normalizacja

NORMALIZACJA
Normalizacja jest to działalność zmierzająca do
uzyskania optymalnego (najlepszego z możliwych),
w danych okolicznościach, stopnia uporządkowania
w określonym zakresie, poprzez ustalanie postanowień
przeznaczonych do powszechnego i wielokrotnego
stosowania, dotyczących istniejących lub mogących
wystąpić problemów.
Podstawowym dokumentem normalizacyjnym jest norma.
NORMA
Norma to dokument (niebędący aktem prawnym) przyjęty
na zasadzie ogólnego porozumienia i zatwierdzony przez
upoważnioną jednostkę organizacyjną, ustalający, do
powszechnego i wielokrotnego stosowania, zasady,
wytyczne lub charakterystyki odnoszące się do różnych
rodzajów działalności lub ich wyników i zmierzający do
uzyskania optymalnego stopnia uporządkowania w
określonym zakresie.
W Polsce takim dokumentem jest Polska Norma.
Stosowanie Polskich Norm jest dobrowolne.
CELE NORMALIZACJI
Normalizacja prowadzona jest w celu:
1. racjonalizacji produkcji i usług poprzez stosowanie uznanych reguł
technicznych lub rozwiązań organizacyjnych;
2. usuwania barier technicznych w handlu i zapobiegania ich
powstawaniu;
3. zapewnienia ochrony życia, zdrowia, środowiska i interesu
konsumentów oraz bezpieczeństwa pracy;
4. poprawy funkcjonalności, kompatybilności i zamienności wyrobów,
procesów i usług oraz regulowania ich różnorodności;
5. zapewnienia jakości i niezawodności wyrobów, procesów i usług;
6. ułatwiania porozumiewania się przez określanie terminów, definicji,
oznaczeń i symboli do powszechnego stosowania.
CELE NORM
Celem normy jest ułatwienie realizacji zadań wynikających
z potrzeb społecznych i gospodarczych poprzez tworzenie
wzorcowych rozwiązań w zakresie :
1. bezpieczeństwa ludzi, środowiska i mienia;
2. likwidowania barier w handlu;
3. utrwalania osiągnięć techniki;
4. upowszechniania postępu technicznego;
5. zwiększenia efektywności w gospodarce;
6. tworzenia podstawy do rozstrzygania sporów między dostawcą a
odbiorcą;
7. tworzenia podstawy odniesienia przy zawieraniu umów cywilnoprawnych.
ORGANIZACJE OPRACOWUJĄCE NORMY
Normy Europejskie - Europejski Komitet Normalizacyjny (CEN) opracowuje normy EN
Normy Światowe - Międzynarodowa Organizacja Normalizacyjna (ISO) opracowuje normy ISO
Niektóre organizacje krajowe:
Polska – Polski Komitet Normalizacyjny (PKN) – opracowuje normy PN
Niemcy – Niemiecki Instytut Normalizacyjny (DIN) – opracowuje normy DIN
USA – Amerykański Narodowy Instytut Normalizacji (ANSI) – opracowuje
normy ANSI, poza tym istnieją jeszcze inne amerykańskie organizacje
wydające normy np.: ASTM, API, NFPA
GB – Brytyjski Instytut Standaryzacji (BSI) – opracowuje normy BS
Japonia – Japoński Przemysłowy Komitet Normalizacji (JISC) –
opracowuje normy JIS
RODZAJE NORM
W Polsce obowiązują następujące rodzaje norm:
1.PN – Polska Norma;
2.PN-EN – Polska Norma będąca wprowadzeniem normy
europejskiej;
3.PN-EN ISO – Polska Norma będąca wprowadzeniem normy
europejskiej mającej status normy międzynarodowej;
4.PN-ISO – Polska Norma będąca wprowadzeniem normy
międzynarodowej;
5.BN – norma branżowa;
6.WBN – wojskowa norma branżowa.
OZNACZENIA NORM
1. PN–rok/branża–numer–arkusz - Polska Norma własna
wydana przed 31.12.1993;
2. PN–branża–numer–arkusz : rok - Polska Norma własna
wydana po 31.12.1993;
3. PN–EN numer : rok – Polska Norma wdrażająca normę
europejską EN o tym samym numerze i z nią identyczną;
4. PN–EN ISO numer : rok – Polska Norma wdrażająca
normę europejską EN identyczną z normą
międzynarodową ISO;
5. PN–ISO numer : rok – Polska Norma wdrażająca normę
międzynarodową ISO o tym samym numerze i z nią
identyczną.
OZNACZENIA DODATKOWE
•
•
•
•
•
•
•
•
/A – zmiana do normy PN odzwierciedlająca w stopniu
identycznym zmiany do normy europejskiej lub
międzynarodowej, publikowana oddzielnie
/Az – zmiana krajowa do normy PN publikowana
oddzielnie
/Ap – poprawka krajowa do normy PN publikowana
oddzielnie
/AC - poprawka do normy PN odzwierciedlająca w stopniu
identycznym poprawki do normy europejskiej lub
międzynarodowej, publikowana oddzielnie
+AC – norma z poprawką włączoną do treści
+A2 – norma ze zmianą nr 2 włączoną do treści
+A# – norma z kilkoma zmianami włączonymi do treści
U – wprowadzenie normy EN lub ISO w języku oryginału
OZNACZENIA BRANŻ NA NORMACH PN
A
B
C
D
E
F
G
H
I
J
K
L
M
N
O
P
R
S
T
V
W
Z
Aprowizacja, gospodarka żywnościowa
Budownictwo, materiały budowlane
Chemia, przemysł chemiczny
Drewno, przemysł drzewny
Elektrotechnika, energetyka
Finanse, handel, administracja (zarządzanie i organizacja pracy)
Górnictwo
Hutnictwo
Informatyka
Technika jądrowa
Kolejnictwo
Lotnictwo, przemysł lotniczy
Mechanika, przemysł maszynowy
Nauka, oświata, kultura, dokumentacja, poligrafia
Opakowania, obuwie
Papiernictwo, włókiennictwo, poligrafia, garbarstwo
Rolnictwo, leśnictwo
Samochody, przemysł samochodowy
Telekomunikacja, elektronika, usługi pocztowe
Obronność, wojskowość, bezpieczeństwo powszechne
Komunikacja wodna, żegluga, przemysł stoczniowy
Ochrona zdrowia i środowiska