Behavioral Product Quality Assessment Model On the Software
Transkrypt
Behavioral Product Quality Assessment Model On the Software
Behavioral Product Quality Assessment Model On the Software Market (Model behawioralny oceny jakości produktów na rynku oprogramowania) Radosław Hofman, promotor: prof. dr hab. Witold Abramowicz W ostatnich latach na rynkach dóbr konsumenckich można było zaobserwować kilkanaście przykładów firm, które w krótkim czasie odnosiły sukces w skali całego globu. Zaobserwować można było także przykłady równie dynamiczne upadki podmiotów, które w ciągu relatywnie krótkiego czasu traciły globalną pozycję dominującą na rzecz podmiotów, których początkowo nie uznawały nawet za konkurencję. Analizując przyczyny tak radykalnych zmian w sytuacji rynkowej należy zauważyć, że w wielu wypadkach o sukcesie przedsiębiorstwa decydowała przede wszystkim zmiana postawy klientów, która spotęgowana nowoczesnymi kanałami komunikacji, powodowała masową reakcję milionów (a w kilku przypadkach miliardów) klientów jednocześnie. Tak masowe zjawiska trudno jest wyjaśnić w kontekście paradygmatu „homo economicus”, ponieważ wydaje się bardzo mało prawdopodobne, że tak duża liczba decydentów jednocześnie zmieniła ocenę wszystkich substytucyjnych produktów dostępnych na rynku i wybrała ten sam produkt. Wyjaśnieniem, które wydaje się bardziej adekwatne jest odwołanie się do efektu stadnego opisanego przez Veblena. Badania dotyczące ograniczonej racjonalności decydenta sięgają początku określania ekonomii jako odrębnej dziedziny nauki. Pierwsze opisy asymetrii pozytywno-negatywnej przypisuje się Adamowi Smithowi, a prace Veblena, Simona, Kahnemana i Tverskiego, oraz innych ekonomistów dostarczyły wielu przykładów potwierdzających ograniczenia i systematyczne błędy poznawcze wpływające na brak możliwości dokonania racjonalnej decyzji. Należy jednak podkreślić, że wielu badaczy odrzuca wpływ wyżej wspomnianych zjawisk na decyzje podejmowane przez profesjonalnego decydenta (osobę podejmującą decyzje związane z działalnością zawodową). Jednym z obszarów, w których analiza postaw decydentów nie jest poddawana analizie jest rynek oprogramowania (w szczególności rozwiązań tworzonych na zamówienie). Ze względu na cechy, które odróżniają oprogramowanie od produktów materialnych, nie można było posłużyć się znanymi metodami badawczymi w celu, udzielenia odpowiedzi na pytanie, czy zjawiska ograniczonej racjonalności dotyczą również tego rynku. W pracy doktorskiej zaproponowano model percepcji jakości oprogramowania, a także skoncentrowano się na opracowaniu metody prowadzenia badań empirycznych w zakresie związanym z analizą postaw odbiorców oprogramowania, a także dokonano samych badań w paradygmacie niezależnych grup poddawanych działaniu zjawisk, które uprzednio zaobserwowano w komercyjnych projektach. Wynik przeprowadzonych badań empirycznych potwierdził tezę, która zakładała, że profesjonalny odbiorca oprogramowania będzie poddawał się tendencyjności przy ocenie oprogramowania ze względu m.in. na własne wspomnienia związane z wcześniejszymi wersjami produktu, własnymi skojarzeniami związanymi z produktem, oraz opinii innych, które były przyjmowane jako własne. Siła zjawisk i analiza trafności eksperymentów wskazuje na niezwykle niskie prawdopodobieństwo tego, że zaobserwowane zjawiska były dziełem przypadku. Należy podkreślić, że praca ma charakter pionierski w zakresie oceny postaw odbiorców oprogramowania, a zbadane zjawiska stanowią zaledwie część zjawisk, jakie badano w odniesieniu do prostych produktów materialnych. Praca wykazała, że zjawiska opisywane przez ekonomię behawioralną występują również na rynku oprogramowania. Co za tym idzie, opracowanie i wykorzystanie w praktyce modelu jakości uwzględniającego te zjawiska, będzie pozwalało na adekwatniejsze planowanie i zarządzanie jakością oraz postrzeganiem jakości oprogramowania.