Dragonia Magazine nr7

Transkrypt

num e r 7 | 2007
M e ga Konk urs
M e ga k onk urs na l
ogo Dragonii. Supe r
nagrody!!!
> s tr.3
Ce rtyfik aty w św ie cie
Linuk s a
Cz ęs to m ożna s potk ać s ię z opinią,
że środow is k u adm inis tratorów Linuk s a ce rtyfik aty potw ie rdz ające ich
w ie dz ę s ą z będne . Cz y je dnak je s tto
praw dz iw e s tw ie rdz e nie ?
> s tr.10
Kope te
Kope te to prz yje m ny w użyciu i w ys oce k onfigurow al
ny m ul
tik om unik ator, obs ługujący Jabbe ra,
GG, AIM , ICQ, Nove l
lGroupW is e , IRC,
M SN M e s s e nge r, Yah oo i być m oże
coś je s z cz e ;-)
> s tr.38
W s tępniak
M am y Now y R ok a z nim w W asz ym
ul
ub ionym cz asopiśm ie D ragonia NO W Y M EGA KO NK UR S na l
ogo D ragonii, sz cz e góły na stronie trz e cie j. W
num e rz e prz e cz ytacie m .in. o ce rtyfik atach l
inuk sow ych jak się prz ygotow ać
i
z d obyć
ce rtyfik at,
z apoz nam y się z m ożl
iw ością środ ow isk a Laz arus k tóry je st od pow ie d nik ie m
Del
ph i, d ow ie cie się o program ie Pixe l
i poz nacie je go m ożl
iw ości i w ie l
e innych .
Życz ę m iłe jl
e k tury.
R e d ak tor nacz e l
ny
Piotr K rak ow iak
W s z ys tk ie m ate riały s ą objęte praw e m autors k im (na
z as adach l
ice ncji Cre ative Com m ons ). Nie ponos im y
odpow ie dz ial
ności z a tre ść ogłos z e ń. Naz w y firm , naz w y
h andl
ow e i z nak i tow arow e , je śl
i z os tały z os tały użyte w
publ
ik acji, to je dynie w ce l
ach inform acyjnych i s ą
w łas nością pos z cz e gól
nych podm iotów .
S PIS
T R E Ś C I
KO NK URS
3 - W ynik k onk urs u z num e ru 6
3 - M e ga k onk urs na l
ogo Dragonii
PRZ Y K AW IE ...
4 - Fe l
ie ton - K il
k a prz e m yśl
e ń na pocz ątk u now e go rok u
10 - Ce rtyfik aty w św ie cie Linuk s a
SYSTEM
14 - Nove l
lO pe n Ente rpris e Se rve r cz . III
PRO GRAM OW ANIE
18 - "De l
ph i w Linuk s ie " cz yl
i środow is k o Laz arus
22 - C+ + cz ęść 7
SO FTW ARE
27 - PIXEL
31 - M agne tow id
38 - Kope te - w ygodny m ul
tik om unik ator
40 - Pe ndrive - k rótk ie H OW TO
RO Z RYW K A
46 - Saue rbrate n
Re dak tor nacz e l
ny: Piotr K rak ow iak (dragon)
Re dak torz y: Tom as z Cz unk o (tom cas h ), M acie k M al
inow s k i (borim ir), Piotr
Sz e w cz uk , RafałDom e rack i (RD), Tom as z Łucz ak , M ich ałRz e pk a, K arol
Koz ioł(Axio), M arcin Lipie c.
W s półpracujący: M acie k Rute ck i, M arius z Cz ope k
num e r 7 | 2007
w w w : h ttp://w w w .dragonia.pl
forum : h ttp://w w w .forum -dragonia.be e .pl
e -m ail
: dragonia.m agaz ine @ gm ail
.com
2
PRZ Y K AW IE ...
SYSTEM
PRO GRAM O W ANIE
SO FTW ARE
RO Z RYW K A
KO NK URS
Rozs trzygnięcie
k onk urs u
z num e ru 6.
Z nad e słanych
praw id łow ych
od pow ie d z i
w yl
osow al
iśm y je d ną
osob ę a je st nią
D anie lz m ie jscow ości
Lubasz .
Gratul
uje m y!!!
Nagrod ę s ys te m M andri va
2007 Pow e rPack G O LD
w yśl
e m y pocz tą.
Z ak ręcony k onk rurs na LOGO
D ragonia M agaz ine
Trz y pros te z as ady - rys uje s z , w ys yłas z , w ygryw as z . Jak prz ys tało na
z ak ręcony k onk urs - m e gas tycz ne nagrody:
1 m ie js ce - Mandriva 2007 Pow e rPack Pro BOX - s upe r s ys te m do pracy i z abaw y oraz na pros ty s e rw e r
m ałe js ie ci - ful
loprogram ow ania :-)
2 m ie js ce - z aje fajna cz ape cz k a nove l
l
a + pack z SUSE Linux Ente rpris e 10 Eval
uation Kit
(nie k om e rcyjne )
Nagrody pocie s z e nia dl
a trz e ch os ób pack z SUSE Linux Ente rpris e 10 Eval
uation Kit(nie k om e rcyjne )
Ce l
e m k onk urs u je s ts tw orz e nie Loga Dragonia Magaz ine , k tóre z os tanie użyte na s tronie inte rne tow e j, w cz as opiśm ie , na bane rach itp.
Loga prz yjm ow ane s ą w pl
ik ach *.e ps , *.s vg , *.tiff, *.tif, *.png
Proje k ty pros z ę prz e s yłać na adre s k onk urs @ dragonia.pl(w m ail
u pros z ę dołącz ać dane k ontak tow e w raz z
adre s e m z am ie s z k ania).
W yboru Loga z nade s łanych prac dok ona z e s pół Dragonii.
num e r 7 | 2007
3
KO NK URS
SYSTEM
PRO GRAM O W ANIE
SO FTW ARE
RO Z RYW K A
PRZ Y K AW IE ...
Fe l
ie ton
K il
k a prz e m yśl
e ń na pocz ąte k rok u
O s tatnio prz e cz ytałe m w
s ie ci k il
k a cie k aw ych artyk ułów (w śród k tórych
ch ciałbym pol
e cić [1], [2]
będące w rz e cz yw is tości tłum acz e niam i z angie l
s k ie go
[3], [4]), co s k łoniło m nie do
głębok ich prz e m yśl
e ń, i w
k ons e k w e ncji do napis ania
te go fe l
ie tonu.
K ARO LKO Z IO Ł „Axio”
Je d nocz e śnie fe l
ie ton te n b ęd z ie k ol
e jną
prób ą od pow ie d z i na pytanie : d l
acz e go Linux a nie W ind ow s. A m oże z d rugie j
strony: d l
acz e go w św ie cie / Pol
sce d om inuje W ind ow s a nie Linux. Będ z ie te ż
prób ą oce nie nia cz y m ożl
iw ością je st, że by GNU/ Linux w najb l
iższ ym cz asie
ugryz ł jak iś w ięk sz y k aw ałe k tortu
w śród syste m ów ope racyjnych . To b ęd z ie
artyk uł o nie pe w ne j prz ysz łości, o ob aw ach , al
e te ż o nad z ie i.
1. Linux je s t z a trud ny. Na pe w no
s ob ie nie porad z ę.
Ne rw ica m nie już nach od z i jak słysz ę z now u te z d anie . W cz asach gd y instal
acja
use r-frie nd l
y (Ub untu, Suse , Fe d ora, ...)
d ystryb ucji sprow ad z a się w z asad z ie d o
kl
ik ania 'D al
e j' w ład nym , graficz nym instal
atorz e (najtrud nie jsz ym e tape m instal
acji je st w ym yśl
e nie jak ie goś h asła d l
a
roota). Ba, k ie d y d e w e l
ope rz y Ge ntoo
stw orz yl
i i d o te j d ystryb ucji graficz ny instal
ator to życie nagl
e w yd ało m i się
z byt proste . No, al
e w ięk sz ość w ind ow suse rów sam e m u sob ie W ind ow sa nie instal
ow ało. Kupiło k om pute r z już z ainstal
ow anym syste m e m , al
b o te ż poprosiło
b ard z ie j z aaw ansow ane go k om pute row o
k ol
e gę z płytk am i w ątpl
iw e j l
e gal
ności o
pom oc. D l
ate go te ż instal
acja cz e gok ol
w ie k , naw e t je że l
i to byłaby prosta instal
acja, stanow i d l
a nich
pow ód d o
nie pok oju. Id ąc d al
e j – w śród w ięk sz ości
użytk ow nik ów k om pute rów nad alpanuje fałsz yw e prz e k onanie że w Linuk sie
pracuje się w tryb ie te k stow ym , w k l
e pując cie rpl
iw ie pol
e ce nia w te rm inal
u. A
środ ow isk o graficz ne to pe w nie tyl
k o od
św ięta się w łącz a. D l
ate go te ż typow y
k om pute r-ow ie c m yśl
i sob ie : „To nie d l
a
m nie . W racam d o prz yjaz ne go W ind ow sa”. I późnie j nal
e ży tłum acz yć tak ie m u,
że w tak im K D E cz y GNO M E w sz ystk o
je st k l
ik al
ne , że istnie je coś tak ie go jak
np. YaST, w k tórym k il
k om a k l
ik nięciam i
m ysz k i d a się sk onfigurow ać cały syste m , że m ożl
iw ości różnorod nych l
inuk sow ych
środ ow isk
graficz nych
(d o
w yb oru, d o k ol
oru) na głow ę b ije tak ie go
W ind ow sa XP cz y innie jsz ą Vistę. A najl
e pie j je sz cz e pok az ać XGL cz y inne
cud o w ak cji i cz e k ać na grom k ie
„O ooo...”. Inna spraw a, że k onsol
a
k ojarz y się w ięk sz ości z topornym D O Se m , w k tórym i tak nic nie um ie l
i z rob ić.
A te raz pod am prz yk ład z m oje go życia.
Sw e go cz asu postanow iłe m się od d al
ić
nie co od k om pute ra, i postanow iłe m na
te n cz as w yłącz yć X-sy je d nocz e śnie poz ostając z al
ogow any i syste m w pe łne j
gotow ości. Co te ż z rob iłe m po cz ym
w yłącz yłe m m onitor. Gd y m nie nie było
w pad ł k ol
e ga k tóry ch ciał sk orz ystać z
ne tu. W łącz ył m onitor i z ob acz ył b iałe l
ite rk i na cz arnym tl
e . Z ne tu nie sk orz ystał. A l
e pod ob no z ach ow yw ał się
w z gl
ęd nie ce nz ural
nie . Cz y Linux je st
trud ny? Cz y posługiw anie się ope nSUSE
cz y Ub untu w ym aga stud iow ania inform atyk i? M yśl
ę, że je d nak nie . M yśl
ę, że
to racz e j k w e stia prz e staw ie nia się na nie co inną ście żk ę, na inny tryb m yśl
e nia.
Cz asam i proście j w k l
e pać k il
k a pol
e ce ń
w k onsol
i niż sz uk ać od pow ie d nie j opcji
num e r 7 | 2007
w m e nu. A l
e prz e cie ż m ożna k orz ystać z
K D E, prz e gl
ąd ark i inte rne tow e j cz y
k om unik atora nie z nając ani je d ne go pol
e ce nia b ash -a.Prz e cie ż nie w sz yscy użytk ow nicy
Linuk sa
to
h ak e rz y
w łasnoręcz nie k om pil
ujący jąd ro. Tak jak
i w ięk sz ość użytk ow nik ów W ind ow sa
nie w ie d o cz e go służy re ge d it.
R e asum ując: D ystryb ucje use r-frie nd l
y są
napraw d ę use r-frie nd l
y. A m ie jscam i naw e t b ard z ie j prz yjaz ne użytk ow nik ow i
niż W ind ow s.
2. Cz y na Linuk s a s ą jak ie ś cie k aw e
apl
ik acje ? Bo ja potrz e b uje X,Y,Z ...
W ie l
e osób m yśl
ących nad m igracją na Linuk sa z astanaw ia się cz y na tym syste m ie z najd z ie program y z nane im z
W ind ow sa. Nie w ie l
e je sz cz e firm tw orz y
sw oje apl
ik acje rów nol
e gl
e na W ind ow sa
i Linuk sa, al
e na sz cz ęście w ięk sz ość apl
ik acji w ind ow sow ych m a sw oje l
inuk sow e od pow ie d nik i. I to najcz ęście j nie
je d e n. Inna spraw a, że nie k tóre osoby są
tak prz yz w ycz ajone np. d o GG, że naw e t
prz e siad k a na K ad u je st d l
a nich z byt
d użym w yz w anie m . R e k l
am im b rak uje
cz y co? Troch ę inna spraw a je st z łatw ością instal
ow ania program ów . W W ind ow sie na starcie nie m a praw ie nicz e go
i w sz ystk ie użyte cz ne apl
ik acje trz e b a ści-
4
KO NK URS
SYSTEM
PRO GRAM O W ANIE
SO FTW ARE
RO Z RYW K A
PRZ Y K AW IE ...
ągnąć z ne tu l
ub z płyte k d ołącz onych
d o różnych cz asopism k om pute row ych .
Instal
acja z az w ycz aj sprow ad z a się d o
d w uk l
ik u na se tup.e xe , z god z e nie się na
nie prz e cz ytaną um ow ę l
ice ncyjną, i k l
ik aniu 'Ne xt, ne xt, ne xt, O k '. Natom iast w
w ięk sz ości d ystryb ucji Linuk sa z araz po
z ainstal
ow aniu syste m u w d om yśl
ne jk onfiguracji m am y d o d yspoz ycji pak ie t
b iurow y, program y m ul
tim e d ial
ne i inte rne tow e . Z arz ąd z anie oprogram ow anie m
sprow ad z a się d o od pal
e nia jak ie goś
m anage ra pak ie tów (YaST, apt, e m e rge ,
yum ...) i prz e gl
ąd ania b az y z d ostępnym oprogram ow anie m . A naw e t je śl
i
cz e goś nie m a to m ożna ściągnąć .rpm z
ne tu i d z ięk i z inte grow aniu m anage rów
pak ie tów
z Konq ue rore m / Nautil
use m
tak że z ainstal
ow ać k l
ik nięcie m m ysz k i.
Sw e go cz asu d użo m ów iło się o z al
e żnościach m ięd z y pak ie tam i, że to m ocno
sk om pl
ik ow ane i utrud nia instal
ację
cz e gok ol
w ie k (program X nie z ostał z ainstal
ow any b o w ym aga b ib l
iote cz k i Y w
w e rsji 1.0.3 a w syste m ie je st 1.0.2). Tyl
ko
cz y tak i typow y, śre d nioz aaw ansow any
użytk ow nik k om pute ra (pow ie d z m y że
użytk ow nik W ind ow sa św ie żo naw rócony na Linuk sa) b ęd z ie co m ie siąc ak tual
iz ow ał z nacz ną cz ęść syste m u? M yśl
ę, że
nie . Po prostu z ainstal
uje sob ie co b ęd z ie
ch ciał z płyte k instal
acyjnych ,a późnie j
już nie b ęd z ie d o te go w racał.
R e asum ując: Je że l
i k toś m yśl
i, że na Linuk sie z najd z ie d ok ład nie te sam e
program y co na W ind ow sa to się z aw ie d z ie .
Je że l
i
natom iast
sz uk a
program ów o te j sam e j funk cjonal
ności
(a cz ęsto naw e t w ięk sz e j) to b e z k łopotów z najd z ie cz e go sz uk a.
2a. Cz y m oja ul
ub iona gie rk a
b ęd z ie ch od z ić na Linuk s ie ?
Biorąc pod uw agę, że d ue t W ine / Ce d e ga
roz w iąz uje prob l
e m y z 9 0% gie r w ind ow sow ych , to nie roz um ie m pogl
ąd u, że na
Linuk sie nie d a się w spok oju pograć.
Prod uce nci gie r w praw d z ie je sz cz e nie
prz e nosz ą m asow o sw oich prod uk tów na
Linuk sa, al
e coraz w ięce j now ych gie r
je st portow anych . M oim m arz e nie m je st
(ch ociaż w ie m , że m a m ałą sz ansę na
re al
iz ację) aby po k upie niu gie rk i w
sk l
e pie , na płytce instal
acyjne joprócz w e rsji na W ind ow s były tak że l
inuk sow e
b inark i w .rpm cz y .d e b . A l
e to się stanie
ch yb a d opie ro w te d y gd y d ystryb ucje Linuk sa z d ob ęd ą z nacz ny ud z iał na rynk u.
Bo w ątpię, że by sz anująca się firm a
softw are 'ow a poz w ol
iła ope nsourcow e j
b and z ie z apal
e ńców m ajstrow ać prz y sw oim k od z ie . A tym cz ase m poz ostaje nam
k orz ystać z Ce d e gi.
3. K om pute ry z pre ins tal
ow anym Linuk s e m .
Gd z ie k ol
w ie k poje d z ie m y, cz y d o najb l
iższ e go h ipe rm ark e tu, cz y d o jak ie goś
d uże go sk l
e pu k om pute row e go, z trud nością ud a nam się z nal
e źć w ystaw iony na
sprz e d aż now iutk i k om pute r z z ainstal
ow anym Linuk se m . Z a to praw ie k ażd y
m od e l m ożna nabyć z W ind ow se m .
Sytuacja pow ol
i się popraw ia, al
e nad al
nie je st najl
e pie j. M yśl
ę, że gd yby stosune k ofe row anych w sprz e d aży k om pute rów z pre instal
ow anym i Linuk se m i
W ind ow se m był porów nyw al
ny, to z pe w nością pe w na cz ęść k upujących , sk usz ona niższ ą ce ną, w yb rałaby Linuk sa.
O cz yw iście w ażna te ż je st jak a d ystryb ucja i w jak i sposów z astanie z ainstal
o-
w ana. D l
a m nie id e ałe m byłoby coś z
cz w órk i: ope nSUSE, Ub untu/ Kub untu,
M and riva, Fe d ora z z ainstal
ow anym i
w sz ystk im i k od e k am i, ste row nik am i d o
k arty graficz ne j, XGL i Ce d e ga d o gie r. I
najl
e pie j że by ob ok w yśw ie tl
ano jak iś fil
m ik pre z e ntujący m ożl
iw ości XGL-a. I inform acja, że te cud a m ożna m ie ć tak że
na sw oim k om pute rz e b e z żad ne go k om b inow ania, tyl
k o w ystarcz y k upić z e staw
ob ok . Inną spraw ą je st to, że naw e t je że l
i
l
ud z ie k upią now y k om pute r z z ainstal
ow anym Linuk se m , to cz ęsto pie rw sz ą
rz e cz ą k tórą z rob ią je st z ainstal
ow anie
sob ie
nie l
e gal
ne go XP-k a. O statnio
m iałe m tak a sytuację, że z najom y d ostał
w pre z e ncie l
aptopa z z ainstal
ow aną Fe d orą. I od raz u ją usunął aby z ainstal
ow ać z najom e go W ind ow sa. Nie to, że by
syste m m u źl
e d z iałał. Po prostu uw ażał
że to nie d l
a nie go. Ba, naw e t nie
sprób ow ał pob aw ić się Linuk se m , pote stow ać, z roz um ie ć. W ysz e d ł z z ałoże nia
patrz tytuł punk tu pie rw sz e go. Sm utne , praw d a?
A te raz w iad om ości z l
inii frontu: Nie
je st tak źl
e . W w ięk sz ych sk l
e pach z najd ują się l
aptopy z pre instal
ow aną jak ąś
d ystryb ucją Linuk sa.Spe cjal
nie prz e je ch ałe m się d o najb l
iższ e go h ipe rm ark e tu że by
to
spraw d z ić.
Je d nak
tak
z ainstal
ow any Linux nie je st ch yb a z byt
e k sponow any d l
a k upujących . Bo jak naz w ać pok az anie tak ie go od pal
one go l
aptopa z te rm inal
e m na k oncie roota.
Panom z h ipe rm ark e tu nie ch ciało się naw e t środ ow isk a graficz ne go w łącz yć. I
jak tu z ach ęcić k l
ie nta d o k upna sk oro
prz y od pal
onym syste m ie w id z i on tyl
ko
b iałe l
ite rk i na cz arnym tl
e . A te raz nie co
l
e psz a w iad om ość: M and riva Pol
and po-
num e r 7 | 2007
stanow iła w prow ad z ić d o sprz e d aży
k om pute ry typu d e sk top z z ainstal
ow aną
najnow sz ą d ystryb ucją M and rivy.Pod ad re se m [6] m ożna z ob acz yć jak to w ygl
ąd a.
Kom pute r
z
k om pl
e tnie
sk onfigurow anym syste m e m i Ce d e gą d o
gie r (pl
us d ołącz one gry aby z ob acz yć
jak d z iałają). Uw ażam że to d ob ry pom ysł, k tóry napraw d ę m oże z agroz ić k om pute rom
z
pre instal
ow anym
W ind ow se m . O cz yw iście w ażna te ż je st
siła prz yz w ycz aje nia, al
e od pow ie d nia
re k l
am a cz asam i d z iała cud a.
4. Ste row nik i.
O statnio k upując aparat cyfrow y je d nak
trosz e cz k ę się b ałe m , cz y na pe w no
b ęd z ie w pe łni k om patyb il
ny z m oim syste m e m . Ch ociaż w ie d z iałe m , że sytuacja
z nacz nie się popraw iła w porów naniu z
sytuacją k il
ka l
at te m u. Na d ołącz one j d o
aparatu płytce CD z nal
az łe m tyl
ko
ste row nik i d o W ind ow sa i M acO S-a. H a!
Jaw na d ysk rym inacja. Na sz cz ęście Suse
b e z prob l
e m u w yk ryła now y sprz ęt i łatw o go z am ontow ała. Cz yl
i nie je st źl
e.
W praw d z ie cz asam i są pe w ne prob l
em y
z jak im ś e gz otycz nym sprz ęte m (np. k artam i sie ciow ym i), al
e są to z jaw isk a już
te raz racz e j m arginal
ne . Ba, pow ie m inacz e j. Sk oro na Suse cyfrów k a ch od z i m i
od ręk i, a na tak im W ind ow sie m usz ę d o
te go w gryw ać ste row nik i i oryginal
ne
program y prod uce nta d o ob sługi z d jęć,
to ja w ol
ę ch yb a Linuk sa.
4a. Uw ol
nić Nvid ię!
Najw ięk sz ym prob l
e m e m b ranży 'ste row nik ow e j' je st b rak w ol
nych ste row nik ów
d o k art graficz nych . Z arów no b ow ie m
oprogram ow anie Nvid ii, jak i ATI są
5
KO NK URS
SYSTEM
PRO GRAM O W ANIE
SO FTW ARE
RO Z RYW K A
PRZ Y K AW IE ...
ste row nik am i z am k niętym i. Ste row nik i
w praw d z ie są, al
e ich d z iałanie poz ostaw ia troch ę d o życz e nia. D z iałają al
bo i
nie , a d od atk ow o posiad ają l
uk i w b e z pie cz e ństw ie . A b e z d rive rów prod uce nta nie m a ak ce l
e racji 3D . A by z arad z ić
d ość nie pe w ne j sytuacji (ope nsourcow y
syste m
uz al
e żniony od z am k niętych
ste row nik ów ) postanow iono stw orz yć w ol
ny od pow ie d nik ste row nik ów Nvid ii. I
tak pow stał proje k t Nouve au [5]. Na raz ie nie w iad om o jak ie są sz anse te go
proje k tu na suk ce s (a d użo z al
e że ć
b ęd z ie te ż od w spółpracy z NVID IA
Corp.), al
e ja osob iście m u k ib icuje .
M arz ą m i się b e z pie cz ne ste row nik i
k tóre b ęd ą d ostarcz ane od raz u z syste m e m i instal
ow ały się b e z k łopotów .
Be z z astanaw iania się cz y ak tual
ne ste row nik i b ęd ą w spółd z iałały z m oim k e rne l
e m i cz y z ainstal
ow anie najnow sz ych
ste row nik ów nie roz w al
i m i se rw e ra
grafik i.Pocz e k am y, z ob acz ym y.
5. Prz e nośność d ok um e ntów
m ięd z y s ys te m am i.
To najgorsz y prob l
e m d otyk ający tych ,
k tórz y
z d e cyd ow al
i
się
m igrow ać
m ięd z y W ind ow se m i Linuk se m .Sz cz e gól
nie w ażny d l
a firm , k tóre m ają d o prz e m ie l
e nia w b iurach gigab ajty d anych . A
prz e cie ż to firm y i instytucje rz ąd ow e a
nie sz arz y use rz y są m otore m napęd z ającym ryne k softw arow y ope n source (b o
to firm y w yk upują w sparcie te ch nicz ne a
norm al
ni use rz y sie d z ą na forach i cz ytają jak ie ś cz asopism a l
inuk sow e ). A l
e w
e rz e gl
ob al
iz acji inform acji, gd y z am iast
stosu papie rów prz e syła się w sz ystk o
m ail
e m , to firm om pow inno z al
e że ć na
tym , aże by prz e słane d ane d ały się po-
praw nie i b e z k łopotów od tw orz yć u k ontrah e nta. Nie z al
e żnie od te go jak im
syste m e m i pak ie te m b iurow ym d ruga
strona się posługuje .A l
e cz as na prz e d staw ie nie sytuacji. M icrosoft prom uje ocz yw iście sw ój M S O ffice i sw oje z am k nięte
form atu z apisu d anych : .d oc, .xm l
, .ppt.
Inne firm y sk upione w ok ół Sun-a i Nove l
l
-a prom ują O pe nO ffice i z w iąz ane z
tym form aty O pe nD ocum e nt. Prz y cz ym
O pe nD ocum e nt (roz w ijany prz e z nie z al
e żną organiz ację O A SIS, patrz [8]) nie
je st z w iąz any z
je d nym
pak ie te m
b iurow ym ,
al
e
stanow i
m ul
tiprogram ow ą i m ul
tipl
atform ow ą al
te rnatyw ę d l
a z am k niętych
form atów .
Prob l
e m w tym , że te d w ie rod z iny form atów są w z aje m nie nie z upe łnie k om patyb il
ne . A d ok ład nie j rz e cz ujm ując –
są k om patyb il
ne tyl
k o w je d ną stronę. O
il
e O pe nO ffice potrafi otw ie rać form aty
z apisu d anych W ord a cz y Exce l
a, to w
M S O ffice nad alnie m ożna otw orz yć pl
ik ów w form acie O pe nD ocum e nt. Na d od ate k
M icrosoft nie k w api się z
w prow ad z e nie m tak ie j m ożl
iw ości. R oz w ój tym cz asow e j sytuacji patow e j b ęd z ie
w d uże j m ie rz e z al
e żał od d z iałań
M icrosoftu. Je że l
i b e z w yk rętów b ęd z ie
w spie rał
O pe nD ocum e nt w sw oich
prod uk tach (a tak ie pow inny być k onse k w e ncje um ow y M icrosoft-Nove l
l
) to
ob a pak ie ty b iurow e b ęd ą z e sob ą k om patyb il
ne . W z w iąz k u z tym w ie l
e firm
postaw i sob ie nie pytanie jak d z iała? al
e
il
e k osz tuje ? Bo sk oro i z a pom ocą O O
jak i M S O ffice m ożna k om unik ow ać się
z e w sz ystk im i (w ym ie niać d ok um e nty z arów no z użytk ow nik am i O O jak i M S
O ffice ) to po co używ ać d rogie go
oprogram ow ania sk oro m ożna używ ać je -
go d arm ow e go od pow ie d nik a. D od atk ow o z
opracow ać d ostępnych
w
inte rne cie m ożna w yciągnąć w niosk i, że
k osz t prz e staw ie nia się na w ol
ne
oprogram ow anie (k osz ty w d roże nia: instal
acja i sz k ol
e nie pe rsone l
u) są z az w ycz aj
d użo niższ e niż k osz ty z ak upu k ol
e jnych
l
ice ncji na z am k nięte prod uk ty. A sk oro
nie w id ać różnicy to po co prz e płacać. Z
d rugie j strony, je że l
i M S nie b ęd z ie im pl
e m e ntow ał O pe nD ocum e nt w sw oich
prod uk tach to cz ęść firm je d nak poz ostanie prz y M S O ffice , b o b ęd ą się b ały od rz uce nia. Je d nak że sytuacja na rynk u
pak ie tów b iurow ych (i form atów z apisu
d anych ) je st d ość d e l
ik atna. W ystarcz y,
że k il
ka kl
ucz ow ych instytucji rz ąd ow ych prz e jd z ie na O pe nO ffice 'a to pociągnie z e sob ą w ie l
e firm , k tóre są
z m usz one prz e syłać d o w / w instytucji d ok um e ntu w form atach spre cyz ow anych
prz e z w / w instytucje . D o te j pory w
tak ie j k orz ystne j sytuacji był M S O ffice i
form at .d oc jak o form at d anych urz ęd ow ych . A l
e to się pow ol
i z m ie nia, b o instytucje rz ąd ow e (nie ste ty głów nie na
Z ach od z ie , nie w Pol
sce ) m asow o prz e ch od z ą na O tw arte O program ow anie . Z asad nicz e są tu d w a pow od y: niższ e k osz ty
(b o w sz yscy narz e k ają na d rogi aparat ad m inistracyjny) oraz otw artość form atu,
bo k l
ucz ow e instytucje rz ąd ow e w ażne
dl
a funk cjonow ania państw a nie l
ub ią
m ie ć w sw oim aparacie cz ęści co d o
k tóre j nie m ają całk ow ite j pe w ności jak
d z iała.A W ol
ne O program ow anie nie k ryje sw oje go k od u z a z asłoną l
ice ncji, co
w / w instytucjom b ard z o od pow iad a.
Inną k w e stią je st fak t, że naw e t
prz e nie sie nie proste go pl
ik u te k stow e go
m ięd z y W ind ow se m i Linuk se m m oże
num e r 7 | 2007
spraw iać trud ności.A to z a spraw ą k od ow ania l
ite r. W d aw nych cz asach gd y
w sz yscy używ al
i angie l
sk ie go k od ow anie
nie było potrz e b ne . A l
e prz ysz ły cz asy
tłum acz e nia syste m ów na jęz yk i narod ow e i pojaw ił się prob l
e m jak prz e łożyć
m nogość narod ow ych z nak ów d iak trycz nych na k od k om pute row y. Ponie w aż
l
ud z ie m ie l
i m nóstw o pom ysłów i nie
m ogl
i d ogad ać się m ięd z y sob ą to pow stało w ie l
e stron k od ow ych . I tak d l
a
pol
sk ich z nak ów ob ow iąz k ow a pow inna
być iso-8859 -2, je d nak że w W ind ow sach
stosow ana je st cp-1250. Prób ą roz w iąz ania prob l
e m u m iało być w prow ad z e nie
UTF-8, k tóry z z ałoże nia m iał pom ie ścić
w sz ystk ie m ożl
iw e z nak i narod ow e (a
UTF-16 tak że az jatyck ie „k rz acz k i”), al
e
form at pow ol
i się prz e jm uje , głów nie ch yb a z prz yz w ycz aje nia użytk ow nik ów . Inną spraw ą je st to, że ch ociaż w k ażd e j
d ystryb ucji Linuk sa je st m ożl
iw ość
z m iany strony k od ow e j (na iso-8859 -2
cz y utf-8 cz y cok ol
w ie k inne go) to nie z auw ażyłe m w W ind ow sie m e ch aniz m u
um ożl
iw iające go
z m ianę
k od ow ania
z nak ów . Najl
e pie j by było gd yby ob a syste m u k od ow ały z nak i w UTF-8, b o form at je st stw orz ony d o pracy z w ie l
om a
jęz yk am i. Je d nak jak z w yk l
e – to w ym aga w spółpracy z e strony M icrosoftu
(b o z e strony syste m u Linux tak a m ożl
iw ość już je st) oraz nacisk u użytk ow nik ów . D od am
je sz cz e , że
pak ie t
O pe nO ffice d om yśl
nie k od uje w sz ystk o
w
UTF, tak
w ięc m ożna z apisać
w sz ystk ie m ożl
iw e z nak i, b e z ryz yk a, że
k ol
e ga z a oce anu nas nie d ocz yta.
R e asum ując: Na raz ie w ojna o form aty
je st nie roz strz ygnięta, al
e pow ol
i sz al
a
prz e ch yl
a się w stronę O pe nD ocum e nt.
6
KO NK URS
SYSTEM
PRO GRAM O W ANIE
SO FTW ARE
RO Z RYW K A
PRZ Y K AW IE ...
pobytu na stud iach , prz y cz ym je że l
i nie
łam ie w arunk ów um ow y (cz yl
i np. nie
w yk orz ystuje otrz ym ane go syste m u d o z astosow ań k om e rcyjnych ) to m oże z ach ow ać z ainstal
ow ane oprogram ow anie w
6. Le gal
ność.
To te m at rz e k a, al
e w spom nę tyl
k o o d om u (i stud e nci b ęd ą z te go praw a
trz e ch w ażnych w e d ług m nie aspe k tach . k orz ystać). Syste m nie je st je sz cz e posk ich ucz e l
niach , al
e coO syste m ie M SD N A cad e m ic A l
l
iance na w sz e ch ny na pol
ni i w yd z iałów d o nie go
nasz ych ucz e l
niach , o syste m ie k ontrol
i raz w ięce j ucz e l
l
e gal
ności tre ści D R M m ającym być im - prz ystępuje . W prow ad z e nie M SD NA A
je d e n
z
argum e ntów
pl
e m e ntow anym w pl
anow anym W in- w ytrąciło
ne go oprogram ow ania.
d ow s Vista oraz o tym jak z w al
cz a się propagatorów w ol
nie l
e gal
ność oprogram ow ania, cz yl
i inny- H asła typu „w yb ie rając Linuk sa m oże sz
e gal
ny syste m z a d arm o, natom iast
m i słow y o nal
otach pol
icji na osoby po- m ie ć l
e gal
ne go W ind ow sa je st
d e jrz ane o piractw o k om pute row e . A l
e posiad anie nie l
prz e stępstw e m ” straciły na z nacz e niu, b o
po k ol
e i.
e gal
ne go W ind ow Pow sz e ch nie
w iad om o,
że te raz m ożna te ż m ie ć l
stud e nci są b ie d ni. Na tyl
e b ie d ni, że nie sa z a d arm o, je d ynie re je strując się w
stać ich na l
e gal
ne go W ind ow sa. Z aw sz e program ie M SD NA A . Z ate m stud e nci
e gal
ne W ind ow sy
m nie z ate m z astanaw iało, d l
acz e go na sz yb k o w ym ie niają nie l
e gal
ne i są h appy, b o nie d ość że
k om pute rach stud e nck ich k ról
uje M S W inna l
m ają l
e gal
ny syste m po z e row ych k osz d ow s i M S O ffice i pe łno je st płatnych
program ów użytk ow ych w rod z aju Ph o- tach , to je sz cz e m aja syste m k tóry z nają.
tosh opa, o gie rk ach już naw e t nie A siła prz yz w ycz aje nia (potęgow ana je sz cz e tym , że na ucz e l
niach w w ięk sz ości
w spom inając. W ych od z ąc
naprz e ciw
k o syste m u
ocz e k iw aniom stud e ntów , k tórz y d rżąc o ucz y się posługiw ania tyl
e m y są tak
sw oje nie l
e gal
ne oprogram ow anie nie M icrosoftu, z aś nie k tóre prob l
prz e ch od z il
i m asow o na O pe n Source (a z d e finiow ane , że d a się je roz w iąz ać tyl
pow inni), M icrosoft uruch om ił w Pol
sce k o na je d nym typie oprogram ow ania)
syste m M SD N A cad e m ic A l
l
iance (M SD - je st ogrom na. Pad ła b ow ie m opoz ycja:
NA A ). Prz e d sięw z ięcie to um ożl
iw ia na- W ind ow s d rogi (i w k onse k w e ncji cz e go
najcz ęście jnie l
e gal
ny) k ontra d arm ow y Libycie prz e z stud e ntów i pracow nik ów
im inow any te ż z ostał(prz ynajm ucz e l
ni l
e gal
ne go oprogram ow ania firm y nux.W ye l
a nie k tórych stud e ntów ) strasz ak
M icrosoft (w tym syste m y ope racyjne nie j d l
rod z iny
W ind ow s
i
pl
atform y jak im była ob aw a o k arę z a posiad anie
nie l
e gal
ne go oprogram ow ania. R e d ak tor,
program istycz ne ) po z e row ych k osz tach
(tz n. stud e nt płaci 0,0 z ł; tak napraw d ę k tóry je st stud e nte m , pam ięta nocne
e fony al
arm ujące o d om nie m ane j ob łato ucz e l
nia po b ard z o nie w ie l
k ich k osz - te l
icyjne j na posiad acz y „piratów ”
tach d ostaje l
ice ncję na nie ogranicz oną w ie pol
l
icz b ę stanow isk ).Stud e nt m a praw o użyt- (je d nak że autor te go te k stu z w iad om ych
k ow ać oprogram ow anie pod cz as sw e go pow od ów spał w te d y spok ojnie ). A k cje
Tym cz ase m najl
e psz ą form ą nie e d ytow al
ną prz e k az u d anych je st .pd f, natom iast
e d ytow al
ną – ch yb a .rtf.
typu M SD NA A oraz inne prom ocje d l
a
stud e ntów , jak np. m ożl
iw ość k upie nia
po ob niżone j ce nie M S O ffice 'a, organiz ow ane prz e z M icrosoft prz ycz yniają się d o
propagow ania l
e gal
ności. O cz yw iście
l
e gal
ności spod z nak u M S.
D R M , cz yl
i
D igital R igh ts
M anage m e nt, je st syste m e m k ontrol
i tre ści, k tóry m a z ab e z pie cz ać użytk ow nik a
prz e d m ożl
iw ością użytk ow ania d anych
cyfrow ych nie z god nych z w ol
ą w yd aw cy.
W ogól
ności ch od z i o to by z ab ronić użytk ow nik ow i na użytk ow anie d ób r cyfrow ych w sposób d ow ol
ny, l
e cz je d ynie
w sposób z d e finiow any prz e z w yd aw cę.
Prz y cz ym sposób narz ucony z góry
prz e z
w łaścicie l
i
praw
autorsk ich
(k tórych w z am yśl
e D R M m a strz e c), nie
tyl
k o m a ch ronić prz e d nie l
e gal
nym
k opiow anie m cz y innym i cz ynnościam i
„pirack im i”, al
e tak że m oże ob e jm ow ać
z ak az od tw arz ania d anych z a pom ocą
apl
ik acji/ syste m u k tóre nie prz e sz ły autoryz acji (cz ytaj: nie w yk upiły l
ice ncji).
O soby z ainte re sow ane z ach ęcam d o prz e cz ytania te k stu [7], poniże j z aś postaram
się w yłożyć k il
k a płynących z te go
w niosk ów . Po pie rw sz e i najw ażnie jsz e –
m e ch aniz m D R M i je m u pod ob ne niosą
ok az ję d o w ie l
u nad użyć. M ożna np. k upić l
e gal
nie fil
m D VD i pote m nie m óc
go od tw orz yć na ul
ub ionym syste m ie / od tw arz acz u, b o te n nie z ostał prz e w id z iany prz e z w yd aw cę i nie prz e sz e d ł
proce su autoryz acji. A w yd aw ca z aw sz e
m oże
się
tłum acz yć
że
d ane
oprogram ow anie nie je st supportow ane ,
b o nie je st w pe łni k om patyb il
ne cz y coś
pod ob ne go. A w rz e cz yw istości b ęd z ie
ch od z ić o w yk upie nie l
ice ncji i z ape w nie nia poparcia d l
a te ch nol
ogii ogranicz a-
num e r 7 | 2007
jące j w ol
ność użytk ow nik a. Co je st
nie z god ne z id e am i O pe n Source ,
k tórym z al
e ży na posz e rz e niu a nie
ogranicz e niu w ol
ności. W z w iąz k u z tym
w w ol
nym oprogram ow aniu nie m a
m ow y o re stryk cjach typu D R M . Je d nak
już nie d ługo pre m ie rę b ęd z ie m iał W ind ow s Vista, k tóry b ęd z ie m iał z aim pl
e m e ntow ane w sob ie syste m k ontrol
i
tre ści cyfrow ych D R M . W najb ard z ie j
re stryk cyjne j je go w e rsji k łopote m m oże
być od tw orz e nie jak ie gok ol
w ie k
fil
m u/ m uz yk i, k tóry nie b ęd z ie z god ny z
z ab e z pie cz e niam i cyfrow ym i. A w b re w
pow sz e ch nym pogl
ąd om nie w sz ystk o co
d a się ściągnąć z sie ci je st nie l
e gal
ne .
Jak ie stąd w niosk i? Je że l
i w Viście
z aistnie ją m e ch aniz m y k ontrol
i tre ści to
l
ud z iom w k ońcu uprz yk rz y się nie m ożność otw orz e nia co d rugie go fil
mu i
nie ch ciane proce d ury autoryz acyjne . I
b ęd ą się prz e rz ucal
i na syste m y w
k tórych tak ich proce d ur nie m a = Linux.
Je d nak je st te ż d ruga strona m e d al
u. Co
się stanie je że l
i w Pol
sce , tak jak w co
ponie k tórych k rajach np. Francji, z ostanie
w prow ad z one praw o z ab raniające ob ch od z e nia proce d ur k ontrol
i D R M ? Kom pl
e tne z am k nięcie rynk u d ób r cyfrow ych . Z
je d ne j strony d ob ra obw arow ane z ab e z pie cz e niam i i syste m y nie d opusz cz ające
d o uruch om ie nia cz e gok ol
w ie k b e z tych
z ab e z pie cz e ń, z d rugie j strony praw o z ak az ujące al
te rnatyw y d l
a tych syste m ów .
Prz ysz łość D R M nie je st je sz cz e spre cyz ow ana, b o je d ne firm y od ch od z ą (EM I,
[9 ]), a d rugie w racają (A ppl
e , [10]) d o
te go pom ysłu. Jak o m iłośnik W ol
ne go
O program ow ania m am nad z ie ję że D R M
l
ub pod ob ne roz w iąz ania nie z ostaną
w prow ad z one praw nie w Pol
sce . Ch o-
7
KO NK URS
SYSTEM
PRO GRAM O W ANIE
SO FTW ARE
RO Z RYW K A
PRZ Y K AW IE ...
ciaż
z nając pol
sk ie
praw od aw stw o
w sz ystk o się m oże z d arz yć.
A te raz o środ k ach prz ym usu
b e z pośre d nie go. Jak w iad om o posiad anie
nie l
e gal
ne go oprogram ow ania (np. W ind ow sa k tóre go życz l
iw y k ol
e ga nam prz e grał na płytk ę, i tak k il
k ad z ie siąt raz y)
je st nie z god ne z praw e m . W iad om o te ż,
że pol
icja m a ob ow iąz e k z w al
cz ać w sz e l
k ie prz e jaw y łam ania praw a. Im pl
ik ując
z poprz e d nich : pol
icja m a ob ow iąz e k
z w al
cz ać nie l
e gal
ność oprogram ow ania
w sz e l
k im i d ostępnym i środ k am i (k onfisk atą oprogram ow ania i sprz ętu, grz yw ną i are sz te m , i napal
m e m ). I coraz
cz ęście j te n ob ow iąz e k w ype łnia. Ch ociaż
sam nie m iałe m „prz yje m ności” w ie d z ie ć
te go typu ak cji, to je d nak d och od z iły
m nie słuch y, że w w ie l
u m ie jscach w Pol
sce
ak cje
z w al
cz ania
pirack ie go
oprogram ow ania m ają m ie jsce (ch ociaż
b e z napal
m u).W praw d z ie z w ycz ajni użytk ow nicy k om pute rów nie są je sz cz e napastow ani (aby pol
icja w pad ła d o d om u
pryw atne go z az w ycz aj potrz e b ny je st inny pow ód w iz yty al
b o d onos; na spraw d z anie
w sz ystk ich
k om pute rów
z w ycz ajnie nie m a cz asu ani k asy) al
e inspe k cje w w ięk sz ych firm ach i instytucjach pow ol
i stają się norm ą. Z re sz tą
po co pol
icjant m a b aw ić się w ściganie
je d ne go użytk ow nik a nie l
e gal
ne go W ind ow sa, sk oro w firm ie m oże nak ryć
k il
k ad z ie siąt „piratów ”.Ch ociaż co ponie k tórz y sz arz y użytk ow nicy te ż potrafią z asz al
e ć, sk oro pol
icja z najd uje na ich
k om pute rach nie l
e gal
ny soft w arty np.
15000 z ł. Tak to je st gd y oprócz W ind ow sa i M S O ffice 'a instal
uje się w sz ystk o co
popad nie , k rak ując na potęgę i nie z w ażając na l
ice ncję. A pote m trz e b a b ęd z ie nie
tyl
k o z apłacić z a l
ice ncje al
e tak że z w ycz ajow ą k arę z a łam anie praw a. I prz y
ok az ji co gorl
iw si pol
icjanci z ab ie rają narz ęd z ie z b rod ni (cz ytaj: k om pute r) jak o
d ow ód rz e cz ow y. Ch ociaż ak cje pol
icji w
ram ach
w al
ki
z
nie l
e gal
nością
oprogram ow ania nie są w Pol
sce tak po-
w sz e ch ne jak m ogłyby być (d ow ód :
nad al d a się z auw ażyć sporo nie l
e gal
nych W ind ow sów ) al
e w ażnie jsz y je st
e fe k t psych ol
ogicz ny – strach że i d o
m nie prz yjd ą nocą i k ol
b am i w d rz w i
z ałom ocą.Ch cąc się uw ol
nić od te go strach u w ie l
e osób z w raca się k u otw arte m u
oprogram ow aniu (Linux + O pe nO ffice +
co tam k om u potrz e b ne ), b o to prz yje m ność nie ob arcz ona k onse k w e ncjam i. Bo
GNU-oprogram ow anie
funk cjonal
nością
nie ustępuje z am k nięte m u oprogram ow aniu, al
e m a je d ną z asad nicz ą z al
e tę – je st
l
e gal
ne z a je d yne 0,0 z ł (nie l
icz ąc k osz tu
nośnik a, l
ub z ak upu od pow ie d nie j gaz e tk i).
R e asum ując: W ind ow s je st płatny – al
bo
w ch w il
i z ak upu, al
b o gd y od w ie d z ą nas
pol
icjanci prz ych od z ący w d ob re j w ie rz e
z nak az e m sąd u. Linux je st i poz ostanie
d arm ow y.W yb ór nal
e ży d o Cie b ie .
A rtyk uł w żad nym w ypad k u nie stanow i
w ycz e rpania te m atu, al
e je st je d ynie
prób ą prz yb l
iże nia k il
k u spraw . Z ach ęcam d o z apoz nania się z l
ink am i,
k il
k a rz e cz y je st tam d łuże j opisanych .
M am nad z ie ję, że ud ało m i się sk ład nie
prz e d staw ić sw oje stanow isk o (je że l
i nie
to trud no), z ach ęcam te ż d o w yrob ie nia
w łasne go, o il
e się tak ie go je sz cz e nie posiad a. Poz d raw iam w sz ystk ich z w ol
e nnik ów W ol
ne go O program ow ania.
num e r 7 | 2007
W s ie ci...
[1]
http://suse.ehelp.pl/modules/
articles/article.php?id=110
[2]
http://suse.ehelp.pl/modules/
articles/article.php?id=111
[3]
http://www.desktoplinux.com/n
ews/NS6087894103.html
[4]
http://www.pcmag.com/article2
/0,1895,2074985,00.asp
[5]
http://nouveau.freedesktop.or
g
[6]
http://mandrivastore.pl/?show
=ntt_komp1&PHPSESSID=d663e51f
f244d3b7a9980e30180dea1f
[7]
http://jakilinux.org/gnu/vist
a-drm-i-nasze-prawa/
[8] http://www.oasisopen.org/
[9]
http://jakilinux.org/newsy/wy
twornia-emi-porzuca-drm-naplytach-audio/
[10]
http://7thguard.net/news.php?
id=5418
8
KO NK URS
SYSTEM
PRO GRAM O W ANIE
SO FTW ARE
RO Z RYW K A
PRZ Y K AW IE ...
Cz y w ie dz ę m ożna udok um e ntow ać?-
“Ce rtyfik aty w św ie cie Linuk s a”
Cz ęs to m ożna s potk ać s ię z
opinią, że środow is k u adm inis tratorów Linuk s a ce rtyfik aty potw ie rdz ające ich
w ie dz ę s ą z będne . Cz y je dnak je s tto praw dz iw e s tw ie rdz e nie ?
PIO TR SZ EW CZ UK
Syste m Linux je st id e al
ny d l
a
sam ouk ów .D ostęp d o d arm ow ych d ystryb ucji, d ostęp d o d ok um e ntacji oraz m ożl
iw ość instal
ow ania na najpopul
arnie jsz e j
pl
atform ie sprz ętow e j x86 spraw iają, że
k ażd y m oże roz pocz ąć sw oją prz ygod ę
jak o ad m inistrator. D od atk ow o w d z isie jsz ych cz asach sz yb k ich k om pute rów prz e z nacz e nie stare go k om pute ra, cz y te ż
w yk orz ystanie program ów d o w irtual
iz acji np. Vm w are Se rw e ra, z prz e z nacz e nie m na te sty i nauk ę syste m u
Linux nie stanow i żad ne go prob l
e m u.
Cz as spęd z ony na z głęb iane tajnik ów syste m u i ad m inistracji z pe w nością z aow ocuje d użą w ie d z ą i z najom ością ul
ub ione j
d ystryb ucji. Jak je d nak m am y ud ok um e ntow ać w ie d z ę k tórą posiad am y? Jak prz y-
sz l
i pracod aw cy m ają oce nić nasz a
w ie d z ę? Nie z aw sz e prz e cie ż je st m ożl
iw e prz e prow ad z e nie d ok ład ne j roz m ow y
k w al
ifik acyjne j ob e jm ujące j prak tycz ne
te sty prz y se rw e rz e .I w tym w łaśnie m ie jscu pojaw iają się ce rtyfik aty l
inuk sow e ,
k tóre z rok u na rok staja się coraz b ard z ie j popul
arne . Co w łaściw ie d aje syste m ce rtyfik acji?
Ce rtyfik aty z e z najom ości syste m u Linux są k orz ystne z arów no d l
a
osób je posiad ających jak te ż d l
a pracod aw ców . D z ięk i ce rtyfik atom pracod aw cy
m ają pe w ność, że osoby k tóre się nim i
l
e gitym ują posiad ają ok re śl
oną w ie d z ę. Z
k ol
e i osoby posiad ające od pow ie d nie ce rtyfik aty m ają „nie z al
e żne ” potw ie rd z e nie
co d o stanu sw oje j w ie d z y. D od atk ow o
ce rtyfik aty tak ie h onorow ane są na
całym św ie cie d z ięk i cz e m u rów nie ż z a
granicą osoby je posiad ające b ęd ą m ogły
łatw o ud ok um e ntow ać sw oją w ie d z ę.
W raz z e w z roste m z nacz e nia syste m u Linux na św ie cie rów nie ż ce rtyfik aty l
inuk sow e stają się coraz b ard z ie j pożąd ane . O
tak ie j sytuacji m oże ch ociażby św iad cz yć
fak t, że w 2006 rok u w rank ingu Ce rtCitie s na pie rw sz ym m ie jscu najl
e psz ych ce rtyfik atów
z nal
az ł
się
l
inuk sow y
ce rtyfik at R H CE (R e d H at) a ce rtyfik at
LPIC-2 był na poz ycji 10
(h ttp:/ / ce rtcitie s.com / e d itorial
/ fe ature s/ story.asp?Ed itorial
sID =9 5).
A by uz ysk ać w yb rany ce rtyfik at trz e b a
z d ać od pow ie d nie e gz am iny. Il
ość e gz am inów potrz e b na d o uz ysk ania w yb rane go ce rtyfik atu je st różna w z al
e żności od
sam e go ce rtyfik atu. W prz ypad k u nie k tórych ce rtyfik atów d o ich uz ysk ania w ym agane
je st prz e jście
całe j ście żk i
ce rtyfik acyjne j z aw ie rające j ok re śl
oną l
icz b ę e gz am inów .
O pisane poniże j ce rtyfik aty m ożna z d aw ać w je d nym z ce rtyfik ow anych ośrod k ów
sz k ol
e niow ych
w
Pol
sce . D o
najb ard z ie j
z nanych
ośrod k ów
sz k ol
e niow ych i ce rtyfik acyjnych w Pol
sce m ożna z al
icz yć: A l
tk om A k ad e m ia,
CTS, CSS, Com pe nd ium , A BC D ata.
LPI (h ttp://w w w .l
pi.org)
Syste m ce rtyfik acji LPI je st organiz ow any prz e z Linux Proffe ssionalInstitute , nie z al
e żną
organiz ację typu
non-profit z ajm ującą się prow ad z e nie m
k ursów i ce rtyfik acją z z ak re su te m atyk i
syste m u Linux oraz oprogram ow ania
O pe n Source . Kursy i e gz am iny LPI nie
są z w iąz ane z k onk re tną d ystryb ucją l
inuk sa i uk ie runk ow ane są na sz e rok o
pojętą te m atyk ę z w iąz aną z l
inuk se m .Eg-
num e r 7 | 2007
z am iny LPI są e gz am inam i te ore tycz nymi
pol
e gającym i
na
w sk az aniu
popraw nych od pow ie d z i pod cz as te stu
e gz am inacyjne go. Ście żk a ce rtyfik acyjna
sk ład a się z pięciu poniże j w ym ie nionych
e gz am inów :
LPI 101 – e gz am in ob e jm uje następujące
z agad nie nia: arch ite k turę syste m u Linux,
instal
ację i z arz ąd z anie oprogram ow anie m , pod staw ow e pol
e ce nia, l
inuk sow e
syste m y pl
ik ów , h ie rarch ię syste m u pl
ik ów ,
z agad nie nia: jąd ro syste m u, pow łok ę syste m ow ą i sk rypty sh e l
l
, z ad ania ad m inistracyjne ,
pod staw y
k onfiguracji
sie ci, usług sie ciow ych i b e z pie cz e ństw a,
Prz yk ład pytania e gz am inacyjne go:
„If you h ad a Linux syste m routing 3 d iffe re nt Ne tw ork s th rough 3 NICs and you
w e re h aving troub l
e w ith your IP-Forw ard ing. W h e re w oul
d you l
ook to e nsure
th at IP-Forw ard ing is actual
l
y e nab l
ed?
1.
cat
/ proc/ sys/ ne t/ ipv4/ ip_ forw ard
2.ne tstat
3.cat / proc/ ne t/ tcp
4.iptraf -d e th 0
5.tail-f / var/ l
og/ m e ssage s”
z agad nie nia: startow anie syste m u, z a-
10
KO NK URS
SYSTEM
PRO GRAM O W ANIE
SO FTW ARE
RO Z RYW K A
PRZ Y K AW IE ...
rz ąd z anie syste m e m , autom atyz acja z ad ań i d ostosow yw anie syste m u, z aaw ansow ane
opcje
jąd ra,
urz ąd z e nia,
prob l
e m y z d z iałanie m syste m u,
z agad nie nia:
ob sługę
sie ci,
pocz tę
el
e k tronicz ną, D NS, se rw e r W W W , b e z pie cz e ństw o sie ciow e i roz w iąz yw anie
prob l
e m ów sie icow ych ,
Prz yk ład pytania e gz am inacyjne go:
„You h ave upd ate d one of your b ind
z one s, b ut none of your se cond arie s h ave
pick e d up th e ch ange . W h at is m ost l
ik e l
y th e prob l
em ?
1. A . You ne e d to SIGH UP th e
se cond ary/ sl
ave se rve rs.
2. B. You ne e d to re start b ind on
th e se cond ary se rve rs.
3. C. You ne e d to incre m e nt
your Se rialse tting in th e SO A .
4. D . You ne e d to ch ange th e
Expire se tting in th e SO A .”
z agad nie nia: LDA P, PA M , inte gracja
usług sie ciow ych , autoryz acja w syste m ie .
O b e cnie na syste m ce rtyfik acji LPI sk ład ają się trz y oficjal
ne ce rtyfik aty:
Junior Le ve lLinux Profe ssional(LPIC-1)
– tytuł i ce rtyfik at je st prz yz naw any po
z d aniu e gz am inów LPI 101 i 102,
A d vance d
Le ve l Linux Profe ssional
(LPIC-2) – tytuł i ce rtyfik at je st prz yz naw any po z d aniu e gz am inów LPI 201 i
202. W ym ogie m w stępnym i k onie cz nym ,
oprócz z d ania w w . e gz am inów , d o uz ysk ania te go ce rtyfik atu je st posiad anie w ażne go ce rtyfik atu LPIC-1,
Se nior Le ve l Linux Profe ssional (LPIC-3
“Core ” and LPI Spe cial
ty) – tytuł i ce rtyfik at je st prz yz naw any po z d aniu e gz am inu LPI 301. W ym ogie m w stępnym i
k onie cz nym , oprócz w w . e gz am inu, d o
uz ysk ania te go ce rtyfik atu je st posiad anie w ażne go ce rtyfik atu LPIC-2.
Poje d yncz y e gz am in LPI k osz tuje $150
USD .
Śre d nio
poje d yncz y
e gz am in SA IR k osz tuje ok oło 9 0 USD .
Nove l
l
(h ttp://w w w .nove l
l
.com /training/ce rtinfo/)
SA IR (h ttp://w w w .l
inuxce rtification.org/)
Syste m ce rtyfik acji SA IR ob e jm uje d w a poz iom y: Le ve l 1 i Le ve l 2.
K ażd y z poz iom ów sk ład a się z k il
k u e gz am inów ob e jm ujących sw oim z ak re se m
z arów no pod staw y jak i z aaw ansow ane
funk cje syste m u l
inux. Pod ob nie jak LPI,
SA IR są e gz am inam i te ore tycz nym i pol
e gającym i na w sk az aniu popraw nych od pow ie d z i
pod cz as
te stu
e gz am inacyjne go. A by uz ysk ać ce rtyfik at
poz iom u pie rw sz e go (Le ve l 1) nal
e ży
z d ać następujące e gz am iny:
3X0- 101 - „Linux Instal
l
ation & Configuration”
3X0-102 - „Linux Syste m A d m inistation”
3X0-103 - „Linux Ne tw ork ing”
3X0-104 - „Linux Se curity”
Uz ysk anie tytułu Le ve l1 (Linux Ce rtifie d
A d m inistrator) je st k onie cz ne aby prz ystąpić d o ście żk i ce rtyfik acyjne j poz iom u
d rugie go. Poz iom d rugi rów nie ż sk ład a
się z 4 e gz am inów , prz y cz ym e gz am iny
te sw oją te m atyk ą ob e jm ują już usługi
sie ciow e z w iąz ane z syste m e m Linux.
A by uz ysk ać ce rtyfik at poz iom u d rugie go (Le ve l2) nal
e ży z d ać następujące
e gz am iny:
3X0-201 - „Linux Core Conce pts and Fund am e ntal
s”
3X0-202 - „A pach e W e b se rve r”
3X0-203 - „Sam b a Fil
e sh aring”
3X0-204 - „Se nd m ailM ailSyste m s”
Po
prz e jęciu
firm y SuSE i w prow ad z e niu
k orporacyjne j
d ystryb ucji SLES firm a Nove l
lw prow ad z iła
dw a
rod z aje
ce rtyfik atów z z ak re su
syste m u Linux: NCLP
i NCLE. O b a ce rtyfik aty od nosz ą się
d o firm ow e j d ystryb ucji
l
inuk sa. Ce rtyfik at NCLP (Nove l
l
Ce rtifie d Linux Profe ssional
)
je st
ce rtyfik ate m ,
k tóry
potw ie rd z a z najom ość
z agad nie ń z z ak re su
pod staw syste m u jak
rów nie ż pod staw ad m inistracji
syste m u
oraz usług sie ciow ych .
Ce rtyfik at NCLE (Nove l
l Ce rtifie d Linux
Engine e r)
je st ce rtyfik ate m potw ie rd z ającym
z najom ość Ście żk a ce rtyfik acyjn a NCLE
z agad nie ń z z aaw anl
e ga na w yk onaniu ok re śl
onych z ad ań w
sow ane j k onfiguracji usług sie ciow ych jak
m asz ynach w irtual
nych VM W are z z ainrów nie ż b e z pie cz e ństw a. Z arów no NCLP stal
ow anym i syste m am i SLES 10. Poz iom
jak i NCLE są e gz am inam i prak tycz nym i. z ad ań je st z różnicow any, w z al
e żności
Co to oz nacz a w prak tyce ? Egz am in pocz y je st to e gz am in NCLP cz y te ż NCLE,
num e r 7 | 2007
11
KO NK URS
SYSTEM
PRO GRAM O W ANIE
SO FTW ARE
RO Z RYW K A
PRZ Y K AW IE ...
Ście żk a ce rtyfik acyjn a NCLP
i m oże ob e jm ow ać najprostsz e z agad nie nia (tak ie jak z ałoże nie k ont użytk ow nik ów z opcjonal
nym i param e tram i) jak
rów nie ż z agad nie nia z aaw ansow ane (k onfigurację se rw e ra h ttp cz y te ż np.k onfigurację b e z pie cz ne go prz e syłania d anych
pom ięd z y m aste r a sl
ave
se rw e ram i d ns). O b a e gz am iny trw ają po 3 god z iny.
W tym cz asie z d ający m a
sob ie „porad z ić” z z ad aniam i co w
prak tyce
oz nacz a, że nie je st spraw d z any sposób w jak i to
z rob iłal
e to cz y d ane z ad anie z ostało roz w iąz ane .
Tak ie pod e jście spraw ia,
że z ad ania m ożna roz w iąz yw ać na w ie l
e różnych
sposob ów (m ożna ręcz nie
e d ytow ać pl
ik i k onfiguracyjne l
ub te ż k orz ystać z
program u YaST). D użą z al
e tą w porów naniu d o
w cz e śnie j opisanych e gz am inów te stow ych , z w łasz cz a d l
a osób z e słab ą
pam ięcią, je st to, że nie
trz e b a się ucz yć k om e nd i
sk ład ni pl
ik ów k onfiguracyjnych na pam ięć. Na e gz am inie są z ainstal
ow ane
pe łne w e rsje SLES w raz z
tryb e m graficz nym oraz
d ostępną cała pom ocą syste m ow ą (strony m an i d ok um e ntacja d o pak ie tów ).
A by uz ysk ać je d e n z w ym ie nionych
ce rtyfik atów
nal
e ży prz ystąpić d o je d ne go z d w óch e gz am inów :
Nove l
l Practicum : 050-69 7
– dl
a ce rtyfik atu NCLP 10
Nove l
l Practicum : 050-69 8 – d l
a ce rtyfik atu NCLE 10
Prz e d prz ystąpie nie m d o e gz am inów nie
je st w ym agane w cz e śnie jsz e z d aw anie
żad nych pośre d nich e gz am inów , je d nak
z e w z gl
ęd u na z ak re s sz e rok i te m atycz ny
jak te ż inform acje spe cyficz ne d l
a d ystryb ucji SuSE Linux z al
e ca się aby prz e jść
całą ście żk ę ce rtyfik acyjną k tóra sk ład a
się z 5 k ursów prz ygotow ujących . Są to
następujące k ursy:
1.NCLP:
SUSE Linux Ente rprise Se rve r 10 Fund am e ntal
s (k urs 3071) – pod staw ow y k urs
ob sługi syste m u Linux na b az ie syste m u
SLES10 – pol
e cany z w łasz cz a d l
a osób
k tóre nie m iały w cz e śnie jsz e go k ontak tu
z żad ną d ystryb ucją l
inuk sa,
SUSE Linux Ente rprise Se rve r 10 A d m inistration (k urs 3072) – pod staw y instal
acji i k onfiguracji SLES 10 oraz
ad m inistracji syste m e m ,
SUSE Linux Ente rprise Se rve r 10 A d vance d A d m inistration (k urs 3073) – z aaw ansow any k urs ad m inistracji syste m e m
SLES 10,
2.NCLE:
SUSE Linux Ente rprise Se rve r 10: Ne tw ork ing Se rvice s (k urs 3074) – ad m inistracja
i k onfiguracja usług sie ciow ych tak ich
jak D NS, D H CP, pocz ta, LDA P,
SUSE Linux Ente rprise Se rve r 10: Se curity (k urs 3075) – k urs prz e d staw ia instal
ację i ad m inistrację syste m e m SLES 10
pod k ąte m b e z pie cz e ństw a. Na k ursie
om aw iana
je st
k onfiguracja
fil
tra
pak ie tów , k onfiguracja A ppA rm or, se rw e rów pośre d nicz ących oraz te ch nol
ogii
VPN.
R e d H at
(h ttps ://w w w .re d h at.com /training/)
num e r 7 | 2007
Ce rtyfik at R H CE (R e d H at Ce rti-
fie d Enfine e r) firm y R e d H at był najb ard z ie j
ce nionym
ce rtyfik ate m
w
środ ow isk u IT w 2006 rok u. Sytuacja
tak a m oże w ynik ać z fak tu ciągłe go
w z rostu z ainte re sow ania l
inuk se m oraz
tym , że d ystryb ucja l
inuk sa firm y
R e d H at je st najb ard z ie j ce nionym „l
inuk se m ” w środ ow isk u sz e rok o pojęte go b iz ne su. Je st to ce rtyfik at k tóry najtrud nie j
z d obyć spośród już w ym ie nionych . Pod ob nie jak w prz ypad k u ce rtyfik atów Nove l
l̀a (NCLP, NCLE) aby otrz ym ać
ce rtyfik at R e d H atà trz e b a z d ać prak tycz ny e gz am in. D z ięk i „prak tycz ne m u”
spraw d z aniu w ie d z y nie je st w ażny sposób w jak i d ana osob a w yk onuje z ad ania
l
e cz je go d oce l
ow e roz w iąz anie . Egz am in
w ym aga w yk az ania się b ard z o d użą
w ie d z ą jak rów nie ż pre d yspoz ycjam i
„osob istym i”, ponie w aż cz as trw ania e gz am inu w ah a się w ok ol
icach 6 god z in.
Egz am in z d aw any je st w ob e cności e gz am inatora z ce rtyfik ow ane go ośrod k a.Pod cz as z d aw ania e gz am inu, jak nie ud a się
z d obyć tytułu R H CE, m ożna uz ysk ać
„niższ y” tytuł R H CT (R e d H at Ce rtifie d
Te ch nician). Prz yz nanie je d ne go l
ub d rugie go tytułu je st uw arunk ow ane stopnie m roz w iąz ania z ad ań prz y cz ym
ob ow iąz uje tu następujące k ryte rium ,
aby uz ysk ać tytuł R H CE trz e b a m ie ć
80% w yk onanych popraw nie z ad ań natom iast na R H CT 70% w yk onanych z ad ań. Jak w id ać próg z al
icz ający je st
b ard z o w ysok i. Egz am in pod z ie l
ony je st
na d w ie cz ęści. Pie rw sz a, trw ająca ok oło
2,5 god z iny, pol
e ga na napraw ie se rw e ra
z usz k od z onym syste m e m ope racyjnym
R e d H at. Po uporaniu się z napraw ą syste m u z d ający prz ystępuje d o k ol
e jne j
cz ęści, k tóra trw a ok oło 3 god z in.W trak -
12
KO NK URS
SYSTEM
PRO GRAM O W ANIE
SO FTW ARE
RO Z RYW K A
PRZ Y K AW IE ...
usług sie ciow ych oraz om ów ie nie b e z pie cz e ństw a w syste m ie R e d H at.
Poz a w ym ie nionym i k ursam i tw orz ącym i
ście żk ę ce rtyfik acyjną istnie je tak że k urs
dl
a osób posiad ających już d ośw iad cz e nie w z ak re sie syste m u Linux a k tóre
ch ciałyby je d ynie prz ygotow ać się d o e gz am inu i poz nać różnice jak ie m ożna
z nal
e źć w d ystryb ucji firm y R e d H at. Je st
to k urs „R H 300 R H CE R apid Track Course ”.Egz am in k osz tuje 749 USD .
W s ie ci (ośrodk i s zk ol
e niow e )
http://www.altkom.pl/
http://www.cts.com.pl/
http://www.css.pl/edu_main.xml
http://www.compendium.pl/
http://edukacja.abcdata.pl
Pod s um ow anie
Ce rtyfik at R e d H at R H CE
cie cz ęści d rugie j z d ający m a z ainstal
ow ać syste m oraz sk onfigurow ać w yb rane
usługi z god nie z w cz e śnie j otrz ym aną l
istą z ad ań. Lista z ad ań je st d osyć d ługa i
trz e b a b ie gl
e porusz ać się po syste m ie
R e d H at aby spraw nie je w yk onać. Cz ęsto
d och od z i d o sytuacji, że z ad ania nie są
w pe łni w yk onane nie z b rak u w ie d z y
al
e cz asu potrz e b ne go na ich w yk onanie .
Pod cz as e gz am inu d ostępne są strony pom ocy syste m ow e j m an i oficjal
na d ok um e ntacja syste m u R e d H at. Egz am in
od byw a się na k orporacyjne jw e rsji d ystryb ucji R e d H at cz yl
i w e rsji R e d H at Ente rprise Linux w najnow sz e j w e rsji (ob e cnie
je st to w e rsja 4). Prz e d prz ystąpie nie m
d o e gz am inu nie je st w ym agane z d anie
żad ne go poprz e d z ające go e gz am inu, je d nak że aby e gz am in z ak ończ ył się poz ytyw nym w ynik ie m w arto ucz e stnicz yć w
ce rtyfik ow anych k ursach firm y R e d H at
k tóre pom agają w prz ygotow aniu się d o
e gz am inu. D o k ursów tak i m ożna z al
icz yć:
R H 033 R e d H at Linux Esse ntial
s – pod staw y d ystryb ucji R e d H at,
R H 133 Syste m A d m inistration – ad m inistracja syste m e m ,
R H 253 R e d H at Linux Ne tw ork ing &
Se curity A d m inistration – k onfiguracja
Po z apoz naniu się z l
istą d ostępnych ce rtyfik atów na pe w no w ie l
e osób
b ęd z ie się z astanaw iało się, cz y w arto je
rob ić i k tóry z nich w yb rać? Co d o sam e go pytania „cz y w arto?” od pow ie d ź
b rz m i je d noz nacz nie „TA K w arto”. Posiad anie k tóre goś z w ym ie nionych w artyk ul
e ce rtyfik atów na pe w no b ęd z ie
d osk onałą k artą prz e targow ą w prz ypad k u posz uk iw ania pracy l
ub te ż starania
się o pod w yżk ę. Na pe w no m ożna pow ie d z ie ć, że je st to d ługofal
ow a inw e stycja w sam e go sie b ie . Pytanie „k tóry
w yb rać?” je st już b ard z ie j sk om pl
ik ow ane . O soby uk ie runk ow ane na różne d ystryb ucje i w ie d z ę ogól
ną w yb iorą na
pe w no ce rtyfik aty SA IR l
ub LPI, prz y
cz ym SA IR Le ve l2 w yd aje się być b ard z ie j ce niony, natom iast osoby uk ie runk ow ane na z astosow anie l
inuk sa w
b iz ne sie nie m ają w z asad z ie w ie l
k ie go
w yb oru. Tu na pie rw sz ym m ie jscu z najd uje się ce rtyfik at R H CE firm y R e d H at
natom iast na d rugim NCLE firm y Nove l
l
. O cz yw iście cz ęść w yb orów b ęd z ie
pod yk tow ana aspe k te m e k onom icz nym i
ce nam i e gz am inów .
num e r 7 | 2007
13
KO NK URS
PRZ Y K AW IE ...
PRO GRAM O W ANIE
SO FTW ARE
RO Z RYW K A
SYSTEM
Nove l
lO pe n Ente rpris e Se rve r - “Cros s
th e bridge from Ne tW are to Linux” - cz . III
Nove l
lO pe n Ente rpris e
Se rve r, w s k rócie Nove l
l
O ES, je s tpołącz e nie m najl
e ps z ych us ług jak ie s ą dos tępne w k om e rcyjnym
s ys te m ie Nove l
lNe tW are
oraz dys trybucji SuSE Linux.
PIO TR SZ EW CZ UK
W d w óch pie rw sz ych cz ęściach
porad nik a (num e r 4 i 5 D ragonii) cz yte l
nicy m ie l
i ok az ję z apoz nać się z ge ne z ą i
sposob e m instal
acji syste m u Nove l
lO ES.
Tym raz e m , w III cz ęści porad nik a, z ajm ie m y się prz e d staw ie nie m narz ęd z i ad m inistracyjnych
z najd ujących
się w
syste m ie . Ponie w aż prod uk t d oce l
ow y
jak im je st O ES pow stał na b az ie w ie l
ol
e tnich d ośw iad cz e ń firm y Nove l
l z syste m e m Ne tW are prz e z l
ata w yk sz tałciły
się różne narz ęd z ia pom ocne w cod z ie nne jpracy ad m inistratora.
YaST
YaST (Ye t A noth e r Se tup Tool
)
je st w sz e ch stronnym program e m k onfiguracyjnym d ostępny w syste m ie O ES, z
jąd re m Linuk sa, k tóry z ostał od z ie d z icz ony po d ystryb ucji SLES. O Program posiad a d w ie w e rsje : te k stow ą i graficz ną.
O b ie w e rsje są sob ie rów now ażne co poz w al
a na w yk orz ystyw anie YaSTà w te n
sam sposób z arów no pod cz as pracy w
środ ow isk u graficz nym jak i w tryb ie te k stow ym (prz yd atne z w łasz cz a pod cz as
k orz ystania z YaST z a pom ocą połącz e ń
ssh ). YaST ofe ruje m ożl
iw ość k onfigurow ania tak ich e l
e m e ntów syste m u jak :
z arz ąd z anie oprogram ow anie m , k onfiguracja
syste m u,
k onfiguracja
usług
sie ciow ych , k onfiguracji sprz ętu, k onfiguracja ustaw ie ń fire w al
l̀a itp. D od atk ow o
YaST d ostępny w O ES posiad a roz sz e rz oną l
istę m od ułów , w porów naniu z SuSE,
z w iąz anych z z arz ąd z anie m e l
e m e ntam i
syste m u prz e portow anym z syste m u
Ne tW are : e D ire ctory, NSS, iFol
d e r, NCS,
iPrint itd . K ażd ą z usług stricte „Nove l
l̀ow ych ” prz e d użycie m nal
e ży w stępnie sk onfigurow ać z a pom ocą YaSTà.
Program
uruch am ia się pol
e ce nie m
„yast” w pisanym w k onsol
i se rw e ra l
ub
te ż w yw ołanie m pol
e ce nia „yast2” w tryb ie graficz nym .
Ne tW are był program NW ad m in. Było to
oprogram ow anie , k tóre w połow ie l
at 9 0
było d ostępne je d ynie na pl
atform ę
M icrosoft W ind ow s. W raz z e z m ianą pol
ityk i firm y Nove l
lpol
e gające j na d yw e rsyfik acji syste m ów
ope racyjnych
dl
a
sw oich prod uk tów sie ciow ych i unie z al
e żnie nia się od pl
atform y W ind ow s pow stało z apotrz e b ow anie na stw orz e nie
narz ęd z ia poz w al
ające go na ad m inistrację syste m am i Ne tW are . W te n sposób
pow stał program Consol
e O ne jak o następca NW ad m in, k tóry był napisany
całk ow icie w jęz yk u java (prz e d instal
acją w ym agane je st aby w syste m ie była
już z ainstal
ow ana w irtual
na m asz yna
javy) co z aow ocow ało m ożl
iw ością uruch am iania go na innych syste m ach niż
Cons ol
e O ne
Je d nym z pie rw sz ych narz ęd z i
d o z d al
ne j ad m inistracji w w syste m ach
W id ok struk tury e D ire ctory w program ie Con sol
eO ne
num e r 7 | 2007
14
KO NK URS
PRZ Y K AW IE ...
PRO GRAM O W ANIE
SO FTW ARE
RO Z RYW K A
SYSTEM
W ind ow s (Sol
aris, A ix, Linux). Consol
e O ne m oże być z ainstal
ow ane b e z pośre d nio na se rw e rz e
i
z d al
nie
uruch am iane l
ub te ż z ainstal
ow ane l
ok al
nie na k om pute rz e ad m inistratora. W
ob u prz ypad k ach trz e b a z al
ogow ać się
d o d rz e w a e D ire ctory na k onto “ad m in”.
Consol
e O ne poz w al
a na pe łną ad m inistrację ob ie k tam i e D ire ctory w tym : z ak ład anie / usuw anie
k ont,
ob ie k tów
organiz acyjnych , m od yfik acja k ont, prz e nosz e nie ob ie k tów w ob ręb ie e D ire ctory,
z arz ąd z anie re pl
ik am i d rz e w a itd . Co
praw d a Consol
e O ne pow stał w cz asach
św ie tności Ne tW are i pow ol
i je st w ypie rany prz e z now sz e narz ęd z ia, nic nie stoi
na prz e sz k od z ie aby pod staw ow e z ad ania ad m inistracyjne w yk onyw ać z a je go
pom ocą (cz ęść je go funk cjonal
ności nie
z ostała je sz cz e d o k ońca prz e nie siona i
tak
syste m e m
pocz tow ym
Nove l
l
GroupW ise m ożna z arz ąd z ać tyl
k o z a je go pom ocą). W e rsje instal
acyjną d l
a syste m ów Linux m ożna pob rać z e strony[1].
Co praw d a je st ona oparta o pak ie ty
rpm d l
a d ystryb ucji SuSE, R e d H at je d nak b e z w ięk sz ych prob l
e m ów m ożna instal
ow ać
Consol
e O ne
w
innych
d ystryb ucjach po d ograniu pak ie tu rpm
np. w Ge ntoo, Ub untu. Po pob raniu w e rsji instal
acyjne j[1] nal
e ży roz pak ow ać pob rany
pl
ik
„tar
xz vf
c1_ 136e -l
inux.tar.gz ”, z ostanie utw orz ony
pod k atal
og Linux, a następnie prz e jść d o
now o utw orz one go k atal
ogu oraz uruch om ić instal
ator pol
e ce nie m „./ c1-instal
l
”.
Po z ainstal
ow aniu program m ożna w yw ołać
pol
e ce nie m
„
/ usr/ Consol
e O ne / b in/ Consol
e O ne ”.
iM anage r (h ttps ://ip_ s e rw e ra/nps )
iM anage r je stk om pl
e k sow ym narz ęd z ie m , k tóre m a w pe łni z astąpić
program Consol
e O ne co poz w ol
i na
całk ow ite od e rw anie ad m inistracji syste m e m od k onk re tne jstacji rob ocz e j.Z a je go pom ocą m ożl
iw e je st z arz ąd z anie
ob ie k tam i e D ire ctory oraz ich k onfigurow anie .Je st to najcz ęście jw yk orz ystyw ane
narz ęd z ie
w
cod z ie nne j pracy
ad m inistratora syste m u O ES. Narz ęd z ie
m a b ard z o intuicyjny inte rfe js oparty o
roz w ijaną l
istę e l
e m e ntów k tórym i m oże m y ad m inistrow ać. iM anage r m a b ud owę
m od ułow ą
co
poz w al
a
na
d ogryw anie d o już z ainstal
ow ane go
program u d od atk ow ych m od ułów w ym aganych w prz ypad k u instal
acji now e go oprogram ow ania (np. m ożna
z ainstal
ow ać m od uł d o z arz ąd z ania i k onfiguracji Nove l
lId e ntity M anage m e nt).
D ostępne funk cje w
iM anage rè to
m ięd z y innym i:
e D ire ctory – z ak ład anie i usuw anie ob ie k tów oraz ich m od yfik acja,
k onfiguracja i ad m inistracja iFol
d e ra (w
w e rsji 2 i 3),
z arz ąd z anie użytk ow nik am i i grupam i w
e D ire ctory,
se rw e r ce rtyfik atów Nove l
l
,
k onfiguracja i ad m inistracja LUM (Linux
Use r M anage m e nt) – z a pom ocą LUM
m ożl
iw e je st prz e ch ow yw anie k ont stacji
i se rw e rów Linux b e z pośre d nio w e D ire ctory (z am iast l
ok al
nie w / e tc/ passw d ) i
od w oływ anie się d o nich z a pom ocą m e ch aniz m u PA M ,
pam ięci m asow e – m od uł w yk orz ystyw any w prz ypad k u k orz ystania z NSS,
iPrint – syste m ce ntral
ne go d ruk ow ania
oparty o e D ire ctory,
iM on itor - In form acja o se rw e rach z n ajd ujących się w e D ire ctory
z arz ąd z anie z inte grow anym z e D ire ctory
se rw e re m Sam b a.
iM anage r poz w al
a na sk onfigurow anie
R BS (R ol
e Base Se rvice s) cz yl
i z d e finiow anie z ad ań d o k tórych upraw nie ni są w y-
b rani
użytk ow nicy.
Użytk ow nik om
m ożna prz ypisać praw a d o w yk onyw ania ok re śl
one j rol
i (cz yl
i ok re śl
onych z ad ań ad m inistracyjnych ) jak
rów nie ż
z ak re s ob ie k tów e D ire ctory d o k tórych
iM on itor – K on figuracja n arz ęd z ia ND S Trace
num e r 7 | 2007
15
KO NK URS
PRZ Y K AW IE ...
PRO GRAM O W ANIE
SO FTW ARE
RO Z RYW K A
SYSTEM
z ostanie prz ypisana w yb rana rol
a.Z a pom ocą R BS m ożna w łatw y sposób od del
e gow ać
pe w ne
cz ynności
ad m inistracyjne innym
osob om , np.
z m ianę h ase ł użytk ow nik ów w od d z ial
e
firm y l
ok al
ne m u ad m inistratorow i w
d ane jl
ok al
iz acji.
A by sk orz ystać z iM anage ra w now o z ainstal
ow anym syste m ie O ES w ym agana
je st je go w stępna k onfiguracja w YaST
„yast --> Ne tw ork Se rvice s --> iM anage r”.
iM onitor (h ttps ://ip_ s e rw e ra:8030)
iM onitor je st k ol
e jnym
narz ęd z ie m opartym o prz e gl
ąd ark ę inte rne tow ą. Głów ną funk cją iM onitora je st
z arz ąd z anie , d iagnostyk a i napraw ianie
usługi e D ire ctory. Z a je go pom ocą
m ożna prz e gl
ąd ać inform acje o d ostępnych se rw e rach w d rz e w ie (w raz z inform acjam i o re pl
ik ach
d rz e w a jak ie
posiad ają), sch e m acie d rz e w a, b ie żących
połącz e niach z „d rz e w e m ” cz y te ż k onfiguracji narz ęd z ia Trace (je st to program
d iagnostycz ny d l
a e D ire ctory).Poz a inform acjam i d iagnostycz nym i z a pom ocą
iM onitora m ożl
iw a je st napraw a b az y e D ire ctory. iM onitor je st program e m d z iałającym
na b ard z o „z aaw ansow anym ”
poz iom ie d anych i z ad ań, prz e z co w pocz ątk ow e j faz ie k orz ystania z syste m u
O ES z re guły nie je st w yk orz ystyw any
prz e z ad m inistratorów .
Nove l
lR e m ote M anage r – NoR M
(h ttps ://ip_ s e rw e ra:8009 )
R e m ote
M anage r
je st narz ęd z ie m d o z d al
ne go nad z orow ania stanu
se rw e ra,
w yk ryw ania
nie praw id łow ości w pracy se rw e ra oraz
Prz yk ład in form acji w yśw ie tlanych w Nove l
lR e m ote M an age r
w yk onyw ania rutynow ych d z iałań d iagnostycz nych . Je st to k ol
e jne narz ęd z ie uruch am iane
z a pom ocą
prz e gl
ąd ark i
inte rne tow e j. Logow anie na stronie od byw a się z a pom ocą k onta „root”. Nove l
l
R e m ote
M anage r
z aw ie ra
następujące funk cje :
m onitor stanu – poz w al
a na w yśw ie tl
anie w yk orz ystania proce sorów , pam ięci
fiz ycz ne j i w irtual
ne j, d z iałających proce sów i k ol
iz ji w sie ci LA N,
w yśw ie tl
anie syste m u pl
ik ów – z aw ie ra
inform acje o partycjach , l
istę syste m u pl
ik ów oraz sz cz e gółow e inform acje d otycz ące w ol
um e nów NCP,
z arz ąd z anie syste m e m Linux – z se k cji
te j m oże m y się d ow ie d z ie ć o pak ie tach
oprogram ow ania z ainstal
ow anych w syste m ie , proce sach , m od ułach jąd ra oraz z atrz ym ać l
ub ponow nie uruch om ić se rw e r,
z arz ąd z anie sprz ęte m – d ostępne są tu inform acje o proce sorach , prz e rw aniach syste m ow ych oraz inform acje o ope racjach
w e jścia/ w yjścia w pam ięci.
W s ie ci...
1)http://download.novell.com/Down
load?buildid=brBWU2uxSiM
W
k ol
e jne j
cz ęści,
po
om ów ie niu pod staw syste m u i narz ęd z i
ad m inistratora, prz e jd z ie m y d o te m atów
z w iąz anych z ad m inistracją i użytk ow anie m syste m u Nove l
lO ES.
num e r 7 | 2007
16
KO NK URS
PRZ Y K AW IE ...
SYSTEM
SO FTW ARE
RO Z RYW K A
PRO GRAM O W ANIE
„De l
ph i w l
inuk s ie ” cz yl
i
środow is k o Laz arus
Laz arus je s tz inte grow anym
środow is k ie m program is tycz nym opie rającym s ię o k om pil
ator Fre e Pas cal
.
PIO TR K RAKO W IAK "dragon"
Laz arus, je st to „D e l
ph i d l
a l
inuk sa”,
z re sz tą środ ow isk o te poz w al
a im portow ać proje k ty napisane w D e l
ph i.
Program y napisane w środ ow isk u Laz arus m ożna k om pil
ow ać d l
a d ow ol
ne go ob sługiw ane go
proce sora,
syste m u
ope racyjne go i inte rfe jsu ok ie ne k . Je że l
i
m iałe ś k ontak t z e środ ow isk ie m D e l
ph i
to nie b ęd z ie sz m iał prob l
e m ów z Laz aruse m . A by stać się posiad acz e m środ ow isk a Laz arus m usim y ud ać się na stronę
d om ow ą proje k tu, pob rać i z ainstal
ow ać
pak ie ty z fre e pascal
em i l
az aruse m . A d re s strony pod any je st na k ońcu artyk ułu.
Te raz d l
a prz yk ład u napisz e m y prosty
program ik
d o sz yfrow ania pl
ik ów .
Program b ęd z ie sz yfrow ał m e tod ą XO R .
Istotną ce ch ą funk cji XO R je st je j prz e m ie nność:
A XO R B = C
C XO R B = A
C XO R A = B
Ce ch a ta pow od uje , że xor je st cz ęsto w yk orz ystyw any d o sz yfrow ania.
D od ając z a pom ocą xor b it k l
ucz a (K ) d o
b itu te k stu jaw ne go (T) otrz ym uje m y b it
k ryptogram u (S). O d sz yfrow anie pol
e ga
na d od aniu d o b itu k ryptogram u (S) b it
kl
ucz a (K ) otrz ym uje m y w w ynik u b it te k stu jaw ne go (T).
Sz yfrow anie : K XO R T = S
D e s z yfrow anie : K XO R S = T
Te raz m oże m y z ab ie rać się z a tw orz e nie
nasz e go program u.
Prz e d uruch om ie nie m Laz arusa stw órz m y sob ie k atal
og w k tórym b ęd z ie m y
prz e ch ow yw ać pl
ik i z proje k tu, u m nie
b ęd z ie to k atal
og /h om e /d ragon/proje k ty/s z yfrator/
Uruch am iam y Laz arusa i z ab ie ram y się
z a tw orz e nie program u.
Z
m e nu Proje k t w yb ie ram y Now y
Proje k t , uk arz e nam sie ok ie nk o z l
istą
z nie j w yb ie ram y A pl
ik acja i z atw ie rd z am y w yb ór prz ycisk ie m Cre ate . Z m e nu
Pl
ik w yb ie ram y Z apis z w s z ys tk ie i z apisuje m y proje k t w e w cz e śnie j stw orz onym
k atal
ogu (u m nie je st to k atal
og s z yfra-
tor) . Te raz w Ins pe k torz e ob ie k tów sz uk am y opcji Nam e i z m ie niam y je go
w artość z Form 1 na Sz yfrator,
autom atycz nie pow inna się z m ie nić w artość
opcji Caption rów nie ż na Sz yfrator. Jak
w id ać ok no nasz e j apl
ik acji naz yw a się
te raz Sz yfrator. U góry l
az arusa z najd ują
się k om pone nty pod z ie l
one z ak ład k am i
na k ate gorie . M y na raz ie w yb ie rz e m y
k ate gorię Stand ard i z nie j użyje m y k om pone ntu Tpane l
. Nal
e ży k l
ik nąć na ik onk ę z k om pone nte m TPane l a następnie
narysow ać go na form atce tak jak to
w id ać na ob raz k u.
Upe w niam y się cz y w Ins pe k torz e O b ie k tów
je st
z az nacz ony
k om pone nt
num e r 7 | 2007
Pane l
1:TPane lje że l
i nie , to go z az nacz am y. Następnie w opcji Caption k asuje m y
te k st „Pane l
1” autom atycz nie pow inie n
te n te k st z nik nąć z pane l
u na form atce .
Te raz d o nasz e j form atk i d od am y pol
e
te k stow e - k om pone nt Te d it, rob im y to
anal
ogicz nie jak poprz e d ni k om pone nt
cz yl
i kl
ik am y na ik onk ę prz e d staw iająca
k om pone nt Te d it .Następnie rysuje m y go
na form atce sz yfratora. W inspe k torz e
ob ie k tów upe w niam y się, cz y z az nacz ony je st k om pone nt Ed it1:Te d it je że l
i je st
to w opcji Te xt te go k om pone ntu k asuje m y te k st Ed it1, te n sam te k st pow inie n
autom atycz nie z nik nąć z k om pone ntu na
form atce . Następnie d od aje m y d w a prz ycisk i – k om pone nt TButton. W pie rw sz ym z m ie niam y w artość caption na
d w ie k ropk i "..", w d rugim w pisuje m y
te k st „Sz yfruj/D e s z yfruj” tak jak to
w id ać na ob raz k u.
Te raz d od ajm y
je sz cz e
k om pone nt TO pe nD ial
og
z
z ak ład k i
D ial
ogs . O statnie k om pone nty
to
pase k
18
KO NK URS
PRZ Y K AW IE ...
SYSTEM
SO FTW ARE
RO Z RYW K A
PRO GRAM O W ANIE
postępu abyśm y w ie d z ie l
i jak posuw a się
nasz e sz yfrow anie / d e sz yfrow anie oraz
d w ie e tyk ie ty, k tóre z najd ują się w z ak ład ce Stand ard i nosz ą naz w ę
TLab e l
z m ie niam y im w artosć Caption na W yb ie rz pl
ik : i H as l
o:. Kom pone nt pask a
postępu z najd uje się w z ak ład ce Com m on Control
s i nosi naz w ę TProgre s s Bar . D od ane k om pone nty w id ać na
ob raz k u.
Lis ting 1
procedure TSzyfrator.Button1Click(Sender: TObject);
var
fname: string;
ffile : file;
begin
OpenDialog1.Filter:='Wszystkie pliki (*.*)|*.*';
if opendialog1.execute then
try
AssignFile(ffile,OpenDialog1.FileName);
Reset(ffile,1);
CloseFile(ffile);
fname:= opendialog1.FileName;
end;
O d strony w iz ual
ne j program m am y
gotow y m ożna go naw e t uruch om ić,
rob im y to prz e z w ciśnięcie .k l
aw isz F9 .Z ab ie ram y się z a k od , k l
ik am y d w uk rotnie
na prz ycisk Button1 (to te n z trz e m a k ropk am i) l
az arus autom atycz nie w yge ne ruje
ak cję Button1Cl
ick prz e nie sie nas d o
ok na e d ytora źród e ł i ustaw i nam k ursor
w od pow ie d nim m ie jscu.Te raz trz e b a tyl
k o uz upe łnić ak cję k od e m . Tak w ygl
ąd a
proce d ura po uz upe łnie niu je j k od e m :
Listing 1
M oże m y te raz uruch om ić program i
spraw d z ić cz y d z iała nasz prz ycisk d o
w yb ie rania
pl
ik u
do
sz yfrow ania/ d e sz yfrow ania.
Te raz k l
ik am y d w uk rotnie na prz ycisk
Sz yfruj/ D e sz yfruj i d od aje m y k od z
Listingu 2
Panel1.Caption:=fname;
except
MessageDlg('Nie mona znalezc pliku.',mtInformation,[mbok],0);
end;
sporo z ajm ują u m nie nasz sz yfrator
w ażył aż 6,7M B al
e z a to b ard z o ład nie
się pak ują, po spak ow aniu z ajm ow ał już
tyl
k o 2M B. Laz arus m oże w spółpracow ać
z b az am i d anych M ySq l i um ożl
iw ia
tw orz e nie
apl
ik acji
sie ciow ych .
Środ ow isk o te to napraw d ę potężne
narz ęd z ie i d z ięk i nie m u m ożna napisać
d użo b ard z ie j z łożone program y niż te n,
k tóry prz e d staw iłe m w artyk ul
e.
Poz d raw iam i z ach ęcam d o k orz ystania
z Laz arusa.
W s ie ci...
Strona proje k tu Laz arus
http://www.lazarus.freepascal.org
Laz arus po pol
sk u
http://www.lazarus.org.pl
Uruch am iam y program prz e z naciśnięcie
kl
aw isz a F9 . W yb ie ram y pl
ik d o
z ak od ow ania (u m nie b ęd z ie to pl
ik
te k stow y text.txt z aw ie rający je d no
z d anie ), w pisuje m y h asło i nacisk am y
prz ycisk
Sz yfruj/ D e sz yfruj.
Te raz
z ob acz ym y jak w ygl
ąd ał te k st prz e d
z asz yfrow anie m i po z asz yfrow aniu.
No i to by było na tyl
e , w k atal
ogu z
program e m z najd uje sie sam od z ie l
ny
pl
ik w yk onyw al
ny, cz yl
i nasz program ,
pl
ik naz yw a sie project1. Naz w ę
ge ne row ane go pl
ik u
z
program e m
m ożna z m ie nić, w yb ie rając z m e nu
Projekt opcję Opcje projektu...
następnie w ok nie k tóre sie pok az ało w
pol
u Nazwa i pol
u Docelowa nazwa
pliku
w pisuje m y
szyfrator
z atw ie rd z am y z m iany prz ycisk ie m OK i
w cisk am y F9. Te raz w k atal
ogu z
program e m je st już pl
ik szyfrator.
Program y w yge ne row ane w l
az arusie
num e r 7 | 2007
19
PRZ Y K AW IE ...
KO NK URS
SYSTEM
SO FTW ARE
RO Z RYW K A
PRO GRAM O W ANIE
Lis ting 2
begin
MessageDlg('Co najmniej 2 z pierwszy 6 znakow w hasle
musza byc rozne !', mtInformation, [mbOK], 0);
goto 1;
end;
Inc(j);
goto 2;
procedure TSzyfrator.Button2Click(Sender: TObject);
type cyc = record
A: LongInt;
B: Byte;
end;
var
ffile
Key
:
adres, bajt :
bb
:
CodedByte
:
StanScan
:
Selektor
:
i, j
:
label 1, 2, 3;
3: StanScan:=0;
Selektor:=400;
: file;
string;
cyc;
Byte;
Char;
Integer;
LongInt;
Integer;
AssignFile(ffile,opendialog1.FileName);
Reset(ffile,1);
adres.A := 1;
Key:=Edit1.text;
repeat
Application.ProcessMessages;
StanScan:=((adres.A)*100)div(FileSize(ffile));
if adres.A = Selektor then
begin
begin
if length(Panel1.caption)=0 then
begin
MessageDlg('Wybierz plik do szyfrowania\deszyfrowania !',
mtInformation, [mbOk], 0);
goto 1;
end;
if length(edit1.text)=0 then
begin
MessageDlg('Wpisz swoje haslo !', mtInformation, [mbOk], 0);
goto 1;
end;
if (Length(edit1.text)<>0) and (Length(edit1.text)<6) then
begin
MessageDlg('Haslo musi miec przynajmniej 6 znakow !',
mtInformation, [mbOK], 0);
goto 1;
end;
j:=1;
Key:=Edit1.Text;
2: for i:=1 to (6-j) do
begin
if Key[j]<>Key[i+j] then goto 3;
end;
if j=9 then
ProgressBar1.Position:=(StanScan);
Selektor:=Selektor+400;
end;
seek(ffile,adres.A);
bb:=bajt.B;
BlockRead(ffile,bb,1);
CodedByte:=Char(bb xor Ord(Key[6])
xor Ord(Key[4])
xor Ord(Key[2])
adres.A:=adres.A-1;
seek(ffile,adres.A) ;
bb:=bajt.B;
BlockRead(ffile,bb,1);
BlockWrite(ffile,CodedByte,1);
adres.A:=adres.A+2;
until adres.A>=FileSize(ffile);
xor Ord(Key[5])
xor Ord(Key[3])
xor Ord(Key[1]));
CloseFile(ffile);
MessageDlg('Szyfrowanie/Deszyfrowanie
zakonczone!',mtInformation,[mbok],0);
1:end;
num e r 7 | 2007
20
KO NK URS
PRZ Y K AW IE ...
SYSTEM
SO FTW ARE
RO Z RYW K A
PRO GRAM O W ANIE
Te k st prz e d z asz yfrow an ie m
Te k st po z asz yfrow an iu.
num e r 7 | 2007
21
KO NK URS
PRZ Y K AW IE ...
SYSTEM
SO FTW ARE
RO Z RYW K A
PRO GRAM O W ANIE
C+ +
- cz ęść 7
Jak obie całe m od te go num e ru z acz nie m y z ajm ow ać tym
co m oim z danie m je s tnajl
e ps z e w C+ + , a m ianow icie
Program ow anie m O rie ntow anym O bie k tow o. W trak cie
te go k urs u w yraźnie z az nacz y s ię granica m iędz y
Program ow anie m O bie k tow ym i O rie ntow anym O bie k tow o.
M ACIEK M ALINO W SK I "borim ir"
Z ach ęcam d o prz e cz ytania m oje go artyk ułu o program ow aniu ob ie k tow ym z z e sz łe go num e ru D ragonii. W yjaśni on
pod staw ow e
pojęcia i
spraw i, że
b ęd z ie m y m ogl
i z acz ąć z m arsz u. A rtyk uł te n był pisany na pod staw ie te ch nik i ob ie k tow e j C+ + i w sz ystk o co w nim
je st z aw arte od nosi się d o C+ + . Je st tyl
ko
je d no al
e – w prz yk ład ow ych k od ach
źród łow ych używ ałe m pol
sk ich z nak ów ,
a to w naz w ach w prz ypad k u C+ + je st
nie d oz w ol
one .
Ponie w aż z
w cz e śnie jsz e go num e ru
w ie m y już jak w ygl
ąd a k l
asa i z nam y je j
pod staw ow e e l
e m e nty. Pora z acz ąć poz naw ać b ard z ie j z aaw ansow ane e l
e m e nty
Program ow ania O b ie k tow e go. Z acz nijm y
od te go na cz ym z ak ończ ył się m ój art o
ob ie k tow ości, cz yl
i od m e tod ogranicz ania d ostępu d o sk ład ow ych .
W prz ypad k u k l
as m oże m y posługiw ać
się m e tod ą um ożl
iw iającą ogranicz e nie d ostępu d o sk ład ow ych , k tóre z różnych pow od ów , o k tórych
m ów iłe m , nie
pow inny być d ostępne d l
a program isty
użytk ow nik a. W prz ypad k u ob ie k tów
nie rz ad k o tw orz ym y sk om pl
ik ow ane
struk tury
sk ład ające
się
z
w ie l
u
w spółd z iałających z e sob ą k l
as.Je d ne k l
asy m ogą w yk onyw ać k onk re tne d z iałania, al
e nie używ am y ich b e z pośre d nio
tyl
k o prz e z inne k l
asy b ęd ące ich inte rfe jse m . Z ajm ijm y się ob ie k te m typu żarów k a. Prz yk ład y jak ie b ęd ę z am ie sz cz ał
m ogą w yd aw ać się infantyl
ne i od e rw ane od istoty program ow ania, al
e m oim
z d anie m d ob rz e je st na pocz ątk u starać
się ope row ać na ob ie k tach , k tóre naśl
ad ują e l
e m e nty z nasz e go otocz e nia, ponie w aż łatw ie j w ów cz as pe w ne rz e cz y sob ie
w yob raz ić. Prz yk ład ow a k l
asa opisująca
żarów k ę i program ją w yk orz ystujący
m oże w ygl
ąd ać tak :
}
W ynik d z iałania program u:
Prod uk uje m y now ą żarów k ę.
Żarów k a z acz yna św ie cić.
Żarów k a prz e staje św ie cić.
Nisz cz ym y żarów k ę.
#include <iostream>
using namespace std;
class zarowka {
//(1)
public:
//(2)
bool stan;
//(3)
zarowka()
//(4)
{
cout << "Produkujemy nową żarówkę.\n";
stan = false;
}
void wlacz()
//(5)
{
cout << "Żarówka zaczyna świecić.\n";
stan = true;
}
void wylacz() //(6)
{
cout << "Żarówka
przestaje świecić.\n";
stan = false;
}
~zarowka()
//(7)
{
cout << "Niszczymy
żarówkę.\n";
}
};
int main()
{
zarowka zar1;
num e r 7 | 2007
zar1.wlacz(); //(9)
zar1.wylacz(); //(10)
return 0;
//(8)
(1)Słow e m k l
ucz ow ym cl
ass roz pocz ynam y d e finiow anie now e j k l
asy. Następuje nim naz w a nasz e j k l
asy i naw iasy
kl
am row e m ięd z y k tórym i z aw arta je st
d e finicja k l
asy. Cała d e finicja z ak ończ ona
je st śre d nik ie m .
(2)W C+ + je śl
i nie pod am y żad ne j
e tyk ie ty d ostępu to d om yśl
nie e l
e m e ntom prz yd z ie l
any je st w prz ypad k u k l
as
(w prz ysz łym num e rz e poz nam y m ięd z y
innym i struk tury, d l
a k tórych to z ałoże nie nie je st praw d z iw e ) d ostęp typu private , a w ięc tyl
k o one sam e m ogą
używ ać sw oich sk ład ow ych . D oprow ad z i
to d o sytuacji k ie d y nie b ęd z ie m y m ogl
i
używ ać tak ie go ob ie k tu „z z e w nątrz ”.
Dl
ate go w yraźnie z az nacz am y, że d ostęp
m a być pub l
ic cz yl
i w sz yscy i w sz ystk o
m oże od nosić się d o d ow ol
nych e l
e m e ntów k l
asy następujących po te j e tyk ie cie
d o następne j.
(3)D e finiuje m y sk ład ow ą typu b ool
,
k tóra posłuży nam d o b ard z o proste go
spraw d z ania te go cz y żarów k a w d ane j
ch w il
i św ie ci cz y nie .
(4)Tutaj m am y k onstruk tor nasz e j k l
asy, a
w ięc funk cję, k tórą k om pil
ator uruch om i
dl
a nas w m om e ncie tw orz e nia now e go
ob ie k tu.W k onstruk torz e ustaw iam y w artość z m ie nne j stan na fal
se , gd yż w
22
KO NK URS
PRZ Y K AW IE ...
SYSTEM
SO FTW ARE
RO Z RYW K A
PRO GRAM O W ANIE
m om e ncie prod uk cji żarów k a nie św ie ci.
Cz e m u nie m ożna po prostu w d e finicji
kl
asy prz ypisać z m ie nne j stan w artości
w yjaśnię w d al
sz e j cz ęści. W k onstruk torz e um ie sz cz am y je d nocz e śnie l
inijk ę,
k tóra spow od uje w ypisanie od pow ie d nie go k om unik atu w m om e ncie tw orz e nia now e go ob ie k tu. W ynik d z iałania
k onstruk tora w id z im y w m om e ncie uruch om ie nia nasz e go program u.
(5)Funk cja ta służy d o e m itow ania w łącz ania nasz e j żarów k i i ch yb a nie w ym aga
d od atk ow ych w yjaśnie ń.
(6)Ta sk ład ow a od pow iad a z a w yłącz anie
żarów k i.
(7)D od aje je sz cz e d e struk tor, k tóry poinform uje nas o usunięciu ob ie k tu prz e z
k om pil
ator.
(8)Głów na funk cja m ain je st w yjątk ow o
k rótk a. W tym m ie jscu tw orz ym y ob ie k t
typu żarów k a.
(9 )Po utw orz e niu w łącz am y nasz ą żarów k ę.
(10)Po cz ym w yłącz am y ją. Efe k ty nasz ych d z iałań w id ocz ne są po uruch om ie niu
program u.
Je d nocz e śnie
z aob se rw ow ać m oże m y autom atycz ne
uruch am ianie k onstruk tora i d e struk tora
prz e z k om pil
ator.
z m ie nna ta w prow ad z ona je st jak o je d e n
z el
e m e ntów w e w nętrz ne go m e ch aniz m u
kl
asy i tyl
k o prz e z nią je st używ ana. W
tak im raz ie jak najb ard z ie j pow inniśm y
ucz ynić ją sk ład ow ą typu private . To
pie rw sz a z m iana w
nasz e j k l
asie .
Z ałóżm y, że nie pod ob a nam się to, że żarów k a m a funk cję w l
acz i w yl
acz , b o prz e cie ż gd y w łącz am y żarów k ę to nie
posługuje m y się w b ud ow anym w nią
prz e łącz nik ie m , al
e od d z ie l
nym z najd ującym się na ścianie , k tóry pod pięty
je st d o sie ci e l
e k trycz ne j. D od ajm y w ięc
d od atk ow ą k l
asę w l
acz nik , k tóra b ęd z ie
służyła d o w łącz ania i w yłącz ania nasz e j
żarów k i. O cz yw iście w nasz ym prz yk ład z ie ce l
ow o jak najd ok ład nie j od w z oruje m y uk ład y z e św iata z e w nętrz ne go by
jak najw ięce j się naucz yć, w program ow aniu ob ie k tow ym nie m usim y prz yw iąz yw ać tak d uże j uw agi d o d ok ład ne go
m od e l
ow ania rz e cz yw istości, w z asad z ie
w praw d z iw ym program ie d od anie k l
asy
w łącz nik w tak im prz ypad k u nie potrz e b nie k om pl
ik uje program i prz ynosi od m ie nny od z am ie rz one go sk ute k .
Kl
asa ta je st b ard z o prosta. M ożna pow ie d z ie ć, że aż z a prosta.Po pie rw sz e nie potrz e b nie d al
iśm y d ostęp pub l
ic d l
a
w sz ystk ich sk ład ow ych . Z te go pow od u
użytk ow nik (pisz ąc użytk ow nik m am na
m yśl
i
program istę, k tóry
k orz ystać
b ęd z ie z nasz e j k l
asy) m a d ostęp d o sk ład ow e j b ool
, co m oże d oprow ad z ić d o nie potrz e b nych prob l
e m ów w prz ysz łości
gd y sprób uje z m ie nić w nie od pow ie d nim m om e ncie je j w artość. W z asad z ie
class zarowka {
private:
//(1)
bool stan;
public:
zarowka()
{
stan = false;
}
#include <iostream>
void wlacz()
{
stan = true;
}
void wylacz()
{
cout << "Żarówka
stan = false;
}
~zarowka()
{
cout << "Niszczymy
żarówkę.\n";
}
};
class wlacznik {
//(2)
public:
wlacznik(zarowka &_zar) :
zar(_zar)
//(3)
{
cout << "Produkujemy włącznik.\n";
}
void wlacz()
//(4)
{
cout << "Przełączamy włącznik.\n\t";
zar.wlacz();
}
void wylacz()
{
zar.wylacz();
}
~wlacznik()
//(5)
{
cout << "Niszczymy
włącznik.\n";
}
num e r 7 | 2007
private:
zarowka &zar;
};
//(6)
int main()
{
zarowka zar1; //(7)
wlacznik wl(zar1);
wl.wlacz();
//(9)
wl.wylacz();
return 0;
}
//(8)
Prz yk ład ow y w ynik d z iałania program u:
Prod uk uje m y w łącz nik .
Prz e łącz am y w łącz nik .
Nisz cz ym y w łącz nik .
(1)Jak pow ie d z iałe m e l
e m e nt stan z ostaje
prz e nie siony d o grupy ob jęte j d ostępe m
private . D z ięk i te m u tyl
ko kl
asa żarów k a
m oże nim się posługiw ać. Jak w id z im y
e tyk ie ta private m oże być um ie sz cz ona
w d ow ol
nym m ie jscu d e finicji k l
asy,
m oże się w ie l
ok rotnie pow tarz ać, z re sz tą
jak d w ie poz ostałe – private i prote cte d .
R e sz ta k l
asy poz ostaje nie z m ie niona.
(2)D e finiuje m y now ą k l
asę w l
acz nik .
(3)Tutaj z najd uje się k onstruk tor te j k l
asy.
Ponie w aż w łącz nik m usi „w ie d z ie ć” d o
k tóre j z żarów e k (k to pow ie d z iał, że
m usi być je d na) się od nosi i k tórą m a
ope row ać d o k onstruk tora prz e syłam y
re fe re ncję od nosz ącą się d o k ontrol
ow ane j żarów k i. R e fe re ncja prz e ch ow yw ana
je st w od pow ie d nim ob ie k cie (6) z d o-
23
KO NK URS
PRZ Y K AW IE ...
SYSTEM
SO FTW ARE
RO Z RYW K A
PRO GRAM O W ANIE
stępe m private , ponie w aż pod ob nie jak
stan żarów k i je st to je d e n z e l
e m e ntów
m e ch aniz m u d z iałania nasz e jk l
asy.Z re fe re ncją w iąże się pe w ie n prob l
e m m usi
być ona inicjow ana w m om e ncie tw orz e nia je j pod ob nie d o ob ie k tów z m od yfik atore m
const.
Prz ypisanie
je j
od pow ie d nie j w artości w e w nątrz k onstruk tora było by b łęd e m b o jak o sk ład ow a już by w pam ięci istniała było by to
w ięc prz ypisanie , a nie inicjal
iz acja i k om pil
ator by się na tak i z ab ie g nie z god z ił.
M usim y w ięc nad ać je j w artość w
pe w ie n spe cjal
ny sposób w m one cie je j
tw orz e nia. Sposób te n naz yw am y l
istą
inicjal
iz acyjną k onstruk tora. R oz pocz yna
się ona po d w uk ropk u um ie sz cz onym z a
naw iase m l
inii argum e ntów k onstruk tora
i k ończ y prz e d otw ie rającym naw iase m
kl
am row ym . Kol
e jne
z m ie nne
w ym agające inicjal
iz acji, a nie tyl
k o prz ypisania um ie sz cz a się na nie j po prz e cink u i
w naw iasach pod aje w artości jak ie m ają
być im prz ypisane .
(4)Je d na i poniże jd ruga funk cja - ob ie od pow ie d nie z a w łącz anie żarów k i poprz e z
te n w łącz nik .By od nie ść się d o k onk re tne go e gz e m pl
arz a używ am y re fe re ncji z ar.
D o sk ład ow ych d ane go ob ie k tu od w ołuje m y się prz y pom ocy re fe re ncji w tak i
sam sposób jak prz y użyciu z w yk łe j naz w y, a w ięc używ ając ope ratora '.'.
(5)D e struk tor w łącz nik a
(6)Tutaj z d e finiow ana je st re fe re ncja,
k tóra w sk az uje na k onk re tną żarów k ę.
(7)Tw orz ym y żarów k ę o naz w ie z ar1,
(8)w łącz nik w li prz e k az uje m y m u ob ie k t
z ar1 prz e z re fe re ncję, a w ięc uz ysk uje on
d ostęp d o te go ob ie k tu.
(9 )Używ ając ob ie k tu w l w łącz am y i
w yłącz am y żarów k ę.
W id z im y już jak prosto m ożna posz cz e gól
ne ob ie k ty łącz yć w coraz b ard z ie j sk om pl
ik ow ane
struk tury.
Je d nocz e śnie
b ard z o poucz ający je st w yd ruk d z iałania
nasz e go program u.W id z im y, że k onstruk tor żarów k i rusz a prz e d k onstruk tore m
w łącz nik a, w k ol
e jności w jak ie j są one
prz e z nas pow oływ ane d o życia w
program ie . Je d nocz e śnie proce s ich nisz cz e nia prz e z k om pil
ator je st od w rotny.
Nie z al
e ży on już od nas.
W ie l
e osób m oże pow ie d z ie ć i co z te go,
że d od al
iśm y k l
asę w łącz nik sk oro funk cje d o w łącz ania i w yłącz ania nasz e j żarów k i są d ostępne d l
a w sz ystk ich (ob jęte
e tyk ie tą pub l
ic) i k ażd y m oże z nich
k orz ystać, nie m usz ąc naw e t tw orz yć
w łącz nik a. R z e cz yw iście e fe k t prz e z nas
uz ysk any je st żad e n. Nal
e ży sob ie z ad ać
pytanie cz e m u? O d pow ie d ź je st prosta
użytk ow nicy m ają d o d yspoz ycji proce d ury ob sługi na żarów ce . Jak te n
prob l
e m roz w iąz ać? Trz e b a im to praw o
od e b rać, cz yl
i um ie ścić je w e w nątrz
e tyk ie ty private . Pojaw ia się k ol
e jny
prob l
e m . Sk oro od b ie rz e m y d ostęp d o
tych funk cji to rów nie ż i k l
asa w l
acz nik
je utraci.Je st je d nak sposób , k tóry um ożl
iw ia ob e jście te go prob l
e m u. Są nim k l
asy
z aprz yjaźnione . Nie pow ie d z iałe m je sz cz e , że d ostęp private oz nacz a d ostęp tyl
k o dl
a kl
asy z aw ie rające j d ane e l
e m e nty i
dl
a je j prz yjaciół. K l
asa z aprz yjaźniona z
d aną k l
asa je st w spe cjal
ny sposób ujęta
w je j d e finicji. Nie m usim y z aprz yjaźniać
się z całą k l
asą, m ożna z aprz yjaźnić się z
je j tyl
k o je d ną funk cją, l
ub naw e t z e z w yk łą funk cją nie pow iąz aną z żad ną z k l
as.
W prow ad źm y
w ięc
do
nasz e go
program u od pow ie d nie z m iany.
#include <iostream>
class wlacznik;
//(1)
class zarowka {
friend class wlacznik; //(2)
private:
//(3)
bool stan;
public:
zarowka()
{
stan = false;
}
private:
void wlacz()
{
stan = true;
}
void wylacz()
{
cout << "Żarówka
stan = false;
}
public:
~zarowka()
{
cout << "Niszczymy
żarówkę.\n";
}
};
class wlacznik {
//(4)
public:
wlacznik(zarowka &_zar) :
zar(_zar)
{
cout << "Produkujemy włącznik.\n";
}
num e r 7 | 2007
void wlacz()
{
zar.wlacz();
}
void wylacz()
{
zar.wylacz();
}
~wlacznik()
{
cout << "Niszczymy
włącznik.\n";
}
private:
zarowka &zar;
};
int main()
{
zarowka zar1;
wlacznik wl(zar1);
wl.wlacz();
wl.wylacz();
return 0;
}
Prod uk uje m y w łącz nik .
Nisz cz ym y w łącz nik .
(1)D e k l
aracja
z apow iad ająca. Je st ona
24
KO NK URS
PRZ Y K AW IE ...
SYSTEM
SO FTW ARE
RO Z RYW K A
PRO GRAM O W ANIE
k onie cz na, ponie w aż jak w ie m y k ażd a naz w a w C+ + m usi być z d e finiow ana
prz e d użycie m , l
ub co najm nie j z ad e k l
arow ana. Be z
te go k om pil
ator nie
w ie d z iał by co prz e z d aną naz w ę m a roz um ie ć. Tutaj m ów im y m u, że naz w a
wl
acz nik je st naz w ą pe w ne j k l
asy, k tórą
je d nak z d e finiuje m y późnie j.
(2)W d e finicji k l
asy z arow k a um ie sz cz am y inform acje o tym , że k l
asa w l
acz nik
je st z nią z aprz yjaźniona. Inform acja ta
m oże z nal
e źć się w d ow ol
nym m ie jscu
w e w nątrz k l
asy poz a d e finicją funk cji.
(3)Proponuje z aob se rw ow ać jak b ard z o z am ie sz al
iśm y
z
e tyk ie tam i
d ostępu.
Z rob iłe m to ce l
ow o by pok az ać, że rz e cz yw iście m oże ich być w ie l
e w d e finicji i
m ogą się d ow ol
nie prz e pl
atać.D ostęp publ
icz ny z ach ow ałe m d l
a k onstruk tora i
d e struk tora. W prz e ciw nym raz ie nie
m ie l
ibyśm y d o nich d ostępu i nie m ożl
iw e było by tw orz e nie i nisz cz e nie żarów e k a to były b łąd .
(4)D e finicja w łącz nik a nie z m ie nia się
w cal
e.
Poz nal
iśm y w ięc m e ch aniz m służący d o
z ab e z pie cz ania e l
e m e ntów nasz e j k l
asy
prz e d nie autoryz ow anym d ostępe m i
nad aw anie te go praw a pe w nym w yb rańcom (k l
asom b ąd ź funk cjom ). D z ięk i
te m u stw orz yl
iśm y d w ie k l
asy: je d na
k tóra tyl
k o d z iała (żarów k a) i d ruga,
k tóra nią ste ruje (w łącz nik ). M e ch aniz m
te n w yk orz ystyw any m oże być w łaśnie
d o tw orz e nia inte rfe jsów .
Poz ostał je sz cz e je d e n d o om ów ie nia
el
e m e nt sk ład ow y.D o te jpory posługiw al
iśm y się ob ie k tam i i ich e l
e m e ntam i
(funk cjam i, z m ie nnym i). Z m ie nne w
d e finicji k l
asy nie m ogą m ie ć prz ypisane j
w artości na stałe , z a k ażd ym raz e m m usim y im je nad aw ać np. k onstruk torz e .
Cz e m u się tak d z ie je ? Z proste go pow odu k l
asa jak o tak a fiz ycz nie w program ie
nie w ystępuje - je st to jak by pl
an b ud ow y ob ie k tu, a sk oro nie w ystępuje to rów nie ż nie w ystępują d e finiow ane w nie j
el
e m e nty (z ie m ne ), sk oro ich je sz cz e nie
m a to nie m ożna prz ypisać d o nich k onk re tnych w artości. Pojaw iają się one w
m om e ncie tw orz e nia ob ie k tu d l
ate go d opie ro od m om e ntu uruch om ie nia k om pil
atora m oże m y nad aw ać im w artości.
Pojaw ia się pytanie , al
e prz e cie ż cz asam i
je st to nie w ygod ne np. tw orz ym y sob ie
kl
asę żarów e k 70 w atow ych ? Je st to inform acja w spól
na d l
a w sz ystk ich ob ie k tów
te j k l
asy, z nana w m om e ncie je j d e finicji
i najw ygod nie j było by ją jak oś z apisać w
kl
asie , b e z k onie cz ności nad aw ania je j
w artości w k onstruk torz e . Je st ocz yw iście
w yjście z te go prob l
e m u, a m ianow icie
sk ład ow e statycz ne . Sk ład ow ą statycz ną
m oże być z m ie nna b ąd ź funk cja. Z m ie nna statycz na nie je st pow iąz ana z k onk re tnym ob ie k te m d ane j k l
asy, a z k l
asą.
Istnie je od m om e ntu z d e finiow ania k l
asy
i m oże m y się d o nie j od w oływ ać naw e t
gd y nie m a je sz cz e żad ne go z ob ie k tów
te j k l
asy. D z ięk i te m u osz cz ęd z am y rów nie ż pam ięć, b o z am iast prz e ch ow yw ać
ok re śl
one d ane w k ażd ym ob ie k cie
m am y je tyl
k o w je d ne j k opi.Funk cja statycz na to tak a funk cja, k tóra ope ruje je d ynie na z m ie nnych statycz nych , a w ięc nie
w ym aga d o sw oje go d z iałania istnie nia
ob ie k tu d ane j k l
asy. Te ż w ystępuje w je d ne j k opi w program ie , al
e nie d l
ate go, że
je st statycz na, a d l
ate go, że je st funk cją.
K ażd a funk cja w C+ + b ęd ąca sk ład ow ą
ob ie k tu d ane j k l
asy je st w spól
na d l
a
w sz ystk ich ob ie k tów te go sam e go typu
b e z w z gl
ęd u na to il
e ich w rz e cz yw istości je st. O b ie k ty posiad ają je d ynie od d z ie l
ne d ane sk ład ow e nie statycz ne .
D z ie je się tak ponie w aż funk cje nie
ul
e gają z m ianie w trak cie d z iałania
program u,
w ięc
m arnotraw stw e m
pam ięci je st tw orz yć je w w ie l
u k opiach .
Z te go pow od u program y w yk orz ystujące ob ie k ty są w z asad z ie tak ich
sam ych roz m iarów jak te w yk orz ystujące
„z w yk łe C”. Sprytne k om pil
atory potrafią tak je sk om pil
ow ać, że b ęd ą naw e t
troch ę m nie jsz e .
Pie rw sz y z te go artyk uły prz yk ład posz e rz ym y o z m ie nne statycz ne .
#include <iostream>
class zarowka {
public:
bool stan;
static int wat;
//(1)
zarowka()
{
stan = false;
}
void wlacz()
{
stan = true;
}
void wylacz()
{
cout << "Żarówka
stan = false;
}
num e r 7 | 2007
static void info()
//(2)
{
cout << "Żarówka "
<< wat << " watowa\n";
}
~zarowka()
{
cout << "Niszczymy
żarówkę.\n";
}
};
int zarowka::wat = 70; //(3)
int main()
{
zarowka::info();
zarowka zar1; //(5)
zarowka zar2;
zar1.info();
//(6)
zarowka::wat = 120;
zar1.info();
//(8)
zar2.info();
return 0;
}
//(4)
//(7)
Żarów k a 70 w atow a
(1)Tak w ygl
ąd a d e finicja sk ład ow e j statycz ne j. Je st to z w yk ła d e finicja tyl
k o, że
poprz e d z ona od pow ie d nim słow e m sk ład ow ym static. Prz ypisanie je j w artości
z najd uje się poz a k l
asą (3). Form a te go
prz ypisania je st typow a d l
a z m ie nnych ,
25
KO NK URS
PRZ Y K AW IE ...
SYSTEM
SO FTW ARE
RO Z RYW K A
PRO GRAM O W ANIE
al
e nie typow o od nosim y się d o naz w y
te j z m ie nne j poprz e d z ona je st ona
b ow ie m naz w ą k l
asy i ope ratore m '::',
oz nacz a to, że od nosim y się d o sk ład ow e j z najd ujące j się w e w nątrz k l
asy. Be z
te go d opisk u k om pil
ator nie w ie d z iałby,
że ch od z i nam o tę sk ład ow ą i po prostu
utw orz yłby na z e w nątrz k l
asy z m ie nną
w at.
(2)Tutaj m am y statycz ną funk cję sk ład ow ą. W id z im y, że ope ruje ona je d ynie na
el
e m e ntach statycz nych d ane j k l
asy je st
to w ażna ce ch a funk cji statycz ne j.
(3)Prz ypisanie w artości i inicjal
iz acja
z m ie nne j stycz ne j. M usi się to od byw ać
na z e w nątrz k l
asy. Je st je d nak pe w ie n
w yjąte k z god ny z najnow sz ym stand ard e m C+ + , k tóry je d nak nie je st prz e z
w sz ystk ie k om pil
atory je st uz naw any - je śl
i sk ład ow a statycz na je st poprz e d z ona
spe cyfik atore m const, a w ięc je st stała,
je st l
icz b ą całk ow itą i je st je j prz ypisyw ana je d noz nacz na w artość z nana w
m om e ncie k om pil
acji to m oże m y z ainicjow ać ją w e w nątrz k l
asy.
(4)D ow ód na to, że d o sk ład ow ych statycz nych m ożna używ ać naw e t gd y nie
utw orz ym y żad ne go ob ie k tu z najd uje się
tutaj. W tym m ie jscu w id z im y w yw ołanie sk ład ow e j statycz ne j funk cji info na
rz e cz k l
asy! O d w ołuje m y się d o nie jstosując k onw e ncję w prow ad z oną w (1).
(5)Tw orz ym y d w a ob ie k ty typu żarów k a
z ar1 i z ar2.
(6)W yw ołuje m y sk ład ow ą info na rz e cz
ob ie k tu z ar1. W id ać, że posługiw anie się
sk ład ow ą statycz ną na rz e cz ob ie k tu nie
różni się w żad e n sposób od w yw ołania
je jna rz e cz k l
asy.
(7)Z m ie niam y w artość z m ie nne j statycz ne jw at na 120.
(8)W id z im y,
że
z m iany
d otycz ą
w sz ystk ich ob ie k tów d ane j k l
asy, w ięc
z m ie nna ta je st d l
a nich w spól
na.
Na tym z ak ończ ym y om aw ianie sk ład ow ych statycz nych i prz yjaciół k l
as. W
prz ysz łym num e rz e poz nam y struk tury,
w yl
icz e nia i unie , k tóre są k ol
e jnym i
rod z ajam i typów d e finiow anych prz e z
użytk ow nik a. W prow ad z im y rów nie ż
pojęcie prz e strz e ni naz w .
Kom pute r z z ains tal
ow anym s ys te m e m
ope racyjnym M andriva Linux i gram i - w s z ys tk o
gotow e do użycia z araz po w łącz e niu
k om pute ra!
Kom pute r NTT Gam e
Płyta głów na
Ch ips e tInte l9 45PL
Proce s or
Inte lPe ntium D 9 25 (2x2M B L2 cach e , 3.0GH z , 800 M H z FSB)
Pam ięć RAM
1GB (DualCh anne l
, 2x 512 M B) DDR2 533M H z
Napęd
DVD+ /-RW Ligh tScribe
Dys k tw ardy
250 GB 7200 8M B SATA II
K arta graficz na
NVIDIA Ge Force 7300 GT Sonic 256 M B 128 bit
K arta dźw ięk ow a
Z inte grow ana
K arta s ie ciow a
Z inte grow ana
Cz ytnik k artpam ięci
TAK 8w 1
O budow a
NTT 9 001 LCD
Kl
aw iatura
NTT Standard
M ys z
O ptycz na
O program ow anie
M andriva Linux Pow e rPack PRO
Gw arancja
12 m ie s ięcy
W ięce jpod adre s e m : h ttp://w w w .m andrivas tore .pl
num e r 7 | 2007
26
KO NK URS
PRZ Y K AW IE ...
SYSTEM
PRO GRAM O W ANIE
RO Z RYW K A
SO FTW ARE
PIXEL
Lubię robić z djęcia, i
tak jak m nós tw o os ób, po
prz e graniu ich na dys k tw ardy potrz e buję cz as am i dok onać obróbk i, od z m iany
roz dz ie l
cz ości prz e z k ore k cję barw ną po m anipul
ację.
m oim prz ypad k u, na pocz ątk u posypią się z łorz e cz e nia.
Bo niby funk cjonal
ność pod ob na, ch w il
am i w ięk sz a, al
e
il
e ż m ożna sz uk ać np. apl
e tu
do
nasycania
b arw ?
O w sz e m , istnie je Gim psh op,
je d nak od pe w ne go cz asu
istnie je rów nie ż l
e psz a al
te rnatyw a d l
a grafik ów nie ch ętnych w ob e c od m ie nnych inte rfe jsów .
Pixe l –
e d ytor
graficz ny,
program k tóry pom im o, że w ciąż je st w
w e rsji roz w ojow e j (Be ta), w śród użytk ow nik ów Linuk sa z d obyw a sob ie coraz w ięk sz ą popul
arność. Pixe l nie ste ty nie je st
program e m d arm ow ym , je d nak ce na l
ice ncji - b iorąc pod uw agę funk cjonal
ność
i w ygod ę - je st b ard z o prz ystępna,
sz cz e gól
nie d l
a osób , k tóre z ak upią
M ICH AŁ RZ EPK A
PIO TR K RAKO W IAK "dragon" - Tutorial
M ARIUSZ CZ O PEK - Tutorial
Te sam e osoby d o te go ce l
u w yb rałyby
A d ob e Ph otosh op l
ub Core lPh oto-Paint,
je d nak nie k ażd e go stać na w spom niane
apl
ik acje . Nie k ażd y rów nie ż m oże
sk orz ystać z
tych
program ów
ze
w z gl
ęd u na to, że nie posiad ają one sw oje j w e rsji na nie k tóre syste m y ope racyjne .
Na pe w no w ie l
u z nas na pytanie jak ie j
apl
ik acji b rak uje w Linuk sie , w sk aże Ph otosh opa i A utoCad a. Prz e ciw nicy tych
program ów z aproponują Gim pa l
ub ich
inne od pow ie d nik i, al
e co się stanie ,
k ie d y rz e sz ę tysięcy w ie l
ol
e tnich użytk ow nik ów Ph otosh opa, posad z im y się prz e d
'fruw ającym i pane l
am i' Gim pa? Jak w
program już te raz w w e rsji Be ta.
W ięc co w nim tak ie go spe cjal
ne go, że w arto o tym program ie pisać, i to
już te raz ? O d pow ie d ź prz ych od z i po
pie rw sz ym rz ucie ok a na inte rfe js.Z rad ością m ożna stw ie rd z ić, że w ygl
ąd a b ardzo
z najom o.
O k ie nk a
narz ęd z i
pouk ład ane są nie m al
że tak sam o jak w
Ph otosh opie , acz k ol
w ie k w ygl
ąd ają nie co
atrak cyjnie j. Ik ony są d uże i suge styw ne ,
a
k ol
orystyk ę
m ożna
d od atk ow o
z m ie niać – opcja 'Se l
e ct th e m e ' w m e nu
'Ustaw ie nia'. W id ocz ne pom ie sz anie pol
sk ich
i
angie l
sk ich
ok re śl
eń
je st
w ynik ie m stare j l
ok al
iz acji, k tóra ak tual
nie je st popraw iana i uz upe łniana. Nal
e ży m ie ć w pam ięci, że to w ciąż w e rsja
Be ta, i że oficjal
na w e rsja b ęd z ie poz b aw iona tych uch yb ie ń. Sąd z ąc je d nak po
tym , co w id ać już te raz , je st na co
cz e k ać, sz cz e gól
nie , że oficjal
na w e rsja
1.0 m a się pojaw ić prz e ciągu 3-4 m ie sięcy.
Użytk ow nik ow i
uk az uje
się
z nany uk ład , cz yl
i pane lz narz ęd z iam i
po l
e w e j, ich k onfiguracja, naw igator i w yb ór k ol
oru po praw e j. Nare sz cie m am y
d o d yspoz ycji k il
k a ob sz arów rob ocz ych ,
d o w yb oru w l
e w ym d ol
nym rogu, l
ub
w postaci d od atk ow e go pane l
u. Z praw e j
strony e k ranu z najd uje się rów nie ż l
ista
w arstw , a k ażd y z w yże j w ym ie nionych
m od ułów m oże być uk ryty w m e nu
'O k no'. O gól
nie , inte rfe js (z w any e Liq uid ,
stw orz ony spe cjal
nie d l
a Pixe l i m ający
w ygl
ąd ać tak sam o na w sz ystk ich pl
atform ach ) je st sz yb k i, i m a w ie l
e cie k aw ych
roz w iąz ań, k tóre m ożna z auw ażyć np.
już w ok nie d ial
ogow ym otw ie rania pl
ik ów . Gd y k l
ik nie się na naz w ę pl
ik u w
praw e j cz ęści ok na, to w l
e w e j pojaw i się
je go m iniaturk a; po naje ch aniu na
m iniaturę ponow nie pojaw ia się d rz e w o
k atal
ogow e .Gd yby je d nak k toś w ol
ał syste m ow e ok ie nk a d ial
ogow e , m a m ożl
iw ość z ich
sk orz ystania, m od yfik ując
ustaw ie nia program u. Program ob sługuje
w sz ystk ie popul
arne form aty, a d od atk ow o potrafi otw ie rać pl
ik i *.PSD , ch ociaż ta opcja nie je st je st je sz cz e
uk ończ ona.
num e r 7 | 2007
M e nu 'Ed ycja' prz e d staw ia się
w łaściw ie typow o, z tym , że m a ob ok
k opiuj/ w k l
e j z naną z Ph otosh opa opcję
'Transform ', poz w al
ającą na tak ie ope racje jak ob roty cz y sk al
ow anie . Cie k aw ie
z re al
iz ow ane je st 'und o', m ożna b ow ie m
pod e jrz e ć h istorię w yk onyw anych ope racji w raz z god z iną ich w yk onania, i
w rócić d o k onk re tne go stanu ob raz k a.
Nie ste ty nie w sz ystk ie ope racje są tu re je strow ane ; pe łna w e rsja m a ob sługiw ać
pe łną
h istorię
z d arz e ń. Z nacz nie
cie k aw ie j prz e d staw ia się k ol
e jne m e nu –
'O b raz '. Tu w łaśnie z ajrz ałe m , aby
z nal
e źć narz ęd z ie d o nasycania b arw ,
k ore k cji jasności i k ontrastu. I k u sw e m u
z ad ow ol
e niu, z nal
az łe m je tam , gd z ie się
ich spod z ie w ałe m . Jak m ożna ocz e k iw ać
po m e nu z atytułow anym 'O b raz ', z najd z ie m y tam rów nie ż tak ie opcje , jak
k ad row anie (w ystarcz y z az nacz yć ob sz ar
używ ając narz ęd z ia z l
e w e go pane l
u, a
następnie
w yb rać 'O b raz
->
Crop
im age '), z m iana roz d z ie l
cz ości, optym al
iz ację pod k onk re tny form at itd . W pod m e nu 'M od e ' m ożna rów nie ż z m ie nić
pal
e tę b arw , cz y z re d uk ow ać pal
e tę d o
sk al
i sz arości. Trz e b a w spom nie ć, że
Pixe lw pe łni ob sługuje form at CM YK , z
27
KO NK URS
PRZ Y K AW IE ...
SYSTEM
PRO GRAM O W ANIE
RO Z RYW K A
SO FTW ARE
pow od z e nie m m oże być z ate m w yk orz ystyw any prz y prod uk cji m ate riałów d o
d ruk u. Słow e m , w ięk sz ość typow ych
k ore k cji z d jęcia, k tóre m ogło posiad ać nie d osk onałości, m ożna w yk onać b ard z o
sz yb k o i intuicyjnie .
W tym m ie jscu w arto w spom nie ć o b ard z o w ażne j funk cji Pixe l
a,
sz cz e gól
nie d l
a fotografik ów . Pixe lch yb a
m ożna w yk onyw ać z a pom ocą prz ycisk ów um ie sz cz onych tuż pod e k rane m
e d ycji. D al
e j z najd uje się m e nu 'W arstw a', k tóre ofe ruje spod z ie w any w ach l
arz ope racji, jak ie m ożna w yk onyw ać
na posz cz e gól
nych w arstw ach , tak ie jak
d od aw anie , usuw anie , z m ianę w łaściw ości (np k rycia). W Ph otosh opie , w tym
m e nu m ożna było z nal
e źć rów nie ż
jak o je d yny program na rynk u potrafi w
pe łni ope row ać na form acie H D R I, b e z
re d uk cji ob raz u d o 32 b itów .
Kol
e jnym m e nu je st 'A nim acja'.
Tu w ystarcz y w yb rać opcję 'conve rt to
anim ation' i już m ożna w staw iać i usuw ać k ol
e jne k l
atk i fil
m u. Pod gl
ąd
anim acji i prz e jścia pom ięd z y k l
atk am i
m od uł d o nak ład ania e fe k tów na w arstw y – tu rów nie ż je st to m ożl
iw e , w
opcji 'Live e ffe cts'. M ożna w ięc rob ić
tak ie - nie od z ow ne d l
a w ie l
u cz ynności jak rz ucanie cie ni z a te k st, cz y d od aw anie pośw iaty d o l
ite r, d od atk ow o e fe k ty
cz asu rz e cz yw iste go m ogą być w arstw ow ane . M oże m y z ate m k il
k uk rotnie uży-
w ać e fe k tu pośw iaty na je d ne j w arstw ie ,
b e z potrz e by tw orz e nia d od atk ow ych
w arstw .
W ie l
e
osób
prz ygod ę
z
program am i graficz nym i z acz yna od z ab aw fil
tram i cz y e fe k tam i. Pixe l w tym
te m acie rów nie ż nie poz ostaje w tyl
e , naw e t po
prz e siad ce
z
w ięk sz ych
program ów . Z e staw e fe k tów je st pok aźny, prz ypom ina te n
z Ph otosh opa 7. Je d nak
z ab aw a je st tu w ygod nie jsz a; k ażd y
z b iór
e fe k tów
(artystycz ne ,
w yostrz anie ,
roz m ycie ...)
posiad a
prz e gl
ąd ark ę
e fe k tów ,
poz w al
ającą sz yb k o pod e jrz e ć
w
postaci
m iniature k d z iałanie posz cz e gól
nych fil
trów . Na
pe w no cie k aw ą m ożl
iw ością
program u,
b ęd z ie ob sługa pl
uginów
z
Ph otosh opa.
Ch w il
ow o
je d nak
ta
opcja je st nie ak tyw na,
d ostępna je d nak b ęd z ie
w w e rsji k ońcow e j.
Je śl
i ch od z i o
z az nacz anie , to istnie je
m e nu
'W yb ie rz ',
z
typow ą
funk cjonal
nością jak z apis i od cz yt
z az nacz e ń, cz y w yb ie ranie ok re śl
onych b arw .
D o z az nacz ania m oże
posłużyć te ż 'różd żk a'
d ostępna w pask u narz ęd z iow ym
po l
ew ej
stronie .
M ożna
z m ie niać cz ułość; i była-
num e r 7 | 2007
by id e al
na gd yby nie to, że aby d od ać
l
ub od jąć ob sz ar d o z az nacz e nia, nie w ystarcz y nacisk ać 'sh ift' l
ub 'ctrl
' (jak w
Ph otosh op) – trz e b a w yb rać tryb pracy
(d od aw anie / od e jm ow anie ) w k onfiguratorz e d ostępnym z praw e j strony e k ranu.
W ym agania je d nak to cz ęsto w ynik prz yz w ycz aje ń, a te m ożna z m ie nić. Poz a tym
istnie je sz ansa, że tak a m ożl
iw ość z a-
28
KO NK URS
PRZ Y K AW IE ...
SYSTEM
PRO GRAM O W ANIE
RO Z RYW K A
SO FTW ARE
z nacz ania z ostanie z aofe row ana użytk ow nik ow i. Z az nacz e ń d ok onyw ać m ożna
rów nie ż 'l
asse m ' al
b o oz nacz ać ob sz ary
prostok ątne i ok ręgi. Brak uje nie ste ty 'l
assa m agne tycz ne go', gd z ie l
inia z az nacz e nia sam a prz yk l
e jała się d o
k onturu. Co cie k aw e , narz ęd z ia w yb oru poz a różd żk ą - poz w al
ają już na d od aw anie i od e jm ow anie ob sz arów prz ytrz ym ując 'ctrl
'l
ub 'sh ift'.
D z iw nie byłoby, gd yby program
graficz ny nie poz w al
ał na rysow anie .
Pixe lpoz w al
a rysow ać, nie ste ty w w e rsji
Be ta6, pęd z l
e d ynam icz ne nie są je sz cz e
d o k ońca uk ończ one . Z apow iad ana je d nak w e rsja Be ta7, k tóra m a się pojaw ić l
ad a d z ie ń, pow inna ofe row ać nie tyl
ko
ob sługę pęd z l
i d ynam icz nych , al
e rów nie ż popraw ioną ob sługę tab l
e tów . O b ok
typow ych narz ęd z i d o rysow ania jak
spray, je st rów nie ż 'b rush FX', ud ostępniający parę cie k aw oste k , jak sm uże nie
cz y e fe k t ognia, co cie k aw e , z d aje się, że
m ożl
iw ości te go narz ęd z ia m ogą być roz sz e rz ane prz e z z e w nętrz ne pl
uginy.
Pixe l je st program e m sz al
e nie
ob ie cującym . Już w te j ch w il
i posiad a
tyl
e funk cji, że z apoz nanie się z nim i z ajm uje sporo cz asu. Ponad to są to funk cje
d ob rz e d ob rane , i pom ijając pe w ne
ogranicz e nia (jak na prz yk ład l
icz b a pęd z l
i), postaw iono na prod uk tyw ność. D l
a
osób k tóre nie używ ają tych najb ard z ie j
z aaw ansow anych funk cji Ph otosh opa, jak
np. 'vanish ing point', Pixe lstanow i funk cjonal
ną i tańsz ą al
te rnatyw ę, d ostępną
dl
a użytk ow nik ów w ie l
u syste m ów ope racyjnych (od D O S-a po Fre e BSD ). Nal
e ży je d nak pam iętać, że je st to w ciąż
w e rsja b e ta, i potrafi nie k ie d y d z iałać w
sposób nie prz e w id z iany, jak np. w ysk ok
z program u tuż prz e d z apisanie m ob raz -
k a, cz y stw orz e nie półtora gigow e go pl
ik u w ym iany. Z k ażd ą w e rsją program u,
w ad tych ubyw a, i je śl
i k toś roz w aża je go k upno, to w arto z rob ić to już te raz ,
ponie w aż ce na w e rsji Be ta je st o połow ę
niższ a od pl
anow ane j ce ny w e rsji oficjal
ne j.
m y Cut.
nasz e jpracy.
Tutorial
Przypalone zdjęcie
- O tw ie ram y z d jęcie w program ie PIXEL
- tw orz ym y now ą pustą w arstw ę, w ype łniam y ją k ol
ore m b iałym z a pom ocą narz ęd z ia Fil
l Can i prz e suw am y ją pod
w arstw ę z nasz ym z d jęcie m
z az nacz am y w arstw ę z
nasz ym
z d jęcie m i używ am y na nie j e fe k tu D e saturate (Efe k ty -> Vid e o -> D e saturate )
w artość O pacity ustaw iam y na 60 i z atw ie rd z am y prz ycisk ie m O K
- następnie z m e nu O b raz w yb ie ram y A d just i H ue and saturation z az nacz am y
opcję Col
oriz e suw ak i ustaw iam y w poz ycji H :35, S:110, V:9 5 i z atw ie rd z am y prz ycisk ie m O K
- te raz prz y użyciu narz ęd z ia Lasso Se l
e ction z az nacz am y b rz e gi z d jęcia, następnie w yb ie ram y z m e nu W yb ie rz opcję
Inve rt Se l
e ction .W m e nu Ed ycja w yb ie ra-
- ponow nie w yb ie ram y opcję Inve rt Se l
e ction i ob rysow uje m y b rz e gi z d jęcia pęd z l
e m (Brush ) z k ol
ore m cz arnym
z m e nu W yb ie rz k l
ik am y opcje D e se l
e ct
- te raz ponow nie w yb ie ram y narz ęd z ie
Lasso Se l
e ction i z az nacz am y na z d jęciu
nie sym e trycz ną d z iurę , w yb ie ram y z m e nu Ed ycja opcję Cut , z M e nu W yb ie rz
k il
k am y opcję Inve rt Se l
e ction i ob rysow u-
Z d jęcie prz e d re tusz e m
Z d jęcie po re tusz u
Tw oje w łas ne Logo W EB2.0
je m y d z iurę , następnie w yb ie ram y
D e se l
e ct z m e nu W yb ie rz
- w yb ie ram y z m e nu W arstw y opcję Live
Effe ct i D rop Sh ad ow , z atw ie rd z am y prz ycisk ie m ok i m oże m y pod z iw iać w ynik i
num e r 7 | 2007
W tym prostym tutorial
u pok aże m y jak
stw orz yć sw oje w łasne l
ogo W e b 2.0.
Tutorial z ostał w yk onany prz y użyciu
program u Pixe l1.0 Be ta b uil
d 560.
K rok 1:
* Tw orz ym y now y ob raz . W yb ie rz Fil
e >
Ne w
* W ok nie , k tóre się pojaw i w pisuje m y
roz m iar 800x800px 72 d pi.
K rok 2:
* W yb ie ram y narz ęd z ie Type Tool oraz
29
KO NK URS
PRZ Y K AW IE ...
SYSTEM
PRO GRAM O W ANIE
RO Z RYW K A
SO FTW ARE
cz cionk ę.
Dl
a praw d z iw e go
kl
im atu
W e b 2.0,
d ob rz e
b ęd z ie
użyć Font
Tre b uch e t
M S,
l
ub
np.A rial
.
* W yb ie ram y k ol
or cz cionk i, coś jasne go.W prz yk ład z ie użyto k ol
oru #A EE000.
* W pisuje m y żąd aną naz w ę.
* Ustaw iam y w ie l
k ość cz cionk i na 200
punk tów i ce ntruje m y.
* Pogrub iam y napis Type Tool> Bol
d.
K rok 3:
Potrz e b uje m y je sz cz e e m b l
e m atu graficz ne go.W yk orz ystajm y coś proste go.
* W yb ie ram y narz ęd z ie Pol
ygon i rysuje m y gw iaz d k ę
* Ustaw iam y d l
a gw iaz d k i jasny k ol
or. W
prz yk ład z ie użyto k ol
oru #FF00B3.
* D opasow uje m y z nak i napis w z gl
ęd e m
sie b ie .
K rok 4:
Te raz
m usim y
nad ać nasz e m u l
ogo
pl
astik ow y w ygl
ąd .
* D ok onajmy
z az nacz e nia
w arstw y z te k ste m prz ytrz ym ując k l
aw isz Ctrl i k l
ik ając na w arstw ie w
pal
e cie Laye rs
* Tw orz ym y now ą w arstw ę i w ype łniam y
ją grad ie nte m l
ine arnym , od k ol
oru b iałe go d o prz e źrocz ystości.
* W raz ie k onie cz ności z m nie jsz m y k rycie w arstw y (opacity).
* Pow tarz am y w sz ystk ie cz ynności d l
a
gw iaz d k i.
K rok 5:
* Tw orz ym y
now ą
w arstw ę.
* W yb ie ram y
El
l
ipse M arq ue e i tw orz ymy
el
iptycz ne z az nacz e nie w ok oło te k stu jak
pok az ano na prz yk ład z ie .
* W ype łniam y z az nacz e nie k ol
ore m
b iałym .
* Usuw am y z az nacz e nie .
* D opasow uje m y k rycie now o utw orz one jw arstw y.
* D ok onuje m y z az nacz e nia te k stu, prz ytrz ym ując Ctrli k l
ik ając m ysz k ą na e m bl
e m acie
od pow ie d nie j w arstw y
w
pal
e cie Laye rs
* O d w racam y z az nacz e nie Ctrl
+ Sh ift+ I
* K asuje m y nie potrz e b ną cz e ść w arstw y
prz ycisk ie m
Del
e te ,
k tóra prz e d
ch w il
ą z ostała utw orz ona.
* Pow tarz amy
w sz ystk ie
cz ynności d l
a gw iaz d k i, starając się uz ysk ać e fe k t pod ob ny
jak
na
rysunk u
poniże j.
K rok 6:
* Z az nacz am y w arstw ę z te k ste m i w yb ie ram y d l
a nie j e fe k t
? D rop Sh ad ow .
* Z m ie niam y w artość
k rycia e fe k tu na 50%.
* Pow tarz am y cz ynności 1 i 2 d l
a gw iaz d k i.
K rok 7:
Już praw ie k onie c.
* D ok onuje m y
z az nacz e nia całe go ob stosow ując w artości d o w łasnych potrz e b
raz k a Ctrl
+a
* A by pocz uć k l
im at W e b 2.0 d od aje m y
* W yłącz am y w id ocz ność Tła (Pal
e ta
napis Be ta ;)
Laye rs)
* Kopiuje m y z aw artość d o sch ow k a
Ctrl
+ Sh ift+ C
*W k l
e jam y cl
ipb oard d o rysunk u Ctrl
+v
* Używ am y Laye r > Transform > Ve rtical
Fl
ip
* Ustaw iam y w arstw ę pod napise m
* Nak ład am y na nią m ask ę w yb ie rając
opcję Sh ow al
l
* Z al
e w am y m ask ę grad ie nte m grad ie nte m , starając się uz ysk ać e fe k t jak na rysunk u.
K rok 8:
Je sz cz e tyl
k o m ały d e tali k onie c
* Prz y pom ocy narz ęd z ia Fil
lCan z al
e w am y tło k ol
ore m sz arym #777777
* D od aje m y now y Efe k t d l
a w arstw y z
te k ste m i gw iaz d k i Be ve land Em b oss, d o-
num e r 7 | 2007
30
KO NK URS
PRZ Y K AW IE ...
SYSTEM
PRO GRAM O W ANIE
RO Z RYW K A
SO FTW ARE
M agne tow id
Sz cz ęśl
iw cy, k tórych k arta
te l
e w iz yjna dz iała w Linuk s ie oprócz ogl
ądania te l
e w iz ji m ogl
iby z apragnąć
nagrać cz as am i jak iś
ul
ubiony fil
m , program , k tóre go nie s ą w s tanie z różnych
prz ycz yn w cz as ie je go
e m is ji obe jrz e ć. Poniżs z y art
je s to tym jak w pros ty s pos ób prz y pom ocy m inim al
nych nak ładów w yk onać
pros ty s k rypte m itujący
m agne tow id.
M ACIEK M ALINO W SK I "borim ir"
Z d aje sob ie spraw ę z te go, że istnie je od pow ie d ni pl
ugin d o program u z apping
służący d o nagryw ania program ów te l
e w iz yjnych je d nak ja go nie używ am , ponie w aż na co d z ie ń pracuje na Sl
ack w are , a
w te j d ystryb ucji nie m a już od d aw na
GNO M E i z apping nie b ard z o ch ciał
d z iałać m im o te go, że uporałe m się z e
w sz ystk im i z al
e żnościam i. D l
ate go postanow iłe m uporać się z prob l
e m e m nagryw ania w
sposób najprostsz y, k tóry
najb ard z ie j l
ub ię m ianow icie pisz ąc nie w ie l
k i sk rypt pow łok i.
Z ak ład am , że m am y już z am ontow aną w
k om pute rz e k artę te l
e w iz yjną i je st ona
pod łącz ona d o ante ny/ k ab l
ów k i. Nie
b ęd ę opisyw ał w tym artyk ul
e sposob u
k onfigurow ania Linuk sa d o ob sługi k arty
te l
e w iz yjne j. Prob l
e m te n m ożna b ard z o
łatw o roz w iąz ać sz uk ając od rob inę w inte rne cie . Je śl
i posiad am y starsz ą k artę
TV opartą na d ob rz e w spie ranym prz e z
Linuk sa ch ipse cie b t878, to je j k onfiguracja b ęd z ie stosunk ow o prosta. W k atal
ogu
/ usr/ src/ l
inux/ D ocum e ntation/ vid e o4l
inux/ b ttv z najd ują się d w a pl
ik i Card s i
Tune rs, w k ażd ym z najd uje się l
ista
urz ąd z e ń z prz yporz ąd k ow anym im num e re m . Num e ry nal
e ży z apam iętać i pod ać w m om e ncie ład ow ania m od ułu.
M oja k arta te l
e w iz yjna, k tórą je st Prol
ink
Pl
ayTv pro m a prz yporz ąd k ow any num e r 37, a num e r tune ra ustal
iłe m na 5 m e tod ą prób i b łęd ów . Gd y z nam y te
num e ry m usim y z aład ow ać m od uł b ttv
pol
e ce nie m :
# m od prob e b tty card =37 tune r=5 pl
l
=1
rad io=1
W od pow ie d nie m ie jsca card i tune r w pisuje m y nasz e num e rk i. Je śl
i nasz e j k arty
nie m a na l
iście , a w ie m y, że oparta je st
o b t878 to m oże m y e k spe rym e ntow ać z
num e ram i, b o być m oże na pe w nych ustaw ie niach b ęd z ie d z iałać . Posiad acz e k art
opartych na innym ch ipse cie m usz ą się
sam i pom ęcz yć d od am , że sporo inform acji m ożna z nal
e źć w
k atal
ogu
/ usr/ src/ l
inux/ D ocum e ntation/ vid e o4l
inux/ i na stronie
h ttp:/ / w w w .l
inux.sk y.pl
/ te k sty/ tvcard .h tm l
M am y już z nal
e z ioną i sk onfigurow aną
k artę te l
e w iz yjną. Kol
e jną rz e cz ą, k tórą
w syste m ie potrz e b uje m y je st pak ie t
M pl
aye r raz e m z z al
e żnościam i, k tóry pob rać m ożna z e strony h ttp:/ / w w w .l
inuxpack age s.ne t/ je śl
i ch od z i o d ystryb ucję
Sl
ack w are . W pak ie cie tym oprócz św ie tne go od tw arz acz a fil
m ów z najd uje się
program m e ncod e r, k tóry służy d o k od ow ania strum ie ni w id e o i to go użyje m y
go d o z gryw ania m ate riału z k arty.
Spe łniam y już w sz ystk ie w stępne w ym agania i m oże m y prz ystąpić d o pisania
sk ryptu. Sk rypt te n b ęd z ie pisany w for-
num e r 7 | 2007
m ie sk ryptu pow łok i b ash . W yk orz ystyw ać b ęd z ie on program d ial
og, k tóry
używ ać b ęd z ie m y d o w yśw ie tl
ania na
k onsol
i ład nych ok ie ne k i l
ist. A rtyk uł
te n m ożna trak tow ać w ięc jak o b ard z o
pob ie żny i sz yb k i k urs program ow ania
w pow łoce .
Najroz sąd nie j m oim
z d anie m
b ęd z ie
w staw ić cały te k st źród łow y sk ryptu i po
k ol
e i om aw iać je go posz cz e gól
ne e l
e m e nty.
M usim y prz yjąć je d nak pe w ną d osyć
nie natural
ną k onw e ncję om aw iania te go
sk ryptu. Proponuje z rob ić to od k ońca
d o pocz ątk u. M oim z d anie m najłatw ie j
b ęd z ie w ów cz as z roz um ie ć je go d z iałanie . Spow od ow ane je st to tym , że pod z ie l
ony z ostał on prz e z e m nie na
funk cje , k tóre w yk orz ystują funk cje
z d e finiow ane w cz e śnie j z te go pow od u
funk cja głów na spinająca w sz ystk o w
całość z najd uje się na sam ym d ol
e na-
31
KO NK URS
PRZ Y K AW IE ...
SYSTEM
PRO GRAM O W ANIE
RO Z RYW K A
SO FTW ARE
sz e go program u a je j w yw ołanie je sz cz e
niże j.
Te k st z najd ujący się po z nak u '#' je st
k om e ntarz e m i nie m usi być w prow ad z any d o program u. D l
a ułatw ie nia k l
ucz owe
m ie jsca
oz nacz ałe m
num e ram i
w e w nątrz k om e ntarz y b ęd ę się nim i posługiw ał by od nie ść się d o k onk re tnych
m ie jsc w k od z ie źród łow ym . Na sam ym
k ońcu program u (1) z najd uje się w yw ołanie funk cji m ain i w yście z całe go sk ryptu. D e finicja funk cji, k tórą w yw ołuje m y
z najd uje się od rob inę w yże j (2). D e finicja
funk cji w sk ład ni pow łok i b ash roz pocz yna się słow e m k l
ucz ow ym function po
k tórym m usi nastąpić nie pow tarz al
na naz w a ok re śl
ająca d aną funk cję.Kol
e jne l
inijk i funk cji z najd ują się m ięd z y parą
naw iasów k l
am row ych . Najpie rw tw orz ym y pl
ik tryb w k atal
ogu z apisanym w
z m ie nne j $k atal
og. Z m ie nnym i w b ash u
b ard z o łatw o ope row ać. Nie m usim y ich
w cz e śnie j d e finiow ać, m oże m y rob ić to
„w l
ocie ” prz ypisując im k onk re tne w artości. Gd y prz ypisuje m y z m ie nne j jak ąś
w artość stosuje m y z apis:
naz w a_ z m ie nne j=”w artość”
Nal
e ży z az nacz yć, że nie pow inno być
spacji m ięd z y naz w ą z m ie nne j i w artością, k tóra z k ol
e i pow inna z najd ow ać
się m ięd z y cud z ysłow am i (różne cud z ysłow y m ają różne z nacz e nie , al
e pow ie m y o
tym późnie j). W te n sposób tw orz ym y i
prz ypisuje m y z m ie nne j o naz w ie naz w a_ z m ie nne j ok re śl
oną w artość, l
ub je śl
i
z m ie nna tak a już istniała to je j w artość
je st po prostu z m ie niana. Je śl
i natom iast
od w ołuje m y się d o w artości jak ą d ana
z m ie nna prz e ch ow uje to poprz e d z am y
je jnaz w ę z nak ie m '$'.W l
inijce (3) tw orz ym y w ięc pl
ik o naz w ie tryb w k atal
ogu,
k tóre go ście żk a prz e ch ow yw ana je st w
z m ie nne j k atal
og. Pl
ik te n tw orz ym y pol
e ce nie m touch , po k tórym um ie sz cz am y
naz w ę pl
ik u d o utw orz e nia. D o pl
ik u
te go z apisz e m y tryb w jak im w prow ad z ać b ęd z ie m y inform ację (cz ęstotl
iw ość
i naz w a) o k anal
e , z k tóre go m ate riał
b ęd z ie m y ch cie l
i nagrać.
Użytk ow nik a o tryb z apytam y w b ard z o
el
e gancji sposób w yk orz ystując w cz e śnie j
w spom niany program d ial
og. W tym
prz ypad k u
w yk orz ystam y
go
do
w yśw ie tl
e nia ok ie nk a rad iob ox, z k tóre go w yb rać b ęd z ie m y m ogl
i je d ną z k il
ku
opcji. W z asad z ie z a k ażd ym raz e m d o
program u d ial
og prz e k az uje m y d w ie inform acje : je d na – titl
e „te k st” służy d o
ustaw ie nia te k stu w yśw ie tl
ane go u góry
rysow ane go ok ie nk a, d ruga – b ack titl
e
„te k st” ustaw ia te k st w yśw ie tl
any w
praw ym górnym rogu tła, na k tórym rysow ane je st ok ie nk o. Te d w ie opcje b ęd ą
prz e z nas w yk orz ystyw ane prz e z cały
cz as pracy z program e m d ial
og i nie
b ęd ę w ięce j tłum acz yć ich z nacz e nia. (3)
w
tym
prz ypad k u w yk orz ystuje m y
program d ial
og d o w yśw ie tl
e nia ok ie nk a
rad iob ox. W z asad z ie je st to je d na b ard z o d ługa l
inijk a roz pocz ynająca się od
słow a d ial
og. Prz e łam ana je st ona prz e z
nas w m ie jscach gd z ie z najd ują się z nak i
'\ '. Je st to typow y sposób prz e łam yw ania
d ługich l
inije k d l
a z w ięk sz e nia ich cz yte l
ności. W ażne je st to, że prz e z inte rpre te r
inte rpre tow ana je st ona jak o je d na l
inijk a. Inform uje m y program d ial
og o tym ,
że m a nam w yśw ie tl
ić l
istę w yb oru po-
d ając fl
agę – rad iob ox. Po nie j um ie sz cz am y te k st w cud z ysłow ach , k tóry b ęd z ie
z najd ow ać się w e w nątrz nasz e go ok ie nk a.Następnie pod aje m y trz y l
icz by: pie rw sz a oz nacz a w ysok ość nasz e go ok ie nk a,
d ruga sz e rok ość a trz e cia il
ość e l
e m e ntów , k tóre ch ce m y um ie ścić w l
iście . Po
cz ym prz ystępuje m y d o pisania nasz e j l
isty. K ażd y z e l
e m e ntów l
isty opisyw any
je st prz e z trz y w artości – pie rw sz a
oz nacz a num e r w yśw ie tl
any ob ok naz w y
d ane j opcji, k tóry je d nocz e śnie z w racany
je st prz e z program , co um ożl
iw ia nam
ustal
e nie w yb oru d ok onane go prz e z użytk ow nik a, d ruga to naz w a opcji i trz e cia
prz yjm ująca d w ie w artości „on” i „off”
ok re śl
a cz y d ana opcja d om yśl
nie je st
w łącz ona, cz y w yłącz ona. K ażd y z
el
e m e ntów l
isty m usim y od d z ie l
nie opisać tym i trz e m a w artościam i i tak się
d z ie je w nasz ym prz ypad k u. Na k onie c
stand ard ow y strum ie ń b łęd ów (m ający num e r 2) prz e k ie row uje m y prz y pom ocy notacji 2> d o w cz e śnie j utw orz one go pl
ik u
o naz w ie tryb . Um ożl
iw i nam to późnie jsz e ok re śl
e nie w yb oru d ok onane go prz e z
użytk ow nik a. Użytk ow nik m oże oprócz
potw ie rd z e nia
w yb oru
prz ycisk ie m
„O K ” anul
ow ać d z iałanie prz ycisk ie m
„Cance l
”. To, k tóry z e sposob u opusz cz e nia d ane go ok ie nk a w yb rał ok re śl
am y
po w artości z w racane j prz e z program
d ial
og. Je śl
i użytk ow nik w yb rał „O K ” to
z w racana je st w artość 0, je śl
i je d nak w yb rał „Cance l
” to w artość 1. Spraw d z am y
to w k ol
e jne jl
inijce (5).
ne k , k tóry je śl
i je st spe łniony to w yk onują się l
inijk i m ięd z y th e n, a e w e ntual
nym
el
se , cała instruk cja z ak ończ ona je st słow e m fi. W prz ypad k u pow łok i b ash w
z m ie nne j $? prz e ch ow yw ana je st w artość
jak ą z w rócił po z ak ończ e niu program
b e z pośre d nio w cz e śnie j uruch om iony. Je śl
i w nasz ym prz ypad k u użytk ow nik d ok onał jak ie goś w yb oru i z atw ie rd z ił to
prz ycisk ie m „Cane l
” to w arune k je st spe łniony ( $? rów ne je st 1). W yk onuje m y
w ięc funk cję w ych od z e nie (6), k tóra
b ęd z ie je sz cz e w ie l
ok rotnie prz e z nas w
program ie w yw oływ ana.
W b ash u instruk cje w arunk ow e (5) m ają
prostą postać po słow ie k l
ucz ow ym if roz pocz ynającym
instruk cję
następuje
m ięd z y naw iasam i k w ad ratow ym i w aru-
W k ol
e jne j instruk cji w arunk ow e j (8)
spraw d z am y jak i tryb użytk ow nik w yb rał. Je śl
i ch ce w yb rać k anał z l
isty z aproponow ane j
prz e z
sk rypt
to
num e r 7 | 2007
W l
inijce (7) d o z m ie nne j tryb w cz ytuje m y w artość, k tórą z w rócił na stand ard ow e w yjście b łęd ów program d ial
og, a m y
ją prz e z ornie z apisal
iśm y w pl
ik u tryb .
Po naz w ie nasz e j z m ie nne j (b e z z nak u
'$') staw iam y z nak '=' a po nim otw ie ram y od w rócony cud z ysłów ` z nak z najd ujący się najcz ęście j nad tyl
d ą '~ '.
Cud z ysłow y od w rócone oz nacz ają, że tre ść m ięd z y nim i m a być w yk onana prz e z
inte rpre te r, cz yl
i m a być trak tow ana jak o
pol
e ce nie . Um ie sz cz am y m ięd z y nim i pol
e ce nie cat $k atal
og/ tryb . Pol
e ce nie cat
jak
w ie l
e
osób
w ie
służy
do
w yśw ie tl
e nia na stand ard ow ym w yjściu
tre ści z aw arte j w pl
ik u pod anym jak o argum e nt. W nasz ym prz ypad k u od cz yta
num e r tryb u w yb rany prz e z użytk ow nik a. W artość ta nie z ostanie w yśw ie tl
ona na k onsol
i, al
e z apisana w z m ie nne j
tryb .
32
KO NK URS
PRZ Y K AW IE ...
SYSTEM
PRO GRAM O W ANIE
RO Z RYW K A
SO FTW ARE
k ow nik a z program u d ial
og, a d rugi
pe łnić b ęd z ie pe w ne funk cje pom ocnicz e .
Listę naz w k anałów i od pow iad ającym
im cz ęstotl
iw ości w form ie d w óch tab l
ic
Kol
e jna funk cja (9 ) służy d o d ok onania nam e i fre q (12). Tw orz ym y je prz e d ane
z
pl
ik u
l
istaw yb oru program u z l
isty pre z e ntow ane j k ie row ując
do
program u
cut
prz e z sk rypt. Lista opie ra się na _ program ów
ne go z a cięcie d anych . D o
istnie jącym pl
ik u z aw ie rającym w k ol
e j- od pow ie d z ial
icy fre q z ostanie prz e k az ana pie rw nych l
inijk ach cz ęstotl
iw ość i od d z ie l
oną tab l
um na (-f 1) z pl
ik u od d z ie l
ona od
od nie j naz w ę program u prz yk ład ow y sz a k ol
poje d yncz y w pis to „19 1,250;TVP_ 1”.Naj- d rugie j z nak ie m ';' (-d „;”), natom iast d o
icy nam e k ol
um na d ruga (-f 2) po od pie rw spraw d z am y cz y pl
ik z l
istą tab l
program ów istnie je . R ob im y to posługu- pow ie d nim z nak u.W z m ie nne ji (13) prz e jąc się prz e łącz nik ie m -e (od e xist) po, ch ow yw ać b ęd z ie m y d aną poz ycję, nad
k tórym
um ie sz cz am y
naz w ę pl
ik u. k tórą b ęd z ie m y pracow ać, a w z m ie nne j
ość program ów ,
Ście żk a d o nasz e go pl
ik u z l
istą k onie c (14) z apisz e m y il
icz b ie e l
e m e ntów w
program ów z najd uje się w z m ie nne j l
ista- k tóra od pow iad a l
icy nam e (l
icz b ę e l
e m e ntów tab l
icy
_ program ow , k tóra z ostała z ainicjow ana tab l
w cz e śnie j.Je śl
i pl
ik te n nie istnie je to prz e - uz ysk uje m y poprz e z z apis ${#nam e [@]}
i whl
ie
ch od z im y d o m ie jsca (20), w k tórym infor- ). Następnie prz y pom ocy pętl
(15), k tóra b ęd z ie trw ać d opók i z m ie nna
m uje m y (21) użytk ow nik a o napotk anym
b łęd z ie . Używ am y d o te go d ob rz e z nane - i b ęd z ie m nie jsz a od z m ie nne j k onie c d oik u tym cz asow y l
inijk i
go już nam program u d ial
og. Inform uje - pisuje m y d o pl
m y go o tym by w yśw ie tl
ił m onit (16), w k tórych pie rw sz ą w artością je st
e jny num e r program u, a d rugą je go na„Ye s/ No” fl
agą – ye sno. W prow ad z am y k ol
i z w ięk następnie te k st, k tóry z ostanie prz e d sta- z w a. Prz y k ażd ym ob ie gu pętl
w iony użytk ow nik ow i, oraz w ysok ość i sz am y w artość z m ie nne j i o je d e n (17).
sz e rok ość w yśw ie tl
ane go ok ie nk a. Spraw - W yraże nie $(($i + 1)) oz nacz a w e ź w ard z am y (22) ud z ie l
oną prz e z użytk ow nik a tość z m ie nne j, d od aj d o nie j je d e n i
od pow ie d ź. Je śl
i od pow ie d z iał „Ye s” z w róć w ynik , k tóry następnie je st prz e z
(d ial
og z w raca 0) to prz e ch od z im y d o nas prz ypisyw any z m ie nne j i. Nasz ą
pracę pre z e ntuje m y w form ie ok ie nk a w yfunk cji
od pow ie d z ial
ne j z a
ręcz ne
ad z e – m e nu następuje
w prow ad z e nie cz ęstotl
iw ości i naz w y b oru m e nu. Po fl
d ane go k anału. Je śl
i od pow ie d z iał „No” te k st, k tóry m a z ostać w ypisany w nato k ończ ym y program uruch am iając funk - sz ym ok ie nk u, pote m od pow ie d nio w ysok ość i sz e rok ość ok ie nk a oraz il
ość
cję w ych od z e nie .
el
e m e ntów w yśw ie tl
anych na raz .Następe m e ntu opis. W naJe śl
i je d nak l
ista program ów istnie je (10) nie pary num e r_ e l
e jny num e r
to tw orz ym y d w a pl
ik i num e r (11) i tym - sz ym prz ypad k u je st to k ol
cz asow y. Pie rw sz y posłuży d o od e b rania program u i je go naz w a. W artości te
ik u tym cz asow y i w staw iam y
num e ru program u w yb rane go prz e z użyt- m am y w pl
w yw ołuje m y funk cję w yb or_ program u,
w prz e ciw nym raz ie uruch am iam y funk cję b rak _ l
isty.
je d o program u prz y pom ocy z apisu `cat
$k atal
og/ tym cz asow y`
. Num e r
program u w yb rane go prz e z użytk ow nik a w ysyłam y d o pl
ik u num e r. Następnie (19 ) w d ob rz e nam z nany sposób
spraw d z am y, cz y użytk ow nik nie od pow ie d z iał na nasz e ok ie nk o „Cance l
”.Je śl
i
w sz ystk o
z ostało
pom yśl
nie
z ak ończ one to uruch am iam y funk cję (23)
god z ina_ roz pocz e cia, w k tóre j użytk ow nik pod a nam god z inę roz pocz ęcia aud ycji, b ęd z ie to m om e nt, w
k tórym
roz pocz nie się nagryw anie .
D rugim sposob e m w prow ad z e nia inform acji o cz ęstotl
iw ości i k anal
e je st funk cja b rak _ l
isty (24). Po pie rw sz e m usim y
ustaw ić od pow ie d ni
tryb
d z iałania
program u (25) (2 w prow ad z anie ręcz ne ).
Tw orz ym y d w a pl
ik i naz w a i fre q (26),
k tóre prz e ch ow yw ać b ęd ą d ane w yb rane go program u.Uruch am iam y k ol
e jną funk cję re cz na_ naz w a (27), k tóre j w ynik ie m
d z iałania je st od pow ie d nia naz w a z aw arta w pl
ik u naz w a. Spraw d z am y popraw ność w prow ad z one j prz e z użytk ow nik a
naz w y (28) program e m e gre p – naz w a
sk ład ać m oże się je d ynie z l
ite r i z nak u
pod k re śl
e nia. Je śl
i program z w róci w artość 1 (29 ), to oz nacz a to, że d ana naz w a
nie spe łnia nasz ych w ym agań. Sk ład ni
program u e gre p nie b ęd ę opisyw ać,
gd yż je st d osyć d ługa. D l
a osób , k tóre
z nają Pe rl
a nie b ęd z ie ona żad nym
prob l
e m e m , a poz ostałych z aprasz am d o
z apoz nania się z m an e gre p. Inform uje m y użytk ow nik a o b łęd z ie (30) stosując
d ob rz e nam z nane ok ie nk o program u
d ial
og
„Ye s/ No”. Je śl
i
użytk ow nik
b ęd z ie ch ciał ponow nie w prow ad z ić naz w ę program u, cz yl
i od pow ie na nasz
num e r 7 | 2007
m onit „O K ” (31) to w yk onuje m y ponow nie funk cje b rak _ l
isty, w prz e ciw nym raz ie opusz cz am y sk rypt poprz e z funk cje
w ych od z e nie . Na sam k onie c uruch am iam y funk cję re cz na_ fre q (32).
W funk cji re cz na_ naz w a (33) prosim y
użytk ow nik a o w prow ad z e nie naz w y
k anału, z k tóre go ch ce nagryw ać. Naz w ę
w pisz e w spe cjal
ne ok ie nk o w yge ne row ane prz e z program d ial
og m ianow icie input b ox (fl
aga – inputb ox) (34). Po
od pow ie d nie j fl
ad z e , następuje te k st,
k tóry b ęd z ie tre ścią nasz e go ok ie nk a, w ysok ość i sz e rok ość ok ie nk a oraz na
k ońcu pe w ie n te k st w sk az ujący form ę i
m ie jsce w prow ad z anych d anych . D ane
prz e k ie row uje m y d o pl
ik u naz w a. Po
cz ym te stuje m y (35) cz y użytk ow nik nie
z apragnął opuścić sk rypt.
Funk cja re cz na_ fre q (36) je st b ard z o pod ob na d o funk cji re cz na_ naz w a. Prosim y
w nie j o pod anie popraw ne j cz ęstotl
iw ości (37) i w artość z apisuje m y w pl
ik u
fre q . Spraw d z am y (38) cz y użytk ow nik
nie z apragnął opuścić sk ryptu. Po cz ym
te stuje m y (39 ) popraw ność w prow ad z one j cz ęstotl
iw ości. Je śl
i je st ona b łęd na
(40) inform uje m y o tym użytk ow nik a
(41) i spraw d z am y co z d e cyd ow ał (42).
Gd y uz ysk am y już popraw ną cz ęstotl
iw ość uruch am iam y funk cję god z ina roz pocz ęcia (43), k tóra b ęd z ie k ontynuow ać
w yciąganie inform acji od użytk ow nik a.
Funk cja god z ina_ roz pocz e cia (36) służy
d o pob rania od użytk ow nik a god z iny w
form ie H H :M M , o k tóre j nasz sk rypt m a
roz pocz ąć nagryw anie d ane j aud ycji. Na
pocz ątk u tw orz ym y pl
ik god z ina_ roz -
33
KO NK URS
PRZ Y K AW IE ...
SYSTEM
PRO GRAM O W ANIE
RO Z RYW K A
SO FTW ARE
Lis ting
tryb=`cat $katalog/tryb`
if [ $tryb = 1 ]; then
#(49)
numer=`cat $katalog/numer`
freq=${freq[$(($numer - 1))]}
name=${name[$(($numer - 1))]}
else
#(50)
freq=`cat $katalog/freq`
name=`cat $katalog/nazwa`
fi
#!/bin/bash
#(62)
lista_programow=./lista_prog.conf #(63)
katalog=/tmp/$USER/magnetowid
if ! [ -e $katalog ]; then
mkdir -p $katalog
fi
nagrany_film=$HOME
wersja="Magnetowid wersja 1.0"
#(64)
#(65)
godzina_rozp=`cat $katalog/godzina_rozp`
godzina_zak=`cat $katalog/godzina_zak`
#(66)
#(67)
function wychodzenie
#(58)
{
dialog --title "Konczenie." --backtitle "$wersja" --msgbox "Wylaczanie
programu." 5 38 #(59)
if [ -e $katalog/tryb ]; then
#(60)
rm $katalog/tryb &> /dev/null
fi
if [ -e $katalog/numer ]; then
rm $katalog/numer &> /dev/null
fi
if [ -e $katalog/godzina_rozp ]; then
rm $katalog/godzina_rozp &> /dev/null
fi
if [ -e $katalog/godzina_zak ]; then
rm $katalog/godzina_zak &> /dev/null
fi
if [ -e $katalog/tymczasowy ]; then
rm $katalog/tymczasowy &> /dev/null
fi
if [ -e $katalog/nazwa ]; then
rm $katalog/nazwa &> /dev/null
fi
if [ -e $katalog/freq ]; then
rm $katalog/freq &> /dev/null
fi
exit
#(61)
#(48)
#(51)
#(52)
echo "mencoder -tv \\" > $katalog/nagrywanie
#(53)
echo "freq=$freq:adevice=/dev/dsp:driver=v4l:width=768:height=576 -ovc
lavc -lavcopts \
\\" >> $katalog/nagrywanie
echo "vcodec=mpeg4:vbitrate=900 -oac mp3lame -lameopts cbr:br=64 -vf \
crop=720:544:24:16,pp=lb \\" >> $katalog/nagrywanie
echo "-o $HOME/$name-$godzina_rozp-$godzina_zak.avi tv:// " >>
$katalog/nagrywanie
echo "killall mencoder" > $katalog/zatrzymanie
#(54)
at $godzina_rozp < $katalog/nagrywanie& &> /dev/null
at $godzina_zak < $katalog/zatrzymanie& &> /dev/null
wychodzenie
#(55)
#(56)
#(57)
}
function godzina_zakonczenia
#(45)
{
touch $katalog/godzina_zak
dialog --title "Godzina zakonczenia." --backtitle "$wersja" --inputbox
"Wprowadz godzine \
zakonczenia audycji." 9 38 "Uklad GG:MM" 2>
$katalog/godzina_zak
if [ $? = 1 ]; then
wychodzenie
fi
}
egrep "^(2[0-3])|([0-1][0-9]):[0-5][0-9]$" $katalog/godzina_zak
function nagrywanie #(47)
{
if [ $? = 1 ]; then
dialog --title "Bledna godzina rozpoczecia." --backtitle
num e r 7 | 2007
34
PRZ Y K AW IE ...
KO NK URS
SYSTEM
PRO GRAM O W ANIE
RO Z RYW K A
SO FTW ARE
"$wersja" --yesno "Podana \
godzina '`cat $katalog/godzina_zak`'
jest niepoprawana. Powinna skladac sie z pary \
dwucyfrowych liczb rozdzielonych ':'. Czy chcesz ponownie
wpisac godzine \
zakonczenia?" 10 38
if [ $? = 0 ]; then
godzina_zakonczenia
else
wychodzenie
fi
}
function reczna_freq
#(36)
{
dialog --title "Czestotliwosc." --backtitle "$wersja" --inputbox
"Wprowadz \
czestotliwosc kanalu, ktory chcesz nagrywac w MHz (np. 191,250)." 10 38 \
"Czestotliwosc" 2> $katalog/freq #(37)
if [ $? = 1 ]; then
wychodzenie
fi
fi
nagrywanie #(46)
}
#(38)
egrep "^[1-9][0-9][0-9],[1-9][0-9][0-9]$" $katalog/freq #(39)
function godzina_rozpoczecia
#(36)
{
touch $katalog/godzina_rozp
#(37)
dialog --title "Godzina rozpoczecia." --backtitle "$wersja" --inputbox
"Wprowadz godzine \
rozpoczecia audycji." 9 38 "Uklad GG:MM" 2>
$katalog/godzina_rozp
#(38)
if [ $? = 1 ]; then
wychodzenie
fi
if [ $? = 1 ]; then
#(40)
dialog --title "Bledna czestotliwosc" --backtitle "$wersja" -yesno "Podana \
czestotliwosc '`cat $katalog/freq`' jest
niepoprawana. Powinna skladac sie z pary \
trzycyfrowych liczba
rozdzielonych przecinkiem (np. 191,250).\
Czy chcesz ponownie wpisac czestotliwosc?" 10 38 #(41)
#(39)
if [ $? = 0 ]; then
reczna_freq
else
wychodzenie
fi
egrep "^(2[0-3])|([0-1][0-9]):[0-5][0-9]$" $katalog/godzina_rozp
#(40)
#(42)
fi
if [ $? = 1 ]; then
#(41)
dialog --title "Bledna godzina rozpoczecia." --backtitle
"$wersja" --yesno "Podana \
godzina '`cat $katalog/godzina_rozp`'
jest niepoprawana. Powinna skladac sie z \
pary dwucyfrowych liczb rozdzielonych ':'. Czy chcesz ponownie
wpisac godzine \
rozpoczecia?" 10 38
#(42)
if [ $? = 0 ]; then
#(43)
godzina_rozpoczecia
else
wychodzenie
fi
#(43)
function reczna_nazwa
#(33)
{
dialog --title "Nazwa kanalu." --backtitle "$wersja" --inputbox
"Wprowadz nazwe \
kanalu, ktory chcesz nagrywac (bez spacji)." 9 38 "Nazwa_kanalu" 2>
$katalog/nazwa #(34)
if [ $? = 1 ]; then
wychodzenie
fi
#(35)
}
fi
godzina_zakonczenia
godzina_rozpoczecia
}
#(44)
function brak_listy
{
num e r 7 | 2007
#(24)
35
PRZ Y K AW IE ...
KO NK URS
SYSTEM
PRO GRAM O W ANIE
RO Z RYW K A
SO FTW ARE
echo "2" > $katalog/tryb #(25)
touch $katalog/nazwa
#(26)
touch $katalog/freq
reczna_nazwa
#(27)
egrep "^[a-z0-9_]+$" $katalog/nazwa
#(28)
if [ $? = 1 ]; then
#(29)
dialog --title "Bledna nazwa" --backtitle "$wersja" --yesno
"Podana nazwa \
programu '`cat $katalog/nazwa`' jest niepoprawana. Mozna w
nazwie\
uzywac jedynie liter, cyfr badz znakow podkreslenia '_'. Czy
chcesz ponownie \
wpisac nazwe?" 10 38
#(30)
if [ $? = 0 ]; then
brak_listy
else
wychodzenie
fi
fi
reczna_freq
if [ $? = 1 ]; then
wychodzenie
fi
else
#(20)
dialog --title 'Brak listy programow!'
--backtitle "$wersja" --
yesno "Czy \
chcesz recznie wpisac nazwe programu i czestotliwosc ?" 6 38
#(21)
if [ $? = 0 ]; then
brak_listy
else
wychodzenie
fi
#(31)
#(22)
fi
godzina_rozpoczecia
#(23)
}
#(32)
}
function wybor_programu
#(9)
{
if [ -e $lista_programow ]; then #(10)
touch $katalog/numer
touch $katalog/tymczasowy
#(11)
freq=(`cat $lista_programow | cut -f 1 -d ";"`)
name=(`cat $lista_programow | cut -f 2 -d ";"`)
i=0
#(13)
koniec=${#name[@]}
#(19)
#(12)
#(14)
while [ $i -lt $koniec ] #(15)
do
echo "$((i + 1)) ${name[i]}" >> $katalog/tymczasowy #(16)
i=$((i + 1))
#(17)
done
function main
#(2)
{
touch $katalog/tryb
#(3)
dialog --title "Wybor trybu." --backtitle "$wersja" --radiolist "Zaznacz
sposob wyboru \ programu do nagrywania i nacisnij OK." 10 38 2 "1" "Wybor z
listy programow" "on" "2" \
"Reczne wprowadzenie" "off" 2> $katalog/tryb
#(4)
if [ $? = 1 ]; then
#(5)
wychodzenie
#(6)
fi
tryb=`cat $katalog/tryb` #(7)
if [ $tryb = 1 ]; then
#(8)
wybor_programu
else
brak_listy
fi
}
main
exit
#(1)
dialog --title "Wybor programu." --backtitle "$wersja" --menu
"Wybierz \ #(18)
program, ktory chcesz
$katalog/tymczasowy` 2> $katalog/numer
nagrywac" 16 38 8 `cat
num e r 7 | 2007
36
KO NK URS
PRZ Y K AW IE ...
SYSTEM
PRO GRAM O W ANIE
RO Z RYW K A
SO FTW ARE
pocz e cia (37), w k tórym um ie ścim y tę
d aną. Prosim y o w prow ad z e nie (38)
god z iny roz pocz ęcia i w artość tę prz e k ie row uje m y d o w cz e śnie j utw orz one go
pl
ik u. Um ożl
iw iam y w yjście (39 ) na życz e nie .
Spraw d z am y
popraw ność
w prow ad z one j inform acji (40). W prz ypad k u b łęd nie sform atow ane j d ane j (41)
inform uje m y o tym użytk ow nik a (42), pytając co z am ie rz a d al
e j ucz ynić i spe łniam y (43) je go żąd anie . Po popraw nym
uz ysk aniu god z iny roz pocz ęcia uruch am iam y
funk cje
god z ina_ z ak oncz e nia
(44), k tóre j d e finicja (45) je st nie m alid e ntycz na jak poprz e d nie j funk cji d l
ate go
nie b ęd ę je j om aw iać. Kończ y się uruch om ie nie m funk cji (46) od pow ie d nie j z a
final
iz ację proce su ustaw iania nagryw ania – funk cję nagryw anie .
Poprz e d nie funk cje służyły je d ynie d o
uz ysk ania od użytk ow nik a inform acji nie z b ęd nych d o ustaw ie nia od pow ie d nie jpory nagryw ania i cz ęstotl
iw ości, z k tóre j
b ęd z ie m y nagryw ać. Prz y pom ocy funk cji nagryw anie (47) d ane te w yk orz ystam y d o final
iz acji te go proce su. Pie rw sz ą
cz ynnością je st od cz ytanie inform acji o
tryb ie jak i użytk ow nik
w yb rał d o
w prow ad z ania inform acji o k anal
e (z l
isty – 1, cz y ręcz ny – 2), następnie (49 ) w
z al
e żności od tryb u od pow ie d nio ustaw iam y w artości z m ie nnych fre q i nam e
by z aw ie rały cz ęstotl
iw ość i naz w ę nasz e go k anału. Następnie w w cz ytuje m y
d o z m ie nne j god z ina_ roz p (51) god z inę,
o k tóre j m a roz pocz ąć się nagryw anie i
god z ina_ z ak (52), o k tóre j nagryw anie
się m a sk ończ yć.Prz ygotow uje m y nie w ie l
k i pl
ik (53), w k tórym z am ie ścim y z łożone pol
e ce nie m e ncod e ra od pow ie d z ial
ne
z a nagryw anie z od pow ie d nie j cz ęstotl
i-
w ości i prz y użyciu od pow ie d nich nastaw ów
(jak ość nagryw ania ob raz u i
d źw ięk u). W artości d ob rane prz e z e m nie
pasow ały m i, al
e być m oże d l
a nie k tórych b ęd ą one al
b o z byt nisk ie j, al
bo
z bytw ysok ie jjak ości.M ożna je od pow ie d nio z m od yfik ow ać po w ięce j inform acji
od syłam d o m an m e ncod e r. Tw orz ym y
rów nie ż pl
ik (54) z pol
e ce nie m od pow ie d z ial
nym z a z ak ończ e nie proce su
nagryw ania. Po prostu „z ab ijam y” proce s
m e ncod e r. Całość uw ie ńcz ona je st w ysłanie m w cz e śnie j prz ygotow anych pol
e ce ń
z pl
ik ów nagryw anie (55) i z atrz ym anie
(56) d o program u at, k tóry w yk ona je o
od pow ie d nie j z ad ane j god z inie . Na
k onie c uruch am iam y funk cję w ych od z e nie (57).
Funk cja w ych od z e nie (58) je st ostatnią
funk cją
jak a
poz ostała
nam
do
om ów ie nia. Je st rów nie ż najprostsz a. Po
prostu inform uje m y użytk ow nik a o tym ,
że sk rypt w łaśnie się k ończ y (59 ).Następnie spraw d z am y po k ol
e i w sz ystk ie pl
ik i,
k tóre m ogły z ostać utw orz one prz e z
program i je śl
i są to je usuw am y (60). Na
k onie c w yw ołuje m y funk cję e xit (61),
k tóra z ak ończ y nasz sk rypt.
grane aud ycje i ustaw iam y z m ie nną prz e ch ow ującą w e rsję nasz e go sk ryptu (67).
To w sz ystk o. Sk rypt w yd aje się d ługi i
trud ny, al
e w rz e cz yw istości posługuje
się pod staw ow ym i pol
e ce niam i i funk cjam i pow łok i je d nocz e śnie je st d osyć
prosty i na pe w no w ygod ny. Na m oim
k om pute rz e i k arcie te l
e w iz yjne j d z iała
b e z prob l
e m u. Ch yb a nie m usz e m ów ić,
że o od pow ie d nie j god z inie k om pute r
m usi być w łącz ony. Cz asam i prob l
em em
m oże być b rak d źw ięk u w nagryw anym
program ie ja roz w iąz ałe m te n prob l
em
pod łącz ając k ab e lw yprow ad z ający d źw ięk k arty te l
e w iz yjne j nie d o w e jścia l
ine in
k arty
d źw ięk ow e j, al
e
w e jścia
m ik rofonu. Straciłe m prz e z to troch ę na
jak ości i m usiałe m troch ę po e k spe rym e ntow ać z ustaw ie niam i głośności, al
e e fe k t
k ońcow y je st prz yz w oity.
Na sam ym pocz ątk u nasz e go sk ryptu
um ie sz cz am y l
inijk ę (62), k tóra oz nacz a,
że d o je go inte rpre tacji nal
e ży użyć pow łok i b ash .Następnie prz ygotow uje m y środ ow isk o
d z iałania
nasz e go
sk ryptu.
Tw orz ym y z m ie nną (63) w sk az ującą na
m ie jsce , w k tórym prz e ch ow uje m y l
istę
program ów . Tw orz ym y z m ie nną prz e ch ow ującą ad re s k atal
ogu rob ocz e go (64).
Spraw d z am y cz y istnie je (65) i je śl
i nie to
go tw orz ym y. Na k onie c ustaw iam y (66)
k atal
og, w k tórym z najd ow ać się na-
num e r 7 | 2007
37
KO NK URS
PRZ Y K AW IE ...
SYSTEM
PRO GRAM O W ANIE
RO Z RYW K A
SO FTW ARE
Kope te - w ygodny m ul
tik om unik ator
Kope te to prz yje m ny w użyciu i w ys oce k onfigurow al
ny
m ul
tik om unik ator, obs ługujący Jabbe ra, GG, AIM , ICQ,
Nove l
lGroupW is e , IRC,
M SN M e s s e nge r, Yah oo i
być m oże coś je s z cz e ;-)
K ARO LKO Z IO Ł "Axio"
Sw e go cz asu sz uk ałe m program u k tóry
poz w ol
iłby m i roz d z ie l
ić m oje pragnie nie
k om unik ow ania się na d w a strum ie nie :
Jab b e r i GG. I z nal
az łe m . Kope te to stand ard ow y k om unik ator typu instant m e sse nge r instal
ow any w K D E. Co nie
z nacz y, że np. w tak im Gnom e b ęd z ie
źl
e d z iałać.A l
e po k ol
e i.
Jak już z az nacz yłe m w yże j Kope te ob sługuje d ość d użo protok ołów prz e k az u inform acji. I ch ociaż nie w sz ystk ie
są w Pol
sce popul
arne , to d ob rz e że je st
tak d uża m ożl
iw ość w yb oru. D od atk ow o, k orz ystając z transportów na se rw e rach jab b e row ych m ożna pow yższ ą
l
istę roz sz e rz yć np. o Tl
e n. D z ięk i te m u
(św ięta trójca: GG, Jab b e r, Tl
e n) m ożna
połącz yć się z nie m ald ow ol
ną osob ą w
Pol
sce . Fak tycz nie b rak uje tyl
k o jak ie jś
w tycz k i d o Sk ype .A l
e sw oją d rogą to nie z nam żad ne go m ul
tik om unik atora k tóry
by m iał coś pod ob ne go (ch ociaż pod ob no
goście od Googl
e Tal
k coś k om b inują). Jak
prz ystało na porz ąd ny m ul
tik om unik ator,
m ożna m ie ć k il
k a k ont jab b e ra na raz (i z
k il
k u na raz k orz ystać). M oz na te ż m ie ć
k il
k a k ont GG, al
e k orz ystać na raz
m ożna tyl
k o z je d ne go.
A te raz o ob słud z e protok ołów :
- Jab b e r - O cz yw iscie tak ie pod staw ow e
rz e cz y jak autoryz acja d z iałają. D ob rz e
d z iała prz e pytyw anie se rw e ra z usług
oraz ich re je stracja i od re je strow anie . W
ustaw ie niach k onta b e z prob l
e m u d a się
z m ianić sz yfrow anie ssl cz y port prz e z
k tóry się łącz ym y. Prz e syłania pl
ik ów nie
te stow ałe m al
e w ie rz e d e w e l
ope rom że
d z iała. Co cie k aw e , gd y z are je struje m y
np. transport Tl
e na na k tórym ś se rw e rz e
to w
opcjach
z arz ąd z ania k ontam i
pojaw ia się (ch ociaż ch yb a nie w prz ypad k u w sz ystk ich se rw e rów ) d od atk ow a
opcja od pow ie d z ial
na z a te n transport,
co ułatw ia z arz ąd z ania.
- Gad u-Gad u - D z iała w ysyłanie w iad om ości ;-) A na se rio - je st opcja sz uk ania
w k atal
ogu pub l
icz nym (z w ana tutaj
m ało sz cz ęśl
iw ie 'Pok aż profil
'), d z iała
prz e syłanie pl
ik ów . Nie m a re k l
am . Bard z o cie k aw ą i pożyte cz na funk cją w Kope te je st to, że po k ażd e j z m ianie
k ontak tów GG e k sportuje l
istę na se rw e r,
tak w ięc nie m usim y o tym pam iętać. Co
z bl
iża nie co GG d o id e i Jab b e ra (prz e ch ow yw anie l
isty k ontak tów na se rw e rz e i łatw y d ostęp z k az d e go k om pute ra).
A te raz o opcjach . Na pask u stanu (to te n m ały pase k na d ol
e ok na z
ik onk am i) w id nie ją ik onk i od pow ie d z ial
-
ne z a ustaw ianie statusów i opisów statusów w sz ystk ich używ anych prz e z nas
k ont. Po k l
ik nięciu praw ym k l
aw isz e m
m ysz y na d aną ik onk ę m oże m y nie tyl
ko
z m ie nić status, al
e te ż na prz yk ład - w
prz ypad k u k ont jab b e ra prz e sz uk ać se rw e r pod k onte m usług, w prz ypad k u
k ont gg prz e sz uk ać k atal
og pub l
icz ny.D od atk ow o na pask u stanu w id nie je je sz cz e
je d na ik onk a od pow ie d z ial
na z a gl
ob al
ną
z m ianą opisu statusu d l
a w sz ystk ich
num e r 7 | 2007
k ont (prz yd atne gd y m am y k il
k a k ont a
pragnie m y sz yb k o z ak om unik ow ać coś
św iatu z a pom ocą statusu opisow e go). Z
innych opcji nal
e ży w ym ie nić m ożl
iw ość
grupow ania k ontak tów w grupy i m ożl
iw ość ustaw iania od d z ie l
nych pow iad om ie ń d l
a k ażd e j grupy. M ożl
iw e je st te ż
stw orz e nie m e tak ontak tu d l
a d ane j osoby
(pod je d nym w pise m na l
iście k ontak tów
m oże być k il
k a k ont d l
a d ane j osoby).
D al
e j, fajną opcją je st m ożl
iw ość d od aw a-
38
KO NK URS
PRZ Y K AW IE ...
SYSTEM
PRO GRAM O W ANIE
RO Z RYW K A
SO FTW ARE
nia z d jęć d o k ontak tów , k tóre b ęd z ie
w id z ial
ne na l
iście k ontak tów . Pow yższ e
opcje m oże nie są już w yjątk ow e w
św ie cie k om unik atorów , al
e to pok az uje
tyl
k o, że Kope te id z ie z d uch e m cz asu.
Kope te je st w ysoce k onfigurow al
na i d uży nacisk położono na m ożl
iw ości
z m ie niania w ygl
ąd u program u i je go use rfrie nd l
ności (prof. M iod e k m nie z b anuje
z a tak ie słow nictw o :-) M ożna z m ie nić w ygl
ąd l
isty k ontak tów l
ub d ołącz yć d o nie j
z d jęcia. M ożna d l
a k ażd e go k onta użyć
od d z ie l
nych k ol
orów (co spow od uje w ysyp różnok ol
orow ych ik one k na l
iście
k ontak tów ). M ożna z m ie niać w ygl
ąd
ok ie nk a roz m ów i je go k ol
orystyk ę (np.
upod ob nić ok ie nk o roz m ów d o stare go
te rm inal
a). Na stronie w w w .k d e -l
ook .org
istnie je naw e t spe cjal
ny d z iał 'Kope te
Styl
e s', w k tórym m oz e m y posz uk ać
inte re sujace j nas sk órk i. M ożna te ż
d ociągnąć sob ie
k il
k a d od atk ow ych
z e staw ów e m otik one k .
Kope te
d użo
z w ięk sz a
sw oją
funk cjonal
ność z a pom ocą z e staw u
w tycz e k . Naw e t tak ocz yw ista funk cja
jak H istoria w ok nie roz m ow y je st tutaj
w tycz k ą. D o w ażnie jsz ych
pl
uginów
nal
e żą:
- A utom atycz ne z astępow anie - Poz w al
a
na autom atycz ne z astępow anie k rótk ich
fraz ich d łuższ ym i od pow ie d nik am i.
Prz yd atne jak się sz yb k o i d użo pisz e .
Na prz yk ład cz e = W itam cię se rd e cz nie .
- Cz e go słuch am - M ożna z inte grow ać
Kope te z A m arok ie m l
ub K affe ine tak
aby
tytuł ak tual
nie
w ysłuch iw ane j
piose nk i pojaw iał się jak o status opisow y
w k om unik atorz e .
- Efe k ty te k stow e - Je że l
i z w yk ły te k st
nam nie w ystarcz a to m oże m y pisać
fal
ow anym . A l
bo
te ż
'h ak ie rsk im
pism e m '.n4 prz yk ł4d 0 74k
- H istoria - M ożna z az nacz yć il
e
ostatnich w id om ości m a się z nal
e ść w
ok nie roz m ow y oraz pod pisać inny k ol
or
d o starsz ych w iad om osci.
- Kope Te X - Fantastycz na w tycz k a k tóra
potrafi prz e k onw e rtow ać l
ate x-ow y z apis
w z orów m ate m atycz nych na grafik ę i
prz e słać to od b iorcy w iad om ości. Te k st
z god nie z e w sz ystk im i re gułam i l
ate x-a
pisz e m y w
z am k nięciu pod w ójnym
z nak ie m
d ol
ara.
O
tak :
$$\ nu_ {a}^ {b }=\ frac{c}{d }$$ Uw aga! Nie
stosow ać te j w tycz k i raz e m z w tycz k ą
z ape w niającą h ak e rsk ie l
ite ry, b o sk utk i
m ogą być opłak ane .
- Status na W W W - Poz w al
a um ie ścić
nasz ak tual
ny status na w yb rane j stronie
inte rne tow e j.
- Sz yfrow anie - Sz yfrow anie w iad om ości
z a pom ocą k l
ucz a PGP.
- Tłum acz - Z a pom ocą se rw isu
Bab e l
Fish program potrafi prz e tłum acz yć
w iad om ość
z / na
k il
ka
jęz yk ów
e urope jsk ich i az jatyck ich . Nie ste ty nie
m a w śród nich pol
sk ie go.
O cz yw iście to tyl
k o cz ęść w tycz e k .
Napisałe m tyl
k o o tych k tórych sam
używ am , al
b o o tych k tóre w yd aw ały m i
się na tyl
e cie k aw e by o nich w spom nie ć.
Cóż je sz cz e napisać? Napisz ę
je sz cz e że Kope te w od różnie niu od
ponie k tórych
w ind ow sow ych
m ul
tik om unik atorów nie z aśm ie ca tack i
syste m ow e j k il
k om a
ik onk am i
dl
a
różnych
ob sługiw anych
protok ołów .
Napisz ę je sz cz e
że
Kope te
potrafi
w ye k sportow ać k ontak ty d o k siążk i
ad re sow ajK D E.
R e asum ując: używ am Kope te od jak ie goś
cz asu i coraz b ard z ie j m i się pod ob a.
W praw d z ie jak o k l
ie nt jab b e ra ustępuje
np. Psi, a jak o apl
ik acja d o GG l
e psz e od
nie j je st K ad u. Natom iast jak o
m ul
tik om unik ator potrafiący z grom ad z ić
w ie l
e protok ołów w je d nym m ie jscu
w ygryw a z nim i.
num e r 7 | 2007
Kope te - conne cting pe opl
e :-)
Strona program u to: h ttp://k ope te .k d e .org/
Tam te ż d o pob rania najnow sz a w e rsja,
b ąd ź w postaci źród e ł b ąd ź w postaci
pacz e k d l
a SuSE l
ub D e b iana/ Ub untu.
Al
e Kope te z najd uje się na płycie
instal
acyjne jk ażd e jw ięk sz e jd ystryb ucji.
D od atk ow e sk órk i i ik onk i m ożna
z nal
e ść na h ttp:/ / w w w .k d e -l
ook .org a
program ow e
ul
e psz e nia
na
h ttp:/ / w w w .k d e -apps.org
W s ie ci...
http://kopete.kde.org/
http://www.kde-look.org
39
KO NK URS
PRZ Y K AW IE ...
SYSTEM
PRO GRAM O W ANIE
RO Z RYW K A
SO FTW ARE
Pe ndrive -
k rótk ie H OW TO
Z racji coraz popul
arnie js z ych pam ie ci USB Fl
as h ,
cz ęs to na forach inte rne tow ych pojaw iają s ię pytania, jak używ ać ich pod
Linuk s e m .
M ACIEJ RUTECK I (UNIXY.PL)
Poniższ y opis m a pom óc, głów nie pocz ątk ującym w używ aniu te go, d osyć w ygod ne go nośnik a inform acji.
Będ ę w ym ie nnie stosow ał te rm in "pe nd rive " i "d ysk w ym ie nny".
W ym agane s te row nik i
W pie rw sz e j k ol
e jności pod łacz pe nd rive 'a, być m oże z aosz cz ęd z isz sob ie
troch e cz asu...
Po pod pięciu pe nd rive 'a pod USB w
d m e sg pow inny się pojaw ić k om unik aty
od nośnie now e go sprz ętu (num e ry l
inii
d od ane prz e z autora):
1: usb 5-3: new high speed USB devi-
ce using ehci_hcd and address 6
2: usb 5-3: configuration #1 chosen from 1 choice
3: scsi8 : SCSI emulation for USB
Mass Storage devices
4: usb-storage: device found at 6
5: usb-storage: waiting for device
to settle before scanning
6: Vendor: Kingston Model: DataTraveler 2.0 Rev: 6.16
7: Type:
Direct-Access
ANSI SCSI revision: 00
8: SCSI device sdb: 2004991 512byte hdwr sectors (1027 MB)
9: sdb: Write Protect is off
10: sdb: Mode Sense: 45 00 00 08
11: sdb: assuming drive cache: write through
12: SCSI device sdb: 2004991 512byte hdwr sectors (1027 MB)
13: sdb: Write Protect is off
14: sdb: Mode Sense: 45 00 00 08
15: sdb: assuming drive cache: write through
16: sdb: sdb1 sdb2
17: sd 8:0:0:0: Attached scsi
removable disk sdb
18: usb-storage: device scan complete
O trz ym al
iśm y w z asad z ie w sz ystk ie nie z b ęd ne (i z b ęd ne ) inform acje . Z najw a-
żnie jsz ych l
inii:
1-2: wykrycie urządzenia przez
jądro, określenie jego prędkości
(hi speed - 480 Mb/s)
3: włączenie emulacji SCSI (dyski
USB są widoczne w Linuksie jako dyski SCSI)
6-7: Dowiadujemy się jaki model posiadamy (przydaje się w przypadku
producentów "noname")
8: widzimy rozmiar dysku (ok. 1GB)
9: blokada przed zapisem wyłączona
16: dysk widnieje jako /dev/sdb,
mamy dwie partycje podstawowe sdb1
oraz sdb2, jeśli mamy penndrive
prosto ze sklepu to najczęściej
będzie jedna partycja
18: komunikat o zakonczeniu detekcji urządzenia
Gd y w syste m ie m am y H A L, Ud e v oraz H otpl
ug in icjacja prz e bie ga n astępująco: po
num e r 7 | 2007
pod łącz e n iu urz ąd z e n ia pod USB, h otplug stara się od n aleźć po id e n tyfik atorz e ($ACTIO N
- in form ujący od pod łącz e n iu/od łącz e n iu,
$D EVICE - położe n ie w /proc/bus/usb,
$PRO D UCT - sz cz e gółow a in form acja o
m od e lu) m od uł, k tóry od pow iad a z a d an e
urz ąd z e n ie . Po z aład ow an iu m od ułu ud e v
tw orz y od pow ie d n ie pl
ik i w k atalogu /d e v.
D od atk ow o o całym z d arz e n iu je st in form ow any H A L, z k tóre go z k olei k orz ystają
program y typu Gn om e Volum n e M an age r, d o
z arz ąd z an ia z poz iom u użytk ow n ik a.
W cz asie sw oje go istn ie n ia USB d orobiło się
k ilku stan d ard ół pręd k ości, d w ie n ajw ażn ie jsz e to Low Spe e d 1,5 M b/s, Full Spe e d 12
M b/s (oba w ystępujące w USB 1.1 oraz 2.0),
H i Spe e d 480M b/s (tylko 2.0). Nie ste ty
prod uce n ci n ie z aw sz e in form ują, że m im o posiad an ia pe n d rive z god n e go z USB 2.0 n ie
będ z ie m y m ogl
i uz ysk ać w ysok ich tran sfe rów .
40
KO NK URS
PRZ Y K AW IE ...
SYSTEM
PRO GRAM O W ANIE
RO Z RYW K A
SO FTW ARE
W yn ik a to z sz ybk ości fiz ycz n e go z apisu w
pam ięci flash , cz ęsto z apis je st tak w yk onyw any, aby uz ysk ać rów n om ie rn e z użycie
pam ięci (n ie ste ty trw ałość d ysk ów w ym ie n nych n ie je st n ajl
e psz a). Prz yk ład ow y, re alny
tran sfe r n a m oim pe n d rive w yn osi ~ 9 0M b/s
z apis, od cz yt ok oło 10M b/s, co jak n a USB
2.0 n ie je st re w e lacją. D użo tutaj z ależy od posz cz e gólnych roz w iąz ań prod uce n ta. Głów nym problem e m je st z apis.
D o obsługi obyd w u stan d ard ów m am y od pow ie d n io d w a m od uły: 1.1 - O H CI, 2.0 - EH CI. Te n ostatn i obsługuje Low /Ful
l/H i Spe e d .
Aby uz ysk ać w ięce j in form acji o sz ybk ości n ależy pod m on tow ać /proc/bus/usb (o ile już
te go n ie m am y z robion e ):
m oun t -t usbfs n on e /proc/bus/usb
I z ajrz e ć d o /proc/bus/usb/d e vice s i w ysz uk ać
in te re sujące n as urz ąd z e n ie (w m oim prz ypad k u pe n d rive ):
T:
Bus=05 Lev=02 Prn t=02 Port=03
Cn t=01 D e v#= 4 Spd =480 M xCh = 0
D:
Ve r= 2.00 Cl
s=00(> ifc ) Sub=00
Prot=00 M xPS=64 #Cfgs= 1
P: Ve n d or=08e c Prod ID =0016 R e v= 2.00
S: M an ufacture r=K in gston
S: Prod uct=D ataTrave l
e r 2.0
S: Se rialNum be r=0D F1626031139 8C8
C:* #Ifs= 1 Cfg#= 1 Atr=80 M xPw r= 9 4m A
I: If#= 0 A lt= 0 #EPs= 2 Cl
s=08(stor.)
Sub=06 Prot=50 D rive r=usb-storage
E:
A d =81(I) Atr=02(Bulk) M xPS= 512
Ivl=0m s
E: A d =02(O ) Atr=02(Bulk) M xPS= 512
Ivl=0m s
In te re sującym param e tre m je st Spd =480, je st
to pręd k ość pracy (M b/s - tutaj: H i Spe e d ),
W posz uk iw an iu d od atk ow ych in form acji od syłam d o d ok um e n tacji jąd ra (l
in ux-*/D ocum e n tation /usb/).
W ind ow s 2000 (nie w ie m jak poz ostałe )
nie "traw ią" FAT32 na d ysk u USB;w ystarcz y w łożyć i b e z pie cz nie usunąc tak i pe nd rive , a syste m b ęd z ie tw ie rd z ił, że je st
całk ow icie z ape łniony. M oże to w yb ie ga
troch e poz a te m atyk ę artyk ułu, je d nak
jak k toś m yśl
i o prz e nośności to m usi o
tym pam iętać. Linuk s b e z prob l
e m u rad z i sob ie z FAT32.
M am y już inform ację o roz m iarz e i il
ości
partycji. Te raz w arto spraw d z ić, jak i typ
partycji je st na nim . Z az w ycz aj je st to
FAT16, w m oim prz ypad k u je st troch ę inacz e j:
Nie k tóre d ysk i nie m ają w yd z ie l
one jprz e strz e nii na partycje - z ach ow ują się jak
d ysk ie tk a - roz w iąz anie d osyć popul
arne
w śród od tw arz acz y m p3, w te d y w
d m e sg z ob acz ym y coś tak ie go:
rutek:/home/maciek# fdisk -l
/dev/sdb
sdc: assuming drive cache: write
through
sdc:
pon ad to w id z im y m od e li prod uce n ta (D ataTrave ler 2.0, K in gston ), m ak sym al
ny pobór
prąd u (M xPw r= 9 4m A ), rod z aj ste row n ik a
(D rive r=usb-storage - urz ąd z e n ie pam ięci
m asow e j), w e rsja USB (Ve r= 2.00).
Disk /dev/sdb: 1026 MB, 1026555392
bytes
32 heads, 62 sectors/track, 1010 cylinders
Units = cylinders of 1984 * 512 =
1015808 bytes
Device Boot
Start
Blocks
Id System
/dev/sdb1
*
1
886
878881
6
/dev/sdb2
887
1010
123008
83
End
FAT16
Linux
Pie rw sz a partycja (b ootow al
na) to FAT16,
d ruga Linuk sow a (u m nie e xt3). Tutaj
uw aga d l
a tych k tórz y l
ub ują się w tw orz e niu partycji. W ind ow s 2000 nie rad z i
sob ie gd y na d ysk u USB w id z i d w ie partycje w syste m ie FAT, d opie ro w W ind ow sie
XP roz w iąz ano te n
prob l
em .
W yjście m je st użycie - jak w m oim prz ypad k u - FAT oraz EXT, w te d y nie z ob acz y d rugie j partycji. Kol
e jna uw aga,
* usb -uh ci (l
ub usb -oh ci, gd y usb na płycie głów ne jje st w stand ard z ie 2.0 )
* usb -storage
* usb -core
* scsi-m od
Spraw d z am y cz y d any m od uł z ostał z aład ow any (na prz yk ład z ie usb -uh ci):
/ sb in/ l
sm od | gre p usb -uh ci
Je śl
i otrz ym am y coś pod ob ne go:
usb-uhci
22960
0
(unused)
usbcore
62252
1
[usb-storage hid printer usb-uhci]
To oz nacz a, że m od uł je st z aład ow any.
M ontuje m y to w syste m ie b e z pod aw ania num e ru partycji. Je śl
i w sz ystk o d o te j
pory d z iała, to m oże sz prz e jść d o
rod z iału "Pl
ik / e tc/ fstab ".
W prz e ciw nym prz ypad k u m od uł ład uje m y pol
e ce nie m , jak o root:
Gd y nie w yk ryw a...
Je śl
i nie ch ce sz z a k ażd ym raz e m z aład ow yw ać m od ułów to z ainstal
uj sob ie
program h otpl
ug (z najd uje się w z d e cyd ow anie jw ięk sz ości d ystryb ucji).
Co je śl
i syste m sob ie nie porad z ił, co
praw d a je st m ożl
iw e , że trafil
iśm y na
jak iś m od e l d z iałający tyl
k o pod syste m am i z rod z iny M S W ind ow s, al
e w
ciągu 4 l
at użytk ow ania tyl
k o raz sie z
tym spotk ałe m (z re sz tą późnie jsz a ak utal
iz acja syste m u roz w iąz ała prob l
e m ).
Upe w nij się cz y m asz z aład ow ane
w sz ystk ie m od uły oraz cz y istnie ją od pow ie d nie pl
ik i w k atal
ogu "/ d e v".
W w ie k sz ości (w spółcz e snych ) d ystryb ucji w ym agane ste row nik i z najd ują się
już w jad rz e (z w yk l
e jak o m od uł). Będ ą
potrz e b ne :
num e r 7 | 2007
m od prob e usb -uh ci
K atal
og /d e v
W
pow yższ ym
k atal
ogu
sz uk am y
urz ąd z e ń o naz w ie sd a, sd a1 itd . Gd y
m am y w ie ce jurz ąd z e ń to tak że sd b * itd .
D w ie pie rw sz e l
ite ry oz nacz ają d ysk
SCSI (Linuk s w id z i pe nd rive 'y jak o d ysk i
SCSI).Trz e cia l
ite ra ok re śl
a k ol
e jne
41
PRZ Y K AW IE ...
KO NK URS
SYSTEM
PRO GRAM O W ANIE
RO Z RYW K A
SO FTW ARE
urz ąd z e nie , z aś cyfra oz nacz a num e r partycji, np:
sd a1 - oz nacz a pie rw sz ą (pod staw ow ą,
bo l
icz b a <=4) partycję pie rw sz e go d ysk u
USB
sd b 5 - oz nacz a piątą (cz y te ż inacz e j
m ów iąc pie rw sz ą roz sz e rz oną) partycję
d rugie go d ysk u USB
Je śl
i b rak uje w pisów sd a*, to w yk onaj
(jak o root) następujące pol
e ce nia):
mknod
mknod
mknod
mknod
mknod
mknod
mknod
/dev/sda b 8 0
/dev/sda1 b 8 1
/dev/sda2 b 8 2
/dev/sda3 b 8 3
/dev/sda4 b 8 4
/dev/sda5 b 8 5
/dev/sda6 b 8 6
Uw aga: Cz ęść d ysk ów w ym ie nnych nie
m a partycji, w te d y urz ąd z e nie re pre z e ntuje pl
ik np. / d e v/ sd a, już b e z num e ru
partycji. W raz ie w ątpl
iw ości uruch om
program fd isk -l / d e v/ sd a, d l
a d ysk u
sd a, jak otrz ym asz coś pod ob ne go:
maciek:/home/maciek# fdisk -l
/dev/sda
Disk /dev/sda: 261 MB, 261881856
bytes
9 heads, 56 sectors/track, 1014 cylinders
Units = cylinders of 504 * 512 =
258048 bytes
tem
Start
Blocks
Id
To oz nacz a, że nie m a potrz e by z ak ład ania partycji na d ysk u (nie k ie d y nie je st to
naw e t z al
e cane ).
W prz ypad k u pl
ik ów urz ąd z e ń i posiad ania jąd ra z se rii 2.6 pol
e cam z ainstal
ow anie program u ud e v od pow ie d z ial
ne go z a
pl
ik i w k atal
ogu / d e v.
Pl
ik /e tc/fs tab i upraw nie nia
W pow yższ ym pl
ik u d od aje m y w pis
(pam ie tając aby z ostaw ić na k ońcu pl
ik u
pusty w ie rsz - nacisk ając po prostu ENTER ):
/ d e v/ sd a1
/ m nt/ pe nd rive _ 1
use r,noauto,ioch arse t=iso8859 -2,cod e page =852,um ask =0,e xe c 0 0
A nal
ogicz nie postępuje m y prz y k ol
e jnych
d ysk ach (je śl
i posiad am y) i partycjach .
Device Boot
End
maciek:/home/maciek#
Sys-
auto
O b jaśnie nia (co d o w ażnie jsz ych opcji):
/ d e v/ sd a1 - oz nacz a nasz ą partycję na
pe nd rivie , l
ub gd y nie m a partycji (patrz
uw aga w poprz e d nim punk cie ) w staw
/ d e v/ sd a
/ m nt/ pe nd rive _ 1 - k atal
og w k tórym
w yśw ie tl
ona z ostanie z aw artość partycji
auto - jąd ro m a sam o w yk ryć syste m pl
ik ów na d ysk u (w raz ie k łopotów w pisz
vfat)
use r - z w yk ły użysz k od nik m a praw o d o
m ontow ania urz ąd z ie nia
noauto - partycja nie b ęd z ie autom atycz nie m ontow ana - z al
e cane
ioch arse t=iso8859 -2 - k od ow anie z nak ów
naz w pl
ik ów w yśw ie tl
anych na e k ranie
cod e page =852 - k od ow anie z nak ów naz w
pl
ik ów z apisyw anych na d ysk u
Tw orz ym y k atal
og / m nt/ pe nd rie _ 1 na-
d ając m u praw a d ostępu d l
a w sz ysk ich
użytk ow nik ów (jak o root):
chmod 777 /mnt/pendrive_1
Cz ase m je st w ym agane z m iana w łaścicie l
a d ane go k atal
ogu:
chown -R uzytkownik:grupa /mnt/pendrive_1
Użytk ow ik i grupa to osoby, k tóre m ają
praw o k orz ystać z urz ąd z e nia.
Gd y m am y pe nd irve 'a w syste m ie pl
ik ów EXT, to w pis w fstab m oże w ygl
ąd ać następująco:
/dev/sdc2
/media/sdc2
ext3,ext2,vfat users,noauto,rw,exec
0
0
O pcja "rw ' oz nacz a praw o d o z apisu i od cz ytu, "e xe c" praw o d o w yk onyw ania pl
ik ów (program ów , sk ryptów itp.) na
d ysk u.
A co z rob ić, gd y z k om pute ra k orz ysta
k il
k a osób i k ażd a m a w łasne k onto?
Z ałóżm y, że m am y d w óch użytk ow nik ów
o l
oginach : jas i m al
gosia. Stw órz m y d l
a
nich grupę "pe nd rive " i d od ajm y ich d o
te jgrupy:
Tw orz ym y grupę:
rutek:/home/maciek# addgroup pendrive
D od aw anie grupy `pe nd rive ' (GID 1005)...
Gotow e .
Z ajrz yjm y d o / e tc/ group, na k ońcu z najd z ie m y nasz ą grupę:
num e r 7 | 2007
pendrive:x:1005:
D od aje m y nasz ych użytk ow nik ów d opisując ich (od d z ie l
ając prz e cink ie m ):
pendrive:x:1005:jas,malgosia
Pote m z m ie niam y grupę:
chown -R :pendrive /mnt/pendrive_1
O cz yw iście są program y poz w al
ające na
autom atycz ne m ontow anie , al
e o tym
późnie j.
Te s tow anie
Jak o z w yk ły użytk ow nik
d ysk pol
e ce nie m :
pod m ontujm y
mount /mnt/pendrive_1
Na ch w il
ę d iod a w urz ąd z e niu pow innna z am igać.
Sk opiujm y sob ie jak iś pl
ik na pe nd rive 'a,
pod ob nie jak w cz e śnie j, na ch w il
ę d iod a
w urz ąd z e niu pow innna z am igać.
W yjd z m y z k atal
ogu / m nt/ pe nd rive _ 1 i
od m ontujm y go pol
e ce nie m :
umount /mnt/pendrive_1
O d łącz am y pe nd rive 'a i patrz ym y cz y w
k atal
ogu / m nt/ pe nd rive _ 1 coś poz ostało
(a nie pow inno).
Ponow nie m ontuje m y i patrz ym y cz y
d ane z ostały z apisane .Je śl
i je st O K , to od m ontow uje m y i na tym k onfiguracja
42
KO NK URS
PRZ Y K AW IE ...
SYSTEM
PRO GRAM O W ANIE
RO Z RYW K A
SO FTW ARE
je st z ak ończ ona.
Prob l
em y
Cz ęsto na forach d ysk usyjnych i na pod staw ie w łasne go d osw iad cz e nia, w ie m że
cz asam i m ogą się pojaw ić prob l
e m y z używ anie m prz e nośnych d ysk ów . W ynik a to
cz e sto z nie praw id łow e j partycji pl
ik ów
(FAT), co cie k aw e W ind ow s popraw nie
(al
e nie k ie d y d ługo) od cz ytuje d ane , al
e
Linuk s sob ie z tym nie rad z i. R oz w iąz anie m je st:
* spraw d z e nie popraw ności d anych na
d ysk u
* ponow ne form atow anie d ysk u (utrata
d anych !!!)
* ponow ne z ałoże nie now e j partycji (utrata d anych !!!)
Spraw d z e nie popraw ności d anych na
d ys k u
O d m ontow uje m y urz ąd z e nie i spraw d z am y (jak o root, d l
a syste m u pl
ik ów FAT):
dosfsck -artvV /dev/sda1
Dl
a partycji / d e v/ sd a1
Je śl
i nie było b łe d ów to pow inniśm y otrz ym ać k om unik at pod ob ny d o poniższ e go
maciek:/home/maciek# dosfsck -artvV /dev/sda1
dosfsck 2.10 (22 Sep 2003)
dosfsck 2.10, 22 Sep 2003, FAT32,
LFN
Checking we can access the last sector of the filesystem
Boot sector contents:
System ID "mkdosfs"
Media byte 0xf8 (hard disk)
512 bytes per logical sector
2048 bytes per cluster
1 reserved sector
First FAT starts at byte 512 (sector 1)
2 FATs, 16 bit entries
32256 bytes per FAT (= 63 sectors)
Root directory starts at byte
65024 (sector 127)
512 root directory entries
Data area starts at byte 81408 (sector 159)
16080 data clusters (32931840
bytes)
32 sectors/track, 2 heads
0 hidden sectors
64480 sectors total
Starting check/repair pass.
Checking for bad clusters.
Reclaiming unconnected clusters.
Starting verification pass.
Checking for unused clusters.
/dev/sda1: 80 files, 2996/16080
clusters
W prz e ciw nym raz ie , gd y pojaw i sie pytanie d otycz ące napraw ie nia b ład ów od pow ie d z tw ie rd z ąco.
Dl
a syste m ów pl
ik ów EXT poste puje m y
pod ob nie :
rutek:/home/maciek# fsck.ext3 -f
/dev/sdb2
e2fsck 1.40-WIP (14-Nov-2006)
Przebieg 1: Sprawdzanie i-węzłów,
bloków i rozmiarów
Przebieg 2: Sprawdzanie struktury
katalogów
Przebieg 3: Sprawdzanie łączności
katalogów
Przebieg 4: Sprawdzanie liczników
odwołań
Przebieg 5: Sprawdzanie sumarycznych informacji o grupach
linux: 98/30840 files (12.2% non-
contiguous), 13728/122881 blocks
Dl
a d ysk u / d e v/ sd b
Ponow ne form atow anie d ys k u
O trz ym am y pod ob ny e k ran:
W yd aje m y pol
e ce nie (jak o root)
mkdosfs -F 16 /dev/sda1
Dl
a partycji / d e v/ sd a1
-F 16 oz nacz a FAT16 (m ożna ją z m ie nić
na FAT32 - param e tr -F 32).
Dl
a d ysk ów b e z partycji używ am y opcji I:
mkdosfs -I -F 16 /dev/sda
W prz e ciw nym
k om unik at:
prz ypad k u otrz ym am y
maciek:/home/maciek# mkdosfs -F 16
/dev/sda
mkdosfs 2.11 (12 Mar 2005)
mkdosfs: Will not try to make
filesystem on full-disk device
'/dev/sda' (use -I if wanted)
maciek:/home/maciek#
Z az nacz am y usz k od z one / w sz ysk ie partycje i po k ol
e i je usuw am y z a pom oca
"D e l
e te "
Po usunie ciu w sz ysk ich
m am y:
partycji otrz y-
W prz ypad k u syste m u pl
ik ów EXT3 pol
e ce nie w ygl
ąd a następująco:
mkfs.ext3 /dev/sdb2
Ponow ne z ałoże nie now e j partycji (na
prz yk ład z ie program u cfd is k )
Poniższ y prz yk ład ob raz uje stw orz e nie
je d ne j partycji głow ne j i l
ogicz ne j w syste m ie pl
ik ów FAT (je śl
i ch ce sz EXT to w yb ie rz typ partycji "83 Linux").
Następnie w yb ie ram y Ne w -> Prim ary.
W yb ie ram y roz m iar:
cfdisk /dev/sdb
num e r 7 | 2007
43
KO NK URS
PRZ Y K AW IE ...
SYSTEM
PRO GRAM O W ANIE
RO Z RYW K A
SO FTW ARE
"Type " - typ syste m u pl
ik ów . Najcz ęscie j
b ęd z ie to 06 (FAT16) l
ub 0B (FAT32). W yb ie ram y b ootow al
ną partycję ("Bootab l
e ").
Na k onie c w yb ie ram y "W rite " i w pisuje m y "ye s"
Form atuje m y je (patrz poprz e d ni pod roz d z iał):
mkdosfs -F 16 /dev/sdb1
mkdosfs -F 16 /dev/sdb5
Po w yb raniu z az nacz am y "Be ginning":
O ch rona d anych
Prob l
e m e m , o k tórym się z apom ina je st
och rona d anych na pe nd rive .Z d jęcia z nasz ych im ie nin nie pow inny w paść w nie pow ołane
ręce
:-)
M ożna
użyć
sz yfrow ania całe j partycji, l
e cz - m oim
z d anie m - w ygod nie jsz e je st sz yfrow anie
d ane go k atal
ogu. W k orz ystam tutaj narz ęd z ie EncFS - sz yfrow ane go syste m u pl
ik ów . D o popraw ne j pracy potrz e b uje m y
program :
Z az nacz am y w ol
ną prz e strz e ń , w yb ie ram y "Ne w "-> "Logical
" w yb ie ram y roz m iar
(m oże m y w yb rać d om yśl
ny, m ak sym al
ny).
W ostate cz nóści otrz ym am y:
http://encfs.sourceforge.net/
syste m pl
ik ów FUSE, z najd uje się on w
k onfiguracji jąd ra (m e nuconfig) w gałęz i:
Fil
e syste m s -> Fil
e syste m in Use rspace
support. Ponad to narz ęd z i fuse -util
s i
b ib l
iote k i l
ib fuse . Nie b ęd ę opisyw ał
sam e j instal
acji, cz ęsto program już je st
w postaci pak ie tów pod d aną d ystryb ucję, poniższ y opis opie ra się na d ystryb ucji D e b iana.
Na pe nd rive stw órz m y k atal
og "w az ne " i
w e jd źm y d o nie go:
O trz ym al
iśm y d w ie partycje : sd b 1 i sd b 5.
Pod św ie tl
am y partycje
i w yb ie ram y
m acie k @rute k :/ m e d ia/ sd b 1$ m k d ir w az ne
m acie k @rute k :/ m e d ia/ sd b 1$cd w az ne /
Stw órz m y pod k atal
og "z asz yfrow ane "
gd z ie b ęd ą prz e ch ow yw ane pl
ik i w postaci z asz yfrow ane j i k atal
og "od sz yfow ane "
gd z ie b ęd ą już w id ocz ne po pod aniu h asła:
maciek@rutek:/media/sdb1/wazne$
mkdir zaszyfrowane
mkdir odszyfrowane
Te raz w yk onam y d w a sk rypty (w sz ystk o
w k atal
ogu "w az ne ") "otw orz .sh ", k tóry
b ęd z ie m y uruch am iać aby uz ysk ać d ostęp i sk rypt "z am k nij.sh " k tóry od m ontuje z asób . Z aw artość pl
ik ów nie ch
b ęd z ie następująca:
otw orz .sh :
#!/bin/sh
export sciezka=`pwd`
export in=$sciezka/zaszyfrowane/
export out=$sciezka/odszyfrowane/
modprobe fuse
encfs -i 5 --public $in $out
opcja "--pub l
ic" poz w ol
i ud ostępnić z aw artość w sz ystk im użytk ow nik om , "-i <l
icz b a> " ok re śl
a cz as w m inutach po jak im
k atal
og z ostanie
od m ontow any
autom atycz nie , w prz ypad k u gd y nie je st
używ any - tutaj5 m inut
z am k nij.sh :
#!/bin/sh
export OUT=$sciezka/odszyfrowane/
sync && fusermount -u $OUT
mount | grep encfs
num e r 7 | 2007
Nad aje m y atryb uty w yk onyw al
ności tym
pl
ik om (ch m od + x naz w a_ pl
ik u). Jak o
root uruch am iam y sk rypt otw orz .sh :
chmod +x otworz.sh
chmod +x zamknij.sh
maciek@rutek:/media/sdb1/wazne$ su
Password:
rutek:/media/sdb1/wazne#
./otworz.sh
O trz ym am y następujący k om unik at:
Cre ating ne w e ncrypte d vol
um e .
Pl
e ase ch oose from one of th e fol
l
ow ing
options:
e nte r "x" for e xpe rt configuration m od e ,
e nte r "p" for pre -configure d paranoia
m od e ,
anyth ing e l
se , or an e m pty l
ine w il
l
se l
e ct stand ard m od e .
?>
W yb ie rz m y stand ard ow e
sk ając ENTER :
opcje ,
naci-
Standard configuration selected.
Configuration finished. The
filesystem to be created has
the following properties:
Filesystem cipher: "ssl/blowfish",
version 2:1:1
Filename encoding: "nameio/block",
version 3:0:1
Key Size: 160 bits
Block Size: 512 bytes
Each file contains 8 byte header
with unique IV data.
Filenames encoded using IV chaining mode.
Now you will need to enter a password for your filesystem.
44
KO NK URS
PRZ Y K AW IE ...
SYSTEM
PRO GRAM O W ANIE
RO Z RYW K A
SO FTW ARE
You will need to remember this password, as there is absolutely
no recovery mechanism. However,
the password can be changed
later using encfsctl.
Now e h asło EncFS:
tutaj pod aje m y h asło - w m iarę sk om pl
ik ow ane , po cz ym je pow tarz am y. Gd y
nie pojaw i się żad e n b łąd m oże m y już
k orz ystać z sz yfrow ane go k atal
ogu. Z auw ażm y, że w pod k atal
ogu z asz yfrow ane pojaw ił się pie rw sz y pl
ik .e ncfs5:
maciek@rutek:/media/sdb1/wazne$ cd
zaszyfrowane/
maciek@rutek:/media/sdb1/wazne/zaszyfrowane$ ls -la
razem 48
...
-rwxrwxrwx 1 maciek maciek
224
2006-12-29 23:01 .encfs5
Pam iętaj, d o k atal
ogu "od sz yfrow ane "
w rz ucasz pl
ik i, z aś k atal
ogu "z asz yfrow ane " nigd y nie rusz aj!
Sk opiuj coś d o "od sz yfrow ane " (jak o z w yk ły użytk ow nik ) z ob acz cz y coś się
pojaw iło w "z asz yfrow ane ". A by od m ontow ać, w k atal
ogu "w az ne ", b ęd ąc
roote m , w yw ołajsk rypt "z am k nij.sh ":
rutek:/media/sdb1/wazne/zaszyfrowane# cd ..
rutek:/media/sdb1/wazne# ./zamknij.sh
Pod k atal
og "od sz yfrow ane " pow inie n już
być pusty
Synch roniz acja d anych
Z ałóżm y, że potrz e b uje m y synch roniz ow ać w yb rany k atal
og na pe nd rive z k atal
ogie m
na pul
picie . Prz y cz ęstym
użytk ow aniu ręcz ne k opiow anie m oże
być nie w ygod ne , sz cz e gól
nie że m ożna łatw o nad pisać pl
ik i starsz ym i w e rsjam i.Pom oncym program e m je st rsync. Nie ch na
pe nd rive (k atal
og / m e d ia/ sd b 1) i pul
picie istnie je k atal
og "w ork " oraz sk rypt
w ork .sh um ie sz cz one następująco:
Nad aje m u atryb ut w yk onyw al
ności i uruch am iam y w
k atal
ogu / m e d ia/ sd b 1
(gd z ie z am ontow al
iśm y pe nd rive ):
chmod +x work.sh
./work.sh
użytk ow aniu pe nd rive 'ów . Sz e rz e j te n
te m at z ostał om ów iony pod ad re se m :
h ttp:/ / w w w .ib ib l
io.org/ pub / Linux/ d ocs/ H O W TO / oth e r-form ats/ h tm l
_ singl
e / Fl
ash -M e m ory-H O W TO .h tm l
H otpl
ug:
h ttp:/ / l
inux-h otpl
ug.source forge .ne t
Z ak ończ e nie
Pow yższ y artyk uł m iał je d ynie pom óc w
K atal
ogi:
/ m e d ia/ sd b 1/ w ork
~ / D e sk top/ w ork
Pl
ik w ork .sh :
/ m e d ia/ sd b 1/ w ork .sh
Z aw artość sk ryptu w ork .sh :
#!/bin/sh
export KAT_1=$sciezka/work/
export KAT_2=~/Desktop/work/
export OPTIONS='-v -r -u -t'
if [ -e $KAT_1 ];then
chmod -R 777 $KAT_1
else
mkdir $KAT_1
fi
if [ -e $KAT_2 ];then
chmod -R 777 $KAT_2
else
mkdir $KAT_2
fi
rsync $OPTIONS $KAT_2 $KAT_1
sync
echo "Zaktualizowano katalog 1"
sleep 3
rsync $OPTIONS $KAT_1 $KAT_2
sync
echo "Zaktualizowano katalog 2"
sleep 3
num e r 7 | 2007
45
KO NK URS
PRZ Y K AW IE ...
SYSTEM
PRO GRAM O W ANIE
SO FTW ARE
RO Z RYW K A
Saue rbrate n, cz yliCube 2
Ci co z ajm ow al
i s ię
te m atyk ą gie r FPS na Linuk s a z pe w nością z nają Cuba.
Je dnak te n proje k tje s tod
pe w ne go cz as u nie roz w ijany. Nas tępcą Cuba je s t
bow ie m Saue rbrate n!
K ARO L"AXIO " KO Z IO Ł
Saue rb rate n,
b ęd ący
b e z pośre d nią
k ontynuacją proje k tu Cub e , je st ope nsource 'ow ą grą FPS uk ie runk ow aną na roz gryw k i
typu
m ul
tipl
aye r.
Uk ie runk ow aną, al
e nie z nacz y że tyl
k o.
Saue rb rate n był pom yśl
any jak o proje k t
sil
nik a d o gie r, głów nie m ul
tipl
ay-fps, al
e
te ż m ożl
iw ie innych . Naw e t na stronie
proje k tu Saue rb rate n ok re śl
any je st jak o
"gam e e ngine ". Natom iast w grz e z najd uje się te stow y e tap gry R PG, k tóry m a
pok az ać, że sil
nik gry nie ogranicz a się
tyl
k o d o strz e l
ane k . A l
e ogranicz m y się
d o z astosow ań Saue rb rate n jak o sh oote ra.
D w a głów ne tryby gry w te go typu
strz e l
ank ach to tryb je d ne go gracz a - singl
e pl
aye r, oraz tryb gry d l
a w ie l
u osób m ul
tipl
aye r.
W tryb ie singl
e pl
aye r gram y z
b ootam i. Spe cjal
nie m ąd re to one nie są,
al
e z a to ce l
ują prosto w cie b ie k ie d y tyl
k o cię z ob acz ą a w grupie m ogą być z ab ójcz e gd y z asypią cię grad e m pocisk ów .
Boty są najróżnie jsz e : od m ałych , pom arańcz ow ych po d uże cz e rw one ;-) A l
e najl
e pie jje że l
i opisz e je po k ol
e i:
-- h e l
l
pig - m ałe i pom arańcz ow e (cz y pod ob ne d o św ini to k w e stia d ysk usyjna),
gryz ie , w ogól
ności m ało groźne ch ociaż
w grupie m oże spraw ić m ałe prob l
em y
-- ogro - stand ard ow e j w ie l
k ości i b rz yd k ie , strz e l
a cz e rw onym i k ul
am i ognia
prz e z co łatw o je z auw ażyć i uch yl
ic się
-- gob l
in - stand ard ow e j w ie l
k ości i cz e rw one , trz e l
a z ie l
onym i k ul
am i ognia
prz e z co łatw o je z auw ażyć i uch yl
ic się
-- rh ino - m ałe , w re d ne , opance rz one i
strz e l
a z z ask ocz e nia z anim je z auw ażysz , nal
e ży je roz trz e l
ać od raz u po z auw aże niu, b o się k ręcą b e z prz e rw y i
trud no je cz ase m trafić
-- sl
ith - stand ard ow e j w ie l
k ości i racz e j
b rąz ow e , strz e l
a z e strz e l
by, al
e w ogól
ności nie je st b ard z o groźny
-- ratam ah atta - stand ard ow e j w ie l
k osci i
z ie l
one , strz e l
a z k arab ink a k tóry ujm uje
troch ę życia, w ięc z ałatw iać w pie rw sz e j
k ol
e jności
-- k nigh t - w ięk sz y nie co niż ogro i m ocno pod pance rz ony, m a tarcz ę w ięc je st
d ość od porny na strz ały, najl
e pie j strz e l
ać
w głow ę, strz e l
a nie b ie sk im i k ul
am i
ognia al
e d a się je w ym inać
-- b auul- d uże i cz e rw one , pod ob ne d o
w ie l
k ie go d w unożne go d iab ła, strz e l
a rak ie tam i k tórych
l
e pie j unik ać (na
sz cz ęście l
e cą na tyl
e w ol
no, że łatw o sie
prz e d nim i uch yl
ić), d ość od porny (w yk ończ yć se rią z k arab inu m asz ynow e go
l
ub rak ie tam i), na sz cz ęscie nie je st d ość
ruch l
iw y.
Sk oro om ów iłe m m onste rs to om ów ię i
b ronie .O to one :
-- pięść - w ystępuje z aw sz e al
e ocz yw iście z a d użych ob raże ń nie z ad aje
-- pistol
e t - z aw sz e je st d o nie go d użo
am unicji i je st b ronią pod staw ow ą w
k ażd e j m isji al
e je st słaby (strz e l
ając
pistol
e te m d o b auul
a trz e b a uz b roić się
w cie rpl
iw ość)
-- strz e l
b a - uniw e rsal
na d w ururk a; d l
a
m nie pod staw ow a b roń
-- snajpe rk a - sil
nie jsz a nie co od strz e l
by
al
e w ol
nie jsię ład uje
-- k arab in m asz ynow y - strz e l
ajac se riam i
z ad aje m y d uże ob raże nia, al
e am unicja
sz yb k o się k ończ y; d ob ry d o ognia z aporow e go i na nie co b ard z ie j upie rd l
iw ych prz e ciw nik ów , al
b o d o k osz e nia
prz e ciw nik ów
stłocz onych
w
ciasne j
grupie
-- rak ie tnica - rak ie ty z ad aja d uże ob raże nia, al
e nie nad ają się d o w al
k i na k rótk i
Je st ich tak w ie lu. I w sz yscy ch cą m n ie d opaść ;-(
num e r 7 | 2007
46
KO NK URS
PRZ Y K AW IE ...
SYSTEM
PRO GRAM O W ANIE
SO FTW ARE
RO Z RYW K A
m ul
tipl
aye row ych . W te d y to cz ysta naw al
ank a k tóre j ce l
e m je st e k stre m inacja
w sz ystk ich potw ork ów na z am k nięte j
pl
ansz y. Licz b ę prz e ciw nik ów ustal
a się
prz e z tz w . sk il
ll
e ve l
, w ynosz ący od 1 d o
10, cz yl
i od 10 d o 100 prz e ciw nik ów na
pl
ansz y (d om yśl
nie je st ich 30). R oz praw a z b otam i je st d ob rą spraw ą, gd y po
cie żk im d niu pracy m am y och otę w yżyć
się i roz w al
ić k il
k a głupich , cyfrow ych
istnie ń.
A te raz słów k o o pl
ansz ach . Je st
ich d ość d użo, d o w yb oru d o k ol
oru.D od atk ow o są one z upe łnie inne niż w
Cub e . M oże m y z nal
e ść się w starym
z am k u, oaz ie , d z ungl
i al
b o k osm icz ne j
pl
atform ie z aw ie sz one j w prz e strz e ni
d ystans b o m ożna sam e m u ob e rw ać
-- w yrz utnia granatów - d o rz ucania w
grupę potw ork ów , najl
e pie j z góry; nie
stosow ać na k rótk i d ystans b o m ożna
sam e m u d ostać; granaty potrafią od b ic
się od ścian.
A by uz upe łnić m e ch anik ę gry nal
e żałoby
w spom nie ć o: apte cz k ach (z w yk łych i
b onusow ych pod w yższ ajacych poz iom życia ponad norm al
ne 100), pance rz e w 3
od m ianach , te l
e porty oraz w ysk ocz nie poz w al
ajace w sk ak iw ać na w yższ e półk i
cz y w ystępy. A jak o b onus - q uad z nacz nie ob niżający od porność stw orów (a
m oże pod w yższ ajacy siłę nasz e j b roni,
sam nie w ie m ).
W singl
e pl
aye r m ożna grać w z asad z ie
(uw aga! w porów naniu z Cub e m m ożna
w ypaść z
pl
ansz y z aw ie sz one j w
pow ie trz u, acz k ol
w ie k
nie
je st to
w sk az ane ) l
ub w ie l
u innych m ie jscach .
Uk ład
pl
ansz
racz e j nie
sprz yja
k am pow aniu (ch ociaż m iło je st w spiąć
się w yże j i w al
ić w stad o b e z m yśl
nych
potw orów
rak ie tam i l
ub granatam i).
Popraw iono te k stury i pl
ansz e w ygl
ąd aja
po prostu ład nie j. Cz asam i m iałe m
pre te nsje co d o k anciastości nie k tórych
fragm e ntów
te re nu, k tóre utrud niały
sk ak anie , al
e
to tyl
ko w
k il
ku
prz ypad k ach .
Nie k tóre
z
pl
ansz
k osm icz nych
są
roz cz łonk ow ane
i
w ym usz ają używ anie
od sk ocz ni d o
porusz ania sie m ięd z y se gm e ntam i.
d w om a tryb am i (ch ociaż poz ycji w m e nu
je st nie co w ięce j): al
b o w q uasi-k am panii
al
b o na m apach od m ul
tipl
aya. W k am paniach nie m a w ym yśl
ne j h istorii, jak to
było np. w Unre al
u. Gra sprow ad z a się
d o ch od z e nia d o k ol
e jnych punk tów k ontrol
nych (w k tórych się re spaw nuje m y w
raz ie potrz e by), otw ie rania k ol
e jnych
d rz w i (prz ycisk i d ość łatw o z nal
e ść, nie
m a żad nych z agad e k cz y innych utrud nie ń-cie k aw oste k ) z a k tórym i cz e k aja
k ol
e jne h ord y prz e ciw nik ów i sie cz e nia
w sz ystk ie go co stanie nam na d rod z e . I
sz uk ania
m arch e w e k ,
te
b ow ie m
z w iastują z ak ończ e nie e tapu i prz e jście
d o następne go. D ość nud ne to w sz ystk o.
O w ie l
e cie k aw ie j się gra na pl
ansz ach
num e r 7 | 2007
47
KO NK URS
PRZ Y K AW IE ...
SYSTEM
PRO GRAM O W ANIE
SO FTW ARE
RO Z RYW K A
M ul
tipl
aye r je st se rce m te j gry.
A cz k ol
w ie k autor te go te k stu nie je st
w ie l
k im fane m sie ciow ych FPS-ów i nie
m a w nich d ośw iad cz e nia, d l
ate go te ż
te n
fragm e nt re ce nz ji
m oże
być
nie z upe łnie m iarod ajny. Co d o l
icz by i
d ostępności
se rw e rów
d o gry
to
se rw e rów je st d ość d użo (najl
e pie j z a
k ażd ym pod e jście m uak tual
nić l
istę z
m aste r se rve r) acz k ol
w ie k w ie k sz ość nie
je st z ape łniona. Cóż, Saue rb rate n/ Cub e
nie je st je sz cz e tak popul
arny jak CS cz y
ET. W ciagu d nia cz asam i cie żk o z nal
e ść
se rw e r z w ięk sz ą l
icz b ą osób , al
e
w ie cz ore m se rw e ry sie z ape łniają i
z aw sz e je st co najm nie j k il
k a gotow ych
se rw e rów . A te raz o m oich w raże niach z
gry w m ul
tipl
ayu > > Nie w ie m co z a
z apal
e ńcy sie d z ą nad Saue rb rate n o 4
nad
rane m
(oprócz
re d ak torów
sz acow nych
cz asopism
inte rne tow ych )
al
e al
e są d użo l
e psi od e m nie . Inacz e j
m ów iąc - sk opal
i tyłe k autorow i te go
te k stu tak , że postanow ił z ająć się m nie j
e k scytującym i z ajęciam i, np. grą w
sz ach y). O gól
nie z a d użo sob ie nie
pograłe m , al
e nacz e l
ny D ragon, k tóry te ż
te stow ał gie rk ę, pow ie d z iał że m u sie
pod ob ało. A że on w w ol
nych ch w il
ach
pocina w ET i z na sie na rz e cz y w ięc
w arto m u w ie rz yć. W
tryb ie gry
w ie l
oosob ow e j m ożna w yb ie rać w śród
k il
ku kl
asycz nych tryb ów . W sum ie je st
ich
12
al
e
ja
w ym ie nie
tyl
ko
najw ażnie jsz e .Są to:
-- d e faul
t fps - cz yl
i fragow anie , re spaw n
i tak w k ółk o
-- coope d it - cz yl
i w spółpraca
-- instagib - pie rw sz y strz ał z ab ija
-- tactics are na - k to ostatni na pl
ansz y
z ostaje te n w ygryw a
-- capture - nal
e ży z d om inow ać pl
ansz ę i
z b obyć b az ę prz e ciw nik a.
O m apach w spom niałe m juz w cz e śnie j.
W ięk sz ość z nich je st d ość otw arta; w
nie k tórych
m ożna ch ow ać się d o
b ud ynk ów ,
w
innych
nal
e ży
w yk orz ystyw ać od sk ocz nie .
O d nośnie
opraw y
w iz ual
ne j to gra była
proje k tow ana
głów nie
jak o gra sie ciow a, cz yl
i
b ard z ie j z ad b ano
o
sz yb k ość
sil
nik a gry
prz y ob e cności w ie l
u
gracz y niż o w ym yśl
ne
e fe k ty
graficz ne .
Te k stury są popraw nie
z rob ione , al
e nie nal
e ży
ocz e k iw ać
supe rre al
istycz ne go
w ygl
ąd u.
Cz asam i
d e ne rw uje
k anciastość
nie k turych
k sz tałtów ,
al
e w sam e j grz e aż tak
b ard z o
to
nie
prz e sz k ad z a. Jak by popatrz e ć na z rz uty
e k ranu z apre z e ntow ane na stronach [1] i
[2] to m ożna z auw ażyć pięk nie od b ijajace
się prz e d m ioty w w od z ie i św iatłocie nie
na ścianach . Tak w ięc sil
nik gry m a
pote ncjał,
i
gd yby
w ięce j osób
posie d z ie ło sol
id nie nad grą to m ógłby
być
m ięd z ypl
atform ow y
h it
FPS.
Potw ork i są uśm ie rcane w sposób m oże
m ało re al
istycz ny, al
e z a to nie co
śm ie sz ny (a najśm ie sz nie jsz e są h e l
l
pigi
prz e w racajace sie na b ok ). D od am
je sz cz e , że grę m ożna od pal
ić w
m ak sym al
ne j roz d z ie l
cz ości 1600x1200,
w ful
l
scre e nie l
ub w ok ie nk u (al
e
prz yje m nie j się gra na ful
l
scre e n). Nie
w ie m jak ie są d ok ład nie w ym agania
sprz ętow e te j gry, al
e ch od z iła na
następujących
k om pute rach :
D uron
800M H z 256M B ram i R iva TNT2 (w
roz d z ie l
cz ości 640x480) oraz Se m pron
2400+ 768 M B ram i Ge Force 2Ti (w
roz d z ie l
cz ości 1024x768) i d ało się
spok ojnie grać.
O d nośnie opraw y d źw ięk ow e j
to b ard z o pod ob ała m i się m uz ycz k a
pod cz as gry. Jak aś tak a d ynam icz na,
ak urat pasuje d o total
ne j roz w ałk i.
M uz yce
tow arz ysz ą
od głosy
w al
k i:
strz ały, w yb uch ajace rak ie ty cz y ryk
pow al
one go b auul
a. Te j w arstw ie gry w
z asad z ie nie m am nic d o z arz uce nia.
Pow ie m te ż o k il
k u w ad ach gry.
Najw ięk sz ą je st głupota b otów w tryb ie
singl
e pl
aye r, k tóre potrafią się z asz yć na
pl
ansz y tak , że trz e b a ich późnie j d ługo
sz uk ać. A to je st fl
ustrujace gd y
ostatnie go m onste ra d o w yb icia sz uk am y
k il
ka
m inut.
Natom iast
do
nie w ym ie niow ych
je sz cz e
z al
e tcie k aw oste k
nal
e ży
b ud ow a m e nu.
Porusz am y się w nim nie m ysz k ą al
e
num e r 7 | 2007
ce l
ow nik ie m .
A
jak
porusz am y
ce l
ow nik ie m to rusz a cię cały nasz
ob sz ar w id z e nia.
Gra je st w d ość d użym stopniu
e d ytow al
na. M ożna tw orz yć w łasne
m apy (i w sie ci je st troch ę d od atk ow ych
m ap) l
ub sk rypty. W je d nym z tryb ów
m ul
tipl
aya m ożna naw e t e d ytow ać
pl
ansz ę
w
cz asie
gry. Jak
już
w spom niałe m w cz e śnie j, sil
nik gry je st
na tyl
e el
astycz ny że służy tak że d o
napęd z ania gry R PG, je st to proje k t
Eise nste rn [3].
R e asum ując: Saue rb rate n/ Cub e 2
je st cie k aw ą grą FPS stw orz oną głów nie
z m yśl
ą o roz gryw k ach w ie l
oosob ow ych
w sie ci. Ch ociaż na Linuk sa są d ostępne
l
icz ne z am k nięte gry FPS (Q uak e 3
A re na , Unre al Tournam e nt, Ene m y
Te rritory) to m ożl
iw ościam i Saue rb rate n
z nacz nie im nie ustępuje . Ustępuje
natom iast l
icz b ą
gracz y
ak tyw nie
grajacych (porów nując l
icz b ę z ajętych
se rw e rów z tak im np.ET).
Życz ę m iłe jgry i ow ocne go fragow ania!
W s ie ci...
[1] http://sauerbraten.org/
[2]
http://sauerbraten.org/screenshot
s.html
[3] http://eisenstern.com/
[4] http://cube.wikispaces.com/
[5] http://quadropolis.us/
48

Dragonia Magazine nr7

Transkrypt

Podobne dokumenty

Paricalcitol ChPL

FORMUŁA 1 W RZESZOWIE

NUMER zielono mi… time to make some noise…

Oferta na realizacje zadania publicznego

Gazetka nr 31

„Tej nocy Niebo pochyliło się, aby objąć ziemię” WESOŁYCH ŚWIĄT