Wymagania edukacyjne dla klas pierwszych

WYMAGANIA EDUKACYJNE NIEZBĘDNE DO UZYSKANIA POSZCZEGÓLNYCH ŚRÓDROCZNYCH I ROCZNYCH OCEN KLASYFIKACYJNYCH Z GEOGRAFII
W XLIV LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCEGO im. A. DOBISZEWSKIEGO W WARSZAWIE KLASA 1 POZIOM PODSTAWOWY
Na podstawie: Po prostu geografia – zakres podstawowy Wydawnictwo Szkolne i pedagogiczne
Temat Lekcji
konieczny (dop)
podstawowy (dst)
rozszerzający (db)
dopełniający (bdb)
wykraczający (cel)
SEMESTR I
I.PROBLEMY SPOŁECZNE ŚWIATA
Przyczyny nierównomiernego • opisuje nierównomierne
rozmieszczenia ludności
rozmieszczenie ludności
świata;
Fazy przejścia
demograficznego i
epidemiologicznego
• charakteryzuje fazy
przejścia demograficznego;
• charakteryzuje fazy
przejścia
epidemiologicznego;
Przyczyny, skutki i kierunki
migracji.
• podaje przyczyny migracji
we współczesnym świecie;
• określa dominujące
kierunki migracji we
współczesnym świecie;
• charakteryzuje
• wyróżnia i charakteryzuje
obszary o optymalnych i
trudnych warunkach do
zamieszkania w skali
globalnej i regionalnej;
• formułuje prawidłowości
rządzące rozmieszczeniem
ludności na świecie.
• ocenia zależności
rozmieszczenia ludności
świata od czynników
przyrodniczych i
pozaprzyrodniczych;
• ocenia warunki
przyrodnicze i
pozaprzyrodnicze do
zamieszkania we własnym
regionie;
• opisuje zmiany liczby
• porównuje tempo zmian
ludności świata na przestrzeni liczby ludności
wieków i współcześnie;
poszczególnych kontynentów
• wyjaśnia przyczyny
i wybranych państw;
zróżnicowania tempa zmian
• wskazuje przykłady państw
liczby ludności w różnych
znajdujących się w różnych
regionach świata;
fazach przejścia
demograficznego i
epidemiologicznego;
• wskazuje przykłady
ekumeny, subekumeny i
anekumeny na świecie;
• stawia hipotezy dotyczące
przyczyn nierównomiernego
rozmieszczenia ludności
świata;
• analizuje skutki dużej lub
małej gęstości zaludnienia w
krajach słabo i wysoko
rozwiniętych gospodarczo
• porównuje strukturę
demograficzną (wiek, płeć)
mieszkańców wybranych
państw świata;
• przewiduje pozytywne i
negatywne skutki zmian
demograficznych w
wybranych państwach świata.
• prognozuje zmiany liczby
ludności na świecie
• formułuje wnioski na
podstawie analizy diagramu
ilustrującego zmiany
współczynnika przyrostu
naturalnego w Polsce w
wybranych latach
• analizuje konsekwencje
struktury wieku
w społeczeństwach
odznaczających się wysokim
i niskim odsetkiem dzieci
i młodzieży
• klasyfikuje migracje;
• ocenia pozytywne i
negatywne skutki migracji
dla państw emigracyjnych i
imigracyjnych;
• charakteryzuje i ocenia
skutki migracji dla własnego
regionu i Polski.
• określa kierunki i skutki
wielkich migracji
• porównuje czynniki
wpływające na atrakcyjność
niektórych państw
migracyjnych;
współczesne kierunki
migracji Polaków;
Zróżnicowanie współczesnych • opisuje procesy tworzenia
procesów urbanizacji
się aglomeracji oraz ich
różnorodne formy;
Problemy współczesnych
metropolii
• identyfikuje i wyjaśnia
procesy wzrostu liczby
ludności oraz ekspansji
przestrzennej wielkich
metropolii świata;
Współczesne zmiany funkcji
obszarów wiejskich
• opisuje zmiany w funkcji
obszarów wiejskich na
wybranych przykładach (np.
w Unii Europejskiej, w
regionach turystycznych w
państwach rozwijających
się);
II. WSPÓŁCZESNE PROCESY REGIONALNE I GLOBALNE
Zmiany politycznego podziału • wskazuje współczesne
świata
zmiany na mapie politycznej
świata;
Przyczyny i skutki procesów
integracji
• podaje przykłady procesów
integracyjnych zachodzących
we współczesnym świecie;
• wyjaśnia przyczyny
zróżnicowania procesów
urbanizacji na świecie;
• porównuje procesy rozwoju
aglomeracji w różnych
regionach świata;
• charakteryzuje czynniki
miastotwórcze oraz funkcje
miast;
• podaje przykłady
różnorodnych form
przestrzennych zespołów
miejskich na świecie i w
Polsce.
• porównuje problemy
aglomeracji miejskich w
państwach znajdujących się
na różnych etapach rozwoju
społeczno-gospodarczego;
• rozpoznaje fazy rozwoju
miast w różnych regionach
świata, w tym w Polsce;
• opisuje współczesne zajęcia
ludności wiejskiej;
• ocenia przemiany funkcji
obszarów wiejskich we
własnym regionie;
• wyjaśnia terminy wieś i
obszary wiejskie;
• wyjaśnia oddziaływanie
procesów globalizacji na
przekształcenia funkcji
obszarów wiejskich
• wyjaśnia szanse i zagrożenia
dla środowiska
przyrodniczego i mieszkańców
poszczególnych regionów
wynikające z procesów
przemian zachodzących na
terenach wiejskich
• wyjaśnia przyczyny i skutki
konfliktów we współczesnym
świecie;
• określa pozytywne i
negatywne skutki zmian
zachodzących na politycznej
mapie świata.
• wyjaśnia na wybranych
• wyjaśnia przyczyny
przykładach (w skali lokalnej, powstawania organizacji
regionalnej i globalnej)
gospodarczych i politycznych
• ocenia skuteczność
funkcjonowania wybranych
organizacji
•przedstawia zmiany na
mapie będące skutkiem
dekolonizacji wskazując
obszary zależne i
autonomiczne
• analizuje przyczyny
integracji i dezintegracji
państw
• ocenia pozytywne i
negatywne skutki rozwoju
miast w różnych regionach
świata;
• wyjaśnia przyczyny
powstawania dzielnic nędzy,
wzrostu przestępczości,
degradacji środowiska
przyrodniczego, problemów
komunikacyjnych;
• ocenia szanse i zagrożenia
dla środowiska
przyrodniczego i
mieszkańców poszczególnych
regionów, wynikające z
procesów przemian
zachodzących na terenach
wiejskich;
• wyjaśnia przyczyny zmian
na mapie politycznej świata;
•formułuje prognozy rozwoju
wielkich miast
• podaje przykłady
rozwiązywania poznanych
problemów na przykładach
wybranych miast świata, w
tym Polski.
przyczyny procesów
integracyjnych i ich skutki
gospodarcze, społeczne i
polityczne;
Wpływ procesów globalizacji
na rozwój regionalny i lokalny
Znaczenie kultury i tradycji w
rozwoju regionów
Zróżnicowanie społecznogospodarcze państw świata
Działalność pomocowa w
sytuacjach kryzysowych
• podaje przykłady procesów • wyjaśnia terminy
globalizacji w różnych sferach globalizacja i glokalizacja;
działalności człowieka;
• na przykładach ocenia
wpływ i znaczenie procesów
globalizacji w rozwoju
regionalnym i lokalnym;
• wyjaśnia znaczenie kultury • podaje przykłady
oraz tradycji regionalnych w oddziaływania kultury i
procesie różnicowania się
tradycji na kierunki rozwoju
regionów pod względem
społecznego i gospodarczego
rozwoju społecznego i
(np. tradycje a rozwój
gospodarczego;
przedsiębiorczości w
państwach Azji PołudniowoWschodniej);
• wyróżnia regiony bogate i
• klasyfikuje państwa świata
biedne (bogatą Północ i
wg wskaźników rozwoju
biedne Południe);
społecznego i gospodarczego;
we współczesnym świecie;
• uzasadnia, dlaczego
niektóre kraje ulegają
rozpadowi politycznemu
ocenia znaczenie położenia
geopolitycznego Polski
w Europie i na świecie
• ocenia pozytywne i
negatywne znaczenie
wybranych procesów
globalizacji dla gospodarki i
społeczeństwa na świecie;
• ocenia znaczenie globalizacji
w wyrównywaniu poziomu
rozwoju społecznogospodarczego państw
świata.
• ocenia znaczenie
tożsamości regionalnej dla
możliwości rozwoju
społeczno-gospodarczego
własnego regionu;
• ocenia wpływ procesów
globalizacji na kulturę
regionów.
• podaje przykłady działań,
które mogłyby ograniczyć
negatywne przejawy
zróżnicowania rasowego,
językowego i religijnego na
świecie
• ocenia społeczne i
przyrodnicze skutki
dysproporcji w poziomie
rozwoju państw świata;
• porównuje i ocenia poziom
rozwoju społecznogospodarczego Polski na tle
pozostałych państw świata.
•przedstawia mierniki
gospodarcze
• ocenia działania
• wskazuje regiony świata
przykładowych organizacji
dotknięte kryzysami;
międzynarodowych
(rządowych i pozarządowych)
zmierzające do likwidacji i
ograniczania skutków
poszczególnych kryzysów;
• projektuje różne formy
pomocy państwa i organizacji
pozarządowych, różnym
regionom i państwom
dotkniętym klęskami
naturalnymi lub kryzysami
wywołanymi działalnością
człowieka.
• opisuje skutki kryzysów
nękające wybrane
społeczeństwa państw świata;
SEMESTR II
III. ZMIANY GOSPODARCZE WEWSPÓŁCZESNYM ŚWIECIE
Przyrodnicze i
• opisuje główne obszary
pozaprzyrodnicze przyczyny
upraw na świecie;
zróżnicowania uprawy roślin
Zróżnicowanie chowu
zwierząt gospodarskich na
świecie
• opisuje główne obszary
chowu i hodowli zwierząt
gospodarskich na świecie;
Uwarunkowania
nierównomiernego rozdziału
żywności
• wyjaśnia różnice między
głodem ilościowym a
jakościowym;
Wykorzystanie surowców
energetycznych na świecie
Rola nowoczesnych
technologii w życiu
• ocenia rolę nowoczesnych
usług komunikacyjnych w
• wyjaśnia ich zróżnicowanie
przestrzenne;
• ocenia znaczenie warunków
przyrodniczych i
pozaprzyrodniczych (w tym
kulturowych) warunkujących
dobór upraw na świecie;
• ocenia znaczenie warunków • podaje przykłady
przyrodniczych i
ekstensywnego i
pozaprzyrodniczych (w tym
intensywnego chowu
kulturowych) dla możliwości
zwierząt;
rozwoju chowu i hodowli
zwierząt gospodarskich;
• wskazuje obszary głodu i
• opisuje zróżnicowanie
niedożywienia na świecie;
regionów świata pod
• wyjaśnia, z czego wynikają względem zaspokajania
różnice w wielkości i
potrzeb żywnościowych;
strukturze spożycia żywności
na świecie (uwarunkowania
przyrodnicze, kulturowe,
społeczne, gospodarcze i
polityczne mechanizmy
wpływające na
nierównomierny rozdział
żywności w skali globalnej).
• charakteryzuje i ocenia
• wskazuje głównych
zróżnicowanie i zmiany
producentów, eksporterów i
struktury wykorzystania
importerów energii i
surowców energetycznych na surowców energetycznych;
świecie;
• dokonuje oceny zjawiska
uzależnienia produkcji
energii na świecie od źródeł
zaopatrzenia w surowce
nieodnawialne;
• potrafi wyjaśnić
twierdzenie „ropa rządzi
światem”;
• charakteryzuje
• porównuje strukturę
społeczeństwo informacyjne; zatrudnienia w wybranych
• ocenia warunki
przyrodnicze i
pozaprzyrodnicze produkcji
roślinnej we własnym
regionie.
• ocenia warunki
przyrodnicze i
pozaprzyrodnicze chowu i
hodowli zwierząt we własnym
regionie.
• wskazuje zagrożenia
•przedstawia sposoby walki z
zdrowotne wynikające ze zbyt głodem
ubogiej i zbyt bogatej diety
• prognozuje zmiany w
poziomie wyżywienia
• przewiduje zmiany w
•wskazuje główne rejony
strukturze produkcji energii w wydobycia surowców
ujęciu globalnym i
regionalnym.
• ocenia szanse rozwoju
telepracy w miejscu swojego
codziennym
funkcjonowaniu gospodarki i
w życiu codziennym;
Rozwój wysokich technologii
• przedstawia cechy
przemysłu wysokiej
technologii i podać przykłady
jego lokalizacji w świecie
Przepływy towarów
i osób
• określa rodzaje transportu
we współczesnym świecie;
Zmiany w ruchu turystycznym • wyjaśnia, dlaczego
na świecie
zmieniają się kierunki
wyjazdów turystycznych
Polaków;
• identyfikuje skutki rozwoju
turystyki dla środowiska
przyrodniczego;
IV. ZRÓWNOWAZONY ROZWÓJ
Eksploatacja zasobów Ziemi
• formułuje problemy
wynikające z eksploatowania
zasobów odnawialnych i
• charakteryzuje nowe
funkcje ośrodków
przemysłowych i nowe formy
przestrzenne: technopolie,
klastry i dystrykty
przemysłowe;
• charakteryzuje dominujące
kierunki przepływu osób i
towarów na świecie;
• wyjaśnia zmiany
zachodzące w kierunkach i
natężeniu ruchu osób i
towarów;
• wskazuje przykłady
lokalizacji nowoczesnych
terminali i ich rolę w rozwoju
regionów;
• charakteryzuje wybrane
obszary intensywnie
zagospodarowywane
turystycznie na świecie;
• potrafi przewidzieć
przyrodnicze i
pozaprzyrodnicze przyczyny i
państwach świata;
• wyjaśnia, na czym polegają
zmiany zachodzące na rynku
pracy w skali globalnej i
regionalnej, wynikające z
rozwoju nowoczesnych
technologii informacyjnokomunikacyjnych
• opisuje funkcje przemysłu
we współczesnym świecie;
zamieszkania.
• ocenia znaczenie
poszczególnych rodzajów
transportu dla przesyłu
określonych towarów i osób;
• ocenia znaczenie transportu • wyjaśnia znaczenie łączności
dla procesów rozwoju
w funkcjonowaniu polskiej
społecznego i gospodarczego. gospodarki
• przedstawia główne
problemy transportu w Polsce
• określa przyczyny
dynamicznego rozwoju ruchu
turystycznego we
współczesnym świecie;
• ocenia funkcje turystki w
rozwoju społecznym i
gospodarczym;
• ocenia przyrodnicze i
pozaprzyrodnicze walory
turystyczne opisywanych
obszarów;
• ocenia szanse i zagrożenia
dla rozwoju społecznogospodarczego regionów
charakteryzujących się
intensywnym ruchem
turystycznym.
• uzasadnia konieczność
eksploatacji zasobów
odnawialnych i
• potrafi wyjaśnić, dlaczego
współcześnie zachowanie
równowagi ekologicznej
• ocenia znaczenie przemysłu
wysokich technologii dla
możliwości rozwoju
współczesnych społeczeństw.
nieodnawialnych
Sposoby gospodarowania
zasobami leśnymi
Zróżnicowanie dostępności
wody na świecie
• charakteryzuje kierunki
zmian w powierzchni lasów
na świecie (w wyniku
procesów wylesiania i
zalesiania);
• charakteryzuje obszary
niedoboru i nadmiaru wody
na świecie i określa
przyczyny tego
zróżnicowania (w tym
zanieczyszczenia wód);
Gospodarka morska
• charakteryzuje cechy
gospodarki morskiej i podaje
przykłady wykorzystania
oceanu światowego;
Globalne zmiany klimatu
• rozróżnia przyczyny
zachodzących współcześnie
globalnych zmian klimatu
(ocieplenia globalnego);
skutki zakłóceń równowagi
ekologicznej;
• wykazuje na przykładach,
że zbyt intensywne
wykorzystanie rolnicze gleb
oraz nieumiejętne zabiegi
agrotechniczne powodują w
wielu częściach świata
degradację gleb, co w
konsekwencji prowadzi do
spadku produkcji żywności, a
w niektórych regionach
świata do głodu i ubóstwa.
• podaje pozytywne i
negatywne przykłady
gospodarowania zasobami
leśnymi;
nieodnawialnych Ziemi;
wymaga współpracy
międzynarodowej i
przestrzegania zasad
zrównoważonego rozwoju;
• opisuje funkcje obszarów
leśnych (ekologiczne,
gospodarcze, społeczne);
• ocenia skutki racjonalnej i
nieracjonalnej gospodarki
leśnej na wybranych
przykładach.
• przedstawia projekty
rozwiązań stosowanych w
sytuacjach braku i
niedoborów wody (w tym
czystej wody pitnej) w
różnych strefach
klimatycznych;
• charakteryzuje i ocenia
zasoby wszechoceanu;
• ocenia zagrożenia
wynikające ze zbyt
intensywnej eksploatacji
zasobów morskich;
• stawia hipotezy dotyczące
przyczyn współczesnych
zmian klimatu na Ziemi;
• ocenia znaczenie zjawiska
efektu cieplarnianego dla
rozwoju życia na Ziemi;
• ocenia rozwiązania
podejmowane w skali
globalnej i regionalnej
zapobiegające wzrostowi
• proponuje własne
rozwiązania w zakresie
gospodarki wodnej zgodne z
zasadami zrównoważonego
rozwoju;
• proponuje własne
rozwiązania w zakresie
gospodarki wodnej zgodne z
zasadami zrównoważonego
rozwoju.
• opisuje przykłady
wykorzystywania zasobów
wszechoceanu;
• ocenia założenia konwencji
o prawie morza.
• opisuje zasady prowadzenia
badań nad klimatem;
• na podstawie dostępnych
wyników badań opisuje
zmiany klimatyczne
zachodzące na Ziemi
współcześnie i w przeszłości;
• przewiduje i ocenia skutki
globalnego ocieplenia na
Ziemi;
• przedstawia własne
propozycje rozwiązań
• uzasadnia potrzebę
współdziałania państw
w zakresie ochrony zasobów
leśnych
• uzasadnia potrzebę
współdziałania państw
w zakresie ochrony zasobów
morskich
oddziaływania efektu
cieplarnianego;
Ochrona środowiska
przyrodniczego
• wykazuje na przykładach
• opisuje funkcje i
pozaprzyrodnicze czynniki
instytucjonalne formy
zmieniające relacje człowiek– ochrony przyrody;
środowisko przyrodnicze
(rozszerzanie udziału
technologii
energooszczędnych, zmiany
modelu konsumpcji, zmiany
poglądów dotyczących
ochrony środowiska);
zapobiegających zmianom
klimatu w skali lokalnej i
globalnej.
• planuje zmiany w swoim
codziennym życiu zmierzające
do ochrony środowiska
przyrodniczego