Zamierzenia strategiczne 2016 - 2017

Klaster Społecznie Odpowiedzialny
Tworząc w kwietniu 2014 roku Klaster Dolina Czystej Energii chcieliśmy nauczyć się zasad
współpracy opartej na zaufaniu i koopetycji, pomiędzy przedsiębiorstwami działającymi na
rzecz wdrażania innowacyjnych, nowoczesnych rozwiązań technicznych w wytwarzaniu i
oszczędzaniu energii
Zamierzaliśmy pokonać bariery utrudniające lub wręcz uniemożliwiające współpracę,
wskazując na spodziewane efekty synergii, wymianę wiedzy i doświadczeń.
Klaster Dolina Czystej Energii jest platformą współpracy podmiotów gospodarczych,
publicznych i społecznych, które uczestniczą w tym przedsięwzięciu na zasadach
dobrowolności, chęci współpracy, dzielenia się wiedzą, budowania korzystnych relacji
wymiany dla wszystkich partnerów. Klaster jest otwarty na nowych członków i partnerów.
Członkostwo w Klastrze ma charakter trwały – wiąże się z prawami i obowiązkami.
Partnerstwo może mieć charakter trwały lub okazjonalny, pozwala na udział w pracach
Klastra, pozbawione jest jednak prawa decydowania o jego funkcjonowaniu.
Zasady współpracy w Klastrze regulują następujące dokumenty: Regulamin Klastra oraz
Kodeks Zasad CSR.
Dotychczasowa działalność Klastra pozwoliła na stworzenie sieci współpracy, umożliwiła
nawiązywanie relacji biznesowych, obnażyła jednak istnienie pewnych braków w spełnieniu
standardów zarządzania klastrem. Animatorzy Klastra podjęli intensywne działania
naprawcze. Funkcję koordynatora Klastra powierzono Fundacji Innowacyjnych Technologii i
Energetyki Odnawialnej, sprofesjonalizowano strukturę i dokumenty Klastra.
Niniejszy dokument, odnoszący się do zamierzeń strategicznych na lata 2016 – 2017, ma
stanowić wstęp do opracowania kompleksowej Strategii Rozwoju Klastra, która zawierać
będzie następujące elementy:
- analizę stanu obecnego branży - charakterystykę branży;
- uwarunkowania funkcjonowania i rozwoju branży, w tym bariery i problemy rozwoju;
- analizę perspektyw rozwoju branży;
- identyfikację czynników rozwoju klastra (zbudowaną w czterech obszarach przewagi
konkurencyjnej)
Koordynator Klastra: Fundacja Innowacyjnych Technologii i Energetyki Odnawialnej,
Al. Wojciecha Korfantego 141, 40-154 Katowice, KRS 0000590337
Biuro Klastra: tel. +48 535 685 117 mail: [email protected]
www.dolinaczystejenergii.org
Klaster Społecznie Odpowiedzialny
- propozycję działań stymulujących rozwój klastra;
- wstępną analizę SWOT;
- wizję rozwoju;
- zestawienie działań strategii.
Niniejszy dokument, z uwagi na trwający proces mapowania członków i partnerów Klastra,
wprowadzane zmiany organizacyjne oraz wytyczenie nowych specjalizacji, traktuje główne
elementy strategii w sposób skrótowy, uproszczony, ale pozwalający na wytyczenie w
perspektywie krótkoterminowej ścieżki rozwoju Klastra Dolina Czystej Energii.
Sytuacja sektora energetycznego w Polsce
Polski sektor energetyczny stoi obecnie przed poważnymi wyzwaniami. Wysokie
zapotrzebowanie na energię, nieadekwatny poziom rozwoju infrastruktury wytwórczej i
transportowej paliw i energii, znaczne uzależnienie od zewnętrznych dostaw gazu ziemnego i
niemal pełne od zewnętrznych dostaw ropy naftowej oraz zobowiązania w zakresie ochrony
środowiska, w tym dotyczące klimatu, powodują konieczność podjęcia zdecydowanych
działań zapobiegających pogorszeniu się sytuacji odbiorców paliw i energii.
Podstawowymi kierunkami polskiej polityki energetycznej są:
• Poprawa efektywności energetycznej,
• Wzrost bezpieczeństwa dostaw paliw i energii,
• Dywersyfikacja struktury wytwarzania energii elektrycznej poprzez wprowadzenie
energetyki jądrowej,
• Rozwój wykorzystania odnawialnych źródeł energii, w tym biopaliw,
• Rozwój konkurencyjnych rynków paliw i energii,
• Ograniczenie oddziaływania energetyki na środowisko.
(Polityka energetyczna Polski do 2030 roku – Ministerstwo Gospodarki, Warszawa 2009)
W
roku 2015 sektor
przechodził dynamicznie zmiany. Realizowano kluczowe
inwestycje w nowe moce wytwórcze, oparte głównie na węglu, rozpoczęły się zmiany
koncepcji funkcjonowania samego rynku. Dotyczyło to głównie konsolidacji czterech
głównych koncernów energetycznych, jak również utworzenia Ministerstwa Energetyki, które
Koordynator Klastra: Fundacja Innowacyjnych Technologii i Energetyki Odnawialnej,
Al. Wojciecha Korfantego 141, 40-154 Katowice, KRS 0000590337
Biuro Klastra: tel. +48 535 685 117 mail: [email protected]
www.dolinaczystejenergii.org
Klaster Społecznie Odpowiedzialny
ma zebrać rozporoszone dotychczas pomiędzy kilka resortów kompetencje dotyczące
zarządzania sektorem. Ujawniły się także problemy organizacyjno - techniczne. Fala upałów
spowodowała ograniczenie dostaw prądu. Przy niemal zerowym wytwarzaniu energii z farm
wiatrowych na Pomorzu ze względu na brak wiatru, stanowiło to sygnał ostrzegawczy – przy
ciągle rosnącym popycie na energię, przy obecnym braku wystarczających mocy do
zapewnienia dostaw energii w takich szczytowych momentach, jak letnie upały, sytuacje te
mogą się powtarzać. Dywersyfikacja źródeł wytwarzania i inwestowanie w efektywność
energetyczną jest jedynym sposobem na zapewnienie bezpieczeństwa energetycznego kraju.
Koniec 2015 roku upłynął pod znakiem szczytu klimatycznego i wyznaczenia nowych ram w
zakresie ochrony klimatu, które będą implikować przyszłe podejście UE do sektora
energetyki.
Porozumienie klimatyczne przewiduje, że od 2020 roku z różnych źródeł zostanie
przeznaczonych 100 mld dolarów rocznie na adaptację państw do zmian klimatu i tym samym
obniżenie emisji CO2. To duża szansa na przyśpieszenie rozwoju niskoemisyjnego
przemysłu, jak również pobudzenie rozwoju poprzez inwestycje w innowacje, co od kilku lat
próbuje robić Unia Europejska.
Zgodnie ze zobowiązaniami wobec UE Polska powinna do 2020 roku osiągnąć 15
proc. udziału odnawialnych źródeł w miksie energetycznym. Zdaniem ekspertów z Instytutu
Energetyki Odnawialnej realizacja tego zobowiązania wymaga inwestycji rzędu 66 mld euro.
Największy udział w tych inwestycjach, zgodnie z Krajowym Planem Działań, miałyby
kolektory słoneczne, biogaz i energetyka wiatrowa. To jest potężny rynek dla krajowych
producentów urządzeń i komponentów. Wiele wskazuje na to, że inwestycje w zakresie
energetyki wiatrowej będą niższe, niepewne są nowe inwestycje w zakresie biogazu i w tej
chwili również wiodący sektor produkcji urządzeń – kolektory słoneczne – natrafia na
problemy. Następuje spowolnienie i firmy pracują przy wykorzystaniu niewielkiej części
zdolności produkcyjnych, co powoduj wzrost kosztów ich urządzeń oraz obniżenie ich
konkurencyjności wobec rynku światowego. (biznesalert.pl, 15.06.2016, "Wiśniewski: W
ciągu 4 lat Polska powinna zainwestować 66 mld euro w zieloną energię").
Koordynator Klastra: Fundacja Innowacyjnych Technologii i Energetyki Odnawialnej,
Al. Wojciecha Korfantego 141, 40-154 Katowice, KRS 0000590337
Biuro Klastra: tel. +48 535 685 117 mail: [email protected]
www.dolinaczystejenergii.org
Klaster Społecznie Odpowiedzialny
W 2015 roku udział energii odnawialnej w bilansie przekroczył 13 proc. Zagrożenie dla
stabilności istniejącego od lat wzrostu tkwi w nowej ustawie o odnawialnych źródłach energii,
która całkowicie chce zmienić rynek wsparcia dla OZE. Również ustawa odległościowa nie
wspiera rozwoju branży zielonej energii. Dyskryminuje ona jedną technologię wytwarzania
energii elektrycznej względem innych oraz narusza konstytucyjną zasadę równości i
sprawiedliwości podatkowej.
Cele strategiczne – wzrost potencjału Klastra Dolina Czystej Energii:
1. Głównym celem strategicznym Klastra jest wszechstronne wspieranie działań
kooperacyjnych jego członków i partnerów. Wynikiem współpracy podmiotów ma być wzrost
innowacyjności,
konkurencyjności oferty i produktów poszczególnych członków na
wymagających rynkach energetyki odnawialnej, angażowanie się w działalność badawczo –
rozwojową, zaangażowanie społeczne zgodne z zasadami zrównoważonego rozwoju.
2. Ułatwienie członkom dostępu do źródeł finansowania - krajowych - NCBIR, NCN oraz
europejskich - RPO, programy operacyjne, programy ramowe.
3. Agregacja zasobów informacyjnych i rzeczowych, mapowanie kompetencji uczestników
Klastra.
4. Wypracowanie produktu/produktów Klastra.
5. Wsparcie w zakresie informacji rynkowej, ekspertyz, badań.
6. Rozwój współpracy pomiędzy członkami Klastra a zewnętrznymi podmiotami
gospodarczymi oraz wspierającymi biznes na terenie kraju.
Elementy umożliwiające realizację celów strategicznych:
•
Organizacja łańcucha wartości,
•
Integracja środowiska biznesowego z instytucjami otoczenia biznesu, jednostkami
naukowo
–
badawczymi,
organizacjami
pozarządowymi
oraz
samorządami
terytorialnymi,
•
Nowa infrastruktura,
•
Promocja,
Koordynator Klastra: Fundacja Innowacyjnych Technologii i Energetyki Odnawialnej,
Al. Wojciecha Korfantego 141, 40-154 Katowice, KRS 0000590337
Biuro Klastra: tel. +48 535 685 117 mail: [email protected]
www.dolinaczystejenergii.org
Klaster Społecznie Odpowiedzialny
•
Rozpoznawalność marki Klaster Dolina Czystej Energii jaki i poszczególnych jego
członków,
•
Lobbing.
Mocne strony Klastra:
•
szeroka oferta produktowa i usługowa: OZE, budownictwo energooszczędne,
grzejniki elektryczne, których zastosowanie realnie umożliwia likwidację domowych
palenisk, gospodarka odpadami komunalnymi,
•
znajomość branży,
•
potencjał edukacyjny, szkoleniowy, badwczo – rozwojowy,
•
sprawna komunikacja wewnątrz Klastra,
•
prorozwojowe nastawienie członków i partnerów Klastra,
•
działalność w duchu CSR,
•
świadomość nazwy - utożsamianie się członków Klastra z nazwą Dolina Czystej
Energii – Klaster Społecznie Odpowiedzialny,
•
dobry odbiór Klastra na zewnętrz,
•
współpraca z PARP, udział w Inwentaryzacji Klastrów 2015, umiejscowienie na
mapie klastrów.
Słabe strony Klastra:
•
krótki okres działania,
•
fluktuacja członków i partnerów Klastra,
•
brak trwałego finansowania,
•
brak wypracowanych produktów Klastra,
•
udział w projektach badawczo – rozwojowych w fazie inicjowania porozumień,
Szanse:
Koordynator Klastra: Fundacja Innowacyjnych Technologii i Energetyki Odnawialnej,
Al. Wojciecha Korfantego 141, 40-154 Katowice, KRS 0000590337
Biuro Klastra: tel. +48 535 685 117 mail: [email protected]
www.dolinaczystejenergii.org
Klaster Społecznie Odpowiedzialny
•
priorytetowa rola energetyki w gospodarce kraju; zrównoważona energetyka,
energooszczędne budownictwo oraz gospodarka odpadami wśród
krajowych
inteligentnych specjalizacji,
•
wsparcie zewnętrzne dla klastrów - wypracowanie i przyjęcie dokumentu: Kierunki i założenia
polityki klastrowej w Polsce do 2020 roku, w którym głównym celem polityki klastrowej
w nowej perspektywie finansowej 2014-2020 powinno być wzmocnienie innowacyjności
i konkurencyjności polskiej gospodarki w oparciu o intensyfikację współpracy, interakcji
i przepływów wiedzy w ramach klastrów oraz wspieranie rozwoju strategicznych specjalizacji
gospodarczych poprzez krajowe i regionalne klastry kluczowe,
•
rosnąca świadomość przedsiębiorców z korzyści wynikających z uczestnictwa w
różnego rodzaju powiązaniach i platformach współpracy,
•
możliwość finansowania projektów rozwojowych z różnych źródeł: projekty
finansowane z NCBiR, ze środków Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska
oraz Regionalnych Programów Operacyjnych – projekty w ramach inteligentnych
specjalizacji,
•
możliwość uzyskania wsparcia z HORIZON 2020 w ramach filaru Excellent Science
w części Research Infrastructures (Infrastruktura badawcza). Celem działań jest m.in.
promowanie projektów B+R realizowanych w partnerstwie z przemysłem,
wykorzystanie infrastruktury badawczej przez przedsiębiorstwa oraz stymulowanie
powstawania innowacyjnych klastrów.
•
korzystny wizerunek branży energetyki odnawialnej,
•
wzrost świadomości ekologicznej Polaków i pojawianie się nowych potrzeb w tym
zakresie,
•
dekabonizacja gospodarki w skali kraju, Europy i świata,
•
zapotrzebowanie na działania innowacyjne,
•
poszerzanie oferty Klastra dzięki połączeniu potencjału współpracujących podmiotów,
•
zainteresowanie gmin kompleksowymi projektami inwestycyjnymi, optymalizującymi
zużycie energii w budynkach użyteczności publicznej oraz w infrastrukturze gminnej,
Koordynator Klastra: Fundacja Innowacyjnych Technologii i Energetyki Odnawialnej,
Al. Wojciecha Korfantego 141, 40-154 Katowice, KRS 0000590337
Biuro Klastra: tel. +48 535 685 117 mail: [email protected]
www.dolinaczystejenergii.org
Klaster Społecznie Odpowiedzialny
•
możliwość realizacji działań edukacyjno – inwestycyjnych w środowisku lokalnym w
ramach ppp (partnerstwa publiczno –prywatnego),
Zagrożenia:
•
brak lub niekorzystne zmiany przepisów prawa dotyczących OZE, walki z niską
emisją,
•
niekorzystny mix energetyczny,
•
lobbing górniczy,
•
działalność środowisk biznesowych nieprzychylnie nastawionych do OZE – potentaci
rynkowi w produkcji i dystrybucji energii pozyskiwanej z tradycyjnych źródeł,
•
postawa i interesy deweloperów, którzy nastawieni na szybkie zyski, nie są
zainteresowani efektywnością energetyczną, a jedynie minimalizacją kosztów
budowy,
•
brak wsparcia na rozwój klastrów w polityce krajowej i regionalnej.
Główne zamierzenia strategiczne Klastra Dolina Czystej Energii na lata 2016 - 2017:
- stworzenie silnej, prężnie działającej sieci podmiotów biznesowych, badawczo –
rozwojowych, instytucji otoczenia biznesu, organizacji pozarządowych oraz jednostek
samorządu terytorialnego, które będą zaangażowane w innowacje oraz promowanie czystej
energii, społecznie odpowiedzialnego środowiska lokalnego, a także w budowanie marki
Klastra,
- podniesienie poziomu konkurencyjności oraz innowacyjności członków Klastra, poprzez
wymianę informacji, transfer wiedzy, udział w projektach badawczo – rozwojowych,
- stworzenie kompleksowej mapy kompetencji członków i partnerów Klastra, opracowanie
długoterminowej Strategii Rozwoju Klastra,
Koordynator Klastra: Fundacja Innowacyjnych Technologii i Energetyki Odnawialnej,
Al. Wojciecha Korfantego 141, 40-154 Katowice, KRS 0000590337
Biuro Klastra: tel. +48 535 685 117 mail: [email protected]
www.dolinaczystejenergii.org
Klaster Społecznie Odpowiedzialny
- przeprowadzenie szkoleń i warsztatów w gminach i miastach skierowanych do
mieszkańców, promujących obywatelskie postawy proekologiczne, promujące OZE, walkę z
niską emisją,
- przeprowadzenie szkoleń i warsztatów w gminach i miastach skierowanych do decydentów
z zakresu możliwości wykorzystania formuły ppp dla realizacji kompleksowych inwestycji
infrastrukturalnych,
- budowanie kapitału społecznego Klastra poprzez regularne spotkania członków klastra,
imprezy integracyjne, grupy tematyczne, dyskusje na forach internetowych, rozmowy
oficjalne, kuluarowe i prywatne.
Wizja Klastra Dolina Czystej Energii:
Chcemy być ogólnopolskim klastrem, o ugruntowanej pozycji rynkowej, znanej i
akceptowanej marce, zrzeszającym podmioty z różnych sektorów, dla których nowoczesność
idzie w parze z dbałością o czyste środowisko życia i pracy.
Chcemy uczestniczyć w budowie społeczeństwa obywatelskiego, świadomego konieczności
respektowania zasad zrównoważonego rozwoju, w każdym aspekcie życia: osobistym,
biznesowym, społecznym i publicznym.
Misja Klastra Dolina Czystej Energii:
Wspieranie przedsiębiorstw, organizacji, samorządów, jednostek naukowo – badawczych w
rozwoju potencjału innowacyjnego, postępie technologicznym i we współpracy na rzecz
przeciwdziałaniu degradacji środowiska naturalnego i społecznego.
Misję realizujemy zgodnie z deklarowanymi wartościami, do których zaliczamy: uczciwość,
rzetelność, odpowiedzialność, wiarygodność, szacunek dla ludzi, kultur, własności.
Koordynator Klastra: Fundacja Innowacyjnych Technologii i Energetyki Odnawialnej,
Al. Wojciecha Korfantego 141, 40-154 Katowice, KRS 0000590337
Biuro Klastra: tel. +48 535 685 117 mail: [email protected]
www.dolinaczystejenergii.org