Ponowne wykorzystanie informacji publicznej szansą dla obywateli i

Transkrypt

Ponowne wykorzystanie informacji publicznej szansą dla obywateli i
Ponowne wykorzystanie
informacji publicznej szansą
dla obywateli i przedsiębiorców
Piotr Krzaczyński
Wydział Ekonomiczno-Socjologiczny
Uniwersytet Łódzki
Dlaczego o wykorzystaniu informacji publicznej
mówimy na tej sesji?
Według szacunków KE wartość
wspólnotowego rynku informacji sektora
publicznego szacuje się na
27 miliardów euro (110 miliardów PLN).
Deficyt Polski w całym roku 2011 został
zaplanowany na 40,1 miliarda PLN.
To zestawienie pokazuje znaczenie
i wielkość rynku informacji sektora
publicznego.
2
„To, co powstaje za publiczne pieniądze
jest własnością publiczną, a więc także tych,
którzy chcą z tego korzystać
w sposób wybrany przez siebie”
Donald Tusk, Premier RP, 19.05.2011 r.
Plan prezentacji
1.
Pojęcie informacji publicznej oraz jej ponownego
wykorzystania.
2.
Umocowanie prawne problematyki ponownego
wykorzystania informacji publicznej – zarys problematyki.
3.
Przykłady inicjatyw na świecie i w Polsce
dotyczące ponownego wykorzystania informacji
publicznej.
Inicjatywy rządowe
Inicjatywy pozarządowe
4.
Projekt założeń inicjatywy „Widziałem i zrozumiałem
budżet swojego miasta”.
5.
Podsumowanie – z ostatniej chwili….
4
Pojęcie informacji publicznej
oraz jej ponownego wykorzystania
Czym jest informacja publiczna (Ustawa
o dostępie do informacji publicznej)
Informacja publiczna to każda informacja o sprawach
publicznych, która stanowi informację publiczną w
rozumieniu art. 61 Konstytucji RP i podlega udostępnieniu
na zasadach i w trybie określonych w ustawie o dostępie
do informacji publicznej.
Informacja publiczna to każda wiadomość wytworzona lub
odnosząca się do władz publicznych, do faktów i stanów
istniejących. Dotyczy każdej informacji, która związana
jest działaniem urzędów (np. umowy, zdjęcia zrobione w
postępowaniu administracyjnym, rachunki do umów
podpisywanych przez urzędy).
6
Czym jest informacja publiczna (dyrektywa UE)
Zgodnie z definicją zawartą w dyrektywie UE informacja
sektora publicznego to:
wszelkiego rodzaju dane tworzone i gromadzone przez
jednostki sektora publicznego
np. dane prawne, meteorologiczne, finansowe, gospodarcze,
statystyki, mapy cyfrowe, itp.
umożliwiające ich agregację i udostępnianie w postaci
nowych produktów bądź usług (elektronicznych), a co za
tym idzie dających możliwość ponownego wykorzystania w
usługach sektora prywatnego
np. w formie baz danych, systemów nawigacyjnych,
historycznych zestawień statystycznych, prognoz, usług
finansowych,
ubezpieczeniowych,
zdrowotnych,
gospodarczych, prawnych, itp.
7
Umocowanie prawne problematyki
ponownego wykorzystania
informacji publicznej
– zarys problematyki
Umocowanie prawne problematyki ponownego
wykorzystania informacji publicznej – zarys
Dyrektywa Unii Europejskiej w sprawie ponownego
wykorzystywania informacji sektora publicznego weszła w
życie z dniem 31 grudnia 2003, a zgodnie z jej zapisami
wszystkie niespełniające warunku o konieczności
wyłącznego prawa gdy usługi dostarczane są w interesie
publicznym umowy na wyłączność powinny wygasnąć do
dnia 31 grudnia 2008 r.
16 października 2008 r. Komisja Europejska wszczęła
postępowanie w sprawie naruszenia przepisów przez
Polskę w związku z niepełnym wdrożeniem przepisów
dotyczących wspólnych warunków ponownego
wykorzystywania informacji wytworzonych,
zgromadzonych i dzielonych przez organy publiczne UE.
9
Umocowanie prawne problematyki ponownego
wykorzystania informacji publicznej – zarys
10
Przykłady inicjatyw na świecie
i w Polsce dotyczące ponownego
wykorzystania informacji publicznej
Przykłady inicjatyw na świecie dotyczące
ponownego wykorzystania informacji publicznej
http://www.data.gov/
12
Przykłady inicjatyw na świecie dotyczące
ponownego wykorzystania informacji publicznej
Rządowa (USA) inicjatywa na rzecz
ponownego wykorzystania informacji
publicznej. Jest ona realizowana w
ramach programu „Open Government
Initiative” zainicjowanego przez
Prezydenta Obamę.
Agreguje ona dane pochodzące z:
• 172 agencji federalnych USA,
• 29 stanów,
• 11 miast amerykańskich.
http://www.data.gov/
13
Przykłady inicjatyw na świecie dotyczące
ponownego wykorzystania informacji publicznej
http://www.data.gov/
14
Przykłady inicjatyw na świecie dotyczące
ponownego wykorzystania informacji publicznej
http://www.data.gov/
15
Przykłady inicjatyw na świecie dotyczące
ponownego wykorzystania informacji publicznej
http://data.medicare.gov/
16
Przykłady inicjatyw na świecie dotyczące
ponownego wykorzystania informacji publicznej
Inicjatywa prowadzona przez
Ministerstwo Zdrowia Stanów
Zjednoczonych mająca na celu
zgromadzenie i udostępnienie w jednym
miejscu wszystkich danych publicznych
dotyczących opieki zdrowotnej.
Są to dane zarówno typu
administracyjnego jak i medycznego
(o ile nie są objęte tajemnicą medyczną).
http://data.medicare.gov/
17
Przykłady inicjatyw na świecie dotyczące
ponownego wykorzystania informacji publicznej
http://data.medicare.gov/
18
Przykłady inicjatyw na świecie dotyczące
ponownego wykorzystania informacji publicznej
http://www.nodc.noaa.gov/
19
Przykłady inicjatyw na świecie dotyczące
ponownego wykorzystania informacji publicznej
Inicjatywa prowadzona przez Narodowe
Centrum Oceanograficzne działające
przy Ministerstwie Gospodarki Stanów
Zjednoczonych mająca na celu
zgromadzenie i udostępnienie w jednym
miejscu wszystkich danych publicznych
dotyczących eksploracji dna morskiego
przeprowadzonych na zamówienie rządu
USA.
Udostępniane są zdjęcia wysokiej
rozdzielczości opisane szczegółowo
przez zbiór metadanych.
http://www.nodc.noaa.gov/
20
Przykłady inicjatyw na świecie dotyczące
ponownego wykorzystania informacji publicznej
http://www.nodc.noaa.gov/
21
Przykłady inicjatyw na świecie dotyczące
ponownego wykorzystania informacji publicznej
http://data.gov.au/
22
Przykłady inicjatyw na świecie dotyczące
ponownego wykorzystania informacji publicznej
Serwis rządu australijskiego gromadzący
dane z instytucji mu podległych.
W chwili obecnej (wrzesień 2011) gromadzi
dane reprezentowane w postaci 705 zasobów.
Serwis ten powstał jako praktyczna realizacja
deklaracji władz australijskich nt.
„otwartego rządu”:
„The Australian Government now declares that,
in order to promote greater participation
in Australia’s democracy, it is committed
to open government based on a culture
of engagement, built on better access to and
use of government held information,
and sustained by the innovative
use of technology. (…)”
http://data.gov.au/
http://www.finance.gov.au/e-government/strategy-andgovernance/gov2/declaration-of-open-government.html
23
Przykłady inicjatyw na świecie dotyczące
ponownego wykorzystania informacji publicznej
2
3
1
http://www.myschool.edu.au/
Przykłady inicjatyw na świecie dotyczące
ponownego wykorzystania informacji publicznej
5
4
25
http://www.myschool.edu.au/
Przykłady inicjatyw na świecie dotyczące
ponownego wykorzystania informacji publicznej
http://datacatalogs.org/
26
Przykłady inicjatyw na świecie dotyczące
ponownego wykorzystania informacji publicznej
Niekomercyjny serwis
(jeszcze w wersji alfa),
który został
zaprezentowany
podczas konferencji
OKCon 2011 (lipiec
2011) w Berlinie.
Celem serwisu jest
stworzenie katalogu
wszystkich źródeł
danych publicznych
(z całego świata [!]),
które można ponownie
wykorzystać.
http://datacatalogs.org/
27
Przykłady inicjatyw na świecie dotyczące
ponownego wykorzystania informacji publicznej
2
1
3
http://datacatalogs.org/
28
Przykłady inicjatyw w Polsce dotyczące ponownego
wykorzystania informacji publicznej
http://sejmometr.pl/
29
Przykłady inicjatyw w Polsce dotyczące ponownego
wykorzystania informacji publicznej
Niekomercyjna inicjatywa, rozwijana
przez fundację ePaństwo, którego misją
jest udostępnianie informacji legislacyjnych,
przy wykorzystaniu najnowszych
technologii internetowych.
Sejmometr ma być najnowocześniejszą
i najbardziej przyjazną bazą danych
legislacyjnych w Polsce.
Kod źródłowy portalu dostępny
jest pod adresem:
https://github.com/epanstwo/Sejmometr.
http://sejmometr.pl/
30
Przykłady inicjatyw w Polsce dotyczące ponownego
wykorzystania informacji publicznej
http://sejmometr.pl/
31
Przykłady inicjatyw w Polsce dotyczące ponownego
wykorzystania informacji publicznej
http://sejmometr.pl/
32
Przykłady inicjatyw w Polsce dotyczące ponownego
wykorzystania informacji publicznej
http://sejmometr.pl/
33
Przykłady inicjatyw w Polsce dotyczące ponownego
wykorzystania informacji publicznej
http://centrumcyfrowe.pl/
34
Przykłady inicjatyw w Polsce dotyczące ponownego
wykorzystania informacji publicznej
Projekt „Otwarty rząd w Polsce” ma na celu
stworzyć podstawy dla modelu otwartego
rządzenia w naszym kraju poprzez
dwa działania:
• przygotowanie dokumentu stanowiącego
„mapę drogową“ wprowadzenia
tego modelu
• uruchomienie „przestrzeni laboratoryjnej“,
w której będą rozwijane i testowane
praktyczne rozwiązania, narzędzia
oraz aplikacje.
http://centrumcyfrowe.pl/
35
Przykłady inicjatyw w Polsce dotyczące ponownego
wykorzystania informacji publicznej
http://centrumcyfrowe.pl/wp-content/uploads/2011/07/Mapa-drogowa_draft.pdf
http://centrumcyfrowe.pl/wp-content/uploads/2011/06/mapa_drogowa_otwartego_rzadu_w_polsce_skrot.pdf
36
Przykłady inicjatyw w Polsce dotyczące ponownego
wykorzystania informacji publicznej
http://www.otwartybudzet.pl/
37
Przykłady inicjatyw w Polsce dotyczące ponownego
wykorzystania informacji publicznej
• Dane nt. budżetu Państwa udostępnia
Ministerstwo Finansów w postaci plików
PDF. Są więc upublicznione, ale nie
spełniają standardów dostępności, nie
można ich też w prosty sposób wykorzystać.
• Aby móc wizualizować dane publiczne,
przygotowano własną kopię danych
budżetowych na podstawie pliku
Ministerstwa Finansów. Jest to zbiór
surowych danych, które można łatwo
wykorzystać.
• Na tej podstawie przygotowano mechanizm
ich efektownej wizualizacji, pozwalającej
zrozumieć
• co kryje się w tysiącach pozycji w tabelkach.
http://www.otwartybudzet.pl/
38
Przykłady inicjatyw w Polsce dotyczące ponownego
wykorzystania informacji publicznej
http://www.otwartybudzet.pl/
39
Przykłady inicjatyw w Polsce dotyczące ponownego
wykorzystania informacji publicznej
http://www.otwartybudzet.pl/
40
Projekt założeń inicjatywy
„Widziałem i zrozumiałem budżet
swojego miasta”
Projekt inicjatywy „Widziałem
i zrozumiałem budżet swojego miasta”
Wstępna analiza dotychczasowego stopnia zrozumienia
idei ponownego wykorzystania informacji publicznej wśród
Polaków wydaje się bardzo nikła.
Z przedmiotową problematyką ciężko jest się przebić do
mediów – zarówno o zasięgu krajowym jak i lokalnym.
42
Projekt inicjatywy „Widziałem
i zrozumiałem budżet swojego miasta”
Zagadnienie to jest przede wszystkim dyskutowane na
specjalistycznych serwisach internetowych.
http://prawo.vagla.pl
43
Projekt inicjatywy „Widziałem
i zrozumiałem budżet swojego miasta”
W celu zbudowania świadomości wśród Polaków nt.
znaczenia:
dostępu do informacji publicznej,
możliwości jakie niesie ponowne jej wykorzystanie
wydaje się uzasadnionym uruchomienie niekomercyjnej
inicjatywy (realizowanej np. przez koła naukowe działające
na uczelniach) dotyczące wskazania potencjału jaki kryje się
w zebranych przez administrację publiczną zasobach
informacyjnych i podjęcie działań edukacyjnych na tym polu.
44
Projekt inicjatywy „Widziałem
i zrozumiałem budżet swojego miasta”
Zgodnie z zasadą „bliska koszula ciału” proponuje się
sięgnięcie do zasobów urzędów miast
i zwizualizowanie ich budżetów w atrakcyjnej dla
mieszkańców postaci.
45
Projekt inicjatywy „Widziałem
i zrozumiałem budżet swojego miasta”
Osiągnięte korzyści:
Wskazanie na znaczenie dostępu do informacji
publicznej.
Wskazanie na znaczenie ponownego wykorzystania
informacji publicznej.
Zwiększenie świadomości ekonomicznej mieszkańców.
46
Podsumowanie
Podsumowanie – z ostatniej chwili…
Ministrowie: skarbu, finansów i spraw zagranicznych oraz
Prokuratoria Generalna podjęła starania, aby z ustawy o
dostępie do informacji publicznej wykluczyć dostęp do:
informacji jakie stanowisko zajmują rząd, organa władzy przed
międzynarodowymi organami, w negocjacjach umów
międzynarodowych, przed sądami, trybunałami - także polskimi.
opinii i ekspertyz, na podstawie których organy władzy podejmują
decyzje.
Pod naciskiem opinii publicznej rząd wycofał się z tego
pomysłu, ale….
48
Podsumowanie – z ostatniej chwili…
Na ostatnim posiedzeniu Senatu RP obecnej kadencji
powrócono do tego pomysłu w nieco zmodyfikowanej
wersji - tj.: chroni się przed udostępnianiem opinii i ekspertyz nie
tylko władzę, ale wszystkie podmioty - publiczne czy prywatne - które
wykonują zadania publiczne, w sprawach, gdzie wchodzi w grę interes
gospodarczy RP.
„Prawo do informacji publicznej podlega ograniczeniu ze
względu na ochronę ważnego interesu gospodarczego państwa
w zakresie i w czasie, w jakim udostępnienie informacji:
osłabiłoby zdolność negocjacyjną Skarbu Państwa w procesie
gospodarowania jego mieniem albo zdolność negocjacyjną Rzeczypospolitej
Polskiej w procesie zawierania umowy międzynarodowej lub podejmowania
decyzji przez Radę Europejską lub Radę Unii Europejskiej;
utrudniłoby w sposób istotny ochronę interesów majątkowych
Rzeczypospolitej Polskiej lub Skarbu Państwa w postępowaniu przed sądem,
trybunałem lub innym organem orzekającym."
49
Podsumowanie – z ostatniej chwili…
Na ostatnim posiedzeniu Sejmu RP obecnej kadencji
przyjęto poprawkę Senatu w sprawie ustawy o zmianie
ustawy o dostępie do informacji publicznej oraz niektórych
innych ustaw w zaproponowanej przez Senat postaci.
Głosowało - 376, za - 179, przeciw - 187, wstrzymało się 10, nie głosowało - 84, większość bezwzględna - 189.
Zdaniem istotnej części ekspertów przyjęcie tej poprawki
to cofnięcie Polski o ładnych kilka kroków jeżeli chodzi
o dostęp do zasobów publicznych.
50
Dziękuję za uwagę