Metalworking World 2/2009
Transkrypt
Metalworking World 2/2009
kawa – kultura stara jak świat pokochać małą czarną a business and technology magazine sandvik coromant magazyn biznesu i technologii firmy from sandvik coromant #2/2009 Wasilij Dubrowski, kierownik działu narzędzi i wyposażenia przemysłowego w Mińskiej Fabryce Traktorów sukces białoruskich traktorów zmiana to początek gorące wyzwania, twarde rozwiązania jak szybciej produkować auta czekając na naftowy boom w brazylii słowo WstępnE Odpowiednie oszczędności Nie sądzę, abym przesadzał, mówiąc, że na całym świecie mamy do czynienia z kryzysem gospodarczym. Problemy finansowe banków stały się – pośrednio lub bezpośrednio – przyczyną obecnej trudnej sytuacji. Wszyscy jesteśmy w związku z tym zmuszeni do cięcia kosztów. Ale równolegle z tymi działaniami powinniśmy ocenić sytuację w dłuższej perspektywie i zadbać o to, aby wykorzystać możliwości, które pojawią się w przyszłości. samir soudah nie kwestionując działań koniecznych w dniu dzisiejszym, chciałbym podkreślić znaczenie spojrzenia w przyszłość. Nikt nie jest w stanie przewidzieć, jak długo potrwa obecna recesja, ale prędzej czy później znów będziemy mieli do czynienia ze wzrostem gospodarczym. Dlatego tak ważne jest, aby nadal inwestować w produktywność. Obecna sytuacja jest co prawda trudna, ale pojawiają się też nowe możliwości. Jak można dokonywać oszczędności dzisiaj, a równo- PS 1: Przeżywający dziś trudności przemysł motoryzacyjny musi wprowadzać na rynek nowe modele samochodów w coraz krótszych odstępach czasu. Analiza procesu wytwarzania matryc do produkcji podzespołów pozwala na znaczne oszczędności czasu. Więcej o tym na stronach 6 i 38. 2 metalworking world cześnie inwestować w dzień jutrzejszy i przez cały czas zwiększać swoją konkurencyjność? Każda firma, która wzmocni swoją pozycję na rynku w czasie recesji, będzie doskonale przygotowana do dalszej ekspansji, gdy kryzys się zakończy. spadek gospodarczy oznacza, że oprócz cięcia kosztów, wszyscy poszukują nowych sposobów generowania dochodów. Produkowane w Mińsku traktory marki Białoruś dominują na rynku rosyjskim. Od czasu powstania, zaraz po II wojnie światowej, fabryka w Mińsku ciągle przystosowuje się do zmieniających się „Ważne jest, aby nadal inwestować w produktywność”. warunków. Wytwarzające każdego roku tysiące ciągników zakłady planują obecnie dalsze zwiększanie produkcji. O tej historii sukcesu można przeczytać na stronie 14. Amerykańska firma Weatherford International posiada fabrykę w São Leopoldo, w Brazylii. W ostatnich latach zainwestowano tam w bardziej wydajne metody obróbki metali. Dzisiaj, gdy tak jak wszyscy inni, firma może utracić część swoich rynków eksportowych, jest równocześnie przygotowana do dostaw podzespołów dla rozwijającego się w szybkim tempie brazylijskiego przemysłu naftowego. Więcej o tym na stronie 8. Kenneth V Sundh Prezydent Sandvik Coromant PS 2: Czym byłby dzień pracy bez porannej filiżanki kawy? Czy bez tego magicznego napoju w ogóle bylibyśmy w stanie pracować? Wielu z nas, na całym świecie, odpowiedziałoby, że raczej nie. O znaczeniu kawy w miejscu pracy można przeczytać na stronie 32. Eduardo gil spis treści metalworking world #2/2009 Technologia 6 szybciej i taniej Sibele Tolentino i inni pracownicy w zakładach firmy Weatherford International w São Leopoldo produkują wyposażenie dla brazylijskiego sektora wydobycia ropy naftowej Szybsza obróbka, mniej przerw i rzadsze wymiany narzędzi sprawiają, że produkcja matryc staje się bardziej wydajna. 12 Twardszy i mocniejszy 8 20 przede wszystkim produktywność 4 7 Frez CoroMill 360 umożliwia bardziej wydajne ciężkie frezowanie walcowo-czołowe większości materiałów. Optymalizacja narzędzi i procesów obróbki tarczy wirnika turbiny pozwala na skrócenie cykli produkcyjnych o połowę. 30 chłodniej znaczy lepiej Wprowadzony na rynek w październiku 2007 r. system dostarczania chłodziwa pod wysokim ciśnieniem CoroTurn HP pozwala na optymalizację wewnętrznych i zewnętrznych operacji. 38 od narzędzi do samochodu Wytwarzanie matryc do produkcji elementów nadwozi nowych modeli samochodów jest bardzo czasochłonne. Oto narzędzia, które przyspieszą ten proces. nowości metalworking 20 przekształca myśli w działanie 8 14 opłacalne wiercenie 22 szwedzko-szwedzkie partnerstwo 26 32 36 twardy gorący biznes Białoruś traktorami stoi kawa pobudza świat 32 7 metalworking outlook Metalworking World to magazyn biznesu i technologii firmy AB Sandvik Coromant, 811 81 Sandviken, Aby otrzymać bezpłatny numer Metalworking World, prosze przesłać e-mail na adres: [email protected] pontus höök Szwecja. Telefon: +46 (26) 26 60 00. Metalworking World jest publikowany trzy razy w roku w wersjach: amerykańskiej, angielskiej, chińskiej, czeskiej, duńskiej, fińskiej, francuskiej, holenderskiej, japońskiej, koreańskiej, niemieckiej, polskiej, portugalskiej, rosyjskiej, szwedzkiej, tajlandzkiej, węgierskiej i włoskiej. Magazyn jest dystrybuowany bezpłatnie wśród klientów Sandvik Coromant na całym świecie. Wydawcą jest Spoon Publishing, Sztokholm, Szwecja. ISSN 1652-5825. Redaktor naczelny: Pernilla Eriksson. Dyrektor finansowy: Christina Hoffmann. Dyrektor wydawnictwa: Johan Andersson. Dyrektor artystyczny: Erik Westin. Redaktor zdjęć: Christer Jansson. Redaktor techniczny: Christer Richt. Redaktorzy: Valerie Mindel. Tłumacz: Tadeusz Rawa. Koordynator: Beate Tjernström. Koordynator wersji językowych: Sergio Tenconi. Projekt graficzny: Nina Körnung. Prepress: Markus Dahlstedt. Zdjęcie na okładce: Jeremy Nicholl. Teksty niezamawiane nie są przyjmowane. Materiały opublikowane w niniejszym magazynie mogą być powielane jedynie za zgodą wydawcy. Pytanie o takie pozwolenie należy przesyłać do dyrektora wydawnictwa, Metalworking World. Teksty i opinie wyrażane w Metalworking World nie muszą odzwierciedlać poglądów Sandvik Coromant lub wydawcy. Korespondencję oraz pytania dotyczące magazynu prosimy przesyłać do: Metalworking World, Spoon Publishing AB, Kungstensgatan 21B, 113 57 Sztokholm, Szwecja. Telefon: +46 (8) 442 96 20. E-mail: [email protected] Pytania dotyczące dystrybucji: Mia Gustafsson, Sandvik Coromant. Telefon: +46 (26) 26 6174. E-mail: [email protected] Drukowane w Szwecji, w Sandvikens Tryckeri. Druk na papierze MultiArt Matt 115 g/m2 i MultiArt Gloss 200 g/m2 z Papyrus AB, certyfikat wg ISO 14001 zarejestrowany w EMAS. Coromant Capto, CoroMill, CoroCut, CoroPlex, CoroTurn, CoroDrill, CoroBore, CoroGrip, GC i AutoTAS są zarejestrowanymi znakami towarowymi firmy Sandvik Coromant. Metalworking World to wydawnictwo o profilu popularnonaukowym. Zawarte w nim informacje mają charakter ogólny, a nie doradczy, i nie powinny stanowić jedynej podstawy do podejmowania decyzji czy wprowadzania konkretnych rozwiązań w firmach. Decydując się na wykorzystanie podanych w magazynie informacji, czytelnik robi to na własne ryzyko; Sandvik Coromant nie ponosi odpowiedzialności za jakiekolwiek szkody bezpośrednie, przypadkowe, wtórne lub pośrednie wynikłe na skutek wykorzystania informacji udostępnionych przez Metalworking World. metalworking world 3 nowości pięć pytań: Lars Hallberg, dyrektor globalnego projektu odzyskiwania surowców, Sandvik Coromant Recycling Concept ekologia. Od 10 lat firma Sandvik Coromant poddaje recyklingowi płytki skrawające zużyte przez producentów na całym świecie. Dziś Sandvik Coromant odzyskuje około 40 procent sprzedanych przez siebie płytek z węglika spiekanego. W krajach Unii Europejskiej są one z reguły bardzo surowe. W Sandvik Coromant stworzyliśmy jedną koncepcję dla wszystkich krajów, Lars Hallberg samir soudah 1. Czy oznacza to, że prawie co druga płytka sprzedana przez Sandvik Coromant jest poddawana recyklingowi? – Statystycznie – tak. Występują jednak duże różnice między różnymi krajami. Na przykład w Szwecji odzyskujemy więcej płytek niż ich sprzedajemy, a to dlatego, że gromadzimy wszystkie zużyte płytki, niezależnie od marki. W ostatnim czasie odzyskujemy coraz więcej płytek w Niemczech. W innych krajach, takich jak Chiny, Indie czy Rosja, pozostaje jeszcze wiele do zrobienia. 2. Jakie z tego płyną korzyści dla środowiska? – Zużycie energii jest o 75 procent mniejsze niż przy produkcji płytek z surowców pierwotnych. Emisja CO2 spada o 40 procent. 3. Jak można zwiększyć liczbę odzyskiwanych płytek? – Należy informować zarówno firmy stosujące płytki, jak i naszych własnych pracowników o pożytku płynącym z tej koncepcji, a także o jej prostocie. Cały czas udoskonalamy nasze metody – od wyglądu skrzynek po organizację transportu z naszych stacji zbiorczych do zakładów recyklingu. – W różnych krajach są bardzo różne prawa regulujące tę kwestię. w których prowadzimy działalność, respektując równocześnie ustawodawstwo każdego kraju. 4. Jak funkcjonuje ta koncepcja? – Klienci zamawiają specjalne skrzynie u lokalnego przedstawiciela Sandvik Coromant. Kiedy skrzynia jest pełna, zostaje przetransportowana z powrotem do Sandvik Coromant. Opróżniamy skrzynię i odsyłamy ją klienta. Płytki są potem przewożone do zakładów recyklingowych w Indiach. 5. Jak można przyłączyć się do tego projektu? – W każdym kraju, w którym jesteśmy obecni, mamy specjalistę ds. recyklingu. Producent kontaktuje się więc w tej sprawie przez cały czas z jedną osobą. „Zużywało się też produktywność pod wysokim ciśnieniem przy tym dużo narzędzi i czasu. Byliśmy w kropce”. Phillip Canipe, amerykański dystrybutor narzędzi BC Tool and Carbide. Więcej na ten temat na stronie 26. , ŻE... CZY WIESZ indyjskim tycje w … inwes energetycznym sektorze 012 roku poziom w2 ? osiągną iliardów USD f o m n o ti 150 Źródło: Federa y. dustr Indian In 4 metalworking world badania i rozwój. Komory spalania silników lotniczych wykonane są z takich materiałów jak stopy tytanu i niklu. Ich długość sięgająca dwóch metrów i szerokość dochodząca do metra sprawia, że ich produkcja wymaga długich wysięgów. Włoski producent obrabiarek, firma Pietro Carnaghi, opracowała rozwiązanie dla tokarek pionowych, gdzie chłodziowo wprowadzane jest do obszaru skrawania pod ciśnieniem sięgającym 500 barów. W rezultacie osiągnięto wzrost produktywności o 30-50 procent. – Osiągnięcie to jest wynikiem szeregu czynników, nie tylko wysokiego ciśnienia – wyjaśnia Mario Ottolenghi, kierownik działu w Pietro Carnaghi. – Najważniejsze jest, aby chłodziwo precyzyjnie uderzało w miejsce, gdzie ostrze wchodzi w przedmiot obrabiany. Ottolenghi podkreśla, że prawidłowe zastosowanie chłodziwa pozwala ulepszyć Ten element, wykonany z Inconelu 718 i tytanu, moze być teraz obrabiany w sposób bardziej wydajny parametry skrawania w obróbce wielu trudnych części dla przemysłu lotniczego. – Duża sztywność statyczna połączona z wysokim stopniem tłumienia drgań oznacza, że może skrócić czas obróbki, także przy długich wysięgach. Więcej na temat zastosowania chłodziwa na stronie 30. getty images Nowe Centrum Produktywności Sandvik Coromant pomoże producentom w pełni wykorzystać możliwości ich obrabiarek w warunkach recesji produktywnie w USA badania i rozwój. Obecna Program Poprawy Produktywności recesja gospodarcza sprawia, że firmy Sandvik Coromant pomógł już producenci muszą w stu procentach kiedyś firmie Ballco zwiększyć posuw wykorzystywać możliwości swoich i prędkość obróbki. Centrum Produkobrabiarek. Najważniejsi są tu tywności w Schaumburgu idzie pod operatorzy. Ballco tym względem Manufacturing, jeszcze dalej, producent zaworów oferując szkolenia kulowych dla przedla operatorów mysłu naftowego i możliwości testoi gazowego od wania narzędzi dawna jest przygotoi procesów. Cenwany do takiej trum posiada sytuacji. szereg obrabiarek Jesienią 2008 r. do wykorzystania otwarte zostało w czasie szkoleń Kenneth V Sundh, prezydent firmy nowe Centrum i testów. Każda Sandvik Coromant (po lewej) i Ozzie Produktywności z nich wyposażona Van Gelderen, prezydent Ballco Sandvik Coromant jest w kamerę w Schaumburgu, wideo, tak by w stanie Illinois, niedaleko siedziby operatorzy mogli dokładnie obserwogłównej firmy Ballco w pobliskim wać procesy. miasteczku Aurora, ok. 50 km od ChicaOzzie Van Gelderen, właściciel go. Rejon ten jest ważnym ośrodkiem i dyrektor firmy Ballco, chętnie przemysłowym w USA. Ma tu siedziby korzysta z możliwości, jakie oferuje wiele firm pracujących dla przemysłu nowe centrum. – Oferta edukacyjna samochodowego i lotniczego. centrum jest bardzo szeroka, możemy Nowe centrum jest więc idealnie także liczyć na ich pomoc w każdej położone z punktu widzenia firm takich sytuacji – mówi Van Gelderen, dodając: jak Ballco, które chcą wypróbować – Bardzo poważnie traktujemy rady nowe narzędzia i techniki bez specjalistów z Sandvik Coromant podejmowania ryzyka związanego na dotyczące na przykład obróbki przykład z produkcją próbną. konkretnego produktu. Czas na ekologiczne zegarki mechanika precyzyjna. Firma Sandvik Materials Technology opracowała stop, który jest odpowiednikiem stopu stali węglowej z dodatkiem ołowiu. Nowy materiał pozwoli na usunięcie ołowiu z takich produktów jak zegarki, a przy tym jest łatwy w obróbce. – Pozwala także na zmniejszenie ryzyka zniszczenia elementów podczas procesu utwardzania i jest przyjazny dla środowiska – mówi Andreas Furucrona, kierownik produktu w dziale mechaniki precyzyjnej new material makes it wAfirmie Sandvik Materials possible to eliminate the Technology. controversial lead-alloyed Pierwsze dostawy stopu carbon steel from watches. dotarły do szwajcarskich producentów zegarków w 2009 r. Materiał jest stosowany w wytwarzaniu elementów o wielkości 1 do 3 milimetrów, ale Furucrona widzi możliwości zastosowania go w produkcji większych części. – Wydaje się, że można go będzie zastosować w produkcji telefonów komórkowych oraz specjalnych zaworów do hamulców ABS w samochodach. Nowy materiał pozwoli wyeliminować z zegarków stal węglową z domieszką ołowiu htec idzie do Europy edukacja. Osiągnął już sukces w USA i Kanadzie. Teraz program HTEC amerykańskiego producenta obrabiarek, firmy Haas Automation, trafi do Europy. Celem HTEC (Haas Technical Education Centre) jest stworzenie długofalowej współpracy obejmującej szkoły zawodowe, wyższe uczelnie techniczne, uniwersytety i inne techniczne instytucje edukacyjne. Celem tej współpracy jest przeciwdziałanie brakowi operatorów, programistów i inżynierów CNC. W USA i Kanadzie jest już 700 HTEC-ów dysponujących 1600 obrabiarkami. Od startu w 2008 r. Haas Automation Europe rozpoczął realizację swojego programu w Europie, wzorując się na wcześniejszych osiągnięciach w Ameryce Północnej. metalworking world 5 Technologia christer richt Czas wykonania matrycy może w prosty sposób zostać skrócony nowe możliwości pytanie: Jak stać się konkurencyjnym dostawcą matryc? odpowiedź: Wykorzystać możliwości skrócenia czasu obróbki części matryc. matryce do cienkiej blachy stanowią znaczną część wszystkich produkowanych form i matryc. Większość z nich trafia do przemysłu motoryzacyjnego. Zarówno producenci samochodów, jak i wytwórcy matryc odczuwają konieczność ciągłego zwiększania wydajności produkcji matryc. To właśnie przy ich produkcji stosuje się najwięcej procesów obróbczych. Istnieje więc tam duży potencjał ulepszeń. Matryce i stemple tłoczników są często skomplikowanymi narzędziami. Wiele ich części musi być wytworzonych z wytrzymałych, trwałych materiałów, do których obróbki potrzeba odpowiednich narzędzi skrawających. Mimo to większość operacji obróbczych stosowanych przy produkcji matryc to tradycyjna obróbka standardowych materiałów. Pozostałe części wymagają bardziej złożonego trójwymiarowego profilowania 6 metalworking world stali narzędziowej i żeliwa sferoidalnego. Oba typy obróbki stosowane przy produkcji matryc oferują możliwość skrócenia czasu produkcji, ale w przypadku obróbki standardowej potencjał ten często nie jest dostrzegany. W ciągu ostatnich kilku lat technologia obróbki uległa znacznemu ulepszeniu, co w wielu wytwórniach matryc doprowadziło do obniżenia kosztów o połowę, ale także tam możliwa jest dalsza optymalizacja operacji – nawet o 20 procent. producent matryc może osiągnąć sukces, jeśli posiada długofalową strategię dotyczącą wyboru obrabiarek oraz kontrolę nad tym, jak długo elementy przebywają na obrabiarkach i między nimi. Istnieje jednak także wiele strategii krótkofalowych, które mogą mieć natychmiastowy wpływ na pracę obrabiarek. Dotyczą one każdego rodzaju obróbki, a wiele z nich ma także wpływ na dalsze procesy, takie jak szlifowanie i montaż matryc. Więcej informacji o wydajnej produkcji matryc można znaleźć na stronach 38–39. podsumowanie Czas produkcji matryc może być skrócony poprzez skrócenie czasu operacji obróbczych, zmniejszenie przestojów i zastosowanie mniejszej liczby narzędzi. Bezpieczeństwo obróbki na nowoczesnych obrabiarkach CNC w połączeniu z najnowszymi narzędziami praktycznie pozwala na wyeliminowanie błędów. Decydującym kryterium powinien być czas wykonania matrycy. quick time tekst: Eric Mika zdjęcie: Pontus Höök czytając myśli W laboratorium dr. Johna Donoghue myśli zmieniają się w działanie Nawet po uszkodzeniu rdzenia kręgowego lub utracie kończyny neurony, które kiedyś kierowały ruchem nadal „mówią”. Amerykański naukowiec dr John Donoghue i jego zespół z Brown University w mieście Providence, w stanie Rhode Island – słuchają. Zespół znalazł metodę czytania „myśli” komórek nerwowych, aby potem przekształcić je w działanie – na monitorze komputera albo w postaci mechanicznej protezy. Rozwiązanie oznacza, że około 100 elektrod, każda cieńsza niż ludzki włos, jest podłączanych do części mózgu odpowiedzialnej za ruch. Elektrody odczytują generowane przez neurony impulsy elektryczne, po czym wysyłają je do komputera, który odpowiednio przetwarza chaotyczny sygnał w intencje nadawcy. – Problemem jest przekształcenie sygnału z mózgu w coś bardziej klarownego – wyjaśnia John Donoghue. – Potrzebny jest do tego odpowiednio zaawansowany komputer. W laboratorium dr. Donoghue pacjenci z tetraplegią są w stanie poruszyć kursorem na ekranie komputera poprzez myślenie o tej czynności i robią to równie precyzyjnie jak zdrowe osoby posługujące się myszką. Obecnie metoda wymaga połączenia między elektrodami a komputerem, który generuje właściwy sygnał. – Następnym krokiem będzie czujnik z elektroniką bezpośrednio w mózgu – mówi dr Donoghue. – Będzie to nieco podobne na przykład do umieszczania rozrusznika serca w ludzkim organizmie, ale o wiele bardziej skomplikowane. Dr Donoghue uważa, że w przyszłości za pomocą tej metody będzie można poruszać protezami rąk i nóg. Mogłoby to poprawić jakość życia milionów sparaliżowanych ludzi. Długie doświadczenie Dr John Donoghue jest od 20 lat w czołówce badań nad współdziałaniem mózg-komputer. Pracuje wraz z zespołem współpracowników w Brown University, w mieście Providence, w stanie Rhode Island, na wschodnim wybrzeżu Stanów Zjednoczonych gotowi na naftowy boom Eduardo Gil São Leopoldo, Brazylia. Zakłady produkcyjne firmy Weatherford International w São Leopoldo od kilku lat przygotowują się do produkcji dla przeżywającego dynamiczny rozwój brazylijskiego przemysłu naftowego Tadmor Fontoura, dyrektor firmy Neopaq, lokalnego przedstawiciela Sandvik Coromant 8 metalworking world São Leopoldo jest małym miasteczkiem przemysłowym w południowej Brazylii, leżącym u stóp łańcucha górskiego Sierra Gaúcha. Okolica jest bardzo malownicza, wokół rozciągają się wzgórza i doliny, niedaleko jest do wybrzeża Atlantyku. Miasto zostało założone w 1824 r. i do dziś daje się tu zauważyć – w architekturze, jedzeniu i ubiorach – wpływ niemieckich i włoskich imigrantów. – Mamy tu w południowej Brazylii własną wersję europejskich Alp – mówi Tadmor Fontoura, dyrektor firmy Neopaq, lokalnego przedstawiciela Sandvik Coromant. Tutejsza fabryka, należąca do międzynarodowego przedsiębiorstwa Weatherford International, wytwarza pompy i wyposażenie wiertnicze dla przemysłu naftowego i gazowego, a także pompy do płynnych odpadów przemysłowych, wody i innych płynów. Większa część produkcji firmy to wirniki i głowice wiertnicze. Około 80 procent produkcji zakładów w São Leopoldo jest przeznaczone na eksport – większość znajduje zbyt w USA, Kanadzie, Kolumbii, Wenezueli, Argentynie i Chile. Pozostała część trafia do odbiorców krajowych – do brazylijskiego giganta naftowo-gazowego, firmy Petrobras, a także do zakładów produkujących alkohol z trzciny cukrowej i do wytwórni soków cytrusowych. Większość firm na całym świecie jest dziś dotknięta recesją ekonomiczną. Dla firmy Weatherford wielką szansą jest oczekiwany rozwój miejscowego przemysłu petrochemicznego. W ostatnich dwóch latach u wybrzeży Brazylii odkryto należące do największych na świecie dwa podmorskie złoża ropy naftowej, co zaowocowało niebywałym rozwojem wierceń w tym regionie – zarówno na lądzie, jak i na morzu. na początku tego dziesięciolecia nowe kierownictwo zakładów firmy Weatherford w São Leopoldo zauważyło potrzebę znacznego zwiększenia produktywności. W celu zwiększenia produkcji, obniżenia kosztów i podwyższenia wydajności postanowiono nadać fabryce bardziej zintegrowany charakter. ❯❯ AGÊNCIA PETROBRAS de noticias U wybrzeży Brazylii odkryto należące do największych na świecie dwa podmorskie złoża ropy naftowej Eduardo Gil Firma Weatherford jest już przygotowana na przewidywany szybki rozwój w brazylijskim sektorze naftowym. Na zdjęciu widać narzędzia do wierceń na morzu gotowe do dostawy Eduardo Gil Weatherford Weatherford International jest międzynarodowym przedsiębiorstwem, które tworzy innowacyjne konstrukcje, technologie i usługi dla wszystkich etapów wydobycia i przeróbki ropy naftowej i gazu. Firma działa w ponad 100 krajach i zatrudnia 40 000 osób na całym świecie. Oprócz zakładów w São Leopoldo Weatherford posiada w Brazylii jeszcze dwie duże fabryki w Rio de Janeiro oraz kilka innych – w prowincjach Natal, Bahia, Sergipe, Vitoria i Caxias do Sul. Przedsiębiorstwo jest dobrze przygotowane do nadchodzącego boomu w brazylijskim sektorze wydobycia ropy naftowej – zarówno na lądzie, jak i na morzu. Eduardo Gil Kilka lat temu firma Weatherford zaczęła optymalizować produkcję, aby obniżyć koszty i zwiększyć wydajność Na początek zakupiono nowe obrabiarki, do których większość narzędzi dostarczyła firma Sandvik Coromant poprzez swego dystrybutora Neopaq – przez cały czas ściśle współpracując z Weatherford. W końcu 2005 r. Weatherford zakupił obrabiarkę wielozadaniową Mazak Integrex e-500H, do którego Sandvik Coromant dostarczył narzędzia oraz zorganizował szkolenia dla większości z 200 pracowników zakładu. Nowa organizacja pracy pozwoliła na wykonywanie nawet 80 procent operacji w jednej hali, co szybko dało rezultaty w postaci niższych Jucilmar Neumann kosztów i wyższej produktywności. – W ten sposób mogliśmy zwiększyć produkcję, dzięki czemu środki zainwestowane w obrabiarkę Mazak 500H zwróciły się w ciągu 18 miesięcy – mówi Jucilmar Neumann, kierownik zakładów Weatherford w São Leopoldo – a produkcja została zoptymalizowana także jeśli chodzi o wykorzystanie przestrzeni. Wzrosła również wydajność pracy zatrudnionych oraz, co nie mniej ważne, poprawiło się bezpieczeństwo. – Przed wprowadzeniem tych zmian korzystaliśmy z trzech-czterech różnych obrabiarek – dodaje Neumann. – Teraz do wszystkich operacji wystarczy jedna – Integrex. Daniel Pereira, dyrektor zakładów, uważa, że najważniejsza w tym procesie była współpraca z Sandvik Coromant. – Kluczem Caroline Santana pracuje w dziale oprzyrządowania Eduardo Gil ❯❯ do sukcesu były szkolenia, wybór narzędzi i wewnętrzna reorganizacja. – Większość narzędzi dostarczyła firma Sandvik Coromant, a ich wysokie prędkości pracy poDaniel Pereira zwoliły na obniżenie kosztów produkcji. Wspólnie z firmami Sandvik Coromant i Neopaq dokonaliśmy niezbędnych adaptacji. Specjaliści z firmy Neopaq zorganizowali szkolenia i pomogli w wielu innych kwestiach, takich jak kodowanie magazynu narzędzi. Sukces umożliwiły także dwie inne inwestycje – poziome centrum frezarskie Mazak HCN 6800 oraz wersja Nexus centrum tokarskiego QTN 350II-MY. Działając w wymagającym ciągłych innowacji i nieustannej modernizacji sektorze energetycznym, fabryka firmy Weatherford w São Leopoldo jest ważnym graczem na rynku – także dzięki mądrym inwestycjom. joe goldman nie ma miejsca na błędy Firma Sandvik Coromant wyposażyła w narzędzia wiele japońskich centrów obróbczych Mazak. Każde uzbrojenie jest jednak inne. W przypadku firmy Weatherford International Sandvik Coromant musiał zmierzyć się z wymaganiami w zakładach w São Leopoldo. – Szybko stało się oczywiste, że w fabryce istnieje wiele możliwości ulepszeń – mówi Tadmor Fontoura z firmy Neopaq. – Wiedzieliśmy, że nie mamy zbyt wielkiego marginesu na błędy. Dlatego przygotowanie zmian zajęło nam aż cztery miesiące. Wśród wybranych narzędzi były CoroDrill 880, CoroBore 820 i CoroBore 825, pełnowęglikowe wiertło R842, oraz inne, jak minigłowica rewolwerowa Coromant Capto, frez R390 o kącie przystawienia 90 stopni oraz frezy, takie jak R365 (stosowany w niedawno zakupionej obrabiarce). Rezultaty były natychmiastowe. Okazało się, że wiertło CoroDrill 880 miało większą trwałość, pracując równocześnie przy wyższych prędkościach. Wytaczadło CoroBore pozwoliło na równoczesne wykonywanie różnych operacji, pozwalając uniknąć procesu interpolacji i umożliwiając wzrost produktywności. Poprawa jakości materiału w połączeniu z optymalizacją procesu obróbczego i zastosowaniem narzędzi o wysokich osiągach zaoszczędziło do 40 procent czasu trwania operacji obróbczych, a inne procesy zostały skrócone o połowę. Kodowanie kolorami w magazynie narzędzi (czerwony dla węglików, żółty dla wierteł, zielony dla narzędzi do gwintowania, niebieski dla frezów) pomogło lepiej zorganizować pracę. Kodowanie kolorami zwiększyło przestrzeń dla operacji i magazynowania i pozwoliło zmniejszyć liczbę zgubionych i zniszczonych narzędzi, zwiększając także porządek i bezpieczeństwo. metalworking world 11 Technologia christer richt CoroMill 360: mocny frez pytanie: Jak zwiększyć produktywność operacji ciężkiego frezowania czołowego? odpowiedź: Zastosować nową koncepcję narzędziową, która pozwala na wydajne usuwanie dużych ilości metalU. ciężkiE frezowanie czołowe można podzielić na kilka kategorii. Często wystarczające do tego procesu są frezy o kącie przystawienia 45 stopni lub nawet frezy na pytki okrągłe. Ale do wydajnego i bezpiecznego frezowania dużych, często nierównych powierzchni metalu potrzebne są wyjątkowe narzędzia. Nowy frez CoroMill 360 posiada klasyczny dla ciężkiego frezowania kąt przystawienia 60 stopni, dlatego umożliwia on dużą głębokość skrawania, zadowalające wykończenie powierzchni i zrównoważone siły skrawania. Płytki osadzone są w kasetach, które mocowane są do ząbkowanego gniazda, co pozwala na szybką zmianę krawędzi na obrabiarce. Zbędne jest ustawianie frezu, a wymienne kasety chronią korpus narzędzia przez uszkodzeniem. możliwość stosowania dużych głębokości skrawania jest warunkiem uzyskania wysokiej produktywności procesu, gdyż w każdym przejściu musi być usuwana duża i czasami nieregularna warstwa metalu. Powstawanie cienkich wiórów w rezultacie zastosowania kąta przystawienia 60 stopni pozwala na wysoki posuw i w rezultacie na skrócenie czasu obróbki. Względnie duży kąt przystawienia umożliwia zastosowanie odpowiednio szerokich pomocniczych krawędzi skrawających, przy niewielkiej tylko potrzebie kompromisu, jeśli chodzi o głębokość skrawania. W ten sposób 12 metalworking world CoroMill 360 jest mocnym frezem czołowym, który optymalizuje osiągi w wymagającej obróbce uzyskuje się dobre wykończenie powierzchni – bez konieczności zastosowania płytek z technologią wiper. Odpowiedni promieniowy i osiowy rozkład sił skrawania to kolejna zaleta kąta przystawienia 60 stopni. Zapewnia to stabilność i bezpieczeństwo procesu. Zarówno korpus, jak i płytki frezu CoroMill 360 zostały opracowane tak, aby umożliwić efektywne usuwanie metalu, elastyczność procesu i niskie zapotrzebowanie mocy. Frez pracuje z dwoma wielkościami płytek, oferując głębokości skrawania odpowiednio 13 i 18 mm. podsumowanie Frez CoroMill 360 pozwala na znacznie lepsze ciężkie frezowanie czołowe większości materiałów. Największą jego zaletą jest wydajne usuwanie metalu, wymagające tylko jednego ustawienia zamiast dwóch dla każdej operacji. Innymi zaletami są niskie zapotrzebowanie mocy oraz możliwość zastosowania wysokiego posuwu, co oznacza skrócenie czasu produkcji. Prostota i brak konieczności ustawiania narzędzia sprawia, że przestoje ograniczone są do minimum. Teraz Jan Clint wykonuje przegląd frezów czołowych w czasie planowanych przerw, a nie w czasie przestojów spowodowanych awariami Johan Eklund Stal narzędziowa ma prawie taką samą twardość jak płytki z węglika UDDEHOLM TOOLING Johan Eklund lIczba zatrudnionych: 3500 osób na całym świecie, z czego 1000 pracuje w zakładach produkujących stal narzędziową w Hagfors, w Szwecji. Obroty: 269 milionów euro. Właściciel: austriacka grupa Voestalpine. Uddeholm Tooling jest światowym liderem w produkcji stali narzędziowej, zwykle używanej do wytwarzania matryc do elementów stalowych. 90 procent produkcji Udeholm Tooling jest eksportowane, a firma przez cały czas musi zwiększać produktywność. Stal narzędziowa jest prawie tak samo twarda jak płytki z węglika spiekanego. Jest to konieczne, gdyż narzędzia z niej wykonane formują inne metale. Jest ona dostarczana w postaci ważących 5 do 20 ton odkuwek, które następnie są frezowane zgrubnie w celu usunięcia nierówności powierzchni. – Jest to proces trudny, zużywa się w nim duża liczba płytek i towarzyszy mu ryzyko awarii – mówi Jan Clint. W 2002 r. firma Uddaholm Tooling poprosiła Sandvik Coromant o poprawę procesu frezowania zgrubnego. W tym czasie w zakładach firmy rocznie miało miejsce 110 awarii, z których każda powodowała trzygodzinną przerwę. rozwiązanie – Rozpoczęliśmy pracę nad koncepcją ciężkiego frezowania przy użyciu frezu CoroMill 360, z przedłużką z 315 do 400 milimetrów i możliwością obrotu zgodnie i przeciwnie do ruchu wskazówek zegara – opowiada Fredrik Andersson, przedstawiciel techniczno-handlowy w Sandvik Coromant, odpowiedzialny za współpracę z Uddeholm Tooling. – Największym problemem były awarie, więc wspólnie z Uddeholm Tooling opracowaliśmy korpus kasetowy, który w przypadku awarii pozwalał operatorowi na wymianę kasety – zamiast wysyłania do naprawy całego frezu. Zastosowanie korpusu kasetowego w narzędziu wystawionym na działanie tak dużych sił było wyzwaniem – uważa Andersson. – W końcu znaleźliśmy rozwiązanie. Wybraliśmy również odpowiedni gatunek węglika, aby płytka mogła pracować w wysokich temperaturach. Johan Eklund Jan Clint, kierownik produktu, Uddeholm Tooling, Szwecja: problem: – Przed dostawą stali narzędziowej musimy poddać ją frezowaniu zgrubnemu. Jest to proces trudny i narzędzia często ulegały awarii, co powodowało kosztowne przerwy. Potrzebowaliśmy niezawodnego procesu. rezultaty – Obecnie awaFredrik Andersson, przedstawirie prawie nie ciel techniczno-handlowy występują, w Sandvik Coromant, odpowiea produktywność dzialny za kontakty z Uddeholm Tooling procesu wzrosła o 20 procent – informuje Andersson. – Możliwa jest też większa głębokość skrawania, co oznacza, że odkuwka jest wykańczana w jednym ustawieniu, zamiast w dwóch. Możemy teraz także serwisować frezy w czasie planowanych przerw, a nie przerw spowodownych awariami. johan andersson metalworking world 13 Jeremy nicholl Wasilii Dubrowski, kierownik działu narzędzi i wyposażenia technicznego, pracuje w fabryce od 20 lat mińskie ciągniki Mińsk, Białoruś. Przez 40 lat fabryka ciągników w Mińsku była największym ich wytwórcą w Związku Radzieckim. Dziś jest jednym z największych producentów ciągników na świecie. Oznacza to między innymi, że konieczne staje się nieustanne zwiększanie efektywności 14 metalworking world Mińska Fabryka Traktorów powstała w 1946 r. i zaopatrywała w ciągniki cały ZSRR mińska fabryka traktorów sprowadza się do tego, że jest to państwo leżące gdzieś w środku Europy. Niewielu wie, że kiedyś kraj ten produkował maszyny i urządzenia dla całego Związku Sowieckiego i do dziś jest centrum wiedzy na temat produkcji maszyn. Produkuje się tu średnie ciężarówki marki MAZ, duże ciężarówki BelAZ dla kopalń i wielkogabarytowe ciężarówki Jeremy Nicholl VOLAT. Stal dostarcza Białoruski Zakład Metalurgiczny. Ale Białoruś to przede wszystkim ciągniki. „Białoruś” to także marka ciągników produkowanych w Mińskiej Fabryce Traktorów, położonej niedaleko stolicy tego kraju. Od założenia w 1946 r., tuż po zakończeniu II wojny światowej, zakłady przez cały czas rozwijają produkcję i całkiem nieźle przetrwały trudny okres po upadku Związku Radzieckiego. Najwięcej ciągników kupuje Rosja, gdzie białoruski producent musi konkurować z wieloma zagranicznymi firmami. W 2008 r. fabryka w Mińsku sprzedała 68 000 ciągników w 126 krajach, co stawia ją wśród ośmiu czołowych producentów na świecie. Głównymi rynkami zbytu są dziś Rosja i Białoruś, gdzie sprzedawane jest ponad 60 procent produkcji. Mińska fabryka posiada przedstawicielstwa także w 60 innych krajach, m.in. w Kazachstanie, Ukrainie i innych Dyrektor ds. zakupów Jurij Leszczynski zainicjował projekt mający na celu zmniejszenie liczby płytek skrawających zużywanych w fabryce Jeremy Nicholl Wiedza Większości ludzi na temat Białorusi Mińska Fabryka Traktorów konstruuje, produkuje i eksportuje ciągniki kołowe i części zamienne dla wszystkich warunków terenowych i klimatycznych. Przedsiębiorstwo produkuje również maszyny rolnicze, a także ładowarki oraz maszyny dla górnictwa. Mińska Fabryka Traktorów powstała w 1946 r. i szybko stała się jednym z największych na świecie zakładów produkujących maszyny rolnicze, zatrudniając dziś 24 000 pracowników. W skład przedsiębiorstwa wchodzi dziesięć białoruskich firm i liczni poddostawcy. Od powstania fabryka wyprodukowała ponad trzy miliony ciągników, z których pół miliona zostało wyeksportowanych do ponad 120 krajów. byłych republikach radzieckich,a także w Chinach, Unii Europejskiej i Ameryce Łacińskiej. Sukces jest w dużej mierze rezultatem zebranej wiedzy i doświadczenia 24 000 pracowników zajmującej cztery kilometry kwadratowe fabryki w Mińsku oraz 6000 ludzi zatrudnionych u dziesięciu poddostawców. – Przywódcy ZSRR wybrali Białoruś na miejsce budowy fabryki, gdyż w republice było wielu wykwalifikowanych pracowników – uważa Witalij Pileko, zastępca dyrektora ds. technicznych i szef działu projektów i narzędzi. – W okresie sowieckim dostarczaliśmy maszyny, samochody i ciągniki do całego związku Sowieckiego. Know-how, które wtedy zbudowaliśmy, przetrwało ❯❯ metalworking world 15 nam dalszy rozwój w nowych warunkach. Jeremy Nicholl Dubrowski. – Zrozumieliśmy wtedy, że dostarczane w 300 wersjach, jednym ze sposobów zwiększenia wydajoznacza, że produkcja musi być ności i obniżenia kosztów jest mniejsza liczba bardzo elastyczna. Każdy rodzajów płytek skrawających. ciągnik składa się z 5000 do 6000 części. Wszystkie są Wasilij Dubrowski, kierownik produkowane i montowane wydziału narzędzi i wyposażenia W tym samym czasie Jurij Leszczynski został w zakładach w Mińsku. technicznego, pracuje w zamianowany zastępcą dyrektora działu Produkcja jest więc bardzo kładach od 20 lat i był w tym narzędzi i wyposażenia przemysłowego. Dziś złożona. czasie świadkiem wielu zmian. jest on dyrektorem ds. zakupów całej firmy, – Tylko silniki i kilka innych – Największą różnicą jest to, że ale wtedy jego misją było zmniejszenie liczby części, takich jak opony dziś mamy znacznie większy różnych narzędzi skrawających stosowanych i reflektory, jest produkowazakres produktów niż w czasach Witalij Pileko w procesach obróbczych. Jurij i jego grupa nych w naszych pozostałych sowieckich – mówi Wasilij ekspertów poprosili o pomoc profesora dziesięciu fabrykach na Dubrowski. – Nie tylko wytwaLeonida Kurcza z Białoruskiego Narodowego Białorusi, opowiada Wasilij Dubrowski. rzamy różne modele ciągników, ale również Uniwersytetu Technicznego, a dziś szefa – Niektóre modele ciągników eksportujemy dodatkowe wyposażenie do ciągników zespołu zajmującego się produktywnością do Europy Zachodniej i dlatego wyposażone i innych maszyn. w firmie Sandvik Coromant na Białorusi. są one w niemieckie silniki. W planach przedsiębiorstwa do roku 2011 Wspólnie stworzyli grupę mającą zmniejszyć jest dalsze zwiększenie zakresu i wielkości produkcji. Aby utrzymać swoją pozycję na rynku firma musi zmodernizować swoje zakłady produkcyjne. Ciągły wzrost sprzedaży witalij pileko, zastępca dyrektora ds. technicznych i dyrektor działu sprawia, że fabryka osiągnęła już maksymalną projektów i narzędzi mińskiej Fabryki traktorów moc produkcyjną. – Od wielu już lat produktywność jest dla nas sprawą numer jeden. W 2003 r. podjęto poważne kroki w celu Tylko jej ciągły wzrost zapewni nam sukces liczbę różnych rodzajów wymiennych płytek zwiększenia produktywności. – Kwestia na dłuższą metę – podkreśla Witalij Pileko. węglikowych stosowanych w produkcji. produktywności zawsze była dla nas bardzo – Nasze plany zwiększenia wydajności – Wcześniej stosowaliśmy w produkcji istotna, ale w 2003 r. postanowiliśmy dokonać oznaczają nowocześniejsze maszyny około tysiąca różnych rodzajów wymiennych szczegółowego przeglądu produkcji – od i urządzenia oraz nowe metody produkcji. płytek węglikowych – mówi Leszczynski – co początku do końcowego produktu – mówi 130 modeli ciągników, które mogą być bardzo utrudniało pracę, a przede wszystkim ❯❯ ❯❯ upadek ZSRR, co umożliwiło Jeremy nicholl „Produktywność jest dla nas najważniejsza”. 16 metalworking world minsk tractor plant W 2008 r. w mińskiej fabryce wyprodukowano 68 000 ciągników Mińska Fabryka Traktorów została zbudowana niedaleko stolicy Białorusi. Jeden ciągnik składa się z 5000 do 6000 części Jeremy nicholl Operator Dmitrij Myłaszkiewicz przy linii produkcyjnej. Mińska Fabryka Traktorów zatrudnia 24 000 osób Produktywna kooperacja Współpraca między Mińską Fabryką Traktorów i firmą Sandvik Coromant trwa już od kilkudziesięciu lat. – Pracownicy fabryki posiadają wysokie kwalifikacje w zakresie obróbki metali, podobnie zresztą jak wielu innych pracowników w tym sektorze przemysłu na Białorusi – mówi Dmitrij Bochan, dyrektor Sandvik Coromant na Białorusi. - Pozwala im to projektować nowe procesy, ale także wydajnie stosować już istniejące technologie. Oczywiście staramy się przez cały czas podnosić ich kwalifikacje. Dlatego właśnie zaprosiliśmy grupę pracowników do Centrum Produktywności w Moskwie w celu wymiany doświadczeń i pomysłów. Współpraca z Mińską Fabryką Traktorów oznacza między innymi, że Sandvik Coromant proponuje nowe rozwiązania problemów w obróbce oraz różne Sandvik Coromant ulepszenia tam, gdzie zaproponował specjaliści Sandvik wytaczak Coromant widzą takie z tłumieniem drgań możliwości. Oto trzy CoroTurn SL należący przykłady: do rodziny Silent • Ostatnio mińska Tools, z wymiennym fabryka chciała ulepszyć adapterem technologię obróbki i odpowiednio rowków (ze średnicą dobraną płytką 34 mm i długością skrawającą z węglika. 120 mm), obrabianych Rozwiązanie to wewnątrz głębokiego pozwoliło skrócić czas Dmitrij Bochan otworu (średnica obróbki do trzech 28 mm) w osi skrzyni minut. – Jest to o ile przekładniowej jednego wiem jedyne rozwiązanie, które zdaje z modeli ciągników. egzamin – zapewnia Leonid Kurcz, – Niska trwałość poprzednio były profesor białoruskiego stosowanych narzędzi i wysoka Narodowego Uniwersytetu Techniczpracochłonność procesu spowodowanego. Kurcz pełni dziś funkcję ły niską wydajności produkcji – mówi kierownika zespołu ds. produktywnoSergiej Cziglej, jeden z inżynierów ści w Sandvik Coromant Białoruś. fabryki. • Ulepszenia potrzebowała również operacja frezowania czołowego skrzyni przekładniowej. Stary frez, o średnicy 550 mm, stosowano w produkcji od 20 lat i był on przyczyną wielu problemów. Jednym z nich była niska trwałość i nieoptymalna jakość powierzchni. Sandvik Coromant i Mińska Fabryka Traktorów opracowały rozwiązanie z nowym standardowym frezem czołowym wystepujacym w średnicach 400 do 550 mm. Ten frez, wykonany w wersji Cap, jest jednym z najlepszych na rynku i zapewnia wysoką niezawodność, wydajność i odporność na zużycie. • Po sprawdzeniu różnych rozwiązań wiertarskich fabryka zaczęła stosować wiertło CoroDrill 880 jako pierwszy wybór w wierceniu otworów, gdy ekonomicznie uzasadnione jest użycie wierteł o konstrukcji skladanej. metalworking world 17 Ciągniki Białoruś sprzedawane są w 126 krajach na całym świecie. Główne rynki zbytu to Białoruś i Rosja minsk tractor plant „Wcześniej stosowaliśmy w produkcji około tysiąca różnych rodzajów wymiennych płytek weglikowych, co bardzo utrudniało pracę”. Jurij Leszczynski, dyrektor ds. zakupów ❯❯ ustalenie optymalnych metod skrawania i narzędzi dla każdego procesu. – Wykonaliśmy więc szczegółowe testy i opracowania, w rezultacie których po dwóch latach, w roku 2005, liczba narzędzi w produkcji została zmniejszona do około 200. – Dziś stosujemy najlepsze gatunki i geometrie dla każdego procesu – kontynuuje Leszczynski. – Podnieśliśmy również kwalifikacje operatorów, którzy teraz mogą stosować płytki w najlepszy możliwy sposób. Rezultat tych działań może być zaprezentowany w postaci wymiernych faktów: W 2003 r. firma wyprodukowała 23 000 ciągników, a w 2008 r. – 68 000. 18 metalworking world – Przed wprowadzeniem zmian zużywaliśmy średnio osiem płytek na ciągnik. Po zakończeniu programu liczba ta spadła do 4,3 płytki – informuje Leszczynski. – Pomimo tej optymalizacji w zakresie narzędzi skrawających nadal używamy w naszych zakładach około 10 000 różnych narzędzi – nie tylko skrawających – podkreśla Wasilij Dubrowski. W rezultacie tego procesu ciągłych zmian powstała fabryka gdzie stare i nowe uzupełnia się wzajemnie. Dzięki temu Mińska Fabryka Traktorów przetrwała już wiele zmian, także politycznych, i może z dużą dozą optymizmu patrzeć w przyszłość. johan andersson Mińska Fabryka Traktorów wyzwanie w skrócie wyzwanie: Ostatnie lata to dla Mińskiej Fabryki Traktorów okres dynamicznego rozwoju. Spowodowało to jednak, że fabryka osiągnęła granicę swoich możliwości produkcyjnych. rozwiązanie: Utworzono specjalny zespół składający się z przedstawicieli kierownictwa, ekspertów z zakładów oraz z firmy Sandvik Coromant. Zespół przeprowadził analizę i zaproponował zmiany, dzięki którym liczba rodzajów wymiennych płytek węglikowych stosowanych w produkcji zmniejszyła się z 1000 do 200. rezultaty: Liczba płytek zastosowanych do wyprodukowania jednego ciągnika uległa znacznemu zmniejszeniu, co pozwoliło na osiągnięcie wyższej produktywności i obniżenie kosztów. szansa na sukces Od wielu lat rynek rosyjski jest uważany za jeden z najbardziej obiecujących na świecie. Mimo gospodarczej recesji w Rosji wiele wskazuje na to, że kraj ten w ciągu najbliższej dekady pozostanie atrakcyjny dla inwestorów björn leijon rektora moskiewskiej Nowej Szkoły Ekonomicznej, perspektywy biznesowe w Rosji nadal będą dobre. – Potencjał jest ogromny – uważa profesor Guriew. – W przyszłości rosyjskie przedsiębiorstwa będą potrzebować zagranicznego kapitału i technologii. Uważam, że obecna recesja spowoduje bardziej przyjazną atmosferę dla zagranicznych inwestorów. Rosja jest największym krajem świata, jeśli chodzi o powierzchnię, i jest siódmą gospodarką świata. Kraj pokrywa 11 stref czasowych. Większość mieszkańców i główne ośrodki przemysłowe znajdują się w trójkącie położonym między miastami Sankt Petersburg na zachodzie, Irkuck na wschodzie i Krasnodar na południu. Ale najważniejsze bogactwa kraju – ropa, gaz i metale – znajdują się w środkowej i południowo-wschodniej części federacji. Podobnie jak to jest w przypadku innych państw Należących do Współnoty Niezależnych Państw (WNP), rynek rosyjski oznacza duże możliwości, ale też ryzyko. – Wiele sektorów gospodarki posiada Prężnie rozwija się również przemysł wielki potencjał – rolnictwo, przemysł lotniczy, uważa Nikołaj Iljin. Rosyjski motoryzacyjny, koleje... – twierdzi Nikolaj producent samolotów, firma Suchoj, Iljin, dyrektor Sandvik Coromant na Rosję niedawno zaprezentowała nowy samolot i pozostałe kraje WNP i wymienia szereg pasażerski – Suchoj Superjet 100. Według czynników, które będą miały wpływ na Iljina Rosja w ciągu najbliższych rosyjska gospodarką dwudziestu lat będzie potrzebow najbliższym dziesięcioleciu. wać 900 nowych samolotów – Przede wszystkim: rząd pasażerskich. rosyjski chce zapewnić wzrost Innym ważnym sektorem jest gospodarczy do roku 2020 rolnictwo. Rosnące ceny i zainicjował w tym celu szereg żywności stały się impulsem dla przedsięwzięć. Jednym z nich jest rozwoju rolnictwa w Kazachstakilka wielkich projektów budowy nie, Ukrainie oraz środkowej infrastruktury. Jednym są koleje i południowej Rosji. – drugie na świecie, jeśli chodzi – Wielki potencjał reprezentuwielkość sieci. Zarówno tory, jak je też przemysł samochodowy. i tabor kolejowy będą definitywnie Nikołaj Iljin, Sandvik Dziś na 1000 mieszkańców Rosji obiektem wielkich inwestycji. Coromant Russia jewgenija pronina Według profesora Siergieja Guriewa, FAKTY O WNP Wspólnota Niezależnych Państw (WNP) powstała w 1991 r. po upadku Związku Radzieckiego. Należy do niej 12 byłych republik radzieckich: Armenia, Azerbejdżan, Gruzja (zamierza opuścić WNP w sierpniu 2009 r.), Kazachstan, Kirgistan, Mołdawia, Rosja, Tadżykistan, Turkmenistan, Ukraina, Uzbekistan i Białoruś. (Źródło: NE.se) przypada 188 samochodów. Do 2020 lub 2025 r. liczba ta ma wzrosnąć do 500 – twierdzi Iljin. johan andersson metalworking world 19 Technologia Elaine McClarence Konstruktorzy silników lotniczych wybierają coraz twardsze i trudniej obrabialne materiały, takie jak stopy niklu, aby sprostać potrzebom wysokiej odporności na temperaturę pytanie: jak podnieść produktywność wytwarzania silników lotniczych w sytuacji coraz wyższych wymagań dotyczących materiałów? odpowiedź: Znaleźć rozwiązania, które obejmą wszystkie aspekty produkcji. silników lotniczych, z ich wysokimi wymaganiami co do parametrów, kształtów i wysokiej produkcja elementów Rozwiązanie narzędziowe Nowe narzędzie tokarskie CoroTurn SL70 z owalnym modułowym i ząbkowanym złączem dla wymiennych głowic 20 metalworking world Obrabiarka: obr. wielozadaniowa Złącze: Coromant Capto C6 Narzędzie: CoroTurn SL70 Obr. zgrubna: Ceramika CC6060 Płytki: CoroCut RO SO5F odporności na temperaturę, to dla producentów ogromne wyzwanie. Aby spełnić te wymagania, projektanci silników stosują coraz twardsze, sztywniejsze, bardzie wytrzymałe, udarne i odporne na korozję materiały, które równocześnie mają lepszą proporcję wytrzymałość/masa. Sięgnięto więc po stopy niklu, tytanu, stal wysokostopową i inne kompozyty. Stopy niklu oferują większą wytrzymałość na wysokie temperatury, ale równocześnie są trudno obrabialne. Warunkiem zwiększenia produktywności nie jest jedynie zakup nowych corbis wysokie loty Coromant Capto łączy obrabiarkę z głowicą SL oraz z systemem podawania chłodziwa pod wysokim ciśnieniem CoroTurn HP i bardziej wszechstronnych obrabiarek. Chodzi także o zredukowanie przerw w pracy i zoptymalizowanie procesu obróbczego. Dogłębna znajomość procesów jest tu równie ważna jak wybór odpowiedniego narzędzia skrawającego, gdyż pozwala na opracowanie rozwiązania dla każdego elementu – czy będzie to tarcza wirnika turbiny, obudowa czy wał. Produktywność procesu obróbczego może być zwiększona poprzez odpowiednie połączenie obrabiarki, narzędzi skrawających i procesów obróbczych, co pozwala osiągnąć wysoką prędkość operacji przy zachowaniu integralności i tolerancji części obrabianej. Jest to bardzo ważne w przypadku stopów niklu, których właściwości czynią obróbkę szczególnie trudną. Sandvik Coromant opracował szereg rozwiązań narzędziowych i strategii w zakresie obróbki części silników lotniczych, których celem jest spełnienie wymagających warunków tego typu obróbki. Jest to pakiet, który obejmuje odpowiednią technologię, w tym także koncepcję robienia wszystkiego prawidłowo od początku, co jest niezwykle ważne w przemyśle produkującym drogie i skomplikowane części, gdzie nie ma zbyt szerokiego marginesu na błędy. Kluczem do sukcesu jest więc zastosowanie od razu odpowiednich rozwiązań. pakiet obejmuje także rozważania na temat złącza oraz strategię wyboru narzędzi dostosowaną do specyficznych wymagań geometrii przedmiotu obrabianego. Przykładowo, głowica rewolwerowa Coromant Capto pozwala na zastosowanie niektórych rozwiązań opracowanych dla części lotniczych, w tym listew z tłumieniem drgań do głębokich rowków, głowic SL dla ograniczonych kieszeni i narzędzia CoroTurn HP do toczenia profilowego. Jest to specjalnie opracowany program, który pozwala osiągnąć pożądane wykończenie powierzchni. Bierze on również pod uwagę specyficzne wymagania każdego materiału dotyczące obrabialności, kontroli spływu wiórów i dostarczania chłodziwa oraz ograniczenia ilości odpadów. Zespoły specjalistów Case Study – krótsze cykle produkcyjne Dzięki optymalizacji narzędzi i procesów czas obróbki tarczy wirnika turbiny mógł zostać skrócony o ponad połowę. Obrabiane części są wykonywane z trudno obrabialnych stopów (zwykle są to Inconel 718, Waspalloy lub Udimet 720), które często dodatkowo mają inne wymagające właściwości, takie jak kąt przystawienia. firmy Sandvik Coromant gotowe są udzielić wsparcia w zastosowaniu tych nowych rozwiązań. Szwedzka firma współpracuje także ściśle z brytyjskim Advanced Manufacturing Research Centre (AMRC), jednym z najbardziej zaawansowanych na świecie ośrodków badań nad metodami produkcji dla lotnictwa. W miarę więc jak w przedsiębiorstwach pojawiają się coraz to bardziej wszechstronne obrabiarki, rośnie potrzeba pełnego wykorzystania ich możliwości. Dlatego właśnie Sandvik Coromant opracował swoją nową, uniwersalną koncepcję. Bazuje ona na głębokiej wiedzy i doświadczeniu firmy w zakresie centrów obróbczych, obrabiarek wielozadaniowych i tokarek. Umożliwia ona również zastosowanie standardowych narzędzi Sandvik Coromant, opracowanych z myślą o przemyśle lotniczym. Do operacji obróbki zgrubnej wybrano toczenie trochoidalne – a nie konwencjonalny ramping. Liczba przejść wahała się między 40 a 14, przy zredukowaniu wymiany płytek z 14 do siedmiu razy. Osiągnięto wysoką jakość procesu – i w wyniku tego wysokie bezpieczeństwo – a produktywność uległa podwojeniu. podsumowanie Zaawansowane materiały stosowane w elementach samolotu stanowią poważne wyzwanie w obróbce, z powodu wysokich temperatur i naprężeń. W odpowiedzi na coraz to większe wymagania dotyczące produktywności i tempa produkcji w przemyśle lotniczym firma Sandvik Coromant opracowała pełny pakiet rozwiązań dla producentów tych części. Koncepcja bazuje na zaawansowanej wiedzy i doświadczeniu szwedzkiej firmy w zakresie obróbki elementów lotniczych, a także narzędzi oraz technologii gwarantujących bezpieczne procesy i spełniających specyficzne wymagania obrabianych elementów. metalworking world 21 Blok cylindra w silniku firmy Hägglunds Drives może mieć nawet do 80 komór tłokowych precyzyjna siła Örnsköldsvik, Szwecja. Silniki hydrauliczne firmy Hägglunds Drives osiągnęły już 96-procentową sprawność. Aby stała się ona jeszcze wyższa, szwedzka firma potrzebuje długofalowej kooperacji z innymi. – Silniki hydrauliczne potrafią pracować w ekstremalnych warunkach – mówi Bengt Liljedahl, dyrektor ds. badań i rozwoju w Hägglunds Drives są niezastąpione, gdy potrzebne są niskie obroty oraz wysoki moment obrotowy. Stosowane są na przykład w koparkach, które w portach rozładowują rudę z barek i w walcowniach, gdzie odzyskiwany jest metal ze złomowanych samochodów. – Kiedy potrzebny jest silnik o wysokiej mocy pracujący na niskich obrotach [rpm 0–400], wtedy oczywistym wyborem jest silnik hydrauliczny – zapewnia Bengt Liljedahl, dyrektor ds. badań i rozwoju w Hägglunds Drives. – Szczegolnie gdy istotne jest niskie ryzyko awarii. Hägglunds Drives Group jest liderem na rynku hydraulicznych systemów napędowych. Centrala firmy znajduje się niedaleko miasta Örnsköldsvik, około 500 km na północ od Sztokholmu, ale grupa posiada filie w 16 krajach i pracowników w ponad 20 krajach oraz około 60 biur sprzedaży i serwisu. Hydrauliczne systemy napędowe 22 metalworking world – Standardowy silnik benzynowy ma Jako rynkowy lider Hägglunds Drives musi sprawność wynoszącą około 35 procent, silnik zawsze być na czele rozwoju technologicznewysokoprężny – w najlepszym wypadku go. Dlatego w firmie przez cały czas prowaokoło 50 procent. Sprawność naszych dzone są badania, w szczególności dotyczące silników hydraulicznych wynosi połączenia wysokich osiągów 96 procent – podkreśla Bengt i niskiej masy silników hydrauliczLiljendahl. nych. Przeciętny silnik samochodoW takim silniku olej hydrauwy jest skonstruowany na około liczny pod wysokim ciśnieniem 2000 godzin pracy, stwierdza przemieszcza tłoki w komorze Liljedahl, podczas gdy silniki i równocześnie smaruje elementy. hydrauliczne firmy Hägglunds – Potrzebujemy cienkiego filmu Drives mogą pracować przez olejowego między powierzchnia40 000 godzin, co oznacza mi kontaktowymi, tak aby praca nieprzerwaną pracę przez pięć lat. silnika odbywała się płynnie – – Wiele z nich ma jeszcze Bengt Liljedahl mówi Liljedahl. – Mówimy tu większą trwałość – mówi Liljedahl. o grubości rzędu tysięcznych – Znamy przykłady silników, które części milimetra. Każda nierówność zwiększa świetnie się sprawują nawet po 10, a nawet 20 ryzyko wadliwej pracy, zatem każdy krok latach. Taka długowieczność wymaga w kierunku węższej tolerancji zwiększa oczywiście podzespołów o bardzo dobrej trwałość silnika. jakości. olle melkerhed Bengt Liljedahl (po lewej), Hägglunds Drives, i Torbjörn Sjölander, Sandvik Coromant, sprawdzają blok cylindra Mimo iż dział badawczo-rozwojowy firmy Hägglunds Drives wprowadził w życie szereg innowacji, Liljedahl uważa, że w latach 2000. nie nastąpił w firmie większy postęp technologiczny. Aby to zmienić, firma zaangażowała się w projekt na Uniwersytecie Technicznym w mieście Luleå, leżącym na północy Szwecji. W uniwersyteckim laboratorium o nazwie „Faste Laboratory VINN Excellence Centre for Functional Product Innovation” kilka szwedzkich korporacji przemysłowych połączyło swoje siły, aby rozwiązać wspólne problemy i uzyskać nową jakość produktów. – W projekcie uczestniczył również Sandvik Coromant – mówi Bengt Liljedahl. – Postanowiliśmy wspólnie przyjrzeć się pracy komory tłokowej. Powstała również matryca dla pomiarów rezultatów naszych działań według wcześniej ustalonych parametrów. „Uważam, że można osiągnąć bardzo wiele przy otwartości umysłu i zaufaniu do swoich partnerów”. Bengt Liljedahl, dyrektor DS. BADAŃ I ROZWOJU W Hägglunds Drives. Badania nad procesami zachodzącymi na powierzchniach w komorze tłokowej przeniosły się z Hägglunds Drives do Centrum zastosowań Sandvik Coromant w Sandviken. Powstałe w 2005 r. centrum było pierwsze z wielu, które potem zostały otwarte na całym świecie. Centrum Zastosowań jest właściwie jednostką badawczo-rozwojową, gdzie producenci i Sandvik Coromant wspólnie znajdują optymalne rozwiązania problemów związanych z obróbką metali. – Producenci coraz częściej potrzebują pomocy w obszarze zastosowań – uważa Bertil Isaksson, dyrektor ds. rozwoju i zastosowań w Centrum Zastosowań Sandvik Coromant w Sandviken. – Udostępniając tego rodzaju w pełni wyposażony ośrodek, pomagamy klientom rozwiązywać ich problemy. Mając do dyspozycji nasze doświadczenie z całego świata, możemy wspólnie pracować nad znalezieniem optymalnych rozwiązań. Była to sytuacja, która bardzo odpowiadała Liljedahlowi i jego zespołowi z Hägglunds Drives, chociaż musieli oni podzielić się wiedzą na temat części unikatowych parametrów swojej komory tłokowej. – Wierzę w takie dzielenie się wiedzą – mówi Liljedahl. – Jeśli chodzi o rozwój komór ❯❯ metalworking world 23 ❯❯ tłokowych, to mamy już taką współpracę z przemysłem samochodowym. W tym przypadku chciałem zobaczyć, czy Sandvik Coromant mógłby nas nauczyć jeszcze więcej. Kenneth Karlsson, szef projektu i kierownik ds. zastosowań w Sandvik Coromant, Torbjörn Sjölander, przedstawiciel techniczno-handlowy w Sandvik Coromant, odpowiedzialny za kontakty z Hägglunds Drives i pozostali uczestnicy projektu pracowali wspólnie nad osiągnięciem nowatorskich rezultatów. – Niewątpliwie było to wyzwanie – uważa Karlsson. – Silnik hydrauliczny nie pracuje tak, jak pracuje normalny silnik spalinowy. Osiąganie rezultatów przy niskiej prędkości wymaga dużo bardziej zaawansowanej konstrukcji i procesów. Powierzchnie w silniku muszą być idealnie gładkie. Oznacza to, że tolerancje są tak wyśrubowane, iż tradycyjne toczenie i wiercenie otworów już nie wystarcza. Szczególnie trudne było toczenie, gdzie ryzyko awarii było bardzo wysokie. Zastosowano więc interpolację kołową przy użyciu frezu CoroMill 790. – Nie jest to metoda nowa, ale nigdy wcześniej nie była używana w zastosowaniach o tak wysokich tolerancjach. Maksymalne bicie nie mogło przekraczać 0,005 milimetra, a prostoliniowość – 0,002 milimetra. Projekt osiągnął właśnie półmetek i według niedawno przeprowadzonych testów w Centrum Zastosowań metoda sprawdza się. – Wygląda to obiecująco, twierdzi Liljedahl. – Uważam, że można osiągnąć bardzo wiele przy otwartości umysłu i zaufaniu do swoich partnerów. Produkcja bloków cylindrów jest niezwykle trudna. Operator obrabiarki, Per-Erik Granberg, odkurza gotowe bloki w celu usunięcia kurzu i piasku Johan Andersson Firma Hägglunds Hägglunds Drives jest globalnym liderem na rynku systemów z napędem hydraulicznym przeznaczonych do zastosowań z niską prędkością i wysokim momentem obrotowym. Grupa zatrudnia 900 osób, a jej obroty wynoszą 1,8 miliarda szwedzkich koron (2,2 mld USD). Hydrauliczne systemy napędowe są stosowane m.in. w górnictwie, recyklingu, przemyśle celulozowo-papierniczym, przemyśle tworzyw sztucznych, rybołówstwie i budownictwie na lądzie i na morzu. Właścicielem szwedzkiej firmy jest niemiecka korporacja Bosch Rexroth. 24 metalworking world Silniki firmy Hägglunds Drives stosowane są w wielu różnych obszarach – na przykład w dźwigach okrętowych (u góry) lub w maszynach wiertniczych na skróty do zoptymalizowanych procesów Z 614 do 199 minut. Roczne oszczędności w wysokości 230 000 funtów. Oto przykład tego, jak Centrum Zastosowań Sandvik Coromant w brytyjskim Halesowen pomogło firmie zoptymalizować wytwarzanie skomplikowanego narzędzia z tytanu przeznaczonego dla przemysłu lotniczego. W innych przypadkach centrum udzieliło pomocy przedsiębiorstwom, które rozpoczęły wytwarzanie nowego produktu, ale miały problemy z programowaniem obrabiarek lub z optymalizowaniem procesów. Inne firmy opracowały nowe materiały, ale nie wiedzą, jak w najlepszy sposób poddawać je obróbce. Centrum Zastosowań Sandvik Coromant w Halesowen, w Wielkiej Brytanii, to odpowiedź szwedzkiej firmy na rosnące zapotrzebowanie na know-how oraz na coraz ostrzejszą globalną konkurencję, a także na coraz krótsze cykle życia produktów. Centrum pomaga klientom szybciej reagować na zmiany na światowych rynkach. Sandvik Coromant ma obecnie cztery Centra Zastosowań – trzy w Europie i dwa w Chinach. W drodze są kolejne cztery. 60 procent korzystających z usług centrów to firmy z przemysłu lotniczego. – W przemyśle tym stosowane są zaawansowane materiały i najnowocześniejsze metody obróbki metali – stwierdza Tomas Mainert, kierownik ds. zastosowań w Sandvik Coromant w Sandviken, w Szwecji. – Gdy powstaje nowy stop tytanu, stoi za tym zwykle firma z przemysłu lotniczego. Stamtąd wiedza rozprzestrzenia się do innych gałęzi przemysłu. W Centrum Zastosowań w Halesowen pracuje dwóch inżynierów, dwóch specjalistów technicznych oraz kierownik. Główni klienci to Airbus, Rolls-Royce i British Aerospace. Firmy z przemysłu lotniczego stanowią także większość klientów Centrum Zastosowań w Sandviken, w Szwecji. Klienci Centrum Zastosowań w Bietigheim-Bissingen, koło Stuttgartu, w południowych Niemczech to śmietanka europejskich producentów samochodów – Daimler, Bosch, VW, Renault, PSA i Volvo Trucks. W Chinach Centrum Zastosowań w Szanghaju koncentruje się na przemyśle form i matryc i współpracuje przede wszystkim z producentami żywności i dóbr konsumpcyjnych. Jeden z nich to niemiecka firma Krones, która zamierza rozpocząć w Chinach produkcję plastikowych butelek. Niedługo przybędą kolejne Centra Zastosowań – w Fair Lawn, w New Jersey, w USA i w Orleanie, we Francji (obydwa będą współpracować głównie z przemysłem lotniczym), w Nagoji, w Japonii (dla potrzeby przemysłu lotniczego i samochodowego) oraz w Cirencester, w Wielkiej Brytanii (patrz tekst poniżej). Tomas Lundin Istniejące Centra Zastosowań Sandvik Coromant: Szanghaj , Chiny Sandviken, Szwecja Halesowen, Wielka Brytania Stuttgart, Niemcy Tworzone Centra Zastosowań: Fair Lawn, USA Orlean, Francja Nagoja, Japonia Cirencester, Wielka Brytania głębokie otwory? nie ma problemu! Brytyjska firma BTA Heller Drilling Systems produkuje narzędzia na płytki wymienne i lutowane do wiercenia głębokich otworów w trudnych materiałach. W styczniu 2009 r. BTA stała się częścią firmy Sandvik Coromant. Fabryka BTA w Cirencester, w Wielkiej Brytanii, została przekształcona w Centrum Zastosowań Sandvik Coromant ze specjalnością wiercenie głębokich otworów. Producenci będą tam mogli– wspólnie z Sandvik Coromant i BTA – pracować nad innowacjami w zakresie obróbki metali. Klienci BTA to głównie firmy z przemysłu lotniczego (osie i podwozia), energetycznego (wymienniki ciepła) i metali pierwotnych (kęsy). metalworking world 25 trudne zadanie Kalifornia, USA. Airbus A380 jest największym samolotem na świecie. Częścią tego cudu techniki jest zaawansowany napęd. Wystarczy zapytać o to specjalistów z firmy Hartwell. To właśnie ich zadaniem było wyprodukowanie podzespołów silników z nowymi elementami wykonanymi z supertwardego stopu Inconel 718 Axel Öberg Hartwell Corporation ma siedzibę w niewielkim miasteczku Placentia, położonym koło Los Angeles, w Kaliforni 26 metalworking world Jon Finn, kierownik produkcji w firmie Hartwell, opracował unikatową metodę toczenia Axel Öberg z siedzibą w Placentii, w Kaliforni, jest ekspertem w poskramianiu wysokich temperatur – i nie chodzi tu bynajmniej o gorące kalifornijskie słońce, ale o płomienie wychodzące z dysz silników lotniczych, które są w stanie stopić większość metali. Takie ciepło wymaga zastosowania stopu niklu o nazwie Inconel 718. Stop ten zawiera także chrom i jest znany ze swojej twardości i wytrzymałości we wszystkich możliwych warunkach. Wraz z produkowaniem coraz lżejszych samolotów specjalne osłony cieplne ustąpiły miejsca podzespołom o większej odporności termicznej. Elementem, który musi wytrzymać bardzo wysokie temperatury jest wałek, który zabezpiecza gondolę silnika podczas jej zamykania. Hartwell Corporation, Firma Hartwell specjalizuje się w produkcji większości systemów zatrzaskowych stosowanych w przemyśle lotniczym. Jednak w tym przypadku inżynierowie Hartwella zrozumieli, że ekstremalnie twardy stop oznacza problemy. „To niebywałe uczucie – najpierw dyskutować o jakimś pomyśle, a potem widzieć jego realizację”. Ken Kolosky, przedstawiciel firmy Sandvik Coromant – Wszystko, co wcześniej poddawaliśmy obróbce, było wykonane z aluminium, tytanu lub stali – mówi Jon Finn, kierownik ds. produkcji w firmie Hartwell. Rozwiązanie znaleziono podczas testów próbnych w zakładach dostawcy obrabiarek dla Hartwella, firmy Mori Seiki. Czas obróbki każdej części wynosił jednak ponad cztery godziny. Sama obróbka zgrubna zajmowała ponad dwie godziny. poinformowano dystrybutora – firmę BC Tools and Carbide Inc. – Jesteśmy w codziennym kontakcie, więc szybko dowiedziałem się, że część ta była wykonana ze stopu Inconel 718 – mówi Phillip Canipe z firmy BC Tool and Carbide. Pracując razem, Finn i Canipe wykonali o problemie pierwsze wałki, ale proces nie był tani i zajmował zbyt dużo czasu. – Wymagał wielu interwencji operatora – mówi Phillip Canipe. – Zużywało się też przy nim zbyt wiele narzędzi. Byliśmy w kropce. W tej sytuacji poprosił o pomoc Sandvik Coromant i przedstawiciela handlowego tej firmy, Dale Bussera, który skontaktował się z siedzibą główną Sandvik Coromant US w Fair Lawn, w New Jersey, gdzie zaakceptowano misję pomocy firmie Hartwell. – Zostaliśmy zaproszeni do New Jersey na seminarium na temat lotnictwa, które zorganizował dla nas Sandvik Coromant – opowiada Finn. – Na seminarium sprawdziliśmy wiele metod, a także przetestowaliśmy narzędzia ceramiczne, które szwedzka firma właśnie wprowadzała na rynek. metalworking world 27 ❯❯ Operator Pham Nguyen programuje jedną z obrabiarek CNC firmy Hartwell Axel Öberg Axel Öberg Firma Hartwell wytwarza wiele elementów z trudno obrabialnego stopu Inconel. Na zdjęciu: obrabiarka NT 4250 DCG ❯❯ „Skróciliśmy też czas obróbki zgrubnej z ponad dwóch godzin do dziesięciu minut”. Jon Finn, kierownik produkcji w firmie Hartwell. Zastosowane rozwiązanie skróciło proces o połowę – do jedynie dwóch godzin. Kiedy liczba wyprodukowanych w ciągu roku A380 zwiększy się do 30, Hartwell będzie dostarczał producentowi tych samolotów 120 podzespołów, co oznacza zaoszczędzenie 120 godzin czasu obróbki. Ken Kolosky – Nie produkujemy długich po powrocie do swojej firmy serii, więc nie możemy w Kaliforni Finn opracował w nieskończoność ulepszać procesów, gdyż i zastosował unikalną metodę toczenia, ryzykujemy straty finansowe – podkreśla Finn. wykorzystując wiedzę zdobytą na semina– Dlatego pomoc ze strony firmy Sandvik rium. W ten sposób uzyskano lepszą kontrolę Coromant była dla nas tak wartościowa. procesu i znaczne skrócenie czasu produkcji, a także obniżenie kosztów. Finn i Canipe – obaj obecni na seminarium – twierdzą że właśnie tego potrzebowali. – Nauczyliśmy się bardzo wiele o technologii i mogliśmy opracować metodę, która mogła rozwiązać nasz problem. A wszystko dzięki szkoleniu w Sandvik Coromant – mówi Canipe. gorące jest piękne Nie jest tajemnicą, że wielu przewoźników lotniczych jest obecnie w trudnej sytuacji. Branżę dotykają wysokie ceny paliwa. Dlatego przedsiębiorstwa lotnicze poszukują samolotów lżejszych i bardziej energooszczędnych. Dla dostawców przemysłu lotniczego oznacza to większe zapotrzebowanie na mniejszą liczbę bardziej wydajnych części. – Dążenie do obniżenia ciężaru samolotu sprawia, że zmniejsza się dziś popyt na osłony termiczne – mówi Jon Finn, kierowniik produkcji w firmie 28 metalworking world Hartwell. – Wcześniej części chronione tymi osłonami mogły być wykonane ze stali. Dziś są z materiałów żaroodpornych, takich jak Inconel 718, którego nigdy wcześniej nie poddawaliśmy obróbce. Jedną z takich części jest wał, który w nowym samolocie Airbus A380 jest usytuowany na prawo od gorącej części gondoli silnika. Wytworzenie takiego wału z Inconelu okazało się jednak kosztowne. – Wykonaliśmy kilka testów na obrabiarkach Mori Seiki – wspomina Finn. – Wypróbowaliśmy szereg narzędzi i metod frezowania tocznego. Ale wszystko co osiągnęliśmy to czterogodzinne cykle produkcyjne. Poza tym proces wymagał przynajmniej trzykrotnej wymiany narzędzi, gdyż frezy nie radziły sobie z pracą. Wszystko to czyniło ten proces bardzo drogim. Wtedy jego zespół otrzymał od Sandvik Coromant kilka pomysłów na temat obróbki i nowych narzędzi z płytkami ceramicznymi. – Rozwiązaniem była obróbka z połową prędkości, zastosowanie specjalnego gatunku z azotku krzemu i nowo skonstruowanego frezu – mówi Phillip Canipe z BC Tool and Carbide Inc, dystrybutora Sandvik Coromant. Finn i jego zespół, razem z Philipem Canipe, zastosowali nowe pomysły i narzędzia w praktyce, w rezultacie czego udało im się stworzyć unikalny proces, który harmonijnie łączył materiał obrabiany i narzędzie. – A czas obróbki zgrubnej skróciliśmy z dwóch godzin do 10 minut – stwierdza Finn. Axel Öberg Axel Öberg Axel Öberg Hartwell Corporation Noemi Hernandez pracuje przy końcowym montażu elementów ❯❯ oszczędność czasu nie była jedyną korzyścią osiągniętą dzięki współpracy z firmą Sandvik Coromant. Hartwell przeprowadził ostatnio testy siły z jaką narzędzia są osadzone we wrzecionie. Wymagana siła wynosi 2400 do 2600 funtów (1089 do 1180 kg). Stwierdzono, że na niektórych obrabiarkach wahała się ona między 600 funtów (1043 kg) a 2400 funtów (272 kg). Oznacza to negatywny wpływ na wykończenie przedmiotu, a także większe zużycie narzędzi i wrzeciona. – Natomiast w czasie testowania naszych obrabiarek NT (Mori Seiki NT 4200 z wrzecionem Sandvik Coromant Capto) odkryliśmy prawie zupełny brak zużycia między dostawą w marcu 2006 a okresem testowania w październiku 2008 r. – opowiada Finn. – Obrabiarki te po przepracowaniu przez prawie trzy lata wykazują zużycie o wielkości dwa procent lub jeszcze mniej – dzięki zastosowaniu wrzeciona Coromant Capto. Wrzeciona te okazały się więc znacznie bardziej trwałe niż poprzednio przez nas stosowane. Ken Kolosky, przedstawiciel firmy Sandvik Coromant, postrzega sukces Hartwella jako rezultat pracy zespołowej. – To niebywałe uczucie – najpierw dyskutować o jakimś pomyśle, a potem widzieć jego realizację. Finn opisuje także, jak specjaliści z Sandvik Coromant pokazali, co się stanie, gdy postępuje się nieprawidłowo. – W tym celu doprowadzili nawet do zniszczenia kilku narzędzi! Hartwell Corporation jest największą firmą McKechnie Aerospace Group i zapewnia około 40 procent rocznego przychodu grupy. Celem działalności firmy jest projektowanie i produkcja systemów zatrzaskowych dla samolotów. Hartwell dostarcza rozwiązania zatrzaskowe m.in. do drzwi kokpitów i części silnika narażonych na wysoką temperaturę. Katalog firmy zawiera około 40 000 części, w tym także części do samolotów nadal eksploatowanych, ale już nie produkowanych. Firma posiada cztery zakłady – trzy w południowej Kaliforni i jeden w Arizonie – i zatrudnia 300 pracowników (z czego 200 pracuje w głównej fabryce i siedzibie firmy w Placentii, w Kaliforni). henrik ek metalworking world 29 Technologia Christer Richt Precyzja pod ciśnieniem pytanie: Jak zwiększyć produktywność obróbki coraz bardziej egzotycznych materiałów? odpowiedź: połączyć wysokie ciśnienie z wysoką precyzją. otrzymujemy bardziej efektywną kontrolę spływu wiórów, lepsze wykończenie powierzchni, wyższą produktywność i większą trwałość narzędzia. Precyzyjne doprowadzenie chłodziwa umożliwia zwiększenie prędkości skrawania nawet o 30 procent. W przypadku obróbki zgrubnej trudnych materiałów trwałość narzędzia może wzrosnąć nawet o 50 procent. Można również znacznie zwiększyć prędkość skrawania. od wielu lat producenci chcący bardziej efektywnie wykorzystać chłodziwo, zwiększali jego ciśnienie. Jednak wykorzystanie pełnego potencjału chłodziwa doprowadzanego pod wysokim ciśnieniem wymaga również dużej precyzji. Gdy strumień chłodziwa trafia w odpowiednie miejsce, oznacza to schłodzenie powierzchni kontaktowej między płytką a obrabianym materiałem. Powoduje to także lepsze łamanie wiórów i mniejsze ich zakleszczanie. W rezultacie – narzędzie z doprowadzeniem chłodziwa pod wysokim ciśnieniem – w połączeniu z szybkowymiennym systemem narzędziowym Coromant Capto – zapewnia precyzyjne podanie chłodziwa do pożądanego punktu. System ten, opracowany w 2007 r., pozwolił na znaczne CoroTurn HP obniżenie temperatury w obszarach kontaktu narzędzie-przedmiot obrabiany i narzędzie-wiór podczas obróbki o wyższych prędkościach. System podawania chłodziwa pod wysokim ciśnieniem nadaje się zwłaszcza do zastosowania w obróbce materiałów trudno obrabialnych, której towarzyszą wysokie temperatury. Niska przewodność cieplna prowadzi do wyższych temperatur w obszarze kontaktu narzędzie/materiał i narzędzie/wiór. Może to doprowadzić do przedwczesnego zużycia narzędzia i wyższych kosztów produkcji. precyzyjne strumienie chłodziwa są wtryskiwane poprzez system dysz, schładzając obszar skrawania, co z kolei umożliwia dobre łamanie dzięki COROTURN HP Case story: niezwykła poprawa produktywności 30 metalworking world getty images System precyzyjnego doprowadzania chłodziwa pozwala osiągnąć najlepsze warunki obróbki trudno obrabialnych elementów, takich jak podwozia samolotów Indyjski producent elementów podwozi lotniczych z materiału 1Cr18Ni9Ti zwrócił się do firmy Sandvik Coromant o pomoc w zwiększeniu produktywności. Rozwiązaniem okazał się trzonek bez tłumienia drgań wraz z nową głowicą CoroTurn SL z doprowadzaniem chłodziwa o ciśnieniu 70 bar na centrum frezarsko-tokarskim M40, przy pracy z prędkością 50 m/min. W rezultacie otrzymano doskonałą kontrolę spływu wiórów i bardziej bezpieczny proces. Wielkość wiórów została zmniejszona do15-45 mm – w porównaniu do 200-300 mm przy pracy z normalnym ciśnieniem. Klient mógł także zastosować wysokie parametry skrawania i zwiększyć wydajność usuwania metalu o 30 procent, co dało bardziej bezpieczną obróbkę. Ważne jest nie tylko ciśnienie, ale także precyzja doprowadzania chłodziwa do odpowiedniego punktu wiórów i kontrolę ich spływu. Jest to możliwe dzięki równoległym strumieniom laminarnym, które stają się rodzajem hydraulicznego klina między narzędziem a przedmiotem obrabianym, penetrując obszary kontaktu z prędkością większą niż przy obróbce szybkościowej, obniżając temperaturę i poprawiając kontrolę spływu wiórów. lepszA kontrola spływu wiórów umożliwia procesy bezobsługowe – na przykład z automatyczną wymianą przedmiotów obrabianych na centrach tokarskich i obrabiarkach wielozadaniowych – gdzie gromadzenie się wiórów wokół narzędzia zwykle nie pozwala na automatyczną jego wymianę. Podawanie chłodziwa pod wysokim ciśnieniem na centrach tokarskich, tokarkach pionowych i obrabiarkach wielozadaniowych ułatwia pełne wykorzystanie możliwości narzędzia CoroTurn HP, szczególnie przy obróbce materiałów takich jak Inconel, aluminium i tytan. Narzędzia CoroTurn HP nadają się także do obróbki przy niskich ciśnieniach doprowadzania chłodziwa. System podawania chłodziwa pod wysokim ciśnieniem pozwolił na ulepszenie operacji takich jak toczenie zewnętrzne i wewnętrzne, profilowanie czy toczenie wsteczne. Zakres użycia tego systemu z pewnością będzie się rozszerzał w miarę opracowywania nowych narzędzi przez firmę Sandvik Coromant. podsumowanie Od debiutu w 2007 r. system doprowadzania chłodziwa pod wysokim ciśnieniem CoroTurn HP jest stosowany w operacjach wewnętrznych i zewnętrznych. Precyzyjne wtryskiwanie chłodziwa połączone z rozwiązaniem Coromant Capto stało się kluczem do sukcesu. Lepsza kontrola spływu wiórów nie tylko w większym stopniu pozwala na operacje bezobsługowe, ale zapewnia także większą trwałość narzędzi, lepsze wykończenie powierzchni i wyższą produktywność. metalworking world 31 mała czarna Skandynawowie lubią ją pić z dużych filiżanek – i w dużych ilościach. Chińczycy i Amerykanie preferują latte, a mieszkańcy Europy południowej wybierają zwykle czarne, mocne espresso. Kawa to nie tylko napój – to globalna kultura. „Czarna kawa, dużo czarnej kawy. To mnie budzi. Kawa daje ciepło, siłę i rodzaj bólu, który nie jest pozbawiony przyjemności” – mawiał ponoć Napoleon Bonaparte, cesarz Francuzów i militarny geniusz. Jakże inaczej mogła wyglądać historia Francji, gdyby Napoleon nie miał swojej codziennej dawki kofeiny! Siła drzemiąca w kawie od stuleci jest przedmiotem dyskusji, a pożytek z tego napoju i ryzyko związane z jego piciem nadal są debatowane w czasopismach medycznych i gazetach... tak, właśnie, nad filiżanką kawy! Nie ulega wątpliwości, że kawa jest stymulantem, który rano pomaga nam się obudzić i daje zastrzyk energii. Kawa pełni także funkcję społeczną, twierdzi David Holfve, dyrektor ds. jakości kawy w międzynarodowej korporacji 32 metalworking world Kraft Foods. Jego zdaniem: „Kawa to przyjemność konsumpcji połączona z przyjemnością bycia z innymi ludźmi”. Przyjemnością trochę zbyt dużą – stwierdziło kilka Angielek, które w 1674 r. w petycji do władz apelowały o powstrzymanie ich mężów przed spędzaniem czasu w londyńskich kawiarniach - i wydawaniem tam pieniędzy. Rok później król Karol II próbował pozamykać kawiarnie, które nazywał „wylęgarniami rewolucjonistów” i których istnienie powodowało „złe i niebezpieczne następstwa”. Ale głośne protesty sprawiły, że szybko zmienił zdanie. popularność kawy, przyciągająca ludzi do kawiarni, wydaje się w ostatnich latach rosnąć. Miliardy ludzi Tradycje picia kawy Europa Północna: Wszystkie rodzaje kawy, z mlekiem lub bez mleka, w dużych filiżankach Europa Południowa: Mocna kawa typu espresso w małych filiżankach Afryka: Kawa z ziaren o wysokiej jakości Ameryka Północna: Kawa na wynos i kawy smakowe Ameryka Południowa: Tradycyjna kawa filtrowana, szczególnie w Brazylii Azja: Kawa z puszki (gorąca i zimna) z ulicznych automatów w Japonii; słodka kawa z mlekiem z syropowego dekoktu w Indiach; w Chinach nadal preferowana jest herbata Bliski Wschód: Kawa arabska według lokalnych upodobań, pita z małych filiżanek Tradycje picia kawy są różne w różnych częściach świata. A jak wyglądają one w Państwa kraju? codziennie pije kawę, która stała się jednym z najpopularniejszych towarów w światowym obrocie handlowym. Kawa jest drugim co do wartości, po ropie naftowej, towarem sprowadzanym do USA. Amerykanie konsumują jedną piątą całej kawy i zajmują pierwszą pozycję w światowym rankingu kawoszy. W 2007 r. kawa po raz pierwszy wyprzedziła napoje gazowane w rankingu najpopularniejszych napojów w USA. Jednak odwiedzający Amerykę Północną może zdziwić się, jak wiele uchodzi tam za „kawę”. „Dawniej amerykańska kawa nawet nie próbowała udawać, że jest smaczna” – pisze Bee Wilson w Sunday Times. „Musiała być tylko tania”. Tania i szybko podana, należałoby dodać. To, a także niska jakość ziaren kawy, często nieprawidłowo prażonych, wyjaśnia wątpliwą jakość kawy w USA. Tak było kiedyś. Dziś Amerykanie, z pewną pomocą sieci kawiarni Starbucks i innych, konsumują różne wymyślne rodzaje kawy jak nigdy dotąd. Jednak Amerykanie to zaledwie początkujący kawosze w porównaniu z pochłaniającymi kawę w wielkich ilościach Skandynawami. Według Europejskiej Federacji Kawy najwięcej kawy konsumują Finowie – 9,7 kilograma na osobę w roku 2007. Zaraz za nimi plasują się Norwegowie, Szwedzi i Duńczycy. Jedną z przyczyn tej wielkiej konsumpcji jest to, że Skandynawowie piją kawę filtrowaną, którą chętnie nalewają do większych filiżanek niż robi się to w innych ❯❯ metalworking world 33 ❯❯ krajach. Według Holfve’a istnieje także inna przyczyna tego stanu rzeczy. – W północnej Europie istnieje rozwinięta kultura picia kawy, a kawa, którą pijemy jest bardzo wysokiej jakości. na świecie uprawia się dziś dwa podstawowe rodzaje ziaren kawy – Arabica i Robusta. Robusta, jak mówi sama nazwa, daje mocną kawę, która tradycyjnie jest postrzegana jako napój biedaków. – Jest mocno prażona, ciemniej- „Ale najważniejsze jest, aby nigdy nie pić espresso samotnie. Zawsze przygotuj ją dla dwóch osób. Picie będzie wtedy miało inną jakość”. Giuseppe Taccari, dyrektor eksportu w firmie illy, we włoszech sza niż Arabica i ma gorzkawy smak – mówi Holfve. Robusta posiada również o 40 do 50 procent więcej kofeiny niż Arabica i jest głównie konsumowana jako kawa rozpuszczalna i filtrowana. Generalnie kawa jest tym lepsza, im wyżej leży teren na którym jest uprawiana, co wyjaśnia fakt, że wiele górskich regionów jest znanych z kawy o wysokiej jakości. Nazwa „kawa” pochodzi od etiopskiej prowincji Kaffa, która uważana jest za ojczyznę uprawy kawy. Kawa nadal uprawiana jest w Etiopii, Kenii i wielu innych afrykańskich krajach, ale główni producenci to dziś Brazylia, Kolombia i Wietnam. W tej czołówce Wietnam zajmuje miejsce od niedawna. Kraj ten w latach 90. ub.w. znacznie zwiększył produkcję taniej kawy Robusta. Wraz z rozwojem sieci kawiarni napoje bazujące na espresso, tradycyjnie podawane w kawiarniach Włoch i Hiszpanii, są dziś szeroko dostępne – także w krajach preferujących herbatę, takich jak Anglia i Chiny. – Udział kawy w sprzedaży napojów w Wielkiej Brytanii od kilku dziesięcioleci systematycznie rośnie, a wartość sprzedawanej i serwowanej kawy kilka lat temu przewyższyła wartość herbaty. Również w Chinach kawa staje się coraz popularniejsza, szczególnie w Pekinie i Szanghaju – mówi Martin Wattam z Międzynarodowej Organizacji Kawy. Jednak pomimo, że Chiny są ogromnym rynkiem i konsumpcja kawy rośnie, szczególnie wśród ludzi poniżej 40 lat, to ogromna większość Chińczyków nadal preferuje herbatę. „Espresso jest zbyt mocne dla większości Chińczyków, którzy wolą latte lub capuchino” – pisze Donald Spence w International Coffee Report. „Zaakceptowanie kawy rozpuszczalnej zajęło Chińczykom 15 lat. Tyle samo lat minie zanim zaakceptują espresso”. miłość Chińczyków do herbaty nie powstrzymała włoskiego giganta kawowego Illy od otworzenia szkoły w Szanghaju należącej do „Uniwersytetu Kawy” tej korporacji. Illy posiada takie szkoły w wielu miastach na całym świecie, m.in. w Nowym Yorku, Londynie, Bangalore i São Paulo. Celem tych szkół jest propagowanie kultury kawy, a studenci to często plantatorzy kawy i zwykli entuzjaści tego napoju. Według Giuseppe Taccari’ego, dyrektora eksportu w firmie Illy, najlepszym sposobem parzenia kawy jest uczynienie tego za pomocą maszyny espresso, gdyż metoda ta pozwala na wydobycie z kawy najlepszej gamy smaków. recepty na dobrą kawę johnér awowa wielka k trójka: 1. Brazylia 2. Wietnam 3. Kolumbia 34 metalworking world Zaparzenie filiżanki dobrej kawy to wielka sztuka. David Holfve z firmy Kraft oferuje kilka pomysłów: • Kawa powinna być przechowywana w oryginalnym opakowaniu, aby nie straciła swojego zapachu. Po otworzeniu opakowania do środka przedostaje się tlen, powodując powolną utratę smaku. • Przechowuj kawę w ciemnym, chłodnym pomieszczeniu. Wtedy będzie dłużej leżeć. • Kawa w otwartym opakowaniu zachowuje świeżość jedynie przez dwa tygodnie. Dlatego dobrze jest kupować mniejsze opakowania. • Nie kupuj drogich aparatów do parzenia kawy, ale nie kupuj też tych najtańszych. Najważniejszymi czynnikami przy parzeniu kawy są temperatura i ciśnienie w aparacie. • Zacznij od zimnej wody – nie letniej lub ciepłej. • Nie parz kawy zbyt długo. • Dla lepszego smaku sam zmiel kawę. getty images ❯❯ – Najlepszy napój daje mieszanka wysokiej jakości kawy Arabica – wyjaśnie Giuseppe Taccari. – Przygotowanie espresso zajmuje około 90 sekund, woda powinna mieć temperaturę 90 stopni przy ciśnieniu dziewięciu bar. – Ale najważniejszym jest, aby nigdy nie pić espresso samotnie. Zawsze przygotuj ją dla dwóch osób. Picie będzie wtedy miało inną jakość – przypomina Taccari. Uważa on, że istnieje pewne podobieństwo między sommelierami (znawcami wina) i baristami (znawcami kawy). Bariści przez cały czas zwiększają swoją wiedzę na temat kawy i krajów ją produkujących – podobnie jak sommelierzy czynią to w przypadku wina. Smakosze kawy już od dawna nie proszą o „kawę”, lecz o espresso, latte, cappucino czy kawę mrożoną. David Holfve uważa jednak, że niedługo będziemy wybierali kawę według jeszcze innych kryteriów. – Myślę, że będzie wzrastała wiedza na temat różnych gatunków ziarna kawy i będziemy zamawiali na przykład espresso kenijskie lub kolumbiańskie – twierdzi Holfve. – W przyszłości będziemy pić kawę harmonizującą z posiłkiem, który właśnie spożyliśmy, przykładowo, kawę prażoną na ciemno po daniu mięsnym lub kawę prażoną w lekkim lub średnim stopniu na zakończenie dania z ryb. efektywni kawosze Jan-Erik Nordh, dyrektor generalny zakładów firmy Sandvik Coromant w Gimo, w szwecji, o zwyczajach związanych z piciem kawy w fabryce: Skandynawie piją zanim przeprowadziłem się najwięcej kawy na do Szwecji i zawsze ostrzeświecie – czy zatem gam moich amerykańskich w Pana fabryce pijecie kolegów, że będą tu zapradużo kawy? szani na kawę i to dużo – Nie wiem, czy silniejszą od tej w USA. powinienem o tym mówić, Jak pije się kawę ale naszych 1750 w szwedzkiej fabryce? pracowników oraz goście – Najlepiej z brązowych odwiedzający zakłady plastikowych kubeczków. razem wypijają rocznie Bierze się je ze sobą do milion filiżanek kawy. Jest Jan-Erik Nordh miejsca pracy albo pije to skrzętnie odnotowane w jednym z naszych pokoi, w naszych automatach do kawy. w których spędza się przerwy w pracy. Czy Wasi goście zza granicy Każdy zakład ma takie pomieszczenia. zauważają, że jesteście takimi Być może dzięki temu jesteśmy jednym wielkimi kawoszami? z najbardziej produktywnych krajów na – Mieszkałem przez 22 lata w USA świecie! Cari Simmons metalworking world 35 outlook W celu sfinansowania projektu państwowy inwestor będzie starać się pozyskiwać kapitał od lokalnych i zagranicznych banków i narodowych funduszy emerytalnych cała naprzód Koleje. Nowy pociąg umożliwi szybkie połączenia między Pekinem a Szanghajem. Linia kolejowa, która ma zostać ukończona w 2013 r., będzie kosztować 221 miliardów renminbi (32 miliardy USD). Będzie to najdłuższa szybka kolej na świecie. Projekt zaangażuje 1.9 mln osób Nowe połączenia będzie miało 1318 km długości. Maksymalna prędkość pociągu wyniesie 350 km/h. Przejazd z Pekinu do Szanghaju potrwa pięć godzin – dziś trwa 11 godzin Prześwit toru nowej linii kolejowej wyniesie 1435 mm Autostrada do informacji oprogramowanie. Produktywne rozwiązanie dla obróbki metalu oznacza często serię mądrych decyzji podjętych na podstawie odpowiednich informacji. Zebranie takich informacji jest jednak uciążliwe i oznacza na przykład żmudną lekturę wielu katalogów i podręczników. Procesu tego nie ułatwiają różnice w terminologii fachowej u różnych dostawców. Nowy międzynarodowy standard ISO 13399 znacznie ułatwi pozyskiwa- 36 metalworking world nie informacji o narzędziach skrawających. Powstanie rodzaj autostrady informacyjnej, która ostatecznie trafi do zakładów, gdzie podejmowane są decyzje. Celem tego projektu jest powstanie neutralnego i niezależnego od różnych systemów i producentów systemu informacji o narzędziach skrawających. – Nowy standard pozwoli na importowanie informacji bezpośred- nio do systemów symulacji PLM, CAD, CAM, CNC lub systemów zarządzania gospodarką narzędziową – mówi Bengt Olsson, kierownik projektu w dziale zarządzania cyklem życia produktów w Sandvik Group. – To zaś z kolei umożliwi producentom szybki dostęp do informacji o potrzebnym narzędziu, tak aby mogli oni potem znaleźć najlepsze rozwiązanie dotyczące obróbki oraz dokonać wyboru odpowiedniego narzędzia – kontynuuje Olsson. – Rozwiązanie to przyspieszy, ułatwi i zwiększy jakość procesu planowania nowych operacji. Pełna nazwa standardu to „ISO 13399, informacja o narzędziach skrawających i ich wymianie”. – Standard został opracowany wspólnie przez Sandvik Coromant, Królewski Instytut Techniczny w Sztokholmie, francuskie centrum techniczne Cetim oraz inne podmioty branży obróbki. ciche turbiny wiatrowe dla miast Zostanie zbudowanych 21 nowych stacji Kj el l i Er kss on Turbina wiatrowa w mieście Dwie trzecie nowej linii zostanie zbudowane na nasypie – reszta w dużej mierze przebiegać będzie po wiaduktach Skład nowej linii będzie zbudowany z aluminiowego korpusu i wyposażony w specjalne okna, które wytrzymają uderzenia ptaków Inna seria standardów, o nazwie ISO 10303, często nazywana STEP (Standard for the Exchange of Product Model Data), jest stosowana do opisu pełnego procesu produkcyjnego i cyklu życia produktu. Na tym forum firma Sandvik Coromant poprzez prezentacje na żywo pokazała, jak standard dla narzędzi skrawających może być stosowany do tworzenia informacji ważnych dla procesów produkcyjnych, pomagając w podejmowaniu mądrych decyzji. Następne pokazy odbędą się w maju. Więcej informacji na stronie: www.steptools.com. ekologia. Turbiny wiatrowe pojawiają się coraz częściej w miastach. Rozwijane są nowe technologie, które umożliwiają zainstalowanie turbin o mniejszej wielkości w trudnym terenie zabudowanym. Jednym z pionierów w tej dziedzinie jest firma British Quietrevolution, która zaprojektowała turbinę wiatrową z osiami śrubową i pionową. Turbina łapie wiatr ze wszystkich kierunków, co sprawia, że może pracować przy porywistym i zmiennym wietrze, często występującym wokół budynków i między nimi. Niższa prędkość obrotów skrzydeł sprawia, że turbina jest bardziej cicha niż inne. Pierwszy model tej turbiny pojawił się na rynku w 2007 r. Ma pięć metrów wysokości i trzy metry średnicy. Może być zamontowany na ziemi lub na dachu i przy wystarczających wiatrach wytwarza 6000 do 10 000 kilowatogodzin w ciągu roku. Hiszpania: wiatr wygrywa z winem biznes. Hiszpańska branża energetyki wiatrowej rozwija się bardzo dynamicznie. Według Hiszpańskiego Stowarzyszenia Energetyki Wiatrowej (AEE) w 2007 r. branża wypracowała 3,3 miliarda euro, z czego 2,6 miliarda euro to eksport. Zatrudnienie w hiszpańskim sektorze energetyki wiatrowej znalazło 38 000 osób. Oznacza to, że sektor ten przynosi Hiszpanii więcej dochodu niż produkcja wina. Istnieje szereg przyczyn tak szybkiego rozwoju. Należą do nich wsparcie państwa dla „zielonej energetyki” oraz szybki rozwój farm wiatrowych, co stwarza popyt na podzespoły do turbin wiatrowych. Jednak największe znaczenie ma popyt spoza Hiszpanii. W Hiszpanii produkowane jest wiele części do wiatraków energetycznych, które są eksportowane do innych krajów, gdzie szybko rozwija się energetyka wiatrowa, takich jak Niemcy, USA i Chiny. oszczędzając czas i miejsce innowacje. Szwedzka firma Crossborder Technologies rzuca wyzwanie tradycyjnej kostrukcji palety i wprowadza na rynek palety ze stali i aluminium. Jej palety Turbo są znacznie lżejsze niż tradycyjne palety drewniane i zajmują trzy razy mniejszą przestrzeń podczas magazynowania. – Koszt cyklu życia naszych nowych palet jest znacznie niższy niż w przypadku palet drewnianych – mówi Lennart Nilsson, dyrektor generalny firmy Crossborder. – Ich trwałość jest pięć razy większa, a koszt powrotnego przewozu po dostarczeniu towaru trzykrotnie mniejszy. Spełniają także higieniczne standardy przemysłu spożywczego. Istnieją także, zapewnia Nilsson, korzyści ekologiczne. Dzięki swojej niższej wadze i objętości roczna emisja dwutlenku węgla załadowanej paletami ciężarówki zmniejszy się o pięć ton. Nowe palety mogą także w stu procentach być poddawane recyklingowi. Crossborder jest pierwszą na świecie firmą wytwarzającą palety z cienkiej blachy stalowej za pomocą metody podobnej do technologii produkcji cienkich lecz mocnych podwozi samochodów. Aby zapobiec tarciu i korozji, aluminiowe paski są nitowane do podstawy i do powierzchni, na które naciskają widły podnośnika. metalworking world 37 rozwiązanie szybkie auta płynny wybór COROMILL 300 W obróbce profilowej tłoczników frez CoroMill 300 radzi sobie zarówno z łatwymi, jak i z trudnymi warunkami. Ten frez na pytki okrągłe nadaje się również do frezowania czołowego i obróbki kieszeni w różnych operacjach. Frez CoroMill 300 może też być stosowany w obróbce zgrubnej i półwykańczającej cech 3D matryc i stempli w żeliwie sferoidalnym. Nowe modele samochodów pojawiają się w coraz krótszych odstępach czasu, co dla przemysłu samochodowego stanowi pewien problem. Wytwarzanie tłoczników potrzebnych do produkcji elementów nadwozia każdego modelu jest bardzo czasochłonne. Skrócenie tego czasu ułatwiłoby dla producentów samochodów częstsze wprowadzanie na rynek nowych modeli. czym są tłoczniki? Tłoczniki stosowane są do produkcji elementów samochodu – drzwi, maski silnika, zderzaków itp. – z metalowych płyt. Każdy tłocznik jest unikalny, a jego wyprodukowanie wymaga każdorazowo zastosowania narzędzi skrawających – wydajnych i o wysokich tolerancjach. MAksymalny EFekt COROMILL 365 Do frezowania podstawy tłocznika najbardziej produktywnym wyborem jest nowy frez CoroMill 365. Może być on z powodzeniem stosowany w obróbce – od zgrubnej do półwykańczającego frezowania czołowego żeliwa i stali. Zapewnia on wysoką efektywność usuwania metalu i łączy wysoką jakość z bezpieczeństwem procesów. 38 metalworking world ilustracja: petter lönegård następny krok CORODRILL 880 Obróbka tłoczników wymaga często wielu operacji wiertarskich. Wiertło CoroDrill 880 nadaje się do każdego rodzaju wiercenia otworów w żeliwie, stali i stali utwardzanej. Unikalnie ukształtowana środkowa płytka pozwala na zastosowanie technologii step technology, która ułatwia płynne wejście w przedmiot obrabiany i daje zrównoważone siły skrawania. To z kolei umożliwia nawet 100-procentowy wzrost produktywności w porównaniu z tradycyjnymi wiertłami na płytki wymienne. mistrz frezowania walcowo-czołowego CoroMill 390 Do wykonania tłocznika potrzebnych jest wiele operacji frezowania walcowo-czołowego, gdzie frez CoroMill 390 jest najlepszym wyborem. Jest to wszechstronny frez do głębokiego lub płytkiego frezowania walcowo-czołowego z kątem przystawienia 90 stopni. Przykładowo, przy obróbce gniazda tulei prowadzącej (służącej do dopasowywania części tłocznika) frez z długimi ostrzami oferuje maksymalną produktywność. Jest on również świetnym wyborem w obróbce zgrubnej krawędzi tnącej. elastyczna siła płytka podnosi produktywność COROMILL 316 gatunek GC1010 Już najwyższy czas, aby zmniejszyć zapasy narzędzi wykorzystywanych przez Państwa w produkcji tłoczników. Frez CoroMill 316 posiada nowy system mocowania wymiennej części roboczej, co zapewnia odpowiednią siłę przy obróbce zgrubnej do wykańczającej. Dzięki różnym kształtom głowicy system z wymienną częścią roboczą zapewnia elastyczność, przez co jest bardzo przydatny w produkcji tłoczników. Nowy gatunek płytki GC1010 radzi sobie z rosnącymi prędkościami skrawania w obróbce stali utwardzanych. Dlatego idealnie nadaje się do frezów stosowanych w trudnej obróbce tłoczników. Jego doskonała udarność krawędzi i wysoka odporność na ścierane jest optymalna dla obróbki zgrubnej do wykańczającej. Z taką płytką nie sposób nie zwiększyć produktywności. więcej na temat matryc na stronie 6 metalworking world 39 Print Print n:o n:o C-5000:535 C-5000:531 POL/01 ENG/01 © © AB AB Sandvik Sandvik Coromant Coromant 2009:2 Nie budujemy obrabiarek, czynimy je jednak lepszymi! Współpracując blisko przez wiele lat z naszymi klientami, odkryliśmy, co tak naprawdę sprawia, że inwestycja w nową obrabiarkę kończy się pełnym sukcesem. Nasi specjaliści dostarczą Państwu indywidualnie opracowane zestawy narzędzi i będą towarzyszyć od samego początku od momentu doboru uzbrojenia, aż do uruchomienia normalnej produkcji. Wszystko to, aby szybko zagwarantować najwyższą wydajność. Co więcej, nasze konsultacje nic nie kosztują! Dlaczego? Ponieważ nie ma dla nas nic bardziej przygnębiającego jak obrabiarka, której potencjał nie został wykorzystany należycie. Zapraszamy do kontaktu z przedstawicielem Sandvik Coromant, aby uzyskać więcej informacji. Think smart | Work smart | Earn smart. www.coromant.sandvik.com/pl