Mini Przewodnik - Polska Niezwykła

Wronki - Ratusz
Dostałeś bezpłatny przewodnik z 7 atrakcjami. Chcesz więcej?
Za 2,46 zł otrzymasz wersję rozszerzoną z 21 miejscami. Kliknij w link:
http://www.polskaniezwykla.pl/miniprzewodnik/generate.aspx?lat=52,7081294406388&lng=16,3803089693115
Aby zobaczyć mapę miejsc zawartych w mini przewodniku kliknij lub skopiuj do przeglądarki poniższy link:
http://www.polskaniezwykla.pl/miniprzewodnik/map.aspx?lat=52.7081294406388&lng=16.3803089693115&pl=21
Wronki
Ratusz
więzienia w latach 1945-1956 życie, zdrowie,
młodość”. Tablicę ufundowali współwięźniowie.
52°42'29"N 16°22'45"E | na mapie:B
Pierwszy wroniecki ratusz stanął najprawdopodobniej w
średniowieczu i był usytuowany na dzisiejszym rynku - stał
obok pręgierza. W XVIII wieku wybudowano kolejny
ratusz, którego lokalizacja nie jest znana.
Współczesny ratusz został wzniesiony przez niemieckiego
burmistrza Wronek Theodora Albrechta Ottersohna z
Rogoźna. Jest to budowla dwukondygnacyjna z dachem
mansandrowym, nad całością góruje kwadratowa
wieżyczka zegarowa z iglicą, na której znajduje się
chorągiewka z datą "1910". W latach 1997-1998
przeprowadzono remont obiektu.
52°42'29"N 16°22'49"E | na mapie:A
Wronki
Pomnik i skwer Cyryla
Sroczyńskiego
Cyryl Sroczyński (1893-1929) był powstańcem
wielkopolskim, a po odzyskaniu niepodległości pierwszym
burmistrzem Wronek. Kierował w pierwszych latach
organizacją polskiej władzy. Zasłużył się także dla
wronieckich organizacji m.in. Ochotniczej Straży Pożarnej i
Bractwa Kurkowego. Jego pracę przerwała przedwczesna
śmierć w 1929 r.
Wronki
Pomnik dla uczczenia
pomordowanych we wronieckim
więzieniu
W 1996 r. pamięć pierwszego burmistrza uczczono we
Wronkach patronatem skweru przy ulicach Niepodległości i
Ratuszowej oraz głazem z pamiątkową tablicą. Z boku
głazu znalazła się druga tablica ufundowana przez
członków Bractwa Kurkowego, którego królem był Cyryl
Sroczyński.
52°42'28"N 16°22'53"E | na mapie:C
Więzienie we Wronkach w czasie II wojny światowej stało
się miejscem eksterminacji ludności polskiej. Z rąk
hitlerowców poniosły tutaj śmierć 792 osoby. Ich pamięć w
mieście uczczono w 1970 r. pomnikiem u zbiegu ulic
Ratuszowej i Chrobrego.
Pomnik przedstawia ludzkie postacie i orła, a obok nich
znajduje się napis o treści „Pamięci 792 kobiet i
mężczyzn narodowości polskiej zmarłych i pomordowanych
przez hitlerowskiego okupanta w latach 1940-1944 w
więzieniu we Wronkach”. W 1993 r. na podstawie
pomnika wmurowano tablicę upamiętniającą żołnierzy
Polski Podziemnej, których więziono we Wronkach w
czasach stalinowskich. Tablica ta zawiera inskrypcję
„Żołnierzom podziemnego państwa polskiego,
którzy służąc Ojczyźnie stracili w murach tutejszego
2
Wronki
Zabytkowa kamienica przy ul.
Poznańskiej 49 (1905)
Willa Wilczewskiego jest prawnie chronionym zabytkiem od
24 września 2009 r. na podstawie decyzji 763/Wlkp/A
(ident. NID 728662).
52°42'24"N 16°22'50"E | na mapie:E
Ulica Poznańska to jedna z ważniejszych arterii miasta
wiodąca od Rynku w kierunku dworca kolejowego. Przy
ulicy zachowała się niemal na całej długości historyczna
zabudowa z XIX i początków XX wieku. Można tutaj
zobaczyć zarówno niewielkie parterowe budynki, jak i
kilkukondygnacyjne kamienice.
Najokazalszym obiektem jest kamienica pod numerem 61.
Budynek ten został zbudowany w 1905 r. i był sztandarową
w swoim czasie czynszówką Wronek. Czterokondygnacyjna
kamienica zwraca uwagę swoją elewacją frontową o
symetrycznym podziale i delikatnym detalu sztukatorskim.
W szczycie widnieją inicjały PJ, określające zapewne
pierwszego właściciela budynku.
Kamienica jest zabytkiem ujętym w gminnej ewidencji
zabytków miasta i gminy Wronki.
Wronki
52°42'29"N 16°22'43"E | na mapie:D
Wieża ciśnień
We Wronkach możemy spotkać ciekawie wyglądający
obiekt - wieżę ciśnień zbudowaną w 1893 roku, która
powstała wraz z zakładem karnym i wchodzi w jej
kompleks. Powstała na terenie ujęcia wody pomiędzy
osiedlem mieszkaniowym a zespołem gospodarstwa
więziennego. Ma powierzchnię 200 m2, wznosi się na
wysokość 30 metrów i posiada obwód 8,8 metra. Wodociąg
zaspokajał zapotrzebowanie wody pitnej dla więzienia oraz
pobliskich mieszkańców.
52°42'25"N 16°22'59"E | na mapie:F
Wronki
Willa Wilczewskiego z 1903 r.
Na przełomie XIX i XX wieku mieszkał i działał we
Wronkach architekt i budowniczy Maksymilian Wilczewski,
twórca i wykonawca wielu wronieckich obiektów. Wśród
jego realizacji znajduje się własny dom przedsiębiorcy przy
ulicy Poznańskiej 61.
Piękna willa została ukończona w 1903 r. w wyposażona
została w najnowocześniejsze wówczas urządzenia. Parter
budynku zajmowały biuro i pracownia oraz pomieszczenia
techniczne. Na piętrze mieściło się mieszkanie właściciela i
jego rodziny. Na trzeciej kondygnacji znajdującej się na
poddaszu mieszkała służba. Wilczewscy byli właścicielami
willi do kryzysu finansowego w latach 30-tych XX w. Po II
wojnie światowej obiekt podzielono na kilka mieszkań.
3
centralną z klatką schodową, od której odchodzą cztery
wysokie skrzydła mieszczące cele dla więźniów. Solidna
brama wjazdowa zamyka ulicę prowadzącą do więzienia.
Całość sprawia wrażenie budowli surowej, ponurej i
niedającej żadnych szans na ucieczkę.
Od początku było to ciężkie więzienie, przeznaczone dla
odbywających wieloletnie kary za poważniejsze
przestępstwa, głównie recydywistów. Więziono tu jednak
również za przekonania. W czasach pruskich trafiali tutaj
działacze ruchu robotniczego (m.in. Róża Luksemburg), w
okresie międzywojennym komuniści (jak Marian Buczek),
podczas okupacji Polacy walczący z Niemcami, w latach
stalinowskich działacze podziemia demokratycznego, a w
okresie stanu wojennego internowani członkowie opozycji.
U zbiegu ulic Chrobrego i Ratuszowej postawiono pomnik
ku czci 792 osób zamęczonych w więzieniu przez
hitlerowców. Na nim znajduje się późniejsza tablica
poświęcona żołnierzom państwa podziemnego z lat 19451956.
Oficjalnie we wronieckim więzieniu są 1462 miejsca - sporo
w stosunku do liczby 11,6 tys. mieszkańców miasta. Aby
zapewnić osadzonym pracę, w sąsiedztwie więzienia
powstały odlewnia metali i wytwórnia kuchenek gazowych.
Ten drugi zakład, po sprywatyzowaniu i rozbudowie, jako
"Amica" jest liczącym się w skali europejskiej producentem
sprzętu gospodarstwa domowego.
52°42'34"N 16°23'04"E | na mapie:G
Sprawdz na sklep.polskaniezwykla.pl
Wronki
Ponury zakład
Rawicz, Wronki, Strzelce Opolskie, Wołów, Czarne, Sztum dla większości Polaków jest to tylko wyliczanka
miejscowości. Są jednak środowiska, w których te nazwy
budzą strach - tam od wielu lat osadza się skazanych za
ciężkie przestępstwa.
Niektóre z tych miejsc warto zobaczyć. Więzienie we
Wronkach postawili Prusacy. Wielki kompleks zabudowań
zaczęto wznosić w 1889 r. według nowoczesnych na owe
czasy wzorów amerykańskich - pośrodku usytuowano część
Wronki
Muzeum Ziemi Wronieckiej
Pomysł utworzenia we Wronkach placówki muzealnej
pojawił się w końcu lat 70-tych XX wieku wśród członków
Towarzystwa Miłośników Ziemi Wronieckiej. W połowie
następnego dziesięciolecia udało się odkupić od
prywatnego właściciela budynek spichlerza przy ulicy
Szkolnej 2. W okresie 1986-1991 obiekt wyremontowano i
oprócz muzeum swoją siedzibę znalazła tu również
biblioteka. Oficjalne otwarcie placówki noszącej obecnie
nazwę Muzeum Ziemi Wronieckiej nastąpiło w 1993 r. Dziś
4
prezentowane są cztery wystawy tematyczne:
archeologiczna, etnograficzna, przyrodnicza i historyczna.
Spichlerz, w którym mieści się muzeum zbudowano około
połowy XIX w. W dniu 29 czerwca 1985 r. wpisano go do
rejestru zabytków decyzją A-523. W rejestrze NID nosi
identyfikator 656224.
52°42'36"N 16°22'33"E | na mapie:H
Wronki
Kamienica z apteką "Pod Orłem"
(poł. XIX w.)
Rynek we Wronkach stanowi centrum pierwotnego
założenia, wokół którego przez wieki rozwijało się dzisiejsze
miasto. Przy nim i okolicznych uliczkach zlokalizowane są
najstarsze budynki pochodzące głównie z XIX wieku.
Jednym z nich jest narożna kamienica o numerze 8.
Wronki
Zespół kamienicy przy ul.
Poznańskiej 1
Historyczne centrum Wronek tworzy rynek z siatką ulic
położony na wysokiej skarpie Warty. Miejsce to
rozplanowano w drugiej połowie XIII wieku w czasie lokacji
miasta. Nadwarciańska skarpa jest też dziś miejscem, gdzie
zapoznać się można z zabytkami dawnej architektury
Wronek.
W narożniku Rynku pod adresem Poznańska 1 znajduje się
zespół kamienicy wzniesionej w 1902 r. Towarzyszą jej
szachulcowa oficyna zbudowana w drugiej połowie XIX
wieku, przylegający do niej murowany spichlerz z 1897 r.
oraz magazyn wzniesiony w ostatnim dziesięcioleciu XIX
wieku.
Piętrowa, pięcioosiowa kamienica powstała w połowie XIX
stulecia. Na jej parterze mieści się do dziś najstarsza
wroniecka apteka „Pod Orłem” założona w
1789 r. Od kilku pokoleń aptekę prowadzi rodzina
Stryczyńskich.
Państwo Maria i Paweł Stryczyńscy stworzyli w piwnicach
domu niewielkie muzeum farmacji, w którym zgromadzili
eksponaty związane z zawodem. Zbiory udostępniane są
okazjonalnie Muzeum Ziemi Wronieckiej powołanemu dzięki
inicjatywie m.in. Marii Stryczyńskiej.
52°42'36"N 16°22'30"E | na mapie:J
Kompleks budynków 29 listopada 2002 r. został wpisany
przez Wielkopolskiego Konserwatora Zabytków do rejestru
zabytków (decyzja 113/Wlkp/A). Zespół nosi w ewidencji
NID identyfikator 656215, kamienica 656216, oficyna
656217, spichlerz 656218, a magazyn 656219.
52°42'36"N 16°22'30"E | na mapie:I
Wronki
Kolumna Matki Boskiej - pomnik
5
powstańczy
Powstanie Wielkopolskie było powszechnym zrywem
polskich mieszkańców Prowincji Poznańskiej przeciwko
pruskim zaborcom. W ciągu krótkiego czasu oswobodzono
znaczną część miejscowości, choć walki w wielu miejscach
trwały do rozejmu w Compiegne. Wśród pierwszych
wyzwolonych miejscowości były Wronki zajęte przez
powstańców z Szamotuł w dniach 29-30 grudnia 1918 r. W
tutejszym więzieniu utworzono garnizon powstańczy. Jego
żołnierze brali aktywny udział w walkach o odzyskanie
innych miejscowości regionu oraz o ich obronę przed
kontratakującymi Niemcami.
Dziś we Wronkach przypomina o powstańczym zrywie
pomnik w postaci wysokiej kolumny z figurą Matki Boskiej
na Placu Wolności. Osobliwy pomnik zaprojektował artysta
z Wronek Witold Siwinski. Otoczenie kolumny, czyli Plac
Wolności zrewitalizowano i oddano do ponownego
użytkowania mieszkańcom w czerwcu 2010 r.
52°42'31"N 16°22'26"E | na mapie:K
Klasztor franciszkanów reformatów
z 1875 r.
Podziwiając panoramę Wronek z nowej kładki pieszorowerowej przerzuconej przez Wartę naszą uwagę zwraca
zespół klasztorny franciszkanów usytuowany na rzecznej
skarpie. Pierwszy klasztor z kościołem w tym miejscu
zbudowali dominikanie, którzy przybyli do Wronek na
prośbę Przemysła II w 1297 r. Po jego zniszczeniu w 1603
r. odbudowano go w XVII wieku, a z ówczesnego założenia
dziś podzi,wiać możemy kościół klasztorny.
Dominikanie opuścili Wronki po kasacie zakonu w 1838 r.
Zespół obiektów odkupili od władz pruskich mieszkańcy
miasta i przekazali ponownie kościołowi katolickiemu. W
1868 r. gospodarzami klasztoru zostali franciszkanie
reformaci, którzy przebywali w nim do I wojny światowej.
Później obiekt przechodził różne koleje losu, aby w latach
90-tych wrócić do franciszkanów. Obecnie mieści się tutaj
Wydział Teologiczny Uniwersytetu Adama Mickiewicza.
Obok kościoła Zwiastowania Najświętszej Marii Panny
wznosi się budynek klasztorny. Obecny obiekt powstał w
1875 r. z nietynkowanej, ceramicznej cegły. Detalami
architektonicznymi nawiązuje do barokowego stylu, w
jakim wzniesiono kościół. Budynek uległ pożarowi w 1984
r., po czym został odbudowany w dawnej formie. Klasztor
stanowi zabytek o znaczeniu lokalnym ujętym w gminnej
ewidencji zabytków.
52°42'40"N 16°22'34"E | na mapie:L
Wronki
Barokowy kościół Franciszkanów
pw. Zwiastowania NMP (XVII w.)
Barokowy kościół Franciszkanów pw. Zwiastowania NMP
(XVII w.).
52°42'39"N 16°22'33"E | na mapie:M
Wronki
6
Wronki
Pomnik poległych na Rynku
W dwudziestoleciu międzywojennym w wielu polskich
miejscowościach wystawiono pomniki poległym w walkach
o wolność Polski. Również we Wronkach stanął taki obelisk.
Odsłonięto go 11 listopada 1928 r. Pomnik przeniesiony
został w 1956 r. na wroniecki rynek. Na jego frontonie
widnieje orzeł, powstańczy krzyż oraz tablica z napisem
„Ku czci i chwale poległym za wolność
Ojczyzny”. Pomnik został 2015 r. odnowiony.
52°42'36"N 16°22'27"E | na mapie:O
Wronki
Figura św. Franciszka
Jako wielbiciel małych obiektów sakralnych, do których
należą kapliczki, figury oraz krzyże, w czasie swoich
wypraw po Polsce nazbierałem sporą ilość informacji o
nich, a także ich zdjęć. Wspomniane obiekty kultu znajdują
się w różnych miejscach - przy kościołach, w parkach,
ogrodach i sadach, przy drogach i wśród pól. Ich
atrakcyjność jest różna, ale zawsze mają duże znaczenie
dla fundatorów i opiekunów.
Tym razem chciałbym zwrócić uwagę na figurę św.
Franciszka przy klasztorze franciszkanów we Wronkach.
Kamienna figura świętego w habicie i krzyżem w ręku
pochodzi z XIX wieku, gdy podominikańskie budynki
klasztorne zajęli franciszkanie. Rzeźba św. Franciszka
ustawiona jest na okrągłej kolumnie w ogródku z krzewami
i drzewami iglastymi.
52°42'39"N 16°22'32"E | na mapie:N
Wronki
Dawny hotel przy Rynku 21 (pocz.
XX w.)
Wśród miejsc, które należy odwiedzić zwiedzając Wronki
jest historyczne serce miasta, czyli Rynek. Przez wieki plac
ten stanowił ośrodek życia miejscowości. Przy nim
funkcjonowały ważne obiekty handlowe i usługowe. Tutaj
też można było dawniej przenocować i zjeść posiłek.
W początkach XX wieku przy Rynku na działce pod
numerem 21 w miejscu starego budynku wystawiono nową
kamienicę o neoklasycystycznym charakterze. Dwupiętrowy
obiekt przeznaczono na hotel, który funkcjonował do czasu
przeznaczenia go na cele mieszkaniowe. Odnowiona
kamienica spełnia te funkcje do dnia dzisiejszego.
7
Dawny hotel w narożniku Rynku i ulicy Rzecznej stanowi
zabytek o znaczeniu lokalnym ujętym w gminnej ewidencji
zabytków.
52°42'19"N 16°23'09"E | na mapie:Q
52°42'38"N 16°22'27"E | na mapie:P
Wronki
Tablica pamięci pierwszych harcerzy
Początki wronieckiego harcerstwa sięgają roku 1916.
Wówczas to Bernard Romczyński wraz przyjaciółmi założył
drużynę, patronem której został Henryk Dąbrowski. Młodzi
druhowie spotykali się potajemnie w domu przy dzisiejszej
ulicy Zwycięzców 6. Drużyna działała do 1918 r. a
reaktywowano ją w 1923 r.
Powstanie pierwszej drużyny harcerskiej we Wronkach
upamiętniono okolicznościową tablicą, która w 1996 r.
zawisła na ścianie domu, gdzie odbywały się pierwsze
zbiórki. Na tablicy tej znalazł się napis o treści: „W
tej posesji w roku 1916 powstała pierwsza we Wronkach
drużyna harcerska. Jej założycielem był Bernard
Romczyński. W 80 rocznicę powstania I Drużyna
Harcerskiej im. Henryka Dąbrowskiego we Wronkach.
Wronieccy harcerze 1996”.
Sprawdz na sklep.polskaniezwykla.pl
52°42'39"N 16°22'28"E | na mapie:R
Wronki
Dworzec kolejowy z 1880 r.
Wronki leżą na szlaku kolejowym łączącym Poznań ze
Szczecinem. Linia kolejowa pomiędzy tymi miastami
zbudowana została w końcu pierwszej połowy XIX wieku.
Oddano ją do użytku 10 sierpnia 1848 r. W tym czasie
oddano do użytku pierwszy dworzec kolejowy we
Wronkach. W 1880 r. zastąpił go nowy, większy budynek,
który istnieje do dziś.
Dworzec kolejowy zbudowano z ceramicznej cegły
pozostawiając nietynkowane elewacje. Nakrył go
wielospadowy dach. Centrum budynku na parterze zajęła
sala obsługi pasażerów. W latach 2012-2013 obiekt
przeszedł gruntowny remont. Budynek dworca kolejowego
wpisano w dniu 17 grudnia 2002 r. do rejestru zabytków
(decyzja 114/Wlkp/A, identyfikator NID 656222).
Wronki
Kościół parafialny św. Katarzyny
8
(XV/XVI w.)
Kościół parafialny św. Katarzyny (XV/XVI w., przebudowany
XVII, XVIII w.).
52°42'33"N 16°22'21"E | na mapie:S
Wronki
Figura św. Jana Nepomucena nad
Wartą
Święty Jan Nepomucen, czeski prezbiter i męczennik zaraz
po swojej śmierci otoczony był estymą. Z biegiem czasu
jego popularność rosła nie tylko w rodzinnych Czechach,
ale także w państwach ościennych. Patronowi
spowiedników i tonących stawiano liczne figury i kapliczki,
często w pobliżu cieków wodnych i mostów, jako
orędownikowi chroniącymi przed powodziami. Swojego
Nepomuka mają także Wronki.
Figura św. Jana wzorowana na barokowych wzorach
została ufundowana przez członka Towarzystwa Miłośników
Ziemi Wronieckiej Piotra Franka w 2014 r. Ustawiono ją
przy wejściu na nową kładkę przez Wartę od strony części
miasta nazywanej Zamościem.
52°42'49"N 16°22'25"E | na mapie:U
Wronki
Kładka nad Wartą
Wronki to miasto malowniczo położone na brzegach Warty.
Od 20 grudnia 2014 r. ładne widoki na płynącą rzekę oraz
panoramy miasta można podziwiać z kładki spinającej
brzegi Starówki i przedmieścia Zamość. Most zbudowano
według projektu arch. Marty Włodarczak z Pracowni
„Most”. Obiekt wykonano z betonu, metalu i
drewna łącząc harmonijnie wykonane z nich elementy.
Wyróżnikiem jest jednostronny stalowy łuk pochylony na
zewnątrz.
Kładka ma długość ponad 206 metrów, z czego 90
przypada na część nurtową, a reszta biegnie nad terenem
zalewowym. W miejscu ich połączenia usytuowany jest
taras widokowy. Całości dopełnia infrastruktura z miejscami
odpoczynku i odpowiednio dobranym oświetleniem.
Autorzy zdjęć (w kolejności): marekpic, zbyszekF60,
zbyszekF60, zbyszekF60, zbyszekF60, marekpic, tedesse,
zbyszekF60, zbyszekF60, zbyszekF60, zbyszekF60,
zbyszekF60, theguru, zbyszekF60, zbyszekF60, zbyszekF60,
zbyszekF60, zbyszekF60, theguru, zbyszekF60, zbyszekF60
52°42'44"N 16°22'25"E | na mapie:T
Przewodnik wygenerowany w serwisie
www.polskaniezwykla.pl. Wszystkie prawa zastrzeżone.
Żadna część ani całość Mini przewodnika nie może być
reprodukowana ani przetwarzana w sposób elektroniczny,
mechaniczny, fotograficzny i inny; nie może być użyta do
innej publikacji oraz przechowywana w jakiejkolwiek bazie
danych bez pisemnej zgody Administratora serwisu.
Copyright © 2007 Polska Niezwykła
Wygenerowano:
czwartek 02 marca 2017 13:45:25
9