukarskatipograf/ar-pisać literami/czcionkątipul/o-koziułka [insekt]tir/ar-ciągnąć,pociągaćtirad/o-tyrada,deklamacja teatralna;-recytacja roli ubocznejtirali/ar-iść/atakować tyralierątirali/o-tyralieratiran/o-tyrantiroid/a-tarczycowytiroid/o-tarczyca,gruczoł tarczycy [med.]tirs/o-tyrs [laska Dionizosa]tisu/o-tkanka [bio]titan/o-tytan [mit/chem]titil/ar-łaskotać,lechtać-
titr/ar-1.miareczkować,poddawać próbie,- ustalać zawartość w roztworze-2.poddawać próbie zawartości - kruszcu [złota,srebra,itd.]titr/ur/o-1.zawartość kruszcu szlachetnego
-[w monecie,złocie,itp.],-2.próba [złota,itp.]titul/o-tytułtitul/iz/ar-tytułowaćtizan/o-napar z ziół [p.dekokto]to [=it o]-totoal/o *-ręczniktof/o-tuf,martwica [min]tog/o-toga [różne znaczenia]tok/o-specjalny rodzaj kapelusza z - wstążkami [aksamit/jedwab]tol/o-blachatold/o-plandeka używana do -nakrywania dyliżansów,.-statków.itp.toler/ar-tolerować.tom/o-tom [książki]tomat/o-pomidor [bot]tomb/o-gróbtomb/ey/o-cmentarz [p.nekropolo]tombak/o-tombaktombol/o-tombola [rodzaj loterii]ton/o-ton.brzmienie,dżwięk;-odcienton/iz/ar-tonizować,modulować tond/ar-ciąć,krajać[nożyczkami]; -strzyc [wlosy,trawe]
tond/il/o-nożyczkitondr/ar-grzmiećtonik/a-tonicznytonsil/o-migdałek,migdał [med];-[p.mandelo=migdał (bot]tonsil/it/o-zapalenie migdałów [pat]tonsur/o-tonsuratop/o-mars (kosz),bocianie -gniazdo na statku-[do obserwacji ladu]topaz/o-topaz [min]topografi/o-topografiatopologi/o-topologiator/o-1torus,armila [geom]-2.profil półokrągły w - podstawie kolumnytorak/o-klatka piersiowa [med.]torch/o-żagiew,żnicztord/ar-skręcać,wykręcać,wyżymaćtord/il/o-skręcarka;wyżymaczka -[reczna]tordo-mashin/o-wirówka[ w pralce .-automatycznejtoreador/o-toreadortorent/o-potok,strumień [różne -znaczenia]torf/o-torftori/o-tor Th [chem]torid/a -bardzo gorący [klimat]torin/o-czyżyk [orn]-
torment/ar-męczyć,torturowaćtorn/ar-toczyć,obrabiać [za-pomocą obrabiarki]torn/il/o-obrabiarkatorped/o-torpedatorpor/ar-spowodować odręt--wienie,spowolnić ruchy-[p.stupor/ar]tors/o-torstort/o-pasztettortug/o-żółw [zoo]tost/ar-wznosić toasttost/o-toasttot/a-cały,całkowitytoxik/a-toksycznytoxikoligi/o-toksykologiatoxin/o-toksynatra-przez,poprzez,na wskroś,-na wylottrab/o-belkatrac/o-ślad,trop,poszlakatracion/o-trakcja[elektr,pociagów]tradicion/ar-przekazywać tradycję/fakty,-zwyczaje,itd.traduk/ar-tłumaczyć,robić tłumaczenie-[de=z;ad/(en)=na]traduk/ur/o-tłumaczenietrafik/o-ruch ulicznytragikant/o-tragant [bot]tragedi/o-tragediatragedi/if/ar-1.pisać tragedie-2.powodować tragediętragikomedi/o-tragikomediatrahiz/ar-zdradzać,nie dotrzymy--wać tajemnicy/wiarytrahiz/er/o-zdrajcatrait/o-rys,cecha charaktery--styczna,właściwośćtrajektori/o-trajektoriatrak/ar-polować na dzikie zwie--rzeta osaczajac je;trak/(ur)/o-polowanie z nagonkątrake/o-tchawica [med]trake/it/o-zapalenie tchawicytrakeotomi/o-usunięcie tchawicy [med]trakt/ar-traktować,postępować, -obchodzic sie [ z czyms-lub kims]traktat/o-traktat,umowa,układtraktor/o-traktor,ciągniktram/o-tramwajtrampl/ar-stąpać ciężko;deptać-trampolin/o-trampolinatran/ar-ciągnąć,wlectranc/ar-być w transie,(być na haju)trancendant/a-transcendentny,niezwykły,-niedoścignionytranch/ar-kroić,ciąć [nożem]tranch/il/o-nóżtranche/o-okop,przekop,rów [t.wojsk]tranquil/a-spokojny,łagodny -[p.quieta]trans-za,poza [z tamtej strony], -po tamtej stronie,na dru--
62
-ga strone [Atlantyku]trans/bord/ar-przeładowywać[ na drugi]transfer/ar-transferować,przenosićtransfigur/ar-zmieniać figurę/twarztransform/ar-transformować,przeista--czać,zmieniać formętransformator/o-transformatortransit/ar-przewozić,wysyłać -tranzytemtransitiv/a-przechodni [gram]transistor/o-tranzystortranslac/ar-przenosić się[z miejsca na
miej--sce],przeprowadzać się;przesu--wać się,przekładać [coś]trans/loj/ar-przeprowadzać [się],zmieniać -mieszkanietranslucid/a-przezroczystytransmigr/ar-emigrować [do innego
miejsca]transmis/ar-1.transmitowac,przekazywać - [za pomocą fal radiowych]-2.przekazywać genetycznie transmut/ar-przekształcać [pierwiastki]trans/ocean/a-transoceanicznytranspar/ar-przeświecać,prześwitywaćtransparent/o-1.transparent,-2.przeświecający obraztranspir/ar-wyparowywać [przez-skórę];[nigdy:sudorifar]transport/ar-transportować,przewozićtransportar su-udawać się [do domu]trans/poz/ar-przełożyć/położyć w-inne miejsce;przesadzać [w inne- miejsce];transponować [muz]trans/skrib/ar-przepisywaćtransubstanci/arprzekształcać,przeobrażać,-przemieniać [rel]transvers/a-poprzecznytrans/viv/ar-przeżyć [kogos]trap/o-trap,zapadnia [teatr]trapez/o-trapeztras/ar-rysować,szkicowaćtrat/ar-trasować,ciągnąć weksel,-wystawiać tratętrat/o-trata,weksel ciągnionytrat/ant/o-tratant,wystawiający wekseltrat/at/o-tratat, [na którego wystawiono
weksel] traumat/o-uraz [med.]~/o psikal/a-uraz psychiczny [med.]travesti/ar-przebierać siętra/viv/ar-przeżyć,przecierpieć,doży--wać;przeżywać [coś]tre-bardzotref/o-trefl,żołądź [w kartach]trek/o-koleina; tor kolejowytrelich/o-drelich [ubranie robocze]treli s/o-krata drucianatrem/ar-drżeć,trząść się,dygotaćtrema/o-znak graficzny nad literątremol/o-tremolo [muz]tremp/ar-moczyć,namoczyć,-
-zamoczyc [w wodzie]tremul/o-osika [bot]tren/o-pociąg,kolej[=fervoyo]trepan/o-trepan [wiertło do-trepanacji czaszki]trepid/ar-kołysać,trząść [jak na -na statku]tres/o-treska [z włosów]tresay/ar-przewiercać,przeboro--wywactrest/o-stelażtrezor/o-skarb [różne znaczenia]trezor/ey/o-skarbnicatri-trzytri/o-trio;trójkatri/angul/o-trójkąt [geom]tribon/o-trybuntribu/o-plemię,szczeptribun/o-trybuna [dla mówców]tribunal/o-trybunał,sądtribut/ar-płacić danimę/haracztribut/o-danina,haracz[p.extorsuro]triceps/o-tryceps [potrójny muskuł]tricikl/o-rower trójkołowytrident/o-trójząb Neptunatrifoli/o-koniczyna [bot]triftong/o-trzyzgłoska [gram]trigonometri/o-trygonometriatrikin/o-trychina,włosień [med.]trikinos/o-trychinoza,włośnica [med.]tri-korn/o-trójróg,specjalny kapelusztrikot/ar-robić na drutachtrikot/il/o-drut [do robót na drutach]tril/ar-trelować,śpiewać trele [muz]trilion/o-trylion (1000000/3)trilobit/o-trylobit,trójpłatowiec-[zwierzęta wymarłe [paleont]trilogi/o-trylogiatri-mast/o-trójmasztowiec [statek]trimestr/o-trymestrtrinomi/o-trójmian [mat]trip/i-flaki,flaczki [kul]triplikat/o-triplikattriptik/o-tryptyktrirem/o-tryrem [statek z trzema rzędami-wioseł]trism/o-szczękościsk [pat]trist/a-smutnytriton/o-tryton [zoo]tritur/ar-sproszkować [przez ścieranie-lub ściskanie]triumf/ar-triumfowaćtriumvir/o-członek triumwiratutriumvir/ar/o-triumwirattrivial/a-trywialnytro-zbyt,tro/a-zbytni,nadmierny,przesadnytro/e-zbytnio,nadmiernie,przesadnietrofe/o-trofeumtroglodit/o-troglodyta,jaskinowiectrole/o-pałąk [w tramwaju,lokomotywie-elektrycznej]tromb/o-trąba [powietrza,wody]trombon/o-puzon [muz]-
tromp/ar-oszukiwać,zwodzić,-wyprowadzac w pole-[p.subreptar]tron/o-trontron/iz/ar-wprowadzać na tron,-osadzac na tronietrop/o-figura retorycznatropik/o-tropiktropism/o-tropizmtrot/ar-biec kłusem/truchtemtrotuar/o-trotuar,chodniktrov/ar-znajdować,znaleźćtru/o-dziura,dziurkatru/ig/ar-robić dziurki,perforować-[=perforar]trubadur/o-trubadurtrubl/ar-niepokoić,wzniecać -niepokójtrufl/o-truflatruism/o-truizmtruk/o-truck,przyczepa do -przewozu pojazdów i -innych towarówtrul/o-szpachla,kielnia murarskatrump/o-triumf,atut w kartachtrumpet/o-trąbkatrunk/o-tułów;kadłub,pieńtrup/o-trupa,zespół[teatr],oddział-[wojska]trust/o-trust [handl]trut/o-pstrąg [icht]tu-ty [intymnmie]tu/a-twójtu/i-twoi [lm]tualet/ar-robić toaletętualet/tuk/o-ręcznik [=toalo]tualet/o-toaleta [różne znaczenia]tub/o-1.rura,tuba-2.waz (gumowy),szlauchtuber/o-1.bulwa [bot],-2.sek [w drzewie]tuberkulos/o-tuberkuloza,gruzlica [pat]tuberkul/o-guz,guzek [med]tuert/a-jednooki,mający jedno okotuf/o-czub,kosmyk,kok,pióropusz-[=plumfasko; p. penacho]tuk/o-kawałek tkaniny,ścierka,gałgantukan/o-tukan [orn]tul/o-tiultulip/o-tulipan [bot]tumor/o-guz nowotworowy,[med]-[t.rak = kancero]tumul/o-kurhan,kopiectumult/ar-robić/wzniecać wrzawę,/zgiełk;-powodować harmidertun/o-tona (1000 kg)tun(o)/quant/o-tonażtundr/o-tundratunel/o-tuneltunik/o-1.tunika,-2.kolczuga,koszulka [druciana]-3.osłona,płaszcz [med]tupi/o-bąk [zabawka dla dzieci]-
63
tur/o-objazd [poterenie], zwiedzanietur/ism/o-turystykatur/ist/o-turystaturbo-kupa,masa,tłum,ciżbaturban/o-turbanturbin/o-turbina turbot/o-turbot [icht]turd/o-drozd [orn]turm/o-wieża [t.w szachach]turn/ar-obracać [się],kręcić [się],odwra--cać [się],zwracać [się] w inną-stronę,przekręcać [się]turno/kontil/o-licznik obrotowyturno-orgen/o-katarynkaturnir/ar-brac udzial w turniejuturnir/o-turniej [rózne znaczenia]turp/a-brzydki,nieładnyturtur/o-turkawka [orn]tus/ar-kasłać,kaszlećtush/ar-ruszac,dotykac [czegos/kogos]tusilaj/o-podbiał [bot]tutel/ar-działać jako kurator/opiekuntuy/o-tuja [bot]-
U
ube-gdzieubiqu/a-będący we wszystkich -miejscach;wszędobylskiucel/o-ptak [orn]ukaz/o-ukaz,rozporządzenie,edykt-[cesarski]ul/a-ktoś,któryś [przym]ul/o-cośul/u-ktoś,któryś [zaim]ul/i-którzy [lm]ul-lok/e-gdzieśul-temp/e-kiedyśulan/o-ułanulcer/o-wrzód,owrzodzenie [med]ulex/o-kolcolist [bot]ulm/o-wiąz [bot]uln/o-1.kość łokciowa [med]-2.łokieć [miara długości]- [p.kubuto]ultimat/o-ultimatum,ostateczne -ostrzeżenieultr/a-dodatkowy,dalszyultr/e-dodatkowo,opróczultramar/o-ultramarynaultramar/a-ultramarynowy,morskiultramar/e/a-koloru ultramaryny,-koloru morskiegoultramikroskop/o-ultramikroskopultramikroskopi/o-ultramikroskopiaulul/ar-hukać [o puszczyku]umbilik/o-pępekumbr/o-sjena [farba]un-jedenun/esm/a-pierwszyunamim/a-jednogłośnyunanim/e-jednogłośnieunc/o-irbisz[rodzina lampartów]uncion/ar-namaszczać [olejem świętym]ungl/o-1.paznokieć[u ręki/nogi],-
-2.szpon,pazurunguent/o-maść [do smarowania]uniform/a-identyczny,jednakowo -wyglądającyuniform/o-1.forma jednolita,-2.garnitur,uniformunik/a-unikalny,jedyny w swoim rodzajuunikorn/o-jednorożec[zoo]union/ar-jednoczyć,łączyćunion/o-unia,zjednoczenie;związekunison/o-unison,zdwojenie dźwięku [muz]unitar/a-unitarny [rel]univers/o-wszechświat,kosmos [=kosmo]uiversitat/o-uniweryteturagan/o-huragan,orkanuran/o-uran U [chem]uranografi/o-uranografia,opis niebaurat/o-sól kwasu moczowego [chem]urb/o-miastourb/al/a-miejski,miejscowyurd/ar-robić osnowę [tkactwo]urd/o-osnowa [tkacka] [ t.warpo]ure/o-mocznik [chem]uremi/o-uremia,mocznica [nagroma--dzenie krwi w moczu]ureter/o-moczowód [med.]ureter/it/o-zapalenie moczowodu [pat]uretr/o-cewka moczowa [med]uretr/it/o-zapalenie cewki moczowej [pat]uretroskop/o-uretroskop,przyrząd do
badania-cewki moczowejuretrotomi/o-usunięcie cewki moczowejurin/o-moczurin/if/ar-oddawać mocz,siusiaćurj/ar-naglić,przynaglać,popędzaćurj/ant/a-pilny,nie zwłoczny,nie -cierpiący zwłokiurn/o-urna {różne znaczenia]urogal/o-głuszec [(p.tetraso]urox/o-tur,żubr [zoo]urs/o-niedźwiedź [zoo]urtik/o-pokrzywa [bot]urtikari/o-pokrzywka [pat]usher/o-urzędnik sądowy [potocznie:-„woźny sądowy”]utard/o-ptak brodzący podobny do -strusiautensil/o-o/sprzęt,naczynia,narzedzieuter/o-macica [med]util/a-użyteczny,pożyteczny,przydatnyutopi/o-utopiaurtikul/o-łagiewka [med.,bot]uvertur/o-uwertura [muz]uvul/o-jezyczek podniebienny [med.]uz/ar-używać,użytkowaćuzufakt/ar-mieć prawo do użytkowania-nazwy,przedmiotu itp]uzufakt/o-prawo użytkowania;leasinguzukapt/ar-mieć prawo do własności-przez zasiedzenieuzukapt/o- prawo do własności przez-zasiedzenieuzur/ar-pożyczać na procent lichwiarski;-
-uprawiać lichwęuzurpar-uzurpować [sobie],bezprawnie -przwłaszczać [sobie] prawo--do [czegoś];zagarniać-
-zmianom,zmieniać sięvaricel/o-ospa wietrzna [pat]varik/o-żylak [med]variol/o-ospa [pat]varm/a-ciepły,gorącyvars/ar-lać,nalewać,wlewać,;sączyćV
-[płyny];podlewać[ kwiaty]vab/o-plaster mioduvars/er/o-wodnik[Zn.Zod.];[orn=ralo]vacil/ar-być niezdecydowanym;wahać vart/.ar-oczekiwać [na coś/kogoś]-się-[p.expektar]vacin/o-szczepionkavasal/o-wasal,lennikvacin/iz/ar-poddawać się szczepieniu,byćvask/o-miska,basen,zbiornik-szczepionym;szczepić sięvaskul/o-naczynie krwionośne limfa-vacini/o-borówka,brusznica,borówka-tyczne [med]-czerwonavast/a-obszerny,rozległy,przestronny,vad/ar-brodzić,brnąć [w czymś = en;-szeroki [=larja],otwarty-przez coś = tra ]vat/o-wata [opatrunkowa]vad/ey/o-bród[przez który się przechodzi]vax/o-woskvafl/o-wafelvaz/o-waza,naczynie;wazonvag/ar-wałęsać się,włóczyć się,vaz/ar/o-naczynia,komplet naczyń-wędrować,błąkać sięvazelin/o-wazelinavagin/o-pochwa [med]vech/o-wyka [bot]vagon/o-wagonveh/ar-jechać [ w czymś]vajis/ar-krzyczeć,wrzeszczeć [jak nowoveh/il/o-pojazd,powóz [p.veturo]-narodzone dziecko]vein/o-żyła [różne znaczenia]vak/ar-wakować,być nie zajętym,byćvejet/ar-być weteraninem,jeść potrawy-wolnym,być nie obsadzonym,-wegetariańskie-być do objęciavejetar/a-wegetariańskivakanc/ar-mieć wakacje,spędzać wolnyvek/ar-budzić się,obudzić się-czasvek/ig/ar-budzić [kogoś]vaku/a-próżny,pustyvel/o-woalka,zasłona,vaku/(es)/o-próżniavel/eg/o-woalvakuol/o-wakuola,wodniczka [bio]velin/o-welin [skóra cielęca,z której robivakuometr/o-próżniomerz,przyrząd do-się pergamin do pisania]-mierzenia w próżnivelin/paper/o-papier welinowy,pergamin
val/o-dolina,kotlinadovalent/a-wartościowy [chem]-pisaniavalerian/o-walerianavelk/ar-więdnąć,schnąć,słabnąćvalid/a-ważny,prawomocnyvelociped/o-welocyped [pra-rower]valiz/o-walizka,podręczny kuferekvelodrom/o-welodromvalor/ar-mieć wartość,być wartymvelur/o-welur [materiał]valor/ur/o-wartość,walor [konkretny]ven/ar-przychodzić,przybywać,przyjeż-vals/ar-tańczyć walca-dzać,nadchodzićvalv/o-1.zawór,klapa,wentyl [tech]vend/ar-sprzedawać-2.skorupa [małży],[zoo]vend/ey/o-sklepvampir/o-wampirvendet/o(*)-wendeta,zemsta rodowavan/a-próżny [trud],daremny,bezsku-venen/o-trucizna [med]-teczny,płonnyvenen/ag/ar-otruć,zatruć[żywą istotę]van/e-na próżno,daremnie,bezskutecz-venen/iz/ar-zatruć,zakazić,skazić [jedzenie,
-nievanad/o-wanad [chem]-teren itp]vang/o-1.policzek [med];vener/al/a-weneryczny [złapać chorobę-2.ścianka boczna [techn]-weneryczną]vanil/o-wanilia [przyprawa]vener/ik/a-weneryczny [chorować wene-vanil/ier/o-drzewo waniliowe [bot]-rycznievanitat/o-próżnośćvener/ik/o-weneryk,chory wenerycznievant/o-wanta,lina [w żeglarstwie]venerac/ar-czcić,wielbić,odnosić się z vapor/o-para [wodna];[para=2 szt.-paro]-respektem lub poddaństwemvapor/if/ar-produkować/wytwarzać paręvenerdi/o-piątekvaspor/iz/ar-parowaćvenial/a-przebaczjący [ głównie grzechy]vapor/vetur/o-parowóz,lokomotywa
venj/ar-zemścić,pomścić [kogoś/coś]parowavenj/ar su-mścić się,zemścić sięvar/o-towar [do sprzedaży]vent/ar-wiać [o wietrze]vari/ar-wykazywać zmienność,ulegaćvent/o-wiatr-
64
vent-roz/o-róża wiatrówvent/iz/ar-1.wachlować [wachlarzem];-2.wiać [zboże]vent/iz/il/o-wachlarz [p.abaniko=wachlarz-składany]ventil/ar-wentylować,przewietrzaćventilator/o-wentylatorventr/o-brzuch [anatventro-parol/ar-mówić brzuchem~ /o - parolant/o-brzuchomówcaventrikul/o-komora[serca,mózgu
itd],[med]venus-mont/o(*)-wzgórek łonowy [p.
pubio(med)]ver/a-prawdziwyver/simil/a-prawdopodobnyverand/o-werandaverb/o-czasownik [gram]verbask/o-dziewanna,kędzierzawica [bot]verben/o-werbena,koszysko [bot]verd/a-zielonyverdigris/o-zieleń miedziana,grynszpan,-śniedź [p.patino]verdikt/o-werdykt,wyrok,orzeczenieverdug/o (*)-kat,wykonawca kary śmierciverg/o-rózga,witkaverifik/ar-weryfikować,kontrolowaćverjus/o-sok z niedojrzałych winogron.,-kwaśne wino [„sikacz”]verk/o-dzieło,utwórverm/o-robak vermicel/o-cienki makaron [włoski/nitki]-[p.makaronio]vermut/o-vermutvernier/o-noniusz,wernier [techn]vernis/o-werniks,pokost,polituraveroniko-urocznik [bot]vers-do, w kierunkuvers/o-wierszversion/o-wersjavertebr/o-kręg\[med]~/al/a kolon/o-kręgosłup [med.]vertebr/oz/o-kręgowiecvertic/o-ciemię [med]vertij/ar-miewać zawroty głowy, kręcić-się w głowievertij/o-zawrót głowy,uczucie kręcenia-się w głowie [pat]vertikal/o-pionvertikal/a-pionowyvesp/o-osa [ent](harniso=szerszeń)|vesper/o-wieczórvespertili/o-nietoperz [zoo]vespr/o-wieczorne nabożeństwovest/o-ubranie,strój,szatavest/iz/ar-ubierać,przyodziewaćvestal/o-westalkavesti/o-kamizelka [bez rękawów]vestibl/o-przedpokójveston/o-marynarka [męska]vet/ar-wetować,odmawiać poparcia,-przeciwstawiać sięveter/o-pogodaveteran/o-weteran-
veterinar/o-weterynarz,lekarz zwierzątvetrin/o-witryna,wystawa sklepowavetur/o-pojazd,powóz [p.vehilo]vex/ar-drażnić,zaczepiać,dręczyć,-męczyć [kogoś/coś]vezik/o-pęcherz moczowy [med.]vezik/et/o-pęcherzyk [med]vi-wy [lmn]vi/a-waszviadukt/o-wiaduktviatik/o-wiatykvibr/ar-wibrować,drgać [=ocilar]viburn/o-kalina [bot]vice-zamiastvicer/o-trzewia,wnętrzności [med]vici/o-wada,przywara,ujemna cecha;-nałógvicin/a-sąsiedni,sąsiedzkivicin/o-sąsiadvid/ar-widzieć,zobaczyć,dostrzegać,-dojrzećvidv/a-wdowi,będący wdową lub-wdowcemvidv(ul)/o-wdowiecvidv/in/o-wdowavigil/ar-czuwać,pilnować [głównie;nocą]vigili/o-wigilia,czuwanie [rel]vigor/o-wigor,siłavikari/o-wikary [rel]viktim/o-ofiaraviktuali/o-wiktuały,artykuły spożywcze;-prowiantvikun/o-wikunia [rodzaj lamy] [zoo]vikun/lan/o-wełna z lamy-wikuniivil/o-kosmyk,kłakvilaj/o-wieś [ p.ruro]vilanel/o-pieśń pasterskavild/o-dzika zwierzyna,dziczyzna,-zwierzyna łownavilej/ar-spędzć lato na wsivin/o-winovinagr/o-ocetvind/ar-windować,podnosić do góry-[za pomocą specjalnej -maszyny]vinil/o-winyl [chem]vink/ar-zwyciężać,odnosić zwycięstwovink/er/o-zwycięzcavintr/o-zimavinyet/o-winietaviol/o-fiołek [bot]viol/e/a-koloru fiołkowegoviolac/ar-gwałcić [prawo,kobietę itp]violent/ar-gwałcić,zadawać gwałt,używać-siły dla osiągnięcia zamierzo--nego celuviolin/o-skrzypcevioloncel/o-wiolonczelaviper/o-żmija [zoo]vir/o-mężczyznavir/es/o-męskośćvir/es/al/a-męski,wykazujący cechy
męskievirg/a-1.dziewiczy [o kobiecie]-
65
-2.dziewiczy [las,puszcza]-3.dziewiczy [zienia nietknięta- ludzką ręką]virg/in/o-1.dziewica [kobieta]-2.panna [Zn.Zod]virtual/a-wirtulany,mogący zaistnieć,-teoretycznie możliwyvirtuoz/a-wirtuozowski,doprowadzony-do perfekcji,mistrzowskivirulent/a-zakaźny,zaraźliwy [pat]virus/o-wirusvis/ar-śrubować,wkręcać śrubyvis/il/o-śrubokręt vish/ar-wycierać,ścieraćvish/il/o-ścierka do wycierania [także:-ręcznik ]; (p.toalo)viskomt/o-wicehrabiaviskoz/o-wiskoza [chem]vist/.ar-wizować,udzielać wizyvit/o-winorośl[roślina dająca owoce]vito/rekolt/o-winobranievitamin/o-witaminavitel/o-żółtko [jajka]vitr/o-szkłovitro-karel/o-szyba okiennavitrali/o-witrażvitrol/o-witrol[stężony kwas siarkowy]viv/ar-żyćviv/ig/ar-ożywiać,animować[=animar]vivac/a-żywotny,pełen wigoruvivipar/a-żyworodnyviz/ar-dążyć,zmierzać do celuvizaj/o-twarzvizel/o-łasica [zoo];[p.martro]vizier/o-wizjer.przyłbica,daszek czapkivizion/o-wizjavizir/o-wezyrvizit/ar-wizytować,odwiedzać,składać-wizytę,voc/o-1.głos [różne znaczenia]-2.strona [znacz. Gramatyczne]vodevil/o-wodewilvodk/o-wódkavok/ar-wołać,wzywaćvokal/o-samogłoska [p.konsonanto]vokal/iz/ar-wokalizowaćvokativ/o-wołacz [gram]vol/ar-chciećvolatil/a-lotny,łatwo parujący,[łatwo]-ulatniający sięvolf/o-wilk [zoo]volf/o-hom/o-wilkołakvolkan/o-wulkan [geolog]volontari/o-wolontariusz,ochotnikvolt/ar-robić woltę/unikvolt/o-wolt [elektr]voltij/ar-ujeżdzać [konia]voltmetr/o-woltomierz volumin/o-objętość [geom]volunt/ar-być uprzejmum,być chętnym-do pomocy,być uczynnymvolunt/e-chętnie.z przyjemnościąvolupt/o-rozkosz zmysłowavolv/ar-zwijać,nawijać,owijać,zawijać-
vom/ar-wymiotować,mieć torsje/wymiotyvom/igar-powodować wymiotyvom/ig/v/a-wymiotnyvom/ig/iv/o-środek wymiotny [p.emetiko]vomer/o-kość lemieszowa [med.]vomitori/o-womitorium,wyjście dla plebsu
-w cyrku rzymskim [hist]vort/o-słowo [różne znaczenia]vort/ar/o-słownik [lexiko,dicionario]vortic/ar-kręcić się,obracać się,wirowaćvortic/o-obracanie się;wirvot/ar-głosowaćvov/ar-wotować,ślubować,przyrzekać-[gł.Bogu]voy/o-droga [różne znaczenie]voyaj/ar-podróżować,odbywać podróżvoyaj/er/o-podrózny [t.voyajanto]vu-ty [zaim.osob]vu/a-twój [zaim.dzierż]vulgar/a-pospolity,prostacki,utarty,-potoczny;wulgarnyvulgat/o-Wulgata [oficjalny, łaciński-przekład Biblii]vulkan/al./a-wulkaniczny[w sensie
geologicz.]; -[w sensie innym=volkanala]vulkaniz/ar-wulkanizowaćvult/o -sklepienie [arch]vultur/o-sęp [orn]vulv/o-wulwa,srom [med.]]vund/ar-ranić,powodować ranęwundar su-z/ranić się [t.vundesar]vund/it/o-rany [rzeczwnik}vund/ur/o-rana-
W
warant/o-gwarancja [na piśmie]warf/o-pomost cumowniczywarp/o-osnowa [tkacka][p.urdo]wat/o-watt [elektr]weft/o-wątek [myśl]weld/ar-spawać [p.soldar]wer/ar (*)-nosić [na sobie]west/o-zachód [strona świata]west/al/a-zachodniwigwam/o-wigwam [indiański]wiski/o-whiskywish/ar (*) [ad]-chcieć,życzyć [komuś]wist/o-wist [gra w karty]wisti/o-mała małpka z Brazylii [zoo]wolfram/o-wolfram [chem]-
X
xantin/o-ksantyna [chem]xantofil/o-ksantofil [żółty barwnik]xenon/o-ksenonxero/kopi/ar (*)-kserowaćxifoid/a-w kształcie mieczyka [med.]xilofag/o-kornik [ent]xilofon/o-ksylofon [muz]xilograf/ar-ryć/wycinać w drzewie-
yak/o-jak [zoo]yakt/o-jachtyar/o-rokyard/o-jard [miara angielska]yatagan/o-jatagan [szabla o kształcie-sztyletu]yen-otoyes-takyitr/o (*)-itr [chem]yodl/ar-jodłowaćyogurt/o-jogurtyol/o-jol [nieduża łódka]yug/o-jarzmo [zwierzęta/ludzie]yun/a-mlodyyun/in/o-mloda dziewczynayun/(ul)/o-mlodzieniecyun/(ul)/ar/o-mlodziezyur/o-prawo [znaczenie naukowe]yurt/o-jurtayust/a-sprawiedliwyyust/es/o-sprawiedliwość-
Z
zagay/o-rodzaj lancy,oszczepuzebr/o-zebra [zoo]zebu/o-zebu [zoo]zefir/o-zefirzek/o-roztocz [t.akaro]zel/ar-wpadać w zapał,zapalać-się do czegoś/kogoś],-wykazywać gorliwośćzenit/o-zenitzeolit/o-zeolit [min]zer/o-zerozest/o-ścianka dzieląca orzechzeze/ar-seplenićzibelin/o-soból [zwierzę i futro]zigomat/o-kość jarzmowa [anat]zigomorf/aygomorficzny,nieregu--larnyzigot/o-zygotazigzag/ar-iść/chodzić zygzakiemzimaz/o-zymazazimologi/o-zymologia,nauka o fermen--tacji / kiśnięciuzimosimetr/o-licznik stężenia fermentacjizimoteknik/o-technika fermentacjizink/o-cynk [chem]zinkografi/o-cynkografia,chemiografiazirkon/o-cyrkon [chem]zon/o-pas,pasek [do spodni,bicia],-strefa,zona [gospodarcza]zoofit/o-zwierzokrzew [zoo]zoografi/o-zoografiazoolog/o-zoologzoologi/o-zoologiazoospor/o-zoospora,pływkazuav/o-żuawzum/ar-brzęczeć,bzykać,bzyczeć,-warczeć,warkotać;nucić-
Y
ya-wszak to,przecież,wszakże-
66
absorb.ar {t} – a absorbi
absten.ar {t} – a se abţine
absters.ar (medic.) – a curăţa
abstinenc.ar (rel.) {n} – a se abţine
abstrakt.a – abstract
abstraktig.ar – a face abstracţie
abstruz.a - obscur
absurd.a - absurd
abuli.o (patol.) - abulie
abund.ar {n} – a abunda
abut.ar {n} – a sfârşi
acefal.a (biol.) - acefal
aceler.ar {t} – a accelera
acend.ar {t} – a aprinde
acens.ar {m} – a urca
acent.o - accent
acept.ar {t} – a accepta
acer.o (arb.) - paltin
acerb.a - aspru
A
aces.ar {t} – a avea acces
a (= ad) (prep.) - la, (dativ, tendenţa, mira, acesor.a - accesoriu
acetat.o (kem.) - aceptat
direcţia)
acetat.-acid.o (kem.) - acid acetic
-ab- (gram.) - (sufix pentru timpuri
acetilen.o (kem.) – acetilenă
anterioare)
aceton.o (kem.) – acetonă
abad.o - abate
-ach- - pejorativ, înrăutăţitor (avar-ach-o
abad.ey.o - abaţie
=foarte
avar, foarte zgârcit)
abak.o - abac
acian.o (pl.) – albăstrea
abandon.ar {t} - a abandona
acid.a - acid
abanik.o (utensilo) - evantai
acident.ar {t} – a accidenta
abas.ar {t} – a lăsa în jos, a apăsa
acident.o – accident
abat.ar {t} – a doborî
acion.o – acţiune
abatis.o – măruntaie
acipitr.o (ucelo) - vultur
abces.o (patol.) - abces
aciz.o – taxă vamala
abcis.o (matem.) – abscisă
ad (= a) (prep.) - la
abdik.ar {t} - a abdica
ad.en - în
abdomin.o - abdomen
ad.ibe - acolo
abdukt.ar (fiziol.) - a face abducţiune
ad.infr.e – în jos
abel.o (insekto) - albină
ad.junt.ar {t} – a adăuga
abel.ey.o – stup
ad.maxim.e - la maxim
aberac.o (fiz.) – aberaţie
ad.minim.e – la minim
abiet.o (arb.) - brad
ad.ube - unde (către unde)
abis.o (geog.) - abis
ad.vok.ar {t} – a chema
abism.o (geog.) – prăpastie
-ad- - indică o acţiune repetată sau care
abjekt.a – dispreţuit
continuă
abjur.ar {t} – a abjura
(parolado = vorbire continuă, discurs)
ablakt.ar {t} - a înţărca
adapt.ar {t} – a se adapta
ablativ.o (gram.) - ablativ
adept.o - adept
ablet.o (fisho) – alburn
adequat.a - adecvat
abneg.ar {t} – a renunţa
adher.ar {n} – a adera
abolis.ar {t} – a aboli
adi.ar {t} – a-şi lua la revedere
abomin.ar {t} – a urî
adiabat.a (fiz.) - adiabatic
abon.ar {t} – a se abona
adicion.ar {t} – a aduna
abord.ar {t} – a aborda
adjektiv.o (gram.) - adjectiv
aborijen.a - aborigen
adjudik.ar (jud.) {t} – a adjudeca
abort.ar {n} – a avorta
adjur.ar {t} – a suplica
aboy.ar {n} – a lătra
adjutant.o - aghiotant
abrevi.ar {t} – a scurta
administr.ar {t} – a administra
abrikot.o (frukto) – caisă
admir.ar {t} – a admira
abrog.ar {t} – a abroga
admiral.o - amiral
abrupt.a – prăbuşit
admis.ar {t} – a admite
absent.a - absent
adolec.ar {n} – a fi adolescent
absint.o (pl.) - pelin
adopt.ar {t} – a adopta
absolut.a - absolut
ador.ar {t} – a adora
absolv.ar {t} – a dezlega
Ido
Rumana
67
susţine ados.ar {t} – a
adrenalin.o (biokemio) – adrenalină
adres.o – adresă
adsorb.ar {t} – a absorbi
adult.a - adult
adulter.ar {n} – a face adulter
advent.o (rel.) – Postul Crăciunului
adverb.o (gram.) - adverb
advers.a - adversar
advokat.o - avocat
adyunt.o - asesor
aer.o (subs.) - aer
aerobi.a (biol.) - aerobic
aerodinamik.o (cienco) - aerodinamica
aerograf.o - aerograf
aerojel.o (subs.) - aerogel
aerolit.o (astron.) - aerolit
aeromorfos.o - aeromorfosi
aeronautik.o (cienco) - aeronautica
aeroplan.o (veturo) - aeroplan
aerosol.o - aerosol
aerostat.o (veturo) - aerostat
afabl.a - gentil
afanon.o – curios, băgăreţ
afazi.o (morbo) - afazie
afecion.ar {t} – a fi afecţionat
afekt.ar {t} – a afecta, a se emoţiona (psic.,
fiz..)
afektac.ar {m} – a fi afectat
afeli.o (astron.) - afeliu
afer.o - afacere (în orice sens)
afidi.o (insekto) - afid
afin.a - înrudit
afirm.ar {t} - a se afirma
afish.o - aviz, lipit
afix.o (gram.) - afix
aflikt.ar {t} – a chinui
aforism.o - aforism
afrank.ar {t} – a elibera
afront.ar {t} - a afronta
aft.o (patol.) - aftă
afust.o - afet (de tun)
-ag- - adăugat la substantive devine un verb
(martelo = ciocan, martelagar = a lovi cu
ciocanul, a ciocăni)
ag.ar {m} – a face (în general)
ag.o – acţiune
ag.em.a - activ
agac.ar {t} – a irita
agar-agar.o - agar-agar
agarik.o (bot.) – specie de ciupercă
agat.o (min.) - agat
agav.o (pl.) – agavă
agent.o - agent
agit.ar {t} – a mişca
agl.o (ucelo) – acvilă, vultur
aglomer.ar {t} – a aglomera
aglutin.ar {t} – a se lipi
agnosk.ar {t} - a recunoaşte (ca drept sau
aevărat)
agnostik.a - agnostic
agoni.ar {n} – a fi în agonie
agorafobi.o (morbo) - agorafobie
agost.o - august
agr.o - câmp
agr.o.kultiv.ist.o - agricultor
agr.o.kultiv.o – agricultură
agraf.o (utensilo) – închizătoare
agreabl.a – plăcut
agreg.ar {t} – a asocia
agrimoni.o (pl.) - agrimonia
agronom.o - agronom
agronomi.o (cienco) - agronomia
agul.o (utensilo) - ac
ailant.o (pl.) – cenuşar
-aj- - dacă se adaugă la un adjectiv sau la
un substantiv; înseamnă ceva care are
calitatea respectivă (bel-aj-o = lucru
frumos; metal-ajo = un lucru din metal);
adăugat la un verb tranzitiv indică obiectul
acţiunii (send-ajo = lucru primis; drink-ajo
= băutură); adăugat la un verb intranzitiv
indică ceva care acţionează conferm
sensului verbului
(bril-ajo = ceva strălucitor)
aji.o - agio
ajil.a - agil
ajiot.ar {n} – a fixa un termen
ajorn.ar {t} – a amâna
ajun.a – nemîncat
ajur.o - trafor (într-o operă de artă)
ajust.ar {t} – a repara (mec.)
ajut.o (utensilo) - tub (de ţâşnitoare)
akaci.o (pl.) – salcâm
akademi.o - academie
akant.o (pl.) – acantă
akanton.ar {t} – a găzdui
akapar.ar {t} – a acapara
akar.o - acarien
aklam.ar {t} – a aclama
aklimat.ar {t} – a aclimatiza
aklin.o - ecuator magnetic
akne.o (patol.) - acnee
akolut.o – acolit, partizan
akomod.ar {t} – a acomoda
akompan.ar {t} – a întovărăşi, a însoţi
akonit.o - aconit
akont.o - acont
akord.ar {n} – a acorda
(în ceea ce priveşte un instrument muzical
sau în gramatică)
akordeon.o (muz.) - acordeon
akr.a - agro, acru (şi în sensul figurativ.)
akredit.ar {t} – a acredita
akrid.o – lăcustă
akril.a (kem.) - acrilic
akrobat.o - acrobat
akroch.ar {t} – a agăţa
akromatik.a - acromatic
akropol.o – acropolă
akrostik.o - acrostih
akt.o - act (teatru); decret de lege
aktini.o (animalo) – actinie
aktinik.a - actinic
aktinometr.o - actinometru
aktiv.a - activ
aktor.o - actor, actriţă
aktual.a - actual
akul.ar {t} – a pune pe spate
akumul.ar {t} – a acumula
akumulator.o (aparato) - acumulator
(elect.)
akupuntur.o (medic.) – acupunctură
akurat.a - îngrijit
akush.ar (medic.) {t} – a naşte
akustik.o (cienco) – acustică
akut.a - acut
akuz.ar {t} – a acuza
akuzativ.o - acuzativ
al (= a la) -al- - are sensul : privitor la…
(nacion-al-a = naţional)
al.o (biol.) – aripă
alabastr.o (subs.) - alabastru
alakt.ar {t} – a alăpta
alambik.o (aparato) - alambic
alarm.ar (komerco) {t} – a alarma
alaud.o (ucelo) – ciocârlie
alb.o – halat
albatros.o (ucelo) - albatros
alberg.o - hotel
albin.o – albină
album.o - album (de amintiri, etc.)
albumen.o (biol.) – albuş
albumin.o – albumină
albuminoid.a, -o - albuminoid
alburn.o - alburn
alced.o (ucelo) – pescăruş
alcion.o (mitol.) – pescăruş
aldehid.o – aldehidă
ale.o - alee
aleg.ar {t} – a afirma
alegori.o - alegorie
alegr.o - allegro (t. musical)
alegr.et.o (muz.) - allegretto
alej.ar {t} – a face mai uşor
alen.o (utensilo) – sulă
alergen.o (medic.) - alergen
alergi.o - alergie
aleron.o - eleron
alert.a – plin de viaţă
alexandrin.a, -o - alexandrin
alexin.o (biokemio) - alexie
alez.ar {t} – a aleza
alfabet.o - alfabet
alg.o, -i (pl.) – algă
algebr.o (cienco) – algebră
alginat.o (kem.) - alginat
algoritm.o - algoritm, procedură de calculat
ali.o (pl.) - usturoi
alianc.ar {t} – a se înrudi (prin căsătorie)
alias - alias
alibi.o - alibi
alidad.o – alidadă
alien.ar {t} – a aliena (lege)
alienac.ar {n} – a fi alienat mental
aligator.o (rept.) - aligator
aliment.ar {t} – a se alimenta
aline.o - paragraf
alini.ar {t} – a alinia
aliquot.a – cotă , parte , procentuală
alizarin.o - alizarin
68
alize.o (meteorologio) - alizeu
alk.o (animalo) - elan (zool.)
alkald.o – primar (în Spania)
alkali.o (subs.) - alcali
alkaloid.o (subs.) - alcaloid
alkemi.o (arto) - alchimie
alkohol.o (subs.) - alcool
alkov.o - alcov
almanak.o - almanah
almon.ar {n} – a da de pomană
aln.o (pl.) – arin- negru
alo.o (pl.) - aloe
alonge – de-a lungul (râului, mării, etc.)
alonj.o - extensie
alopati.o (cienco) - alopatia
alos.o (fisho) – specie de sardea
alotrop.a - alotropic
aloy.ar {t} – a fusiona, (metalele)
alp.o – paşune alpina
alpak.o (mamif.) - alpaca
alt.a - înalt
alt.o (muz.) – violă
altar.o (rel.) - altar
alte.o – nalbă
alter.ar {t} – a altera
altern.ar {n} – a alterna
alternativ.a - alternativ
alternativ.o – alternativă
alternator.o (aparato) - alternator
altitud.o - altitudine
altr.a – altă
altru.ism.o - altruism
altru.ist.o - altruist
alud.ar {t} – a face aluzie
alumet.o (utensilo) - chibrit
alumin.o – oxid de aluminiu
alumini.o (elem.) - aluminiu
alun.o (kem.) - alaun
alur.o - mers
aluvion.o – inondaţie
alveol.o – alveolă
am.ar {t} – a iubi
amalgam.o (subs.) - amalgam
amans.ar {t} – da îmblânzi
amar.o (utensilo) – cablu, funie
amarant.o – busuioc roşu (bot.)
amarilis.o – planta amarilidacee
amas.o – grămadă
amator.o - amator
amazon.o - amazon
amb.a – amîndoi
ambaj.o – a zăbovit
ambasad.o - ambasada
ambici.ar {t} – a avea ambiţie
ambici.o – ambiţie
ambidextr.a - ambidestro
ambigu.a - ambigu
ambl.ar {n} – a fi recalcitrant
ambos.o (utensilo) – nicovală
ambr.o (subs.) – ambră
ambrozi.o - ambrozie
ambulanc.o (veturo) – ambulanţa
ameb.o (animalo) – amebă
amelior.ar – a ameliora
amend.o – amendă
ament.o (biol.) – miţişor (bot.), ament
ametist.o (min.) - ametist
amfetamin.o (kem.) – anfetamină
amfibi.a - anfibie
amfiteatr.o - anfiteatru
amfor.o – anforă
amiant.o - amiant
amid.o (kem.) - amidon
amik.o - amic
amil.o (subs.) - amidon
amiloplast.o - amiloplast
amnesti.ar {t} – a amnistia
amnion.o - amnios
amoni.o - amoniu
amoniak.o (kem.) - amoniac [gas]
amonit.o - amonite
amonta.ar – a se ridica
amor.ar {t} – a iubi (eros, dragoste
senzuală)
amorc.ar {t} – a începe, a face o primă
redactare
amorf.a - amorf
{t amortis.ar } –a amortiza
ampelops.o (pl.) – viţa de vie din Canada
ampl.a - amplu
amplitud.o (fiz.) – amplitudine
ampul.o (utensilo) – vas de sticlă cu toarta
(fisiol., eletr.)
amput.ar (medic.) {t} – a amputa
amulet.o (vesto) – amuletă
amuz.ar {t} – a se distra
an – pe (prepoziţie care exprimă un
contact)
-an- dacă se adaugă la un nume indică
faptul că este vorba de un locuitor,
simpatizant al…, membru al…
(senat-an-o = senator; societ-an-o = sociu;
Rom-an-o = Roman),
construit cu un adjectiv indică apartenenţa
la o ţară , grup (Japoniana=japonez,
rumana=român).
anad.o (ucelo) – raţă
anaerobi.a - anaerobic
anagal.o (pl.) – scânteiuţă
anagram.o – anagramă
anakond.o (rept.) – anacondă
anakoret.o – sihastru, eremit
anakronism.o - anacronism
anal.o - (-i) anale
analgezi.ar (medic.) {t} – a anestezia
analitik.o – analitică
analiz.ar {t} – a analiza
analog.a - analog
anamnez.ar – a face anamnesă
ananas.o (frukto) - ananas
anapest.o - anapest
anarki.o - anarhie
anastigmat.a - anastigmatic
anatem.ar {t} –a anatemiza
anatomi.o (cienco) - anatomie
ancestr.o – înaintaşi
anchov.o (fisho) - scrumbie
ancien.a – antic (nu se referă la persoane)
androgin.a - androgen
android.o (aparato) - android
anekdot.o – anecdotă
anemi.o (patol.) - anemie
anemometr.o (aparato) - anemometru
anemon.o (pl.) - anemone
aneroid.a - aneroid
anestezi.ar (medic.) {t} – a anestezia
anet.o (pl.) – mărar
anex.ar {t} – a admite
angel.o (utensilo) – acul undiţei
angelik.o (pl.) – angelică
angin.o (patol.) – angină
angiom.o (patol.) – angiomă
angiopati.o (morbo) - angiopatie
angioplasti.o (kir.) – angioplastică
anglikan.a - anglican
angor.ar {n} – a fi neliniştit
anguil.o (fisho) - ţipar
angul.o - unghi
anhel.ar (medic.) {n} – a respira greu
anhidr.a – anhidru
anim.ar {t} – a însufleţi, a da viaţă (şi fig.)
animal.o (animalo) - animal
animism.o - animism
anion.o (fiz.) - anion
aniversari.o - aniversare
aniz.o (pl.) - anace
anjel.o (rel.) - înger
anke, ank – încă, chiar şi
ankilos.ar {t} – a (se) anchiloza
ankore, ankor – încă (adv.)
ankr.o (utensilo) – ancoră (subst.)
anm.o (rel.) - suflet
anobi.o (insekto) - cari
anod.o (fiz.) - anod
anomal.a - anormal
anonim.a - anonim
anorak.o (vesto) - anorak
ans.o – toartă (a unui vas sau ceaşcă, etc.)
-ant- - (sufixul pentru participiul activ
prezent)
antagonism.o - antagonism
antagonist.o - antagonist
antarktik.a - antarctic (adj.)
ante – înainte (de timp)
ante.e - înainte, în precedenţă
antecedent.o - antecedent
anten.o (utensilo) – antenă
anterior.a - anterior
anter.o (biol.) – anteră
anti- - anti, contra-antibiotik.o - antibiotic
anticiklon.o - anticiclon
anticip.ar {t} – a veni îinainte, a prevedea
antidot.o (subs.) - antidot
antifon.o (rel.) - antifon
antigen.o - antigen
antikorp.o - anticorp (biol.)
antilop.o (mamif.) – antilopă
antimateri.o (fiz.) - antimaterie
antimoni.o (elem.) - antimoniu
antipartikul.o (fiz.) – antiparticulă
antipati.ar {t} – a avea antipatia de
69
antipod.o - antipod
antiqu.a - antic
antiquar.a – relativ antichitate
antirin.o (planto) – gura leului
antisepsi.ar {t} – a dezinfecta
antisept.a - antiseptic
antitez.o - antiteza
antitoxin.o - antitoxina
antologi.o - antologie
antonim.o - antonim
antracit.o (subs.) - antracit
antrax.o (patol.) - antrax
antropoid.a - antropoid
antropologi.o (cienco) - antropologie
antropomorf.a – antropomorf
antus.o (ucelo) – fîsă
anul.ar – a anula
anunc.ar {t} – a anunţa
anus.o - anus
anxi.ar {n} – a fi anxios
aort.o – aortă
apar.ar {n} – a apărea
aparat.o (aparato) - aparat
apart.a - particular
apart.e - separat
apartament.o - apartament
aparten.ar {n} – a aparţine, a fi (di)
apati.o - apatie, indiferenţă
apel.ar – a numi, a chema
apendic.o - apendice
apendicit.o (patol.) – appendicită
apene, apen – cu greu
apercept.ar {t} – a ţine cont de
aperitiv.o (drinkajo) - aperitiv
apert.ar {t} – a deschide
apetit.ar {t} – a avea poftă, apetit
aplast.ar {t} – a strivi
aplaud.ar {t} – a aplauda
aplik.ar {t} – a aplica
aplomb.o - insolenţă, impertinenţă
apog.ar {t} – a sprijini (pr. e fig.)
apoge.o - apogeu
apokalips.o (rel.) – apocalipsă
apokrif.a - apocrif
apologi.ar {t} – a face apologie de
apoplexi.o (patol.) - apoplexie
apostol.o - apostol
apostrof.o - apostrof
apotek.o - farmacie (magazin)
apoteos.o – apoteoză
apreci.ar – a aprecia
apr.o (mamif.) – porc mistreţ
aprentis.o - ucenic
april.o - aprilie
aprob.ar {t} – a aproba
aproxim.ar {t} – a (se) apropia
apt.a - potrivit
apud - aproape (prep.)
apunt.ar {t} – a fixa (arma aspra unui
obiectiv, etc.)
apus.o (ucelo) – lăstun
aqu.o (subs.) – apă
aquarel.o (arto) – acuarelă
aquari.o (aparato) - acvariu
armadil.o (mamif.) – armadillo ( specie de
mamifer originar din America de Sud)
armatur.o (utensilo) – armură
aquir.ar {t} – a obţine
arme.o - exercit, armată
-ar - (sufix) indică un ansamblu de
(hom.aro = umanitate; vaz-ar-o = veselă) armistic.o – armistiţiu
ar.o (mez.) – ar, decametru pătrat (măsură) armor.o (moblo) - dulap
armoraci.o - hrean
arach.ar {t} – a smulge
arnik.o (pl.) – arnică (arnica montana)
arak.o - arac
ar.o - ar
arakid.o – arahidă
arog.ar {t} – a se aroga, a-şi atribui pe
arane.o – păianjen
nedrept
aranj.ar {t} – a aranja
arom.o – aromă
arbalest.o (aparato) – arbaletă
aromat.o - aromatic
arbitr.ar {t} – a arbitra
arorut.o - plantă tropicală [arrow-root]
arbitraj.ar {t} – a face arbitrat (t. bursă)
aroz.ar {t} – a uda (flori, plante, etc.)
arbitri.o - (liberul) arbitriu
arpej.ar (muz.) {n} – a face arpegii
arbor.o (pl.) - arbore (botanică)
arsen.o (elem.) - arsenic
arbust.o (pl.) - arbust
arsenal.o - arsenal
arbut.o – fruct de strugurii ursului
art.o (arto) – artă
arch.o – arcă (de Noe)
artemizi.o (pl.) - artemizia, pelin
ardez.o (subs.) - ardezie
arteri.o – arteră
ardor.ar {n} – a arde
artez.a – arteziană
ardu.a - abrupt
artichok.o - anghinare
are.o - arie
artific.o - artificie
arek.o - nuci de betel, nuci de arecă
artik.o (mek.) – articolaţie
aren.o – arenă
artikl.o - articol (în toate sensurile)
arest.ar (jud.) {t} – a aresta
artikul.ar {t} – a articula
argal.o - marabu
artokarp.o – arbore de pâine
argan.o (aparato) - scripete
artileri.o - artilerie
argil.o (subs.) – argilă
artizan.o - artizan
argon.o (elem.) - argon
artr.o - art (membru)
argument.ar {n} – a argumenta
-ari- - indică pe cel care primeşte acţiunea artrit.o (patol.) – artrită
exprimată de rădăcină (pag-ari-o = cel care aruf.ar {t} – a ciufuli
arum.o – rodul pământului (bot.)
rpimeşte banii, cel care încasează o
as.o – as
sumă;destin-ari-o = destinatar)
asafetid.o (pl.) – răşină produsă de arel
ari.o (muz.) - arie (muzicală), motivul
(Ferula Asaefoetida)
muzical
asalt.ar {t} – a asalta
arid.a – arid, uscat
asasin.ar {t} – a asasina
ariet.o - berbec
asbest.o (subs.) - azbest, amiant
arist.o – coloana vertebrală a peştilor
asekur.ar {t} – a asigura (fin.)
aristokrat.a - aristocratic
aritmetik.o (cienco) – aritmetică
asembl.ar {t} –a uni,a aduna
ariv.ar {n} – a sosi
asent.ar {t} – a consimţi
arjent.o (elem.) - argint
asept.a (medic.) - aseptic
ark.o - arc
asert.ar {t} – a susţine
arkabuz.o (armo) – archebuză
asfalt.o (subs.) - asfalt
arkad.o (arkit.) – arcadă
asfixi.ar {t} – a axfisia
arkaik.a - arhaic
asfodel.o (pl.) – crin de pădure
arkaism.o - arhaism
asidu.a - asiduu
arkan.a – tainic, misterios
asiej.ar – a asedia
arkeolog.o - arheolog
asign.ar {t} – a cita în justiţie
arkeologi.o (cienco) - arheologia
arki- arhi (prefix care indică superioritate, asimil.ar {t} – a asimila, a absorbi
asimptot.o – asimptotă
eminenţă: arki-duko = arhiduce)
asinektik.a - asineptic
arkipelag.o - arhipelag
asist.ar {t} – a asista la
arkitekt.o - arhitect
asket.o – ascet
arkitektur.o (arto) - arhitectura
askolt.ar {t} – a asculta
arkitrav.o (arkit.) – arhitravă
asn.o (mamif.) – măgar, asin
arkiv.o – arhivă
arkivolt.o – motiv decorativ situat deasupra asoci.ar {t} – a asocia
asonanc.ar {n} – a fi în arminia cu alt sunet
unei arcade
asort.ar {t} – a asorta
arktik.a - artic
asparag.o - sparanghel
arlekin.o - arlechino
aspartam.o (kem.) - aspartam
arm.o (utensilo) – armă
aquedukt.o - apeduct
70
aspekt.ar {n} – a avea aspectul de, aerul de
asper.a - aspru
aspir.ar (biol.) {t} – a aspira (pr. şi fig.)
aspirator.o - aspirator
aspirin.o – aspirină
asteri.o (animalo) - stea de mare
asterisk.o - asterix
asteroid.o - asteroid
astigmat.a (fiz.) - astigmatic
astm.o (patol.) – asm
aston.ar {t} – a ului, a mira
astr.o - astru
astr.o.fizik.o – astrofizică
astragal.o – astragal (anat., arch., nu bot.)
astrikt.ar (medic.) {t} – a reduce secreţiiole
din ţesuturi
astrolog.o - astrolog
astrologi.o (cienco) – astrologie
astronaut.o - astronaut
astronautik.o – astronautică
astronom.o - astronom
astronomi.o (cienco) - astronomie
asum.ar {t} - a-şi lua responsabilitatea, a-şi
asuma
atach.ar – a lipi
atak.ar {t} – a ataca
atashe.o – adept, responsabil de
atavism.o - atavism
ateism.o - ateism
ateist.o - ateu
atelier.o - atelier
atenc.ar {t} – a fi atent la
atent.ar (jud.) {t} – a atenta
atenu.ar – a atenua
atest.ar {t} – a atesta, a autentifica
ating.ar {t} – a ajunge un scop
atitud.o - aptitudine
atlas.o - atlas (geogr.)
atlet.o – atletă
atmosfer.o (meteorologio) – atmosferă
atol.o – atol
atom.o (fiz.) - atom
-atr- indică ceva asemănător cu sensul
rădăcinii (metal-atr-a = care este
asemănător cu metalul; blu-atr-a =
asemănător cu albastrul)
atrakt.ar {t} – a atrage
atrap.ar {t} – a prinde în cancan, a induce
în eroare
atribu.ar {t} – a atribui
atribut.o – atribut
atrium.o (arkit.) - atrium
atrofi.ar (medic.) {t} – a atrofia
atun.o (fisho) - ton
aturd.ar {t} – a ameţi
aucion.ar {t} – a vinde, a scoat la licitaţie
aud.ar {t} – a auzi (cu urechile)
audac.ar {t} – a îndrezni, a se încumeta
audienc.o – audienţă
audiometr.o (aparato) - audiometru
augment.ar {m} – a mări, a creşte
augur.ar {t} – a pronostica
august.a – august, măreţ
aul.o – sală de curs
aureol.o – aureolă
auror.o – auroră
auspici.o - auspiciu
auster.a - auster
autark.a - autarhic
autentik.a - autentic
autism.o (psik.) - autism
auto- - autoautobiografi.o - autobiografie
autobus.o (veturo) - autobuz
autodidakt.o - autodidact
autogir.o (veturo) - autogir
autograf.a - autograf
autograf.o - manuscris autograf
autokrat.o - autocrat
automat.a - automatic
automat.o (aparato) - automat
automobil.o (veturo) - automobil
autonom.a (polit.) - autonomie
autopsi.ar (medic.) {t} – a face autopsie
autor.o - autor
autoritat.o - autoritate
autun.o – toamnă
auxiliar.a - auxiliar
av.o – bunic sau bunică
aval.o - gir
avalanch.ar {n} – a cade ca o avalanşe
avalanch.o – avalanşe
avan - înainte (de loc)
avanc.ar {n} –a avansa
avantaj.o - avantaj
avantal.o (vesto) – şorţ
avar.a - avar
avelan.o – alună
aven.o – ovăz
aventur.ar {n} – a se aventura
aventur.o – avventură
avenu.o - bulevard
averaj.o - medie (aritmetică)
avers.o – partea dreaptă a unei stofe ( sau
asemănător)
avert.ar (komerco) {t} – a aviza, a avertiza
aviac.ar {n} – a zbura cu avionul
avid.a - avid
avionik.o (cienco) – avionică
avion.o - aeroplan
aviz.ar (komerco) {t} – a aviza, a anunţa
avokad.o (frukto) – copac din famiglia
Laureceelor (Persea Gratissimus)
ax.o (mek.) - ax (a unei trăsură sau car)
axel.o – subsuoară, sub braţ
axiom.o – axiomă
axolotl.o (rept.) - axolotl
axon.o (biol.) – axa cilindrului
aye! - hai
azale.o - azalee
azil.o - azil
azim.a (koquo) – preparat fără drojdie
azimut.o - azimut
azot.o (elem.) - azot
B
ba! – cine ştie? (exprimă incertitudine,
resemnare, dispreţ, etc.)
babil.ar {n} – a vorbi, a sta de vorbă
babirus.o (mamif.) – porcul cerb,babirusa
babuch.o (vesto) – papuc, botoşel
babuin.o (mamif.) - babuin
bacheler.o – aspirant cavaler în cavalleria
medievală; bacalaureat (ist.)
badian.o - anace stelate
bagaj.o (utensilo) - bagaj
bagatel.o – bagatelă, fleac
bak.ar (koquo) {t} – a coace (la cuptor)
bakanal.o – bacanală, orgie
bakteri.o (biol.) - bacterie
bakteriologi.o (cienco) - bacteriologie
bal.o - dans
balad.o – baladă
balanc.o (utensilo) – balanţă
balancier.o (mek.) - balansier
balast.o – savură
balay.ar {t} – a mătura
balbut.ar {t} – a bâlbâi
bald.e - repede
baldakin.o - baldachin
balen.o (mamif.) – balenă (animalul)
balet.o (arto) - balet
balis.o – geamandură
balistik.o (cienco) – balistică
balkon.o (arkit.) - balcon
baln.ar {t} – a se îmbăia, a face baie
balon.o (utensilo) – balon, minge
balustrad.o (arkit.) – balustradă
balzam.o (subs.) - balsam
bambu.o (pl.) - bambus
banan.o (frukto) – banană
band.o – bandă, trupă
bandaj.o - bandaj
bande.ar {n} – a se canarisi (marină)
banderol.o – flamură, morişcă de vânt
bandit.o - bandit
bank.o – bancă
bank.o-biliet.o - bancnotă
bankrot.ar {n} – a falimenta
banyan.o (arb.) – smochin din Banian
baobab.o (arb.) - baobab
bapt.ar (rel.) {t} – a se boteza
bapt.o-matr.o – naşă
bapt.o-patr.o – naş
bar.ar {t} – a bara
barak.o – baracă
barakt.ar {n} – a dezbate
barb.o – barbă
barbar.a – barbar (adj.)
barbar.o - barbar
barbot.ar {n} – a se bălăci ( în apă sau în
noroi)
bard.o – bard, poet
barel.o (utensilo) - butoi
bari.o (elem.) - bariu
baricentr.o (mek.) - baricentru
barikad.o – baricadă
bariton.o (muz.) - bariton
bark.o – barcă
barkas.o – lojă de avanscenă
barok.a - baroc
barometr.o (aparato) - barometru
71
baron.o - baron
bas.a – jos, puţin înalt
basament.o (arkit.) – temelie, bază,
fundament
basen.o (utensilo) – lighean, recipient
bask.o (vesto) – strat, parte a unei
îmbrăcăminţi
baskul.ar {n} – a se balansa
bason.o (muz.) - fagot (mus.)
bastard.o - bastard
bastion.o - bastion
bast.o (botaniko) - liber
baston.o (utensilo) - baston
bat.ar {t} -a bate, a lovi
batali.ar {n} – a lupta, a se bate
batalion.o - batalion
batel.o – vaporaş
bateri.o - baterie (şi electr.)
batisfer.o (veturo) – batisferă
batiskaf.o (veturo) - batiscaf
bav.ar {m} – a face bale
bay.o – golf mic (geogr.)
bayonet.o (armo) – baionetă
baz.o – bază
bazar.o - bazar
bazil.o (pl.) - busuoic
bazilik.o – basilică
be.ar {n} – a rămâne cu gura deschisă
beat.a (rel.) - fericit
bed.o - margine, lisieră (de câmp)
bedel.o – om de serviciu
begoni.o (pl.) - begonie
bej.a - beige
bek.o (biol.) - cioc
bekas.o (ucelo) – becaţă
bekas.et.o – specie de becaţă, becaţină
bel.a - frumos
beladon.o (pl.) – belladonna, mătrăgună
bemol.o - bemol
bend.o – bandă, faşa (de ţesătură sau de alt
fel)
benedik.ar (rel.) {t} – a binecuvânta
benefic.ar – a beneficia
benefic.o - beneficiu
benign.a – binevoitor, benign
benk.o (moblo) – bancă
benzen.o (kem.) - benzen
benzin.o (subs.) – benzină
ber.o (pl.) – bacă
bered.o (vesto) - basc
berenjen.o (pl.) - vinete
bergamot.o (frukto) – pară bergamotă
beriberi.o - beriberi
berjer.o (moblo) - fotoliu
berkeli.o (elem.) - berkeliu
berlok.o – breloc, medalion
bers.ar {t} – a legăna
besti.o (animalo) - bestie
bet.o – sfeclă
beton.o (subs.) - beton
betrav.o – sfeclă
bezon.ar {t} – a avea nevose de
bi- - bibi-lorn.et.o (aparato) - binoclu
bi-punt.o – două puncte
bibl.o (rel.) - bibla
bibliografi.o - bibliografie
bibliotek.o – bibliotecă
biceps.o - biceps
bicikl.o (veturo) – bicicletă
bidet.o - bideu
bidon.o - bidon
biel.o (mek.) – bielă
bifstek.o - biftec
bifurk.ar {m} – a se bifurc
bigam.a - bigam
bigot.a - bigot
bigot.o - bigot
bil.o (biol.) – bilă, fiere
bilanc.o – bilanţ
bilg.o – santină
biliard.o - biliard
biliet.o - bilet
bilion.o - bilion (un milion de milioane)
bin.ar (relig.) – a face o acţiune de două ori
binar.a – şină
bind.ar {t} – a lega (cărţi etc.)
binet.o (utensilo) – sapă
binokl.o (utensilo) - ochelari
binokular.a (fiz.) - binocular
binomi.o - binom
biofizik.o (cienco) – biofisică
biografi.o - biografie
biokemi.o (cienco) - biochimie
biologi.o (cienco) - biologie
biomas.o (biol.) – biogasă
bionik.o (cienco) – bionică
biopsi.o (medic.) - biopsie
bioritm.o - bioritm
biosfer.o – biosferă
bioteknologi.o (cienco) - biotehnologia
bir.o - bere
birem.o – biremă
biret.o (vesto) – beretă
birk.o (arb.) – mesteacăn
bis - bis
bisextil.a –bisect
biskot.o - fete de păine prăjite
bismut.o (elem.) - bismut
bisquit.o - biscuit
bisulfat.o (kem.) - bisulfat
bisulfit.o (kem.) - bisulfit
bit.o – stălp de care se leagă ancora
(marin.)
bit.o - bit
bitr.a - amar
bitum.o (subs.) - bitum
bivak.ar {n} – a locui provizoriu
bizantin.a - bizantin (fig.)
bizar.a – bizar, ciudat
bizel.o – lucrătură în lemn: tăietură piezişă
bizon.o (mamif.) - bizon
blam.ar {t} – a dojetni, a critica
blank.a - alb
blasfem.ar (rel.) {t} – a blestema
blat.o – gândac
blaz.ar {t} – a se sătura
blazon.o – stemă
blez.ar {n} – a bâlbâi
blind.a - orb
blok.o – stâncă, rocă
blokum.ar – a înlocui
blokus.ar {t} – a bloca
blond.a - blond
blotis.ar {n} – a circi, a se ghemui
blu.a – albastru, azuriu
bluf.ar – a folosi blufuri a însela
bluz.o (vesto) – bluză
bo- -prefix care indică familiaritate prin
căsătorie (bo-fratulo = cumnat)
boa.o (rept.) – şarpe boa
bobin.o (mek.) – bobină
bodmeri.ar – a împrumuta (risc)
bofist.o – băşica porcului, gogoaşă
(botanică)
bogi.o (utensilo) – carucior feroviar
boikot.ar {t} - boicota
bok.o – gură
bokal.o - bucal
bol.o – bol, vas mic, forma de semilună
boli.ar {t} – a fiere, a clocoti
bolid.o – bolid, stea căzătoare (astr.)
bolt.o (mek.) - bulon
bolus.o – bol alimentar (contenitor)
bomb.o – bombă
bombard.ar {t} – a bombarda
bombicil.o (ucelo) - botgros
bon.a - bun
bon.e – bine (adv.)
bonbon.o - bomboane
bonet.o (vesto) – beretă (căciulă)
boniment.ar {n} – a îmbia
bor.ar {t} – a fora
bor.o (elem.) - bor
borach.o (pl.) – limba-mielului
borax.o (kem.) - borax
bord.o - bord, margine
bord.um.o - bord, bordatură
borde.ar {n} – a naviga în zig-zag
borgez.o - burghez
born.o (elek.) – bornă (electric)
bors.o – Bursă de valori
bosk.o – pădure
bot.o (vesto) – cizmă
botanik.o (cienco) – botanică
botel.o – sticlă
botulism.o (patol.) - botulism
bov.o (mamif.) - bou
box.ar {m} – a boxa
boy.o – geamandură
bracelet.o (vesto) – brăţară
brach.o (vesto) - şosete
bradip.o (mamif.) – leneş
braki.o – braţ (al corpului)
bram.ar {n} – a urla, a rage (destre fiare
sălbatice),
a emite urlete ascuţite (destre elefant), a
mugi
bran.o – tărâţe
branch.o (biol.) - ram
brand.o (utensilo) – tăciune
brandi.o - brandy
72
brandis.ar {t} – a apuca
branki.o (biol.) - branhie (anat.)
bras.ar {t} – fa face berea
brav.a - valoros
braz.ar {t} – a sălda (la foc)
brech.o – breşă
bretel.o (utensilo) – betelă
brez.o - brace
brid.o (utensilo) – hăţuri
brigad.o – brigadă
brik.o (utensilo) – cărămidă
bril.ar {n} – a străluci
brioch.o - brioche
brisk.a – vioi, sprinten, isteţ
briz.o – (meteorologio) briză (vânt răcoros)
broch.o (vesto) – broşă
brod.ar {t} – a broda
bodkast.o - radiodifuziune
brokant.ar {n} –a face negustor de fiare
vechi
brokat.o - . brocart (stofă)
brokoli-kaul.o - brocoli
brom.o (elem.) - brom
bromid.o (kem.) – bromură
bronki.o – bronhie
bronkit.o (patol.) – bronşită
brontosaur.o (paleo.) - brontozaur
bronz.o (subs.) - bronz
bros.ar {t} – a peria
brosh.ar {t} - (ri)lega ca un fascilul
brosh.ur.o - opuscol, fascicul
brov.o – sprâncene
bru.o (biol.) – coajă de nucă sau de migdală
bruet.o (utensilo) – roabă
bruis.ar {n} – a face zgomot
brul.ar {m} – a arde
brun.a - maro, brun, castaniu, şaten
brusk.a – rămurică
brut.o (animalo) - bestie
bub.o - ştrengar
buch.ar {t} – a doborî bestie
bud.ar {n} – bombăni
budjet.o – bilanţ (intrări şi ieşiri) , buget
buduar.o (arkit.) – salonaş
buf.ar {n} – a umfla, a se îngânfa
bufal.o (mamif.) - bivol
bufet.o - bufet
bufon.o - bufon
bufr.o (utensilo) – tampon ( feroviar)
bugl.o (muz.) - fligorn
bugran.o – teletă (stofă)
buh.o – stregă
buji.o (utensilo) – lumânare, bujie (maşină)
bukanier.o - pirat
buket.o - buchet (de flori)
bukl.o (utensilo) – cataramă
bukmaker.o – personaă care înregistrează
pariurile
bul.o (utensilo) - minge, balon
bulb.o (biol.) - bulb
buldozer.o (aparato) – buldozăr
buletin.o – buletin informativ
bulimi.o - bulimie
bulin.o – cablu aplicat unei vele
centripet.al.a - centripet
ceptr.o - sceptro
ceramik.o (arto) – ceramică
cerasti.o agr.al.a – vipera cu corn
cereal.o - cereal
cerebr.o - creier
ceremoni.o - cerimonie
cerfoli.o (pl.) – hasmaţuchi
ceriz.o (frukto) – cireaşă
cert.a - sigur, cert
certi.o (ucelo) – scorţărel
certifik.ar {t} – a certifica
ceruz.o (subs.) – carbonat de plumb
cerv.o (mamif.) - cerb
ces.ar {m} – a înceta, a se termina
cesi.o (elem.) - cesiu
ceter.o - rest, rămas
cetoni.o – gândac -verde
cezar.o - cezar, imperator
chagren.ar {n} – a fi displăcut
cham.o (mamif.) – capră -neagră
chambelan.o - şambelan
chambr.o (arkit.) – cameră
champani.o – champagne (vin)
champinion.o – ciuperci de câmp
champion.o - campion ( personă)
chanc.o – soartă, noroc
chanj.ar {m} –a schimba, a muta
chap.o - capa (tecn.); sfită, mantie
preoţească (relig.)
chapel.o (vesto) – pălărie
chapitr.o - capitol
char.o (veturo) - car
C
chariot.o (veturo) – trăsurică
ca (= ica) – aceasta, acesta, acestea, aceştia
charj.ar {t} – a încărca
(pron.) ăsta, asta
charm.ar {t} – a încânta
car.o - ţar, imperator
charnir.o (mek.) – fermoar, închizătoare
ced.ar {t} – a ceda
chart.o – hartă
cedili.o - sedila
chas.ar {m} – a vâna
cedr.o (arb.) - cedru
chast.a - cast
cefalopod.o (animalo) - molusco
che – la, în
cefalopodă
chef.o - cap
cel.ar {t} – a ascunde, a tăinui
chef.a – conducător
celebr.ar {t} – a celebra
chek.o - cec
celeri.o – ţelină, leuştean
cher.a – costos, scump
celib.a – celibatar, nubile
cherp.ar {t} – a atinge (apă sau altceva)
celofan.o (subs.) - celofan
chevron.o – solz de peşte, aşchie
celul.o - celulă
chifchaf.o (ucelo) - pitulice
celuloid.o (subs.) - celuloid
chifr.ar {t} -a cifra (mesaj)
celulos.o (subs.) – celulosă
chik.a - elegant, şic
cembr.o (arb.) - pin zimbru
chimpanze.o (mamif.) – cimpanzeu
cement.o (subs.) - ciment
chinchil.o (mamif.) – şinşilă
cen.o – scenă
chinion.o – coadă împletită
cen.ey.o – scenă
chip.a – la un preţ bun, economic
censur.ar {t} – a censura
chokolad.o – ciocolată
cent – o sută
chom.ar {m} – a sărbători, a fi sărbătoare
centauri.o (pl.) – ţintaură
chopin.o – cană, pocal
centi- - centi-/unul oare care
chose.o – îngrăditură
centigrad.a (mez.) - centigrad
chuv.o (ucelo) – cioară
centilitr.o (mez.) - centilitru
ci (= ici) – aceste, aceştia (pron.)
centim.o (mez.) – centemă(monedă)
cian.o (kem.) - cianogen
centimetr.o (mez.) - centimetru
cianat.o (kem.) - cianat
centr.o - centru
cianid.o (kem.) – cianură
centrifug.ar {t} – a centrifuga
cibernetik.o (cienco) – cibernetică
bulion.o – apa în care au fiert legamele,
pastele
bulvard.o – boulevard
bumerang.o - bumerang
bunt.a – pestriţ, bălţat
bur.o (subs.) – păr, scamă care susine
gogoşile viermilor de mătase pa ramuri
burask.o (meteorologio) – furtună
burbilion.o –marş
burdon.o - bondar
burg.o – târguşor, cartier popular
burjon.o (biol.) – mugur ( planta)
burlesk.a - caraghios
burokrat.o - birocrat
burs.o – borsetă
bus.o (arb.) – merişor
bush.o (biol.) – tufiş
bushel.o (mez.) – măsură de capacitate
busol.o (utensilo) – busolă
busprit.o - bompreso
bust.o - bust
but.ar {n} – a izbi, a lovi
butan.o (kem.) - butan
butik.o – bodegă, prăvălie
butom.o – rozăţea (butomus umbellatus)
buton.o (vesto) – buton, nasture
butor.o (ucelo) - bou-de baltă
butr.o - unt
buvrel.o (ucelo) – pasăre din ordinul
paseriformelor
bux.o – casetină
buz.o – şoricar comun
73
cibol.et.o (pl.) – un tip de ceapă
cibori.o (rel.) – pristol, vas sfânt
cidr.o - cidro
ciel.o (meteorologio) - cer
cienc.o (cienco) – ştiinţă
cifr.o – cifră
cigan.o - ţigan
cign.o (ucelo) – lebădă
cikad.o - greier
cikatr.o - cicatrice
cikl.o - ciclu
ciklamen.o – ciclamă (bot.)
ciklon.o - ciclon
ciklop.o - ciclop
ciklotron.o - ciclotron
cikoni.o (ucelo) – barză
cikori.o - cicoare
cili.o – geană (ale ochilor)
cilindr.o - cilindru (geom.)
cim.o – ploşniţă
cimbal.o (muz.) – clavecin (instrument
muzical)
cimitar.o (armo) - iatagan
cinabr.o (subs.) - cinmbru
cinam.o – scorţişoară (droga)
cindr.o – cenuşă
cinekamer.o (aparato) – cameră de luat
vederi (cinematografică)
cinem.o - cinema
cinematograf.ar {t} – a filma,
cinematografa
cinetik.a - cinetic
cinik.o - cinic
cinkl.o (ucelo) – merla de apă
cintil.o – scânteie
cipres.o (arb.) - . chiparos
ciraj.o (subs.) – ceară, cremă de ghete
(pentru încălţăminte sau altele)
cirk.o - circ
cirkl.o - cerc
cirkond.ar {t} -a circonda
cirkonflex.o - (accentul) circonflex
cirkonspekt.a - circumspect
cirkonstanc.o – circumstanţă
cirkuit.o – circuit, circonferiţă
cirkul.ar {n} -a circula (verb)
cirkuler.o – circulară (scrisoare)
cirkum – in jurul
cirkum.e - circa
cirus.o - cirus
cis – de partea asta
cistern.o - . cisternă
cit.ar {t} – a cita
citadel.o – orăşel
citar.o (muz.) -ţitera
citologio - citologie
citoplasm.o (biol.) – citoplasmă
citrat.o (kem.) - citrat
citron.o (frukto) - cedru (fruct)
citrus.o (arb.) - citrice (plante, fructe)
civet.o (mamif.) – zibetă (animal)
civil.a - civil
civiliz.ar {t} – a civiliza
civism.o – spirit cetăţenesc
civit.o (polit.) – oraş (în sensul antic şi
civil)
civit.an.o – cetăţean
ciz.o (utensilo) - foarfece
(= ico) – aceasta
D
da - de, lui (indică autorul a unui
determinat lucru o operă de artă,
etc.);complementul de agent în fraze pasive
dafn.o (pl.) – specie de tulichină
daim.o (mamif.) - dam
dal = da la
dali.o (dahlia) - dalie
daltonism.o (medic.) - daltonism
dam.o – damă (şi în cărţile de joc), femeie
măritată
damask.o - damasc
damijan.o – damingeană
damn.ar {t} –a damna
damzel.o – domnişoară
dandi.o - dandi, filfizon
danjer.o - pericol
dank.ar {t} – a mulţumi
dans.ar {n} –a dansa
dard.o – dardă; suliţă
darf.ar {n} – a putea, a avea dreptul, a avea
permisul
darn.ar {t} –a cârpi
dat.o – dată
datel.o (frukto) - curmal
dativ.o - dativ
dax.o (mamif.) – bursuc, viezure (animal)
dazl.ar {t} – a orbi cu lumină mare
de – de la , din,de (indică punctul de
placare, originea, provenienţa, conţinutul)
de.pos – de când
de.o (rel.) - Dumnezeu
deb.ar {m} – a fi debitor
debat.ar {t} – a dezbate
debet.o - debit, dare (com.)
debil.a - debil
deboch.ar {n} – a chefui
debut.ar {n} –a debuta (în teatru)
dec.ar {n} – a fi de acord
dec.ant.a - decent
decembr.o - decembrie
decemvir.o (antiqua Roma) – decemvir
decend.ar {n} – a avea originea (de rasă
sau origine)
decens.ar {m} – a coborî
decept.ar {t} –a fi deziluzionat
dechifr.ar {t} – a descifra
decid.ar {m} –a decide
decimac.ar {t} - a decima
decimal.a – zecimală
dedik.ar {t} – a dedica
dedukt.ar {t} –a deduce
defekt.o - defect, imperfecţie
defens.ar {t} – a (se) apăra
deferenc.ar {t} - usare deferenza, esser
deferente
deferent.a – care permite scurgea
defi.ar {t} – a sfida,a provoca
deficit.o - deficit
defil.ar {n} – a deşira
defile.o - pas (de munte), trecătoare (geog.)
defin.ar {t} -a defini
definitiv.a - definitiv
deform.ar {t} –a deforma
degener.ar {n} –a degenera
degn.ar {n} –a fi demn de
degrad.ar {t} –a degrada
dejun.ar {n} – a prânzi
dejur.ar {n} – a fi de serviciu
dek - zece
dekad.ar {n} –a decădea (fis. e mor.)
dekalkomani.o – abţibild
dekalog.o (rel.) - decalog
dekan.o - decan
dekant.ar {t} - decanta
deklam.ar {t} –a declama
deklar.ar {t} – a declara
deklin.ar {m} –a declina (tr.: gram.; intr.:
fis.)
dekokt.ar {t} – a prepara un decoct
dekor.ar {t} -a decora
dekrement.o (fiz.) – diminuire, descreştere
dekret.ar {t} – a decreta
del = de la – de la
deleg.ar {t} -a delega
delegacion.o – delegaţie
delekt.ar {t} – a delecta
delfin.o (mamif.) - delfin
delfinel.o – plantă din ordinul
Ranunculaceelor
deliber.ar {n} –a reflecta
delici.o - desfatare
delikat.a - delicat, fin
delikt.ar (jud.) {n} – a face un delict
deliquec.ar {n} – a desface, a desface un
nod
delir.ar {n} – a delira(a fi în delir)
delt.o – deltă
demagog.o - demagog
demagogi.o - demagogie
demand.ar {t} –a cere, a solicita ceva
cuiva
demand.o – întrebare, cerere
demarsh.ar {n} – a întrebuinţa, a folosi
dement.a - dement
dementi.ar {t} –a dezminţi
demision.ar {n } – a demisiona
demografi.o (cienco) - demografie
demokrat.a – democratic (adj.)
demokrat.o – democratic (subst.)
demokrati.o – democraţie (stat)
demolis.ar {t} – a demola
demon.o (rel.) - demon
demonstr.ar {t} -a demonstra
denigr.ar {t} -a denigra
denominator.o - denominator
dens.a - dens
dent.o - dinte
dentel.o – dantelă
dentifric.o (subs.) - dentifriciu
dentin.o – dentină
74
denunc.ar {t} – a denunţa
depart.ar {n} -a pleca
department.o (polit.) - departament
(regiune)
depend.ar {n} -a depinde
deperis.ar {n} – a se istovi
depesh.o (komerco) – scrisoare oficială
deplor.ar {t} – a deplora
deport.ar {t} -a deporta
depoz.ar {t} -a pune
depres.ar {t} -a fi deprimat
deput.ar {t} –a alege, a da mandat
deriv.ar {t} -a deriva
dermatologi.o (cienco) - dermatologie
des- prefix care exprimă opusul a (
contrariu) (des-esperar =a dispera)
des.apar.ar {n} – a dispărea
des.avantaj.o - dezavantaj
des.facil.a - dificil
des.kovr.ar {t} – a descoperi
desegn.ar {t} (arto) – a desena
deser.o - (fructe,dulce, etc.), desert
desert.ar {m} - diserta
deskript.ar {t} -a descrie
despens.o – dispensă (de mâncare)
despit.ar {n} – a fi iritat
despot.o - despot
destin.ar {t} – a destina
destrukt.ar {t} – a distruge
detach.ar {t} – a desprinde
detachment.o – detaşament (de trupe)
detal.o - detaliu
detal.oz.a - detailat
detektiv.o - detectiv, poliţist sau agent
investigativ
detektor.o (fiz.) - detector (galvanometru
direcţiopnal
determin.ar {t} –a determina,a fixa,a
stabili
deters.ar {t} -a curăţa
deters.iv.o - detergent, detersiv
deton.ar (fiz.) {n} – a detona
detriment.ar {t} -a pricina pagube, a jigni
deuteri.o (kem.) - deuteriu
dev.ar {n} – a trebui (moral)
dev.o -datorie
devanc.ar {t} – a depăşi
devast.ar {t} -a devasta
develop.ar {t} – a dezvolta
deviac.ar {m} – a devia
deviz.o – deviză, emblemă
devoc.o (rel.) – devoţiune
devor.ar {t} –a devora
devot.a - devotat
dextr.a - drept (care stă la dreapta)
dextrin.o (kem.) – dextrină
dezert.a – deşert (adj.)
dezert.o – deşert (subs.)
dezinenc.o – desinenţă
dezir.ar {t} – a dezidera, a dori
dezol.ar {t} – a îndurera
di - de (genitivul posesiv, specificaţie)
di.o - zi (de 24 ore)
diabas.o (min.) – rocă vulcanică verzure
diabet.o (patol.) - diabet
diabl.o (rel.) - diavol
diad.o – pereche de zeităţi, de elemente
diadem.o – diademă
diafan.a - transparent
diafiz.o (anat.) – diafiză
diafragm.o – diafragmă
diagnoz.ar {t} – a diagnostica
diagonal.a – diagonală
diagram.o – diagramă
diakilon.o – emplastru
diakon.o (rel.) - diacon
diakritik.o - semn diacritic
dialekt.o - dialect
dialektik.o – dialectică
dializ.ar (medic.) {t} – a face dializă
dialog.ar {n} – a dialoga
diamagnet.a (fiz.) - diamagnetic
diamagnetism.o (fiz.) - diamagnetism
diamant.o (min.) - diamant
diametr.o - diametru
diant.o (pl.) – garoafă
diapazon.o (utensilo) - diapazon
diapozitiv.o (fot.) - diapozitiv
diare.ar (patol.) {n} – a avea diaree
diare.o (morbo) - diarre
diari.o - jurnal
diatrib.o – diatribă
dic.ar {t} – a spune, a zice
dicern.ar {t} – a discerne
dicionari.o – dicţionar
dicion.o – dicţie
diciplin.ar {t} – a disciplina
dicipul.o - discipol
didaktik.o – didactică
dieldrin.o – dieldrină
didelf.o (mamif.) - oposum
dielektrik.o (subs.) - dielectric
diet.o – dietă, regim
diez.o (muz.) - diez
difam.ar (jud.) {t} – a defăima
difer.ar {n} –a fi diferit
diferencial.o – diferenţială (mat.);
diferenţial (mec.)
diferencial.ig.ar (matem.) {t} – a diferenţia
(mat.)
difrakt.ar (fiz.) {t} – a se difracta (lumina)
difteri.o (patol.) – difterite
diftong.o - diftong
difuz.ar {t} – a difuza
dig.o - dig
digest.ar (biol.) {t} – a digera
digital.o (pl.) - digital
dign.a - demn
digram.o – succesiune de două litere care
indică un singur sunet
digres.ar {n} –a face o digresiune
dik.a - des
dikotiledon.o (pl.) - dicotiledonat
dikotomi.o (log.) - dicotomie (log.)
dikt.ar {t} – a dicta
diktator.o - dictator
dil = di la - (genitiv)
dilat.ar {t} – a dilata
dilem.o – dilemă
dilet.ar {t} – a delecta
diligent.a – sârguincios, silitor
dilijenc.o (veturo) – diligenţă
dilut.ar {t} – a dilua
diluvi.o – diluviu
diluvion.o – care ţine de diluviu
dimension.o - dimensiune
diminut.ar {m} -a diminua
dimorf.a - dimorf
din.a - rar (contrariu de "dika")
dinam.o (aparato) - dinam
dinamik.o (cienco) – dinamică
dinamit.o (subs.) – dinamită
dinasti.o - dinastie
dind.o (ucelo) - curcan
dine.ar {n} – a cina
dine.o – cină
dinosauri.o (animalo) - dinozaur
diocez.o (rel.) – dioceză
diod.o (fiz.) – diodă
dioptr.o - dioptru
dioptri.o (mez.) - dioptrie
dioxid.o (kem.) - dioxid
dioxin.o (kem.) – dioxină
diplas.ar {t} – a muta, a deplasa
diploid.a (biol.) – diploidă (biol.)
diplom.o – diplomă
diplomac.o (komerco) – diplomaţie (şi fig.)
diport.o – deportaţie (econ.)(în bursa de
valori)
direcion.o – direcţie
direkt.ar {t} –a conduce, adirija
diret.a - direct
dis- - prefix care indică împrăştiere,
risipir(dis-semar = disemina)
dis.solv.ar {t} – a dizolva
disenteri.o (patol.) - dezinterie
disert.ar {n} – a trata o chestiune
dish.o - farfurie
disident.a - dezident
disimul.ar {t} –a disimula
disip.ar {t} – a disipa
disjuntiv.a – disjunctiv (mat., log., gram.)
disk.o - disc
diskont.ar {t} – a sconta
diskret.a - discret
diskurs.ar {n} – a face un discurs, a
conversa
diskut.ar {t} – a discuta
dislexi.o - dizlexie
dislok.ar {t} – a disloca
dism.o – zeciuială (impozit)
disoci.ar {t} –a dezasocia
disonanc.ar {n} (muz.) – a suna fals
disparat.a - disparat
dispens.ar {t} – a se dispensa
dispensari.o - dispensar
dispepsi.o (patol.) - indigestie
dispers.ar {t} –a împrăştia, a risipi
dispon.ar {t} – a dispune de
disput.ar {n} – a dezbate, a se certa, a-şi
disputa
dist.ar {n} –a fi la o distanţă de
75
dist.o – distanţă
distil.ar {t} –a distila
disting.ar {t} – a distinge
distint.a - distinct (diversă)
distrakt.ar {t} – a distrage
distribut.ar {t} – a distribui (tecn.)
distrikt.o - district (terit.)
diten.ar {t} –a reţine
ditres.o – angoasă, anxietate
divag.ar {n} – a divaga
divan.o (moblo) - divan (fără spătar)
diven.ar {m} – a deveni
diverg.ar {n} –a se ramifica
divers.a - divers
diversion.ar {n} – a face o diversione
(milit.)
divid.ar {t} – a împărţi
divid.end.o – deîmpărţit (mat.), dividend
(finan.)
divin.ar {t} – a face divinaţie,a ghici, a
prezice
divizion.o - divizie (milit.)
divorc.ar {n} –a divorţa
divorc.ig.ar {t} – a divora de
divulg.ar (komerco) {t} – a divulga
dizastr.o - dezastru
do - deci
doari.o (jud.) – dotă a soţului în favoarea
soţiei
doc.ar (komerco) {t} – a învăţa
docent.o - liber docent
docil.a - docil, blând
dog.o (mamif.) – specie de buldog, mastin
dogan.o – vamă
dogmat.o – dogmă
doj.o - doge
dok.o – bazin larg ( partea cea mai
adăpostită a unui port)
doktor.o - doctor
doktrin.o – doctrină
dokument.o - document
dolar.o - dolar
dol.o – trufă, excrocherie
dolc.a - dulce
dolikocefal.o - dolicocefal
dolmen.o – dolmen (mormânt preistoric)
dolor.ar {n} – a durea (senso pr.)
dom.o – casă (edificiu)
domaj.ar {t} – a aduce daune
domen.o - domeniu
domestik.a - domestic (ref.la animale)
domicil.o (jud.) - domiciliu
domin.o – domino (joc)
dominac.ar {t} –a domina
dominikan.o - Domenican
domt.ar {t} –a îmblânzi
don.ar {t} – a da, a dona
donac.ar {t} – a face cadou
dop – după (de loc), în spate
dorad.o – peşte teleosten
dorik.a - doric
dorlot.ar {t} – a alinta
dorm.ar {n} -a dormi
dorn.o (biol.) – spin (de trandafir)
dorn.o-ginest.o (pl.) – plantă înrudită cu
grozama
dorn.o-perk.o (fisho) – sborş
dors.o - spate
dors.o-salt.o – capră (joc de copii)
dosier.o - dosar
dot.ar {t} – a da destre (dotă)
doz.o (medic.) – doză (med.)
dozen.o – duzină
drag.ar {t} – a draga
draje.o - drajeu
drak.o - dragon (animal)
dramat.o – dramă (teatru)
drap.o – material de preţ
drapir.ar {t} – a garnisi, a împodobi, a
înzestra
drash.ar {t} – a bate (cereale),a treiera
drastik.a - drastic
dren.ar {t} – a drena
dres.ar {t} – a dresa (animale)
driad.o – driadă
drift.ar {n} –a merge în derivă
dril.o (utensilo) - burghiu
drink.ar {t} –a bea
drog.o (medic.) – medicament, doctorie
drol.a – glumeţ
dromedar.o (mamif.) - dromader
dron.ar {t} – a (se) îneca
dront.o (ucelo) - dodo
druid.o - druid
du - doi
du.im.o – jumătate
du.o - duo
du.opl.a - dublu
dubit.ar {n} –a se îndoi
duel.ar {n} – a se duela
duen.o – guvernantă
duet.o (muz.) - duet
duk.o – duce
dukt.ar {t} –a conduce
duktil.a - ductil (tecn.)
dum – în timpul
dum ke – în timp ce
dun.o – dună
dung.o (subs.) – îngrăsământ natural sau
chimic
duodenum.o - duoden
dup.o - prost
duplex.a - duplex (adj.)
duplikat.o - duplicat
duramen.o - duramen
dur.ar {n} – a continua,a dura
durst.ar {n} – a-i fi sete
dush.ar {t} –a face duş
duv.o – doagă
duyong.o - dugong (mamifer marin)
E
e (= ed) - şi
-e- - sufix care indică culoarea (tigr-e-a =
tigrat; niv-e-a = alb ca zăpada)
eben.o (subs.) – ebanos, eben
-ebl- - sufix care indică ceva posibil (videbl-a = vizibil, kred-ebl-a=credibil)
ek.o - ecou
ebonit.o (subs.) – ebonită
ekin.o (animalo) - arici- de- mare
ebri.a - beat
eklektik.a (filoz.) - eclectic
ebuli.ar {n} – a fierbe
eklezi.o (rel.) – biserică (instituţie)
ebulioskop.o – aparatul cu care se face
eklips.ar {t} – a eclipsa
ebulioscopia
ekologi.o (cienco) - ecologie
ecel.ar {n} – a excela
ekonom.o - econom, administrator
ecelenc.o – Excelenţă
ekonomi.o - economie
ecentrik.a - excentric
ekonomik.o (cienco) - economie, doctrină
ecept.ar {t} – a excepta
economică
ecept.o – excepţie
ekrit.ar – a înregistra într-un registru
eces.ar {t} – a esagera
comercial
echek.ar {t} – a ţine în şah
ektopi.o (medic.) - ectopie
echop.o –prăvălie
ekumenik.a (rel.) - ecumenic
ecit.ar {t} – a excita
ekzem.o (medic.) – eczemă
eciz.ar {t} – a extirpa (chir.)
el (= elu) - ea (pron. femm.)
ed (= e) - şi
-ed- - sufix care indică ceea ce este compus elabor.ar – a elabora
din (glas-edo=care conţine cristale, bok-ed- elastik.a – elastic
elefant.o (mamif.) - elefant
o = înghiţitură)
elegant.a - elegant
eden.o (rel.) - Eden
elegi.o - elegie
eder.o – raţă sălbatică din zonale nordice
elekt.ar {t} – a alege
ederdun.o (domo) – pernă de puf
elektr.o (fiz.) - electricitate
edific.o - edificiu
elektr.al.a - electric
edifik.ar {t} – a edifica (în sensul moral)
elektr.o-dinamik.o (cienco) –
edikt.ar {t} – a edita
electrodinamică
edit.ar {t} – a publica (cărţi sau simile)
elektr.o-motor.o - electromotor (subst.)
edr.o – faţă, bază (geom.)
elektr.o-statik.o (cienco) – electrostatică
eduk.ar {t} – a educa
elektr.o-teknik.o – electrotehnică
efac.ar {t} – a şterge
elektr.o-terapi.o (medic.) - electroterapie
efedrin.o (kem.) – efedrină
elektrod.o (fiz.) - electrod
efekt.o - efect
elektrokardiogram.o – electrocardiogramă
efekt.ig.ar {t} – a cauza,a provoca,a
elektrolit.o (fiz.) - electrolit
determina
elektroliz.ar (fiz.) {t} – electrolizare (
efektiv.o - efectiv
asupune electrolizei)
efemer.a - efemer
elektronik.o – electronică
efemer.o (insekto) – insectă efemeră
elektron.o (fiz.) - electron
efervec.ar {n} – a se agita, a se tulbura
element.o - element
eficient.a (mek.) - eficient
elev.ar {t} – a înalţa
efigi.o - chip
elevator.o - elevator
efik.ar {n} – a fi eficace
elev.il.o (aparato) - elevator (maşină)
efik.iv.a - eficace
elevacion.o – plan în secţiune verticală
efluvi.o - efluviu
(arch.)
-eg- - prefix augmentativ (pluv-eg-ar=a
elevator.o (aparato) – ascensor
ploua torenţial; rich-eg-a= foarte bogat;
elf.o – spiriduş
bel-eg-a = magnific)
elimin.ar {t} -a elimina
eg.o –ego, eu
elips.o – elipsă (geom.)
eg.o.ist.a - egoist
elit.o – elită
egal.a - egal
elixir.o (medic.) - elixir
egal.es.o – egalitatea
elizion.ar {t} – a elida
egar.ar {t} – a rătăci, a pierde
elongacion.o – elungaţie (tecn., astron.)
egard.ar {t} – a avea consideraţie, a ţine
eloquent.a - elocvent
cont de
egid.o – egidă
elu (= el)
elu.a – a ei, a sa, al său
egiptolog.o - egiptolog
elud.ar {t} – a eluda
eglefin.o (fisho) – specie de morun din
-em- -sufix care are sensul:” înclinaţie spre”
marea Nordului
(venj-em-a =răzbunător; labor-emegocentr.a - egocentric
a=muncitor)
egotism.o - egotism
emaci.ar – a extenua
egotist.o - egocentric, egotist
emali.o (subs.) – smalţ, lac de unghii
ejekt.ar {t} – a ejecta
ek – prepoziţie care indică ieşirea dintr-un eman.ar {n} -a emana
emancip.ar {t} –a fi emancipat
loc
ekfalaj.o – cadere (de pulbere radio-activa) emaskul.ar – a (se) debilita
76
embalm.ar {t} -a îmbălsăma
embaras.ar {t} –a încurca, a împiedica
embarg.ar (jud.) {t} – a pune embargou
pe…
embark.ar {m} – a se îmbarca
emblem.o – emblemă
emboli.o - embolie
embrac.ar {t} – a îmbrăţişa (sensul pr.)
embrag.ar (mek.) {m} – a cupla, a ambreia
(tecn.)
embriologi.o (cienco) - embriologie
embrion.o (biol.) - embrion
embrok.ar (medic.) {t} – a fricţiona cu un
ulei medicinal
embusk.ar {t} – a intra în ambuscadă
emend.ar (jud.) {t} – a coreuta, a verifica
emerit.a - emerit
emers.ar {n} – a ieşi la suprafaţă
emetik.o (medic.) - emetic
emfaz.ar {t} – a pronunţa cu enfază
emfizem.o (patol.) – enfizem
emigr.ar – a emigra
eminenc.o – eminenţă (titlu)
eminent.a - eminent
emir.o - emir
emis.ar {t} -a emite(fin., fis.)
em.o – ţintă, scop
emoc.ar {n} – a (fi) emoţinat
empal.ar {t} – a înşira, a trage în ţeapă, a
pune pe stâlp
empati.o - empatie
empirik.o (filoz.) - empiric
emplastr.o - emplastru
employ.ar {t} – a se angaja într-un serviciu
emu.o (ucelo) - emù, struţ australian
emul.a - emul
emuls.ar {t} -a emulsiona
emulsin.o – enzimă din migdale
emund.ar {t} –a curăţa de coaja
en - în
en.ir.ar {m} – a intra
en.ter.ig.ar {t} – a îngropa
encefalit.o (patol.) – encefalită
enciklik.o – enciclică
enciklopedi.o - enciclopedie
-end- -sufix care indică un lucru care
trebbie făcut (fac-end-a = de făcut, solvend-a= problemă care trebuie să fie
rezolvată)
endemi.o (medic.) - endemie
endermik.a – care acţionează prin piele
endetal.a – în detaliu (com.)
endivi.o - cicoare
endogami.o (sociol.) - endogamie (sociol.)
endogen.a - endogen
endokrinologi.o (cienco) - endocrinologia
endorfin.o (biokemio) – endorfină
endoskop.o - endoscop
endoskopi.o - endoscopie
enemik.o – duşman
energi.o (fiz.) - energie
energi.oz.a – energic, energetic
engaj.ar {t} – a-şi asuma, a se angaja
engros.a – cu ridicată (com.)
enigmat.o – enigmă
enlumin.ar {t} – a minia, a ilustra cu
miniaturi
enmenaj.ar – a se muta (din casă)
enorm.a - enorm
enoter.o (pl.) – enoter
enoy.ar {n} – a se plictisi
enrejistr.ar – a înregistra
ensembl.o - împreună, toţi
ent.o - entitate
entam.ar {t} – a întraprinde, a începe un
discurs
enterit.o (patol.) – enterită
entern.ar (jud.) {t} –a se interna (drept)
entomologi.o (cienco) - entomologie
entraprez.ar {t} – a întreprinde
entraten.ar {t} –a menţine, a prevedea cu,
a avea grijă de
entrav.ar {t} – a împiedica, a-i împuia
capul, a încurca
entre.o - antreu
entren.ar {t} – a se antrena
entresol.o (arkit.) – mezanin, etaj înălţat
entropi.o (fiz.) - entropie
entuziasm.ar {n} – a demonstra entuziasm
enukle.ar (kirurgio) – a enuclea
enumer.ar {t} -a enumera
enunc.ar {t} – a externa
envelop.ar {t} – a bandaja
envergur.o – deschizătură de aripi
envidi.ar {t} -a invidia
envi.o – pieliţă (la unghii)
enzim.o (biol.) – enzimă
eocen.o - eocen
eon.o - eon
eozin.o (kem.) – eozină
epicen.a – epicenă
epicentr.o (geol.) - epicentru
epicikl.o - epiciclu
epicikloid.o – epicicloidă
epidemi.o (medic.) - epidemie
epidemiologi.o (cienco) - epidemiologie
epidural.a (anat.) - epidural
epifit.o (bot.) – epifit
epiglot.o - epiglot
epigon.o - epigon
epigraf.o - epigraf, inscripţie
epigram.o – epigram
epik.a - epic
epilepsi.o (patol.) - epilepsie
epilog.o - epilog
episkop.o – vescov, episcop
epistol.o – epistolă
epitaf.o - epitaf
epitet.o - epitet
epitom.o – rezumat, compendiun
epizod.o – episod
epok.o – epocă
epolet.o – epolet
epruvet.o –eprubetă
equacion.o – ecuaţie
equator.o - Ecuator
equator.-al.o, -al.a teleskop.o (aparato) telescop ecuatorial
77
equi- - equiequipol.ar – a compara
equi-later.a (geom.) - echilater
equilibr.ar {m} -a echilibra
equinox.o – echinopţiu
equip.ar {t} –a echipa
equitat.o (filoz.) - echitate
equival.ar {t} – a schivala
-er- -sufix care indică persona,( uneori un
animal sau un lucru) obişnuită să facă ceva,
chiar dacă aceea activitate nu este legată de
profesia sa; de obicei se adaugă la rădăcina
verbală (prezid-er-o = preşedinte;fum-ero=fumător;kant-er-o=cântăreţ
neprofesionist)
er.o – eră
eratik.a – care schimbă tot timpul locul
(geol.), imprevizibil, inconstant
erc.o (subs.) - mineral
erekt.ar {t} –a înălţa, a ridica, a clădi
eremit.o – eremit, sihastru
erg.o (mez.) – erg (măsură în fizică)
ergot.o (subs.) – corn de secară
-eri- -sufix care arată locul unde se face
ceea ce indică rădăcina (distil-eri-o =
distillerie;bak-eri-o=cuptor)
erik.o (pl.) – erică
eringi.o (pl.) scai-vânat
eritrocit.o - eritrocit
ermin.o (mamif.) – hermină (animal)
erod.ar {t} – a eroda, a consuma (confr.
eroziune)
erogen.a – erogen
eror.ar {n} – a greşi
erotik.a - erotic
erste - numai (nu înainte de)
erud.ar {t} –a se instrui
erupt.ar {n} - a erupe
erv.o (pl.) – leguminoasă de tipul lintei
-es- - sufix care indică statea sau calitatea
(fort-es-o = forţa; san-es-o = sănătate; beles-o=frumuseţe)
es.ar {n} – a fi
esam.o - roi
esay.o – înţelept
esbos.ar (arto) {t} – a schiţa, a face o
ciornă
esenc.o – esenţă
esforc.ar {n} – a se forţa
eshafod.o (utensilo) – schelă
eshelon.o – treaptă
-esk- - sufix care indică:a începe să, a
devesi (dorm-esk-ar = a adormi; pal-esk-ar
= a devesi palid;rich-esk-ar= a deveni
bogat)
esk.o – momeală (fig.)
eskadr.o - echipaj (naval)
eskal.ar {n} – a face escală
eskald.ar {t} – a arde,a se arde
eskaler.o (arkit.) – scară
eskamot.ar {t} – a face să disparăfar
sparire
eskap.ar {m} – a fugi
eskarp.a – abrupt, greu accesibil cu
eskart.ar {m} – a desface
eskatologi.o (filoz.) - escatologie
eskombr.o – dărămături
eskopet.o (armo) - archebuza
eskort.o – escortă
eskrok.ar {t} –a excroca
eskudel.o (domo) - blid
eskup.ar {t} – a scoate apa (maritim)
-esm- - numeral ordinal (un-esm-a: 1°, duesm-a: 2°, tri-esm-a: 3°, dek-esm-a: 10°,
ecc.)
esoter.a (filoz.) - esoteric
espad.o (armo) – spadă
espad.o-fish.o (fisho) – peşte spadă
espar.o – băţ
espel.ar {t} – a silabisi
esper.ar {m} – a spera
espin.o (pl.) – tufiş
esplanad.o – a netezi
espres.o (veturo) – tren expres
esprit.o - spirit
espruv.a – rezistent la…
esquad.o – echipă
est.o - est
establis.ar {t} – a se stabili
estakad.o – barare, blocaj
estal.ar {t} – a expune
estamp.ar {t} – a tipări, a bate monede
estanch.ar {t} – a tampona
estay.o (utensilo) – strai (maritim)
ester.o (kem.) - ester
estetik.o (filoz.) – estetică
estim.ar {t} –a estima, a aprecia
-estr- - indică o autoritate, şeful, căpetenia
(urb-estr-o = primar; skol-estr-o = director
de şcuoală)
estrad.o (arkit.) – podium, estradă
estragon.o (pl.) - tarhon
estrib.o (utensilo) – treaptă, scară de trăsură
estriol.o (biokemio) - extriol
estrogen.o (biokemio) - extrogen
estron.o (biokemio) - extrone, foliculină
estuari.o - estuar
estubl.o (biol.) – mirişte
esvan.ar (medic.) {n} – a leşina
-et- - diminutiv (dom-et-o = căsuţă; montet-o = munte mic)
etaj.o (arkit.) - etaj
etajer.o (moblo) – etajeră
etalon.o (mez.) – valută
etap.ar {n} – a face etapă
etat.o – dare de seamă, raport
eter.o (kem.) - eter
etern.a - etern
etik.o (filoz.) – etică, morală
etiket.o – etichetă (indicatoare)
etimologi.o - etimologie
etiquet.o – etichetă (cerimonială)
etmoid.o - etmoid
etnografi.o (cienco) - etnografie
etnologi.o (cienco) - etnologie
etologi.o (cienco) - etologie
etos.o – atmosfera, spirit (unei situaţii)
etuy.o - custodie
eufemism.o - eufemism
eufoni.o - eufonie
euforbi.o (pl.) – plante din fam.euforbiaceelor
eufori.o - euforie
eugenik.o (cienco) – eugenetică
eukalipt.o (pl.) - eucalipt
eunuk.o - eunuc
europi.o (elem.) - europiu (chim.)
eutanazi.o - eutanasia
ev.ar {m} – a avea vârsta de…
ev.o – vârsta
evalu.ar {t} –a evacua, a valorifica
evangeli.o (rel.) - evanghelie
event.ar {n} – a se întâmpla
event.o - eveniment
eventual.a - eventual
evident.a - evident, clar
evier.o (domo) - acvariu, spălător, albie
evikt.ar {t} – a evacua (din casă)
evit.ar {t} –a evita
evolucion.ar {n} – a se dezvolta, a se
evolua
ex- - fost, ex (ex-ministro = ex ministru)
exajer.ar {t} – a exagera
exakt.a - exact
exalt.ar {t} –a esalta
examen.ar {t} –a examina
exark.o – exarh (istorie)
exasper.ar {t} – a exaspera
exekut.ar {t} – a executa
exempl.o - exemplu
exempl.e – de exeplu
exempler.o - copie(a unei cărţi etc.),
exemplar
exerc.ar {t} – a (se) exercita
exfoli.ar {t} – a exfolia
exhal.ar {t} – a exala
exhaust.ar {t} –a ezauri
exhort.ar {t} – a exorta
exil.ar {t} –a exila
exist.ar {n} – a exista
exkav.ar {t} – a excava
exkluz.ar – a exclude
exkomunik.ar {t} –a excomunica
exkrement.o (subs.) - excrement
exkurs.ar {n} – a face excursie
exkuz.ar {t} – a se scuza
exod.o - exod
exogen.a - exogen
exorcis.ar (rel.) {t} -a exorciza
exotik.a – exotic
expans.ar {m} – a extinde
expedi.ar {t} – a expedia
expedicion.o – expediţie (mil., mar.)
expekt.ar {t} – a se aştepta să…
experienc.ar {t} – a face experienţă, a
înţelege, a cunoaşte
experiment.ar {m} – a face un experiment
expert.a - expert
expertiz.ar {t} – a face o expertiză, a
evalua
expiac.ar (rel.) {t} – a ispăşi
78
expir.ar (biol.) {n} –a expira
explicit.a - explicit
explik.ar (komerco) {t} – a explica
explor.ar {t} –a explora
explot.ar {t} – a exploata, a administra
exploz.ar {n} –a exploda
exponent.o - exponent, indice
exportac.ar {t} – a exporta
expoz.ar {t} – a expune
expres.ar – a se exprima
expropri.ar – a expropria
extaz.ar {n} – a fi extaziat
extens.ar {t} – a se extinde
extenu.ar {t} –a se extenua
exter - exterior
exter.land.a – străin
extermin.ar {t} –a extermina
extern.o – şcolar extern
exting.ar {m} – a stinge
extirp.ar {t} – a extirpa
extors.ar {t} – a estorca, a stoarce
extra – extra, mai mult de normal
extrad.ar (jud.) {t} – a extrăda
extrakt.ar {t} - extrage
extraordinar.a - extraordinar
extravag.ar {n} – a aiura
extravert.o - extrovertit
extrem.a - extrem
extrinsek.a (filoz.) - extrinsec
exud.ar {n} – a asuda, a năduşi (med.)
exulcer.o – ulceraţie
exult.ar {n} – a exulta
-ey- - indică locul adecvat pentru ceva
(dorm-ey-o = dormitor;kaval-eyo=staul)
ezofag.o - esofag
F
fab.o – bob
fabl.o – fabulă
fabrik.ar {t} –a fabrica
fabrik.eri.o – fabrică, stabiliment
fac.ar {t} – a face
facet.o – faţetă (a unui diamant)
faci.o – faţă (în toate sensurile)
facil.a – uşor
facin.ar {t} – a afascina
facion.ar {n} – a fi de gardă
fag.o (arb.) - fag
fag.o purpur.e.a (arb.) - fag sanguin
fagocit.o - fagocit
fair.o - foc
fak.o – lădiţă, casetă, cutie
fakocher.o (mamif.) – porcul- cu- negi
faksimil.o – asemănător
faktitiv.a - factitiv
fakt.o (filoz.) - fapt, acţiune
faktor.o - factor
faktori.o – agenţia comercială esternă
faktorial.o - factorial
faktur.o – factură
fakultat.o - facultate (univ.)
fakultativ.a - facoltativ, opţional
falangin.o – a doua falangă
fal.ar {n} – a cădea
falang.o – falangă (anat., mil.)
falbal.o (vesto) –volan, garnitură la rochii
falch.ar {t} – a cosi
fald.ar {t} – a îndoi, a cuta ( îmbrăcăminte,
etc)
falen.o – futuri de noapte
fali.ar {m} – a alimenta, aeşua
falkon.o (ucelo) - şoim
fals.a - fals
falset.o - falset
falv.a – galben roşcat, blond aprins
fam.o – faimă, renume
fam.oz.a - faimos
famili.o - familie
familiar.a - familiar
famin.o – lipsă de alimente
fan.ar {t} – a cerne
fanatik.a - fanatic
fanfar.o (muz.) – fanfară
fanfaron.ar {t} – a fi fanfaron
fang.o (subs.) – noroi, nămol
fantastik.a - fantastic
fantazi.ar {t} –a căuta o esplicaţie cu
fantezia
fantom.o – fantomă
far.o - far
farad.o (mez.) – farad (unitate electrică)
faraon.o - faraon
farb.o (subs.) - culoare
fard.o (subs.) - fard
farin.o – făină
faring.o - faringe
farize.o - fariseu
farm.ar {t} – a închiria
farmaci.o (cienco) – farmacie/a (ştiinţă)
fars.o – farsă
fasad.o (arkit.) – faţadă
fask.o – faşe
fason.ar {t} - a modela
fast.ar {n} – a dejuna
fat.o – fatum, destin, soartă
fatig.ar {t} – a fi obosit
fatu.a – superficial, îngânfat
fauc.o – gât
favor.ar {t} – a favoriza
fayenc.o (domo) – faianţa
faz.o – fază
fazan.o (ucelo) - fazan
fazeol.o - fasole
fazeol.o multa.flor.a (pl.) – fasole cu bobul
pătat
fe.o – zână
febl.a - slab
febr.ar (medic.) {n} – a avea febră
februar.o - februarie
feder.ar {t} –a organiza în confederaţie
fek.o (biol.) - excremente
fekund.a - fecund
fel.o - piele (de animale prelucrată,
tăbăcită)
feld.o (fiz.) – câmp (electric, magnetic,
optic)
felg.o (mek.) - cerc (unei roţi)
felic.a - fericit
felin.a – felină
felt.o - feltru
femin.a - feminin
femur.o - femur
fen.o (pl.) – fân neuscat
fen.-katar.o – boală cu expectoraţie,
cauzată de fân
fenacetin.o (subs.) - fenacetin
fenc.o – barieră de lemn
fend.ar {t} – a despica
fenestr.o (arkit.) – fereastră
fenikul.o (pl.) - fenicul
fenix.o (ucelo) - fenix
fenobarbital.o (farm.) – luminal,
fenobarbital
fenol.o (kem.) - fenol
fenomen.o - fenomen
fenomenologi.o (filoz.) - fenomenologie
fenotip.o (biol.) - fenotipo (biol.)
fer.o (elem.) - fier
fer.-voy.o – cale ferată
ferdek.o - punte (de corabie)
feri.o – târg
ferm.a - ferm, stabil
ferment.o (subs.) - . ferment
fermentac.ar {n} -a fermenta
feroc.a - feroce
feromon.o (subs.) - feromon
fertil.a - fertil
fervor.ar {n} – a avea favoarea
fest.ar {m} – a sărbători
fest.o – sărbătoare
fest.o dil Krist.o-korp.o - Corpus Domini
festin.ar {n} – a face un banchet
feston.o – motiv ornamental în formă de
ghirlandă, feston
festuk.o (biol.) – fir de pai
fet.o (biol.) – făt, fetus
fetid.a – rău mirositor
fetish.o – fetiş
feud.o – feudă
feud.al.a - feudal
fez.o (vesto) - fes
fi! – aş!, vai de mine!, uf!
fiakr.o (veturo) – maşină de piaţă
fial.o – fiolă
fianc.ar {t} – a se logodi
fiask.o – siclă sferoidală îmbrăcată cu fibre
(pentru băuturi)
fibr.o – fibră
fibrinogen.o (biokemio) - fibrinogen
fibrom.o (patol.) - fibrom
fich.o (utensilo) – jeton (pentru jocuri de
societate)
fid.ar {n} – a avea încredere în, a se încrede
fid.o – încredere, credinţă
fideikomis.o (jud.) - fideicomis
fidel.a - fidel, loial
fier.a – mândru, orgolios
fifr.o (muz.) - fluier
fig.o (frukto) - smochin
figur.o – figură
fikari.o (pl.) –untişor (bot.)
79
fiktiv.a - fictiv
fil.o - fir (de lână, in, etc.)
filament.o - filament
filantrop.o - filantrop
filari.o (animalo) - filaria
filateli.o (cienco) - filatelie
filet.o - filé (carne)
filharmoni.o (muz.) - filarmonica
fili.o – fiu (în general)
fili.in.o – fiică
fili.ul.o - fiu
filial.o – filială, societate
filigran.o - filigran
filik.o (pl.) – ferigă
filistr.o – filistean, un tip de burghez
film.o – peliculă, film (fotografică)
filolog.o - filolog
filologi.o (cienco) - filologie
filozof.o - filosof
filozofi.ar (filoz.) {n} – a filozofa
filozofi.o - filosofie
filtr.ar {m} – a filtra
fin.ar {m} – a sfârşi
fin.al.a - final
fin.e – la sfârşit
fin.o – sfârşit
financ.o – finanţă
fing.ar {t} – a simula
fingr.o – deget
finis.ar (mek.) {t} – a finisa, a da ultimul
retuş
finit.a - finit (mat., filoz.)
fink.o (ucelo) - cintezoi
fint.ar (medic.) {n} – a face o simulaţie
fioritur.o – înfloritură
firm.o – firmă
firmament.o (rel.) - firmament
fish.o (animalo) – peşte
fisk.o – fisc, perceptor
fit.ar {n} – a merge bine, a se adapte
(îmbrăcăminte, etc.)
fix.a – fix
fix.ig.ar {t} - a fixa
fizik.o (cienco) – fizică
fiziologi.o (cienco) - fisiologie
fizionomi.o - fisionomie
fizioterapi.o (medic.) - fisioterapie
flad.o - flanc , budincă (prăjitură)
flag.o – steag, drapel
flagr.ar {n} – a deflagra
flak.o – baltă, băltoacă
flakon.o - flacon
flam.o – flacără
flaming.o (ucelo) – pasărea flamingo
flan.ar {n} – a trândăvi, a pierde vremea
flanel.o - flanel
flanj.o (mek.) – flanşă
flank.o - şold
flar.ar {t} – a mirosi, a adulmeca
flat.ar {t} -a adula, a linguşi
flatu.ar {n} – a face băşini
flatulent.a - flatulent
flav.a - galben
flebit.o (patol.) – flebită
flech.o – săgeată
fleg.ar {t} – a se ocupa cu grijă de ceva, a
asista (bolnavi,bătrâni, copii,
flegm.o – calmă, flegmă
fleret.o (armo) - floretă(sport)
flex.ar {m} – a îndoi, a încovoia
flexion.o - flexiune (gram.)
flirt.ar {n} - a flirta
flitr.o - lustrin
flog.ar {t} – a se flagela, a biciui
flok.o – fundă, smoc, buchet de flori
flor.o (biol.) - floare
flor.if.ar {n} – a înflori
flor.kaul.o – conopidă
florin.o – florin
flos.o (biol.) – aripă de peşte
flot.o – flotă
flotac.ar {n} – a pluti, a se clătina pe apă
flotili.o – flotilă
flu.ar {n} – a se scurge
flug.ar {n} – a zbura
flug.rot.o (mek.) - volan (mec.)
fluid.a - fluid
fluktu.ar {n} – a fluture (îmbrăcăminte,
părul, etc.)
fluktu.o – fluctuaţie
flundr.o – limanadă (peşte)
fluorin.o (kemio) – fluorină
fluor.o (elem.) - fluor
fluorec.ar {n} – a fi folrescent
fluoroskop.o (aparato) - fluoroscopi
fluoroskopi.o (medic.) - fluoroscopie
flur.o (arkit.) – palier, plarformă de scară la
etaj
flut.o (muz.) - flaut
fluvi.o – fluviu care se scurge în mare
flux.ar {n} - (-o) (flux) de mare
flux.o - flux
fod.ar {t} –a săpa
fok.o - foc (geom., fotog.)
fol.a - nebun
foli.o (biol.) –frunză, foaie (de carte sau
caiet)
foli.et.o – foiţă; tablă subire de metal
folikul.o - folicul
folklor.o - folclor
foment.ar (medic.) {t} –a aplica o
compresă
fon.o (fiz.) - sunet, ton (fiz.)
fond.ar {t} – a fonda
fonetik.o – fonetică
fonograf.ar {t} – a înregistra pe fonograf
font.o – izvor, sursă
fonten.o – fântână
for – departe de
for.a – departe (adj.)
for.e - departe (adv.)
for.jet.ar {t} – a arunca
forc.o (fiz.) – forţa (mecanică, naturală sau
morală)
forcat.o – forţat
forceps.o - forceps
forej.o (subs.) - foraj
forest.o (biol.) – pădure
forest.-alaud.o (ucelo) – ciocârlie
forfet.o - forfè
forfikul.o – urechelniţă
forj.ar {t} – a forja
fork.o (utensilo) – furcă
fork.et.o – furculiţă
form.o – formă
form.al.a - formal
formac.ar {t} –a forma
formaldehid.o (kem.) – formaldehidă
format.o - format
formik.o – furnică
formik.um.ar {n} – a furnica
formul.o – formulă
formulari.o - modul, formular
forn.o - cuptor
fornik.ar {n} – a păcătui trupeşte,
imoralitate
fors.ar {t} –a se forţa, a forţa (uşi,
închizători)
forsan - poate
fort.a - tare
fort.es.o – forţă
fort.ig.ar {t} -a raforţa, a întări
fortifik.ar {t} – a fortifica
fortres.o – fortăreaţă
fortun.o - noroc
fortun.oz.a - norocos
forum.o - for
fos.o – groapă, şanţ
fosat.o – canal de scorgere, groapă lungă
fosfid.o (kem.) – fosfură
fosforec.ar {n} – a emana lumină
fosforescentă
fosil.o – fosilă
fost.o (utensilo) - lemn
fot.o – lumină (fiz.)
fotel.o (moblo) - fotoliu
fotogen.a - fotogenic
fotograb.ar (arto) {t} – a face o fotoincizie
fotograf.ar {t} – a fotografia
fotograf.ur.o - fotografie (copie)
fotokopi.ar -a fotocopia
foton.o (fiz.) - foton
fotosintez.o (biol.) – fotosinteză
fototropism.o - fototropism
fox.o (mamif.) - vulpe
foxtrot.o - fox-trot
foy.o – o dată, turn
foy.e - iterativ (un-foy-e = o dată; du-foy-e
= de două ori)
foyer.o (arkit.) - foaier (de teatru)
fracion.o – fracţie
frag.o (frukto) – frag, fragă, căpşună (fruct)
fragment.o - fragment
frajil.a - fragil
frak.o (vesto) - frac
frakas.ar {t} –a se rupe, a se sparge cu
zgomot
fram.o – montaj, schelet, şaşiu (tecn.)
framason.o - mason, francmason
framb.o (frukto) – zmeură (fruct)
franj.o - ciucure
frank.o - franc (monedă)
80
frap.ar {t} – a lovi, a bate
frat.o - frate sau soră
frat.in.o – soră
frat.ul.o - frate
fraud.ar {t} –a frauda
fraxin.o (arb.) - frasin (pom)
fray.o (biol.) - icre
fraz.o – frază
frazeologi.o - frazar, frazeologie
fregat.o – fregată
fregat.-ucel.o (ucelo) – fregată (pasăre)
fremis.ar {n} – a fremăta
fren.o (mek.) – frână
frenezi.o - frenezie
frenologi.o (cienco) - frenologie
frequ.a – des, frecvent
frequ.es.o – frecvenţă (şi electr.)
frequent.ar {t} – a frecventa
fresh.a – proaspăt, răcoros ( aer)
fresk.o – frescă (pict.)
fret.ar {t} – a închiria (rif.la nave)
frez.ar (mek.) {t} – a freza
friabl.a - friabil
friand.a - apetisant
fricion.ar (mek.) {t} – a freca
frigor.o – frig (sţiinţific, industr.)
frikas.ar (koquo) {t} – a toca, a face
bucăţele
frip.o – vechituri
fripon.o – canalie, pungaş
fris.o – podoabă, garnitură
frisk.ar {n} – a se agita
frist.o – scadenţă
frit.ar (koquo) {m} – a prăji
frivol.a - frivol
friz.ar {m} – a răsuci, a cârlionţa, a răsuci
frol.ar {t} – a atinge uşor
fromaj.o – brâmză
frond.o (armo) – praştie
front.o - frunte
frontier.o – frontieră
frontispic.o - frontispiciu
frost.ar {p} – a îngheţa
frost.ig.ar {t} –a congela
frot.ar {t} -a lustrui
fru.a – a începe, prima
fru.e - repede
frugal.a - frugal
frugileg.o (ucelo) - corb negru
frukt.o (biol.) - fructe
frument.o – grâu
fruns.ar {t} – a încreţi fruntea, a
schimonosi
frust.a – frustă
frustr.ar (jud.) {t} – a frustra, a împiedica
ftizi.o (patol.) - tuberculoză (pulmonară)
fudr.o – cutie groasă
fuel.o - combustibil, carburant
fug.ar {m} -a fugi
fuk.o (pl.) – famiglie de alge brune de tipul
fucus (marină)
ful.ar {t} – a călca, a lovi cu picioarele
fulgur.ar (meteorologio) {n} – a fulgera
fuligin.o (subs.) - funingine
fulk.o (ucelo) – lişiţă
fulmar.o (ucelo) – pasărea- furtunii
fulmin.ar (meteorologio) {m} –a trăzni
fum.ar {m} –a fuma
funcion.ar {n} – a funcţiona
fund.o - fund (în toate sensurile)
fundament.o - fundament
funel.o (mek.) – coş de fabrică, pâlnie
funer.o - funeral
funest.a - funest
fung.o (biol.) – ciupercă
funikular.a (mek.) - funicular
funt.o (mez.) – livră (măsură)
fuort.o - fort (fortificaţie)
fur.o (biol.) – blană
furet.o (mamif.) - dihor
furet.um.ar {t} -a descoperi
furgon.o (veturo) – furgonetă
furi.ar {n} – a fi furios
furi.oz.a - furios
furier.o - furier
furnaz.o (aparato) – cuptor, vărniţă
furnel.o (domo) – sobă
furnis.ar {t} – a furniza
furt.ar {t} – a fura
furunkl.o (patol.) - foruncul
fush.ar {t} – a lucra de mântuială
fusil.o (armo) – puşcă
futbalo - fotbal
fut.o (mez.) – picior (măsură)
futer.o (vesto) – căptuşeală
futur.a – viitor (adj.)
futur.o – viitor (subst.)
fuxi.o - fucsia
fuz.ar {t} – a topi
fuz.ebl.o - fuzibil
fuze.o (utensilo) – foc de artificii, rachetă
fuzelaj.o – fuselaj (adv.)
fuzen.o (arb.) – salbă-moale (bot.)
fuzion.o - fuziune (biol.; nucleară; fig.)
fyord.o - fiord
G
gaban.o (vesto) – giacă de marinar
gabar.o – lustre lată
gabr.o – rocă verzuie
gadolini.o (elem.) - gadoliniu
gain.o – teacă
gaj.o - gaj
gala- - gala (prefix)
galant.a - galant
galaxi.o (astron.) - galaxie
gale.o – galeu,tipăritură
galen.o (min.) - galen
galer.o – închisoare
galeri.o (arkit.) - galerie
galet.o –galetă, pesmet (pâine de război)
gali.o (elem.) – galiu
galinel.o (ucelo) – puică
galion.o - galion
galon.o – galon
galop.ar {n} – a galopa
galosh.o (vesto) – galoş
galvan.al.a (fiz.) - galvanic
galvaniz.ar (fiz.) {t} –a galvaniza
galvanometr.o (aparato) - galvanometru
galvanoplast.ar (fiz.) {t} – a lucra cu
galvanoplastică
gam.o (muz.) – gama muzicală
gamb.o - picior
gambit.ar {t} – a pune piedică
gambol.ar {n} – a sări într-un picior
gamel.o – gamelă
gamet.o (biol.) - gamet
gan.ar {t} –a câştiga, a obţine
ganet.o (ucelo) – specie de palmiped marin
Sula albă
gangren.ar (patol.) {n} – a gangrena
gans.o (ucelo) – gâscă
gant.o (vesto) – mănuşe
gap.ar {n} – a face pe prostul
gar.ar {t} –a gara
garanti.ar {t} – a garanta
garb.o (biol.) – mănunchi; (fig.) ţâşnitură
garbanz.o (pl.) –un tip de năut
gard.ar {t} – a face de veghe
garden.o – grădină
gardeni.o - gardenie
gardi.o (fisho) – vârlan
garen.o – rezervaţie de iepuri
gargar.ar {t} – a face gargară
garit.o – gheretă
garnis.ar {t} –a garnisi, a umple
garnitur.o – garnitură
garnizon.o – garnizoană
garot.o (utensilo) – execuţie prin
strangulare
garson.o - camerier
garter.o (vesto) – jartieră
gas.o (fiz.) - gaz
gast.o – oaspete (invitat)
gasteropod.o (animalo) - gasteropod
gastralgi.o (medic.) –crampe , durere de
stomac
gastrit.o (patol.) – gastrită
gastronom.o - gurmand
gastronomi.o (cienco) - gastronomie
gauj.ar {t} – a măsura capacitatea/ tonajul
(mar.)
gav.ar {t} – a pune în guşă, a îndopa
gavial.o – specie de crocodil (gavialis
gangeticus)
gavot.o (muz.) – gavotă
gay.a – plăcut, vesel
gaz.o – coţofană
gazel.o (mamif.) – gazelă
gazolin.o (subs.) – benzină
gazon.o (biol.) – gazon, iarbă
ge- - prefix care indică un cuvânt ce conţine
ambele două sexuri (ge-frati = fraţi şi
surori;ge-spozi =soţ şi soţie; ge-avi =
bunici şi bunice;ge-leoni = lei şi leonese )
gebl.o (arkit.) - fronton (arhit.)
gek.o (rept.) – specie de şopârlă
gelatin.o (subs.) – gelatină
gelt.o – procentuală (aplicată la vânzări)
gem.o (min.) – giuvaer, piatră preţioasă,
81
gemă
gen.o (biol.) – genă
gencian.o (pl.) – genţiana
genealogi.o (cienco) - genealogie
gener.o - genere
gener.al.a - general
generacion.o – generaţie
general.o - general
generalisim.o – generalisim
generator.o (aparato) - generator
genetik.o (cienco) – genetică
genez.o – geneză
geni.o - geniu (nu în sensul milit.)
genit.ar {t} -a genera,a produce
genitiv.o - genitiv
genitor.o – părinte, tată sau mamă
genom.o (biol.) - genom
genotip.o (biol.) - genotip
genr.o - gen (gram.)
gent.o - popor
genu.o - genunchi
genu.poz.ar {n} – a se îngenunchia
geocentral.a - geocentric
geodezi.o (cienco) - geodesie
geofizik.o – geofisică
geograf.o - geograf
geografi.o (cienco) - geografie
geoid.o (geod.) - geoid
geolog.o - geolog
geologi.o (cienco) - geologie
geometr.o - experto în geometrie
geometri.o (cienco) - geometrie
gepard.o (mamif.) - ghepard
gerani.o – muşcată
gerontologi.o (cienco) - gerontologie
gerundi.o - gerunziu
gest.ar {n} –a gesticula
getr.o (vesto) – ghetră
gib.o – cocoaşă (anat.)
gibon.o (mamif.) - gibon
gichet.o (arkit.) – ghişeu
giga- (mez.) - gigagigant.o - gigant
gild.o – breaslă comercială
gilemot.o (ucelo) – garia ornit. (pasăre)
gilotin.o (utensilo) – ghilotină
gimbard.o (muz.) – instrument muzical
drâmbă (muzicuţă de gură)
gimnastik.ar {n} – a face gimnastică
gimnazi.o - licuo (clasic sau ştiinţific)
gimnot.o (fisho) –specie de ţipar
ginekologi.o (cienco) - ginecologie
ginest.o (pl.) – ginestră
gipaet.o (ucelo) - uliu
gips.o (subs.) - gips
gipur.o – dantelă
girland.o – ghirlandă
giroskop.o (aparato) - giroscop
gis.ar (mek.) {t} – a topi metalul, a
amesteca
gitar.o (muz.) – chitară
gizard.o (biol.) - ventricul
glac.ar {t} -a da luciu (tecn.)
glaci.o (subs.) – ghiaţă
glacier.o – gheţar
gladiator.o - gladiator
gladiol.o – gladiolă
glan.o (biol.) – ghindă
gland.o – glandă
glas.o - pahar
glat.a - nated
glaukom.o (patol.) - glaucom
glav.o (armo) – spadă
gleb.o – brazdă
glez.ar {t} – a smălţui, a emaila (sticla)
glicerin.o (subs.) – glicerină
glicin.o – glicină (bot.)
glikos.o (subs.) – glucoză
glin.ar {t} – a spicci, a culege de pei ci colo
glir.o (mamif.) – pârş mare
glit.ar {n} – a aluneca
glob.o - glob
globul.o - corpuscul (biol.)
glori.o - glorie
glos.o – glosă
glosari.o - glosariu
glot.o - glutide
gloxini.o (pl.) – gloxinie (plantă)
glu.o (subs.) – lipici, clei, substanţă adezivă
glugl.ar {n} – a gâlgâi
glut.ar {t} – a înghiţi
glutamat.o (kem.) - glutamat
glute.o – muşchi al fesei
gluten.o (subs.) – gluten
glutin.ar {m} – a se încheia, a se lipi
gnom.o – gnom, spiriduş
gnomon.o - gnomon
gnostik.a (rel.) - gnostic
gnu.o (mamif.) - gnu
goblet.o – pahar (fără picior)
golf.o (lud.) - golf (joc)
gond.o (arkit.) – ţâţână,pivot
gondol.o – gondolă
gorge.ar {n} – a gânguri, a şuşoti
gorgol.ar {n} – a face gargară
goril.o (mamif.) – gorilă
got.o (patol.) – gută
gotik.a - gotic (artă.)
grab.ar (arto) {t} – a grava (în piatră, în
cupru, în lemn)
grac.o (rel.) – bunăvoinţă (iertare) (teol.)
graci.o – plăcere
gracil.a - suplu
grad.o - grad (în toate sensurile)
gradient.o - gradient
grafik.a (arto) - grafic
grafism.o - grafism
grafit.o (kem.) - grafit
grafologi.o (cienco) - grafologie
gram.o (mez.) - gram
gramatik.o – gramatică
gramin.o (biol.) - graminacee (bot.)
gramofon.o (aparato) - gramofon
gran.o – grâu, grăunte
granari.o (arkit.) – granar, hambar
granat.o (min.) - granat
grand.a – mare
grandioz.a – măreţ
granit.o (min.) - granit
grant.ar {t} –a acorda, a concede
granul.o – grănulă
grap.o - ciorchine
grapin.o (utensilo) – cârlig
gras.o (subs.) - gras
grat.ar {t} – a se scărpina, a rade
gratifik.ar {t} -a gratifica
gratin.o – grătar
gratitud.ar {t} –a fi mulţumitor,
recunoscător
gratuit.a - gratuit
gratul.ar {t} –a se felicita
grav.a - grav (greutate, sunet, afacere,
accent)
gravi.o (subs.) – prundiş, pietriş
gravid.a (biol.) – gravidă
gravit.ar (fiz.) {n} – a gravita (şi fig.)
greb.o (ucelo) –bodârlan, fundac mare
(pasăre)
greft.ar (biol.) {t} – a altoi
grel.ar (meteorologioo) {p} –a cadea
grindină
gremi.o – pântec matern
grenad.o - rodiu (botan.), grenadă (milit.)
gres.o (min.) - gresie
gret.o - gratie, zăbrea
grib.o/i – excrescenţa cărnoasă (care
seformează pe locul unei răni)
gril.ar (koquo) {t} – a coace pe grătar
grili.o - greier
griliotalp.o (insekto) – coropişniţă
grimas.ar {n} – a se strâmba
grinc.ar {n} – a ţipa; a scrâşni (din dinţi)
grind.ar {t} – a da la tocilă
grip.o (patol.) – gripă (med.)
griz.a - gri
grond.ar {n} –a face gălăgie(a tunetului
etc)
gros.a - gros, voluminos
grosier.a - grosolan
grot.o – grotă
grotesk.a - grotesc
grozel.o (frukto) – strugure spin
gru.o (ucelo) - cocor
gruch.o – cârje
gruel.o – tărâţe
grum.o – grăjdar
grumel.o – cocoloş, cheag (de sânge, de
făină, etc.)
grun.ar {n} – a bolborosi
grup.o - grup
gruz.o (ucelo) - lagopod
guan.o (subs.) – îngrăşăminte
guard.o – gardă (mil.)
guat.ar {t} – a spiona
guberni.o (polit.) –teritoriu administrat de
un guvernator
gudr.o (subs.) - catram
gueril.o – război de gherilă
guf.o (ucelo) – bufniţă reală
guid.ar {t} – a conduce, a guida
gul.o – entitate care divorează cadavre
82
gulf.o (geog.) - golf (geogr.)
gulyash.o – gulaş
gum.o (subs.) – gumă (arabica)
gumigut.o (subs.) - gomu-gută
gumlak.o (subs.) – fixativ pt. păr
gurd.o – bidon (pt. soldaţi, ciclişti)
gurmand.a - gurmand
gurt.o – centură
gust.ar {t} – a gusta
gut.o – picătură
gutaperk.o (subs.) – gutapercă (chim.)
gutur.o – gât
guvern.ar {t} –a guverna
H
ha! - ah!
habil.a - abil, capabil
habit.ar {n} – a locui în
hach.ar {t} – a mărunţi (carne etc)
hagiograf.o - agiolog
hagiografi.o (cienco) - agiologie
hak.ar {t} –a tăia (cu toporul)
hal.o (arkit.) – sală, salon
halbard.o (armo) – halebardă
halogen.o (kem.) - halogen
halon.o – halo (astron.)
halt.ar {n} – a se opri
halter.o - haltere (gimn.)
haltik.o – purece de pământ
halucin.ar {n} – a avea halucinaţii
halux.o – degetul mare de la picior
hamak.o -hamac
hamamel.o (pl.) – amamelide
hamstr.o (mamif.) - hamster
han.o (ucelo) – pui sau găină
hanch.o - şold
handikap.ar {t} – a fi handicapat
hangar.o - hangar
har.o –fir de păr
har.ar.o – păr
hard.a – dur, tare
harem.o - harem
haring.o (fisho) – heringă
harmoni.ar {n} – a armoniza (intr.)
harmonik.o (muz.) – armonică
harmonium.o (muz.) – armoniu
harnes.o (utensilo) – bardă
harp.o (muz.) – harpă
harpun.o (armo) - harpon
hashish.o (subs.) – haşişi
hast.ar {n} – a se grăbi
hau.o (utensilo) – sapă
haul.ar {t} – a trage la edec (t. mar.)
hav.ar {t} – a avea; în limba Ido nu este
niciodată auxiliar
hazard.o - hazard
he! - ei!
heder.o (pl.) – ederă
hederace.o (pl.) –ederă terestră
hef.o – drojdie
heg.o – gard viu
heg.-roz.o - rosa canina, trandafir
hegemoni.o - hegemonie
hektar.o (mez.) -hectar
hel.a - deschis (ref.la culoare, etc.)
helebor.o (pl.) – spâna, iarba nebunilor
heli.o (elem.) - heliu
heliant.o – floarea soarelui
helic.o - elică
helik.o (animalo) – melc fără cochilie
helikopter.o (veturo) - elicopter
heliotrop.o (pl.) - eliotropiu (bot.)
helmint.o (animalo) - viermi
helmintologi.o - elmintologie
help.ar {t} – a ajuta
hem.o – casă
hematit.o (min.) - hemati
hematologi.o (cienco) - hematologie
hemofili.o (medic.) - hemofilie
hemoglobin.o (biol.) –hemoglobină
hemoragi.o (patol.) -hemoragie
hepat.o - ficat
hepatit.o – hepatită (med., min.)
herald.o - herald
herb.o (pl.) – iarbă
herbor.o (medic.) – plantă medicinală
(erboristerie)
herd.o – focar, vatră, cămin
hered.ar {t} – a eredita
herezi.o (rel.) - heresia
heris.ar {t} – a ridica, a pune drept,
zbârlirea părului
herison.o (mamif.) – arici
hermetik.a (fiz.) - ermetic
herni.o (patol.) - ernie
hero.o - erou
heroen.o – heroină (alcaloid)
heron.o (ucelo) – bătlan
hers.o (utensilo) – grapă
heterogen.a - eterogen
heterosexual.a - heterosexual
heuristik.o – euristică
hexagon.o - hexagon
hexagram.o – hexagramă
hezit.ar {n} – a ezita
hiacint.o – zambilă
hiat.o – hiat (limbist.)
hibern.ar (biol.) {n} -a hiberna
hibisk.o (pl.) - ibiscus
hibrid.a - hibrid
hid.o (elem.) - hidrogen
hidr.o (animalo) – hidră (zool şi mit.)
hidrant.o (utensilo) - hidrant
hidraulik.o (cienco) – hidraulică
hidrid.o (kem.) – hidridă
hidrogen.o (elem.) - hidrogen
hidrograf.o - hidrograf
hidrografi.o (cienco) - hidrografie
hidrologi.o (cienco) - hidrologie
hidrometr.o (aparato) - hidrometru
hidroponik.o – hidroponică
hidrops.o (patol.) - hidropsie
hidroquinon.o - hidrochinon
hidrostatik.o (cienco) – hidrostatică
hidroterapi.o (medic.) - hidroterapie
hidroxid.o (kem.) - hidroxid
hien.o (mamif.) – hienă
hier.e - ieri
hierarki.o - ierarhie
hieroglif.o - heroglific
higien.o (medic.) – igienă
higrometr.o (aparato) - higrometru
hik.e – aici
hikori.o (arb.) - nuci americane
himn.o (rel.) - imn
hindu.o – hinduistă
hip.ar (medic.) {n} – a sughiţa
hiper- - iperhiperbol.o – hiperbolă (mat, ret..)
hipnot.ar (medic.) {n} – a fi hipnotizat
hipo- - ipohipodrom.o - hipodrom
hipoglicemi.o - hiperglicemie
hipokamp.o (fisho) – căluţ- de- mare
hipokondri.o - hipocondrie
hipokrit.a - ipocrit
hipopotam.o (mamif.) - hipopotam
hipotek.o – ipotecă
hipotenuz.o – ipotenuză
hipotez.o – ipoteză
hirund.o (ucelo) – rândunică
his.ar {t} – a înălţa (mar.)
hiskiam.o (pl.) – măselăriţă (botan.)
hisop.o (pl.) - isop
histamin.o (biol.) – istamină
histerez.o (fiz.) – histereză
histeri.o - isterie
histori.o - istorie
ho! - ah!
hobi.o - hobi
hoboy.o (muz.) - oboi
hodi.e - azi
hodometr.o (aparato) – chilomatraj,
odometru
hok.o (utensilo) – cârlig
hok.oid.o - os încârligat
hola! (komerco) – bună! salut!
hold.o – cală, magazie ( navă)
holmi.o (elem.) - holmiu
holografi.o (fiz.) - holografie
holokaust.o (rel.) - holocaust
holoturi.o (animalo) – castravete- de- mare
(zool.)
hom.o – om (în general)
homaj.ar {t} – a aduce omagiu
homaj.o - . omagiu
homard.o (fisho) - homard (peşte)
homeopati.o (medic.) - homeopatie
homeosexual.a -homosexual
homili.o – omilie, predică
homofon.o - omofon
homogen.a - omogen
homolog.a - corespondent, omolog
homonim.a - omonim
honest.a - onest
honor.o - onoare
honorari.o - onorariu
hop! - hop!
hor.o – oră (durată)
hord.o – ceată
horde.o (pl.) - orz
horizont.o - orizont
83
horloj.o (utensilo) - orologiu
hormon.o - hormon
hornblend.o - amfibol (min.)
hornis.o - bondar
horor.ar {n} – a avea oroare, spaimă
horoskop.o -horoscop
hortensi.o - ortensie
hospic.o - azil
hospital.o - spital
host.o – gazdă
hosti.o (rel.) - ostie (consacr.)
hotel.o - hotel
hu! - ah!
hu.o (ucelo) - cucuvea
huf.o (biol.) – copită
hugenot.o - hugenot
hum! - hem!
human.a - uman, umanitar, binevoitor
humid.a - umed
humil.a - umil
humor.o - umor (fisiol.şi mor.)
humur.o – spirit umoristic
humus.o (subs.) -humus
hund.o (mamif.) – câine
hungr.ar {m} – a simţi foame
hura! (komerco) - ura!
hurd.o – împletitură de nuiele
I
-i- - sufix care aplicat la o rădăcină indică:
dominiu, jurisdicţie (parok-i-o = parohie)
ib.e - acolo
ibis.o (ucelo) - ibis
ic.a (= ca) - (adj.) acesta, aceasta, aceştia,
aceste (pron.) celălalt, cealaltă
ic.i (= ci) – aceştia, acestea (pron.)
-id- - indică descendentul (sem-id-o =
semit)
ide.o - idee
ide.al.a – ideal (adjectiv)
ide.al.o – ideal (substantiv)
ident.a - identic
identifik.ar {t} – a identifica
ideografi.o - ideografie
ideologi.o (filoz.) - ideologie
idili.o – idilă
idiom.o – idiomă
idiot.o - idiot
idol.o (rel.) - idol
-ier- (1)”care se caracterizează prin”: kavaliero = cavaler
(2)”arboree sau planta care produc
fructulindicat”: pom-iero = măr
(3)”instrument ce susţine ceva”:
kandel-iero = sfeşnic
-if- “ce produce sau generează ceva”:sudorifar= a provoca traspiraţie;martel-if-isto =
fabricant de ciocane
-ig- “a face ceva, a trasforma în”: bel-igar =
a înfrumuseţa; petr-igar = a se petrifica;
larj-igar = a lungi
ig.ar {t} -a face, a cauza
importac.ar {t} –a importa (comerc.)
iglu.o (domo) - iglu
impost.ar {t} – a taxa, a pune impozit
ignor.ar {t} -a ignora
impotent.a - impotent
iguan.o (rept.) – iguană (zool.)
impoz.ar {t} – a impune respect
-ik- (medic.) – sufix care indică: afectat
impregn.ar {t} –a impregna
de…, bolnav de… (ftizi-ik-o =ftizic,
impres.ar {t} –a impressiona
tuberculos)
impresari.o - impresar (teatru)
ikneumon.o – mangustă (insect)(zool.)
impresion.o (arto) – impresie (artist.)
ikon.o (rel.) – icoană
imprim.ar {t} - a imprima
ikonoklast.o - iconoclast
improviz.ar {t} – a improviza
ikonometr.o (aparato) - iconometru
impuls.ar {t} – a impulsiona
ikter.o (patol.) - icter
iktiokol.o – gelatină alimentară extrasă din imput.ar {t} -a imputa,
imun.a - imun
velica sturionului
imunologi.o (cienco) - imunologie
iktiologi.o (cienco) - ictologie
-in- - sufix care indică femininul (frat-in-o
il (= ilu) - el
= soră; hero-in-o = eroină;
-il- (utensilo) –sufix care indică un
instrument cu rădăcina (bros-il-o = perie; spoz-ino= soţie))
inat.a (biol.) – înăscut, nativ, congenital
paf-ilo=armă de foc;lud-ilo=jucărie)
inaugur.ar {t} –a inaugura
ilex.o (pl.) – pomişor-ghimpos (Ilex
incendi.ar {t} – a incendia
Aquifolium)
incens.o (subs.) – tămâie
iliak.o - iliac (anatom.)
incest.ar {n} –a comite un incesto
ilion.o – ilion (osso iliaco) (anat.)
inch.o – deget (2,54 cm.)
iliterat.a - analfabet
incid.ar {t} – a grava aspra …
ilu - el
incident.o - accident
ilu.a – a lui, al său
incit.ar {t} – a incita
ilumin.ar {t} – a ilumina
inciz.ar {t} – a face incizie
ilustr.ar {t} – a ilustra
-ind- - sufix carte indică : “care este demn
iluzion.ar {n} -a avea iluzi
-im- - sufix care indică o fracţie (du-im-o = de” (honor-ind-a = demn de onoare)
jumătate; tri-im-o = a treia parte ; dek-im-o indemn.o – despăgubire
index.o - index (cărţi), ac (de ceasornic),
= a zecea parte)
concordanţă
imagin.ar {t} –a imagina
indic.o - indiciu
imaginar.a - imaginar (mat.)
indicion.o – convocarea a unei adunări
imaj.o - imagine
indiferent.a - indiferent
iman.ar (rel.) {n} – a fi eminent (filos.)
indig.o (subs.) - indigo
imbast.ar {t} – a însăila
indign.ar {n} – a se indigna
imbecil.a - imbecil
indij.ar – a avea nevose de…; a-i lipsi
imbib.ar {t} – a îmbiba
imbrik.ar {t} – a adoperi cu plăci de ragilă indijen.a - indigen
indik.ar {t} – a indica
arsă
indikativ.o - indicativ (gram.)
imens.a - imens
indikator.o - indicator
imers.ar {t} –a cufunda
individu.o - individ
imit.ar {t} – a imita
indolent.a - indolent,leneş
imobl.o - imobil (subst.)
indos.ar {t} – a gira (com., CEC)
imol.ar (rel.) {t} –a se sacrifica
indukt.ar (fiz.) {t} – a face inducţiune (log.,
imortel.o – imortală (plantă sau floare)
fis.)
impas.o – fundătură
indukt.at.o – indus, armătură
imped.ar {t} – a împiedica
indulg.ar {t} – a fi indulgent
imper.ar {t} -a ordona (cuiva ceva de
indult.o (rel.) - amnistie
făcut), a comanda
industri.o - industrie
imperativ.o - imperativ (gram., filoz.)
indut.ar {t} – a tencui
imperfekt.o - imperfect (gram., filoz.)
inerci.o (fiz.) – inerţie (fis.)
imperi.o (polit.) - imperiu (stat)
inert.a - inert
imperi.al.a kron.o (pl.) – coroană
infalibl.a - infailibil
imperială (bot.)
infam.a - infam
impertinent.a - impertinent
infant.o - copil fată sau băiat (până la 7
impetu.ar {n} – a se entuziasma
ani)
implement.o (utensilo) – instrument,
infantri.o -infanterie
unealtă
infekt.ar {t} – a infecta
implicit.a - implicit
infer.ar {t} –a deduce
implik.ar {t} –a se implica
inferior.a - inferior (în sociologie)
implor.ar {t} – a implora, a ruga
infern.o (rel.) - infern
imploz.ar (fiz.) {n} –a face o implozie
infest.ar {t} – a infesta
import.ar {n} – a fi important
84
infiltr.ar {m} – a se infiltra
infinit.a - infinit
infinitezim.a - infinitezim
infinitiv.o - modul infinitiv
infirm.a - infirm
infix.o – infix (ling.)
infl.ar – a se unfla
inflam.ar (medic.) {t} –a inflama
inflex.ar {t} - (tr.) a face o inflexiune
(gram., mat., geom.)
influ.ar – a influenţa
influenz.o (patol.) – gripă (med.)
inform.ar {t} –a (se) informa
informatik.o (cienco) – informatică
infr.e - sub
infr.a – cel mai jos
infuz.ar {t} – a face infuzie
ingest.ar {t} – a ingera
ingran.ar (mek.) {t} – a angrena (roţile
dinţate)
ingredient.o - ingredient
inguin.o – vintre, pântec (anat.)
inhal.ar {t} – a face inalaţii, a inhala
inher.ar {n} – a fi inerent
inhib.ar {t} – a se înhiba
inici.ar {t} – a se iniţia, a începe
injekt.ar {t} – a se injecta
injeni.ar {n} – a industrializa
injenior.o - inginer
ink.o (subs.) – încastrat
inkandec.ar {n} – a fi incandescent
inkardin.ar – a întemeia pe un principiu
inkarnac.ar (rel.) {n} - (intr.) a se încarna
(teol.)
inkas.ar {t} – a încasa (fin.)
inkastr.ar – a încastra
inklin.ar {m} – a se înclina
inkluz.ar {t} – a include
inkognit.o - anonimat
inkombr.ar – a ocupa mult loc
inkrust.ar – a incrusta
inkub.o – coşmar
inkubac.ar (medic.) {n} – a fi în incubator
inkulk.ar {t} – a imprima în minte (tr.)
inkur.ar {t} – a “merge” către ceva (fig.)
inkurs.ar {t} – a face incursiune
inocent.a - inocent
inokul.ar (medic.) {t} – a inocula
inquest.ar {t} – a investiga, a cercata
inquizicion.o (rel.) – inchiniţia (istor.)
insekt.o (animalo) – insectă
insert.ar {t} – a introduce
insidi.ar {t} – a întinde o cursă
insign.o – semn distinctiv
insinu.ar {t} –a insinua
insipid.a - insipid
insist.ar {n} – a insista
insolent.a - insolent
inspekt.ar {t} – a face inspecţie
inspir.ar {t} – a se inspira
instal.ar {t} – a se instala
instant.o – clipă, moment
instig.ar {t} –a instiga
instil.ar {t} – a picura
instint.o - istinct
instituc.ar {t} – a institui
institut.o - institut
instrucion.o – instrucţie
instrukt.ar {t} –a instrui, a învăţa
instrument.o (utensilo) - instrument
insul.o – insulă
insulin.o (biokemio) – insulină
insult.ar {t} – a insulta
intali.o (arto) – piatră preţioasă, giuvaier
integr.a – întreg, integral
integr.o - (numer) întreg
integral.o – integrală (mat.)
intelekt.ar {t} –a înţelege (filoz.)
intelekt.al.a - intelectual
inteligent.a - inteligent
intenc.ar {t} – a avea intenţia de a …, a se
propunere
intenc.o – intenţie
intendanc.o (milit.) - intendent (mil.)
intendant.o – secretar de notar, jelbar
intens.a - intens
inter – între
inter.nacion.a – internaţional
inter.rupt.ar {t} –a întrerupe
inter.sek.ar {t} – a întretăia
inter.ven.ar {n} – a interveni (pers.)
intercept.ar {t} – a intercepta
interces.ar {n} -a intercede
interdikt.ar {t} – a interzice
interes.ar {t} – a interesa
interest.o - interes (com.)
interfer.ar (fiz.) {n} – a interfera (fiz.)
interim.o - interim
interjecion.o – interjecţie
intermez.o (muz.) – pauză, intermezzo
intermit.ar {n} – a fi intermitent
intern.a - intern
interogativ.o - interogativ (gram.)
interpel.ar {t} –a interpela
interpol.ar {t} – a interpune
interpret.ar {t} –a înterpretare
interstic.o – interstiţiu
interval.o - interval
interviuv.ar {t} –a intervista
intestin.o - intestin
intim.a - intim
inton.ar (muz.) –a intona
intoxik.ar {t} – a (se) intoxica
intrig.ar {n} –a complota, a intriga
intrik.ar {t} – a (se) amesteca
intrinsek.a - intrinsec
introdukt.ar {t} – a introduce, a (se)
prezenta (în societate)
introvert.o – introvertit
intruz.ar {n} – a se introduce
intuic.ar {t} – a intui
intumec.ar (medic.) {n} – a se unfla
inul.o (pl.) – inulă de câmp
inund.ar {t} – a inunda
invad.ar {t} – a invada
invalid.a - invalid
invektiv.ar {t} – a lansa invective
invent.ar {t} – a inventa
inventari.ar {t} – a inventaria
invers.a - invers
invers.ig.ar {t} – a inversa
invest.ar {t} – a investi
invit.ar {t} – a invita
iod.o (elem.) - iod
ion.o (fiz.) - ion
ionik.a (arkit.) – ionică (arh.)
ips.a – acelaş
ir.ar {n} – a merge
irac.ar {n} – a fi coleric, nervos
irac.o – mânie, furie
irac.ig.ar {t} – a (se) supăra, a (se) enerva
irg.a – oricare, oricine (adj.)
irg.o – orice lucru
irg.u – oricine (pron. indef.)
irg.ube - oriunde
irg.a.lok.e - oriunde
irg.e.kande – oricând
irid.o (pl.) – stânjenel
irigac.ar {t} –a iriga
iris.o - iride (curcubeu şi mat.)
irisit.o – infamaţia irusului (medicină)
irit.ar (medic.) {t} – a (se) irita
ironi.o - ironie
irupt.ar {n} – ia erupe
iskemi.o (medic.) - ischemie
iskion.o (anat.) - ischion
islam.o - islam, islamism
-ism- -sufix care indică o doctrină, sau
credinţă (katolik-ism-o=catolicism, socialism-o=socialism)
-ist- -sufix care indică profesia unei
persoane, (pian-ist-o= pianist);indică de
asemenea un adept a unei doctrine( socialist-o= socialist)
istm.o - istm
it.a (= ta) - acela,aceea,aceia, acelea (adj.)
it.o (= to) – acela (sing.)
it.i (= ti) – aceia, acelea (pron. pl.)
iter.ar {t} –a repeta
iter.e – din nou
itinerari.o - intinerariu
-iv- - sufix care se adaugă la rădăcina
verbală şi indică :” este capabil să”
(instrukt-iv-a = instructiv)
-ivor- - -ivor (karn-ivor-a = carnivor)
ivor.o (subs.) - ivorio
-iz- - sufix care se adaugă la rădăcina
verbală şi semnifică a aproviziona, a pune
ceva (vest-iz-ar =a se îmbrăca; elektr-iz-ar
= a electriza, armi-iz-ar=a arma)
izobar.o (meteorologioo) - izobar
izocel.a (geom.) - isoscel
izol.ar {t} -a izola
izoterm.o (meteorologio) - (linea) izoterm
J
ja – deja (ne ja: nu încă)
jabot.o (vesto) – jabotă
jac.ar {n} – a zace
jad.o (min.) - jad
jaguar.o (mamif.) - jaguar
jak.o (vesto) – giacă
85
jak.et.o – giachetă
jakobin.o - iacobin (pol.)
jaluz.a - gelos
januar.o - ianuarie
jar.o - jar
jardinier.o – jardinieră ( bucăt.)
jargon.ar {n} – a vorbi în jargon
jargon.o - jargon
jasmin.o - iasomie
jasp.o (min.) - jasp
jasp.um.ar {t} – a marmora
javelin.o (armo) – suliţă, lance
jaz.o (muz.) - jaz
je.o (ucelo) – găiţă (pasăre)
jele.o (subs.) – gelatină (conservă)
jelozi.o (domo) - jaluzele
jem.ar {n} –a geme
jemel.o – geamăn
jen.ar {t} –a incomoda
jendarm.o - jandarm
jeneroz.a - generos
jeni.o - geniu (mil.)
jenjiv.o - gingie
jenjivit.o (patol.) – gingivită
jentil.a – gentil, amabil
jer.ar {t} –a administra, a gestiona
jerm.o (biol.) - germen
jerze.o (vesto) – pulovăr (de lână)
jet.ar {t} - arunca
jezuit.o - gesuit
jibet.o (aparato) – furcă, răspântie
jig.o (muz.) - giga (dans)
jilet.o (vesto) - gilet
jilflor.o - viorea (floare)
jin.o - gin
jinjer.o - ghimbir
jir.ar {n} – a roti, a gira
jiraf.o (mamif.) – girafă
jok.ar {n} – a glumi
joke.o – jokeu
joli.a – graţios, frumos
jongl.ar {n} – a jongla
jonk.o – corabie mică indiană, chineză
jonquil.o (pl.) – narciză
jorn.o – ziuă (opusul nopţii)
jovdi.o – joi
joy.ar {n} – a se înveseli
joy.o - veselie
ju.ar {t} – a se bucura
jubile.ar {t} – a sărbători Jubileul
judaism.o (rel.) – iudaism, ebraism
judaist.o (rel.) - iudeu
judici.ar (jud.) {t} – a judeca (jurid. ,
Drept)
judik.ar {t} – a judeca (sensul comun)
jugular.a (anat.) – jugulară
jujub.o (frukto) – jujubă
juli.o - iulie
julien.o – supă de legume
jung.ar {t} – a ataca, a prende, a agăţa (cai,
vagoane etc.)
jungl.o (biol.) – junglă
juni.o - iunie
junior.a – junior, foarte tânăr
kalik.o – pânză de bumbac (ţesătură)
kalk.o (subs.) - calciu
kalkul.ar {t} – a calcula
kalm.a - calm
kalmar.o (animalo) - calamar
kalor.o – căldură (fiz.)
kalori.o (mez.) - calorie
kalorimetr.o (instr.) - calorimetru
kalot.o – calotă, cupolă
kalqu.ar {t} – decălca
kalson.o (vesto) – chiloţi
kalumni.ar {t} – a calumnia
kalv.a - chel
kalvari.o (rel.) - calvar
kalz.o (vesto) - ciorap
K
kalz.et.o – şosetă
kab.o - cap (geogr.)
kam – ca şi (comparaţie)
kabal.o – cabală
kam.o (mek.) - cochilie
kaban.o – cabană
kamali.o (vesto) – pelerină (îmbrăcăminte
kabaret.o - cabaret (spectacol), varietăţi
eccelziastică.)
kabin.o – cabină
kamarad.o – camarad, prieten
kabl.o (utensilo) - cablu
kamarili.o – camarilă
kabr.ar {n} – a se cabra (despre cai)
kambi.ar {t} – a schimba
kabriolet.o (veturo) – cabrioletă (două roţi)
kambr.ar (mek.) {t} – a se curba
kad (= ka) - (semn de interrogaţie directă
kame.o - camee
şi in directă; franceză: est-ce que)
kamel.o (mamif.) – cămilă
kadavr.o (biol.) - cadavru
kameleon.o (rept.) - camaleon
kadenc.ar {t} – a ţine cadenţa
kameli.o (pl.) - camelie
kadet.o - cadet (mil.)
kamen.o (arkit.) – cămin, vatră
kadr.o - cadru
kamer.o (utensilo) – aparat de fotografiat
kaduk.a – căzătoare
kamfor.o (subs.) - canfor
kafe.o - cafea
kamil.o (utensilo) – brancardă
kafein.o (subs.) – cofeină
kamion.o (veturo) - camion
kaftan.o (vesto) – caftan (îmbrăcăminte
kamiz.o (vesto) – cămaşă
islamică)
kamizol.o (vesto) – cămăşuţă
kaiman.o (rept.) - caiman
kamomil.o (pl.) – camomilla, muşeţel
kait.o (aparato) - zmeu
kamp.ar {n} – a întinde tabără
kaj.o – colivie
kamp.ey.o – chemping
kak.ar {m} – a defeca
kampani.ar {n} – câmp de batalie
kaka.o - cacao
kampanul.o (pl.) – campanulă, clopoţel
kakatu.o (ucelo) – specie de papagal
(bot.)
kaki.a (koloro) - cachi
kampesh.o (arb.) – câmpenesc
kakofoni.o - cacofonie
kamufl.ar {t} – a camufla
kaktus.o (pl.) - cactus
kan.o (pl.) – restie de baltă
kal.o (patol.) – bătătură
kanab.o (pl.) – cânepă
kalam.o – pană de pasăre
kanabin.o (ucelo) – cânepar
kalamin.o (subs.) – calamină
kanal.o - canal
kalamitat.o - calamitate
kanali.o - canalie (personă)
kalandr.ar {t} – a calandra
kanape.o (moblo) - canapea
kalci.o (elem.) - calciu (chim.)
kanari.o (ucelo) - canar
kaldier.o (aparato) - cazan
kanceler.o – funcţionar la registratură
kaldron.o (koquo) - ceaun
kancer.o (patol.) - cancer
kalembur.o – joc de cuvinte
kande, kand – când
kalend.o - (-i) calende
kandel.o (utensilo) – lumânare
kalendari.o - calendar
kandelabr.o - candelabru
kalendul.o – calendula (gălbenele)
kandi.o – zahăr cubic
kalesh.o (veturo) – caleaşcă
kandid.a - sincer
kalfat.ar {t} – a călăfătui (marin.)
kandidat.o - candidat
kali.o (elem.) - potasiu (chim.)
kanel.o – canal de irigaţie
kalibr.o - calibru
kanguru.o (mamif.) - cangur
kalic.o – cupă
kanibal.o - canibal
kalidoskop.o (aparato) - caleidoscop
kanikul.o – caniculă
kalif.o - calif
kanin.a (biol.) - canin ( dinte)
kaligraf.ar {t} –a caligrafia
kankr.o (animalo) - rac; cancro (astr.)
juniper.o (arb.) – ienupăr
junk.o (pl.) – corabie mică
junt.ar {t} – a uni, a adăuga
jup.o (vesto) – fustă
jur.ar {t} – a jura
juri.o (jud.) - juriu
jurisprudenc.o (jud.) –jurisprudenţă
jurnal.o – ziar, jurnal
jus - deabea
just.a – just, adevărat
justif.ar {t} – a justifica
justifik.ar {t} – a justifica
jut.o – iută
juvel.o - bijuterie
86
kano.o - canoe
kanon.o - canon
kanonik.o (rel.) - canonic
kanot.o – barcă pneumatică
kanson.o (muz.) – cântec
kant.ar (muz.) – a cânta
kantabil.o (muz.) – cantabilă
kantat.o (muz.) – cantată (mus.)
kantik.o (rel.) – compoziţie poetică
solemnă cu conţinut narativ sau relios
kantin.o – pivniţă
kanton.o (polit.) - canton
kantor.o (rel.) – cântăreţ (de biserică)
kanvas.o – tel de bumbac sau de in
kaolin.o (subs.) - caolin
kaos.o - haos
kap.o – cap
kapabl.a – capabil (abile)
kapac.a – încăpător
kapel.o – capelă
kaper.o - caper
kapilar.a (fiz.) - capilar
kapital.o - capital (fond)
kapitan.o – căpitan
kapitel.o (arkit.) - capitel
kapitul.o - capitol
kapitulac.ar {n} – a capitula
kapon.o (ucelo) - clapon
kaporal.o - caporal
kapot.o – capotă (automobil , etc)
kapr.o (mamif.) – capră
kapreol.o (mamif.) – caprioară
kapric.o - capriciu
kaprifoli.o - caprifoi
kaprikorn.o (insekto) - capricorn
Kaprikorn.o (astrol.) - Capricorn
kapriol.ar {n} – a face sărituri
kapstan.o (mek.) – scripete (mar.)
kapsul.o – capsulă
kapt.ar {t} - a captura
kaptac.ar {t} – a obţine prin momire
kapuc.o (vesto) – glugă
kapuchin.o (pl.) – varietate de lăptucă cu
frunze late
kar.a - drag
karab.o – specie de carabuş carnivor
karabin.o (armo) – carabină
karaf.o – carafă
karakal.o (mamif.) - caracal
karakter.o – caracter
karambol.ar {n} –a face carambol
karamel.o - caramel
karat.o (mez.) - carat
karavan.o – caravană
karavel.o – caravelă
karb.o (elem.) - carbon
karbat.o (kem.) - carbonat
karbon.o (min.) – cărbune
karborund.o (kem.) – carbonat de siliciu
karbunkl.o – cărbune, antrax (boală)
karbur.ar (tekn.) {t} –a carbura
karburator.o (tekn.) - carburator
karcer.o – puşcărie
kard.ar {t} – a carda
kardamin.o (pl.) - cardamine de râu
kardamom.o – specie de plantă din India
kardan.o (mek.) - cardan
kardel.o (ucelo) - sticlete
kardinal.a - cardinal (adj.)
kardinal.o - cardinal (subst.)
kardiologi.o - cardiologie
kardon.o (pl.) –spin
kardun.o - cardon (bot.)
kare.ar {t} – a face fără
karel.o – ciubuc mic; romb (joc de cărţi)
karen.o – carenă
karesm.o (rel.) – postul mare păresimi
karez.ar {t} – a mângâia
karg.ar {t} – a încărca
kari.ar (medic.) {n} - (intr.)a (se) caria
(dinţii)
karic.o (pl.) - rogoz (bot.)
karier.o – carieră
karikat.ar {t} – a face o caricatură
kariofil.o – cuişoare (de garoafă)
karism.o – carismă
karitat.o – caritate
karlin.o (pl.) – turtă
karmezin.a – cărămiziu, stacojiu
karmin.o - carmin
karn.o - carne
karnacion.o - încarnat
karnaval.o - carnaval
karos.o (veturo) – trăsură (antică)
karot.o – morcov (bot.)
karp.o - crap (peşte); puls, carp (anat.)
karpent.ar {t} – a lucra ca dulgar
karpin.o (arb.) - carpin
kart.o – cartonaş, carte de vizită
kartam.o – şofran (bot.)
kartav.ar {n} – a pronunţa 'r' gutural
karter.o (mek.) - carter
kartezian.a - certozin
kartilag.o - cartilagiu
kartoch.o – cartuş
kartografi.o (cienco) - cartografie
karton.o - carton
kartush.o – ornament în formă de cornet
(archit., scult.)
kartuzi.o (rel.) – mânăstire de călugări
certozini (eclez.)
karub.o – roşcovă (sau dulce)
karusel.o - carusel
karvi.o - chimion
kas.o – casă ( de plătit)
kasac.ar (jud.) {t} –a casa, a revoca (jur.)
kaset.o – casetă
kashalot.o (mamif.) – specie de caşalot
kashmir.o – kaşmir (ţesătură)
kasi.o (subs.) - siminichie (fruct)
kasis.o (frukto) - ribes negru, coacăze
kask.o (vesto) – coif, cască
kaskad.o – cascadă
kason.o (aparato) – ladă, cufăr
kasquet.o (vesto) – beretă, caschetă
kasrol.o (koquo) – cratiţă cu coada lungă
kast.o – castă (socială)
kastan.o (frukto) – castană (fruct)
kastel.o - castel
kastere.o (farm.) – lichid extras dintr-o
glandă a castorului folosit în medicină şi în
parfumerie
kastor.o (mamif.) - castor
kastr.ar {t} – a castra
kat.o (mamif.) – pisică
kataklism.o – cataclism
katakomb.o – catacombă
katalepsi.o (patol.) – catalepsie
kataliz.ar (kem.) {t} -a cataliza
katalog.o - catalog
katamaran.o (batel/nav) - catamaran
kataplasm.o (medic.) – cataplasmă
katapult.o (armo) – praştie
katar.o (patol.) – guturai, catar
katarakt.o – cataractă (geo. e med.)
katastrof.o – catastrofă
katedr.o (moblo) – catedră
katedral.o – catedrală
kategori.o - categorie
kategorik.a - categoric
katekism.o (rel.) - catehism
katen.o (utensilo) – catenă, lanţ
kateter.o (kir.) - cateter
katgut.o – maţ de oaie
kation.o (fiz.) - cation
katis.ar {t} – a catifela
katod.o (elek.) - catod
katolik.a - catolic
kauchuk.o (subs.) – cauciuc
kauchuk-fig.ier.o (arb.) – pomul de
cauciuc
kaucion.o – cauţiune
kaud.o (biol.) – coadă
kaul.o – specie de conopidă
kaul.o-rap.o - cavolo rapa
kauri.o (zool.) – cochilie albă
kauter.o (medic.) - cauter (chirur.)
kauz.o – cauză
kav.a – cablu, funie groasă
kaval.o (mamif.) - cal
kavalier.o - cavaler (titlu)
kavalk.ar {t} –a călări
kavalri.o - cavalerie
kavatin.o (muz.) – cavatină
kavern.o – cavernă, grotă
kaviar.o - caviar
kay.o - stradă (dea lungul mării sau a unui
râu)
kayak.o (batel/nav) - caiac
kayen.o - piper de Caiena
kayer.o - caiet
kaz.o - caz
kazak.o (vesto) – casacă
kaze.o – brânză , caş
kazein.o (subs.) – caseină
kazern.o – cazermă
kazin.o - Casinò
kazual.a (filoz.) - cazual
kazuar.o (ucelo) - cazuar
ke – că, ca să
kegl.o - popic
kel.o – cheiţă (tehn.)
87
keler.o – cantină
kelk.a - vreun, oarecare
kelk.a.foy.e – câteodată
kelk.e – un pic
kemi.o (cienco) - chimie
kepi.o (vesto) – chipui
keratin.o (biokemio) – cheratină
keri.o - curry
kerl.o - tip straniu, ciudat
kermes.o (insekto) - chermes
kern.o (biol.) – sâmbure (de piersică, etc)
kerozen.o (subs.) - cherosen, petrol de
iluminat
kerub.o (rel.) - heruvin
kest.o – ladă, vas, recipient
kidnap.ar – a rapi
kik.ar {n} – a trage şuturi
kili.o – chilă
kilo- (mez.) - kilokilogram.o (mez.) - kilogram
kilometr.o (mez.) - kilometru
kilowat.o (1000 wati) - kilowatt
kilt.o - kilt
kimer.o – himeră
kimon.o - chimono
kin - cinci
kinestezi.o - cinestezie
kiosk.o – chioşc
kirk.o – biserică (edificiu)
kiromanci.ar {t} – a face chiromanţie
kirsh.o – ţuică de cireşe, vişinată
kirurgi.o (medic.) - chirurgie
kis.ar {t} –a (se) săruta
kist.o (patol.) - cist
klad.o –registrul de intrări şi ieşiri
klak.ar {n} –a bate din mâini sau a bate
dinţii de frig, a pocni biciul
klam.ar {m} – a ţipa
klam.o-punt.o – punct exclamativ
klan.o - clan (trib în Scoţia sau Irlanda)
klap.o – valvolă, cric, cheie (tecn.)
klar.a - clar
klarinet.o (muz.) - clarinet
klarion.o (muz.) – trompetă
klas.o – clasă
klasifik.ar {t} –a clasifica
klasik.a - clasic
klaudik.ar {n} - a şchiopăta
klaun.o - clown
klauz.o (jud.) – clauzolă
klav.o (utensilo) – clapetă
klavikul.o – claviculă
klef.o (utensilo) - cheie (comună)
klem.ar {t} – a strânge, a înşuruba
klematid.o (pl.) – remf
klement.a - clement
kleptomani.o - cleptomanie
klerik.o - cleric
klerk.o – jelbar, secretar de notar
klient.o - client
klif.o – stancă
klik.o (mek.) – zăvor mic
klikt.ar {n} – a face zgomot puternic
klim.ar {t} – a urca
klimat.o (meteorologio) – climă
klimatologi.o (cienco) - climatologie
klin.ar {m} – a pune deasupra, a se
suprapune
klinik.o (medic.) – clinică
klink.o (utensilo) – clanţă, zăvor
klinometr.o - gradometru, indicator de
pendenţă
kliper.o - clipper (navă)
klish.ar {t} - atipări în stereotipic cu clichè
klitorid.o (anat.) - clitoris
kliv.ar {t} – a despica (cristalul)
kloak.o – cloacă (şi anat.)
klok.o – oră ( a ceasului)
klor.o (elem.) - clor
klorat.o (kem.) - clorat (chim.)
klorid.o (kem.) – clorură
klorofil.o (subs.) – clorofilă
kloroform.o (kem.) - cloroform
klosh.o – clopoţel
klostr.o – curtea interioară a mânăstirii
klov.o (utensilo) - cui
kloz.ar {t} – a închide
klub.o - club
kluk.ar {n} – a cloncăni
kluz.o – nară de ancoră (mar.)
knut.o (utensilo) - bici
ko- (fiz.) -co (prefix ştiinţific) ...
koagul.ar {n} – a (se) închega
koakt.ar {t} – a constrânge
koal.o (mamif.) - koala
koalis.ar {n} – a se coaliza
kobalt.o (elem.) - cobalt
kobay.o (mamif.) - cobai
kobold.o - nebun
kochenil.o – coşenilă
kocinel.o – buburuză
kodein.o (farm.) – codeină
kodex.o - codice
kodicil.o – codicil, adaus la textul unui
testament
koeficient.o - coeficient
koercitiv.a forc.o (fiz.) – forţa coercitivă
kofi.o (vesto) - scufie
kofr.o – ladă, cufăr
koher.ar {n} – a adera, a fi coerent
koher.er.o (fiz.) - coherer (rivelat. unde
electromagn.)
koincid.ar {n} – a coincide
koit.ar {n} – a face coit
kok.o (subs.) - cocs
koka.o (pl.) –arbore de cocă (bot.)
kokain.o (subs.) – cocaină
koket.a - cochet
kokle.o (anat.) – melc
koklush.o (patol.) – tuse măgărească
kokon.o (biol.) – gogoaşă, cocoloş
kokos.o (frukto) - nuce de cocos
kol.o – gât
kol-plak.o (muz.) - tastieră
kol.um.o (vesto) - guler (îmbrăcăminte)
kola.o – arbore de cola
kolacion.ar {t} – a confrunta
kolagen.o (biokemio) - colagen
kolaret.o (vesto) – faşe de pânză folosită în
jurul gulerulri sau în jurul gâtului
animalelor
kolateral.a - colateral
kolchik.o – brânduşă (botan.)
kold.a - frig
koldkrem.o (subs.) – cremă emolientă şi
protectoare
koleg.o – coleg
kolegi.o - institut pentru studi superioare ;
colegiu
kolekt.ar {t} – a colecţiona
kolektivism.o (polit.) - colectivism
kolektivist.o (polit.) – colectivist
kolektor.o (fiz.) - colector (elet.)
koleopter.o – gândac
koler.o (patol.) – coleră
kolesterol.o - colesterol
koli.ar {t} – a culege (fructe, flori, etc.)
koliar.o (vesto) - colier
kolibri.o (ucelo) - colibri
kolik.ar (medic.) {n} – a avea o colică
kolimb.o (ucelo) – cufundar (pasăre)
kolin.o – colină
kolizion.ar {n} – a intra în coeziune
kolm.o - culme
kolofon.o (subs.) - colofoniu
koloid.o (kem.) - coloid (chim.)
kolok.ar {t} – a investi
kolomb.o (ucelo) - porumbel
kolon.o – coloană
kolonel.o - colonel
koloni.o - colonie
kolor.o - culoare
kolorit.o - colorit
kolos.o – colos, gigant
kolostomi.o (kir.) - colostomie
kolport.ar {t} –a face pe vânzătorii
ambulanţi
kolubr.o (rept.) – şarpe neveninos din
familia colubrizilor
kolumn.o (tipog.) – coloană (tipogr.)
koluzion.ar {n} – a încheia un acord între
două părţi în prejudiciul unei a treia
kolz.o (pl.) – colză
kom - ca, în calitate de
kom.o – virgulă
kom.o-punt.o - punct şi virgulă
koma.o (muz.) – comă (muz.)
komand.ar {t} – a comanda (mil.)
komandit.ar {t} – a finanţa o societate în
comandită
komandor.o – grad în ordinele cavalereşti
komat.o (patol.) – comă
kombat.ar {m} – a combate
kombin.ar {t} – a combina
komedi.o - comedie
komedon.o (medic.) - punct negru format
din sebum
komenc.ar {m} – a începe
komend.ar -{t} a ordina (marfă)a
comisiona
komensal.o - comesean
88
koment.ar {t} – a comenta
komerc.ar {n} – a face comerţ
komerc.o – comerţ
komet.o – cometă
komfort.o - comoditate
komik.a - comic
komis.ar {t} –a da o însărcinare
komisari.o - comisar
komision.o - comision
komitat.o - comitat
komiz.o – vânzător
komocion.ar {t} – a emoţiona (med., psic.)
komod.a - convenient, comod
komod.o (moblo) – comodă
komodor.o - contraamiral
komon.o (polit.) - comună
kompakt.a - compact
kompan.o – tovarăş
kompani.o - companie (com.; mil.)
kompar.ar {t} – a paragona, a compara
komparativ.o - comparativ (gram.)
kompas.o (utensilo) - compas
kompat.ar {n} – a compătimi, a-i fi milă
kompat.em.a - milos
kompendi.o - compendiu
kompens.ar {t} –a compensa
kompetent.a - competent
kompil.ar {t} – a compila
komplement.o - complement
komplet.a - complet
komplex.a - complex
komplez.ar {n} – a se complace
komplic.o - complice
komplik.ar {t} -a complica
kompliment.ar {t} –a complimenta
komplot.ar {t} – a complota
kompost.ar {t} – a compune (tipogr.)
kompot.o – conservă, compot
kompoz.ar {t} – a compune (sensul comun)
kompr.ar {t} – a cumpăra
kompren.ar – a înţelege
kompres.ar {t} –a comprima
kompromis.ar {t} –a compromite
kompund.a (tekn.) - compus (de maşini)
komt.o - conte
komun.a - comun
komuni.ar (rel.) {n} –a face comuniune
(relig.)
komunik.ar (komerco) {m} – a comunica
komunion.o (rel.) - comuniune (de idee)
komut.ar (fiz.) {t} –a comuta (mat.,
electr.)
kon.o - con
koncentr.ar {t} – a concentra
koncept.ar {t} – a concepe
koncern.ar {t} –a se referi la
koncert.ar (muz.) {n} – a da un concert
konces.ar {t} – a face concesii
koncesion.ar – a face o concesiune
konci.ar {t} – a avea conştiinţă de
koncienc.o – conştiinţa
koncil.o (rel.) - conciliu
koncili.ar {t} – a (ri)concilia
konciz.a - concis
kondamn.ar {t} –a condamna
kondens.ar {t} – a (face) condens
kondensator.o (elek.) - condensator,
kondicion.ar {t} – a pune o condiţie
kondicion.al.o – condiţional (gram.)
kondiment.o - condiment
kondol.ar {t} – a face condoleanţă
kondomini.ar (polit.) {t} – a avea
condominiu
kondomini.o (polit.) - condominiu
kondor.o (ucelo) - condor
kondukt.ar (fiz.) {t} –a conduce (căldură,
electr.)
konduktor.o – conductor de tren
kondut.ar {n} – a se comporta
konekt.ar {t} – a conecta
konex.a - conex
konfecion.ar {t} –a confecţiona
(îmbrăcăminte)
konfekt.o – bomboane de zahăr
konfer.ar {n} –a conferi
konfes.ar {t} –a se confesa
konfesion.o (rel.) - confesiune (doctrină
relig.)
konfet.o - (-i) confeto
konfid.ar {t} – a da în custodie
konfidenc.ar {t} – a face o confidenţă
konfirm.ar {t} -a confirma
konfisk.ar {t} – a confisca
konfit.ar (koquo) {t} – a zaharisi
konflikt.ar {n} – a fi în conflict
konform.a – conform
konfront.ar {t} –a se confrunta
konfund.ar {t} – a confunda
konfuz.a - confuz
kongenital.a - congenital
kongr.o (fisho) – ţipar de mare (peşte)
kongregacion.o – congregaţie
kongres.ar {n} – a se reuni la un congres
kongru.ar {t} – a fi congruent
koni.o (utensilo) – prismă triunghiulară
konifer.o (biol.) - conifer
konik.o - conic
konivenc.ar {n} – a fi complice
konjekt.ar {t} – a face ipoteze
konjel.ar {m} – a congela
konjug.ar {t} – a conjuga (gram.)
konjuncion.o – conjuncţiune
konjuntiv.o (anat.) – conjunctivă (anat.)
konjuntur.o – conjunctură
konjur.ar {t} –a îndepărta , a înlătura(
spiritele)
konk.o (biol.) – cochilie
konkav.a - concav
konklav.o (rel.) – conclavă
konkluz.ar {t} – a conclude (a deduce)
konkord.ar {n} – a fi de acord
konkordat.o (jud.) - concordat (com.)
konkret.a - concret
konkub.o - concubin
konkurenc.ar {t} – a face concurenţă
konkurs.ar {n} – a face concurs,
competiţie
konoc.ar {t} – a cunoaşte
konosment.o – fraht, poliţă de marfă (mar.)
konquest.ar {t} – a cuceri
konsakr.ar {t} – a consacra
konsekrac.ar (rel.) {t} - consacrare (relig.)
konsanguin.a - consanguin
konsent.ar {t} – a fi de acord cu
konsequ.ar {t} – a urmări un rezultat
(pentru a-l obţine)
konserv.ar {t} –a (se) conserva
konsider.ar {t} –a considera
konsign.ar {t} – a consemna
konsil.ar {t} –a consilia, a sfătui
konsist.ar {n} – a consista
konskript.ar (milit.) {t} – a înrola, a recluta
konsolac.ar {t} – a consola
konsold.o (pl.) – tătăneasă (plantă)
konsome.o – supă
konsonanc.ar {n} – a fi în consonanţă
konsonant.o – consoană
konsort.o – consortă
konspir.ar {n} –a conspira
konsput.ar {t} – a ţipa împotriva cuiva
konstant.a – constanţă
konstat.ar {t} - a constata
konstern.ar {t} –a fi consternat
konstip.ar (medic.) {t} – a fi constipat
(med.)
konstituc.ar {t} – a constitui
konstitucion.o (medic.) – constituţie
konstrikt.ar {t} – a restringe, a comprima
konstrukt.ar {t} – a construi
konsul.o - consul
konsult.ar {t} – a consulta
konsum.ar -a consuma
kont.ar {t} – a număra
kont.o - cont
kontagi.ar (medic.) {t} – a (fi) contagios
kontakt.ar {n} – a fi în contact cu
kontamin.ar {t} –a contamina
kontant.a - (-e) bani în numerar
kontempl.ar {t} –a contempla
konten.ar {t} – a conţine
kontent.a – satisfăcut, mulòţumit
kontest.ar {t} – a contesta
kontigu.a - contiguu
kontinenc.ar {n} – a se abţine, a face
abstinenţă
kontinent.o - continent
kontingent.o - contingent (mil., finanţe.)
kontinu.a - continu
kontor.o - uficiu, agenţie
kontraband.ar {t} –a face contrabandă
kontrabas.o (muz.) - contrabas
kontrafakt.ar {t} –a contraface, a falsifica
kontrafort.o (arkit.) - contraforte
kontrakt.ar {t} – a (se) contracta (ref.la
muşchi, etc)
kontralt.o (muz.) – contraltă (de voce, de
persoană)
kontrapunt.o (muz.) – contrapunct,
alternanţă de teme
kontrast.ar {n} – a contrasta
kontrat.ar (jud.) {t} – a face un contract
kontravenc.ar {t} – a contraveni
89
kontre – contră, împotrivă
kontre.a - contrariu (adj.)
kontre.e – din contră (adv.)
kontribut.ar {t} –a contribui (cu), a face
contribuţie
kontric.ar (rel.) {n} – a face o rugăciune
exprimând pocăinţă
kontrol.ar –a controla,a examina
kontrovers.ar {t} – a avea o controversie
kontumac.a (jud.) {t} - contumacie
kontur.o - contur
kontuz.ar (medic.) {t} – a face contuzie
konvalec.ar (medic.) {n} – a fi în
convalescenţă
konvekt.ar (fiz.) {t} – a purta,a transporta,
a face o convecţie (fiz.)
konven.ar {n/p} – a conveni
konvencion.ar (jud.) {n} – a se pune de
acord
konvent.o – adunare generală
konverg.ar {n} – a converge
konvers.ar {n} – a conversa,a discuta
konvert.ar {t} – a se converti
konvertor.o (aparato) – convertor,
comutator
konvex.a - convex
konvink.ar {t} – a convinge
konvolvul.o (pl.) – volbură (bot.)
konvoy.ar {t} – a escorta (mil.)
konvuls.ar (medic.) {n} – a avea convulsi
konyak.o - coniac
kooper.ar {n} – a coopera
kooperativ.o – cooperativă
koopt.ar {t} – a copta
koordin.ar {t} –a coordina
kopaiv.o –reşină medicinală
kopal.o (subs.) - copal
kopi.ar {t} – a copia
kopi.ur.o - copie
kopr.o (subs.) – cupra (mandorlă de cocos)
kops.o – pădure care se taie periodic
kopul.o – copulă
kopulac.ar {n} –a se împerechea (sexual)
koqu.ar {t} – a cuace
kor.o (muz.) - cor
korali.o (subs.) - coral
koram - în prezenţa de
koran.o (rel.) - coran
korb.o – coş
korbel.o (arkit.) – consolă, etajeră (arhit.)
kord.o (utensilo) – coardă, şnur
kord.o-pont.et.o (muz.) – căluş la
instrumentele cu coarde
kordi.o – inimă
kordit.o (subs.) – inflamaţie a corzilor
vocale; exploziv
kordon.o (utensilo) - cordon
kore.o (patol.) – boală a sistemului nervos
(med.)
koregon.o (fisho) - coregon
korekt.a – corect, just
korelat.ar {m} – a fi corelat
korent.o (fiz.) - corent (electric)
korespond.ar {n} – a coresponda
koriandr.o - coriandru
koridor.o (arkit.) - coridor
korint.o (frukto) – strugure stafidit (stafidă)
korion.o (anat.) - corium
kork.o (subs.) –stejar de plută
kormoran.o (ucelo) - cormoran (comun),
marangon (pasăre)
korn.o (biol.) - corn (în toate sensurile)
kornaj.ar (patol.) {n} – a respira uşor
kornak.o – cornac, conducător de elefanţi
kornamuz.o (muz.) - cimpoi
korne.o - cornee (anat.)
kornel.o (frukto) – coarnă (fruct)
kornet.o - cornet
kornic.o (arkit.) - cornice
kornik.o (ucelo) – cioară
korod.ar {t} – a coroda
korol.o (biol.) – corolă
korolari.o (filoz.) - corolar
koronal.a - coronar
koroner.o - coronar
korp.o (biol.) - corp
korporacion.o – corporaţie
korpulent.a - corpulent
korpuskul.o (biol.) - corpuscul
kors.o - corso (stradă largă)
korsaj.o (vesto) - corsaj
korset.o (vesto) – corset, bustieră
kort.o (jud.) - curte
kortic.o (biol.) – scoarţă
kortizon.o (biokemio) - cortizon
korund.o (subs.) - corindon (mineral)
korupt.ar {t} – a conrupe (pr. şi fig.)
korv.o (ucelo) - corb
korve.ar {n} – a face serviţii ingrate şi
grave
korvet.o – corvetă
koshmar.o - incub
kosm.o - cosmos
kosmetik.o (arto) – cosmetică (ştiinţific)
kosmologi.o (cienco) - cosmologie
kosmonaut.o - cosmonaut
kosmopolit.a - cosmopolit
kost.o - coastă (anat.)
kostum.o (vesto) - costum de haine
kot.o – cotă
kotlet.o - cotlet
koton.o (subs.) – coton, bumbac
kov.ar (biol.) {t} – a cloci
kovr.ar {t} – a acoperi
koyot.o (mamif.) - coiot
koz.o – lucru
kozak.o – cazac
krab.o (animalo) - crab (de mare)
krak! – trosc (reproduce zgomotul)!
krak.ar {n} – a scârţâi, a falimenta (banca)
kraknel.o - crocant (dulce)
kramp.o (medic.) – crampă
krampon.o -crampon
kran.o (mek.) –macara montată (mec.)
krani.o - craniu
krapul.ar {n} –a chefui,a beţi
kras.o (subs.) – murdărie, lucruri murdare
krateg.o (arb.) – biancospino, păducel
krater.o - crater (geol.; arheol.)
kravach.o (utensilo) – cravaşă
kravat.o (vesto) – cravată
krayon.o - creion
kre.ar {t} – a crea
krecent.o – sendviş cu unt (în formă de
jumătate de lună)
kred.ar {t} – a crede
kredenc.o (moblo) – bufet (de bucătărie)
kredit.ar {t} – a credita, a face credit
krem.o (subs.) – frişcă, cremă de lapte
kremac.ar {t} – a incinera
krenel.o (arkit.) - crenel (de turnuri etc)
kreozot.o (subs.) - creuzet (chim.)
krep.o – văl
krepis.ar {t} – a tencui
krepit.ar {n} – a trosni, a fâşâi
krepuskul.o - crepuscul
kres.o – năsturel
kresk.ar {n} –a creşte
kresp.o – mincinea, clătită
krest.o – creastă
krestomati.o - antologie
kret.o (subs.) - gips
kretin.o - cretin
krev.ar {m} – a crepa
krevet.o (animalo) – crevete de mare
krevis.ar {m} – a se fisura
kri.ar {n} – a ţipa, a striga
kribl.o (utensilo) – greblă
krik.o (utensilo) - cric
kriket.o - crichet (joc englezesc)
krimin.ar (jud.) {n} – a comite o crimă
krin.o (biol.) - crin
krinolin.o – crinolină
kriolit.o (min.) – criolit
krip.o (utensilo) - iesle
kripl.a - schilod
kript.o (arkit.) – criptă
kriptogam.o (biol.) – criptogame
kriptograf.ar {t} – a criptografa
kripton.o (elem.) - krypton
krisp.a – încreţitură
kristal.o - cristal
kriteri.o - criteriu
kritik.ar {t} – a critica
kriz.o – criză
krizalid.o (biol.) – crisalidă
krizantem.o – crizantemă
krizokalk.o (min.) - crisocol
kroas.ar {n} –a orăcăi
kroch.ar {t} – a lucra cu croşeta
krok.ar {t} – a sparge în dinţi
kroket.o - crochet (joc)
krokodil.o (rept.) - crocodil
krom.o (elem.) - crom
kromatik.a (muz.) - cromatic (muz., opt.)
kromatografi.o (cienco) - cromatografie
kromosom.o (biol.) – cromozom
kron.o – coroană
kronglas.o (subs.) – geam coroană (opt.)
kronik.a - cronic
kronik.o – cronică
90
kronologi.o (cienco) - cronologie
kronometr.o (aparato) - cronometru
krop.o (biol.) – guşă
kros.o – pat de armă
krotal.o (rept.) – crotal, şarpe cu clopoţei
kroz.ar {n} – a naviga în jus şi în jos
(navig.)
kru.o - echipaj
kruc.o - cruce
kruc.um.ar {t} – a încrucişa
kruch.o - ibric
krucifer.o (pl.) – cruciferă (bot.)
krucifix.o - crucifix
krud.a – crud, neprelucrat, brut (ceară de
albine, ulei )
kruel.a - crudel
krug.o – cană, ulcea (groasă)
krul.ar {n} – a clătina, a cădea, a se prăbuşi
krum.o – miez de pâine
krumpl.ar {t} – a se mototoli
krup.o (patol.) - crup
krupier.o - croupier
krur.o – coapsă
krust.o – crustă
krustace.o (animalo) – crostaceu
kruzel.o - cuptor
kuaf.ar {t} – a coafa
kub.o - cub
kubit.o - cubitus (anat.)
kud.o - cot
kugl.o (armo) – glonţ, proiectil (de arme de
foc)
kuk.o - tort
kukombr.o (pl.) - castravete
kukul.o (ucelo) - cuc
kukurbit.o (pl.) – cucurbită
kukurbitace.o (pl.) - cucurbitacee
kul.o – şezut
kulat.o – chiuloasă
kulbut.ar {n} – a se rostogoli
kulc.o – ţânţar
kulier.o (utensilo) – lingură
kulis.o - culise (teatru)
kulmin.ar {n} –a culmina
kulp.ar {n} – a comite o greşeală, a avea
vină
kult.ar (rel.) {t} – a vavea un cult
kultel.o (utensilo) – cuţit
kultiv.ar {t} – a cultiva (pr şi fig.)
kultur.o – cultură
kumin.o – chimion (roman)
kumpres.o (medic.) – compresie (chir.)
kumulus.o (meteor.) - cumul
(meteorologie)
kun - cu (împreună cu)
kun.e – împreună
kun.ven.ar {n} – a conveni,a ţine o
reuniune, a aduna
kuneiform.a - cuneiform
kunikl.o (mamif.) - iepure
kup.o – cupă
kupe.o (veturo) - cupè
kupl.ar (mek.) {t} – a cupla (mec.)
kupl.o, -es.o (mek.) - îmbinare
kuplet.o – strofă (couplet)
kupol.o (arkit.) – cupolă
kupon.o - cupon
kupr.o (elem.) - cupru
kur.ar {n} – a alerga
kurac.ar (medic.) {t} –a îngriji (med.)
kuraj.ar {t} – a avea curaj
kurar.o (subs.) – curară
kuras.o – platoşă
kurat.ar – a face curatelă
kurent.o - curent
kuret.o (medic.) – curăţire
kuri.o (rel.) - curie
kurier.o - curier (dipl., de război), mesager
kurioz.a - curios
kurkulion.o – gândac care roade grâul
(insectă)
kurli.o (ucelo) – fluieralul mare
kurs.o - curs
kursiv.a - cursiv (tip.)
kursor.o (mek.) - cursor (t. tecn.)
kurt.a - scurt
kurtaj.ar {n} – a face pe mijlocitorul,
intermediar
kurten.o (domo) – cortină
kurtez.ar {t} – a curteza
kurv.a - curbat
kusen.o (domo) – pernă
kush.ar {t} – a culca
kush.ar su {t} – a se culca
kuskus.o – cuşcuş
kuspid.o (geom.) – vârf de lance, de
săgeată, de con
kust.ar {t} –a costa
kustum.ar {t} – a avea obiceiul de a, a se
costuma
kustum.o - costum, obicei
kuti.o – reţea de sârmă
kutikul.o – cuticulă
kutr.o - cuter (navă cu un singur catarg)
kuv.o – zăcătoare
kuvent.o – mânăstire
kuvert.o - plic (de scrisoare)
kuz.o – văr sau verişoară
L
la – toate articolele determinative
labi.o – buză
labirint.o - labirint
labor.ar {m} – a lucra, a munci
laboratori.o - laborator
labr.o (fisho) – peşte buzat
lac.o (vesto) – legătură
lacer.ar {t} – a rupe, a smulge, a sfâşia
lacert.o (rept.) – şopârlă
laciv.a – vulgar, obscen
lad.o – cutie de tablă
lag.o - lac
lagun.o – lagună
laik.a - laic
lak.o (subs.) - lac
lake.o – lacheu, om servil
lakonik.a - laconic
lakrim.o (biol.) – lacrimă
lakt.o - lapte
laktos.o (subs.) – lactoză (chim.)
lakun.o – lacună
lal.ar {n} – a vocaliza ca şi un copil
lam.o (utensilo) – lamă
lama.o – lamă (rel.; zool.)
lamantin.o (mamif.) - lamantin (zool.)
lamel.o – laminat, placă subţire de metal
lament.ar {n} –a se plânge, a se lamenta
lamin.ar {t} -a lamina
lamp.o (utensilo) – lampă
lampion.o (utensilo) - lampion
lampir.o - licurici
lampred.o (fisho) – lampretă (peşte)
lan.o (subs.) – lână
lanc.o (armo) - lancie
lancin.ar {n} – a înţepa
land.o – ţară, pământ
lang.o – limbă (anat.)
langor.ar {n} – a lâncezi
langust.o (animalo) – langustă
lani.o (ucelo) – specie de şoim
lanj.o (vesto) – faşe (pentru copii mici)
lanolin.o (subs.) – lanolină
lans.ar {t} –a lansa
lantern.o (utensilo) – lanternă
lanug.o (biol.) - pelurie
lap.ar {t} – a bea ca un câine
laparoskopi.o (medic.) - laparoscopie
laparotomi.o (kir.) - laparotomie
lapid.o – lespede
lard.o (subs.) – grăsime de porc, slănină
laric.o (arb.) – zadă
laring.o - laringe
laringit.o (morbo) – laringită
larj.a – largă
larv.o (biol.) – larvă
las.ar {t} – a lăsa
lash.o – joncţiune mecanică, garnitură
last.a – ultimul, trecut
lat.o – bârnă, grândă mică (edil.)
latent.a - latent
later.o – latură (geom., archit., anat.)
latex.o (subs.) - latex (biolog.)
latir.o (pl.) – mazăre mirositoare (bot.)
latitud.o - latitudine
latrin.o (aparato) – latrină
latug.o – lăptucă
latun.o (subs.) – alamă
laub.o – pergolă, umbrar
laud.ar {t} – a lăuda
laur.o – foaie de dafin
laureat.o - laureat (s.)
laus.o (insekto) – păduche
laus.o pubi.al.a (insekto) – păduche de
pubis
laut.a - tare (voce)
lav.ar {t} – a (se) spăla
lava.o (subs.) – lavă
lavend.o (pl.) – lavandă
lax.a – fleşcăit, moleşit
laz.o (utensilo) – laţ ( pentru vânătoarea
cailor şi a bizonţilor)
lazaret.o – lazaret (spital de boli
91
contagioase)
le – articolele determinative (numai atunci
când un cuvânt nu are plutral)
lecion.o – lecţie
lecitin.o (subs.) – lecitină
led.a – urât
ledr.o (subs.) – piele tăbăcită
leg.o (jud.) - lege
legac.ar {t} – a lega prin testament
legat.o - legat (de ambasadă)
legend.o – legendă
legion.o (milit.) - legiune
legitim.a (jud.) - legitim
legum.o – legume, verdeaţă
leguminos.o (pl.) - (-i) leguminoase
lejer.a - lejer
lek.ar {t} – a linge
lekt.ar {t} – a citi
lektor.o - lector (titlu universitar sau
eclesiastic)
leming.o (mamif.) – lemming, specie de
şobolan migrator
lemurian.o (mamif.) – specie de maimuţă
leni.o – aşchie (de lemn)
lens.o (utensilo) – lentilă (opt. şi bot.)
lent.a - lent
lentigin.o - pistrui
lentisk.o (arb.) – varietate de fistic
leon.o (mamif.) - leu
leon.dent.o (pl.) – păpădie
leopard.o (mamif.) - leopard
lepidopter.o - lepidoptere
lepor.o (mamif.) - iepure
lepr.o (patol.) – lepră
lern.ar {t} – a învăţa
letargi.o (medic.) - letargie
letr.o – scrisoare
leukemi.o - leucemie
leukocit.o (biol.) - leucocite
leukore.o (patol.) - leucoree
lev.ar {t} – a se ridica
lever.o (mek.) – pârghie
leviatan.o – Leviathan
levistik.o (pl.) - levistic
levit.o – levit
levrier.o (mamif.) –câine de vânătoare, ogar
lexik.o – lexic
lexikograf.o - lexicograf
lexikografi.o (cienco) - lexicografia
lexikologi.o (cienco) - lexicologie
lez.ar {t} – a leza
li – ei, ele
li.a – al lor, ale lor
lian.o (pl.) – liană (bot.)
libel.o (utensilo) – nivel (instrument)
libelul.o – libelulă
liber.a - liber
liber.al.a - liberal
libertin.a - libertin
libr.o - carte
librac.o (astron.) – plutire, planare
lic.o – adăpost, tranşee
lice.o - liceu
lichi.o (frukto) – prună chineză
lid.o - capac
lietnant.o - locotenent (mil.)
lig.ar {t} – a lega
lig.ur.o (tipog.) – legătorie tipografică
ligament.o (anat.) - ligament
lign.o (subs.) - lemn
lignit.o (subs.) – lignit
ligustr.o (pl.) – lemn câinesc (bot.)
lik.ar {m} – a vărsa, a pierde (ref. la
recipiente sau nave)
liken.o (pl.) - lichen
lilac.o - liliac (bot.)
lili.o - crin
lim.ar {t} – a pili
limak.o (animalo) – melci fără cochilie
limand.o (fisho) – moluscă cu scoică
bivalvă
limb.o (mek.) - limb
limet.o (frukto) – specie de fruct citric
limf.o – limfă (anat.)
limit.o – limită
limnologi.o (cienco) - limnologie
limon.o (frukto) – lămâie
limonad.o – limonadă
limpid.a - limpede
linc.o (mamif.) - lince (zool.)
linch.ar {t} – a linşa
line.o - linie
lineal.o (utensilo) – linie
lineament.o - liniament
lingot.o – vergea (de metal)
lingu.o – limbă (idiom)
linguistik.o (cienco) – lingvistic
liniment.o (medic.) – a ungere cu ulei
medicinal, frecţie, masaj
linin.o – linină
linj.o (domo) - lenjerie
linoleum.o - linoleum
linon.o – pânză de in foarte fină
lintel.o (arkit.) – arhitravă (edil.)
lipid.o (biokemio) - lipide
liquid.a - lichid
liquidac.ar {t} –a lichida (com.)
liquor.o - licoare
lir.o – liră (instrument muz.)
lirik.a - liric
list.o - listă
lit.o (domo) - pat
lit.o-tabl.et.o (moblo) –noptieră
litani.o - litanie (şi fig.)
liter.o – literă (alfab., carater tipogr.)
literatur.o – leteratură
liti.o (elem.) - litiu(chim.)
litier.o (subs.) – fân, iarbă uscată
litij.o (jud.) – litigiu
litograf.ar (arto) {t} –a litografa
litor.o – litoral
litr.o (mez.) - litru
liturgi.o (rel.) - liturghie
liut.o (muz.) - laut
liv.ar {t} – a lăsa, a pleca de la
livid.a - livid
livr.ar {t} –a consemna, a livra (marfă)
livre.o (vesto) – livrea, uniformă
liz.o (subs.) - drojdie,partea cea mai
proastă
lo - (articol- pronume care se referă la o
frază întragă), „ tot ceea ce”
lob.o - lob
loch.o (fisho) – grindel (iht.)
log.o (aparato) – solcometru (marin.)
logaritm.o - logaritm
logik.o (cienco) – logică
loj.ar {n} – a găzdui
loj.ey.o – închiriere, locuinţă
loji.o – galerie deschisă (de teatru), logia
lok.o - loc
lokac.ar {t} – a lua cu chirie
lokativ.o - locativă
lokl.o – creţ (de păr)
lokomobil.o (aparato) - locomobil
lokomoc.ar {n} –a se mişca
lokomotiv.o (veturo) – locomotivă
lokust.o – lăcustă
lombard.o – munte de rugăciune
lombrik.o (animalo) –râmă, limbric
lonch.o - felie (de carne, pâine, etc.)
long.a - lung
longitud.o - longitudine
lor – la timpul de
lor.e – atunci, în acel timp
lorn.o (utensilo) – ochean
lot.o - lot, parte, porţiune
lota.o (fisho) –mihalţ (peşte)
lotri.ar {t} – a trage la sorţi
lotus.o - lotus
loyal.a - leal
lu - el, ea
lu.a – a ei, a lui, al ei, al lui
lubrifik.ar {t} –a lubrifica
luci.o (fisho) – ştiucă
lucid.a - lucid (de minte)
luciol.o (insekto) - licurici
lucioperk.o (fisho) – şalău
lud.ar {n} – a (se) juca
lud-sonali.o – clopoţel
ludion.o – aparat pt. studierea corpurilor
cufundate în apă (fizică)
lug.ar {t} – a închiria
luk.o (arkit.) – fereastră în acoperiş
lukan.o – rădaşcă
lukt.ar {n} – a lupta
lul.ar {t} – a cânta cântece de leagăn ( puiul
mamei)
lum.ar {n} – a străluci, a fi luminos
lum.o – lumină
lumb.o - şold (anat.)
lumbag.o (patol.) - lumbago
lun.o – lună
lunatik.a - lunatic
lundi.o - luni
lup.o (utensilo) – lupă (biconvexă)
lupin.o - lupin
lupul.o (pl.) – humulus lupulus, hamei
lur.ar {t} –a atrage prin şmecherie
lustr.o - lampadar ; lustru (perioadă de5
92
ani)
lut.o (subs.) – lut
lutr.o (mamif.) – lutru, vidră
lux.o - lux
luxuri.o - luxurie
luzern.o (pl.) – iarbă medicinală, lucernă
(bot.)
M
ma - dar
macer.ar {m} –a macera
madelen.o - "maddalena" (dulciuri)
madon.o (rel.) – madonă
madrigal.o (muz.) - madrigal
maestr.o - maestru (persoană foarte
qualificată într-o anumită activitate)
mag.o - mag
magazin.o - magazin
magi.ar {n} -a pratica magia
magn.a - mare
magnat.o - magnat
magnetofon.o - magnetofon
magnet.o - magnet
magnez.o (elem.) - magneziu
magnezi.o (kem.) - magnezie
magnoli.o (arb.) - magnolie
magr.a -slab
mahagon.o (arb.) - mogano
maiflor.o – lăcrămioară
maish.ar {t} –a face mustul
maiz.o - porumb
majest.o - maestate
major.a - major (şi muz.)
majoran.o - majora
majordom.o - majordom
majoritat.o - majoritate
makadam.o (subs.) - macadam (paviment
stradal)
makak.o (mamif.) - macac
makaron.o - amareto (băutură alcoolică
dulce sau biscuiţi aromatizaţi)
makaroni.o – macaroane
maki.o (mamif.) - maki
makrel.o (fisho) - macrou (peşte)
makul.o – pată
mal.a – rău
malad.a (medic.) - bolnav
malakit.o (min.) - malachit (min.)
malari.o (patol.) - malarie (med.)
maldicens.ar {n} – a vorbi de rău
male.ar {t} – a lucra cu ciocanul
male.ebl.a - maleabil
maledik.ar {t} –a blestema
maleol.o – gleznă
malgre – în ciuda
malgre ke – cu toate că
mali.o – mai, ciocan mare de lemn
malic.o –maliţia, răutate
malign.a –pernicios, vătămător
malt.o – malţ
malv.o (pl.) – malvă
malvaroz.o (pl.) – malbă de rădină (bot.)
malyot.o (vesto) – bluză de corp
mama (plur. mama-i) – mamă
mam.o – mamelă
mamifer.o (biol.) - mamifer
mamil.o (anat.) – sfârc
mamut.o (biol.) - mamut
mana.o – mană
manch.o – mâner
mandaren.o - mandarin (chinezesc)
mandarin.o (frukto) – mandarină (fruct)
mandat.o - mandat (poştal)
mandel.o – migdală
mandibul.o – mandibulă
mandolin.o (muz.) – mandolină
mandragor.o (pl.) – mătrăgună
mandrin.o (mek.) - mandrin
manej.o - manej (echitaţie)
manekin.o - model (manechin)
manet.o – toartă
mang.o (frukto) - mango (fruct)
mangan.o (elem.) - mangan
mangust.o (mamif.) – mangustă
mani.o - manie
manier.o – manieră, mod
manifest.ar (komerco) {t} –a manifesta
manik.o (vesto) – mânecă
manikur.ar {t} – a face manichiura
manikur.o – manichiură
maniok.o – manioc
manipul.ar {t} – a acţiona, a manegia,a
manipula
manivel.o – manivelă
manj.ar {t} –a mânca
mank.ar {n} – a lipsi (intr.)
manometr.o (aparato) - manometru
manot.o (utensilo) – manetă
manovr.ar {m} –a manevra
mansard.o (arkit.) – mansardă
mantel.o (vesto) - mantou
manten.ar {t} –a menţine
mantis.o (matem.) – mantisă (mat.)
manu.o – mână
manu.ag.ar {t} –a manegia
manu.ed.o – a mână de..., un pumn de....
manuskript.o – manuscris
map.o – hartă (geografică), mapă
mar.o - mare
mar.al.a - marin
mar.-agl.o (ucelo) - botgros
maraton.o – maraton
march.ar {n} –a merge în marş, a mărşui
marchand.ar {t} – a face negustorie
marcipan.o – marţipan, prăjitură
mardi.o – marţi
mare.o - maree
margarin.o – margarină
margrit.o – margaretă
margrit.et.o – bănuţ (bot.)
mariaj.ar {t} –a (se) căsători
marihuan.o (subs.) - marihuana
marin.ar (koquo) {n} –a marina
marionet.o – marionetă
marjin.o - margine
mark.o – marcă
markez.o - marchiz
marmelad.o – marmeladă
meandr.o - meandru
marmit.o (koquo) – oală
mecen.o – protector al oamenilor de cultură
marmor.o (min.) – marmură
mech.o (utensilo) – fitil pt. explozibil
marmot.o (mamif.) – marmotă
medali.o - medalie
marn.o (subs.) – marnă (geolog.)
medalion.o - medalion
marod.ar {t} – a prăda, a jefui
medi.o - mediu, ambient
marokin.o - marochin
mediac.ar {t} – a face pe mediatorul
maron.o (frukto) – castană
median.o - median
marsh.o – mlaştină, mâl
mediat.a - intermediar
marshal.o – mareşal
medicin.o (cienco) – medicină (ştiinţă)
marsuin.o (mamif.) - marsuin
medik.o - medic
marsupial.o (mamif.) - marsupiale
medikament.o (medic.) -medicament
mart.o – martie
medit.ar {t} –a medita
martel.o (utensilo) -ciocan
medium.o - medium
martel.ag.ar {t} –a ciocăni
martin-pesk.er.o (ucelo) – martin, pescăruş medul.o – măduva oaselor
meduz.o (animalo) – meduză (mit., zool.)
martir.o - martir
mefit.o (subs.) – miasmă, gaz sulfuros
martr.o (mamif.) - jder
mega- (mez.) - megamarvel.o – minunăţie
megafon.o (aparato) - megafon
mas.o (fiz.) – stâncă, rocă, bolovan
megalit.o - megalite
masaj.ar {t} –a masaja
megalomani.o - megalomanie
masakr.ar {t} –a masacra
meger.o – femeie rea şi urâtă
mash.o – buclă
mejis.ar {t} – a tăbăci cu alaun
mashin.o (aparato) – maşină
mekanik.o (cienco) – mecanică
mashinac.ar {t} –a lucra cu un aparat
mekanism.o (mek.) - mecanism
masiv.a - masiv, enorm
melanin.o (biokemio) – melanină
mask.ar {t} – a purta o mască, a travesti
melankoli.o - melancolie
maskul.a - masculin
melanom.o (medic.) – melanom
masokism.o - masochism
melas.o – melasă
masokist.o - masochist
mele.o –încăierare, păruială
mason.ar {t} –a construi case, zidurile
melilot.o (pl.) – sulfină (plantă)
mast.o - catarg (de navă)
melis.o (pl.) – melisă
mastektomi.o (kir.) - mastectomie
melk.ar {t} –a mulge
mastic.o (subs.) - mastic
melodi.o (muz.) - melodie
mastik.ar {t} –a mesteca
melodram.o – melodramă
mastr.o – conducător
melolont.o – cărăbuş de mai
masturb.ar – a (se) masturba
melon.o (frukto) – pepene galben
mat.o (domo) – rogojină
melon-kaktus.o (pl.) - melocactus
matador.o - matador
mate.o - mate, tei din Paraguai (copacul sau mem – până când şi
membr.o - membru (în toate sensurile)
băutura)
membran.o (biol.) – membrană
matematik.o (cienco) – matematică
memor.ar {t} - a-şi reaminti
materi.o - materie (pr. şi fig.)
matid.a – palid, fără viaţă (ref. la culoare memor.ind.a - memorabil
memorand.o - memorandum
sau sunet)
memorial.o – memorial (carte)
matin.o – dimineaţa
menad.o (epoki antiqua) – menadă
matr.o – mamă
menaj.ar {t} – a face menajul
matrac.o (domo) - saltea
menajeri.o - menajerie
matric.o (utensilo) - matrice, formă
mencion.ar {t} –a menţiona
matrikul.o – matricolă
mendik.ar {t} – a cerşi
matron.o – matroană
menhir.o - menhir (arheolog.)
matur.a - matur
meningit.o (patol.) – meningită
matutin.o (litur.) - utrnie
menisk.o - menisc
mauzole.o - mausoleo
menopauz.o (medic.) – menopauză
maxil.o - maxilar
mens.o – masă (ambientul unde se
maxim – maxim (superlativ)
mănâncă)
maxim.o – maxim
menstru.ar (medic.) {n} – a avea
may.o - mai
menstruaţie
mayonez.o – maioneză
ment.o - minte, intelect
mayor.o – major (mil.)
menti.ar {n} – a minţi
mayuskul.o – majuscul
mentol.o (kem.) - mentol
maz.o – măciucă, ciomag
menton.o – bărbie
mazurk.o (muz.) – mazurcă
mentor.o - mentor
me - eu, mă, a me
menu.o – meniu
me.a – al meu, a mea, ai mei, ale mie.
93
menuet.o (muz.) - menuet
menuz.ar {n} – a face tâmplărie
mercenari.o - mercenar
mercer.o - mercerie
meridian.o - meridian
merin.o (mamif.) - (oaie de rasă) merinos
mering.o – bezea
merit.ar {t} – a merita
meriz.o (frukto) – vişină
merk.ar {t} –a reţine
merk.o-vort.o – cuvânt-titilu într-un
dicţionar
merkat.o – piaţă
merkurdi.o - miercuri
merkuri.o (elem.) - mercur (chim.)
merl.o (ucelo) – mierloi
merlan.o (fisho) –specie de peşte marin
merluch.o (fisho) – specie de peşte din care
se extrage untură de peşte
mes.o (rel.) – slujbă
mesaj.o - mesaj
mesi.o (rel.) - Mesia
meskalin.o (kem.) – mescalină
meskin.a - meschin
meson.ar {t} –a secera, a culege
mestic.o – metis
mestier.o - meserie
met.ar {t} – a se îmbrăca, a-şi pune ceva de
îmbrăcat
metaboli.o (biol.) - metabolism
metadon.o (kem.) – metadonă
metafizik.o (cienco) – metafizică (sf.)
metafor.o – metaforă
metafraz.o - traducere literară
metakarp.o - metacarp
metal.o (subs.) - metal
metalurgi.o (cienco) - metalurgie
metamorfos.ar {t} –a face metamorfoză
metan.o (kem.) - metan
metatars.o - metatars
meteor.o – meteorit
meteorologi.o (cienco) - meteorologie
metil.o (kem.) - metil (chim.)
metilen.o (kem.) - metilen (chim.)
metod.o – metodă
metodologi.o (cienco) - metodologie
metr.o - metru
metrik.o – metrică
metrit.o (patol.) – metrită
metrologi.o (cienco) - metrologie
metronom.o (aparato) – metronomie
metropol.o (polit.) – metropolă
mez.a – de mijloc
mez.o - mijloc
mezereon.o (arboro) – tulichină
mezotint.o (arto) – culoare mijlocie
mezur.ar {t} –a măsura
mi- - prefix care indică jumătate (mi-klozita
= între-deschis, mi-horo= jumătate de oră;
mi-cirklo= semicerc)
miasm.o (subs.) – miasmă
miaul.ar {n} – a mieuna (a pisicii)
miel.o - miere
mien.o – înfăţişare (aspect, sembianţă)
migr.ar {n} –a migra
migren.o (patol.) – migrenă
mika.o (min.) – mică ( min.)
mikolog.o - micolog
mikologi.o (cienco) - micologie
mikr.a - mic
mikro- - micromikrob.o (biol.) - microb
mikrofilm.o - microfilm
mikrofon.o (aparato) - microfon
mikrometr.o (aparato) - micrometru
mikron.o (mez.) - micron
mikroskop.o (aparato) - microscop
mil – o mie
milan.o (ucelo) –şorliţă, milan
mild.a – blândă
mili.o (mez.) – milă
miliard.o - miliard
milic.o – miliţia
miliet.o (botan.) - mei
miligram.o (mez.) - milligram
milimetr.o (mez.) - millimetru
milion.o - milion
milit.ar {n} – a face război
mim.ar {t} – a mima
mimetik.a (biol.) - mimetic (biol.)
mimos.o (pl.) – mimoză
min – fşără, minus
min.ar {t} –a extrage
min.ey.o – minieră
minac.ar {t} –a ameninţa
minaret.o (arkit.) - minaret
mineral.o - mineral
mineralogi.o (cienco) - mineralogie
minestrel.o - menestrel
miniatur.o – miniatură
minim – mai puţin
minim.o - minim (s.)
minion.a – minion
ministeri.o (polit.) - minister
ministr.o - ministru
minium.o (kem.) - miniu (chim.)
minor.a - minor
minoritat.o – minoritate
mint.o (pl.) – mentă
minuci.o – amănunt
minus - minus (aritm.)
minuskul.o - minuscul
minut.o - minut
miop.a - miop
miozot.o (pl.) - ochii-păsăruicii
mir.o (pl.) – miră
miraj.o - miraj
mirakl.o - miracol
miriad.o - miriade
miriapod.o (animalo) - miriapod
mirmekofag.o (mamif.) – furnicar
mirt.o (pl.) - mirt
mirtel.o (frukto) – afină
mis- - prefix care indică o acţiune greşită
(mis-pronuncar=a pronunţa greşit; misuzar= a se folosi greşit de...)
mis-dukt.ar {t} – a abate de la/din
mision.o – misiune (sţiinţ., relig.)
94
mispel.o (frukto) – moşmoană
mistel.o (pl.) – vâsc
misteri.o - mister
mistifik.ar {t} –a mistifica
mistik.a - mistic
mit.o - mit
miten.o (vesto) – mănuşi
mitologi.o (cienco) - mitologie
mitr.o (vesto) – mitră
mitrali.o – mitralii
mitralios.o (armo) – mitralieră
mix.ar {t} – a amesteca
mizantrop.o - mizantrop
mizer.ar {n} – a fi în mizerie
mizerikordi.o – îndurare
mnemonik.o (arto) – mnemotehnică
mobiliz.ar (milit.) {t} –a se mobiliza (mil.)
mobl.o (domo) – mobilă
mod.o - modă
model.o - model (pr.şi fig.)
modem.o (aparato) - modem
moder.ar {t} –a modera
modern.a - modern
modern.ig.ar {t} – a moderniza
modest.a - modest
modifik.ar {t} –a modifica
modl.ar (arto) {t} -a modela
modul.o - modul (arhit., mat., fiz.)
modulac.ar {t} -a modula
mofet.o (mamif.) – specie de dihor, sconcs
moher.o - mohair (stofă)
mok.ar {t} – a dlua în derâdere
mokasin.o (vesto) – mocasin
mol.a - moale
molar.a (biol.) - molar (dinte)
mold.ar (biol.) {n} –a mucigăi
molekul.o (fiz.) – moleculă
moleskin.o – aba
molest.ar {t} –a molesta
moli.o - mol
molibd.o (elem.) - molibden
molusk.o (biol.) – moluscă
moment.o (fiz.) - moment (mec.)
monad.o - monade (filozof.)
monak.o – călugăr
monark.o – monarh
monarki.o (polit.) - monarhie
monat.o – lună
mond.o – lume
mond.um.o – lumea frumoasă, mondenitate
monet.o – monedă
mono- - monomonogam.a - monogam
monogen.a - monogen
monografi.o - monografie
monogram.o – monogramă
monokl.o (utensilo) - monoclu
monokrom.a - monocromatic
monokrom.aj.o – clarobscur
monolit.o - monolit
monolog.o - monolog
monomi.o - monom
monopol.o - monopol
monoton.a - monoton
monsinior.o - Monsinior
monstr.o - monstru
mont.o – munte
montant.o – montant (de la uşă sau de la
fereastră)
montr.ar {t} – a arăta
monument.o - monument
mops.o (mamif.) – mops (câine pitic)
mor.o - costum (moral sau civil), uzanţă
morb.o (medic.) – boală, morb
morbil.o (patol.) – pojar (med.)
mord.ar {t} – a muşca
moren.o – morenă (geol.)
morfem.o – morfem
morfin.o – morfină
morfologi.o (cienco) - morfologie (biol.,
ling.)
morg.e – mâine
morganatik.a (jud.) - morganatic
mors.o (utensilo) – frâu
mort.ar {n} – a mori
mortadel.o – mortadelă
morter.o (subs.) – mortar
mortez.o – cavitate
moru.o (fisho) – merluciu
morus.o (frukto) – mură
mosk.o (subs.) – mosc (parfum)
moske.o - moschee
moskit.o – ţânţâr
most.o - must
mot.o – zicătoare, vorbă înţeleaptă
motacil.o (ucelo) –codobatură
motet.o (muz.) - motet (muz.)
motif.o - motiv (artă, muzică)
motiv.o - motiv ( disegno; muz.)
(*)motiv.o - motiv (cauză)
motor.o (aparato) - motor
mov.ar {m} – a se mişca
moviment.o (muz.) – mişcare (muz.)
moyen.o – mijloc (de)
mozaik.o - mozaic
mu.ar {n} – a schimba pielea (şarpele)
muel.ar {t} –a măcina
muev.o (ucelo) – pescar (ornit.)
muf.o – manşon (şi tehn.)
muj.ar {n} – a mugi, a vui, a zbiera
muk.o (biol.) - muc
mul.o (mamif.) – mul
mulat.o - mulat
muld.ar {t} – a lua formă
mulier.o – femeie, doamnă
mult.a - mult
multiplik.ar {t} –a multiplica
mulur.o (arkit.) – proporţie/formă a
mulurilor, consolelor
mumi.o - mumie
mung.ar (su) {t} –a sufla nasul
municion.o – muniţie (de război)
municip.o (polit.) - municipiu
munt.ar {t} – a urca
mur.o - zid
muren.o (fisho) – murenă (peşte)
murmur.ar {n} – a murmura
mus.o (mamif.) - şoarice
musaren.o (mamif.) – şoarice cu bot ascuţit
mush.o – muscă
mush.-agarik.o (bot.) – ciuperca muştelor
mush.-kapt.er.o (ucelo) –pasăre care
capturează muşte
musk.o (biol.) – muşchi
muskad.o (frukto) – nucuşoară
muskat.o (frukto) – vin muscat, vin tămâios
musket.o (armo) – muschetă
muskul.o – muşchi
musl.o – specie de moluscă (de mare)
muson.o (meteorologio) - muson (vânt)
must.ar {n} – a trebui, a avea o obligaţie, a
fi constrâns, a fi necesar
mustard.o – muştar
mut.a - mut
mutac.ar {n} – a face o mutaţie
mutac.o – mutaţie (biol.)
mutil.ar {t} –a mutila
muton.o (mamif.) – muton
mutual.a - mutual
muz.o – muză
muze.o - muzeu
muzel.o (biol.) - bot
muzel.-flor.o (pl.) – gura leului
muzik.ar (muz.) {n} –a face muzică
muzikologi.o - muzicologie
myel.o – măduva spinării
myelit.o (patol.) – mielită (med.)
N
nab.o (mek.) – osie de roată, ax (de roată)
nabob.o - nabab
nacion.o – naţiune
nadir.o - nadir (astr.)
naft.o (kem.) – naftă
naftalin.o (kem.) – naftalină
naiv.a – naiv, simplu
naktigal.o (ucelo) -privighetoare
nam – pentru că, deoarece
nan.o - pitic
nano- - nan- (un miliardezim de)
napalm.o - napalm
nap.o - nap (bot.)
narac.ar {t} –a povesti, a nara
narcis.o – narciz
nard.o (pl.) - nard
narkot.ar (medic.) {n} –a fi narcotizat
narval.o (mamif.) - narval (zool.)
nas.o (utensilo) – vârşa, coş de prins peşte
nask.ar {n} –a naşte
nat.ar {n} –a nuota
natr.o (elem.) - sodiu (chim.)
natur.o – natură
naufraj.ar {n} – a naufragia
nautil.o (animalo) - nautil (zool.)
nauze.ar (medic.) {n} – a avea greaţă
nav.o – naos (de biserică)
navig.ar {m} – a naviga (tr.şi intr.)
nayad.o – naiadă (mit.)
naz.o - nas
ne - nu
ne- - negaţie (ne-utila = inutilă)
nebul.ar (meteorologio) {p} – a fi ceaţă
95
nebulos.o – nebuloasă (astr.)
neces.a - necesar
nefrit.o (patol.) – nefrită
neg.ar {t} – a nega
negativ.a - negativ
neglij.ar {t} – a trascura,a neglija
neglije.o (vesto) - neglijeu
negoci.ar {t} – a negocia
negr.o - negru (sm.)
nek ... nek - nici ... nici
nekrolog.o - necrologie
nekromanci.ar {n} – a face necromanţie
nekropol.o - necropole
nektar.o - nectar
nektari.o (bot.) - nectar (bot.)
nektarin.o (frukto) – specie de piersică fără
puf
nemoblast.o (biol.) - nematoblast
nenufar.o – nufăr galben (bot.)
neofit.o – neofit
neologism.o - neologism
neon.o (elem.) - neon
neopren.o (subs.) - neopren
nepot.o - nepot (fiul fiului sau a fiicei)
nepotism.o - nepotism
nerv.o (biol.) - nerv
nest.o - cuib
net.a - curat
neutr.a - neutru (în toate sensurile)
neutrin.o (fiz.) - neutrin
neutron.o (fiz.) - neutron
nev.o - nepot (fiul fratelui sau al sorei)
neve.o – loc cu multă zăpadă (geolog.)
nevralgi.o (patol.) - nevralgie
nevrasteni.o (medic.) - nevrastenie
nevrit.o (patol.) – neurită (med.)
nevrologi.o - neurologie
nevropter.o - nevrotvroptere (insectă)
nevros.o (medic.) – nevroză
nevus.o (biol.) - neg
ni - noi
ni.a - nostru, noastră, noştri, noastre
nich.o - cochilie
nigel.o (pl.) – nigelă
nigr.a – negru
nihil.o – nimic
nikel.o (elem.) - nichel
nikotin.o (subs.) – nicotină
nilgav.o (mamif.) - nilgau
nilono - nailon
nimb.o (meteorologio) – nori de ploaie
(meteor.)
nimf.o – ninfă (mit.)
nipel.o (mek.) - niplu
nitr.o (elem.) - azot (chim.)
nitrat.o (kem.) - nitra
nitrit.o (kem.) - nitrit
niv.ar (meteorologia) {p} –a ninge
nivel.o - nivel
niveol.o - ghiocel (bot.)
nix.o – geniu al apelor
no - nu
nobel.a – nobil (prin naştere, sânge
albastru)
nobl.a - nobil (de sentimente)
noc.ar {t} – a dăuna, a păgubi
noch.o – crestătură
nocion.o – noţiune
nod.o - nod
nokt.ar {p} – a anota
nokt.o - noapte
nokt.o-marvel.o (pl.) – regina nopţii,
barba-împăratului (mirabilis jalappa)
noktiluk.o - noctiluc (zoolog.)
noktu.o (ucelo) – pasărea strigă (pasăre de
noapte.)
nokturn.o (muz.) – nocturnă (muz.)
nom.ar {t} – a numi, a chema cu numele
nom.o - nume
nomad.a - nomad (adj.)
nomad.o - nomad (subst.)
nombr.o - numer (cantiate; numer
cardinal)
nomenklatur.o – nomenclatură
nomin.ar {t} –a nomina
nominativ.o - nominativ (gram.)
non – nouă (9)
nord.o - nord
nori.o (aparato) - elevator (cu găleţi)
norm.o – normă
norm.al.a - normal
nostalgi.o - nostalgie
nostok.o - nostoc (specie de algă)
not.ar {t} –a nota
not.o – notă
notari.o - notar
notic.o – informaţie, comunicat, veste
notifik.ar {t} – a notifica (ceva cuiva)
notor.a - notoriu
nov.a - nou
novel.o – nuvelă (lit.)
novembr.o – noiembrie
novic.o - novice
nu! – să mergem!
nuanc.o – nuanţă (de culori)
nub.o (meteorologio) - nor
nuc.o (frukto) – nucă (fruct)
nud.a – nud, gol
nudl.o - (nudli) paste făinoase mai largi
decât spaghetele
nugat.o – nugă
nuk.o – ceafă
nuklear.a - nuclear
nukle.o – nucleu, sâmbure
nul.a - nimeni (adj. indef.)
nul.o - nimic
nul.u - nimeni (pron.)
nul.temp.e - mai
numer.o - numer (ordinal)
numerator.o – numărător (mat.)
numismatik.o (cienco) – numismatică
nun - acum
nun.a - prezent, actual
nunci.o – nunţiu
nur - numai
nur.a – unic, singur
nutr.ar {t} – a nutri
ok - opt
okapi.o (mamif.) - ocapi (zool.)
O
okarin.o (muz.) – ocarină
o (= od) - sau
okazion.o – ocazie
o ... o (= od ... od) sau ...sau
okr.o (subs.) - ocru (min.)
oazis.o – oază
oktant.o - octante (geom.marin.)
obcen.a - obscen
oktav.o (muz.) – octavă (muz., liturg.,
obedi.ar {t} – a asculta
metrică)
obelisk.o – obelisc
oktobr.o - octombrie
obez.a - obez
oktogon.o (geom.) - octogon (geom.)
objecion.ar {t} – a obiecta
okul.o - ochi
objekt.o - obiect
okult.a - ocult
oble.o – specie de prăjitură din aluat moale
okultac.ar (astron.) {t} –a oculta (astr.
cu unt
etc.)
oblig.ar {t} –a obliga
okultac.o (astron.) – ocultaţie
obligacion.o – obligaţie (econ.)
okup.ar {t} – a ocupa
obliqu.a - oblic
ol (= olu) – ei, ele ( pron. Pers. folosite pt.
oblivi.ar {t} – a uita
lucruri sau animale şi nu pt. persoane)
oblong.a - oblong
old.a – bătrân (adj,.g.)
obol.o – obol
ole.o (subs.) - ulei
obsed.ar (medic.) {t} –a obseda,a
olfakt.ar {t} – a auzi
importuna
oli – ei, ele (plural olu)
observ.ar {t} –a observa
oliban.o – varietate de copac din cvare se
observatori.o - observator (ştiinţ.)
extrage o tămâie fină
obsidian.o (min.) - obsidian
oligark.o – oligarch
obskur.a - obscur (în toate sensurile)
oligarki.o (polit.) - oligarhie
obsolet.a - învechit
oligocen.o (geod.) - oligocen
obstakl.o - obstacol
olim – altă dartă, un timp
obstetrik.o (medic.) – obstetrică
oliv.o (frukto) – măsline
obstin.ar {n} – a se încăpăţâna (fig.)
olu – ei, ele ( pron. Pers. folosite pt. lucruri
obstrukt.ar {t} – a obstrucţiona
sau animale şi nu pt. persoane)
obten.ar {t} – a obţine
olu.a – al lui, a lui, a lei, al lei,ai lui, ale lui,
obtuz.a – obtuz (mat.şi fig.)
ai ei, ale ei ( adj. pos. folosite pt. lucruri sau
obus.o (armo) – granadă (armă milit.)
animale şi nu pt. persoane)
ocean.o - ocean
ombr.o – umbră
oceanografi.o (cienco) - oceanografie
omis.ar {t} – a omite
ocelot.o (mamif.) - ocelot
omlet.o - omletă
oci.ar {n} – a lenevi
omn.a - tot (sensul colectiv)
ocid.ar {t} –a ucide
omn.o - tot, orice lucru
ocident.o - occident
omn.u – oricine
ocil.ar {n} – a oscila
omn.i – toţi
ocit.ar {n} – a căsca
omnibus.o (veturo) - autobuz
od (= o) – sau
on (= onu) – dacă
od.o – odă
onagr.o - onagru (animal), un fel de balistă
odi.ar {t} -a odia
( maşină mil.)
odise.o - odisee
ond.o – undă
odontologi.o - odontologie
onix.o (min.) - onix
odor.ar {n} – a mirosi
onkl.o – mătuşă sau unchi
odor.o - miros
onkl.in.o – mătuşă
ofens.ar {t} – a ofensa
onkl.ul.o – unchi
ofic.o – funcţie, sarcină, datorie
onomatope.o - onomatopee
ofici.ar (rel.) {n} –a oficia (eccl.)
onu – dacă
oficir.o - oficial (milit.)
onyon.o – ceapă
ofr.ar {t} – a oferi
-op- - (sufix care indică „ atâţia odată”:
ofset.o - offset
du-op-e = din doi în doi; quar-op-e = din
oft.a - des
patru în patru)
oft.e - frecvent, adesea
opak.a - opac
oftalmi.o (medic.) - oftalmia
opal.o (min.) - opal
oftalmologi.o - oftalmologie
opalec.ar {n} – a avea opaleşcenţă
ogiv.o (arkit.) – ogivă (arhit.)
oper.o (muz.) – operă (melodramă muz.)
ogl.ar {t} – a arunca priviri
operac.ar {t} –a opera (chir.)
ogr.o - balaur
opiat.o (subs.) – preparat/ medicament cu
-oid - -oid
opiu (farm.)
opinion.ar {n} – a-şi da părerea
96
opium.o (subs.) - opiu
-opl- - (sufix care indică ”multiplu de”: duopl-a = dublu; tri-opl-a atako = atac triplu)
oport.ar {p} – a avea nevoi
oportun.a - oportun
opoz.ar {t} – a se opune
opres.ar {t} – a oprima
optativ.o - optativ (gram.)
optik.o (cienco) – optică
optim.ism.o - optimism
optometri.o (cienco) - optometrie
or – deci atunci (concluziv)
or.o (elem.) - aur
orakl.o - oracol
orangutan.o (mamif.) - urangutan (zool.)
oranj.o (frukto) – portocală
orator.o - orator (clasic)
oratori.o (muz.) - oratoriu (muz.)
orbit.o – orbită
ord.o (rel.) - ordine (majoră şi minoră,
eclez.)
orden.o - ordin (de cavalerie sau relig.)
ordin.ar {t} – a ordona (a pune în ordine)
ordinac.ar (rel.) {t} – a conferi ordinul
ordinar.a - ordinar
ordinat.o – ordonată (geom.)
ordonanc.o (milit.) – ordonanţă
orel.o - urechie
orelion.o (morbo) - oreon (med.)
orfan.o - orfan
organ.o - organ (anat.; muz.)
organ.iz.ar – a organiza
organik.a (kem.) - organic (biol., chim.)
organism.o - organism
orgasm.o - orgasm
orgen.o (muz.) – orgă (instrument muz.)
orgi.o - orgie
orient.o - orient
orient.iz.ar {t} –a (se) orienta
orific.o - orificiu
origan.o (pl.) – rapiţă
origin.o - origine
origin.al.a - original
orikterop.o (mamif.) - furnicar
oriol.o (ucelo) - grangur
oripel.o - oripel
orkestr.o – orchestră
orkide.o - orhidee
orl.ar {t} – a tivi
orn.ar {t} – a orna
ornament.o - ornament
ornitologi.o (cienco) - ornitologie
ort.a – în unghi drept
ortodox.a - ortodox
ortografi.o - ortografie
ortokrom.a (fot.) - ortocromatic
ortopedi.o (cienco) - ortopedie
ortopter.o - ortoptere (entom.)
orvet.o (rept.) – specie de şopârlă
osifrag.o (ucelo) – pasăre palmipedă
osmi.o (elem.) - osmiu (chim.)
osmos.o (fiz.) – osmoză
ost.o - os
ostent.ar {t} –a fi ostentativ
osteopati.o - osteopatie
osteoplasti.o (kir.) – osteoplastie
ostr.o (animalo) – stridie
ostracism.o - ostracism
otoman.o (moblo) – otomană divan
otus.o (ucelo) – bufniţă
ov.o (biol.) - ou
ovacion.ar {t} – a ovaţiona
ovari.o - ovar (bot., zool.)
ovipar.a (biol.) - ovipar
ovoid.o (geom.) - ovoid
ox.o (elem.) - oxigen (chim.)
oxalik.a - oxalic
oxal.o (pl.) – măcriş
oxalat.o - oxalat (chim.)
oxid.o (kem.) - oxid (chim.)
oxigen.o (elem.) - oxigen
oxikok.o (frukto) - afin
-oz- - sufix care indică „plin de” sau „care
conţine ceva” (joy-oz-a=
bucuros; kuraj-oza = curajos)
ozier.o (arb.) – rachită
ozon.o (kem.) - ozon (chim.)
panel.o - panel
panik.ar {n} – a intra în panică
panik.o – panică
pankreat.o - pancreas
panoram.o – panoramă
pans.ar (medic.) {t} – a pansa
pantalon.o (vesto) – pantaloni
panter.o (mamif.) – panteră
pantofl.o (vesto) - papuci
pantomim.o – pantomină
papa (plur. papa-i) – tătic, tată
pap.o - papa
papagay.o (ucelo) - papagal
papaver.o – mac de grădină
papay.o (frukto) - papaia (fruct)
paper.o (subs.) – hârtie
paper.-korn.o – corn de hârtie
papilion.o - fluture
papl.o – papară, papa pt. copii
paprik.o – paprică
par- - prefix care folosit în faţa unui verb
indică faptul că acţiunea s-a terminat (parlektar = a termina de citit)
par.o - perechie
P
para- - care protege de ...(para-vento =
pac.ar {n} – a fi în pace
paravânt; para-pluvo= umbrelă)
pac.o - pace
para.pluv.o – umbrelă
pachuli.o – păciulie (botan.)
parabol.o – parabolă (mat.; lit., bibl.)
pacient.a – răbdător
parad.ar {n} – a face o paradă
pad.o – perniţă umplută cu fân sau păr de
paradiz.o (rel.) - paradis
cal,etc.
paradiz.-ucel.o (ucelo) – pasărea paradis
padel.o (koquo) – tigaie
paradox.o - paradox
padlok.o (utensilo) – lacăt
parafin.o (subs.) – parafină
paf.ar {m} – a împuşca
parafraz.ar {t} –a parafraza
pag.ar {t} – a plăti
paragraf.o - paragraf
pagan.o – pagân
paralax.o – paralaxă (astr.)
pagay.o (utensilo) - pagaie
paralel.a - paralel
pagin.o – pagină
paraliz.ar {t} –a paraliza
paj.o – paj
parametr.o - parametru
pak.o – pachet
paranoy.o (psik.) - paranoie
pak.et.o – pacheţel
parapet.o (arkit.) - parapet
pakt.ar {n} –a face pact
parashut.o (aparato) – paraşută
pal.a - palid
parazit.o (biol.) - parazit
palac.o - bloc
parazitologi.o (cienco) - parazitologie
paladi.o - paladiu
pardon.ar {t} –a perdona
palat.o - palat
pare.ar {t} – a para (lovituri)
palet.o – paletă
parent.a – rude, rudenie
pali.o (subs.) - pai
parentez.o – paranteză
paliat.ar {t} – a ascunde sub aparenţă falsă
parfum.o – parfum
palis.o (utensilo) - par
pari.ar {t} – a face un pariu
palisad.o – palisadă
pariet.o - perete
palisandr.o – lemn de palisandru
park.o - parc (sm.)
palm.o - palmă (a mâinii sau plantă)
parlament.o (polit.) - parlament
palp.ar {t} – a palpa
parlement.ar {n} -a parlamenta
palpebr.o – pleoapă
parodi.ar {t} -a parodia
palpit.ar (medic.) {n} -a palpita
parok.o - paroh
paltot.o (vesto) - palton
parol.ar {n} – a vorbi
palumb.o (ucelo) - porumbel
parom.o – ponton, luntre lată
pan.o – pâine
paroxism.o (medic.) - paroxism
panace.o - panaceu
parquet.o - parchet
panaris.o (medic.) – panariţiu
parsek.o (mez.) - parsec
pand.o (mamif.) – panda (urs)
part.o – parte, porţiune
pane.ar {n} –a strica, a prăpădi
part.o.pren.ar {t} – a partecipa (la)
panegir.o - panegiric
partener.o - partener (de joc)
97
parti.o – partidă (sensul generic)
particion.o (muz.) – partitură (muz.)
particip.o - participiu
partikul.o – particulă (gram., fiz.)
partikular.a - particolar
partis.o - partid
partur.ar {t} –a naşte
paru.o (ucelo) – pasăre asemănătoare
piţigoiului
parvenu.o – parvenit
pas.ar {m} –a trece
pasabl.a - pasabil
pasaj.ar {n} – a traversa (cu nava)
pasaman.o (arkit.) – balustradă
paser.o (ucelo) - vrabie
pasiflor.o (pl.) – passifloră, cearsonic
pasion.o - pasiune
pasiv.a – pasiv (adj.)
pasiv.o - pasiv (com., gram.)
pask.o – paşte
paspel.o – fireturi, bordură (croitorie)
pasport.o – paşaport
past.o (subs.) – paste făinoase
pastel.o - pastel
pastet.o – pasticiu (tort sărat cu carne sau
ciuperci, etc)
pasteuris.ar {t} – a pasteoriza
pastil.o – pastilă
pastinak.o – păstârnac (botan.)
pastor.o - pastor
pastor.-burs.o (pl.) – traista pastorului
pastur.ar {m} -a paşte
pat.ar (lud.) {m} –a egala (în joc)
patat.o - cartof
patel.o – rotulă (anat.)
patent.o - brevet , patent (invenţie)
patetik.a - patetic
patin.o – patină
patogen.a (biol.) - patogen
patologi.o (cienco) – patologie
patos.o - patos
patr.o – tată
patri.o – patrie
patriark.o - patriarh
patrimoni.o – patrimoniu
patriot.a - patriotic
patroli.ar {n} – a face de gardă
patron.o - patron
pauz.ar {n} – a face o pauză
pav.o – piatră ded stradă
pavan.o (danso) – pavană dans)
pavilion.o – pavilion
paviment.o (arkit.) - paviment
pavon.o (ucelo) – păun
pavor.ar {m} – a avea frică
paz.ar {n} – a păşi
paz.o - pas
pean.o - pean (imn antic)
pec.o – bucată
pech.o (subs.) –smoală
ped.o – picior, laba piciorului
ped.al.o – pedală
pedagog.o - pedagog
pedagogi.o - pedagogie
pedant.o - pedant
pediatri.o - pediatrie
pedunkl.o (biol.) - peduncul
peg.o (ucelo) – ciocănitoare (pasăre.)
peizaj.o - paisaj
pejorativ.a – agravant, peiorativ
pek.ar (rel.) {n} – a păcătui
pekari.o (mamif.) – porc sălbatic (zool.)
pekt.ar {t} – a (se) pieptăna
pektin.o – pectină
pektor.o - piept
pekuni.o – bani, monedă
pel.o - piele
pelargoni.o (pl.) - pelargonie
pelikan.o (ucelo) - pelican
pelikul.o – peliculă (nu fotogr.)
pelmel.o - confusizie
peloton.o – pluton (milit.)
pelv.o – bazin format din oasele pelviene
(anat.)
pen.ar {n} - a suferi
penach.o – panaş, penaj
pend.ar {m} –a agăţa
pendul.o - pendul
penetr.ar {m} – a penetra în
penicilin.o – penicilină
peninsul.o – peninsulă
penis.o - penis (anat.)
penitenc.ar (rel.) {n} –a se pocăi, a se căi
pens.ar {m} – a gândi,a reflecta
pension.ar {t} – a pensiona
pent.o – pantă
pentagon.o (geom.) - pentagon
pentatl.o (sporto) - pentathlon
peoni.o - peonia (plantă)
pepit.o – pepită
peptid.o (kem.) – peptidă
per – prin (prep.)
per.o - senator (titlu)
percept.ar {t} – a percepe
perch.ar {n} – a se cocoţa, a se cuibări
perd.ar {t} – a pierde
perdrik.o (ucelo) – potârniche
peren.a (biol.) – peren (bot.)
perfekt.a – perfectă
perfekt.o - perfect (sm.)
perfid.a - perfid, trădător (adj.)
perfor.ar {t} – a perfora
pergamen.o - pergament
periferi.o - periferie
periheli.o (astron.) - periheliu (astr.)
perimetr.o - perimetru (geom.)
period.o – perioadă
peris.ar {n} – a pieri
periskop.o - periscop
perjur.ar (jud.) {n} -a jura fals
perk.o (fisho) – biban
perkal.o – stambă (ţesătură)
perl.o – perlă
permaloy.o - permaloi (metalurgie)
perman.ar {n} – a fi permanent
perme.ar {t} -a permea, a pătrunde (lichid,
sentiment)
98
permis.ar {t} – a permite
permut.ar -a permuta
perone.o (anat.) - peroneu (anat.)
peroxid.o (kem.) - peroxid
perpendikl.a - perpendicular
perpetu.a - perpetu
perplex.a - perplex
persekut.ar {t} –a persecuta
persequ.ar (jud.) {t} – a urmări
persever.ar {n} – a persevera
persik.o (frukto) – piersică (fruct)
persist.ar {n} – a persista
person.o – persoană
perspektiv.a – perspectivă
persuad.ar {t} –a persuade, a convinge
perturb.ar {t} - a perturba
peruch.o (ucelo) – mic papagal (cu coada
lungă)
peruk.o (vesto) – perucă
pervers.a - pervers
pesim.ism.o - pesimism
pesim.ist.o - pesimist
pesk.ar {t} – a pescui
pest.o (medic.) – ciumă
petal.o (biol.) – petală
peticion.ar {n} – a fece o petiţie
petiol.o (bot.) – peţiol (al frunzei)
petonkl.o (animalo) – Pectea jacoboeus
(moluscă)
petr.o (min.) – piatră
petrel.o (ucelo) – pasărea-furtunii
petris.ar {t} – a frământa
petrol.o (subs.) - petrol
petrosel.o (pl.) – pătrunjel
petul.ar {n} – a fi insistent, a fi plictisitor
petuni.o (pl.) - petunie (bot.)
pez.ar {n} – a cântări
pi.a – pios, cucernic
pian.o (muz.) - pian
piedestal.o - piedestal
pig.o (ucelo) – coţofană
pigme.o - pigmeu (pr. şi fig.)
pigment.o (biol.) - pigment
pijam.o (vesto) - pijama
pik.ar {t} – a înţepa, a împunge
pikl.o - aromate (condiment)
piknik.ar {n} – a face un picnic
pikon.o (utensilo) - picon
pikt.ar {t} – a picta
pikt.ur.o – pictură
pikverd.o (ucelo) – ciocănitoare verde
(pasăre)
pil.o – păr
pilgrim.ar {n} – a merge în pelegrinaj
pili.o (elek.) – pilă
pilori.o –lanţ pus la gâtul osândiţilor
pilot.ar {t} –a pilota
pilul.o – pilulă
pimpinel.o (pl.) –anason
pin.o (arb.) – coconar, ( Pinus pinea), pin
pinakl.o (arkit.) – vârf, culme de clădire
pinc.o (utensilo) – pensetă
pinch.ar {t} – a ciupi, a pişca
pineal.a (anat.) – pineală (anat.)
pingl.o (utensilo) - ac
pinguin.o (ucelo) - pinguin (zool.)
pinion.o (mek.) - pinion
pinsel.o (utensilo) - penel
pint.o – vârf
pioch.o (utensilo) – sapă
pion.o (lud.) – pion
pionir.o - pionier
pip.o (utensilo) – pipă (pt. fumat)
pipet.o (utensilo) – pipetă (instrum.)
pipi.ar {n} – a piui
pipit.o (ucelo) – fâsă, Anthus pratensis
(ornit.)
pipr.o – piper
piqu.o - pichè (joc de cărţi)
pir.o (frukto) – pară (fruct)
piramid.o – piramidă
pirat.o - pirat
pirog.o – piroagă
pirotekn.o - (-arto) pirotehnică
pist.ar {t} – a călca cu picioarele
pistach.o – fistic
pistol.o (armo) - pistol
piston.o (mek.) - piston
piton.o (rept.) - piton (zool., mit.)
pitoresk.a - pitoresc
pituit.o (biol.) – guturai (med.)
pivot.o (mek.) – pivot
piz.o – mazăre
plac.o – piaţă
placeb.o (medic.) - placebo
plad.o (utensilo) - farfurie plată
plafon.o (arkit.) - plafon
plag.o (medic.) – plagă (fig., med.)
plaj.o - plaje
plaji.ar {t} –a plagia
plak.o – lamieră
plan.a – plan ( adj.)
plan.o - plan (geom.)
plan.-kant.o (muz.) – plan-canto
pland.o – talpă (a piciorului)
planet.o – planetă (astr.)
plank.o – masă, axă
plank.o-sul.o (arkit.) - paviment
plankton.o (biol.) - plancton
plant.o (biol.) – plantă
plantac.ar {t} – a planta
plantag.o (pl.) – pătlăgină (Plantago major)
plas.o - loc (pentru o persoană sau un
obiect)
plasm.o – plasmă
plastik.a - plastic
plastilin.o (subs.) – plastilină
plastr.o - gips
plat.a - plat
platan.o (arb.) - platan
platen.o (mek.) – placă subţire, tăbliţă
platform.o (arkit.) – platformă
platin.o (elem.) – platină
plaud.ar {m} –despre un lichid: a se agita ,
a se clătina
ple.ar (muz.) {t} –a raprezenta (la teatru);
a suna (instrumente cu corzi sau de suflat),
a juca într-un film
plebey.o - plebeu
plebicit.o (polit.) - plebiscit
pled.ar {n} –a apăra cauza cuiva, a susţine,
a proteja
plekt.ar {t} – a împleti
plen.a - plin
plend.ar {n} –a se plânge
pleonasm.o - pleonasm (gram.)
plet.o (utensilo) – tavă
pleyad.o – pleiadă (pr. şi fig.)
plez.ar {m} – a place
plezur.o – plăcere (sm.)
plint.o (arkit.) - plint (arhit.)
plis.ar {t} – a plisa
plomb.o (elem.) - plumb
plor.ar {n} – a plânge
plovier.o (ucelo) – fluierar (Charadrrius
pluvialis)
plu - mai (cu adj sau adverbe)
plug.ar {t} – a ara
plum.o –fulg, pană de pasăre sau pană de
scris
plunj.ar {n} – a se cufunda
plur.a – anumiţi, dverşi, mulţi
plur.al.o - plural
plus - plus (matem.)
plus.a - extra, suplimentar, ulterior
plus.e – mai mult, în plus
plush.o – pluş
plusquamperfekt.o – mai mult ca perfectul
(gram.)
plutokrati.o (polit.) – plutocraţia
plutoni.o - plutoniu
pluv.ar (meteorologio) {p} – a ploua
pneumatik.a (mek.) - pneumatic (adj.)
pneumokok.o - pneumococ
po –pentru (în sensul de procentuală o în
schimbul preţului de...)
pocion.o (medic.) – poţiune
poem.o – poem
poet.o - poet
poezi.o - poezie
pogrom.o - pogrom (istorie rusă)
poinseti.o (pl.) –steaua de crăciun (plantă)
pok.a – puţin
pol.o - pol
polar.a - polar (geom., adj.)
polar.o - polar (geom., subst.)
polariz.ar (fiz.) {t} – a (se) polariza (fizica)
polemik.ar {n} – a polemiza
polen.o (biol.) - polen
polex.o – degetul mare (de la mână)
poli- - poli- /
poliandr.a –cine face poliandrie
poliandr.es.o - poliandrie (poligamie
feminină)
polic.o – poliţia
poliedr.o - poliedru
poliester.o - poliester
poligam.a - poligam
poliglot.a - poliglot
poligon.o - poligon
polimer.o (kem.) - polimer
99
polinomi.o - polinom (matem.)
poliomielit.o – poliomielită
polipor.o (fungo) - burete-de iască
polipropilen.o (kem.) - polipropilen
polis.ar {t} – a curăţi, a lustrui
polistiren.o (kem.) - polistiren, polistirol
polit.a - gentil
politik.o (polit.) – politică
poliuretano (kem.) - poliuretan
poloni.o (elem.) - poloniu
polp.o (animalo) - polip
polster.o – pernă (vătuită)
poltron.o – laş
polut.ar {t} – a polua,a contamina
polv.o (subs.) – pulbere, praf
pom.o (frukto) – măr (fruct)
pomel.o – partea rotundă a unui instrument
sau utensilă, obiect, măciulie
pomer-hund.o (mamif.) – rasă de câine din
Pomerania
pomp.o – pompă (fast)
pompelmus.o (frukto) - grepfrut
pompon.o – fundă
ponder.ar {t} – a pondera
pone.o (mamif.) - pony
poniard.o (armo) - pumnal
pons.a – roşu aprins
pont.o - punte
ponton.o - ponton (tehn.)
ponyet.o (vesto) – buton de cămaşă
popl.o (arb.) - plop
poplin.o - poplin
popul.o - popor
popular.a - popular
popurit.o – amestec de lucruri diferite
por – pentr, în favore de, cu scopul de
por ke – deoarece
por.o (biol.) - por
porcelan.o – porţelan
porcion.o – porţie
pord.o (arkit.) – uşă
porel.o – praz (bot.)
pork.o (mamif.) - porc
porkespin.o (mamif.) – porc spinos, arici
pornograf.a - pornografic
pornografi.o - pornografie
port.ar {t} – a duce
portal.o (arkit.) – poarta de intrare, poarta
principală
porte.o - arcadă (arhit.)
portik.o (arkit.) – portic, şopron
portret.o - portret
portu.o - port (mar.)
portulak.o (pl.) – portulacă
pos – după
pos.e – după, pe urmă (adv.)
pos.-di.mez.o –după amiază
posed.ar {t} – a poseda
posh.o (vesto) - buzunar
posibl.a - posibil
post.o (komerco) – poştă
posten.o - post (miitar sau unde se stă de
gardă)
postul.ar {t} – a exige,a pretinde,a
prezerv.ar {t} –a conserva
reclama
prezid.ar {t} – a prezida
postum.a - postum
postur.ar {n} - a-şi asuma o atitudine sau prezunt.ar {n} – a avea prezumţie
pri - circa,cu privire la
un ategiament
prikl.ar {m} – a ciupi, a pişca
pot.o - vas, cratiţă
prim.a - prim, primar
potat.o - cartof
primadon.o – primadonă
potenc.o - putere (matem.)
primar.a - primar (cu sensul de primul
potencial.a (fiz.) – potenţial (adj.)
grad)
potencial.o – potenţial (subst.)
primitiv.a - primitiv
potenciometr.o – potenţiometru
primordial.a (biol.) - primordial
potent.a - puternic
primul.o (pl.) – primulă
pov.ar {m} – a putea
princ.o - principe
pov.o - putere (sm.)
princip.o - principiu
povr.a – sărac
printemp.o – primăvară
poz.ar {t} –a pune
prior.a - care are prioritate
pozitiv.a - pozitiv
pragmat.o (filoz.) – faptă reală, pragmatică prior.es.o - prioritate
prior.o – prior, magistrat superior
pragmat.al.a - pragmatic
prismat.o (fiz.) – prismă
praktik.ar {t} – a practica
privac.ar {t} – a priva
pralin.o – migdală
privat.a - privat
prat.o – pajişte
privilej.o - privilegiu
pre- - pre (prefix)
priz.ar {t} – a (fi) apreciat
prec.o – preţ
prizent.ar {t} –a prezenta
preced.ar {t} –a preceda
pro – pentru, din cauza
precedent.o - precedent
pro ke – pentru că
precept.o - precept (ordin)
pro quo – de ce
preceptor.o - preceptor
prob.ar {t} –a proba
precipis.o – prăpastie
probabl.a - probabil
precipit.ar {t} –a (se) precipita (pr., fig.,
problem.o – problemă
chim.)
proced.ar –a proceda
precipu.a - principal
procent.o - procent
preciz.a - precis
proces.ar (jud.) {n} –a procesa
predik.ar {t} –a predica
procesion.ar {n} – a face procesiune
prefac.o – prefaţie
procesor.o (elektron.) - procesor
prefekt.o - prefect
prod.a – curajos, viteaz
prefer.ar {t} –a prefera
prodig.ar {t} – a dărui, ada din belşug
prefix.o - prefix
produkt.ar {t} -a produce
preg.ar {t} – a (se) ruga
produt.o - produs (aritm.)
prekoc.a - precoce
profan.a (rel.) - profan (adj.)
prekursor.o - precursor (teol.şi fig.)
profanac.ar (rel.) {t} – a profana
prelat.o - prelat
profes.ar (komerco) –a profesa
preliminar.a – preliminar
profesion.o - profesiune
premi.o – premiu
profesor.o - profesor
premis.o – premisă, preambul
profet.o - profet
pren.ar {t} – a lua
profil.o - profil
prepar.ar {t} – a (se) prepara
profilaxi.o (medic.) - profilaxie
preponder.ar {n} – a fi preponderent
profit.ar {m} -a profita de, a avea avantaj
prepozicion.o – prepoziţie
profund.a - profund
prerogativ.o – prerogativă
progesteron.o (biokemio) - progesteron
pres.ar {t} – a presa
prognoz.ar {t} –a pronostica, a prevedea
presbit.a - prezbit
program.o - program
presbiter.ism.o – prezbiterianism
progres.ar {n} – a face progres
preske – aproximativ
preskript.ar {t} –a prescrie,a ordina (med.) progresion.o - progresiune (mat.)
projekt.ar {t} – a proiecta (geom.)
prest.ar {t} – a împrumuta
projektor.o (aparato) - proiector (cin.,
prestij.o - prestigiu
fot.); far (anterior), proiector (aut.)
pretend.ar {t} – a pretinde, a fi exigent
projet.ar {t} – a proiecte
preter – peste, mai departe
proklam.ar (komerco) {t} –a proclama
preterit.o – trecut, petrecut (gram.)
prokur.ar {t} – a procura
pretext.ar {t} – a pretexta
prevarik.ar {n} – a abuza de putere pentru prolifer.ar (biol.) {t} –a prolifera
prolix.a - prolix
avantaje personale
prolog.o – prolog
prevent.ar {t} – a preveni
prezent.a - prezent
100
promen.ar {n} –a se plimba
promis.ar {t} – a promite
promoc.ar {t} -a fi promovat (de grad)
promontori.o - promontoriu
promulg.ar (komerco) {t} –a promulga
pronom.o - pronume
pront.a - pront
pronunc.ar {t} –a pronunţa
propagand.ar – a face propagandă
propag.ar (komerco) -a propaga
proporcion.o – proporţie
propoz.ar {t} – a propune
propozicion.o – propoziţie (log., gram.,
teol.)
propr.a - propriu
propriet.ar {t} – a fi proprietar de
propuls.ar {t} – a împinge
prorog.ar – a proroga
proskript.ar (jud.) {t} –a proscrie
prospekt.o - prospect
prosper.ar {n} –a prospera
prostat.o (anat.) – prostată
prostern.ar {n} –a se prosternai
prostituc.ar {t} – a face prostituţie
prostrac.ar {n} –a se pleca înaintea cuiva
protagonist.o - protagonist
protaktini.o (elem.) - protactiniu
protein.o (biol.) – proteină
protekt.ar {t} – a proteja
protest.ar {t} - protesta
protez.o (kir.) – proteză
protokol.o - protocol (proces verbale)
proton.o (fiz.) - proton
protoplasm.o (biol.) – protoplasmă
prototip.o - prototip
protozo.o (zool.) - protozoare
proverb.o - proverb
providenc.o – providenţă
provinc.o (polit.) - provincie
proviz.ar {t} –a prevedea cu
provizor.a - provizoriu
provok.ar {t} – a provoca
proxim - în apropierea
proxim.a - aproape
proz.o – proză
prozelit.o - prozelit
prozodi.o - prosodie (literat.)
pru.o - proră
prud.a - puritan
prudent.a - prudent
pruin.ar {p} –a cădea brumă
prun.o (frukto) – prună
prunel.o (frukto) – prună sălbatică
prunt.ar {t} –a lua cu împrumut
prurit.ar {n} – a simţi mâncărime
pruv.ar {t} – a proba cu probe, a demonstra
psalm.o - psalm
pseudo- - pseudopseudonim.o - pseudonim (s.)
psik.o – psiche, psihic
psikiatri.o (cienco) – psihiatrie
psikolog.o - psiholog
psikologi.o (cienco) – psihologie
psikopat.o - psihopat
psikos.o (morbo) – psihoză (med.)
pterodaktil.o (paleo.) - pterodactile
puber.a – puber, adolescent
pubi.o (anat.) - pubis
publik.a - public
pudr.o (subs.) – pudră (de faţă)
puer.o – băiat, fată (de la 7 la 15 ani circa)
puer.in.o – fată
puer.ul.o – băiat
puf.o (moblo) – pernă (puf)
pugn.o - pumn
pul.o (lud.) – întâlnire fixatămpoştă puntata
pulc.o - purice
puli.o (mek.) – şaibă, roată de transmisie,
pulie
pulmon.o – plămân
pulmonari.o (pl.) - polmonaria (bot.)
pulmonit.o (patol.) - pneumonie
pulp.o – pulpă
puls.ar {t} – a împinge
pulsar.o (astron.) - pulsar
pultr.o (ucelo) – zburător (de curte)
pulul.ar {n} – a mişuna
pulver.o (subs.) - pulber
puma.o (mamif.) – puma
pumic.o (subs.) - piatra ponce
pump.ar {t} – a pompa
punc.ar {t} –a poansona, a ştanţa
punch.o - punch
punis.ar {t} – a pedepsi
pund.o – sterlină
punt.o - punct (gram., geom., joc, sport,
etc.)
puntu.ar {t} –a pune semnele de
punctuaţie
pup.o – pupă (navă)
pupe.o (lud.) – păpuşă
pupil.o – pupilă (anat.)
pupitr.o (moblo) - pupitru
pur.a - pur
pure.o - piure
purg.ar {t} – a purga
purgatori.o - purgatoriu
puritan.o - puritan
pus.o (biol.) – puroi
putan.o - (-ino) prostituată
putativ.a – aperent, presupus
pute.o – puţ
putor.o (mamif.) - dihor
putr.ar {n} –a putrezi
Q
qua - care
quadrant.o - cadran
quadrat.a – pătrat (adj.)
quadratik.a – pătrat (mat.)
quag.o – un fel de zebră
quaker.o - cuacher
qual.a – care (adj. care indică calitatea)
qual.e - cum (adj.de mod şi comparaţie)
qual.es.o – calitate
quali.o (ucelo) – prepeliţă (Cortunix
coturnix)
qualifik.ar {t} – a se califica
quankam – deşi, cu toate că
quant.a – cât, câte, câţi, câte (adj.)
quant.e – cât, câte, câţi, câte (adverb)
quant.o - cantitate (concret)
quant.es.o - cantitate(abstract)
quantum.o (fiz.) – cuantă (fizică)
quar - patru
quaranten.o – carantină
quarc.o (min.) – cuarţ
quarcit.o (min.) – rocă silicoasă, cuarţit
quark.o (fiz.) - quarc
quarter.o (polit.) – cartier general
quartermastr.o – ofiţer cu încartiruirea
quartet.o (muz.) - cvartet
quasi.o – lemn de coasie amară
quasi.ier.o (arb.) – plantă tropicală
quaz.e - cvasi
quech.o (frukto) – varietate de prună
quer.ar {t} – a merge undeva pentru a lua
ceva
querk.o (arb.) – stejar
question.ar {t} – a întreba
qui – care, cei, cela
quiet.a – liniştit
quik – imediat, repede
quilay.o (botan.) – plantă rozacee
quin.o – tuş
quing.o (frukto) – gutuie
quinin.o – chinină
quintesenc.o – cintesenţă (şi fig.)
quintet.o (muz.) - cvintet
quiproqu.o - qui pro quo
quirl.ar {t} – a învârti repede, a bate (un
lichid, o cremă)
quit.a – liber, dezlegat
quo – care (pt. obiecte sau lucruri abstr)
quocient.o – căt
quorum.o - cvorum
quot.o – cotă
R
rabat.ar {t} - a diminua (preţul)
rabi.o (patol.) - turbare (med.)
rabin.o - rabin
rabot.o (utensilo) – rindea
racem.o - ciorchine
racion.o – raţiune
radar.o - radar
rad.o – rar
radi.ar {t} –a radia , a străluci
radi.o – rază luminoasă, aparat de radiot
radiac.ar {t} – a iradia
radiator.o (aparato) - radiator
radik.o – rădăcină
radioktiv.a - radioactiv
radiograf.ar {t} –a face radiografie
radioskop.ar {t} – a face radioscopie
radium.o (elem.) - radiu (element chimic)
radius.o – raza cercului (geom.)
radius.o - radius (anat.)
radon.o (elem.) - radon
rafan.o - ridiche
rafan.et.o - ridiche
101
rafan.et.o sovaj.a (pl.) – ridiche sălbatică
rafin.ar {t} – a rafina
raft.o –bac, plută
rag.o (vesto) – cârpă
rajunt.ar {t} –a ajunge din urmă
raket.o – rachetă
rakont.ar {t} – a povesti, a nara
rakont.o – povestire, naraţiune
ral.o (ucelo) – cristel (Rallus)
rali.ar (milit.) {t} – a reuni, a strânge
(trupe)
ram.o (biol.) – ramură (pr.şi fig.)
rami.o (pl.) – urzică chinezească
ramp.o – rampă
ran.o (animalo) – broască
ranc.a – rânced
rang.o – rând
rankor.ar {n} – a purta pică
ranson.o – preţ de răscumpărare
ranunkul.o - piciorul-cocoşului
ranur.o – canaluri
rapec.ar {t} – a cârpi, a petici
rapid.a - rapid
rapier.o (armo) – spadă cu două tăişuri
raport.ar {t} – a face un raport
rapsodi.o - rapsodie
rapt.ar {t} –a răpi
rar.a – rar (adj.)
rar.e – rar (adv.)
ras.o – rasă
raskal.o – şmecher, ticălos
rasp.ar {t} – a rade
rast.ar {t} – a grebla
rastelier.o (moblo) – rastelieră
rat.o (mamif.) - şobolan
ratifik.ar (jud.) {t} – a ratifica
rauk.a – răguşit
raup.o (biol.) –omidă
raut.o - reuniune de persoane
ravin.o – prăpastie
ravis.ar {t} – a fi afascinat
ray.o (fisho) – vatos (Raja clavata)
rayon.o - raion
raz.ar {t} – a (se) rade
reakt.ar {t} – a reacţiona
reaktor.o - reactor
real.a - real, adevărat
realgar.o (min.) - realgar
rebel.a - rebel
rebord.o – margine, extremitate
rebus.o (lud.) - rebus
recens.ar {t} – a recenza
recent.a - recent
recept.o (koquo) – reţetă (med.sau
culinară)
recesiv.a (biol.) - recesiv (biol.)
recev.ar {t} – a primi
reciprok.a - reciproc
recit.ar {t} – a recita
recitativ.o (muz.) - recitativ (muz.)
red.a – roşu
red.-kaud.o (ucelo) – codroş (Phoenicurus
Phoenicurus)
red.-pektor.o (ucelo) – guşă-roşie (Sylvia
rubecola)
redakt.ar {t} – a redacta
redemt.ar {t} – a răscumpăra
redukt.ar {t} – a reduce
redut.o - fortificare
refer.ar {t} – a se referi, a se reporta
reflekt.ar {m} – a reflecta (pr.şi fig.)
reflex.o - reflex (fiziol.)
reflux.ar {n} - (intr.) a curge din nou
reform.ar {t} –a reforma
refrakt.ar (fiz.) {t} –a refracta
refren.o (muz.) - refren (muz.)
refuj.ar {n} – a se refugia
refut.ar {t} – a contrazice, a refuta
refuz.ar {t} – a refuza
regal.ar {t} – a sărbători
regard.ar {t} –a privi
regat.o – regată
regener.ar {t} – a regenera
regent.o - regent
regiment.o - regiment
region.o - regiune
registr.o - registru (com.)
regn.ar {t} – a domni
regol.o (ucelo) – auşel (Regulus vulgaris)
regolis.o – lemn dulce
regres.ar {n} – a regresa
regret.ar {t} – a regreta
regul.ar {t} – a regulariza
regul.o – regulă
regulator.o (aparato) - regulator (tecn.)
rehabilit.ar {t} –a (se) reabilita
rein.o (utensilo) – hăţ
rej.o – rege, regină
rejim.o - regim
rekapitul.ar {t} – a recapitula
reklam.ar (komerco) {t} – a face reclemă,
publicitate
reklamac.ar {t} –a reclama (ceva
împotriva cuiva)
rekoli.ar {t} –a ridica, a culege de pe jos
rekolt.ar {t} – a face o recoltă (agric.)
rekomend.ar {t} – a recomanda
rekompens.ar {t} –a recompensa
rekord.o - primat, record
rekort.ar {t} – a retăia
rekrut.ar {t} –a recruta
rekt.a – drept, just
rektangul.o – dreptunghi
rektifik.ar {t} – a rectifica (chim. şi fig.)
rektifik.il.o (elek.) –redresor
rektor.o - rector
rektum.o (anat.) - rect (intestin)
rekuper.ar {t} –a recupera
rekurs.ar {n} – a face recurs
rel.o (utensilo) – şină
relat.ar {t} – a avea relaţie cu
relay.o - relè
releg.ar {t} –a exila
relev.ar {t} – a observa, a deduce din
relief.o - relief
religi.o (rel.) - religie
reliqui.o (rel.) – religvă
rem.ar –a vâsli
mâncâre
remark.ar {t} – a remarca
restrikt.ar {t} – a se restrânge
remedi.ar (medic.) {t} – a remedia
reminic.ar {t} - (tr.) a avea o reminiscenţă ret.o (utensilo) – plasă
remis.ar {t} –a face o remisiune (de păcate, retabl.o (arkit.) – icoană de altar (pe lemn)
reten.ar {t} –a reţine
etc.)
retin.o – retină (anat.)
remonstr.ar {n} – a protesta
remor.o (fisho) – peştele ventuză (Echeneis retorik.o – retorică
retrakt.ar {m} – a retracta
remora)
retret.ar {n} – a bate în retragere
remork.ar {t} – a rremorca
retro – în urmă (adv.)
remors.ar {n} – a simţi remuşcare
retro- - prefix ca şi „retro” din română
rempar.o - bastion
(retro-irar =a se înapoi cu spatele)
remplas.ar {t} – a reamplasa, a substitui
retush.ar {t} – a retuşa, a corecta
ren.o - rinichi
rendevu.ar {n} – a se reîntâlni, a se reuni reumatism.o (patol.) - reumatism
rev.ar {n} –a fantastica, a visa cu ochii
rendevu.o – întâlnire
deschişi
rendiment.o (tekn.) - rendiment (tehn.)
revanch.ar {n} - a se revansa
reneg.ar {t} – a renega
revel.ar {t} – a revela (şi teol.),a developa
renesanc.o – Renaştere (epocă, stil)
fotografi
renkontr.ar {t} – a se întâlni cu
revendik.ar – a revendica (reafirma un
rent.o - redit
rentir.o (mamif.) – ren (Cervus tarandus) drept)
revenu.o – redit
renunc.ar {t} - (tr)a renunţa
reverenc.ar {n} – a face reverenţă
renvers.ar {m} –a răsturna
revers.o - rovers (a unei stofe, monedă,
reostat.o - reostat (electr.)
etc.)
repar.ar {t} – a repara
reviz.ar {t} – a face o revizie
repartis.ar {t} –a repartiza, a diviza
revok.ar {t} – a revoca, a anula
repas.ar {t} – a călca (stofe)
revolt.ar (polit.) {n} - (intr.) a se revolta
repast.ar {n} – a mânca, a lua prânzul
revolucion.ar {t} –a revoluţiona
repast.o –una din mesele zilei
revolver.o (armo) - revolver
repent.ar {t} – a se căi
revu.ar {t} –a trece în revistă
reper.ar {t} – a se regăsi
rez.a – plin
reper.-punt.o, -sign.o – punct de reper
rezerv.ar {t} – a rezerva
reperkut.ar {t} – a (se) repercuta
rezid.ar {n} – a locui
repertori.o - repertoriu
rezident.o - rezident (diplom.)
repet.ar {t} –a repeta
rezidu.o – rezidu, rest
replet.a – durduliu, grăsuţ
replik.ar {m} – a da replica în sensul de a rezign.ar {n} – a se resemna
rezin.o (subs.) – rezină
contrazice
rezist.ar {t} – a rezista
report.ar {t} - aface un raport (finanţ.)
rezolv.ar {t} – a rezolva
repoz.ar {n} - a se odihni
rezon.ar {n} – a gândi
repres.ar {t} –a reprima
rezult.ar {n} – a rezulta
reprezal.ar {n} – a face represali
rezult.aj.o - rezultat
reprezent.ar {t} –a reprezenta
rezum.ar {t} – a rezuma
reprimand.ar {t} – a certa cu glas tare
rezurekt.ar {n} – a reânvia
reproch.ar {t} – a reproşa
ri- re-, repetiţie (ri-facar = reface; ri-dicar
rept.ar {n} – a se târâi (pr. şi fig.)
= spune din nou)
rept.er.o (biol.) – reptilă
rib.o (frukto) - ribes (fruct)
republik.o (polit.) – republică
riboflavin.o (kem.) – riboflavină
repugn.ar {t} - a dezgusta
rich.a - bogat
repuls.ar {t} –a respinge (pr.şi fig.)
rid.ar {n} – a râde
reput.ar {t} –a considera,a reputa
rid.et.ar {n} –a surâde
requizit.ar (polit.) {t} – a rechiziţiona
ridikul.a - ridicul
reson.ar {n} – a se repercuta (sunete)
rif.o – şir de stânci marine
resort.o - resort (elastică sau mec.)
resortis.ar (jud.) {n} – a fi de competenţa, a rig.o - echipament
rigid.a - rigid
aparţine (leg.)
rigl.o (utensilo) – zăvor
respekt.ar {t} – a respecta
rigor.o - rigoare
respir.ar (biol.) {m} – a respira
rikoch.ar (fiz.) {n} – a sări, a sălta înnapoi
respond.ar (komerco) {m} –a răspunde
rim.o – rimă
respons.ar {n} - a fi responsabil de
rimbors.ar {t} –a ramborsa
rest.ar {n} – a rămâne
rimen.o (utensilo) – centură
restaur.ar {t} –a restaura
rinforc.ar {t} – a ranforsa (muz., milit.)
restituc.ar {t} – a restitui
ring.o – inel
restor.ar {t} – a se reface prin odihnă,
102
rinocer.o (mamif.) - rinocer
rins.ar {t} – a clăti
rip.ar {n} – a aluneca
risk.ar {n} – a risca
rism.o (mez.) – top (de hîrtie)
risol.ar (koquo) {n} – a rumeni (carnea)
rispektiv.a - respectiv
ritm.o (muz.) - ritm
ritu.o (rel.) - rit
riv.o - ţarm (de mare)
river.o - fluviu
rivet.o (mek.) - nit
riz.o (pl.) - orez
rizom.o (bot.) - rizom
rob.o (vesto) – haină
robinet.o (utensilo) - robinet
robini.o (arb.) – salcîm (Robinia
Pseudacacia)
robot.o (aparato) - robot
robotik.o (cienco) – robotică
robust.a - robust
rod.ar {t} – a roade
rododendr.o (pl.) - rododendron
rodomont.o – persoană rodomontadă
rog.o - rug
rok.o – rocă
rokok.o – rococo (stil)
rol.o – parte, rol
roler.o (mek.) - rulou
roman.o - roman
romanc.o (muz.) – romanţă
romantik.a - romantic
romb.o - romb (geom.)
rond.a - rotund
ronk.ar {n} – a sforai
ronron.ar {n} – a toarce
roqu.ar (lud.) {n} – a face rocadă (şah)
ros.o (meteorologio) – rouă
rosbif.o - rosbif
rosmarin.o (pl.) - rozmarin
rosp.o (animalo) – broască râioasă
rost.ar (koquo) {m} – a se prăji
rostr.o (biol.) – trompă
rot.o (utensilo) – roată
rotac.ar {n} – a roti
rotol.ar {n} – a vui, a rula
rotond.o – rotondă (arhit.)
rotor.o - rotor
rotul.o (mek.) – rotiţă, rotilă, rotulă
rov.o (pl.) – mur (Rubus Fruticosus)
roz.o - trandafir
roz.o-fenestr.o (arkit.) – roză, fereastră
rotundă cu vitralii
roz.o-miel.o – decolt de miere cu petale de
trandanfir
ruband.o (utensilo) – panglică, bandă
rubarb.o (pl.) – revent (Rheum Officinale)
rubeol.o (morbo) – rujeolă
rubin.o - rubin
rubrik.o – rubrică
rud.a - aspru
ruf.a – care bate în roşu, roşcat
rug.o – rug, zbîrcitură
ruin.ar {t} – a (se) ruina
rukt.ar {n} – a rîgîi
rukul.ar {n} – a gânguri
rul.ar {m} – a (se) rostogoli
rum.o - rom
rumor.o – zvon, vorbă
rupt.ar {t} – a rupe
rur.o – cîmp, cîmpie, ţară
rur.an.o - ţaran
rust.o – rugină
rustik.a - rustic
rut.o (pl.) – virnant (Ruta Graveolens)
rutin.o - rutină
ruz.ar {n} – a se descurca cu viclenie
sancion.ar {t} – a sancţiona
sandal.o (vesto) – sandală
sandr.o (fisho) – şalău (Luccioperca
Sandra)
sandwich.o – sandviş
sang.o – sânge
sanguisug.o (animalo) - lipitoare
sant.a (rel.) – sfânt
santal.o (pl.) - santal (Santalum)
santuari.o - sanctuar
sap.ar {t} – a surpa, a săpa
sapon.o (subs.) – săpun
saponari.o (pl.) – săpunăriţă (Saponaria
Officinalis
S
sapor.ar {n} – a avea gust
sabat.o - sabat
sapor.o - gust
sabl.o (subs.) - nisip
sapt.o (biol.) – limfă
sabot.ar {t} – a sabota
saraband.o (muz.) – sarabandă
sabr.o (armo) - sabie
saracen.o – hrişcă
sacerdot.o – sacerdot, preot
sardin.o (fisho) – sardea (Alosa Sardina)
saci.ar {t} – a (se) sătura pe deplin
sardonik.a - sardonic
saci.es.ar {n} – a fi mulţumit
sarig.o (mamif.) – oposum (Didelphys
sad.ism.o - sadism
Dorsigera)
sad.ist.o - sadic
sark.o – sicriu, coşciug
safir.o - zafir
sarkasm.o - sarcasm
safran.o - şofran
sarkl.ar {t} – a prăşi
sagac.a – sagace, ager
sasafras.o (arb.) – specie de arbore exotic
sagitari.o (pl.) – specie de stînjenel
(Sassafras Officinale)
sagut.o - sago (făină de sago)
sat – destul, suficient
saim.o – untură
satan.o – satană
saj.a – inţelept
satelit.o - satelit
sak.o - sac
satin.o - satin
sakarin.o – saharină
satir.o – satiră
sakr.a (rel.) - sacru
satirus.o – satir, desfrânat
sakrament.o (rel.) - sacrament
satisfac.ar {t} – a satisface
sakrifik.ar {m} – a (se) sacrifica
satrap.o - satrap (gov. Persia)
sakrilej.ar (rel.) {t} – a face sacrilegiu
satur.ar {t} – a satura
sakrist.o - sacristan
saturdi.o – sâmbătă
sal.o (subs.) - sare
sauc.o - sos
salad.o – salată
sav.ar {t} – a şti
salamandr.o (animalo) – salamandră
savan.o (geog.) – savană
(Salamandra Maculosa)
savori.o – cimbru de grădină
salari.ar {t} – a salaria
savur.ar {t} – a gusta
salari.o - salariu
saxhorn.o (muz.) - saxhorn
sald.ar {t} – a plăti
saxifrag.o (pl.) – iarba-surzilor (Saxifraga
sali.ar {n} – a întinde
Aizoon)
salik.o (arb.) – salcie (Salix Alba)
saxofon.o (muz.) - saxofon
salik.o plor.ant.a (arb.) - salcie plângatoare
se – dacă
salmon.o (fisho) – somon (Salmo Solar)
sed.o - şezut
salol.o – salol/salicat de fenol
sediment.o (subs.) - sediment
salon.o (arkit.) - salon
sedukt.ar {t} – a seduce
salsifi.o (pl.) - ţâţa-caprei (Tragopogon
seg.ar {t} – a tăia cu ferăstrăul
Pratensis)
segl.o – velă
salt.ar {n} – a sălta, a sări în sus
segment.o - segment
salubr.a - salubru
segregac.ar (biol.) {t} – a (se) segrega
salut.ar {t} – a saluta
segun - potrivit/conform cu, după
salv.ar {t} – a salva
seid.o - sectar
salve.ar {n} – a trage cu arma inofensiv
sejorn.ar {n} – a sta, a locui cîtva timp
salvi.o (pl.) – salvie (Salvia Officinalis)
(intr-un loc)
sam.a – acelaşi
sek.ar {t} – a tăia (parţial), a secţiona
sambuk.o (pl.) – soc (Sambucus Nigra)
sekal.o – secară (Secale Cereale)
samovar.o (koquo) - samovar
sekond.ar {t} – a seconda, a susţine
san.a (medic.) – sănătos
sekrec.ar {t} – a secreta
sanatori.o - sanatoriu
103
sekret.a - secret
sekretariat.o - secretariat
sekretari.o - secretar
sekt.o – sectă (relig.)
sektor.o - sector
sekular.a (rel.) - secular
sekund.o – secondă
sekundar.a - secundar
sekur.a - sigur
sekur.ig.il.o – supapă de siguranţă
sel.o - şa
selakt.o – zer (din lapte)
selekt.ar {t} – a alege, a selecţiona
sem.ar {t} – a semăna
semafor.o (komerco) - semafor
seman.o – săptămână
semantik.o (cienco) – semantică
sembl.ar {n} – a (se) părea
semestr.o - semestru
semin.o (biol.) – sămînţă
seminar.o - seminar
seminari.o - seminar
semiotik.o (cienco) – semiotică
seml.o – pîinişoară
semol.o - gris
sempr.e - mereu
sen – fără
sen- - prefix (este privativ, sens lipsit de,
fără: sen-denta = ştirb, fără dinţi, senavantaja = dezavantajat
senat.o (polit.) - senat
senc.o - sens (semnificaţie)
send.ar (komerco) {t} – a trimite
seneci.o (pl.) – cruciuliţa (Senecio
Vulgaris)
senil.a – bătrîn
senior.a – senior, mai bătrîn (decît alţii)
sens.o – simţ
sensacion.o – senzaţie
sensual.a - senzual
sent.ar {t} – a asculta, a auzi
sentenc.o – sentinţă
sentiment.o - sentiment
sentinel.o – sentinelă
sep - şapte
sepal.o – sepală
separ.ar {t} – a (se) separa
sepi.o (fisho) - sepie
septembr.o - septembrie
septicemi.o (morbo) - septicemie
sepult.ar {t} – a înmormânta, a îngropa
sequ.ar {t} – a urma
sequoy.o (arb.) – sequoia (Sequoia
Gigantea)
ser.o (biol.) - ser
serch.ar {t} – a căuta
seren.a - senin
serenad.o (muz.) – serenadă
serf.o – şerb, iobag
seri.o - serie
serin.o (ucelo) – canar (Fringilla Canaria)
serioz.a - serios
serjent.o - sergent
serpent.o (rept.) - sarpe
serpentin.o (min.) - serpentin
serum.o (medic.) - ser
serur.o (aparato) – închizătoare
serv.ar {m} – a servi
serval.o (mamif.) – serval (Felis Serval)
servic.o (domo) - serviciu
sesion.o - sesiune
sever.a - sever
sevici.ar {t} – a tortura, a chinui
sexu.o (biol.) - sex
sezam.o - susan
sezon.o – sezon, anotimp
sfer.o – sferă
shablon.o - şablon
shabrak.o - valtrap
shaft.o - schelet
shak.ar (lud.) {t} – a da şah
shakal.o (mamif.) – şacal (Canis Aureus)
shakt.o – puţ
shal.o (vesto) - şal
shalot.o – haşmă (Alium Ascalonicum)
shalup.o – şalupă
sham.ar {n} – a se ruşina
shamot.o (subs.) – ceramică vitros
shampun.ar {t} – a se şampona
shancel.ar {n} – a se clătina, a şovăi
sharad.o (lud.) – şaradă
shark.o (fisho) - rechin
sharlatan.o - şarlatan
sharp.o – eşarfă
shekl.o (mek.) – traversă
shel.o – coajă, găoace, scoarţă
shifon.o – cîrpă, fîşie
shild.o – scut, placă
shink.o – şuncă
shirm.ar {t} – a apara, a proteja
shok.ar {t} – a izbi, a lovi, a ofensa
shovel.o (utensilo) – pală
shovin.ism.o - şovinism
shovin.ist.o - şovin
shrapnel.o (armo) - şrapnel
shu.o (vesto) - pantofi
shultr.o – umăr
shunt.o (elek.) - şunt (electr.)
shutr.o (domo) - canat
sid.ar {n} – a şedea
sid.esk.ar {n} – a se aşeza
sienit.o (min.) - sienit
siest.ar {n} – a face siesta
sifilis.o (patol.) - sifilis
sifl.ar {m} – a fluiera
sifon.o (aparato) - sifon
sigar.o – ţigară
sigar.et.o – ţigaretă
sigl.ar {t} – a sigila
sign.o - semn
signal.ar (komerco) {t} – a semnaliza
signat.ar {t} – a semna
signifik.ar {t} – a însemna
sik.a - sec, uscat
sikl.o (utensilo) – seceră, coasă
sikomor.o (arb.) – sicomor (Ficus
Sycomorus)
sil.o - siloz
104
silab.o – silabă
silenc.ar {n} – a face linişte
silenc.o – linişte
silf.o - silf
silik.o (elem.) - siliciu
silikat.o (kem.) - silicat
silikon.o (subs.) - silicon
silk.o – mătase
silogism.o - silogism
siluet.o – siluetă
silvi.o (ucelo) – pitulice (Sylvia Atricapilla)
simbios.o (biol.) – simbioză
simbol.o (komerco) - simbol
simetr.a - simetric
simfoni.o (muz.) - simfonie
simi.o (mamif.) – maimuţă
simil.a - similar
simpati.ar {t} – a simpatiza (cu)
simpl.a - simplu
simptom.o (medic.) - simptom
simul.ar {t} – a simula
sinagog.o – sinagogă
sinaps.o (biol.) – sinapsă
sincer.a - sincer
sindikat.o - sindicat
sindrom.o (patol.) - sindrom
sinekur.o – sinecură
singl.a – fiecare (adj.)
singl.u – fiecare (pron. nehot.)
singlut.ar {n} – a sughiţa
singular.a - singular
sinior.o – domn, domnitor (cu respect)
sinistr.a – stîng
sink.ar – a scufunda
sinkop.ar {n} – a cădea în sincopă
sinkron.a - sincronic
sinod.o - sinod
sinonim.a - sinonim
sins.o - sens (direcţie)
sintax.o – sintaxă
sintez.ar {t} – a sintetiza
sinton.a (elektron.) - sintonic
sinton.es.o (elektron.) - sintonie
sinton.ig.ar (elektron.) {n} – a sintoniza
sinton.ig.o (elektron.) – dispozitiv de
acorp/sintonizare
sinu.o - sinuozitate
sinus.o - sinus (geom., anat.)
sinusit.o (morbo) – sinuzită
sinusoid.o (matem.) – sinusoidă
sior.o - domn (sau doamnă)
sior.in.o – doamnă
sior.ul.o - domn
siren.o – sirenă
siring.o (utensilo) – seringă
sirok.o (meteor.) – siroco (vânt cald de sudest)
sirop.o (subs.) - sirop
sis - şase
sis.ar {n} – a şuiera
sism.o - seism, cutremur
sistem.o - sistem
sitel.o – hârdău, găleată
situ.ar {t} – a situa, a aşeza
situ.es.o – situaţie
siv.o (utensilo) – sită
sive ... sive - fie ... fie
siz.ar {t} – a apuca
skabel.o (moblo) – taburet, scăunel
skabios.o (pl.) – sipică (Scabiosa
Ochroleuca)
skafandr.o (vesto) - scafandru
skal.o (utensilo) – scară
skalar.o - scalar
skalen.a (geom.) - scalen
skali.o – coajă, conchilie
skalp.ar {t} – a jupui de piele
skand.ar {t} – a scanda
skandal.ar {t} – a (se) scandaliza
skarabe.o – scarabeu (Scarabeus Sacer)
skaramuch.o – încăierare
skarlat.a – roşu-aprins
skarmuch.ar {n} – a face o încăierare
skars.a – insuficient, puţin
skelet.o - schelet
skem.o – schemă, proiect
sken.o – mătase, scul (fir), caier (in, cînepa)
skeptik.a - sceptic
skerc.o (muz.) - scherzo (scherţo)
skerm.ar {n} – a face scrimă
sket.ar {n} – a patina
skis.ar {t} – a schiţa
skism.o – schismă
skizofreni.o - schizofrenie
sklav.o - sclav
skleros.o – scleroză
skol.o – scoală
skop.o - scop, intenţie
skops.o (ucelo) – strigă, bunurez de pădure
(Strixt Aluco)
skori.o (subs.) – zgură, scorie
skorpion.o (animalo) – scorpion (Scorpio
Europaeus)
skrach.ar {t} – a zgîria, a scărpina
skrap.ar {t} – a răzui, a pili
skren.o - ecran
skrib.ar {t} – a scrie
skript.ar {n} – a scrie, a redacta, a eşterne
skrub.o (mek.) - şurub
skrub.in.o (mek.) – piuliţă
skrupul.o - scrupol
skult.ar {t} – a sculpta
skuner.o – goeletă
skur.ar {t} – a curaţi, a lustrui
skurel.o (mamif.) – veveriţă (Sgurus
Vulgaris)
slalom.o - slalom
slam.o (subs.) – noroi, tină
slang.o - jargon
sling.o - lat
slogan.o - slogan
sluz.o (aparato) – cataractă
smeril.o (subs.) - şmirghel
snap.ar {t} – a apuca cu gura
snifl.ar {m} – a mirosi, a adumeca
snob.o - snob
snorkel.o (aparato) – aparat de respirat sub
apă (tube de oxigen)
sobr.a – sobru
soci.o - societate
soci.et.o – societate (asociaţie)
sociolog.o - sociolog
sociologi.o (cienco) - sociologie
socis.o – cârnat
sod.o (kem.) – sodă
sofism.o - sofism
sofist.o - sofist
sofistik.o – sofisticărie
sofit.o (arkit.) – plafon, tavan
sokl.o - soclu, piedestal
sol.a - singur
sold.ar {t} – a lipi, a suda
soldat.o - soldat
sole.o (fisho) – solă (Solea Vulgaris)
solecism.o - solecism
solen.a - solemn
solenoid.o (elek.) - solenoid
solfej.ar (muz.) {t} – a solfegia
soli.o (arkit.) – prag, intrare
solicit.ar {t} – a solicita
solid.a - solid
solitar.a - solitar
solstic.o – solstiţiu
solv.ar {t} – a rezolva
solvent.a - solvabil
sombrero - sombrero
somer.o – vară
somit.o – înăltime, vîrf
somnol.ar {n} - a-i fi somn
son.ar {n} – a suna
sonat.o (muz.) – sonată
sond.ar {t} – a sonda
sonet.o - sonet
sonj.ar {t} – a visa
sonk.o (pl.) – susai (Sonchus Oleraceus)
sonor.a – sonor
soport.o (mek.) – rulment
sopran.o (muz.) – soprană
sorbet.o – îngheţată (la pahar)
sorc.ar {m} – a face farmece
sordid.a - murdar
sordin.o – surdină
sorg.ar {t} – a avea grije de
sorg.o – grijă (solicitudine)
sorgum.o (pl.) – sorg (Sorghum Vulgare)
sort.o – soartă
sospir.ar {n} – a suspina
sovaj.a – sălbatic
sozi.o - sosie
spac.o – spaţiu
spadic.o (botan.) – înflorescenţa în spic (în
pănuşe)
spad.o (utensilo) – lazmă, sapă
span.o - şpan
spaniel.o (mamif.) – cocăr spaniol
spar.ar {m} – a economisi
spasm.o (medic.) - spasm
spat.o (min.) - spat
spatul.o (utensilo) – spatulă
spec.o - specie
specifik.a - specific
105
specimen.o - exemplar
spegul.o (utensilo) – oglindă
spekt.ar {t} – a privi
spektakl.o - spectacol
spektr.o (fiz.) - spectru
spektroskop.o (aparato) - spectroscop
spektroskopi.o (cienco) - spettroscopie
spekul.ar {n} – a specula
speleologi.o (cienco) - speleologie
spens.ar {t} – a cheltui
sperm.o (biol.) – spermă
spermacet.o – spermaţet
spic.o – aromate, condimente
spik.o (biol.) - spic
spin.o – şira spinării
spinat.o – spanac (spinaccia Oleracea)
spindel.o (mek.) – cherner (la strung)
spion.ar {t} – a spiona
spiral.o – spirală
spire.o (pl.) – aglică (Spiraea Filipendula)
spirit.o – duhuri (la plur)
splen.o – splină
splendid.a - splendid
splint.o (utensilo) – cui despicat
splis.ar {t} – a plumbui, a plomba (sfoară)
split.o – aşchie (lemn, geam)
spok.o (mek.) – rază
spoli.ar {t} – a prada, a jefui
sponj.o – burete (spongia Officinalis)
spontan.a - spontan
spor.o (biol.) - spor
sporadik.a - sporadic
sporn.o (utensilo) - pinten
sport.ar {n} – a face sport
sport.o - sport
spot.o (biol.) - neg
spoz.o - mire/mireasă, soţ/soţie
spoz.in.o – mireasă, soţie
spoz.ul.o - mire, soţ
sprat.o (fisho) – peşte înrudit cu heringul
spric.ar {n} – a stropi mărunt, a ţîşni
spring.ar {n} – a emana
spros.o (biol.) - germen
spul.ar {t} – a depăna (firul)
spum.o – spumă
sput.ar {t} – a scuipa
squam.o (biol.) – solz, aşchie
squat.ar {n} – a se chirci, a se ghemui
squil.o (pl.) – ceapă-de-mare (Squilla
Maritima)
stab.o - stat major
stabil.a – stabil, nemişcat
stabl.o - staul, grajd
stac.ar {n} – a sta în picioare
stac.esk.ar {n} – a se ridica în picioare
stacion.o – staţiune, gară
stadi.o – stadion, stadiu
stagn.ar {n} – a stagna, a înceta
stal.o (subs.) – oţel
stalagmit.o – stalagmită
stalaktit.o – stalactită
stamin.o (biol.) – stamină
stamp.ar {t} – a timbra, a ştampila
stan.o (elem.) - staniu
stanc.o – stanţă, strofă
stand.ar {n} – a se simţi, a (-i) fi, a face
stand.o - stare, condiţie
standard.o (komerco) – steag, stindard
stang.o (utensilo) - stinghie, bară
start.ar {m} – a îndruma, a se îndrepta
stat.o (polit.) - stat
statik.o (cienco) – statică
statistik.o (cienco) – statistică
stativ.o (utensilo) - stativ
stator.o (elek.) - stator
statu.o – statuie, figură sculptată
statur.o – statură
statut.o (jud.) - statut
steatit.o (min.) - steatit
steb.ar {t} – a coase în tighel
stek.ar {t} – a pune înăuntru
stel.o - stea
stel.ar.o – constelaţie
stelari.o (pl.) – rocoină (Stellaria Media)
stelt.o (utensilo) - picioroange
stencil.o – stereotipat, clişeu
stenograf.ar {t} – a stenografia
stentor.o – stentor
step.o – stepă
ster.o (mez.) - ster (metru cub)
stereofoni.o - stereofonie
stereoskop.o (aparato) - stereoscop
stereotip.ar {t} – a stereotipa
steril.a - steril
stern.ar {t} – a (se) destinde
sternum.o (anat.) - stern
sternut.ar {n} – a strănuta
steroid.o (biokemio) - steroid
sterol.o (subs.) - sterol
stetoskop.o - stetoscop
stif- - prefix, indica o relaţie de rudenie
(frate vitreg, tată vitreg/adoptiv)
stift.o (mek.) – şurub, ţăruş, cîrlig
stigmat.o - stigmat
stil.o - stil
stilet.o (armo) - stilet
stilistik.o – stilistică
stimul.ar {t} – a stimula
stip.o (pl.) – colilie (Stipa Pennata)
stipendi.o - bursa de studiu
stipit.o (bot.) – stîlp
stipul.ar {t} – a stipula
stiv.ar {t} – a stivui
stof.o – stofă
stoik.a - stoic
stok.o – stoc, rezervă
stol.o – haină lungă femeiască, etolă
stolon.o (botan.)- stolon
stomak.o - stomac
stomatit.o (morbo) – stomatită
stomatologi.o - stomatologie
ston.o – piatră de rîu
stop.ar {t} – a astupa (sticla)
stop.il.o - dop
storax.o (pl.) – stirax (Styrax Benzoin)
stoter.ar {n} – a gângăvi, a bâlbâi
strab.a - strabic
strad.o – drun, stradă
suces.ar {n} – a avea succes a reusi
strand.ar {n} – a se împotmoli
suci.ar {t} – a se îngriji, a se gândi
strangul.ar {t} – a strangula
sucin.o – chihlimbar galben
stranj.a – straniu, bizar
sud.o - sud
stranjer.a – străin
sudor.o (subs.) - sudoare
strat.o - strat
sufic.ar {n/p} – a ajunge, a fi de suficient
strategi.o - strategie
sufix.o - sufix
stratosfer.o (meteor.) – stratosferă
sufl.ar {m} – a sufla, a sugera (teatru)
strek.o - linie
sufle.o - sufle
streptokok.o (patol.) – streptococ
sufok.ar {m} – a (se) sufoca
stret.a – strîns
sufr.ar {m} – a suferi
stri.o – dungă, crăpătură
sug.ar {t} – a suge, a sorbi încet
strid.ar {n} – a ţipa, a striga
strig.o (ucelo) – cucuvea (Carine Noctua) sugest.ar {t} – a sugera, a da o idee, a
prupune
strik.ar {n} – a face grevă
suk.o (subs.) - suc
striknin.o (kem.) – stricnină
sukomb.ar {n} – a cădea/a ceda sub o
strikt.a – strict, riguros, exact
povară
stroboskop.o (aparato) - stroboscop
sukr.o – zahăr
strok.ar {n} – a face o greşală, a face
sukus.ar {t} – a zgudui, a zgâltâi
lovitură
strok.o – lovitură (de bursă, de stat, acţiune sul.o (subs.) – sol, pămint
sulf.o (elem.) - sulf
de omand, de joc)
struch.o (ucelo) – struţ (Struthio Camelus) sulfat.o (kem.) - sulfat
sulfid.o (kem.) - sulfid
struktur.o – structură
sulfit.o (kem.) - sulfit
student.o - student
sulk.o - rid
studi.ar {m} – a studia
sultan.o - sultan
stuf.ar (koquo) {t} – a face stufat
sultanen.o (frukto) – struguri de corinţ
stuk.o – stuc, mortar de ipsos
(Vitis Apirena)
stul.o (moblo) - scaun
sum.o – sumă, total
stult.a – prost, tîmpit
sumari.a - somar
stump.o - cotor/cocean de măr
sumn.ar (jud.) {t} – a ordona, a impune
stunt.ar {t} – a face trist
sun.o - soare
stupid.a - stupid
sundi.o - duminica
stupor.ar {n} – a fi uluit
sturm.ar (meteor.) {p} – a face furtună (de suol.o (vesto) – talpă, pingea
sup.o – supă
timp)
supe.ar {n} – a cina
sturm.o – furtună (cu tunet)
super - deasupra
sturn.o (ucelo) - sturn
su – se, pe sine, îşi (pron. refl. pers. a III-a superb.a - superb, îngîmfat
superflu.a - superfluu
M., F. Sg. şi Pl.)
su.a – său, al său, .....(adj. pos. şi pron. pos.) superlativ.o - superlativ
supernov.o (astron.) – supernovă
sub - sub
superstic.o – superstiţie
subaltern.a - subaltern
supin.o - supin (modul)
subis.ar {t} – a suferi, a suporta
suplant.ar {t} – a înlocui, a lua locul cuiva
subit.a – subit, neaşteptat
suple.ar {t} – a suplini, a înlocui într-o
subjekt.o - subiect
muncă
subjuntiv.o - subjonctiv
suplement.o - supliment
sublim.a - sublim, măret
suplik.ar {t} – a ruga respectuos/cu
sublim.ar {t} – a obţine o sublimare
umilinţa, a implora
submers.ar {t} – a scufunda în apă
suport.ar {t} – a suporta (o greutate)
submis.ar {t} – a înjuga
supoz.ar {t} – a presupune
submision.ar (komerco) {n} – a face o
supozitori.o (medic.) - supozitor
oferta, a da în antrepriză
supr.a – precedent (adj.)
subordin.ar {t} – a subordona
supr.e - sus, în sus, (adv.). deasupra
suborn.ar {t} – a corupe
supres.ar {t} – a suprima
subsidi.ar {t} – a subvenţiona
sur - pe, peste
substanc.o – substanţă
sur.nom.o - supranume
substantiv.o - sostantiv
sur.o – pulpă rotunda (a piciorului sub
substituc.ar {t} – a (se) substitui
genunchi)
subterfuj.o - subterfugiu
surd.a - surd
subtil.a – subţire
sureal.a - suprareal
subvencion.ar {t} – a subvenţiona
surfac.o – suprafaţă
subvers.ar {t} – a răsturna, a submina
surjet.o – cusătură în urma acului, feston
suced.ar {t} – a succeda, a urma/a veni
surkrut.o – varză acră
după
106
tamtam.o (muz.) - tam-tam
tanacet.o (pl.) – calomfir (Tanacetum
Balsamita)
tandem – tandem, în sfârşit
tangent.o – tangentă
tanin.o (subs.) - tanin
tank.o - recipient, bidon, canistră
tant.a – aşa de mult, atît (adj.)
tant.e – atît, atîta (adv.)
tantal.o (elem.) - tantal
tap.ar (mek.) {t} – a pune balamale
tapet.o (domo) – tapiţerie
tapioka.o – tapiocă (Manihot Utilissima)
tapir.o (mamif.) – tapir (Tapirus
Americanus)
tapis.o (domo) - covor
tar.o – tară
tarantel.o (muz.) – tarantelă
tarantul.o (insekto) – tarantulă (Lycosa
Terentula)
tard.a – lent, încet (adj)
tardigrad.a (zool.) – animal tardigrade
T
(adj.)
ta (= ita) – acel, acela, ..........
tardigrad.o (animalo) – animal tardigrade
tabak.o (subs.) – tutun, tabac (Nicotiana
(subst.)
Tabacum)
tarif.o - tarif
taban.o – tîun (Tabanus Bovinus)
tarlatan.o – un fel de muselin
tabel.o – index, placă, listă, tablou sinoptic,
tarok.o – taroc, joc de cărţi
prospect
tars.o - tars
tabernakl.o (rel.) - tabernacol
tart.o – prajitură din aluat fraged (cu gen)
tabl.o (moblo) – masă
tartar.o (subs.) - tartar
tabler.o – tablou de bord (la un
tas.o – ceaşcă
automobil/avion)
task.o – muncă care trebuie realizată
tabu.o - tabu
tast.ar {n} – a merge pe dibuite
tabulator.o - tabulator
tatu.ar {t} – a tatua
tabul.o (arkit.) – dulap cu rafturi, consolă
tautologi.o - tautologie
taburet.o (moblo) - taburet
tavern.o – tavernă, birt
tac.ar {m} – a tăcea, a nu vorbi
tax.ar {t} – a taxa
taft.o – taftă
taxi.o (veturo) - taxi
takimetr.o (instr.) – tahometru
taxidermi.o - taxidermie
takt.o – tact, pipăit
taximetr.o (aparato) - taximetru
taktik.o – tactică
taxus.o (arb.) – tisă (Taxus Buccata)
tal.a – astfel, asemenea (adj.)
tay.o – mijloc, talie
tal.e – aşa, în aşa fel (adv.)
te.o - ceai
talasemi.o (morbo) - talasemie
teatr.o - teatru
talent.o - talent
ted.ar {t} – a (se) plictisi
tali.ar {t} – a tăia
teg.ar {t} – a acoperi, a proteja
talior.o - croitor
tegul.o (arkit.) – ţiglă
talisman.o - talisman
tegument.o - tegument
talk.o (subs.) - talc
teism.o - teism
talofit.o (bot.) - talofite
teist.o - teist
talon.o – talon, călcâi
tek.o (arb.) - tec
talp.o (mamif.) – cârtiţă
teknik.o – tehnică
talveg.o – fund
teknologi.o (cienco) - tehnologie
tam – tot, atît (comparativ)
tekt.o (arkit.) – acoperiş
tam ... kam – tot, atît......cît (comparativ)
tel.o – pânză
tamarind.o (frukto) – tamarin (Tamarindus
telefon.ar (komerco) {t} – a telefona
Indica)
telegraf.ar (komerco) {t} – a telegrafia
tamarisk.o (arb.) – tamariscă (Tamariscus)
telegram.o (komerco) – telegramă
tambur.o (muz.) - tambur
telekomunik.o – telecomunicaţie
tamburin.o (muz.) – tamburină
teleologi.o (biol.) - teleologie
tamen – totuşi, dar, oricum
telepati.o - telepatie
tamp.ar {t} – a (se) afunda
teleskop.o (aparato) - telescop
tampon.o - tampon
surmulet.o (fisho) – barbun (Mullus
Barbatus Ponticus)
surplis.o – tunică
surpriz.ar {t} – a surprinde
surtut.o (vesto) - pardesiu
survey.ar {t} – a supraveghea
suspekt.ar {t} – a suspecta
suspend.ar {t} – a suspenda, a elimina
suspens.ar {t} – a opri temporar
suspension.o (mek.) - suspensie
susten.ar {t} – a sustine
sustracion.ar {t} – a scădea
susur.ar {n} – a susura
sut.ar {t} – a coase
suvenir.o - suvenir
suveren.a – de deasupra
suzeren.o - suveran
swabr.o – mătură de bord
swich.ar {t} – a comuta
(en-..) a aprinde, a deschide (ek-..) a stinge,
a închide
107
teleskop.um.ar {t} – a încastra
televizion.o - televiziune
telur.o (elem.) - telur (chem.)
tem.o – teamă
temat.o – temă
temerar.a - temerar
temp.o - timp
temp.op.e - din timp în timp
temper.ar {t} – a tempera, a modera
temperament.o - temperament
temperatur.o – temperatură
tempest.ar (meteorol.) {p} – a cădea
furtuna
templ.o - timplu
tempor.o – tîmplă
temporis.ar {n} – a temporiza
ten.ar {t} – a ţine
tenac.a - tenace
tenali.o (utensilo) – cleşte
tench.o (fisho) – lin (Tinca Vulgaris)
tend.o - perdea
tendenc.ar {n} – a avea tendinţa la
tendin.o - tendon
tenebr.o - întuneric
tener.a – fraged, moale
teni.o (animalo) - tenie
tenis.o (lud.) - tenis
tenon.o (mek.) – tarod (mec., tehn.)
tenor.o - tenor
tens.ar {t} – a încărca
tent.ar {t} – a încerca
tentakul.o (zool.) - tentacul
tenu.a – subţire
teodolit.o (instr.) - teodolit
teokrat.o - teocrat
teokrati.o – teocraţie
teologi.o (rel.) - teologie
teorem.o – teoremă
teori.o - teorie
teozofi.o - teozofie
tepid.a – călduţ
ter.o – pământ
tera- (mez.) - teraterakot.o (subs.) – teracotă
terapi.o (medic.) - terapie
teras.o (arkit.) – terasă
teratologi.o - teratologie
terbi.o (elem.) - terbiu
terciar.a – terţiar
terebint.o (arb.) – terebentină
teren.o - teren
terier.o (mamif.) - terier (cîine)
terin.o – castron de supă
teritori.o - teritoriu
termin.o – terminaţie. margine
termit.o - termit
termodinamik.o (cienco) – termodinamică
termometr.o (utensilo) - termometru
termostat.o (aparato) - termostat
teror.ar {n} – a fi terorizat
teror.o - teroare
terpentin.o (subs.) – trementină
terplen.o – margine de şanţ
test.o - test
testament.ar {n} – a face testament
testikul.o - testicul
testosteron.o (biokemio) - testosteron
tetraedr.o (geom.) - tetraedru
teurgi.o – vrăjitorie
tex.ar {t} – a ţese
text.o - text
tez.o – teză
ti (= iti) - aceia, acelea (pron. pl.)
tiar.o – tiară
tibi.o - tibie
tif.o (patol.) - tifos
tifoid.o (patol.) – febră tifoidă
tifon.o (meteorologio) - taifun
tigr.o (mamif.) - tigru
tik.ar (patol.) {n} – a avea un tic
til – pîna la (timp şi spaţiu)
til ke – pînă cînd
tild.o (gram.) – tildă
tili.o (arb.) - tei
tim.ar {t} – a se teme de
timbal.o (muz.) - timpan (muz.)
timian.o (pl.) – cimbrişor (Thymus
Serpillum)
timid.a - timid
timpan.o - timpan (arh., hidr., mec., anat.)
timus.o (anat.) - timus
tin.o – zăcătoare
tindr.o (subs.) – iască
tinkl.ar {n} – a suna lung
tint.ar {t} – a vopsi
tip.o - tip, caracter
tipul.o (insekto) – tipulă, specie de ţînţar
nnegru
tir.ar {t} – a trage
tirad.o – tiradă (discurs)
tiran.o - tiran
tiroid.o (anat.) – tiroidă (glandă)
tisu.o (anat.) – tesătură
titan.o - titan (mit.); titan (chem.)
titil.ar {t} – a gâdila
titr.ar (kem.) {t} – a intitula
titul.o - titlu
tizan.o – tizană
to (= ito) - acela (sing.)
toal.o - prosop
tog.o (vesto, antiqua Roma) – togă
told.o – cortină de teatru, tendon
toler.ar {t} – a tolera
tom.o – tom, volum
tomat.o (frukto) – roşie, tomată
tomb.o – groapă
tombol.o – tombolă
tomografi.o - tomografie
ton.o (muz.) - ton
tond.ar {t} – a tunde (un gard viu/lîna)
tondr.ar {n/p} – a tuna
tonik.a - tonic
tonsil.o – amigdală (med.)
tonsilit.o (morbo) – amigdalită
tonsur.o (rel.) – tonsură
tontin.o – societate de asigurare pe viaţă
topaz.o - topaz
topik.a (medic.) - topic
topinambur.o (pl.) – napi porceşti
(Helianthus Tuberosus)
topografi.o (arto) - topografie
topologi.o (cienco) - topologie
tor.o – tor (la baza unei coloane) (arhit.,
geom.)
torch.o (utensilo) – torţă
tord.ar {t} – a toarce
toreador.o - toreador
torent.o - torent
torf.o (subs.) – turbă
torid.a (meteorologio) - torid
torment.ar {t} – a chinui, a tortura
torn.ar {t} – a strunji
toron.o – fir răsucit (dintr-o frînghie)
torped.o – mină marină
tors.o - tors
tort.o – tort, prajitură
tortug.o (rept.) – broască-testoasă
tost.ar {n} – a bea în sănătatea cuiva
tot.a – tot, toată
totalizator.o - totalizator
totem.o - totem
toxik.o - toxic
toxikologi.o - toxicologie
toxin.o (subs.) – toxină
tra - prin
trab.o (mek.) – grîndă, bârnă
trac.o – semn, dîră
tradeskanci.o (tradescantia viridis) –
specie de plantă erbacee
tradicion.ar {t} – a se transmite prin
tradiţie
traduk.ar {t} – a traduce
trafik.o (veturo) - trafic
tragedi.o - tragedie
trahiz.ar {t} – a trăda
trait.o – trăsătură
trajektori.o - traiectorie
trak.ar {t} – a urmări, a persecuta, a
împinge înăuntru
trake.o - trahee
trakom.o (morbo) - trahom
trakt.ar {t} – a trata
traktat.o - tratat
traktor.o (aparato) - tractor
tram.o (veturo) – tranvai
trampl.ar {n} – a călca pe cineva pe picior
trampolin.o (aparato) – trambulină
tran.ar {t} – a trage dupa sine
tranc.ar {n} – a fi în transă
tranch.ar {t} – a tăia (mărunt)
tranche.o – tranşee
tranquil.a – liniştit, calm
trans – prefix: trans
transakt.ar {n} – a face o tranzacţie
transept.o – cruciadă
transfer.ar {t} – a transfera, a transmite
transfigur.ar {t} – a transfigura
transform.ar {t} – a (se) transforma
transformator.o (elek.) - transformator
transfuz.ar {t} – a trasvaza un lichid, a face
108
o transfuzie
transistor.o - tranzistor
transit.ar {n} – a trece prin/peste
transit.iv.a - tranzitiv
translucid.a - translucid
transmis.ar {t} – a transmite
transmut.ar {t} – a preface
transport.ar {t} – a transporta
transvers.a - transversal
trapez.o - trapez
trapezoid.o - trapezoid
tras.ar {t} – a trasa
traumat.o (patol.) – traumă
traur.ar {n} – a fi în doliu
travers.o (mek.) – traversare, scurtătură
travers.et.o (mek.) – consolă
travertin.o (geol.) - travertin
travesti.ar {t} – a se travesti
tre – mult, foarte
tref.o – treflă
trek.o – pistă, urmă
trelis.o – pânză groasă
trem.ar {n} – a tremura
trema.o – diereză
tremol.o (muz.) - tremolo
tremp.ar {m} – a (se) muia, a (se) îmbiba
tren.o (veturo) - tren
trepan.o – burghiu
trepid.ar {n} – a trepida
tres.o – coadă împletită
tresay.ar {n} – a tresări
trest.o (utensilo) - trepied
trezor.o - tezaur
tri - trei
triangul.o - triunghi
trias.o (geol.) - triasic
tribu.o - trib
tribunal.o (jud.) - tribunal
triceps.o (anat.) - triceps
tricikl.o (veturo) – tricicletă
trifoli.o (pl.) – trifoi (Trifolium)
trigonometri.o (cienco) - trigonometrie
trikin.o (animalo) – trichină
trikinos.o (patol.) – trichinoză
trikot.ar {t} - a tricota
tril.ar {t} – a vibra
trilion.o - trilion
trilogi.o - trilogie
trimaran.o (batel/nav) - trimaran
trimestr.o - trimestru
trinomi.o – trinom (mat.)
trip.o – burtă
triptik.o (arto) - triptic (pict.)
trirem.o – triremă
trism.o (morbo) - trismus
trist.a - trist
triti.o (kem.) - tritium
triton.o - triton (mit., zool.)
tritur.ar {t} – a tritura, a fărâma
triumf.ar {n} – a triumfa
trivial.a - trivial, vulgar
tro – prea mare, prea mult
trofe.o - trofeu
trog.o - albie
troglodit.o - troglodit
trole.o (tekn.) - troleu
tromb.o (meteorol.) – trombă
trombin.o (biokemio) – trombină
trombocit.o (biol.) - trombocite
trombon.o (muz.) - trombon
trombos.o – tromboză
trombus.o (med.) - trombus
tromp.ar {t} – a înşela
tron.o (moblo) - tron
trop.o - trop (gram.)
tropik.o (meteorol.) - tropic
tropism.o (biol.) - tropism (biol.)
troposfer.o (meteor.) – troposferă
trotuar.o - trotuar
trov.ar {t} – a găsi
tru.o – gaură
trubadur.o – trubadur, poet
trubl.ar {t} – a tulbura, a deranja
trufl.o – trufă (Tuber Melanosporum)
truism.o (filoz.) - truism
truk.o (aparato) - vagon (descoperit)
trul.o (utensilo) – linguroi, mistrie
trump.o (lud.) - triumf
trumpet.o (muz.) – trompetă
trunk.o (biol.) - trunchi
trup.o – trupă, turmă
trust.o - trust
trut.o (fisho) – păstrăv (Trutta Fario)
tu - tu
tu.a - al tău/a ta/ai tăi/ale tale,tău/ta/tăi/tale
tualet.ar {n} – a face toaleta
tub.o (utensilo) - tub
tuber.o (biol.) - tubercul, nod (de lemn)
tuberklos.o (patol.) – tubercoloză
tuberkulin.o – tuberculină
tuberkul.o (biol.) – tumoare mică (fiziol.)
tuberos.o (pl.) – tuberoză (Polyanthes
Tuberosa)
tuf.o - ciuf, moţ, tufiş
tuk.o (domo) – bucăta de pînză
tukan.o (ucelo)- tucan
tulip.o (pl.) – lalea (Tulipa Gesneriana)
tumor.o (patol.) - tumoare
tumul.o - tumul (arheol.)
tumult.ar {n} – a face zgomot
tun.o (mez.) – tonă
tundr.o (geog.) – tundră
tunel.o - galerie, tunel
tur.o – tur, voiaj
tur.ist.o - turist
turb.o – mulţime
turban.o (vesto) - turban
turbin.o (aparato) – turbină
turbot.o (fisho) – calcan (Rhombus
Maeoticus)
turd.o (ucelo) – sturz (Turdus Arboreus)
turkez.o – turcoază
turm.o - turn (şi la şah)
turn.ar {m} – a roti, a întoarce
turtur.o (ucelo) – turturea (Columba
Turtur)
tus.ar {n} – a tuşi
tush.ar {t} – a atinge
tusilaj.o (pl.) – captalan (Petasites
Officinalis)
tutel.ar {t} – a tutela
tutu.o (vesto) – fustă scurtă (de balerină)
tuy.o (arb.) – tuia (Thya Occidentalis)
U
ube - unde
ubiqu.a – prezent în mai multe locuri,
oniprezent
ucel.o (animalo) – pasăre
uf! - of! (interjecţie)
ukaz.o - ucaz (istoria rusă)
-ul- - sufix, indică masculinul (kat-ulo =
motăn, spoz-ulo = soţ)
ul.a – dare care (adj.)
ul.o – ceva (subst.)
ul.u – cineva (pron. nedef.)
ul.a.lok.e – pe aici, pe undeva
ul.temp.e – cîteodată
ulcer.o (patol.) - ulcer
ulex.o (pl.) – ginestră (Genista Junlea)
ulm.o (arb.) – ulm (Ulmus Campestris)
uln.o (mez.) – cot (unitate de măsură)
ultimat.o - ultimatum
ultr.e – mai încolo
ulul.ar {n} – a urla
umbilik.o - ombilic
umbr.o (subs.) – pâmânt umbros
un - un
un.esm.a - primul
un.foy.e – o dată
-un- - sufix care specifica nocţtiune de
unitate fundamental
unanim.a - unanim
unc.o (mamif.) – jaguar (Felis Unca, specie
de tigru)
uncial.a (tipog.) - uncial
uncion.ar (rel.) {t} – a unge
ungl.o - unghie
unguent.o (subs.) - unguent
uniform.a – uniformă
unik.a - unic
union.ar {t} – a uni
union.o - uniune
unison.o - unison
unitar.a (rel.) - unitar (sectă)
univers.o - univers
universitat.o – universitate
upup.o (ucelo) – pupăză (Upupa Epops)
-ur- - sufix (indică rezultat sau produsul
unei acţtiuni, se adaugă rădăcină verbală),
apert-uro = uvertură, pikt-uro = tablou
uragan.o (meteorologio) - uragan
uranografi.o - uranografie
urb.o – oraş
ure.o - uree
urin.o (biol.) – urină
urj.ar {n} – a fi urgent
urn.o – urnă
urogal.o (ucelo) – cocoş de munte
urologi.o - urologie
urs.o (mamif.) - urs
urtik.o (pl.) – urzică (Urlica Dioica)
109
urtikari.o (patol.) - urticarie
utard.o (ucelo) – dropie (Otis-tarda)
utensil.o (utensilo) – utensilă
uter.o - uter
util.a - util
utopi.o - utopie
uvertur.o (muz.) – ouvertură
-uy- - sufix, indică un obiect care conţine
ceva), violin-uyo = cutia unei viori, sigaruyo = cutie cu ţigări
uz.ar {t} – a uza, a folosi
uzufrukt.ar {t} - (intr.) a avea în uzufruct
uzur.ar {n} – a pratica uzură
uzurp.ar {t} – a uzurpa
V
vab.o - fagure
vacil.ar {n} – a se clătina
vacin.o (patol.) – vaccin
vad.ar {n} – a trece prin vad (o apă)
afl.o – prajitură din aluat moale
vag.ar {n} – a rataci
vagin.o - vagin
vagon.o (veturo) - vagon
vak.ar {n} – a fi vacant
vakanc.ar {n} – a face vacanţă, a fi în
vacanţă
vaku.a – gol, fără conţinut
val.o - vale
valenc.o (kem.) – valenţă
valerian.o (pl.) – odolean (Valeriana
Officinalis)
valerianel.o (pl.) – fetică (Valerianella
Olitoria)
valid.a - valid
valiz.o – valiză
valor.ar {t} – a valora, a avea valoare de
valor.o - valoare
vals.ar (muz.) {n} – a dansa valsul
valv.o (aparato) – valvă
vampir.o - vampir
vams.o (vesto) – jachetă pe talie
(bărbătească)
van.a - van, inutil
vandal.o - vandal
vanel.o (ucelo) – nagîţ (Vanellus Vanellus)
vang.o – obraz, bucă, falcă
vanil.o - vanilie
vanitat.o - vanitate
vapor.o (subs.) - vapor
var.o – articol, marfă
vari.ar {m} – a varia
varicel.o (patol.) – varicelă
varik.o (patol.) - varice
variol.o (patol.) – variolă
varm.a - cald
vars.ar {t} – a vărsa
vart.ar {t} – a aştepta
vasal.o - vasal
vaskul.o – vas (de sînge)
vast.a - vast
vat.o – vatelină
vax.o (subs.) – ceară
vaz.o – vază, vas
vazelin.o (subs.) – vaselină
vech.o (pl.) – măzăriche (Vicia
Dumetorum)
vedet.o – vedetă
vegr.o (nav.) – scîndură a bordajului
interior
veh.ar {n} – a voiaja, a merge (cu vehicol)
veh.il.o - vehicol, mijloc de transport
vein.o – venă
vejet.ar {n} – a vegeta
vejetar.ar {n} – a fi vegetarian
vek.ar {n} – a se trezi
vek.ig.ar {t} – a se deştepta
vekt.o (mek.) - balansier
vektor.o - vector
vel.o (vesto) – văl
velin.o – hîrtie velină
velk.ar {n} – a se vesteji
velociped.o (veturo) - velociped
velodrom.o - velodrom
velur.o – catifea, velur
ven.ar {n} – a veni
vend.ar {t} – a vinde
vendemi.ar – a culege via
venen.o (subs.) - venin
vener.al.a - veneric
venerac.ar {t} – a venera
venerdi.o - vineri
venereologi.o - venereologie
venial.a (rel.) - venial
venj.ar {t} – a răzbuna
vent.ar (meteorologio) {p} – a bate vîntul
vent.o – vînt
ventil.ar {t} – a ventila
ventr.o – burtă
ventrikul.o - ventricul
ver.a – adevărat
verand.o (arkit.) – verandă
verb.o - verb
verben.o (pl.) – verbană (Verbena
Officinalis)
verd.a - verde
verdigris.o (subs.) – sulfat de cupru
verdikt.o (jud.) - verdict
verg.o (utensilo) – vargă
verifik.ar {t} – a verifica
verjus.o – must, aguridă
verk.o – operă, muncă intelectuala
verm.o (animalo) - vierme
vermicel.o - spaghete
vermut.o - vermut
vernier.o (utensilo) - vernier
vernis.o (subs.) - vopsea
veronik.o (pl.) – ventrilică (Veronica
Officinalis)
vers – către, în direcţia
vers.o - vers
version.o - versiune
vertebr.o – vertebră
vertij.ar {n} – a avea ameţeli
vertikal.a - vertical
vertu.o - virtute
veruk.o (patol.) - neg
verv.o - brio, vervă
vesp.o – viespe (Vespa Vulgaris)
vesper.o – seară
vespertili.o (mamif.) – liliac
vest.o (vesto) – îmbrăcăminte
vest.o-laus.o (insekto) – păduche de
îmbrăcăminte
vestibul.o (arkit.) - vestibul
veston.o (vesto) – haină, veston
vet.ar {t} – a se împotrivi veto
veter.o (meteorologio) - timp (atmosferic)
veteran.o - veteran
veterinar.o - veterinar
vetur.o (veturo) – maşină, vehicul,
automobil
vex.ar {t} – a usupra, a irita, a umili
vi - voi, vouă, vă, pe voi
vi.a - vostru/voastră/voştri/voastre, al
vostru/a voastră/ai voştri/ale voastre
viadukt.o - viaduct
viatik.o – provizie de drum
vibr.ar {n} – a agita, a mişca
viburn.o (pl.) – călin (Viburnum Opulus)
vice – ca vice- din Română: vice-prezidanto
= vice-preşedinte
vicer.o – măruntaie
vici.o - viciu
vicin.a – vecin, apropiat (în spaţiu)
vicin.o - vecin
vid.ar {t} – a vedea
vidv.a – văduv
vigil.ar {n} – a fi vigilent
vigor.o - vigoare
vikari.o - vicar
viktim.o – victimă
viktuali.o – alimente, hrană
vikun.o (mamif.) – lama (Lama Vicugna)
vilaj.o - sat
vild.o – vînat
vin.o - vin
vinagr.o – oţet
vind.ar {t} – a înălţa, a ridica
vinil.o - vinil
vink.ar {t} – a învinge
vintr.o – iarnă
vinyet.o – gravură/ilustraţie de carte
viol.o – violă, toporaş (viola Odornata)
viol.e.a – culoare violetă
violac.ar {t} – a încălca, a viola
violent.ar {t} – a violenta
violent.o – violenţă
violin.o (muz.) – vioară
violoncel.o (muz.) - violoncel
viper.o (rept.) – viperă
vir.o – om (adult)
virg.a – verginal, cast
virologi.o - virusologie
virtual.a - virtual
virtuoz.a - virtuos
virulent.a (patol.) - virulent
virus.o (biol.) - virus
vis.ar {m} – a strânge în şuruburi
vis.il.o (utensilo) – şurubelniţă
vish.ar {t} – a (se) usca, a şterge
viskomt.o - viconte
110
viskoz.a - viscos
vit.o (pl.) – viţa-de-vie (Vitis Vinifera)
vitamin.o (biol.) – vitamină
vitel.o (biol.) – gălbenuş de ou
vitr.o (subs.) - geam
vitriol.o (kem.) - vitriol
viul.o (muz.) – violă
viv.ar {m} – a trăi
viv.o – viaţă
vivac.a – plin de viaţă
vivipar.a (biol.) - vivipar
viz.ar {t} – a dori atingerea unui scop
vizaj.o – faţă
vizel.o (mamif.) – nevăstuică
vizier.o – vizieră
vizion.o - viziune, apariţie
vizir.o - vizir
vizit.ar {t} – a vizita
voc.o - voce
vodk.o – vodcă
vok.ar (komerco) {t} – a chema
vokal.o – vocală
vokativ.o - vocativ
vol.ar {t} – a vrea, a voi
volatil.a - zburator
volf.o (mamif.) - lup
volkan.o - vulcan
volt.o (mez.) - volt
voltmetr.o (aparato) - voltmetru
volumin.o - volum
volunt.ar {t} – a face de buna voie
volupt.o - voluptate
volv.ar {t} – a înfăşura
vom.ar – a vomita
vomer.o (anat.) – vomer (os al nasului)
vort.o – cuvânt
vortic.ar {n} – a (se) învîrteji
vot.ar (komerco) {m} – a vota
vov.ar {n} – a face legămînt
voy.o – drun, cale, stradă
voyaj.ar {n} – a voiaja
vu - Dumneata, Dumitale, Dumneavoastră (
de politeţe)(sing., de curtezie)
vu.a – Dumneavoastră (curtezie în Ido), al
Dumneavoastră
vulgar.a - vulgar
vulkaniz.ar {t} – a vulcaniza
vult.o (arkit.) – boltă
vultur.o (ucelo) – uliu (Aegypus
Monachus)
vund.ar (medic.) {t} – a răni
W
warf.o - chei
warp.o – urzeală
wat.o (mez.) - watt
weft.o – băteală
weld.ar {t} – a lipi
west.o - vest
wigwam.o (domo) - wigwam
wiski.o - whisky
wist.o (lud.) - whist (joc de cărţi)
wistiti.o (mamif.) - wistiti
X
xerofit.o - (pianta) xerofite
xilofon.o (muz.) - xilofon
xilograf.ar (arto) {t} – a xilografa
Y
ya – desigur (emfatic)
yak.o (mamif.) – yac (Bos Gruniensis)
yakt.o - yaht
yar.o – an, unitate de măzură a timpului
yard.o (nav.) – vergă, antenă
yatagan.o (armo) - yatagan
ye – prepoziţie cu sensul nedeterminita
yen – iată
yes - da (afermativ)
yodl.ar {t} – a face jodel
yog.o - yoga
yol.o – yolă
yoy.o (lud.) – numele unei jucării/unui joc
(cu sforicică)
yug.o (utensilo) - jug
yogurt.o -iaurt
yuk.o (pl.) – yuca, specie de liliacee (Yucca
Gloriosa)
-yun- - indică un pui de animal, bov-yuno =
viţel, kat-yuno = pisoiaş
yun.a – tânăr
yur.o (jud.) - drept
yust.a – just, adevărat
Z
zebr.o (mamif.) – zebră
zebu.o (mamif.) - zebu
zel.ar {n} – a fi zelos
zenit.o - zenit
zeolit.o (min.) - zeolit
zer.o - zero
zeugm.o – zeugmă
zibelin.o (mamif.) – zibellină
zigzag.ar {n} – a merge în zigzag
zini.o (pl.) – cârciu măreasă
(ZinniaElegans)
zink.o (elem.) - zinc
zinkografi.o (arto) - zincografie
zirkoni.o (elem.) - zirconiu
zodiak.o - zodiac
zon.o – zonă
zoofit.o (biol.) - zoofit
zoologi.o (cienco) - zoologie
zukin.o - dovlecel
zum.ar {n} – a zumzăi
111
Ido
absint/o〔植〕ニガヨモギ
absolut/a 絶対の, 絶対的な, 無制限の,
無条件の, 純粋の(アルコール)
absolv/ar t. 放免する,
…に無罪を申し渡す,〔法〕免訴する
absorb/ar t.(心・注意を)奪う, f.
(時間を) 占める,〔理〕吸収する
absten/ar t.(酒・肉欲などを)断つ
abstrakt/a 抽象的な
abstrakt/ar t.
抽象する,〔化〕抽出する
absurd/a 不合理な, 馬鹿げた
abund/ar i. 沢山にある, 多い
aceler/ar t. 加速する,
速める,〔化〕促進する
acend/ar
t.(灯を)つける,…に火をつける,(電灯
を)つける; f. 興奮させる
da Dro. Kuriyama Hitoshi
acens/ar t.i. 上げる; 上がる, 登る
enretigita da sioro Bebson Takata
acent/o アクセント
acept/ar
t.(客・申し出でなどを)受け入れる,(新
説などを)認める
A
acer/o〔植〕カエデ
acerb/a 酸っぱい, 苦い, 渋い
a(d) [prep] …に向かって, …へ,
aces/ar t. …に接近する, …に面会する
…の所へ, …に対して, …に
acesor/a 付属の, 補助的な
abad/o 僧院長,修道院長
acetat/o 酢酸塩, 酢酸エステル
abak/o 計算板, そろばん
acetilen/o〔化〕アセチレン
abandon/ar t.
aceton/o アセトン
見捨てる,(地位を)投げ打つ, 諦める,
acid/a 酸っぱい, 酸性の
断念する
acident/ar t.(事故を)起こす,
abanik/o 扇
abas/ar t. 下げる, 低くする, 降ろす; 偶然…を引き起こす; -/o 事故
acion/o〔経〕株式, 株券, 出資
f. …の品位(地位)を落とす
acipitr/o〔鳥〕オオタカ
abat/ar t. 打ち倒す, ぶちこわす
ad → a(d)
abces/o〔医〕膿瘍
ad/avan [prep] …の前の方へ
abdik/ar t. 退位する
ad/en [prep] …の中へ
abdomin/o 腹部
ad/junt/ar t. 添える
abel/o〔昆〕ミツバチ
ad/just/ig/ar t. 調整する, 合わせる
abiet/o〔植〕モミ
ad/maxim/e せいぜい, 多くて, よくて
Abisini/a アビシニア; -/ano ~人
ad/minim/e 少なくとも, 最小にみて
abism/o 深い淵; f. どん底
ad/port/ar t. 持って来る, 連れて来る,
ablakt/ar t. 離乳させる,
運ぶ
…から引き離す
ad/ver/e 実際に, 真実に, 確かに
abneg/ar
ad/vok/ar t. 呼び掛ける, 招集する
t.(快楽などを)断つ,(所信・権利を)捨
adapt/ar t. 適応させる, 適用する
てる
adept/o(思想・運動などの)仲間,
abolis/ar
信奉者, 達人
t.(制度・習慣などを)廃止する
adequat/a 妥当な, 適切な
abomin/ar t. 忌み嫌う
adhel/ar i. 付着する (ad);
abon/ar t.
f.(党などに)癒着する,〔医〕癒着する
講読する,(席などを)予約する
adi/ar t. …にさよならを言う
abord/ar t. 乗船する, 上陸する
adicion/ar t. 加える, 加算する
aborijen/a 先住の
adjektiv/o〔文〕形容詞
abort/ar i. 流産する
adjudik/ar t. …に判決を下す
aboy/ar i.(犬が)吠える
adjutant/o 副官
abrevi/ar t.
administr/ar t. 管理する, 司る
短くする,(略語を用いて)略書きする
admir/ar t. …に感嘆する, 褒める
abrikot/o〔植〕アンズ, アプリコット
admiral/o 提督, 海軍大将
abrupt/a 不意の, 性急な;
admis/ar t. 認める,
f.(山などが)険しい,(文体などが)急転
承認する,(会などに)入れる
の
admitanc/o〔電〕アドミタンス
absent/a 不在の, 欠席の, 欠けている
Japona
112
adolec/ar i. 成長期にある
adonis/o*〔植〕フクジュソウ (lat.
Adonis)
adopt/ar t.(意見などを)採る,
採用する,〔法〕養子にする
ador/ar t. 崇拝する, 敬慕する
adres/o 宛名, 住所
Adriatik/a アドリア海
adult/a 成人の, 大人の
adulter/ar i. 姦通する
adverb/o〔文〕副詞
advers/a 逆の, 反対の
advokat/o 弁護士
aer/iz/ar t.(大気に)曝す
aer/o 空気
aerolit/o 隕石
aeroplan/o 飛行機
afabl/a 愛想のよい, 人好きのする
afanon/o でしゃばり
afecion/ar t. …に愛情を持つ, 好む
afekt/ar t.
感動させる,〔医〕(健康などに)さわる
afektac/ar t.i. 気取る,
…と見せ掛ける
afer/o 事, 事柄, 仕事
Afgan/o アフガニスタン人
Afganistan アフガニスタン
afirm/ar t. 断言する, 肯定する
afish/o ビラ, ポスター
afix/o〔文〕接( 尾・頭 )辞
aflikt/ar t. 悩ます, 苦しめる
aforism/o 警句
afrank/ar t. 切手を貼る,
郵税を前納する
Afrik/a アフリカ; -/ano ~人
afront/ar t. …に向かう, …に面する
afust/o 砲架
ag/ar t.i. 行う,(行為を) する
agac/ar t. 苛立たせる
agat/o〔鉱〕めのう
agend/o 日程表
agent/o 代理人, 行為者
agit/ar t. 掻き回す,
かき乱す,(手やハンカチを)振る, f.
興奮させる
agl/o〔鳥〕ワシ, f. 紋章
aglutin/ar t. 膠着させる
agnel/o〔詩・宗〕小羊
agnosk/ar t.
承認する,(事実・嘘と)認める
agnostik/a〔哲〕不可知論の
agon/a 角をなさない, 無偏角線の
agoni/ar i. 断末魔の苦しみにある,
臨終の状態にある
agost/o 八月
agr/o(あまり大きくない)土地
agr/o/kultiv/ist/o 農学者, 農耕民
agraf/o ホック, とめ金
agreabl/a 気持ちのよい, 愉快な
agronomi/o 農学
agul/o 針, (鉄道の) ポイント
ah! [interj] ああ
ajil/a はしっこい, 敏活な
ajorn/ar t. 延期する; 散会する
ajun/a(飲食を)節制している
ajust/ar t. 合わす, 調整する
ajut/o ノズル
akaci/o〔植〕アカシア
akademi/o 学院, 学士院, アカデミー
akar/o〔昆〕ダニ
aklam/ar t. 喝采を浴びせる,
歓呼して迎える
aklin/o 磁気赤道
akne/o〔医〕にきび
akompan/ar t. 伴う, 伴奏する
akor/o〔植〕ショウブ
akord/ar
i.〔音〕調和している,〔文〕(性・数が)
一致する
akordeon/o アコーデオン
akr/a 辛い, 苦い,(鼻に) つんと来る,
f. 辛辣な
akrid/o〔昆〕バッタ, イナゴ
akrobat/o 軽業師
akroch/ar
t.(鉤などに)掛ける,(鉤で)掛ける
akt/o〔劇〕幕,〔法〕調書
aktinik/a 光化学作用の
aktiv/a 活動的な,
積極的な,〔文〕能動の,〔兵〕現役の
aktor/o 俳優
aktual/a 現実の, 実際の
akumul/ar t. 積む, 集積する
akupunt/ar* t. 鍼をうつ (ang.
acupuncture)
akurat/a 時間を厳守する
akush/ar t. 分娩させる
akustik/o 音響学
akut/a 鋭角の, 急性の, シャープの,
尖った
akuz/ar t. 告訴する, 非難する
akuzativ/o〔文〕対格, 目的格
al = a(d) la
al/o 翼, 羽根
alakt/ar t. 授乳する
alarm/ar t. 警報を出す
alaud/o〔鳥〕ヒバリ
Albani/a アルバニア; -/ano ~人
alberg/o 宿屋
album/o アルバム
albumen/o 卵白
ale/o 並木道,(公園などの) 小道
alegori/o 喩え話
alegr/et/o アレグレット(の楽章)
alegr/o アレグロ(の楽章)
alej/ar t. 軽くする, f. 和らげる
alergi/o アレルギー
Aleuti (insuli) アリューシャン諸島
alfabet/o アルファベット
alg/o〔植〕海草, 藻
algebr/o 代数学
ali/o〔植〕ニンニク, ネギ
alianc/ar t. 縁組みする, f. 同盟する
alias (adv) 別名
alibi/o〔法〕不在証明, アリバイ
aligator/o〔動〕アリゲータ
amuz/ar t. 楽しませる
alini/ar 一直線に並ぶ,…に並べる
an [prep] …で, …に(接して,
Aljer アルジェ(市)
接近して)
Aljeri/a アルジェリア; -/ano ~人
anad/o〔鳥〕カモ, アヒル
alkali/o〔化〕アルカリ
anakronism/o アナクロニズム, 時代錯誤
alkaloid/o〔化〕アルカロイド; -/a
analiz/ar t.〔論・化〕分析する
~の
analog/a
alkemi/o〔史〕錬金術
類似している,〔電〕アナログの
alkohol/o〔化〕アルコール
Anam 安南(地方); -/ano ~人
almanak/o 暦, f. 年鑑
ananas/o パイナップル
almon/ar i. 施しを与える
anarki/o 無政府
aln/o〔植〕ハンノキ
anatomi/o 解剖学
alo/o〔植〕アロエ
ancestr/o 先祖, 祖先
alonge [prep] …に沿って, …伝いに
ancien/a 古い, 古代の
aloy/ar t. 合金を造る
And/i アンデス山脈
Alp/i アルプス山脈
Andora アンドラ
alpak/o〔動〕アルパカ
anekdot/o 逸話, 小話
alt/a 高い,(圧力・音などの) 高い
anemi/o〔医〕貧血
altar/o〔宗〕祭壇
anemon/o〔植〕アネモネ
alter/ar
anestezi/ar t. 麻酔をかける
t.(形・寸法・位置などを)変える,(衣服
anex/ar t. 付加する
などを)直す
Angl/o イギリス人
altern/ar i. 交代する, 交代にする
Angli/a イギリス
alternativ/o 選択肢
Angol/a アンゴラ
alternator/o 交流電源,交流発電機
angor/ar i. 苦悩する, 苦悶する
altitud/o 高度
anguil/o〔魚〕ウナギ
altr/a 他の, 別の, 異なった; -/u
angul/o 角, 隅,〔数〕角度
他の人
anhel/ar i. あえぐ, 息切れがする
alud/ar t. 仄めかす, 暗に指す
animal/o 動物, 獣
alumet/o マッチ
anion/o〔化〕陰イオン
alumini/o〔化〕アルミニウム
aniversari/o 記念日, 記念祭
alun/o〔鉱〕明礬
anjel/o 天使
am/ar t. 好む, 好意を持つ; -/o 愛
anke [adv] …もまた
amalgam/o〔化〕アマルガム
ankore [adv] まだ, いまだに
amans/ar t. 飼い慣らす, 従順にさせる
ankr/o 錨
amas/o 塊, 集まり, 集団
anm/o 魂, 霊魂
amator/o アマチュア
anod/o〔電〕陽極
amazon/o 女傑
anomal/a 異常な, 変則の
amb/a 両方の
anonim/a 無名の, 匿名の, 作者不明の
ambasad/o 大使の地位(職能, 任務)
anorak/o アノラック
ambici/ar t. 大望を抱く, 熱望している
ans/o 柄, 把手, ハンドル
ambigu/a 曖昧な
ante [prep] …の前に (時間); -a 先の,
ambos/o 鉄砧
以前の
ambulanc/o 野戦病院
anten/o〔動〕触角,〔電〕アンテナ
ameb/o アメーバ
antibiotik/a 抗生物質の
amelior/ar t. 改良する
anticiklon/o 高気圧(の勢力圏)
amen [interj] アーメン
anticip/ar t. 予想する, 予期する
amend/o 罰, ペナルティー
antidot/o〔薬〕解毒剤
Amerik/a アメリカ; -/ano ~人
Antil/i 西インド諸島
amfibi/o〔動〕両生類
antilop/o〔動〕カモシカ
amik/o 友達
antipati/ar t. 反感を持つ, 毛嫌いする
amil/o 澱粉
antiqu/a 古代の, 昔からある, 古風な
amnesti/ar t. 大赦する
antiquar/a 古物研究の, 好古趣味の
amoniak/o〔化〕アンモニア
antisepsi/ar t. 防腐する
amont/ar i. 総計…に達する
antologi/o アンソロジー, 名詩文集
amor/ar t. (男・女を) 愛する
antropologi/o 人類学
amortis/ar
anul/ar 無効にする, 破棄する
t.(流れ・ショックなどを)弱める,(力を
anunc/ar t. 知らせる, 告知する
)そぐ
anus/o〔解〕肛門
ampl/a 充分な,
anxi/ar i. 気づかう, 切望する
広々とした,(衣服の)ゆったりした
aort/o〔解〕大動脈
amplitud/o〔理〕振幅,〔天〕出没方位角
apar/ar i. 現れる, 出演する, 出頭する
ampul/o アンプル,〔医〕水胞
aparat/o〔機・医〕器具, 装置
amput/ar t.〔医〕切断する
113
apart/a 離れた, 別の, ばらばらの
apartament/o アパート, 貸間
aparten/ar i. …に所属する,
…の物である(ad)
apati/o〔医〕無感動, 感情鈍麻
apel/ar i.
哀訴する,(法律・世論などに)訴える
apene [adv] やっと, 間一髪で
Apenin/i アペニン山脈
apercept/ar 理解する
apert/ar t. 開く, 開ける,
f.(心を)開く
apetit/ar t. …に食欲がある,
…に欲求がある
aplast/ar t. 押し潰す, 絞り出す, f.
圧倒する, くじく
aplaud/ar
t.(拍手などで)是認を表明する,
褒めそやす
aplik/ar t. 応用する, 利用する
aplomb/o 自負, 沈着, 鉄面皮
apog/ar t. 支える, 助ける,
…に寄りかかる
apologi/ar t. 弁明する
apoplexi/o〔医〕脳卒中
apozicion/o 〔文〕同格
apostrof/o〔文〕アポストロフィー
apotek/o 薬局, 薬店
apr/o〔動〕イノシシ
apreci/ar 高く評価する
april/o 四月
aprob/ar t. よしとする, 是認する
aproxim/ar 評価する, 見積もる
apt/a 適合した, ふさわしい
apud [prep] …のそばに; -a 近くの,
隣の
apunt/ar t.(的を)狙う
aqu/o 水
aqu/o/melon/o〔植〕スイカ
aquarel/o 水彩画
aquari/o 水族館
aquedukt/o 水道
aquir/ar t. 得る, 手に入れる
ar/o アール(単位)
Arab/o アラビア人
Arabi/a アラビア
arakid/o 落花生
arane/o〔動〕クモ
aranj/ar t. 整える, 整備する
arbitr/ar t. 仲裁する, 調停する
arbitri/o 自由意志, 任意
arbor/o 樹木
arbust/o 草木性の潅木
ardez/o 粘板岩
ardor/ar i. 白熱している,
f.(心などが)燃えている
ardor/ar i.
白熱している,(心が)燃えている
ardu/a(山などの)険しい
are/o 面積, 空き地, 区域
arest/ar t. 逮捕する
argal/o〔鳥〕ハゲコウ
argan/o 二叉クレーン
argil/o 粘土, 陶土
argon/o〔化〕アルゴン
argument/ar i. 論議する, 主張する
ari/o〔音〕アリア
arid/a(土地の)痩せた, 不毛の
ariet/o 破城槌
aristokrat/a 貴族の
aritmetik/o 算数
ariv/ar i. 着く, 到着する
arjent/o 銀; -/a ~の
Arjentini/a アルゼンチン
ark/o〔建〕アーチ,〔数〕弧,〔電〕電弧
arkad/o〔建〕アーケード
arkaik/a 古代の, 古風な
arkaism/o 古風, 古語
arkan/a 秘密の, 神秘な
arkeologi/o 考古学
arkipelag/o 群島
arkitektur/o 建築学, 構造
arkiv/o 古文書, 古記録
arm/o 武器
armatur/o 装甲板,〔電〕接極子
arme/o 軍隊
Armeni/a アルメニア; -/ano ~人
armor/o 食器棚, 戸棚
arog/ar t.(権利を)横領する,
勝手に…する
aroz/ar t. 潤す, ぬらす
arsen/o〔化〕砒素
art/o 芸術, 技術
arteri/o〔解〕動脈
artific/o 人工
artik/o〔解〕関節
artikl/o 記事,〔文〕冠詞
artileri/o 砲兵隊
artizan/o 熟練工
artokarp/o〔植〕パンノキ
asasin/ar t. 暗殺する
asbest/o アスベスト
asekur/ar t. 保険を掛ける
asembl/ar t. 集める, 集合させる
asent/ar t. …に同意する
asept/a 無菌の
asert/ar t. 断言する, 主張する
asfalt/o アスファルト
asidu/a 根気強い, 勤勉な
asiej/ar t. 包囲する
asign/ar t. 割り当てる,
任命する,〔法〕召喚する
asimil/ar t. 同化する
Asiri/a アッシリア; -/ano ~人
asist/ar t. …に出席する
askarid/o〔動〕カイチュウ(回虫)
askolt/ar t. 聞く, 聴取する
asn/o〔動〕ロバ
asoci/ar t. 仲間に入れる
asort/ar t. 分類する, 取り揃える
asparag/o〔植〕アスパラガス
aspekt/ar i. …と見える
asper/a(手触りの)ざらざらした
aspers/ar t.(水・砂などを)撒く,
振りかける,〔宗〕聖水をかける
aspir/ar t. 吸引する; 切望する
114
aspirin/o アスピリン
asteri/o〔動〕ヒトデ
asterisk/o アステリスク(*)
astigmat/a 乱視の
astm/o〔医〕喘息
aston/ar t. びっくりさせる
astr/o 星, 天体
astr/o/fizik/o 天体物理学
astrikt/iv/a 渋い
astrologi/o 占星術
astronomi/o 天文学
asum/ar t. 引き受ける, 請け負う
atach/ar 取り付ける, 添付する
atak/ar t. 攻撃する, 襲う
ateism/o 無神論
atelier/o アトリエ
atenc/ar t. …に注意を払う, 留意する
atent/ar t. …に危害を加える,
侵害する
atest/ar t. 証明する, 証言する
atik/o 屋根裏部屋
ating/ar t. 着く, 達成する
atitud/o(精神的な)姿勢,態度
Atlantik/a, -/o 大西洋
atlas/o 地図書, 図表集
atmosfer/o 大気, 気圧, f. 雰囲気
atol/o 環礁
atom/o 原子
atrakt/ar t. 引き寄せる, 引き付ける,
f. 魅惑する
atribu/ar t. 割り当てる, 任命する,
…に帰する
atrium/o〔解〕房
atun/o〔魚〕マグロ
aturd/ar t. 気絶させる,
びっくりさせる
aucion/ar t. 競売する
aud/ar t. 聞く, …が聞こえる
audac/ar t. 敢えて…する,
厚かましくも…する
audienc/o 公式会見
auditor/o 法務官, 会計検査官, 監査役
augment/ar t.i. 増やす, 増加させる;
増える, 増加する
augur/ar t. 占う
aul/o 大ホール
aureol/o 後光
aurikul/o〔解〕耳介
auror/o あけぼの, 初光, オーロラ
auskult/ar t. 聴診する
auspic/o 前兆
auspici/o 保護,援助,賛助
Australi/a オーストラリア; -/ano ~人
Austri/a オーストリア; -/ano ~人
autark/a 独裁の, 専制政治の
autentik/a 正真正銘の
autobus/o バス
autodidakt/o 独学者
autograf/a 自筆の
autokrat/o 専制君主
automat/a 自動の
automobil/o 自動車
autonom/a 自治の
autor/o 著作者, f. 創始者
autoritat/o 権威, 権力
autun/o 秋
auxiliar/a 補助の, 予備の
av/o 祖父母; -/ul/o 祖父; -/in/o 祖母
avalanch/o 雪崩
avan [prep] …の前に (場所)
avanc/ar t.i. 進める; 進む
avantaj/o 有利な立場
avantal/o エプロン(人・劇場)
avar/a 欲深い, けちな
avari/ar t. …に損害を与える
avelan/o〔植〕ハシバミ(実)
aven/o〔植〕カラスムギ
aventur/ar i. 冒険する
avenu/o 通り, アベニュー
avers/o(生地・メダルなどの)表,(本の
)第一頁
avert/ar t. 注意を促す, 警告する
aviac/ar i. 飛行する
avid/a(名声・血などに)飢えた,
貪欲な
avion/o 航空機
aviz/ar t. 通告する, 知らせる
ax/o 軸,〔天・光・数・機・生〕軸
axel/o〔解〕腋窩, 脇の下
axiom/o 公理
aye! [interj] あ痛!
Azi/a アジア; -/ano ~人
azil/o 難民収容所
azimut/o 方位角, 方位
azur/o 瑠璃色, 空色
B
babil/ar i. しゃべる
babuin/o〔動〕ヒヒ
bacheler/o 学士
bacil/o〔医〕桿菌, バチルス
bagaj/o 手荷物
bagatel/o つまらない事・物, 些細な事
bak/ar t.(パン・陶器などを)焼く
bakteri/o 細菌
bal/o 舞踏会, ダンスパーティー
balad/o バラード
balanc/o 天秤, はかり
balast/o〔海〕バラスト,〔鉄〕バラス
balay/ar t. 掃く
balbut/ar t.i. 吃る, とつとつと話す
bald/e やがて, 間もなく
baldakin/o 天蓋
baldri/o 飾帯
balen/o〔動〕クジラ
balet/o〔舞〕バレー
balkon/o〔建〕バルコニー
baln/ar t.
水浴させる,(水・光などを)浴びせる
balon/o ボール, 気球
balot/ar t. 決選投票で決める
balote/ar i.(固体が)振動する
Baltik/a, -/o バルト海
balustard/o 欄干
balzam/o バルサム
balzamin/o〔植〕ホウセンカ
bambu/o〔植〕タケ
banan/o〔果〕バナナ
band/o 隊, 団, バンド
bandaj/o〔医〕包帯
banderol/o 長旗, 優勝旗
bandit/o 匪賊
baner/o 旗(国旗・軍旗・校旗など)
Bangladesh バングラデシュ
bank/o 銀行
bankrot/ar i. 破産する
bapt/ar t. 洗礼を施す
bar/ar t.(道などを)ふさぐ
barak/o バラック
barakt/ar i. もがく
barb/o 髭
barbar/a 未開の, 野蛮な
barbuli/ar t. 早口でしゃべりまくる
bardan/o〔植〕ゴボウ
barel/o 樽
bari/o〔化〕バリウム
baricentr/o 重心
barikad/o バリケード
bariton/o バリトン歌手
bark/o 小舟
barok/a 怪奇な, 風変わりな,
バロック風の
barometr/o 気圧計
baron/o 男爵
bas/a 低い(高さ, 音, 圧力)
basament/o 地階, 地下室
basbal/o* 野球 (ang. baseball)
basen/o たらい, 溜め池,〔海〕ドック
bask/o 裾
baskul/ar i. 上がり下がりする
bastard/o 私生児
baston/o 棒, 杖
bat/ar t. 打つ, ぶつ
batali/ar i. 戦う
batalion/o 大隊
batel/o ボート, ランチ
bateri/o〔電〕電池,〔軍〕砲兵中隊
bav/ar i. 涎を垂らす
Bavari/a ババリア; -/ano ~人
bay/o 湾
bayonet/o 銃剣
baz/o 土台, 基底, f.基盤,〔化〕塩基
bazar/o 市場, バザー, 百貨特売場
be/ar i. 口を開ける,
ぽかんと口を開けて見とれる, f.
欠伸をする
beat/a 至福の
begoni/o〔植〕ベゴニア
bej/a ベージュの
bek/o くちばし, f. 嘴状の物
bekas/o〔鳥〕シギ
bel/a 美しい, 晴れた, 立派な
Belg/o ベルギー人
Belgi/a ベルギー
bemol/o〔楽〕フラット,変記号
bend/o バンド, 帯
115
benedik/ar t. 神の加護を祈る,
祝福する
Bengal ベンガル(地方); -ano ~人
benign/a 親切な,〔医〕良性の
benk/o ベンチ, 仕事台
benzin/o ベンジン, ガソリン
ber/o〔植〕液果
Berberi/a バーバリア; -/ano ~人
bered/o ベレー帽
beriberi/o〔医〕脚気
Bermud/i バミューダ諸島
bers/ar t.(子供を)ゆり動かす
besti/o 獣, 動物
beton/o コンクリート
betrav/o ビート
bezon/ar t. 必要とする
bibl/o 聖書
bibliofil/o 愛書家
bibliografi/o 書誌学, 図書解題
bibliotek/o 蔵書, 書架, 図書館
biceps/o〔解〕二頭筋
bicikl/o 自転車, 二輪車
bidon/o 缶
bifstek/o ビフテキ
bil/o 胆汁
bilanc/o 貸借対照表
biliard/o 玉突き, ビリアード
biliet/o 切符
bilion/o 1兆
bilornet/o オペラグラス
bind/ar t. 厚表紙製本する
binokl/o 眼鏡
biografi/o 伝記
biokemi/o 生化学
biologi/o 生物学
bir/o ビール
birk/o〔植〕カバノキ
bis [interj] もう一度, アンコール
bisextil/a 閏の
bisquit/o クラッカー, ビスケット
bitr/a 苦い, きびしい
bivak/ar i. 野営する
bizantin/a ビザンチン様式の
blam/ar t. とがめる, 非難する
blank/a 白い, f. 空白の
Blanka Monto モンブラン
blasfem/ar t. 冒涜する
blat/o〔昆〕ゴキブリ
blazon/o 紋章
blind/a 目の見えない, f. 無能の
blok/o 塊, ブロック(木・石・鉄など)
blokum/ar t. 仮に代替する
blokus/ar t. 詰めてふさぐ, 包囲する
blond/a 金髪の
blotis/ar i. かがむ, しゃがむ,
うずくまる
blu/a 青い
bluf/ar
こけおどしでだます,虚勢を張る
bluz/o 仕事着, スモック
bobin/o 巻枠, ボビン
Bohemi/a ボヘミア; -/ano ~人
boikot/ar t. ボイコットする
bok/o〔解〕口, 開口部
bol/o どんぶり, ボウル
boli/ar i. 沸騰する
Bolivi/a ボリビア; -/ano ~人
bolt/o〔機〕ボルト
bomb/o 爆弾
bombard/ar t. 砲撃する
bon/a 良い
bon/ven/ig/ar t. 歓迎する
bonbon/o ボンボン
bonet/o(縁なしの)帽子, ボンネット
bonz/o〔仏〕僧侶
bor/ar t.(錐などで)穴を開ける
bor/o〔化〕ホウ素
bord/o 岸・谷などの縁
borgez/o ブルジョア, 中産階級の市民,
商工業者
Borne/o ボルネオ
bors/o 株式取引所
bosk/o(小さい木の)林, 木立
bot/o 長靴, ブーツ
botanik/o 植物学
botel/o 瓶
bov/o〔動〕ウシ
box/ar t.〔運〕ボクシングをする,
拳骨で打つ
bracelet/o 腕輪, ブレスレット
brach/o(乗馬用の)ズボン,
ニッカーポッカー
braki/o〔解〕腕, f. 腕状の物
bram/ar i.(動物が)鳴く, f.轟く
bran/o 麸(ふすま)
branch/o 枝, f.支流, 支線, 分局
brand/o 燃えさし
brandi/o ブランデー
branki/o 鰓(えら)
bras/ar t. 掻き混ぜる; f.
でっち上げる
brav/a 勇敢な, 健気な, 堂々とした
Brazili/a ブラジル; -/ano ~人
brem/o〔魚〕コイ科の魚; mar- タイ
bretel/o ズボン釣り, ストラップ
Breton/o ブルターニュ人
Bretoni/a ブルターニュ
brez/o おき, 燃えさし, 余燼
brid/o 轡(くつわ)
brigad/o 旅団
brik/o 煉瓦
bril/ar i. 輝く, 光る, f. 目立つ
Britani/a イギリス帝国; -/ano
ブリテン人, イギリス帝国国民
brizant/o 暗礁
broch/o ブローチ
brod/ar t. 刺繍する
brodkast/ar t. 放送する
brokant/ar i. 古物売買をする
brokat/o〔織〕錦
brom/o〔化〕臭素
bronki/o〔解〕気管支
bronkit/o〔医〕気管支炎
bronz/o〔化〕青銅, ブロンズ
bros/ar t. ブラシをかける; -/il/o
ブラシ
brosh/ar t. 仮綴じする(本)
brov/o〔解〕眉
bruis/ar i. 騒音を出す, ノイズが出る
cement/o〔建〕セメント
cen/o〔劇〕場, 〔映〕場面, シーン
censur/ar t. 検閲する
cent/o 百
brul/ar t.i. 燃やす; 燃える
centaure/o〔植〕ヤグルマギク
brun/a 褐色の
centi- 1/100
brusk/a ぶっきらぼうな, 無愛想な
centim/o サンチーム
brut/o 家畜, f. 畜生
centimetr/o センチメートル
bub/o 浮浪児, 浮浪者
centr/o 中心, 中央
buch/ar t. 屠殺する
centrifug/ar t. 遠心分離する
bud/ar i. 拗ねる
centuri/o〔ロ〕百人隊
budhism/o* 仏教
cep/o〔植〕タマネギ
budjet/o 予算(案)
ceramik/o 窯業, 製陶
buf/ar i. 膨れる
cereal/a 穀類の
bufal/o〔動〕スイギュウ
cerebel/o〔解〕小脳
bufon/o 道化
cerebr/o〔解〕大脳
bufr/o 緩衝器, 緩衝液
ceremoni/o 儀式, 儀礼
buket/o 花束
ceriz/o〔植〕さくらんぼ
bukl/o 締め金, バックル
cern/ar t. 取り囲む
bukmaker/o 賭元
cert/a 確かな, 確信のある, 或る
bul/o(野球・ビリヤードなどの)ボール
certen/a 確定した, 一定の
bulb/o 球根, 玉葱
certifik/ar t. 証明する, 認定する
buldog/o〔動〕ブルドッグ
cerv/o〔動〕シカ
buletin/o 紀要, 会報
ces/ar t.i. 止める; 止まる
Bulgari/a ブルガリア; -/ano ~人
cesi/o〔化〕セシウム
bulimi/o〔医〕病的飢餓
cetace/o〔動〕クジラ類
bulin/o〔海〕はらみ綱
ceter/o 残り, その他
bumerang/o ブーメラン
Ceylon セイロン
bunt/a 多色の, 色とりどりの
Chad チャド; -ano ~人
bur/iz/ar t. 剥製にする
chagren/ar i.(心が)いらだつ,
burg/o(自治)都市
残念がる
burjon/o〔植〕蕾, 芽
cham/o〔動〕シャモア
burlesk/a ふざけた
chambelan/o 侍従
Burm/a ビルマ; -/ano ~人
chambr/o 室, 部屋
burokrat/o 官僚, 役人
champani/o〔酒〕シャンパン
bus/o〔植〕ツゲ
champinion/o キノコ
bush/o 薮
champion/o 選手権者, チャンピオン
busol/o 羅針盤
chanc/o 機会, チャンス
bust/o 上半身, バスト
chanj/ar t.i. 変える, 改める; 変わる,
but/ar i. つまずく, よろめく
改まる
Butan ブータン
chant/o(コイン,本などの)縁
butik/o 店, ブティック
chap/o(縁なしの)帽子, f.
buton/o ボタン(釦)
帽子状のもの
butr/o バター
chapel/o(縁あり)帽子
bux/o 箱
chapitr/o 章
buz/o〔鳥〕ノリス
char/o〔史〕(二輪の)戦車,〔現〕(二輪
又は四輪の)立派な車
chariot/o トラック, 貨物自動車
C
ca この
ced/ar t.
譲歩する,(権利を)譲る,(領地を)引き
渡す
cedr/o〔植〕ヒマラヤスギ
cek/o〔解〕盲腸
cel/ar t. 隠す, 秘する
celebr/ar t. 式を挙げる, 祝う
celib/a 独身の
celtis/o*〔植〕エノキ (lat. Celtis)
celul/o 独房, 独居室
celuloid/o セルロイド
celulos/o〔化〕セルローズ
116
charj/ar t.(弾を)装填する,
充電する,(フィルムなどを)入れる
charm/ar t. 魅惑する
charnir/o 蝶番, ヒンジ
chart/o〔史〕勅許状,〔法〕憲章
chas/ar t.i. 狩猟する
chast/a 純潔な, 貞節な
che [prep](…の場所・家)…で
chef/o 首長, 頭(かしら), チーフ
chek/o 小切手
Chekoslovaki/a チェコスロバキア
cher/a(値段の)高い
cherp/ar t.(水などを)汲み取る, f.
引き出す
chifr/ar t. 暗号で書く
chik/a シックな,粋な
chil/o〔解〕乳び
Chili チリ; -ano ~人
chimpanze/o〔動〕チンパンジー
Chini/a 中国; -/ano ~人
chip/a(値段の)安い
Chipr/o キプロス; -/ano ~人
chirimen/o*〔織〕縮緬 (jap. tirimen)
chokolad/o チョコレート
chom/ar t.i. 失業している
chose/o 車道, 公道
cidr/o リンゴ酒
ciel/o 空
cienc/o 科学
cifr/o 数字
cigan/o ジプシー
cign/o〔鳥〕ハクチョウ
cikad/o〔昆〕セミ
cikatr/o 瘢痕, 傷痕
cikl/o 周期, サイクル
ciklamen/o〔植〕シクラメン
ciklon/o サイクロン, 旋風
cikoni/o〔鳥〕コウノトリ
cikori/o〔植〕キクヂシャ
cili/o〔医〕まつげ,〔植〕繊毛
cilindr/o 円柱, 円筒, シリンダー
cim/o〔虫〕ナンキンムシ
cimbal/o〔音〕シンバル
cinabr/o 朱
cinam/o〔薬〕肉桂
cindr/o 灰, 遺骨
cinematograf/ar t.i. 映写する
cinik/o 皮肉屋, すね者
cinocefal/o〔動〕ヒヒ
cintil/o 閃光, 花火
cipres/o〔植〕イトスギ
ciraj/o 磨き粉, 靴墨
cirk/o サーカス団
cirkl/o 円
cirkond/ar t. 囲む, 取り巻く
cirkonspekt/a 用心深い, 慎重な
cirkonstanc/o 周囲の状況
cirkuit/o 回路
cirkul/ar i. 循環する
cirkuler/o 回状
cirkum [prep] …の周りに, [adv]
凡その
cirus/o 巻雲
cis [prep] …の手前に, …のこちら側に
cistern/o 水槽, 貯水池
cit/ar t. 引用する, 引例する
citoplasm/o〔解〕細胞質
citron/o〔果〕シトロン
civil/a 一般市民の, 文官の
civiliz/ar t. 開化する, 教化する
civit/o 市(古くからある部分)
ciz/o 鋏
cizel/ar t. のみで彫る
co [pron] これ
definitiv/a 決定的な, 明確な
degener/ar i. 退化する
D
degn/ar i. 快く…する, …して下さる
dejun/ar i. 朝食をとる
da [prep] …によって,
dejur/ar i. 当直をする
…の(受動態の行為者, 著者)
dek 十
daimi/o* 大名 (jap. daimyo)
dek/e/du/o ダース
dal = da la
dekad/ar i. 頽廃的である
dali/o〔植〕ダリア
deklam/ar t. 朗読する
daltonism/o〔医〕色盲
deklar/ar t. 宣言する, 言明する
dam/o(既婚)婦人;〔札〕クイーン
deklin/ar
damask/o〔織〕綾
t.〔文〕活用させる,i.〔地〕偏向する
damn/ar t. 地獄に落とす, f.
dekokt/ar t. 煎じる
強く非難する, けなす
dekor/ar t. 飾る, 装飾する
damzel/o(未婚の)婦人
dekret/ar t. 勅令を出す
Dan/o デンマーク人
del = de la
dandi/o 伊達男, ダンディー
deleg/ar t.(代表などを)派遣する,
Dani/a デンマーク
委任する
danjer/o 危険
delegacion/o 代表団
dank/ar t. 感謝する, …のお蔭である
delekt/ar t. 大いに喜ばせる
dans/ar t.i. 踊る
delfin/o〔動〕マイルカ
Danubi/o ダニューブ河
delici/o 大喜び, 歓喜
dard/o 投げ矢, (昆虫などの)針
delikat/a デリケートな, 繊細な
darf/ar i. …してよい,
delikt/ar i. 違反する
…する権利がある
delir/ar i. 精神錯乱を起こす,
darn/ar t.(綻びを)繕う
うわごとを言う
dat/o 日付
demagogi/o デマゴギー, f. デマ
datel/o〔果〕ナツメヤシ
demand/ar t. 質問する, 意見を求める
dativ/o〔文〕与格
demand/o 要求, 需要
dax/o〔動〕アナグマ
demarsh/ar i. 措置を講ずる
dazl/ar t. …の目をくらます, f.
demision/ar i. 退職する
…の目を奪う, 驚かす
demokrat/a 民主的な
de [prep](出発点・由来を示す)…から
demokrati/o 民主政治, 民主政体,
de/o 神
デモクラシー
de/pos [prep] 以来
demolis/ar
deb/ar t.i. …の支払いの義務がある
t.(建物を)取り壊す,(計画・制度などを
debat/ar t. 論争・討議する
)覆す
debet/o 負債, 借方
demon/o 悪魔, 悪霊
debil/a 弱い,(人の)弱々しい
demonstr/ar t. 論証する,
debit/ar t. 売る
実地に証明する
deboch/ar i. 酒色に耽る
denominator/o 分母
debut/ar i. デビューする
dens/a 密集した, 濃厚な
dec/ar i. 作法に適う, ふさわしい
dent/o〔解〕歯, f. 歯状のもの
decembr/o 十二月
dentel/o レース(編み物)
decend/ar i.(人が)系統を引く,
dentin/o〔医〕象牙質
由来する
depart/ar i. 出発する
decens/ar
department/o 部門, …部, 省
t.i.(高所から低所に)下げる; 下がる
depend/ar i. 当てにする, 依存する
decept/ar t. 落胆させる
depesh/o 急報, 速達
dechifr/ar t.(暗号を)解読する
depoz/ar t. 置く,
decid/ar t.i. 決める, 決断する
投函する,(金などを)預ける
decilitr/o デシリットル
depres/ar t. 押し下げる; 抑圧する
decimal/a 十進法の
deput/ar t.(議員などを)出す,
委任する
dedik/ar t. 捧げる, 献じる
deriv/ar t.(関数,結論を)導く
dedukt/ar t.〔論〕演繹する
des/agreabl/a 不愉快な, 性にあわない
defekt/o 損傷, 欠陥
des/apar/ar i. 見えなくなる, 消失する
defens/ar t. 防ぐ, 防御する, 弁護する
des/avantaj/o 不利(な立場)
deferenc/ar t. 区別する
des/charj/ar t.〔電〕放電する
defi/ar t. …に公然と反抗する
des/esper/ar i. 絶望する, 断念する
deficit/o 欠損, 赤字
des/facil/a 困難な, 難しい
defile/o 峠
des/felic/a 不幸な, みじめな
defin/ar t. 定義する, 明確にする
des/fortun/o 不運
definel/o〔植〕ヒエンソウ(属)
117
diagnoz/ar t.〔医〕診断する
des/hard/ig/ar t. 柔らかにする,
diagonal/o 対角線; -/a ~の
和らげる
diagram/o 図表, 図式
des/help/ar t. …に不親切にする,
dialekt/o 方言
邪魔する
dializ/ar〔化〕透析する
des/honest/a 不正直な, 誠意のない
dialog/ar i. 対話する
des/infekt/ar t. 消毒する
diamant/o ダイヤモンド
des/kontent/ig/ar t.
diametr/o 直径
…に不満を抱かせる
diant/o〔植〕セキチク
des/kovr/ar t. …の蓋を取る, 発見する
diare/ar i. 下痢する
des/laut/a(音が)小さい
diari/o 日記
des/mariaj/ar t. …と離婚する
diastaz/o〔化〕ジアスターゼ
des/mix/ar t. 分ける, 分離させる
dic/ar t. 言う, 語る
des/net/a 汚れた, 不潔な
dicern/ar t. 認める, 見分ける
des/pur/a 汚い, 不潔な
dicionari/o 辞書
des/quiet/a 不安な, 心配な,
diciplin/ar t. 制裁する, 懲戒する
気にかかる
dicipul/o 弟子, 使徒
des/quiet/ig/ar t. 悩ます,
dielektrik/o 誘電体
いらいらさせる
diet/o〔医〕治療食,〔政〕国会(日本,
des/saj/a 愚かな, 馬鹿な
ドイツなど)
des/varm/ig/ar t. 冷やす
diez/o〔楽〕シャープ
desegn/ar t. …の下図を作る,
difam/ar t. 中傷する, 誹謗する
デザインする, 設計する
difer/ar i. 異なる, 違う
deser/o デザート
diferenci/ar t.i. 類別する
desert/ar t.i.(職務などを)放棄する
diferencial/o 微分
deskript/ar t. …を言葉で述べる,
difteri/o〔医〕ジフテリア
記述する
diftong/o〔文〕二重母音
despit/ar i. うるさがる, 苛立つ,
difuz/ar t. 発散させる, 蔓延させる
じれる, 悩む
dig/o 堤, ダム
despot/o 専制君主
digest/ar t. 消化する, 理解する
destin/ar t. …に予定しておく,
dign/a 値打ちのある, 立派な
運命づける
digres/ar i. 本領からそれる, 脱線する
destrukt/ar t. 破壊する, 破棄する,
dik/a 厚い, 太い, 茂った
滅ぼす
dikt/ar t. 口述して書き取らせる
detach/ar t.(軍隊を)派遣する
diktator/o 独裁者, 権威者
detal/o 詳細, 細目
dil = di la
detektiv/o 探偵, 刑事
dilat/ar t. 膨張させる
determin/ar t. 確定する
dilem/o 板ばさみ, ジレンマ
deters/ar t. ぬぐい去る, 洗浄する
dilet/ar t. …に趣味を持つ, 愛好する
detriment/ar t. …に有害である
diligent/a 勤勉な
dev/ar t. …する義務がある,
dilut/ar t. 薄める, 希釈する, 弱める
…しなければならない; -/o 義務
diluvi/o 大洪水
devast/ar t. 荒廃させる
dimension/o 次元
develop/ar t.
diminut/ar t.i. 減らす; 減少する
発達させる,(議論などを)展開する
din/a(紙などが)薄い
deviac/ar t.i.(方向などを)そらせる;
dinam/o 発電機
それる
dinamik/o 力学
deviz/o 紋章, 銘句
dinamit/o ダイナマイト
devoc/o 献身, 傾倒
dinasti/o 王朝
devor/ar t. むさぼり食う, 食い尽くす
dind/o〔鳥〕シチメンチョウ
devot/a 献身的な
dine/ar i. 食事をする
dextr/a 右の
dinosauri/o 恐竜
dezert/o 砂漠; -a ~の
dioptri/o ジオプトリー
dezinenc/o 形式語尾
diplas/ar t. 置き換える, 移動する
dezir/ar t. 願う, 望む, 欲する
diplom/o 卒業証書, 免状
dezol/ar t. 悩ます
diplomac/o 外交
di [prep] …の(所有格)
direcion/o(線の)方向, 方位
di/o 日(24時間)
direkt/ar t. 指図する, 管理する
diabet/o〔医〕糖尿病
diret/a 直接の, 真っ直ぐの
diabl/o 悪魔, 悪人
disenteri/o〔医〕赤痢
diafan/a 透明な
disert/ar i. 論ずる
dish/o 皿
diafragm/o〔医〕横隔膜,〔写〕絞り,〔電
disip/ar t. 浪費する
〕振動板
118
disk/o 円盤, レコード
diskont/ar t. 手形割引する
diskret/a 思慮ある, 慎重な
diskurs/ar i. 講演する, 論述する
diskut/ar t. 吟味する, 討論する
dispepsi/o〔医〕消化不良
dispers/ar t. 散らす, 散乱させる
dispon/ar t. …を自由にする,
欲しいままにする
dispoz/ar t. 配列する
disput/ar i. 論議する, 口論する
dist/ar i. 遠くにある
distil/ar t. 蒸留する
disting/ar t. 見分ける, 区別する
distint/a 別個の,独特な
distrakt/ar t.(心を)紛らす,
注意をそらせる
distribut/ar t. 分配する, 頒布する
distrikt/o 地区, 地方
diten/ar t. 引き止める, 抑留する
ditres/o 苦痛, 苦悩
diven/ar i.t. 由来する, …から出る
diverg/ar i. 分岐する, 逸脱する
divers/a 多様な, 色々の
divid/ar t. 分ける,
分離する,〔数〕割る
divid/end/o〔経〕配当
divin/ar t. 占う, 予知する
divizion/o 師団
divorc/ar i. 離婚する
divulg/ar
t.(秘密を)漏らす,すっぱ抜く
dizastr/o 天災, 災害
Djibuti ジブチ
do [adv] では, 従って
doc/ar t. 教える
docent/o(講演の)講師
dogan/o 税関(業務)
dogmat/o 教義, 教条, 独断
dok/o〔船〕ドック
doktor/o 博士
doktrin/o 教義, 学説
dokument/o 文書, 証拠物件
dolar/o ドル
dolc/a 甘い, 快い, 優しい
dolor/ar i. 痛む, 悩む
dom/o 家屋
domaj/ar t. 損害を与える, 傷つける
domen/o 領地
domestik/a 飼い馴らされた
dominac/ar t. 支配権を持つ,
f.(山などが)そびえる
Dominga Republiko ドミニカ共和国
Dominik/a ドミニカ
domt/ar t. 征服する, 服従させる
don/ar t. 与える, もたらす
donac/ar t. 贈る, プレゼントする
dop [prep] …の後ろに(場所)
dorlot/ar t. 甘やかす, 可愛がる
dorm/ar i.t. 眠る, 眠っている
dorn/o〔植〕とげ
dors/o〔解〕背中,
f.(ナイフ・本などの)背
eden/o エデン
edifik/ar t. 教化する, 啓発する
edikt/ar t. 立法化する
edit/ar t. 出版する
edr/o〔数〕面
eduk/ar t.教育する, 訓練する
efac/ar t. 擦って消す, 削除する
efekt/o 結果, 効果; -/ig/ar
t.(変化などを)もたらす,果たす
efemer/a 一日の命の,
束の間の,はかない
eficient/a 効率のよい
efigi/o(人の)像,肖像
efik/ar i. 有効である, 能率がよい
efik/iv/a 有効な, 有力な
eg/o 自己(を意識した個人),
自分,〔哲〕自我
egal/a 等しい, 同等の
egar/ar t. 置き忘れる
egard/ar t. …に注意を払う,
…を考慮する
Egipti/a エジプト; -/ano ~人
eglefin/o〔魚〕ハドック(タラの一種)
egocentr/a 自己中心の, 利己的な
egotism/o 自己中心癖, 自己本位
egotist/o 自己中心主義者
egret/o*〔鳥〕シロサギ (lat. Egretta)
ejekt/ar t. 追い出す, 噴出する,
射出する
ek [prep] …の中から
ek/flu/ar i. 流れ出る
ek/ir/ar i. 出掛ける, 外出する
ek/o こだま, エコー
ekin/o〔動〕ウニ
eklezi/o 教会(教派としての)
eklips/ar t.(天体を)食する
ekologi/o 生態学, エコロジー
ekonom/o 執事, 家令
ekonomi/o 節約, 効率的使用
ekonomik/o 経済学
ekumenik/a 世界的な, 普遍的な
ekzem/o〔医〕湿疹
E
el(u) [pron] 彼女
elabor/ar 念入りに作る
e.c. (ed ceteri) など
elastik/a 弾力性のある
e(d) [prep] と, そして
elefant/o〔動〕ゾウ
eben/o 黒たん
elegant/a 優雅な, 上品な, しとやかな
ebonit/o エボナイト
elegi/o 悲歌, 哀歌, エレジー
ebri/a 酔っぱらった
elekt/ar t. 選挙する, 選ぶ
ebuli/ar i. 泡が立つ
elektr/o 電気
ecel/ant/a 優秀な, 素敵な
elektrod/o 電極
ecel/ar i. 衆に抜きんでる, 他に勝る
elektrolit/o〔化〕電解質
ecelenc/o 閣下
elektron/o〔理〕電子
ecentrik/a〔機〕偏心した,〔数〕傍心の
elektronik/o 電子工学,
ecept/ar t. 除く,除外する
エレクトロニクス
eces/ar t.i. …の限度を越えている,
element/o 要素, 成分, 〔化〕元素
卓越している
elev/ar t. 上げる, 高める
echek/ar t. …を食い止める, 抑える
elevator/o エレベータ
echop/o(展示会場の)ブース
elf/o 小妖精
ecit/ar t. 刺激する, 興奮させる
elimin/ar t. 除去する, 削除する
eciz/ar t.〔医〕摘出する
elips/o〔数〕長円, 楕円
ed = e(d)
elit/o 精鋭, エリート
“edelweiss"〔植〕エーデルワイス
edem/o〔医〕浮腫
dors/o-salt/o 馬跳び
dosier/o 一件書類
dot/ar t. 持参金を与える
doz/o〔薬〕服用量
drag/ar t. 浚渫する
drak/o 龍
dramat/o ドラマ, 演劇
drap/o〔織〕ラシャ
drapir/ar t. 垂れ布で飾る(被う)
drash/ar t. 打穀する
drastik/a〔医〕激烈な
dres/ar t. 調教する
drift/ar i. 漂流する
dril/o きり, ドリル
drink/ar t. 飲む
drog/o 生薬
drol/a ひょうきんな, おどけた
dromedar/o〔動〕ヒトコブラクダ
dron/ar t. 溺れさせる,
びしょぬれにする
dront/o〔鳥〕ドードー
droser/o〔植〕モウセンゴケ
du 二
dubit/ar i. 疑う
duel/ar i. 決闘する
duet/o〔音〕二重唱(奏)
duk/o 公爵
dukt/ar t. 導く
dum [prep, conj] …の間に(時間)
dum ke [conj] …する間, …するうち
dum/e その間に, 話変わって
dung/o 肥料
duodenum/o〔解〕十二指腸
dup/o 間抜け
duplikat/o 副本, 写し, コピー
dur/ar i. 続く, 継続する
duramen/o(木材の)赤味材,芯材
durst/ar i. 喉が渇く, f. 渇望する
dush/ar t. シャワーを浴びせる
119
elizion/ar t.〔文〕(母音,
子音を)省く
eloquent/a 雄弁な
elu/a 彼女の
elud/ar t. 巧みに避ける, かわす,
逃れる
emaci/ar t. やつれさせる, 弱める
emali/o エナメル, ほうろう
eman/ar i.(光, 熱が)放射する
emancip/ar
t.(子供などを父権などから)解除する,
f.(社会的束縛などから)解放する
embalm/ar
t.(死体に)防腐保蔵処置を施す,長く記
憶に止める
embaras/ar t. 当惑させる,
まごつかせる
embarg/ar
t.(船の出入港を)禁止する,(通商を)禁
ずる
embark/ar t.i. 乗船させる; 乗船する
emblem/o 象徴, 記章
emboli/o〔医〕塞栓
embrac/ar t. 抱きしめる, 取り巻く
embrag/ar t.i. クラッチを入れる
embrion/o 胎児,〔生〕胚
embusk/ar t. 待ち伏せする
emend/ar t. 修正する, 改める
emerit/a 名誉職の, 退職した
emers/ar i.(水中,
暗闇などから)出てくる
emfaz/ar t. 強調する
emigr/ar(他国へ)移住する
eminenc/o〔カ〕猊下(称号)
eminent/a 高位の, 高名な
emis/ar t.(光りなどを)放出する;
(紙幣などを)発行する
emoc/ar i. 感動する
empirik/o〔哲〕経験主義
emplastr/o 絆創膏
employ/ar t.(人を)使用する,
雇用する
empost/o〔建〕迫元(せりもと)
emuls/ar t. 乳化する
emund/ar t.(枝を)切る, 刈り込む
en [prep] …の中に
en/botel/ig/ar t. 瓶詰にする
en/flu/ar. t.i. 流入する, 流れ込む
en/ir/ar t.i. 入る
en/korp/ig/ar t. 編入する, 合体する
en/ter/ig/ar t. 葬る, 埋葬する
en/tot/e 全部で, 大体
en/volv/ar t. 包み込む, 巻き込む
encefal/o〔解〕脳
enciklopedi/o 百科事典
endemi/o 地方病, 風土病
endetal/a 小売の
endogen/a〔医〕内因性の
enemik/o 敵
energi/o エネルギー
energi/oz/a 精力的な
engaj/ar t. 契約する, 保証する
engros/a 卸の
enigmat/o 謎, パズル
enorm/a 巨大な, 莫大な
enoy/ar i. 退屈する, 飽きる
enrejistr/ar 登録する
ensembl/o アンサンブル
ent/o〔哲〕存在, 実体
enterit/o〔医〕腸炎
entern/ar t. 抑留する
entraprez/ar t. 引き受ける, 請け負う,
企てる
entraten/ar t. 保守する, 保持する
entrav/ar t. …に足かせをかける,
束縛する
entren/ar t. 調教する
entuziasm/ar i. 熱心である,
熱中している
entuziasm/o 熱中, 熱狂
enumer/ar t. 数え上げる, 列挙する
enunc/ar t.(理論などを)公表する
envelop/ar t. 包む, 覆う
envidi/ar t. 羨む, ねたむ
enzim/o 酵素
eon/o 永刧, 永世; エオン(10億年)
epidemi/a 流行性の
epifit/o〔植〕着生植物
epiglot/o〔解〕喉頭蓋
epigon/o 子孫
epigraf/o 刻文, 銘文
epigram/o 警句
epik/a 叙事詩的な
epilepsi/o〔医〕癲癇
epilog/o エピローグ
episkop/o〔キ〕司教, 僧正
epistol/o 書簡体作品,〔キ〕使徒書簡
epitaf/o 碑文
epitom/o 梗概
epizod/o エピソード
epok/o 一時期, 時代
epruvet/o 試験管
equacion/o〔数〕方程式
Equador エクアドル
equator/o〔地〕赤道
equi- 等しい, 等…
equilibr/ar i.t. 釣り合っている;
釣り合わせる
equip/ar t. 整備する, 装備する
equiset/o*〔植〕トクサ (lat.
equisetum)
equitat/o 公平, 公正
equival/ar t. …に相当する, 等しい
er/o 紀元, 年代
erc/o 鉱石
erekt/ar t. 直立させる,
立てる;〔医〕勃起させる
erik/o〔植〕ヒース
erizipel/o〔医〕丹毒
ermin/o〔動〕エゾイタチ, ヤマイタチ
ermit/o 隠者, 世捨て人
erod/ar t. 浸食する
eror/ar i. 誤る, 過ちを犯す
erotik/a 性欲をかきたてる,
エロチックな
erste [adv] まず始に,
より以前ではなく
erud/ar t. 博学にする
erupt/ar
i.〔医〕発疹する;(火山灰などが)噴出す
る
es = esas
es/ar i. いる, ある
esam/o(蜜蜂などの)群れ
esay/o 随筆, エッセイ
esbos/ar t. 荒切りする, 荒削りする
esenc/o 本質, 神髄, エキス
esforc/ar i. 努力する, 努める
eshafod/o 足場, 骨組み; 絞首台
eskadr/o 艦隊
eskald/ar t.(熱湯などで)火傷させる
eskaler/o 階段
eskap/ar i. 逃げる, 逃れる
eskarp/a 切り立った, 急勾配の
eskart/ar t. 脇へやる, 片付ける,
無視する
Eskim/o エスキモー人
eskombr/o 屑, がらくた
eskort/o 護衛者, 護送車
eskrok/ar t. ペテンにかける
eskudel/o 浅い小型のボウル
espad/o 刀, 剣
espaler/o
垣根状に平たく仕立てた果樹などの樹木
espel/ar t.(単語を)綴る
esper/ar t. 希望する, 望む
Esperant/o* エスペラント
espin/o〔植〕イバラ
espres/o 急行(列車)
esprit/o 機知, 機転, エスプリ
esquad/o 中隊
est/o 東
establis/ar t. 確立する, 設置する,
制定する
estal/ar t.(商品などを)展示する,
表示する
estamp/ar t. 押印する, 刻印する
estanch/ar t.(血などを)止める
estetik/o 美学
estim/ar t. 尊重する, 重んずる
estomp/ar t. 暈す
Estoni/a エストニア; -/ano ~人
estrad/o 演壇, 教壇
estrib/o 鐙(あぶみ)
esvan/ar i. 卒倒する, 気絶する
etaj/o(建物の)階
etalon/o 基準, 標準
etap/ar i. 休憩する, 立ち止まる
etat/o 計算書, 貸借表
eter/o エーテル(化学その他)
etern/a 永遠の
etik/o 道徳, 倫理
etiket/o ラベル, 荷札
etimologi/o 語源学
etiologi/o〔医〕病因学, 病因
Etiopi/a エチオピア; -/ano ~人
etnologi/o 民族学
etuy/o(平たい)箱, ケース
120
eufoni/o 快い音(調べ)
Europ/a ヨーロッパ; -/ano ~人
ev/ar t.i. …歳である; -/o 年齢
evaku/ar t.(人などを)避難させる,
疎開させる
evalu/ar t.
評価する,〔数〕…の数値を求める
evangeli/o〔キ〕福音書, 新約聖書
event/ar i. 起こる, 生ずる
eventual/a 起こりうる
evident/a 明白な
evier/o(台所の)流し
evikt/ar t.(借家人を)追い立てる,
立ち退かせる
evit/ar t. 避ける, かわす
evolucion/ar i. 進化する, 発展する
exajer/ar t.i. 誇張する, 巨大視する
exakt/a 正確な, 精密な
exalt/ar t.(身分,
地位などを)高める, 昇進させる
examen/ar t. 検査する, 考察する
exantem/o〔医〕発疹
exasper/ar t. 怒らせる, 激化させる
exekut/ar t.(計画などを)実行する,
達成する, 死刑を執行する
exempl/o 模範, 実例; -/e 例えば
exempler/o 一部, 一冊
exerc/ar t. 訓練する, 練習させる
exfoli/ar t.(皮膚などを)剥離させる
exhal/ar
t.(息などを)はき出す,(匂いを)発散さ
せる
exhaust/ar t. 使いつくす, 空にする
exhort/ar t.…に勧告する,
熱心に勧める
exil/ar t.(国外に)追放する,
流刑に処する
exist/ar i. 存在する
exkav/ar t. …に穴を掘る
exkluz/ar t. 締め出す, 排除する
exkomunik/ar t. 破門する
exkori/ar t.(人の)皮膚を擦りむく
exkrement/o 排泄物, 排出物
exkurs/ar i. 遠足する
exkuz/ar (su) 弁解する,詫びる
exogen/a〔医〕外因性の
exorcis/ar t. まじないをする
exotik/a 異国産の, エキゾチックな
expans/ar t.i. 広げる, 膨らませる;
広がる, 膨らむ
expedi/ar t. 発送する
expedicion/o(探検などの)遠征
expekt/ar t. 待望する, 望みをかける
experienc/ar t. 経験する, 体験する
experiment/ar t.i. 実験する
expert/a 熟練した, 老練な
expertiz/ar t. 詳しく調査する,
鑑定する
expiac/ar t.(過ちなどを)償う
expir/ar i. 満期になる, 終了する
explicit/a 明示された, 明白な
explik/ar t. 説明する, 明白にする
explor/ar t. 探検する, 踏査する,
診査する
explot/ar t. 開発する, 活用する
exploz/ar i. 爆発する
exportac/ar t. 輸出する
expoz/ar t.(日光, 風雨,
危険などに)さらす;(フィルムを)露光す
る
expres/ar
t.(感情などを)表出する,(思想などを)
表現する
extaz/ar i. 忘我状態にある,
恍惚状態である
extens/ar
t.(手足などを)伸ばす,広げる,
延長する
exter [prep] …のそとに, …なしに
exter/land/a 外国の
extermin/ar t. 根絶する,絶滅させる
exting/ar t.i.(火, 灯などを)消す;
消える
extors/ar t. 無理強いする, 強要する
extra [adv] 余分に, 特別に
extrakt/ar
t.(歯・栓などを)引き抜く,
引用する;〔化〕抽出する
extraordinar/a 異常な, 変な, 非凡な
extravert/o 外向性の人
extrem/a 極度の, 最高の
exud/ar t.i. 滲出する
ezofag/o〔解〕食道
F
fab/o〔植〕ソラマメ, 豆
fabl/o 寓話
fabrik/ar t. 作る, 制作する,
組み立てる
fabrik/eri/o 工場
fac/ar t. 作る, する, 行う
faci/o 表面, 前面
facil/a 易しい, 容易な
facin/ar t. 魅する, 悩殺する
facion/ar i. 歩哨に立つ; 見張る
fag/o〔植〕ブナノキ
fag/o purpure/a〔植〕ヨーロッパブナ
fagocit/o〔解〕食細胞
fagopiro*〔植〕ソバ (lat. fagopyrum)
fair/o 火
fak/o 部門, 課
faksimil/o 複写,
複製,〔通信〕ファクシミリ
fakt/o 事実, 事
faktor/o 要素, 要因,
ファクター,〔数〕因数
faktori/o 在外商社, 代理店
faktorial/o〔数〕階乗
faktur/o 送り状, 仕切り書
fal/ar i.
落ちる,(雨などが)降る,(霜などが)降
りる
falang/o〔医〕指骨,〔軍〕密集隊形,
方陣
falc/o 留め金, ドアチェック
falch/ar t.(草などを)刈る, f.
掃討する
fald/ar t. 折りたたむ, 折り曲げる
fali/ar t.i. 失敗する; 破産する
Falkland (insuli) フォークランド島
falkon/o〔鳥〕タカ, ハヤブサ
fals/a 間違った, 不正確な, 偽りの
falset/o〔音〕ファルセット, 裏声
falv/a 淡黄褐色の, 枯れ葉色の
fam/o 名誉, 評判
famili/o 家族,〔動・植〕科
familiar/a 通俗の, ありふれた
famin/o 飢饉
fan/ar t.(穀物などを)風選する
fanatik/a 熱狂的な, 狂信的な
fanfar/o ファンファーレ
fanfaron/ar i. 自慢する, 法螺を吹く
fang/o 泥, ぬかるみ
fantastik/a 幻想的な, 想像上の
fantazi/ar t. …を好む,
…のような気がする
fantom/o 幻, 幽霊, f.現実的でないこと
far/o 灯台, f. 道しるべ
faraon/o ファラオ(王)
farb/o ペンキ, 顔料
farin/o 穀粉, 粉
faring/o〔医〕咽頭
farm/ar t. 耕す, 耕作する
farmaci/o 薬学, 調剤法
farmakope/o 薬局方
fars/o〔劇〕道化芝居;〔料理〕詰め物
fasad/o ファサード,(建物の)前面
fashin/o 粗朶, 束柴
fask/o 束
fason/ar t. 形造る, 形成する
fast/ar i. 断食する
fat/o 宿命, 運命
fatig/ar t. 疲れさせる, 弱らせる
fatu/a にやけた, めかしこんだ
fauc/o(動物の)口, のど
fav/o〔医〕白癬
favor/ar t. …に好意を示す, 恵む
faz/o〔天・理〕相・位相
fazan/o〔鳥〕キジ
fazeol/o〔植〕インゲンマメ
fe/o 妖精
febl/a 弱々しい, か弱い
febr/ar i. 熱がある
februar/o 二月
feder/ar t. 連合させる
fek/o 大便
fekund/a 繁殖力のある, 多産の
fel/o(動物の)毛皮
fakultat/o(頭脳的な)能力;(大学の)学 feld/o〔理〕(電)界,(磁)界,〔医〕(
視)野
部
felg/o(車輪の)輪ぶち
fakultativ/a 随意の, 任意の
121
felic/a 幸せな, 幸福な
felt/o フェルト
femin/a 女性の, 雌の
femur/o〔解〕大腿骨
fen/o 干し草, まぐさ
fenacetin/o〔薬〕フェナセチン
fenc/o 囲い, 塀
fend/ar t.(縦に)割る, 裂く
fenestr/o 窓
fenikul/o〔植〕ウイキョウ
fenix/o 不死鳥, フェニックス
fenol/o〔化〕フェノール
fenomen/o 現象
fenomenologi/o〔哲〕現象学
fer/o 鉄
fer/voy/o 鉄道
ferdek/o 甲板, デッキ
feri/o 定期市, 共進会
ferm/a 堅い,
固定した,(価格の)変動のない
ferment/o 酵素
fermentac/ar i. 醗酵する
feroc/a 獰猛な, 凶暴な
fertil/a(土地の)肥えた, 肥沃な
fervor/ar i. 情熱を傾ける
fest/ar i. 休日をとる; 祝う
festin/ar t.i. 御馳走する;
御馳走になる
festuk/o〔植〕ウシノケグサ
fet/o 胎児(妊娠3カ月以後)
fetid/a 臭い, 悪臭を放つ
fetish/o 呪物, 迷信の対象
feud/o 領地, 封土
fi! [interj] ちぇっ, ええい
fiakr/o 馬車
fial/o ガラスの小瓶, バイアル
fianc/ar t. 婚約する
fiask/o 大失敗
fibr/o 線維
fid/ar i. 信ずる, 信頼する
fidel/a 誠実な, 信頼できる, 正確な
Fidji フィージー
fier/a 得意な, 高慢な
fig/o〔植〕イチジク
figur/o 形,姿, 象徴
fikari/o〔植〕ゴマノハグサ(属)
fiktiv/a 架空の, うその
fil/o 糸
filament/o(植物,
神経などの)繊維,(電球の)フィラメント
filament/o 単線維, フィラメント
filantrop/o 博愛主義者, 慈善家
filateli/o 切手収集, 郵趣
filet/o ヒレ肉
filharmoni/o 音楽愛好,
フィルハーモニー
fili/al/o 支店
fili/o 息子または娘; -ul/o 息子; /in/o 娘
filik/o〔植〕シダ類
Filipin/i フィリピン; -/ano ~人
film/o フィルム
filolog/o 文献学者
filologi/o 文献学
filozof/o 哲学者
filozofi/ar i. 哲学的に思索する
filtr/ar t.i. 濾過する
fin/ar t.i. 終える; 終わる
fin/o 終わり, 最後; -/e 最後に, 遂に
financ/o 財政
fing/ar t.
見せ掛ける,(言い訳などを)こしらえる
fingr/o 指
finis/ar t. 終える, 完成する
fink/o〔鳥〕ヒワ, アトリ
Finland/o フィンランド; -/ano ~人
firm/o 商社, 会社
firmament/o 大空
fish/o 魚
fisil/a 裂けやすい, 核分裂性の
fisk/o 国庫
fit/ar i. 適合する, ぴったり合う
fix/a 固定した, 不動の; -/ig/ar t.
固定させる, 取り付ける
fizik/o 物理学
fiziologi/o 生理学
fizionomi/o 人相
flag/o 旗(特に船などの)
flagr/ar i. ゆらゆら燃え上がる, f.
悪名を轟かせる
flak/o 水たまり
flam/o 炎, f. 情熱
flaming/o〔鳥〕ベニヅル
flanel/o フランネル, フラノ
flanj/o(車輪などの)輪ぶち
flank/o 側, 側面
flar/ar t. 嗅ぐ, 嗅ぎつける
flat/ar t. へつらう, お世辞を言う
flatu/ar i. 放屁する
flatulent/a 鼓腸性の, 空疎な
flav/a 黄色い
flech/o 矢;〔建〕尖塔
fleg/ar t. 看護する, 世話する
flegmoz/a 冷淡な
flex/ar t.i. 折る, 曲げる; 折れる,
曲がる
flirt/ar i. はためく, f.いちゃつく
flog/ar t. 激しく打つ, 笞打つ
flok/o(雪,綿などの)薄片
flor/o 花
flor/kaul/o〔植〕カリフラワー
flos/o〔魚〕ひれ
flot/o 艦隊
flotac/ar i. 浮く
flox/o〔植〕クサキョウチクトウ属
flu/ar i. 流れる
flug/ar i. 飛ぶ
fluid/a 流動性の
fluktu/ar i. 波動する, 動揺する
flundr/o〔魚〕カレイ, ヒラメ
fluor/o〔化〕フッ素
fluorec/ar i. 蛍光を発している
flur/o 階段の踊り場
flut/o フルート
fluvi/o(大きな)河
fotosintez/o 光合成
fox/o〔動〕キツネ
foy/o …回
fracion/o〔数〕分数
frag/o〔植〕イチゴ
fragment/o 破片, かけら, 断片
frajil/a こわれやすい, もろい
frak/o 燕尾服, フロックコート
frakas/ar t. 粉々に砕く
fram/o 骨組み,
フレーム,(自動車の)シャシー
framb/o〔植〕キイチゴ
Franc/o フランス人
Franci/a フランス
franj/o 房飾り
frank/o フラン(通貨)
frankolin/o〔鳥〕シャコ
frap/ar t. 叩く, 打つ, f.感銘を与える
frat/o 兄弟または姉妹; -/ul/o 兄弟; /in/o 姉妹
fraud/ar t.i. 詐取する
fraxin/o〔植〕トネリコ
fraz/o 文, 句
fremis/ar i.(こわさなどで)震える,
おののく
fren/o ブレーキ
frenezi/o 逆上, 狂気
frequ/a 度々の, 有りがちな
frequent/ar t. しばしば訪れる
fresh/a 新しい, 新鮮な, 生きのよい
fret/ar t. チャーターする
friand/aj/o ご馳走
fricion/ar t. こする,摩擦する
frigor/o 冷気, 寒気(氷点下)
frip/o 使い古し,
擦り切れたもの(着物など)
fripon/o ならず者, 不埒者
format/o(書籍の)判型,(デザインなどの
frisk/ar i. はねまわる, ふざける,
)体裁
はしゃぐ
formik/o〔昆〕アリ
frist/o 執行猶予, 一時的中止
formik/um/ar i. 群がる, ひしめく
frit/ar t.i. 油で揚げる, フライにする
Formoz/a 台湾
frivol/a 浮ついた, 軽薄な, 馬鹿げた
formul/o 定型文句,
friz/ar
きまり文句,〔数〕公式, 数式
t.i.(髪を)カールさせる;(髪が)カール
formulari/o 書式, 形式, 形態
する
forn/o かまど, 炉, オーブン
frog/o
forsan [adv] 恐らく, 多分
フロッグ(モールなどで作った上着の飾り
fort/a 強い
ボタン)
fort/es/o 力, 強さ
fromaj/o チーズ
fortres/o 要塞
front/o〔解〕前額部; f. 前部
fortun/o 幸運, 運命; -/oz/a 幸運の,
frontier/o 開拓前線, フロンティア
ラッキーな
frost/ar i. 氷が張る, 結氷する,
forum/o フォーラム(広場)
凍てつく
fos/o 穴, 空洞
frot/ar t. こする, 磨く(家具などを)
fosat/o 溝, どぶ
fru/a 早い, 早期の; -/e 早く, 早期に
fosf/o〔化〕燐
frukt/o 果実, 果物
fosforec/ar i. 燐光を発している
frument/o 小麦
fost/o(木などの)柱, 門柱
fruns/ar t. 皺を寄らせる
fot/o〔理〕光
frustr/ar t. 不正に入手する
fotel/o 肘掛け椅子
ftizi/o 肺病
fotogen/a
fug/ar t.i. 逃げる, 避ける
写真うつりのよい;〔医〕光原性の
fuk/o〔植〕シバマタ属の褐藻
fotograf/ar t. 写真に撮る
ful/ar t. 踏み潰す, 踏みつける
fotokopi/ar t.(写真)焼き付けをする
flux/o 満潮(時)
fok/o 焦点
fol/a 気の狂った, 無謀な
foli/o 葉,(紙などの)一枚; -/um/ar
t.(頁を)めくる
folieton/o 新聞の学芸欄
folklor/o 民間伝承, 民俗学
foment/ar t. 温湿布する
fon/o〔理〕音
fond/ar t. 起こす, 創始する,
基礎を据える
fonetik/o 音声学
fonograf/ar
t.(蝋管蓄音機に)録音する
font/o 泉, 源泉, 本源
fonten/o 噴水
fonten/plum/o 万年筆
for [prep] …から離れて
for/a 離れた
for/e 遠く, 遠くで
for/jet/ar t. 投げ捨てる
for/las/ar t.(場所から)去る,
出発する, 放棄する
forc/o〔理〕力
forceps/o〔医〕鉗子
forej/o まぐさ, かいば
forest/o 森林
forest/alaud/o〔鳥〕モリヒバリ
forj/ar t.(鉄を)鍛える, 鍛造する
fork/et/o フォーク
fork/o 熊手
form/o 形, 形態; -/al/a 正式の,
形式の, 格式的な
formac/ar t. 形作る, 造り上げる
formalin/o〔化〕フォルマリン
122
fulgur/ar i. ひらめく,ピカッと光る
fuligin/o すす, 煤煙
fulmin/ar t.i. 爆発音を出す,
爆発する,
雷が鳴る,〔医〕電撃的に発症する
fum/ar t.i. 煙を出す, 煙草を吸う;
燻製にする
funcion/ar i. 機能する, 作用する,
働く
fund/o 底, 下部
fundament/o 基礎, 基本
funel/o 漏斗, じょうご
funer/o 葬式, 葬儀
funest/a 有害な, 悲惨な
fung/o 茸
funikular/a ロープの,ロープによる
fuort/o とりで, 城塞
fur/o 毛皮, 柔らかい毛
furet/o〔動〕フェレット
furgon/o ワゴン車, ヴァン
furi/ar i. 怒り狂う
furnaz/o 炉, かまど, 溶鉱炉
furnel/o こんろ, ストーブ, レンジ
furnis/ar t. 備え付ける,
家具の設備をする
furt/ar t. 盗む
furunkl/o〔医〕せつ, よう
fush/ar t. しくじる, へまをやる
fusil/o 銃, ライフル
futbal/o フットボール
futer/o 裏打ち, 裏張り, 裏地
futur/a 未来の, 将来の; -/o 未来
fuz/ar t.(熱で)溶かす, 融解する
fuz/ebl/o 導火線, ヒューズ
fuze/o ロケット; 導火線, 信管
fyord/o〔地〕フィヨルド
G
gabar/o はしけ
Gabon ガボン
gad/o〔魚〕タラ
gagat/o 黒玉(b・セま)
gain/o 鞘
gaj/o 抵当
gala [adj] お祭の, お祭騒bフ
galant/a 騎士的な
galeri/o 回廊, 画廊
gali/o〔化〕ガリウム
Galli/a ガリア
galon/o〔服〕モール
galop/ar i.(馬が)ギャロップで走る,
疾駆する
galvaniz/ar t. …に直欄d気をかける
galvanometr/o〔電〕検洛v
gam/o 音階
gamb/o 脚, 下肢
Gambi/a ガンビア
gambit/ar t. つまずかせる,
よろけさせる
gambol/ar i. はねまわる; ふざける
gan/ar t. 獲得する, 得る, 儲ける
gans/o〔鳥〕ガチョウ
gant/o(五指に分けた)手袋, グラブ
gap/ar i. 大きな口を開ける(驚愕),
ぽかんと見取れる, 欠伸をする
gar/ar
t.(一時的に)一方通行にする,(列車など
を)待避させる
garanti/ar t. 請け負う, 保証する
garb/o(穀物などの)束
gard/ar t. 見張る, 警戒する
garden/o 庭, 園
gardi/o〔魚〕ローチ(コイ科の魚)
gardini/o〔植〕クチナシ
gargar/ar t. うがいをする,
(口を)うがいで清める
garnis/ar t.(必要な物を)…に備える,
(部屋に)家具を備える
garnitur/o 装飾品
garson/o 給仕, ボーイ, ウェーター
garter/o 靴下留め, ガーター
gas/o 気体, ガス
gast/o 客, 来客
gastronom/o 食通
gauj/ar t. 測定する, 測る
gav/ar t. 無闇に食わせる
gavot/o ガボット(ダンス・曲)
gay/a 陽気な, 楽しげな
gaz/o ガーゼ
gazel/o〔動〕ガゼル
gazolin/o ガソリン
gazon/o 芝・
gebl/o〔建〕破風
geish/o* 芸者
geish/o* 芸者 (jap. geisya)
gek/o*〔動〕ヤモリ(angl. gecko)
gelatin/o ゼラチン
gelt/o チップ
gem/o 宝石
genealogi/o 家系, 血統
gener/al/a 一般の, 包括的な
gener/o 種類,〔吹l属
generacion/o 世代, 同時代の人々
general/o〔軍〕将官, 将軍, 大将
generator/o 箔d機
genez/o 起源, 起こり, 創・
geni/o 天才
genit/ar t.(子を)拵える, 垂させる
genitiv/o〔普l所有格
genitor/o 両親
genr/o〔普l性
gent/o〔古ロ〕氏族, ゲンス
genu/o〔解〕膝
genu/poz/ar i. ひざまず・
geografi/o 地理学
geologi/o 地質学
geometri/o 幾何学
gerani/o〔植〕ゼラニウム
German/o ドイツ人
germani/o〔化〕ゲルマニウム
Germani/a ドイツ
gerundi/o〔普l動名詞
123
gest/ar i. 身振りで話す, 身振りで表す
geta/o* 下駄 (jap. geta)
getr/o ゲートル, 深靴
Ghan/a ガーナ
“ghetto" ゲットー(ユダヤ人街)
gib/o 丸い突起, 凸弯; -/ier/o せむし
gibon/o〔動〕テナガザル
gichet/o(切符売り場の)窓口
gigant/a 巨大な, 厖大な
gild/o 同業組合, ギルト
gilotin/o ギロチン
gimnastik/ar i. 体操する
gimnazi/o 体育館,
室内競技場,(ドイツの)ギムナジウム
ginekologi/o 婦人科
gingk/o*〔植〕イチョウ (jap. ginko)
gips/o〔医〕ギプス;(家の)漆喰
girland/o 花輪, 花冠
gis/ar t. 鋳込む, 鋳造する
gitag/o〔植〕ヤグルマソウ
gitar/o〔音〕ギター
glaci/o 氷; f. アイスクリーム
glacier/o 氷河
glacier/o 氷河
gladiol/o〔植〕グラジオラス
glan/o〔植〕ドングリ,〔解〕亀頭
gland/o〔解〕腺
glas/o グラス, コップ
glat/a 滑らかな, 艶の・る
glaukom/o〔医〕緑内障
glav/o 剣, 刀, f.武力, 軍事力
glez/ar
t.(焼き物に)うわぐすりをかける
glicerin/o〔化〕グリセリン
glikos/o〔化〕葡萄糖
glin/ar t.(落穂などを)拾い集める;
f.(本, 話などから)収集する
glipt/ar t.(宝石に)彫刻する
glit/ar i. 滑る, するする動・
glob/o 球, 球体, 地球
glori/o 栄光, 誉れ
glu/o にかわ, 糊
glugl/ar
i.(水などが)ゴボゴボ翌黷・(人が)の
どをゴロ鳴らす
glut/ar t. のみ下す, 飲み込む, f.
受け入れる, 取り入れる
glute/o(人の)尻
glutin/ar t.i. 貼り付ける; bチつ・
gobi/o〔魚〕タイリクスナモグリ(コイ科
)
goblet/o 脚付きグラス, ゴブレット
golf/o〔地〕湾,〔ス〕ゴルフ
gondol/o
ゴンドラ,(ロープウエイの)ゴンドラ
gonore/o〔医〕淋病
gorge/ar i.(薯ケが)さえずる
gorgol/ar i. 轟音を立てて翌黷・
goril/o〔動〕ゴリラ
got/o〔医〕痛風
Got/o ゴート人
gotik/a〔建〕ゴシック風の
grab/ar t. 彫る, 彫刻する
grac/o 煙b, 薗・
graci/o 優美, 優雅
gracil/a 華奢な, か弱い
grad/o(階段の)段,(温度などの)度,
ランク,(靴などの)サイズ
gradient/o 勾配, 傾斜度
grafik/a 図画の, 図表の
gram/o グラム(単位)
gramatik/o 楓@
gramin/o イネ科の植物, 草
gramofon/o 蓄音機
gran/o 盾ウい堅い固まり(種子など),
粒子(砂, 砂糖など)
granari/o 屋根・,(納屋,
馬屋などの)二階
granat/o〔鉱〕ざb・ホ,
〔宝石〕ガーネット
grand/a 大きい, 偉大な
grandioz/a 壮大な, 崇高な, 堂々とした
granit/o〔鉱〕花崗岩
grant/ar t.(嘆願,
懇願などを人に)承諾する, 許可する,
聞き届ける
gras/o 油脂, 油, グリース
grat/ar t.
引っ掻・(痒いところを)掻・ bキぐる
gratifik/ar t. 授ける, 贈与する,
チップを与える
gratin/o〔料理〕グラタン
gratitud/ar t. …を有り難nvう,
謝意を表す
gratitud/oz/a 感謝に満ちた
gratuit/a 無報酬の, 篤志の
gratul/ar t. 祝う, 祝辞を述べる
grav/a 重い; 重大な, 重要な
gravi/o 砂利, バラス
gravid/a 妊娠している
gravit/ar i. 重力に引かれる
greft/ar i. 接vリする
Grek/o ギリシャ人
Greki/a ギリシャ
grel/ar i. 雹が降る
gremi/o(座っている人の)膝
Grenad/a グレナダ
grenad/o〔植〕ザクロ
Grenland/o グリーンランド
gres/o〔鉱〕砂岩
gret/o 格子, すのこ
gril/ar t. グリルで焼・ 直火で焼・
grili/o〔昆〕コオロギ
grim/ar t. 扮装する, メーキャップする
grimas/ar i. しかめ面をする
grinc/ar i.
歯bオりをする,(ドアなどが)ギーギーい
う
grind/ar t.(臼で)挽・ 磨り潰す
grip/o〔医〕頼エ, インフルエンザ
griz/a 灰色の, 鼠色の
grond/ar
i.(ライオンなどが)吠える,(風などが)
唸る
grop/o(馬などの)尻
gros/a 長大な, f. 嵩張った
grosdekedu/o グロス,12ダース
grosier/a 荒っぽい, 大雑把な
grot/o 洞穴, 岩屋
grotesk/a グロテスク風の,
グロテスクな, 奇怪な
grozel/o〔植〕スグリ
gru/o〔動〕ツル
gruch/o 松葉杖; f. 不具者,
肢体不自由者
grum/o 馬番
grumel/o 粘った液, 粘塊,〔医〕凝血
grun/ar i.(豚が)ブーブーな・
grup/o 群れ, 集団, グループ
Gruzi/a グルジア
guard/o〔軍〕守備隊, 近衛兵隊
guat/ar t. 見張りをする, 監視する
Guatemal/a グアテマラ
Guayan/a ガイアナ
guberni/o(州などの)枢{, 州
gudr/o タール
guid/ar t. 導・ 案内する
Guine/a ギネア
gulyash/o〔料〕グラーシュ
gum/o ゴム
gurt/o 幅の広い帯, バンド
gust/ar t. 味わう
gut/o(水などの)滴
gutaperk/o〔化〕グッタペルカ
gutur/o のど, 咽喉
guvern/ar t. しつける, 支配する
H
ha! [interj] ・・
habil/a 有能な, 能力の・る
habilit/ar
t.(社会復帰のために)教育する,
訓練する
habit/ar t.i. …に住む, 居住する
hach/ar t. …にけばを付ける
Haiti ハイチ
hak/ar t.(斧, なたなどで)ぶち切る
hal/o 集会場, ホール
halbard/o ほこ(鉾)
haliot/o*〔動〕アワビ
halogen/o〔化〕ハロゲン
halon/o 光輪, 円光
halt/ar i. 止まる, 停止する
halter/o 亜鈴
haltik/o〔昆〕トビムシ
halucin/ar i. 穴oを覚える
halux/o〔解〕母趾
hamak/o ハンモック
hamstr/o〔動〕ハムスター
han/o〔動〕ニワトリ; 引き金
hanch/o 腰臀部, ヒップ
handikap/ar t.
…にハンディキャップをつける
hangar/o(車などの)置き場; 格納庫
har/ar/o 頭髪(全体)
har/o(人の)毛, 毛髪
124
hard/a 堅い; 堅牢な; 耐久力の・る
harem/o
ハーレム(イスラムの婦人部屋)
haring/o〔魚〕ニシン
harmoni/ar i. 調和している,
一致している
harmonik/o ハーモニカ
harnes/o 馬具, 装備
harp/o ハープ
harpun/o(捕鯨用の)銛
hashish/o ハシッシュ
hast/ar i. 急ぐ
hau/o 長柄の鍬
haul/ar t. 引っ張る, 牽引する
hav/ar t. 持つ, 持っている
Havay/i ハワイ諸島
hazard/o 偶然, 事故
he! [interj] おや,ま・,おい
Hebre/a ヘブライ(人・語)の,
ユダヤ(人・語)の
heder/o〔植〕キヅタ
hederace/o〔植〕カキドウシ
hef/o 酵母, イースト
heg/o 垣根, 垂ッ垣
hegemoni/o 支配・, 覇・
hektar/o ヘクタール
hektograf/ar t. こんにゃtナで刷る
hektolitr/o ヘクトリットル
Helen/a ギリシャの
heli/o〔化〕ヘリウム
heliant/o〔植〕ヒマワリ
helic/o らせん, スクリュー
helicoid/a らせん形の
helik/o〔動〕カタツムリ
helikopter/o ヘリコプター
heliometr/o 太陽儀
helioskop/o 太陽望遠鏡
heliotrop/o〔植〕ヘリオトロープ
help/ar t. 助ける, 手助けする,
助力する
Helvet/o ヘルベチア人
Helveti/a ヘルベチア
hem/o 家庭
hemiplegi/o〔医〕半身不随, 片麻痺
hemoglobin/o〔翠サ〕ヘモグロビン
hemoptizi/o〔医〕喀血
hemoragi/o〔医〕出血
hemoroid/o〔医〕痔核
hepat/o〔解〕肝臓
hepatit/o〔医〕肝炎
herald/o〔史〕伝令官, 報道者, 使者
herb/o 草
herbari/o〔植〕押し葉標本
herbivor/a 草食性の
herbor/o 薬草
herd/o 炉, 炉床, 火床, 暖炉
hered/ar t.(財産などを)受け継ぐ,
相続する,(遺伝によって)受け継ぐ
herezi/o 異教, 異端
heris/ar t.(毛を)逆立てる
herison/o〔動〕ハリネズミ
hermafrodit/a, -/o 半陰陽(の)
hermetik/a 密封した, 秘密の
herni/o〔医〕ヘルニア
hero/o 英雄
heron/o〔鳥〕アオサギ
herpet/o〔医〕ヘルペス
hers/o まぐわ
heterodox/a 異説の
hexagon/o 六角形
hezit/ar i. ためらう, 躊躇する
hiacint/o〔植〕ヒアシンス;〔鉱〕風信子
鉱
hibern/ar i. 冬眠する
hibrid/a 雑種の, 合いの子の,
ハイブリッドの
hid/o〔化〕水素
hidrant/o 消火栓
hidrat/o 水和物, 水化物
hidrofobi/o〔医〕恐水病
hidrogen/o〔化〕水素
hidrops/o〔医〕水腫
hidroxid/o*〔化〕水酸化物
hien/o〔動〕ハイエナ
hier/e [adv] 昨日
hierarki/o 階級制
hierogrif/o 象形侮・
higien/o 衛吹i学)
hik/e ここに, ここで
himen/o〔解〕処女膜
himn/o 賛美歌
Hindu/o ヒンズー教徒
hip/ar i. しゃっb閧キる
hipermetrop/a 遠視の
hipertrofi/ar t.〔医〕肥大させる
hipnot/ar i. 催眠術にかかっている
hipokondri/o〔医〕心気症
hipokrit/a 偽善の
hipopotam/o〔動〕カバ(河馬)
hipotek/o 担保
hipotez/o 仮定, 仮説
hirund/o〔鳥〕ツバメ
his/ar t. 帆を揚げる
Hispan/o スペイン人
Hispani/a スペイン
histerez/o 履歴現象, ヒステリシス
histeri/o〔医〕ヒステリー
histori/o 歴史, 経歴
ho! [interj] おお,おや
hobi/o 趣味, ホビー
hoboy/o〔楽〕オーボエ
hodi/e 今日
hok/o 鉤, 釣り針, ホック
hola! [interj] おい,もしもし, おや
Holand/o オランダ; -/ano ~人
holoturi/o〔動〕ナマコ
hom/o 人, 人間
homaj/ar t. 敬意を表する, 忠誠を誓う
homard/o〔動〕イセエビ
homeosexual/a 同性(愛)の
homogen/a 同質の, 同種の, 均質な
homolog/a 相似の,
相応する,〔化〕同種の
homonim/a 同音異義の
Honduras ホンジュラス
honest/a 正直な, 誠実な, 本物の
honor/o 名誉, 光栄, 面目
honorari/o 謝礼金
hop! [interj] それっ!
hor/o 時間
horde/o〔植〕オオムギ
horizont/o 水平線, 地平線
horloj/o 時計
hormon/o ホルモン
hornis/o〔昆〕スズメバチ
horor/ar i. 嫌悪を感ずる, ぞっとする,
恐れる
horoskop/o 星占い
hortensi/o〔植〕アジサイ
hospic/o 養育院, 宿坊
hospital/o 病院
host/o(客に対して)主人,
ホスト,〔吹l宿主
hotel/o 旅館, ホテル
hu! [interj] ウッ, キャー, ブーブー
hu/o〔鳥〕フクロウ
huf/o〔動〕ひづめ
hum! [interj] ふーん
human/a 人情の・る, 親切な
humid/a 湿気の・る, 湿った
humil/a(身分が)卑しい, 謙遜な,
質素な
humor/o 機嫌, 気分, ムード
humur/o ユーモア
hund/o〔動〕イヌ
Hungari/a ハンガリア; -/ano ~人
hungr/ar i. 飢える; f. 渇望する,
熱望する
hura! [interj] オオ, フレー
hurd/o ハードル
huton/o* 布団 (jap. huton)
il(u) [pron] 彼
ileon/o〔解〕回腸
ilex/o〔植〕セイヨウヒイラギ
iliterat/a 楓モの, 無学の
ilumin/ar t. 照明をつける, f. 啓狽キる
ilustr/ar t. 挿絵を入れる, 図解する
iluzion/ar i. 穴oが起こる, 迷わされる
imagin/ar t. 想像する, 仮想する
imaginar/a 想像上の,〔数〕虚の
imaj/o 像, 画像; 映像, イメージ
iman/ar i.〔哲〕内在する
imbast/ar t. 仮縫いする
imbecil/a 低能な, 愚鈍な
imens/a 巨大な
imers/ar t. 浸す
imit/ar t. 真似る, 模倣する
imobl/o 不動産
impas/o 袋序H, 行き詰まり
imped/ar t. 妨げる
imper/ar t. 命ずる, 命令する; f.
支配する
imperativ/o〔普l命令法
imperi/o 帝国
impertinent/a 粋モ気な, でしゃばった
impetu/o 暴力, 侵害
implement/o 道具, 用具, 器具
implicit/a 暗に意味された, 暗黙の
implik/ar t. 含蓄する, …の意味を含む
implor/ar t. 懇願する
import/ar i. 重要で・る, 必要で・る
importac/ar t. 輸入する
impost/ar t. 課税する
impotent/a〔医〕性的不能の, f.無力な
impoz/ar t.
賦課する,(義務などを)負わせる,
押し付ける
imprek/ar i.(災いなどを)祈り求める,
呪う
impres/ar t. …に印象づける; 押す,
刻印する
impresion/o 印象派の作品
imprim/ar t. 印刷する
improvizar t. 即興でする
I
impuls/ar t. 推進する, 促す
imput/ar t. …のせいにする, 転嫁する
ibe そこに, そこで
imun/a 免疫性の
ica = ca
inat/a 雛・フ, 天賦の
Id/o イード
inaugur/ar t. …の落錘ョ(秤・ョ,
ide/al/a 理想的な
ide/o 観念, 考え, 思いつき,〔哲〕概念 就任式)を行う
incendi/ar t. …に点火する
ident/a …と全sッbフ
incens/o 香(こう)
ideografi/o 表意侮囑@
incest/ar i. 近親相鰍キる
ideologi/o 観念学, イデオロギー
incident/a 付随して起こる, 偶然の,
idili/o〔詩〕牧歌, 田園詩, f.
二次的な
牧歌的な衰・
incit/ar t. 刺激する, 煽動する
idiom/o(地方, 時代の)固有言語,
indemn/o (法的) 保護, 保障, 免責,
慣用語句
賠償
idiot/a 白痴の
indent/ar〔印〕インデントする
idol/o 偶像, f.人気者
index/o 索引;(時計などの)指針
ig/ar t. …させる
Indi/a インド; -/ano ~人
ignor/ar t. 無視する
indic/o 指示, 表示, しるし
iguan/o〔動〕イグアナ
indiferent/a 無関心な,冷淡な, 中立の
ikter/o〔医〕黄疸
indig/o〔植〕アイ(藍)
iktiologi/o 魚類学
125
indign/ar i. 憤慨する, 怒る
indij/ar t.
…の欠乏状態に・る(必要な物の)
indijen/a 土着の
indik/ar t. 指す,
指示する,(身振りなどで)示す
indikativ/o〔普l直接法
indikator/o 指示器, 指示薬
individu/o 個人, 個体
indolent/a 不精な, 怠惰な
indos/ar t. …に・書きする
indukt/ar t. 引き起こす,
帰納する,〔電〕誘導する
indulg/ar t. …に寛大で・る, 宥す,
大目に見る
induljenc/o 寛大, 大目に見ること
industri/o 産業, 工業
indut/ar t. 被う, 塗る
inert/a 自動力のない, 鈍い
infalibl/a 全l・閧フない, 絶対確実な
infant/o(6歳までの)庶・ 子供
infantri/o 歩兵隊
infekt/ar t.〔医〕…に感染させる
infer/ar t. 推論する
inferior/a 下位の, 劣等な; 粗悪な
infern/o 地獄
infinitezim/a 微盾フ;〔数〕無限盾フ
infinitiv/o〔普l不定形
infirm/a 虚弱な, 優柔不断の
infix/o〔普l挿入辞
infl/ar t.
膨らませる;〔経〕物価を上げる
inflam/ar
t.〔医〕炎症を起こさせる;〔機〕点火する
inflex/ar t.〔普l屈折させる,
語形変化させる
influ/ar t. …に影響を及ぼす, 拷Eする
influenz/o〔医〕インフルエンザ
inform/ar t. 告げる, 通知する
infr/a 最低の, どん底の
infr/e 下方に, 下方で
infuz/ar t. 煎ooす, 浸出させる
ingest/ar
t.(食物・薬などを)摂取する,受け入れ
る
inglob/ar t. 高コ合わせる, 腰aする
ingran/ar t.i. …のギアを入れる
ingredient/o 枢ェ
inguin/o〔解〕鼠径部
inhal/ar t. 吸入する
inher/ar
i.(性質などが)雛・フもので・る
inhib/ar t.(感情, 衝ョなどを)抑える,
抑制する
inici/ar t.(計画などを)始める,
創始する
injekt/ar t. 注入する, 注射する
injeni/ar t.(薄セなどの)才を用いる,
考案する, 工夫する
injenior/o 技師, 技術者
ink/o インク
inkas/ar t.(金などを)集める,
集金する, 徴収する
interpret/ar t. 解釈する, 説明する,
通訳する
interval/o 間隔, 合間, 音程
interviuv/ar t. インタービューする
intestin/o〔解〕腸
intim/a 親密な, 懇意な
inton/ar t. 吟唱する,
…に抑揚をつける
intoxik/ar t. 毒を入れる, 毒殺する
intrig/ar i. 陰謀を企てる
intrik/ar t. もつれさせる,
紛糾させる, 巻き添えにする
introdukt/ar t. 紹介する;
デビューさせる
introvert/o 内向者
intruz/ar t. 押しつける, 汲「る
intuic/ar t. 直観する
intumec/ar i. 膨張する, 膨れ上がる
inund/ar t. 氾濫させる, 水浸しにする
invad/ar t. 侵略する, 殺到する
invalid/a 価値のない, 根拠のない
invent/ar t. 薄セする, 創案する
invers/a 逆の, 反対の
invest/ar t. 叙位・叙勲する, 任命する
invit/ar t. 招待する, 招・
iod/o〔化〕ヨード
ion/o〔物〕イオン
ionik/a イオニア式の
ipsa [adv] …自身
ir/ar i.t. 行・
irac/ar i. 怒る; -/ig/ar t. 怒らせる
iradi/ar t. 照らす, 照射する
irg/a(誰, 何)でも
irg/o 何でも
irg/u 誰でも
irg/ube 何処でも
irga/lok/e 何処かで
irge/kande 何時でも
irid/o〔植〕アヤメ, アイリス
iridi/o〔化〕イリジウム
integr/a(全体の一部として)絶対必要な,
irigac/ar t.(土地に)水を注ぐ,
完全な,〔数〕積分の
潅漑する
integral/o〔数〕積分
iris/o〔解〕紅彩
intelekt/ar
irit/ar t. いらいらさせる,b轤キ
t.(知性によって)理解する
Irland/o アイルランド; -/ano
inteligent/a 理解力の・る, 理性的な,
アイルランド人
利口な
ironi/o 皮肉, ・てこすり, 反語
intenc/ar t.
irori/o* 囲炉・ (jap. irori)
…するつもりで・る,…しようと思う
islam/o イスラム教
intens/a (程度の) 激しい, 挙xの
Island/o アイスランド; -/ano ~人
inter [prep] …の間に, …の間で
istm/o 地・
inter/nacion/a 国際的な
ita その, ・の
inter/parol/ar i. 会話する
Itali/a イタリア; -/ano ~人
interces/ar i. 仲裁する; 中に入る
iter/ar t. 繰り返す
interdikt/ar t. 禁止する; 阻止する
ito = to
interes/ar t. …に興味を起こさせる,
ivor/o 象牙
…に関心を持たせる
Ivora Rivo 象牙海岸
interest/o 利・, 利息
izocel/a〔数〕二等辺の
interfer/ar i. 干渉する
izol/ar t. 孤立させる, 隔離する
interjecion/o〔普l間投詞
izotop/o〔理〕同位元素, 同位体,
intermit/ar i. 断続する, 間欠性で・る
アイソトープ
intern/a 内の, 内部の, 内的な
Izrael/id/o イスラエルの子孫,
interogativ/a〔普l疑問の
ユダヤ人
interogativ/o〔普l疑問詞
inklin/ar t.i. 傾ける,
…したい気にさせる;傾・ …したbネる
inkluz/ar t. 含める, 包含する
inkognit/a お忍びの, 微行の
inkombr/ar t. 邪魔する, 妨げる
inkur/ar(負債・損失を)こうむる
inkurs/ar t. 突然侵入する, 急襲する
inocent/a 罪のない, 無邪気な
inokul/ar t.〔医〕接種する
inquest/ar t. 問い合わせる, 照会する;
審理する; 取り調べる
insekt/o 昆虫
insert/ar t. 差し入れる, 挿入する
insidi/ar t. …に罠をかける
insign/o 記章, バッジ; 看板
insinu/ar t. 信m桙ワせる,
巧みに取り入る
insist/ar i. 主張する, 力説する
insolent/a 横柄な, 傲慢な, 尊大な
inspekt/ar t. 視察する, 調べる
inspir/ar
t.(思想・感情などを)吹き込む,
霊感を与える
instal/ar t. 就任させる, 取り付ける,
設置する
instant/o 即時, 瞬間
instig/ar t. おだてる, けしかける
instil/ar t.
徐々にしみ込ませる,〔医〕点滴注入する
instint/o 本能, 天性
instituc/ar t.(会,
制度などを)設ける, 制定する
institut/o 学会, 研究所
instrucion/o 使用説明書
instrukt/ar t. 教える, 教授する
instrument/o 器具, 器械, 道具
insul/o 島
insult/ar t. 辱める, 侮辱する
126
Izraeli/a イスラエル
J
ja [adv] 既に
jac/ar i. 横たわる
jad/o〔鉱〕硬石
jaguar/o〔動〕アメリカヒョウ,
ジャガー
jak/o スーツ
jaket/o(婦人の)ジャケット, 上着
jaluz/a 嫉妬深い, ねたむ
Jamaik/a ジャマイカ; -/ano ~人
januar/o 一月
Japoni/a 日本; -/ano ~人
jar/o 広口瓶, ジャー
jardinier/o(装飾用の)植木鉢
jargon/ar i.
訳の分からぬ言葉でしゃべる
jasmin/o〔植〕ジャスミン
Jav/a ジャワ; -/ano ~人
je/o〔鳥〕カケス
jele/o ジェリー
jelozi/o 日除け, ブラインド
jem/ar i. 唸る, 呻・ 苦悶する
jemel/o 双子
jen/ar t. 迷惑をかける,邪魔する
jendarm/o 憲兵
jeneroz/a 気前のよい
jenjiv/o〔解〕歯肉
jenjivit/o〔医〕歯肉炎
jenr/o 形式, ジャンル
jentil/a 素晴らしい, 丁寧な,
礼儀正しい
jer/ar t.(事業などを)処理する,
経営する
jerm/o 胚, 胚芽
jerze/o ジャージーセーター
Jesu イエス
jet/ar t. 投げる
jilet/o〔服〕ジレー
jin/o ジン(酒)
jinjer/o〔植〕ショウガ
jir/ar i. 旋回する
jiraf/o〔動〕キリン
jok/ar t.i. 冗談を言う
joke/o(競馬の)騎手
joli/a きれいな, 可愛い
jongl/ar i. 手品を使う, 曲芸をする
Jordan ヨルダン
jorn/o 日, 昼間
jovdi/o 木曜日
joy/ar i. 喜ぶ, 嬉しい
ju/ar t. 楽しむ, 享楽する
jubile/ar t. (25, 50, 75,
100)年祭を祝う
Jud/o ユダヤ人
judici/ar t.〔法〕判決する
judik/ar t.i. 判断を下す, 結論する
judo/o* 柔道 (jap. zyudo)
jugular/o〔解〕頚静・ -/a ~の
jujub/o〔植〕ナツメ
juli/o 七月
jung/ar t. bムきで繋ぐ
jungl/o ジャングル
juni/o 六月
junior/a 年盾フ, 下位の
junk/o〔植〕イグサ
junt/ar t. つなぐ, 合わせる
jup/o スカート
Jupiter/o* 木星
jur/ar t.i. 誓う, 誓いを立てる
juri/o 陪審
jurnal/o 新聞, 雑誌
jus [adv] たった今
just/a 正しい, 適合した
justifik/ar t. 正当化する,弁明する
juvel/o 宝石
kalor/o 熱, 熱さ
kalori/o カロリー(単位)
kalson/o ズボン下, 下履き, ズロース
kalumni/ar t. そしる, 中傷する
kalv/a 禿げた, 禿頭の
kalz/et/o ソックス
kalz/o ストッキング, 長靴下
kam [adv](比較)…よりも
kam/o〔機〕カム
kamarad/o 同僚, 同志, 仲間
kamarili/o 秘密顧問団, 徒党
kambi/ar t.(金, 品物などを)交換する
Kambodj/a カンボジャ; -/ano ~人
Kamchatk/a カムチャツカ
kame/o カメオ(浮彫)
kamel/o〔動〕ラクダ
kameleon/o〔動〕カメレオン
kameli/o〔植〕ツバキ
kamen/o 炉
K
kamer/o カメラ
Kamerun カメルーン
ka(d)〔疑問の助辞〕…か
kamfor/o〔化〕樟脳, 〔医〕カンフル
kab/o〔地〕岬
kamil/o 担架
kaban/o 初ョ, ・ばら屋
kamion/o トラック, 貨物自動車
kabin/o〔航〕キャビン
kamiz/o シャツ, シュミーズ
kabl/o 太索, ケーブル
kamizol/o
kabr/ar i.(動物を)飼養する
キャミソール(婦人用の袖なし腰丈の下着
kad = ka(d)
)
kadavr/o 死体
kamp/ar i. キャンプする, 野営する
kadmi/o〔化〕カドミウム
kampani/ar i. 出陣する,
kadr/o (絵,
作戦行動を取る,
資金募集する
姿見などの)枠,〔軍〕幹部
kan/o〔植〕(アシなどの)茎
kaduk/a〔植〕(葉などの)早落性の;
Kanaan カナンの地
使い古した; はかない
kanab/o〔植〕アサ, タイマ
kafe/o ヒーヒー
kanabin/o〔鳥〕ムネアカヒワ
kafein/o〔化〕カフェイン
Kanad/a カナダ; -/ano ~人
kait/o 凧
kanal/o 運河, 水路
kaj/o 鳥篭
kanape/o ソーファ, 長椅子
kak/ar i. 排便する
kanari/o〔鳥〕カナリヤ
kaka/o ココア
kanceler/o〔英〕大法官
kakofoni/o 不協和音
kancer/o〔医〕癌, 悪性腫瘍
kaktus/o〔植〕サボテン
kande [adv](疑問)いつ, [conj]
kal/o〔医〕胼胝, たこ
…の時
kalandr/ar t. 艶だしローラをかける
kandel/o 蝋燭
kalci/o〔化〕カルシウム
kandi/o 砂糖菓子, キャンデー
kaldier/o ボイラー
kandid/a 率直な, 気取らない
kaldron/o 大鍋
kandidat/o 候補者, 志願者
kalembur/o 言葉遊び
kanel/o 溝, チャンネル
kalendari/o 暦, カレンダー
kanguru/o〔動〕カンガルー
kalesh/o
kanibal/a 食人の; -/o 人食い人種
カラッシュ(幌付の軽二輪馬車)
kankr/o〔動〕カニ
kali/o〔化〕カリウム
kano/o カヌー, 丸太舟
kalibr/o(銃などの)口径
kanon/o 大砲
kalic/o 聖餐杯, 萼
kanson/o 歌, シャンソン, カンツォーネ
kalidoskop/o カレイドスコープ, 万華鏡
kant/ar t. 歌う;(鳥が)さえずる
kaligraf/ar t. 達筆で書・
kantin/o 構内の売店, 酒保
kalik/o〔織〕キャラコ
kanul/o〔医〕カニューレ
kalk/o 石灰,〔化〕金属灰
kanvas/o 帆布, キャンバス
kalkol/o〔医〕石, 結石
kaos/o(天地創造以前の)酷ラ
kalkul/ar t. 計算する, 算定する
kap/o〔解〕頭; かしら,首脳部
kalm/a(海,
kapabl/a 有能な, 能力の・る,
天候などの)穏やかな,静かな,(心,
…する力の・る
気分などの)平静な
kalmar/o〔動〕イカ
127
kapac/a …できる(収容, 保持);
広々とした, 大きい
kapel/o 礼拝堂, 教会堂, チャペル
kapilar/a 毛細管の
kapital/o〔経〕資本, 元手
kapitan/o〔軍〕大尉, 船長
kapitel/o〔建〕柱頭
kapitulac/ar i. 降伏する
kaporal/o 伍長
kapot/o〔軍〕外套
kapr/o〔動〕ヤギ
kapreol/o〔動〕ノロ
kapric/o 気紛れ, 気まま
kaprifoli/o〔植〕スイカズラ
kaprimulg/o〔鳥〕ヨタカ
kapriol/ar i. はねまわる, 戯れる,
ふざける
kapsik/o〔植〕トウガラシ
kapstan/o〔機〕キャプスタン
kapsul/o〔解〕被膜,
嚢,〔薬〕カプセル, 〔機〕雷管
kapt/ar t. 捕まえる, 逮捕する
kaptac/ar t. おびき寄せる, 騙し込む
kapuc/o 頭巾, フード
kar/a 親愛な, かわいい
karaf/o 水差し
karakter/o 特徴, 特質, 性格, 人格,
人柄
karamel/o 焼き砂糖, カラメル,
キャラメル
karasin/o〔魚〕フナ
karat/o(宝石などの単位)カラット
karavan/o(砂漠の)隊商,(ジプシーなど
の)幌馬車
karb/o〔化〕炭素
karbon/o 炭, 石炭
karborund/o カーボランダム(研磨剤)
karbunkl/o〔医〕廱(よう)
karbur/ar t. 炭素と化合させる
karburator/o〔機〕気化器,キャブレター
karcer/o 刑務所, 監獄
karcinom/o〔医〕癌
kard/ar t.(繊維を)起毛する
kardamin/o〔植〕タネツケバナ(属)
kardel/o〔鳥〕ゴシキヒワ
kardon/o〔植〕アザミ
kare/ar t. …なしで済ます
karez/ar t. 愛撫する, 機嫌をとる
karg/ar t. …に荷を積む
kari/ar i. 虫歯が・る
karier/o 経歴, 衰U
karikat/ar t. 漫画風にか・
風刺的に描写する
kariofil/o〔植〕チョウジノキ
karitat/o 博愛, 慈悲心
karmin/o〔化〕カルミン
karn/o 肉, 肉体
karnacion/o 真紅色
karnaval/o 謝肉祭, カーニバル
karnivor/a 肉食の; -/o 肉食獣
karot/o〔植〕ニンジン
karotid/o 頚動・ -a ~の
karp/o〔解〕手根(骨);〔魚〕コイ
karpent/ar t. 大工仕事をする
kart/o 厚紙, カード
kartam/o〔植〕ベニバナ
kartel/o 挑戦状, カルテル
kartilag/o〔解〕軟骨
kartoch/o 弾薬筒, カートリッジ
karton/o 厚紙, ボール紙
kas/o 貴重品・, 金庫
kasac/ar t.(判決などを)破棄する,
無効にする
kashmir/o〔織〕カシミヤ
kask/o 鉄かぶと, ヘルメット
kaskad/o 盾ウい滝, 階段状に連続した滝
kason/o 潜凾, ケーソン
kasrol/o 鍋, ソースパン
kast/o カースト(インドの)
kastan/o クリの実
kastanyet/o カスタネット
kastel/o 城, 館
kastor/o〔動〕ビーバー
kastr/ar t. 去勢する
kat/o〔動〕ネコ
katalog/o 目録, カタログ
Kataluni/a カタロニア; -/ano ~人
katar/o〔医〕カタル
katarakt/o〔医〕白内障
katastrof/o 大災害, 破滅
katedral/o 大聖堂
kategori/o〔論〕範疇, カテゴリー,
部門
katen/o 鎖
kateter/o〔医〕カテーテル
katgut/o〔医〕腸線,カットグート
kation/o〔化〕陽イオン
katis/ar t. …に光沢を与える,
…に栄誉を与える
katod/o〔電〕陰極
katolik/a カトリック教の; -/ism/o
カトリック教; -/o カトリック教徒
kauchuk/a 帥Sムの
kaucion/o 保証, 抵当
kaud/o 尾,(衣類の)もすそ
kaul/o〔植〕キャベツ
kauri/o〔貝〕タカラガイ,コヤスガイ
kauz/o 原因, 根拠
kav/a うつろな, 中空の
kaval/o〔動〕ウマ
kavalier/o 騎士, ナイト
kavalk/ar t.(馬などに)乗る,
乗馬する
kavalri/o 騎兵隊
kavern/o 洞, 洞窟
kaviar/o キャビア
kay/o 波止場, プラットホーム
kayer/o ノートブック, ・面
kaz/o 事例,
場合;〔法〕事件;〔普l格;〔医〕症例
kaze/o クリームチーズ
kazein/o〔化〕カゼイン
kazin/o カジノ
kazual/a 偶箔Iな, 不翌フ
128
ke [conj] …こと
keler/o 地下室, 穴・
kelk/a いb轤ゥの, 僅かな, 盾オばかりの
kemi/o 化学
Keni/a ケニア
keratin/o 角質,ケラチン
kerl/o 奴, 男
kermes/o〔昆〕カイガラムシ
kern/o 核,(果物の)核
kerozen/o〔化〕ケロシン
kest/o パッキングケース, ・
kidnap/ar t. 誘拐する
kik/ar i.(馬などが後方に)蹴る
kili/o キール, 竜骨
kilogram/o キログラム
kilolitr/o キロリットル
kilometr/o キロメートル
kimer/o〔ギ神〕キメラ(頭はライオン,
胴はヤギ, 尾はヘビで火を吐i b)
kimon/o 着物
kin 五
kiosk/o キオスク(駅,
広場などの新聞売店), ・ずまや
kirk/o 教会(建物)
kirurgi/o 外科学
kis/ar t. キスする
klad/o 草稿, 草案
klak/ar i.(手を)叩・ 拍手喝采する,
舌鼓を打つ
klam/ar t. 大声で叫ぶ, 怒鳴る
klap/o(片方定着の)弁,(ポケット,
封筒の)フラップ
klar/a 明るい, 澄んだ, 明確な,
はっきりした
klarinet/o クラリネット
klarion/o クラリオン(楽器)
klas/o 種, 類, 等級, クラス, 学級
klasifik/ar t. 分類する, 等級に分ける
klasik/a 古典主義の, 古典的な
klaudik/ar i. びっこをひ・
klaun/o 道化役者, ピエロ
klauz/o(条約, 法律の)個条
klav/o(ピアノなどの)キー
klavikord/o ハープシコード
klavikul/o〔解〕鎖骨
klef/o 鍵(かaj, キー, f. 秘訣
klem/ar t.(ねbネどを)締める;
(ブレーキなどを)かける
klement/a 温厚な, 寛容な
klepsidr/o 水時計
klerik/o 聖職者
klerk/o 事務員, 行員
klient/o(弁護士などの)依頼人,(商店な
どの)客
klif/o 崖, 絶壁
klik/o〔機〕つめ,歯止め, クリック
klikt/ar i. ガツンと音を立てる
klim/ar t.i. 登る, よsoる
klimat/o 気候
klimatologi/o 気候学
klin/ar t.i. 部分的に重なる,
オーバーラップする
kolin/o 岡
kolizion/ar i. 衝突する, 抵触する
kolm/o 頂上;(屋根の)棟
kolodion/o〔化〕コロジオン
koloid/o コロイド; -/a ~(状)の
kolok/ar t. 投資する
kolomb/o〔鳥〕ハト
kolon/o 円柱;〔解〕結腸
kolonel/o 大佐
koloni/o 植民団, 植民地, 居留地
kolor/o 色
kolubr/o〔動〕コルブラ属のヘビ
Kolumbi/a コロンビア; -/ano ~人
kolumn/o(新聞などの)欄
koluzion/ar i. 共謀する
kolz/o〔植〕ナタネ
kom …の如・ …のように, …として
kom/o コンマ
koma/o〔楽〕コンマ
komand/ar t.〔軍〕指揮する,
号令をかける
komat/o〔医〕昏睡
kombat/ar t.i. 戦う
kombin/ar t. 組み合わせる,
繋m№墲ケる
kombust/ar t.〔化〕燃やす
komedi/o 喜劇, コメディー
komedon/o〔医〕にきび
komenc/ar t.i. 始める; 始まる
komend/ar t. 注浮キる
koment/ar t. 注釈を付ける, 論評する
komerc/ar i. 商売する
komet/o〔天〕彗星
komfort/o 安楽, 慰安
komic/o〔ロ〕民会
komik/a 滑稽な, おどけた
komis/ar t. 委任する, 委託する
komisari/o 代表者, 役員, 幹事
komision/o〔商〕代理, 取次
komitat/o 委員会
komiz/o 店員, 行員
komod/a 便利な, 重宝な
komod/o 整理箪笥
komon/o 地方自治体, コミューン
kompakt/a 目の詰まった, 密集した,
引き締まった
kompan/o 仲間, 相手
kompani/o 会社, 組, 班
kompar/ar t. 比較する
komparativ/o〔普l比較級
kompas/o コンパス
kompat/ar t.i. 哀れむ
kompat/o 哀れみ, 同情
kompens/ar t. 償う, 穴うめする
kompetent/a ・能・る,
資格・能力十分の, 適任の, 所管の
kompil/ar t. 編集する
komplement/o
補足物,〔普l補語,〔吹l補体
kolesterol/o コレステロール
komplet/a 完全な, 完備の
koli/ar t. つみとる; 取り入れる,
komplex/a 複合の, 複雑な
収穫する
komplexion/o〔医〕体質
koliar/o ネックレス; 首輪
komplez/ar i. もてなす, 喜んで応b・
kolik/ar i.〔医〕仙痛がする; -/o 仙痛
klinik/o 診療・ 個人病院, 臨床講義
klink/o(ドアなどの)掛け金
klister/o〔医〕浣腸
klitorid/o〔解〕陰核
kloak/o 下水溝, 下水道,〔解〕排泄孔
klok/o …時
klor/o〔化〕塩素
klorat/o〔化〕塩酸塩
klorofil/o〔植〕葉緑素
kloroform/o〔化〕クロロフォルム
klosh/o 鐘, 鈴, ベル
klostr/o(寺院などの)回廊
klov/o 釘
kloz/ar t. 閉b・
閉める;(穴などを)ふさぐ
klub/o クラブ
kluk/ar
i.(めんどりが)コッコッと鳴・
koagul/ar t.i. 凝固させる;凝固する
koakt/ar t. 汲「る, 無理に…させる
koalis/ar i. 連立する, 連合する
koaltar/o コールタール
kobalt/o〔化〕コバルト
kobay/o〔動〕テンジクネズミ,
モルモット
kocinel/o〔昆〕テントウムシ
kodex/o 法典, 規約, 掟, 符号; 古写本,
薬局方
koeficient/o〔数〕係数,〔理〕率
kofi/o
ボンネット(付け紐を顎の下で結ぶ婦人用
幼児用帽子)
kofr/o 旅行用トランク
koher/ar i.
密着する,(分子が)凝集する
koincid/ar i. 一致する, 符合する,
同時に起こる
koit/ar t. …と性交する
kok/o コークス
koka/o〔植〕コカ
kokain/o〔化〕コカイン
kokard/o 帽章
koket/a しなを作った, 粋な
koklush/o〔医〕百日咳
kokon/o 繭
kokos/o〔植〕ヤシの実
kol/o〔解〕頚部
kol/um/o カラー, 襟
kola/o コーラ
kolateral/a 傍系の
kold/a 冷たい, 寒い, 涼しい
koldkrem/o コールドクリーム
koleg/o 同僚
kolegi/o 専門学校, 単科蜉w
kolekt/ar t. 収集する, 集める
kolektor/o 整頼・
koler/o〔医〕コレラ
129
komplik/ar t. 込み入らせる
kompliment/ar t. 礼儀的挨拶をする,
お世辞を言う
kompliment/ar t. お世辞を言う
komplot/ar t. 共謀する
kompost/ar t. 組版する, 植字する
kompoz/ar t. 組み立てる, 作曲する,
構図する, 合垂キる
kompr/ar t. 買う
kompren/ar t. 分かる, 理解する
kompres/ar t. 圧縮する, 圧搾する
kompromis/ar t. 妥協する, 和解する
kompund/a 複合の,告の
komt/o 伯爵
komun/a 共通の, 共有の, 共同の
komun/ism/o 共産主義
komuni/ar i.〔キ〕聖餐を受ける
komunik/ar i. 伝える, 通信する
komut/ar t. 整翌キる
kon/o 円錐, 円錐形
koncentr/ar t. 濃縮する, 集中する
koncept/ar t. 思い付・ 妊娠する
koncern/ar t. …に関わる,
…に関係が・る
koncert/o コンサート
konces/ar t.
承認する,(自分の敗北を)認める,(特・
などを)与える
koncesion/ar t.i. 特・を与える;
特・を得る
konci/ar t. …を意識する
koncienc/o 良心
koncili/ar t. なだめる, 調停する
konciz/a 簡潔な
kondamn/ar t. 有罪と判決する
kondens/ar t.〔化〕圧縮させる,
凝縮させる,〔電〕蓄電させる
kondensator/o〔電〕コンデンサー
kondicion/ar t. 約定する, 規定する
kondiment/o 香辛料
kondol/ar t. b竄ンを述べる,
哀悼の意を表する
kondomini/ar t. 共同住宅に入る
kondor/o〔鳥〕コンドル
kondukt/ar t. 導・〔理〕伝導する
konduktor/o 車・
kondut/ar i. 振る舞う, 身を処する
kondut/o ふるまい, 態度, 行動
konekt/ar t. つなぐ, 結合する
konfecion/ar t. 既製服を仕立てる
konfer/ar i. 協議する
konfes/ar t. 打ち明ける
konfid/ar t. 信用する, 当てにする,
任せる
konfidenc/ar t. 内密に告げる,
打ち明け話をする
konfirm/ar t.(信念などを)固める,
確認する
konfisk/ar t. 没収する
konfit/ar t. 砂糖漬けにする
konflikt/ar i.
紛争を起こしている,(意見などが)衝突す
る
konform/a 合致した, 符合した
konfront/ar t.
…に直面させる,(法廷で)対決させる
konfund/ar t.(人を)困惑させる,
漉垂ウせる
konfuz/a 当惑した, 見分けの付かない,
支離滅裂の
kongenital/a 先天的の
konglomerat/o〔地〕礫岩
Kongo-land/o コンゴー; -/ano ~人
kongres/ar i. 大会を催す
koni/o bウび
konjed/ar t. …に休暇を与える,
一時解雇する
konjekt/ar t. 推量する, 判読する
konjel/ar t.i. 凍結させる; 凍結する
konjestion/ar t.〔医〕充血させる
konjug/ar t.〔普l(動詞を)変化させる
konjuncion/o〔普l接続詞
konjuntiv/o〔解〕結膜
konjuntur/o 局面, 状況
konk/o 貝殻
konkav/a 凹の
konkluz/ar t. 結論する
konkord/ar i. 一致している,
調和している
konkret/a 固定した, 具体的な
konkub/in/o 妾(めかけ)
konkurenc/ar t.(仕事などで)競争する
konkurs/ar i. 競い合う, 競争する
konoc/ar t. 知り合いで・る,
知っている
konquest/ar t. 征服する, 克服する
konsakr/ar
t.(教会・場所などを)捧献する
konsekrac/ar t. 神聖にする, 清める,
捧げる
konsent/ar i. 同意する, 承諾する
konsequ/ar i. 従う, 結果になる
konserv/ar t. 保曹キる, 保管する
konservatori/o 音楽学校
konsider/ar t. 考翌キる, …と見做す
konsign/ar t.(商品を)委託する
konsil/ar t. 助言する, 忠告する,
相談にのる
konsist/ar i. …から垂阯ァつ (ek);
…に総ンする (en)
konskript/ar t. 徴兵する
konsolac/ar t. 慰め力づける
konsome/o〔料〕コンソメ
konsonant/o〔普l子音
konspir/ar i. 陰謀を企てる
konsput/ar t. 軽蔑する, 嘲笑する
konstant/a 不変の, 不断の, 節操の固い
konstat/ar t. 確立する, 実証する
konstern/ar t. 狼狽させる
konstip/ar t. 便秘させる
konstituc/ar t. 制定する, 設置する
konstitucion/o〔医〕体格, 体質
konstrikt/ar t. 締め付ける
konstrukt/ar t. 組み立てる, 建設する
konsul/o 領事
konsult/ar t. 相談する, 意見をただす
konsum/ar t. 消費する, 消耗する
kont/ar t. 数える, 計算する
kont/o 計算, 勘定
kontagi/ar t. 接触感染させる
kontakt/ar i. 接触を保っている
kontamin/ar t. 汚染する
kontant/a 現金払いの
kontempl/ar t. 熟視する
konten/ar t. 含む, 包含する
kontent/a 満足した, 甘んbス
kontest/ar t. 論議する,
異議をとなえる
kontigu/a 隣接した
kontinenc/ar i. 自制する
kontinent/o 大陸
kontinu/a 連続した, とb黷フない
kontor/o 事務所, カウンター
kontraband/ar t. 密輸入(輸出)する
kontrabas/o コントラバス
kontrafakt/ar t. 偽造する, 模造する
kontrafort/o 逆控え壁
kontrakt/ar
t.〔解〕収縮させる,〔普l縮約する
kontrast/ar i. 対照する, 目立つ
kontrat/ar t.i. 契約する, 協定する
kontravenc/ar
t.i.(法律などに)違反する
kontre [prep] …に対して,
…に向かって, …に反して
kontre/a 反対の
kontre/etik/a 不道徳な, 不品行な
kontre/indik/o〔医〕禁忌
kontre/religi/a 反宗教的な
kontre/revolucion/o 反革命
kontre/soci/a 反社会的な
kontribut/ar t.i. 出資する, 寄付する,
寄稿する, 貢献する
kontric/ar 罪を深i 「る
kontrol/ar t.(窓口などで)検査する,
監督する
kontrovers/ar t. 論争する
kontur/o 輪郭
kontuz/ar t.〔医〕打撲傷を負わせる
konvalec/ar i. 回復している
konven/ar i. 適当する, 似合う
konvencion/ar i. 協約を結ぶ
konvent/o 集会, 会合
konverg/ar i.(一点に)集まる
konvers/ar i. 会話する
konvert/ar t. 改宗させる, 転向させる
konvex/a 凸の
konvink/ar t. 説得する
konvolvul/o〔植〕アサガオ
konvoy/ar t.(軍艦などで)護衛する
konvuls/ar i.〔医〕ひきつけを起こす
konyak/o コニャック
kooper/ar i. 協力する, 協同する
koordin/ar t. 対等にする, 統合する,
調和させる
kopi/ar t. 写し取る, 複写する
kops/o 雑木林; 柴, そだ
kopulac/ar i. 交尾する
130
koqu/ar t. 料理する
koqu/ey/o 台所, 調理室
kor/o 合唱団, コーラス
korali/o〔動〕サンゴ
koram [prep] …の面前で
koran/o コーラン
korb/o 篭, ざる
kord/o 索, 弦, 線, コード
kordi/o〔解〕心臓, f. 心
kordon/o 飾り紐,
リボン,(鐘などの)短い紐
Kore/a 朝鮮; -/ano ~人
korekt/a 正確な, 正しい
korelat/ar i. 相関関係に・る
korent/o〔理〕電・
korespond/ar i. 通信する, 葡ハする;
一致する, 符合する
koridor/o 廊下, 回廊
kork/o コルク
kormoran/o〔動〕ウ
korn/o〔動〕角
kornaj/ar i. 息切れする
korne/o〔解〕角膜
kornic/o〔建〕コーニス, 蛇・
kornik/o〔鳥〕カラス
korod/ar t. 腐食する
koroner/o 検視官
korp/o 身体, 肉体, 本体;〔軍〕兵団
korporacion/o 社団法人, 同業組合
kors/o 遊歩道
korsar/o 海賊
korset/o コルセット
Korsik/a コルシカ
kort/o(宮廷などの)庭,(家の)中庭
kortic/o〔解〕皮質;〔植〕樹皮
korupt/ar t. 汚す, 堕落させる,
改悪する
korv/o〔動〕カラス
kosm/o 宇宙
kosmetik/o 化粧法, 化粧品
kosmopolit/o コスモポリタン; -/a ~の
kost/o〔解〕肋骨
Kostarik/a コスタリカ
kostum/o(国, 階級などに特有の)服装,
衣装
kot/o 時価
kotlet/o カツレツ
koton/o 綿花, 綿
kov/ar t. 卵から孵す, 卵を抱いている
kovr/ar t. 被う, かぶせる
koz/o 事
krab/o〔動〕カニ(蟹)
krak! ガチャン, バーン
krak/ar i.(ギーギー, メリメリ,
バンと)音がする
kramp/o〔医〕痙攣
krampon/o かすがい
kran/o 起重機, クレーン
krani/o〔解〕頭蓋骨
kras/o 垢
krateg/o〔植〕サンザシ
krater/o〔地〕負ホ口
kravat/o ネクタイ
krayon/o 鉛筆, クレヨン
kre/ar t. 創造する, 創作する
krecent/o 三日月
kred/ar t. 信ずる
kredit/ar t. 掛け売りする,
クレジットで売る
krem/o クリーム, f. 最良の部分
kremac/ar t. 火葬にする
krenel/o〔軍〕銃眼
krep/o〔織〕クレープ
krepit/ar i. パチパチいう
krepuskul/o(朝夕の)薄明かり,黄昏
kres/o〔植〕オランダカラシ
kresk/ar i. 崇キする, 垂ヲる, 増大する
kresp/o パンケーキ
krest/o 頂上, 頂き
krestomati/o 模範詩撫W
kret/o 白亜, チョーク
krev/ar t.i. 破裂させる, はbッさせる;
破裂する, はbッる
krevis/ar t.i. ひびを入れる, 割る;
割れる
kri/ar i. 叫ぶ, 泣き叫ぶ
kribl/o 篩い
kriket/o クリケット
krimin/ar i. 罪を犯す
krin/ar/o たてがみ
krip/o まぐさ桶
kripl/a 不具の, 奇形の
kriptograf/ar t. 暗号で書・
krisp/a(髪などの)縮れた
Krist/o キリスト
kristal/o 水晶, f.結晶
kristalin/o〔解〕水晶体
kriteri/o 規準
kritik/ar t. 批評する
kriz/o 危機, 恐慌,〔医〕分利
krizalid/o 蛹
krizantem/o〔植〕キク
kroas/ar i. カーカー鳴・
Kroati/a クロアチア; -/ano ~人
kroch/ar t.(鉤針で)編む
krok/ar t. バリバリ噛む
kroket/o クロケット
krokodil/o〔動〕ナイルワニ
krom/o〔化〕クローム
kromosom/o〔吹l染色体
kron/o 冠, 王冠, f.王・, 王位
kronik/a〔医〕慢性の
kronik/o 年代記, 記録
kronologi/o 年代記
kronometr/o クロノメーター
krop/o〔鳥〕咀嚢, 餌袋
kroz/ar i. 巡航する
kruc/o 十字架
kruc/um/ar t. ・
labor/ar i. 唐, 労唐キる, 勉汲キる
laboratori/o 実験室, 研究室
labr/o〔魚〕ベラ
lac/o(靴などの)紐, レース
lacer/ar
t.(筋肉などをずたずたに)引き裂・(感
情などを)苦しめる
lacert/o〔動〕トカゲ
laciv/a 淫らな, 好色的な,挑箔Iな
lad/o 金属薄板, ブリキ
lag/o 湖
lagun/o 潟
laik/a 草lの, 世蒼Iな
lak/o ワニス, ラッカー
lake/o 従僕(通例仕着せを着る)
lakonik/a 簡潔な
lakrim/o 涙
lakt/o 乳, 牛乳
lakt/o/voy/o 天の川, 銀河
laktos/o 乳糖
lal/ar i. rをlと秤ケする
lam/o 薄片;(ナイフなどの)刃
lama/o ラマ僧
lamantin/o〔動〕マナティー
lash/o〔医〕副木,〔鉄道〕継vレ板
last/a 最後の, 最近の
latani/o〔植〕オニトゲココヤシ
latent/a 潜在的な
later/o〔数〕辺
latex/o 合帥Sム
Latin/a ラテン人の, ラテン語の
latir/o〔植〕スイートピー
latitud/o〔天〕黄緯, 〔地〕緯度
latrin/o 便所
latug/o〔植〕レタス
latun/o〔化〕黄銅, 真鍮
Latv/a ラトビアの; ラトビア人〔語〕
Latvi/a ラトビア
laub/o ・ずまや, 園亭
laud/ar t. 褒める, 讃える
laur/o〔植〕ゲッケイジュ, ローレル
laus/o〔昆〕シラミ
laut/a(音・声の)大きい, 高い
lav/ar t. 洗う, 洗濯する
lava/o 溶岩
lavend/o〔植〕ラベンダ
lax/a 緩んだ,
締まりのない,〔医〕弛緩した
laz/o 輪縄, 投げ縄
lamel/o(骨・組織・細胞などの)薄層,薄
le〔定冠詞〕la
膜
の複数(但し他に複数を示す語のない場合
lament/ar i. 悲嘆に暮れる
にのみ用いる)
lamin/ar t. 圧延する
lecion/o レッスン, 授業, 学課
laminari/o*〔植〕コンブ(昆布)(lat.
lecitin/o レシチン
Laminaria)
led/a 醜い, 見苦しい; 卑劣な
lamp/o ランプ, 灯
lampir/o〔昆〕ホタル
ledr/o なめし皮
lampred/o〔魚〕ヤツメウナギ
leg/o 法律, きまり
lan/o 羊毛
legac/ar t. 遺贈する, 後世に残す
lanc/o 槍
legend/o 伝説
land/o 国土, 国, 地方
legion/o 軍隊, 軍勢
lang/o〔解〕舌
legitim/a 正当の, 合法な
langor/ar i. だれる, 元気がなbネる,
legum/o 野菜
思い悩む
leguminos/o〔植〕マメ科の植物
langust/o〔動〕イセエビ
lejer/a 軽い
lani/o〔鳥〕モズ(科)
lek/ar t. 舐める
lanolin/o ラノリン
lekt/ar t. 読む
lans/ar t.
lektor/o(大学などの)講師
投げ飛ばす;(花火などを)打ち上げる
leming/o〔動〕レミング
lemurian/o〔動〕キツネザル
lantan/o〔化〕ランタン;〔植〕ランタナ(
leng/o〔魚〕タラ科の魚
属)
leni/o 薪, まき
lantern/o 角灯, 街灯, 前照灯
lens/o〔理〕レンズ;〔植〕レンズマメ
lanug/o 産毛
lent/a 遅い
lap/ar t.
lentigin/o 雀斑
舌ですb「・げて飲む(食べる)
lentisk/o〔植〕乳香樹
lapid/o 宝石
leon/o〔動〕ライオン
Lapon/o ラップ人〔語〕; -/a
leondent/o〔植〕タンポポ
ラップ人〔語〕の
leopard/o〔動〕ヒョウ
lard/o ベーコン, ラード
lepidopter/o〔昆〕鱗翅目の昆虫
laric/o〔植〕カラマツ
lepor/o〔動〕ノウサギ
laring/o〔解〕喉頭
lepr/o〔医〕ハンゼン病, レプラ
laringit/o〔医〕喉頭炎
L
lern/ar t. 学習する, 体得する
larj/a 幅の広い, ゆったりした
lesiv/ar t. ・bナ洗う
larv/o〔昆〕幼・
幼虫
la〔定冠詞〕母音で始まる語の前では l'
Lesot/o レソト
las/ar
t.
手放す,
放置する,
放任する,
labi/o〔解〕唇
letr/o 手紙
置き去る
labirint/o 迷路, 迷宮,〔解〕迷路
131
leukemi/o〔医〕白血病
leukocit/o〔解〕白血球
lev/ar t. 上へ挙げる, 立て起こす,
高める
lever/o てこ, レバー
leviatan/o
レビヤタン(巨大な海獣で悪の象徴)
lexik/o 辞書
lez/ar t. 傷つける,(感情,
名誉などを)害する
li [pron] 彼ら, それら
Liban/o レバノン
libelul/o〔昆〕トンボ
liber/a 自由な, 無料の, 暇な
Liberi/a リベリア
Libi/a リビア; -/ano ~人
libr/o 本, 書物, 巻
librac/o〔天〕(月などの)秤動
lice/o リセー(フランスの中学校)
licenc/ar t. 免許を与える, 認可する
Lichtenstein リヒテンスタイン
lid/o ふた,まぶた
lietnant/o 中尉, 尉官
lig/ar t. 結ぶ, 縛る, 同盟させる,
関係づける
ligament/o〔解〕靱帯
ligatur/o〔医〕結紮
lign/o 木材
ligustr/o〔植〕イボタノキ
lik/ar
i.t.(ガスなどが)漏れる,(船などに)浸
水する,漏電する; 漏らす, 浸水する
liken/o〔植〕地衣類
lilac/o〔植〕リラ
lili/o〔植〕ユリ
lim/ar t. やすりをかける
limak/o〔動〕ナメクジ
limand/o〔魚〕カレイ
limf/o〔医〕リンパ
limit/o 境界, 限界, 限度
limon/o〔植〕レモン
limonad/o レモネード
limpid/a(液体・ガラスなどの)澄んだ;
透明な
lin/o〔植〕アマ(亜麻)
linc/o〔動〕オオヤマネコ
linch/ar t. …にリンチを加える
line/o 線, 行, 系統, 列
lineal/o 直線定規
lineament/o 輪郭;〔天〕線形模様
linear/a〔数〕一次の
lingot/o 鋳塊, インゴット
lingu/o 言語
linguistik/o 言語学
liniment/o〔医〕リニメント剤,塗布剤
linj/o 亞麻布, リネン
linon/o ローン(平織り薄地の亜麻布)
lintel/o〔建〕まぐさ(入口・窓などの上
の横木)
liquid/a 液体の, 液状の
liquidac/ar
t.(負債・問題などを)精算する,
解散する
liquor/o リキュール(酒)
lir/o
リラ(古代ギリシャの竪琴),〔天〕琴座
lirik/a 叙情的な, 叙情詩の
list/o 表, 一覧表, リスト, 名簿
lit/o 寝台, ベッド,〔地〕川床
liter/o 侮・ 活字
literatur/o 賦w, 阜」
liti/o〔化〕リチウム
litograf/ar t. 石版で印刷する
litor/o 沿岸地方, 沿岸帯
litr/o リットル(単位)
liut/oリュート(楽器)
liv/ar t.(場所を)去る, 出狽キる
livid/a 青黒い, 鉛色の
livr/ar t.(品物・手紙を)泊翌キる,
届ける
liz/o(酒などの)おり, 粕
lo [pron] それ(前出の浮フ内容をさす)
lobeli/o〔植〕ロベリア,ミゾカクシ
loch/o〔魚〕ドジョウ
locion/ar t. ローションで洗う
logaritm/o〔数〕対数
logik/o 論理学, 論理
loj/ar i.
泊まっている(・る決まった期間)
loji/o〔劇〕・敷,
楽屋,(園丁などの)番初ョ
lok/o 場所, 地方, 地位, 席
lokac/ar
t.(人を)雇う,(物を)賃借する
lokativ/o〔普l所格〔位置格〕
lokl/o(髪の)房, 巻き毛
lokomoc/o 移動; -/ar i. ~する,
動き回る
lokomotiv/o 機関車
lokust/o〔昆〕バッタ, イナゴ
loli/o〔植〕ドクムギ(属)
lombard/o 質屋
lombrik/o〔動〕ミミズ
lonch/o(パンなどの)薄切り, スライス
long/a 長い
longitud/o 経度,〔天〕黄経
lor [prep] …と同時に, …の時に
lor/e そこで,その時
lorn/o 携帯望遠鏡
lot/o 一組, 一山, 一口
lota/o〔魚〕カワミンタイ(タラ科の淡水
魚)
lotri/ar t. bを引・
lotus/o〔植〕ハス(蓮)
loyal/a 忠実な, 忠誠な
lu〔代名詞〕彼, 彼女, それ
lubrifik/ar t. …に油を差す,
…に油を塗る
luci/o〔魚〕カワカマス
lucid/a 明敏な, 明快な
luciol/o〔昆〕伯
ト昆虫,ホタル
132
lud/ar i.
遊ぶ,(ゲーム・スポーツを)行う,
プレイする
lug/ar t. 貸し出す, 賃貸しする
lugr/o〔船〕ラガー
luk/o 天窓
lukan/o〔昆〕クワガタムシ
lukt/ar i. レスリングをする,
取り組み・う; f. 励む, 努力する
lul/ar t. 揺すって寝かしつける,
静める
lum/ar i. 光っている; -/o 光
lumb/o〔解〕腰, 腰部
lumbag/o〔医〕腰痛
lun/o 月
lunatik/a 気違いの
lundi/o 月曜日
lup/o 虫めがね
lupul/o〔植〕ホップ
lur/ar t. おびき寄せる, 誘惑する
lustr/o シャンデリア
lutr/o〔動〕カワウソ
lux/o 贅沢, おごり
luxac/ar t.〔医〕脱臼させる
Luxemburgi/a ルクセンブルグ
luxuri/o 汲「欲望, 切望; 肉欲
M
ma [conj] しかし
Macedoni/a マケドニア; -/ano ~人
macer/ar t.i. ふやけさせる; ふやける
macutak/o*〔植〕マツタケ (jap.
matutake)
Madagaskar マダガスカル
madelen/o マドレーヌ(菓子)
madon/o 聖母マリア, マドンナ
maestr/o 巨・, 大家
magazin/o 倉庫, 大商店;〔軍〕弾倉
magi/ar i. 魔法を使う
magn/a 偉大な, 卓越した
magnet/o 磁石
magnetiz/ar t. 催眠術をかける
magnetofon/o テープレコーダー
magnez/o〔化〕マグネシウム
magnezi/o〔化〕マグネシア
magnoli/o〔植〕モクレン(属)
magr/a 痩せた; 貧弱な
mahagon/o〔植〕マホガニー
maiflor/o〔植〕スズラン
maiz/o〔植〕トウモロコシ
majest/o 威厳, 尊厳
major/a 瑞lの;〔音〕長調の
majoran/o〔植〕マヨナラ
majordom/o 家令, 執事長
majoritat/o 大多数, 過半数
makadam/o マカダム(道路用の砕石)
makaroni/o〔料〕マカロニ
maki/o〔動〕キツネザル
makrel/o〔魚〕サバ
makul/o しみ, 斑点
mal/a 悪い
malad/a 病気の, 病んだ
malari/o〔医〕マラリア
Malay/o マライ人
Malaysi/a マレーシア
maldicens/ar i.t. そしる, 非難する,
悪口を言う
male/ebl/a 柔順な, 温順な
maledik/ar t. 呪う, 罵る, 冒涜する
maleol/o〔解〕b驍ヤし
malgre [prep] …にも拘らず,
…に反して
malic/o 悪意, 敵意
malign/a 悪意・る;〔医〕悪性の
Malt/a マルタ
malt/o 麦芽, モルト
malv/o〔植〕ゼニアオイ(属)
malvaroz/o〔植〕アオイ(葵)
malyot/o 水着; タイツ
mam/o〔解〕乳房
mamifer/o〔動〕哺乳類
mamil/o〔解〕乳頭
Mamon/o 富の邪神
mamushi/o*〔動〕マムシ (jap. mamusi)
mamut/o〔動〕マンモス
manch/o ハンドル, 把手
mandarin/o〔植〕マンダリン
mandat/o 為替
mandel/o〔植〕アーモンド
mandibul/o〔解〕下顎骨
mandjur/o 満州人〔語〕
mandolin/o マンドリン
mandrel/o〔機〕心棒,主軸
mandrin/o(旋盤の)チャック
manej/o 調馬学校
manekin/o マネキン
manet/o ノブ, レバー
mang/o〔果〕マンゴー
mangan/o〔化〕マンガン
mangl/o〔植〕マングローブ(実)
mangust/o〔動〕マングース
mani/o〔医〕躁病, マニア
manier/o やり方, 雷V, …風
manifest/ar t. 表明する, 態度に表す
manik/o 袖
manipul/ar t. 操作する, 扱う
manj/ar t. 食べる; f. 消費する
mank/ar i. 欠けている
manometr/o 圧力計
manot/o 手錠
manovr/ar t.i.〔軍〕機動演習する,
f.(事業などを)処理する
manshet/o 袖口, カフス
mant/o*〔昆〕カマキリ (lat. Mantis)
mantel/o マント,
ケープ,〔建〕マトトルピース
manten/ar t. 維持する, 支える
manu/o〔解〕手
manufaktur/o 手工業工場, 工場
manuskript/o 原稿, 写本
map/o 地図
mar/o 海
mar/hund/o〔動〕アザラシ
mar/latug/o〔植〕ノリ
matric/o〔機〕母型, 鋳型,
mar/leon/o〔動〕アシカ
紙型,マトリックス
mar/lutr/o〔動〕ラッコ
matur/a 熟した, 随nした
mar/urs/o〔動〕オットセイ
Mauric/o モーリシャス
march/ar i. 行進する, 前進する
Mauritani/a モーリタニア
marchand/ar
maxil/o〔解〕上顎骨
t.(値段などを)交渉によって決める,
maxim(e) [adv] 最も
値切る
may/o 五月
mardi/o 火曜日
mayonez/o マヨネーズ
mare/o 潮
mayor/o〔軍〕陸軍渚イ
margarin/o マーガリン
mayuskul/o 大侮・
margrit/o〔植〕ヒナギク
maz/o 棍棒, 棍棒状の標
mariaj/ar t. 結婚させる
mazurk/o マズルカ
marin/ar t. マリネにする
me [pron] 私
marionet/o 操り人形, マリオネット
mech/o 灯心,(蝋燭・ランプの)芯
marjin/o 余白, 欄外, へり, ふち
medali/o メダル
mark/o しるし, 商標
medi/o 環境, 衰・ヘ囲
mark/o* マルク (ger. Mark)
mediac/ar t. 調停する; 仲介する
markez/o 侯爵
median/a〔数〕中央の(中点・中央値)
markot/ar t. 挿し木する
mediat/a 中間の, 間接の
marmelad/o ママレード
medicin/o 医学
marmit/o ポット
medik/o 医師, 内科医
marmor/o 大理石
medikament/o 医薬
marmot/o〔動〕マーモット
medit/ar t.i. 黙想する
marod/ar i.(略奪のために)襲撃する
Mediterane/a, -/o 地中海
Marok/o モロッコ; -/ano ~人
medul/o〔解・植〕髄
maron/o〔植〕クリ(実)
meduz/o〔動〕クラゲ
marquiz/o 庇(ひさし)
megafon/o メガフォン
Mars/o〔天〕火星
megalit/o〔考古〕巨石,巨石遺構
marsh/o 沼, 湿地
mejis/ar t.(皮を)なめす
marshal/o 元帥, 将軍
mekanik/o 力学, 機械学
marsupial/o〔動〕有袋動物
mekanism/o メカニズム, 機構
mart/o 三月
melankoli/o 憂鬱, メランコリー
martel/o 金槌, ハンマー; -/ag/ar
mele/o 乱・ 告・ 雑踏
~で打つ
melk/ar t. 乳を搾る
martir/o 殉教者, 受難者
melodi/o 旋律, メロディー
martr/o〔動〕テン
melodram/o メロドラマ
marvel/o 驚異, 驚嘆すべきこと
melolont/o〔昆〕コフキコガネ
mas/o かたまり
melon/o〔植〕メロン(果実)
masaj/ar t. マッサージする
mem [adv] …さえ,bツに(拠イ)
masakr/ar t. 大虐殺する, 皆殺しにする
membr/o 構粋・ メンバー
mash/o 編み目, メッシュ
membran/o〔解・植〕膜
mashin/o 機械, 機関
memor/ar t. 覚えている
mashinac/ar t. 策謀する
memorand/o 覚書, メモ
masiv/a どっしり重い,
menaj/o 家事, 家・
隙間なklまった, 多量の
mencion/ar t. 言及する,
mask/ar t. 仮面を被せる
取り立てて言う
maskul/a 男性の, 雄の
mendik/ar t. 施しを乞う
masokism/o マゾヒズム
menhir/o〔考古〕立石, メンヒル
mason/ar t. 石・煉瓦積みをする
mening/o〔医〕髄膜
mast/o 帆柱, マスト
menisk/o〔理〕凹凸レンズ;〔解〕半月
mastik/ar t. 噛む, 噛み砕・
menstru/ar i. 月経が・る
mastodont/o〔古吹lマストドン
ment/o 精神, 心
mastr/o 主人, 所有者
menti/ar i. 嘘をつ・
mat/o マット, ござ, むしろ
menton/o〔解〕おとがい
matador/o 搭克m
menu/o メニュー
matematik/o 数学
menuet/o メヌエット
materi/aj/o 物質
menuz/ar i. 指物師フ仕事をする
materi/o 材料, 資料
mercer/o 所ヤ物商売
matid/a 鈍い, 鈍感な,(音の)冴えない
meretrix/o*〔貝〕ハマグリ (lat.
matin/o 朝, 午前
Meretrix)
matir/o 殉教者
meridian/o 子午線
matr/o 母
matrac/o マットレス
133
mole/o 防波堤
milion/o 百万
merit/ar t. …に値する,
molekul/o〔化〕分子
milit/ar i. 戦争する
…を受けるに足りる
molest/ar t. 虐げる
f.(事実・行動などが)作用する
merk/ar
molibd/o〔化〕モリブデン
militarism/o 軍国主義
t.(得点などを)記録する,(心に)止める
molusk/o 軟体動物
milyet/o〔植〕アワ(粟)
; 銘記させる
moment/o〔理〕運動量
mim/ar t. 物真似をする
merk/o-vort/o 標語, 索引語,
Monak/o モナコ; -/ano ~人
キーワード
monak/o 修道僧, 修道者
mimeograf/ar* t. 謄写印刷する
merkat/o 市場
monark/o 君主
mimos/o〔植〕ミモサ
Merkur/o*〔天〕水星
monarki/o 君主制, 君主国家
min/ar t. …の下を掘る, 採掘する
merkurdi/o 水曜日
monat/o(年月の)月
min(e) [adv] より盾ネ・
merkuri/o〔化〕水銀
mond/o 世界, 世間, 界
minac/ar t. おどす, 脅かす
mes/o〔キ〕ミサ
monet/o 硬貨, コイン
mineral/o 鉱物
mesaj/o 音信, 伝言, メッセージ
Mongoli/a モンゴリア
minesterel/o(中世)吟遊楽人
mesi/o〔宗〕メシア
monitor/o モニター
miniatur/o 細密画, 緻密な渚ラ工物
meskin/a 卑屈な
monogam/a 一夫一婦制の
minim(e) [adv] 最も盾ネ・
meson/ar t. ・り入れる, 収納する
monografi/o 専攻論・
minion/a 盾ウbト上品な, 可愛らしい
mestic/a 轟撃フ, 合いの子の
monogram/o モノグラム
ministeri/o 省, 庁
mestier/o 手仕事(大工・石工など)
monokrom/a 単色の, 白黒の
ministr/o 大臣, 長官
met/ar t. 着る
monolog/o〔劇〕独白; 独り言
minor/a 若年の, 未数Nの;〔音〕短調の
metaboli/o 代謝
monopol/o 独占, 専売
minoritat/o 署・ 署粕h
metafizik/o 形而上学, 抽象論
monoton/a 単調な
mint/o〔植〕ハッカ
metafor/o 比喩
monsinior/o
minus マイナス
metafraz/o 直訳, 逐語訳
モンセニョル(高位聖職者に対する敬称)
minuskul/o 助字
metal/o 金属
monstr/o 怪物, 巨物
minut/o(時間・角度の)分
metalurgi/o 冶金学
mont/o 山
miocen/o〔地〕中新世
metamorfos/ar t. 変態させる
montant/o 直立部分,直立材
miop/a〔医〕近視の
metan/o〔化〕メタン
montr/ar t. 示す, 見せる, 指し示す,
miozot/o〔植〕ワスレナグサ
meteor/o 気象
矧 キる
miraj/o 蜃気楼
meteorologi/o 気象学
monument/o 記念建造物
mirakl/o 奇跡
metil/o〔化〕メチール基
mops/o〔動〕チン
miriapod/o〔動〕多足類(ムカデなど)
metilen/o〔化〕メチレン
mor/i 慣行, 風習
mis/kompren/ar t. 誤解する
metod/o 方法, 手段
morb/o 病気
mis/uz/ar t. 誤用する
metodologi/o 方法論, 方法体系
morbil/o〔医〕麻疹, はしか
mision/o 使命, 伝道
metr/o メートル(単位)
mord/ar t. 噛む, 噛み付・
mispel/o〔果〕ビワ
metropol/o 中心都市, 大都市
morfin/o〔化〕モルヒネ
mistel/o 宿り木
Mexiki/a メキシコ; -/ano ~人
morg/e 明日
misteri/o 神秘, 秘法
mez/a 真ん中の, 中間の
mort/ar i. 死ぬ, 死滅する
mistifik/ar t. 煙にま・ ごまかす
mez/o 真ん中, 中央
morter/o 漆喰, モルタル
mistik/a 神秘的な, 謎めいた
mezur/ar t. 計る,測定する
Mortinta Maro 死海
mit/o 神話
mi/cirkl/o 半円
moru/o〔魚〕タラ
mi/lun/o 半月
morus/o〔植〕クワの実
mitokondri/o〔吹l糸粒体,ミトコンドリア
mi/sfer/o 半球
mos/o キャビンボーイ
mitologi/o 神話集
miaul/ar i.(猫が)鳴・
mosk/o 麝香
miel/o 蜂蜜
mitralios/o 機関銃
mielat/o 糖液, 蜜
moskit/o〔昆〕カ
mix/ar t. 高コる
mien/o 顔付, 外見
most/o(醗酵前の)ブドウ液
mizer/ar i. 悲惨な状態に・る
migr/ar i. 遍歴する, 渡り歩・
mot/o 銘, 標語, モットー
mobiliz/ar t. 動員する
mika/o〔鉱〕雲母
motiv/o 動機, 理由,〔美〕モチーフ
mobl/o 家具, 調度
mikolog/o 菌学者
motor/o 原動機, モーター
mod/o 絡s, 好み,〔普l叙法
mikologi/o 菌学
mov/ar t.i. 動かす; 動・
model/o 模型, 原型, モデル
mikr/a 盾ウい
mox/o* もぐさ(艾)(jap. mogusa)
moder/ar t. 節制する, 和らげる
mikrob/o 微枢ィ
moyen/o 方法, 手段, 媒介
modern/a 近代の, 現代の
mikrofon/o マイクロフォン
mozaik/o モザイク
modest/a 慎み深い, しとやかな,
mikron/o ミクロン(単位)
Mozambik モザンビク
ささやかな
mikroskop/o 顕微鏡
mu/ar i. 抜け変わる, 脱皮する
modifik/ar t. 修正する
mil 千
muel/ar t. 挽き臼で挽・
modl/ar t. 塑造する
milan/o〔動〕トビ(鳶)
muev/o〔鳥〕カモメ
modulac/ar t. 調整する,〔電〕変調する
mili/o マイル(単位)
muj/ar
moher/o〔織〕モヘア
miliard/o 十・
i.(風・波・雷・大砲などが)轟・ うなる
mok/ar t. ・ざける, からかう
miliet/o 雑穀
muk/o 粘液
mol/a やわらかい, 柔和な, 優しい
miligram/o ミリグラム
mul/o〔動〕ラバ
molar/a〔解〕臼歯の
mililitr/o ミリリットル
mulat/o(黒人と白人の)轟月・
mold/ar i. 黴だらけになる, 黴びる
milimetr/o ミリメートル
134
muld/ar t. 鋳造する, かたどる
mulier/o 瑞l女子
mult/a 多い, 大した, ひどい
multiplik/ar t.〔数〕掛ける
mume/o*〔植〕ウメ(梅)(lat. Prunus
mume)
mumi/o ミイラ
mung/ar (su) 鼻をかむ
municip/o 自治体
munt/ar t. はめこむ, 組み立てる,
マウントする
mur/o 壁
murmur/ar i. 呟・ ぶつぶつ言う,
ざわめ・
mus/o〔動〕ハツカネズミ
mush/o〔昆〕ハエ
musk/o〔植〕コケ
muskat/o マスカット(ブドウ)
muskul/o〔解〕筋肉
muslin/o〔織〕モスリン
muson/o モンスーン, 季節風
must/ar i.
…ねばならない(絶対的必要性の・る場合
)
mustard/o 芥子
mut/a ・の, 無音の
muton/o〔動〕ヒツジ
mutual/a 相互扶助の, 共済の
muze/o 博物館, 美術館
muzel/o(動物の)鼻面
muzel-flor/o〔植〕キンギョソウ
muzik/ar i. 演奏する; -/o 音楽
myel/o〔解〕脊髄
N
nab/o〔機〕(車の)こしき, ハブ
nabet/o〔植〕アブラナ, ナタネ
nacion/o 国民(全体), 民族
naft/o〔化〕ナフサ
naftalin/o〔化〕ナフタリン
naiv/a 素直な, 素朴な, 無邪気な
naktigal/o〔鳥〕ナイチンゲール
nam [conj] 何となれば, 何故ならば
Namibi/a ナミビア
nan/o 署l
nap/o〔植〕カブラ
napalm/o〔化〕ナパーム(爆弾)
narac/ar t. 述べる, 物語る, 話す
narcis/o〔植〕スイセン
narkot/ar i. 麻酔状態に・る
nask/ar i. 垂ワれる
nat/ar i. 泳ぐ, 浮かぶ
natr/o〔化〕ナトリウム
natur/o 自然, 自然界, 自然力, 天性
naufraj/ar i. 難破する
Nauru ナウル
nauze/ar i. 吐き気を催す
nav/o 船舶, 船;〔建〕ネブ(身廊)
navig/ar t.i. 航行する
naz/o〔解〕鼻
ne [adv] …でない,…しない
ne/ag/o 不活動, 不活性
ne/atent/oz/a, -/em/a 不注意な
ne/cert/a 不確実な
ne/chanj/ebl/a 掛け替えのない
ne/depend/o 独立
ne/dic/ebl/a 言いようのない
ne/diret/a 回り道の, 歪んだ,
〔普l間接の
ne/dorm/ad/o 不眠
ne/dub/ebl/a 疑う余地のない
ne/eror/iv/a 絶対確実な
ne/evit/ebl/a 不可避の
ne/expekt/at/a 意外な
ne/facil/a 容易でない
ne/kompren/ebl/a 不可解な
ne/kontent/a 不満な
ne/kred/ebl/a 信b轤黷ネい
ne/mort/iv/a 不死の, 不滅の
ne/norm/al/a 異常な, 変則の
ne/oportun/a 不便な, 不都合な
ne/ordinar/a 臨時の, 異常な
ne/organik/a 無機の
ne/pacient/a 短気な, せっかちな
ne/perfekt/a 不完全な, 未完垂フ
ne/polit/a 不作法な, 失礼な
ne/posibl/a 不可能な
ne/pur/a 不潔な
ne/san/ig/ebl/a 不治の
ne/suces/o 不酔・
ne/toler/ant/a 耐えられない
ne/tranquil/a 心配な, 不穏な
net/a 整然とした, 汚れのない, 正味の
neutr/a 中立の, 中性の
nev/o 甥または姪; -/ul/o 甥; -/in/o
姪
nevralgi/o〔医〕神経痛
nevrasteni/o〔医〕神経衰弱
nevros/o〔医〕神経症, ノイローゼ
ni [pron] 我々
Nigeri/a ナイジェリア
nigr/a 黒い
Nigra Maro 黒海
nihil/o 無, 不総ン
Nijer ニジェール
Nikaragu/a ニカラガ
nikel/o〔化〕ニッケル
nikotin/o〔化〕ニコチン
niktalop/a〔医〕夜盲症の
niktereut/o*〔動〕タヌキ (lat.
Nyctereutes)
nilgav/o〔動〕ニルガイ,ウマカモシカ
nilon/o ナイロン
nimb/o 後光
nimf/o〔ギ神〕ニンフ,〔解〕初A唇
nitr/o〔化〕窒素
niv/ar i. 雪が降る
nivel/o 水平面, 水準
niveol/o〔植〕ユキワリソウ
no [interj] いいえ, 否
nobel/a 高貴な
nobl/a 高潔な, 気高い, 気品の・る
noc/ar t. 害を与える
noc/iv/a 有害な
ne/transit/iv/a〔普l自動(詞)の
noch/o ノッチ,V字型切り込み, 刻み目
ne/util/a 不用の, 無駄な
nocion/o〔哲〕知識, 概念
ne/vid/ebl/a 不可視の
nod/o 結び目, 節目
ne/yust/a 非合法な, 不公平な
nokt/ar i. 夜で・る
nebul/ar i. 磨k靄〕がかかっている
nokt/o 夜
nebul/o ・ 靄
noktu/o〔鳥〕フクロウ
neces/a 必要な, 必然の
nokturn/o〔楽〕夜想曲, ノクターン
Nederland/o オランダ; -/ano ~人
nom/ar t. 名付ける, …と呼ぶ
nefrit/o〔医〕腎炎
nom/o 名, 名称
neg/ar t. 否定する
nomad/o 遊牧民
negativ/a 消極的な,〔電・化〕陰の,
nombr/o 数
〔数〕負の
nomenklatur/o 分類命名法
neglij/ar t. なおざりにする, 無視する
nomin/ar t. 指名する
neglije/o ネグリジェ
nominativ/o〔普l主格
negoci/ar t. 協定する, 取り決める;
non 九
切り抜ける
nord/o 北
negr/a 黒人の, ニグロの
norm/o 規準, 標準, 規格
nek.. nek.. ..でも..でもない
Norvegi/a ノルウェー; -/ano ~人
nekrolog/o 死亡記事
nostalgi/o 郷愁, ノスタルジア
nekros/o〔医〕壊死
not/ar t. ノートする, メモを取る; -/o
nenufar/o〔植〕スイレン
覚書, 手記;〔楽〕音符
neofit/o 新改宗者, 修練士, 初心者
notari/o〔法〕公証人
neologism/o 新語法, 新語義, 新語
notic/o 略述, 略伝, 短評
neon/o〔化〕ネオン
notifik/ar t.(正式に)通知する,
Nepal ネパール
公告する
nepot/o 孫
notor/a 有名な, よrmられた
nepotism/o 縁者びいき
nov/a 新しい, 別の, 近世の
Neptun/o〔天〕海王星
Nov-Zeland/o ニュージーランド
nerv/o〔解〕神経
Nova Guine/a ニューギニア
nervatur/o〔植〕葉・〔昆〕翅・
novel/o(短編)署・
nest/o 巣, ねぐら
135
obus/o 榴弾
ocean/o 大洋, f. 大量
Oceani/a オセアニア
oci/ar i.
暇で・る,(機械などが)遊んでいる,
仕事がない
ocid/ar t. 殺害する
ocil/ar i.(振り子のように)振動する,
nud/a 裸の, むき出しの
往復する
nudl/o ヌードル
ocit/ar i. 欠伸をする
nugat/o〔菓〕ヌガー
od = o(d)
nuk/o〔解〕項, 首筋
odi/ar t. 憎む, ひどl凾、
nukle/o〔・ 理〕核
odor/ar i. 匂う, かおる; -/o 匂い
nuklear/a 核の,原子核の
ofens/ar t. 感情を害する
nul/a 無の, 無い
ofertori/o 義捐金
nul/o 何も…しない
ofic/o 事務, 職務, 役目; -/al/a
nul/temp/e 決して…しない
職務上の, 公式の
nul/u 誰も…しない
ofici/ar i.〔宗〕司祭する, 式を行う
numer/o 番号,(雑誌などの)号
oficir/o〔軍〕士官,〔海〕上級船員
numerator/o〔数〕分子
ofr/ar t. 提供する,(神に)捧げる
nun [adv] いま, その時, さて
oft/e たびたび; -/a たびたびの
nur [adv] ただ,…だけ, …しかない; oftalmologi/o 眼科学
/a ただ一つの
ogl/ar t. 色目を使う
nutr/ar t. 養う, 飼う, f. 支える; ogr/o 鬼
/iv/o 栄養物, 食料
ok 八
okazion/o 時, 場合, 機会
okr/o 黄土
O
oktav/o〔音〕オクターブ
oktobr/o 十月
o(d) [conj] 或いは,又は
oktogon/o 八角形
o(d)..o(d).. ..か..か
okul/o〔解〕目; -/al/o 眼鏡
oazis/o オアシス
okult/a 神秘な, 超自然的な
obcen/a 猥褻な
okup/ar t. 占めている, 占有している
obedi/ar t. …に従う, 服従する
ol(u) [pron] それ
obez/a 肥満した
old/a 老いた, 年とった
objecion/ar t. …に不服で・る,
ole/o 油
反感を持つ
olim [adv] 以前に, かつて
objekt/o 物体, 事物, 対象
olimpiad/o オリンピア期(4年の期間)
oblat/o 封緘糊
oliv/o〔植〕オリーブ(実)
oble/o ウエハース
Oman オーマン
oblig/ar t. …に汲「る,
ombr/o 影
余儀なacさせる
omis/ar t. …し落とす, …するのを怠る
obligacion/o 負債証書, 社債
omlet/o オムレツ
obliqu/a
omn/a すべての,・らゆる
斜めの,〔数〕鋭角の,〔解〕斜…
omn/i 皆(人)
obliter/ar t.(侮噤E印などを)消す,
omn/o 皆(物)
忘却させる
omn/u 各人が皆, 誰でも
oblivi/ar t. 忘れる
omnibus/o 乗合馬車
oblong/a 長方形の, 横長の
on(u) [pron] 人, 人びと, 世間の人
obsed/ar t.(人・心に)取り付・
onani/ar i. 自慰する
魔がさす
ond/o 波
observ/ar t. 見守る, 観察する,
onkl/o 叔父または叔母; -/ul/o 叔父; 観測する, 傍聴する
/in/o
叔母
observatori/o 天舞・ 気象台
onomatope/o
擬声(語)
obskur/a 暗がりの, f. どんよりした,
onyon/o〔植〕タマネギ
おぼろげな
opak/a 不透明の
obsolet/a 陳腐な
opal/o〔鉱〕オパール
obstakl/o 障害物, 支障
oper/o オペラ
obstin/ar i. 居薰 」る
operac/ar t. 手術する, 作戦する,
obstrukt/ar t.(道などを)塞ぐ,
演算する, 操作する
妨げる, 邪魔する
opiat/o〔医〕アヘン薬
obten/ar t. 手に入れる, 獲得する
opinion/ar t. …の意見で・る,
obtuz/a(刃・角などの)鈍い,
意見を述べる; -/o 意見
尖っていない
novembr/o 十一月
novic/o 新人
nu [inerj] さ・,さて,いざ
nuanc/o ニュアンス
nub/o 雲, f. 陰
nuc/o〔植〕クルミ(実); f. 核果
136
opium/o〔化〕アヘン
oport/ar i. 必要で・る,
求められている
oportun/a 便利な, 好都合な
opoz/ar t. …に反対する, 逆らう
opres/ar t. 圧迫する, 抑圧する,
虐げる
optik/o 光学
optimism/o 楽天主義
or [conj] さて,しかしながら,
それはそうと
or/o〔化〕金
Ora Riv/o 黄金海岸
orakl/o 神の言葉, 神託
orangutan/o〔動〕オランウータン
oranj/o〔植〕オレンジ(果実)
orator/o 演説者, 雄弁家
orbit/o〔天〕(天体の)軌道,〔医〕眼窩
ordin/ar t. 整える, 整理する,
配列する
ordinar/a 普通の, いつもの,
・りふれた
orel/o〔解〕ィ
orelion/o おたふbゥぜ
orfan/o 孤児
organ/o 装置, 機関, 機関紙,〔解〕器官
organik/a 有機の
organism/o 髄フ, 有機体
orgen/o パイプオルガン
orgi/o お祭騒・ 乱交パーティー
orient/o 東洋
origin/o 垂ワれ, 起源, 出所
orkestr/o オーケストラ
orkide/o〔植〕ラン
orl/ar t. 縁取りする
orn/ar t. 飾る
ornament/o 装飾, 飾り
ornitologi/o 鳥(類)学
ort/a 直角の
ortodox/a 正統の
ortogon/o 直交; -/a ~の
ortografi/o 正書法, 正字法
ortopedi/o 整形外科
osmos/o〔理〕浸透
ost/o〔解〕骨
ostent/ar t.i.見せびらかす
ostr/o〔貝〕カキ
ov/o 卵
oval/a 長円形の, 卵型の; -/o 長円形,
卵型
ovari/o〔解〕卵巣
ovoid/o 卵形体
ovul/o〔植・解〕胚珠, 卵子, 卵細胞
oxal/o〔植〕スイバ
oxalik/a〔化〕蓚酸の
oxid/o〔化〕酸化物
oxigen/o〔化〕酸素
ozier/o〔植〕キヌヤナギ
ozon/o〔化〕オゾン
P
pasabl/a まずまずの, 無難な
pasaj/ar
i.(船などで)旅行する,(船などに)乗っ
ている
paser/o〔鳥〕スズメ
pasion/o 情熱, 情欲
pasiv/a
受動的な,〔普l受動の,〔経〕負債の
pask/o 復活祭, イースター
pasport/o 旅券, パスポート
para/lum/o(ランプの)シェード;(窓の)
past/o ペースト,(パンなどの)崇n
ブラインド
pastel/o パステル
para/pluv/o 雨よけ, 雨傘
pastet/o パイ
para/sun/o 日除け, 日傘, パラソル
pasteuris/ar t. 低温殺菌する
parabol/o たとえ話, 比喩,〔数〕放物線
pastor/o 聖職者, 司祭
parad/ar i. 分列行進する,
pastorパレードする
burs/o〔植〕ナズナ,ペンペングサ
paradiz/o 天国, パラダイス
pastur/ar t.i.
paradox/o 逆説, パラドックス
放牧する;(牛などが)草を食む
parafin/o〔化〕パラフィン
patat/o〔植〕サツマイモ
parafraz/ar
patel/o〔解〕膝蓋骨
t.〔普l分かりやすlセい換える,
patent/o 特許
パラフレーズする
patogen/a〔医〕病因の
paragraf/o〔普l節, 段落, パラグラフ
patologi/o 病理学
Paraguay パラグアイ
patos/o〔芸〕パトス
paralax/o〔天・光〕視差
patr/o 父または母; -/ul/o 父; -/in/o;
paralel/a 平行の, 並列の
母
paraliz/ar t. 麻痺させる
palet/o(オールの)水かき,(水車の)羽
patri/o 母国
parametr/o〔数〕助変数,
根
patriot/o 愛国者
パラメーター,〔統〕母数, 要素
pali/o 藁, 麦藁, f.籾殻
patroli/ar i. 巡察する,
parazit/a 寄嵩Iな
paliat/ar
パトロールする
parcel/o 分割, 一筆
t.(痛みなどを)和らげる,酌量する
patron/o 後見者, 後援者
pardon/ar t.(人・罪などを)許す
palis/o 杭, 支柱
pauz/ar i. 休む, 休止する, 停止する
parent/a 同iニ族の, 近親の, 関係・る
palisandr/o〔植〕シタン
pav/o 舗装石, 敷石
parentez/o 括弧, 挿入句
palm/o〔植〕ヤシ, シュロ; 手・
pavilion/o 大テント, パビリオン
parfum/o 芳香, 香料
palp/ar t. 触れてみる
pavon/o〔鳥〕クジャク
pari/ar t. 賭ける
palpebr/o〔解〕眼瞼
pavor/ar i. 恐れる, 心配する, 気撃、
pariet/o 壁,(瓶などの)内壁
palpit/ar i.
paz/ar i. 歩調を取る, 闊歩する
park/ar* t. 駐車させる (ang. park)
心悸亢進する,(心臓が)どきどきする
paz/o 歩調, ペース
park/o 公園, 広場
paltot/o 外套
pec/o 一片,(砂糖, 牛肉などの)一塊
parlament/o 議会, 国会
palumb/o〔鳥〕モリバト
parodi/ar t. もb・ パロディー化する
pamflet/o(攻撃的)渚緖q
pech/o〔化〕ピッチ(タール・石油などを
parol/ar i. 話す, 語る
pan/o パン
蒸留して残る黒褐色の物質)
parom/o 渡し船, 連絡船, フェリー
panace/o 万能薬
ped/o〔解〕足,(動物の)脚,(詩の)脚
parotid/o〔解〕耳下腺
Panam/a パナマ
pedagogi/o 教育学
parquet/o 寄せ木細工
panch/o(動物の)・
pedant/o 学者ぶる人
part/o 部分, 一部, 分け前
pane/ar i.〔海〕停船する, f. 故障する
peg/o〔鳥〕キツツキ
panel/o パネル, 計器板, 掲示板
peizaj/o 風景
partener/o(ダンス・スポーツなどの)パ
panik/a 恐慌の
pejorativ/a 軽蔑的な
ートナー
panikul/o〔植〕キビ
pek/ar i. 罪を犯す(宗教的・道徳的)
parter/o〔劇〕平土間
pankreat/o〔解〕膵臓
panoram/o パノラマ
pekt/ar t.(髪を)梳かす, bオけずる
parti/o(娯楽・スポーツなどの)パーティ
pans/ar t. 傷の手当てをする
pektor/o〔解〕胸部
ー
panse/o 〔植〕パンジー
pekuni/o 金銭, 現金
particip/o〔普l分詞
pantalon/o ズボン
pel/o〔解〕皮膚
partikul/o〔普l助辞,〔理〕粒子
panter/o〔動〕ヒョウ
pelikan/o〔鳥〕ペリカン
partikular/a 特別の, 特殊の, 独特の
pantofl/o スリッパ
pelis/o 婦人用マント
partis/o 嵩}, 党派
pantograf/o 伸縮写図器, パンタグラフ
peloton/o 書・
partizan/o 徒党, 一味の者, パルチザン
pantomim/o パントマイム
pelv/o〔解〕骨盤
parto/pren/ar t. 参加する, 加担する
pap/o〔カ〕教皇, 法王
pen/ar i. 骨折って…する, 労をとる
partur/ar t.(子供を)もうける,f.
papagay/o〔鳥〕オウム
penach/o(兜の)羽飾り, 前立て
産出する, 造り出す
papaver/o〔植〕ケシ
pend/ar t.i. ぶら下げる; ぶら下がる
pas/ar i.t. 通行する, 通過する,
paper/o 紙
pendul/o 振り子
経過する; 通す, 通過させる
papil/o〔解〕乳頭, 〔植〕突起
pac/ar i. 平和で・る; -/o 平和
pachink/o* パチンコ (jap. patinko)
pacient/a 忍耐汲「, 気長な
Pacifik/a, -/o 太平洋
pad/o 詰め物; パッド
padel/o フライパン
padlok/o 南京錠
paf/ar t.i. 射撃する
pag/ar t. 支払う
pagan/a 異教徒の
pagin/o ページ
pagod/o 仏塔, パゴダ
paj/o 署ゥ,〔カード〕ジャック
pak/et/o 助・
pak/o 包み, 助・
paketbot/o 郵便船
Pakistan パキスタン
pakt/ar i. 契約を結ぶ
pal/a 青白い, 青ざめた, 蒼白な,
色褪せた
palac/o 宮殿, 大邸宅
paladi/o 守護神
palat/o〔解〕口蓋
Palestin/a パレスチナ
papilion/o〔昆〕チョウ
papir/o〔植〕パピルス, パピルス紙
papl/o パン粥;(紙を造る)パルプ
paprik/o トウガラシ
Papua-Novguine/a パプアニューギニア
par/a〔数〕等しい, 対等の
par/o 対, カップル
para/fal/o パラシュート
137
penetr/ar t.i. しみ込ませる; しみ込む
penicilin/o ペニシリン
peninsul/o 半島
penis/o〔解〕陰茎
pens/ar t.i. 考える
pension/ar t. 年金を与える, 下宿する
pent/o(下降)斜面, スロープ
peoni/o〔植〕ボタン
pepsin/o〔化〕ペプシン
pepton/o〔化〕ペプトン
per [prep] …を介して, …で,
…を使って
percept/ar t. 知覚する, 認知する
perch/ar i.(鳥が)止まる
perd/ar t. 失う, 損をする, 見失う
perdrik/o〔鳥〕ヤマウズラ, イワシャコ
peren/a
四季を通bトの,多年続・〔植〕多年性の
perfekt/a 完全な, 申し分のない
perfekt/o〔普l完了
perfid/a ・切りの, 気の許せない
perfor/ar t. 穿孔させる, 穴を・ける
periferi/o〔医〕末梢
perifraz/ar t. 回りbヌlセう
period/o〔天・医〕周期, 期間, 時代
peris/ar i.(災害などで)死ぬ,
枯れる, 滅亡する
peritone/o〔解〕・膜
peritonit/o〔医〕・膜炎
perkut/ar t. 叩・〔医〕打診する
perl/o 真珠
perlomatr/o 真珠母貝; -/a ~の
perman/ant/a 永久の, 不変の
perman/ar i. 不変で・る, 永続する
perme/ar t. しみ通る, 浸透する
permis/ar t. 許可する, 許す
permut/ar t. 並べ変える
peron/o 玄関階段
perpendikl/a 垂直の
perpetu/a 永続する, 永久の; 終身の
perplex/a 途方に暮れた
persekut/ar t. 追跡する, 迫害する,
f.付きまとう
persequ/ar t.
見失わないように追跡する, 追う
persever/ar i. 忍耐する
Persi/a ペルシャ; -/ano ~人
persik/o〔植〕モモ(実)
persimon/o*〔植〕カキ(柿)(lat.
persimon)
persist/ar i. 固執する, ねばる
person/o 人,〔普l人称
perspektiv/o 遠近法,展望; -/a
遠近法による
persuad/ar t. 説きつける, 説得する
perturb/ar t. 調子を乱す,
漉垂ウせる,〔医〕錯乱させる, 障害する
Peru ペルー; -ano ~人
peruk/o かつら(鬘)
pesari/o〔医〕ペッサリー
pesimism/o〔哲〕悲観論,ペシミズム
pesimist/o〔哲〕悲観論者, ペシミスト
pesk/ar i. 魚をとる, 釣る
pest/o〔医〕ペスト, 疫病
petal/o〔植〕花弁, 花びら
peticion/ar i. 請願書を出す
petr/o(材料としての)石
petris/ar t. 捏ねる, 練る
petrol/o 石油
petrosel/o〔植〕パセリ
petul/ar
i.(子供・犬などが)はしゃぐ,b痰黷・
pez/ar i. 重さが・る
pi/a 信心深い
pian/o ピアノ
piedestal/o 台座
pig/o〔鳥〕カササギ
pigme/o ピグミー
pigment/o〔化〕色素
pik/ar t. 刺す, 突・
f.(感情を)刺激する
piket/o 緒」, 哨兵
pikl/o 漬物, ピクルス
piknik/ar i. 遠足に行・
ピクニックする; -/o 遠足, ピクニック
pikon/o つるはし, ピック
pikt/ar t. 絵をか・ -/ur/o 絵
pil/o(動物の)毛,(人の頭髪以外の)毛
pilgrim/ar i. 巡礼する
pili/o〔電〕パイル
pilor/o〔医〕幽門
pilot/ar t.
水先案内をする,(航空機を)操縦する
pilul/o 丸薬
pin/o〔植〕マツ
pinc/o ペンチ, ニッパー
pinch/ar t. 挟む, つまむ
pingl/o ピン
pinguin/o〔鳥〕ペンギン
pinsel/o 絵筆
pint/o 先端, 頂上, 頂点
pioch/o つるはし(両方尖った)
pionir/o 開拓者, 先駆者, 工兵
pip/o パイプ
pipet/o ピペット
pipi/ar i. さえずる
pipr/o こしょう
pir/o〔植〕ナシ(果)
piramid/o ピラミッド
pirat/o 海賊
Pirene/i ピレネー山・
pirog/o 丸木舟
pirotekn/o 花火
pist/ar t. 打ち砕・ 突き砕・
pistol/o 拳銃, ピストル
piston/o ピストン
Pitagor/al/a ピタゴラスの
pitoresk/a 絵のような
piz/o〔植lエンドウ
plac/o 広場, 空き地
placent/o〔解〕胎盤,〔植〕胎座
plado 庶M
plafon/o 天井
plag/o 傷, ただれ
138
plaj/o 海岸, 浜
plaji/ar t.i. 盗作する
plak/iz/ar t. 鍍金する
plak/o 金属の平板, プレート
plan/a 平たい, 平坦な
pland/o〔解〕足の・
planet/o〔天〕遊星, 惑星
plank/o 板, 床
plank/o-sul/o 床
plankton/o プランクトン
plant/o 植物
plantac/ar t. 植える
plantag/o〔植〕オオバコ
plas/o 場所, 位置
plasm/o〔医〕血漿, プラスマ
plastik/a 造形力の・る
plastr/o〔医〕膏剤, 絆創膏
plat/a 平たい
platan/o〔植〕プラタナス
platen/o プラテン
platform/o 平坦な築造物,
プラットホーム
platin/o〔化〕白金, プラチナ
plaud/ar
t.i.(水音)立てる;立つ,(風で)はため
かせる; はため・
ple/ar
t.(楽器を)演奏する,(芝居の役を)演ず
る
pled/ar i. 弁護する
plekt/ar t. 編む,(糸などを)撚る
plen/a 一杯の, 充分な, 満…, 全…
plend/ar i. 訴える
plet/o 盆
pleuronekt/o〔魚〕ヒラメ
plevr/o〔解〕胸膜, 肋膜
plevrit/o〔医〕胸膜炎
plez/ar i. 愉快で・る, 満足する; t.
…を喜ばせる
plezur/o 愉快, 喜び
plis/ar t.
…に襞をとる,(髪などを)編む
plomb/o〔化〕鉛
plor/ar i. 泣・
plovier/o〔鳥〕チドリ
plu [adv] もっと, より一層
plug/ar t. 耕す, 鋤・
plum/o 羽毛, 羽根ペン
plump! [interj] ゴツン, バーン
plump/a 手に負えない; 不格好な
plunj/ar i. 飛び込む, もぐる,
突進する
plur/a 幾つかの
plur/al/a 複数の
plus(e) [adv] 更に, もっと,
加えるに;〔数〕プラス
plutoni/o〔化〕プルトニウム
pluv/ar i. 雨が降る
po [prep] …の値段で, …について,
…に対して
podagr/o〔医〕痛風
poem/o 詩
poet/o 詩人
poezi/o 韻・ 作詩, 詩情, ポエジー
pok/a 盾オの, 僅かの
pol/o〔地・天・理〕極
polar/a〔理〕極の
polarimetr/o 偏光計
polemik/ar i. 論戦〔筆戦〕する
polex/o〔解〕親指
polic/o 警察
poligam/a 一夫多妻の
poliglot/a 数か国語を話す,
数か国語で書かれた
poligon/o〔植〕タデ
poligraf/o 複写器
poliomielit/o〔医〕庶剿・メCポリオ
polip/o〔医〕ポリープ
polis/ar t. 磨・
polit/a 丁寧な, 礼儀正しい
politik/o 錘。, 錐・
polk/ar i. ポルカを踊る; -/o ポルカ
Polon/o ポーランド人
polonez/o ポロネーズ
Poloni/a ポーランド
polp/o〔動〕タコ
polster/o 詰め物
polut/ar t. 汚す, 汚染する
polv/o ほこり, 塵
pom/o〔植〕リンゴ(実)
pomad/o ポマード
pomer-hund/o ポメラニアン(犬)
pomp/o 派手
ponder/ar t.(目方を)測る, f.
熟考する
pone/o〔動〕ポニー
poniard/o 短剣
pont/o 橋
ponyet/o 袖口
popl/o〔植〕ポプラ
poplin/o〔織〕ポプリン
popul/o 人民, 大衆; 人口
popular/a 人気の・る, 評判のよい
por [prep] …に対して, …の為に,
…にとって, …の時間だけ
porcelan/o 磁器; -/a ~の
porcion/o 分け前, 一人分
pord/o 門口, 戸
porel/o〔植〕ニラネギ
pork/o〔動〕ブタ
porkespin/o〔動〕ヤマアラシ
pornograf/a 好色賦wの, 春画の
pornografi/o 好色賦w, 春画
port/ar t. 担う, 持つ, 運ぶ,
着ている,(名前などが)付いている
porta vein/o〔解〕門・
portal/o(堂々とした)表玄関
portik/o 張出玄関, ポーチ
Porto-Rik/o ポルトリコ
portret/o 肖像画, ポートレート
portu/o 港
Portugal ポルトガル; -ano ~人
pos [prep] …の後に(時間)
pos/di/mez/e 午後に
pos/morg/e 明後日に
posed/ar t. 所有している
posh/o ポケット
posibl/a 可能な
post/o 郵便
posten/o 部署, 地位, 役
postul/ar t. 要求する
postur/ar i. ポーズをとる
pot/o ポット, 壷, 瓶
potenc/o〔数〕羃(べき)
potencial/a 潜在能力の・る; -/o
潜在能力,〔理〕ポテンシアル
potenciometr/o〔電〕電位差計
potent/a 威力の・る, ・力の・る
pov/ar t.i. …出来る,
能力が・る(`してもよい'`かもしれない'
には使わない)
povr/a 貧しい, 乏しい
poz/ar t. 置・ 横たえる
pozicion/o〔軍〕陣地
pozitiv/a〔理・数〕正の,〔電・医〕陽性
の,〔哲〕実証的な
pragmat/o〔哲〕事実
praktik/ar t. 実践する, 業とする
prat/o 牧場
pre/av/o 曾祖父母; -/ul/o 曾祖父; /in/o 曾祖母
pre/dic/ar t. 予言する
pre/hier/e 一昨日
pre/last/a 最後から二番目の
pre/nom/o 個人名,(姓に対して)名
pre/pag/ar t. 前払いする
pre/urb/o 郊外
prec/o 価格
preced/ar t. …に優先する,
…の上に立つ
precedent/o 先例
precipit/ar t. まっさかさまに落とす,
投げ落とす;〔化〕沈澱させる
precipu/a 重要な, 主な
preciz/a 正確な, 精密な
predik/ar t.i. 説教する, 伝道する
predikat/o〔普l述語, 〔論〕賓辞
prefac/o 前書き
prefekt/o 県知事
prefer/ar t. …の方を取る,
…の方を好む
prefix/o〔普l接頭辞
preg/ar t. 祈る, 乞う
prekoc/a 早熟の
preliminar/a 予備的な, 仮の; 序浮フ
prelud/ar i. 前奏曲を奏する
premi/o 賞品, 景品, プレミアム
premis/o 前提
pren/ar t. 取る, 奪い取る
prepar/ar t.i. 用意する, 準備する
preponder/ar i. 抜き出る
prepozicion/o〔普l前置詞
pres/ar t. 圧迫する, 圧を加える
presbit/a 先見の明・る
preske [adv] 殆ど…, …ばかり
139
preskript/ar t.
指図する;〔医〕処方する
preskrit/ar t. 時効にする
prest/ar t. 貸す, 貸し付ける
prestij/o 信望, 名声
pretend/ar
t.(当然の・利として)要求する,…で・
ると主張する
preter [prep] …のそばを通って
preter/pas/ar t. 通り過b・
追い越して行・
pretext/ar t. 口実を作る,
…にかこつける
prevent/ar t. 予防する
prezent/a 居る, 有る, 出席している;
現在の
prezerv/ar t.(危害などから)保護する
prezid/ar t.i. 議長を勤める, 司会する
prezunt/ar i. 粋モ気で・る, でしゃばる
pri [prep] …について
prikl/ar t.i.(感覚)チクチクさせる;
チクチクする
prim/a 原初の, 原始の
primadon/o プリマドンナ
primar/a 最初の, 初級の, 一次の
primitiv/a 原始の, 原始時代の, f.
素朴な
primul/o〔植〕サクラソウ
princ/o 王子または王女; -/ul/o 王子;
-/in/o 王女
princip/o 本源, 原理, 原則, 主義
printemp/o 春
prior/a 前の, 先の, 事前の
prismat/o プリズム
privac/ar t. 奪う, 剥奪する,
取り上げる
privat/a 私的な, 私立の, 私有の
privilej/o 特・, 遠T
priz/ar t. 高u]価する, 有り難nvう
prizent/ar t. 贈呈する, 与える;
提出する
pro [prep] …のせいで, …のために,
…と引き換えに
pro ke 何となれば
pro quo 何故
prob/ar t. 試用する, 試す, 実験する
probabl/a ・りそうな, もっともらしい,
有望な
problem/o 問題, 難問
proced/ar i. 手順を進める, 処理する
procent/o 利率, 歩合(パーセントには
po cento を使う)
proces/ar i. 訴訟する
procesion/ar i. 行列して歩・
prod/a 雄々しい, 勇壮な
prodig/ar t. 惜しまず与える, 浪費する
produkt/ar t. 産出する, 錘Yする
produt/o〔数〕積
profan/a 不敬の, 冒涜の
profanac/ar t. …の神聖を汚す
profes/ar t. …を職とする
profesion/o 職業, 本職
profesor/o 教授
profet/o 予言者
profil/o 横顔
profit/ar t.…から利益を得る; -/o
利益, 利得, 遠T
profund/a 深い, 心からの
prognoz/ar t.〔医〕予後を判断する
program/o プログラム
progres/ar i. 前進する, 捗る,
進歩する
progresion/o〔数〕数列
projekt/ar t. 投射する, 映写する
projektor/o 投射器
projet/ar t. 計画する, 立案する
proklam/ar t.(公的に)宣言する
prokur/ar 獲得する, 調達する,
周旋する
proletari/o プロレタリア
prolix/a 冗慢な, bヌい
prolog/o プロローグ, 序言
prolong/ar t. 長bキる, 延ばす
promen/ar i. 散歩する
promis/ar t. 約束する
promoc/ar t. 昇進させる, 進級させる
promontori/o 岬
pronom/o〔普l代名詞
pront/a 用意の出来た
pronunc/ar t. 秤ケする
propag/ar t. 繁殖させる; f.
普及させる, 宣伝する
propagand/ar t. 宣伝する, 布教する
proporcion/o 釣り合い,
割合,〔数〕比例
propoz/ar t. 提案する, 勧める
propr/a 本来の, 固有の, 自身の
pruin/ar i. 霜が降りている
prun/o〔植〕スモモ
prunt/ar t. 借りる, 借用する
prurit/ar i. 痒い
Prusi/a プロシャ; -/ano ~人
pruv/ar t. 証明する, 証拠だてる
psalm/o 賛美歌, 聖歌
pseudo- [pref] 擬…, 偽…を示す
pseudonim/a 匿名の, 偽名の; -/o 匿名,
偽名
psik/o 精神, 意識
psikiatri/o 精神病学
psikologi/o 心理学
psikos/o 精神病
puber/a 思春期の
pubi/o〔解〕恥骨
publik/a 公の, 公衆の, 公共の
pudel/o〔動〕プードル
pudor/ar i. 性的恥b轤「を感ずる,
はにかむ
pudr/o 白粉
puer/o 諸Nまたは緒・ -/ul/o 諸N;
-/in/o 緒・
puf/o クッション入り足載せ台
pugn/o 拳(こぶし)
pulc/o〔昆〕ノミ
puli/o 滑車
pulmon/o〔解〕肺
pulmonit/o〔医〕肺炎
pulp/o 柔らかい果肉
puls/ar t.i. 押す, 押し動かす,
促す;〔医〕拍動する
Qatar カタール
qua〔疑問詞・関係詞〕誰,
どの(複数形は qui, 目的格は quan, quin
)
quadr/o
フリーストーン(どんな方向にも切り取れ
る石)
quadrat/o 正方形; -/a 正方形の
quadratik/a〔数〕二次の
quak! [interj] ギャー, グァ(鳴き声)
quaker/o クェーカー教徒
qual/a〔疑問詞〕どんな
qual/e 如何に
qual/es/o 質, 品質
quali/o〔鳥〕ウズラ
qualifik/ar
t.(肩書・資格などを)与える,〔普l修飾
する
quankam [conj] …とは言っても,
…では・るが
quant/a〔疑問詞〕どれだけ, 幾つの,
幾らの
quant/e どれだけ(量)
quar 四
quaranten/o 検疫
quarc/o〔鉱〕石英
quarter/o(都市などの)地区, …街
quartet/o 四重奏(唱)
quaz/e, -/a いわば, まるで
quer/ar t. 連れてb・ とって来る
querk/o〔植〕カシ
quest/ar t. 喜捨を求める
pultr/o 家禽
question/ar t.i. 質問する, 問う
pulver/o 粉, 微粒; 火薬
qui → qua
puma/o〔動〕ピューマ
propriet/ar t. 所有する, …を有する
quiet/a 静かな, 穏やかな,
pumic/o 軽石
propuls/ar t. 推進する, 進める
心の安らかな
pump/ar t. ポンプで汲み出す
prospekt/o
quik [adv] 直ちに, 今すぐに
punc/ar
趣意書,(本などの)内容紹介
quin → qua
prosper/ar i. 繁栄している, うまms・ t.(切符などに)穴を開ける;(硬貨などを
quin/o〔植〕キナノキ
)打ち抜・
prostat/o〔解〕前立腺
quing/o〔果〕マルメロ
punch/o パンチ(飲み物)
prostituc/ar t. 売春させる
quinin/o〔化〕キニーネ
puncion/ar t.〔医〕穿刺する
prostrac/ar i. 虚脱状態に・る
quintesenc/o 精髄
pund/o* ポンド (ang. pound)
protein/o〔化〕蛋白質
quintet/o 五重奏(唱)
punis/ar t. 罰する
protekt/ar t. 保護する, かばう
quirl/ar t. b驍る回す, 掻き高コる
puns/ar t.
protest/ar i. 異議を唱える, 抗議する
quit/a 許された, 免れた, 借りのない
protestant/o プロテスタント; -/a ~の 色粉で(打ち抜いた型で布地などに)刷る
quo〔疑問詞・関係詞〕何(目的格は
punt/o 点, 句点, 地点
protez/o〔医〕プロテーゼ
quon )
pupe/o 人形
protokol/o 議事録, 議定書, 実験記録,
quocient/o〔数〕商
pupil/o〔解〕瞳孔, ひとみ
覚書
quot/o 分け前, 割当
pupitr/o 見台
protoplasm/o〔吹l原形質
pur/a 清い, 純粋の, 真正の, 純潔な
proverb/o ことわざ
purg/ar t. 一掃する, 粛清する,
provinc/o 州, 省, 地方, 田舎
R
…から取り除・
proviz/ar t. 備え付ける, 供給する,
puritan/o 清教徒, ピューリタン
準備する
rabat/ar t. 値引きする, 割引きする
purpur/a 紫色の
provizor/a 仮の, 暫定的の
rabi/o〔医〕恐犬病
pus/o〔医〕膿
provok/ar t. 挑狽キる, 刺激する
rabot/o かんな
pustul/o〔医〕膿疱
proxim [prerp] …の近bノ
racion/o 道理, 理屈, 理性, 分別
pute/o 井戸
proxim/a 近bフ
radar/o レーダー
putr/ar i. 腐敗する
proz/o〔普l散・
radi/ar t.i.(熱・光などを)放射する
pru/o 船首, へさき
radi/o 半径; ラジオ
prud/a 処女ぶった,とりすました
radiac/ar t.(光・熱などを)放射する
prudent/a 思乱[い, 慎重な, 賢明な
radiator/o ラジエーター
Q
140
radik/o 根, f.〔普l語根
radioaktiv/a 放射能の・る
radiograf/ar t. X線写真を撮る
radioskop/ar t. X線透視をする
radiotelefon/ar t. 無線電話をかける
radium/o〔化〕ラジウム
radius/o〔解〕橈骨
radot/ar i. 老いぼれている
rafan/o〔植〕ダイコン
rafid/o〔植〕(葉の粘液細胞内の)束晶
rafin/ar t. 精製する, f. 洗練する
raft/o 筏
rag/o ぼろb・ ぼろ服
rajunt/ar t. …に追いつ・ 追い抜・
rak/ar
t.(酒などを)ねかせる;(秘密などを)巧
みに引き出す
raket/o ラケット
rakont/ar t. 物語る
rakont/o 話, 物語
ram/o 庶},〔解〕枝
ramp/o(上行)傾斜
ran/o〔動〕カエル
ranc/a 酸敗の, 鼻をつ・
rang/o 列, 等級, 序列, ランク
rankor/ar i. 恨みを持つ
ranson/o 身代金, 賠償金
rap/o〔植〕カブラ
rapec/ar t. 継bヘbキる, 繕う
rapid/a 曹「, 曹竄ゥな
raport/ar t. …の報告をする, 報道する
rapsodi/o ラプソディー
rapt/ar t. 拠Dする, ひったb・
rar/a 稀な, 滅多にない; -/e 稀に
ras/o 人種, 血統,(動物などの)亜種
raskal/o ならず者, ごろつき
rasp/ar t.
やすりをかける,(おろし金で)おろす
rast/ar t.(熊手などで)掻・
rat/o〔動〕ネズミ
ratifik/ar t. 批准する, 裁可する
raton/o〔動〕アライグマ
rauk/a しわがれ声の
raup/o〔動〕イモムシ,
毛虫,〔機〕無限軌道
ravin/o 拠J, 山・
ravis/ar t. うっとりさせる
ray/o〔魚〕エイ
raz/ar t. 毛を剃る
reakt/ar i. 反応する, 反動する
reaktor/o〔理〕反応炉,原子炉
real/a 実在の, 現実の, 本物の
rebel/a 反逆心の・る, 反抗的な
rebus/o 判uィ
recens/ar t. 書評する, 批評する
recent/a 最近の; 新しい
recept/o〔医〕処方箋,〔料〕献立書
recesiv/a〔遺〕劣性の
recev/ar t. 受け取る, 受け入れる
recidiv/ar i.
同m゚を繰り返す,〔医〕再狽キる
reciprok/a
相互の,〔普l相互的,〔論〕換位の
recit/ar t. 暗誦する, 吟誦する
red/a 赤い
red/pektor/o〔鳥〕コマドリ
Reda Mar/o 紅海
redakt/ar t.(撫曹 j作垂キる,
編集する
redemt/ar t.(名誉などを)取り返す,
修復する
redingot/o フロックコート
redukt/ar t.i.
縮盾キる,(値段などを)下げる,〔化〕還元
する,〔数〕約分する
refer/ar t.i. 言及する; 引用する;
関連している
reflekt/ar t.〔理〕反射する, 反響する
reflektor/o 反射鏡
reflex/o〔医〕反射; -/a ~の
reflux/ar i. 潮が引・
reform/ar t. 改正する, 修正する,
矯正する
refrakt/ar t.〔理〕屈折させる
refren/o 折り返し句, リフレーン
refuj/ar i. 避難する, 逃避する
refut/ar t. 論破する,
…に異議を唱える
refuz/ar t. 拒絶する, 断る
regal/ar t. ご馳走する, もてなす
regard/ar t. …に注意を払う, 窒゚る,
…と見なす
regat/o レガッタ
regener/ar t.
再垂ウせる,〔宗〕改心させる, f. 刷新する
regent/o 摂・
regi/o 国営, 官営
regiment/o〔軍〕連隊
region/o
地方,〔解〕局部;(科学の)領域
registr/o 記録, 登録(簿)
regn/ar t.i. 統治する, 支配する;
君臨する
regol/o〔鳥〕ミソサザイ
regolis/o〔植〕カンゾウ(甘草)
regres/ar i. 退行する, 後戻りする
regret/ar t. 後悔する, 残念に思う
regul/ar t. 規定する, 統制する,
調整する
regul/o 規則
rehabilit/ar t. もとに戻す,
社会復帰させる
rein/o 手綱
rej/o 王または女王; -/ul/o 王; -/in/o
女王
rejim/o 制度, 様式, 髄フ
rekapitul/ar t. 繰り返す; 要約する
reklam/ar t.i. 広告する
reklamac/ar
t.(当然の・利として)要求する,
クレームをつける
rekolec/ar i. 沈思黙考する
141
rekoli/ar
t.(迷子などを)保護する,(落とし物など
を)保管する
rekolt/ar t. 収穫する
rekomend/ar t. 推薦する
rekompens/ar t. …に報いる
rekord/o(スポーツの)公式記録
rekort/ar t. 挟み切る; 摘み取る
rekrut/ar
t.(新兵を)募る,(社員を)募集キる
rekt/a 真っ直ぐな, 直立の
rektangul/o 直角
rektifik/ar
t.〔化〕精留する,〔電〕整翌キる
rektor/o 学長, 主任司祭
rektum/o〔解〕直腸
rekuper/ar t. 取り戻す, 回復する,
埋め合わせする
rekurs/ar i. 頼る, 助けを求める
rel/o 線路, レール
relat/ar t.i. 関係が・る,
関連が・る,(話などで)触れる
relay/o〔機〕リレー,〔電〕継電器,(旅行
などの)換え馬
releg/ar t. 追いやる, 国Jする
relief/o 浮彫
religi/o 宗教
reliqu/o 面影, 名残; 遺品
rem/ar t.i. 漕ぐ
remark/ar t. 気付かせる, 注意を促す,
識別する
remedi/ar t.(病気の)手当てをする,
補修する, 矯正する
remis/ar
t.(罪を)許す,(負債などを)免除する
remonstr/ar i. 抗議する; 忠告する,
諌める
remork/ar t.(舟などを)綱で引・
牽引する
remors/ar i. 良心の呵責を感ずる,
後悔する
remplas/ar t.i. 取り代える;
取って代わる
ren/o〔解〕腎臓
rendevu/o(約束による)会合, 集会,
ランデブー
reneg/ar t. 真実でないという,
否定する
renesanc/o ルネサンス
renkontr/ar t. 出b墲キ, 出合う,
…の目に会う
rent/o 賃貸料,(年間の)収益
rentir/o〔動〕トナカイ
renunc/ar t. 放棄する, 廃棄する
renvers/ar t.i. ひっb阨ヤす,
転覆させる
repar/ar t. 修理する
repartis/ar t. 分割する, 分配する
repas/ar t. …にアイロンをかける
repast/ar i. 食事をする
repast/o 食事
repent/ar t.i. 後悔する, 悔い改める
repertori/o レパートリー
repet/ar t. 繰り返す
replik/ar t.i. 応酬する, 口答えする
repoz/ar i. 休息する
repres/ar t.(欲求などを)抑制する,
鎮圧する
reprezal/ar i. 仕返しをする, 応酬する
reprezent/ar t. 代表する
reprimand/ar t. 懲戒する
reproch/ar t. 咎める, たしなめる
rept/ar i. 這う, ・ばって行・ -/er/o
爬虫類
republik/o 共和国
repugn/ar t. …に愛想をつかせる,
うんざりさせる
repuls/ar t.(敵を)追い払う,
撃退する
reput/ar t. 評する, …と見なす
requizit/ar t. 徴狽キる, 徴用する
reskript/o 教公答書, 詔勅, 布令
reson/ar i. 共鳴する
resort/o ばね, スプリング
resortis/ar i. 司法・下に・る,
管轄されている
respekt/ar t. 尊敬する, 尊重する
respir/ar t.i. 呼吸する
respond/ar t.i. 答える, 返事を書・
応b・
respons/ar i. 責任を持つ
rest/ar i. 残る, 留まる,
相変わらず…で・る, 滞在する
restaur/ar t. 復元する, 復古する
restituc/ar t. 元の状態に復させる
restor/ar (su) 軽食をとる; -/eri/o
レストラン
restrikt/ar t. 制限する, 限定する
ret/o 網, ネット
reten/ar t. 保持する, 保留する
retin/o〔解〕網膜
retorik/o 雄弁術, 修辞法
retort/o〔化〕レトルト
retrakt/ar t.(舌などを)引っ込める,
撤回する
retret/ar i. 退却する, 後退する;
引退する
retro [adv] 後方へ
retro/ir/ar i. 後退する
retush/ar
t.(撫ヘ・絵などに)手を入れる, 加筆する
reumatism/o〔医〕リウマチ
rev/ar t. 白昼夢を見る, 空想する
revanch/ar i. お返しをする,
仕返しをする(善意・悪意とも)
revel/ar t. 現す, 示す,
見せる;(神が)啓示する; 現像する
revenu/o 歳入, 収益
reverenc/ar i. お辞儀をする
revers/o ・面
reviz/ar t. 訂正する, 校訂する
revok/ar t. 取り消す, 無効にする
revolt/ar i. 反乱を起こす
revolucion/ar t. 革命を起こす
revolver/o 連買sストル
revu/ar t. 閲兵する, 校閲する
rez/a 平坦な,
平らな;(線・面などの)接近した,(毛な
どの)短い
rezed/o〔植〕モクセイソウ
rezerv/ar t. とって置・ 蓄えて置・
保留する
rezid/ar i. 居住する, 駐留する
rezident/o〔吹l駐在官
rezidu/o 残った物, 残留物
rezign/ar t.i. 諦める, 辞職する,
辞退する
rezin/o〔化〕レジン
rezist/ar t. 抵抗する
rezolv/ar t. 決心する,
決定する,票決する
rezon/ar i. 推論する, 論b・
rezult/ar i. 結果になる, 帰結する
rezum/ar t. 要約する
rezurekt/ar i. 蘇る, 復活する
rezurekt/ar i. よみがえる, 復活する
ri/arm/iz/ar i. 再軍備する
ri/fesh/ig/ar t. 一新する, 元気づける
ri/mariaj/ar t. 再婚させる
ri/memor/ar t. 思い出す, 覚えている
ri/nov/ig/ar t. 一新する, 更新する
ri/produkt/ar t. 再垂ウせる, 再現する,
再錘Yする
ri/san/ig/ar t. 回復させる, 癒す
ri/vid/ar t. 再会する
rib/o〔植〕スグリ
rich/a 富んだ, 豊かな
ricin/o〔植〕ヒマ
rid/ar i. 笑う
rid/et/ar i. 微笑む
rif/o〔地〕顯礁
rig/o〔海〕索具装備, 艤装
rigid/a 堅い, 硬直した,
融通のきかない
rigl/o 閂, 差し錠
rigor/o 厳しさ, 厳格
rikoch/ar i. 跳飛する
rim/o〔詩〕韻
rimbors/ar t. 返済する, 償還する
rimen/o 皮帯, ベルト
rinforc/ar t. 補汲キる, 級サする
ring/o 輪, 環, 指輪, リング
rinocer/o〔動〕サイ
rins/ar t. すすぐ, ゆすぐ
rip/ar t. 横滑りする
risk/ar t. 危険に曝す, 危険を冒す
rispektiv/a それぞれの, 各々の,
別々の
ristorn/ar t. ・消しにする, 取り消す,
解約する
ritm/o リズム
riv/o 岸, 浜辺; 堤
rival/o 競争相手, ライバル; -/a ~の
river/o 川
rivet/o リベット
riz/o〔植〕イネ, 米
rizopogon/o*〔植〕ショウロ (lat.
Rhizo-pogon)
142
rob/o
ローブ(長いゆるやかな外衣),法服,
式服
robinet/o 栓
robust/a 拒sな, たbワしい
rod/ar t.(前歯で)かb・ 噛み切る
rododendr/o〔植〕ツツジ
rog/o 火葬用の薪; 火葬場
rok/o 岩
rokok/a ロココ風の
rol/o(役者の)役割
roman/o 署・ ロマン
Romanch/a ロマンシュ語
romantik/a〔建・美〕ロマネスクの,
情事的な, ロマンチックな
romb/o〔数〕菱形
rond/a 円形の, 丸い
ronk/ar i. いびきをか・
ros/o 露
rosbif/o ローストビーフ
rosp/o〔動〕ヒキガエル
rost/ar t.i.(オーブンで)焼・ ・ぶる
rostr/o
嘴状の突起,(虫の)嘴,(象の)鼻
rot/o 輪, 車輪
rotac/ar i. 回転する
rotan/o〔植〕トウ
rotol/ar
i.(雷が)ゴロゴロ鳴る,(風が)唸る
rotor/o〔電〕回転子,ローター;〔機〕羽
根車
rov/o〔植〕キイチゴ(実)
roz/o〔植〕バラ(花)
rozari/o ロザリオ, 数珠
ruband/o リボン, 紐, テープ
rubarb/o〔植〕ダイオウ
rubi/o〔植〕アカネ(茜)
rubin/o ルビー
rubrik/o(新聞などの)見出し
rud/a 不作法な, 粗野な
ruf/a 藷、色の, 朽葉色の
rug/o(顔の)皺;(水面の)さざなみ
ruin/ar t. 破滅させる, 没落させる,
廃墟にする
ruk/o 糸巻棒
rukt/ar i. げっぷを出す
rukul/ar i.(ハトが)クークー鳴・
rul/ar t.i. 転がす; 転がる
rulet/o ルーレット
rum/o ラム酒
Rumani/a ルーマニア; -/ano ~人
rumin/ant/o〔動〕反芻類
rumor/o 噂, 風説
rupt/ar t. 破る, 裂・ 破裂させる
rur/o 地方, 田舎
Rus/o ロシア人
Rusi/a ロシア
rust/o 錆
rustik/a 田舎(風)の, ひなびた
rutin/o 決まりきった仕事, 日課
ruz/ar i. 策略を用いる, 手管を使う
Rwand/a ルワンダ
sanskrit/a サンスクリットの
sant/a 聖なる, 聖…
santal/o〔植〕センダン
S
santuari/o 聖なる所, 聖地
sapon/o 石鹸
sapor/ar i. 風味が・る
sabat/o(ユダヤ教)土曜日,(キリスト教
sapor/o 味
)日曜日
sapt/o(植物の)液汁, 樹液
sabelik/o〔植〕チリメンキャベツ
sardin/o〔魚〕イワシ
sabl/o 砂
sark/o 棺, ひつ・
sabr/o 軍刀, サーベル
sarkasm/o ・てこすり, 皮肉
sacerdot/o 司祭
sarkl/ar t. 除草する
saci/ar t. どうにかこうにか満足させる
sarkom/o〔医〕肉腫
sadism/o サディズム
sat(e) [adv] 十分に
sadist/o サディスト
Satan/o サタン, 魔王
safir/o サファイア
satelit/o 衛星
safran/o〔植〕サフラン
satin/o〔織〕サテン
sagac/a 賢明な, 利口な, 機敏な
satir/o 風刺詩(普j,風刺
Sahar/a サハラ砂漠
satisfac/ar t. 満足させる
saim/o ラード
satur/ar t. 一杯にする, 飽和させる
saj/a 賢明な, 思乱[い, 利狽ネ
saturdi/o 土曜日
sak/o 袋, サック
Saturn/o*〔天〕土星
sakarin/o〔化〕サッカリン
sauc/o ソース
sake/o* 酒 (jap. sake)
sav/ar t. 知っている,
sakr/a 神聖な
…に知識を持っている, 心得ている
sakrament/o〔キ〕サクラメント, 礼典
savan/o(熱帯・亜熱帯地方の)大草原,
sakrifik/ar t.i. 先ムとして供える,
サバンナ
犠牲にする
savur/ar t. 味わう, 賞味する
sakrilej/ar i. 神聖を汚す, 冒涜する
saxofon/o サキソホン
sakrum/o〔解〕仙骨
se [conj] もし…ならば,…の場合
sakur/o* サクラ(桜)(jap. sakura)
seb/o 獣脂
sal/o 塩
sed/o お尻, 臀部
salad/o サラダ
sedici/ar i. 反乱を起こす
salamandr/o〔動〕イモリ
sedukt/ar t. そそのかす, 誘惑する,
salari/ar t. 給料を支払う
たぶらかす
salari/o 給料
seg/ar t. 鋸でひ・ -/il/o 鋸
sald/ar t. 差引する, 清算する
segl/o 帆
sali/ar i. 隆起している
segment/o 分節, 切片,
salik/o〔植〕ヤナギ
区分,〔数〕(円の)弓部,
線分
saliv/o つば,唾液
segun
[conj]
…に従って,
…によって
salmon/o〔魚〕サケ
sek/ar
t.(表面に)切り目を入れる,
salol/o〔薬〕ザロール
分割する
salon/o 広間, サロン, パーラー
sekal/o〔植〕ライムギ
salpetr/o〔鉱〕硝石
sekond/ar t. 援助する, 後援する
salt/ar i. 跳ぶ, はねる
sekrec/ar t.〔医〕分泌する
salubr/a 健康によい
sekret/a 秘密の
salut/ar t. 挨拶する, 敬礼する; -/o
sekretari/o 秘書, 書記
挨拶
sekretariat/o
salutar/a 有益な, 健全な
秘書の職,事務局,秘書課
salv/ar t. 助ける, 救助する
sekt/o 分派, 宗派, 学派, 派閥
Salvador サルバドル
sekular/a 草lの, 世曹フ, 現世の
salvi/o〔植〕サルビア
sekund/o 秒(時間・角度など)
sam/a 同・ 同様の; -/e 同様に
sekundar/a
Samo/a サモア
第二位の,〔電・地・医〕第二次の
san/a 健康な, 健全な
sekur/a 安全な
San-Marin/o サンマリノ
sel/o 鞍, サドル
sanatori/o〔医〕療養所, サナトリウム
selakt/o〔化〕乳清
sancion/ar t. 認可する, 裁可する
selekt/ar t. 選択する,
sandal/o サンダル, わら・
選抜する,〔化〕分離する
sandr/o〔魚〕パーチ(食用魚)
seleni/o〔化〕セレン
sandwich/o サンドイッチ
sem/ar t. 種を播・
sang/o 血液
seman/o 週
sanguin/a 多血質の, 楽天的な
sembl/ar i. …のように見える
sanguisug/o〔動〕ヒル
143
semestr/o 学期, 半期
semin/o 種
seminari/o 神学校
seml/o ロールパン
sempre [adv] 何時でも
sen [prep] …なオに, …ぬきで
sen/ces/a 絶え間のない
sen/dub/a 疑いのない, 明らかな
sen/kulp/a 罪のない
sen/polv/ig/ar t. 埃をはらう
sen/senc/a 無意味な, ナンセンスな
sen/sorg/a 不注意な, 不謹慎な
senat/o 上院
senc/o 意味
send/ar t. 送る, 派撃キる
Senegal セネガル; -ano ~人
senior/a 年上の; 上級の
sens/o 感覚
sensacion/o センセーション
sensual/a 官能的な, 肉感的な
sent/ar t. 感b・
sentenc/o 警句
sentiment/o 感傷, 情緒
sentinel/o 歩哨
sep 七
separ/ar t. 分ける, 分離させる
sepi/o〔動〕イカ
sept/a〔医〕腐敗性の
septembr/o 九月
septet/o 七重奏(唱)
sepult/ar t. 葬る, 埋葬する
sequ/ar t. …に従う, 後について行・
…に倣う, …の結果になる
sequoy/o〔植〕セコイヤ
ser/o〔医〕血清
seraf/o セラヒム(天使)
serch/ar t. 探す, 求める, 探究する
seren/a 晴朗な, うららかな, 澄んだ
serenad/o セレナーデ
seri/o 連続, 一組, セット, …系
serioz/a 真面目な, 本気の, 厳めしい,
重態の
serj/o〔織〕サージ, セル
serjent/o 軍曹
serp/o 鎌
serpent/o〔動〕ヘビ
serum/o〔医〕(治療用)血清
serur/o 錠
serv/ar t.i. 仕える, 役立つ
servic/o 食器などの一揃い
sesg/ar t. 三日月形に切る
sever/a 厳しい, 厳格な, 激しい
sevici/ar t. 虐待する, 冷遇する
sext/o〔楽〕六度音程
sextet/o〔楽〕六重奏(唱)
sexu/o 性
sezam/o〔植〕ゴマ(胡麻)
sezon/o 季節, 四季
sfer/o 球形, 球体, 球面
sfinter/o〔解〕括約筋
sfinx/o スフィンクス
shablon/o 型紙, 雛形
shaft/o 軸, シャフト
shak/o チェスマン
shakal/o〔動〕ジャッカル
shal/o〔服〕ショール
shalot/o〔植〕ワケギ
shalup/o〔海〕ランチ
sham/ar i. 恥b・ 恥ずかしがる
sham/o 恥ずかしい思い, 恥, 不面目
shampun/ar t. シャンプーする
shancel/ar i. 揺れる, ぐらつ・
shapk/o 毛皮の帽子
shark/o〔魚〕サメ
sharlatan/o ペテン師
sharp/o〔服〕スカーフ
shel/o
甲,(動物の)外皮,(卵などの)殻
silogism/o 三段論法
siluet/o シルエット
silur/o〔魚〕ナマズ
silv/o 森林, 原始林
simbol/o 象徴, シンボル
simetr/a 均斉のとれた, 対称の
simfoni/o 交響楽, シンホニー
simi/o 猿(一般)
simil/a よn翌ス, 類似の
simpati/ar t. …に同情する, 共感する
simpl/a 単純な, 簡単な
simptom/o〔医〕症状
simul/ar t. 真似る, …の振りをする,
シュミレートする
simultan/a 共曹キる, 同時に起こる
sin/o 内部, 胸中, 心の中
sinap/o〔植〕カラシ
sincer/a 誠実な, 真心からの
sindikat/o シンジケート, 組合
Singapore シンガポール
singl/a 各々の, どれもみな
singl/u 各々
singlut/ar i. しゃっb閧 キる,
すすり泣・
singular/a 個別の, 単一の;
〔普l単数の
sinior/o 領主, 殿下
sinistr/a 高フ
sink/ar t.i. 沈める; 沈む
sinkop/ar i. 失神する
sinkron/a 同時の, 同時柏の,
〔理〕同期の
sinonim/a 類義の, 同義の
sins/o(二方向の中の)一方向
sintax/o〔普l構普i論)
sintez/o 総合, 統合, 〔化〕合・
sinton/a〔通〕同調した; -/ig/ar t.
同調させる
sinu/o 曲がりbヒり, 紆余曲折
shibr/o〔機〕滑り弁,(水門の)上げ下げ
扉
shifon/o ぼろb・ 切れっ端
shikan/ar i. 詭弁を弄する
shild/o 盾, シールド
shink/o ハム
shint/o* 神道 (jap. sinto)
shirm/ar t. かばう, 防ぐ, 防護する
shochu/o* 焼酎 (jap. Syotyu)
shok/ar t.i. ショックを与える;
ショックを受ける
shov/ar t. 押しやる, ずらせる
shovel/o シャベル
shovin/o 巨M的愛国主義者; -/a
巨M的愛国主義の; -/ism/o 巨M的愛国主義
shu/o 短靴
shultr/o〔解〕肩
shunt/o〔電〕分頼・ シャント
shutr/o〔建〕シャッター
Siam シャム; -ano ~人
Siberi/a シベリア; -/ano ~人
Sicili/a シシリア島
sid/ar i.
座っている,(会議などが)開かれている,
sinusoid/o〔数〕シヌソイド,サインカー
f.(物が)横たわっている
ブ
sid/esk/ar i. 座る, 腰掛ける
sior/o(敬称)…氏, …女史; -/ul/o
siej/ar t.(要塞などを)包囲する,
…氏; -/in/o …女史
攻略する
siren/o サイレン
Sierra Leone シエラレオーネ
Siri/a シリア; -/ano ~人
sifilis/o〔医〕梅毒
siring/o 注射器, 注入器
sifl/ar t.i.
sirop/o シロップ
口笛を吹・〔医〕喘鳴がする
sis 六
sifon/o〔理〕サイフォン
sis/ar i. シューシュー音を立てる
sigar/o 葉巻; -/et/o 紙巻き煙草
sism/o 地震
sigl/ar t. …に封印をする
sismometr/o 地震計
sign/o 符号, 合図, 徴候
sistem/o 組織, 体系, 制度, 方式
signal/ar t. 信号を送る, 合図する
sitel/o 手桶, バケツ
signat/ar t. 署名する, サインする
situ/ar t. 位置する
signifik/ar t. 意味する
siv/o 篩い
sik/a 乾いた
sive..sive.. ..か..か
sikl/o 鎌, 所・
siz/ar t. ・・ 捕らえる
silab/o〔普l音節
skabel/o 腰掛, 足台
silen/o サイレン
skabi/o〔医〕介癬
silenc/ar i. 黙っている, 静まっている
skal/o 尺度, 目盛
silic/o〔鉱〕珪石, シリカ
silik/o〔化〕珪素
silk/o 絹
144
skali/o(カキなどの)貝殻,(カメなどの
)甲羅
skand/ar
t.(詩を)音脚に分ける;〔理〕走査する
skandal/ar t. 中傷する
Skandinavi/a スカンジナビア; -/ano
~人
skapul/o〔解〕肩甲骨
skarabe/o〔昆〕カブトムシ(甲虫)
skarlat/a 真紅の; -/o 真紅
skarlatin/o〔医〕猩紅熱
skars/a 不足した, 盾ネい, 欠乏した
skelet/o〔解〕骨格, 骸骨
skem/o 図式, 計画図
skeptik/a 疑い深い
skerm/ar i. フェンシングする
sket/ar i. スケートする
ski/o スキー
skis/ar t. スケッチする, f.
概略を示す
skism/o(教会などの)分立, 分裂, 分派
skist/o〔鉱〕片岩
skizofreni/o〔医〕分裂病
sklav/o 奴隷
skleros/o〔医〕硬化症
skol/o 学校; 学派
skolastik/a 衒学的な,学者ぶった
skolopendr/o〔動〕ムカデ
skop/o 目的, ゴール, 対象
skorbut/o〔医〕壊血病
skorpion/o〔動〕サソリ
Skoti/a スコットランド; -/ano ~人
skrach/ar t. 掻・ 引っ掻・
skrap/ar t. 削る, 擦る, こそげる
skren/o スクリーン
skrib/ar t.(侮嘯 j書・
skript/ar t.(本などを)書・ 執筆する
skrot/o〔医〕陰嚢
skrub/o 螺子
skrupul/o ためらい, 良心の咎め
skud/o(紋章入りの)盾板, 盾型の紋
skult/ar t. 彫刻する
skur/ar t. 擦り磨・ 揉み擦って洗う
skurel/o〔動〕リス
slam/o 泥
slang/o 糟・ スラング
sluz/o 水門, 堰
smerald/o エメラルド
snap/ar t.
噛み取る,(犬などが)パクッと噛む
snifl/ar t.i. 匂いを嗅ぐ, 鼻をすする
snort/ar i.(馬が)鼻を鳴らす
sobr/a 節制の, 節度の・る
soci/al/a 社会の, 社会的な
soci/o 社会, 世間; -/et/o 会, 教会,
団体
socis/o ソーセージ(大きrキい)
sod/o〔化〕ソーダ(炭酸ソーダ)
sodomi/ar i. 同性愛行為を行う
sofa/o ソファ
spic/o 香辛料, スパイス
spik/o 穂
spin/o〔解〕脊柱
sokl/o(彫刻などの)台
spinat/o〔植〕ホウレンソウ
sokurs/ar t. 援助する,
spindel/o 紡錘, スピンドル
救う(まさかの時に)
spion/ar t. スパイする
sol/a 単独の, 孤独な
spiral/o 渦巻線, らせんバネ
sold/ar t. 半田で付ける
spirit/o 精神, 遂C, 霊
soldat/o 兵士, 軍人
spis/o 串, 鉄串, 焼き串
sole/o〔魚〕シタビラメ
splen/o〔解〕脾臓
solen/a 荘厳な, 盛大な
splendid/a 立派な, 壮麗な, 素敵な
soli/o 敷居, f. 限界, 境界
splin/ar i. 不機嫌で・る,
solicit/ar t. 懇願する
塞m桙 ナいる
solid/a 固体の, 固い, 堅実な
splint/o 盾ウい金属性のピン, 割りピン
solidar/a 連帯の, 共同の
splis/ar t.(ロープなどを)繋ぐ,
solitar/a ひとりぼっちの, 孤独な,
スプライスする
寂しい
split/o 裂片, 砕片, 破片, かけら
solstic/o 夏至, 冬至
spok/o(車輪の)スポーク
solv/ar t. 解・ 解決する
spoli/ar t. 略奪する; 損なう, 損ずる
solvent/a 支払い能力の・る,
sponj/o 海綿
溶解力の・る
spontan/a 自箔Iな, 任意の
Somali-land/o ソマリランド
spor/o〔植〕胞子
sombrer/o ソンブレロ
sporadik/a 散柏ォの
somer/o 夏
sporn/o 拍車
somit/o 頂上,(木・山などの)てっぺん
sport/o スポーツ
somnol/ar i. 眠たい
spot/o ほb・ ・ざ
son/ar i. 鳴る, 響・ 音がする
spoz/o 配偶者(夫または妻); -/in/o
sonali/o 鈴
妻; -/ul/o 夫
sonat/o〔楽〕ソナタ
spric/ar i. 浮ォ出す, 撫oする
sond/ar t. 測量する(水深)
spring/ar i.跳ぶ, はねる
sonet/o 14行詩, ソネット
spros/o〔植〕若枝
sonj/ar i. 夢見る
spul/ar t.(糸車・スプールに)巻・
sonor/a よvツり響・
spum/o 泡
sopran/o〔楽〕ソプラノ
sput/ar t.(痰・血などを)吐・
sorbet/o シャーベット
squadr/o 直角定規
sorc/ar i. 魔法をかける, f.魅する
squam/o 鱗
sordid/a 大変汚い, むさ苦しい
squat/ar i. しゃがむ, うずbワる,
sorg/ar t. 世話する, 気を付ける,
・ぐらをか・
配翌キる
Sri-Lank/a スリランカ
sorg/o 世話, 配・
stab/o 参謀部, スタッフ
sort/o 種類, 分類, 品質
stabil/a 安定した
sospir/ar i. 翌゚息をつ・ 吐息をつ・
stabl/o 動物初ョ
sovaj/a 野蛮な, 野性の, 粗野な
stac/ar i. 立っている
Soveti/a ソビエト連邦
stacion/o 駅(建物及び場所)
soy/o* 醤油 (jap. syoyu)
stacionar/a 動かない, 静止した,
spac/o 空間, スペース
不変の
spad/o 手鋤, 踏み鋤
stadi/o 競技場, スタジアム
span/o(木・金属の)切れ端, かけら
stagn/ar i.
spaniel/o スパニエル(犬)
淀む,(仕事などが)沈滞する, 滞る
spanyolet/o 窓枠
stal/o 鋼鉄
spar/ar t. 倹約する; i. 経済的で・る
stamp/ar t. 印を押す
sparvier/o〔鳥〕ハイタカ
stan/o〔化〕錫
spasm/o〔医〕痙攣
stand/ar i.(健康など)状態で・る
spec/o 種類
stand/o 状態, 事情, 身分, 地位
specifik/a〔医〕特異な,特効の・・
standard/o 軍旗, 標旗
specimen/o 見本
stang/o 棒,
spegul/o 鏡, ミラー
竿,(テーブルなどの)脚,(道具の)柄
spekt/ar t. 見物する
stapl/o 中央市場,(物の)集散場
spektakl/o 見世物, みもの
starch/ar t.(布などに)糊を付ける
spektr/o〔理〕スペクトル
start/ar t.i. 出狽ウせる,
spektroskop/o 分光器
スタートさせる; 出狽キる, スタートする
spekul/ar i. 投機する
stat/o 国家, 国事, 国・
spens/ar t.(金を)使う, 費やす
statik/o 静力学
sperm/o〔医〕精液, 精子
sofism/o 詭弁, 屁理屈
145
statistik/o 統計学
stator/o〔電〕固定子,ステーター
statu/o 像, 彫像
statur/o 身長
statut/o 法規, 規則, 定款
steb/ar t. 縫い合わせる
stek/ar t.(尖端で)刺す, 突・
押し込む
stel/o 星
stele/o〔古〕石柱, 石碑
stelt/o 竹馬
stencil/o ステンシル, 刷り込み型
stenograf/ar t. 窓Lする
stereofoni/o〔理〕立体音響(効果)
steril/a 不妊の, f. 無効の,
実りのない
sterk/o 肥料
sterkuli/o*〔植〕アオギリ (lat.
sterculia)
stern/ar t. 横たえる, 敷き広げる
sternum/o〔解〕胸骨
sternut/ar i. bオゃみをする
stertor/ar i. 喘ぐ, ぜいぜい言う
stetoskop/o〔医〕聴診器
stif/a(婚姻による)義理の, 継…
stift/o(木・金属の)盾ウいピン, キー,
目釘
stil/o スタイル, 雷V
stimul/ar t. 刺激する, 激励する
stip/o〔植〕葉柄
stipendi/o 奨学金
stipit/o〔植〕茎,(茸の)柄
stipul/ar t. 契約する, 規定する
stof/o 織物, 布地
stoik/a〔哲〕ストア学派の, f. 禁欲の
stok/o ストック(商品)
stomak/o〔医〕胃
ston/o 署ホ
stop/ar t.(穴などを)塞ぐ
stoter/ar t.i. 吃る, 口ごもる
strab/a 斜視の, やぶにらみの
strad/o 街路, 通り
strand/ar i. 座礁する
strangul/ar t. 絞め殺す, 絞殺する, f.
揉み消す
stranj/a 奇魔ネ, 変な, 怪奇な
stranjer/a 外国の, 無縁の
strat/o〔地〕地層, 層
strategi/o 戦略, 策略
strek/o 線, 筋,〔普lダッシュ
streptpkok/o 連鎖球菌
stret/a 幅の狭い
stri/o 筋, 縞, ストライプ
strid/ar i. 軋む, キーキーいう
strig/o〔鳥〕フクロウ
strigl/o 馬櫛
strik/ar i. ストライキする
strikt/a
ぴったりの(服など),窮屈な, 厳密な
strok/o(基本的な単一動作)一手,
一撃, 一打, ストローク
struch/o〔鳥〕ダチョウ
struktur/o 構造, 組織, 構・
strum/o〔医〕甲状腺腫
student/o 学・
studi/ar t.i. 研究する, 調べる
stuf/ar t. とろ火で煮込む,
シチュウを作る
stuk/o 漆喰
stul/o(背もたれの・る)椅子
stult/a 愚かな
stult/o 馬・
stump/o(木などの)切り株;(リンゴなど
の)芯
stunt/ar t. 崇キを妨げる
stup/o(麻などの)bク繊維, 短繊ロ
stupid/a 愚かな, bセらない,
気に入らない
sturm/ar i. 嵐が吹・ -/o 嵐, 暴風
sturn/o〔鳥〕ムクドリ
stuv/o ストーブ; 温室, サウナバス
su [ref. pron] 自身
sub [pron] …の下に, …の下で
sub/jup/o ペチコート
sub/mar/a 海底の, 海中の
subordin/ar t. 支配する,…に従属する
sub/skrib/ar t.i. 下方に書・
sub/strek/iz/ar i. 下線を引・
sub/ten/ar t. 支える, 支持する,
扶養する
sub/ter/a 地下の
sub/ter/etaj/o 地階
sub/urb/o 郊外, 衛星都市
sub/vest/o 下着
subis/ar t. 耐え忍ぶ
subit/a 突然の, 急な
subjekt/o 主題,〔普l主語
subjunktiv/o〔普l接続法
sublim/a 荘厳な, 雄大な
sublim/ar t.〔化〕昇華させる
submers/ar t. 沈める, 水没させる
submis/ar t. 征服する, 鎮圧する
subordin/ar t. 従属させる
suborn/ar i. 偽証する, 買収する
subrept/ar t. 騙し取る
subsidi/ar t. 助遂烽 x払う,
報酬を払って協力を求める
substanc/o 物質
substantiv/o〔普l名詞
substituc/ar t. 代用する, 取り替える,
切り換える
subterfuj/o 逃げ口上, 口実
subtil/a 微細な, 鋭敏な, 細密な
subvencion/ar t. 補助金を与える
subvers/ar
t.(国家・主義などを)覆す, 打倒する
suced/ar t.i. …の後に続・ …を追う
suces/ar i. 酔 キる, 旨b「・
suci/ar t. 気にかける, 関心を持つ,
かまう
sucin/o〔鉱〕琥珀
sud/o 南
Sudan スーダン; -ano ~人
sudor/o 汗
Sued/o スエーデン人
Suedi/a スエーデン
sufic/ar i. 足りる, 充分で・る
sufix/o〔普l接尾辞
sufl/ar i.(風が)吹・
t.(風が)…に吹き付ける
sufle/o〔料〕スフレ
sufok/ar t.i. 窒息させる, 窒息する
sufr/ar t.i.
苦悩する,(影響を)受ける
sug/ar t. 吸う
sugest/ar t. 示唆する, 暗示する
Suisi/a スイス; -/ano ~人
suk/o 樹液, 果汁, ジュース
sukomb/ar i. 屈伏する
sukr/o 砂糖
sukus/ar t. 揺する
sul/o 土, 土壌, 表土
sulf/o〔化〕硫黄
sulfat/o〔化〕硫酸塩
sulk/o 畦, わだち, 航跡
sum/o 和, 合計
sumari/a 要約した, かいつまんだ
sumn/ar t. 召喚する, 呼び出す
sumo/o* 相撲 (jap. sumo)
sun/o 太陽
sundi/o 日曜日
suol/o 靴底
sup/o スープ
supe/ar i. 夕食を食べる
super [prep] …の上方に,
優越して,…を制して
super/charj/ar t. 重荷を掛け過b・
super/flu/ar i. 溢れる
super/vid/o 目測
superb/a 傲慢な, 横柄な
superflu/a 余分の
superior/a 上級の, 上翌フ
superlativ/a 最高の, 最上の; /o〔普l最上級
superstic/o 迷信
suplant/ar t. 乗っ取る
suple/ar t. 供給する, 調達する
suplement/o 補足, 増補, 付録
suplik/ar t. …に懇願する,
…に泣きつ・
suport/ar t. 支える, …の重さに耐える
supoz/ar t. 仮定する, …と思う
supr/a 頂上の, 最上の
supr/e 高・ 上方に, 頂上に
supres/ar t.(反乱などを)抑圧する,
鎮圧する
sur [prep] …の上に,
…の表面に,…に臨んで
sur/nom/o 名字
sur/o〔解〕腓, ふb轤ヘ・
surd/a 聾の
surfac/o 面, 表面
Surinam スリナム
surogat/o 代用品, 代用薬
surpriz/ar t. 不意打ちする, 驚かせる
surtut/o 外套, オーバーコート
survey/ar t. 監督する, 管理する
146
suskript/ar
t.i.(寄付などを)承諾する
suspekt/ar t. 疑う, 怪しむ
suspend/ar t. 吊る, 吊り下げる
suspens/ar t. 中止する, 見合わせる,
停職にする
susten/ar t. 下から支える, …に耐える
sustracion/ar t.〔数〕減ずる,
控除する
sustrakt/ar t. 抜き取る, 盗む;
不当に使用に供する
susur/ar t.i.
サラサラ・ガサガサ音をさせる;
サラサラ・ガサガサ音がする
sut/ar t. 縫う
sutr/o* お経, 経典
suvenir/o 記念品, 土産
suveren/a 主・の・る, 至上の
Swaziland/o スワジランド
swich/ar スイッチを入れる (en-);
スイッチを切る (ek-)
T
ta (ti) → ita (iti)
tabak/o タバコ
taban/o〔昆〕アブ
tabel/o 書き付け板, 表, リスト
tabi/o* 足袋 (jap. tabi)
tabl/o 机, テーブル, 台
“tabu" タブー
tabul/o 棚, 架
tabulator/o タブレター
taburet/o(背もたれのない)腰掛
tac/ar t. …について黙っている, i.
沈黙している
taft/o〔織〕タフタ
tag/o(靴紐などの)先端具
Tailand/o タイ
Taiwan 台湾
takimetr/o タコメーター
takt/o 感触
taktik/o 用兵, 兵法
tal/a そのような; -/e 従って,
そのように
talent/o 才能, 腕前
tali/ar t.(服を)仕立てる
talior/o 仕立屋, 洋服屋
talisman/o お守り
talk/o 滑石, タルク
talon/o〔解〕かかと;(靴の)かかと
talp/o〔動〕モグラ
talus/o 斜面, 勾配
tam [adv] そのように; tam.. kam..
..と同hハ..
tambur/o 太鼓, ドラム
tamburin/o タンバリン
tamen [conj]
しかしながら,とは言っても
tamp/ar t. 突き固める
tampon/o タンポン, 栓
tan/o 皮なめし剤
tandem [adv] 遂に, 結局
tandem/e 縦に一列に並んで
tanin/o〔化〕タンニン
tank/o 水槽, 油槽, タンク; f.戦車,
タンク
tant/a それ程の; -/e 大いに, それ程
Tanzani/a タンザニア
tap/ar t.(樽・管などに)口を付ける
tapet/o 壁掛, 壁布
tapir/o〔動〕バク
tapis/o 絨毯, カーペット
tapot/ar t. 叩・ 打診する
tar/o 風袋
tard/a 遅い(時刻)
tarif/o 料金表, 運賃表
tart/o
タルト(果物やジャムの入った上皮のない
パイ)
tartar/o〔化〕酒石, 〔医〕歯石
tas/o 茶碗, 湯飲み
task/o 任務, 課業
Tasmani/a タスマニア島
tast/ar i. 手探りする, 探る
tatami/o* 畳 (jap. tatami)
tatu/ar i. 入れ墨する
taur/o〔動〕ウシ
tavern/o 居酒屋
tax/ar t. 課税する, 賦課する
taximetr/o タクシーメーター,
料金メーター
taxus/o〔植〕イチイ
tay/o ウェスト, 胴, 腰
te/o 茶
teatr/o 劇場, 舞台
ted/ar t. うんざりさせる
teg/ar t. 被いを被せる
tegul/o 屋根瓦
tegument/o〔動・植〕外皮, 外被
teknik/o 技術, 工学
teknologi/o 科学技術, テクノロジー,
工芸学
tekt/o(車などの)屋根
tel/o リネン, リネン布
telefon/ar i. …に電話する
telegraf/ar t.…に電信する
telegram/o 電報
telekomunik/o 遠距離通信
telepati/o テレパシー
teleskop/o 望遠鏡
televizion/o テレビ
tem/o 主題, テーマ
temat/o〔楽〕主題;〔普l語幹
temerar/a 無謀な
temp/o 時間,〔普l時制,〔楽〕テンポ
temper/ar t. 加減する, 和らげる
temperament/o 気質, 血気
temperatur/o 温度
tempest/ar i. 嵐が吹・ f.
大きな音を立てる
templ/o 寺院, 神殿
tempor/o〔解〕側頭, こめかみ
temporis/ar i. 一時しのb キる
ten/ar t. 支え持つ, 保持する,
維持する
tenali/o やっとこ
tenar/o〔解〕母指球
tench/o〔魚〕テンチ(コイ科)
tend/o テント
tendenc/ar i. 傾向が・る
tendin/o〔解〕腱
tendr/o 炭水車
tenebr/o 暗がり, 闇
tener/a 優しい, 物柔らかな
teni/o〔動〕条虫
tenis/o テニス
tenor/o テノール; テノール歌手
tens/ar t. 引き伸ばす, 引っ張る
tent/ar t.(人を)誘惑する,
そそのかす
tenu/a 薄い; 細かい, 希薄な
teologi/o 神学
teorem/o〔数〕定理, 公理
teori/o 理論
tepid/a なまぬるい, f. 無関心な,
冷淡な
teplic/o 温室
ter/o 地球, 土地, 陸
ter/pom/o〔植〕ジャガイモ
terakot/o〔美〕テラコッタ
terapi/o〔医〕治療(法)
teras/o 台地, 築山, テラス
terc/o 1/60 秒
tercet/o 三重奏(唱), テルチェット
terebint/o〔植〕テレビン(木)
teren/o 地所, 特定地域
teriak/o テリアカ
teritori/o 領土, 領地
term/o 温泉
termin/o 専門用語, 術語
termit/o〔昆〕シロアリ
termometr/o 温度計, 寒暖計
termostat/o サーモスタット
teror/ar i. 恐れる, 怖がる
teror/o 恐怖, 脅威
terpentin/o テルペンチン
test/o 目撃者, 立会人, 証拠
testament/ar i. 遺言状を書・
testikul/o〔解〕睾丸
tetan/ar i. 破傷風にかかっている
tex/ar t. 織る
text/o 原・ 本・
tez/o 命題, テーゼ, 学位・卒業論・
ti → iti
Tibet チベット; -ano ~人
tibi/o〔解〕脛骨
tif/o〔医〕柏]チフス
tifoid/o〔医〕腸チフス
tifon/o 台風
tigr/o〔動〕トラ
tiktak/ar i. カチカチ音を立てる
til [prep] …まで(時刻・場所)
tili/o〔植〕ボダイジュ
tim/ar t. 恐れる, 心配する
timian/o〔植〕タチジャコウソウ
timid/a 臆病な, 署Sな, 内気な
147
timon/o 梶棒
timpan/o〔解〕鼓室
timus/o〔解〕胸腺
tin/o 初ア
tindr/o 火口(ほぐち)
tine/o〔昆〕ガ, イガ
tini/o〔医〕白癬, たむし
tinkl/ar i. チリンチリンと鳴る
tint/ar t. 染める, 着色する
tip/o 典型, 原型, 活字, 類型
tir/ar t. 引・ 引き伸ばす
tiran/o 暴君
tiroid/o〔解〕甲状腺; -/a 甲状腺の
tisu/o〔解〕組織
titan/o〔神〕ティターン,〔化〕チタン
titil/ar t. bキぐる, …の興をそそる
titr/ar t.〔化〕滴定する
titul/o 表題, 称号, 肩書
to → ito
tol/o 金属板
toler/ar t. 我慢する, 見逃す,
許容する
tom/o(本の)巻
tomat/o〔植〕トマト
tomb/o 墓
tombol/o 富籤(の一種)
ton/o 楽音, 音調, 調子
tond/ar t.(鋏で)・る, 摘む
tondr/ar i. 雷が鳴る
tondr/o 雷
Tong/a トンガ
tonik/a 抑揚(アクセント)の
tonsil/o〔解〕扁桃腺
tonsur/o 剃髪
top/o〔海〕檣楼, トップ
topografi/o 地勢学
torak/o〔解〕胸廓
torch/o たいまつ
tord/ar t. 撚る, 撚り合わせる,
(手足を)挫・
torent/o 急・
torf/o 泥炭
tori/o〔化〕トリウム
torment/ar t. 責める, 苦しめる
torn/ar t. 旋盤で削る
tornasol/o〔植〕ヒマワリ,
ヘリオトロープ
torped/o 魚雷,〔魚〕シビレエイ
torpor/ar i. 痺れる, 麻痺する,
活動不能で・る
tors/o(人体の)胴, 〔美〕トルソ
tort/o パイ
tortug/o〔動〕カメ
tost/ar i. 乾杯する
tot/a 全ての, 完全な
toxik/a 有毒の
toxin/o 毒素
tra [prep] …を通りぬけて
trab/o 梁, 桁
trac/o(人・動物の通った)跡, 足跡
tradeskanci/o〔植〕ムラサキツユクサ(属
)
tradicion/ar
t.(慣習などを親から子に)伝える
traduk/ar t. 翻訳する
trafik/o 輸送, 交通
tragedi/o 悲劇
trahiz/ar t. 敵に売る, ・切る
train/o 輜重隊
trait/o 目鼻立ち, 面影, 特色
trake/o〔解〕気管
trakom/o トラコーマ
trakt/ar t. 交渉する, 取り扱う,
論ずる
traktat/o 論・
traktor/o トラクター
tram/o 路面軌道
trampl/ar i. 踏みつける
trampolin/o トランポリン
tran/ar t. 引きずる, 牽引する
tranc/ar i. 恍惚状態に・る
tranch/ar t. 切る, 切断する
tranche/o 塹壕
tranquil/a 平静な, おとなしい
trans [prep] …の向こうに, …を越えて
trans/loj/ar t.i. 転居する
transakt/ar i.(人と)話がまとまる,
折り合う
transfer/ar t. 移す, 動かす,
(・利を)譲渡する
transform/ar t.
変形させる,(エネルギーを)変換する
transformator/o 変圧器
transfuz/ar t.輸血する
transistor/o トランジスタ
transit/ar i. 移行する; 免税通過する
translac/ar t.i. 移す; 移行する
transmis/ar t. 伝動する
transpar/ar i. 透明で・る, 透き通る
transparent/o 透明画, スライド
transpir/ar i.蒸散する
transport/ar t. 輸送する
transvers/a 横の, 横断の
trapez/o 台形; ぶらんこ
tras/ar t. なぞる,トレースする
trat/ar t. 為替手形を振り出す
traumat/o〔医〕外傷
traur/ar i. 喪に服している
travesti/ar t. 変装する, 仮装する
tre [adv] 大変, 大いに
tref/o(カードの)クラブ
trek/o 踏み分け道, 藷ケ
trelich/o ズック, ドンゴロス
trelis/o 格子
trem/ar i. 震える
tremp/ar t. 浸す
tremul/o〔植〕ハコヤナギ
tren/o 列車
tres/o 長い髪の一房
tresay/ar i. b蛯チとする,びっb閧キる
trest/o 架台, うま
trezor/o 宝, 宝物
tri 三
tri/angul/o 三角形
tri/foli/o〔植〕クローバ
tri/ped/o 三脚
tribon/o〔ロ〕護民官
tribu/o 種族, 部族
tribul/ar t. 苦しい試練を与える,
苦しめる
tribun/o 演壇
tribunal/o 法廷, 裁判所
tribut/ar i. 貢ぐ
tricikl/o 三輪車
trikot/ar t. 編む
trilion/o 1,000,000 の3乗
trimestr/o 学期, 四半期
Trindad e Tobag/o トリニダード・
トバゴ
trist/a 悲しい, 憂鬱な, 陰気な
triumf/ar i. 勝利する, 勝ち誇る
trivial/a つまらない, 卑曹ネ
tro(e) [adv] 余りにも…過b・
trofe/o 戦勝記念品, トロフィー
trog/o かいば桶,(濠ッの)ふね
“troika" トロイカ
trole/o 高架移動滑車, トロリー
tromb/o 龍巻,〔医〕血栓
trombon/o トロンボーン
trombos/o〔医〕血栓症
tromp/ar t. だます, 欺・
tron/o 王座, 王位
tropik/o 回帰線
trot/ar i. 荘ォで駆ける, 書魔閧ナ歩・
trotuar/o 歩道
trov/ar t. 見つける, …と認める,
気付・
tru/o 穴
trubl/ar t. 悩ます, 心配させる,
苦しめる;(液体を)濁らせる
trul/o(濠ッなどの)こて, 移植ごて
trump/o(カードの)切り札
trumpet/o トランペット, ラッパ
trunk/o 幹, 体幹, 台
trup/o(劇団などの)一座, バンド
trus/ar t.(毛布などの)端をたbオ込む
trust/o〔経〕掛け売り,
信用貸し,トラスト
trut/o〔魚〕マス
tu
[pron](二人称単数)おまえ(親しい間柄
)
tualet/ar i. 身なりをつb・、,
身なりを正す
tub/o 管, 筒, パイプ
tuber/o〔解〕隆起, 結節, 〔植〕塊茎,
瘤
tuberklos/o〔医〕結核
tuberos/o〔植〕ニラ
tubul/o〔化〕細管
tuert/a 一眼の, 一つ目の
tuf/o(草・毛などの)房, 束
tuk/o 布(タオル・シーツなど)
tul/o〔織〕チュール
tulip/o〔植〕チューリップ
148
tumor/o〔医〕腫瘍, 腫瘤
tumult/ar i. 騒動を起こす
tun/o トン(単位)
tundr/o* ツンドラ
tunel/o トンネル
Tunizi/a チュニジア; -/ano ~人
tupi/o 独楽
tur/o 旅行, 周遊, ツアー
turb/o 群集, 人込み
turban/o ターバン
turbin/o〔機〕タービン
turd/o〔鳥〕ツグミ
Turk/o トルコ人
turkez/o〔鉱〕トルコ玉
Turki/a トルコ
turm/o 塔
turn/ar t.i. 回す, …へ向ける; 回る,
…へ向・
turnir/ar i. トーナメント試合をする
turtur/o〔鳥〕キジバト
tus/ar i. 咳をする
tush/ar t.i. 触れる
tuy/o〔植〕クロベ属の木
U
ube [adv] 何処に
ubiqu/a いたる所に・る, 遍在する
ucel/o 鳥
udon/o* うどん (jap. udon)
uf [interj] ウー, ウフ
Ugand/a ウガンダ
uguis/o*〔鳥〕ウグイス (jap. uguisu)
ul/a 何か, ul/u 誰か
ul/a-lok/e 何処かに, 何処かで
ul/o 何か, 或る物
ul/u 誰か, 或る者
ulcer/o〔医〕潰瘍
ulex/o〔植〕ハリエニシダ
ulm/o〔植〕ニレ
ultimat/o 最後通告
ultr/a 極端な, 過激な, 超…; -/e
なお(また), その上
ultramar/o〔化〕群青
ulul/ar
i.(狼のように)吠える,(梟が)ホーホー
鳴・
umbilik/o〔解〕臍
umbr/o アンバー(褐色顔料)
un 一; -o 単位
un/foy/e かつて, 或る時
unanim/a 合意の, 同説の, 異口同音の
unc/o〔動〕ヤマネコ
uncion/ar t.
頭に油を注いで神聖にする, 油を塗る
ungl/o〔解〕爪
unguent/o 軟膏
uniform/a 不変の, 一様な, 一律の
unik/a 唯一の, 無比の, 特異な
unikorn/o 一角獣
union/ar t. 統合する, 連合させる
univers/o 宇宙
vertikal/a 垂直の, 鉛直の
vari/ar i.t. 変転する, 変化する,
universitat/o 大学
vertu/o 徳, 美徳, 善行
多様で・る; 変える, 変更する
unt/o 不用物, 廃油
veruk/o〔医〕いぼ
varicel/o〔医〕水痘
uragan/o 嵐
verv/o 活気, 向こう意気
varik/o〔医〕静貰・
uran/o〔化〕ウラニウム
vesp/o〔昆〕スズメバチ
variol/o〔医〕天然痘
urb/o 市, 都会
vesper/o 夕方, 晩
varm/a 熱い, 暑い, 温かい
urd/ar t.(糸を)縦糸に整える,
vespertili/o〔動〕コウモリ
vars/ar t. 注ぐ, こぼす
整経する
vest/o 着物, 衣服
vart/ar t. 待つ, 待ち受ける
ure/o〔化〕尿素
vestibul/o 玄関, 入口ホール
vasal/o 家来
uremi/o〔医〕尿毒症
veston/o ジャケット, 上着
vaskul/o〔解〕血管, 槙ヌ,〔植〕葉・
ureter/o〔解〕尿管
vet/ar t.(提案などを)拒否する,
vast/a 広い, 大きい
uretr/o〔解〕尿道
差し止める
vat/o 詰め物, 中入れ綿
urin/o 尿
veter/o 天候
Vatikan/o バチカン
urj/ar i. 差し迫っている, 急を要する,
veteran/o 退役軍人, ベテラン
vax/o 蝋, ワックス
急き立てる
veterinar/o 獣医
vaz/o 壷, かめ, 花瓶
urs/o〔動〕クマ
vetrin/o(店などの)ガラスケース
vazelin/o〔化〕ワセリン
urtik/o〔植〕イラクサ
vetur/o 乗り物,(人・物の)輸送手段
ve! [interj] ・・(悲哀, 苦痛, 残念)
urtikari/o〔医〕蕁麻疹
vex/ar t. うるさがらせる, 苛立たせる
vech/o〔植〕ソラマメ
Uruguay ウルグァイ
vezik/o〔解〕嚢, 膀胱
veh/ar i. 乗り物で行・
Usa アメリカ合衆国
vi [pron] (二人称複数)・なた方
vein/o〔解〕静・
Usano アメリカ人
viadukt/o 陸橋
vejet/ar i. 植垂キる; 徒食する
utensil/o 家庭用具, 用具
vibr/ar i. 振動する
vejetar/ar i. 菜食主義で・る
uter/o〔解〕子宮
vice [prep] …の代わりに
vek/ar i. 目覚める
util/a 有用な, 有益な
vice(-) [pref] 副…, 次…, 予備…
vek/ig/ar t. 起こす, 目覚ませる
utopi/o ユートピア
vicer/o〔解〕内臓
vektor/o ベクトル
uvertur/o 序曲
vici/o 悪, 悪徳, 非行
vel/o ベール, 被い
uvul/o〔解〕口蓋垂
vicin/a 近隣の, 近所の
velk/ar i. 萎む, 枯れる
uz/ar t. 用いる, 使う
vicin/o 隣人
velur/o ビロード
uzufrukt/ar t. 使用・を有する
vid/ar t. 見る, 会う, 分かる
ven/ar i. 来る, 達する
uzur/ar i. 高利貸しをする
vidv/a(男)やもめの
vend/ar t. 売る
uzurp/ar t.(王・・・力などを)奪う
Vietnam ベトナム
venen/o 毒
vigil/ar i. 不寝番をする
venerac/ar t. 尊ぶ, 崇拝する
vigor/o 精力, 活力
veneral/a〔医〕性病の
V
viktim/o いけにえ
venerdi/o 金曜日
vila/o* 別荘 (ang. villa)
Venezuel/a ベネズエラ; -/ano ~人
vab/o ハチの巣
vilaj/o 村
venial/a(罪・過失など)許しうる,
vacil/ar i. 揺らぐ, 揺れる
vild/o 猟獣, 猟鳥
些細な
vacin/o〔医〕牛痘; 種痘
vin/o ワイン, 葡萄酒
venj/ar t. 復讐する, 怨みを晴らす
vad/ar t.(川などを)歩いて渡る,
vinagr/o 酢
vent/ar
i.
風が吹いている
徒渉する
vind/ar t. 巻き上げる, おむつを巻・
vent/iz/ar
t.
扇ぐ
vafl/o ワッフル
vink/ar t. 克服する, 乗り越える
ventil/ar
t.
換気する
vag/ar i. さまよう
vintr/o 冬
ventr/o〔解〕・;
-/parol/ar
i.
vagin/o〔解〕膣
viol/o〔植〕スミレ
・話術を使う
vagon/o 鉄道の車両
violac/ar t.(法・約束などを)犯す,
Venus/o*〔天〕金星
vajis/ar i.(子供が)泣き叫ぶ
破る
ver/a 真実の, 本物の, 真理の
vak/ar i. 空いている, 空席で・る
violent/ar t. 暴行を加える; -/o 暴力,
verand/o ベランダ
vakanc/ar i. 休暇を取っている
暴行
verb/o〔普l動詞
vaku/a 空っぽの; 真空の
violin/o バイオリン
verd/a 緑の
val/o 谷, 谷間
violoncel/o セロ
verdigris/o 緑青
valid/a〔法〕有効な
vir/o(瑞lの)男子
verdikt/o 判決
valiz/o 旅行カバン
virg/a 処女の, 湯蛯フ, f.汚れのない
verg/o
笞
valor/ar i. 価値が・る, …に値する,
virtual/a 事実上の
verifik/ar
t.
証明する,
証拠立てる
…に相当する
virtuoz/a 大家の, 名人の
verk/o
作品
vals/ar i. ワルツを踊る
virulent/a 有毒の, 舶a性の
verm/o
うr・
みみず,いも虫,
毛虫
valv/o 弁
virus/o〔医〕ウイルス
vermicel/o
麺類
vampir/o 吸血鬼
vis/ar t.i. ねm桙゙
vernier/o
副尺
van/a 徒労の, むなしい
vish/ar t. 拭・ ぬぐう
vernis/o ワニス
viskomt/o 子爵
vers [prep] …の方へ
vang/o〔解〕頬
viskoz/a 粘い, 粘着性の
vers/o 詩の一行
vanil/o〔植〕バニラ, バニラエキス
vist/ar t. 査証を与える
version/o 翻訳, 脚色, 翻案, 編曲
vanitat/o うぬぼれ, 虚栄心
vit/o〔植〕ブドウの木
vertebr/o〔解〕椎骨; -/oz/o 脊椎動物
vant/o〔海〕横静索を繋ぐ紐, 支索
vitel/o 卵黄
vertic/o 脳天,〔数〕頂点
vapor/o 蒸気, 湯気
vitr/o ガラス
vertij/ar
i.
めまいがする
var/o 物資, 商品
149
viv/ar i.t. 垂ォている, 衰・キる; -/o
趨ス, 衰・
vivac/a 元気のよい, 活狽ネ
viz/ar t.i. 狙いを閧゚る, 目指す
vizaj/o 顔, 顔面
vizel/o〔動〕イタチ
vizier/o(帽子などの)ひさし
vizion/o 潔e, 幽霊
vizit/ar t. 訪問する, 訪れる
voc/o 声, f.意見
vodevil/o ボードビル
vok/ar t.i. 呼ぶ, 来てもらう,
呼び寄せる
vokal/o〔普l母音
vol/ar t. 意志が・る, 欲する, 望む
volf/o〔動〕オオカミ
volkan/o 火山
volontari/o 志願兵, 志願者
volt/o ボルト(単位)
voltij/ar i.(乗馬で)跳躍する
volumin/o 体積, 容積
volunt/ar t.i. 快acする,
進んで…する
voluntari/o 義勇兵
volupt/o 快楽, 官能
volv/ar t. 巻・ 巻き付ける; /o/stip/o ・
vom/ar t.i. 吐・ 嘔吐する
vort/o 語, 単語
vortic/ar i. b驍る回る, 渦巻・
vot/ar i. 投票する, 投票で決める
vov/ar t.i. 誓いを立てる, 誓約する
voy/o 道, コース
voyaj/ar i. 旅行する
vu [pron](二人称単数)・なた
vulgar/a 通曹フ, 送pの
vult/o 丸天井
vultur/o〔鳥〕ハゲワシ
vulv/o〔医〕陰門,(女性の)陰部
vund/ar t. 傷つける
Y
ya 実に, 全・ 正に
yakt/o ヨット
yar/o 年
yashir/o* 神社 (jap. yasiro)
ye [prep](意義不特定)
yen [adv] それここに, ・そこに
yes はい, そうです
yitr/o〔化〕イトリウム
yodl/ar t.i. ヨーデルを歌う
yogurt/o ヨーグルト
yuft/o ロシア皮
yug/o 軛(bムき)
Yugoslavi/a ユーゴースラビア
yun/a 若い; -/o 若人, 若者; -/in/o
若い女性, 娘; -/ul/o 青年
yur/o ・利
yust/a 合理的な, 公平な, 正義の
Z
Zaire ザイール
Zambi/a ザンビア
zebr/o〔動〕シマウマ
zefir/o 軟風
zek/o〔動〕ダニ
zel/ar i. 熱中している
zenit/o〔天〕天頂, f. 絶頂
zer/o 零
zigzag/ar i. ジグザグに進む
Zimbabwe ジンバブウェ
zink/o〔化〕亜鉛
zirkon/o ジルコン
zon/o 地帯, 圏, 区域, 帯, ベルト
zoologi/o 動物学
zum/ar i. ブンブンうなる,
ガヤガヤいう
W
waka/o* 和歌 (jap. waka)
Wals ウェールス
warf/o 波止場, 埠頭
wasabi/o*〔植〕ワサビ (jap. wasabi)
wat/o〔電〕ワット
weft/o 横糸
weld/ar t. 溶接する
west/o 西
wiski/o ウィスキー
wistari/o*〔植〕フジ(藤)(lat.
wistaria)
wolfram/o〔化〕タングステン
X
xenon/o〔化〕キセノン
xilofon/o 木琴, シロホン
xilograf/ar t.i. 木版に彫る
150