Więcej... - ZSO im. Stanisława Staszica w Zgierzu

HYMN SZKOŁY
My ze „Staszica” gniewni i młodzi
cieszmy się z Ŝycia, choć trudne jest.
Pobyt w tej szkole czas wynagrodzi,
W ciągły, mozole – to Ŝycia chrzest.
A po „Staszicu” pełni miłości
ufajmy Ŝyciu, choć gorzkie jest.
Wróćmy pamięcią do lat młodości
I zawsze z chęcią spotkajmy się.
Więc nie ustawaj chłopcze, dziewczyno
I świat poznawaj ze wszystkich sił,
by duch tej szkoły w Tobie nie zginął,
a Ty radosny byś zawsze był.
Więc nie ustawaj chłopcze, dziewczyno
I świat poznawaj ze wszystkich sił,
skrzydła swych marzeń abyś rozwinął,
przejął ster zdarzeń i godnie Ŝył.
HISTORIA SZKOŁY
Historia szkoły opracowana na podstawie monografii napisanej
przez pana Władysława Błaszczyka.
Liceum Ogólnokształcące im. S. Staszica w Zgierzu jest najstarszą szkołą
średnią w naszym mieście. Od lat społeczność liceum za datę powstania
swojej szkoły uznaje rok 1918, kiedy to formalnie nadano imię Stanisława
Staszica
ośmioklasowemu gimnazjum. A przecieŜ większość znaczących
liceów nie przyjmuje aktu upaństwowienia i nadania imienia jako daty swojego
powstania, lecz sięgają fundamentów. Przykładem mogą być : I LO im. Mikołaj
Kopernika w Łodzi, I LO im. Jarosława Dąbrowskiego w Tomaszowie Maz.,
czy LO im. Bolesława Chrobrego w Piotrkowie.
Korzenie naszej szkoły sięgają końca XIX wieku Podjęto wówczas starania
o utworzenie w Zgierzu szkoły średniej typu gimnazjalnego. Miasto znajdowało
się wówczas pod zaborem rosyjskim, a społeczeństwo unikało zrusyfikowanych
szkół
średnich.
Zaczęło
więc
szukać
innych
rozwiązań,
prawnie
dopuszczalnych. Doprowadziło to do powstania w Polsce znacznej ilości szkół
prywatnych i samorządowych. Szczególnie szybko rozwijały się szkoły
handlowe, które nie były naraŜone na tak częstą i wnikliwą inwigilację słuŜb
carskich jak np. gimnazja.
Jako język wykładowy obowiązywał w nich co prawda język rosyjski, ale język
polski był na terenie szkół w powszechnym uŜyciu.
W 1898 roku - dzięki zgierskiemu Stowarzyszeniu Kupców, powołano do
Ŝycia szkołę handlową podległą Ministrowi Skarbu. Jej siedzibę ufundował
Juliusz Borst – oddając lokal na rogu ul. Długiej i Nowego Rynku. Ówczesne
szkoły handlowe dbały o wysoki poziom nauczania, a programowo niewiele
róŜniły się od gimnazjów państwowych. Ogólnie mniejszy nacisk kładziono na
poznawanie języków obcych, elementów kultury, form obycia towarzyskiego.
Na
dobrym
poziomie
stały
przedmioty
przyrodnicze
z
geografią
i matematyczno – fizyczne.
Podczas rewolucji 1905-1907 r. społeczność uczniowska zgierskiej szkoły
handlowej wzięła udział w sławnym strajku szkolnym, kiedy to uczniowie szkół
Królestwa walczyli o narodowe cele i upowszechnienie nauczania w języku
polskim. Odnieśli sukces - ukaz carski z 14.10.1905 r. zezwalał osobom
prywatnym i stowarzyszeniom oświatowym na zakładanie i prowadzenie szkół
z polskim językiem nauczania, lecz szkoły te traciły prawa rządowe. Zgierska
Szkoła Handlowa, wówczas jeszcze męska, równieŜ je utraciła, ale uzyskała za
to prawo do nauczania przedmiotów w języku polskim oraz większej swobody
wewnętrznej. Odszedł ze szkoły dyrektor Paweł Mikołajewicz Nowikow,
Rosjanin, powszechnie przez zgierzan ceniony za tolerancję i przychylność
wobec aspiracji narodowych. Odtąd kolejnymi dyrektorami szkoły zgierskiej
będą juŜ Polacy: Jan Czeraszkiewicz , a od 1912 r. Stefan Pogorzelski .
Od 1904 r. czyniono starania o uzyskanie moŜliwości edukacji na
poziomie średnim dla dziewcząt. Zakończyły się one zgodą władz na
przekształcenie dotychczasowej szkoły męskiej w koedukacyjną, ale dopiero w
1908 r.
Jesienią 1911 r. powstał zastęp skautowy przy Szkole Handlowej, który
zrzeszał 6 druhen. W roku 1912 działały dwa zastępy, a w 1913 r. dwa plutony
po 25 druhen kaŜdy. Zastępy zbierały się w małych grupach w mieszkaniach
prywatnych u państwa Szymanowskich i u państwa Lebrechtów. Z plutonów
powstała druŜyna licząca 50 druhen, która za patronkę wybrała Emilię
Plater. Działalność druŜyny przebiegała w konspiracji, gdyŜ zaborcy nie
zezwolili na działalność skautową na terenie Zgierza.
W 1917 roku dotychczasowa siedmioklasowa Szkoła Handlowa została
przekształcona w ośmioklasowe gimnazjum z dwiema klasami wstępnymi, tzw.
realne, bez języków klasycznych, ale kładące nacisk na naukę przedmiotów
matematyczno - przyrodniczych. W tym samym 1917 r. odbył się ostatni
egzamin dojrzałości siedmioklasowej szkoły handlowej, pozostałe zaś oddziały
zamieniono na klasy gimnazjalne. Przyjęto program nauczania ośmioklasowego
gimnazjum.
Koniec 1918 r. był przełomowy dla szkolnictwa polskiego, a dla
ośmioklasowego gimnazjum realnego w Zgierzu w szczególności. JuŜ 5
września tego roku przedstawiciele przedsiębiorstw i kupców m. Zgierza
przekazali
powstałe
z przekształcenia
szkoły
handlowej
gimnazjum
odradzającemu się państwu polskiemu. Był to początek jego upaństwowienia.
Od tego momentu szkoła zaczęła podlegać Departamentowi Ministra Wyznań
Religijnych i Oświecenia Publicznego (dalej MWRiOP) i przekształcono ją
w „Królewsko - Polskie Gimnazjum Koedukacyjne" w Zgierzu .
Wcześniej nieco, z inicjatywy dyrektora S. Pogorzelskiego i grona
pedagogicznego, powstała koncepcja nadania szkole imienia Stanisława
Staszica. Wybór patrona nie był przypadkowy. W Zgierzu S. Staszic był
postacią powaŜaną i cenioną. Pośrednio i bezpośrednio przyczynił się do
zlokalizowania tu pręŜnego ośrodka sukienniczego. Gimnazjum nie bez
przyczyny przyjęło więc imię wielkiego Polaka i matematyczno - przyrodniczy
profil kształcenia.
W ogłoszonym, w 1919 r., pierwszym urzędowym spisie
gimnazjów
państwowych na terenie byłego Królestwa Polskiego pod poz. 54 wymieniono
zgierskie
gimnazjum
KOEDUKACYJNE
im.
jako:
„PAŃSTWOWE
STANISŁAWA
GIMNAZJUM
STASZICA,
dawniej
siedmioklasowa miejska szkoła handlowa”.
Odbyło się to bez Ŝadnych perturbacji, płynnie, jakby „z dnia na dzień”. Do tego
upaństwowionego juŜ gimnazjum, po przekształceniu z gimnazjum realnego,
weszły:
- ten
sam
budynek
dydaktyczny
mieszczący
się
przy
Placu
im. J. Kilińskiego 8 (róg ul. Długiej),
- ten sam status szkoły koedukacyjnej ośmioklasowego gimnazjum, ta sama
struktura organizacyjna szkoły wraz z układem klas, oddziałów, profili
i programem nauczania,
- ten sam dyrektor, S. Pogorzelski, który zmierzał do tych przeobraŜeń
i przewodził tym szkołom w latach 1912-1924,
- ci sami nauczyciele jako rada pedagogiczna,
- ci sami uczniowie, którzy nawet nie odczuli dokonanych zmian
organizacyjnych i wprowadzonego nazewnictwa ,
- ci sami rodzice i wybrany przez nich komitet rodzicielski,
- ci sami opiekunowie Szkoły, jak J. Krushe i S. Długoszewski, którzy
doprowadzili do upaństwowienia gimnazjum realnego,
- te same organizacje młodzieŜowe, m. in. szkolna druŜyna harcerska
działająca od 1911 r.,
- księgozbiór, dokumentacja szkolna, archiwum ...
Istniała prawie całkowita zgodność organizacyjna, strukturalna, programowa,
narodowa i ideowa przekształcanych szkół. Zaszły tylko zmiany ewolucyjne,
normalne podczas burzliwego okresu wojennego i u zarania niepodległego
państwa.
W tej formie szkoła trwała do 1932 r., kiedy to za dyrektorstwa Zygmunta
Lazara została przekształcona w 4-letnie Gimnazjum Ogólnokształcące z tzw.
małą maturą i 2-letnie Liceum Matematyczno-Przyrodnicze.
Ostatnim dyrektorem przed II wojną światową był Władysław Michna (193539), zaś pierwsze po okupacji posiedzenie rady pedagogicznej, pod
kierownictwem Wiesława Dzwonkowskiego (1945-50), odbyło się 26 lutego
1945 r.. Nauka w szkole została uroczyście wznowiona z dniem 1 marca 1945
roku.
Od 1950 r. szkoła stała się Liceum Ogólnokształcącym, a jej kolejnymi
dyrektorami byli: Teodor Gębicki (1950-53), Franciszek Sieraga (1953-72),
Józef Sado (1972-73) i Jerzy Warmuziński (1973-81). W międzyczasie szkoła
przeniosła się w 1961 r. do nowego budynku przy ul. 3 Maja 41
(d. Świerczewskiego) oraz uległa kolejnemu przekształceniu – w 1977 r.
stworzono Zespół Szkół Ogólnokształcących składającu się z LO dziennego
i Liceum dla Pracujących. Dyrektorami
szkoły byli: w latach 1981-1991
Stanisław Giernalczyk , w latach 1991 – 2003 – Wojciech Dobruchowski,
a od 1 września 2003 r. funkcję tę pełni Beata Baszczyńska-Misztal..
Obecnie jesteśmy świadkami kolejnej zmiany. Ten rok szkolny jest drugim dla
3-letniego
zreformowanego
liceum.
Przyjęte
kierunki
nauczania:
humanistyczny, przyrodniczy, matematyczno-informatyczny, informatyczny,
medialno-informatyczny i językowy są dostosowane do potrzeb uczniów. Mogą
oni pogłębiać swoją wiedzę, takŜe w zakresie rozszerzonym, w oparciu
o nowoczesne zaplecze komputerowe.
Długa historia szkoły dowodzi, jak kręte były drogi polskiej oświaty. Zgierski
„Staszic” nigdy nie odrzucał związków z dawną Szkołą Handlową i powstałym
z niej gimnazjum realnym, ale za datę powstania przyjął rok odzyskania
niepodległości. Tradycja ta ukształtowała się w okresie II Rzeczypospolitej –
w 1928 r. odbył się I Zjazd Absolwentów z okazji 10-lecia Szkoły. Zwyczaj ten
utrwalono po wojnie - II Zjazd miał miejsce w 1950 r., kolejny - w 1968 r. i
ostatni w roku 1993 z okazji 75-lecia szkoły.
Szkoła genetycznie wywodzi się jednak z powstałej w
roku 1898
siedmioklasowej Szkoły Handlowej, pierwszej szkoły średniej w Zgierzu. Jest
jej prawnym, ideowym i programowym spadkobiercą. Ulegając kolejnym
przekształceniom jest ona w chwili obecnej 3-letnim Zespołem Szkół
Ogólnokształcących im. S. Staszica.
Dzięki pracy Władysława Błaszczyka, byłego nauczyciela i dyrektora Liceum
dla Dorosłych, moŜemy powrócić do pierwotnych źródeł naszej szkoły. Ten fakt
będzie jednocześnie moralnym zadośćuczynieniem dla tego pokolenia zgierzan ,
które tworzyło zręby pierwszej szkoły średniej w naszym mieście, wywalczyło
i utrwaliło jej polski charakter.