Dar apostolstwa

Dar apostolstwa
avpo,stoloj
(1 Kor 12,28)
ar apostolstwa objawia się współcześnie jako dar prowadzenia
misji. Apostołami w kościele dzisiejszym są ci, których sam Pan
powołuje (a kościół to rozpoznaje) do określonego stylu Ŝycia i
słuŜby (Dz 9,15-16; 1 Kor 4,9-13; 2 Kor 4,7-13; 11,21-29), których
posyła powierzając im zadanie zwiastowania ewangelii w mocy Ducha
Świętego na nowych terenach i których odpowiednio uzdalnia (lub
obdarowuje), aby organizowali na tych terenach Ŝycie nowo
powstających zborów lokalnych. Ci apostołowie-misjonarze nie dodają
do Biblii nowych ksiąg i nie mówią nam o Chrystusie innym niŜ
objawiają go pisma apostolskie, ale idą za głosem BoŜego powołania w
tym samym, co apostołowie duchu, podobnie jak za Pawłem poszedł
Tymoteusz (2 Tm 3,10-11).
PoniŜej problem apostołów i apostolstwa omawiamy w bardziej
szczegółowy sposób.
Określenie apostoł (gr. apostolos)
postolos)
Słowo apostoł pochodzi od greckiego czasownika apostello,1 posyłam
(zob.: Mt 10,16), opisującego czynność posłania w ogóle.2 W tym sensie
1
„Stanowi rzecz dyskusyjną, czy apostolos jest nowotestamentowym odpowiednikiem hebrajskiego terminu o tym samym znaczeniu. Szczególnie Rengstorf buduje
teorię, Ŝe odzwierciedla ono hebrajskie szaliah oznaczające przedstawiciela władzy
religijnej upowaŜnionego do nauczania i działania w jej imieniu (myśl ta opiera się
na Dz 9,2). RównieŜ Don Gregory Dix i inni odnoszą znaczenie słowa szaliah do
apostolatu (np.: „szaliah człowieka jest jak on sam”), ostatecznie zaś do
współczesnego episkopatu. Taki sposób rozumowania jest niebezpieczny, między
innymi dlatego, Ŝe nie da się wyraźnie uzasadnić występowania słowa szaliah w
sensie apostolos przed Chrystusem. Równie dobrze apostolos moŜe być terminem
wcześniejszym. Najbezpieczniej jest zatem rozpatrywać znaczenie apostolos w
oparciu o czasownik apostello i w kontekście jego uŜycia w Nowym Testamencie.
The New Bible Dictionary, IVP: 1962.
str. 2
Dary Ducha Świętego
Bóg posyłał proroków do Izraela (Łk 11,49), posłał Jana Chrzciciela, by
przygotował drogę Jezusowi (Mt 11,10), anioła Gabriela z dobrą nowiną
dla Marii (Łk 1,26), Jezusa jako zwiastuna zbawienia (Mt 10,40; Hbr
3,1); w tym teŜ sensie Herod posłał swe sługi, aby zgładzić nowo
narodzone Dziecię (Mt 2,16), Jezus swych uczniów z poselstwem
ewangelii (Mt 10,1; Łk 10,1), a grono apostołów z Jerozolimy Piotra i
Jana do Samarii (Dz 8,14), zbory zaś swoich przedstawicieli z
określonym zadaniem (2 Kor 8,23; Flp 2,25). W sensie najbardziej
ogólnym słowo apostoł oznacza więc tego, który został posłany w
określonym celu, posła, wysłannika. W takim sensie słowo to występuje
w J 13,16 („Sługa nie jest większy nad pana swego ani apostoł nie jest
większy od tego, który go posłał”).
Po drugie, i najwaŜniejsze, słowo apostoł posiada znaczenie nadane mu
przez Chrystusa w jego akcie wybrania dwunastu spośród większej
liczby Jego uczniów (Mk 3,13nn; Łk 6,13). Ich to Jezus nazwał
apostołami i w tym sensie słowo to oznacza niepowtarzalne i jedyne w
swoim rodzaju grono ludzi powołanych przez Niego samego (Mk 3,13),
aby byli naocznymi świadkami Jego publicznej działalności od samego
jej początku (J 15,27; 1 Kor 9,1; 1 J 1,1n), aby byli naocznymi
świadkami zmartwychwstania (Dz 1,22; 2,32; 3,15; 13,31; 1 Kor
15,1nn), aby im powierzyć objawienie prawd przekazanych Mu przez
Ojca (J 15,15; 16,15), i aby posłać ich w mocy Ducha Świętego (2 Kor
12,11-12; Hbr 2,3-4), podobnie jak On sam został posłany (J 20,20; por.
takŜe Dz 1,21-26), czynić uczniami wszystkie narody ucząc ich
przestrzegać wszystkiego, co On sam im przekazał (Mt 28,19-20). Do
grona dwunastu zaliczyć naleŜy równieŜ apostoła Macieja (Dz 1,21) i
apostoła Pawła (Dz 9,15n; Gal 1,1; 1 Kor 15,8-11). Ci apostołowie
Jezusa prawdę o Nim roznieśli osobiście wszędzie tam, gdzie dotarli,
przekazali ją następnemu pokoleniu wierzących w słowie (Dz 2,42; 1
Tes 2,13) lub na piśmie (2 Ptr 3,16) i przez swe pisma są oni dziś obecni
wśród nas (Ef 2,20). Szczególna ich rola, związana ściśle z Ŝyciem
Jezusa na ziemi, wynika z takich tekstów, jak: Mt 19,28; Dz 1,20-21;
2
W grece klasycznej (poza Nowym Testamentem) znajdujemy przypadki, gdzie
słowo apostolos (z akcentem na trzeciej sylabie od końca) znaczy posłany (u
Herodota, V w. p. Chr.); słowo to z akcentem na drugiej sylabie od końca znaczy:
flota, morska wyprawa. Znane są przypadki, gdzie oznacza dowódcę floty.
Znaczenie tego słowa, posłany, było więc w potocznej grece znane. Pojedyncze
przypadki w LXX i w pismach Józefa Flawiusza sugerują, Ŝe takie jego znaczenie
było teŜ znane w srodowisku Ŝydowskim.
Dar apostolstwa
str. 3
6,2; 8,1.14; 9,27; Gal 1,18-19; 2,9; Ef 2,20; Obj 21,14. W tworzącym się
Kościele apostołowie zaznaczali swą aktywną obecnością przełomowe
momenty Kościoła (Dz 8,14nn; 9,22nn), byli — jako grono —
gwarantami czystości ewangelii (Dz 2,42; Gal 1,6-9) oraz wyznaczali
starszych w zborach (Dz 14,23; Tt 1,5); nie byli oni jednak jedynymi
mającymi cokolwiek do powiedzenia: nie oni wybrali siedmiu diakonów
(Dz 6,3), nie oni byli jedynymi rozstrzygającymi zatarg między
judaizującymi a Pawłem i Barnabą (zob.: Dz 15,2.4.6) i nie oni byli
jedynymi, którym wolno było chrzcić (1 Kor 1,14).
Po trzecie, apostołami Nowy Testament określa wąskie grono ludzi,
których sam Zmartwychwstały powołał do określonego stylu Ŝycia i
słuŜby, których posłał powierzając im zadanie zwiastowania ewangelii
w mocy Ducha Świętego na nowych terenach i których odpowiednio
uzdolnił (obdarował), aby organizowali na tych terenach Ŝycie nowo
powstałych zborów lokalnych. W tym sensie apostołami byli równieŜ
Jakub (brat Pański), Barnaba, Sylas i moŜliwe, Ŝe Tymoteusz oraz Tytus
(Dz 14,14; Gal 1,19; Ef 4,11; 1 Tes 2,7).3
Czy, i w jakim sensie, moŜemy mówić o apostołach
i apostolstwie w czasach dziesiejszych?
Po pierwsze, nie moŜemy (nie da się) mówić o apostołach i apostolstwie
w sensie nadanym temu słowu przez Jezusa, a to z następujących
względów:
•
Brak dzisiaj okoliczności umoŜliwiających istnienie apostołów:
Chrystus nie chodzi dziś pomiędzy ludźmi w takim sensie jak 2000
lat temu. Dzieło zbawienia zostało dokonane — wiemy o tym,
wierzymy, i nie potrzebujemy (zresztą nie moglibyśmy nawet mieć)
dodatkowych naocznych świadków wydarzeń Golgoty i pustego
grobu. Bóg został objawiony w Chrystusie, a Nowy Testament jest
wystarczającym do zbawienia świadectwem tego objawienia.
•
Tacy Apostołowie jak Piotr (poprzez Ewangelię Marka i swoje
listy), Jan (poprzez swoją ewangelię i listy) Mateusz (poprzez swoją
ewangelię), Paweł (poprzez swoje listy), Jakub (poprzez swoje
listy), Barnaba lub Apollos (poprzez List do Hebrajczyków) i
pozostali (poprzez Łukaszowe Dzieje Apostolskie) są wciąŜ obecni
3
Tertulian twierdził, Ŝe Juda, brat Pański, jest apostołem.
str. 4
Dary Ducha Świętego
wśród nas. Ich pisma są dokładnie takie same — i w takiej samej
liczbie — dziś jak dziewiętnaście wieków wcześniej, w pierwszych
zborach, gdzie je odczytywano, a świadectwo dziejów Kościoła
dowodzi, Ŝe właściwie do tych pism trzeba wracać a nie do nich
dodawać. Jesteśmy zatem zbudowani na fundamencie tych samych
apostołów i proroków, co pierwsze zbory.
Po drugie, nie mamy wystarczających podstaw biblijnych, by mówić o
istnieniu apostołów jako zasadzie dla współczesnego kościoła, a to z
następujących względów:
•
Sami apostołowie Jezusa Chrystusa są obecni wśród nas poprzez
Pisma Nowego Testamentu.
•
W Nowym Testamencie nie ma mowy o wyznaczaniu nowych
apostołów w zborach, tak jak jest mowa o wyznaczaniu diakonów i
starszych.
•
W Liście do Koryntian Paweł pyta: „Czy wszyscy są apostołami?”
(1 Kor 12,29), ale przecieŜ nie ma na myśli jakichś apostołów zboru
korynckiego, bo z treści tegoŜ listu wynika, Ŝe takich tam nie było
(1 Kor 9,2). WyraŜając teŜ swoje pragnienia względem darów
duchowych w zborze korynckim Paweł nigdzie nie mówi: „DąŜcie
do miłości, starajcie się teŜ usilnie o dary duchowe, a najbardziej o
to, aby być apostołami. Bo kto językami mówi, nie dla ludzi mówi,
kto prorokuje, mówi do ludzi ku zbudowaniu i napomnieniu, i
pocieszeniu, ale kto jest apostołem wyrywa ludzi z samej paszczy
piekła. Kto językami mówi, siebie tylko buduje; kto prorokuje, zbór
buduje, ale kto jest apostołem poszerza granice Kościoła na świecie.
A pragnąłbym, Ŝebyście wy wszyscy mówili językami, jeszcze
bardziej, Ŝebyście prorokowali, a najbardziej, byście, jak ja, jako
apostołowie zalali świat ewangelią w mocy Ducha Świętego” (zob.:
1 Kor 14,1nn). Poza apostołami określonymi tym słowem w Nowym
Testamencie nie ma mowy o jakichkolwiek innych apostołach,
chyba Ŝe są to posłańcy (i w tym tylko sensie apostołowie) zborów
(zob.: Flp 2,25).
•
W Efezjan 4,11 Paweł mówi, Ŝe Zmartwychwstały Jezus ustanowił
w swym Kościele apostołów, ale na gruncie Nowego Testamentu
trudno mówić o innych apostołach poza wymienionymi. Paweł (Gal
1,1) i Barnaba (Dz 13,1-2), a w rzeczy samej wszyscy inni (bo
przecieŜ Piędziesiątnica, mająca miejsce po zmartwychwstaniu
uczyniła ich apostołami w pełni tego słowa znaczeniu: Łk 24,49; Dz
Dar apostolstwa
str. 5
1,4.8) zostali posłani przez Zmartwychwstałego. Kto jeszcze miałby
uchodzić za apostoła?
Lepszemu zrozumieniu problemu apostołów i apostolstwa moŜe
posłuŜyć następujące spostrzeŜenie: OtóŜ jest rzeczą wątpliwą, aby
pisarze Nowego Testamentu wiedzieli z jakiegoś objawienia BoŜego, Ŝe
po ich śmierci Kościół trwać będzie na ziemi jeszcze co najmniej 2000
lat. Takie teksty, jak: Mt 10,23; 1 Tes 4,15.17; Jk 5,7-9, świadczą o
czymś wręcz przeciwnym. Nowy Testament nie przewiduje więc
potrzeby innych apostołów niŜ ci, którzy wówczas jeszcze Ŝyli, następne
wieki Kościoła równieŜ nie poświadczają istnienia kolejnego pokolenia
apostołów, a z uwagi na fakt, Ŝe najwaŜniejsi spośród tych pierwszych
są wciąŜ obecni, jaka potrzeba, aby byli nowi?
Jeśli chcemy mówić o apostołach w naszych czasach, to moŜemy o nich
mówić w tym sensie, jaki wynika z czasownika apostello, to znaczy o
ludziach posłanych przez zbory, jako ich przedstawiciele, dla spełnienia
określonego zadania, szczególnie misyjnego. W takim jednak przypadku
naleŜy raczej doszukiwać się w posłanych tych darów, które umoŜliwią
im spełnienie zleconego posłannictwa, nie koniecznie jakiegoś
szczególnego charyzmatu apostolstwa.
Jeśli natomiast chcielibyśmy mówić o apostolstwie jako charyzmacie, to
moglibyśmy o nim mówić w tym sensie, jaki wynika z trzeciego,
omówionego przez nas znaczenia, tzn.: apostołami w kościele
poapostolskim są ci, których sam Pan powołuje do określonego stylu
Ŝycia i słuŜby, których posyła powierzając im zadanie zwiastowania
ewangelii w mocy Ducha Świętego na nowych terenach i których
odpowiednio uzdolnia (obdarowuje), aby organizowali na tych terenach
Ŝycie nowo powstających zborów lokalnych. Jeśli chodzi o to Ŝycie i
słuŜbę, to moŜemy wskazać takie fragmenty, jak: Dz 9,15-16; 1 Kor 4,913; 2 Kor 4,7-13; 11,21-29. Ludzi o tym szczególnym powołaniu
nazywamy dziś — i to teŜ nie wszystkich — wielkimi misjonarzami,
reformatorami, załoŜycielami kościoła. NaleŜeli do nich ludzie mniej lub
bardziej znani w historii Kościoła BoŜego. Jeśli nasz Pan uzna, Ŝe
dzisiejszy Kościół równieŜ takich potrzebuje, to z pewnością ich
powoła. Nikt Mu w tym nie przeszkodzi, a my, lepiej byśmy w
modlitwie byli na powołanie Jego otwarci (Mt 9,38). Apostołowie ci nie
dodadzą do Biblii nowych ksiąg, i nie powiedzą nam o Chrystusie
innym niŜ objawiają go pisma Jego apostołów, ale z pewnością pójdą za
głosem BoŜego powołania w tym samym duchu, w jakim za Pawłem
poszedł Tymoteusz:
str. 6
Dary Ducha Świętego
10Ty
natomiast poszedłeś za moją4 nauką, sposobem Ŝycia,
planem,
wiarą,
cierpliwością,
miłością,
wytrwałością,
11prześladowaniami, cierpieniami, które mnie spotkały w
Antiochii, w Ikonium, w Listrze — prześladowaniami, których
doświadczyłem i ze wszystkich wyzwolił mnie Pan. (2 Tm 3,10-11)
Dar apostolstwa w tym sensie jest darem do prowadzenia misji. Jako taki
nigdy nie przestał on w Kościele funkcjonować wciąŜ dając o sobie znać
nowymi powołaniami. Bez apostołów-misjonarzy trudno sobie
wyobrazić ekspansję współczesnego kościoła. Od nich z reguły
rozpoczyna się jego istnienie na nowych terenach i w nowych
środowiskach (Rz 10,14-17).
Jak rozpoznać ten dar u siebie?
Dar ten moŜemy rozpoznać odpowiadając sobie na pytanie: Czy jestem
gotów iść za sposobem Ŝycia apostoła Pawła? Jeśli tak, i jeśli powołanie
do takiego losu przynagla nas w sposób trwały i kategoryczny, to
z ostroŜnością, ale i z odwagą, powinniśmy pójść za głosem tego
powołania. Jeśli jest ono szczere, to potwierdzi je czas i okoliczności,
a historia z pewnością opisze.
Piotr Zaremba
© Kościół 5N
4
Umiejscowienie tego zaimka dzierŜawczego umoŜliwia dodanie go do kaŜdego z
wymienianych dalej członów.