Instrukcja Bezpieczeństwa Pożarowego 2013
Transkrypt
Instrukcja Bezpieczeństwa Pożarowego 2013
INSTRUKCJA BEZPIECZEŃSTWA POŻAROWEGO ……………………. …………………… opracował – (podpis i pieczątka autora) zatwierdził do wewnętrznego użycia – (podpis i pieczątka kierownika obiektu) Sosnowiec, wrzesień 2013r. INSTRUKCJA BEZPIECZEŃSTWA POŻAROWEGO Spis treści 1. CEL INSTRUKCJI .......................................................................................................................... 4 2. TERMINOLOGIA ........................................................................................................................... 4 3. PRZEDMIOT INSTRUKCJI.......................................................................................................... 7 4. ZAKRES STOSOWANIA INSTRUKCJI...................................................................................... 7 5. ODPOWIEDZIALNOŚĆ ................................................................................................................ 8 6. PODSTAWA OPRACOWANIA .................................................................................................... 8 7. WARUNKI OCHRONY PRZECIWPOŻAROWEJ, WYNIKAJĄCE Z PRZEZNACZENIA, SPOSOBU UŻYTKOWANIA, PROWADZONEGO PROCESU TECHNOLOGICZNEGO, MAGAZYNOWANIA (SKŁADOWANIA) I WARUNKÓW TECHNICZNYCH OBIEKTU, W TYM ZAGROŻENIA WYBUCHEM ...................................................................................................... 9 A. POWIERZCHNIA, LICZBA KONDYGNACJI ORAZ WYSOKOŚĆ ........................................................ 9 B. ODLEGŁOŚĆ OD OBIEKTÓW SĄSIADUJĄCYCH ............................................................................ 14 C. PARAMETRY POŻAROWE WYSTĘPUJĄCYCH SUBSTANCJI PALNYCH ......................................... 14 D. PRZEWIDYWANA GĘSTOŚĆ OBCIĄŻENIA OGNIOWEGO .............................................................. 15 E. KATEGORIA ZAGROŻENIA LUDZI, PRZEWIDYWANA LICZBA OSÓB ........................................... 15 F. OCENA ZAGROŻENIA WYBUCHEM POMIESZCZEŃ ORAZ PRZESTRZENI ZEWNĘTRZNYCH ........ 16 H. KLASA ODPORNOŚCI POŻAROWEJ BUDYNKU ORAZ KLASA ODPORNOŚCI OGNIOWEJ I STOPIEŃ ROZPRZESTRZENIANIA OGNIA ELEMENTÓW BUDOWLANYCH ............................................................ 18 I. SPOSÓB ZABEZPIECZENIA PRZECIWPOŻAROWEGO INSTALACJI UŻYTKOWYCH ...................... 19 J. DROGI POŻAROWE ...................................................................................................................... 20 8. OKREŚLENIE WYPOSAŻENIA W WYMAGANE URZĄDZENIA PRZECIWPOŻAROWE I GAŚNICE ORAZ SPOSOBY PODDAWANIA ICH PRZEGLĄDOM TECHNICZNYM I CZYNNOŚCIOM KONSERWACYJNYM........................................................................................... 20 A. GAŚNICE ...................................................................................................................................... 20 B. HYDRANTY WEWNĘTRZNE ......................................................................................................... 25 C. HYDRANTY ZEWNĘTRZNE .......................................................................................................... 27 D. SYSTEM SYGNALIZACJI POŻARU................................................................................................ 28 E. SYSTEM ODDYMIANIA ................................................................................................................ 30 F. INSTALACJA AWARYJNEGO OŚWIETLENIA EWAKUACYJNEGO.................................................. 31 G. PRZECIWPOŻAROWY WYŁĄCZNIK PRĄDU ................................................................................. 31 H. CZĘSTOTLIWOŚĆ I ZAKRES PRZEGLĄDÓW TECHNICZNYCH ORAZ CZYNNOŚCI KONSERWACYJNYCH ............................................................................................................................ 32 9. SPOSOBY POSTĘPOWANIA NA WYPADEK POŻARU I INNEGO ZAGROŻENIA........ 33 A. B. C. ZASADY ALARMOWANIA JEDNOSTEK STRAŻY POŻARNEJ ......................................................... 33 ZASADY POSTĘPOWANIA PRACOWNIKÓW DO CZASU PRZYBYCIA STRAŻY POŻARNEJ ............. 34 ZASADY WSPÓŁPRACY I WSPÓŁDZIAŁANIA Z KIERUJĄCYM AKCJĄ RATOWNICZO – GAŚNICZĄ …………………………………………………………………………………………………...35 D. ZABEZPIECZENIE MIEJSCA DZIAŁAŃ RATOWNICZYCH PRZED PONOWNYM WYSTĄPIENIEM ZAGROŻENIA ......................................................................................................................................... 36 10. SPOSOBY ZABEZPIECZENIA PRAC NIEBEZPIECZNYCH POD WZGLĘDEM POŻAROWYM........................................................................................................................................ 37 A. B. C. D. OGÓLNE ZASADY ZABEZPIECZENIA PRAC NIEBEZPIECZNYCH POD WZGLĘDEM POŻAROWYM 37 PRZYGOTOWANIE POMIESZCZEŃ DO PROWADZENIA PRAC NIEBEZPIECZNYCH POŻAROWO... 38 OBOWIĄZKI OSÓB NADZORUJĄCYCH PRZEBIEG PRAC NIEBEZPIECZNYCH POŻAROWO .......... 39 SZCZEGÓŁOWE ZASADY ZABEZPIECZENIA PPOŻ. PRAC SPAWALNICZYCH ............................... 40 11. WARUNKI I ORGANIZACJA EWAKUACJI LUDZI ORAZ PRAKTYCZNE SPOSOBY ICH SPRAWDZANIA............................................................................................................................. 45 A. B. WYTYCZNE PROWADZENIA SKUTECZNEJ EWAKUACJI.............................................................. 45 WARUNKI EWAKUACJI................................................................................................................ 46 2 INSTRUKCJA BEZPIECZEŃSTWA POŻAROWEGO 12. SPOSOBY ZAPOZNANIA UŻYTKOWNIKÓW OBIEKTU, W TYM ZATRUDNIONYCH PRACOWNIKÓW, Z PRZEPISAMI PRZECIWPOŻAROWYMI ORAZ TREŚCIĄ PRZEDMIOTOWEJ INSTRUKCJI...................................................................................................... 62 13. ZADANIA I OBOWIĄZKI W ZAKRESIE OCHRONY PRZECIWPOŻAROWEJ DLA STAŁYCH UŻYTKOWNIKÓW OBIEKTU........................................................................................ 65 ZNAKI EWAKUACYJNE ZGODNE Z PN-92/N-01256/02 ........................................................................ 70 WYKAZ OSÓB ZAPOZNANYCH Z INSTRUKCJĄ ...................................................................................... 71 TABELA AKTUALIZACJI – ZMIAN WPROWADZONYCH W INSTRUKCJI................................................. 72 3 INSTRUKCJA BEZPIECZEŃSTWA POŻAROWEGO 1. Cel instrukcji Celem opracowania jest ustalenie wymagań ochrony przeciwpożarowej w zakresie organizacyjnym, technicznym i porządkowym itp., jakie należy uwzględnić w czasie eksploatacji Budynku Centrum Pediatrii im. Jana Pawła II w Sosnowcu przy ul. Gabrieli Zapolskiej 3 i znajdujących się w nim urządzeń. Ustawa o ochronie przeciwpożarowej z dn. 24 sierpnia 1991 r.(DZ.U. 1991, nr 81, poz. 351, z późniejszymi zmianami) definiuje ochronę przeciwpożarową jako kompleks zadań mających na celu ochronę życia, zdrowia, mienia i środowiska przed pożarem, klęską żywiołową lub innym miejscowym zagrożeniem. Właściciel, zarządca lub użytkownik budynku, obiektu lub terenu zobowiązany jest w szczególności do: - przestrzegania przeciwpożarowych wymagań budowlanych, instalacyjnych i technologicznych, - wyposażenia budynku w sprzęt pożarniczy, ratowniczy i środki gaśnicze oraz zapewnienia konserwacji i naprawy sprzętu, - zapewnienia osobom przebywającym w budynku bezpieczeństwa i możliwości ewakuacji, - zaznajomienia pracowników z przepisami przeciwpożarowymi, - przygotowania budynku do prowadzenia akcji ratowniczej oraz do ustalenia sposobu postępowania na wypadek pożaru, Szczegółowe wymagania Rozporządzeniu MSWiA z dnia w tym zakresie 7 czerwca 2010 r. określone zostały w w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (terenów (Dz.U. Nr nr 109, poz. 719 z dnia 22 czerwca 2010r.), Polskich Normach i innych przepisach szczegółowych. Stosowanie tych wymagań w praktyce, w sferze organizacyjnej i w obszarze technicznych środków zabezpieczeń, realizowane jest poprzez określenie zadań poszczególnym pracownikom, stosownie do ich kompetencji. 2. Terminologia W celu ułatwienia zrozumienia używanych dalej określeń, których znaczenie w rozumieniu Ustawy znacznie odbiega od interpretacji potocznej, poniżej podano definicje najważniejszych pojęć stosowanych w instrukcji. Ilekroć w instrukcji jest mowa o: 4 INSTRUKCJA BEZPIECZEŃSTWA POŻAROWEGO - ochronie przeciwpożarowej - rozumie się przez to realizację przedsięwzięć mających na celu ochronę zdrowia, życia, mienia lub środowiska przed pożarem, klęską żywiołową lub innym miejscowym zagrożeniem, - pożarze - rozumie się przez to niekontrolowany proces spalania, zachodzący poza miejscem do tego celu przeznaczonym, przynoszący straty materialne, - innym miejscowym zagrożeniu - rozumie się przez to inne niż pożar i klęska żywiołowa zdarzenie, wynikające z rozwoju cywilizacyjnego i naturalnych praw przyrody (katastrofy techniczne, chemiczne i ekologiczne), a stanowiące zagrożenie dla życia, zdrowia i mienia, - zapobieganiu powstawaniu i rozprzestrzenianiu się pożaru, klęski żywiołowej lub innego miejscowego zagrożenia - rozumie się przez to zapewnienie nieruchomościom koniecznych warunków ochrony technicznej oraz tworzenie warunków organizacyjnych i formalno-prawnych zapewniających ochronę ludzi i mienia, a także minimalizujących skutki pożaru, klęski żywiołowej lub innego miejscowego zagrożenia, - działaniach ratowniczych - rozumie się przez to każdą czynność podjętą w celu ratowania życia, zdrowia i mienia, a także likwidację źródła powstania pożaru, klęski żywiołowej lub innego miejscowego zagrożenia, - bezpieczeństwie pożarowym - rozumie się przez to stan eliminujący zagrożenie dla życia lub zdrowia, uzyskiwany poprzez funkcjonowanie norm prawnych, technicznych systemów zabezpieczeń oraz prowadzenia działań zapobiegawczych, - materiałach niebezpiecznych pożarowo - rozumie się przez to ciecze palne o temperaturze zapłonu poniżej 55ºC, gazy palne, ciała stałe zapalające się samorzutnie w powietrzu, materiały wybuchowe i pirotechniczne, ciała stałe palne i utleniające o temperaturze rozkładu poniżej 21ºC, ciała stałe jednorodne o temperaturze samozapalenia poniżej 100ºC oraz materiały mające skłonności do samozapalenia, - cieczy palnej - rozumie się przez to ciecz o temperaturze zapłonu do 100ºC, - zagrożeniu wybuchem - rozumie się przez to możliwość tworzenia przez palne gazy, pary palnych cieczy, pyły lub włókna palnych ciał stałych, w różnych warunkach, mieszanin z powietrzem, które pod wpływem czynnika inicjującego zapłon wybuchają, czyli ulegają gwałtownemu spalaniu połączonemu ze wzrostem ciśnienia, 5 INSTRUKCJA BEZPIECZEŃSTWA POŻAROWEGO - strefie pożarowej - rozumie się przez to przestrzeń wydzieloną w taki sposób, aby w określonym czasie pożar nie przeniósł się na zewnątrz lub do wewnątrz wydzielonej przestrzeni, - strefie zagrożenia wybuchem - rozumie się przez to przestrzeń, w której może występować mieszanina substancji palnych z powietrzem lub innymi gazami utleniającymi, o stężeniu zawartym między dolną i górną granicą wybuchowości, - terenie przyległym - rozumie się przez to pas terenu wokół obiektu o szerokości równej minimalnej dopuszczalnej odległości od innych obiektów ze względu na wymagania ochrony przeciwpożarowej, określonej w przepisach techniczno budowlanych, - technicznych środkach zabezpieczeń przeciwpożarowych - rozumie się przez to urządzenia, sprzęt, instalacje lub rozwiązania budowlane służące zapobieganiu powstawania i rozprzestrzeniania się pożarów, - stałych urządzeniach gaśniczych - rozumie się przez to urządzenia na stałe związane z obiektem, zawierające własny zapas środka gaśniczego, wyposażone w układ przechowywania i podawania środka gaśniczego, uruchamiane automatycznie we wczesnej fazie rozwoju pożaru, - urządzeniach do usuwania dymów lub gazów pożarowych - rozumie się przez to urządzenie montowane w górnych częściach klatek schodowych i pomieszczeń, uruchamiane w przypadku nagromadzenia się gorących gazów i dymów pożarowych w celu ich odprowadzenia drogą wentylacji naturalnej lub wymuszonej, - sprzęcie i urządzeniach ratowniczych - rozumie się przez to przedmioty, narzędzia, maszyny i urządzenia na stałe związane z budynkiem, obiektem lub terenem, uruchamiane lub wykorzystywane do ratowania ludzi i mienia w warunkach pożaru, klęski żywiołowej lub innego miejscowego zagrożenia, - przeciwpożarowym wyłączniku prądu - rozumie się przez to wyłącznik odcinający dopływ prądu do wszystkich obwodów z wyjątkiem obwodów zasilających instalacje i urządzenia, których funkcjonowanie jest niezbędne w czasie pożaru, - warunkach ewakuacji - rozumie się przez to zespół przedsięwzięć oraz środków techniczno-organizacyjnych zapewniający szybkie i bezpieczne opuszczenie strefy zagrożonej lub objętej pożarem. 6 INSTRUKCJA BEZPIECZEŃSTWA POŻAROWEGO 3. Przedmiot instrukcji Przedmiotem opracowania są wymagania ochrony przeciwpożarowej w zakresie organizacyjnym, technicznym i porządkowym itp., jakie należy uwzględnić w czasie eksploatacji Budynku Centrum Pediatrii im. Jana Pawła II w Sosnowcu przy ul. Gabrieli Zapolskiej 3i znajdujących się w nim urządzeń. Treść niniejszej instrukcji obowiązuje wszystkich użytkujących obiektu ze szczególnym uwzględnieniem faktu braku możliwości zapoznania z treścią niniejszej instrukcji dzieci będących głównymi użytkownikami obiektu. 4. Zakres stosowania instrukcji Niniejsza instrukcja została opracowana na podstawie Ustawy o ochronie przeciwpożarowej z dn. 24 sierpnia 1991 r. (Dz.U.1991, nr 81, poz. 351 z późniejszymi zmianami), Rozporządzeniu MSWiA z 7 czerwca 2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (terenów (Dz.U. Nr nr 109, poz. 719 z dnia 22 czerwca 2010r.), Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 roku w sprawie warunków technicznych , jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie Dz. U Nr 75. poz. 690 z 2002 roku. Postanowienia zawarte w niniejszej instrukcji nie naruszają przepisów szczegółowych dotyczących ochrony ppoż. oraz innych przepisów i aktów normatywnych. Instrukcja niniejsza zawiera podstawowe wiadomości dotyczące przyczyn powstawania pożaru lub innego miejscowego zagrożenia, a także zasad zapobiegania tym zjawiskom oraz przedsięwzięć organizacyjnych i technicznych w tym zakresie. Do zapoznania się z instrukcją i przestrzegania zawartych w niej ustaleń zobowiązani są wszyscy pracownicy pracujący w analizowanym budynku, bez względu na stanowisko służbowe i rodzaj wykonywanej pracy. Przyjęcie do wiadomości postanowień instrukcji pracownicy potwierdzają własnoręcznym podpisem. Wzór oświadczenia o zapoznaniu się z postanowieniami instrukcji stanowi załącznik nr 1. Oświadczenie powinno być przechowywane w aktach osobowych każdej osoby zapoznanej się z treścią niniejszej instrukcji. Oprócz postanowień wynikających z poniższej instrukcji personel obiektu ma w obowiązku zapoznać się z opracowanym dodatkowo planem ewakuacji. 7 INSTRUKCJA BEZPIECZEŃSTWA POŻAROWEGO 5. Odpowiedzialność Za realizację zadań określonych w niniejszej instrukcji oraz za przestrzeganie podanych w niej zasad postępowania odpowiedzialni są wszyscy pracownicy i użytkownicy w zakresie zgodnym z zakresem czynności oraz z zawartymi w instrukcji postanowieniami. Za przestrzeganie przepisów dotyczących ochrony przeciwpożarowej, w tym również przeprowadzanie odpowiednich szkoleń, przeglądów (dot. gaśnic, oświetlenia ewakuacyjnego i innych urządzeń przeciwpożarowych oraz instalacji elektrycznej) i oznakowania, odpowiedzialnymi czyni się: - kierownika obiektu: dyrektor Centrum Pediatrii Warunki ewakuacji całego obiektu przedstawione zostaną w niniejszej instrukcji, 6. Podstawa opracowania - Ustawa z dnia 24 sierpnia 1991r. o Państwowej Straży Pożarnej (Dz.U.09.12.68 j.t. z późn. zm.). - Ustawa z dnia 24 sierpnia 1991r. (Dz.U.09.178.1380 j.t. z późn. zm.). - Ustawa z dnia 07 lipca 1994r. Prawo budowlane (Dz.U.10.243.1623 j.t. z późn. zm.) - Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2010r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz.U.10.109.719). - Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 24 lipca 2009r. w sprawie przeciwpożarowego zaopatrzenia w wodę oraz dróg pożarowych (Dz.U.09.124.1030). - Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 25 października 2005r. w sprawie wymagań kwalifikacyjnych oraz szkoleń strażaków jednostek ochrony przeciwpożarowej (Dz.U.05.215.1823). - Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U.02.75.690 z późn. zm.). - PN-92/N-01 256/01 Znaki bezpieczeństwa. Ochrona przeciwpożarowa. - PN-92/N-01 256/02 Znaki bezpieczeństwa. Ewakuacja. o ochronie przeciwpożarowej 8 INSTRUKCJA BEZPIECZEŃSTWA POŻAROWEGO - PN-N-01256-4: 1997 Znaki bezpieczeństwa. Techniczne środki przeciwpożarowe. - PN-IEC 60364-5-56: 1999 Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych. Dobór i montaż wyposażenia elektrycznego. Instalacje bezpieczeństwa. - PN-IEC 61024-1 Ochrona odgromowa obiektów budowlanych. Zasady ogólne. - PN-B - 02852: 2001 Obliczanie gęstości obciążenia ogniowego oraz wyznaczanie względnego czasu trwania pożaru. 7. Warunki ochrony przeciwpożarowej, wynikające z przeznaczenia, sposobu użytkowania, prowadzonego procesu technologicznego, magazynowania (składowania) i warunków technicznych obiektu, w tym zagrożenia wybuchem a. Powierzchnia, liczba kondygnacji oraz wysokość Analizowany, obiekt wykorzystywany na potrzeby Szpitala Dziecięcego – Centrum Pediatrii położony jest w Sosnowcu w dzielnicy Klimontów przy ul. Gabrieli Zapolskiej 3. Wybudowany został na działce o powierzchni 16115m2, z wjazdem od ul. Gabrieli Zapolskiej na wewnętrzną drogę stanowiąca również dojazd pożarowy o szerokości 4m. Przedmiotowy budynek można podzielić na dwa obiekty uwzględniając jako kryterium podziału funkcje jakie spełniają. I tak; - budynek oznaczony literą A przeznaczony jest na potrzeby poradni, pracowni jak również oddziału Reumatologicznego, Anestezjologii i Intensywnej Terapii oraz Rehabilitacji. - budynek oznaczony litera B, w którym znajdują się oddziały łóżkowe wraz z izbą przyjęć Obydwa budynki połączone są dwoma łącznikami posiadającymi charakter głównie komunikacyjny. W jednym łączniku umieszczono holl centralny, w którym znajduje się wejście główne z rejestracją pacjentów oraz drugi stanowiący niejako przewiązkę komunikacyjną na poszczególnych kondygnacjach. Budynek oznaczony literą A obecnie nadbudowany, jest obiektem o niejednorodnej bryle w kształcie litery T i składa się z dwóch części. Jedna część, to częściowo podpiwniczony, trzykondygnacyjny segment 1, a druga to trzy kondygnacyjny, w całości podpiwniczony segment 2. W części tej oprócz poradni 9 INSTRUKCJA BEZPIECZEŃSTWA POŻAROWEGO specjalistycznych znajdują się również pomieszczenia administracyjno - gospodarcze oraz oddział intensywnej opieki medycznej i zakład z oddziałem rehabilitacji. Kubatura obiektu w części A wynosi 19.492m3 Powierzchnia zabudowy części A wynosi 1.280m2 Powierzchnia użytkowa części A wynosi 4.162m2 Konstrukcja: - ściany nośne wykonane z cegły ceramicznej pełnej, - stropy gęstożebrowane ceramiczne, - klatki schodowe żelbetowe - więźba dachowa drewniana (zabezpieczona ogniochronnie do wymaganej klasy odporności ogniowej) Klasa odporności pożarowej budynku- B Kategoria zagrożenia ludzi - ZL II Wysokość budynku – niski Budynek oznaczony literą B jest obiektem również nadbudowanym w następstwie poprzedniej inwestycji dla potrzeb Centrum Pediatrii i spełnia rolę bloku łóżkowego szpitala wraz z izbą przyjęć. Jest to budynek czterokondygnacyjny, podpiwniczony a segmencie środkowym pięciokondygnacyjnym, podpiwniczonym. Kubatura obiektu w części B wynosi 20.732m3 Powierzchnia zabudowy części B wynosi 1.429m2 Powierzchnia użytkowa części B wynosi 4.814m2 Konstrukcja: - szkielet żelbetowy wylewany na mokro, - ściany piwnicy z cegły pełnej, - ściany zewnętrzne wielowarstwowe (pustak ceramiczny, styropian, cegła pełna otynkowana) - ściany wewnętrzne murowane z cegły dziurawki lub płyt gipsowych, - stropy gęstożebrowe, ceramiczne, - schody żelbetowe, - stropodach, - stropy podwieszane wykonane z materiałów niepalnych. 10 INSTRUKCJA BEZPIECZEŃSTWA POŻAROWEGO Klasa odporności pożarowej budynku – „B” Wysokość budynku – ponad 12m, co klasyfikuje budynek jako średniowysoki. Sposób użytkowania : Omawiany obiekt jest wykorzystywany zgodnie ze swoim przeznaczeniem jako szpital specjalistyczny - Centrum Pediatrii. Układ funkcjonalny obiektu: Budynek „A” Piwnice: W tej części może przebywać około 16 osób. W skład kondygnacji piwnicznej wchodzą: - pomieszczenia magazynowe i techniczne (rozdzielnie elektryczne), - pomieszczenie Pielęgniarki Epidemiologicznej, - kotłownia, pomieszczenie ze zbiornikami oleju opałowego, - pomieszczenie administracyjne: sekcja spraw osobowych, dział administracyjno gospodarczy, BHP, - pomieszczenie klimatyzatorni. Powierzchnia kondygnacji 727,00m2 Parter: W tej części może przebywać około 36 osób. W skład kondygnacji parteru wchodzą: - oddział anestezjologii i intensywnej terapii (8 łóżek, w tym inkubatory), - poradnia chirurgiczna, - USG bioder, - pracownia kinezyterapii – sala ćwiczeń, - pracownia fizykoterapii i krioterapii, - pracownia magnetostymulacji, - hydroterapia, - poradnia dermatologiczna, - poradnia wad postawy, - poradnia nefrologiczna, - poradnia rehabilitacyjna, - poradnia psychologiczna, 11 INSTRUKCJA BEZPIECZEŃSTWA POŻAROWEGO - pomieszczenie kuchni wraz z bufetem i kuchni mlecznej, - rejestracja w hollu głównym. Powierzchnia kondygnacji 1.081,00m2 Piętro I: W tej części może przebywać około 36 osób. W skład kondygnacji I piętra wchodzą: - pomieszczenie zastępcy dyrektora ds. pielęgniarstwa, - poradnia laryngologiczna, - poradnia neurologiczna, - pracownia kinezyterapii – sala ćwiczeń, - poradnia gastroenterologiczna (dwa pomieszczenia 22 i 2.16), - pracownia endoskopii, - poradnia kardiologiczna, - pracownia EKG i USG, - pracownia EEG, - zakład diagnostyki obrazowej (ZDO) część dobudowana, - pracownia diagnostyki laboratoryjnej. Powierzchnia kondygnacji 1.063,00m2 Piętro II: W tej części może przebywać 33 osoby. W skład kondygnacji II piętra wchodzą: - Dyrekcja - Oddział rehabilitacyjny (20 łóżek). Mieszczą się one w 7 pokojach: - 1pokój na 4 łóżka dla dzieci młodsze, - 1pokój na 4 łóżka dla dzieci starszych, - 2 pokoje 3 łóżkowe - 1pokój 5 łóżkowy - 1izolatka. oraz 1 pokój na 4 łóżka z nadzorem specjalnym , Pokoje 4-łóżkowe przeznaczone są dla dzieci młodszych do lat 3 i posiadają bezpośredni nadzór. 12 INSTRUKCJA BEZPIECZEŃSTWA POŻAROWEGO - Zakład rehabilitacji Zakład rehabilitacji posiada następujące pracownie : masażu, hydroterapii, fizykoterapii, sale ćwiczeń, pokój terapii zajęciowej, szatnię pacjentów z łazienką Powierzchnia kondygnacji 1170,12 m2 Poddasze: Pomieszczenia wentylatorowi. Budynek „B” Piwnice: W tej części może przebywać około 12 osób personelu. W skład kondygnacji piwnicznej wchodzą: - pomieszczenia administracji, - stacja przygotowania łóżek, - szatnie personelu, - apteka, - pomieszczenia techniczne (rozdzielnia elektryczna, maszynownia sprężonego powietrza), centralna sterylizatornia, - poradnia alergologiczna, - poradnia zdrowia psychicznego. Powierzchnia kondygnacji 1.135,00m2 Parter: W tej części może przebywać około 20 pacjentów i 35 osób personelu. W skład kondygnacji parteru wchodzą: - izba przyjęć i ambulatorium urazowo – chirurgiczne z podjazdem dla karetek, - oddział psychiatrii i psychoterapii wieku rozwojowego (20 łóżek). Powierzchnia kondygnacji 1.135,00m2 Piętro I: W tej części może przebywać około 57 pacjentów i 40 osób personelu. W skład kondygnacji I piętra wchodzą: - oddział pediatryczny (37 łóżek), - oddział niemowlęcy (20 łóżek). Powierzchnia kondygnacji 1.135,00m2 Piętro II: W tej części może przebywać około 35 pacjentów i 38 osób personelu. 13 INSTRUKCJA BEZPIECZEŃSTWA POŻAROWEGO W skład kondygnacji II piętra wchodzą: - oddział chirurgii (35 łóżek), - blok operacyjny – dwie sale. Powierzchnia kondygnacji 1.112,00m2 Piętro III: W tej części może przebywać około 20 pacjentów i 16 osób personelu. W skład kondygnacji III piętra wchodzą: dziecięcy oddział reumatologiczny wraz z pomieszczeniami przeznaczonymi dla personelu medycznego. W obrębie oddziału znajduje się 10 pokoi łóżkowych (po 2 łóżka w każdym) z łazienkami, izolatka, świetlica, gabinet zabiegowy, łazienki, pomieszczenia pomocnicze typu brudownik, skład bielizny itp. oraz pomieszczenia personelu medycznego. Piętro IV (poddasze): - pomieszczenie techniczne (wentylacja) z wejściem z klatki schodowej, Powierzchnia kondygnacji 320,00m2 b. Odległość od obiektów sąsiadujących Wzajemne rozmieszczenie budynków, nie pozostaje bez znaczenie w kontekście bezpieczeństwa pożarowego, szczególnie w zakresie rozprzestrzeniania się płomieni i wzajemnego oddziaływania pomiędzy poszczególnymi obiektami. Z tego też względu przepisy budowlane wprowadzają minimalne wartości odległości, jakie powinny być zachowane dla poszczególnych klas sąsiadujących ze sobą budynków. Przedmiotowy obiekt jest budynkiem istniejącym zlokalizowany z zachowaniem wymaganych odległości od budynków sąsiednich. Odległość od najbliższych budynków zwróconych w stronę nadbudowanego obiektu ścianami z oknami wynosi ~10 m oraz 13m . c. Parametry pożarowe występujących substancji palnych W budynku nie składuje się i nie przechowuje materiałów i substancji niebezpiecznych pożarowo w myśl zapisów rozporządzenia MSWiA z 7 czerwca 2010r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów, do których zalicza się: • gazy palne, 14 INSTRUKCJA BEZPIECZEŃSTWA POŻAROWEGO • ciecze palne o temperaturze zapłonu poniżej 328,15 K (55 °C); • materiały wytwarzające w zetknięciu z wodą gazy palne; • materiały zapalające się samorzutnie na powietrzu; • materiały wybuchowe i wyroby pirotechniczne; • materiały ulegające samorzutnemu rozkładowi lub polimeryzacji; • materiały mające skłonności do samozapalenia; • materiały inne niż wymienione powyżej, jeśli sposób ich składowania, przetwarzania lub innego wykorzystania może spowodować powstanie pożaru. W budynku szpitala znajdują się stałe materiały palne, tj. dokumentacje, niektóre elementy wyposażenia wnętrz (meble, zabawki dla dzieci itp.) oraz niektóre materiały medyczne. d. Przewidywana gęstość obciążenia ogniowego Gęstość obciążenia ogniowego jest to energia cieplna, wyrażona w megadżulach, która może powstać przy spalaniu materiałów palnych znajdujących się w pomieszczeniu, strefie pożarowej lub składowisku materiałów stałych przypadająca na jednostkę powierzchni tego obiektu, wyrażoną w metrach kwadratowych. Jest to jeden z ważniejszych parametrów będący podstawą do określenia wielu wymogów (dla budynków i składowisk) związanych z prawem z zakresu bezpieczeństwa pożarowego i charakteryzuje w szczególności strefy zaliczane do przestrzeni produkcyjno – magazynowych (PM), z wyłączeniem obiektów lub ich części zaliczanych jedynie do kategorii zagrożenia ludzi (ZL). Obiekt zaliczamy do kategorii zagrożenia ludzi ZL w związku z tym gęstości obciążenia ogniowego nie wyznacza się. W pomieszczeniach technicznych oraz magazynowych obciążenie ogniowe zostało określone się na poziomie do 500MJ/m2 e. Kategoria zagrożenia ludzi, przewidywana liczba osób Budynek w całości wykorzystywany na potrzeby Centrum Pediatrii zgodnie z określonym programem użytkowym jest placówką medyczną i należy go zaliczyć do kategorii ZL II zagrożenia ludzi - budynek, w którym przebywać mogą ludzie o ograniczonej zdolności poruszania. 15 INSTRUKCJA BEZPIECZEŃSTWA POŻAROWEGO W obiekcie może przebywać, zgodnie z przyjętym założeniem projektowym łącznie 300 - 350 osób. Faktyczna liczba osób przebywających w obiekcie jest niemożliwa do jednoznacznego ustalenia. O ile liczba pacjentów oraz personelu jest ściśle określona, to liczba osób przebywających w poradniach specjalistycznych czy też osób odwiedzających nie jest znana. Budynek kwalifikuje się w części jako niski a w części jako średniowysoki. f. Ocena zagrożenia zewnętrznych wybuchem pomieszczeń oraz przestrzeni Pomieszczenie, w którym może wytworzyć się mieszanina wybuchowa, powstała z wydzielającej się takiej ilości palnych gazów, par, mgieł lub pyłów, której wybuch mógłby spowodować przyrost ciśnienia w tym pomieszczeniu przekraczający 5kPa, określa się jako pomieszczenie zagrożone wybuchem. W budynku nie występują pomieszczenia zagrożone wybuchem. g. Podział obiektu na strefy pożarowe Cały obiekt szpitala - Centrum Pediatrii im. Jana Pawła II w Sosnowcu celem spełnienia wymagań zawartych w przepisach budowlanych oraz w szczególności zapewnieniu bezpieczeństwa osób w nim przebywających został podzielony na strefy pożarowe. Obiekt zgodnie z założeniem projektowym został podzielony na 3 strefy pożarowe. Natomiast rozwiązania techniczne zastosowane w obiekcie pozwalają na stwierdzenie, że każda kondygnacja w poszczególnych segmentach stanowi odrębną strefę pożarową. Podział na strefy dla budynku A. Dopuszczalna powierzchnia strefy pożarowej dla części ZL II do 5000 m2 jest zachowana (budynek niski). Strefa pożarowa segmentu A posiada powierzchnie 4162,35m2, natomiast powierzchnia pojedynczej kondygnacji wynosi niewiele ponad 1000m2 Wydzielenie pożarowe stanowią elementy budowlane o odporności ogniowej REI 120 dla ścian i EI 60 dla zamknięć otworów. Część kondygnacji wydzielona jest przegrodami pożarowymi tak aby mieściła się w pow.750m. 16 INSTRUKCJA BEZPIECZEŃSTWA POŻAROWEGO Wszystkie klatki schodowe zostały wydzielone pożarowo od pozostałej części obiektu z pomocą ścian o odporności ogniowej REI 60 i zamknięte drzwiami o odporności ogniowej EI 30. W ścianach styku wydzieleń pożarowych elementy przeszklenia posiadają odporność ogniową EI 60 i EI 30. Pomieszczenia techniczne i gospodarcze znajdujące się na poziomie kondygnacji zostały zamknięte drzwiami o odporności ogniowej EI 60 i EI 30. Przewiązka pozwalająca na komunikację pomiędzy segmentami szpitala została oddzielona za pomocą ścian o odporności ogniowej REI 120 i zamknięta drzwiami o odporności EI 60 dzieląc szpital na dwie części. Kondygnacje zostały przedzielona drzwiami dymoszczelnymi o odporności ogniowej EIS 60 na dwie części. Podział na strefy dla budynku B. Budynek został oddzielony pożarowo od pozostałych bloków wchodzących w skład kompleksu budynków oraz od segmentu C ścianami oddzielenia pożarowego o odporności ogniowej REI120 i drzwiami EI60. Poszczególne kondygnacje stanowią odrębne strefy pożarowe. Odrębne strefy pożarowe stanowią również klatki schodowe obudowane na całej wysokości ścianami o odporności ogniowej klasy REI 60 i zamykane drzwiami o odporności ogniowej klasy EI 30 oraz wyposażone w uruchamiane automatycznie i ręcznie urządzenia przeznaczone do usuwania dymu oraz okna służące napowietrzaniu. Hol z windami został oddzielony pożarowo ścianami REI60 i drzwiami EI30. Szyb windowy jest obudowany ścianami o odporności ogniowej klasy REI 120. Ze strefy pożarowej ZL II o powierzchni przekraczającej 750 m2 jest zapewniona możliwość ewakuacji ludzi do innej strefy pożarowej na tej samej kondygnacji. Dla wszystkich segmentów: Przepusty instalacyjne w elementach oddzielenia przeciwpożarowego Posiadają odporność ogniową klasy EI 120 w stosunku do ścian i EI 60 w stosunku do stropów. Przepusty instalacyjne o średnicy większej niż 4 cm w elementach budowlanych w stosunku do których wymagana jest klasa odporności ogniowej co najmniej EI60 lub REI 60 posiadają odporność ogniową klasy EI 60. 17 INSTRUKCJA BEZPIECZEŃSTWA POŻAROWEGO Ściany zewnętrzne w pasie o szerokości 2m na styku ze ścianą oddzielenia pożarowego posiadają odporność ogniową EI60. Ściany zewnętrzne w pasie o szerokości 4m na styku z oknami napowietrzającymi dla klatek schodowych oraz na kondygnacjach poniżej posiadają odporność ogniową EI60. h. Klasa odporności pożarowej budynku oraz klasa odporności ogniowej i stopień rozprzestrzeniania ognia elementów budowlanych Klasa odporności pożarowej dla budynku zaliczonego do kategorii ZL II zagrożenia ludzi - „B” z elementów nierozprzestrzeniających ognia (NRO). Wartości odporności ogniowej elementów budynku dla klasy „B”: - Głowna konstrukcja nośna - R 120 - Konstrukcja dachu – R 30 - Strop – REI 60 - Ściana zewnętrzna – EI 60 - Ściana wewnętrzna – EI 30 - Przekrycie dachu – E 30 Poniższa tabela przedstawia rodzaje klas odporności pożarowej oraz ich wymogi Elementy budynku Klasa odpornoś ci pożarowe j budynku Główna konstrukcja nośna (ściany, słupy, podciągi, ramy) Stropy Minimaln Minimalna a Rozprzes odporność Rozprzestrze odporność trzeniani ogniowa w nianie ognia ogniowa w e ognia min. min. Ścianki działowe i ściany osłonowe Dachy, tarasy konstrukcja nośna dachu Minimalna Rozprzestrzenianie odporność ogniowa ognia w min. Minimalna odporność ogniowa w min. Rozprz estrzen ianie ognia 7 8 9 1 2 3 4 5 6 A R240 NRO REI 120 NRO EI 60 NRO E 30 NRO NRO EI30 *) NRO E30 NRO EI15 *) NRO E15 NRO (-) SRO**) (-) SRO B C R120 R60 NRO NRO REI60 REI60 NRO D R30 NRO REI30 NRO (-) E (-) SRO (-) SRO (-) **) SRO SRO Oznaczenia w tabeli: R- nośność ogniowa w minutach E – szczelność ogniowa w minutach I – izolacyjność ogniowa w minutach 18 INSTRUKCJA BEZPIECZEŃSTWA POŻAROWEGO i. Sposób zabezpieczenia przeciwpożarowego instalacji użytkowych Przedmiotowy budynek został wyposażony w instalację elektryczną z ochroną przeciwporażeniową i zastosowaniem głównego wyłącznika przeciwpożarowego prądu. Wyłącznik ten został usytuowany w pobliżu głównego wejścia do budynku. Miejsce lokalizacji oznakowano znakiem bezpieczeństwa wg PN-N-01256/4:1997. Szpital posiada dwustronne zasilanie w energię elektryczną, agregat prądotwórczy oraz dwie baterie UPS. Zapewniono system awaryjnego zasilania dźwigu osobowego umożliwiający zjazd windy na kondygnację umożliwiającą bezpieczna ewakuację i otwarcie drzwi. Budynek chroniony jest instalacją odgromową w wykonaniu podstawowym, za pomocą zwodów poziomych podwyższonych nieizolowanych, z wykorzystaniem naturalnych elementów przewodzących. Zwody poziome wykonano za pomocą drutu FeZn fi 8. Punkty kontrolno – pomiarowe zainstalowano jako dostępne z poziomu terenu. Instalacja elektryczna oraz instalacja odgromowa powinna zostać przebadana, przez uprawnianego elektryka przed przystąpieniem do użytkowania obiektu, także w okresie co 5 lat, chyba że częstotliwość badań musi ulec skróceniu z uwagi na możliwość nieprawidłowego funkcjonowania instalacji lub wymagają tego wyniki przeprowadzonych badań i odpowiednia adnotacja w protokole. Obiekt wyposażony jest instalację wentylacyjną, w tym wentylacji mechanicznej. W związku z powyższym zgodnie z przepisami okresie użytkowania powinno następować usuwanie zanieczyszczeń z przewodów kominowych wentylacyjnych, co najmniej raz w roku chyba, że większa częstotliwość wynika z warunków użytkowych. Wykonana z elementów nierozprzestrzeniających ognia. Przejścia przewodów wentylacyjnych przez elementy oddzielenia pożarowego wyposażone są w klapy przeciwpożarowe o odporności ogniowej klasy EI 60 w przypadku stropów i EI 120 w przypadku ścian lub obudowane przegrodami o odporności ogniowej wymaganej dla elementu oddzielenia pożarowego. Izolacja przewodów wentylacyjnych i rur wodno-kanalizacyjnych, c.o. wykonana z materiałów nierozprzestrzeniających ognia. Przewody wentylacyjne wykonane z materiałów niepalnych. Przepusty instalacyjne przechodzące przez ściany zewnętrzne poniżej poziomu terenu 19 INSTRUKCJA BEZPIECZEŃSTWA POŻAROWEGO zabezpieczone przepustem gazoszczelnym. Centrale wentylacyjne i klimatyzacyjne zlokalizowane są w pomieszczeniach oddzielonych od pozostałej części budynku przegrodami o klasie odporności ogniowej EI 60 z drzwiami klasy EI 30. Ponadto wszystkie przepusty i przejścia instalacyjne przechodzące przez ściany oddzielenia pożarowego zabezpieczone zostały do wymaganej klasy odporności ogniowej dla elementów oddzieleń. j. Drogi pożarowe Wokół omawianego budynku istnieje utwardzona droga zapewniająca dostęp z każdej jego strony. Dojazd do obiektu zapewniono utwardzonymi drogami publicznymi – ul Gabrieli Zapolskiej. Wjazd na teren Szpitala poprzez bramę główną z obsługą. 8. Określenie wyposażenia w wymagane urządzenia przeciwpożarowe i gaśnice oraz sposoby poddawania ich przeglądom technicznym i czynnościom konserwacyjnym Z uwagi na charakter obiektu oraz jego powierzchnię wyposaża się go w systemy i urządzenia przeciwpożarowe, tj.: instalacja wodociągowa przeciwpożarowa wyposażona w hydranty 25 z wężem półsztywnym, system sygnalizacji pożaru, system oddymiania przestrzeni klatek schodowych, oświetlenie awaryjne bezpieczeństwa i ewakuacji itp. Poniższy rozdział służy przybliżeniu minimalnych wymagań sprzętowych, jakie obiekt powinien spełniać w kontekście wymagań ochrony przeciwpożarowej. a. Gaśnice Obiekty powinny być wyposażone w gaśnice przenośne spełniające wymagania Polskich Norm będących odpowiednikami norm europejskich (EN) dotyczących gaśnic. Rodzaj gaśnic powinien być dostosowany do gaszenia tych grup pożarów, które mogą wystąpić w obiekcie, tj.: • A - materiałów stałych, zwykle pochodzenia organicznego, których normalne spalanie zachodzi z tworzeniem żarzących się węgli; 20 INSTRUKCJA BEZPIECZEŃSTWA POŻAROWEGO • B - cieczy i materiałów stałych topiących się; • C - gazów; • D - metali; • F - tłuszczów i olejów w urządzeniach kuchennych. Jedna jednostka masy środka gaśniczego 2 kg (lub 3 dm3) zawartego w gaśnicach powinna przypadać, z wyjątkiem przypadków określonych w przepisach szczególnych: • na każde 100m2 powierzchni strefy pożarowej w budynku, niechronionej stałym urządzeniem gaśniczym: o zakwalifikowanej do kategorii zagrożenia ludzi ZL I, ZL II, ZL III lub ZL V; o produkcyjnej i magazynowej o gęstości obciążenia ogniowego ponad 500 MJ/m2; o zawierającej pomieszczenie zagrożone wybuchem. • na każde 300m2 powierzchni strefy pożarowej niewymienionej powyżej, z wyjątkiem zakwalifikowanej do kategorii zagrożenia ludzi ZL IV. Gaśnice w obiektach powinny być rozmieszczone: • w miejscach łatwo dostępnych i widocznych, w szczególności: o przy wejściach do budynków, o na klatkach schodowych, o na korytarzach, o przy wyjściach z pomieszczeń na zewnątrz; • w miejscach nienarażonych na uszkodzenia mechaniczne oraz działanie źródeł ciepła (piece, grzejniki); • w obiektach wielokondygnacyjnych – w tych samych miejscach na każdej kondygnacji, jeżeli pozwalają na to istniejące warunki. Przy rozmieszczaniu gaśnic powinny być spełnione następujące warunki: • odległość z każdego miejsca w obiekcie, w którym może przebywać człowiek, do najbliższej gaśnicy nie powinna być większa niż 30m; • do gaśnic powinien być zapewniony dostęp o szerokości co najmniej 1m. 21 INSTRUKCJA BEZPIECZEŃSTWA POŻAROWEGO Obiekt wyposażono w podręczny sprzęt gaśniczy, zgodnie z wymaganiami w tym zakresie jednostka sprzętu gaśniczego zawierająca co najmniej 2 kg środka gaśniczego na każde 100 m2 powierzchni. Rodzaj środka gaśniczego dobrano do występujących w budynku materiałów palnych. Jako sprzęt podstawowy przewidziano gaśnice proszkowe ABC zawierające 4kg i 6 kg środka gaśniczego. Maksymalna odległość dojścia do gaśnicy: - 30 m. Do gaszenia pożarów w kuchni zastosowano gaśnice typu F w ilości 1 szt. Szpital posiada wyposażenie w gaśnice proszkowe cztero i sześciokilogramowe GPX (ABC) ilości łącznej 49 szt. ( 216kg środka gaśniczego). Rozmieszczenie gaśnic w obiekcie: Budynek A Piwnice: – jedna jednostka gaśnicza w kotłowni – jedna jednostka gaśnicza w wydzielonym pomieszczeniu składu oleju opałowego – po jednej jednostce gaśniczej na korytarzu przy klatkach schodowych (3szt) Parter: – jedna jednostka gaśnicza w holu głównym – jedna jednostka gaśnicza w korytarzy Segmentu 1 przy windzie, – po jednej jednostce gaśniczej umieszczonej na korytarzach przy klatkach schodowych w Segmencie 2 (3szt) – jedna jednostka gaśnicza w kuchni – grupa pożarów F Piętro I: – jedna jednostka gaśnicza w korytarzu Segmentu 1 przy windzie, – po jednej jednostce gaśniczej umieszczonej na korytarzach przy klatkach schodowych (3szt.) – jedna jednostka gaśnicza przy zakładzie diagnostyki obrazowej Piętro II: – jedna jednostka gaśnicza w korytarzy przy klatce schodowej 22 INSTRUKCJA BEZPIECZEŃSTWA POŻAROWEGO – po jednej jednostce gaśniczej umieszczonej na korytarzach przy klatkach schodowych (3szt.) Piętro III (Poddasze) : – trzy jednostki gaśnicze w pomieszczeniach technicznych Budynek B Piwnice: – po jednej jednostce gaśniczej przy wejściu na każdą klatkę schodową (3szt) – dwie jednostki gaśnicze rozmieszczone równomiernie na korytarzu łączącym segment „A” i „B” – dwie jednostki gaśnicze rozmieszczone równomiernie na korytarzu łączącym segment „B” i „C” Parter: – po jednej jednostce gaśniczej przy wejściu na każdą klatkę schodową (3szt) – dwie jednostki gaśnicze rozmieszczone równomiernie na korytarzu łączącym segment „A” i „B” – dwie jednostki gaśnicze rozmieszczone równomiernie na korytarzu łączącym segment „B” i „C” Piętro I: – po jednej jednostce gaśniczej przy wejściu na każdą klatkę schodową (3szt) – dwie jednostki gaśnicze rozmieszczone równomiernie na korytarzu łączącym segment „A” i „B” – dwie jednostki gaśnicze rozmieszczone równomiernie na korytarzu łączącym segment „B” i „C” Piętro II: – po jednej jednostce gaśniczej przy wejściu na każdą klatkę schodową (3szt) – dwie jednostki gaśnicze rozmieszczone równomiernie na korytarzu łączącym segment „A” i „B” 23 INSTRUKCJA BEZPIECZEŃSTWA POŻAROWEGO – dwie jednostki gaśnicze rozmieszczone równomiernie na korytarzu łączącym segment „B” i „C” Piętro III : – jedna jednostka gaśnicza przy wejściu do kaplicy – dwie jednostki gaśnicze rozmieszczone równomiernie na korytarzu łączącym segment „B” i „C” Piętro IV (Poddasze): – trzy jednostki gaśnicze w pomieszczeniach technicznych Gaśnice i agregaty proszkowe cechuje wysoka skuteczność gaśnicza proszków, opierająca się przede wszystkim na ich działaniu inhibitującym (przerywającym) proces spalania, będącym reakcją chemiczną. Proszki grupy ABC przeznaczone są do gaszenia pożarów materiałów stałych, cieczy i gazów palnych oraz urządzeń elektrycznych pod napięciem. Gaśnice i agregaty proszkowe stosuje się przede wszystkim tam gdzie zachodzi obawa uszkodzenia materiałów i urządzeń szczególnie cennych, które przy stosowaniu innych środków gaśniczych, a zwłaszcza wody i piany mogą ulec zniszczeniu. Sposób użycia gaśnicy proszkowej: wyciągnąć zawleczkę, nacisnąć dźwignię zaworu, skierować strumień środka gaśniczego do ogniska pożaru. 24 INSTRUKCJA BEZPIECZEŃSTWA POŻAROWEGO Gaśnice i agregaty śniegowe przeznaczone są do gaszenia w zarodku pożarów cieczy palnych, gazów (np. metan, propan, acetylen) oraz pożarów instalacji i urządzeń elektrycznych znajdujących się pod napięciem. Działanie gaśnicze dwutlenku węgla polega na silnym oziębieniu palących się materiałów oraz zmniejszeniu stopnia nasycenia mieszaniny palnej tlenem. Sposób użycia gaśnicy śniegowej: wyciągnąć zawleczkę, nacisnąć dźwignię zaworu, skierować strumień środka gaśniczego do ogniska pożaru. Z uwagi na bardzo niską temperaturę gazów wylotowych gaśnicy zabrania się gaszenia tymi gaśnicami palącej się na człowieku odzieży lub kierowanie prądu gaśniczego w kierunku człowieka b. Hydranty wewnętrzne Hydranty 25 muszą być stosowane w strefach pożarowych zakwalifikowanych do kategorii zagrożenia ludzi ZL: • na każdej kondygnacji budynku wysokiego i wysokościowego, z wyjątkiem kondygnacji obejmującej wyłącznie strefę pożarową zakwalifikowaną do kategorii zagrożenia ludzi ZL IV; • na każdej kondygnacji budynku innego niż tymczasowy, niskiego i średniowysokiego: o w strefie pożarowej o powierzchni przekraczającej 200m2; zakwalifikowanej do kategorii zagrożenia ludzi ZL I, ZL II lub ZL V; o w strefie pożarowej zakwalifikowanej do kategorii ZLIII: 25 INSTRUKCJA BEZPIECZEŃSTWA POŻAROWEGO powierzchni przekraczającej 200m2 w budynku średniowysokim, przy czym jeżeli jest to strefa pożarowa obejmująca tylko pierwszą kondygnację nadziemną, a nad nią znajdują się wyłącznie strefy pożarowe ZL IV, jedynie wtedy, gdy powierzchnia tej strefy pożarowej przekracza 1000m2; powierzchni przekraczającej 1000m2 w budynku niskim. Hydranty 52 muszą być stosowane: • w strefie pożarowej produkcyjnej i magazynowej o gęstości obciążenia ogniowego przekraczającej 500MJ/m2 i powierzchni przekraczającej 200m2; • w strefie pożarowej produkcyjnej i magazynowej o gęstości obciążenia ogniowego nieprzekraczającej 500MJ/m2, w której znajduje się pomieszczenie o powierzchni przekraczającej 100m2 i gęstości obciążenia ogniowego przekraczającej 1000MJ/m2; • przy wejściu do pomieszczeń magazynowych lub technicznych o powierzchni przekraczającej 200m2 i gęstości obciążenia ogniowego przekraczającej 500MJ/m2, usytuowanych w strefie pożarowej zakwalifikowanej do kategorii zagrożenia ludzi ZL I, ZL II, ZL III lub ZL V, znajdującej się w budynku niskim albo średniowysokim. Minimalna wydajność poboru wody mierzona na wylocie prądownicy wynosi: • dla hydrantu 25 – 1dm3/s; • dla hydrantu 52 – 2,5dm3/s. Ciśnienie na zaworze odcinającym hydrantu wewnętrznego powinno zapewniać wydajność określoną powyżej dla danego rodzaju hydrantu wewnętrznego, z uwzględnieniem zastosowanej średnicy dyszy prądownicy, i być nie mniejsze niż 0,2MPa. Instalacja wodociągowa przeciwpożarowa powinna zapewniać możliwość jednoczesnego poboru wody na jednej kondygnacji budynku lub w jednej strefie pożarowej z: • jednego hydrantu wewnętrznego – w budynku niskim lub średniowysokim, jeżeli powierzchnia strefy pożarowej nie przekracza 500m2; 26 INSTRUKCJA BEZPIECZEŃSTWA POŻAROWEGO • dwóch sąsiednich hydrantów wewnętrznych lub dwóch sąsiednich zaworów 52 – w budynkach niewymienionych w powyżej oraz w budynkach wysokim z jedną klatką schodową. Instalacja hydrantowa wykonana jako nawodniona z rur stalowych ocynkowanych. Zabudowano po 3 hydranty szafkowe 25 z wężami półsztywnymi o długości 30 m przy klatkach schodowych na każdej kondygnacji. Hydranty obejmujące całą powierzchnię chronionego obiektu. Zawory hydrantowe zabudowane na wysokości 1,35 m. Przewidziano minimalną wydajność dla hydrantu 25 co najmniej 1,0 dm3/s. Instalacja wodociągowa zapewnia możliwość jednoczesnego poboru wody z dwóch sąsiednich hydrantów c. Hydranty zewnętrzne Zapewnienie przeciwpożarowego zaopatrzenia w wodę do zewnętrznego gaszenia pożaru jest wymagane dla jednostek osadniczych o liczbie mieszkańców przekraczającej 100 osób, niestanowiących zabudowy kolonijnej, a także znajdujących się w ich granicach budynków użyteczności publicznej i zamieszkania zbiorowego oraz obiektów budowlanych produkcyjnych i magazynowych. W przypadku, jeżeli w budynku użyteczności publicznej lub w jednej ze stref pożarowych tego budynku znajdują się pomieszczenia o charakterze magazynowym, wymagana ilość wody do celów przeciwpożarowych może być obliczana zgodnie z zasadami jak dla ster produkcyjno magazynowych zgodnie z poniższą tabelą, przy czym za powierzchnię strefy pożarowej przyjmuje się łączną powierzchnie pomieszczeń i przestrzeni magazynowych, przyjmując dla całego budynku większe z wymagań. 27 INSTRUKCJA BEZPIECZEŃSTWA POŻAROWEGO Tabela 1. Wymagana ilość wody do celów przeciwpożarowych dla obiektów budowlanych produkcyjnych i magazynowych, służąca do zewnętrznego gaszenia pożaru. Gęstość obciążenia ogniowego [MJ/m2] Powyżej -------200 500 1000 2000 4000 Do 200 500 1000 2000 4000 ------ Powierzchnia strefy pożarowej Powyżej ------ 500 1000 2000 3000 4000 Do 500 1000 2000 3000 4000 5000 10 10 10 10 20 20 Wydajność wodociągu [dm3/s] 10 10 10 15 10 10 20 20 10 20 20 30 20 20 30 30 20 30 30 40 30 30 40 40 5000 ------- 15 20 30 40 40 50 20 30 40 40 50 60 Hydranty zewnętrzne umieszcza się wzdłuż dróg i ulic oraz przy ich skrzyżowaniach, przy zachowaniu odległości do 15m od zewnętrznej krawędzi jezdni drogi lub ulicy oraz w odległości w przedziale między 5m a 75m od chronionego budynku. Miejsce usytuowania hydrantów zewnętrznych należy oznakować znakami zgodnymi z Polskimi Normami oraz co najmniej raz w roku poddawać przeglądom i konserwacji przez właściciela sieci wodociągowej przeciwpożarowej. Sieć wodociągowa miejska zapewnia zaopatrzenie wodne do zewnętrznego gaszenia pożaru. Na terenie Centrum Pediatrii znajduję się 3 hydranty zewnętrzne – 2 nadziemne i 1 podziemny. d. System Sygnalizacji Pożaru Centrala systemu sygnalizacji pożaru znajduje się w pomieszczeniu portierni gdzie jest obsługiwana jest do godziny 21.00, natomiast po tej godzinie sygnalizator dźwiękowy informuje o zagrożeniu pracowników izby przyjęć. Zastosowany system sygnalizacji pożaru zapewnia pełną ochronę obiektu, co oznacza że chronione są wszystkie zasadnicze pomieszczenia, za wyjątkiem części sanitariatów i kanałów wentylacyjnych. 28 INSTRUKCJA BEZPIECZEŃSTWA POŻAROWEGO Zastosowano instalacje adresowalną, pętlową gwarantującą wysoką niezawodność i jakość funkcjonowania, pracującą w układzie dialogowym. Steruje ona urządzeniami wykonawczymi. Pomieszczenia jako podstawową chronione są czujką dymu, przydatną do wykrywania wszystkich rodzajów pożarów od TF1 do TF5. W pomieszczeniach technicznych i przestrzeniach międzystropowych zainstalowano czujki optyczne dymu, a pomieszczenia, podobnie jak drogi ewakuacyjne, chronione są czujkami dymowymi. W całym budynku, zgodnie z zasadami projektowania rozmieszczono ręczne ostrzegacze pożarowe (ROP). Centralkę sygnalizacji pożaru zlokalizowano w pomieszczeniu portierni, które jest chronione czujką i ręcznym ostrzegaczem pożarowym. W pomieszczeniu tym powinien zawsze znajdować się szczegółowy plan budynku, umożliwiający obsłudze szybką lokalizację pożaru. System pożarowy oprócz detekcji wyposażono w moduły monitorująco – sterujące umożliwiające spełnienie następujących funkcji związanych ze sterowaniami i nadzorem instalacji bezpieczeństwa obiektu współpracujących podczas pożaru z systemem sygnalizacji pożaru: • zamkniecie klap pożarowych na kanałach wentylacyjnych (przy przejściach wentylacji przez strefy pożarowe) wraz z ich monitoringiem; • wyłączenie centrali wentylacji ogólnej budynku podczas pożaru; • uruchomienie poprzez centrale oddymiania klap oddymiających klatki schodowe; W zainstalowanym systemie zaprogramowano dwa stopnie alarmowania: • Alarm I stopnia wywołany przez czujkę automatyczna, przeznaczony wyłącznie dla obsługi, sygnalizowany wewnętrznym brzęczkiem centralki SAP, którego odebranie powinno być potwierdzone przez obsługę w czasie T1 trwającym np. 30 sekund. • Niepotwierdzony alarm I stopnia przechodzi automatycznie w alarm II stopnia. • Po potwierdzeniu odebrania alarmu I stopnia (przyciskiem POTWIERDZENIE na centrali obsługa powinna dokonać rozpoznanie zagrożenia w czasie T2 nieprzekraczającym 3 – 5 minut. Przed upływem czasu T2 w przypadku nie wykrycia zagrożenia alarm może być skasowany na panelu obsługi centralki przyciskiem KASOWANIE. 29 INSTRUKCJA BEZPIECZEŃSTWA POŻAROWEGO • Po upływie czasu T2 alarm I stopnia przechodzi automatycznie w alarm II stopnia (pełny, pożarowy), podczas którego następuje automatyczne wysterowanie sygnalizacji akustycznej i wszystkich urządzeń współpracujących z systemem SAP podczas pożaru. • Użycie ręcznego ostrzegacza pożarowego powoduje natychmiastowe przejście systemu w stan alarmu II stopnia. e. System Oddymiania Zastosowano rozwiązania, które pozwalają na automatyczne i ręczne sterowanie oddymianiem przy pomocy central oddymiania otwierających klapy oddymiające w stropie klatek schodowych za pomocą siłowników elektrycznych montowanych przy każdej z klap. Centrala SSP po przyjęciu sygnału z systemu sygnalizacji pożaru uruchomia siłowniki elektryczne, które otwierają klapy oddymiające zamontowane w dachu. W budynku oddymianiem grawitacyjnym objęte są następujące strefy: • Wszystkie klatki schodowe w strefie pożarowej, Każda centrala oddymiania wyposażona jest w zasilanie awaryjne w postaci akumulatorów umieszczonych wewnątrz obudowy centrali. Ręczne uruchamianie alarmowej procedury sterowania centralami oddymiania grawitacyjnego następuje w skutek pojawienia się sygnału z przycisków oddymiania. Przyciski oddymiania uruchamiane są ręcznie przez osobę, która wykryła obecność dymu. Ręczne przyciski oddymiania w klatkach schodowych zamontowano na biegach klatek schodowych, na każdej kondygnacji. Zamykanie klap i kasowanie stanu alarmowego realizowane jest z przycisków oddymiania i wymaga interwencji człowieka. Na klatkach schodowych zastosowano poliwęglanowe klapy dymowe z siłownikami elektrycznymi. Zapewniono ich otwieranie samoczynne, poprzez system sygnalizacji pożaru oraz ręczne, przyciskami dostępnymi ze spoczników na parterze i piętrach. W obiekcie napowietrzanie klatek schodowych następuje w dwojaki sposób: automatycznie oraz ręcznie. W klatkach schodowych segmentu B napowietrzanie następuje automatycznie poprzez okna napowietrzające wyposażone w siłowniki 30 INSTRUKCJA BEZPIECZEŃSTWA POŻAROWEGO elektryczne. Natomiast w segmencie A napowietrzanie następuje poprzez ręczne otwarcie drzwi wyjściowych z klatek schodowych. !!!Uwaga!!! W przypadku pojawienia się dymu w klatkach schodowych drzwi wejściowe powinny zostać otwarte ręcznie przez pracowników ochrony i zablokowane w pozycji otwartej, celem zapewnienia odpowiedniego napływu powietrza umożliwiającego prawidłowe oddymianie. f. Instalacja awaryjnego oświetlenia ewakuacyjnego Jeżeli w obiekcie w wyniku zaniku napięcia na zasilaniu podstawowym może dojść do zagrożenia życia lub zdrowia ludzi, należy zastosować awaryjne oświetlenie bezpieczeństwa i ewakuacyjne. W budynku szpitala wykonano instalację oświetlenia ewakuacyjnego obejmującą swoim zasięgiem cały obiekt, tzn. dotyczy to dróg ewakuacyjnych, pomieszczeń przeznaczonych na pobyt ludzi oraz miejsc przy każdych drzwiach wyjściowych na zewnątrz obiektu. Oświetlenie awaryjne zaprojektowano i wykonano zgodnie z wymaganiami Polskich Norm i przepisów wykonawczych w zakresie oświetlenia awaryjnego w tym PN EN 1838. W zakresie oświetlenia awaryjnego budynku zastosowano oświetlenie ewakuacyjne, oświetlenie dróg ewakuacyjnych oraz oświetlenie ewakuacyjne kierunkowe z podświetlanymi znakami kierunkowymi. Zapewniono natężenie oświetlenia ewakuacyjnego wynoszące minimum 1lx na poziomie posadzki, załączane do 2 sekund od zaniku zasilania z jednogodzinnym czasem działania opraw. Zastosowano instalacje z centralką nadzorującą sprawność opraw, zainstalowaną w portierni. g. Przeciwpożarowy wyłącznik prądu Z uwagi na przekroczenie kubatury budynku ponad wymaganą wartość maksymalną 1000m3, obiekt wyposażony został w przeciwpożarowy wyłącznik prądu. Pod pojęciem przeciwpożarowego wyłącznika prądu rozumie się wyłącznik odcinający dopływ prądu do wszystkich obwodów, poza zasilającymi instalacje i urządzenia, których funkcjonowanie jest niezbędne w trakcie pożaru. 31 INSTRUKCJA BEZPIECZEŃSTWA POŻAROWEGO Miejsce lokalizacji przeciwpożarowego wyłącznika prądu przedstawiono na planie graficznym obiektu w niniejszej instrukcji. h. Częstotliwość i zakres przeglądów technicznych oraz czynności konserwacyjnych Pod pojęciem urządzenia przeciwpożarowego należy rozumieć urządzenia (stałe lub półstałe, uruchamiane ręcznie lub samoczynnie) służące do zapobiegania powstaniu, wykrywania, zwalczania pożaru lub ograniczania jego skutków, a w szczególności: stałe i półstałe urządzenia gaśnicze i zabezpieczające, urządzenia inertyzujące, urządzenia wchodzące w skład dźwiękowego systemu ostrzegawczego i systemu sygnalizacji pożarowej, w tym urządzenia sygnalizacyjno-alarmowe, urządzenia odbiorcze alarmów pożarowych i urządzenia odbiorcze sygnałów uszkodzeniowych, instalacje oświetlenia ewakuacyjnego, hydranty wewnętrzne i zawory hydrantowe, hydranty zewnętrzne, pompy w pompowniach przeciwpożarowych, przeciwpożarowe klapy odcinające, urządzenia oddymiające, urządzenia zabezpieczające przed powstaniem wybuchu i ograniczające jego skutki, kurtyny dymowe oraz drzwi, bramy przeciwpożarowe i inne zamknięcia przeciwpożarowe, jeżeli są wyposażone w systemy sterowania, przeciwpożarowe wyłączniki prądu oraz dźwigi dla ekip ratowniczych. Urządzenia przeciwpożarowe w obiekcie powinny być wykonane zgodnie z projektem uzgodnionym pod względem ochrony przeciwpożarowej przez rzeczoznawcę do spraw zabezpieczeń przeciwpożarowych, a warunkiem dopuszczenia do ich użytkowania jest przeprowadzenie odpowiednich dla danego urządzenia prób i badań, potwierdzających prawidłowość ich działania. Urządzenia przeciwpożarowe i gaśnice powinny być poddawane przeglądom technicznym i czynnościom konserwacyjnym zgodnie z zasadami określonymi w Polskich Normach dotyczących urządzeń przeciwpożarowych i gaśnic, w odnośnej dokumentacji techniczno - ruchowej oraz instrukcjach obsługi. Przeglądy techniczne i czynności konserwacyjne, powinny być przeprowadzane w okresach i w sposób zgodny z instrukcją ustaloną przez producenta, nie rzadziej jednak niż raz w roku. 32 INSTRUKCJA BEZPIECZEŃSTWA POŻAROWEGO Urządzenia przeciwpożarowe powinny posiadać aprobaty techniczne i certyfikaty zgodności potwierdzające możliwość stosowania ich w ochronie przeciwpożarowej. 9. Sposoby postępowania na wypadek pożaru i innego zagrożenia a. Zasady alarmowania jednostek straży pożarnej Osoba, która zauważy pożar lub inne zagrożenie obowiązana jest niezwłocznie zawiadomić osoby znajdujące się w strefie zagrożenia a następnie zaalarmować straż pożarną. W zależności od sytuacji oraz miejsca, w którym powstał pożar lub miejscowe zagrożenie powiadomić należy policję i pogotowie ratunkowe. W przypadku powstania pożaru należy w pierwszej kolejności ewakuować osoby znajdujące się bezpośrednio w zagrożonej strefie a następnie zaalarmować straż pożarną nr tel. 998 podając: • co się pali (rodzaj obiektu, pomieszczenia); • dokładny adres (miejscowość, ulica, nr); • czy są zagrożeni ludzie (ilość osób przebywających w obiekcie, czy zachodzi konieczność przeprowadzenia ewakuacji); • nr tel. z którego się alarmuje i swoje nazwisko (należy upewnić się, czy dyspozytor przyjął zgłoszenie o zdarzeniu). W tym momencie dyspozytor stanowiska kierowania straży pożarnej podejmie dysponowanie jednostek PSP. Po wykonaniu tej czynności dyspozytor może chcieć ustalić wszelkiego rodzaju okoliczności zdarzenia, dlatego osoba zgłaszająca powinna czekać na dalszy tok rozmowy. Zgłoszenie zdarzenia kończy się stwierdzeniem dyspozytora o wysłaniu jednostek. Pracownicy Służb Ochrony lub inni wyznaczeni przez kierownika obiektu są zobowiązani do właściwego kierowania przybyłych jednostek straży pożarnej do miejsca zdarzenia. W razie potrzeby należy alarmować: • Policję, tel. 997 lub 32 292 18 81; • pogotowie ratunkowe, tel. 999 lub 32 363 60 21; • pogotowie gazowe, tel. 992 lub 32 266 33 56; • pogotowie energetyczne, tel. 991 lub 32 292 16 97; • pogotowie wodno - kanalizacyjne, tel. 994 lub 32 292 51 98. Do zaalarmowania straży pożarnej można wyznaczyć również inną osobę, jednak nie należy wysyłać osób młodocianych, lub osób zdenerwowanych. Osobę, która 33 INSTRUKCJA BEZPIECZEŃSTWA POŻAROWEGO ma zaalarmować straż pożarną należy w sposób jednoznaczny wskazać i zobowiązać do wykonania tej czynności. Zrzucenie tego obowiązku na bliżej nieokreśloną grupę lub ogół znajdujących się na miejscu zdarzenia ludzi może spowodować tylko przeświadczenie, iż ktoś tą czynność wykonał lub wykonuje, a w efekcie okazuje się, że nikt tego nie zrobił. b. Zasady postępowania pracowników do czasu przybycia straży pożarnej Równocześnie z alarmowaniem straży pożarnej należy przystąpić do akcji ratowniczo – gaśniczej przy użyciu sprzętu gaśniczego będącego na wyposażeniu obiektu. Podejmując działania zmierzające do usunięcia zagrożenia należy zachować następującą kolejność: • udzielić pomocy poszkodowanym i zagrożonym; • wyłączyć urządzenia, prąd elektryczny; • nie otwierać drzwi i okien bez uzasadnionej potrzeby. Należy również pamiętać, że działania ewakuacyjne mają pierwszeństwo przed działaniami gaśniczymi. Do czasu przybycia jednostki ratowniczo - gaśniczej działaniami kieruje właściciel, zarządca obiektu lub osoba najbardziej opanowana i energiczna. Pozostałe osoby obowiązane są podporządkować się bez zastrzeżeń rozkazom osoby, która objęła kierownictwo i ściśle wykonywać jej polecenia. W przypadku konieczności przeprowadzenia ewakuacji osób przebywających w budynku przed przybyciem jednostek straży pożarnych właściciel, zarządca budynku lub osoba przez niego upoważniona ogłasza ewakuację budynku lub pomieszczeń. Dla uniknięcia lub zmniejszenia niebezpieczeństwa w czasie prowadzenia akcji ratowniczej należy stosować następujące zasady: • działać z największą rozwagą i ostrożnością, zwłaszcza przy prowadzeniu rozpoznania; • wykorzystywać wszelkie dostępne zasłony, ochrony naturalne i sztuczne; • nie wpuszczać ludzi do wnętrza bezpośrednio zagrożonych obiektów lub ich części; • w miarę możliwości każdą czynność ratowniczą wykonywać siłami co najmniej dwóch ludzi, wzajemnie się ubezpieczających. 34 INSTRUKCJA BEZPIECZEŃSTWA POŻAROWEGO Po zawiadomieniu straży pożarnej należy wyznaczyć osobę „przewodnika”, który będzie oczekiwał przy obiekcie (lub na drodze dojazdowej) przybycia straży i doprowadzi ją na miejsce zdarzenia, wskazując po drodze miejsca czerpania wody. W chwili przybycia straży pożarnej osoba dotychczas kierująca pracami ratowniczymi ma obowiązek poinformować dowódcę przybyłej jednostki ratowniczo - gaśniczej o dotychczasowym przebiegu akcji i wydanych zarządzeniach oraz podporządkować się jego rozkazom, podając fakt przekazania kierownictwa akcji do wiadomości wszystkim biorącym w niej udział. Przybycie straży pożarnej nie zwalnia pracowników od dalszej pracy w zakresie zwalczania pożaru oraz ewakuacji ludzi i mienia, które to czynności należy wykonywać ściśle w myśl poleceń kierującego akcją ratowniczo - gaśniczą. W czasie prowadzenia akcji wszyscy obowiązani są zachować spokój i rozwagę. Jeżeli kierownictwo akcji uzna udział osób trzecich za zbędny, należy usunąć się w takie miejsce, aby nie przeszkadzać jednostkom straży pożarnej w jej pracy. Osoby korzystające z obiektu mogące samodzielnie się poruszać powinny spokojnie, bez stwarzania paniki opuścić zagrożony rejon kierując się na drogi ewakuacyjne zgodnie z ich oznakowaniem. Są one zobowiązane również do udzielenia pomocy przy ewakuacji osób niepełnosprawnych do rejonów niezagrożonych pożarem o ile będą takie znajdowały się w obiekcie. c. Zasady współpracy i współdziałania z kierującym akcją ratowniczo – gaśniczą Obowiązki kierownika obiektu lub innej wyznaczonej osoby: • nawiązanie ścisłej współpracy z dowódcą akcji ratowniczo – gaśniczej z chwilą przybycia jednostek straży pożarnej, udostępnienie i wskazanie posiadanych zapasów wody gaśniczej, środków i sprzętu gaśniczego, środków łączności i transportu; • przekazanie informacji o liczbie osób ewakuowanych i ewentualnych osobach zaginionych; • wskazanie najbardziej zagrożonych miejsc mogących być przyczyną najwyższym znaczeniu gwałtownego rozszerzenia się pożaru; • wskazanie pomieszczeń lub budynków o technologicznym i majątkowym; 35 INSTRUKCJA BEZPIECZEŃSTWA POŻAROWEGO • utrzymanie stałego kontaktu z dowódcą akcji w celu udzielenia wszelkiej potrzebnej pomocy, a przy szczególnym zagrożeniu wspólnie ustalić metody walki z pożarem, dostosowane do zagrożenia wynikającego z charakteru palności składowanych materiałów. Podstawowym obowiązkiem każdego pracownika obiektu oraz osób z zewnątrz, biorących czynny udział w akcji ratowniczo – gaśniczej jest bezwzględne podporządkowanie się i wykonywanie wszelkich poleceń dowódcy akcji ratowniczo – gaśniczej z jednostki straży pożarnej. d. Zabezpieczenie miejsca działań ratowniczych przed ponownym wystąpieniem zagrożenia Zadania właściciela lub użytkownika obiektu nie kończą się z chwilą opanowania i zlikwidowania ognia. Po każdym pożarze należy niezwłocznie przystąpić do uzupełniania sprzętu gaśniczego i zużytych urządzeń przeciwpożarowych. Likwidacja źródła zagrożenia i zakończenie działań ratowniczych wiąże się z koniecznością wykonania szeregu czynności mających na celu szczegółową kontrolę terenu działań w związku z możliwością występowania ukrytych źródeł zagrożenia oraz jego zabezpieczenia przed możliwością ponownego ich wystąpienia. Zakres tych czynności każdorazowo określany jest przez dowódcę Państwowej Straży Pożarnej w formie protokołu przekazania terenu działań ratowniczych zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji w sprawie szczegółowych zasad organizacji krajowego systemu ratowniczo – gaśniczego. Wykonanie tego zakresu czynności stanowi obowiązek właściciela, zarządcy, administratora obiektu lub innej osoby przejmującej teren działań. Do najważniejszych czynności należą z kolei: • dokładna kontrola miejsca pożaru; • zabezpieczenie pogorzeliska poprzez usunięcie lub zabezpieczenie wszelkich elementów konstrukcyjnych grożących zawaleniem lub wypadkiem; • ustalenie warunków użytkowania wszelkiego rodzaju urządzeń; • zorganizowanie dozoru i obserwacji pogorzeliska przynajmniej do czasu zakończenia ustalania przyczyn pożaru. 36 INSTRUKCJA BEZPIECZEŃSTWA POŻAROWEGO 10. Sposoby zabezpieczenia prac niebezpiecznych pod względem pożarowym Prace niebezpieczne pod względem pożarowym, są to wszelkie czynności prowadzone w budynkach i poza nimi, które w sposób szczególny zagrażają, przez możliwość powstania pożaru lub wybuchu, np. czynności związane z użyciem otwartego ognia. Prace niebezpieczne pożarowo, prowadzone poza wyznaczonym na stałe do tego celu miejscem jak prace remontowo - budowlane związane z użyciem otwartego ognia, prowadzone wewnątrz obiektów, na przyległych do niego terenach oraz placach składowych, a także wszelkie prace remontowo – budowlane wykonywane w strefach zagrożonych wybuchem należy prowadzić w sposób uniemożliwiający powstanie pożaru lub wybuchu. Najczęściej prowadzone prace niebezpieczne pożarowo to wszelkie prace z otwartym ogniem, podczas których występuje iskrzenie lub nagrzewanie, np.: • spawanie, cięcie gazowe i elektryczne; • podgrzewanie lepiku, smoły, itp.; • rozniecanie ognisk; • używanie materiałów pirotechnicznych; • oraz wszelkie prace związane ze stosowaniem cieczy, gazów i pyłów, przy których mogą powstawać mieszaniny wybuchowe, np.: o przygotowanie do stosowania gazów, cieczy i pyłów; o stosowanie cieczy do malowania, lakierowania, klejenia, mycia, nasycania; o usuwanie pozostałości ww. substancji ze stanowisk pracy. a. Ogólne zasady zabezpieczenia prac niebezpiecznych pod względem pożarowym Przed rozpoczęciem prac niebezpiecznych pod względem pożarowym, mogących powodować bezpośrednie niebezpieczeństwo powstania pożaru lub wybuchu, właściciel, zarządca lub użytkownik obiektu: • ocenia zagrożenie pożarowe w miejscu, w którym prace będą wykonywane; • ustala rodzaj przedsięwzięć mających na celu niedopuszczenie do powstania i rozprzestrzeniania się pożaru lub wybuchu; • wskazuje osoby odpowiedzialne za odpowiednie przygotowanie miejsca pracy, za przebieg oraz zabezpieczenie miejsca po zakończeniu pracy; 37 INSTRUKCJA BEZPIECZEŃSTWA POŻAROWEGO • zapewnia wykonywanie prac wyłącznie przez osoby do tego upoważnione, posiadające odpowiednie kwalifikacje; • zaznajamia osoby wykonujące prace z zagrożeniami pożarowymi występującymi w rejonie wykonywania prac oraz z przedsięwzięciami mającymi na celu niedopuszczenie do powstania pożaru lub wybuchu. Przy wykonywaniu prac niebezpiecznych pożarowo, należy: • zabezpieczyć przed zapaleniem materiały palne występujące w miejscu wykonywania prac oraz w rejonach przyległych, w tym również elementy konstrukcji budynku i znajdujące się w nim instalacje techniczne; • prowadzić prace niebezpieczne pod względem pożarowym w pomieszczeniach lub przy urządzeniach zagrożonych wybuchem lub w pomieszczeniach, w których wcześniej wykonywano inne prace związane z użyciem łatwo palnych cieczy lub palnych gazów, jedynie wtedy, gdy stężenie par cieczy lub gazów w mieszaninie z powietrzem w miejscu wykonywania prac nie przekracza 10% ich dolnej granicy wybuchowości; • mieć w miejscu wykonywania prac sprzęt umożliwiający likwidację wszelkich źródeł pożaru; • po zakończeniu prac poddać kontroli miejsce, w którym prace były wykonywane, oraz rejony przyległe; • używać do wykonywania prac wyłącznie sprzętu sprawnego technicznie i zabezpieczonego przed możliwością wywołania pożaru. b. Przygotowanie pomieszczeń do prowadzenia prac niebezpiecznych pożarowo Przygotowanie pomieszczeń do prowadzenia prac niebezpiecznych pożarowo polega na: • oczyszczeniu pomieszczeń lub miejsc, gdzie będą wykonywane prace z wszelkich palnych materiałów i zanieczyszczeń; • odsunięciu na bezpieczną odległość od miejsca prowadzenia prac wszelkich przedmiotów palnych i niepalnych w opakowaniach palnych; 38 INSTRUKCJA BEZPIECZEŃSTWA POŻAROWEGO • zabezpieczeniu przed działaniem np. odprysków spawalniczych materiałów palnych, których usunięcie na bezpieczną odległość nie jest możliwe, przez ich osłonięcie np. arkuszami blachy, płytami gipsowymi, itp.; • sprawdzeniu, czy znajdujące się w sąsiednich pomieszczeniach materiały lub przedmioty podatne na zapalenie wskutek rozprysków spawalniczych nie wymagają zastosowania lokalnych zabezpieczeń; • uszczelnieniu materiałami niepalnymi wszelkich przelotowych otworów instalacyjnych, kablowych, wentylacyjnych itp. znajdujących się w pobliżu miejsca prowadzenia prac; • zabezpieczeniu przed rozpryskami spawalniczymi lub uszkodzeniami mechanicznymi kabli, przewodów elektrycznych oraz instalacyjnych z palną izolacją, o ile znajdują się w zasięgu zagrożenia powodowanego pracami niebezpiecznymi; • sprawdzeniu, czy w miejscach planowanych prac lub w pomieszczeniach sąsiednich nie prowadzono w ostatnim czasie prac malarskich lub innych przy użyciu substancji łatwo zapalnych; • przygotowaniu w miejscu wykonywania prac m.in. napełnionych wodą metalowych pojemników na rozgrzane odpadki powstałe w wyniku prowadzenia prac oraz niezbędnego sprzętu gaśniczego i sprzętu pomiarowego np. do pomiaru stężeń par i gazów palnych w rejonie prowadzenia prac; • zapewnieniu stałej drożności wyjść ewakuacyjnych z miejsc prowadzenia prac niebezpiecznych pożarowo. c. Obowiązki osób nadzorujących przebieg prac niebezpiecznych pożarowo Osoba, która została upoważniona do sprawowania nadzoru nad przebiegiem prac pożarowo niebezpiecznych powinna w szczególności: • znać obowiązujące przepisy przeciwpożarowe oraz nadzorować przestrzeganie tych przepisów przez podległych pracowników; • dopilnować, aby przed przystąpieniem do prac niebezpiecznych pożarowo wykonane zostały wszystkie zalecenia w zakresie zabezpieczenia obiektu, pomieszczeń, stanowisk, przewidziane w protokole prac lub zezwoleniu na ich przeprowadzenie; 39 INSTRUKCJA BEZPIECZEŃSTWA POŻAROWEGO • sprawdzać zabezpieczenie przeciwpożarowe stanowisk prac pożarowo niebezpiecznych oraz wydawać polecenia gwarantujące natychmiastową likwidację stwierdzonych niedociągnięć; • wstrzymać prace z chwilą stwierdzenia sytuacji stwarzających niebezpieczeństwo powstania pożaru, do czasu usunięcia występujących nieprawidłowości; • brać udział w kontroli stanowisk, pomieszczeń lub budynku po zakończeniu prac niebezpiecznych pożarowo. d. Szczegółowe zasady zabezpieczenia ppoż. prac spawalniczych Przed przystąpieniem do prac spawalniczych a także do wszelkich czynności z użyciem otwartego ognia należy w sposób szczególny zwrócić uwagę na sytuacje opisane poniższymi ilustracjami. Palne materiały, których usunięcie poza zasięg rozprysków spawalniczych jest niemożliwe, osłaniamy w sposób gwarantujący bezpieczeństwo: 1 – ekran z blachy, 2 – koc gaśniczy. 40 INSTRUKCJA BEZPIECZEŃSTWA POŻAROWEGO Spawane przewody, części maszyn i urządzeń oraz elementy konstrukcji budowlanych stykające się z materiałami palnymi lub przebiegające w pobliżu nich należy skutecznie chłodzić: 1 – przewód doprowadzający wodę, 2 – zwoje sznura z włókna niepalnego, 3 – koc gaśniczy. Wszystkie otwory i szczeliny prowadzące do sąsiednich pomieszczeń i pozostające w zasięgu rozprysków spawalniczych powinny być uszczelnione za pomocą niepalnego materiału. 41 INSTRUKCJA BEZPIECZEŃSTWA POŻAROWEGO Z izolowanych rurociągów, na których prowadzi się prace spawalnicze, należy usunąć izolację cieplną na odcinku gwarantującym bezpieczeństwo, a w razie potrzeby (izolacja łatwopalna) chłodzić skutecznie np. sposobem pokazanym na rysunku: 1 – przewody doprowadzające wodę, 2 – zwoje sznura z włókna niepalnego. Elementy instalacji rozgrzewające się przy spawaniu bezpośrednio od płomienia lub na drodze przewodnictwa cieplnego, stykające się z materiałami palnymi, należy zdemontować lub skutecznie chłodzić: 1 – palna ścianka, 2 – niepalna wykładzina, 3 –haki podtrzymujące instalację. 42 INSTRUKCJA BEZPIECZEŃSTWA POŻAROWEGO Sposób prawidłowego spawania elementu metalowego konstrukcji przechodzącego przez drewniany strop: 1 – drewniany strop, 2 – szczeliwo z materiału niepalnego, 3 – materiał niepalny (np. koc gaśniczy). Cięte lub spawane pojemniki, mogące zawierać gazy lub pary cieczy palnych, należy przed przystąpieniem do prac wypełnić gazem obojętnym,: 1 – łapaczka iskier, 2 – woda, 3 – przewód doprowadzający gazy do wnętrza pojemnika. 43 INSTRUKCJA BEZPIECZEŃSTWA POŻAROWEGO Niewielkie pojemniki, mogące zawierać palne gazy lub pary cieczy palnych, zabezpieczamy skutecznie przed zapaleniem lub wybuchem napełniając je wodą. Po zakończeniu prac spawalniczych w budynku, w pomieszczeniu należy: • przeprowadzić dokładną kontrolę w rejonie spawania i pomieszczeniach sąsiednich, celem ustalenia: o czy nie pozostawiono tlących się lub żarzących cząstek na stanowisku pracy lub w pomieszczeniu przyległym; o czy nie występują oznaki tlenia się materiałów bądź inne wskazujące na możliwość zaistnienia pożaru; o czy został zdemontowany sprzęt spawalniczy, wyłączony ze źródeł zasilania i dostatecznie zabezpieczony przed dostępem osób postronnych; • w budynkach niebezpiecznych pod względem pożarowym bądź posiadających palne elementy konstrukcyjne należy kontrolę wyżej wymienionych ponowić po upływie dwóch, czterech, a następnie ośmiu godzinach od czasu zakończenia prac spawalniczych, wyjątek stanowią sytuacje określone inaczej i zapisane w czasowym zezwoleniu na pracę z otwartym ogniem. 44 INSTRUKCJA BEZPIECZEŃSTWA POŻAROWEGO 11. Warunki i organizacja ewakuacji ludzi oraz praktyczne sposoby ich sprawdzania a. Wytyczne prowadzenia skutecznej ewakuacji Istotą bezpiecznej ewakuacji jest jej rozpoczęcie w odpowiednim momencie i w sposób odpowiednio zorganizowany. Decyzję o rozpoczęciu ewakuacji podejmuje właściciel, kierownik lub zarządca obiektu lub w razie jego nieobecności upoważniona osoba, która posiada odpowiednie predyspozycje i kompetencje. Decyzję o ewakuacji należy podejmować w sytuacji bezpośredniego zagrożenia życia i zdrowia osób przebywających w obiekcie, a w szczególności: • powstania pożaru lub silnego zadymienia; • w przypadku zauważenia dymu rozprzestrzeniającego się po obiekcie bez możliwości stwierdzenia jego źródła; • w każdej sytuacji, kiedy istnieje realne prawdopodobieństwo gwałtownego rozprzestrzeniania się pożaru i odcięcia dróg ewakuacyjnych. Prowadzenie ewakuacji nie jest konieczne w przypadku, kiedy źródło ognia zostało zlokalizowane, obejmuje niewielką powierzchnię, a jego likwidacja możliwa jest przy użyciu gaśnic lub innego sprzętu przeciwpożarowego będącego na wyposażeniu obiektu. W takiej sytuacji konieczne jest podjęcie zdecydowanych działań w celu ugaszenia pożaru, jednak bez elementów sprzyjających powstaniu paniki. Podejmując decyzję o ewakuacji należy: • przekazać ją w sposób spokojny, a jednocześnie nakazujący i sugestywny, zdecydowany aby nie doprowadzić do powstania paniki; • w pierwszej kolejności należy ewakuować osoby z pomieszczeń, w których powstał pożar i z pomieszczeń bezpośrednio zagrożonych jego rozwojem; • określić i wskazać drogi ewakuacyjne; • ustalić liczbę osób do ewakuacji oraz uzyskać informację o stanie zdrowia osób ewakuowanych. Upewnić się, że nikt nie pozostał w zagrożonym pomieszczeniu; • nie należy dopuścić do ewakuacji przebiegającej przypadkowo i chaotycznie; • ewakuację należy przeprowadzać przy wykorzystaniu odpowiednio oznakowanych dróg ewakuacyjnych, a w skrajnych przypadkach przy 45 INSTRUKCJA BEZPIECZEŃSTWA POŻAROWEGO wykorzystaniu każdej drogi wyjścia o ile nie zostały one już odcięte przez płomienie lub dym. Z chwilą przybycia jednostek ratowniczych Państwowej Straży Pożarnej lub innych jednostek ochrony przeciwpożarowej należy bezwzględnie podporządkować się poleceniom dowódcy, który na podstawie odrębnych przepisów przejmuje kierownictwo na czas prowadzenia akcji ratowniczo – gaśniczej. b. Warunki ewakuacji Z pomieszczeń przeznaczonych na pobyt ludzi powinna zostać zapewniona możliwość ewakuacji w bezpieczne miejsce na zewnątrz budynku lub do sąsiedniej strefy pożarowej, bezpośrednio lub za pośrednictwem dróg komunikacji ogólnej służących celom ewakuacji zwanych drogami ewakuacyjnymi. Wyjścia z pomieszczeń na drogi ewakuacyjne powinny być zamknięte drzwiami a drzwi ewakuacyjne z budynku przeznaczonego dla ponad 50 osób powinny otwierać się na zewnątrz, zatem zgodnie z kierunkiem ewakuacji. Przy określaniu wymaganej szerokości i liczby przejść, wyjść oraz dróg ewakuacyjnych, powinno się odnieść do planowanej ilości użytkowników obiektu. W przypadku braku jednoznacznego określenia przeznaczenia lub sposobu zagospodarowania przestrzeni i pomieszczeń należy zastosować odpowiednie przeliczniki. Przyjąć należy 1m2/osobę dla lokali gastronomiczno – użytkowych, 4m2/osobę w pomieszczeniach handlowo – usługowych, 5m2/osobę w pomieszczeniach administracyjno – biurowych oraz 30m2/osobę w magazynach. Szerokość przejścia ewakuacyjnego oblicza się proporcjonalnie do liczby osób dla ewakuacji, których ono służy. Przyjąć należy 0,6m na każde 100 osób, przy czym wartość ta nie powinna być niższa niż 0,9m. Warunkowo można ją obniżyć do 0,8m, ale jedynie w sytuacji, gdy przewiduje się ewakuację nie więcej niż 3 osób. Łączna szerokość drzwi ewakuacyjnych w świetle ościeżnicy, oblicza się podobnie jak szerokość przejścia ewakuacyjnego przyjmując 0,6m na każde 100 osób, przy czym minimalna wartość nie powinna być mniejsza niż 0,9m. Również tutaj warunkowo dopuszcza się zmniejszenie tej szerokości do 0,8m, jeżeli drzwi ewakuacyjne służą dla nie więcej niż 3 osób i prowadzą na zewnątrz pomieszczenia a nie są umieszczone na drodze ewakuacyjnej. 46 INSTRUKCJA BEZPIECZEŃSTWA POŻAROWEGO Obowiązujące przepisy techniczno – budowlane nie dopuszczają do stosowania na drogach ewakuacyjnych drzwi obrotowych lub podnoszonych. W pozostałych przypadkach pamiętać należy, że dla drzwi wieloskrzydłowych przynajmniej jedno, nieblokowalne skrzydło powinno mieć szerokość minimum 0,9m. Podobnie jest w przypadku jednoskrzydłowych drzwi wahadłowych, natomiast dla drzwi wahadłowych dwuskrzydłowych powinny być one symetryczne o mieć szerokość jednego skrzydła nie mniejszą niż 0,6m. W nowo wznoszonych obiektach, często stosowanym rozwiązaniem są automatyczne drzwi rozsuwane. Dopuszcza się ich stosowanie na drogach ewakuacyjnych, bądź jako wyjścia ewakuacyjne pod warunkiem spełnienia dwóch wymagań: otwierania automatycznego i ręcznego bez możliwości ich blokowania oraz samoczynnego ich rozsunięcia i pozostania w pozycji otwartej w wyniku zasygnalizowania pożaru przez system wykrywania dymu lub w przypadku ich awarii. Stosowane na drogach ewakuacyjnych bramy i ściany przesuwne stanowiące m.in. element oddzielenia pożarowego, powinny zostać wyposażone w drzwi otwierane ręcznie lub w bezpośrednim sąsiedztwie powinny być umieszczone inne jednoznacznie oznakowane drzwi przeznaczone do celów ewakuacji. Podobnie jak w przypadku szerokości drzwi ewakuacyjnych, również szerokość poziomych dróg ewakuacyjnych oblicza się proporcjonalnie do ilości osób mogących przebywać jednocześnie na danej kondygnacji budynku, a zatem również liczby osób, które w wyniku zagrożenia, będą się tymi drogami poruszać. Przyjmuje się 0,6m na każde 100 osób, przy założeniu, że minimalna szerokość nie może być mniejsza niż 1,4m. Dopuszcza się warunkowe zmniejszenie szerokości drogi ewakuacyjnej do 1,2m pod warunkiem, że nie będzie to korytarz przeznaczony dla więcej niż 20 ludzi. Tabela 2. Dopuszczalne długości dojść ewakuacyjnych. Długość dojścia w [m] Rodzaj strefy pożarowej Przy co najmniej Przy jednym dojściu dwóch dojściach1 Z pomieszczeniem zagrożonym 10 40 wybuchem PM o gęstości obciążenia ogniowego 302 60 Q>500MJ/m2 bez pomieszczenia zagrożonego wybuchem PM o gęstości obciążenia ogniowego 602 100 Q≤500MJ/m2 bez pomieszczenia zagrożonego wybuchem 47 INSTRUKCJA BEZPIECZEŃSTWA POŻAROWEGO 1) 2) 10 40 ZL I, II i V 2 60 30 ZL III 2 60 100 ZL IV Dla dojścia najkrótszego, przy czym dopuszcza się dla drugiego dojścia długość większą o 100% od najkrótszego. Dojścia te nie mogą się pokrywać ani krzyżować. W tym nie więcej niż 20m na poziomej drodze ewakuacyjnej. Ostatnim liczbowym parametrem w kontekście rozpatrywania warunków ewakuacji jest długość dojścia ewakuacyjnego, określanego pospolicie jako droga ewakuacyjna. Zgodnie z definicją jest to odległość mierzona od wyjścia z pomieszczenia na drogę ewakuacyjną do wyjścia za zewnątrz budynku lub do innej bezpiecznej strefy. Długość dojścia ewakuacyjnego liczona jest wzdłuż osi drogi ewakuacyjnej. Dopuszczalne wartości długości dojścia ewakuacyjnego zawarte są w tabeli powyższej. Za równorzędne wyjściu do innej strefy pożarowej, uważa się wyjście do obudowanej klatki schodowej, zamykanej drzwiami o klasie odporności ogniowej co najmniej EI30, wyposażonej w urządzenia zapobiegające zadymieniu lub służące do usuwania dymu. Warunki ewakuacji w opisywanym obiekcie uznać należy za poprawne, gdyż zarówno długości dojść jak i przejść ewakuacyjnych nie są nigdzie przekroczone. Dodatkowym atutem jest podział obiektu na niezależne strefy pożarowe, co sprawia, że ewentualny rozwój pożaru z poszczególnych części obiektu na inne jest silnie utrudniony. Zapewniono wyjścia ewakuacyjne z budynku o szerokości nie mniejszej niż 1,4m, zamykane drzwiami skrzydłowymi o szerokości skrzydła zasadniczego co najmniej 0,9m, otwierane zgodnie z kierunkiem drogi ewakuacyjnej tj. na zewnątrz budynku. Wszystkie drzwi z pomieszczeń oraz na drodze ewakuacyjnej przeznaczone do celów ewakuacji posiadają szerokość w świetle nie mniejszą niż 0,9m z wyjątkiem wyjść na drodze ewakuacyjnej z klatek schodowych których szerokość jest nie mniejsza niż 1,4m Szerokości przejść ewakuacyjnych w pomieszczeniach nie mniejsze ni. 1,2m a szerokość korytarzy nie mniejsza ni. 1,4m. Szerokość klatek schodowych nie mniejsza niż 1,4m a spoczników 1,5m. Klatki schodowe posiadają wyjścia na zewnątrz budynku poprzez korytarz obudowany ścianami o klasie odporności ogniowej REI 60 zamykany drzwiami EI 30 o długości nie 48 INSTRUKCJA BEZPIECZEŃSTWA POŻAROWEGO większej niż 10m. Ze względu na brak bezpośrednich wyjść z klatek schodowych w segmencie B zapewniono rozwiązania techniczne zapewniające dopływ do klatek powietrza uzupełniającego w ilości umożliwiającej prawidłowe funkcjonowanie systemu oddymiania klatek schodowych. Długości przejść w pomieszczeniach nie przekracza 40 m. A długość dojść ewakuacyjnych do drzwi wydzielających klatki schodowe jest nie większa niż 10m przy jednym dojściu i 40 m przy wielu dojściach. Obudowa korytarzy posiada odporność ogniową klasy EI 30. Ścianki działowe posiadają odporność ogniową klasy EI 30. Droga ewakuacyjna nie prowadzi przez więcej niż 3 pomieszczenia. Ciągi komunikacyjne pozbawione są palnego wystroju. Zastosowano uruchamiane automatycznie w przypadku zaniku napięcia oświetlenie ewakuacyjne i bezpieczeństwa. Czas działania instalacji oświetlenia ewakuacyjnego w trybie awaryjnym nie krótszy niż 2 godziny, czas uruchomienia do 2 s, natężenie oświetlenia nie mniejsze niż 1 lx. Zastosowano oznakowanie ewakuacyjne odpowiadające wymaganiom normowym (PN92/N-01256/02). !!!Uwaga!!! W przypadku pojawienia się dymu w klatkach schodowych drzwi wejściowe powinny zostać otwarte ręcznie przez pracowników ochrony i zablokowane w pozycji otwartej, celem zapewnienia odpowiedniego napływu powietrza umożliwiającego prawidłowe oddymianie. Rozmieszczenie oraz rodzaj oznakowania ewakuacji powinno odpowiadać planom graficznym, które stanowią część niniejszej Instrukcji Bezpieczeństwa Pożarowego. Pamiętać należy, że wszystkie wyjścia oznakowane jako ewakuacyjne oraz wszystkie drzwi znajdujące się na drogach ewakuacyjnych, w momencie użytkowania obiektu powinny być drożne i otwarte, a w sytuacji kiedy powyższy warunek nie może zostać spełniony klucze do drzwi powinny być usytuowane w bezpośrednim ich sąsiedztwie i w sposób jednoznaczny opisane i oznakowane. 49 INSTRUKCJA BEZPIECZEŃSTWA POŻAROWEGO Zasady ewakuacji Decyzję o ewakuacji danego oddziału podejmuje ordynator lub lekarz dyżurny. Decyzję o ewakuacji całości szpitala podejmuje Dyrektor szpitala lub osoba przez niego upoważniona. Po przyjeździe na miejsce jednostek Państwowej Straży Pożarnej osobą podejmującą decyzje staje się dowódca akcji ratowniczo – gaśniczej. Ewakuacji ludzi i mienia dokonuje się gdy: - pożar zagraża życiu lub zdrowiu osób przebywających w objętych pożarem strefach - nie można ugasić źródła ognia w pomieszczeniach objętych pożarem Przeprowadzenie sprawnej ewakuacji jest istotne z uwagi na: - możliwość rozprzestrzenienia się pożaru, tj. zwiększenia zagrożenia ludzi w wyniku zwiększenia zadymienia, promieniowania cieplnego, - możliwość powstania paniki W przypadku wystąpienia zagrożenia powodującego konieczność przeprowadzenia ewakuacji osób i mienia z obiektu, decyzję o podjęciu ewakuacji podejmuje Dyrektor szpitala lub osoba zstępująca. Po podjęciu decyzji o ewakuacji należy: 1. Niezwłocznie powiadomić wszystkie osoby przebywające w budynku o charakterze zagrożenia oraz konieczności przeprowadzenia ewakuacji. 2. Kierujący akcja ewakuacyjną wyznacza osoby odpowiedzialne za przebieg ewakuacji poszczególnych grup, ustala ponadto potrzebę ewakuacji mienia określając w tym celu sposoby, kolejność i rodzaj ewakuowanego mienia. 3. W pierwszej kolejności należy ewakuować osoby z tych pomieszczeń w których powstał pożar lub, które znajdują się na drodze rozprzestrzeniania się pożaru oraz pomieszczeń z których wyjścia lub dotarcia do bezpiecznych dróg mogą zostać odcięte przez pożar lub mogą ulec zadymieniu. 50 INSTRUKCJA BEZPIECZEŃSTWA POŻAROWEGO 4. W przypadku blokady dróg ewakuacyjnych należy bezzwłocznie wszelkimi dostępnymi środkami powiadomić kierownika akcji ewakuacyjnej. Ludzi odciętych od wyjścia, a znajdujących się w strefie zagrożenia należy zebrać w pomieszczeniu najbardziej oddalonym od źródła pożaru i w miarę posiadanych środków i istniejących warunków ewakuować z zewnątrz przy pomocy sprzętu ratowniczego przybyłych jednostek straży pożarnej. 5. Przy silnym zadymieniu dróg ewakuacyjnych należy poruszać się w pozycji pochylonej, starając się trzymać głowę jak najniżej ze względu na mniejsze zadymienie panujące w dolnych partiach pomieszczeń i dróg ewakuacyjnych. Usta należy w miarę możliwości zasłaniać chusteczką namoczoną w wodzie w celu ułatwienia oddychania. Podczas ruchu przez mocno zadymione odcinki dróg należy poruszać się wzdłuż ścian, by nie tracić orientacji kierunku ruchu. 6. W czasie trwania ewakuacji do obowiązków pracowników zatrudnionych najbliżej miejsca powstania pożaru należy: a. otwarcie wszystkich drzwi służących celom ewakuacji, b. nie wpuszczanie do objętych pożarem stref osób z zewnątrz, chyba że jest to podyktowane dobrem akcji ratowniczej 7. Wszyscy pracownicy zatrudnieni w obiekcie zobowiązani są do: a. brania czynnego udziału w ewakuacji osób przebywających w rejonie zagrożenia pożarem b. udzielenie natychmiastowej pomocy poszkodowanym c. branie czynnego udziału w ewakuacji towarów i urządzeń 8. Po zakończeniu ewakuacji należy dokładnie sprawdzić, czy wszyscy ludzie opuścili poszczególne pomieszczenia. W razie podejrzenia, że ktoś został w zagrożonej strefie, należy zgłosić ten fakt jednostkom ratowniczym przybyłym na miejsce akcji i przeprowadzić ponowne sprawdzenie budynku. 9. Należy pamiętać, aby w pierwszej kolejności zostały ewakuowane osoby o ograniczonej zdolności poruszania się, natomiast strumień ruchu powinny zamykać osoby mogące poruszać się o własnych siłach. Ewakuację pacjentów, których ewentualny transport mógłby zaszkodzić ich zdrowiu lub życiu (ciężki stan, podpięci do urządzeń stymulujących i 51 INSTRUKCJA BEZPIECZEŃSTWA POŻAROWEGO podtrzymujących ważne funkcje życiowe) należy przeprowadzić wyłącznie za zgodą lekarza dyżurnego. 10. Z chwilą przybycia jednostek straży pożarnej w trakcie akcji ewakuacyjnej kierujący akcją jest zobowiązany do złożenia krótkiej informacji o przebiegu akcji, a następnie podporządkować się poleceniom dowódcy przybyłej na miejsce jednostki ratowniczo – gaśniczej. Dodatkowe wskazówki - przenoszenie osoby ratowanej do noszy lub w bezpieczne miejsce, przez dwie osoby może się odbyć przy zastosowaniu jednego z poniższych chwytów: - chwyt „kończynowy”, przenoszenie na stołeczku, chwyt „huśtawkowy”, chwyt hamakowy - wynoszenie osób przy zastosowaniu „stołeczka” może mieć miejsce wówczas, gdy ewakuowany jest w stanie pomagać sobie rękami, - chwyt „huśtawkowy” stosuje się w przypadku ratowania osób, które doznały obrażeń jednej lub obu rąk i nie mogą trzymać się za szyję ratowników. - jednym z prostszych i łatwiejszych chwytów stosowanych do przeniesienia ewakuowanego, będący kombinacją chwytu huśtawkowego i chwytu na stołeczku jest chwyt kombinowany, - dogodnym sposobem ewakuowania ludzi jest przenoszenie ich na krześle. Nie dotyczy to osób, u których stan zdrowia i odniesione obrażenia nie pozwalają na wynoszenie ich w pozycji siedzącej, - innym zagadnieniem jest wyprowadzenie osób. Każdej grupie ewakuujących się o własnych siłach (nie więcej niż 10 osób) należy przydzielić co najmniej jedną osobę nadzorującą i kierująca ewakuacją. - drugą, grupę osób kwalifikujących się do ewakuowania sposobem wyprowadzania stanowią osoby o częściowym ograniczeniu zdolności poruszania się (osoby starsze i kalekie, niewidome, po zabiegach chirurgicznych, itp.). Osoby te mogą poruszać się przy pomocy innych osób – ujęte pod rękę, przytrzymując się za szyję ratownika lub podtrzymywane pod ramiona. 52 INSTRUKCJA BEZPIECZEŃSTWA POŻAROWEGO Organizacja ewakuacji W całym obiekcie w zależności od pory dnia przebywa przeciętnie około 300330 osób z czego 90 – 130 stanowią pacjenci (dzieci w wieku do 8 lat), 70 – 120 pracowników i koło 100-150 osób w poradniach i odwiedzających chorych. Z każdego miejsca w obiekcie powinny być zapewnione odpowiednie warunki ewakuacji, zapewniające możliwość szybkiego i bezpiecznego opuszczenia strefy zagrożonej lub objętej pożarem, dostosowane do liczby i stanu sprawności osób przebywających w obiekcie oraz jego funkcji, konstrukcji i wymiarów. Dlatego w przypadku powstania zagrożenia i ogłoszenia ewakuacji należy przemieszczać się w kierunku do wyjść ewakuacyjnych w następujący sposób: Budynek „B” Ta część obiektu posiada trzy klaki schodowe. Jednak wyjścia ewakuacyjne prowadzące bezpośrednio na zewnątrz budynku znajdują się tylko w głównej Iwicznej klatce schodowej. Klatką środkową przebiega ewakuacja na kondygnację parterową, skąd już tylko pozioma droga ewakuacyjna prowadzi do głównych drzwi wyjściowych. Z poszczególnych kondygnacji należy się ewakuować następująco: - z kaplicy świetlicy znajdującej się na poddaszu ewakuacja przebiega środkową klatką schodową, - II i III piętro pacjenci z sal chorych ewakuują się boczną i główną klatką schodową, natomiast osoby przebywające w części budynku, gdzie znajdują się sale operacyjne z zapleczem ewakuowaniu SA boczną klatka schodową, - I piętro – podobnie jak z wyższej kondygnacji strumień osób ewakuujących się został podzielony na trzy grupy opuszczające budynek 3 klatkami schodowymi, gdzie większość ludzi skierowanych jest do środkowej i bocznej klatki schodowej, - parter, z tej kondygnacji wszyscy chorzy oraz personel przebywający w części psychiatrycznej opuszczają budynek wyjściem ewakuacyjnym znajdującym się w bocznej klatce schodowej. Osoby przebywające w pomieszczeniach i na terenie izby przyjęć i intensywnej terapii wychodzą z budynku przez drzwi ewakuacyjne mieszczące się na końcu głównej klatki schodowej poprzez holl centralny oraz dwoma wyjściami znajdującymi się w przedsionku prowadzącym do wiaty wjazdowej dla karetek pogotowia. Natomiast osoby poruszające się środkową klatka schodową na kondygnacji 53 INSTRUKCJA BEZPIECZEŃSTWA POŻAROWEGO parterowej kierują się do korytarza biegnącego równolegle do korytarza na izbie przyjęć i udają się do wyjścia ewakuacyjnego znajdującego się w głównym holu. - piwnica: z tej kondygnacji osoby przebywające w pomieszczeniach poradni zdrowia psychicznego, poradni laryngologicznej i poradni alergologicznej, centralnej strylizatorni i sąsiadujących pokoi socjalnych kierują się w górę w kierunku bocznych drzwi ewakuacyjnych przy Oddziale Psychiatrycznym. Zaczynając od pomieszczeń administracji, stacji przygotowania łóżek i apteki pracownicy kierują się do bocznej klatki schodowej znajdującej się od strony podjazdu karetek pogotowia, a następnie zgodnie z kierunkiem ewakuacji biegnącym tą klatką z wyższych kondygnacji. Z pomieszczeń szatni kobiet, szatni mężczyzn i magazynu środków farmaceutycznych pracownicy kierują się do wyjścia prowadzącego z głównej klatki schodowej znajdującego się przy izbie przyjęć. Budynek „A” Jest to obiekt w kształcie litery T, połączony dwiema przewiązkami z budynkiem „B”, posiadający cztery klatki schodowe, usytuowane w niewielkiej odległości od siebie, zakończone wyjściami ewakuacyjnymi prowadzącymi bezpośrednio na zewnątrz, jedno wyjście poprzez hol główny. Ponadto z kondygnacji piwnicznej i parterowej na zewnątrz prowadzą dwa dodatkowe wyjścia ewakuacyjne znajdujące się w przewiązkach. W tej części szpitala znajdują się dwa oddziały, rehabilitacji (20 łóżek) na piętrze, anestezjologii i intensywnej terapii na parterze. Ewakuacja przebiega klatkami schodowymi prowadzącymi bezpośrednio na zewnątrz budynku. Poradnie, gabinety lekarskie i zabiegowe w których przebywają dzieci, głównie pod opieką rodziców będzie można ewakuować w niewielkich grupach, zgodnie z oznakowaną drogą ewakuacyjną. W czasie ewakuacji nie wolno korzystać z wind osobowych! Osoby ewakuowane, po wyjściu z zagrożonego rejonu, budynku powinny udać się do miejsca specjalnie do tego celu wyznaczonego, oznakowanego i 54 INSTRUKCJA BEZPIECZEŃSTWA POŻAROWEGO zabezpieczonego. Miejsce to – plac utwardzony – powinno być wolne od wszystkich przedmiotów ruchomych, małej architektury, samochodów itp. Najbardziej do tego celu kwalifikuje się plac od strony wschodniej i południowej Szpitala. Biorąc pod uwagę różę wiatrów miejsce to nie będzie narażone na zadymienie. W miejscu ewakuacji, wyznaczone osoby do przeprowadzania ewakuacji sprawdzają liczbę osób ewakuowanych, każda w swoim rejonie dz W związku z brakiem w szpitalu systemu DSO (dźwiękowego systemu ostrzegania lub radiowęzła), informacje o zauważeniu pożaru oraz powiadomienie zagrożonych osób należy przekazywać donośnym i zdecydowanym głosem w żadnym wypadku nie dającym oznak paniki. Osoby wyznaczone do przeprowadzania ewakuacji w poszczególnych pomieszczeniach sprawdzają czy wszyscy ludzie opuścili zagrożony rejon. Ponadto należy pamiętać że przedmiotowy budynek zalicza się do grupy obiektów posiadających strefę pożarową przeznaczona dla ponad 50 osób, będących jej stałymi użytkownikami i z tego też powodu właściciel zarządca bądź użytkownik ma obowiązek co najmniej raz na dwa lata przeprowadzić praktyczne sprawdzenie organizacji oraz warunków ewakuacji. Organizator próbnej ewakuacji powinien powiadomić właściwego Komendanta Powiatowego (Miejskiego) Państwowej Straży Pożarnej) o terminie przeprowadzenia tych ćwiczeń, ie później niż na tydzień przed ich przeprowadzeniem Przystępując do ewakuacji w przedmiotowym obiekcie należy zawsze pamiętać że w obiekcie znajdują się przede wszystkim dzieci, które same nie są w stanie udać się do wyjść ewakuacyjnych. Należy tutaj stwierdzić, że szczególnie małe dzieci nie mogą pozostać w żadnym momencie bez opieki dorosłych w przeciwnym razie pozbawione zostaną możliwości opuszczenia strefy zagrożonej. Zasadnym wydaję się określić potrzebę skierowania możliwie największej liczby personelu Szpitala do oddziałów gdzie znajdują się dzieci najmłodsze. 55 INSTRUKCJA BEZPIECZEŃSTWA POŻAROWEGO Z analizowanego budynku na poziomie parteru prowadzi na zewnątrz 7 wyjść ewakuacyjnych jednoskrzydłowe, otwierane zgodnie z kierunkiem ewakuacji o szerokości ok.1m w świetle ościeżnicy i główne drzwi wejściowe . Istnieje również możliwość wyjścia z przedmiotowego budynku na poziomie piwnic poprzez 3 wyjścia prowadzącym bezpośrednio na zewnątrz z kondygnacji piwnicznej oraz z przez kotłownię Wyjścia te prowadzą bezpośrednio na zewnątrz budynku Długość przejścia w pomieszczeniu, mierzona od najdalszego miejsca, w którym może przebywać człowiek, do wyjścia na drogę ewakuacyjną nie przekracza – 40 m. Z uwagi na charakter obiektu, którego głównym elementem funkcjonowania jest przebywanie w nim stałej grupy osób (pacjentów i personelu) pozwala na przyjęcie ściśle określonych procedur postępowania w przepadku ewakuacji. Obowiązkiem stałych użytkowników jest również nadzór nad ewakuacją w przypadku wystąpienia zagrożenia podczas obecności osób z zewnątrz. W obiekcie nie występuje konieczność zmian wystroju i układu wnętrz co powoduje możliwość opracowania stałego scenariusza warunków ewakuacji. W związku z powyższym określa stałą procedurę postępowania podczas zauważenia zagrożenia i podjęcia decyzji o rozpoczęciu ewakuacji. PROCEDURA EWAKUACJI Ewakuację ludzi z budynku lub jego części zarządza się w przypadku powstania zdarzenia, którego rozmiary wskazują na możliwość zagrożenia zdrowia lub życia osób znajdujących się w obiekcie. Za takie zdarzenie należy uznać: - pożar powstały w pomieszczeniach, w których stosowane są materiały łatwo zapalne, z uwagi na możliwość szybkiego rozprzestrzenienia się pożaru, - pożar, w wyniku którego wydzielają się substancje toksyczne lub powstaje duże zadymienie, - pożar, który powstał w pobliżu klatki schodowej lub przejść na inne kondygnacje i w wyniku dalszego rozwoju może uniemożliwić ewakuację, - pożar, którego nie udało się ugasić podręcznym sprzętem gaśniczym, - każde inne niż pożar zdarzenie stanowiące zagrożenie dla konstrukcji budynku lub zagrażające zdrowiu lub życiu przebywającej w nim ludzi . 56 INSTRUKCJA BEZPIECZEŃSTWA POŻAROWEGO Do przekazania informacji o ewakuacji należy wykorzystać wszelkie możliwe środki powiadamiania. W przedmiotowym obiekcie sygnałem do rozpoczęcia ewakuacji będzie komunikat głosowy - Pali Się. Ewakuacja! lub ręczne uruchomienie systemu sygnalizacji pożaru poprzez wciśnięcie przycisku ROP Przedmiotowa procedura określa obowiązki pracowników zobowiązanych do podjęcia działań mających na celu likwidację zagrożenia, a przede wszystkim rozpoczęcia ewakuacji. Każdy pracownik/użytkownik, który zauważył zagrożenie na terenie obiektu powinien: - ocenić sytuację - powiadomić osoby w pobliżu o miejscu wystąpienia zagrożenia - udzielić pomocy poszkodowanym - przystąpić do akcji gaśniczej podręcznymi środkami gaśniczymi Pracownik który posiada niezbędną ilość informacji o sytuacji na obiekcie przekazuje je do kierownika obiektu. Kierownik po rozpoznaniu podejmuje decyzję o rozpoczęciu ewakuacji i poleca powiadomienie PSP o zdarzeniu. Jeżeli istnieje możliwość należy prowadzić akcję gaszenia pożaru przy użyciu podręcznego sprzętu gaśniczego. Ewakuacje prowadzimy poprzez drogi komunikacji ogólnej do opuszczenia budynku i udania się w rejon ewakuacji - plac przed wejściem głównym Po zakończeniu ewakuacji osoby nadzorujące ewakuację z poszczególnych jego części sprawdzają czy wszystkie osoby ewakuowane znajdują się w bezpiecznym miejscu. W każdej chwili trwania akcji, w momencie pojawienia się jednostek PSP przekazujemy informacje i kierowanie akcją dowódcy PSP. Z uwagi na charakter działalności w obiekcie, którego użytkownikami w głównej mierze są dzieci należy szczegółowo ustalić osoby odpowiedzialne za ewakuację poszczególnych grup/oddziałów. 57 INSTRUKCJA BEZPIECZEŃSTWA POŻAROWEGO Osoby odpowiedzialne za ewakuację powinny przede wszystkim mieć pełną świadomość istniejącego zagrożenia, wiedzieć ile osób znajduje się w danej grupie lub kondygnacji oraz sprawdzić czy nikt nie pozostał w jego rejonie po opuszczeniu go przez wszystkie osoby. I tak ustala się osoby odpowiedzialne: 1. oddział psychiatrii ………………………………………………… 2. izba przyjęć………………………………………………………….. 3. odział intensywnej terapii………………………………………… 4. oddział pediatryczny………….…………………………………… 5. odział niemowlęcy…………………………………………………. 6. oddział chirurgii…………………………………………………….. 7. blok operacyjny…………………………………………………….. 8. oddział rehabilitacji………………………………………………… 9. pozostałe części obiektu: …………..………………………………………………………………. …………………………………………………………………………… 58 INSTRUKCJA BEZPIECZEŃSTWA POŻAROWEGO …………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………… ………………..................................................................................... Na oddziałach proponuje się ustalić jako osoby odpowiedzialne za ewakuacje lekarza dyżurnego i pielęgniarkę oddziałową. c. Praktyczne sprawdzenie organizacji i warunków ewakuacji Statystyki wykazują, że typową cechą tragicznych w skutkach pożarów jest zwłoka w rozpoczęciu ewakuacji ludzi z zagrożonego miejsca. „Czas rozpoczęcia ewakuacji” często przekracza czas potrzebny na przemieszczenie się ludzi w bezpieczne miejsce. Jest to niezwykle istotne, aby istniały efektywne środki rozpoczęcia i kontroli ewakuacji obiektu, gdzie pewna ilość ludzi może znajdować się jednocześnie w niebezpieczeństwie. Ewakuacja ludzi ze strefy zagrożenia polega na sprawnym opuszczeniu, wyznaczonej przez kierującego działaniami ratowniczymi, strefy, przez osoby tam przebywające. Z chwilą otrzymania informacji o pożarze, wybuchu lub awarii i podjęciu decyzji o konieczności ewakuacji wszyscy pracownicy zobowiązani są do udziału w akcji ratowniczej, gaszeniu pożaru i ewakuacji. Ewakuację pracowników i klientów przeprowadza się wykorzystując wszystkie dostępne wyjścia ewakuacyjne w obiektach budowlanych. Ponadto należy podejmować stanowcze działania zmierzające do opanowania paniki i utrzymania porządku do czasu wyjścia ostatniej osoby poza obręb budynku. Miejsce zbiórki pracowników po ewakuacji wyznacza się na parking przed obiektem, gdzie powinno odbyć się policzenie pracowników. Pracowników należy alarmować o zagrożeniach i ewakuacji za pomocą dostępnych środków alarmowych i łączności. Decyzję o ewakuacji należy podjąć w przypadku braku skuteczności podjętych działań gaśniczych lub objęcia ogniem 59 INSTRUKCJA BEZPIECZEŃSTWA POŻAROWEGO większej powierzchni (np. całego pomieszczenia) i dalszego rozprzestrzeniania się pożaru, zwłaszcza w sposób zagrażający bezpieczeństwu ludzi przebywających w budynku a także w każdej innej sytuacji zaistnienia bezpośredniego zagrożenia zdrowia i życia ludzi, w szczególności w przypadku zauważenia dymu rozprzestrzeniającego się po budynku, bez stwierdzenia jego źródła. Istotne jest, aby decyzja o rozpoczęciu ewakuacji podjęta została w odpowiednio wczesnym momencie. W tym celu konieczne jest przygotowanie użytkowników budynku do realizacji tego zadania, poprzez odpowiednie szkolenia. Decyzję o rozpoczęciu ewakuacji podejmuje kierownik obiektu, a w przypadku jego nieobecności osoba przez niego upoważniona, po otrzymaniu przesłanek uzasadniających podjecie takiej decyzji. Do ewakuacji należy wykorzystać wszystkie poziome drogi ewakuacyjne. Zasięg ewakuacji należy dostosować do realnych zagrożeń. Ewakuacją kieruje kierownik obiektu lub osoba przez niego upoważniona, do czasu przybycia pierwszych jednostek Państwowej Straży Pożarnej. Osoby przebywające w obiekcie w zasadzie powinny opuszczać go samodzielnie. Powiadamiając osoby przebywające w obiekcie o konieczności ewakuacji należy zachować spokój i opanowanie, aby nie wywołać paniki. W przypadku braku reakcji ze strony osób przebywających w zamkniętych pomieszczeniach (np. WC) należy wejść do tych pomieszczeń używając kluczy zapasowych lub innych metod umożliwiających otwarcie pomieszczenia. W chwili ogłoszenia ewakuacji kierownik obiektu staje się kierującym akcją ratowniczą. Wyznaczeni pracownicy (podczas szkolenia) kierują się do wyjść ewakuacyjnych i nadzorują opuszczenie obiektu przez wszystkie pozostałe osoby. Pracownicy udają się do wyznaczonego miejsca zbiórki i czekają na wszystkich pracowników i kierownika obiektu. Kierownik obiektu odpowiedzialny jest za sprawdzenie pomieszczeń (jeżeli istnieje taka możliwości i nie zagraża to jego życiu lub zdrowiu) oraz odłączeniu dopływu energii elektrycznej do budynku przeciwpożarowym wyłącznikiem prądu. Po opuszczeniu przez wszystkich budynku oraz sprawdzeniu pomieszczeń wyznaczeni pracownicy w miejscu zbiorki zdają meldunek kierownikowi o liczbie ewakuowanych ludzi. W miejscu zbiórki następuje przeliczenie pracowników oraz ustalenie czy ewentualnie kogoś brakuje. Osoba upoważniona do wydania decyzji o ewakuacji powinna: 60 INSTRUKCJA BEZPIECZEŃSTWA POŻAROWEGO • ustalić liczbę pracowników ewakuowanych; • określić sposoby ewakuacji i kolejność; • określić i wskazać drogi ewakuacyjne i rejon ewakuacji; • wyznaczyć osoby odpowiedzialne za przebieg ewakuacji; • określić sposoby, kolejność i rodzaj ewakuacji: urządzeń, dokumentacji i innego mienia; • zebrać meldunek o liczbie ewakuowanych pracowników ewentualnie osobach zaginionych. Informacje na temat liczby osób ewakuowanych, zaginionych oraz sytuacji w miejscu zdarzenia kierownik, bądź osoba kierującą akcją ratowniczą, obowiązany jest przekazać pierwszemu przybyłem dowódcy Państwowej Straży Pożarnej Zgodnie z aktualnie obowiązującymi przepisami właściciel lub zarządca obiektu zawierającego strefę pożarową przeznaczoną dla ponad 50 osób, będących jej stałymi użytkownikami, powinien, co najmniej raz na 2 lata przeprowadzić praktyczne sprawdzenie organizacji oraz warunków ewakuacji. Nie później niż na tydzień przed planowanymi działaniami należy powiadomić o terminie ich przeprowadzenia Komendanta Miejskiego Państwowej Straży Pożarnej w Sosnowcu. W związku z faktem, że planowana liczba osób mogących jednocześnie przebywać w obiekcie przekracza powyższy warunek, zachodzi obowiązek praktycznego sprawdzania organizacji ewakuacji. Niemiej jednak, praktyczna ewakuacja jest znakomitym uzupełnieniem szkolenia teoretycznego, ponadto podczas próbnej ewakuacji możliwe jest sprawdzanie sprawności zadziałania poszczególnych instalacji i urządzeń przeciwpożarowych jak również procedur obowiązujących na terenie obiektu. Ćwiczenia takie pozwolić mogą na przyzwyczajenie pracowników do właściwego zachowania, bez potrzeby zbędnego zastanawiania się i tracenia czasu na wykonanie poszczególnych zadań. Z uwagi na brak szerszego rozpowszechnienia wśród pracowników i użytkowników obiektu zagadnień ewakuacji należy się liczyć z różnym podejściem i traktowaniem tego zagadnienia, szczególnie przy pierwszej próbie ewakuacji. Dlatego też ćwiczenia 61 INSTRUKCJA BEZPIECZEŃSTWA POŻAROWEGO powinny być przeprowadzone w sposób ograniczający do minimum możliwość wystąpienia niekontrolowanych zachowań, a co za tym idzie - możliwości wybuchu paniki. W związku z powyższym proponuje się przyjąć między innymi następujące rozwiązania: • przed przeprowadzeniem ewakuacji przeszkolić pracowników; • przed podjęciem próby ewakuacji całego obiektu można przeprowadzić takie działania w mniejszym zakresie (np. część obiektu); • przeprowadzić próbę ewakuacji w okresie letnim, przy dogodnych warunkach atmosferycznych; • do ogłoszenia alarmu stosować środki powiadamiania jak przy sytuacji awaryjnej. Podczas próbnej ewakuacji należy wyznaczyć osoby (niebiorące bezpośrednio w niej udziału), które powinny obserwować przebieg ćwiczeń, mierzyć czas ewakuacji. Po zakończeniu ewakuacji należy sporządzić dokumentację zawierającą między innymi relację z przebiegu ćwiczeń. Wnioski z przeprowadzonej próbnej ewakuacji powinny być omówione, a wszelkie zmiany w ustalonej procedurze winny zostać zapisane w Instrukcji Bezpieczeństwa Pożarowego. 12. Sposoby zapoznania użytkowników obiektu, w tym zatrudnionych pracowników, z przepisami przeciwpożarowymi oraz treścią przedmiotowej instrukcji Skuteczność wewnętrznego systemu ochrony warunkowana jest prawidłowym przygotowaniem pracowników do jego realizacji. Przygotowanie to powinno obejmować wszystkich pracowników. Zakres przygotowania powinien obejmować występujące zagrożenia, sposób przeciwdziałania i ograniczenia ich skutków, poznania zasad postępowanie na wypadek zagrożenia przez wszystkich pracowników. Pracownicy powinni być zaznajomieni w ramach szkolenia okresowego z podstawowymi przepisami przeciwpożarowymi, zwłaszcza z zasadami postępowania na wypadek pożaru i prowadzenia ewakuacji. Podstawą szkolenia powinna być niniejsza Instrukcja Bezpieczeństwa Pożarowego. Celem szkolenia jest uwrażliwienie wszystkich pracowników na sprawy związane z ochroną przeciwpożarową wdrożeniem zasad związanych z zapobieganiem możliwości powstania pożaru oraz przekazanie zasad, według jakich należy postępować w razie powstania pożaru. 62 INSTRUKCJA BEZPIECZEŃSTWA POŻAROWEGO Szkolenie powinno szczegółowo obejmować poniższą tematykę: • zagrożenia mogące występować w budynku; • sposób eliminacji zagrożeń; • zasady postępowania w sytuacjach awaryjnych; • zasady bezpiecznej eksploatacji urządzeń mogących spowodować zagrożenie; • zasady wykorzystania technicznych środków ograniczających zagrożenia; • sposób przygotowania i prowadzenia ewakuacji ludzi i mienia w przypadku wystąpienia zagrożenia; • zasady współdziałania ze służbami ratowniczymi. Wszyscy pracownicy powinni być zapoznani z przepisami przeciwpożarowymi oraz zasadami zabezpieczenia obiektu. Zaleca się również, aby pracownicy zapoznani zostali z zasadami udzielania pierwszej pomocy medycznej. Formy szkolenia przeciwpożarowego obejmują szkolenie wstępne i okresowe. Szkoleniu wstępnemu podlegają wszyscy nowi pracownicy. W jego trakcie pracownik powinien dokładnie zapoznać się z materiałami szkoleniowymi opracowanymi na podstawie Instrukcji Bezpieczeństwa Pożarowego. Odbycie szkolenia pracownik potwierdza własnoręcznym podpisem na oświadczeniu przechowywanym w jego aktach lub stanowi go certyfikat lub inny dokument potwierdzający odbycie szkolenia. Szkolenie okresowe z zakresu ochrony przeciwpożarowej powinno być połączone ze szkoleniem okresowym z zakresu BHP. Podstawą szkolenia powinna być Instrukcja Bezpieczeństwa Pożarowego. Szkolenie należy przeprowadzić z oderwaniem od pracy, a czas szkolenia powinien być dostosowany do zakresu szkolenia. Program szkolenia powinien obejmować zagadnienia w części ogólnej, tj.: • zasady odpowiedzialności za bezpieczeństwo obiektu, organizacja ochrony przeciwpożarowej w obiekcie; • charakterystyka występujących zagrożeń (pożarowych i innych miejscowych), w tym: o właściwości palnych materiałów występujących w obiekcie; o przyczyny powstawania pożarów i wybuchów; o możliwości rozprzestrzeniania się dymu i ognia; o wpływ stanu porządków na poziom zabezpieczenia; • zastosowane w obiekcie zabezpieczenia, jak: 63 INSTRUKCJA BEZPIECZEŃSTWA POŻAROWEGO o podział na strefy pożarowe; o rodzaj urządzeń przeciwpożarowych; o rodzaj urządzeń wykrywających pożar, urządzeń gaśniczych i ograniczających skutki pożaru; • zasady ewakuacji ludzi i mienia w szczególności: o techniczne warunki ewakuacji; o zachowanie się w strefach zadymionych; o miejsca zbiórki po ewakuacji; o postępowanie z osobami niepełnosprawnymi. oraz w części szczegółowej zasady postępowania w przypadku zagrożenia, w tym: • sposób, możliwości i zasady alarmowania po zauważeniu niebezpieczeństwa; • postępowanie w typowych stanach zagrożenia; • możliwości ratowania osób narażonych na bezpośrednie niebezpieczeństwo; • sposób likwidacji zagrożenia i ograniczenia jego rozprzestrzeniania; Zagadnienia objęte szkoleniem powinny być przedstawione wszystkim pracownikom w tej samej formie i zakresie, w grupach o liczebności do 20 osób. Zagadnienia można podzielić i omówić oddzielnie dla poszczególnych grup pracowników, sklasyfikowanych na podstawie wykonywanych zadań i miejsca pracy, z wyróżnieniem: personelu technicznego, pracowników administracyjno – biurowych, osoby zatrudnione w obszarach szczególnie zagrożonych. Szkolenie powinno składać się z części teoretycznej i praktycznej. Ta ostatnia dotyczy zwłaszcza sposobu postępowania w wypadku zagrożenia. Jest to nieodzowne również podczas szkoleń okresowych. Część praktyczna może być realizowana w formie ćwiczeń, obejmujących cały personel. Uczestnicy szkolenia powinni zostać jednoznacznie poinformowani o obowiązku natychmiastowego wszczęcia alarmu. Powinni znać przy tym przyjęty system alarmowania straży pożarnej, jak długi może być czas dojazdu jednostek ratowniczych itd. Szczególną uwagę należy zwrócić na praktyczne sposoby wyprowadzania ludzi z zagrożonych stref, na zasady gaszenia (w tym odzieży na człowieku), postępowanie z osobami poszkodowanymi, w tym w zakresie udzielania pierwszej pomocy. Pracownicy powinni też mieć świadomość obowiązku zapewnienia również swojego bezpieczeństwa oraz ograniczenia działań, 64 INSTRUKCJA BEZPIECZEŃSTWA POŻAROWEGO które narazić mogą ich na utratę zdrowia lub życia. Szkolenie należy zakończyć egzaminem sprawdzającym nabyta wiedzę i umiejętności. Szkolenie powinno być organizowane, co najmniej raz na 2 lata, a w przypadku niewielkiej rotacji pracowników nie rzadziej niż raz na 4 lata, a także po każdej istotnej aktualizacji Instrukcji Bezpieczeństwa Pożarowego oraz każdorazowo w przypadku wprowadzenia istotnych zmian w układzie funkcjonalnym obiektu lub w przypadku stwierdzenia nieznajomości przepisów przez pracowników. Dokumentację ze szkolenia okresowego stanowią: • program szkolenia; • lista uczestników (z podpisami); • oświadczenia pracowników o przeszkoleniu lub certyfikat lub inny dokument potwierdzający ukończenie szkolenia. Podkreślić należy fakt, że osoba prowadząca szkolenie powinna posiadać kwalifikacje określone w Ustawie o ochronie przeciwpożarowej (Dz.U. nr 178, poz. 1380 z 2009r. t.j. z późń. zm.) 13. Zadania i obowiązki w zakresie ochrony przeciwpożarowej dla stałych użytkowników obiektu Przepisy wykonawcze ustawy o ochronie przeciwpożarowej zawarte w rozrządzeniu MSWiA z dnia 7 czerwca 2010r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków innych obiektów budowlanych i terenów, zabraniają w obiektach oraz na terenach przyległych do nich wykonywanie czynności, które mogą spowodować pożar, jego rozprzestrzenianie się, utrudnienie prowadzenia działania ratowniczego lub ewakuacji, w szczególności: • używania otwartego ognia, palenia tytoniu i stosowania innych czynników mogących zainicjować zapłon materiałów występujących: o w strefie zagrożenia wybuchem, z wyjątkiem urządzeń przeznaczonych do tego celu, spełniających wymagania określone w przepisach odrębnych; o w miejscach występowania materiałów niebezpiecznych pożarowo; • użytkowania instalacji, urządzeń i narzędzi niesprawnych technicznie lub w sposób niezgodny z przeznaczeniem albo warunkami określonymi przez 65 INSTRUKCJA BEZPIECZEŃSTWA POŻAROWEGO producenta bądź niepoddawanych okresowym kontrolom, o zakresie i częstotliwości wynikających z przepisów prawa budowlanego, jeżeli może się to przyczynić do powstania pożaru, wybuchu lub rozprzestrzenienia ognia; • garażowania pojazdów silnikowych w obiektach i pomieszczeniach nieprzeznaczonych do tego celu, jeżeli nie opróżniono zbiornika paliwa pojazdu i nie odłączono na stałe zasilania akumulatorowego pojazdu; • rozgrzewania za pomocą otwartego ognia smoły i innych materiałów w odległości mniejszej niż 5m od obiektu, przyległego do niego składowiska lub placu składowego z materiałami palnymi, przy czym jest dopuszczalne wykonywanie tych czynności na dachach o konstrukcji i pokryciu niepalnym w budowanych obiektach, a w pozostałych, jeżeli zostaną zastosowane odpowiednie, przeznaczone do tego celu podgrzewacze; • rozpalania ognia, wysypywanie gorącego popiołu i żużla lub wypalanie wierzchniej warstwy gleby i traw, w miejscu umożliwiającym zapalenie się materiałów palnych albo sąsiednich obiektów; • składowania poza budynkami w odległości mniejszej niż 4m od granicy działki sąsiedniej materiałów palnych, w tym pozostałości roślinnych, gałęzi i chrustu; • użytkowania elektrycznych urządzeń ogrzewczych ustawionych bezpośrednio na podłożu palnym, z wyjątkiem urządzeń eksploatowanych zgodnie z warunkami określonymi przez producenta; • przechowywania materiałów palnych oraz stosowanie elementów wystroju i wyposażenia wnętrz z materiałów palnych w odległości mniejszej niż 0,5m od: o urządzeń i instalacji, których powierzchnie zewnętrzne mogą nagrzewać się do temperatury przekraczającej 373,15K (100°C); o linii kablowych o napięciu powyżej 1kV, przewodów uziemiających oraz przewodów odprowadzających instalacji piorunochronnej oraz czynnych rozdzielnic prądu elektrycznego, przewodów elektrycznych siłowych i gniazd wtykowych siłowych o napięciu powyżej 400V; • stosowania na osłony punktów świetlnych materiałów palnych, z wyjątkiem materiałów trudno zapalnych i niezapalnych, jeżeli zostaną umieszczone w odległości co najmniej 0,05m od żarówki; • instalowania opraw oświetleniowych oraz osprzętu instalacji elektrycznych, takich jak wyłączniki, przełączniki, gniazda wtyczkowe, bezpośrednio na 66 INSTRUKCJA BEZPIECZEŃSTWA POŻAROWEGO podłożu palnym, jeżeli ich konstrukcja nie zabezpiecza podłoża przed zapaleniem; • składowania materiałów palnych na drogach komunikacji ogólnej służących ewakuacji lub umieszczanie przedmiotów na tych drogach w sposób zmniejszający ich szerokość albo wysokość poniżej wymaganych wartości określonych w przepisach techniczno – budowlanych; • składowania materiałów palnych w pomieszczeniach technicznych, na nieużytkowych poddaszach i strychach oraz na drogach komunikacji ogólnej w piwnicach; • przechowywania pełnych, niepełnych i opróżnionych butli przeznaczonych do gazów palnych na nieużytkowych poddaszach i strychach oraz w piwnicach; • zamykania drzwi natychmiastowe ewakuacyjnych użycie w w przypadku sposób pożaru uniemożliwiający lub innego ich zagrożenia powodującego konieczność ewakuacji; • blokowania drzwi i bram przeciwpożarowych w sposób uniemożliwiający ich samoczynne zamknięcie w przypadku powstania pożaru; • lokalizowania elementów wystroju wnętrz, instalacji i urządzeń w sposób zmniejszający wymiary drogi ewakuacyjnej poniżej wartości wymaganych w przepisach techniczno-budowlanych; • wykorzystywania drogi ewakuacyjnej z sali widowiskowej lub innej o podobnym przeznaczeniu, w której następuje jednoczesna wymiana publiczności lub użytkowników, jako miejsca oczekiwania na wejście do tej sali; • uniemożliwiania lub ograniczania dostępu do: o gaśnic i urządzeń przeciwpożarowych; o przeciwwybuchowych urządzeń odciążających; o źródeł wody do celów przeciwpożarowych; o urządzeń uruchamiających instalacje gaśnicze i sterujących takimi instalacjami oraz innymi instalacjami wpływającymi na stan bezpieczeństwa pożarowego obiektu; o wyjść ewakuacyjnych albo okien dla ekip ratowniczych; o wyłączników i tablic rozdzielczych prądu elektrycznego oraz kurków głównych instalacji gazowej; 67 INSTRUKCJA BEZPIECZEŃSTWA POŻAROWEGO o krat zewnętrznych i okiennic, które zgodnie z przepisami technicznobudowlanymi powinny otwierać się od wewnątrz mieszkania lub pomieszczenia. • napełniania gazem płynnym butli na stacjach paliw, stacjach gazu płynnego i w innych obiektach nieprzeznaczonych do tego celu; • dystrybucji i przeładunku ropy naftowej i produktów naftowych w obiektach i na terenach nieprzeznaczonych do tego celu. Ponadto właściciele, zarządcy i użytkownicy budynków oraz placów składowych i wiat, z wyjątkiem budynków mieszkalnych jednorodzinnych obowiązani są do: • utrzymywania urządzeń przeciwpożarowych i gaśnic w stanie pełnej sprawności technicznej i funkcjonalnej; • wyposażania obiektów w przeciwpożarowe wyłączniki prądu zgodnie z przepisami techniczno-budowlanymi; • umieszczania w widocznych miejscach instrukcji postępowania na wypadek pożaru wraz z wykazem telefonów alarmowych; • oznakowywania znakami zgodnymi z Polskimi Normami: o dróg i wyjść ewakuacyjnych z wyłączeniem budynków mieszkalnych oraz pomieszczeń, w których zgodnie z przepisami technicznobudowlanymi są wymagane co najmniej 2 wyjścia ewakuacyjne, w sposób zapewniający dostarczenie informacji niezbędnych do ewakuacji, o miejsc usytuowania urządzeń przeciwpożarowych i gaśnic, o miejsc usytuowania elementów sterujących urządzeniami przeciwpożarowymi, o miejsc usytuowania nasady umożliwiającej zasilanie instalacji wodociągowej przeciwpożarowej, kurków głównych instalacji gazowej oraz materiałów niebezpiecznych pożarowo, o pomieszczeń i terenów z materiałami niebezpiecznymi pożarowo, o drabin ewakuacyjnych, rękawów ratowniczych, pojemników z maskami ucieczkowymi, miejsc zbiórki do ewakuacji, miejsc lokalizacji kluczy do wyjść ewakuacyjnych, o dźwigów dla straży pożarnej, 68 INSTRUKCJA BEZPIECZEŃSTWA POŻAROWEGO o przeciwpożarowych zbiorników wodnych, zbiorników technologicznych stanowiących uzupełniające źródło wody do celów przeciwpożarowych, punktów poboru wody, stanowisk czerpania wody, o drzwi przeciwpożarowych, o dróg pożarowych, o miejsc zaklasyfikowanych jako strefy zagrożenia wybuchem; Ponadto: • Wokół placów składowych i składowisk przy obiektach oraz przy obiektach tymczasowych o konstrukcji palnej musi być zachowany pas ochronny o minimalnej szerokości 2m i nawierzchni z materiałów niepalnych lub gruntowej oczyszczonej. • Składowanie materiałów palnych pod ścianami obiektu związanych z jego funkcją, z wyjątkiem materiałów niebezpiecznych pożarowo, jest dopuszczalne pod warunkiem: o nieprzekroczenia maksymalnej powierzchni strefy pożarowej, określonej dla tego obiektu; o zachowania dostępu do obiektu na wypadek działań ratowniczych; o nienaruszenia minimalnej odległości od obiektów sąsiednich, wymaganej z uwagi na bezpieczeństwo pożarowe; o zachowania minimalnej odległości 5m od drogi pożarowej. • Właściciele, zarządcy i użytkownicy obiektów produkcyjnych i magazynowych przeprowadzają regularne czynności porządkowe w miejscach, w których występują pyły palne zalegające w warstwach, zgodnie z zasadami określonymi w Polskich Normach. • Właściciele lub zarządcy terenów utrzymują znajdujące się na nich drogi pożarowe w stanie umożliwiającym wykorzystanie tych dróg przez pojazdy jednostek ochrony przeciwpożarowej zgodnie z przepisami dotyczącymi przeciwpożarowego zaopatrzenia w wodę oraz dróg pożarowych. 69 INSTRUKCJA BEZPIECZEŃSTWA POŻAROWEGO Znaki ewakuacyjne zgodne z PN-92/N-01256/02 kierunek do wyjścia drogi ewakuacyjnej (w lewo, w prawo) kierunek drogi ewakuacyjnej wyjście ewakuacyjne kierunek do wyjścia drogi ewakuacyjnej schodami w dół (na lewo, na prawo) kierunek do wyjścia drogi ewakuacyjnej schodami w górę (na lewo, na prawo) drzwi ewakuacyjne (lewe, prawe) ciągnąć aby otworzyć pchać aby otworzyć kierunek drogi ewakuacyjnej kierunek drogi ewakuacyjnej 70 INSTRUKCJA BEZPIECZEŃSTWA POŻAROWEGO Wykaz osób zapoznanych z instrukcją L.p . Nazwisko i imię Komórka/Oddział Data Podpis 71 INSTRUKCJA BEZPIECZEŃSTWA POŻAROWEGO Tabela aktualizacji – zmian wprowadzonych w instrukcji L.p. Nr strony (rozdziału) Zmiana dotyczy Wprowadził Data Zatwierdził Data 72 INSTRUKCJA BEZPIECZEŃSTWA POŻAROWEGO 11.5 Wzory dokumentów Wzór nr 1 Sosnowiec, dn. .......................... r. ..................................................... (Imię i nazwisko) .................................................... (Wydział i stanowisko) OŚWIADCZENIE Niniejszym oświadczam, że zapoznałem(am) się z postanowieniami zawartymi w Instrukcji Bezpieczeństwa Pożarowego Centrum Pediatrii im. Jana Pawła II w Sosnowcu, ul. Gabrieli Zapolskiej, których zobowiązuję się przestrzegać. ............................ (Podpis pracownika) 73 INSTRUKCJA BEZPIECZEŃSTWA POŻAROWEGO Wzór nr 2 KARTA PRAC NIEBEZPIECZNYCH POŻAROWO KARTA REJESTRU PRAC NR .............. / ............. 1. Miejsce i rodzaj pracy ............................................................................................... 2. Czas pracy: dnia ....................... godz. rozpoczęcia .............. godz. zakończenia 3. Zagrożenia pożarowe i wybuchowe: ....................................................................... .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. 4. Sposób zabezpieczenia prac i środki zabezpieczające: .......................................... ....................................................................................................................................... ............................................................................................................................ 5. Wykonujący prace (imię i nazwisko): ....................................................................... 6. Odpowiedzialny za czynności zabezpieczające: ..................................................... 7. Nadzorujący prace: ................................................................................................. 8. Odpowiedzialny za kontrolę rejonu prac po ich zakończeniu: ................................. ................................................................................................................................. ZEZWALAM NA PROWADZENIE PRAC ................................................................. (Podpis zezwalającego) 9. Kontrole rejonu prac przeprowadzono: (data, godziny) ........................................... ...................................................................... (Podpis kontrolującego) 74 INSTRUKCJA BEZPIECZEŃSTWA POŻAROWEGO Wzór nr 3 PROTOKÓŁ NR ...... Zabezpieczenia przeciwpożarowego prac niebezpiecznych pożarowo 1. Nazwa i określenie pomieszczenia i miejsca, w którym przewiduje się wykonanie prac: ....................................................................................................................................... ... 2. Technologia prac przewidzianych do realizacji: ................................................................ ....................................................................................................................................... ... 3. Właściwości pożarowe materiałów palnych występujących w pomieszczeniu /miejscu/ prac: .................................................................................................................................. 4. Rodzaj elementów budowlanych /zapalność/ występujących w danym pomieszczeniu lub rejonie przewidywanych prac niebezpiecznych pożarowo: .................................................. ....................................................................................................................................... ... 5. Sposób zabezpieczenia przeciwpożarowego pomieszczenia /stanowiska, urządzenia itp./ oraz pomieszczeń sąsiadujących na okres wykonywania prac niebezpiecznych pożarowo: ....................................................................................................................................... ......... 6. Ilość i rodzaj podręcznego sprzętu gaśniczego do służącego do zabezpieczenia toku prac niebezpiecznych pożarowo: ............................................................................................... ....................................................................................................................................... ... 75 INSTRUKCJA BEZPIECZEŃSTWA POŻAROWEGO 7. Rodzaj i miejsce urządzeń koniecznych do wyłączenia w czasie prowadzenia prac: ....................................................................................................................................... ... 8. Środki i sposoby alarmowania współpracowników, przełożonych oraz Straży Pożarnej w przypadku powstania pożaru:............................................................................................. ....................................................................................................................................... ... 9. Osoba/y/ odpowiedzialna/e/ przeciwpożarowego za całokształt toku przygotowań zabezpieczenia wykonywania prac: .................................................................. 10. Osoba/y/ odpowiedzialna/e/ za nadzór nad stanem bezpieczeństwa pożarowego w toku wykonywania prac:............................................................................................................. 11. Osoba/y/ zobowiązana/e/ do przeprowadzenia kontroli rejonu prac po ich zakończeniu: ....................................................................................................................................... ... 12. Osoba/y/ odpowiedzialna/e/ do włączenia po zakończeniu prac urządzeń, które należało wcześniej wyłączyć: ........................................................................................................... Podpisy członków komisji ........................................... ........................................... ........................................... 76 INSTRUKCJA BEZPIECZEŃSTWA POŻAROWEGO Wzór nr 4 ...............................dnia.................... .................................................. (imię i nazwisko szkolonego) .................................................. (miejsce pracy) .................................................. (stanowisko) OŚWIADCZENIE Oświadczam, że zgodnie z przepisami art. 4 ust. 1 pkt 6 ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej /J. t.: Dz. U. z 2002 r. Nr 147 poz. 1229 z późn. zm./ zostałem zapoznany z przepisami przeciwpożarowymi obowiązującymi na zajmowanym stanowisku, zasadami postępowania na wypadek powstania pożaru i innego zagrożenia, zasadami przeprowadzenia ewakuacji, sposobami posługiwania się sprzętem gaśniczym. Oświadczam, iż zostałem zapoznany z wytycznymi zawartymi w Instrukcji Bezpieczeństwa Pożarowego Budynku Centrum Pediatrii im. Jana Pawła II w Sosnowcu i zobowiązuję się przestrzegać jej postanowień. ............................................... (podpis szkolonego) .............................................. (podpis szkolącego) 77 INSTRUKCJA BEZPIECZEŃSTWA POŻAROWEGO Wzór nr 5 PROTOKÓŁ NR ...... Praktyczne Sprawdzenie Ewakuacji Sosnowiec, dnia ........................... 1. Data powiadomienia Komendanta Miejskiego PSP o zamiarze przeprowadzenia praktycznego sprawdzenia ewakuacji: ........................................................................................................................................ 2. Data przeprowadzenia praktycznego sprawdzenia ewaluacji: ................................................................ ....................................................................... 3. Siły i środki zaangażowane w praktyczne sprawdzenie ewakuacji: ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. ......................................................................................................................... 4.Czas ewakuacji: ........................................................................................................................................ 13. 5. Uwagi spostrzeżenia: ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ............................................................ ................................................. Podpis Dyrektora lub osoby upoważnionej 78