Zasobniki pojemnoœciowe c.w.u. zasilane poœrednio
Transkrypt
Zasobniki pojemnoœciowe c.w.u. zasilane poœrednio
F-0 Materia³y projektowe 12/02 Zasobniki pojemnoœciowe c.w.u. zasilane poœrednio Informacje ogólne Zawartoœæ opracowania: Strona 1. 2. 3. 4. 5. Zasady doboru zasobników c.w.u. Wymagania monta¿owe Jakoœæ wody instalacyjnej Zabezpieczenie zasobnika Nape³nianie i opró¿nianie oraz ³adowanie zasobnika 2 4 4 4 5 Strona 6. Pod³¹czenie cyrkulacji 7. Uk³ady bateryjne zasobników 6 6 ZASOBNIKI C.W.U. informacje ogólne 1. Zasady doboru zasobników c.w.u. F-0 12/02 Zu¿ycie ciep³ej wody charakteryzuje siê bardzo du¿ymi nierównomiernoœciami rozbiorów, a jako maksymalne wystêpuje wy³¹cznie krótkotrwale. Zatem zapewnienie odpowiedniego komfortu u¿ytkowania ciep³ej wody wymaga czêsto stosowania zasobników, gdy¿ urz¹dzenia przep³ywowe maj¹ znacznie bardziej ograniczone mo¿liwoœci. Dobór zasobnika powinien wiêc uwzglêdniaæ wiele czynników, m.in. rzeczywiste warunki u¿ytkowania c.w.u., tj.: iloœæ osób oraz mieszkañ, wyposa¿enie w punkty czerpalne, jednoczesnoœæ ich u¿ytkowania (nierównomiernoœæ rozbiorów) itd. Ponadto zastosowane rozwi¹zanie powinno charakteryzowaæ siê niezawodnoœci¹ oraz ekonomicznoœci¹ dzia³ania. W budynkach mieszkalnych zapotrzebowanie ciep³a na cele c.o. jest coraz mniejsze, a dodatek mocy na cele c.w.u. jest z ekonomicznego i energetycznego punktu widzenia niecelowy dla kot³owni o mocach powy¿ej 20 kW. Kot³y marki Junkers realizuj¹ zasadê priorytetu ciep³ej wody, co oznacza, i¿ w przypadku jej zapotrzebowania automatyka prze³¹cza dostarczanie energii z instalacji c.o. na instalacjê c.w.u. (³adowanie zasobnika do czasu podgrzania wody do ¿¹danej temperatury). Ustanie zapotrzebowania powoduje automatyczne przejœcie na pracê obiegu c.o. Te chwilowe (zwykle kilkuminutowe) okresy pracy kot³a na potrzeby c.w.u. s¹ w³aœciwie zupe³nie niezauwa¿alne w sensie zmian temperatur w pomieszczeniach, bowiem rekompensuje je akumulacyjnoœæ cieplna budynku. Nie istnieje zatem koniecznoœæ doliczania do ogólnej mocy cieplnej kot³owni, wyliczonej na podstawie strat cieplnych budynku, mocy na potrzeby c.w.u. Qk = Qc. o. gdy Qhmaxc. w. u. < Qc. o. gdzie: Qk - moc ca³kowita kot³a [kW]; Qc. o. - moc na potrzeby c.o. [kW]; max Qh c. w. u. - moc godz. max. na potrzeby c.w.u. [kW]. Wy³¹cznie w przypadku du¿ego zapotrzebowania na cele c.w.u. nale¿y przeanalizowaæ, czy nie bêdzie dochodzi³o w budynku do wych³odzeñ pomieszczeñ spowodowanych zbyt d³ugimi przerwami w ogrze- waniu. W przypadku budownictwa jednorodzinnego bardzo czêsto mamy do czynienia z ma³ym zapotrzebowaniem ciep³a na cele c.o. (zwykle poni¿ej 20 kW) i wówczas czynnikiem decyduj¹cym o mocy zastosowanej jednostki kot³owej mo¿e byæ moc na cele c.w.u.: max max Qk = Qh c. w. u. gdy Qh c. w. u. > Qc. o. Wytyczne do projektowania instalacji c.w.u. w budownictwie mieszkaniowym podaj¹ jednostkowe wskaŸniki zu¿ycia ciep³ej wody (qn) w wysokoœci: qn = 130 dm³ / osobê* dzieñ - dla mieszkañ z wann¹, umywalk¹ i zlewozmywakiem; qn = 110 dm³ / osobê* dzieñ - dla mieszkañ z natryskiem, umywalk¹ i zlewozmywakiem. Wg niemieckiej normy DIN 4708 w celu obliczenia zapotrzebowania ciep³a niezbêdnego do podgrzewania c.w.u. w budynkach mieszkalnych ustalana jest liczba znamionowa (wskaŸnik mocy) N, która musi byæ nastêpnie porównana ze wspó³czynnikiem NL podanym w kartach katalogowych zasobników dla odpowiedniej temperatury zasilania wod¹ grzewcz¹ (warunek: NL wiêkszy lub równy N). WskaŸnik mocy NL oznacza liczbê mieszkañ œrednio zamieszka³ych przez obliczeniowe 3,5 osoby, wyposa¿onych w znormalizowan¹ wannê i dwa dodatkowe punkty poboru (umywalka i zlewozmywak). Obliczenie liczby znamionowej zapotrzebowania N dokonywane jest wed³ug wzoru: N= (n·p·v·wv) = (n·p·v·wv) 3,5·5820 20 370 gdzie: n - iloœæ mieszkañ o takiej samej liczbie pomieszczeñ, liczbie zamieszka³ych osób i wyposa¿eniu sanitarnym; p - rzeczywista iloœæ osób w mieszkaniu, lecz nie mniejsza ni¿: Liczba pomieszczeñ Liczba osób 1,0 1,5 2,0 2,5 3,0 3,5 4,0 4,5 5,0 5,5 6,0 6,5 7,0 2,0* 2,0* 2,0* 2,3 2,7 3,1 3,5 3,9 4,3 4,6 5,0 5,4 5,6 v - iloœæ punktów poboru wody w ka¿dym mieszkaniu uwzglêdnianych w obliczeniach; iloœæ ta zale¿y od wyposa¿enia sanitarne go mieszkañ (standardowe lub komfortowe): Mieszkanie z wyposa¿eniem standardowym: Istniej¹ce wyposa¿enie mieszkania Typ pomieszczenia £azienka Kuchnia Uwzglêdnienie w obliczeniach Wyposa¿enie 1 wanna k¹pielowa lub natrysk Wanna 1600 1 umywalka Nie uwzglêdnia siê 1 zlewozmywak Nie uwzglêdnia siê * w budynkach o przewa¿aj¹cej iloœci mieszkañ jedno- i dwupokojowych przyjmuje siê wartoœæ p=2,5 2 Infolinia 0801 600 801 ZASOBNIKI C.W.U. informacje ogólne Mieszkanie z wyposa¿eniem komfortowym: Uwzglêdnienie w obliczeniach Istniej¹ce wyposa¿enie mieszkania Typ pomieszczenia £azienka Wyposa¿enie 1 wanna k¹pielowa Wanna 1600 1 natrysk Je¿eli istnieje mozliwoœæ jednoczesnego u¿ytkowania 1 umywalka Nie uwzglêdnia siê 1 bidet Nie uwzglêdnia siê Kuchnia 1 zlewozmywak Nie uwzglêdnia siê Pokój goœcinny 1 wanna k¹pielowa Wanna 1600 (ale 50% zapotrzebowania wV) 1 natrysk Uwzglêdniæ 100% 1 umywalka Uwzglêdniæ 100% 1 bidet Uwzglêdniæ 100% wV - zapotrzebowanie ciep³a [Wh] do przygotowania c.w.u. dla uwzglêdnionych punktów poboru; wartoœci tego zapotrzebowania s¹ nastêpuj¹ce: Oznaczenie Iloœæ poboru Zapotrzebowanie wV [dm³] [Wh] 1 Wanna 1600 wg DIN 4471 NB 1 140 5820 2 Wanna 1700 wg DIN 4471 NB 2 160 6510 3 Ma³a wanna i wanna nasiadowa KB 120 4980 4 Du¿a wanna (1800 x 750 mm) GB 200 8720 5 Kabina natryskowa standardowa BRN 40 1630 6 Kabina natryskowa luksusowa BRL 75 3020 7 Kabina natryskowa z dodatkowymi natryskami bocznymi BRK 100 4070 8 Pojedynczy dodatkowy natrysk BR 30 1160 9 Umywalka WT 17 700 10 Bidet BD 20 810 11 Ma³a umywalka do mycia r¹k HT 9 350 12 Zlewozmywak SP 30 1160 L.p. 1 do 4: Pobór = Pojemnoœæ u¿ytkowa L.p. 5 do 8: Czas poboru = 6 minut L.p. 5 do 7: Uwzglêdniæ tylko, jeœli kabina natryskowa i ³azienka s¹ oddzielnie L.p. Punkt poboru wody Formularz do obliczania wskaŸnika mocy N: 1 2 L.p. gr. mieszkañ Liczba pomieszczeñ r - - 3 5 4 Liczba Liczba mieosób szkañ p n Tok obliczeñ: n·p 3·4 6 7 8 Liczba punktów poboru na mieszkanie Liczba Ozna- Zapotrzeczenie bowanie ciep³a wV Wh 9 10 11 Uwagi v·wV Wh 6·8 n·p·v·wV Wh 5·9 (n·p·v·wv)= n= Infolinia 0801 600 801 3 F-0 12/02 ZASOBNIKI C.W.U. informacje ogólne F-0 12/02 Oprócz obliczenia wskaŸnika mocy N, niezwykle wa¿n¹ zasad¹ doboru zasobnika do wspó³pracy z kot³em jest warunek zastosowania zasobnika o mocy nagrzewnicy wiêkszej lub co najwy¿ej równej mocy grzewczej kot³a. W przypadku zbyt ma³ej mocy kot³a w stosunku do mocy nagrzewnicy mamy do czynienia z wyd³u¿onym czasem podgrzewania c.w.u., dlatego ka¿dorazowo nale¿y przeanalizowaæ uk³ad tego typu pod k¹tem czasu ³adowania zasobnika. W sytuacji odwrotnej, czyli zbyt du¿ej mocy kot³a, dochodzi do sytuacji ³adowania zasobnika zbyt du¿¹ moc¹, co wi¹¿e siê z przegrzewaniem w stosunku do zak³adanych temperatur (niekorzystne ze wzglêdu na wytr¹canie siê kamienia kot³owego). Poza tym w skrajnych sytuacjach mo¿e dojœæ do przekazywania na kocio³ dwóch sprzecznych sygna³ów: z czujnika temperatury w zasobniku ¿¹dania podgrzewania, natomiast w wyniku nie odbierania ca³oœci ciep³a przez nagrzewnicê zbyt ciep³y powrót powoduje wy³¹czenie kot³a spowodowane zadzia³aniem czujnika temperatury zasilania lub nawet ogranicznika temperatury bezpieczeñstwa - mamy wówczas do czynienia w tzw. taktowaniem kot³a i niepotrzebnym wyd³u¿eniem czasu ³adowania. W przypadkach kot³ów pracuj¹cych w uk³adach kaskadowych, moc cieplna nagrzewnicy zasobnika c.w.u. powinna byæ wiêksza od mocy pojedynczej jednostki kot³owej w przypadku kot³ów z palnikami jednosekcyjnymi lub mocy grzewczej pierwszej sekcji kot³a z palnikiem dwustopniowym. Uwaga: W ka¿dym typoszeregu kot³ów podane s¹ tabelaryczne zestawienia zalecanych konfiguracji po³¹czenia ich z odpowiednimi zasobnikami c.w.u. W przypadku wiêkszego zapotrzebowania na ciep³¹ wodê mo¿liwe jest ³¹czenie zasobników w uk³ady bateryjne (patrz pkt. 7). Ð temperatura otoczenia nie powinna spadaæ poni¿ej 0°C; Ð w pobli¿u zasobnika nie sk³adowaæ ³atwo zapalnych materia³ów; Ð pomieszczenie powinno byæ zabezpieczone przed ma³ymi zwierzêtami lub innymi szkodnikami; Ð zaleca siê coroczn¹ konserwacjê w celu zagwarantowania niezawodnej i bezpiecznej pracy urz¹dzenia (umowa z autoryzowanym serwisem). Uwaga: Zasobniki s¹ fabrycznie wyposa¿one w obudowê z izolacj¹ termiczn¹ minimalizuj¹c¹ straty cieplne, czujnik temperatury NTC, termometr (wiêkszoœæ typów) oraz króæce pod³¹czeniowe. Zatem monta¿ ogranicza siê do wykonania pod³¹czeñ hydraulicznych i podpiêcia czujnika temperatury do p³yty przy³¹czeniowej kot³a. 2. Wymagania monta¿owe Wymagania ogólne: Ð zasobniki, podobnie jak kot³y nie powinny byæ montowane bezpoœrednio w otwartych pomieszczeniach warsztatów lub zak³adów produkcyjnych; Ð aby zapobiec korozji, pomieszczenie powinno byæ wolne od substancji agresywnych; Grupa bezpieczeñstwa Instalacja zasobnika c.w.u. powinna byæ wyposa¿ona w atestowany zawór bezpieczeñstwa. Pomiêdzy nim a zasobnikiem nie mo¿e znajdowaæ siê ¿aden element odcinaj¹cy przep³yw lub stanowi¹cy przewê¿enie. Podczas podgrzewania wody w zasobniku w wyniku przyrostu jej objêtoœci na skutek rozszerzalnoœci cieplnej, z zaworu bezpieczeñstwa mo¿e wyp³ywaæ woda (przeciwdzia³anie nadmiernemu wzrostowi ciœnienia), dlatego odp³yw z zaworu nale¿y skierowaæ nad zlew lub kratkê œciekow¹. Istnieje mo¿liwoœæ kompensacji przyrostu objêtoœci cieczy bêd¹cego wynikiem jej podgrzewania poprzez zastosowanie naczynia wzbiorczego (zalecane rozwi¹zanie). Dodanie naczynia wzbiorczego na przewodzie wody zimnej pomiêdzy grup¹ bezpieczeñstwa a zasobnikiem ma zapobiegaæ niepotrzebnym ubytkom wody. W tabeli zestawiono przybli¿ony dobór naczynia wzbiorczego do zasobników marki Junkers, jednak mog¹ wyst¹piæ pewne ró¿nice wynikaj¹ce z ró¿nej pojemnoœci u¿ytkowej poszczególnych wyrobów. Zatem rzeczywisty dobór nale¿y przeprowadziæ zgodnie z przepisami oraz wytycznymi producenta. 4 Infolinia 0801 600 801 Podczas monta¿u nale¿y przestrzegaæ nastêpuj¹cych przepisów: Ð Rozporz¹dzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12.04.2002 w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadaæ budynki i ich usytuowanie (Dziennik Ustaw 02.75.690). Ð Warunki techniczne wykonania i odbioru robót budowlano-monta¿owych. Tom II „Instalacje sanitarne i przemys³owe” ARKADY, Warszawa 1988 r. Ð Warunki techniczne wykonania i odbioru kot³owni na paliwa gazowe i olejowe. Polska Korporacja Techniki Sanitarnej, Grzewczej, Gazowej i Klimatyzacji. Warszawa 1995 r. 3. Jakoœæ wody instalacyjnej Jakoœæ wody instalacyjnej ma du¿y wp³yw na trwa³oœæ zasobnika i efektywnoœæ jego podgrzewania. W warunkach pracy zasobnika z wod¹ o du¿ej twardoœci lub z wysok¹ temperatur¹ c.w.u., powstaje du¿e niebezpieczeñstwo odk³adania siê kamienia kot³owego na wê¿ownicy grzejnej, co w konsekwencji prowadzi do pogorszenia wymiany ciep³a i podwy¿szenia kosztów eksploatacji poprzez koniecznoœæ czêstszego czyszczenia zbiornika. W zwi¹zku z tym, i¿ nie ma mo¿liwoœci chemicznego uzdatniania wody u¿ytkowej, zaleca siê stosowanie magnetyzerów. 4. Zabezpieczenie zasobnika Zasobniki c.w.u. powinny byæ zabezpieczone zgodnie z PN-76/B-02440. ZASOBNIKI C.W.U. informacje ogólne Wykonane dla ciœnienia 10 bar Typ zasobnika Ciœnienie w naczyniu = ciœnienie po stronie zimnej wody Poj. naczynia odpowiednio do ciœnienia zadzia³ania zaworu bezpieczeñstwa [dm³] ST 50, ST 75 3 bar 4 bar 6 bar 6 8 S 120, S 160, SO 120, SO 160, SK 130, SK 120, SK 160, SL 130, ST 120, ST 160 3 bar 4 bar 8 12 8 8 8 3 bar 4 bar 3 bar 4 bar 3 bar 4 bar 3 bar 4 bar 12 18 18 25 25 36 36 50 8 12 12 18 18 25 25 36 12 12 12 18 18 25 25 S 190, SO 200, SK 200, SL 200, SK 300 SK 400 SK 500 8 bar 6 6 10 bar 6 Powy¿sze dane obowi¹zuj¹ dla temperatury c.w.u. w zasobniku 60°C. * - max ciœnienie pracy zasobników typu SR wynosi 8 bar. W celu zapobiegania cofaniu siê ciep³ej wody do przewodu wody zimnej, nale¿y wbudowaæ zawór zwrotny. Aby zminimalizowaæ mo¿liwoœæ powstawania ha³asów w instalacji, nale¿y zredukowaæ ciœnienie w niej panuj¹ce do minimalnej wartoœci gwarantuj¹cej poprawne dzia³anie. Je¿eli ciœnienie sieciowe ma wartoœæ wy¿sz¹ ni¿ dopuszczalne ciœnienie pracy zbiornika, to konieczne jest zainstalowanie reduktora ciœnienia. Uwaga: W ofercie Junkersa dostêpne s¹ grupy bezpieczeñstwa z reduktorem ciœnienia lub bez do zasobników o pojemnoœci do 200 dm³. WW ZL zawór bezpieczeñstwa 5. Nape³nianie i opró¿nianie oraz ³adowanie zasobnika widoczny przewód upustowy V zawór odcinaj¹cy przy³¹cze manometru zawór zwrotny zawór kontrolny reduktor ciœnienia zawór odcinaj¹cy grupa bezpieczeñstwa R równie¿ wbudowana anoda ochronna, z tym i¿ pe³ni ona rolê ochronn¹ dla emaliowanego p³aszcza wewnêtrznego (chroni¹c go przed agresywnymi substancjami rozpuszczonymi w wodzie). Zaleca siê kontrolowanie coroczne anody (zgodnie z norm¹ DIN 4753 minimum co dwa lata) i jej wymianê przy zmniejszeniu œrednicy poni¿ej 10 mm. Mo¿na równie¿ sprawdziæ skutecznoœæ jej dzia³ania bez przerywania dzia³ania zasobnika poprzez pomiar pr¹du. Nale¿y w³¹czyæ przyrz¹d pomiarowy szeregowo pomiêdzy zacisk a przewód masowy i jeœli wyka¿e on przep³yw pr¹du o wartoœci poni¿ej 0,3 mA, to najprawdopodobniej anoda jest zu¿yta. W wodzie o ma³ej zawartoœci tlenu mog¹ rozmna¿aæ siê bakterie ¿ywi¹ce siê wodorem uwalniaj¹cym siê na anodzie. Powstaj¹cy przykry zapach wody mo¿na usun¹æ jedynie poprzez wymianê anody ochronnej na tzw. przeciwpr¹dow¹. Nape³nianie zasobnika Nape³nianie zasobnika, czyli wykonanie pod³¹czenia od strony zimnej wody musi byæ wykonane zgodnie z PN-76/B-02440. W celu mo¿liwie najlepszego wykorzystania pojemnoœci zasobnika i zapobieganiu zbyt wczesnemu zmieszaniu wody zaleca siê zmniejszenie iloœci wp³ywaj¹cej do zasobnika wody zimnej do: Typ zasobnika KW króciec spustowy naczynie wzbiorcze wody u¿ytkowej (zalecane) Rys. 1 Schemat pod³¹czenia zasobnika Anoda ochronna Do elementów zabezpieczaj¹cych zasobnik nale¿y Infolinia 0801 600 801 ST 50, ST 75,, SO 120, SK 120, SK 160 ST 120, SK 130, SL 130 ST 160, SO 160, SO 200, SK 200, SL 200 SK 300 SK 400 SK 500 Ograniczenie przep³ywu [dm³/min] 10 12 16 30 40 50 5 F-0 12/02 ZASOBNIKI C.W.U. informacje ogólne Opró¿nianie zbiornika Zasobnik musi mieæ przewidzian¹ mo¿liwoœæ opró¿niania (np. dla celów konserwacyjnych), dlatego na przewodzie doprowadzaj¹cym zimn¹ wodê nale¿y zainstalowaæ zawór spustowy. W razie potrzeby wodê z dolnych zwojów wê¿ownicy nale¿y wydmuchaæ. F-0 12/02 £adowanie zasobnika £adowanie zasobników c.w.u. odbywa siê we wspó³pracy z kot³ami grzewczymi marki Junkers na zasadzie priorytetu ciep³ej wody u¿ytkowej (patrz pkt. 1). Uk³ady wspó³pracy kot³ów z zasobnikami c.w.u. s¹ rozwi¹zaniami bardzo efektywnymi i ekonomicznymi. Oprócz ³adowania zasobników za pomoc¹ kot³a grzewczego, istnieje mo¿liwoœæ w przypadku zasobników z podwójn¹ wê¿ownic¹ wykorzystania alternatywnego Ÿród³a energii (zwykle kolektory s³oneczne, wzglêdnie pompy cieplne korzystaj¹ce z energii geotermicznej). W okresach gdy ciep³o z alternatywnego Ÿród³a jest dostarczane w wystarczaj¹cej iloœci (np. ciep³o z kolektora s³onecznego w okresie du¿ego nas³onecznienia), kocio³ nie jest u¿ywany do podgrzewania zasobnika, natomiast w innych przypadkach (okresy zimowe, czyli krótsze okresy nas³onecznienia) s³u¿y do jego do³adowywania. Wê¿ownica grzejna jest umieszczana w dolnej czêœci zasobnika, celem wyrównania rozk³adu temperatur wody w ca³ej jego objêtoœci. Równie¿ dlatego zaleca siê pod³¹czenie przewodu grzejnego od do³u zasobnika. Wówczas przy sta³ym poborze mocy przep³yw przez wê¿ownicê odbywa siê wspó³pr¹dowo w stosunku do nap³ywaj¹cej wody, co zapewnia p³ynne i równomierne ³adowanie. Mo¿liwe jest równie¿ przeciwpr¹dowe ³adowanie zasobnika. Dla prawid³owej pracy zasobnika w najwy¿szym punkcie na odcinku pomiêdzy nim a kot³em nale¿y przewidzieæ skuteczne odpowietrzenie. 6. Pod³¹czenie cyrkulacji Przy centralnym zaopatrzeniu w ciep³¹ wodê mamy do czynienia zwykle z wiêksz¹ iloœci¹ punktów czerpalnych znajduj¹cych od siebie w znacznym oddaleniu, zatem ruroci¹gi s¹ bardzo d³ugie. Techniczn¹ mo¿liwoœci¹ zagwarantowania sta³ego dop³ywu i dziêki temu szybkiemu zaopatrzeniu w c.w.u. nawet najdalszych punktów czerpalnych jest pod³¹czenie przewodu cyrkulacyjnego, którego zadaniem jest utworzenie obiegu i tym samym skrócenie czasu oczekiwania na c.w.u. Dziêki temu uzyskuje siê wy¿szy komfort u¿ytkowania oraz mniejsze s¹ iloœci spuszczanej i tym samym straconej bezpowrotnie niewykorzystanej ch³odnej wody. Korzyœci s¹ tym wiêksze im bardziej rozleg³a jest instalacja i wiêksza odleg³oœæ pomiêdzy zasobnikiem, a ostatnim punktem czerpalnym. Brak cyrkulacji powoduje wyd³u¿enie czasu oczekiwania na c.w.u. w wyniku czekania na to, a¿ wych³odzona woda wyp³ynie z rur. 6 Rury miedziane D [mm] 10×0,8 12×1,0 15×1,0 18×1,0 22×1,2 28×1,2 Poj. wody [dm³/m] 0,05 0,08 0,13 0,20 0,30 0,52 Rury stalowe D ["] 3/8 1/2 3/4 1 1 1/4 1 1/2 Poj. wody [dm³/m] 0,13 0,21 0,38 0,60 1,02 1,39 Tab. Pojemnoœci wody dla ró¿nych œrednic przewodów [dm³/m] Najkorzystniejszym rozwi¹zaniem u³o¿enia przewodu cyrkulacyjnego jest po³¹czenie nim zasobnika z najbardziej oddalonym punktem czerpalnym. Je¿eli jednak w instalacji wystêpuje kilka pionów, wówczas przewody cyrkulacyjne nale¿y poprowadziæ do wszystkich niekorzystnych punktów. Obieg wody (cyrkulacja) w instalacji c.w.u. mo¿e byæ grawitacyjny lub wymuszony, w tym ten ostatni bez lub ze sterowaniem. Cyrkulacja grawitacyjna jest wg przepisów niemieckich niedopuszczalna, zatem zaleca siê wyposa¿enie instalacji w samoczynnie dzia³aj¹ce urz¹dzenia do wy³¹czania pomp cyrkulacyjnych (najczêœciej zegary steruj¹ce, wzglêdnie termostaty). Przewody cyrkulacyjne nale¿y zaizolowaæ termicznie w celu minimalizacji strat cieplnych. Nale¿y równie¿ przewidzieæ zawór zwrotny. Uwaga: wszystkie zasobniki marki Junkers posiadaj¹ osobny króciec przy³¹czeniowy do przewodu cyrkulacyjnego. Przy prowadzeniu kilku przewodów cyrkulacyjnych z jedn¹ pomp¹ cyrkulacyjn¹, nale¿y skryzowaæ obiegi o mniejszych oporach od najniekorzystniejszego, aby zapewniæ jednakowe przep³ywy we wszystkich obiegach. 7. Uk³ady bateryjne zasobników W przypadkach bardzo du¿ego zapotrzebowania c.w.u., mo¿liwe jest zastosowanie uk³adu bateryjnego, czyli zestawu kilku zasobników. Zaleca siê stosowanie po³¹czenia równoleg³ego z uk³adem Tichelmanna, gdy¿ pod wzglêdem pracy i projektowania jest mniej problematyczny, bowiem zarówno obwód wody grzewczej jak i u¿ytkowej posiadaj¹ pêtle, co wi¹¿e siê z takimi samymi oporami na ka¿dym zasobniku. W uk³adzie równoleg³ym mniejsze jest wych³odzenie wody grzewczej, wiêkszy jest nak³ad prac ni¿ w uk³adzie szeregowym, jednak korzyœci wynikaj¹ce z takiego rozwi¹zania w pe³ni to rekompensuj¹. Podstawow¹ zalet¹ jest du¿a moc ci¹g³a. W ka¿dej chwili istnieje równie¿ mo¿liwoœæ awaryjnego wy³¹czenia któregoœ z zasobników i niezale¿nej pracy pozosta³ych. Wystêpuje tutaj tylko jeden zasobnik odniesienia z wbudowanym czujnikiem temperatury, a do ³adowania zasobników zaprojektowaæ mo¿na jedn¹ ma³¹ pompê, uwzglêdniaj¹c wy³¹cznie spadek ciœnienia w pojedynczym zasobniku. Jeszcze korzystniejsze jest zastosowanie osobnej pompy do ka¿dego z zasobników, bowiem uzyskuje siê wówczas absolutnie równomierne ³adowanie wszystkich zbiorników i pewnoœæ dzia³ania uk³adu pozosta³ych w przypadku awarii jednej pompy. Infolinia 0801 600 801 ZASOBNIKI C.W.U. informacje ogólne WW 2 1 2 3 1 3 RSp 8 ZL 1 10 11 1 VSp 8 8 9 10 KW 1 7 6 5 4 1 12 12 KW wlot zimnej wody WW wylot ciep³ej wody u¿ytkowej ZA przy³¹cze przewodu cyrkulacyjnego VSp zasilanie zasobnika c.w.u. RSp powrót z zasobnika c.w.u. 1 zawór odcinaj¹cy 2 membranowy zawór bezpieczeñstwa 3 miejsce odwodnienia 4 reduktor ciœnienia (w razie potrzeby) 5 zawór kontrolny 6 zawór zwrotny 7 króciec manometru (powy¿ej 1000 l pojemnoœci ca³kowitej z manometrem) 8 zasuwa 9 pompa ³aduj¹ca zasobnik c.w.u. 10 klapa zwrotna 11 pompa cyrkulacyjna obiegu c.w.u., sterowana programem czasowym i/lub temperatur¹ 12 odwodnienie Rys. 2 Uk³ad równoleg³y 18 SK 500-3 Z 16 F-0 14 12/02 SK 400-3 Z wskaŸnik NL 12 10 SK 300-3 Z 8 6 SK 220-3 Z SO 200-1 5 4 SK 180-3 Z SO 160-1 3 2 SK 130-3 Z SO 120-1 1 10 15 20 25 moc kot³a [kW] Rys. 3 Zale¿noœæ wskaŸnika mocy NL od mocy kot³a Infolinia 0801 600 801 7 ZASOBNIKI C.W.U. informacje ogólne F-0 12/02 Robert Bosch Sp. z o.o. Dzia³ Termotechniki ul. Poleczki 3 02-822 Warszawa Infolinia: 0 801 600 801 Junkers Serwis 0 801 300 810