docMuzyka plan wynikowy
download 
Reklamacja Transkrypt
Muzyka plan wynikowy
Teresa Wójcik Plan wynikowy nauczania muzyki w szkole podstawowej Muzyczny świat Projekt okładki Artur Gulewicz Redakcja i korekta Lidia Machura Skład komputerowy Paweł Chodun © Copyright by MAC EDUKACJA S.A., Kielce, Poland 2004 MAC EDUKACJA S.A. 25-734 Kielce, ul. Jagiellońska 74 tel. 0 41 368 40 68, faks 0 41 366 33 02 e-mail: [email protected]; http://www.mac.pl bezpłatna infolinia 0-800-800-102 OCENA WIEDZY I UMIEJĘTNOŚCI UCZNIÓW Ocena wiedzy i umiejętności uczniów z przedmiotu muzyka nie jest dla nauczyciela sprawą szablonową. Nauczyciel, dokonując oceny osiągnięć uczniów, powinien wziąć pod uwagę przede wszystkim: – poziom uzdolnień i predyspozycji muzycznych ucznia, – jego indywidualny wkład pracy potrzebny do realizacji określonych działań muzycznych, – postawę i zaangażowanie ucznia wobec stawianych mu zadań, – uzyskany przez niego poziom wiedzy i umiejętności w zakresie różnych form aktywności muzycznej (śpiew, gra na instrumentach, ruch przy muzyce, percepcja muzyki) i wiadomości z teorii muzyki (historia muzyki, zasady muzyki), – postawę ucznia wobec dóbr kultury i wytworów sztuki, – podejmowanie przez ucznia dodatkowych zadań muzycznych, włączanie się w życie artystyczne szkoły i środowiska, – uczestnictwo ucznia w zajęciach, – umiejętność formułowania przez niego problemów, wyciągania wniosków, – poszukiwanie własnych rozwiązań, obronę własnego poglądu. Ocenianie osiągnięć uczniów powinno odbywać się poprzez: – wykonywanie praktycznych ćwiczeń muzycznych: rytmicznych, melodycznych, ruchowych, słuchowych (np. wyklaskiwanie rytmu, śpiewanie wzorów melodycznych, realizację ruchową tematów muzycznych, określanie odległości interwałowych między dźwiękami), – aktywne działania w zakresie różnych form muzycznych: śpiewu, gry na instrumencie, słuchania muzyki, ruchu przy muzyce, twórczości muzycznej (np. śpiewanie pieśni i piosenek, kanonów dwu-, trzygłosowych, przyśpiewek ludowych, granie akompaniamentu, fragmentów utworów różnych kompozytorów, rozpoznawanie stylu muzycznego epoki w słuchanych utworach, brzmienia instrumentów i głosów ludzkich, budowy formalnej utworu, wykonywanie kroków i figur określonego tańca, tworzenia melodii, ilustracji muzycznych do tekstów wiersza), – odpowiedzi ustne z zakresu znajomości: zasad muzyki (np. elementów muzyki, znaków chromatycznych, interwałów muzycznych, trójdźwięków, budowy gam majorowych i minorowych) , historii muzyki (np. znajomość epok muzycznych, twórczości kompozytorów), form muzycznych, – prace domowe, – quizy i konkursy muzyczne. Ocenianie osiągnięć uczniów powinno być systematyczne i umotywowane ustnie przez nauczyciela. Ocena nie może być tylko wykładnikiem poziomu uzyskanej wiedzy i umiejętności, ale powinna zachęcać uczniów do rozwijania zainteresowań muzycznych. CZĘŚĆ 1 Lp. Temat lekcji Ścieżka edukacyjna Standard wymagań 1. Przywitajmy – zna melodię i rytm piosenki się piosenką Woła nas szkoła i potrafi Woła nas szkoją zaśpiewać z akompaniała. mentem Taktujemy – taktuje na „dwa”, na „trzy” na ”dwa”, na i na „cztery” „trzy” – rytmizuje krótki tekst wieri na „cztery” sza – przedstawia scenkę ruchową – integruje się z grupą w czasie wspólnych działań muzycznych wychowanie do życia w społeczeństwie i edukacja prozdrowotna: aktywne formy spędzania wolnego czasu śpiewanie piosenki z akompaniamentem, taktowanie na „dwa”, na „trzy” i na „cztery”, rytmiczna recytacja tekstu na zasadzie echa 2. Instrumenty – potrafi zaśpiewać Piosenkę perkusyjne o instrumentach – dużo rytmu – zna instrumenty perkusyjne, i trochę melodii określa ich źródło dźwięku – prawidłowo wydobywa dźwięki z instrumentu perkusyjnego – współdziała w grupie w czasie zabaw muzycznych wychowanie do życia w społeczeństwie: włączanie się w działania grupowe, uczenie się odpowiedzialności za efekty wspólnej pracy poprawne wykonanie piosenki z akompaniamentem, poznanie budowy i brzmienia instrumentów perkusyjnych, dokonanie podziału instrumentów perkusyjnych na instrumenty o określonej i nieokreślonej wysokości dźwięków 3. Wykonujemy własne instrumenty muzyczne edukacja ekologiczna: wykorzystanie zużytych opakowań do konstruowania instrumentów perkusyjnych budowanie instrumentów perkusyjnych o nieokreślonej wysokości dźwięków z różnych dostępnych materiałów, śpiewanie piosenki z akompaniowaniem na własnych instrumentach perkusyjnych 4 Cele poznawcze i wychowawcze. Uczeń: – śpiewa poprawnie piosenkę Bieszczadzki trakt – umie wykonać instrument perkusyjny o nieokreślonej wysokości dźwięku i zaimprowizować na nim akompaniament rytmiczny do piosenki – wyjaśnia słowo „akompaniament” Wymagania konieczne (dopuszczający) podstawowe (dostateczny) rozszerzające (dobry) dopełniające (bardzo dobry) wykraczające (celujący) włącza się w śpiew piosenki Woła nas szkoła, wykazuje zainteresowanie treściami muzycznymi zawartymi w podręczniku Muzyczny świat i zeszycie ćwiczeń ucznia śpiewa piosenkę Woła nas szkoła z akompaniamentem nauczyciela lub nagraniem z płyty CD, wystukuje puls rytmiczny piosenki rytmizuje teksty według podanego wzoru, prawidłowo taktuje na „dwa”, na „trzy” i na „cztery” rytmizuje teksty według własnej inwencji, śpiewa piosenkę Woła nas szkoła jednocześnie taktując, przedstawia krótkie scenki ruchowe związane z wakacjami śpiewa piosenkę Woła nas szkoła, obserwując jej zapis nutowy, wykazuje inwencję twórczą w czasie wspólnych działań muzycznych rozpoznaje na zdjęciach instrumenty wymienione w tekście piosenki (trąbka, bębenek, fortepian, flet, gitara, puzon), bierze udział w zabawie Muzykanci, włącza się w śpiew Piosenki o instrumentach umie podać różne znaczenia słowa koncert, rytmicznie recytuje rytm refrenu z wypełnieniem pauz ćwierćnutowych i półnutowych klaskaniem, śpiewa Piosenkę o instrumentach z akompaniamentem nauczyciela lub nagraniem z płyty CD podaje ogólną charakterystykę instrumentów muzycznych wymienionych w tekście piosenki, rozpoznaje brzmienie instrumentów perkusyjnych i dokonuje ich podziału na instrumenty o określonej o nieokreślonej wysokości dźwięku poprawnie śpiewa Piosenkę o instrumentach, rozpoznaje brzmienie instrumentów solowych w słuchanych utworach muzycznych, charakteryzuje instrumenty perkusyjne, które najczęściej występują w orkiestrze wyjaśnia znaczenie pojęć: idiofony, membranofony, określa budowę i brzmienie instrumentów należących do grupy idiofonów i membranofonów, śpiewa Piosenkę o instrumentach, stosując się do jej zapisu muzycznego wykonuje prosty instrument perkusyjny według podanego wzoru, włącza się w śpiew piosenki Bieszczadzki trakt wykonuje instrumenty perkusyjne z różnych dostępnych materiałów, śpiewa piosenkę Bieszczadzki trakt z akompaniamentem nauczyciela lub nagraniem z płyty CD wyjaśnia słowo akompaniament, wykazuje się wyobraźnią i kreatywnością w czasie wykonywania własnych instrumentów perkusyjnych śpiewa piosenkę Bieszczadzki trakt i akompaniuje do niej na instrumentach perkusyjnych według własnej inwencji do refrenu piosenki Bieszczadzki trakt tworzy akompaniament na instrumentach perkusyjnych o ciekawej strukturze rytmicznej i opracowuje go z zespołem muzycznym 5 Lp. Temat lekcji Cele poznawcze i wychowawcze. Uczeń: Ścieżka edukacyjna Standard wymagań 4. Wartości rytmiczne nut i pauz – rozpoznaje znaki graficzne nut i pauz, odpowiednio je nazywa – zna pojęcie „pauzy” w muzyce – umie określić łączny czas trwania kilku wartości rytmicznych – dostrzega relacje czasowe występujące pomiędzy różnymi wartościami – reaguje na pauzę w muzyce edukacja czytelniczo-medialna: wykorzystanie programów komputerowych do pisania znaków graficznych nut i pauz pisze znaki graficzne nut i pauz, rozróżnia czas trwania różnych wartości rytmicznych, reaguje na pauzę w muzyce, rytmizuje tekst według wzoru 5. i 6. Jesień – śpiewa poprawnie piosenkę Kolorowa jesień w muzyce. Nauka piosenki – potrafi określić nastrój i charakter utworu muzycznego Kolorowa – umie dobierać barwę głosu, jesień tempo i dynamikę do interpretacji treści wiersza w różnym nastroju – potrafi uzyskać na instrumentach różne efekty akustyczne naśladujące odgłosy natury – dostrzega piękno otaczającej go przyrody edukacja ekologiczna: poznanie utworów muzycznych inspirowanych przyrodą śpiewanie piosenki z akompaniamentem, tworzenie na instrumentach perkusyjnych ilustracji muzycznej, słuchanie utworów muzycznych związanych z daną tematyką, określenie ich nastroju i charakteru 7. Kilka słów o rytmie wychowanie do życia w społeczeństwie: odnajduje swoje miejsce w grupie w czasie wspólnych działań muzycznych rozróżnianie i nazywanie elementów rytmu, poprawne wystukiwanie wzorów rytmicznych, akompaniowanie na instrumentach do podanego wzoru 6 – zna pojęcia : rytm, metrum, takt, oznaczenie taktowe, akcent metryczny – określa metrum w piosence i utworze muzycznym – umie podzielić rytm na odcinki taktowe zgodnie z oznaczeniem taktowym – integruje się z grupą w czasie wspólnych działań muzycznych konieczne (dopuszczający) podstawowe (dostateczny) rozszerzające (dobry) dopełniające (bardzo dobry) wykraczające (celujący) rozpoznaje nuty i pauzy wśród różnych znaków graficznych, wyjaśnia pojęcie pauzy w muzyce określa w zapisie muzycznym wartości nut i pauz, bierze udział w zabawach muzycznych, których celem jest wykształcenie reakcji na pauzę w muzyce porównuje czas trwania danej wartości rytmicznej w stosunku do całej nuty, poprawnie pisze pauzy na pięciolinii rytmicznie recytuje tekst wiersza zgodnie z zapisem nutowym, określa łączny czas trwania kilku wartości rytmicznych wykonuje ćwiczenia muzyczne o podwyższonym stopniu trudności, wykorzystuje różne programy komputerowe do pisania znaków graficznych nut i pauz włącza się w śpiew piosenki Kolorowa jesień, omawia treść piosenki i jej nastrój, ogląda obrazy o tematyce jesiennej śpiewa piosenkę Kolorowa jesień z akompaniamentem nauczyciela, słucha utworów muzycznych inspirowanych jesienią, określa ich nastrój, tempo i dynamikę dobiera brzmienia instrumentów perkusyjnych do naśladowania różnych efektów dźwiękonaśladowczych, wykonuje pracę plastyczną inspirowaną wysłuchaną muzyką wykonuje w grupie na instrumentach perkusyjnych ilustrację muzyczną Jesienny spacer, dobiera barwę i intonację głosu do ukazania treści wiersza w różnym nastroju wykazuje się wyobraźnią i twórczą inwencją w czasie tworzenia ilustracji muzycznej, analizuje utwór muzyczny wyklaskuje na zasadzie echa kilkutaktowe rytmy, rysuje przykład rytmu złożonego, wykorzystując graficzne znaki muzyczne nazywa elementy rytmu: oznaczenie taktowe, takt, kreska taktowa, wie, jakie jest oznaczenie taktowe poznanych piosenek, określa miarę taktową w różnych oznaczeniach taktowych uzupełnia takty brakującą wartością rytmiczną, obserwując zapis nutowy wyklaskuje rytm piosenki Kolorowa jesień, rytmizuje w dowolnym metrum krótkie teksty wierszowane dzieli na takty szeregi rytmiczne zgodnie z jego oznaczeniem taktowym, śpiewa refren piosenki Kolorowa jesień, akompaniując na instrumentach perkusyjnych według podanego wzoru tworzy kilkutaktowy rytmiczny akompaniament do piosenki i zapisuje go wartościami rytmicznymi 7 Lp. Temat lekcji Cele poznawcze i wychowawcze. Uczeń: Ścieżka edukacyjna Standard wymagań 8. Polonez – polski taniec narodowy – potrafi wymienić charakterystyczne cechy poloneza – umie wyklaskać rytm poloneza – poprawnie śpiewa piosenkę Poloneza tańczmy – potrafi rozpoznać rytm poloneza w słuchanych utworach muzycznych – docenia piękno tańców polskich oraz ich wartość w podkreślaniu tożsamości narodowej wychowanie patriotyczne i obywatelskie: zapoznanie z polskim tańcem narodowym – polonezem, uczenie szacunku i postawy patriotycznej wobec dóbr polskiej kultury poznanie genezy i struktury rytmiczno-ruchowej polskiego tańca narodowego, śpiewanie piosenki z akompaniamentem, poznawanie kroków i figur tanecznych wybranego tańca 9. Nauka podstawowych kroków i figur tanecznych poloneza – umie wykonać krok podstawowy poloneza – potrafi zatańczyć w parze wybrane figury taneczne – wykazuje orientację ruchową w przestrzeni, – potrafi ruchem, z odpowiednią ekspresją oddać i charakter muzyki – uczy się współdziałania i współodpowiedzialności w pracy grupowej wychowanie patriotyczne i obywatelskie: zapoznanie z polskim tańcem narodowym – polonez, uczenie szacunku i postawy patriotycznej wobec dóbr polskiej kultury poznanie struktury muzyczno-ruchowej tańca, tańczenie krokiem podstawowym w parach kilku figur poloneza, 10. Polskie pie- – umie poprawnie zaśpiewać śni historyczne pieśń Przybyli ułani pod okienko – potrafi zaśpiewać przydzieloną partię głosową w piosence – poprawnie śpiewa hymn państwowy i wykazuje właściwą postawę w czasie jego wykonywania wychowanie patriotyczne i obywatelskie: poznanie pieśni polskich z różnych okresów historycznych, wykazywanie szacunku i właściwej postawy wobec symboli narodowych śpiewanie pieśni historycznych z akompaniamentem nauczyciela lub nagraniem z płyty CD, poznanie faktów historycznych i sylwetek wybitnych Polaków 11. Kilka – zna nazwy solmizacyjne dźwięków, i literowe dźwięków gamy a tyle melodii. C-dur, Nazwy solmi- – określa położenie nuty zacyjne i literona pięciolinii we dźwięków – gra na dzwonkach lub flecie gamy C-dur dźwięki gamy C-dur – czysto intonuje dźwięki gamy C- dur wychowanie do życia w społeczeństwie: współdziałanie i współpraca w grupie rówieśniczej śpiewanie solmizacją dźwięków gamy C-dur w górę i w dół, granie na dzwonkach lub flecie dźwięków gamy C-dur, określanie położenia nut na pięciolinii 8 konieczne (dopuszczający) podstawowe (dostateczny) rozszerzające (dobry) dopełniające (bardzo dobry) wykraczające (celujący) włącza się w śpiew piosenki Poloneza tańczmy, słucha utworów muzycznych opartych na rytmie poloneza śpiewa piosenkę Poloneza tańczmy z akompaniamentem nauczyciela lub nagraniem z płyty CD, wyszukuje z tekstu piosenki opisane cechy tańca i jego wykonanie wystukuje charakterystyczny rytm poloneza i jego zakończenia, prawidłowo wystukuje trudniejsze rytmicznie takty piosenki Poloneza tańczmy przedstawia genezę poloneza, na podstawie obserwacji zapisu muzycznego piosenki określa metrum, tempo, dynamikę oraz charakterystyczne cechy melodii i rytmu wyjaśnia pojęcie stylizacja, podaje przykłady stylizowanych utworów muzycznych, dokonuje analizy wiersza, wymienia różne środki wyrazu artystycznego stosowane przez artystów wie, jakie jest tempo poloneza i na ile się go tańczy, wymienia kilka figur tanecznych poloneza wykonuje samodzielnie krok podstawowy poloneza, wyróżnia akcenty metryczne, dostosowuje krok taneczny do tempa melodii wykonuje w parze krok podstawowy poloneza, wykazuje orientację czasowoprzestrzenną tańczy w parze wybrane figury poloneza, np.: labirynt, tunel, para w lewo para w prawo, kolumny dwójkowe i czwórkowe, rozejście partnerów tańczy w układzie choreograficznym do piosenki Poloneza tańczmy, potrafi ruchem z odpowiednią ekspresją oddać charakter tańca włącza się w śpiew piosenki Przybyli ułani pod okienko, ogląda obrazy batalistyczne z różnych okresów historycznych śpiewa z pamięci hymn państwowy i wykazuje właściwą postawę w czasie jego wykonywania, słucha pieśni patriotycznych śpiewa z podziałem na role pieśń Przybyli ułani pod okienko, dostrzega różnice w charakterze wysłuchanych utworów muzycznych kojarzy ważne fakty historyczne i sylwetki wybitnych Polaków, o których mowa w tekstach piosenki, dba o wyraz artystyczny śpiewanej pieśni patriotycznej zna genezę hymnu państwowego, dokonuje próby doboru drugiego głosu do melodii pieśni legionowej wie, ile dźwięków ma gama, śpiewa solmizacją gamę C-dur w górę i w dół pisze poprawnie na pięciolinii klucz wiolinowy i nuty gamy C-dur, wykonuje łatwe ćwiczenia muzyczne, np. uzupełnianie w zapisie muzycznym nazw dźwięków gam wyjaśnia pojęcie gama, gra na dzwonkach gamę C-dur w górę i w dół czysto intonuje dźwięki gamy C-dur na flecie podłużnym, pisze poprawnie na pięciolinii określone przez nauczyciela nuty śpiewa solmizację i gra na instrumencie dźwięki różnych gam majorowych i minorowych 9 Lp. Temat lekcji Cele poznawcze i wychowawcze. Uczeń: Ścieżka edukacyjna Standard wymagań 12. i 13. Desz- – poprawnie śpiewa piosenkę czowa muzyka. Taniec w deszczu Nauka piosenki – gra na instrumentach akomTaniec paniament do piosenki w deszczu – określa znaczenie kropki przy nucie i pauzie – zna czas trwania nut i pauz z kropką – uczestniczy we wspólnych działaniach muzycznych edukacja prozdrowotna: uwrażliwienie na higienę głosu dziecka i prawidłową postawę w czasie wykonywania ćwiczeń ruchowych śpiewanie piosenki z akompaniamentem nauczyciela, wykonanie pracy plastycznej inspirowanej muzyką, wykonywanie ćwiczeń muzyczno-ruchowych, granie na instrumentach akompaniamentu do piosenki 14. Gramy na instrumentach melodycznych edukacja regionalna: poznawanie melodii ludowych z różnych regionów Polski granie na instrumentach kilkutaktowych melodii jednogłosowych, śpiewanie solmizacją krótkich melodii edukacja ekologiczna: zimowy krajobraz inspiracją dzieł wielu wybitnych artystów śpiewanie piosenki z akompaniamentem nauczyciela, słuchanie utworów ilustracyjno-programowych, improwizowanie na instrumentach perkusyjnych – potrafi czytać nuty nazwami literowymi – gra na instrumencie łatwe melodie jednogłosowe – umie wydobyć z instrumentu dźwięki legato i staccato – śpiewa solmizacją krótkie melodie 15. Zima – śpiewa piosenkę Zimowa w muzyce. sanna z akompaniamentem Nauka piosenki – naśladuje na instrumentach Zimowa sanna perkusyjnych różne efekty dźwiękowe – śpiewa solmizacją melodię Jingle bells – uczy się współodpowiedzialności za wykonanie zadań muzycznych 10 konieczne (dopuszczający) podstawowe (dostateczny) rozszerzające (dobry) dopełniające (bardzo dobry) wykraczające (celujący) włącza się w śpiew piosenki Taniec w deszczu, wykonuje pracę plastyczną inspirowaną „deszczową muzyką” śpiewa piosenkę Taniec w deszczu z akompaniamentem nauczyciela lub nagraniem z płyty CD, bierze udział w scenkach ruchowych określonych tematycznie wykonuje improwizacje muzyczne Deszczowa symfonia, poprawnie realizuje ćwiczenia muzyczne z wartościami rytmicznymi nut i pauz z kropką do refrenu piosenki Taniec w deszczu tworzy krótki układ choreograficzny w parze, wykorzystując znane kroki taneczne, wykonuje akompaniament rytmiczny na instrumentach perkusyjnych do piosenki Taniec w deszczu analizuje zapis muzyczny piosenki (określa metrum, wartości rytmiczne, zwraca uwagę na nuty i pauzy z kropką), gra na dzwonkach lub flecie akompaniament melodyczny do piosenki Taniec w deszczu gra dźwięki wybranej melodii, ale popełnia liczne błędy rytmiczne i melodyczne, śpiewa solmizacją dźwięki gamy C-dur gra na instrumencie dźwięki wybranej melodii, ale nie zachowuje właściwej rytmiki i tempa, śpiewa solmizacją dźwięki melodii ludowej wyjaśnia oznaczenia artykulacyjne legato, staccato, poprawnie gra na instrumencie dźwięki wybranej melodii, zachowując właściwy czas trwania każdego dźwięku gra płynnie na instrumencie ośmiotaktową melodię (U komarów wesele, Labada lub Poczkaj, poczkaj), stosując odpowiednią dynamikę i tempo, dba o wyraz artystyczny utworu gra na instrumencie melodię ludową Grozik, stosując odpowiednie tempo, dynamikę i artykulację legato, staccato włącza się w śpiew piosenki Zimowa sanna, opisuje krajobraz zimowy na podstawie własnych spostrzeżeń i oglądanych reprodukcji obrazów o tematyce zimowej słucha utworów muzycznych inspirowanych zimą, śpiewa piosenkę Zimowa sanna z akompaniamentem pianina lub nagraniem z płyty CD wypowiada się na temat pozamuzycznych skojarzeń związanych z wysłuchaną muzyką, prawidłowo wyklaskuje trudniejsze ugrupowania muzyczne piosenki Zimowa sanna dobiera brzmienia instrumentów perkusyjnych do uzyskania różnych efektów dźwiękonaśladowczych związanych z kuligiem, śpiewa solmizacją melodię Jingle bells uzupełnia wykonanie piosenki Zimowa sanna, stosując na instrumentach ciekawe efekty dźwiękowe, dobiera drugi głos do refrenu piosenki 11 Lp. Temat lekcji Ścieżka edukacyjna Standard wymagań 16. Zimowe – wie, jaką rolę odgrywa opowieści – ba- muzyka w widowisku balelet P. Czajkowtowym skiego Dziadek – zna libretto baletu Dziadek do orzechów do orzechów P. Czajkowskiego – interpretuje plastycznie fragment wysłuchanego utworu o charakterze ilustracyjno-programowym – umie zaimprowizować ruchem wybraną scenę – zna zasady dobrego zachowania w teatrze i filharmonii wychowanie do życia w społeczeństwie: wyrabianie nawyków, właściwych zachowań w instytucjach kulturalnych; edukacja czytelniczo- medialna: wykorzystanie techniki komputerowej przy tworzeniu pracy plastycznej zapoznanie z nową formą sceniczną, słuchanie i analizowanie utworów o charakterze ilustracyjno-programowym, wykorzystanie różnych technik plastycznych przy tworzeniu pracy plastycznej 17. Zwyczaje – wymienia zwyczaje i trai tradycje zwiądycje ludowe związane ze zane ze święświętami Bożego Narodzetami Bożego nia i Nowego Roku – poprawnie śpiewa ze słuchu Narodzenia kolędę lub pastorałkę i Nowego Roku – śpiewa piosenkę świąteczną Aniołek najładniejszy – gra na instrumencie wybraną kolędę polską edukacja regionalna: kultywowanie obrzędów i zwyczajów ludowych, wychowanie do życia w społeczeństwie: przekaz wartości tradycji rodzinnej poznanie tradycji i zwyczajów ludowych, granie na instrumentach wybranych utworów, śpiewanie piosenek z akompaniamentem, słuchanie utworów o określonej tematyce 18. i 19. Śpiewamy w kanonie – opracowanie wokalne Kanonu noworocznego. Odległość oktawy w muzyce wychowanie do życia w społeczeństwie: współdziałanie w grupie rówieśniczej poznanie nowej formy muzycznej, określenie formy w słuchanych utworach muzycznych, poznanie interwału oktawy w muzyce, śpiewanie dźwięków oddalonych o oktawę 12 Cele poznawcze i wychowawcze. Uczeń: – śpiewa w kanonie dwugłosowym – rozpoznaje formę kanonu w utworze muzycznym – dostrzega współbrzmienie głosów w utworze wielogłosowym – rozpoznaje słuchowo odległość oktawy między dwoma dźwiękami konieczne (dopuszczający) podstawowe (dostateczny) rozszerzające (dobry) dopełniające (bardzo dobry) wykraczające (celujący) słucha utworów z suity baletowej P. Czajkowskiego Dziadek do orzechów, interpretuje plastycznie fragment utworu o charakterze ilustracyjno-programowym włącza się w działania muzyczno-ruchowe kierowane przez nauczyciela, określa nastrój, tempo i charakter muzyki w wysłuchanych utworach potrafi wyjaśnić pojęcia balet i libretto baletowe, określa rolę muzyki w widowisku baletowym, wykonuje projekt kostiumu scenicznego dla tancerki zna libretto baletu Dziadek do orzechów P. Czajkowskiego, prawidłowo wystukuje rytm utworu Marsz z suity baletowej, interpretuje ruchowo według własnej inwencji utwór Marsz z suity baletowej zna ważne fakty z życia i twórczości P. Czajkowskiego, projektuje kostium sceniczny techniką komputerową włącza się w śpiew piosenki Aniołek najładniejszy, słucha nagrań kolęd i pastorałek, omawia zwyczaje i tradycje związane ze świętami Bożego Narodzenia i Nowego Roku kultywowane we własnym domu rodzinnym śpiewa piosenkę Aniołek najładniejszy z akompaniamentem pianina lub nagraniem z płyty CD, rozpoznaje rytm poloneza w kolędzie Bóg się rodzi, wykonuje ćwiczenia (dekoracja stołu świątecznego, przepisy na wieczerzę wigilijną) analizuje zapis muzyczny piosenki Aniołek najładniejszy i wybranej kolędy, gra na instrumencie jedną z kolęd zamieszczonych w podręczniku śpiewa partię solową w piosence Aniołek najładniejszy, przedstawia ruchem jeden z obrzędów regionalnych (np. Kolędowanie z gwiazdą) zna zwyczaje i tradycje ludowe związane ze świętami Bożego Narodzenia i Nowego Roku w różnych regionach Polski, gra na instrumencie kolędę Lulajże Jezuniu, stosując różne środki wyrazu artystycznego śpiewa w jednogłosie melodię kanonu, z pomocą nauczyciela wykonuje łatwe ćwiczenia muzyczne w zeszycie ćwiczeń, słucha utworów muzycznych w formie kanonu wyjaśnia znaczenie słowa kanon, rozpoznaje formę kanonu w utworze muzycznym, rozpoznaje słuchowo interwał oktawy, wyszukuje w zapisie muzycznym kanonu Panie Janie interwałów oktawy i poprawnie je intonuje wykonuje w grupie kanon rytmiczny, prawidłowo wyklaskuje jego rytm, śpiewa kanon Panie Janie w dwugłosie, pisze na pięciolinii przykłady interwałów oktawy wykonuje w grupie kanon ruchowy, prawidłowo realizuje jego elementy ruchowe, od podanego dźwięku czysto intonuje głosem drugi dźwięk oddalony od niego o interwał oktawy, układa czterotaktowy rytm i wystukuje go z kolegami w formie kanonu określa nazwy oktaw na klawiaturze, poprawnie śpiewa Kanon noworoczny w wielogłosie 13 Lp. Temat lekcji Cele poznawcze i wychowawcze. Uczeń: Ścieżka edukacyjna Standard wymagań 20. Wielkie bale w karnawale. Nauka piosenki Zimowa samba – poprawnie śpiewa piosenkę Zimowa samba – potrafi zatańczyć podstawowy krok samby w parze – umie opowiedzieć o zwyczajach i tradycjach okresu karnawału – tworzy na instrumentach ilustrację muzyczną do treści wiersza – uczy się współdziałać w grupie edukacja prozdrowotna: wykonywanie ćwiczeń muzyczno-ruchowych wpływających na prawidłową postawę, koordynację i sprawność ruchową poznawanie zwyczajów i tradycji ludowych, śpiewanie piosenki z akompaniamentem, tworzenie na instrumentach ilustracji muzycznej do wiersza, poznawanie kroków tanecznych wybranego tańca 21. Muzyka ze smyka – o instrumentach smyczkowych – wymienia instrumenty smyczkowe, wie, co jest ich źródłem dźwięku – rozpoznaje brzmienie instrumentów smyczkowych w słuchanych utworach muzycznych – wie, jak powstają skrzypce, nazywa części skrzypiec i smyczka edukacja czytelnicza i medialna: korzystanie z różnych źródeł informacji medialnych poznanie budowy instrumentów z grupy chordofonów smyczkowych, rozpoznawanie brzmienia instrumentów w słuchanych utworach muzycznych edukacja prozdrowotna: ćwiczenia oddechowe śpiewanie piosenki z akompaniamentem, wykonywanie pracy plastycznej inspirowanej muzyką, tworzenie różnych efektów dźwiękowych głosem i na instrumentach, słuchanie różnych gatunków i stylów muzycznych 22. Gorące – poprawnie śpiewa piosenkę rytmy w zimoSłoniowy jazz wy czas. Nauka – odtwarza na bębenku krótpiosenki Słokie rytmy niowy jazz – naśladuje ruchem sposób poruszania się różnych zwierząt afrykańskich – tworzy na instrumentach perkusyjnych oraz głosem ciekawe efekty dźwiękonaśladowcze 14 konieczne (dopuszczający) podstawowe (dostateczny) rozszerzające (dobry) dopełniające (bardzo dobry) wykraczające (celujący) bierze udział w zabawie muzyczno-ruchowej Wodzirej, włącza się w śpiew piosenki Zimowa samba, wyklaskuje puls rytmiczny piosenki wyjaśnia znaczenie słowa karnawał, śpiewa piosenkę Zimowa samba z akompaniamentem pianina lub nagraniem z płyty CD opowiada o zwyczajach i tradycjach karnawału w Polsce, wyjaśnia słowo „zapusty”, charakteryzuje taniec samba, poprawnie śpiewa piosenkę Zimowa samba zna zwyczaje i tradycje karnawału na świecie, wykonuje krok samby według schematu zamieszczonego w podręczniku, tworzy na instrumentach ilustrację muzyczną do wiersza Kulig tańczy krok zmienny samby w parze do melodii piosenki Zimowa samba wie, co jest źródłem dźwięku w instrumentach strunowych, wymienia przykłady instrumentów smyczkowych, słucha utworów na instrumenty smyczkowe rozpoznaje brzmienie instrumentów smyczkowych w wysłuchanych utworach muzycznych, rozpoznaje na zdjęciach i nazywa instrumenty smyczkowe opisuje budowę i określa brzmienie instrumentów smyczkowych, rozpoznaje technikę gry na skrzypcach pizzicato, wie, jak nazywa się w muzyce gra na instrumentach smyczkowych umie wymienić części skrzypiec (pudło rezonansowe, podbródek, szyjka, strunnik, główka) i smyczka, wymienia nazwiska kilku wybitnych skrzypków, wie, jak nazywają się muzycy grający na instrumentach smyczkowych wie, jak powstają skrzypce, zna etapy powstawania skrzypiec, objaśnia różne techniki gry i możliwości brzmieniowe skrzypiec (m.in. pizzicato, vibrato, col legno), poszukuje w różnych źródłach medialnych informacji o wybitnych wirtuozach instrumentów smyczkowych włącza się w śpiew piosenki Słoniowy jazz, słucha muzyki plemion afrykańskich, wykonuje pracę plastyczną do wysłuchanej muzyki śpiewa piosenkę Słoniowy jazz z akompaniamentem pianina lub nagraniem z płyty CD, improwizuje na instrumentach perkusyjnych krótkie rytmy bierze udział w zabawach rytmiczno –muzycznych: Afrykańska dżungla, Mówiące bębny, wie, do jakiej grupy instrumentów należy saksofon, zna jego budowę i brzmienie, potrafi wyjaśnić znaczenie łuku w zapisie muzyczny opowiada o charakterystycznych cechach muzyki afrykańskiej i jej instrumentarium, tworzy głosem i na instrumentach ciekawe efekty brzmieniowe podkreślające treść piosenki Słoniowy jazz opowiada o stylu muzycznym jazz, zbiera informacje o współczesnej muzyce afrykańskiej 15 Lp. Temat lekcji Cele poznawcze i wychowawcze. Uczeń: Ścieżka edukacyjna Standard wymagań 23. i 24. Mazur, oberek, kujawiak – polskie tańce narodowe – charakteryzuje tańce polskie: mazur, kujawiak, oberek – rozpoznaje rytmy tańców polskich w słuchanych utworach muzycznych – poprawnie śpiewa wybraną pieśń ludową – umie wykonać wybrane kroki i figury taneczne kujawiaka – wykazuje szacunek i patriotyczną postawę wobec kultury i sztuki polskiej wychowanie patriotyczno-obywatelskie: poznanie polskich tańców narodowych poznanie polskich tańców narodowych, śpiewanie pieśni ludowych z akompaniamentem, poznanie kroków i figur tanecznych tańców narodowych, słuchanie utworów muzycznych opartych na rytmach tańców polskich 25. Twórcy i wykonawcy muzyki – potrafi wymienić wykonawców muzyki – rozróżnia słuchowo rodzaj zespołu wykonawczego (solista, orkiestra symfoniczna, chór) – wie, jaką rolę pełni dyrygent w orkiestrze symfonicznej i chórze – wyjaśnia słowo: batuta, partytura – wie, jak należy zachowywać się w filharmonii wychowanie do życia w społeczeństwie: kultura zachowań w instytucjach i miejscach publicznych poznanie zespołów wykonujących muzykę, słuchanie utworów muzycznych i określanie zespołu wykonawczego, poznanie roli dyrygenta w orkiestrze wychowanie patriotyczne i obywatelskie: poznanie twórczości wybitnych kompozytorów polskich poznanie życia i twórczości wybitnych kompozytorów, słuchanie utworów wielkich mistrzów, wyrażanie swojej opinii na temat wysłuchanej muzyki 26. Fryderyk – zna ważne fakty z życia Chopin – komF. Chopina pozytor, które- – wymienia kilka utworów go muzykę zna kompozytora cały świat – dostrzega walory artystyczne utworów F. Chopina i ich wartość dla skarbnicy polskiej kultury 16 konieczne (dopuszczający) podstawowe (dostateczny) rozszerzające (dobry) dopełniające (bardzo dobry) wykraczające (celujący) włącza się w śpiew pieśni Czerwone jabłuszko i Podkóweczki dajcie ognia, wyklaskuje rytmy pieśni na zasadzie echa, słucha utworów muzycznych opartych na rytmach tańców narodowych śpiewa pieśni ludowe z akompaniamentem pianina, bierze udział w inscenizacji muzyczno-ruchowej opartej na tekście wiersza W. Chotomskiej Kujawiak charakteryzuje tańce narodowe: mazur, kujawiak, oberek, rozpoznaje rytmy tańców narodowych w słuchanych utworach muzycznych, wykonuje w parze krok podstawowy kujawiaka do melodii pieśni Czerwone jabłuszko analizuje zapis muzyczny pieśni ludowych, śpiewa pieśń Podkóweczki dajcie ognia i wykonuje wybrane elementy taneczne mazura wykonuje w parze kroki i figury taneczne tańców narodowych: mazura, oberka i kujawiaka wie, kto tworzy muzykę, podaje kilka nazwisk znanych kompozytorów, ogląda zdjęcia i nazywa zespoły wykonujące muzykę (chór, orkiestra, solista) słucha utworów muzycznych i określa zespół wykonawczy, wie, jaka jest rola dyrygenta w orkiestrze, prawidłowo wykonuje schemat taktowania na „dwa”, „trzy”, „cztery” wyjaśnia słowo batuta, wymienia rodzaje głosów ludzkich (sopran, alt, tenor, bas) i rodzaje chórów (męski, żeński, mieszany), wie, co to jest partytura charakteryzuje zespoły wykonujące muzykę, określa głos śpiewaka lub śpiewaczki w słuchanych utworach muzycznych tworzy na instrumencie kilkutaktową melodię i zapisuje ją na pięciolinii wartościami ćwierćnut, poszerza swoją wiedzę o życiu i twórczości wybitnych kompozytorów wie, kim był F. Chopin, słucha utworów kompozytora wymienia utwory, które tworzył F. Chopin, wyraża swoje zdanie na temat jego muzyki uzasadnia, dlaczego F. Chopina nazywa się najwybitniejszym kompozytorem polskim, wykonuje samodzielnie ćwiczenia utrwalające wiedzę o życiu i twórczości kompozytora przedstawia ważne fakty biograficzne z życia F. Chopina, wymienia prestiżowe konkursy i festiwale chopinowskie rozpoznaje słuchowo kilka utworów F. Chopina, wypowiada się na temat stylizacji muzyki ludowej w utworach kompozytora 17 Lp. Temat lekcji Ścieżka edukacyjna Standard wymagań 27. Wiosenne – zna obrzędy i zwyczaje zwyczaje i obludowe związane z wiosną rzędy ludowe. – śpiewa poprawnie piosenkę Nauka piosenki Idzie wiosna Idzie wiosna – poznaje zwyczaje i obrzędy ludowe, potrafi zainscenizować jeden z obrzędów ludowych – rytmizuje przysłowia w różnych rodzajach metrum edukacja regionalna: poznanie obrzędów i zwyczajów ludowych śpiewanie piosenki z akompaniamentem, naśladowanie na instrumentach różnych odgłosów, inscenizowanie ruchem określonych tematycznie scen 28. Instrumenty – poznaje budowę instrumenstrunowe udetów strunowych uderzanych rzane – wie, w jaki sposób wydobywa się dźwięk z fortepianu – słucha utworów muzycznych na instrumenty strunowe uderzane wychowanie patriotyczne i społeczne: kształcenie kultury słuchania, poznawanie polskiej muzyki fortepianowej i dzieł literackich poznanie budowy instrumentów i ich możliwości techniczno-brzmieniowych, rozpoznawanie brzmienia instrumentów w słuchanych utworach muzycznych 29. Malowanie – śpiewa poprawnie piosenkę muzyką. Nauka Kolorowy świat piosenki Kolo- – potrafi interpretować plarowy świat stycznie i ruchowo treści pozamuzyczne utworów – dobiera gamę barw do ukazania charakteru i nastroju melodii – stosuje efekty dźwiękonaśladowcze i dobiera odpowiednie instrumenty do zilustrowania treści wiersza edukacja ekologiczna: uwrażliwianie na piękno natury, poznanie piosenki o tematyce przyrodniczej śpiewanie piosenki z akompaniamentem, wykonywanie pracy plastycznej inspirowanej muzyką, słuchanie muzyki o charakterze ilustracyjno-programowym, naśladowanie na instrumentach różnych efektów dźwiękonaśladowczych 18 Cele poznawcze i wychowawcze. Uczeń: konieczne (dopuszczający) podstawowe (dostateczny) rozszerzające (dobry) dopełniające (bardzo dobry) wykraczające (celujący) włącza się w śpiew piosenki Idzie wiosna, opowiada o zmianach zachodzących wiosną w przyrodzie śpiewa piosenkę Idzie wiosna z akompaniamentem nauczyciela lub nagraniem z płyty CD, wymienia zwyczaje i obrzędy ludowe związane z wiosną naśladuje na instrumentach odgłosy natury charakterystyczne dla pory wiosennej (klekot bociana, rechotanie żab, brzęczenie owadów, itp.), śpiewa piosenkę Idzie wiosna z akompaniamentem na instrumentach perkusyjnych w refrenie opowiada o różnych wiosennych zwyczajach i obrzędach ludowych (np.: topienie marzanny, chodzenie z gaikiem, śmigus-dyngus), rytmizuje przysłowia związane z wiosną śpiewa gwarą przyśpiewki ludowe związane z obrzędami i zwyczajami wiosennymi, inscenizuje ruchem wybrany obrzęd ludowy słucha utworów na fortepian, rozpoznaje brzmienie fortepianu w utworach muzycznych poznaje możliwości techniczno-wykonawcze fortepianu, zapoznaje się z fragmentem arcydzieła narodowego A. Mickiewicza Pan Tadeusz opisującego grę na cymbałach wymienia instrumenty strunowe uderzane, bierze udział w zabawie muzycznej Czarne, białe, czarne, białe charakteryzuje budowę instrumentów strunowych uderzanych, wymienia nazwiska wybitnych kompozytorów, którzy tworzyli dzieła na fortepian zna typy fortepianów, wyjaśnia działanie mechanizmu młoteczkowego w fortepianie, wymienia nazwiska wybitnych pianistów polskich i światowych włącza się w śpiew piosenki Kolorowy świat, rytmizuje nazwy kolorów według wzorów rytmicznych śpiewa piosenkę Kolorowy świat z akompaniamentem pianina lub nagraniem z płyty CD, prawidłowo wykonuje kompozycję symetryczną rytmicznie recytuje tekst piosenki Kolorowy świat, wypełniając pauzy klaskaniem w rytmie ćwierćnut, określa nastrój i charakter muzyki wysłuchanych utworów, dobiera do nich właściwą gamę barw prawidłowo intonuje dźwięki oddalone od siebie o odległość kwarty i kwinty, ilustruje brzmieniem instrumentów perkusyjnych treść wiersza Ile głosów w lesie?, stosując jak najwięcej efektów dźwiękonaśladowczych charakteryzuje muzykę programową, dokonuje analizy wybranych utworów ilustracyjnych 19 Lp. Temat lekcji Cele poznawcze i wychowawcze. Uczeń: Ścieżka edukacyjna Standard wymagań 30. Półton. Znaki chromatyczne w muzyce – wie, co to jest półton w muzyce – czysto intonuje dźwięki gamy C-dur – gra na instrumencie melodię ludową Furman – wie, jakie jest znaczenie znaków chromatycznych w muzyce edukacja prozdrowotna: higiena głosu i słuchu ćwiczenia emisyjne i słuchowe poznanie podstawowych zasad muzyki, wykonywanie ćwiczeń muzycznych utrwalających wiadomości, granie na instrumentach krótkiej melodii – poprawnie śpiewa piosenkę 31. W rytmie Ten wspaniały rock, rocka. Nauka – wykonuje układ ruchowy piosenki Ten wspaniały rock do refrenu piosenki – słucha utworów w rytmie rocka – wykazuje dyscyplinę w czasie wykonywania ćwiczeń zespołowych edukacja prozdrowotna: wykonywanie ćwiczeń muzyczno- ruchowych wpływających na koordynację i sprawność ruchową śpiewanie piosenki z akompaniamentem, wykonywanie ruchu tanecznego do piosenki, słuchanie utworów w różnych stylach i gatunkach muzycznych 32. Wolno-szybko, głośno-cicho – znaki dynamiczne i oznaczenia tempa w muzyce wychowanie do życia w społeczeństwie: współdziałanie w grupie, wzajemna pomoc i współpraca poznawanie podstawowych elementów dzieła muzycznego, słuchanie utworów muzycznych ze zwróceniem uwagi na określony problem muzyczny, układanie na instrumentach perkusyjnych ilustracji muzycznej do wiersza, śpiewanie piosenki z akompaniamentem 20 – wie, co to są tempo i dynamika, jakie mają znaczenie w utworze muzycznym – wymienia kilka oznaczeń tempa i dynamiki w języku włoskim – rozróżnia zmiany tempa i dynamiki w utworze muzycznym – stosuje się do znaków tempa i dynamiki w piosence i utworze muzycznym konieczne (dopuszczający) podstawowe (dostateczny) rozszerzające (dobry) dopełniające (bardzo dobry) wykraczające (celujący) rozpoznaje w zapisie muzycznym znaki chromatyczne, pisze je poprawnie na pięciolinii wyjaśnia pojęcie półton w muzyce, śpiewa na sylabie „la” melodię opartą na pochodzie chromatycznym, wykonuje z pomocą nauczyciela ćwiczenia muzyczne w zeszycie ćwiczeń wyjaśnia znaczenie znaków chromatycznych w muzyce, gra na instrumencie dźwięki podane przez nauczyciela umiejscawia na klawiaturze instrumentu nuty ze znakami chromatycznymi, gra na dzwonkach chromatycznych lub flecie melodię ludową Furman rozróżnia znaki chromatyczne przygodne i przykluczowe, wyjaśnia ich znaczenie w muzyce, gra melodie ze znakami chromatycznymi przygodnymi i przykluczowymi włącza się w śpiew piosenki Ten wspaniały rock, wystukuje miarę taktu w czasie wykonywania piosenki wystukuje na zasadzie echa trudniejsze rytmicznie takty piosenki Ten wspaniały rock, wykonuje kilka elementów tanecznych do refrenu piosenki, słucha utworów w rytmie rocka poprawnie śpiewa piosenkę Ten wspaniały rock z akompaniamentem nauczyciela lub nagraniem z płyty CD, improwizuje do piosenki ruch taneczny, zachowując koordynację muzyczno-ruchową samodzielnie wykonuje układ taneczny do refrenu piosenki Ten wspaniały rock według schematu zamieszczonego w podręczniku, gra na dzwonkach lub flecie melodię w rytmie rocka umie wyjaśnić pojęcia: rock, rock and roll, podaje kilka przykładów utworów muzycznych z tego gatunku oraz słynnych twórców i wykonawców rockowych i rock and rollowych, wykonuje inwencję twórczą przy tworzeniu układu ruchowego do piosenki określa w słuchanych utworach muzycznych tempo i dynamikę; głośno, cicho, szybko, umiarkowanie, wolno, włącza się w śpiew piosenki Wesoły pociąg określa zmiany tempa (przyspieszanie-zwalnianie) i dynamiki (coraz głośniej, coraz ciszej) w słuchanych utworach muzycznych, wykonuje w zeszycie ćwiczeń zadania muzyczne z pomocą nauczyciela stosuje zmiany tempa – accelerando przy interpretacji fragmentu treści wiersza J. Tuwima Lokomotywa, śpiewa piosenkę Wesoły pociąg, stosując właściwe tempo i dynamikę zna powszechnie używane w muzyce włoskie oznaczenia tempa i dynamiki, stosuje na instrumentach perkusyjnych różne zmiany dynamiczne przy interpretacji treści wiersza Burza majowa zna działanie metronomu, układa na instrumentach perkusyjnych według własnej inwencji ilustrację muzyczną do treści wiersza Burza majowa z zastosowaniem zmian dynamicznych 21 Lp. Temat lekcji Ścieżka edukacyjna Standard wymagań 33. Zegarowa – śpiewa poprawnie piosenkę muzyka. Nauka Klinika zegarków piosenki Klini- – dostrzega relacje czasowe ka zegarków pomiędzy wartościami nut – gra na instrumencie partię głosową w zespole muzycznym – tworzy na instrumencie kilkutaktową melodię wychowanie do życia w społeczeństwie: współdziałanie w grupie, wzajemna pomoc i współpraca śpiewanie piosenki z akompaniamentem lub nagraniem z płyty CD, granie na instrumentach według wzoru, tworzenie na instrumentach kilkutaktowych melodii, słuchanie utworów muzycznych o określonej tematyce – zna pojęcie ronda w muzyce 34. Rondo – rozpoznaje słuchowo utwór w muzyce – tworzenie ronmuzyczny o budowie ronda da rytmicznego – zapisuje schemat budowy Pory roku ronda – potrafi wykonać rondo rytmiczne – gra na instrumentach krótki utwór w formie ronda edukacja ekologiczna: dostrzeganie zmian zachodzących w przyrodzie w różnych porach roku, poznawanie utworów o tematyce przyrodniczej śpiewanie piosenki z akompaniamentem, poznanie nowych form muzycznych, słuchanie utworów muzycznych o określonej budowie formalnej, granie na instrumentach utworów w określonej formie muzycznej 35. Na kra– zna legendy związane kowską nutę z Krakowem – nauka piosen- – rozróżnia słuchowo synkopę ki Lajkoniku, w wystukiwanych rytmach prowadź nas – poprawnie śpiewa piosenkę Lajkoniku, prowadź nas – gra na instrumencie melodię opartą na rytmie krakowiaka – potrafi wykonać podstawowe kroki i figury taneczne krakowiaka – tańczy w grupie układ choreograficzny do piosenki Lajkoniku, prowadź nas edukacja regionalna: zapoznanie z zabytkami Krakowa, pieśniami, obrzędami i tańcami regionu krakowskiego śpiewanie piosenki z akompaniamentem, granie na instrumencie melodii w tanecznym rytmie, poznanie zwyczajów i tradycji ludowych, poznanie struktury muzyczno-ruchowej tańca narodowego, poznanie kroków i figur tanecznych tańca narodowego 22 Cele poznawcze i wychowawcze. Uczeń: konieczne (dopuszczający) podstawowe (dostateczny) rozszerzające (dobry) dopełniające (bardzo dobry) wykraczające (celujący) włącza się w śpiew piosenki Klinika zegarków, naśladuje głosem brzmienie mechanizmów różnych zegarów, słucha utworów wielkich mistrzów śpiewa piosenkę Klinika zegarków z akompaniamentem pianina lub nagraniem z płyty CD, wystukuje trudniejsze rytmicznie takty na zasadzie echa wystukuje rytmy na instrumentach perkusyjnych według wzoru, śpiewa refren piosenki Klinika zegarków z użyciem instrumentów perkusyjnych określa rytm tańca w melodii z opery Straszny dwór S. Moniuszki, bierze udział w zabawie ruchowej Zegary tworzy na dzwonkach lub flecie krótką melodyjkę kurantową, zapisuje na pięciolinii ułożoną melodię włącza się w śpiew piosenki Hula-hoop, przedstawia budowę ronda za pomocą symboli literowych śpiewa piosenkę Hula-hoop z akompaniamentem pianina lub nagraniem z płyty CD, wystukuje prawidłowo grupę rytmiczną ósemka z kropką – szesnastka, wykonuje graficzny schemat budowy ronda rozpoznaje utwory o budowie ronda w słuchanych utworach muzycznych, wskazuje refren i kuplety ronda, wyjaśnia, czym różnią się od siebie części zmienne przedstawia historię ronda, układa rondo rytmiczne Cztery pory roku, rytmizuje według własnej inwencji kuplety ronda układa na instrumentach perkusyjnych rondo rytmiczne włącza się w śpiew piosenki Lajkoniku, prowadź nas, bierze udział w zabawie ruchowej Lajkonik, wymienia nazwy kroków i figur tanecznych krakowiaka, wyklaskuje puls rytmiczny melodii tańca śpiewa piosenkę Lajkoniku, prowadź nas z akompaniamentem pianina lub nagraniem z płyty CD, zna legendy związane z Krakowem, podaje charakterystyczne cechy tańca krakowiak, wykonuje w parze figurę „haczyki” i „drobna kaszka” zna historię konika zwierzynieckiego, umie wyjaśnić pojęcie synkopy w muzyce uzupełnia rytm taktami z synkopą, wykonuje prawidłowo kroki podstawowe krakowiaka: cwał w przód bezzmienny, cwał w bok, cwał w przód zmienny, zachowując odpowiednie tempo opowiada o zwyczajach i tradycjach ziemi krakowskiej, rozpoznaje regionalny strój krakowski, gra na dzwonkach lub flecie melodię Krakowiaczek jeden, prawidłowo wykonuje krok krzesany krakowiaka oraz kilka figur zbiorowych tańca analizuje zapis muzyczny piosenki Lajkoniku, prowadź nas, śpiewa gwarą przyśpiewki ludowe z regionu krakowskiego, dokonuje analizy muzyczno-ruchowej tańca krakowiak, wykazuje inwencję twórczą przy tworzeniu układu choreograficznego do piosenki Lajkoniku, prowadź nas 23 Lp. Temat lekcji Cele poznawcze i wychowawcze. Uczeń: Ścieżka edukacyjna Standard wymagań 36. Hej, lato, lato! Nauka piosenki Takie lato – poprawnie śpiewa piosenkę o tematyce lata – umie zaśpiewać kilka piosenek na różne okoliczności – potrafi zagrać wybrany utwór muzyczny z repertuaru podręcznika Muzyczny świat cz. I – zna podstawowe pojęcia i wiadomości z zakresu podręcznika Muzyczny świat cz. I. edukacja prozdrowotna: aktywne formy spędzania wolnego czasu. śpiewanie piosenek z akompaniamentem, wykonywanie podstawowych kroków i figur tanecznych wybranych tańców, granie na instrumencie utworów różnych kompozytorów, słuchanie utworów i rozpoznawanie stylu muzycznego epoki, wyjaśnienie podstawowych terminów muzycznych. 24 konieczne (dopuszczający) wykazuje się wiedzą i umiejętnościami muzycznymi na poziomie elementarnym, śpiewa w zespole wybraną piosenkę z repertuaru podręcznika, biernie uczestniczy w dyskusjach. podstawowe (dostateczny) rozszerzające (dobry) dopełniające (bardzo dobry) wykraczające (celujący) wykazuje się wiedzą i umiejętnościami muzycznymi w stopniu poprawnym, śpiewa piosenki z akompaniamentem pianina lub nagraniem z płyty CD, improwizuje akompaniament na instrumentach perkusyjnych. bierze udział w zagadkach muzyczno-ruchowych, wykazuje się wiedzą i umiejętnościami muzycznymi w stopniu średnim, samodzielnie podejmuje zadania muzyczne, wykazuje inicjatywę w działaniach zespołowych, poprawnie śpiewa piosenki z repertuaru podręcznika. układa wakacyjne życzenia na melodię poznanej piosenki, wykazuje aktywną postawę w działaniach indywidualnych i zespołowych, wykazuje się wiedzą i umiejętnościami w stopniu bardzo dobrym, potrafi obronić swój pogląd i postawę twórczą, gra na instrumencie fragmenty utworów różnych kompozytorów. wykazuje się wiedzą i umiejętnościami muzycznymi wykraczającymi poza obowiązujący zakres materiału nauczania, czynnie uczestniczy w dodatkowych zajęciach muzycznych, angażuje się w życie artystyczne klasy i szkoły, wykazuje kreatywną postawę w różnych działaniach muzycznych. 25 CZĘŚĆ 2 Lp. Temat lekcji Cele poznawcze i wychowawcze. Uczeń: Ścieżka edukacyjna Standard wymagań 1. Letnich wspomnień czar – nauka piosenki To lato – poprawnie śpiewa piosenkę To lato – układa własne melodie do tekstu krótkiego wiersza – potrafi integrować się w zabawach muzycznych edukacja ekologiczna: aktywne formy spędzania wolnego czasu, dostrzeganie piękna otaczającej nas przyrody śpiewanie piosenki z akompaniamentem, układanie melodii do wybranego tekstu wiersza, słuchanie różnych gatunków muzyki 2. Krótka powtórka na dobry początek – utrwalenie wiadomości o wartościach rytmicznych nut i pauz oraz nazwach solmizacyjnych i literowych dźwięków gamy C-dur – zna wartości rytmiczne nut i pauz – potrafi zaśpiewać i zagrać na instrumencie gamę C-dur – zna nazwy solmizacyjne i literowe dźwięków gamy C-dur – potrafi uzupełnić rytm odpowiednimi wartościami rytmicznymi zgodnie z oznaczeniem taktowy wychowanie do życia w społeczeństwie: współdziałanie w grupie rówieśniczej śpiewanie solmizacją i literowo dźwięków gamy C-dur, dzielenie na takty szeregów rytmicznych zgodnie z oznaczeniem taktowym 3. O muzyce średniowiecza – zna najważniejsze cechy i funkcje muzyki średniowiecza – rozróżnia styl muzyki średniowiecza w słuchanych utworach muzycznych – wymienia najstarsze zabytki muzyki polskiej – śpiewa pieśń Breve regnum z akompaniamentem wychowanie patriotyczne i obywatelskie: poznanie polskich zabytków muzycznych epoki średniowiecza śpiewanie pieśni polskich z różnych epok historycznych, rozpoznawanie stylu muzycznego epoki, słuchanie utworów wielkich mistrzów, improwizowanie scenek ruchowych na określony temat 26 Wymagania konieczne (dopuszczający) podstawowe (dostateczny) rozszerzające (dobry) dopełniające (bardzo dobry) wykraczające (celujący) włącza się w śpiew piosenki To lato, słucha wakacyjnych piosenek, przebojów minionego lata, wykazuje zainteresowanie treściami muzycznymi zawartymi w podręczniku Muzyczny świat cz. II śpiewa piosenkę To lato z akompaniamentem nauczyciela lub nagraniem z płyty CD, nuci melodię swojej ulubionej piosenki – wakacyjnego przeboju, bierze udział w zabawie rytmicznej – Jakie jesteś lato? śpiewa piosenkę To lato i uzupełnia pauzy klaskaniem w rytmie ćwierćnut, poprawnie taktuje na „cztery”, układa wakacyjną listę przebojów, wyraża swoje zdanie na temat wartości ich tekstów i muzyki układa melodię do krótkiego tekstu wiersza, śpiewa piosenkę To lato, obserwując zapis nutowy, wie, co to jest przedtakt w muzyce dobiera drugi głos do refrenu piosenki To lato, improwizuje ruch taneczny do melodii piosenki wyszukuje w zapisie muzycznym piosenki To lato różnych wartości rytmicznych i nazywa je, wymienia kilka polskich oznaczeń tempa i dynamiki wymienia różne oznaczenia taktowe, gra na instrumencie gamę C-dur, wystukuje na instrumencie rytmy na zasadzie echa, wymienia nazwy polskich tańców narodowych porównuje czas trwania kilku wartości rytmicznych z jedną wartością o takim samym czasie trwania, uzupełnia takty brakującą wartością rytmiczną zgodnie z oznaczeniem taktowym prawidłowo realizuje rytm z wartościami rytmicznymi z kropką, zaznacza w taktach prostych i złożonych akcenty metryczne, wymienia kilka włoskich oznaczeń tempa i dynamiki grupuje wartości rytmiczne w taktach, rozróżnia takty proste i takty złożone, rytmicznie gra z nut fragment melodii włącza się w śpiew pieśni Breve regnum, ogląda zdjęcia zabytków średniowiecznych, wie, jak ważną rolę odgrywa w historii muzyki polskiej pieśń Bogurodzica śpiewa pieśń Breve regnum z akompaniamentem pianina, rozpoznaje w słuchanych utworach muzycznych śpiew chorałowy wymienia najstarsze zabytki muzyki polskiej, opowiada o działalności muzycznej rybałtów, wymienia nazwisko średniowiecznego kompozytora polskiego przy pieśni Breve regnum inscenizuje scenę wyboru i koronacji króla żaków, wymienia cechy chorału gregoriańskiego, rozróżnia styl budowli średniowiecznych: romański i gotycki śpiewa fragment Bogurodzicy, poszukuje w różnych źródłach informacji o najstarszych zabytkach muzyki polskiej i twórczości kompozytorów z epoki średniowiecza, wymienia cechy stylów architektonicznych: romańskiego i gotyckiego 27 Lp. Temat lekcji Cele poznawcze i wychowawcze. Uczeń: 4. Dawne tańce – potrafi krótko scharakteryi melodie epoki zować epokę renesansu renesansu w muzyce i sztuce – umie wymienić popularne instrumenty tej epoki – słucha utworów renesansowych, poznaje styl muzyczny epoki 5. Kolorowe barwy jesieni – nauka piosenki Jesienne wędrowanie – poprawnie śpiewa piosenkę Jesienne wędrowanie – gra na instrumencie wstęp do piosenki – układa na instrumentach perkusyjnych ilustrację muzyczną do wiersza – opracowuje instrumentalnie fragment utworu A. Vivaldiego Jesień 6. Rodzina chordofonów – instrumenty strunowe szarpane – posiada podstawowe wiadomości o wybranych instrumentach strunowych szarpanych – rozróżnia i nazywa części gitary – rozpoznaje brzmienie instrumentów w słuchanych utworach muzycznych – wykazuje szacunek i tolerancję wobec różnych stylów muzycznych 7. W naszej – poprawnie śpiewa piosenkę szkole nie jest Profesor Robert nudno – nauka – rytmizuje krótki tekst wiersza piosenki Profei gra na instrumencie perkusor Robert syjnym jego rytm – określa znaczenie kropki przy nucie i pauzie oraz zna czas trwania nut i pauz z kropką – współpracuje z grupą rówieśniczą w czasie działań muzycznych 28 Ścieżka edukacyjna Standard wymagań wychowanie patriotyczne i obywatelskie: poznanie polskich zabytków muzycznych z epoki renesansu poznanie charakterystycznych cech muzyki z różnych epok oraz jej twórców, słuchanie utworów z różnych epok, rozpoznawanie stylu muzycznego edukacja ekologicz- śpiewanie piosenki na: środowisko natu- z akompaniamenralne inspiracją dzieł tem, tworzenie wielkich artystów na instrumentach perkusyjnych ilustracji muzycznych do wiersza, granie na instrumencie fragmentu utworu programowego, wykonywanie pracy plastycznej inspirowanej muzyką edukacja czytelniczo-medialna: posługiwanie się komputerem przy wykonywaniu ćwiczeń graficznych poznanie budowy i brzmienia instrumentów muzycznych, słuchanie utworów na różne instrumenty w określonych stylach i gatunkach muzycznych wychowanie do życia w społeczeństwie: poznanie regulaminu uczniowskiego wykazanie szacunku i tolerancji wobec rówieśników i pracowników szkoły śpiewanie piosenki z akompaniamentem, improwizowanie scenek ruchowych na określony temat, rytmizowanie tekstów w różnym metrum konieczne (dopuszczający) podstawowe (dostateczny) rozszerzające (dobry) dopełniające (bardzo dobry) wykraczające (celujący) ogląda albumy o europejskiej sztuce renesansowej, słucha utworów z epoki renesansu zna ramy czasowe renesansu, wymienia instrumenty muzyczne z tej epoki, wie, co to jest tabulatura wymienia nazwiska kompozytorów, malarzy, architektów epoki renesansu, charakteryzuje dzieło M. Gomółki Melodie na psałterz polski uczynione zna główne założenia epoki renesansu, charakteryzuje muzykę tego okresu, wyjaśnia słowo polifonia, zna techniki polifoniczne: imitację i kanon charakteryzuje twórczość G. P. Palestriny, O. di Lassa i polskich kompozytorów epoki renesansu, pokazuje krok podstawowy kuranta włącza się w śpiew piosenki Jesienne wędrowanie, wykonuje ćwiczenie dykcyjne Zamawianki deszczowe śpiewa piosenkę Jesienne wędrowanie z akompaniamentem nauczyciela lub nagraniem z płyty CD, wykonuje według opisu kompozycję plastyczną Jesienny bukiet gra na instrumencie czterotaktowy wstęp do piosenki Jesienne wędrowanie, wie, co to jest triola, prawidłowo realizuje rytm z nieregularnym podziałem wartości układa na instrumentach perkusyjnych ilustrację muzyczną do wiersza Jesień, prawidłowo realizuje rytm z nieregularnym podziałem wartości gra na instrumencie fragment melodii Antonio Vivaldiego Jesień, stosując właściwe tempo, dynamikę i artykulację słucha utworów na gitarę, rozpoznaje na zdjęciach i nazywa instrumenty z grupy strunowych szarpanych podaje podstawowe wiadomości o instrumentach strunowych szarpanych, wie, jaką rolę w instrumencie odgrywa pudło rezonansowe wie, na jakie grupy dzielą się instrumenty strunowe ze względu na sposób wydobycia z nich dźwięku, wyjaśnia różnice w budowie między gitarą klasyczną a elektryczną zna budowę gitary, nazywa części instrumentu, wymienia słynnych wirtuozów gitary klasycznej i elektrycznej, wyjaśnia słowo chordofon zna genezę powstania instrumentów strunowych szarpanych, poznaje kilka chwytów gitarowych i próbuje zagrać je na instrumencie włącza się w śpiew piosenki Profesor Robert, wystukuje na zasadzie echa rytm piosenki śpiewa piosenkę Profesor Robert z akompaniamentem lub nagraniem z płyty CD, uzupełnia występujące w piosence pauzy półnutowe i półnutowe z kropką klaskaniem w rytmie ćwierćnut rytmicznie recytuje fragment piosenki na tle wystukiwanego pulsu ósemkowego, bierze udział w zabawie pantomimicznej o tematyce szkolnej prawidłowo wykonuje ćwiczenia z wartościami rytmicznymi nut i pauz z kropką, rytmizuje w dowolnym metrum teksty fraszek improwizuje do piosenki Profesor Robert ruch taneczny, układa na instrumentach perkusyjnych do piosenki akompaniament rytmiczny 29 Lp. Temat lekcji Cele poznawcze i wychowawcze. Uczeń: Ścieżka edukacyjna Standard wymagań 8. Od dźwięku do dźwięku – interwał tercji, kwinty i oktawy – wyjaśnia termin interwał – rozpoznaje słuchowo odległość tercji, kwinty i oktawy w układzie melodycznym i harmonicznym – gra na instrumencie melodycznym odległość tercji, kwinty, oktawy edukacja prozdrowotna: higiena słuchu, wykonywanie ćwiczeń słuchowych rozpoznawanie słuchowe odległości tercji, kwinty, oktawy, granie na instrumentach melodii, ze zwróceniem uwagi na występujące w niej odległości interwałowe, śpiewanie dźwięków oddalonych od siebie o różne interwały 9. Historia wpisana w żołnierską piosenkę – poprawnie śpiewa pieśń Wojenko, wojenko – umie skojarzyć ważne fakty historyczne z dziejów Polski opisane w tekstach pieśni – poznaje obrazy batalistyczne ilustrujące sceny bitewne i ważne wydarzenia z historii Polski – wykazuje szacunek wobec historii i tradycji kraju wychowanie patriotyczne i obywatelskie: poznanie pieśni historyczno-patriotycznych z okresu I wojny światowej śpiewanie pieśni z różnych okresów historycznych, oglądanie obrazów o tematyce batalistycznej, przybliżenie faktów historycznych z różnych okresów historii Polski 10. Triada harmoniczna gamy – wie, co to jest triada harmoniczna, nazywa I, IV, V stopień gamy – potrafi zapisać na pięciolinii triadę harmoniczną gamy C-dur – rozpoznaje słuchowo trójdźwięki triady harmonicznej – współdziała w wykonywaniu zespołowych zadań muzycznych wychowanie do życia w społeczeństwie: udzielanie sobie pomocy w czasie wykonywania wspólnych zadań poznanie podstawowych zasad muzyki, granie na instrumencie i śpiewanie przykładów muzycznych utrwalających określone zagadnienie z zasad muzyki 30 konieczne (dopuszczający) podstawowe (dostateczny) rozszerzające (dobry) dopełniające (bardzo dobry) wykraczające (celujący) wyjaśnia termin interwał w muzyce, powtarza głosem dźwięki oddalone od siebie o tercję, kwintę i oktawę określa odległość interwałową między dwoma dźwiękami napisanymi na pięciolinii, od podanego dźwięku pisze drugi oddalony od niego o określoną odległość interwałową gra na instrumencie interwał tercji, kwinty i oktawy od podanego dźwięku, rozróżnia interwały melodyczne i harmoniczne, wykonuje ćwiczenia utrwalające odległość i brzmienie interwałów gra na instrumencie melodię J. Straussa Nad pięknym modrym Dunajem, zwraca uwagę na brzmienie występujących w melodii interwałów, śpiewa od podanego dźwięku drugi dźwięk oddalony o określoną odległość śpiewa solmizację Menueta J. S. Bacha, gra na instrumencie jego melodię włącza się w śpiew pieśni Wojenko, wojenko, ogląda obrazy batalistyczne przedstawiające sceny bitewne z różnych okresów historii Polski śpiewa pieśń Wojenko, wojenko z akompaniamentem nauczyciela lub nagraniem z płyty CD, wystukuje prawidłowo takty z grupą rytmiczną (ćwierćnuta z kropką, ósemka) zna genezę hymnu państwowego, śpiewa Mazurka Dąbrowskiego, zachowując właściwą postawę w czasie jego wykonywania śpiewa partię solową pieśni Wojenko, wojenko, opowiada o ważnych faktach historycznych i bohaterach narodowych opisanych w tekstach pieśni poznaje kilka innych pieśni z okresu I wojny światowej, śpiewa poprawnie Rotę, zna okoliczności powstania pieśni pisze na pięciolinii gamę C-dur, nazywa jej dźwięki literowo, wie, co to jest trójdźwięk, podaje kilka przykładów na pięciolinii z pomocą nauczyciela pisze na pięciolinii triadę harmoniczną gamy C-dur, nazywa jej I, IV, V stopień, wykonuje ćwiczenia muzyczne w zeszycie ćwiczeń poprawnie definiuje triadę harmoniczną, zaznacza w gamie T S D i buduje samodzielnie od nich trójdźwięki triady w układzie melodycznym i harmonicznym, rozpoznaje słuchowo triadę harmoniczną gamy śpiewa trójdźwięki triady harmonicznej, samodzielnie pisze triadę harmoniczną gamy D-dur, G-dur, F-dur, gra na dzwonkach lub flecie wybraną gamę i jej triadę harmoniczną układa na instrumencie do wybranej piosenki lub melodii akompaniament oparty na trójdźwiękach triady harmonicznej 31 Lp. Temat lekcji Cele poznawcze i wychowawcze. Uczeń: Ścieżka edukacyjna 11. Instrumenty – umie wymienić instrumenty edukacja prozdrodęte drewniane dęte drewniane wargowe wotna: ćwiczenia – nauka piosen- i stroikowe oddechowe ki Bo on gra na – rozpoznaje w utworach saksofonie muzycznych brzmienie instrumentów dętych drewnianych i właściwie je nazywa – śpiewa poprawnie piosenkę Bo on gra na saksofonie Standard wymagań poznanie budowy i rodzajów instrumentów muzycznych, słuchanie utworów muzycznych na różne instrumenty, śpiewanie piosenki z akompaniamentem 12. Flet podłużny – instrument dęty drewniany – zna budowę i podstawy techniki gry na flecie podłużnym – gra na flecie melodie w jedno- i dwugłosie – stosuje w czasie gry artykulację legato, staccato edukacja prozdrowotna: zasady higieny jamy ustnej, prawidłowa postawa ciała, poprawne operowanie oddechem poznanie budowy i rodzajów instrumentu, granie na instrumencie melodii w jedno- i dwugłosie, poznanie utworów w różnych stylach i gatunkach muzycznych 13. Zima w malarstwie i muzyce – nauka piosenki Zimna zima – poprawnie śpiewa piosenkę Zimna zima – rozróżnia znaki chromatyczne i wie, jakie jest ich znaczenie – gra na dzwonkach chromatycznych fragment utworu A. Vivaldiego Zima, cz. Largo – rozpoznaje różne techniki plastyczne, określa kolorystykę obrazu – współdziała w grupie rówieśniczej edukacja ekologiczna: piękno krajobrazu inspiracją dzieł wielu artystów, poznanie piosenki o tematyce przyrody śpiewanie piosenki z akompaniamentem, granie na instrumencie fragmentu utworu o charakterze programowym, poznanie przykładów dzieł muzycznych i plastycznych inspirowanych określoną tematyką 32 konieczne (dopuszczający) podstawowe (dostateczny) rozszerzające (dobry) dopełniające (bardzo dobry) wykraczające (celujący) włącza się w śpiew piosenki Bo on gra na saksofonie, słucha utworów muzycznych na różne instrumenty dęte drewniane śpiewa piosenkę Bo on gra na saksofonie z akompaniamentem nauczyciela lub nagraniem na płycie CD, prawidłowo nazywa muzyków grających na instrumentach dętych drewnianych krótko charakteryzuje instrumenty dęte drewniane, wykonuje samodzielnie w zeszycie ćwiczeń zadania utrwalające wiedzę o instrumentach dętych drewnianych, wie, co to jest przedtakt w muzyce rozpoznaje brzmienie instrumentów dętych drewnianych w słuchanych utworach muzycznych, dokonuje podziału instrumentów ze względu na sposób pobudzania w nich powietrza do drgań poznaje budowę saksofonu i jego rodzaje, dobiera drugi głos do refrenu piosenki Bo on gra na saksofonie próbuje wydobyć pojedyncze dźwięki z fletu podłużnego, zna zasady zachowania higieny korzystania z instrumentu charakteryzuje budowę fletu podłużnego, wymienia jego części, zna kilka chwytów na flet podłużny, wydobywa pojedyncze dźwięki z instrumentu czysto intonuje na flecie podłużnym dźwięki gamy C-dur, ma prawidłową postawę w czasie gry, poprawnie operuje oddechem analizuje zapis nutowy melodii (określa wartości rytmiczne, metrum, tempo, dynamikę), poprawnie gra na flecie podłużnym melodie jednogłosowe poprawnie prowadzi melodię w czasie gry na flecie utworów wielogłosowych, gra melodie ze znakami chromatycznymi, w czasie gry stosuje artykulację staccato i legato włącza się w śpiew piosenki Zimna zima, ogląda reprodukcje malarskie związane tematycznie z zimą śpiewa piosenkę Zimna zima z akompaniamentem nauczyciela lub nagraniem z płyty CD, wystukuje na zasadzie echa trudniejsze rytmicznie takty piosenki poprawnie wyklaskuje rytm piosenki Zimna zima, określa techniki malarskie i kolorystykę oglądanych reprodukcji o tematyce zimowej, określa znaczenie znaków chromatycznych w muzyce wyjaśnia technikę gry na skrzypcach – pizzicato, gra na dzwonkach lub flecie fragment utworu Zima A. Vivaldiego opracowuje na instrumenty perkusyjne akompaniament rytmiczny do fragmentu utworu Zima A. Vivaldiego 33 Lp. Temat lekcji Ścieżka edukacyjna Standard wymagań 14. Obrzędy – umie opowiedzieć o tradyi zwyczaje cjach i zwyczajach związwiązane zanych z okresem Bożego z Bożym NaroNarodzenia i Nowego Roku dzeniem – poprawnie śpiewa piosenkę i Nowym RoDzień jeden w roku kiem – nauka – rozumie potrzebę kultywopiosenki Dzień wania obrzędów i tradycji jeden w roku edukacja regionalna: kultywowanie obrzędów i zwyczajów własnego regionu śpiewanie piosenki z akompaniamentem, granie na instrumencie wstępu i zakończenia piosenki, kultywowanie obrzędów i zwyczajów świątecznych, śpiewanie w kanonie dwu-, trzygłosowym – zna genezę powstania kolędy Cicha noc – poprawnie gra na instrumencie wybraną kolędę – wie, jaka jest różnica między kolędą i pastorałką, – słucha kolęd w różnych opracowaniach i stylach muzycznych – uczy się współdziałania i odpowiedzialności za wyraz artystyczny utworu w czasie zespołowego muzykowania wychowanie do życia w społeczeństwie: przekaz wartości i tradycji w rodzinie, wspólne kolędowanie śpiewanie pieśni z akompaniamentem, granie na dzwonkach, flecie lub keyboardzie tradycyjnych kolęd i pastorałek, słuchanie utworów w różnych stylach muzycznych 16. Instrumenty – umie wymienić instrumenty dęte blaszane z grupy dętych blaszanych i rozpoznaje je na tablicach z instrumentami muzycznymi – rozróżnia brzmienie instrumentów dętych blaszanych w słuchanych utworach muzycznych – potrafi zaśpiewać piosenkę Orkiestry dęte wychowanie do życia w społeczeństwie: rozwijanie umiejętności oceniania efektów wspólnych działań śpiewa piosenkę z akompaniamentem, poznaje budowę instrumentów muzycznych, słucha brzmienia instrumentów w utworach muzycznych 15. Hej, kolęda, kolęda – granie na instrumentach popularnych kolęd i pastorałek 34 Cele poznawcze i wychowawcze. Uczeń: konieczne (dopuszczający) podstawowe (dostateczny) rozszerzające (dobry) dopełniające (bardzo dobry) wykraczające (celujący) włącza się w śpiew piosenki Dzień jeden w roku, opowiada o tradycjach i zwyczajach świątecznych kultywowanych w domu rodzinnym śpiewa piosenkę Dzień jeden w roku z akompaniamentem nauczyciela lub nagraniem z płyty CD, opowiada o tradycjach i zwyczajach związanych z okresem Bożego Narodzenia i Nowego Roku kultywowanych w regionie, samodzielnie wykonuje zadania w zeszycie ćwiczeń analizuje zapis muzyczny piosenki (określa metrum, tempo, dynamikę, nazywa wartości rytmiczne), wyklaskuje rytm piosenki Dzień jeden w roku, poprawnie śpiewa jej wokalizy gra na dzwonkach lub flecie wstęp i zakończenie do piosenki Dzień jeden w roku, prawidłowo śpiewa melodię Kanonu noworocznego w dwu- i trzygłosie tworzy na instrumentach perkusyjnych akompaniament do piosenki Dzień jeden w roku śpiewa w grupie wybraną kolędę, słucha pieśni bożonarodzeniowe w opracowaniu chóralnym i instrumentalnym umie wyjaśnić różnice między kolędą i pastorałką, śpiewa pieśń bożonarodzeniową, zachowując odpowiedni wyraz artystyczny utworu analizuje rytm i melodię kolędy Jezus malusieńki, gra utwór na dzwonkach, flecie lub keyboardzie zna genezę powstania kolędy Cicha noc, gra utwór na flecie, dzwonkach lub keyboardzie, rozpoznaje słuchowo utwór F. Chopina Scherzo h-moll dobiera drugi głos do melodii kolęd i pastorałek, gra na instrumencie kilka melodii bożonarodzeniowych rozpoznaje na zdjęciach instrumenty dęte blaszane i właściwie nazywa je, włącza się w śpiew piosenki Orkiestry dęte śpiewa piosenkę Orkiestry dęte z akompaniamentem nauczyciela lub nagraniem z płyty CD, słucha brzmienia instrumentów dętych blaszanych wyjaśnia termin aerofony, rozpoznaje w słuchanych utworach muzycznych brzmienie instrumentów dętych blaszanych charakteryzuje popularne instrumenty dęte blaszane, samodzielnie wykonuje zadania w zeszycie ćwiczeń, wymienia części instrumentów dętych blaszanych (tłumik, suwak, wentyle, czara głosowa) zna historię instrumentów dętych blaszanych, zna nazwy dawnych instrumentów dętych, np. cynk, serpent, ofiklejda, buccina 35 Lp. Temat lekcji Cele poznawcze i wychowawcze. Uczeń: Ścieżka edukacyjna Standard wymagań 17. W karnawałowym rytmie cza-czy – umie wymienić charakterystyczne cechy tańca cza-cza – potrafi zatańczyć w parze krok podstawowy cza-czy – poprawnie śpiewa piosenkę Ziemia pełna słońca wychowanie do życia w społeczeństwie: kultura zachowań w miejscach publicznych, edukacja ekologiczna: dostrzega potrzebę ochrony środowiska naturalnego poznanie kroków i figur dla pary wybranego tańca, słuchanie muzyki w różnych stylach i kierunkach muzycznych, śpiewanie piosenki z akompaniamentem 18. Organy – król instrumentów – poznaje budowę oraz możliwości techniczno –brzmieniowe organów – rozpoznaje brzmienie instrumentu w słuchanych utworach muzycznych – umie wymienić nazwiska słynnych kompozytorów, którzy tworzyli dzieła na organy wychowanie do życia w społeczeństwie: poznanie osiągnięć muzyki organowej poznanie budowy instrumentów muzycznych, słuchanie brzmienia instrumentów w utworach muzycznych, poznanie twórczości wybitnych kompozytorów 19. Życie – zna najważniejsze fakty i twórczość biograficzne z życia Jana Sebastiana J. S. Bacha Bacha – potrafi wymienić kilka tytułów dzieł kompozytora – umie zagrać na dzwonkach lub flecie fragment Menueta J. S. Bacha – słucha utworów J. S. Bacha i wypowiada swoje zdanie na temat jego muzyki edukacja czytelnicza i medialna: korzystanie z różnych źródeł informacji w celu pozyskiwania wiedzy poznanie życia i twórczości wybitnych kompozytorów, słuchanie utworów muzycznych wybranego kompozytora, śpiewanie piosenki z akompaniamentem, rozpoznawanie stylu muzycznego epoki 36 konieczne (dopuszczający) podstawowe (dostateczny) rozszerzające (dobry) dopełniające (bardzo dobry) wykraczające (celujący) włącza się w śpiew piosenki Ziemia pełna słońca, wystukuje rytm cza-czy śpiewa piosenkę Ziemia pełna słońca z akompaniamentem nauczyciela lub nagraniem z płyty CD, mówi w rytmie cza-czy krótki tekst wierszowany podaje charakterystykę tańca cza-cza, wykonuje krok podstawowy cza-czy w przód i w tył, wystukuje trudniejsze rytmicznie takty piosenki Ziemia pełna słońca tańczy w parze krok podstawowy cza-czy w przód i w tył, analizuje zapis muzyczny piosenki Ziemia pełna słońca (metrum, wartości rytmiczne nut i pauz, tempo, dynamika) tworzy układ choreograficzny do refrenu piosenki Ziemia pełna słońca oparty na krokach i figurach tanecznych cza-czy wie, do jakiej grupy instrumentów należą organy i rozpoznaje je na tablicy z instrumentami muzycznymi, słucha muzyki organowej wyjaśnia termin aerofony, wymienia funkcje organów w przeszłości i muzyce współczesnej wymienia i nazywa główne części organów, wie, co to są głosy organowe, podaje kilka nazwisk kompozytorów, którzy tworzyli utwory na organy wymienia i charakteryzuje odmiany organów: portatyw i pozytyw, wyjaśnia sposób wydobywania dźwięków z organów, podaje kilka tytułów utworów organowych i nazwiska ich twórców zna historię organów od czasów starożytnych do współczesności, podaje kilka przykładów słynnych organów w Europie i Polsce wie, kim był J. S. Bach i w jakiej epoce tworzył, słucha piosenki Jan Sebastian Bach w wykonywaniu nauczyciela, wymienia z tekstu piosenki miasta, w których żył kompozytor oraz utwory, które tworzył słucha utworów J. S. Bacha i wypowiada swoje zdanie na temat jego muzyki, podaje kilka tytułów dzieł kompozytora, poprawnie wykonuje zadania muzyczne w zeszycie ćwiczeń przedstawia ważne fakty biograficzne z życia i twórczości J. S. Bacha, wymienia główne formy muzyczne epoki baroku, poprawnie wykonuje wokalizę do piosenki Jan Sebastian Bach gra na dzwonkach lub flecie Menueta J. S. Bacha, poprawnie wykonuje rytm melodii z nieregularnym podziałem wartości rytmicznych, wymienia instrumenty muzyczne epoki baroku, rozpoznaje utwory J. S. Bacha i podaje ich tytuły charakteryzuje formę fugi, kantaty i pasji, poszerza swoją wiedzę o życiu i twórczości J. S. Bacha, charakteryzuje styl muzyczny w epoce baroku 37 Lp. Temat lekcji Cele poznawcze i wychowawcze. Uczeń: Ścieżka edukacyjna Standard wymagań 20. Wariacje muzyczne – zna formę wariacji w muzyce – potrafi rozpoznać słuchowo wariacje muzyczne – umie przekształcić warianty wariacji – wykonuje ilustrację plastyczną w oparciu o formę wariacji muzycznej wychowanie do życia w społeczeństwie: rozwijanie umiejętności współdziałania w grupie rówieśniczej poznanie budowy nowej formy muzycznej, rozpoznawanie formy muzycznej w słuchanych utworach różnych kompozytorów, tworzenie na instrumentach dzieła o określonej budowie formalnej 21. Wielka orkiestra symfoniczna – nauka piosenki Zabierz mnie do filharmonii – poprawnie śpiewa piosenkę Zabierz mnie do filharmonii – potrafi wymienić sekcje instrumentalne w orkiestrze symfonicznej – wie, jaką rolę pełni dyrygent i koncertmistrz w orkiestrze – rozpoznaje brzmienie orkiestry symfonicznej, smyczkowej i dętej w słuchanych utworach muzycznych edukacja czytelnicza i medialna: wykonanie plakatu koncertowego techniką komputerową poznanie różnych typów zespołów wykonawczych, słuchanie utworów muzycznych na określone zespoły instrumentalne, śpiewanie piosenki z akompaniamentem 22. Pieśni i obrzędy ludu polskiego – potrafi wymienić popularne zwyczaje ludowe oraz opowiedzieć ich przebieg – zna pojęcia: folklor, etnografia – wie, kim był Oskar Kolberg i jakie znaczenie dla polskiej kultury ma jego działalność artystyczna – śpiewa gwarą przyśpiewki ludowe edukacja regionalna: poznanie pieśni, muzyki, obrzędów własnego regionu poznanie obrzędów i zwyczajów ludowych z różnych regionów Polski, śpiewanie przyśpiewek i pieśni ludowych, słuchanie utworów w różnych stylach muzycznych 38 konieczne (dopuszczający) podstawowe (dostateczny) słucha utworów muzycznych w formie wariacji, dostrzega w wariantach wariacji zmiany metrum, tempa, dynamiki, wartości rytmicznych wyjaśnia formę wariacji w muzyce, określa zmiany, jakie nastąpiły w przekształceniach tematu wariacji wymienia różnych wykonawców muzyki (solista, zespół wokalno-instrumentalny, orkiestra, chór), słucha utworów na orkiestrę symfoniczną włącza się w śpiew przyśpiewek i pieśni ludowych, wymienia kilka zwyczajów i obrzędów kultywowanych w różnych regionach kraju rozszerzające (dobry) dopełniające (bardzo dobry) analizuje przekształcenia tematu w utworze F. Chopina Wariacje na temat Rossiniego, samodzielnie układa wariację rytmiczną do krótkiego tekstu wierszowanego wymienia skład zna układ muzybierze udział orkiestry symfo- ków na scenie, w zabawie muzycznej Dy- nicznej, recytuje wymienia różne typy orkiestr tekst piosenki rygent, śpiewa z uzupełnieniem (smyczkowa, piosenkę Zajazzowa, dęta) bierz mnie pauz klaskai przykłady utwoniem w rytmie do filharmonii rów muzycznych ćwierćnut z akompanianapisanych na mentem nauczytaki zespół wykociela lub nagranawczy niem z płyty CD bierze udział w zabawie muzyczno-ruchowej Gołąbeczek przylata, śpiewa przyśpiewki ludowe z akompaniamentem instrumentu lub nagraniem z płyty CD wykonuje według wzoru wariacje rytmiczne oparte na tekście fraszki, rozpoznaje w słuchanych utworach muzycznych formę wariacji opowiada o zwyczajach i obrzędach ludowych różnych regionów Polski, śpiewa pieśń ludową Ty pójdziesz górą wyjaśnia znaczenie pojęć etnografia, folklor, śpiewa w kanonie dwugłosowym melodię ludową Posłała mnie matka wykraczające (celujący) układa na instrumentach wariację melodyczną Pory roku tworzy na instrumentach akompaniament do refrenu piosenki Zabierz mnie do filharmonii, zna genezę powstania orkiestry, tworzy plakat koncertowy na komputerze zna życie i twórczość Oskara Kolberga, poszerza swoją wiedzę o muzyce w stylu folk 39 Lp. Temat lekcji Cele poznawcze i wychowawcze. Uczeń: Ścieżka edukacyjna Standard wymagań 23. Raz na ludowo – muzyka i tańce ludu polskiego – rozpoznaje na i lustracjach i właściwie nazywa ludowe instrumenty muzyczne – słucha melodii w wykonaniu kapel ludowych – gra na dzwonkach lub fletach melodię ludową Szewc – wymienia nazwy tańców ludowych i umie zatańczyć wybrany taniec regionalny – uczy się szacunku dla wytworów sztuki ludowej edukacja regionalna: poznaje muzykę i tańce różnych regionów Polski słuchanie muzyki w wykonaniu kapel ludowych, oglądanie występów tanecznych w wykonaniu zespołów folklorystycznych, uczestniczenie w zabawach muzyczno-ruchowych, granie na instrumentach melodii w różnych stylach muzycznych 24. Wielkie dzieła na wielkich scenach – opera – wymienia głosy żeńskie i męskie śpiewaków – zna główne części opery – wie, jak powstaje opera i kto bierze udział w przygotowaniu tak dużego widowiska scenicznego – słucha fragmentów operowych różnych kompozytorów – nuci znane melodie operowe edukacja do życia w społeczeństwie i czytelniczo-medialna: korzystanie z różnych źródeł informacji w celu pozyskiwania wiedzy poznaje nowe gatunki muzyczne, słucha utworów w określonym gatunku muzycznym wybitnych kompozytorów europejskich, nuci znane fragmenty muzyczne 25. Raz durowo, raz molowo – nauka piosenki Wiosenne przebudzenie – gamę majorowa i minorową – poprawnie śpiewa piosenkę Wiosenne przebudzenie – potrafi namalować ilustrację do melodii w tonacji majorowej i minorowej, wykorzystując wiedzę o temperaturze barw edukacja ekologiczna: dostrzeganie zmian zachodzących wiosną w środowisku naturalnym, dostrzeganie piękna otaczającej przyrody rozpoznanie tonacji utworów muzycznych, granie na instrumencie melodii w trybie dur, moll, śpiewanie piosenki ze zmianą tonacji z akompaniamentem 40 konieczne (dopuszczający) podstawowe (dostateczny) improwizuje w parach ruch taneczny do melodii ludowej Szewc, rozpoznaje na zdjęciu instrumenty ludowe i właściwie je nazywa charakteryzuje ludowe zespoły instrumentalne, improwizuje taniec góralski Zbójnicki, samodzielnie wykonuje ćwiczenia w zeszycie ćwiczeń słucha muzyki operowej, śpiewa na sylabie „la” melodię uwertury do opery Wilhelm Tell z akompaniamentem nauczyciela śpiewa za nauczycielem dźwięk i gamy molowej i durowej, określa różnicę w brzmieniu obu gam, reaguje na zmianę tonacji w utworze muzycznym rozszerzające (dobry) dopełniające (bardzo dobry) wykraczające (celujący) opisuje budowę wybranych instrumentów ludowych, bierze udział w zabawie tanecznej Szyję buty, szyję buty gra na dzwonkach lub flecie melodię kaszubską Szewc, wymienia polskich kompozytorów, którzy włączali do swej twórczości muzykę ludową oraz przykłady ich dzieł inspirowanych folklorem zna skład instrumentalny kapel ludowych w różnych regionach Polski, wykonuje w parze taniec ludowy Owczarek, wymienia polskie festiwale folklorystyczne wymienia głosy żeńskie i męskie śpiewaków, opowiada, w jaki sposób powstaje widowisko operowe, wie, czym zajmuje się choreograf opowiada o roli muzyki w widowisku operowym, wystukuje na bębenku rytm uwertury do opery Wilhelm Tell, wymienia główne części opery i wyjaśnia terminy związane z tym gatunkiem muzyki rozpoznaje w wysłuchanych fragmentach muzycznych głosy śpiewaków i właściwie je nazywa, wymienia nazwiska kompozytorów operowych oraz tytuły ich wybitnych dzieł zna historię powstania i rozwoju opery, opowiada o twórczości operowej wybitnych kompozytorów europejskich, nuci znane melodie operowe włącza się w śpiew piosenki Wiosenne przebudzenie, pisze na pięciolinii gamę C-dur i gamę a-moll, bierze udział w zabawie muzyczno-ruchowej związanej ze zmianą tonacji śpiewa piosenkę Wiosenne przebudzenie z akompaniamentem nauczyciela lub nagraniem z płyty CD, wykonuje pracę plastyczną inspirowaną utworem muzycznym, stosując barwy ciepłe i zimne do określenia tonacji melodii gra na dzwonkach chromatycznych melodię w tonacji majorowej i minorowej, od podanego dźwięku śpiewa na sylabie „la” gamę molową i durową określa tonację utworów muzycznych, gra na dzwonkach chromatycznych gamy majorowe i minorowe do dwóch znaków chromatycznych 41 Lp. Temat lekcji Cele poznawcze i wychowawcze. Uczeń: Ścieżka edukacyjna Standard wymagań 26. Stanisław Moniuszko i jego muzyka – zna ważne fakty z życia Stanisława Moniuszki – potrafi wymienić kilka tytułów dzieł kompozytora – dostrzega walory artystyczne muzyki S. Moniuszki – umie poprawnie zaśpiewać pieśń Prząśniczka wychowanie patriotyczne i obywatelskie: poznanie dzieł wybitnych kompozytorów polskich i ich wkład w rozwój kultury muzycznej kraju poznanie działalności i twórczości artystycznej wybitnych kompozytorów polskich, słuchanie utworów wielkich mistrzów muzyki, śpiewanie polskich pieśni artystycznych 27. Straszny dwór – opera narodowa Stanisława Moniuszki – potrafi opowiedzieć treść opery S. Moniuszki Straszny dwór – umie zaśpiewać fragment arii Ten zegar stary z III aktu opery Straszny dwór – słucha fragmentów muzycznych z opery – projektuje dekorację sceniczną do wybranej sceny opery Straszny dwór – śpiewa z akompaniamentem piosenkę Straszny dworek wychowanie patriotyczne i obywatelskie: poznanie zabytków architektury swojego regionu, zwrócenie uwagi na ich stan techniczny słuchanie dzieł polskich kompozytorów, poznanie treści wybranej opery polskiej, śpiewanie piosenki z akompaniamentem, wykonywanie pracy plastycznej różnymi technikami 28. W wiosen- – potrafi scharakteryzować nym rytmie taniec rock and roll rock and rolla – umie zatańczyć w parze – nauka piosen- krok podstawowy rock and ki Słoneczny rolla rock – poprawnie śpiewa piosenkę Słoneczny rock z akompaniamentem – gra na instrumencie melodię Rock and roll edukacja prozdrowotna: wykonywanie ćwiczeń wpływających na prawidłową postawę i koordynację muzyczno-ruchową śpiewanie piosenki z akompaniamentem, nauka podstawowego kroku i figur tanecznych rock and rolla, granie na instrumencie melodii w różnych stylach i gatunkach muzycznych 42 konieczne (dopuszczający) podstawowe (dostateczny) rozszerzające (dobry) dopełniające (bardzo dobry) wykraczające (celujący) słucha dzieł S. Moniuszki, wymienia kilka tytułów jego utworów, wystukuje na zasadzie echa rytm pieśni Prząśniczka włącza się w śpiew pieśni Moniuszki Prząśniczka, wymienia kilka tytułów pieśni kompozytora, zapoznaje się z tekstem kilku pieśni śpiewa pieśń Prząśniczka z akompaniamentem nauczyciela, opowiada, jaką rolę w czasie zaborów spełniał Śpiewnik domowy S. Moniuszki opowiada ważne fakty z życia i twórczości S. Moniuszki, wykonuje samodzielnie pieśń Prząśniczka, wie, jaką rolę odegrał S. Moniuszko w rozwoju polskiej muzyki artystycznej opowiada genezę powstania opery Halka oraz jej treść literacką słucha fragmentów muzycznych z opery Straszny dwór, włącza się w śpiew piosenki Straszny dworek śpiewa piosenkę Straszny dworek z akompaniamentem nauczyciela lub nagraniem z płyty CD, wymienia ważne zabytki architektoniczne w swoim regionie opowiada treść libretta operyStraszny dwór, prawidłowo wyklaskuje rytm piosenki Straszny dworek, śpiewa partię solową piosenki śpiewa fragment arii Skołuby z III aktu opery Straszny dwór – Ten zegar stary, analizuje zapis muzyczny piosenki Straszny dworek wykonuje techniką komputerową projekt dekoracji scenicznej do jednej ze scen z opery Straszny dwór włącza się w śpiew piosenki Słoneczny rock, wymienia nazwy kilku tańców towarzyskich charakteryzuje taniec rock and roll, śpiewa piosenkę Słoneczny rock z akompaniamentem instrumentu lub nagraniem z płyty CD gra na instrumencie melodię Rock and roll, wykonuje krok podstawowy rock and rolla opowiada o historii tańców towarzyskich, charakteryzuje wybrane tańce, tańczy w parze krok podstawowy rock and rolla opowiada o rock and rollu jako gatunku współczesnej muzyki rozrywkowej, wykonuje w parze różne figury taneczne rock and rolla 43 Lp. Temat lekcji Cele poznawcze i wychowawcze. Uczeń: Ścieżka edukacyjna Standard wymagań 29. Morskie opowieści – nauka piosenki Wiej wietrze, wiej – zna historię pieśni marynarskich i niektóre zwyczaje marynarskie – naśladuje ruchem różne czynności związane z pracą marynarzy na statku – umie poprawnie zaśpiewać piosenkę Wiej wietrze, wiej – potrafi wykonać ilustrację plastyczną inspirowaną morzem – współdziała w grupie rówieśniczej edukacja ekologiczna: poznanie piosenki opisującej piękno otaczającego świata śpiewanie piosenki z akompaniamentem, poznanie zwyczajów i tradycji marynarskich, tworzenie na instrumentach ilustracji muzycznych, słuchanie muzyki programowej określonej tematycznie 30. Karol Szymanowski – mistrz muzycznych nowości – zna najważniejsze fakty biograficzne z życia Karola Szymanowskiego – potrafi wymienić kilka tytułów utworów kompozytora – słucha utworów K. Szymanowskiego i wypowiada się na temat jego muzyki – zna libretto baletu Harnasie – docenia wartość muzyki K. Szymanowskiego i jego wkład w rozwój polskiej kultury muzycznej wychowanie patriotyczne i obywatelskie: poznanie twórczości wybitnego kompozytora polskiego i jego wkład w rozwój polskiej kultury poznanie ważnych faktów biograficznych i twórczości wybitnego kompozytora polskiego, słuchanie utworów z dorobku artystycznego kompozytora i wypowiadania się na temat jego muzyki 31. Okresowa budowa melodii – zna pojęcia: fraza, zdanie, okres muzyczny – analizuje budowę utworu, określa jego frazy, zdania i okres – potrafi na „muzyczne pytanie” ułożyć i zagrać na instrumencie „muzyczną odpowiedź” – rozpoznaje i nazywa odcinki melodii w trakcie słuchania utworu edukacja czytelniczo-medialna: korzystanie z różnych źródeł informacji w celu pozyskiwania wiedzy poznanie okresowej budowy melodii, wyodrębnienie w zapisie muzycznym i słuchowo podstawowych odcinków melodycznych, granie na instrumencie melodii ze zwróceniem uwagi na budowę i brzmienie odcinków melodycznych 44 konieczne (dopuszczający) podstawowe (dostateczny) rozszerzające (dobry) dopełniające (bardzo dobry) wykraczające (celujący) włącza się w śpiew piosenki Wiej wietrze, wiej, ogląda obrazy o tematyce marynistycznej, poznaje dzieła literackie inspirowane morzem śpiewa piosenkę Wiej wietrze, wiej z akompaniamentem instrumentu lub nagraniem z płyty CD, rysuje ilustrację plastyczną do utworu C. Debussy’ego Gra fal wyjaśnia znaczenie słowa szanta, wymienia kilka tytułów utworów muzycznych inspirowanych morzem oraz nazwiska ich twórców, słucha utworów muzycznych inspirowanych morzem i wypowiada się na ich temat opowiada o zwyczajach marynarskich panujących na statkach, tworzy na instrumentach i głosem jeden z obrazów morza (sztorm, wschód słońca, rejs statkiem), bierze udział w zabawach muzyczno-ruchowych obrazujących pracę marynarzy na statku wymienia rodzaje szant marynarskich, poprawnie śpiewa pieśń kaszubską Żeglarz wie, kim był K. Szymanowski i jakie gatunki muzyki tworzył, słucha wybranych dzieł kompozytora wypowiada swoje zdanie na temat muzyki K. Szymanowskiego, wymienia kilka tytułów dzieł kompozytora wyjaśnia znaczenie muzyki K. Szymanowskiego dla dziedzictwa polskiej kultury narodowej, poprawnie wykonuje zadania w zeszycie ćwiczeń przedstawia ważne fakty z życia i twórczości K. Szymanowskiego, opowiada libretto baletu Harnasie, poznaje wiersz W. Chotomskiej List do Pana Szymanowskiego i wypowiada się na temat jego treści szuka w różnych źródłach informacji na temat biografii K. Szymanowskiego improwizuje muzyczne pytania i odpowiedzi, wymienia podstawowe odcinki melodii: motyw, fraza, zdanie i okres muzyczny wskazuje w zapisie muzycznym melodii Czerwone jabłuszko odcinki melodyczne: fraza I, II, III, IV; I zdanie, II zdanie muzyczne układa na dzwonkach lub flecie zakończenie muzycznej odpowiedzi, wyjaśnia, co to jest poprzednik i następnik gra na dzwonkach fragment melodii ludowej Czerwone jabłuszko, wsłuchuje się w brzmienie wyodrębnionych w zapisie muzycznym odcinków melodycznych do podanej melodii poprzednika układa na instrumencie melodię następnika i zapisuje ją na pięciolinii 45 Lp. Temat lekcji Cele poznawcze i wychowawcze. Uczeń: Ścieżka edukacyjna Standard wymagań 32. O nas samych – nauka piosenki Przyszli idole – poprawnie śpiewa piosenkę Przyszli idole – tworzy kompozycję plastyczną techniką collage – gra na instrumencie melodię Tak bardzo się starałem – umie współdziałać w grupie podczas zabaw wychowanie do życia w społeczeństwie: istota koleżeństwa i przyjaźni, poznawanie samego siebie śpiewanie piosenki z akompaniamentem, wykonanie pracy plastycznej określoną techniką, przedstawianie dyskografii swojego ulubionego wykonawcy muzycznego 33. Lato, co ty na to – nauka piosenki, Lato w kaloszach – rytmizuje w dowolnym metrum krótkie teksty – potrafi poprawnie zaśpiewać piosenkę Wakacyjna laba – wydobywa z instrumentów perkusyjnych różne efekty dźwiękonaśladowcze i umuzycznia nimi treść wiersza – słucha utworów muzycznych inspirowanych latem edukacja prozdrowotna: aktywne formy spędzania wolnego czasu śpiewanie piosenki z akompaniamentem, słuchanie utworów programowych o określonej tematyce, tworzenie na instrumentach ilustracji muzycznej do tekstu wiersza edukacja społeczna i obywatelska: integracja grupy w czasie wspólnych działań muzyczno-ruchowych. śpiewanie piosenek z akompaniamentem, granie na instrumentach fragmentów utworów różnych kompozytorów, wykonywanie kroków i figur tanecznych wybranego tańca. 34. Pożegnamy – poprawnie śpiewa piosenkę się piosenką, Lato w kaloszach muzyką – umie zaśpiewać solo, i tańcem w grupie, a cappella i z akompaniamentem kilka piosenek z repertuaru podręcznika Muzyczny świat cz. II – zna podstawowe wiadomości i pojęcia muzyczne – potrafi wykonać w parze lub solo wybrane kroki taneczne – gra na instrumencie utwór z repertuaru podręcznika Muzyczny świat cz. II. 46 konieczne (dopuszczający) podstawowe (dostateczny) rozszerzające (dobry) dopełniające (bardzo dobry) wykraczające (celujący) włącza się w śpiew piosenki Przyszli idole, opowiada o swoich zainteresowaniach, bierze udział w zespołowych zabawach muzyczno-ruchowych śpiewa piosenkę Przyszli idole z akompaniamentem nauczyciela lub nagraniem z płyty CD, wypowiada swoje zdanie na temat: Dlaczego warto zawsze być sobą i realizować własne marzenia i ideały? śpiewa piosenkę Przyszli idole z uzupełnianiem pauz klaskaniem w rytmie ćwierćnut, wykonuje pracę plastyczną To ja i mój świat techniką collage opowiada o twórczości i osiągnięciach muzycznych swojego idola, przygotowuje i prezentuje utwory w jego wykonaniu, gra na instrumencie melodię Tak bardzo się starałem gra na instrumencie wybrany fragment muzyczny z repertuaru ulubionego wykonawcy, przedstawia muzycznie w rytmie rapu, samby, bluesa krótkie wiersze tematycznie związane z charakterami uczniowskimi włącza się w śpiew piosenki Wakacyjna laba, słucha programowych utworów muzycznych o tematyce lata śpiewa piosenkę Wakacyjna laba z akompaniamentem nauczyciela lub nagraniem z płyty CD, bierze udział w zabawie rytmicznej Co przynosi lato? wydobywa głosem i z instrumentów perkusyjnych różne efekty dźwiękonaśladowcze i umuzycznia nimi treść wiersza tworzy na instrumentach perkusyjnych ilustrację muzyczną do wiersza J. Suchorzewskiej Letnia ulewa opisuje środki wyrazu artystycznego zastosowane przez kompozytora w utworze Lato, cz. Presto, dla ukazania obrazu letniej burzy, wyszukuje w źródłach dzieł plastycznych, literackich, muzycznych o tematyce lata śpiewa w grupie piosenki z akompaniamentem nauczyciela lub nagraniem z płyty CD, włącza się do zabaw muzyczno-ruchowych, wykazuje się elementarną wiedzą i umiejętnościami muzycznymi. słucha utworów w różnych rytmach tanecznych i rozpoznaje, na jakim tańcu są oparte, śpiewa solo z akompaniamentem, gra na instrumencie utwór o łatwej strukturze rytmiczno-melodycznej, wykazuje się wiedzą i umiejętnościami w stopniu poprawnym. słucha utworów muzycznych różnych kompozytorów z repertuaru podręcznika, a następnie podaje ich tytuły i nazwiska twórców, śpiewa a cappella kilka piosenek, wykazuje swoją wiedzę i umiejętności muzyczne w stopniu średnim. wykonuje w parze kroki i figury taneczne wybranego tańca, gra na instrumencie utwory z repertuaru muzycznego podręcznika Muzyczny świat cz. II, wykazuje się wysokim poziomem wiedzy i umiejętności muzycznych. odpowiada bezbłędnie na pytania zawarte w quizie muzycznym Zostań mistrzem muzyki, wykazuje się wiedzą i umiejętnościami wykraczającymi poza program nauczania, korzysta z różnych źródeł medialnych w celu poszerzenia swojej wiedzy. 47 48
