Praktyczne aspekty handlu produktami spożywczymi we Włoszech

Praktyczne aspekty handlu
produktami spożywczymi we
Włoszech
2015-12-20 21:53:52
2
Celem niniejszego opracowania jest przedstawienie niektórych zagadnień, których stosowanie w praktyce
handlowej może budzić wątpliwości. Autorki tekstu zwracają uwagę na regulacje włoskiego ustawodawstwa oraz
prawa UE, na które polski przedsiębiorca wytwarzający produkty spożywcze i prowadzący ich sprzedaż do Włoch
powinien zwrócić szczególną uwagę na etapie planowania sprzedaży i negocjowania warunków umowy.
Celem niniejszego opracowania jest przedstawienie niektórych zagadnień, których stosowanie w praktyce
handlowej może budzić wątpliwości. Autorki tekstu zwracają uwagę na regulacje włoskiego ustawodawstwa oraz
prawa UE, na które polski przedsiębiorca wytwarzający produkty spożywcze i prowadzący ich sprzedaż do Włoch
powinien zwrócić szczególną uwagę na etapie planowania sprzedaży i negocjowania warunków umowy.
W niniejszym opracowaniu zostaną omówione prawne aspekty regulowane w następujących aktach prawnych:
1. Konwencja Narodów Zjednoczonych o umowach międzynarodowej sprzedaży towarów.
1. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) NR 1169/2011 z dnia 25 października 2011 r.w sprawie
przekazywania konsumentom informacji na temat żywności.
1. Rozporządzenie z mocą Ustawy nr. 1 z dnia 24 stycznia 2012, zamienione na Ustawę nr. 27 z 24 marza
2012 opublikowaną w Dzienniku Urzędowym nr. 71 z dnia 24 marca 2012, która weszła w życie z dniem 24
października 2012r.
1. Konwencja Narodów Zjednoczonych o umowach międzynarodowej sprzedaży towarów
Umowa sprzedaży pomiędzy Włochami i Polską będzie regulowana przez Konwencję Wiedeńską z 1980 r.,
regulującą sprzedaż międzynarodową ruchomości (CISG). Zgodnie z przedmiotową Konwencją, sprzedawca musi
dostarczyć nabywcy produkty o jakości, w ilości, w typie oraz zapakowane lub wyeksponowane tak jak to zostało
ustalone w podpisanej umowie. W myśl art. 35 p. 2 Konwencji: “Jeżeli strony nie uzgodniły inaczej, towary są
zgodne z umową tylko wówczas, gdy: (….) b) nadają się do specjalnych celów, podanych wyraźnie lub w sposób
dorozumiany do wiadomości sprzedającego w chwili zawarcia umowy, z wyjątkiem przypadków, gdy z
okoliczności wynika, że kupujący nie polegał lub że byłoby z jego strony nierozsądne polegać na kompetencji i
ocenie sprzedającego”. W przypadku transgranicznej sprzedaży artykułów spożywczych powstaje kwestia
ewentualnej odpowiedzialności za zgodność sprzedawanych produktów z normami obowiązującymi w kraju
przeznaczenia. Zgodnie z brzmieniem art. 35 Konwencji Wiedeńskiej (CISG) odpowiedzialność ta
prawdopodobnie dotyczyłaby kupującego, z którego strony “nierozsądnie” byłoby “polegać na kompetencji i
ocenie sprzedającego”, gdyż jest on teoretycznie podmiotem obcym i nieznającym realiów prawnych państwa
zbytu towaru. W takich przypadkach, odpowiedź nie jest jednoznaczna i warto przy negocjacji umowy sprzedaży
poświęcić powyższej kwestii szczególną uwagę. Jest to szczególnie istotne, gdy negocjowana jest umowa
dystrybucyjna, która z reguły ma charakter długotrwały i której konstrukcja zwyczajowo zakłada, że zagraniczny
sprzedawca ma obowiązek powzięcia informacji dotyczących handlowania danym produktem na terenie
państwa, gdzie produkt będzie dystrybuowany.
1. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) NR 1169/2011 z dnia 25 października 2011 r.w sprawie
3
przekazywania konsumentom informacji na temat żywności.
Kolejną kwestią, na którą należy zwrócić uwagę polskich producentów żywności jest „opakowanie, etykietowanie
i określenie pochodzenia produktów spożywczych”. Powyższa tematyka została uregulowana na poziomie Unii
Europejskiej poprzez Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1169/2011 z dnia 25 października
2011 r. w sprawie przekazywania konsumentom informacji na temat żywności, które weszło w życie z dniem 13
grudnia 2014 r. Z wyjątkiem niektórych postanowień, które wejdą w życie w 2016 r. Rozporządzenie 1169/2011
stanowi podstawę unifikacji rynku zjednoczonej Europy i od daty wejścia w życie, przedsiębiorcy zajmujący się
sprzedażą produktów spożywczych, nie muszą odnosić się do uregulowań prawnych każdego państwa z osobna,
ale do zunifikowanego system norm, z wyłączeniem obszarów regulacji pominiętych w Rozporządzeniu. Państwa
członkowskie natomiast będą zobowiązane do dostosowania ustawodawstwa wewnętrznego do przedmiotowego
Rozporządzenia.
Z doświadczenia zawodowego autorek niniejszego opracowania wynika, iż kwestia określenia pochodzenia
produktu jest szeroko dyskutowana.
Regułą jest wskazanie podmiotu odpowiedzialnego za znak firmowy – markę produktu. Uściślając trzeba
podnieść, iż obowiązkowe jest wskazanie siedziby prawnej producenta bez wskazywania efektywnego miejsca
wykonania produktu. Wskazanie miejsca zakładu produkcyjnego stało się więc fakultatywne.
Podmiotem działającym na rynku spożywczym odpowiedzialnym za dostarczenie informacji na temat żywności
jest podmiot, który pod swoją nazwą lub firmą wprowadza do obrotu dany produkt spożywczy. Podmiot
działający na rynku spożywczym odpowiedzialny za informację dotyczącą żywności zapewnia obecność i
rzetelność informacji, zgodnie z mającym zastosowanie prawem UE oraz z wymogami odpowiednich przepisów
krajowych. Z art. 15 Rozporządzenia 1169/2011 wynika również obowiązek umieszczenia obowiązkowych
informacji w języku łatwo zrozumiałym dla konsumentów z państw członkowskich, w których dany środek
spożywczy jest wprowadzany na rynek. Powstaje więc istotne dla obrotu handlowego pytanie, o podmiot
zobowiązany do tłumaczenia etykietki w przypadku eksportu produktu spożywczego na rynek włoski. W
powyższej kwestii wypowiedział się włoski Sąd Kasacyjny w swoim wyroku z dnia 25 marca 1999 r. nr 6323, w
którym ustanowił, że: „ kiedy artykuł spożywczy jest pakowany za granicą i pochodzi od producenta
zagranicznego, który nie podlega włoskiej ustawie karnej, na importerze spoczywa odpowiedzialność o wiele
bardziej niż na sprzedawcy detalicznym, a mianowicie, importer musi sprawdzić zgodność produktu z normą
prawa sanitarnego, nie tylko poprzez kontrole formalne i zewnętrzne, ale przez takie kontrole, które
zagwarantują jakość produktu, nawet jeżeli jest on importowany oryginalnie zapakowany”.
Poprzez analogię, jeżeli importer musi skontrolować zgodność produktu z normami sanitarnymi, to tym bardziej
jest odpowiedzialny za prawidłowe etykietowanie produktu. Także obowiązek tłumaczenia etykiet należy do
importera. Oczywiście strony umowy sprzedaży mogą ustalić, iż powyższy obowiązek zostanie przejęty przez
eksportera.
1. Rozporządzenie z mocą Ustawy nr. 1 z dnia 24 stycznia 2012, zamienione na Ustawę nr. 27 z 24 marza
2012 opublikowaną w Dzienniku Urzędowym nr. 71 z dnia 24 marca 2012, która weszła w życie z dniem 24
października 2012r
Kolejnym elementem, którego nie należy pominąć przy sprzedaży artykułów spożywczych jest art. 62, ustęp 1,
włoskiej Ustawy 27/12, który przewiduje, iż: „ Umowy, które dotyczą sprzedaży produktów rolnych lub
spożywczych, z wyjątkiem tych podpisanych z konsumentem końcowym, są obowiązkowo zawierane w formie
pisemnej i wskazują pod karą nieważności ważność, ilość i opis sprzedanego artykułu, cenę, sposób dostawy i
sposób płatności (...)”
Rozporządzenie wykonawcze dotyczące art. 62 Ustawy 27/12 precyzuje, że dokumenty dotyczące
4
transportu/doręczenia oraz faktury, jeżeli zawierają wszystkie obowiązkowe elementy umowy przewidziane w
omawianej Ustawie, zwalniają z obowiązku sporządzenia umowy w formie pisemnej, pod warunkiem, że znajdzie
się na nich następujący napis: „ Zwalnia z obowiązku, o którym w art. 62, ust. 1 Dekretu Legislacyjnego z 24
stycznia 2012r., ze zmianami przez Ustawę z 24 marca 2012r. n.27” („Assolve gli obblighi di cui all’art. 62,
comma 1 del Decreto Legge 24 gennaio 2012, convertito, con modificazioni, dalla Legge 24 marzo 2012 n. 27”).
Następna nowość wprowadzona przez Ustawę 27/12 odnosi się do płatności należności za dostarczony towar.
Ustęp 3 art. 62 Ustawy 27/12 przewiduje, że płatność za produkty rolnicze i spożywcze musi nastąpić, w
przypadku towarów łatwo psujących się, w terminie 30 dni od dnia dostawy lub od dnia odbioru towaru lub od
wystawienia faktury, albo też w terminie 60 dni w przypadku produktów o innej charakterystyce. W tym wypadku
ustawodawca wprowadza ograniczenie, zgodnie z którym towarem łatwo psującym się jest ten, który ma datę
ważności krótszą niż 60 dni, np. suchy makaron, dżemy, produkty alkoholowe, itp.Jeżeli płatność nastąpi po
upływie wyżej wskazanych terminów, tzn. przekroczy 30 lub 60 dni, włoskie prawo przewiduje obowiązek
uiszczania kar pieniężnych.
Przewidziane są następujące sankcje za nieprzestrzeganie powyższej normy:
■
■
Jeżeli kontrahent nie zastosuje się do zasad przewidzianych w ust. 1 art. 62 Ustawy 27/12, tzn. do zasad
regulujących formę umowy, podlega karze administracyjnej w wysokości od € 516,00 do €20.000,00;
Jeżeli natomiast nie zastosuje się do ust. 3 art. 62 Ustawy 27/12, tzn. do zasad regulujących termin płatności
podlega karze administracyjnej w wysokości od € 500,00 do €500.000,00.
Wysokość sankcji zależy od obrotów spółki handlującej produktem, od powtarzania się opóźnień w płaceniu oraz
od czasu opóźnienia w płatności.
W powyższym opracowaniu zasygnalizowano tylko kilka aspektów, na które warto zwrócić uwagę w praktyce
chcąc rozpocząć wymianę handlową produktów rolno – spożywczych z Włochami. Każda współpraca z
podmiotem zagranicznym jest inna i wymaga innego przygotowania w negocjacjach i w podpisywaniu
zobowiązań.
Warto jest więc poświęcić szczególną uwagę temu początkowemu etapowi współpracy handlowej, aby później
skutecznie realizować zamierzone cele biznesowe.
Agnieszka Janusz ([email protected])
Agata Sobol ([email protected])
Kancelaria Avvocati Associati Franzosi Dal Negro Setti (www.franzosi.com)
Powyższy artykuły ma charakter informacyjny. Nie stanowi on wiążącej interpretacji przepisów prawnych
5