nr 11/2012 - Ambasada Rzeczypospolitej Polskiej w Budapeszcie

nr 11/2012 - Ambasada Rzeczypospolitej Polskiej w Budapeszcie

Ambasada Rzeczypospolitej Polskiej
w Budapeszcie
Wydział Polityczno-Ekonomiczny
E-mail: [email protected]
Budapeszt, 9 listopada 2012 r.
Biuletyn Ekonomiczny nr 11/2012
1. Rada Monetarna zdecydowała 30 października 2012 roku o obniżeniu bazowej stopy
oprocentowania o kolejne 25 pb, z poziomu 6,50% do 6,25% (wcześniej stopę bazową Rada
redukowała już w ostatnich dwóch miesiącach: najpierw z 7,00% do 6,75%, a następnie do
6,50%).
2. Rząd węgierski, po ogłoszonym (5 października br.) pakiecie oszczędnościowym na kwotę
397 mld HUF w 2013 roku, zdecydował (17 października br.) o podjęciu dodatkowych
działań i zapowiedział wprowadzenie nowego pakietu oszczędnościowego na poziomie 367
mld HUF w 2013 roku. Minister gospodarki uzasadnił tę decyzję oficjalną opinią Komisji
Europejskiej, otrzymaną przez rząd w połowie października br., według której - mimo
podjętych wcześniej korekt (pakiet oszczędnościowy o wartości 133+397 mld HUF (z
których Komisja za zasadne i do spełnienia uznała jedynie dwie trzecie działań) - deficyt
budżetowy w 2013 roku wyniósłby 3,7-3,9%, zamiast spodziewanego 2,7%. Gy. Matolcsy
podkreślił, że rząd nie chciał ryzykować ewentualnym wszczęciem ponownego postępowania
w ramach EDP i potencjalną utratą środków z funduszu spójności. Najważniejsze elementy
nowego pakietu oszczędnościowego, to:
 wycofanie się rządu z uzgodnionej ze Związkiem Banków redukcji podatku
bankowego o połowę w 2013 roku (ma to przynieść wpływy rzędu 72 mld HUF),
 dwukrotne podniesienie stawki podatku od transakcji finansowych (zamiast
uchwalonego wcześniej poziomu 0,1% stawka podniesiona zostanie do 0,2%), co
przynieść ma 90 mld HUF; Skarb Państwa również zapłaci wyższą stawkę (40 mld
HUF),
 przy obliczaniu podatku obrotowego opłacanego na rzecz samorządów lokalnych
(maksymalna stawka 2%) podmioty gospodarcze będą mogły odliczyć od
przychodów tylko 80% swoich kosztów (35 mld HUF), co dotknie najmocniej
hurtownie i sieci handlowe,
 wprowadzenie podatku wymierzonego w operatorów mediów (tzw. ‘utility tax’),
obliczanego od długości posiadanych podziemnych przewodów i kanałów (30 mld
HUF), co dotknie firmy energetyczne oraz samorządy świadczące usługi
kanalizacyjno-komunalne (koszty usług zostają zamrożone),
 wprowadzenie wyższej stawki składki zdrowotnej od pozapłacowych świadczeń
pracowniczych (tzw. kafeterii), co oznacza jej podwyższenie z 10% do 27% (40 mld
HUF),
 zaostrzenie kontroli skarbowej, wprowadzenie systemu indywidualnych kontroli w
odniesieniu do faktur wystawionych na kwotę co najmniej 2,5 mln HUF (zamiast
wcześniejszych 5 i 10 mln HUF) – planowane wpływy do budżetu na poziomie 60
mld HUF.
Rząd zdecydował jednocześnie o obniżeniu (określonej kilkanaście dni wcześniej) własnej
prognozy wzrostu PKB na 2013 rok z 1% do 0,9%.
3. Komisja Europejska w swej jesiennej prognozie przewiduje dla Węgier na obecny rok deficyt
budżetowy na poziomie 2,5% PKB, zaś na 2013 rok 2,9% PKB, pod warunkiem jednak, że
rząd nie sięgnie po rezerwy budżetowe. Bruksela uznała wpływ dwóch październikowych
pakietów oszczędnościowych na poziom deficytu w latach 2012-13, jednakże
zakwestionowała trwałość ich charakteru, przewidując deficyt budżetowy w 2014 roku na
poziomie 3,5% PKB.
2011
1,6
3,9
10,9
4,3
Wzrost PKB (%)
Inflacja (%)
Bezrobocie (%)
Deficyt budżetowy (% PKB)
2012
-1,2
5,6
10,8
-2,5
Pełny tekst raportu Komisji Europejskiej dla Węgier dostępny
http://ec.europa.eu/economy_finance/eu/forecasts/2012_autumn/hu_en.pdf.
2013
0,3
5,3
10,8
-2,9
2014
1,3
3,9
10,6
-3,5
jest
on-line:
4. Międzynarodowy Fundusz Walutowy opublikował na początku października br. jesienny
‘Fiscal Monitor’, w którym po raz pierwszy od czasu rozmów przeprowadzonych w lipcu br.
przedstawił prognozę gospodarczą dla Węgier. Prognoza ta nie uwzględniła jednak jeszcze
wpływu październikowych rządowych pakietów oszczędnościowych, oparta została na
danych z lipca br. MFW przewiduje spadek węgierskiego PKB na poziomie 1% w 2012 roku
i jego wzrost na poziomie 0,8% w roku 2013. Zadłużenie państwa ma spaść do 74% PKB w
roku bieżącycm (z 80,6% PKB w 2011 roku), po czym wzrosnąć do 76% PKB w
perspektywie do 2017 roku. Deficyt budzetowy wynieść ma w roku 2012 2,9% PKB, a w
roku przyszłym 3,7% PKB.
5. Według najnowszej prognozy instytutu Kopint-Tárki Zrt. gospodarka węgierska w roku
obecnym skurczy się o 1,2% (poprzednia prognoza przewidywała spadek na poziomie 1,0%),
a w 2013 roku wzrośnie tylko o 0,5% (zamiast przewidywanych uprzednio 0,7%).
6. Ceny artykułów konsumpcyjnych były we wrześniu 2012 roku wyższe o 6,6% w stosunku do
cen z września 2011 roku. W szybkim tempie drożała żywność - o 7,5% r/r (przy czym jaja o
33,8 %, tłuszcz wieprzowy o 24,3%, czekolada i kakao o 17,1 %, wieprzowina o 13,0%,
żywność sezonowa o 22,2%). O 15,6% zdrożał alkohol i wyroby tytoniowe. W porównaniu z
poziomem sprzed roku ceny paliw wzrosły we wrześniu br. o 15,7%, a koszty energii dla
gospodarstw domowych o 5,6%, gaz butlowy o 8,9%, zaś przewodowy o 7,4%. Ceny
odzieży wzrosły o 2,5%, a usług o 4,5%, w tym wywóz śmieci o 7,9%, opłaty za kanalizację
o 5,2%. O 1,0% spadły natomiast ceny dóbr konsumpcyjnych trwałego użytku. W stosunku
do poprzedniego miesiąca ceny we wrześniu br. były wyższe o 0,4%, przy czym ceny
żywności wzrosły 0,6%. (KSH)
7. W okresie lipiec-wrzesień 2012 roku bezrobocie na Węgrzech wyniosło 10,4%, co oznacza
poziom niższy o 0,3% w porównaniu z analogicznym okresem 2011 roku. W badanym
okresie liczba bezrobotnych wyniosła 458 tysięcy osób. W grupie wiekowej 25-54 lat
bezrobocie obniżyło się o 0,4% r/r i wyniosło 9,3%, w grupie wiekowej 55-59 obniżyło się o
1,8% do poziomu 7,4%, a wśród osób młodszych (15-24 lat) podwyższyło się do 29,4%
(wzrost o 2,6% w porównaniu z analogicznym okresem sprzed roku). Spośród ogółu
bezrobotnych 46,9% poszukiwało pracy przez okres dłuższy niż rok, a przeciętny okres
przebywania bez zatrudnienia wyniósł 17,3 miesięcy. (KSH)
2
8. W okresie lipiec-wrzesień 2012 roku zatrudnionych na Węgrzech było 3.936 tys. osób, co
oznacza o 80 tys. osób więcej (wzrost o 2,1%), niż w analogicznym okresie roku 2011.
(KSH)
9. W okresie styczeń-sierpień 2012 roku w ujęciu rocznym średnia płaca brutto osób
zatrudnionych na pełnym etacie wzrosła o 4,7% i wyniosła 220.500 HUF, przy czym w
sektorze prywatnym średnia płaca brutto wzrosła o 7,2% (do 230.800 HUF), a w sektorze
publicznym o 3,6% (do 212.200 HUF). Średnia płaca netto w gospodarce narodowej (liczona
bez ulg rodzinnych) wzrosła w badanym okresie o 1,9% r/r i wyniosła 142.500 HUF. (KSH)
10. W sierpniu 2012 roku produkcja przemysłowa w relacji r/r odnotowała spadek 0,8%, a po
wyeliminowaniu czynników kalendarzowych (indeksu dni roboczych) wykazała wzrost o
1,4%. W stosunku do lipca br., po wyeliminowaniu czynników sezonowych i
kalendarzowych wskaźnik produkcji wzrósł o 2,6%. W okresie styczeń-sierpień 2012 roku
produkcja przemysłowa była niższa o 0,4% r/r. Eksport produktów przemysłowych wzrósł w
okresie styczeń-sierpień br. o 0,7% r/r, a w miesiącu sierpień skurczył się o 2,7% r/r.
Sprzedaż krajowa produktów przemysłowych w okresie styczeń-sierpień br. zawężyła się o
2,1% r/r, w sierpniu zaś o 5,2% r/r. (KSH)
11. We wrześniu 2012 roku ceny produkcji sprzedanej przemysłu wzrosły o 2,5% w stosunku do
września 2011 roku, w stosunku do poprzedniego miesiąca ceny były wyższe o 0,8% (w
okresie styczeń- rzesień 2012 roku wyższe o 6,2% r/r), przy czym ceny sprzedaży krajowej
wzrosły we wrześniu o 4,2% r/r, a sprzedaży na eksport o 1,3% r/r. (KSH)
12. Węgierski przemysł budowlany odnotował w sierpniu 2012 roku spadek o 5,3% w
porównaniu z sierpniem 2011 roku, przy czym produkcja budynków skurczyła się o 10,8%,
zaś wykonanie robót budowlanych innego typu było wyższe o 1,0%. W okresie styczeńsierpień 2012 roku produkcja budowlana zmniejszyła się o 7,0%. W stosunku do sierpnia
2011 roku w sierpniu br. portfel nowych zamówień na roboty budowlane był wyższy o 0,5%,
a skumulowana liczba zamówień była wyższa o 3,5%. (KSH)
13. W sierpniu 2012 roku wartość wegierskiego eksportu wyniosła 6.607,0 mln EUR (wzrost o
2,3% w stosunku do sierpnia 2011 roku), a importu 6.019,4 mln EUR (wzrost o 0,2%), co
oznacza, że dodatnie dla Węgier saldo obrotów handlowych ukształtowało się na poziomie
587,6 mln EUR. W okresie styczeń- sierpień 2012 roku wartość węgierskiego eksportu
wyniosła 53.127,5 mln EUR (wzrost o 1,1% r/r), a importu 48.447,6 mln EUR (wzrost o
1,4% r/r). Saldo – dodatnie dla Węgier – wyniosło w badanym okresie 4.679,8 mln EUR.
(KSH)
14. W sierpniu 2012 roku wolumen obrotów handlu detalicznego zmniejszył się o 2,4% r/r (po
wyeliminowaniu czynników kalendarzowych), a w okresie styczeń-sierpnień br. o 1,4% r/r.
W stosunku do poprzedniego miesiąca, po wyeliminowaniu czynników sezonowych i
kalendarzowych, wolumen obrotów handlu detalicznego pozostał w zasadzie bez zmian.
Wartość obrotów handlu detalicznego (w tym również internetowego i wysyłkowego) w
sierpniu br. wyniosła 739 mld HUF, a w okresie styczeń-sierpnień br. 5.263 mld HUF. (KSH)
15. W stosunku do sierpnia 2011 roku ceny produktów rolnych wzrosły w sierpniu br. o 18,1%
(w okresie styczeń-sierpień wzrosły o 8,1% r/r), przy czym ceny upraw roślinnych wzrosły o
22,1%, a zwierząt żywych i produktów pochodzenia zwierzęcego o 10,4%. (KSH)
3
16. Rezerwy międzynarodowe węgierskiego banku centralnego MNB wyniosły na koniec
września 2012 roku 34.576,7 mln EUR (w analogicznym okresie 2011 roku rezerwy
wynosiły 38.764,0 mln EUR).
17. W październiku 2012 roku obroty na Budapeszteńskiej Giełdzie Papierów Wartościowych
(BÉT) wyniosły 219.969 mln HUF (wzrost o 7,5% w stosunku do września br.; spadek o
20,8% w stosunku do października 2011 roku), a średnia wartość dziennej transakcji
wyniosła 10.474 mln HUF.
18. Według danych ministerstwa gospodarki narodowej we wrześniu 2012 roku budżet państwa
wykazał nadwyżkę rzędu 13,7 mld HUF, wskutek czego deficyt obniżył się do 545,8 mld
HUF, co stanowi 94,7% deficytu założonego na cały rok (576,2 mld HUF).
19. Na początku października br. na ostatnich stronach najważniejszych gazet na Węgrzech rząd
zamieścił hasła, opatrzone sygnaturą ‘Informacja rządowa’, o następującej treści: “Nie
zrezygnujemy z suwerenności Węgier”, “Czego oczekujemy od MFW? – szacunku,
zaufania”, “Podatek od nieruchomości – NIE”, Redukcja zasiłków rodzinnych – NIE”.
Rozpoczął tym samym, jak stwierdził rzecznik rządu, kampanię informującą ‘w sposób
rzetelny i wyczerpujący’ społeczeństwo na temat faktów dot. negocjacji z MFW/UE. Wg
rzecznika, obecna akcja nie jest kampanią wymierzoną przeciwko MFW. Cała kampania
kosztować ma 200 mln HUF, pochodzących z wcześniej zaplanowanych na działalność
infokomunikacyjną środków rządowych.
20. G. Rice, dyrektor odpowiedzialny w MFW za kontakty zagraniczne, stwierdził na początku
bm., że – bez zmiany kierunków polityki gospodarczej rządu węgierskiego - nie ma aktualnie
planów powrotu delegacji MFW na Węgry. Dodał, że „aby poczynić merytoryczne postępy w
rozmowach programowych konieczne byłoby zasygnalizowanie ze strony rządu
węgierskiego, że uważa on MFW i UE za istotnych (wartościowych) partnerów w
planowaniu reform i działań dostosowawczych. Konieczne byłoby również wykazanie przez
rząd stanowczego zaangażowania w realizację działań zapewniających korektę finansów, jak
i przyspieszenie wzrostu gospodarczego”.
21. M. Varga, minister bez teki odpowiedzialny za negocjacje kredytowe z MFW/UE,
upublicznił treść listu MFW skierowanego do węgierskiego rządu pod koniec lipca br., po
zakończeniu rundy rozmów w Budapeszcie. Varga opublikował treść listu w formie pisemnej
odpowiedzi (28.10.) na zapytanie poselskie jednego z posłów opozycji. List MFW, który
minister Varga nazywa „wstępną propozycją” określającą „modyfikację lub rozwinięcie
polityki gospodarczej” rządu, zawiera osiem elementów:
 cofnięcie rozszerzenia podatku transakcyjnego na bank centralny (MNB),
 wzrost efektywności poborów podatkowych,
 rewizja liniowego systemu podatkowego,
 obniżenie kosztów administracyjnych państwa,
 ukierunkowanie systemu wsparcia socjalnego,
 zniesienie podatku bankowego,
 rewizja państwowej dotacji dla komunikacji zbiorowej,
 zmniejszenie wydatków lokalnych samorządów.
22. Węgierski parlament uchwalił na początku listopada br. poprawkę do ustawy o procedurze
budżetowej, zgodnie z którą przyjęcie zmodyfikowanych głównych liczb ustawy budżetowej
na przyszły rok (co ważne, zatwierdzonych już przez parlament w czerwcu br.), będzie
4
możliwe nawet w dniu końcowego głosowania nad budżetem, bez merytorycznej debaty
parlamentarnej.
23. Gy. Pleschinger, wiceminister gospodarki narodowej, stwierdził podczas przesłuchania przed
parlamentarną komisją ds. UE (5 bm.), że pakiet propozycji zmierzający do utworzenia
europejskiej unii bankowej nie jest dostatecznie wypracowany i nie zapewnia państwom
członkowskim spoza strefy euro równowagi praw i obowiązków. Podkreślił, że stanowisko
węgierskiego rządu pokrywa się ze zdaniem pozostałych krajów spoza unii monetarnej, co
więcej zdanie takie podziela także kilka państw z obrębu strefy euro. Budapeszt ma
zastrzeżenia do samego tempa przeprowadzenia zmian, ECB bowiem już od 1 stycznia 2013
miałby wobec banków szereg uprawnień nadzorczych. Wątpliwości budzi również fakt, że
propozycja Komisji zakłada, iż w stosunku do banków prowadzących działalność
transgraniczną nie została rozwiązana kwestia współpracy pomiędzy władzami nadzorczymi
kraju banku macierzystego i władzami kraju filii tego banku. Zdaniem wiceministra powstaje
zagrożenie, że spółki macierzyste przekształcą swoje filie w poszczególnych państwach na
oddziały bankowe, wskutek czego zakres właściwości władz nadzorczych krajów
przyjmujących zostanie mocno ograniczony.
24. W połowie października br. rząd wniósł pod obrady parlamentu projekt ustawy o zmianie
niektórych ustaw podatkowych i ok. 30 ustaw okołopodatkowych. Zmiany miałyby wejść w
życie z dniem 1 stycznia 2013 roku. W założeniu większość modyfikacji została dokonana w
celu uproszczenia i ujednolicenia systemu podatkowego, wśród których najistotniejszymi są:
- całkowite wyprowadzenie tzw. konstrukcji ‘super-brutto’, która w przypadku dochodów
osób fizycznych podnosiła podstawę opodatkowania wynagrodzeń (przekraczających rocznie
2.424 tys. HUF) w postaci naliczenia do kwoty wynagrodzenia brutto wskaźnika ‘superbrutto’ podwyższającego o 27% podstawę wymiaru 16% podatku liniowego,
- uchylenie ulgi podatkowej pracodawcy z tytułu tzw. ‘ubezpieczeń unit-linked’ (formy
inwestycji powiązanej z ubezpieczeniami na życie pracownika),
- przekształcenie i ujednolicenie systemu opłat skarbowych, uiszczanych z tytułu spadku,
darowizny lub kupna nieruchomości; wprowadzono jednolitą stawkę generalną w razie
nabycia w drodze darowizny lub spadku (18%), szczególną odnoszącą się do mieszkania
(9%), utrzymano zwolnienie z opłat skarbowych w przypadku wszelkiego rodzaju nabycia
majątku pomiędzy krewnymi w linii prostej, rozszerzając zasadę także na małżonków;
wcześniejszą progresywną opłatę skarbową z tytułu kupna nieruchomości ujednolicono
(podwyższono do 4%), a w przypadku kupna pierwszego mieszkania - do wartości 15 mln
HUF przez osoby poniżej 35 lat - stawkę obniżono do 2%, zaś osoby które w ramach
jednorazowej spłaty kredytów mieszkaniowych przeprowadzą się do mniejszych mieszkań
zwolniono z opłaty skarbowej z tytułu ujemnej podstawy opodatkowania wynikającej z
różnicy pomiędzy wyższą ceną sprzedanego, a niższą ceną zakupionego mieszkania,
- dla ułatwienia orientacji podmiotów podatkowych Skarb Państwa stworzy dostępną dla
każdego obywatela ogólnokrajową bazę danych z informacjami na temat podatków
obowiązujących lokalnie, do bazy której samorządy terytorialne obowiązane będą co miesiąc
przesyłać wszelkie zmiany przepisów dotyczących opłat oraz rodzajów podatków, ulg i
zwolnień podatkowych.
25. Parlament węgierski przyjął w połowie października 2012 roku, na wniosek ministra
gospodarki narodowej, przepisy zmieniające – od 1 stycznia 2013 roku – poziom należnego
podatku akcyzowego wobec następujących produktów:
- alkohol – podwyżka o 15% (za wyjątkiem piwa i szampana, gdzie podwyżka wyniesie
10%),
- LPG – podwyżka o 50% od stycznia 2013 i kolejne 50% od maja 2013 roku,
5
- papierosy – podwyżka do 12.500 HUF za tysiąc sztuk plus 31% ceny detalicznej (min.
24.920 HUF).
Wpływy z podwyżki akcyzy mają zasilić budżet ochrony zdrowia.
26. W świetle nowej ustawy o gospodarce odpadami, przyjętej przez Parlament 8 października
br., od 1 stycznia 2014 roku komunalne usługi z zakresu gospodarki odpadami będą mogły
wykonywać tylko organizacje typu non-profit, które zawarły wcześniej umowę z
samorządami terenowymi. Z tym terminem nastąpi też ujednolicenie opłat za wywóz śmieci,
a ustalanie opłat odbywać się będzie co roku (do 30 września) na podstawie zaleceń
rządowych. Ustawa wprowadza też (już od początku 2013 roku) tzw. składkę z tytułu
składowania odpadów, której płatnikami będą operatorzy składowisk odpadów, a stawki
zostaną zróżnicowane według ilości i rodzaju odpadów. Stawka składki będzie corocznie
wzrastać do 2016 roku, a pochodzące z niej środki resort rozwoju obszarów wiejskich
przeznaczy na zadania związane z zagospodarowaniem odpadów. Przepisy o selektywnym
zbieraniu i gromadzeniu odpadów pochodzących z gospodarstw domowych wejdą w życie
dopiero w 2015 roku. Głównym, deklarowanym przez rząd, celem nowych zapisów jest
przeciwdziałanie nadmiernemu generowaniu odpadów, a w razie gdyby urzeczywistnienie
tego celu było nieosiągalne, wówczas celem będzie chociażby ponowne użycie lub
przetworzenie jak największej części odpadów, by jak najmniejsze ich ilości trafiały na
wysypiska. Regulacja zakazuje wwozu do kraju odpadów niebezpiecznych, przeznaczonych
do unieszkodliwienia lub substancje pozostałe po spalaniu odpadów z gospodarstw
domowych. Opłaty za wywóz śmieci oraz zaległości i należne odsetki z tego tytułu
kwalifikowane będą jako należności publiczne, a ich ściąganiem zajmą się urzędy skarbowe.
Obecna wersja ustawy jest transpozycją przepisów unijnych na grunt węgierski
(uwzględniającą wymogi Komisji Europejskiej, która wszczęła w sierpniu br. postępowanie
w tym zakresie) i uwzględniającą jednocześnie, wg rządu, interesy węgierskie w zakresie
ochrony interesów ludności, poprawy stanu środowiska naturalnego oraz zwiększenia roli
państwa i samorządów w tym zakresie. Co ważne na obecnym etapie, zapisy ustawy
zakwestionował jednak Prezydent Węgier z uwagi na brakującą w niej procedurę
odwoławczą od decyzji władz, a także z uwagi na fakt, iż ustawa ta powołuje się na przepisy
unijne, które zostały znowelizowane, czyli na nieważną delegację legislacyjną. Prezydent
odesłał ustawę do ponownego rozpatrzenia przez parlament.
27. Zgodnie z projektem ustawy, złożonym pod obrady Parlamentu, państwo nabędzie
uprawnienia kontrolne w zakresie gospodarowania przedsiębiorstw we wszelkich
przedsiębiorstwach, w których posiada jakiejkolwiek wielkości pośrednie lub bezpośrednie
udziały (obecnie takie uprawnienia przysługują państwu tylko w przypadku przedsiębiorstw o
strategicznym znaczeniu, w których posiada większość udziałów). Uprawnienia w imieniu
państwa wykonywać miałby Urząd ds. Kontroli Rządowej (KEHI), który uzyskałby dostęp
do całości poufnych informacji gospodarczych i tajemnic biznesowych.
28. A. Medwiediew, wiceprezes rosyjskiego Gazpromu oraz Cs. Baji, prezes państwowej
węgierskiej grupy energetycznej Magyar Villamos Művek (MVM) podpisali 31 października
br. porozumienie udziałowców o realizacji budowy węgierskiego odcinka gazociągu South
Stream. 229-kilometrowy odcinek na Węgrzech będzie zdolny do przesyłu rocznie 30 mld m³
gazu. Koszt budowy węgierskiego odcinka ma wynieść 600 mln EUR, z czego 30% pokryte
zostanie ze środków własnych węgiersko-rosyjskiej spółki, powołanej do realizacji projektu
SouthStream na Węgrzech, pozostałe 70% zaś z kredytów. Węgry są drugim (a pierwszym w
UE) krajem - po Serbii – oficjalnie ogłaszającym podjęcie decyzji inwestycyjnej.
29. Węgierski koncern naftowy MOL poinformował (na portalu Giełdy Papierów
Wartościowych w Budapeszcie), że zgłoszony latem proces akwizycji firm Bohemia Realty i
6
Pap Oil Cerpaci Stanice w Czechach dobiegł końca. Tym samym konsorcjum powiększyło
swoją dotychczasową sieć stacji benzynowych o 124 nowych stacji. Dysponując łącznie 149
stacjami MOL zwiększył swój udział do 5% w czeskim detalicznym rynku paliw.
30. Zgodnie z wnioskiem nowelizacji przepisów, przygotowanym przez szefa Kancelarii
Premiera J. Lázára, państwo przejęłoby całkowicie kontrolę nad zbiornikiem magazynującym
gaz (zapasy strategiczne Węgier) w Szőreg, należącym obecnie (w 72,5%) do spółki MMBF
Földgáztároló (w której głównym udziałowcem jest MOL) oraz Węgierskiej Organizacji
Składowania Węglowodorów MSZKSZ (27,5%). Zdolność magazynowania gazu w
podziemnym zbiorniku, którego budowę ukończono w 2010 roku, wynosi 600-1.200 mln m³.
Według przedstawionego projektu zbiorniki gazu wybudowane w celach niekomercyjnych
(zapasy strategiczne) miałyby stanowić wyłączną własność państwa, a firmy składujące
mogłyby wykonywać tę działalność na podstawie koncesji. Państwu przysługiwałoby prawo
pierwokupu w przypadku zgłoszenia przez operatora zbiornika gazowego (lub przez jego
bezpośredniego lub pośredniego właściciela) zamiaru zbycia, bądź przeniesienia swoich
udziałów w infrastrukturze zbiorników lub w firmie wykonującej składowanie gazu.
Sprzedawca zobowiązany byłby zgłosić ministrowi nadzorującemu majątek narodowy w
terminie do 3 dni fakt otrzymania oferty kupna, po czym minister w ciągu 120 dni
podejmowałby decyzję o skorzystaniu z prawa pierwokupu.
31. Premier V. Orbán oraz prezes Richter Gedeon Nyrt. podpisali (2 bm.) porozumienie o
partnerstwie strategicznym, w myśl którego państwo wesprze działania B+R firmy
węgierskiej, a Richter przyspieszy prace nad nowymi lekami.
32. Porozumienie o partnerstwie strategicznym premier V. Orban podpisał również (7 bm.) z
szefem spółki Alcoa-Köfém Kft. (producent aluminium). W komentarzu premier zaznaczył,
że istnieją firmy, które nie wywożą pieniędzy z Węgier, a wręcz przeciwnie, inwestują tu i
przynoszą miejsca pracy. Jest to trzecie (pierwszym było porozumienie z CocaCola) z
zapowiedzianej przez rząd serii długofalowych umów strategicznych z firmami, zajmującymi
‘szczególne miejsce’ w krajowej gospodarce, wspierających węgierską politykę gospodarczą.
33. Centrum Obsługi Zadłużenia Państwa (ÁKK Zrt.) zapowiedziało emisję trzyletnich obligacji
skarbowych denominowanych w EUR z 2,5%-ową stopą procentową powyżej popziomu
inflacji w strefie euro. Wartość ich emisji ma nie przekroczyć kwoty 200-300 mln EUR.
Obligacje, skierowane do krajowych i zagranicznych drobnych inwestorów (osób fizycznych
i prawnych), stanowić mają konkurencyjną ofertę wobec lokat bankowych w EUR (z
oprocentowaniem na poziomie 2,5-3%).
34. Uchwalone rok temu przepisy (tzw. “plaza stop”), zakazujące – bez zgody odpowiedniej
komisji - budowy dużych obiektów handlowych (o powierzchni powyżej 300 m²), największe
straty przyniosły niemieckiej sieci Lidl (której wszystkie 25 wniosków zostało odrzucone
przez komisję) oraz sieci Aldi. Media zwracają uwagę na niekonsekwentną i uznaniową
praktykę komisji, która wydała zezwolenie na budowę takich megainwestycji jak np. Plaza
Mundo (polskie Echo Investment), czy innych multifunkcyjnych centrów handlowych (o
powierzchni kilkudziesięciu tysięcy m²).
35. Europejski Bank Inwestycyjny (EIB) udzieli węgierskiemu państwowemu MFB 100 mln
EUR kredytu z przeznaczeniem na kredytowanie węgierskiego sektora małych i średnich
przedsiębiorstw oraz na lokalne mniejsze i średnie projekty infrastrukturalne samorządowe.
Środki EIB mają przyczynić się do możliwości długoterminowego finansowania tego sektora,
tworzenia nowych miejsc pracy i podwyższenia jego konkurencyjności.
7
36. W ranking tygodnika Figyelő pracodawcą tworzącym najwięcej miejsc pracy w 2012 roku na
Węgrzech jest Mercedes, który zatrudnił w roku bieżącym (w swej nowo otwartej fabryce)
2,5 tys. pracowników, a do końca roku planuje zwiększenie zatrudnienia do 3 tys. osób.
37. W Ministerstwie Rozwoju Narodowego utworzono nowe stanowisko podsekretarza stanu do
spraw energii nuklearnej, które objęła Orsolya Pőcze.
38. Według danych Carinfo we wrześniu zarejestrowano na Węgrzech 3.521 nowych
samochodów, co oznacza o 0,6% wyższy poziom, niz przed rokiem. W okresie styczeńwrzesień 2012 liczba zarejestrowanych nowych samochodów wzrosła o 16% r/r.
39. Według danych agencji nieruchomości Duna House we wrześniu dokonano na Węgrzech
6.541 transakcji kupna-sprzedaży nieruchomości, co oznacza 17%-owy spadek w stosunku
do roku poprzedniego. Co ciekawe, w poprzednich miesiącach bieżącego roku liczba tego
typu transakcji systematycznie wzrastała o 16% r/r.
40. W pierwszym kwartale przyszłego roku telewizja informacyjna Euronews ma rozpocząć
emisję całodobowego węgierskojęzycznego kanału informacyjnego (z siedzibą w
Budapeszcie i lokalną 40-osobową ekipą produkcyjną).
41. Media informują o zainteresowaniu Węgrami polskiego banku PKO BP SA, który planuje
poszerzenie, poprzez akwizycje, swego obszaru działania o rynki regionu Europy ŚrodkowoWschodniej (także Ukraina, Słowacja, Czechy).
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------Węgry - podstawowe wskaźniki makroekonomiczne
2009
2010
2011
Wzrost PKB (%)
-6,3
1,2
1,7
Produkcja przemysłowa (%)
Inflacja (%)
Bezrobocie (%)
-17,7
4,2
10,0
10,5
4,9
11,2
5,4
3,9
10,9
Źródło: Węgierski Urząd Statystyczny (KSH)
Opr : Wydział Polityczno-Ekonomiczny Ambasady RP w Budapeszcie
8
2012
-1,2 (I-III)
-1,3 (IV-VI)
-1,2 (I-VI)
1,4 (VIII)
6,6 (IX)
10,4 (VII-IX)