SPIS TREŚCI do części poradnikowej terminarza
Transkrypt
SPIS TREŚCI do części poradnikowej terminarza
SPIS TREŚCI do części poradnikowej terminarza „ASYSTENT BHP 2011” I. PRAWO PRACY 1. Źródła prawa pracy. Podstawowe zasady prawa pracy ...................................... 9 2. Podstawowe obowiązki pracodawcy i pracownika .............................................. 2.1. Obowiązki pracodawcy ......................................................................................... 2.2. Obowiązki pracownika .......................................................................................... 2.3. Regulamin pracy ................................................................................................... 10 10 10 11 3. Czas pracy ............................................................................................................... 3.1. Dyżur, podróż służbowa i przestój w regulacjach kodeksowych .......................... 3.1.1. Dyżur .................................................................................................................. 3.1.2. Podróż służbowa ................................................................................................ 3.1.3. Przestój ............................................................................................................... 3.2. Systemy i rozkłady czasu pracy ............................................................................ 3.2.1. Podstawowy system czasu pracy ........................................................................ 3.2.2. Równoważny system czasu pracy ....................................................................... 3.2.3. System pracy w ruchu ciągłym ........................................................................... 3.2.4. Przerywany system czasu pracy ......................................................................... 3.2.5. Zadaniowy system czasu pracy ........................................................................... 3.2.6. System skróconego tygodnia pracy .................................................................... 3.2.7. System weekendowy czasu pracy ........................................................................ 3.2.8. Skrócenie czasu pracy ........................................................................................ 3.2.9. Indywidualny system czasu pracy ....................................................................... 3.3. Praca w nocy ......................................................................................................... 3.4. Praca w niedzielę ................................................................................................... 3.5. Praca w święto ....................................................................................................... 3.6. Praca w godzinach nadliczbowych ........................................................................ 3.7. Czas pracy w okresie łagodzenia skutków kryzysu ekonomicznego .................... 12 12 12 12 12 13 13 13 14 14 15 15 15 16 16 16 17 17 18 18 4. Zatrudnianie kobiet i młodocianych ..................................................................... 4.1.Ochrona pracy kobiet ............................................................................................. 4.2. Zatrudnianie młodocianych ................................................................................... 19 19 21 5. Zatrudnianie osób niepełnosprawnych ................................................................ 5.1. Obowiązki pracodawców w związku z zatrudnianiem osób niepełnosprawnych . 5.2. Dodatkowe uprawnienia osób niepełnosprawnych ............................................... 23 23 23 II. BEZPIECZEŃSTWO I HIGIENA PRACY 6. Obowiązki pracodawcy, osób kierujących pracownikami oraz pracowników z dziedziny bhp ....................................................................................................... 25 7. Służba bezpieczeństwa i higieny pracy ................................................................. 28 8. Obiekty budowlane i pomieszczenia pracy .......................................................... 8.1. Przepisy ogólne i dokumentacja projektowa ......................................................... 8.2. Oddawanie do użytku obiektów budowlanych ...................................................... 8.3. Utrzymanie obiektów budowlanych ...................................................................... 8.4. Wymagania dla pomieszczeń higienicznosanitarnych .......................................... 32 32 34 35 36 8.4.1. Szatnie ................................................................................................................ 8.4.2. Umywalnie i pomieszczenia z natryskami .......................................................... 8.4.3. Pomieszczenia do wypoczynku ........................................................................... 8.4.4. Ustępy ................................................................................................................. 8.4.5. Jadalnie .............................................................................................................. 8.4.6. Palarnie .............................................................................................................. 8.4.7. Pomieszczenia do prania, odkażania, suszenia i odpylania odzieży i obuwia roboczego oraz środków ochrony indywidualnej ............................................... 8.4.8. Pomieszczenia do ogrzewania się pracowników ................................................ 37 37 38 39 39 40 40 40 9. Ochrona przeciwpożarowa .................................................................................... 9.1. Podstawowe definicje z zakresu ochrony przeciwpożarowej ................................ 9.2. Obowiązki w zakresie ochrony przeciwpożarowej ............................................... 9.3. Podstawowe pojęcia dotyczące pożarów ............................................................... 9.3.1. Czym jest pożar .................................................................................................. 9.3.2. Podział pożarów ................................................................................................. 9.3.3. Przyczyny pożarów ............................................................................................. 9.4. Gaśnice i środki gaśnicze ...................................................................................... 9.4.1. Budowa gaśnic ................................................................................................... 9.4.2. Wyposażenie obiektów w gaśnice ....................................................................... 9.4.3. Przeglądy konserwacyjne ................................................................................... 9.4.4. Środki gaśnicze ................................................................................................... 9.4.5. Zasady użycia gaśnic .......................................................................................... 9.5. Zagrożenie wybuchem .......................................................................................... 9.6. Prace niebezpieczne pod względem pożarowym .................................................. 9.7. Materiały niebezpieczne ........................................................................................ 41 41 41 49 49 50 51 52 52 54 55 56 57 58 60 61 10. Organizacja bezpiecznego stanowiska pracy ..................................................... 10.1. Zasady i postulaty ergonomii .............................................................................. 10.2. Stanowisko pracy i zasady jego organizacji ........................................................ 65 65 73 11. Bezpieczeństwo techniczne — wybrane rodzaje działalności stwarzające zagrożenia ............................................................................................................ 82 11.1. Transport ............................................................................................................. 82 11.1.1. Przenośniki ....................................................................................................... 82 11.1.2. Maszyny robocze .............................................................................................. 84 11.1.3. Transport kołowy .............................................................................................. 85 11.2. Obróbka materiałów ............................................................................................ 86 11.2.1. Obróbka drewna ............................................................................................... 86 11.2.2. Obróbka metali skrawaniem ............................................................................ 88 11.3. Warunki bezpieczeństwa dla maszyn i urządzeń ................................................ 90 11.4. Magazynowanie materiałów i mediów ................................................................ 92 11.5. Prace szczególnie niebezpieczne ......................................................................... 94 11.5.1. Praca z użyciem narzędzi ręcznych zasilanych elektrycznie ............................ 94 11.5.2. Prace na wysokości ......................................................................................... 96 11.5.3. Prace w zbiornikach ......................................................................................... 98 11.5.4. Prace w wykopach i zagłębieniach ................................................................... 99 11.5.5. Prace spawalnicze ............................................................................................ 101 11.5.6. Prace remontowe i uruchomienia poremontowe .............................................. 104 12. Szkolenia ogólne z zakresu bhp ........................................................................... 12.1. Szkolenie wstępne ............................................................................................... 12.1.1. Instruktaż ogólny .............................................................................................. 12.1.2. Instruktaż stanowiskowy ................................................................................... 12.2. Szkolenie okresowe ............................................................................................. 12.3. Adaptacja programów ramowych do potrzeb zakładowych ................................ 105 106 106 106 107 108 13. Profilaktyczne badania lekarskie ........................................................................ 13.1. Zakres i częstotliwość badań profilaktycznych .................................................. 13.2. Odwołania od orzeczenia lekarskiego ................................................................. 13.3. Zakres badań profilaktycznych ........................................................................... 13.4. Upoważnienie do badań profilaktycznych .......................................................... 109 109 110 110 111 14. Odzież ochronna i robocza. Środki ochrony indywidualnej ................................ 112 15. Czynniki szkodliwe w środowisku pracy ............................................................ 15.1. Czynniki fizyczne ................................................................................................ 15.1.1. Środowisko cieplne ........................................................................................... 15.1.2. Pyły ................................................................................................................... 15.1.3. Hałas ................................................................................................................ 15.1.4. Drgania mechaniczne (wibracja) ..................................................................... 15.1.5. Pola elektromagnetyczne .................................................................................. 15.1.6. Promieniowanie ............................................................................................... 15.2. Czynniki chemiczne ............................................................................................ 15.2.1. Tlenek węgla ..................................................................................................... 15.2.2. Dwutlenek węgla .............................................................................................. 15.2.3. Rozpuszczalniki ................................................................................................ 15.2.4. Ropa naftowa i produkty jej destylacji ............................................................. 15.2.5. Gaz ziemny ....................................................................................................... 15.2.6. Dwutlenek siarki ............................................................................................... 15.2.7. Substancje rakotwórcze .................................................................................... 15.3. Czynniki biologiczne ........................................................................................... 15.4. Czynniki psychofizyczne .................................................................................... 15.4.1. Zdrowotne skutki stresu .................................................................................... 15.4.2. Zwalczanie stresu związanego z pracą ............................................................. 121 121 121 125 126 129 132 134 137 137 139 139 140 141 142 143 144 146 147 148 16. Analiza i ocena ryzyka zawodowego ................................................................... 16.1. Cele oceny ryzyka ............................................................................................... 16.2. Kiedy wykonywać ocenę ryzyka zawodowego ................................................... 16.3. Wymagania gwarantujące poprawną ocenę ryzyka ............................................. 16.4. Algorytm oceny ryzyka zawodowego ................................................................. 16.4.1. Charakterystyka obiektu oceny ryzyka zawodowego ........................................ 16.4.2. Identyfikacja zagrożeń ...................................................................................... 16.4.3. Szacowanie ryzyka ............................................................................................ 16.4.4. Wartościowanie ryzyka .................................................................................... 16.4.5. Porównywanie ryzyka zawodowego ................................................................. 149 149 150 152 155 156 159 160 160 161 16.4.6. Działania wynikające z oceny ryzyka zawodowego .......................................... 16.5. Dokumentowanie oceny ryzyka .......................................................................... 16.6. Informowanie o ryzyku zawodowym .................................................................. 16.7. Ocena ryzyka zawodowego w narażeniu na czynniki biologiczne ...................... 16.8. Ocena ryzyka zawodowego w narażeniu na czynniki chemiczne ....................... 161 162 164 165 166 17. Kompleksowa ocena warunków pracy – ergonomiczna lista kontrolna .......... 167 18. Wypadki przy pracy i choroby zawodowe ......................................................... 18.1. Definicje wypadków ........................................................................................... 18.2. Charakterystyczne cechy wypadków .................................................................. 18.2.1. Nagłość zdarzenia ............................................................................................ 18.2.2. Przyczyna zewnętrzna zdarzenia ...................................................................... 18.2.3. Uraz lub śmierć ................................................................................................ 18.2.4. Związek z pracą ................................................................................................ 18.3. Obowiązki pracodawcy w razie zaistnienia wypadku przy pracy ....................... 18.3.1. Działania eliminujące lub ograniczające zagrożenie ....................................... 18.3.2. Zasady udzielania pomocy poszkodowanym w wyniku wypadków ................... 18.3.3. Powiadomienie właściwego okręgowego inspektora pracy i prokuratora .......... 18.3.4. Ustalenie okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy .................................... 18.3.5. Sporządzenie dokumentacji powypadkowej ...................................................... 18.3.6. Wypadek na terenie innego zakładu ................................................................. 18.3.7. Odmowa zbadania wypadku ............................................................................. 18.3.8. Rejestr wypadków przy pracy oraz statystyczna karta wypadku przy pracy ... 18.3.9. Wnioski powypadkowe ..................................................................................... 18.4. Wypadki niepracownicze .................................................................................... 18.5. Postępowanie dotyczące chorób zawodowych .................................................... 18.5.1. Związek choroby z warunkami pracy ............................................................... 18.5.2. Postępowanie dotyczące chorób zawodowych ................................................. 18.5.3. Obowiązki pracodawcy związane z chorobami zawodowymi ........................... 18.5.4. Pozbawienie poszkodowanego prawa do świadczeń z tytułu wypadku przy pracy ................................................................................................................. 18.6. Wypadki w drodze do pracy lub z pracy ............................................................. 18.7. Analiza wypadków .............................................................................................. 18.8. Badanie wypadków i zdarzeń potencjalnie wypadkowych ................................ 18.8.1. Etapy badania wypadków ................................................................................. 18.8.2. Koszty bezpieczeństwa i higieny pracy ............................................................. 18.8.3. Wyznaczanie kosztów wypadków ...................................................................... 18.8.4. Analiza chorób zawodowych ............................................................................ 18.8.5. Badanie chorób zawodowych i innych chorób związanych z wykonywaną pracą ................................................................................................................ 18.8.6. Koszty chorób zawodowych .............................................................................. 182 182 184 184 185 185 185 186 187 187 189 190 193 194 195 195 196 196 197 197 197 199 19. Pierwsza pomoc w stanach zagrożenia życia ..................................................... 19.1. Definicja pierwszej pomocy ................................................................................ 19.2. Organizacja akcji ratunkowej .............................................................................. 19.2.1. Wezwanie pomocy ............................................................................................ 19.2.2. Bezpieczeństwo akcji ratunkowej ..................................................................... 216 216 216 217 218 200 202 204 206 206 208 209 211 212 215 19.2.3. Apteczka pierwszej pomocy .............................................................................. 19.3. Najczęstsze przyczyny stanów nagłych pochodzenia urazowego ....................... 19.3.1. Rany ................................................................................................................. 19.3.2. Krwotoki ........................................................................................................... 19.3.3. Amputacja urazowa .......................................................................................... 19.3.4. Oparzenia i odmrożenia ................................................................................... 19.3.5. Urazy kostne i stawowe .................................................................................... 19.3.6. Uraz kręgosłupa ............................................................................................... 19.3.7. Złamania żeber ................................................................................................. 19.4. Stany zagrożenia życia związane z nagłym zachorowaniem .............................. 19.4.1. Atak astmy oskrzelowej .................................................................................... 19.4.2. Padaczka (epilepsja) ........................................................................................ 19.4.3. Zawał serca ...................................................................................................... 19.4.4. Cukrzyca ........................................................................................................... 19.4.5. Omdlenie .......................................................................................................... 19.4.6. Udar słoneczny ................................................................................................. 19.4.7. Udar cieplny ..................................................................................................... 19.4.8. Wstrząs ............................................................................................................. 19.5. Zaburzenie funkcji życiowych spowodowane zatruciami ................................... 19.5.1. Zatrucia tlenkiem węgla ................................................................................... 19.5.2. Zatrucia środkami żrącymi i rozpuszczalnikami organicznymi ........................ 19.6. Resuscytacja krążeniowo-oddechowa ................................................................. 19.6.1. Podstawowe zasady resuscytacji osoby dorosłej .............................................. 19.6.2. Podstawowe zasady resuscytacji osoby dorosłej z wykorzystaniem automatycznego defibrylatora (AED) .......................................................................... 19.7. Pozycja bezpieczna ............................................................................................. 219 219 219 220 221 221 224 226 226 227 227 227 227 228 229 229 229 230 232 232 233 233 234 236 238 20. Konsultacje w zakresie bhp oraz komisja bezpieczeństwa i higieny pracy .... 239 21. Organy nadzoru ................................................................................................... 21.1. Państwowa Inspekcja Pracy (PIP) ....................................................................... 21.2. Państwowa Inspekcja Sanitarna (PIS) ................................................................. 21.3. Państwowa Straż Pożarna (PSP) ......................................................................... 21.4. Urząd Dozoru Technicznego (UDT) ................................................................... 21.5. Inspekcja Ochrony Środowiska (IOŚ) ................................................................. 240 240 246 249 251 252 22. Społeczna inspekcja pracy ................................................................................... 256 22.1. Struktura SIP w zakładzie pracy ......................................................................... 256 22.2. Podstawowe prawa i obowiązki społecznych inspektorów pracy ....................... 256 Zawartość płyty CD ................................................................................................... 258 Poszczególne rozdziały niniejszej publikacji zredagowano w oparciu o następujące książki wydawnictwa TARBONUS: Rozdział 1 M. Gałusza, Poradnik BHP dla pracodawców oraz osób kierujących pracownikami Rozdział 2 M. Gałusza, Poradnik BHP dla pracodawców oraz osób kierujących pracownikami Rozdział 3 E. Chudzicka, Czas pracy – praktyczny poradnik Rozdział 4 M. Gałusza, Poradnik BHP dla pracodawców oraz osób kierujących pracownikami Rozdział 5 M. Gałusza, Poradnik BHP dla pracodawców oraz osób kierujących pracownikami Rozdział 6 M. Gałusza, Poradnik BHP dla pracodawców oraz osób kierujących pracownikami Rozdział 7 M. Gałusza, Poradnik BHP dla pracodawców oraz osób kierujących pracownikami Rozdział 8 M. Gałusza, Poradnik BHP dla pracodawców oraz osób kierujących pracownikami Rozdział 9 K.T. Kociołek, Poradnik inspektora ochrony przeciwpożarowej Rozdział 10 S. Wieczorek, P. Żukowski, Organizacja bezpiecznej pracy Rozdział 11 K. Schmidt, Środowisko techniczne – wybrane rodzaje działalności stwarzające zagrożenia, W: BHP w energetyce. Poradnik dla każdej firmy, red. J. Knyziak Rozdział 12 I. Romanowska-Słomka, A. Słomka, Profilaktyka organizacyjna i medyczna, W: BHP w energetyce. Poradnik dla każdej firmy, red. J. Knyziak Rozdział 13 I. Romanowska-Słomka, A. Słomka, Profilaktyka organizacyjna i medyczna, W: BHP w energetyce. Poradnik dla każdej firmy, red. J. Knyziak Rozdział 14 I. Romanowska-Słomka, A. Słomka, Profilaktyka organizacyjna i medyczna, W: BHP w energetyce. Poradnik dla każdej firmy, red. J. Knyziak Rozdział 15 R. Szozda, Czynniki szkodliwe w środowisku pracy, W: BHP w energetyce. Poradnik dla każdej firmy, red. J. Knyziak Rozdział 16 I. Romanowska-Słomka, A. Słomka, Zarządzanie ryzykiem zawodowym Rozdział 17 S. Wieczorek, Ergonomia Rozdział 18 M. Gałusza, W. Langer, Wypadki i choroby zawodowe – dokumentacja, postępowanie, orzecznictwo I. Romanowska-Słomka, Wypadki i choroby zawodowe – analiza i koszty Rozdział 19 G. Gałuszka, Pierwsza pomoc w nagłych wypadkach Rozdział 20 M. Gałusza, Poradnik BHP dla pracodawców oraz osób kierujących pracownikami Rozdział 21 M. Gałusza, Poradnik BHP dla pracodawców oraz osób kierujących pracownikami Rozdział 22 M. Gałusza, Poradnik społecznego inspektora pracy