Scenariusz lekcji języka polskiego Przedział wiekowy: Szkoła

Scenariusz lekcji języka polskiego Przedział wiekowy: Szkoła

Scenariusz lekcji języka polskiego
Przedział wiekowy: Szkoła podstawowa
Czas trwania zajęć: 45 minut
TEMAT:
TEN WIERSZ GRA, DŹWIĘCZY I SZELEŚCI - CZY TO MOŻLIWE ?
CEL GŁÓWNY:
 Kształtowanie wrażliwej postawy wobec czytanego tekstu.
 Uzyskanie odpowiedzi na zadane pytanie w temacie lekcji.
CELE OPERACYJNE:
Uczeń:
 rozumie znaczenie słów-gra, dźwięczy, szeleści,
 przypomina sobie podstawowe wiadomości na temat budowy wiersza,
 potrafi wyciągnąć wniosek ze wspólnych poszukiwań odpowiedzi na pytanie w
temacie lekcji,
 rozumie znaczenie terminów-autor, adresat, podmiot mówiący, dodatkowo
zapoznaje się ze zwrotem-podmiot liryczny,
 powtarza znane już środki stylistyczne-epitet, uosobienie, przenośnia,
 poznaje zamienne określenie przenośni-metaforę oraz kolejny środek stylistycznyporównanie,
 odnajduje w wierszu wszystkie wymienione środki stylistyczne.
FORMY PRACY:
 indywidualna,
 zbiorowa.
METODY:
 problemowa (szukamy odpowiedzi na pytanie zawarte w temacie lekcji),
 tekstu przewodniego (Julian Tuwim Strofy o późnym lecie),
 podająca.
ŚRODKI DYDAKTYCZNE:




tekst przewodni (Julian Tuwim Strofy o późnym lecie),
karteczki ze słowami - gra, dźwięczy, szeleści (do powieszenia na tablicy),
magnesy,
uzupełnianka - jako część notatki z lekcji.
PRZEBIEG ZAJĘĆ:
1. Sprawy organizacyjne:
- przywitanie się z uczniami,
- sprawdzenie obecności.
2. Sprawdzenie zadania domowego- krótka prezentacja kilku prac (ilustracje do wiersza
wykonane w zeszytach).
3. Rozmowa z dziećmi na temat zawieszonych na tablicy słów- gra, dźwięczy, szeleści.
 Jakie to części mowy?
 Wspólnie odmieniamy podane czasowniki przez osoby.
 Co może grać, dźwięczeć i szeleścić? (instrumenty muzyczne, dzwonki, suszone
liście, papier, worek).
4. Podanie tematu lekcji - TEN WIERSZ GRA, DŹWIĘCZY I SZELEŚCI - CZY TO MOŻLIWE?
5. Przypomnienie podstawowych wiadomości na temat wiersza - wspólne tworzenie
notatki.
WIERSZ



jest to utwór literacki, a dokładniej - liryczny,
ma wyszczególnione wersy,
jest przeciwieństwem prozy.
BUDOWA WIERSZA
 strofy / zwrotki /,
 wersy,
 rymy.
WNIOSEK
Już sama budowa wiersza oddziałuje na zmysły - strofy i wersy na wzrok, a rymy na
słuch.
6. Głośne odczytanie wiersza przez nauczyciela. (załącznik nr 1)
7. Każdy uczeń otrzymuje uzupełniankę na temat gry, dźwięku i szelestu w wierszu, którą
następnie wszyscy wypełniają. (załącznik nr 2)
8. Powtórzenie terminów.
AUTOR – ktoś, kto napisał tekst, Julian Słowacki
ADRESAT - osoba, do której zwraca się autor - Zobacz - ty liryczne - 2 os. lp.
PODMIOT MÓWIĄCY - PODMIOT LIRYCZNY – ktoś, kto mówi w tekście, pluskam, we
mnie, drzemię - ja liryczne - 1 os. lp.
9. Powtórzenie znanych już dzieciom środków stylistycznych - epitet, uosobienie
przenośnia / metafora /. Wprowadzenie terminu - porównanie. Jeżeli zaistnieje taka
potrzeba, należy podać dzieciom notatkę.
EPITET - określenie rzeczownika, najczęściej przymiotnik, np. wysokie drzewa.
UOSOBIENIE - nadanie cech ludzkich zwierzętom, rzeczom, np. pies powiedział, kamień
zapłakał.
PRZENOŚNIA - METAFORA - to wyrażenie, w którym nowatorskie połączenie słów
tworzy
nowe znaczenie, np. kwiat uczuć, życie więdnie.
PORÓWNANIE - ukazuje podobieństwo czegoś do czegoś. To konstrukcja
dwuczłonowa,
połączona wyrażeniami - jak, jakby, niby, podobnie, na kształt, np.
dziewczyna jak marzenie.
10. Zadanie domowe - do wyboru * Ułożę własną zwrotkę do wiersza Tuwima.
* Na kartce z bloku zilustruję wybraną strofę dowolną techniką, np. można
wykorzystać suszone liście, ziarenka, farby, pastele, papier kolorowy itp.
11. Pożegnanie uczniów.
ZAŁĄCZNIK NR 1
JULIAN TUWIM
STROFY O PÓŹNYM LECIE
Siano suche i miodne
Wiatrem nad łąką stoi.
Westchnie, wonią powieje
I znów się uspokoi.
Zobacz, ile jesieni!
Pełno jak w cebrze wina,
A to dopiero początek,
Dopiero się zaczyna.
Nazłociło się liści,
Że koszami wynosić,
A trawa, jaka bujna,
Aż się prosi, by kosić.
Lato w butelki rozlane,
Na półkach słodem się burzy.
Zaraz korki wysadzi,
Już nie wytrzyma dłużej.
A tu uwiądem narasta
Winna jabłeczna pora.
Czerwienna, trawiasta, liściasta,
W szkle pękatego gąsiora.
Na gorącym kamieniu
Jaszczurka jeszcze siedzi .
Ziele, ziele wężowe
Wije się z gibkiej miedzi.
Obłoki leżą w stawie,
Jak płatki w szklance wody.
Laską pluskam ostrożnie,
Aby nie zmącić pogody.
Słońce głęboko weszło
W wodę, we mnie i w ziemię,
Wiatrem oczy przymyka.
Ciepłem przejęty drzemię.
ZAŁĄCZNIK NR 2
Uzupełnij tekst. Wykorzystaj wyrazy umieszczone w ramce.
Wiersz, który jest podzielony na strofy, to wiersz ……………………. Strofy, wersy i rymy tworzą
……………… ………………………………… Dzięki temu czujemy, że wiersz …………….. Specyficznie,
w sposób przemyślany ułożone głoski mogą sprawić, że wiersz ……………………. W ten sam
sposób możemy uzyskać wierszu efekt …………………………., który dodatkowo może powstać,
przez zastosowanie …………………………….. ………………………………………………… (np. Bum, bum!
Stuk, puk!).
Kiedy czytamy wiersz, wtedy zaczyna działać nasza ………………………. Wówczas słyszymy
……………………. kolorowych jesiennych, liści. Czujemy ………………….. czerwonych , soczystych
jabłek.
smak, szelest, gra, szeleści, stroficzny, rytm wiersza, dźwięku, wyrazów
dźwiękonaśladowczych, wyobraźnia
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Uzupełnij tekst. Wykorzystaj wyrazy umieszczone w ramce.
Wiersz, który jest podzielony na strofy, to wiersz ……………………. Strofy, wersy i rymy tworzą
……………… ………………………………… Dzięki temu czujemy, że wiersz …………….. Specyficznie,
w sposób przemyślany ułożone głoski mogą sprawić, że wiersz ……………………. W ten sam
sposób możemy uzyskać wierszu efekt …………………………., który dodatkowo może powstać,
przez zastosowanie …………………………….. ………………………………………………… (np. Bum, bum!
Stuk, puk!).
Kiedy czytamy wiersz, wtedy zaczyna działać nasza ………………………. Wówczas słyszymy
……………………. kolorowych jesiennych, liści. Czujemy ………………….. czerwonych , soczystych
jabłek.
smak, szelest, gra, szeleści, stroficzny, rytm wiersza, dźwięku, wyrazów
dźwiękonaśladowczych, wyobraźnia