„Ich spreche Deutsch”
Transkrypt
„Ich spreche Deutsch”
Projekt nauczania języka niemieckiego w przedszkolu w grupie dzieci pięcioletnich „Ich spreche Deutsch” rok szkolny 2015/2016 autor: Małgorzata Furmaniak O projekcie W związku z wchodzącym w życie szesnastym punktem podstawy programowej wychowania przedszkolnego, dzieci pięcioletnie będą brały udział w przygotowaniu do nauczania języka obcego nowożytnego, jakim będzie język niemiecki. Zajęcia polegać będą na oswojeniu z językiem obcym, osłuchaniu się, a w konsekwencji – na rozumieniu i wykorzystywaniu prostych zwrotów, poleceń, słów. Treści projektu są oparte na treściach ujętych w programie nauczania „Kalendarz Przedszkolaka”. Zajęcia przewidziane w „Kalendarzu...” będą poszerzane o słownictwo w języku niemieckim (np. w przypadku tematu o wodzie dzieci dowiedzą się, że woda to „Wasser”, poznają niemieckie odpowiedniki słów takich, jak „morze”, „rzeka” itp.). Poza wiodącymi treściami wynikającymi z programu, dzieci będą też powtarzać słownictwo poznane w ciągu poprzednich lat (a więc w czasie trwania projektów „Deutsch mit Spaβ” i „Hallo, Berta!”). Ważnym elementem przygotowania do nauki języka jest używanie go w codziennych sytuacjach. Dlatego też prowadzący używać będzie odpowiednio skonstruowanych, prostych poleceń, popartych mimiką i gestami tak, by dzieci łatwo mogły zrozumieć, o co chodzi, a z czasem zaznajomić się z niemieckimi zdaniami. Aby dzieci mogły lepiej osłuchać się z językiem, wprowadzone zostaną słuchowiska baśni braci Grimm, czytane przez Niemców i poparte ilustracjami. Projekt „Ich spreche Deutsch” jest zintegrowany z pozostałymi treściami nauczania – język niemiecki przenikać będzie przez wszystkie obszary nauczania. Projekt jest zarówno podsumowaniem dwóch lat przygody dzieci z językiem niemieckim, jak i przygotowaniem do dalszej nauki języka obcego w szkole podstawowej. W przypadku szkoły z językiem obowiązującym niemieckim, będzie posiadało świetną bazę do poszerzania swoich umiejętności językowych, a w sytuacji, gdy pójdzie do szkoły, w którym rozpocznie naukę języka angielskiego, nabędzie swego rodzaju wrażliwości językowej oraz, co istotne, rozpocznie poznawanie języków od tego trudniejszego, dzięki czemu szybciej i łatwiej nauczy się innych, w tym języka angielskiego. Projekt „Ich spreche Deutsch” Cel ogólny: Przygotowanie dzieci do posługiwania się językiem niemieckim Cele szczegółowe Dziecko: - osłuchuje się z językiem niemieckim poprzez częsty kontakt z nim - poznaje proste treści w języku niemieckim - powtarza słówka, treść prostych wierszy i piosenek - wykonuje karty pracy w języku niemieckim - uczestniczy w zabawach różnego typu, utrwalając nabyte umiejętności językowe - rozumie proste komunikaty, teksty i polecenia w języku niemieckim poparte gestem lub ilustracją + realizuje cele związane z innymi obszarami edukacyjnymi Formy: - grupowa - zespołowa - w parach - indywidualna Metody: -czynne: zadań stawianych dziecku, kierowania własną działalnością dziecka -słowne: rozmowa, żywego słowa, instrukcje -percepcyjne: pokaz Projekt podzielony został na tematy tygodniowe, zgodne z programem „Kalendarz Przedszkolaka”. Tematy te są uporządkowane ze względu na pory roku, miesiące i zmieniającą się pogodę. To też główny zakres omawianych treści, uzupełniany o co ciekawsze, związane z tradycjami, uroczystościami, wydarzeniami przedszkolnymi itp. Miesiąc/Monat Wrzesień/September Październik/Oktober Listopad/November Grudzień/Dezember Styczeń/Januar Luty/Februar Marzec/März Kwiecień/April Maj/Mai Czerwiec/Juni Temat kompleksowy „Podajmy sobie ręce!” „Moja droga do przedszkola” „Pyszne witaminki” „Odlot ptaków” „Jesienne nutki” „Gdzie mieszkają zwierzęta?” „Poczta Polska” „Mam apetyt” „Taniec liści” „Piękna nasza Polska cała!” „Co słychać w lesie?” „Lubię swoje zabawki” „Skarby ziemi” „Co mnie cieszy, co mnie smuci?” „Zimowa pierzynka” „Hej, kolęda, kolęda!” „Witaj, Nowy Roku!” „Tańczymy walczyka” „Koło graniaste” „Masz wiadomość” „Zimą bawimy się wesoło” „Ogródek w doniczce” „Leśne S.O.S.” „Mówię pięknie” „Opowieści z książeczki” „W zdrowym ciele zdrowy duch” „A wiosna tuż-tuż” „Przedszkolny teatrzyk” „Śmigus-Dyngus” „Kosmiczna przygoda” „W muzeum” „Planeta Ziemia” „Kto nam pomaga” „Europejska podróż” „Majowy ogród” „Święto naszych mam” „Order Uśmiechu” „Mały badacz” „Lato na łące” „Czas na przygodę” Tematy tygodniowe z powyższej tabeli będą realizowane w języku polskim i uzupełniane treściami z języka niemieckiego. W każdym tygodniu dzieci poznają kilka kluczowych dla danego tematu słów, będą bawić się w gry i zabawy utrwalające nowopoznane słownictwo, wykonywać karty pracy usprawniające posługiwanie się językiem. W ciągu tygodnia dzieci poznają i utrwalą średnio od trzech do pięciu zupełnie nowych słówek, które przeplatać się będą z tymi, które dzieci poznawały podczas zajęć z języka niemieckiego w poprzednich latach. Projekt będzie przeprowadzany w oparciu o wiedzę, jaką dzieci mają poprzez uczestnictwo w projektach „Deutsch mit Spaβ” i „Hallo, Berta!”. Wzięto jednak również pod uwagę dzieci, które przyjdą do grupy od września i będzie to ich pierwszy kontakt z językiem niemieckim. Wówczas prowadzący poświęca więcej czasu, uwagi, proponuje dodatkowe ćwiczenia (w zależności od chęci dzieci do poznania nowego języka) tak, by możliwie najbardziej wyrównać ich wiedzę i umiejętności do reszty grupy. Z zajęć nie zniknie również pacynka Berta – pluszowa kaczka, która przez poprzednie lata była przewodnikiem dzieci po świecie języka niemieckiego. Nie będzie już jednak głównym prowadzącym zajęcia i rozmowy z dziećmi, raczej gościem, który częściej będzie słuchał, niż mówił. W tym roku rozwijać się będzie samodzielność dzieci w zakresie działań w języku obcym, pojawi się więcej różnorodnych aktywności, kart pracy, prac plastycznych itp. Planowane jest także wprowadzenie zeszytu do języka niemieckiego, do którego zbierane byłyby wiodące treści, wklejane nowe słowa, ćwiczenia, prace, teksty wierszy i piosenek. Zeszyt byłby do wglądu rodziców, którzy mogliby dzięki temu ćwiczyć z dziećmi nowopoznane słowa czy wiersze i piosenki. Przy okazji wprowadzania do nauki czytania i pisania, dzieci będą poznawać litery na przykładach niemieckojęzycznych za pomocą dużych, kolorowych plansz (np. A wie Apfel, L wie Lutscher, Z wie Zauberer). Plansze będą wywieszane w widocznym miejscu sali tak, by dzieci nie tylko mogły poznawać literę, ale też nowe, ciekawe niemieckie słowa. W ramach projektu „Ich spreche Deutsch” udoskonalane będą różne wystąpienia i przedstawienia dzieci – dla społeczności przedszkolnej, dla rodziców itp. Podczas takich występów na pewno pojawi się część wykonywana przez dzieci w języku niemieckim tak, by osoby spoza grupy mogły zobaczyć postępy, a inne dzieci (w tym młodszych kolegów) zachęcić do posługiwania się językiem obcym. Język niemiecki będzie też obecny w dekoracjach sali przedszkolnej. Pojawi się kącik językowy, w którym na bieżąco będą zmieniane treści, jakie akurat są omawiane. Pojawią się wspomniane wcześniej plansze do nauki liter. Oprócz tego w stałych gazetkach posługiwać się będziemy dwoma językami (np. dni tygodnia, pory roku i miesiące będą wypisane zarówno w języku polskim, jak i niemieckim tak, by dzieci jak najczęściej mogły mieć kontakt – wzrokowy i słuchowy – z językiem obcym. Wszystkie aktywności związane z realizowaniem 16. punktu podstawy programowej będą wpisywane w miesięczne plany, co pozwoli na szczegółowe monitorowanie realizacji projektu. Projekt „Ich spreche Deutsch” zakłada naukę około 10 piosenek w języku niemieckim (średnio jedna piosenka na miesiąc). W zależności od możliwości dzieci liczba ta może jednak ulec nieznacznej zmianie – projekt wychodzi z założenia, by nauczyć dobrze i dokładnie jednej piosenki, niż większej ilości, ale tylko pobieżnie. Zatem piosenki wprowadzane podczas zajęć będą wybrane z poniższej listy: 1. „Zum Geburtstag viel Glück” – piosenka śpiewana z okazji urodzin, uświetniająca obchody dziecięcych urodzin w przedszkolu 2. „Kling, Glӧckchen, klingelingeling” lub „Rudolph, das kleine Rentier” lub „Frӧliche Weihnacht” - piosenki świąteczne (w zależności od umiejętności dzieci w miesiącu grudniu) 3. „Hoppelhase Hans” – piosenka wielkanocna 4. „Grün, grün, grün sind alle meine Kleider” – piosenka utrwalająca nazwy kolorów i wprowadzająca nazwy niektórych zawodów 5. „Auf der Mauer, auf der Lauer” – tradycyjna piosenka niemiecka – zabawy językiem 6. „Guten Tag! Sagen alle Kinder” – piosenka utrwalająca zwroty powitalne 7. „Das ist grade, das ist schief“ – piosenka utrwalająca przymiotniki 8. „Fünf kleine Fische“ – piosenka utrwalająca liczebniki 9. „Hallo, Hallo, schӧn, dass du da bist!” – piosenka powitalna 10. „Grüne Frosch im Teich“ – piosenka utrwalająca nazwy zwierząt 11. „Meine Hände sind verschwunden” – piosenka utrwalająca nazwy części ciała Istotnym elementem projektu „Ich spreche Deutsch” jest wplatanie w codzienne czynności języka niemieckiego. Bardzo ważny jest dla dzieci częsty kontakt z językiem, dlatego prowadzący powinien używać go możliwie jak najczęściej. Najlepiej zacząć od prostych, krótkich komunikatów, które – poparte gestem, będą zrozumiałe dla dzieci. Dlatego pierwszym krokiem będzie używanie przez nauczyciela języka niemieckiego podczas zadawania dzieciom poleceń. Będą to krótkie zdania wypowiedziane w trybie rozkazującym (Imperativ), bazujące na czasownikach niemieckich, a więc rozwijające słownictwo. Wśród takich poleceń będą z pewnością: 1. Komm hier! – Podejdź tutaj 2. Warte mal! – Poczekaj 3. Frag! – Pytaj 4. Geh! – Idź (z. B. Geh auf die Toilette! – Idź do toalety) 5. Sprich! – Mów 6. Sag mal! – Powiedz 7. Gib! – Podaj 8. Nimm! – Weź 9. Iss! – Jedz 10. Sprich lauter! Ich kann dich nicht hӧren. – Mów głośniej, nie słyszę Cię. 11. Wasch dich! – Umyj się 12. Lauf nich so schnell! – Nie biegaj tak szybko 13. Steh auf! – Wstań 14. Hab keine Angst! – Nie bój się 15. Sei still, bitte! – Bądź, proszę, cicho 16. Schau mal auf! – Spójrz 17. Schlag ihn/sie nicht! – Nie bij go/jej 18. Sing mit! – Śpiewaj z nami Są to krótkie i rzeczowe komunikaty, które dzieci powinny z łatwością sobie przyswoić - im częściej powtarzane, tym szybciej dzieci będą je znały. Oprócz wyżej wymienionych nauczyciel oczywiście, w zależności od potrzeb i sytuacji, może używać dowolnych zwrotów, które pomogą mu nawiązać kontakt z dziećmi w czasie zajęć i czynności codziennych, jak mycie i jedzenie, a także utrzymać pewną dyscyplinę. Przez cały rok trwania projektu „Ich spreche Deutsch”, poza zdobywaniem nowej wiedzy, nauce nowych słów i umiejętności, dzieci będą także powtarzać i utrwalać materiał, z jakim zapoznały się rok i dwa lata temu. Służyć temu będą różne zabawy tematyczne, nowe, ciekawe karty pracy, zadania techniczne i plastyczne, pogadanki oraz wplatanie tych treści w tok zajęć. W ciągu roku utrwalone zostaną więc między innymi: 1. Zwroty powitalne i pożegnalne – Guten Tag, Auf Wiedersehen! 2. Przedstawianie się – Wir stellen sich vor. 3. Nazwy owoców i warzyw – Obst und Gemüse 4. Liczebniki - Zahlen 5. Nazwy zabawek - Spielzeuge 6. Nazwy kolorów - Farben 7. Hobby 8. Nazwy części ciała - Kӧrperteile 9. Nazwy członków rodziny – Meine Familie 10. Słownictwo wakacyjne – Sommerferien 11. Tradycje świąteczne – Ostern und Weihnachten Środki dydaktyczne Jako środki dydaktyczne posłużą z pewnością karty pracy – częściowo wykorzystywane z gotowych podręczników do nauki języka niemieckiego w przedszkolu (np. „Niemiecki dla dzieci 3-7 lat. Najnowsza metoda nauki przez zabawę” Wydawnictwa Literat, „Uczę się rysować i poznaję niemieckie słówka z kotkiem” wydawnictwa Fragment, „Niemiecki dla dzieci 6-8 lat – pierwsze słówka. Ćwiczenia”). Poza tym nauczyciel tworzy karty pracy, dostosowując stopień trudności do dzieci. Ponadto niezbędne do prowadzenia zajęć będą odtwarzacz płyt CD i same płyty (przede wszystkim: „Die 30 besten Spiel- und Bewegungslieder” cz. 1, 2 i 3, „Die 30 besten Kindergartenlieder”, „Die 30 besten traditionellen Kinderlieder”, a oprócz tego m. in. „Uczę się niemieckiego śpiewająco”, „Sei kein Frosch, sing mit!”, płyta z słuchowiskami baśni braci Grimm „Die 30 besten Märchen der Brüder Grimm” itd. Przydatne będą też wielkoformatowe plansze do nauki słów, np. schemat ludzkiego ciała z opisanymi częściami ciała, choinka z opisanymi nazwami ozdób choinkowych itp. (w zależności od realizowanego tematu). Poza tym wykorzystane zostaną elementy wyposażenia sali, zabawki, pomoce naukowe, materiały plastyczne w taki sposób, aby jak najbardziej uatrakcyjnić dzieciom przygodę z językiem niemieckim. Ciekawym i lubianym przez dzieci środkiem jest też pacynka – kaczka Berta, która towarzyszyć im będzie podczas zajęć. Podsumowanie Projekt „Ich spreche Deutsch” przeznaczony dla pięciolatków jest wynikiem wchodzącego w życie od września zapisu podstawy programowej o przygotowaniu przedszkolaków do nauki języka obcego nowożytnego. Jest zintegrowany z treściami innych obszarów, tak więc język niemiecki będzie w ciągu dnia przeplatał się z językiem polskim. Ponieważ zaplanowane tematy kompleksowe są zróżnicowane, dziecko nabędzie wiele nowych słów z różnych dziedzin. Zaaranżowanie przestrzeni (przedszkola i sali przedszkolnej) również ma służyć nabywaniu kompetencji językowych, ponieważ im częstszy kontakt z językiem, tym lepsze efekty nauczania. Dzięki projektowi dziecko spełni wymagania, jakie stawia przed nim podstawa programowa, której szesnasty punkt wskazuje, iż: Dziecko kończące wychowanie przedszkolne i rozpoczynające naukę w szkole podstawowej: 1) uczestniczy w zabawach, np. muzycznych, ruchowych, plastycznych, konstrukcyjnych, teatralnych; 2) rozumie bardzo proste polecenia i reaguje na nie; 3) powtarza rymowanki, proste wierszyki i śpiewa piosenki w grupie; 4) rozumie ogólny sens krótkich historyjek opowiadanych lub czytanych, gdy są wspierane np. obrazkami, rekwizytami, ruchem, mimiką, gestami. Cele wyznaczone w projekcie „Ich spreche Deutsch” pokrywają się więc z zapisami podstawy programowej.