23.2. Aspekt profilaktyki periodontopatii w stosowaniu częściowych

Aspekt profilaktyki periodontopatii w stosowaniu częściowych protez ruchomych
-czynnościowa całego układu stomatognatycznego
(zob. rozdz. 21 oraz 22 i ryc. 23.3).
Utrata miejsc stycznych likwiduje barierę ochronną dla tkanek przyzębia, a nachylenie zębów zmieniające kierunek ich osi pionowej stwarza niekorzystne
warunki obciążeń zgryzowych. Przesunięcia pionowe
zębów niepodpartych zaburzają przebieg powierzchni okluzyjnej i uniemożliwiają płynność ruchów
artykulacyjnych, przez co doprowadzają do przecią-
A
B
1
2
C
Ryc. 23.4 Konsekwencja zaniechania leczenia protetycznego lub
błędów w stosowaniu protez częściowych. Zaburzenia występujące
po częściowej utracie zębów (A), w wyniku stosowania płytowych
protez osiadających (B, C). A – stan po częściowej utracie zębów:
brak stref podparcia zwarciowego, przeciążenie przyzębia w uzębieniu resztkowym, uraz zgryzowy podczas czynności. W wyniku działania sił wyważających następują przemieszczenia zębów z objawami periodontopatii (patologiczna migracja zębów). B i C – zjawisko
osiadania protezy niepodpartej powstające w wyniku niefizjologicznego ucisku i traumatyzacji podłoża. W wyniku osiadania protezy
następuje utrata podparcia zwarciowego, przeciążenie przyzębia,
niekorzystna zmiana kierunku działania sił żucia oraz obniżenie położenia klamer powodujące ich działanie urazowe na tkanki miękkie
wokół zębów filarowych (1, 2) (S. Majewski wg 1.1).
żeń aparatu zawieszeniowego i powstawania zespołu
zgryzu urazowego z następowo występującymi objawami periodontopatii, a także zaburzeniami funkcji
pozostałych elementów składowych układu stomatognatycznego (ryc. 23.3).
Profilaktyczna rola uzupełnień protetycznych
realizowana jest na drodze przywracania tkankom
przyzębia warunków równowagi czynnościowej, poprzez eliminowanie przeciążeń okluzyjnych i czynników urazowych.
W protetycznym postępowaniu terapeutycznym zaleca się dwuetapowość, przy czym zadaniem pierwszego etapu jest unieruchomienie zębów
w położeniu biostatycznym, tj. uzyskanie równowagi
czynnościowej tkanek przyzębia, której utrzymanie
jest zadaniem etapu drugiego. W etapie pierwszym
stosowane są różnego typu aparaty blokujące, zwane w praktyce szynami, których działanie polega
na współpracy z niewydolnymi tkankami przyzębia
w utrzymaniu zębów w zębodole, a niekiedy częściowym przejęciu ich funkcji w trakcie aktu żucia.
Ważną zasadą szynowania jest blokowanie zębów
na dłuższych odcinkach łuku zębodołowego za pomocą aparatu obejmującego zarówno zęby przednie,
jak i boczne. Jest to uzasadnione faktem, iż kły i siekacze mają przednio-tylny kierunek ruchomości, zaś
zęby trzonowe i przedtrzonowe kierunek boczny.
Taka konstrukcja protetyczna stanowi z zębami jeden
blok funkcjonalny, który w trakcie czynności wykazuje zrównoważenie działających na nią sił. Ta zasada
konstrukcji czasowych szyn i szynoprotez ruchomych
obowiązuje także w planowaniu uzupełnień protetycznych o charakterze zaopatrzenia docelowego, tj.
w przypadkach stosowania: koron zblokowanych,
mostów protetycznych, szynoprotez szkieletowych
i protez ruchomych z blokującymi łukami zębowymi
(klamrami ciągłymi), oraz protez nakładkowych.
23.2. Aspekt profilaktyki periodontopatii
w stosowaniu częściowych protez
ruchomych
Naczelną zasadą planowania określonego rodzaju
protezy ruchomej jest stworzenie takich warunków,
aby obciążenia czynnościowe przekazywane przez
trzon protezy oraz jej elementy utrzymujące i podpierające były rozłożone równomiernie na tkanki
podłoża w stopniu przez nie tolerowanym. W praktycznym postępowaniu protetycznym oznacza to
konieczność zaplanowania takiej konstrukcji protezy
częściowej, a zwłaszcza zasięgu jej płyty, rozłożenia
zakotwiczeń i podparć oraz anatomii powierzchni
okluzyjnej, która zapewni stan biostatycznej rów-
343