farmaceuta-farmacja apteczna

INFORMACJA LOKALNA O ZAWODZIE
FARMACEUTA – SPEJALISTA FARMACJi APTECZNEJ– KOD ZAWODU 228103
ANALIZA REJESTROWANEJ SYTUACJI W ZAWODZIE NA RYNKU PRACY
Farmaceuta – specjalista farmacji aptecznej to jeden z 2443 zawodów ujętych w
obowiązującej od 1 stycznia 2015 r. klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku
pracy (Dz.U. z 2014 r. poz. 1145).
W poprzedniej wersji klasyfikacji obowiązującej w okresie od 1 lipca 2010 r. do
31 grudnia 2014 r. zawód ten miał tę samą nazwę i kod.
Do zawodu farmaceuta – specjalista farmacji aptecznej przygotowuje kierunek studiów farmacja. Standardy kształcenia dla kierunku studiów farmacja reguluje Rozporządzenie
Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 9 maja 2012 r. w sprawie standardów
kształcenia dla kierunków studiów: lekarskiego, lekarsko-dentystycznego, farmacji,
pielęgniarstwa i położnictwa (Dz. U. z dnia 5 czerwca 2012 r. poz. 631)
Absolwent kierunku farmacja uzyskuje tytuł magistra farmacji. Studia magisterskie
na tym kierunku trwają nie krócej niż 11 semestrów. Dopiero po ukończeniu obowiązkowego
sześciomiesięcznego stażu już po obronie pracy magisterskiej można planować trwającą ok. 3
lat specjalizację: analityka farmaceutyczna; farmacja apteczna; farmacja kliniczna; farmacja
przemysłowa; farmacja szpitalna; farmakologia; lek roślinny; mikrobiologia i biotechnologia
farmaceutyczna; toksykologia; zdrowie publiczne; zdrowie środowiskowe.
Absolwent studiów jest przygotowany do pracy w: aptekach ogólnodostępnych i szpitalnych
oraz hurtowniach farmaceutycznych; przemyśle farmaceutycznym i innych podmiotach
odpowiedzialnych za wprowadzenie produktu leczniczego na rynek oraz uprawnionych do
wytwarzania, importu i eksportu produktów leczniczych i materiałów medycznych; zakładach
opieki zdrowotnej prowadzących badania kliniczne, terapii monitorowaną stężeniem leku
oraz monitorowanie niepożądanych działań produktów leczniczych; inspekcji
farmaceutycznej oraz w innych urzędach i instytucjach państwowych i samorządowych
działających w dziedzinie farmacji i ochrony zdrowia; jednostkach kontrolno-pomiarowych i
laboratoriach z dziedziny higieny ogólnej, kontroli i badania żywności, diagnostyki
laboratoryjnej oraz ochrony środowiska; zakładach, wytwórniach i laboratoriach branży
kosmetycznej i chemicznej; instytutach naukowo-badawczych i w ośrodkach badawczorozwojowych oraz instytucjach zajmujących się poradnictwem i upowszechnianiem wiedzy z
zakresu nauk farmaceutycznych. Absolwent posiada umiejętności współpracy z ludźmi,
kierowania zespołami oraz zarządzania placówkami: ochrony zdrowia publicznego –
szczególnie aptekami ogólnodostępnymi i szpitalnymi; prowadzącymi działalność
gospodarczą w zakresie wytwarzania, importu, eksportu i obrotu hurtowego produktów
leczniczych i materiałów medycznych oraz badawczo-rozwojowymi, inspekcyjnymi oraz
administracyjnymi z obszaru farmacji i ochrony zdrowia.
PROFIL KOMPETENCYJNY ZAWODU FARMACEUTA1
Kompetencje zawodowe to odpowiednia wiedza, określone umiejętności oraz
właściwa postawa. Poza określonym rodzajem wiedzy w danej dziedzinie i konkretnymi
umiejętnościami zawodowymi trzeba również zachowywać się w sposób świadczący o
zrozumieniu pełnionej roli zawodowej. Wszystkie te rzeczy pozwalają na wypełnianie
obowiązków zawodowych na odpowiednim poziomie. Im kompetencje są większe a ich
1
Profil pochodzi z podręcznika dla doradców zawodowych „Narzędzie do badania kompetencji”, Warszawa 2014
1
poziom wyższy tym dana osoba jest większym fachowcem a jej praca jest lepiej oceniana.
Osoby które wykonują zawód farmaceuty, by sprawnie wywiązywać się z zadań
zawodowych, poza formalnymi wymaganiami kwalifikacyjnymi powinny jeszcze mieć co
najmniej cztery kompetencje:
1. Sprawność motoryczna
Wykonywanie złożonych ruchów dokładnie, szybko i w zmiennych warunkach, w celu
realizacji zadań. Na sprawność motoryczną wpływają: zdolności kondycyjne (siła, szybkość,
moc, wytrzymałość, gibkość) oraz koordynacyjne (dostosowanie ruchu, różnicowanie ruchu,
zdolności: utrzymywania równowagi, szybkiej reakcji, orientacji, sprzężenia ruchów,
rytmizacji).
2. Sumienność w dążeniu do rezultatów
Wysoka efektywność realizacji zadań w ściśle określonym terminie i z należytą starannością,
uwzględniającą własne kompetencje i możliwości. Determinacja w działaniu i osiąganie
zakładanych rezultatów przez utrzymywanie odpowiedniego tempa oraz jakości pracy, nawet
w obliczu trudności.
3.Otwartość na innych
Pozytywne nastawienie i traktowanie innych ludzi oraz okazywanie chęci ich zrozumienia.
4. Gotowość do podnoszenie kwalifikacji
Otwartość na wiedzę i zadania umożliwiające jej zdobycie. Wykorzystywanie napotkanych
problemów jako okazji do rozwoju. Chęć eksperymentowania i podejmowania nowych zadań.
Staranna analiza sukcesów i porażek oraz traktowanie tych drugich jako cennej lekcji.
ANALIZA SYTUACJI NA RYNKU PRACY
BEZROBOTNI ORAZ WOLNE MIEJSCA PRACY I MIEJSCA AKTYWIZACJI ZAWODOWEJ W
ZAWODZIE FARMACEUTA – SPECJALISTA FARMACJI APTECZNEJ ( 228103)
W WOJEWÓDZTWIE KUJAWSKO – POMORSKIM
Wyszczególnienie
Bezrobotni zarejestrowani
w
okresie
sprawozdawczym ogółem
Bezrobotni według stanu
na
koniec
okresu
sprawozdawczego
Osoby do 12 miesięcy od
dnia ukończenia nauki
ogółem
Osoby do 12 miesięcy od
dnia ukończenia nauki na
koniec
okresu
sprawozdawczego
Wolne miejsca pracy i
miejsca
aktywizacji
zawodowej ogółem
Wolne miejsca pracy i
miejsca
aktywizacji
zawodowej na koniec
okresu sprawozdawczego
W LATACH 2010 – 20152
2015
3
2
1
0
11
1
2
Informacje te opracowano na podstawie załącznika nr 3 do Sprawozdania MPiPS-01 o rynku pracy Bezrobotni oraz wolne
miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej według zawodów i specjalności. Zgodnie z programem badań
statystycznych statystyki publicznej załącznik ten jest przekazywany przez powiatowe urzędy pracy do wojewódzkich
urzędów pracy do 10. dnia roboczego lipca z danymi za I półrocze danego roku oraz do 10. dnia roboczego stycznia
z danymi za II półrocze roku poprzedniego.
2
2014
10
4
0
0
11
0
2013
25
6
6
0
14
3
2012
18
6
5
1
13
1
2011
12
6
1
1
7
0
2010
10
4
3
1
13
0
Większa liczba nowych rejestracji bezrobotnych niż zgłoszonych wolnych miejsc
pracy lub aktywizacji zawodowej spowodowała, że w latach 2010-2013 zawód ten został
sklasyfikowany jako zawód nieznacznie nadwyżkowy3, tzn. taki na który na rynku pracy
istnieje mniejsze zapotrzebowanie niż liczba osób poszukujących pracy w tym zawodzie.
Od 2015 r. Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej zmieniło metodologię
prowadzenia monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych. Według nowej
metodologii zamiast wskaźnika intensywności nadwyżki/deficytu zawodów dokonuje się
wyboru zawodów deficytowych i nadwyżkowych na podstawie trzech wskaźników:
wskaźnika dostępności ofert pracy, wskaźnika długotrwałego bezrobocia oraz wskaźnika
płynności bezrobotnych4. Wprowadzona zmiana spowodowała, że sytuacja znacznej części
zawodów pozostaje nieokreślona – nie przynależy do żadnej z grup, ponieważ żaden ze
wskaźników nie osiągnął wymaganego poziomu. Farmaceuta - specjalista farmacji aptecznej
w 2015 r. mimo przewagi ofert pracy nad zarejestrowanymi osobami bezrobotnymi, został
zakwalifikowany do grupy zawodów nadwyżkowych. Znaczna liczba ofert pracy dostępnych
dla tego zawodu w powiatowych urzędach pracy to oferty pracy subsydiowanej.
Stosunkowo niski poziom bezrobocia dotyczy również osób z zawodem
z farmacją, ale niewymagającym wykształcenia wyższego. Jest to zawód:
•
związanym
technik farmaceutyczny (kod 321301).
W 2014 r. zarejestrowało się w województwie kujawsko-pomorskim 232 techników
farmaceutycznych. W końcu okresu sprawozdawczego było ich 104. Zgłoszono dla nich 104
oferty pracy.
W 2012 r. zarejestrowało się w województwie kujawsko-pomorskim 249 bezrobotnych
techników farmaceutycznych. W końcu okresu sprawozdawczego było ich w rejestrze 129.
Zgłoszono dla nich 46 wolnych miejsc pracy.
W 2011 r. zarejestrowało się 180 techników farmaceutycznych. W końcu okresu
3
Podziału na zawody deficytowe, zrównoważone i nadwyżkowe dokonuje się na podstawie wskaźnika intensywności
nadwyżki (deficytu) wyrażonego jako iloraz liczby zgłoszonych wolnych miejsc pracy i miejsc aktywizacji zawodowej w
badanym okresie, w danym zawodzie i liczby zarejestrowanych bezrobotnych w badanym okresie, w danym zawodzie.
Zawody deficytowe to takie, dla których wskaźnik przekracza wartość 1,1; zawody zrównoważone to te, dla których
wartość wskaźnika mieści się w przedziale od 0,9 do 1,1; natomiast zawody nadwyżkowe to te, w których przypadku
wskaźnik wynosi poniżej 0,9. Informacja przygotowana na podstawie opracowania: „Monitoring zawodów deficytowych i
nadwyżkowych w województwie kujawsko-pomorskim”. Publikacja przygotowywana w ramach projektu WUP Rynek
Pracy pod Lupą. Raporty znajdują się na stronie internetowej WUP.
4
Wskaźnik dostępności ofert pracy: iloraz średniomiesięcznej liczby bezrobotnych w danej grupie zawodów, w badanym
okresie i średniomiesięcznej liczby wolnych miejsc pracy dostępnych w PUP i Internecie w danej grupie zawodów, w
badanym okresie.
Wskaźnik długotrwałego bezrobocia: iloraz liczby długotrwale bezrobotnych w danej grupie zawodów, w końcu okresu i
liczby zarejestrowanych bezrobotnych w danej grupie zawodów, w końcu okresu.
Wskaźnik płynności bezrobotnych: iloraz odpływu bezrobotnych w danej grupie zawodów, w badanym okresie i napływu
bezrobotnych w danej grupie zawodów, w badanym okresie.
3
sprawozdawczego było ich 81. Zgłoszono dla nich 55 ofert pracy.
WYNIKI BADANIA PRACODAWCÓW
W badaniu pracodawców5 realizowanym przez Wojewódzki Urząd Pracy w Toruniu
w latach 2010-2014 wynika, że w 2010 r. planowano zatrudnienie farmaceuty – farmacja
apteczna w Radziejowie. W 2012 r. planowano zatrudnienie dwóch farmaceutów ze
specjalizacją farmacja szpitalna w Grudziądzu. W każdym przypadku powodem planowanego
zatrudnienia podawano rozwój firmy. W okresie badanych czterech lat ani razu nie planowano
zwolnienia farmaceutów.
W badaniu internetowych ofert pracy6 realizowanym na zlecenie Wojewódzkiego
Urzędu Pracy w Toruniu obejmującym okres wrzesień-listopad 2014 oraz luty-kwiecień 2015
dla zawodu farmaceuta pojawiło się 20 ofert pracy.
W badaniu przeprowadzonym w powiatach województwa kujawsko-pomorskiego
pn. „Barometr zawodów”7, które jest prognozą zapotrzebowania na pracowników w
poszczególnych zawodach w 2016 r., farmaceuci na poziomie województwa zostali
zakwalifikowani do grupy zawodów zrównoważonych, w których liczba ofert pracy będzie
zbliżona do liczby osób zdolnych do podjęcia zatrudnienia w danym zawodzie (podaż i popyt
zrównoważą się).
Na koniec 2014 r. na terenie województwa kujawsko-pomorskiego funkcjonowało 586 aptek
ogólnodostępnych i 88 punktów aptecznych. Na wsiach zlokalizowanych było prawie 15%
aptek ogólnodostępnych i 99% punktów aptecznych. W aptekach ogólnodostępnych i
punktach aptecznych na koniec 2014 r. pracowało 1 173 magistrów farmacji.
W latach 2007-2014 wzrosła liczba zatrudnionych magistrów farmacji w naszym
województwie. W 2007 zatrudniano 1022 farmaceutów, w 2008 - 1048, w 2009 - 962, w 2010
- 999, w 2011- 1158, w 2012 - 1159, w 2013 – 1164, w 2014 – 1 1738
ANALIZA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE
Niniejsza informacja została przygotowana na podstawie przekazanych - na potrzeby
prowadzenia monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych, przez Departament
Rynku Pracy w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej - danych Głównego
Urzędu Statystycznego na temat liczby studentów i absolwentów.
W województwie kujawsko-pomorskim kształcenie na kierunku farmacja prowadzi
jedna uczelnia. Jest to Uniwersytet Mikołaja Kopernika Collegium Medicum im. Ludwika
5
Badanie 2000 pracodawców jest realizowane w ramach projektu WUP Rynek Pracy pod Lupą. Raport z badania
pracodawców znajduje się na stronie internetowej WUP oraz na stronie www.podlupa.wup.torun.pl
6
Badanie internetowych ofert pracy dla województwa kujawsko-pomorskiego to kolejne realizowane w ramach projektu
Rynek Pracy pod Lupą II badanie, które ma na celu poszerzenie informacji na temat regionalnego rynku pracy. Celem
badania jest analiza ilościowa i jakościowa treści internetowych ofert pracy dla województwa kujawsko-pomorskiego
zamieszczonych na 4. portalach ogólnopolskich: Pracuj.pl, Praca.Gratka.pl, GazetaPraca.pl, Regiopraca.pl. Badanie
obejmowało okres wrzesień-listopad 2014 oraz luty-kwiecień 2015. Raport z badania dostępny jest na stronie internetowej
WUP w Toruniu www.podlupa.wup.torun.pl
7
„Barometr zawodów” jest prognozą zapotrzebowania na pracowników w 2016 r. Badanie zostało przeprowadzone na
przełomie III i IV kwartału 2015 r. W przypadku wystąpienia nieprzewidzianych zdarzeń, sytuacja w niektórych zawodach
może ulec zmianie. W badaniu tym dane statystyczne pełnią jedynie funkcję pomocniczą, nie są podstawą analizy. Barometr
uwzględnia kwalifikacje pracowników i rzeczywiste przygotowanie do wykonywania zawodu. Raport z badania dostępny
jest pod adresem: http://wup.torun.pl/urzad/publikacje/publikacje-dotyczace-rynku-pracy/
8
źródło: Biuletyn Statystyczny Wydziału Zdrowia K-PUW w Bydgoszczy : Ochrona zdrowia w województwie kujawskopomorskim w 2014 roku, data publikacji: wrzesień 2015.
4
Rydygiera w Bydgoszczy.
Studia trwają 5,5 roku. Są to studia jednolite magisterskie. Absolwenci mogą znaleźć
pracę w aptece ogólnodostępnej i szpitalnej lub hurtowni farmaceutycznej. Wielu
absolwentów decyduje się na pracę w instytutach naukowo-badawczych oraz zakładach
opieki zdrowotnej prowadzących badania kliniczne. W ramach istniejących specjalizacji
podyplomowych jak np.: analityka farmaceutyczna, farmacja apteczna, farmacja kliniczna,
farmacja szpitalna, farmakologia, lek roślinny i innych, farmaceuta możecie poszerzać wiedzę
i umiejętności zgodnie z zainteresowaniami i charakterem wykonywanej pracy. Wiele osób
podejmuje też studia doktoranckie.
Według stanu na dzień 30.09.2015 r. kierunek farmacja w województwie kujawskopomorskim studiowało 608 studentów w tym 452 na studiach stacjonarnych. W roku
akademickim 2014/2015 kierunek farmacja ukończyło 91 osób z czego 73 na studiach
stacjonarnych i 1 na niestacjonarnych.
Opracowała:
Lilla Załęska
doradca zawodowy
Wojewódzki Urząd Pracy w Toruniu, Wydział Centrum Informacji i Planowania Kariery
Zawodowej
Akceptował:
Janusz Bokser
Data ostatniej aktualizacji: czerwiec 2016 r.
INFORMACJA DLA OSÓB ZAINTERESOWANYCH PRACĄ W ZAWODZIE
FARMACEUTA W KRAJACH EOG
1. Dostęp do rynków pracy krajów Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG).
W państwach należących do Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG) swobodny
przepływ pracowników jest prawem podstawowym pozwalającym obywatelom danego
państwa EOG podjąć pracę w innym państwie należącym do EOG na tych samych warunkach
jak obywatele wybranego państwa. Polacy, podejmujący legalną pracę w innym państwie
EOG, mają takie same prawa i obowiązki jak pracownicy lokalni.
2. Informacja dla
w krajach EOG:
osób
poszukujących
pracy
w
zawodzie
farmaceuta
Zawód farmaceuta należy do tzw. zawodów sektorowych, w których uznanie kwalifikacji
odbywa się w sposób automatyczny, pod warunkiem posiadania przez wnioskodawcę
dokumentów poświadczających kwalifikacje (dyplomów, zaświadczeń) wymienionych
w załączniku V lub VI do dyrektywy 2005/36/WE albo na zasadzie praw nabytych.
Szczegółowych informacji odnośnie procedury automatycznego uznania kwalifikacji
udzielają krajowe i okręgowe organy samorządów zawodowych. Informacja nt. sektorowych
zawodów medycznych:
http://www.nauka.gov.pl/g2/oryginal/2013_05/69085b602bd16dde0fd582957be1b965.pdf
5
3. Zapotrzebowanie na osoby z zawodem farmaceuta wg Europejskiego Portalu
Mobilności Zawodowej http://eures.europa.eu
Z danych dostępnych na portalu EURES wynika, że dla osób z zawodem farmaceuta
zgłoszonych zostało 705 ofert pracy w 19 krajach EOG. Najwięcej ofert pracy w ww.
zawodzie znajduje się w: Niemczech (359 ofert), Wielkiej Brytanii (100 ofert) i Szwecji (52
oferty) - dane wg stanu na dzień 17.10.2013 r.
Osoby ubiegające się o pracę w zawodzie farmaceuta w krajach EOG najczęściej powinny
dysponować 2-3 letnim udokumentowanym doświadczeniem zawodowym. Należy pamiętać,
że
pracodawcy
oczekują
od
pracownika
znajomości
języka
kraju,
w którym zamierzają podjąć pracę. Przykładowe stawki płacy w zawodzie farmaceuta
w wybranych krajach: Austria: od 2290 euro miesięcznie brutto, Francja: 2500 – 3200 euro
miesięcznie brutto, Wielka Brytania: 35000-37000 funtów rocznie brutto.
Opracował:
Wojciech Janisiewicz
Doradca EURES,
WUP w Toruniu, Wydział Pośrednictwa Pracy Zespół EURES
6