Ponowne wykorzystanie informacji publicznej szansą dla obywateli i
Transkrypt
Ponowne wykorzystanie informacji publicznej szansą dla obywateli i
Ponowne wykorzystanie informacji publicznej szansą dla obywateli i przedsiębiorców Piotr Krzaczyński Wydział Ekonomiczno-Socjologiczny Uniwersytet Łódzki Dlaczego o wykorzystaniu informacji publicznej mówimy na tej sesji? Według szacunków KE wartość wspólnotowego rynku informacji sektora publicznego szacuje się na 27 miliardów euro (110 miliardów PLN). Deficyt Polski w całym roku 2011 został zaplanowany na 40,1 miliarda PLN. To zestawienie pokazuje znaczenie i wielkość rynku informacji sektora publicznego. 2 „To, co powstaje za publiczne pieniądze jest własnością publiczną, a więc także tych, którzy chcą z tego korzystać w sposób wybrany przez siebie” Donald Tusk, Premier RP, 19.05.2011 r. Plan prezentacji 1. Pojęcie informacji publicznej oraz jej ponownego wykorzystania. 2. Umocowanie prawne problematyki ponownego wykorzystania informacji publicznej – zarys problematyki. 3. Przykłady inicjatyw na świecie i w Polsce dotyczące ponownego wykorzystania informacji publicznej. Inicjatywy rządowe Inicjatywy pozarządowe 4. Projekt założeń inicjatywy „Widziałem i zrozumiałem budżet swojego miasta”. 5. Podsumowanie – z ostatniej chwili…. 4 Pojęcie informacji publicznej oraz jej ponownego wykorzystania Czym jest informacja publiczna (Ustawa o dostępie do informacji publicznej) Informacja publiczna to każda informacja o sprawach publicznych, która stanowi informację publiczną w rozumieniu art. 61 Konstytucji RP i podlega udostępnieniu na zasadach i w trybie określonych w ustawie o dostępie do informacji publicznej. Informacja publiczna to każda wiadomość wytworzona lub odnosząca się do władz publicznych, do faktów i stanów istniejących. Dotyczy każdej informacji, która związana jest działaniem urzędów (np. umowy, zdjęcia zrobione w postępowaniu administracyjnym, rachunki do umów podpisywanych przez urzędy). 6 Czym jest informacja publiczna (dyrektywa UE) Zgodnie z definicją zawartą w dyrektywie UE informacja sektora publicznego to: wszelkiego rodzaju dane tworzone i gromadzone przez jednostki sektora publicznego np. dane prawne, meteorologiczne, finansowe, gospodarcze, statystyki, mapy cyfrowe, itp. umożliwiające ich agregację i udostępnianie w postaci nowych produktów bądź usług (elektronicznych), a co za tym idzie dających możliwość ponownego wykorzystania w usługach sektora prywatnego np. w formie baz danych, systemów nawigacyjnych, historycznych zestawień statystycznych, prognoz, usług finansowych, ubezpieczeniowych, zdrowotnych, gospodarczych, prawnych, itp. 7 Umocowanie prawne problematyki ponownego wykorzystania informacji publicznej – zarys problematyki Umocowanie prawne problematyki ponownego wykorzystania informacji publicznej – zarys Dyrektywa Unii Europejskiej w sprawie ponownego wykorzystywania informacji sektora publicznego weszła w życie z dniem 31 grudnia 2003, a zgodnie z jej zapisami wszystkie niespełniające warunku o konieczności wyłącznego prawa gdy usługi dostarczane są w interesie publicznym umowy na wyłączność powinny wygasnąć do dnia 31 grudnia 2008 r. 16 października 2008 r. Komisja Europejska wszczęła postępowanie w sprawie naruszenia przepisów przez Polskę w związku z niepełnym wdrożeniem przepisów dotyczących wspólnych warunków ponownego wykorzystywania informacji wytworzonych, zgromadzonych i dzielonych przez organy publiczne UE. 9 Umocowanie prawne problematyki ponownego wykorzystania informacji publicznej – zarys 10 Przykłady inicjatyw na świecie i w Polsce dotyczące ponownego wykorzystania informacji publicznej Przykłady inicjatyw na świecie dotyczące ponownego wykorzystania informacji publicznej http://www.data.gov/ 12 Przykłady inicjatyw na świecie dotyczące ponownego wykorzystania informacji publicznej Rządowa (USA) inicjatywa na rzecz ponownego wykorzystania informacji publicznej. Jest ona realizowana w ramach programu „Open Government Initiative” zainicjowanego przez Prezydenta Obamę. Agreguje ona dane pochodzące z: • 172 agencji federalnych USA, • 29 stanów, • 11 miast amerykańskich. http://www.data.gov/ 13 Przykłady inicjatyw na świecie dotyczące ponownego wykorzystania informacji publicznej http://www.data.gov/ 14 Przykłady inicjatyw na świecie dotyczące ponownego wykorzystania informacji publicznej http://www.data.gov/ 15 Przykłady inicjatyw na świecie dotyczące ponownego wykorzystania informacji publicznej http://data.medicare.gov/ 16 Przykłady inicjatyw na świecie dotyczące ponownego wykorzystania informacji publicznej Inicjatywa prowadzona przez Ministerstwo Zdrowia Stanów Zjednoczonych mająca na celu zgromadzenie i udostępnienie w jednym miejscu wszystkich danych publicznych dotyczących opieki zdrowotnej. Są to dane zarówno typu administracyjnego jak i medycznego (o ile nie są objęte tajemnicą medyczną). http://data.medicare.gov/ 17 Przykłady inicjatyw na świecie dotyczące ponownego wykorzystania informacji publicznej http://data.medicare.gov/ 18 Przykłady inicjatyw na świecie dotyczące ponownego wykorzystania informacji publicznej http://www.nodc.noaa.gov/ 19 Przykłady inicjatyw na świecie dotyczące ponownego wykorzystania informacji publicznej Inicjatywa prowadzona przez Narodowe Centrum Oceanograficzne działające przy Ministerstwie Gospodarki Stanów Zjednoczonych mająca na celu zgromadzenie i udostępnienie w jednym miejscu wszystkich danych publicznych dotyczących eksploracji dna morskiego przeprowadzonych na zamówienie rządu USA. Udostępniane są zdjęcia wysokiej rozdzielczości opisane szczegółowo przez zbiór metadanych. http://www.nodc.noaa.gov/ 20 Przykłady inicjatyw na świecie dotyczące ponownego wykorzystania informacji publicznej http://www.nodc.noaa.gov/ 21 Przykłady inicjatyw na świecie dotyczące ponownego wykorzystania informacji publicznej http://data.gov.au/ 22 Przykłady inicjatyw na świecie dotyczące ponownego wykorzystania informacji publicznej Serwis rządu australijskiego gromadzący dane z instytucji mu podległych. W chwili obecnej (wrzesień 2011) gromadzi dane reprezentowane w postaci 705 zasobów. Serwis ten powstał jako praktyczna realizacja deklaracji władz australijskich nt. „otwartego rządu”: „The Australian Government now declares that, in order to promote greater participation in Australia’s democracy, it is committed to open government based on a culture of engagement, built on better access to and use of government held information, and sustained by the innovative use of technology. (…)” http://data.gov.au/ http://www.finance.gov.au/e-government/strategy-andgovernance/gov2/declaration-of-open-government.html 23 Przykłady inicjatyw na świecie dotyczące ponownego wykorzystania informacji publicznej 2 3 1 http://www.myschool.edu.au/ Przykłady inicjatyw na świecie dotyczące ponownego wykorzystania informacji publicznej 5 4 25 http://www.myschool.edu.au/ Przykłady inicjatyw na świecie dotyczące ponownego wykorzystania informacji publicznej http://datacatalogs.org/ 26 Przykłady inicjatyw na świecie dotyczące ponownego wykorzystania informacji publicznej Niekomercyjny serwis (jeszcze w wersji alfa), który został zaprezentowany podczas konferencji OKCon 2011 (lipiec 2011) w Berlinie. Celem serwisu jest stworzenie katalogu wszystkich źródeł danych publicznych (z całego świata [!]), które można ponownie wykorzystać. http://datacatalogs.org/ 27 Przykłady inicjatyw na świecie dotyczące ponownego wykorzystania informacji publicznej 2 1 3 http://datacatalogs.org/ 28 Przykłady inicjatyw w Polsce dotyczące ponownego wykorzystania informacji publicznej http://sejmometr.pl/ 29 Przykłady inicjatyw w Polsce dotyczące ponownego wykorzystania informacji publicznej Niekomercyjna inicjatywa, rozwijana przez fundację ePaństwo, którego misją jest udostępnianie informacji legislacyjnych, przy wykorzystaniu najnowszych technologii internetowych. Sejmometr ma być najnowocześniejszą i najbardziej przyjazną bazą danych legislacyjnych w Polsce. Kod źródłowy portalu dostępny jest pod adresem: https://github.com/epanstwo/Sejmometr. http://sejmometr.pl/ 30 Przykłady inicjatyw w Polsce dotyczące ponownego wykorzystania informacji publicznej http://sejmometr.pl/ 31 Przykłady inicjatyw w Polsce dotyczące ponownego wykorzystania informacji publicznej http://sejmometr.pl/ 32 Przykłady inicjatyw w Polsce dotyczące ponownego wykorzystania informacji publicznej http://sejmometr.pl/ 33 Przykłady inicjatyw w Polsce dotyczące ponownego wykorzystania informacji publicznej http://centrumcyfrowe.pl/ 34 Przykłady inicjatyw w Polsce dotyczące ponownego wykorzystania informacji publicznej Projekt „Otwarty rząd w Polsce” ma na celu stworzyć podstawy dla modelu otwartego rządzenia w naszym kraju poprzez dwa działania: • przygotowanie dokumentu stanowiącego „mapę drogową“ wprowadzenia tego modelu • uruchomienie „przestrzeni laboratoryjnej“, w której będą rozwijane i testowane praktyczne rozwiązania, narzędzia oraz aplikacje. http://centrumcyfrowe.pl/ 35 Przykłady inicjatyw w Polsce dotyczące ponownego wykorzystania informacji publicznej http://centrumcyfrowe.pl/wp-content/uploads/2011/07/Mapa-drogowa_draft.pdf http://centrumcyfrowe.pl/wp-content/uploads/2011/06/mapa_drogowa_otwartego_rzadu_w_polsce_skrot.pdf 36 Przykłady inicjatyw w Polsce dotyczące ponownego wykorzystania informacji publicznej http://www.otwartybudzet.pl/ 37 Przykłady inicjatyw w Polsce dotyczące ponownego wykorzystania informacji publicznej • Dane nt. budżetu Państwa udostępnia Ministerstwo Finansów w postaci plików PDF. Są więc upublicznione, ale nie spełniają standardów dostępności, nie można ich też w prosty sposób wykorzystać. • Aby móc wizualizować dane publiczne, przygotowano własną kopię danych budżetowych na podstawie pliku Ministerstwa Finansów. Jest to zbiór surowych danych, które można łatwo wykorzystać. • Na tej podstawie przygotowano mechanizm ich efektownej wizualizacji, pozwalającej zrozumieć • co kryje się w tysiącach pozycji w tabelkach. http://www.otwartybudzet.pl/ 38 Przykłady inicjatyw w Polsce dotyczące ponownego wykorzystania informacji publicznej http://www.otwartybudzet.pl/ 39 Przykłady inicjatyw w Polsce dotyczące ponownego wykorzystania informacji publicznej http://www.otwartybudzet.pl/ 40 Projekt założeń inicjatywy „Widziałem i zrozumiałem budżet swojego miasta” Projekt inicjatywy „Widziałem i zrozumiałem budżet swojego miasta” Wstępna analiza dotychczasowego stopnia zrozumienia idei ponownego wykorzystania informacji publicznej wśród Polaków wydaje się bardzo nikła. Z przedmiotową problematyką ciężko jest się przebić do mediów – zarówno o zasięgu krajowym jak i lokalnym. 42 Projekt inicjatywy „Widziałem i zrozumiałem budżet swojego miasta” Zagadnienie to jest przede wszystkim dyskutowane na specjalistycznych serwisach internetowych. http://prawo.vagla.pl 43 Projekt inicjatywy „Widziałem i zrozumiałem budżet swojego miasta” W celu zbudowania świadomości wśród Polaków nt. znaczenia: dostępu do informacji publicznej, możliwości jakie niesie ponowne jej wykorzystanie wydaje się uzasadnionym uruchomienie niekomercyjnej inicjatywy (realizowanej np. przez koła naukowe działające na uczelniach) dotyczące wskazania potencjału jaki kryje się w zebranych przez administrację publiczną zasobach informacyjnych i podjęcie działań edukacyjnych na tym polu. 44 Projekt inicjatywy „Widziałem i zrozumiałem budżet swojego miasta” Zgodnie z zasadą „bliska koszula ciału” proponuje się sięgnięcie do zasobów urzędów miast i zwizualizowanie ich budżetów w atrakcyjnej dla mieszkańców postaci. 45 Projekt inicjatywy „Widziałem i zrozumiałem budżet swojego miasta” Osiągnięte korzyści: Wskazanie na znaczenie dostępu do informacji publicznej. Wskazanie na znaczenie ponownego wykorzystania informacji publicznej. Zwiększenie świadomości ekonomicznej mieszkańców. 46 Podsumowanie Podsumowanie – z ostatniej chwili… Ministrowie: skarbu, finansów i spraw zagranicznych oraz Prokuratoria Generalna podjęła starania, aby z ustawy o dostępie do informacji publicznej wykluczyć dostęp do: informacji jakie stanowisko zajmują rząd, organa władzy przed międzynarodowymi organami, w negocjacjach umów międzynarodowych, przed sądami, trybunałami - także polskimi. opinii i ekspertyz, na podstawie których organy władzy podejmują decyzje. Pod naciskiem opinii publicznej rząd wycofał się z tego pomysłu, ale…. 48 Podsumowanie – z ostatniej chwili… Na ostatnim posiedzeniu Senatu RP obecnej kadencji powrócono do tego pomysłu w nieco zmodyfikowanej wersji - tj.: chroni się przed udostępnianiem opinii i ekspertyz nie tylko władzę, ale wszystkie podmioty - publiczne czy prywatne - które wykonują zadania publiczne, w sprawach, gdzie wchodzi w grę interes gospodarczy RP. „Prawo do informacji publicznej podlega ograniczeniu ze względu na ochronę ważnego interesu gospodarczego państwa w zakresie i w czasie, w jakim udostępnienie informacji: osłabiłoby zdolność negocjacyjną Skarbu Państwa w procesie gospodarowania jego mieniem albo zdolność negocjacyjną Rzeczypospolitej Polskiej w procesie zawierania umowy międzynarodowej lub podejmowania decyzji przez Radę Europejską lub Radę Unii Europejskiej; utrudniłoby w sposób istotny ochronę interesów majątkowych Rzeczypospolitej Polskiej lub Skarbu Państwa w postępowaniu przed sądem, trybunałem lub innym organem orzekającym." 49 Podsumowanie – z ostatniej chwili… Na ostatnim posiedzeniu Sejmu RP obecnej kadencji przyjęto poprawkę Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o dostępie do informacji publicznej oraz niektórych innych ustaw w zaproponowanej przez Senat postaci. Głosowało - 376, za - 179, przeciw - 187, wstrzymało się 10, nie głosowało - 84, większość bezwzględna - 189. Zdaniem istotnej części ekspertów przyjęcie tej poprawki to cofnięcie Polski o ładnych kilka kroków jeżeli chodzi o dostęp do zasobów publicznych. 50 Dziękuję za uwagę