karta_informacyjna_przedsiewziecia

Karta informacyjna dla przedsięwzięcia
polegającego na budowie Farmy Wiatrowej
„Świecie”
GB Świecie 404 Sp. z o.o.
Al. Jerozolimskie 81
02-001 Warszawa
Autor:
Mgr inż. Aneta Witulska
Mgr inż. Marcin Domański
01.06.2011
KARTA INFORMACYJNA PRZEDSIĘWZIĘCIA
zgodnie z art. 3 ust. 1 lit 5) ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o
środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz ocenach
oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2008 r. Nr 199, poz. 1227).
NAZWA PRZEDSIĘWZIĘCIA
Budowa farmy wiatrowej „Świecie”
zlokalizowanej w granicach
gminy Świecie nad Osą, powiat grudziądzki,
województwo kujawsko-pomorskie
Kwalifikacja przedsięwzięcia
Inwestycja klasyfikowana jest zgodnie z §3 ust. 1 pkt. 6 b Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 9
listopada 2010 r. w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko (Dz. U. z
2010 r., Nr 213, poz. 1397.), do instalacji wykorzystujących siłę wiatru do produkcji energii o
całkowitej wysokości nie niższej niż 30 m są przedsięwzięciem mogącym znacząco oddziaływać na
środowisko, dla którego sporządzenie raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko może
być wymagane. Zgodnie z §2 ust. 1 pkt 6 stacje elektroenergetyczne lub napowietrzne linie
elektroenergetyczne, o napięciu znamionowym nie mniejszym niż 220 kV, o długości nie mniejszej niż
15 km zaliczane są do przedsięwzięć mogących zawsze znacząco oddziaływać na środowisko.
Zgodnie z prawem Polskim przedsięwzięcie jest przedsięwzięciem mogącym potencjalnie znacząco
oddziaływać na środowisko. Jego realizacja wymaga uzyskania decyzji o środowiskowych
uwarunkowaniach zgody na realizację przedsięwzięcia, a także może być wymagany proces i raport
oddziaływania na środowisko.
Niniejsza Karta Informacyjna Przedsięwzięcia przygotowana została zgodnie z „Wytycznymi w
zakresie prognozowania oddziaływań na środowisko farm wiatrowych” przygotowanymi przez
Fundację na Rzecz Energetyki Zrównoważonej we współpracy z Generalną Dyrekcją Ochrony
Środowiska.
1|Strona
Spis treści
1.
RODZAJ, SKALA I USYTUOWANIE PRZEDSIĘWZIĘCIA....................................................................... 4
1.1.
Rodzaj i skala przedsięwzięcia................................................................................................. 4
1.2.
Lokalizacja przedsięwzięcia ..................................................................................................... 5
2. POWIERZCHNIA ZAJMOWANEJ NIERUCHOMOŚCI, A TAKŻE OBIEKTU BUDOWLANEGO ORAZ
DOTYCHCZASOWY SPOSÓB ICH WYKORZYSTANIA I POKRYCIE NIERUCHOMOŚCI SZATĄ ROŚLINNĄ ..... 7
2.1
Powierzchnia zajmowanego terenu oraz obiektu budowlanego ............................................ 7
2.2
Dotychczasowy sposób wykorzystania terenu. ....................................................................... 7
1.1.1. Fauna i Flora terenu ................................................................................................................ 7
2.2.1.1.
Fauna ........................................................................................................................... 7
2.2.1.2.
Flora............................................................................................................................. 8
3.
RODZAJ TECHNOLOGII..................................................................................................................... 9
4.
EWENTUALNE WARIANTY PRZEDSIĘWZIĘCIA ............................................................................... 10
4.1.
Wariant „0” – odstąpienie od realizacji przedsięwzięcia....................................................... 10
4.2.
Wariant 1............................................................................................................................... 10
4.3.
Wariant 2............................................................................................................................... 11
4.4.
Wariant najkorzystniejszy dla środowiska wraz z uzasadnieniem jego wyboru ................... 11
5. PRZEWIDYWANA ILOŚĆ WYKORZYSTYWANEJ WODY, SUROWCÓW, MATERIAŁÓW, PALIW ORAZ
ENERGII.................................................................................................................................................. 13
6.
ROZWIĄZANIA CHRONIĄCE ŚRODOWISKO.................................................................................... 14
6.1
Gospodarka wodno – ściekowa............................................................................................. 14
6.2
Gospodarka odpadami .......................................................................................................... 14
6.3
Ochrona przed hałasem......................................................................................................... 15
6.4
Ochrona powietrza ................................................................................................................ 15
6.5
Ochrona przyrody .................................................................................................................. 15
7. RODZAJE I PRZEWIDYWANE ILOŚCI WPROWADZANYCH DO ŚRODOWISKA SUBSTANCJI LUB
ENERGII PRZY ZASTOSOWANIU ROZWIĄZAŃ CHRONIĄCYCH ŚRODOWISKO........................................ 16
7.1.
Emisje do powietrza............................................................................................................... 16
7.2
Emisje hałasu......................................................................................................................... 18
Faza Likwidacji ................................................................................................................................... 21
7.3
Wytwarzanie odpadów ......................................................................................................... 22
7.4
Emisja do środowiska gruntowo-wodnego ........................................................................... 25
7.5
Promieniowanie elektromagnetyczne ................................................................................... 25
2|Strona
8.
MOŻLIWOŚĆ TRANSGRANICZNEGO ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO .................................... 27
9.
OBSZARY PODLEGAJĄCE OCHRONIE NA PODSTAWIE USTAWY Z DNIA 16 KWIETNIA 2004 ROKU
O OCHRONIE PRZYRODY ZNAJDUJĄCE SIĘ W ZASIĘGU ZNACZĄCEGO ODDZIAŁYWANIA
PRZEDSIEWZIĘCIA .......................................................................................................................... 29
10. OBSZARY O KRAJOBRAZIE MAJĄCYM ZNACZENIE HISTORYCZNE, KULTUROWE LUB
ARCHEOLOGICZNE......................................................................................................................... 36
3|Strona
1. RODZAJ, SKALA I USYTUOWANIE PRZEDSIĘWZIĘCIA
1.1. Rodzaj i skala przedsięwzięcia
Planowana inwestycja zakłada budowę farmy wiatrowej składającej się z maksymalnie 6 turbin
o następujących parametrach:
Moc maksymalna pojedyńczej turbiny: do 3 MW,
Średnica wirnika minimalna 90 m, maksymalna 115 m,
Wysokość wieży minimalna 80 m, maksymalna 130 m n.p.t.,
Całkowita wysokość konstrukcji: minimalna 125 m, maksymalna 190 m,
Prędkość wiatru włączenia turbiny: ok. 3-4 m/s, nominalna prędkość wiatru: ok 12 m/s,
prędkość wiatru wyłączenia: ok 25 m/s
Zakres pracy w temperaturach: standardowo od -20°C do 40°C (opcja niskich temperatur
od -30°C do 40°C)
Obszar omiatania wirnika: od 6000 m2 do 10000 m2.
Łączna moc zainstalowanych elektrowni wiatrowych wynosić będzie maksymalnie do 18 MW.
Oprócz elektrowni wiatrowych projektowane przedsięwzięcie tworzyć będą następujące,
elementy infrastruktury towarzyszącej:
•
kable energetyczne niskiego oraz średniego napięcia – kable będą układane w wykopach
o głębokości około 1,2 m i szerokości około 1 m. Turbiny za pomocą kabli połączone zostaną
w obwody, a poszczególne obwody mogą zostać połączone z GPO (Główny Punkt Odbioru)
farmy wiatrowej,
•
GPO farmy wiatrowej posadowiony zostanie na jednej z dzierżawionych działek, a jego
lokalizacja wynikać będzie z decyzji Operatora Sieci Przesyłowej, odnośnie miejsca
przyłączenia farmy wiatrowej do GPZ Operatora,
•
linie światłowodowe łączące poszczególne turbiny położone zostaną w tych samych
wykopach, co kable energetyczne oraz studzienki rewizyjne,
•
infrastruktura telekomunikacyjna, umożliwiająca nadzór eksploatacyjny,
•
utwardzone drogi dojazdowe o szerokość około 6 m doprowadzone do każdej z planowanych
turbin z najbliższych dróg już istniejących. Drogi utwardzone tłuczniem lub płytami
perforowanymi (może zaistnieć konieczność dodatkowego utwardzenia istniejących dróg
4|Strona
śródpolnych). Drogi te będą utrzymywane w trakcie funkcjonowania farmy wiatrowej w celu
umożliwienia dojazdu do turbiny,
•
place montażowe umożliwiające dowóz i montaż wielkogabarytowych elementów
konstrukcyjnych elektrowni, każdy taki plac utwardzony zostanie tłuczniem lub płytami
perforowanymi. Place zlokalizowane będą przy każdej turbinie zgodnie z wymogami
producenta siłowni wiatrowych. Plac manewrowy zajmuje powierzchnię od ok. 2000 do ok.
5000 m2. Natomiast powierzchnia zajęta pod pojedynczą turbinę wraz z infrastrukturą
towarzyszącą wyniesie ok. 0,2- 1 ha w fazie eksploatacji. Podana wartość nie uwzględnia
obszaru, jaki zajmie wewnętrzna infrastruktura techniczna farmy wiatrowej, ani
tymczasowych dróg dojazdowych, które zostaną usunięte po wykonaniu prac montażowych.
Każda turbina będzie wyposażona w transformator, który zlokalizowany będzie wewnątrz lub na
zewnątrz turbiny (w zależności od rozwiązań technicznych producenta, którego turbiny zostaną
zamontowane). Przedsięwzięcie będzie wymagało również poprowadzenia pomiędzy poszczególnymi
wieżami, kablowych linii energetycznych, ułożonych w ziemi na głębokość około 1,2 m. W tym samym
wykopie będzie ułożona linia światłowodowa. Energia z parku elektrowni wiatrowych zostanie
odprowadzona linią napowietrzną lub kablową z GPO Farmy Wiatrowej (SN/WN) do GPZ (Główny
Punkt Zasilający), który zostanie wskazany przez Operatora Sieci Przesyłowej, lub bezpośrednio do
GPZ (Główny Punkt Zasilający) Operatora z pominięciem GPO Farmy Wiatrowej (w zależności od
wskazań Operatora Sieci). Ponieważ Inwestycja wymagała będzie wybudowania przyłącza pomiędzy
planowanym GPO a miejscem przyłączenia do sieci elektroenergetycznej Operatora Sieci
Dystrybucyjnej lub Przesyłowej (GPZ) lub przyłącza z pominięciem GPO farmy wiatrowej do GPZ
Operatora oraz ponieważ na dzień składania wniosku nie jest znane miejsce przyłączenia farmy
wiatrowej, przyłącze takie zostanie objęte odrębną procedurą, o ile przeprowadzenie takiej
procedury będzie wymagane prawem.
Dojazd do działek odbywać się będzie po istniejących drogach gminnych, które zostaną odpowiednio
poszerzone i rozbudowane, jeżeli nastąpi taka potrzeba. Z uwagi na rozmieszczenie w terenie rolnym
przedsięwzięcie będzie wymagało wykonania części nowych wewnętrznych dróg dojazdowych, które
zgodnie z Ustawą o drogach publicznych z dnia 21 marca 1985r. (Dz. U. 1985 Nr 14 poz. 60) nie są
drogami publicznymi oraz placów manewrowych, a także ułożenia kabli i światłowodu. Jednakże
lokalizacja turbin wiatrowych nie spowoduje zmiany użytkowania przyległych gruntów.
1.2. Lokalizacja przedsięwzięcia
Przedsięwzięcie usytuowane będzie w obrębie ewidencyjnym Partęczyny, Lisnowo i Lisnówko
znajdującym się w obszarze gminy Świecie nad Osą, powiat grudziądzki, województwo kujawskopomorskie.
Gmina Świecie nad Osą, znajduje się w północno-wschodniej części województwa kujawskopomorskiego, w powiecie grudziądzkim. Jest położona na pograniczu mezoregionów Pojezierza
Chełmińskiego, Iławskiego i Brodnickiego, w dorzeczu rzeki Osy, która jest główną osią odwadniającą
teren. Graniczy z gminami: od północy z gminą Łasin, od zachodu z gminą Gruta, natomiast od
5|Strona
południa z gminami: Radzyń Chełmiński, Książki oraz Jabłonowo Pomorskie, a od wschodu z gminą
Biskupiec (województwo warmińsko – mazurskie).
Poniżej w Tabeli 1 zamieszczone zostały działki, do których inwestor posiada tytuł prawny w tym
działki, na których zlokalizowane będą poszczególne turbiny.
Tabela 1. Wykaz działek, na których zlokalizowana jest inwestycja
Nr działki
110/1
309/1
310/1
311
142
143
28
6/2
10
265
134
137/1
55/9
32
173
38/1
197/3
197/5
195
196
16/1
75/3
12/3
109
70/1
143/1
276/3
Obręb
Partęczyny
Partęczyny
Partęczyny
Partęczyny
Lisnowo
Lisnowo
Lisnówko
Partęczyny
Partęczyny
Partęczyny
Partęczyny
Partęczyny
Partęczyny
Partęczyny
Partęczyny
Partęczyny
Partęczyny
Partęczyny
Partęczyny
Partęczyny
Partęczyny
Partęczyny
Lisnowo
Partęczyny
Partęczyny
Partęczyny
Partęczyny
Gmina
Świecie nad Osą
Świecie nad Osą
Świecie nad Osą
Świecie nad Osą
Świecie nad Osą
Świecie nad Osą
Świecie nad Osą
Świecie nad Osą
Świecie nad Osą
Świecie nad Osą
Świecie nad Osą
Świecie nad Osą
Świecie nad Osą
Świecie nad Osą
Świecie nad Osą
Świecie nad Osą
Świecie nad Osą
Świecie nad Osą
Świecie nad Osą
Świecie nad Osą
Świecie nad Osą
Świecie nad Osą
Świecie nad Osą
Świecie nad Osą
Świecie nad Osą
Świecie nad Osą
Świecie nad Osą
Powierzchnia [ha]
11,91
4,91
2,38
6,93
9,68
5,08
5,25
13,08
1,57
11,54
10,71
10,93
6,08
0,34
11,76
0,6
0,02
4,33
0,65
2,74
1,03
11,8
2,49
3,27
6,65
9,98
1,55
Należy zwrócić uwagę, iż przedstawiona lista działek zawiera nr ewidencyjne jedynie tych działek, na
których mogą zostać zlokalizowane elektrownie wiatrowe i/lub infrastruktura towarzysząca. Kable
linii SN jak i drogi dojazdowe mogą być prowadzone również na innych działkach.
W załączniku do wniosku umieszczona została poświadczona przez właściwy organ kopia mapy
ewidencyjnej, obejmującej dany teren oraz obszar objęty oddziaływaniem planowanej inwestycji.
6|Strona
2. POWIERZCHNIA ZAJMOWANEJ NIERUCHOMOŚCI, A TAKŻE OBIEKTU
BUDOWLANEGO ORAZ DOTYCHCZASOWY SPOSÓB ICH WYKORZYSTANIA
I POKRYCIE NIERUCHOMOŚCI SZATĄ ROŚLINNĄ
2.1 Powierzchnia zajmowanego terenu oraz obiektu budowlanego
Planowana inwestycja obejmuje budowę do 6 turbin wiatrowych wraz z infrastrukturą
towarzyszącą, stanowiących razem Farmę Wiatrową Świecie. Sumaryczna powierzchnia działek,
na których planowana jest lokalizacja turbin wiatrowych wynosi ok. 157ha, jednakże pod jedną
turbinę wiatrową wraz z drogami dojazdowymi oraz placami montażowymi przewidziano
powierzchnię maksymalnie do ok. 1 ha.
2.2
Dotychczasowy sposób wykorzystania terenu.
Gmina Świecie nad Osą zajmuje powierzchnię 9 467 ha1. W strukturze użytkowania gruntów
zdecydowanie przeważają użytki rolne, które łącznie zajmują 8095 ha, co stanowi aż 85,5 %
powierzchni gminy. Lasy i grunty leśne zajmują 766 ha (8,09 % powierzchni gminy),
a nieużytki to 261 ha (2,76 % powierzchni gminy). Gmina ta należy do jednych z najsłabiej zalesionych
w woj. Kujawsko-pomorskim.
Teren, na którym planowane jest przedsięwzięcie wykorzystywany jest obecnie, jako teren
rolniczy o dobrej, średniej i niskiej jakości gleb. Brak tu gleb grupy bonitacyjnej I, a dominujące są IIIb
(36 %) i IVa (32,13 %). Pozostałą cześć stanowią gleby IV-VI (11,91 %), II (3,91 %) oraz IIIa (19,57 %).
Przeważają grunty orne, na których prowadzona jest intensywna i zmechanizowana produkcja rolna.
Po zrealizowaniu przedsięwzięcia dotychczasowy charakter terenu nie ulegnie zmianie.
2.2.1 Fauna i Flora terenu
2.2.1.1 Fauna
Na podstawie przeprowadzonego screeningu ekosystemów na omawianym terenie zaobserwowano
następujące gatunki zwierząt:
• Żuraw
• Myszołów
• Błotniak łąkowy
• Bocian Biały
• Czajka
• Żaba trawna
• Ropucha szara,
A także ślady i tropy świadczące o bytowaniu:
• Dzika
• Sarny
1
http://www.bip.swiecienadosa.lo.pl
7|Strona
• Lisa
• Zająca.
Należy zwrócić uwagę, iż autor opracowania zalecił przeprowadzenie monitoringów ornitoi chiropterologicznego. Monitoring ornitologiczny dla terenu planowanego pod lokalizacje parku
wiatrowego został ukończony w październiku 2009 roku, natomiast monitoring chiropterologiczny
terenu planowanej inwestycji jest prowadzony od 1.08.2010r. zgodnie z wymogami „Tymczasowych
wytycznych dotyczących oceny oddziaływania elektrowni wiatrowych na nietoperze” na zlecenie
Inwestora. Planowany czas zakończenia monitoringu to sierpień 2011 roku. Dotychczas monitoring
wykazał występowanie na rzeczowym obszarze następujących gatunków nietoperzy:
• mroczek późny (Eptesicus serotinus)
• karlik malutki (Pipistrellus nat husii)
• borowiec wielki (Nyct alus noctula)
• karlik w iększy(Pipist re llus pipist rellus)
• nocek (Myotis).
Aktywność tych ssaków w miejscach nasłuchowych oraz na przeprowadzonych transektach określone
zostały jako ‘o małej’ lub ‘średniej aktywności’. W żadnej z planowanych lokalizacji nie stwierdzono
dużej aktywności nietoperzy oraz nie wskazano terenu jako cennego ze względu na wystepowanie
tych zwierząt.
2.2.1.2 Flora
Według opracowania „Screening ekosystemów na obszarze planowanej lokalizacji parku
elektrowni wiatrowych (…)” [Brzostek G., 2010] na obszarze dominują zboża oraz miejscami
zadrzewienia śródpolne. Do najcenniejszych przyrodniczo miejsc poza wymienionym autor zalicza
również występujące w niewielkich ilościach zabagnienia, szuwary, zbiorniki wodne, turzycowiska.
Przykładowe gatunki roślin stwierdzone podczas inwentaryzacji:
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Pszenica
Bodziszek drobny
Fiołek polny
Gwiazdnica pospolita
Klon jawor
Klon pospolity
Komosa biała
Maruna bezwonna
Niezapominajka polna
Powój polny
Rumianek pospolity
Skrzyp polny
Wiechlina zwyczajna
Życica trwała
Triticum aestivum
Geranium pusillum
Viola arvenssis
Stellaria media
Acer pseudoplatanus
Acer platanoides
Chenopodium album
Matricaria perforata
Myosotis arvensis
Convolvus arvensis
Chamomilla recutita
Equisetum arvense
Poa trivia lis.
Lolium perenne runo
8|Strona
3. RODZAJ TECHNOLOGII
Planowane przedsięwzięcie polega na budowie parku elektrowni wiatrowych o maksymalnej
mocy do 18 MW. Wysokość wieży turbiny będzie wynosiła od 80 do 130 m, natomiast łącznie
z łopatami w stanie wzniesionym wysokość całej konstrukcji nie przekroczy 190 m. n.p.t. Średnica
wirnika turbiny będzie wynosiła od 90 do 115 m.
Pojedyncza elektrownia wiatrowa składa się z czterech głównych modułów: fundamentu, wieży,
gondoli oraz wirnika. Fundament o boku około 20 m zbudowany jest z konstrukcji żelbetowej
o objętości ok. 850 m3. Na fundamencie usadowiona jest wieża o wysokości od 80 do 130 m, która
jest kształcie stożka. Natomiast całkowita masa pojedynczej turbiny będzie wynosiła około 500 ton.
Na wieży usadowiona jest obrotowa gondola, do której przymocowany jest trójpłatowy wirnik
z systemem obracania gondoli oraz zmiennym kątem nachylenia łopat. Do wirnika przytwierdzone są
trzy łopaty o długości od 45 do 57,5 m. Startowa prędkość wiatru potrzebna do uruchomienia wirnika
wynosi ok. 3-4 m/s a prędkość wyłączeniowa turbiny około 25 m/s. Zakres temperaturowy pracy
elektrowni wynosi od -20°C do 40°C przy opcji niskich temperatur -30°C do 40°C. Regulacja
wszystkich funkcji turbiny odbywa się z wykorzystaniem mikroprocesora i jest zdalnie monitorowana.
Wszystkie elementy turbiny są zabezpieczone przez korozją i innymi wpływami środowiska przy
pomocy specjalnej powłoki wielowarstwowej. Ponadto turbina wyposażona jest w system ochrony
odgromowej.
Infrastruktura towarzysząca będąca infrastrukturą wewnętrzną farmy wiatrowej składa się
z utwardzonych dróg dojazdowych o szerokości minimalnej 6 m doprowadzonych do każdej
z planowanych turbin z najbliższych dróg już istniejących (może zaistnieć konieczność dodatkowego
utwardzenia już istniejących dróg śródpolnych), placów montażowych o powierzchni minimalnej
2000 m2, maksymalnie 5000 m2 zlokalizowanych przy każdej turbinie zgodnie z wymogami
producenta siłowni wiatrowych, kabli SN, linii światłowodowych położonych ok. 1,2 m pod
powierzchnią terenu łączących poszczególne turbiny oraz studzienek rewizyjnych. Turbiny wiatrowe
za pomocą kabli połączone zostaną w obwody a poszczególne obwody połączone mogą być z GPO
(Głównym Punktem Odbioru) farmy wiatrowej. Ewentualna lokalizacja GPO będzie uzależniona od
uzyskanych warunków przyłączeniowych. Inwestycja także będzie wymagała wybudowania przyłącza
pomiędzy planowanym GPO a miejscem przyłączenia do sieci elektroenergetycznej Operatora Sieci
Dystrybucyjnej lub Przesyłowej (GPZ). Przyłącze takie zostanie jednak objęte odrębną procedurą, o ile
przeprowadzenie takiej procedury będzie wymagane prawem. Wskazana infrastruktura wewnętrzna
Farmy Wiatrowej Świecie na etapie prac budowlanych zostanie powiększona o tymczasowe drogi
dojazdowe do turbin, a także place manewrowe, mijanki itp., które po zakończeniu budowy ulegną
likwidacji i zostaną zagospodarowane jako grunty rolne. Place manewrowe i montażowe są tworzone
na etapie budowy na potrzeby pracy dźwigów i po zamontowaniu poszczególnych turbin teren jest
przywracany do stanu poprzedniego. Na etapie eksploatacji pozostaną jedynie place manewrowe
pod każdą turbiną pozwalające na zawrócenie samochodu dostawczego oraz droga dojazdowa do
każdej turbiny.
9|Strona
4. EWENTUALNE WARIANTY PRZEDSIĘWZIĘCIA
4.1 Wariant „0” – odstąpienie od realizacji przedsięwzięcia
Wariant zerowy jest to wariant polegający na odstąpieniu od realizacji przedsięwzięcia,
co oznacza, że teren będzie użytkowany jak dotychczas. Nie wystąpią na nim nowe oddziaływania
na środowisko i tym samym żadne zmiany ilościowe i jakościowe nie będą miały miejsca. Wariant ten
uniemożliwia jednocześnie zapobieganie emisji do atmosfery znaczących ilości zanieczyszczeń, w tym
gazów cieplarnianych, będących wynikiem produkcji energii elektrycznej w oparciu węgiel kamienny.
Wykorzystanie elektrowni wiatrowych do produkcji energii ma zdecydowanie najmniej negatywny
wpływ na środowisko niż wykorzystanie innych źródeł wytwarzania energii (konwencjonalnych,
jądrowych, a nawet niektórych technologii odnawialnych), co jednak nie oznacza, że rozwój
energetyki wiatrowej – podobnie jak każda inna forma działalności człowieka – nie pozostawia
żadnego śladu w środowisku (Chylarecki, Pasławska i in., 2008).
Pamiętać jednak należy, że Polska jest objęta zobowiązaniem do znacznej redukcji emisji gazów
pochodzących z spalania paliw konwencjonalnych, a budowa elektrowni wiatrowych jest dobrym
działaniem przyczyniający się do ich zmniejszania. Analizując wpływ na środowisko pod względem
ochrony atmosfery, nie podejmowanie przedsięwzięcia wpłynie negatywnie na jej stan. Należy
podkreślić fakt nadania odnawialnym źródłom energii, w tym również elektrowniom wiatrowym,
poprzez Dyrektywę 2009/28/WE statusu narzędzia służącego ochronie środowiska.
Cele Dyrektywy 2009/28/WE w sprawie promocji wykorzystania energii z OZE:
Osiągnięcie do roku 2020:
20% udziału energii odnawialnej w ogólnym zużyciu energii w UE
− indywidualne określone dla każdego państwa UE docelowe całkowite udziały energii
odnawialnej w ogólnym zużyciu energii – dla Polski cel ten wynosi 15%.
4.2 Wariant 1
W wariancie tym zakłada się budowę parku elektrowni wiatrowych o parametrach
scharakteryzowanych w punkcie 1 niniejszego dokumentu. Turbiny zlokalizowane będą w obrębie
działek przedstawionych w punkcie 2 Karty Informacyjnej Przedsięwzięcia. Wariant 1 - Realizacja
Farmy Wiatrowej Świecie o łącznej mocy do 18 MW obejmująca następujące elementy;
−
6 turbin wiatrowych o mocy do 3 MW każda,
−
główny punkt odbioru wraz z budynkiem socjalnym, GPO oraz punkt przyłączeniowy,
−
kable energetyczne podziemne łączące elektrownie z GPO (linia kablowa średniego
napięcia (SN) i światłowodu (linia telekomunikacyjna) w celu połączenia elektrowni
wiatrowych ze stacją transformatorową SN/WN),
−
drogi dojazdowe oraz palce manewrowe, składowe i montażowe,
10 | S t r o n a
−
zaplecze budowy.
4.3 Wariant 2
W wariancie tym zakłada się budowę parku elektrowni wiatrowych o łącznej mocy do 27 MW
obejmująca następujące elementy;
−
9 turbin wiatrowych o mocy do 3 MW każda,
−
główny punkt odbioru wraz z budynkiem socjalnym, GPO oraz punkt przyłączeniowy,
−
kable energetyczne podziemne łączące elektrownie z GPO (linia kablowa średniego
napięcia (SN) i światłowodu (linia telekomunikacyjna) w celu połączenia elektrowni
wiatrowych ze stacją transformatorową SN/WN),
−
drogi dojazdowe oraz palce manewrowe, składowe i montażowe,
−
zaplecze budowy.
Wariant ten pozwoli na zwiększenie całkowitej mocy parku wiatrowego z 18MW do 27MW
4.4 Wariant najkorzystniejszy dla środowiska wraz z uzasadnieniem jego wyboru
Wariantem najkorzystniejszym dla środowiska jest realizacja Wariantu 1 - oznaczającego
przystąpienie do realizacji przedsięwzięcia, zgodnie z wymogami środowiskowymi, zapewniając
możliwie najmniejszy negatywny wpływ na środowisko. Zgodnie z Dyrektywą Parlamentu
Europejskiego i Rady 2009/28/WE z dnia 23 kwietnia 2009 r., w sprawie promowania stosowania
energii ze źródeł odnawialnych, źródła te otrzymują status narzędzi służących ochronie środowiska
poprzez wpływ na redukcję emisji gazów cieplarnianych i innych zanieczyszczeń emitowanych
do środowiska w celu uzyskania energii elektrycznej. Tym samym zaliczają instalację wytwarzającą
energię elektryczną ze źródeł odnawialnych do grupy narzędzi służących na równi z innymi
instalacjami redukującymi emisję zanieczyszczeń do środowiska. Punkty uzasadnienia
dla ustanowienia i wdrożenia Dyrektywy określają:
•
iż przedsięwzięcia mające na celu wykorzystanie Odnawialnych Źródeł Energii do produkcji
energii (elektrownie wiatrowe) służą ochronie środowiska, jako istotne narzędzia w pakiecie
środków koniecznych do redukcji emisji gazów cieplarnianych i spełnienia postanowień
Protokołu z Kioto w sprawie zmian klimatu.
Przedstawiona w Wariancie 1 lokalizacja planowanej farmy wiatrowej została wybrana
po przeprowadzeniu szczegółowych analiz takich jak roczny monitoring ornitologiczny
i przeprowadzany obecnie roczny monitoring chiropterologiczny, czy analiza akustyczna polegająca
na symulacji hałasu generowanego przez pracujący park wiatrowy. Kryteriami wyboru Wariantu 1
była również wielokryterialna analiza kosztów i korzyści.
Dodatkowo, proponowany wariant lokalizacyjny jest zasadny ze względu na znaczne
i wystarczające oddalenie od zabudowy. Warianty lokalizacyjne inne niż proponowane w obrębie
działek, do których wnioskodawca posiada tytuł prawny są praktycznie niemożliwe ze względów
konieczności zachowania odpowiednich odległości wież od istniejącej infrastruktury
11 | S t r o n a
oraz odpowiednich odległości pomiędzy samymi wieżami. Inwestor brał także pod uwagę inne
warianty lokalizacji przedsięwzięcia, ale po przeprowadzeniu analiz wybrał wariant najkorzystniejszy
dla środowiska. W związku z powyższym inwestor zawarł umowy dzierżawy z właścicielami działek
położonych na opisywanym obszarze. Ponadto park elektrowni wiatrowej powinien znajdować się
w pobliżu istniejącej już infrastruktury w celu minimalizacji kosztów, a także minimalizacji
przekształceń środowiska.
Reasumując, podczas wyboru Wariantu brane były pod uwagę zarówno kryteria ekonomiczne, jak
również aspekty środowiskowe i społeczne( zgodnie z zasadą zrównoważonego rozwoju ).
12 | S t r o n a
5 PRZEWIDYWANA ILOŚĆ WYKORZYSTYWANEJ WODY, SUROWCÓW,
MATERIAŁÓW, PALIW ORAZ ENERGII
Farma wiatrowa jest przedsięwzięciem bezobsługowym, zatem na etapie eksploatacji nie będzie
potrzeby korzystania z wody i innych surowców. Nie przewiduje się także użycia paliw.
Na etapie budowy realizacja przedsięwzięcia będzie wymuszała wykorzystanie takich materiałów
jak woda, materiały naturalne, paliwa. Tabela 5-1 przedstawia szacunkowe ich zużycie na budowę
jednej elektrowni oraz całej farmy.
Tabela 5-1 Szacowane zużycie surowców, materiałów oraz paliw na etapie budowy
Surowiec/materiał
Przybliżone zużycie na jedną turbinę
/paliwo
Beton
850 m3
Stal
50 Mg
Olej
napędowy
5 750 m3
(transport)
Przybliżone zużycie na całą farmę
5100 m3
300 Mg
34 500 m3
Turbiny wiatrowe do swej pracy nie potrzebują żadnych surowców. Podczas eksploatacji
jedynym zapotrzebowaniem, jakie może wystąpić dotyczy energii elektrycznej niezbędnej
do utrzymywania pracy silników azymutowania, sterowników, pomp hydraulicznych i oświetlenia
przy braku wiatru, a więc w chwili przestoju w pracy turbiny wiatrowej. Zapotrzebowanie to wynosi
ok. 0,05% produkcji energii elektrycznej, co daje roczne zapotrzebowanie dla jednej turbiny na
poziomie ok. 5 000kWh rocznie (30 000 kWh dla całej farmy rocznie).
13 | S t r o n a
6 ROZWIĄZANIA CHRONIĄCE ŚRODOWISKO
Farma wiatrowa wykorzystując siłę wiatru będzie produkować energię elektryczną, zatem
budowa elektrowni wiatrowych jest proekologiczna. Energia wiatrowa jako „czysta energia” nie
będzie powodować zanieczyszczenia środowiska poprzez wprowadzanie do powietrza substancji
zanieczyszczających. Elektrownie konwencjonalne w celu wytworzenia energii elektrycznej emitują
do środowiska dużą ilość gazów cieplarnianych takich jak: dwutlenek siarki (SO2), tlenki azotu (NOx),
tlenek węgla (CO), dwutlenek węgla (CO2), przyczyniając się tym samym do powstawania kwaśnych
deszczy, smogu, a także efektu cieplarnianego. Ponadto pyły ze spalania paliw kopalnych zawierają
metale ciężkie (np. ołów, cynk, kadm), które wpływają niekorzystnie na przyrodę oraz człowieka (np.
powodując anemię ołowiczą). Farma wiatrowa natomiast będzie przyczyniała się do redukcji emisji
gazów cieplarnianych i metali ciężkich do atmosfery, co będzie miało pozytywny wpływ na
środowisko.
W celu zminimalizowania wpływu na ptaki i nietoperze wykonane zostały roczne monitoringi ornitoi chiropterologiczne, a lokalizacje elektrowni wiatrowych wynikają z przeprowadzonych analiz.
Inwestycja będzie wykonana z wykorzystaniem turbin wiatrowych wyposażonych w najnowsze
rozwiązania technologiczne i układy regulacji celem minimalizacji zagrożeń dla środowiska. Również
w celu zminimalizowania negatywnego wpływu na awifaunę i wyeliminowania potencjalnych kolizji
z ptakami energia elektryczna z poszczególnych turbin przekazywana będzie do GPO (główny punkt
odbioru) za pomocą linii kablowej podziemnej (SN). Turbiny posadowione będą na cylindrycznych
wieżach, które nie będą stwarzały możliwości gniazdowania ptakom, a co za tym idzie nie będą ich
przyciągały. Po wybudowaniu inwestycji zostanie zastosowane oświetlenie przeszkodowe turbin.
Magazynowanie olejów, smarów i innych materiałów niezbędnych do bieżącej eksploatacji
i konserwacji sprzętu będzie miało miejsce poza terenem budowy (miejscem realizacji prac),
aby zminimalizować do minimum niebezpieczeństwo zanieczyszczenia poszczególnych komponentów
środowiska. W związku z powyższym zaplecze budowy (miejsce postoju transportu i maszyn
roboczych, materiały do eksploatacji i konserwacji sprzętu) powinno zostać zorganizowane na terenie
szczelnie utwardzonym, zabezpieczonym przed dostępem osób trzecich, zgodnie z zasadami BHP
i p-poż.
Bardzo ważnym aspektem mającym wpływ na środowisko jest fakt, iż planowana inwestycja nie jest
zlokalizowana na obszarach chronionych w myśl ustawy o ochronie przyrody.
6.1 Gospodarka wodno – ściekowa
Podczas realizacji przedsięwzięcia jedynymi powstającymi ściekami będą ścieki bytowe. Pracownicy
mogą korzystać z przenośnych, szczelnych węzłów sanitarnych, z których ścieki będą odbierane przez
podmioty mające do tego wymagane zezwolenia.
Rozwiązanie takie pozwoli na niepowstawanie nowych źródeł emisji ścieków.
6.2
Gospodarka odpadami
14 | S t r o n a
Zarówno na etapie realizacji jak i eksploatacji będą powstawały odpady. W czasie budowy będą
to głównie odpady - zgodnie z rozporządzeniem Ministra środowiska w sprawie katalogu odpadów
z dnia 27 września 2001r.[Dz. U. z 2001r., Nr 112, poz. 1206] - z grupy 17 (odpady z budów,
remontów i demontażu obiektów budowlanych oraz infrastruktury drogowej włączając glebę i ziemię
z terenów zanieczyszczonych). W czasie eksploatacji oraz budowy powstaną spore ilości odpadów
z grupy 13 (oleje odpadowe i odpady ciekłych paliw z wyłączeniem olejów jadalnych i grup 05, 12, 19)
oraz grupy 15 (odpady opakowaniowe; sorbenty, tkaniny do wycierania, materiały filtracyjne oraz
ubrania ochronne nieujęte w innych grupach).
Gospodarka odpadowa będzie prowadzona zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie przepisami
prawa.
6.3
Ochrona przed hałasem
Na etapie realizacji przedsięwzięcia głównym źródłem hałasu będą maszyny transportowe
i budowlane wykorzystywane w czasie prac. Jednakże, dzięki znacznej odległości placów budowy od
zabudowy podwyższony poziom emisji hałasu będzie miał niewielkie, a właściwie marginalne
znaczenie. Dodatkowo hałas ten będzie występował punktowo i tylko w okresie trwania budowy
turbin wiatrowych.
Natomiast, w czasie eksploatacji farma wiatrowa będzie nowym i powierzchniowo dużym źródłem
hałasu. Hałas emitowany będzie przez każdą z pracujących elektrowni wiatrowych, a oddziaływanie
to będzie się kumulowało. Jednakże umiejscowienie farmy w znacznej odległości od zabudowy
mieszkaniowej jednorodzinnej jak i wielorodzinnej zaowocuje tym, iż normy hałasowe, które
wynoszą odpowiednio 40 dB i 45 dB dla pory nocnej zostaną zachowane [Rozporządzenie Ministra
Środowiska w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku z dnia 14 czerwca 2007r. [Dz.
U. 2007, Nr 120, poz. 826].
6.4
Ochrona powietrza
Na etapie eksploatacji emisje do powietrza nie będą występowały, zaś w czasie budowy będą to
emisje zanieczyszczeń o charakterze punktowym, które wynikać będzie ze spalania oleju napędowego
w maszynach budowlanych. Jednakże oddziaływanie to ustanie po zakończeniu prac budowlanych.
6.5 Ochrona przyrody
Realizacje inwestycji poprzedzi monitoring ornitologiczny i chiropterologiczny, a także analiza wpływu
przedsięwzięcia na florę i faunę oraz na najbliżej znajdujące się obszary chronione. Istotnym jest fakt,
iż przedsięwzięcie realizowane będzie na terenach to umożliwiających. Zgodnie z opracowaniem
[Brzostek G., 2010] powstanie elektrowni wiatrowych w obrębie wskazanych przez Inwestora działek
nie powinno mieć negatywnego wpływu na ekosystem.
15 | S t r o n a
7 RODZAJE I PRZEWIDYWANE ILOŚCI WPROWADZANYCH DO ŚRODOWISKA
SUBSTANCJI LUB ENERGII PRZY ZASTOSOWANIU ROZWIĄZAŃ
CHRONIĄCYCH ŚRODOWISKO
7.1. Emisje do powietrza
Faza realizacji
Uciążliwość projektowanego parku elektrowni wiatrowych, pod względem zanieczyszczeń
emitowanych do powietrza atmosferycznego związana będzie przede wszystkim z emisją par
węglowodorów powstających wskutek spalania paliw w silnikach samochodowych (E-1).
Wykorzystanie samochodów ciężarowych do transportu niezbędnych elementów oraz praca maszyn
budowlanych poprzez spalanie przez nie paliw będzie miało wpływ na jakość powietrza (spaliny, pył),
zarówno na terenie lokalizacji poszczególnych turbin wiatrowych, jak i terenach sąsiadujących
z trasami przejazdów. Oddziaływanie to będzie jednak okresowe, ograniczone czasem trwania prac
budowlanych o charakterze punktowym.
Czynników wpływających na wielkość emisji szkodliwych gazów oraz pyłów do atmosfery na etapie
budowy famy jest bardzo wiele. Począwszy od rodzaju wykorzystywanego sprzętu budowlanego,
poprzez jego stan techniczny, moc, rodzaj prowadzonych robót czy w końcu warunków
meteorologicznych. Wychodząc z tego założenia, można stwierdzić, iż przeprowadzenie takiej analizy
jest niezmiernie trudne, a wyniki mogą być jedynie szacunkowe.
Założenia do obliczeń:
a) SOz – 0,02g/kg przy całkowitym spalaniu, uznając największe, dopuszczalne stężenie siarki w ON
wg Rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 09.12.2008 w sprawie wymagań jakościowych dla
paliw ciekłych. Dz. U., 2008, nr 221, poz 1441,
b) Emisja N02 oraz pyłu zawieszonego PM10 (EMEP/CORINAIR Emission Inventory Guidebook –
December 2006),
c) Czas trwania robót to około 10 dni,
d) Ciężar właściwy oleju napędowego 0,825kg/dm3,
e) Koparka oraz ładowarka – spalanie średnie 15 l/h,
f) Spycharka oraz samochody ciężarowe 20 l/h,
g) Efektywny czas pracy koparki, ładowarki oraz spycharki to ok. 25%, natomiast samochodu
ciężarowego około 10%.
Bazując na powyższych założeniach oraz poniższym wzorze, można określić przykładowe zużycie
paliwa, a co za tym idzie określić średnie ilości emisji gazów oraz pyłów do atmosfery.
16 | S t r o n a
Eimax=wi ∙ γ ∙ ∑nk=1
Gdzie:
Wi – emisja jednostkowa z silnika spalinowego
– ciężar oleju napędowego
Zk – zurzycie paliwa przypadające na urządzenie na godzinę
tk – efektywny czas pracy urządzenia
W wyniku obliczeń, można oszacować iż średnia emisja poszczególnych gazów oraz pyłu wyniesie
około:
NO2
SO2
Pył PM 10
583.770 g/h
0,239 g/h
27.394 g/h
Utrzymywanie porządku oraz systematyczne czyszczenie terenu planowanej inwestycji spowoduje
ograniczenie emisji wtórnej. 2
Faza eksploatacji
Elektrownia wiatrowa jest instalacją bezemisyjną do powietrza, która nie powoduje uwalniania
zanieczyszczeń do powietrza w związku z jej eksploatacją. Raz na miesiąc lub raz na kilka miesięcy
przywidziana jest wizyta ekipy serwisowej. Wiązać się to będzie z emisją do powietrza związków
pochodzących ze spalania paliw w silnikach samochodowych oraz pylenia. Inne niekorzystne efekty
transportu to ewentualne przedostawanie się do gleb paliw i olejów wskutek nieszczelności układów,
jak również innych płynów eksploatacyjnych. Będzie to jednak miało marginalny wpływ na
środowisko ze względu na krótkotrwały charakter.
Faza likwidacji
Likwidacja przedsięwzięcia będzie polegać na demontażu turbin oraz rekultywacji terenu, który był
przez nie oraz przez infrastrukturę dodatkową (tj. place, drogi) zajmowany. Rekultywacja będzie
miała na celu przywrócenie środowiska glebowego do stanu przedrealizacyjnego, a polegać będzie
na uzupełnieniu ubytków mas ziemnych powstałych w wyniku prowadzenia wykopów, a także
fundamentowania.
Transport odpadów z demontażu turbin oraz infrastruktury dodatkowej będzie niekorzystnie
wpływać na środowisko poprzez emisje substancji do powietrza.
2
Obliczone według wytycznych z ustawy z dnia 17 lipca 2009 r. o systemie zarządzania emisjami gazów cieplarnianych i
innych substancji oraz Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 18.06.2009 roku w sprawie wzorów wykazów zawierających
informacje i dane o zakresie korzystania ze środowiska oraz o wysokości należnych opłat, a wysokość stawek opłat za
korzystanie ze środowiska na rok 2011 została ogłoszona w obwieszczeniu Ministra Środowiska z dnia 4 października 2010 r.
(M. P. Nr 74, poz. 945)
17 | S t r o n a
Proces spalania paliw powoduje emisje:
−
Substancji nie mających szkodliwego działania (O2, N2, H2)
−
Substancji o braku bezpośredniego szkodliwego działania (CO2, CH4, NH3, N2O)
−
Substancje o negatywnym wpływie na zdrowie organizmów (CO, NOx, CxHx, PM, SOx
metale ciężkie).
Można jednak założyć, że pogorszenie warunków aerosanitarnych, będzie ograniczone terytorialnie
oraz krótkotrwałe (ograniczone w znaczącej większości do okresu budowy i likwidacji) i nie wpłynie
na ogólny poziom zanieczyszczenia powietrza.
Szacuje się, że wywiezienie odpadów powstałych podczas likwidacji jednej turbiny wymagać będzie
7-8 kursów samochodu ciężarowego. Do tego celu zostanie najęta firma świadcząca usługi zbierania
oraz transportu odpadów posiadająca niezbędne zezwolenia.
7.2 Emisje hałasu
Faza budowy
Zjawiskiem niepożądanym, ściśle jednak związanym z ruchem pojazdów samochodowych jest hałas
drogowy. W zależności od poziomu, hałas ten może być odbierany jako :
nieuciążliwy
Leq
< 52 dB(A)
średnio uciążliwy
52 dB(A)
<
Leq
< 62 dB(A)
uciążliwy
62 dB(A)
<
Leq
< 70 dB(A)
Leq
> 70 dB(A)
bardzo uciążliwy
W myśl obowiązujących przepisów prawnych dopuszczalne wartości poziomu hałasu ściśle zależą
od charakteru terenu i są związane ze stałym przebywaniem ludzi na tych terenach. Na podstawie
zapisów Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych
poziomów hałasu w środowisku (Dz. U Nr 120, poz. 826) dla obszaru objętego oddziaływaniem
akustycznym dopuszczalny poziom hałasu od instalacji i pozostałych obiektów i grup źródeł hałasu
w zależności od przeznaczenia terenu wynosi:
Tabela 7-3 Dopuszczalny poziom hałasu w zależności od przeznaczenia terenu.
Lp.
Dopuszczalny poziom hałasu wyrażone
równoważnym poziomem dźwięku A w dB
Instalacje i pozostałe obiekty
i grupy źródeł hałasu
Przeznaczenie terenu
pora dnia – przedział czasu
odniesienia równy 8
najmniej korzystnym
godzinom dnia kolejno po
sobie następującym
pora nocy –
przedział czasu
odniesienia równy 1
najmniej korzystnej
godzinie nocy
18 | S t r o n a
1.
2.
a)
Tereny
zabudowy
mieszkaniowej
jednorodzinnej
b) Tereny zabudowy związanej ze stałym lub
wczasowym pobytem dzieci i młodzieży
c) Tereny domów opieki społecznej
d) Tereny szpitali w miastach
a)
Tereny
zabudowy
mieszkaniowej
wielorodzinnej i
zamieszkania zbiorowego
b) Tereny zabudowy zagrodowej
c) Tereny rekreacyjno- wypoczynkowe
d) Tereny mieszkaniowo- usługowe
50
40
55
45
W okresie przebudowy wystąpią okresowo oddziaływania akustyczne oraz wibracyjne związane z
pracą ciężkich maszyn i pojazdów transportowych. Oddziaływania te zgodnie z obowiązującymi
przepisami nie podlegają normowaniu. Ich przestrzenny zasięg można określić na około 100 m od
zgrupowania pracujących maszyn drogowych i sprzętu budowlanego. Prace będą jednak prowadzone
w znacznej, przekraczającej 100 m, odległości od zabudowy.
Rzeczywisty poziom hałasu może dochodzić do 90-105 dB. Będzie to jednak zjawisko obserwowane
jedynie podczas trwania robót ziemno-montażowych i całkowicie ustąpi po ich zakończeniu.
Najważniejszymi czynnikami generującymi dźwięk w samochodach spalinowych są:
1. Napęd (wliczając w to silnik i skrzynie biegów/mechanizm różnicowy) oraz
2. Wzajemne oddziaływanie opony/droga (nazwane jako hałas toczny).
Hałas opony/droga rośnie logarytmicznie w stosunku do wzrostu prędkości: mamy wzrost hałasu
o 12 dB przy podwojeniu prędkości (Steven, 2005)3.
Biorąc pod uwagę, że drogą dojazdową do inwestycji jest droga ziemna, która zostanie
zmodernizowana, przejazd po niej odbywać się będzie z niewielką prędkością (około 30 – 40 km/h).
3
http://www.silence-ip.org/site/
19 | S t r o n a
Ryc. 7-1 Porównanie poziomu hałasu, jaki wywołuje przejazd samochodu osobowego i ciężarowego w zależności od
prędkości.
Tabela 7-4 Urządzenia emitujące hałas na etapie budowy (realizacji)
Rodzaj urządzenia (źródła hałasu)
Poziom mocy akustycznej A (dB)
Samochody ciężarowe
Maszyny budowlane
Sprężarki
Agregaty spawalnicze
Zmechanizowane ręczne kruszarki betonu i młoty
o masie:
• m<20 kg
88
89 - 107
101 - 104
100 - 101
•
20<=m<35 kg
•
m>35 kg
Koparki, spycharki, ładowarki
108
111
114
106-110
Oddziaływanie hałasu na etapie realizacji określono w oparciu o wyniki pomiarów zawarte w bazie
danych Database for prediction of Noise on construction and open sites, opracowanej przez
Helpworth Acoustics na zlecenie DEFRA (Departament for Environment, Food and Rural Affairs).
Wyniki pomiarów hałasu scharakteryzowane są ekwiwalentnymi poziomami hałasu zmierzonymi
w odległości 10 m od źródeł hałasu, a prowadzone były w terenie przy placach budów, gdzie trwały
różnego typu operacje budowlane. Na podstawie tych danych można stwierdzić, że w odległości 10 m
od pracującego sprzętu budowlanego hałas kształtuje się najczęściej na poziomie 70-80 dB,
sporadycznie osiągając wartość 85 dB.
20 | S t r o n a
Zasięg pogorszenia klimatu akustycznego (zasięg hałasu większego niż 60 dB) można określić na 100150 m od zgrupowania maszyn i sprzętu budowlanego, który w tym przypadku będzie pracował
w odległości większej niż 100-150 m od zabudowań (ok. 500 m i więcej).
Faza eksploatacji
Hałas emitowany podczas pracy turbin wiatrowych może być uciążliwy dla człowieka, jako
jeden z czynników mających niekorzystny wpływ na środowisko. Źródłem hałasu są głównie łopaty
wirnika, które napotykając opór w postaci powietrza przyczyniają się do emisji hałasu. Pracująca
turbina generuje hałas:
1. Mechaniczny – generowany przez pracujący mechanizm turbiny,
2. Aerodynamiczny – obracające się łopaty pokonując opory powietrza generują hałas.
Planowane turbiny w zależności od wybranego modelu będą charakteryzować się maksymalną mocą
akustyczną w zakresie 104-109 dB.
Jak wynika z wielu przeprowadzonych dotychczas analiz i pomiarów, poziom hałasu w odległości 400
m od pracujących siłowni nie przekracza 45 dB (A).
Ryc. 7-2 Hałas turbiny wiatrowej na tle innych źródeł hałasu (wartości wyrażone w [dB]).
Faza Likwidacji
Uciążliwości wibracyjno-akustyczne związane z demontażem turbin oraz transportem powstałych
odpadów można utożsamić z etapem budowy opisanych powyżej. Rzeczywisty poziom hałasu może
dochodzić do 90-105dB(A). Będzie to jednak zjawisko obserwowane jedynie podczas trwania robót
rozbiórkowych i całkowicie ustąpi po ich zakończeniu. Ich przestrzenny zasięg można określić
na około 100 m od zgrupowania pracujących maszyn drogowych i sprzętu budowlanego. Prace będą
jednak prowadzone w odległości większej niż 100 m od zabudowy.
21 | S t r o n a
7.3 Wytwarzanie odpadów
Wytwarzanie odpadów – etap budowy
W trakcie budowy farmy wiatrowej i niezbędnej infrastruktury towarzyszącej, powstaną odpady
budowlane zakwalifikowane zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 27 września
2001 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz.U. Nr 112, poz. 1206) do grupy 17: odpady z budowy,
remontów i demontażu obiektów budowlanych oraz infrastruktury drogowej (włączając glebę
i ziemię z terenów zanieczyszczonych) jako:
odpady materiałów i elementów budowlanych oraz infrastruktury drogowej z grupy 17 01,
gleba i ziemia (bez zanieczyszczeń substancjami niebezpiecznymi) z grupy 17 05,
inne odpady z budowy z grupy 17 09.
Szacuje się, że masa wytworzonych odpadów wyniesie:
odpady materiałów i elementów budowlanych oraz infrastruktury drogowej z grupy 17 01 –
poniżej 100 Mg,
gleba i ziemia (bez zanieczyszczeń substancjami niebezpiecznymi) z grupy 17 05 ok. 2000 m3,
inne odpady z budowy z grupy 17 09 – poniżej 10 Mg.
Wytwarzanie odpadów – etap eksploatacji
Praktycznie jedynym zużywającym się w trakcie eksploatacji urządzeń materiałem, wymagającym
wymiany podczas obsługi serwisowej, będą oleje przekładniowe i hydrauliczne. Według klasyfikacji
zgodnej z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu
odpadów (Dz. U. 2001 Nr 112, poz. 1206), oleje przekładniowe zostały sklasyfikowane jako odpad
o kodzie:
Tabela 7-5 Rodzaje odpadów wytwarzanych na etapie eksploatacji
L.p.
Kod
Rodzaj odpadu
1.
13 01 10*
Mineralne
oleje
hydrauliczne
chlorowcoorganicznych
niezawierające
związków
2.
13 02 05*
Mineralne oleje silnikowe, przekładniowe i smarowe niezawierające
związków chlorowcoorganicznych
Pojedyncza elektrownia wiatrowa zawiera około 360 dm3 (tj. około 315 kg) oleju przekładniowego
oraz około 300 dm3 (tj. 265 kg) oleju hydraulicznego. Olej przekładniowy wymieniany jest zależnie
od wyników przeprowadzonej kontroli (częstotliwość wymiany zależna jest od intensywności pracy
siłowni). Olej hydrauliczny wymienia się średnio raz na 5 lat (w zależności od intensywności pracy
siłowni). Usługę polegającą na wymianie oleju przekładniowego zarządzający farmą wiatrową będzie
zlecać zewnętrznemu podmiotowi, posiadającemu odpowiednie zezwolenia i zaplecze techniczne.
22 | S t r o n a
Wytwarzanie odpadów - etap likwidacji
Ewentualna likwidacja elektrowni wiatrowej wiąże się z usunięciem całej konstrukcji
(zezłomowaniem), łącznie z częścią fundamentów (zlikwidowanie poprzez rozbicie i wywiezienie na
składowisko lub przekazanie osobom fizycznym zgodnie z ustawą o odpadach). Inwestor zwróci
szczególną uwagę, aby likwidacja przedsięwzięcia przywróciła pierwotny krajobraz i jego rolnicze
wartości (ze stanu przed rozpoczęciem inwestycji). Poprzez przywrócenie pierwotnego stanu
krajobrazu rozumie się wykonanie kompleksowej rekultywacji terenu (uzupełnianie ubytków mas
ziemnych glebą).
Przewidywany rodzaj i ilość odpadów powstających na etapie likwidacji (według klasyfikacji zgodnej
z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów Dz.
U. 2001 Nr 112, poz. 1206):
23 | S t r o n a
Tabela 7-6 Przewidywany rodzaj i ilość odpadów powstających na etapie likwidacji
L.p.
Kod
Rodzaj odpadu
Oleje odpadowe i odpady ciekłych paliw (z wyłączeniem
olejów jadalnych oraz grup 05, 12 i 19)
13 01
Odpadowe oleje hydrauliczne
1
13 01 10
Mineralne oleje hydrauliczne niezawierające związków
chlorowcoorganicznych
2
13 01 11* Syntetyczne oleje hydrauliczne
Przewidywana
ilość [Mg]
13
15
15 02
3
15 02 03
16
16 02
4
16 02 09*
5
16 02 14
17
17 01
6
17 01 01
8
17 01 81
9
17 01 82
17 04
10 17 04 05
11 17 04 07
12 17 04 11
17 05
17 09
13 17 05 04
14
17 09 04
Odpady opakowaniowe; sorbenty, tkaniny do wycierania,
materiały filtracyjne i ubrania ochronne nieujęte w innych
grupach
Sorbenty, materiały filtracyjne, tkaniny do wycierania i
ubrania ochronne
Sorbenty, materiały filtracyjne, tkaniny do wycierania (np.
szmaty, ścierki) i ubrania ochronne inne niż wymienione w
15 02 02
Odpady nie ujęte w innych grupach
Odpady urządzeń elektrycznych i elektronicznych
Transformatory i kondensatory zawierające PCB
Zużyte urządzenia inne niż wymienione w 16 02 09 do 16 02
13
Odpady z budowy, remontów i demontażu obiektów
budowlanych oraz infrastruktury drogowej (włączając
glebę i ziemię z terenów zanieczyszczonych)
Odpady materiałów i elementów budowlanych oraz
infrastruktury drogowej (np. beton, cegły, płyty, ceramika)
Odpady betonu oraz gruz betonowy z rozbiórek i remontów
Odpady z remontów i przebudowy dróg
Inne nie wymienione odpady
Odpady i złomy metaliczne oraz stopów metali
Żelazo i stal
Mieszaniny metali
Kable inne niż wymienione w 17 04 10
Gleba i ziemia (włączając glebę i ziemię z terenów
zanieczyszczonych oraz urobek z pogłębiania)
Inne odpady z budowy, remontów i demontażu
Gleba i ziemia, w tym kamienie, inne niż wymienione w 17
05 03
Zmieszane odpady z budowy, remontów i demontażu inne
niż wymienione w 17 09 01, 17 09 02 i 17 09 03
0,5
0,5
0,02
0,04
6
900
150
5
3500
10
2
60
50
24 | S t r o n a
7.4 Emisja do środowiska gruntowo-wodnego
Faza realizacji
Ścieki socjalno – bytowe – ze względu na brak kanalizacji sanitarnej ścieki socjalno – bytowe
odprowadzane będą do szczelnego zbiornika bezodpływowego tzw.”Toi Toi”, a następnie wywożone
do gminnej oczyszczalni ścieków przez firmy posiadające stosowne zezwolenia. Przewidywana ilość
ścieków socjalno – bytowych wyniesie ok. 0,3 m3/dobę (w czasie realizacji powstawania parku
elektrowni wiatrowych).
Ścieki opadowe - z terenów utwardzonych (stanowiących fundamenty ok. 20 m) będą odprowadzane
bezpośrednio do gruntu. Spływ wody opadowej z wyżej wymienionej powierzchni przekształconej
antropogenicznie nie będzie negatywnie oddziaływać na środowisko gleby oraz wód gruntowych.
Faza eksploatacji
W trakcie eksploatacji odprowadzane będą jedynie ścieki opadowe z powierzchni zajętej przez
elektrownie. Jakość odprowadzanych wód będzie na poziomie tła. Pod transformatorami znajdować
się będą misy olejowe, które na wypadek wystąpienia poważnych awarii będą w stanie zatrzymać
wydostający się do środowiska gruntowo-wodnego olej.
Faza likwidacji
Analogicznie do fazy realizacji.
7.5 Promieniowanie elektromagnetyczne
Na etapie eksploatacji farmy wiatrowej, w związku z produkcją i przesyłem energii elektrycznej,
występowało będzie promieniowanie elektromagnetyczne niejonizujące.
Jest to promieniowanie powstające za każdym razem, kiedy przez przewodnik przepływa prąd
elektryczny. Wszystkie prądy zmienne przepływające przez przewodnik generują promieniowanie
elektromagnetyczne, od napowietrznych linii przesyłowych, po urządzenia domowe. Ludzie są, więc
narażeni na pola elektromagnetyczne o większym lub mniejszym nasileniu podczas całego swojego
życia. Siła promieniowania elektromagnetycznego jest wprost proporcjonalna do napięcia prądu
przepływającego przez przewodnik. Zakopane w ziemi kable emitują mniej promieniowania
elektromagnetycznego od napowietrznych, co wynika ich konstrukcji. Najprostszym sposobem na
zmniejszenie negatywnego oddziaływania pola elektromagnetycznego jest zwiększenie dystansu od
jego źródła (Australian Wind Energy Association).
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 30 października 2003 r. w sprawie dopuszczalnych
poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku oraz sposobów dotrzymywania tych poziomów
(Dz. U. Nr 192, poz. 1883), dla pól o częstotliwości 50 Hz określa dopuszczalne poziomy
promieniowania elektromagnetycznego wynoszące 1 kV/m (składowa elektryczna) oraz 60 A/m
(składowa magnetyczna). Zasięg oddziaływania składowych elektrycznej i magnetycznej pola
elektromagnetycznego jest zależny od: napięcia, prądu płynącego w przewodzie, przekroju
przewodów fazowych, układu przewodów fazowych oraz wysokości zawieszenia przewodów
nad powierzchnią terenu.
25 | S t r o n a
W przypadku farm wiatrowych źródłem promieniowania elektromagnetycznego są:
−
stacje transformatorowe WN/SN,
−
linie wysokiego napięcia.
Promieniowanie to generowane przez pracujące siłownie wiatrowe nie będzie jednak wykraczać poza
sam przewód podziemny w przypadku linii SN (średniego napięcia). Sam generator i transformator
jest ekranowany wewnątrz gondoli warstwą przewodnika, ponadto będzie znajdował się na dużej
wysokości (około 100 m) i z racji braku oddziaływania (na wysokości 1,8 m promieniowanie
elektromagnetyczne ma wartość tła), jest pomijany w analizach. Takie rozwiązania konstrukcyjne
gwarantują brak wystąpienia oddziaływań mających negatywny wpływ na zdrowie ludzi (National
Radiological Protection Board, UK).
26 | S t r o n a
8
MOŻLIWOŚĆ TRANSGRANICZNEGO ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO
Termin oddziaływanie transgraniczne zdefiniowane zostało m.in. w Konwencji Helsińskiej (17
marca 1992 r.). Zgodnie z definicją, oddziaływanie transgraniczne oznacza „jakiekolwiek
oddziaływanie powodujące znaczne szkodliwe skutki w środowisku na obszarze podlegającym
jurysdykcji jednej Strony (...), spowodowane ludzką działalnością, której fizyczny początek ma miejsce
całkowicie lub częściowo na obszarze podlegającym jurysdykcji innej Strony; przez takie
oddziaływanie w środowisku rozumie się wpływ na zdrowie i bezpieczeństwo człowieka, florę, faunę,
gleby, powietrze, wody, klimat, krajobraz, zabytki historyczne i inne struktury fizyczne lub interakcje
między tymi czynnikami, a także wpływ na spuściznę kulturową lub warunki społeczno-gospodarcze
zmiany tych czynników”.
Park elektrowni wiatrowych zlokalizowany będzie w północno-wschodniej części województwa
kujawsko - pomorskiego, około 145 km w linii prostej od granicy z Federacją Rosyjską (ryc. 8-1).
27 | S t r o n a
Ryc. 8-1 Lokalizacja parku elektrowni wiatrowych „Książki” względem Granicy Państwa (rys. autor).
Oddziaływanie elektrowni wiatrowych na poszczególne elementy środowiska, m.in. klimat
akustyczny, krajobraz, jakość powietrza atmosferycznego, florę i faunę mieć będzie charakter lokalny.
Próg słyszalności dla hałasu generowanego przez siłownie projektowanej farmy wiatrowej wyniesie
ok. 750 m. Biorąc pod uwagę warunki terenowe charakterystyczne dla analizowanego obszaru
oraz specyfikacje techniczną (wysokość nie przekroczy 187,5 m), dostrzeżenie turbin możliwe będzie
przy dobrej widoczności z około 5 - 7 km. Energia pozyskiwana z zamiany energii kinetycznej wiatru
na energię mechaniczną (i dalej na elektryczność) jest relatywnie nowym sposobem pozyskiwania
energii, niepowodującym zanieczyszczeń do atmosfery.
Technologia projektowanego parku elektrowni wiatrowych jest inwestycją o efektywnie wytwarzanej
oraz wykorzystanej energii, niepowodującą oddziaływania transgranicznego. Wpływ na krajobraz,
klimat akustyczny, jakość powietrza oraz pozostałe elementy krajobrazu będzie miał charakter
lokalny i z racji oddalenia Granicy Państwa o ok. 145 km w linii prostej, zamknie się na obszarze
Polski.
28 | S t r o n a
9. OBSZARY PODLEGAJĄCE OCHRONIE NA PODSTAWIE USTAWY Z DNIA 16
KWIETNIA 2004 ROKU O OCHRONIE PRZYRODY ZNAJDUJĄCE SIĘ W
ZASIĘGU ZNACZĄCEGO ODDZIAŁYWANIA PRZEDSIEWZIĘCIA
Przedsięwzięcie polegające na budowie farmy wiatrowej ma charakter lokalny i dotyczy obszaru
posadowienia elektrowni oraz obszarów w najbliższym sąsiedztwie. Teren na którym planuje się
budowę siłowni wiatrowych nie znajduje się w bliskim sąsiedztwie obszarów objętych ochroną na
podstawie ustawy z dnia 16 kwietnia 2004r. o ochronie przyrody, która obejmuje:
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Parki narodowe,
Parki krajobrazowe,
Obszary chronionego krajobrazu,
Rezerwaty przyrody,
Natura 2000,
Pomniki przyrody,
Użytki ekologiczne,
Stanowiska dokumentacyjne,
Zespoły przyrodniczo – krajobrazowe.
Natomiast najcenniejsze, dla gminy Świecie nad Osą, przyrodniczo miejsca takie jak: występujące
w niewielkich ilościach zabagnienia, szuwary, zbiorniki wodne oraz turzycowiska, są w bezpiecznych
i odpowiednich odległościach od planowanych turbin wiatrowych.
W okolicach planowanego przedsięwzięcia występują formy przyrodnicze objęte ochroną prawną,
jednakże ze względu na dużą odległość budowa i eksploatacja farmy wiatrowej nie będzie miała
negatywnego wpływu.
Natura 2000: Rezerwat przyrody „Rogoźno Zamek”4
Rezerwat leśny „Rogoźno Zamek” znajdujący się na obszarze gminy Rogoźno jest zarządzany
przez Lasy Państwowe. Został uznany za rezerwat Zarządzeniem Ministra Leśnictwa i Przemysłu
Drzewnego z dnia 6 września 1974 r. (Monitor Polski nr 25, poz. 130). Powierzchnia rezerwatu wynosi
28,39 ha (EMPEKO, 2008) i obejmuje oddziały leśne Nadleśnictwa Jamy. Typ krajobrazu jest glacjalny,
o równinach i wzniesieniach morenowych stref zboczowych. Rzeźbę terenu cechują strome,
miejscami urwiste zbocza, dolinki oraz nisze źródliskowe. Pod względem geologicznym występują tu
gliny zwałowe i piaski wodnolodowcowe fazy leszczyńskiej. W rezerwacie występują takie zespoły
roślinne, jak grąd subkontynentalny, grąd zboczowy, łęg jesionowo-olszowy, a także szuwar kłociowy.
Wśród interesujących gatunków roślinnych na obszarze rezerwatu można spotkać m.in.: jarząb
brekinia, pluskwica europejska, porzeczka czarna, czy skrzyp olbrzymi. Na tym terenie przyrodniczym
4
Raport ze screeningu ornitologicznego dla parku elektrowni wiatrowych „Grudziądz” EMPEKO, Poznań 2008
29 | S t r o n a
zabrania się m.in.: wycinania drzew i pobierania ubytków drzewnych, zbioru owoców, nasion i ziół,
pozyskiwania żywicy, niszczenia gleby oraz wznoszenia budowli.
Rezerwat znajduje się w odległości około 17,26 km w kierunku północno - zachodnim od
planowanej farmy wiatrowej. Lokalizacja parku wiatrowego „Świecie” nie wpłynie negatywnie na
obszar rezerwatu „Rogoźno Zamek”.
Obszar Natura 2000 PLH040033 „Dolina Osy”
Również na północ od granic gminy Książki znajduje się Rezerwat krajobrazowy „Dolina Osy”,
który umiejscowiony jest na obszarze trzech gmin: Rogoźno, Gruta i Łasin. Został on uznany
Zarządzeniem Ministra Ochrony Środowiska Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dnia 13 czerwca 1994
r. (Monitor Polski nr 35, poz. 299). Powierzchnia rezerwatu wynosi 665,12 ha i obejmuje oddziały
leśne Nadleśnictwa Jamy. Zarządzają nim Lasy Państwowe oraz Wojewódzki Zarząd Melioracji
i Urządzeń Wodnych we Włocławku. Typ krajobrazu cechujący obszar jest młodoglacjalny, miejscami
o stromych zboczach, co bardzo urozmaica rzeźbę terenu ukazując duże deniwelacje i kręte koryto
rzeki Osy. Obszar tworzą gliny morenowe, piaski gliniaste, utwory deluwialne – gliniasto piaszczyste,
namuły, piaski fluwialne i torfy. Wyróżnia się tu następujące zespoły roślinne: grąd subkontynentalny,
grąd zboczowy, żyzna buczyna niżowa i łęg jesionowo – olszowy. Rezerwat porasta także rzadko
spotykana w północnej części Polski dąbrowa świetlista. Można tu również spotkać takie gatunki
roślinne, jak m.in.: czosnek niedźwiedzi, lilia złotogłów, wawrzynek wilczełko, kruszczyk szerokolistny,
czy gnieźnik leśny. Na szczególną uwagę zasługują liczne stanowiska lęgowe ptaków, gdyż teren
rezerwatu obejmuje około 59 gatunków ptaków, np. czapla siwa (kilkadziesiąt par), bocian czarny,
myszołów, orlik krzykliwy. Wśród zwierząt dominują aktualnie daniele (ok. 200 osobników), spotkać
można również borsuki. Na terenie rezerwatu znajduje się dużo drzew uznanych za pomniki przyrody,
do najcenniejszych należą dwa dęby szypułkowe „Adam i Ewa”, mające ok. 380 lat. Na terenie
rezerwatu zabrania się m.in.: wycinania drzew i pobierania ubytków drzewnych, zbioru owoców,
nasion i ziół, pozyskiwania żywicy, niszczenia gleby oraz wznoszenia budowli.
Rezerwat krajobrazowy „Dolina Osy” znajduje się w odległości około 9 km w kierunku
zachodnim od najbliższej turbiny wiatrowej. Lokalizacja farmy wiatrowej „Świecie” nie wpłynie
negatywnie na cenne elementy przyrody Rezerwatu.
Obszar Specjalnej Ochrony Ptaków „Dolina Dolnej Wisły” PLB 040003
Odcinek doliny Wisły w jej dolnym biegu, od Włocławka do Przegaliny, jest obszarem
Specjalnej Ochrony Ptaków „Dolina Dolnej Wisły” PLB 040003. Rzeka przepływa przez kilka dużych
miast, jak: Toruń, Bydgoszcz, Grudziądz, Tczew, zachowując naturalny charakter i dynamikę rzeki
swobodnie płynącej. Wisła płynie w dużym stopniu naturalnym korytem, z licznymi namuliskami,
łachami piaszczystymi i wysepkami, natomiast w jej dolinie zachowane są starorzecza
i niewielkie torfowiska niskie. Brzegi Wisły pokryte są mozaiką zarośli wierzbowych i lasów łęgowych,
a także pól uprawnych i pastwisk. Miejscami dolinę ograniczają wysokie skarpy, na których utrzymują
się murawy kserotermiczne i grądy zboczowe.
W ostoi ptasiej, o randze europejskiej E 39, występują co najmniej 44 gatunki ptaków z
Załącznika I Dyrektywy Ptasiej, 4 gatunki z Polskiej Czerwonej Księgi (PCK), a gniazduje ok.180
gatunków ptaków. Jest to bardzo ważna ostoja dla ptaków migrujących i zimujących, a także istotny
teren zimowania bielika (C2).
30 | S t r o n a
W okresie lęgowym obszar zasiedla co najmniej 1% populacji krajowej (C3 i C6) następujących
gatunków ptaków: nurogęś, ohar (PCK),rybitwa białoczelna (PCK), rybitwa rzeczna, zimorodek,
ostrygojad (PCK). W stosunkowo wysokim zagęszczeniu (C7) występuje derkacz, mewa czarnogłowa
oraz sieweczka rzeczna. W okresie wędrówek ptaki wodno-błotne występują w koncentracjach do 50
000 osobników (C4). W okresie zimy występuje co najmniej 1% populacji szlaku wędrówkowego (C2 i
C3) następujących gatunków ptaków: bielik, gągoł, nurogęś, również stosunkowo licznie (C7)
występuje bielaczek. Ogółem ptaki wodno-błotne występują w koncentracjach do 40 000 osobników
(C4). Jednakże awifauna obszaru nie jest dostatecznie poznana.
Ryc. 9-1 Fragment obszaru NATURA 2000 „Dolina Dolnej Wisły” położony ok. 27 km na zachód od planowanej farmy
wiatrowej „Świecie”. Źródło: http://natura2000.gdos.gov.pl
Ponadto na obszarze „Doliny Dolnej Wisły” występuje bogata fauna innych zwierząt
kręgowych oraz silnie zróżnicowana flora, np. rośliny naczyniowe (ok.1350 gatunków) z licznymi
gatunkami zagrożonymi i prawnie chronionymi, a także różne typy łęgów oraz cenne murawy
kserotermiczne.
Granica Obszaru Specjalnej Ochrony Ptaków „Dolina Dolnej Wisły” przebiega w odległości
około 27 km w kierunku zachodnim od granicy planowanej farmy wiatrowej. Lokalizacja farmy
wiatrowej „Świecie” nie wpłynie negatywnie na integralność obszaru NATURA 2000 „Dolina Dolnej
Wisły PLB 040003” i gatunki w nim występujące.
31 | S t r o n a
Specjalny Obszar Ochrony Siedlisk „Dolina Drwęcy” PLH2800015
Obszar obejmuje rzekę Drwęcę na długości 207,2 km, wraz z dopływami Grabiczek, Dylewka,
Poburzanka, Gizela, Iławka, Wólka, Wel. Obszar stanowi mozaikę siedlisk z różnego typu ze
zbiornikami wodnymi (jeziora, starorzecza), torfowiskami wysokimi i przejściowymi, lasami
(bukowymi, grądowymi, łęgowymi i borami bagiennymi), ekstensywnie użytkowanymi łąkami w
dolinie rzeki, a także niżowymi nadrzecznymi zbiorowiskami okrajkowymi. Obszar ten jest bardzo
istotny dla ochrony ichtiofauny i bogatej mozaiki siedlisk związanych z doliną rzeczną, gdyż występuje
tu 22 rodzajów siedlisk z Załącznika I Dyrektywy Rady 92/43/EWG. Sama Drwęca stanowi jedyny
ichtiologiczny rezerwat na terenie województwa warmińsko-mazurskiego. Rzeka Drwęca i jej
dorzecze objęte jest krajowym programem restytucji ryb wędrownych, zaś rzeka Wel jest
wymieniana jako jeden z głównych cieków dorzecza Drwęcy o walorach kwalifikujących ją jako
podstawowe tarlisko anadromicznych ryb wędrownych i siedlisko ryb prądolubnych, będących w
sferze zainteresowania Unii Europejskiej. Obszar stanowi cenny zasób zróżnicowanych siedlisk dla
gatunków zwierząt rzadkich i poddanych ochronie związanych ze środowiskiem wodnym - występuje
tu 27 gatunków z Załącznika II Dyrektywy Rady 92/43/EWG, w tym 8 gatunków ryb. Spośród
podanych 27 gatunków zwierząt, 11 to ptaki objęte art. 4 Dyrektywy Rady 79/409/EWG oraz różne
gatunki fauny i flory wymienione w Załączniku II Dyrektywy 92/43/EWG - ich liczba jest niepełna
i podana w oparciu o obserwacje poczynione podczas innych badań terenowych.
5
http://natura2000.gdos.gov.pl
32 | S t r o n a
Ryc. 9-2 Fragment obszaru NATURA 2000 „Dolina Drwęcy” położony najbliżej planowanej farmy wiatrowej „Świecie”.
Źródło: (http://natura2000.gdos.gov.pl)
Dolina Drwęcy przebiega w najbliżej położonym punkcie od granicy inwestycji około 29 km na
południowy wschód w od granic gminy Świecie nad Osą. Lokalizacja farmy wiatrowej „Świecie” nie
wpłynie negatywnie na integralność obszaru NATURA 2000 „Dolina Drwęcy” i gatunki w nim
występujące.
Brodnicki Park Krajobrazowy
Brodnicki Park Krajobrazowy został utworzony6 w 1985 r. i zajmuje powierzchnię 16 685 ha.
Ponad 60% powierzchni Parku to lasy, natomiast wody zajmują powierzchnię około 10%. Obszar ten
zajmuje centralną, najbardziej wartościową pod względem przyrodniczym i kulturowym część
Pojezierza Brodnickiego. Krajobraz Parku charakteryzuje się dużym zróżnicowaniem. Dominuje
polodowcowa rzeźba z pagórkowatymi obszarami wysoczyzny morenowej i płaskimi powierzchniami
sandrowymi, które porośnięte są lasami. Teren Parku rozcinają dwa ciągi rynien polodowcowych
z licznymi jeziorami rynnowymi, natomiast elementem łączącym są dwie rzeki: Skarlanka i Struga
Brodnicka. Na obszarze Brodnickiego Parku Krajobrazowego znajduje się ponad 40 jezior, z czego 7
jest o powierzchni ponad 100 ha. Do największych z nich zalicza się: Wielkie Partęczyny (324 ha),
Bachotek (211 ha), Sosno (188 ha), Łąkorz (162 ha), Głowińskie (131 ha), Zbiczno (129 ha) i Ciche (111
ha). Większość jezior na terenie Parku to jeziora rynnowe o wąskim, wydłużonym kształcie otoczone
stromymi zalesionymi brzegami. Lasy występujące na tym terenie to przede wszystkim bory sosnowe
i mieszane. Mniejsze powierzchnie zajmują lasy liściaste, takie jak grądy, łęgi, olsy. Bardzo duży udział
(37 %) mają tutaj lasy ochronne, drzewostany nasienne i ostoje zwierzyny. Typową cechą
Brodnickiego Parku Krajobrazowego jest występowanie naturalnych zbiorowisk torfowiskowych,
szuwarowych i wodnych. Flora Parku cechuje się dużym bogactwem i różnorodnością gatunków.
Występuje tu ok. 950 gatunków roślin naczyniowych, z czego wiele z nich to gatunki objęte ochroną
całkowitą lub częściową, a także gatunki reliktowe. Rośnie tutaj m in. storczyk obuwik pospolity, lilia
złotogłów, kłoć wiechowata, 3 gatunki rosiczek, bagno zwyczajne, żurawina drobnolistkowa, bażyna
czarna. Bardzo liczna i cenna jest tu również fauna. Do występujących tu chronionych i rzadkich
gatunków można zaliczyć: bielika, orlika krzykliwego, bociana czarnego, bąka, kilka gatunków
perkozów, żurawia, a także wydrę i bobra europejskiego. Czasami spotkać można reintrodukowanego
przez dyrekcję Parku sokoła wędrownego. Najcenniejsze obszary Brodnickiego Parku
Krajobrazowego chroni 8 rezerwatów przyrody: 3 rezerwaty leśne "Mieliwo", "Retno" i "Las Cielęta",
3 rezerwaty torfowiskowe "Stręszek", "Okonek" i "Żurawie Bagno", oraz 2 rezerwaty florystyczne
"Wyspa na jeziorze Wielkie Partęczyny" i "Bachotek".
Granica Brodnickiego Parku Krajobrazowego przebiega w odległości około 18 km w kierunku
południowo – wschodnim od najbliżej położonej turbiny wiatrowej. Planowana farma wiatrowa nie
będzie miała negatywnego wpływu na chroniony obszar.
Specjalny Obszar Ochrony Siedlisk „Ostoja Brodnicka” PLH 040036
6
http://www.bpk.brodnica.net/index.php
33 | S t r o n a
Ostoja Brodnicka obejmuje silnie zróżnicowane tereny krajobrazu młodoglacjalnego
z licznymi jeziorami i torfowiskami oraz nielicznymi rzekami. Wykształciły się tutaj m.in. rozmaite
formy rzeźby - pagórkowata lub pofalowana wysoczyzna morenowa, płaskie lub faliste powierzchnie
sandru, wzgórza kemowe, wcięte w powierzchnie sandru rynny subglacjalne, obniżenia wytopiskowe.
Teren w znacznym stopniu jest pokryty lasami. Jeziora cechują się z reguły czystą wodą, powierzchnią
powyżej 100 ha i znaczną głębokością, nawet do ok. 40 m. Dominują akweny eutroficzne, a także
spotyka się jeziora mezotroficzne i dystroficzne. Znajdują się tu różnego typu torfowiska - wysokie,
przejściowe, nakredowe oraz mechowiska. Często torfowiska rozwijają się wokół dystroficznych
jezior, a otoczone są przez bagienne lasy - bory bagienne i brzeziny bagienne. Na żyznym podłożu
występują płaty łęgów jesionowo-olszowych, rzadziej wiązowo-jesionowych. Na tym terenie
dominują grądy i bory mieszane, choć spotyka się też fitocenozy buczyn. Natomiast rzadko występują
łąki i pastwiska. Występuje tu 17 typów siedlisk wymienionych w Załączniku I Dyrektywy Rady
92/43/EWG. Są tu dobrze zachowane, o cechach naturalnych, ekosystemy wodne i bagienne, z
licznymi i różnorodnymi zbiorowiskami roślinności wodnej, szuwarowej i torfowiskowej. Cenne są
także niektóre fragmenty roślinności leśnej, m.in. bory i brzeziny bagienne, mniejsze znaczenie
natomiast mają lasy bukowe, np. w rezerwacie "Mieliwo". Liczne i bogate są populacje rzadkich
gatunków flory wodnej i torfowiskowej (4 gatunki z Załącznika II Dyrektywy Siedliskowej), w tym
bardzo bogate stanowisko zastępcze aldrowandy pęcherzykowatej. Na uwagę zasługuje stanowisko
obuwika na wyspie na jeziorze Wielkie Partęczyny. Nieco mniejsze znaczenie ma obszar dla ochrony
fauny, choć znane są stanowiska 3 gatunków z załącznika II Dyrektywy Siedliskowej.
Obszar w większości leżący na terenie Brodnickiego Parku Krajobrazowego (16 685 ha; 1985
r.). Ostoja Brodnicka w najbliżej położonym punkcie znajduje się około 18 km na południowy wschód od planowanej farmy wiatrowej „Świecie”, a lokalizacja turbin wiatrowych nie będzie miała
negatywnego wpływu na przyrodę.
Specjalny Obszar Ochrony Siedlisk „Dolina Osy” PLH 040033
Cały obszar podlega ochronie. Na jego terenie w całości leżą dwa rezerwaty : rezerwat
krajobrazowy "Dolina Osy" (665,12 ha; 1994 r.) oraz rezerwat leśny "Rogóźno - Zamek"(28,39 ha;
1974 r.). Część ostoi, którą nie obejmują rezerwaty podlega ochronie w formie obszaru chronionego
krajobrazu "Doliny Osy i Gardęgi".
Projektowany Specjalny Obszar Ochrony Siedlisk „Dolina Osy” leży w odległości 10 km na
północny – zachód od najbliżej planowanej turbiny wiatrowej, tak więc inwestycja nie będzie miała
wpływu na ten obszar.
Zespół Przyrodniczo-Krajobrazowy w Słupie
Zespół przyrodniczo-krajobrazowy wyznacza sie w celu ochrony wyjątkowo cennych fragmentów
krajobrazu naturalnego i kulturowego dla zachowania jego wartości estetycznych. Tak wiec,
w zespołach przyrodniczo-krajobrazowych chroni się przede wszystkim: konfiguracje terenu, stosunki
wodne, charakter i skład gatunkowy drzewostanu oraz występujące na tym terenie zabytki kultury.
Zespół Przyrodniczo Krajobrazowy „SłupskiGródek nad Osa”, o powierzchni 4,78 ha, obejmuje
pododdziały leśne obrębu Jamy – 241r i 241p, położony jest na terenie wsi Słupski Młyn w Gminie
34 | S t r o n a
Gruta. Obejmuje on fragment drzewostanu porastającego krawędź wysoczyzny, poprzecinanej
licznymi jarami. W drzewostanie występuje sosna, dąb i lipa w wieku ok. 120 lat. Na terenie zespołu
znajduje sie grodzisko, zamieszkałe od X do początków XIII wieku oraz od XIV do początków XV wieku.
Z powodu odległości wynoszącej 9,20 km, nie stwierdza się, by planowana farma wiatrowa „Świecie”
oddziaływała negatywnie na Zespół Przyrodniczo-Krajobrazowy „Słupski Gródek nad Osa”.
Pomniki Przyrody na terenie gminy Świecie nad Osą
Obszar gminy, pozbawiony większych kompleksów leśnych, nie obfituje również
w osobliwości przyrodnicze. Chronione są pojedyncze drzewa lub ich skupiska. Pomnikami przyrody
na terenie gminy są głównie dęby i platany.
Wszystkie wymienione wyżej obszary chronione znajdują się poza zasięgiem oddziaływania
projektowanego przedsięwzięcia.
35 | S t r o n a
10. OBSZARY O KRAJOBRAZIE MAJĄCYM ZNACZENIE HISTORYCZNE,
KULTUROWE LUB ARCHEOLOGICZNE
Na terenie gminy Świecie nad Osą znajdują się obszary o krajobrazie mającym znaczenie historyczne
oraz kulturowym. We wsi znajduje się świątynia p.w. św. Maksymiliana Kolbe zbudowana w latach
1984 – 1988 z użyciem bloczków gazobetonowych na planie zbliżonym do koła, z małą wieżą
i stożkowym dachem, pokrytym płytkami z eternitu. Wyposażenie wnętrza jest współczesne. Z dwóch
dworów we wsi pierwszy (dom nr 35), z pierwszej połowy XIX w., znajduje się w zniszczonym parku
na zachód od doskonale widocznego nad wsią grodziska. Drugi dwór został zbudowany w połowie XIX
w. i usytuowany jest w kierunku południowo-wschodnim od grodziska na wyraźnym wniesieniu.
W pobliżu wsi znajduje się średniowieczne grodzisko z XI i XII w. Mieści się ono na wzgórzu będącym
wysuniętym cyplem wysoczyzny. Obejmuje część wyższą, będącą zapewne pozostałością po grodzie,
otoczoną od strony północnej i północno-wschodnim wałem o wysokości do 2,5 m oraz część niższą pozostałość po podgrodziu, na którym znajdują się resztki grobowca. Całość o powierzchni, około
5800 m² , od strony wschodniej i południowej jest otoczona wałem i fosą. 7
Wszystkie powyższe elementy historyczno – kulturowe znajdują się w znacznych odległościach (5-6
km) od planowanych turbin wiatrowych na terenie gminy Świecie nad Osą, więc planowane
przedsięwzięcie nie powinno negatywnie oddziaływać na powyższe elementy, również poprzez
ewentualne negatywne oddziaływania wizualne.
7
http://www.nasze.kujawsko-pomorskie.pl/
36 | S t r o n a