Skandal Art B (*, 472 KB)

Afera Art-B
Art-B (Artyści Biznesu)
Spółka założona w 1989 roku w Cieszynie
przez Bogusława Bagsika i Andrzeja
Gąsiorowskiego z kapitałem zakładowym
100 000 PLZ (starych złotych; po denominacji
jest to dzisiejsze 10 PLN)
Współwłaścicielem był Izraelczyk Meir Bar
Zajmowała się handlem praktycznie
wszystkimi towarami i dobrami- od kawy i
herbaty, przez sprzęt RTV, samochody aż po
dzieła sztuki
W krótkim czasie Art-B przekształciła się w
holding 200 spółek zatrudniających kilkanaście
tysięcy osób i obracający przeszło 100 bln zł
(wówczas ok. 10 mld dolarów)
Bogusław Bagsik
Urodzony 8 kwietnia 1963 roku w Bytomiu
Ukończył liceum ogólnokształcące i szkołę
muzyczną w Zabrzu
Kształcił się dalej, jednak wyższych studiów nie
ukończył
Pracował m.in. jako: stroiciel fortepianów,
nauczyciel, pomocnik przy budowach kościołów,
organista w kilku parafiach i akwizytor
Posiada obywatelstwo polskie, niemieckie i
izraelskie
W 1991 roku znalazł się na 8. miejscu w
rankingu 100 najbogatszych Polaków tygodnika
"Wprost"
Andrzej Gąsiorowski
Urodzony w Wałbrzychu
Z wykształcenia lekarz
Strona internetowa:
www.agasiorowski.com
Na czym polegała afera Art-B?
Spółka zarabiała pieniądze na polskich bankach
od września ’90 do lipca ’91 dzięki
wykorzystaniu tzw. oscylatora (arbitraż
finansowy)
Arbitraż to transakcja polegająca na kupowaniu
towarów, walut, certyfikatów itd. na jednym
rynku i prawie natychmiastowym ich
sprzedawaniu na innym. Zysk wynika z różnicy
kursów, która w zwykłych sytuacjach sięga
ułamka procentu. Ale na rynku polskim na
przełomie roku 1990 i 1991 możliwe były zyski
znacznie większe. Kredyty oprocentowane były
wówczas na 50-60 proc. rocznie, depozyty - na
40-50 proc. Przy tym były znaczne różnice w
oprocentowaniu w bankach
Oscylator
Art-B lokował w banku jakąś sumę i
zakładał w nim rachunek uprawniający do
wystawiania czeków, mógł wystawiać także
czeki, które chwilowo nie miały pokrycia
Czeki stanowią namiastkę (produkt
zastępczy) pieniądza, a prawo do ich
wystawiania ponad stan rachunku
powoduje, że mogą być dowolnie mnożone
Pieniądze przewożone były z jednego
banku do drugiego i przez pewien czas te
same pieniądze były oprocentowane w
kilku bankach jednocześnie
Bagsik dla „Tygodnika Solidarność”:
"Każdy czek wraca, powiedzmy, pięć
dni. Dopóki nie dotrze do
macierzystego banku,
oprocentowanie jest naliczane w
banku, w którym został złożony. A
więc przy czterech bankach każdy
dzień to kolejne 4/30 procentu.
Można zwiększyć liczbę banków, poza
tym czeki spływają z różną
prędkością. My doszliśmy do
290 proc. rocznie"
Oscylator to nie wszystko
Art-B na oscylatorze mieli zysk
ok. 100 mld zł (10 mln dolarów)
Arbitraż finansowy był tylko jednym z
pomysłów Art-B. Stosowali oni również
arbitraż walutowy i stopy procentowej
Zaciągali kredyty w walutach
zagranicznych, niżej oprocentowane, a
sumę w złotych lokowali na wysoko
oprocentowanych kontach w polskich
bankach
Skutki działalności Art-B
Upadek Banku Handlowo-Kredytowego w
Katowicach z tytułu wprowadzenia w obieg
czeków bez pokrycia
Koszty likwidacji banku w wysokości
przeszło 4 bln starych zł (400 mln dolarów)
poniósł NBP
Za bank centralny faktycznie zapłacili
wszyscy w postaci trudno wyliczalnego
„podatku inflacyjnego”, bowiem pieniądze
wypłacone na pokrycie strat BHK podniosły
inflację
Jak to było możliwe?
Oscylator wykorzystywał to, że banki
opieszale przekazywały pieniądze i jeszcze
wolniej je księgowały
Bagsik chwalił się, że odległości między
bankami pokonywał helikopterem
W grę prawdopodobnie wchodziły łapówki,
a więc specjalne traktowanie przez
urzędników bankowych
PKO BP gwarantował Art-B czeki wartości
2,8 bln starych złotych. Później okazało
się, że część gwarancji była sfałszowana
Wolne działanie instytucji nadzoru
bankowego
Czy to geniusze?
Bagsik i Gąsiorowski nie wynaleźli
oscylatora!
Podobne operacje prowadzone były w wielu
krajach. Szczególnie tam, gdzie system bankowy
działał źle, a inflacja była wysoka
Bagsik i Gąsiorowski nie mieli żadnego fachowego
przygotowania
Początek ich fortuny owiany jest tajemnicą
Holding był zarządzany w sposób amatorski, nigdy
nie miał prawidłowo prowadzonej rachunkowości,
klarownej struktury, odpowiedniej kadry
menedżerskiej, zatem wiele pieniędzy Art-B
przeciekało przez palce
Konsekwencje afery w bankowości
Prawo bankowe zostało poważnie
znowelizowane w 1992 r.
Stopniowo zaczął powstawać nadzór
bankowy z prawdziwego zdarzenia
W końcu banki zaczęły się
prywatyzować
Bez porównania lepiej działa system
przekazywania pieniędzy
Polska uniknęła jednak załamania
systemu bankowego!
Nowelizacja prawa bankowego
z 14 lutego 1992 roku
Upoważnienie Prezesa NBP do ustalenia m.in.
zasad postępowania banków przy zawieraniu
umów rachunku bankowego, przyjmowaniu
depozytów oraz wykonywaniu innych usług,
jak również zasad dotyczących zawiadamiania
właściwych organów państwowych w razie
ujawnienia okoliczności wskazujących, że
lokowane w banku środki pieniężne lub inne
wartości majątkowe pochodzą z przestępstwa
albo że ich pochodzenie, stan lub
przeznaczenie mają zostać ukryte z przyczyn
mających związek z przestępstwem.
Zarządzenie Nr 16/92 wydane przez
Prezesa NBP 1 października 1992
Pierwsza polska regulacja, która w sposób
formalny zdefiniowała pojęcie prania pieniędzy
Obligowało banki do identyfikacji klientów i
umieszczania w specjalnych rejestrach danych
na temat transakcji wpłat gotówkowych
powyżej równowartości 20 tys. PLN
Banki zobowiązane zostały do opracowania i
realizowania wewnątrz bankowych programów
przeciwdziałania procederowi prania pieniędzy
oraz powiadamiania prokuratury, w
przypadku, gdy w związku z realizacją operacji
bankowej, powzięte zostaną uzasadnione
podejrzenia, iż dokonuje się operacji prania
pieniędzy
A co z artystami z Art-B?
18 czerwca 1991 r. – UOP wszczyna
śledztwo
31 lipca 1991 r. – na dzień przed
planowanym aresztowaniem Bagsik i
Gąsiorowski z rodzinami uciekają do
Izraela (ostrzegł ich rzekomo ówczesny
szef Biura Bezpieczeństwa NarodowegoMaciej Zalewski)
1992 r. – Izrael nie wydał zgody na
ekstradycję szefów Art-B, bo obaj mają
izraelskie obywatelstwo
Dalsze losy Bagsika…
czerwiec 1994 r. – Interpol zatrzymuje Bagsika
na lotnisku w Zurychu
luty 1996 r. – ekstradycja Bagsika do Polski
20 października 2000 r. – sąd skazuje Bagsika
na 9 lat więzienia, zaliczając mu pobyt w areszcie
sierpień 2002 r. – Bagsik trafia do więzienia.
Wychodzi na wolność przedterminowo w czerwcu
2004 r.
2007 r. – Bagsik zostaje promotorem boksera
Tomasza Adamka
2011 r. – przedawnią się zarzuty wobec
Andrzeja Gąsiorowskiego
Co z pieniędzmi Art-B?
Art-B w likwidacji istniało przynajmniej do początku
2008 r., przynosiło co roku wielomilionowe straty i
spłacało niemrawo ogromne długi
Gąsiorowski zobowiązał się do pokazania
likwidatorowi Art-B, gdzie B. Bagsik ukrywa majątek
spółki. W zamian miał dostać nawet połowę
pieniędzy, które uda się odzyskać dzięki tym donosom
Gąsiorowski ujawnił już informacje o swoim byłym
wspólniku. Nie wiadomo jednak, czy wskazał np.
konta i spółki Bagsika w Szwajcarii czy Izraelu
Ujawnienie nieoficjalnej transakcji Bagsika na
17 mln $ przy sprzedaży akcji koncernu naftowego
PAZ
Najnowsza „działalność” Artystów
Gąsiorowski spokojnie żyje w Izraelu, gdzie prowadzi
aktywną działalność w show-biznesie
Bogusław Bagsik zorganizował w czerwcu 2007
w katowickim Spodku galę boksu zawodowego (nie
zapłacił m.in. Andrzejowi Gołocie i Tomaszowi
Adamkowi, za obsługę imprezy, kilkaset tysięcy
dolarów winny jest Donowi Kingowi)
Na początku 2008 roku pod lupą prokuratury znalazła
się spółka Digit Serve, której założycielem był Bagsik
Podejrzenia DS o wielkie oszustwa (20 mln zł)
i nielegalną działalność maklerską
Śledztwo w tej sprawie stoi w miejscu - dokumenty
księgowe Digit Serve są na Wyspach Dziewiczych
Dziękujemy za uwagę! ☺
Prezentację przygotowali:
Paweł Grabarski
Paweł Jarosik