Przygotowanie plantacji do zbioru
Transkrypt
Przygotowanie plantacji do zbioru
Nr 08/2009 (60) www.wrp.pl Mgr inż. Edward Bernat IHAR - Radzików Zakład Nasiennictwa i Ochrony Ziemniaka w Boninie Pracownia Ochrony Ziemniaka Strona Współczesna technologia uprawy ziemniaków należy do jednych z najbardziej pracochłonnych kierunków produkcji roślinnej. W celu uzyskania wysokich plonów bulw o dobrej jakości, spełniających wymagania technologiczne danego kierunku produkcji (sadzeniaki, jadalne, dla przemysłu spożywczego lub przetwórczego i inne), należy przestrzegać bardzo wielu elementów technologii produkcji ziemniaków. Przygotowanie plantacji do zbioru D o najważniejszych należą: przedplon, jakość stanowiska, dobór odmiany właściwej do kierunku użytkowania, przygotowanie sadzeniaków, termin sadzenia, nawożenie, pielęgnacja mechaniczna i chemiczna, ochrona przed chorobami i szkodnikami oraz przygotowanie plantacji do zbioru i zbiór. Zaniedbanie lub pominięcie któregokolwiek z wyżej wymienionych elementów technologii produkcji ziemniaków skutkuje spadkiem jakości i wielkości uzyskiwanego plonu bulw, co powoduje wymierne straty ekonomiczne dla producentów. Jakość zebranych ziemniaków i ich zdrowotność, prawidłowe wykonanie zbioru oraz przechowywanie się bulw w bardzo dużym stopniu zależy od właściwego przygotowania plantacji do zbioru. Przygotowanie plantacji do zbioru ma na celu: w przypadku plantacji nasiennych, uzyskanie jak najwyższego plonu sadzeniaków o lepszej zdrowotności dzięki zmniejszeniu porażenia bulw chorobami wirusowymi i zarazą ziemniaka; przyśpieszenie dojrzewania bulw - szczególnie przy uprawie odmian średnio późnych i późnych - polegające na utwardzeniu skórki i skruszeniu stolonów co ułatwia zbiór i zmniejsza ilość uszkodzeń mechanicznych; zniszczenie naci i ewentualnego zachwaszczenia wtórnego, co ułatwia przeprowadzenie mechanicznego zbioru. Termin niszczenia łęcin zależy od wczesności odmiany, jej stanu wegetacji i planowanego terminu zbioru. Odmiany wczesne i średnio wczesne znajdujące się w stadium żółknięcia części nadziemnej roślin wymagają zniszczenia łęcin na 7-14 dni przed termin planowanego zbioru. Na plantacjach nasiennych lub przy uprawie odmian średnio późnych lub późnych, gdzie nać jest całkowicie zielona - 14-21 dni. Niszczenie łęcin i przygotowane plantacji do zbioru można przeprowadzić wieloma metodami. Mechaniczna - wykonywana za pomocą rozbijaczy bijakowych. Wysokość pracy bijaków powinna być tak ustawiona, aby uzyskać jak najlepsze mechaniczne rozdrobnienie łęcin (10-15 cm od wierzchołka redlin) oraz nie powodowała uszkadzania samej redliny oraz i bulw ziemniaka. Ten sposób przygotowania nie jest zalecany na plantacjach nasiennych, gdy rośliny są intensywnie zielone oraz w okre- gólnie w porównaniu do metody mechaniczno-chemicznej. Jednak nie jest ona zalecana w latach, gdy nasilenie zarazy ziemniaka jest wysokie. Chemiczna - polega na niszczeniu łęcin i chwastów za pomocą chemicznych środków ochrony roślin - desykantów (tab. 1). Zabieg ten powinien być wykonany na 14-21 dni przed planowanym terminem zbioru, na plantacjach przy dużej masie zielonej naci lub silnie zachwaszczonych zaleca się podział dawki desykantu Reglone 200 SL. Do pierwszego zabiegu należy zastosować dawkę 2-3 l/ha a następną - 2 l/ha po 46 dniach. W latach, przekropnych, kiedy jest duże zagrożenie porażenia roślin i bulw zarazą ziemniaka, do zabiegu desykantem można dodatkowo zastosować fungicydy: Altima 500 SC w dawce 0,3-0,4 l/ha; Tanos 50 WG - 0,5-07 kg/ha lub Unikat 75 WG - 2,0 kg/ha. Tabela 1. Wykaz desykantów zalecanych do chemicznego niszczenia naci na plantacjach ziemniaka. Nazwa handlowa Substancja aktywna Dawka w l/ha Karencja Basta 150 SL glufosynat amonowy 2,5-3,0 14 Reglone 200 SL* dibromek dikwatu 4,0-5,0 lub w dawce dzielonej I zabieg 2,0-3,0 II zabieg po 4-6 dniach 2,0 14 Spolight PLUS 060 EO karfentrazon etylowy 1,0 14 * - jedyny desykant zarejestrowany do desykacji naci na plantacjach nasiennych sie przekropnej pogody - gdyż może to doprowadzić do porażenia bulw przez choroby wirusowe i zarazę ziemniaka. Na plantacjach niezachwaszczonych i gdy rośliny ziemniaka znajdują w pełni żółknięcia, ta metoda z powodzeniem się sprawdza i prowadzi do wymiernych oszczędności, szcze- Dodatek tych fungicydów spowoduje ochronę przed spływaniem zarodników pływkowych zarazy ziemniaka z części nadziemnych do bulw. Ten sposób przygotowania plantacji do zbioru jest zalecany przy uprawie odmian średnio późnych i późnych, gdyż jeszcze przez ok. tydzień następuje przyrost . Widok plantacji ziemniaków po zabiegu mechanicznego niszczenia naci. plonu na skutek intensywnego spływu asymilatów z części nadziemnych do bulw. Chemiczno-mechaniczna. Żadna z powyższych metod nie gwarantuje 100% optymalnego przygotowania plantacji do zbioru. Metoda chemicznomechaniczna, zalecana szczególnie na plantacjach nasiennych, polega na wykonaniu zabiegu chemicznego niszczenia naci z ewentualnym dodatkiem ww. zalecanych fungicydów na 10-14 dni przed datą planowanego zbioru (lub dzielonej jak w przypadku metody chemicznej) a następnie - 2-3 dni przed zbiorem - na mechanicznym rozdrobnieniu wyschniętej naci i chwastów za pomocą rozbijaczy bijakowych. Przygotowując plantację ziemniaków do zbioru z użyciem chemicznych środków ochrony roślin (desykantów) należy przestrzegać następujących uwag. Nie należy wykonywać chemicznego niszczenia naci w okresie długotrwałej suszy. Zabieg wykonywać, gdy rośliny ziemniaka są w pełni turgoru (najlepiej po deszczu, lecz na wyschnięte rośliny, we wczesnych godzinach rannych). Nie powinno się wykonywać zabiegu desykantem, gdy gleba jest popękana i bulwy ziemniaka są widoczne na powierzchni. W tym przypadku możne dochodzić do chemicznego poparzenia bulw oraz wzrostu ilości uszkodzeń mechanicznych w czasie zbioru oraz masowego gnicia ziemniaków, szczególnie w czasie długotrwałego przechowywania. Na plantacjach: nasiennych, odmian średnio późnych i późnych, silnie zachwaszczonych i obfitej zielonej naci roślin ziemniaka zaleca się stosowanie dawek dzielonych ze względu na możliwość równomiernego i dokładnego zniszczenia naci. Zbiór ziemniaków przeprowadzić w warunkach suchych, gdy plantacja jest już przygotowana. Każda zwłoka w przeprowadzeniu tej czynności - szczególnie w okresie przekropnej pogody w okresie zbiorów może prowadzić do wtórnego odrostu naci ziemniaka. Jest to bardzo niekorzystne w każdym przypadku, gdyż może prowadzić do: wzrostu porażenia bulw przez wirusy (ma to szczególne znaczenie w przypadku produkcji nasiennej - sadzeniaków) i zarazę ziemniaka, utrudnienia przeprowadzenia mechanicznego zbioru, wzrostu udziału bulw z uszkodzeniami mechanicznymi oraz złego przechowywania się ziemniaków. Należy pamiętać, że od właściwego przygotowania plantacji do zbioru oraz terminu i sposobu wykonania samego zbioru w bardzo dużym stopniu zależy jakość zebranego plonu bulw a w konsekwencji zysk producenta ziemniaków. n wr-119/09