Poszukiwanie nowych czynników genetycznych i
Transkrypt
Poszukiwanie nowych czynników genetycznych i
Łukasz Mariusz Kuszel Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu Katedra i Zakład Genetyki Medycznej Stypendysta projektu pt. „Wsparcie stypendialne dla doktorantów na kierunkach uznanych za strategiczne z punktu widzenia rozwoju Wielkopolski”, Poddziałanie 8.2.2 Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki Poszukiwanie nowych czynników genetycznych i epigenetycznych warunkujących postać pierwotną choroby zwyrodnieniowej stawów Wstęp Choroba zwyrodnieniowa stawów (OA) jest najpowszechniej występującą chorobą degeneracyjną chrząstki stawowej. Najczęściej zlokalizowana jest w obrębie bioder, kolan, kręgosłupa lędźwiowego i szyjnego oraz stawów rąk. Dolegliwości związane z tym schorzeniem narastają wraz z wiekiem, a są to głównie ból w stawach, przykurcze okolicznych mięśni i stopniowe zmniejszanie zakresu ruchu. Wyróżnia się dwie postacie choroby zwyrodnieniowej stawów: postać wtórną o znanej przyczynie, oraz postać pierwotną o nieznanej bezpośredniej przyczynie, będącą przedmiotem zainteresowania genetyków. Podłoże genetyczne ma duże znaczenie w idiopatycznej formie choroby zwyrodnieniowej stawów. Wykazano jej związek z polimorfizmami pojedynczych nukleotydów (SNPs) w genach kodujących białka strukturalne chrząstki. Najnowsze prace wskazują także na istotny udział microRNA w rozwoju chrząstki i utrzymaniu jej prawidłowej struktury oraz na możliwy związek choroby zwyrodnieniowej stawów z długością telomerów. Cele Pierwszym celem pracy jest analiza sekwencji wybranych genów kodujących białka chrząstki w miejscach wiązania microRNA. Analiza tych rejonów u pacjentów z chorobą zwyrodnieniową stawów oraz w grupie kontrolnej będzie wykonana na genomowym DNA z limfocytów krwi obwodowej, przy użyciu metody automatycznego sekwencjonowania produktu PCR. Następnie uzyskane wyniki zostaną zanalizowane przy pomocy metod statystycznych pozwalających na ustalenie stopnia asocjacji pomiędzy allelami SNP w miejscach wiązania microRNA i pierwotną postacią choroby zwyrodnieniowej stawów. Praca doktorska współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Drugim celem pracy jest zbadanie relatywnej długości telomerów w leukocytach i chondrocytach tego samego pacjenta przy pomocy ilościowego (ang. real-time) PCR. Powyższy eksperyment pomoże ocenić na ile długość telomerów może być markerem zaawansowania choroby zwyrodnieniowej stawów. Oczekiwane efekty Proponowany projekt powinien wskazać nowe czynniki genetyczne zaangażowane w powstanie i rozwój pierwotnej postaci choroby zwyrodnieniowej stawów jak również generalnie w proces starzenia się chrząstki. Będzie również możliwa weryfikacja czy ekspresja genów kodujących białka tkanki chrzęstnej zależy od polimorfizmu pojedynczych nukleotydów w rejonach wiązania microRNA. Analiza relatywnej długości telomerów wskaże czy może być ona używana jako marker starzenia się organizmu i zmian zachodzących w chrząstce pacjentów z idiopatyczną chorobą zwyrodnieniową stawów. Otrzymane wyniki projektu wzbogacą obecny stan wiedzy dotyczący genetycznych aspektów choroby zwyrodnieniowej stawów, a w przyszłości mogą przyczynić się do opracowania nowych testów diagnostycznych możliwych do zastosowania w laboratoriach komercyjnych oraz nowych metod leczenia pacjentów obciążonych tą chorobą. Praca doktorska współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego