Koncepcja detektora sygnałów jednoczesnych w uk³adach
Transkrypt
Koncepcja detektora sygnałów jednoczesnych w uk³adach
BIULETYN WAT VOL. LV, NR 1, 2006 Koncepcja detektora sygna³ów jednoczesnych w uk³adach natychmiastowego pomiaru czêstotliwoci HENRYK GRUCHA£A, MIROS£AW CZY¯EWSKI, ADAM S£OWIK Wojskowa Akademia Techniczna, Wydzia³ Elektroniki, Instytut Radioelektroniki, 00-908 Warszawa, ul. S. Kaliskiego 2 Streszczenie. W artykule przedstawiony zosta³ projekt detektora sygna³ów jednoczesnych dla uk³adów natychmiastowego pomiaru czêstotliwoci. W uk³adach tego typu jednym z podstawowych problemów jest sytuacja, w której dwa sygna³y w.cz. pojawiaj¹ siê jednoczenie na ich wejciu. Powstaj¹ce wtedy niedok³adnoci sprawiaj¹, ¿e pomiar czêstotliwoci przestaje byæ jednoznaczny i wiarygodny. Zaprezentowane w artykule rozwi¹zanie pozwala w okrelonych warunkach detekowaæ obecnoæ dodatkowego sygna³u w oparciu o wzajemn¹ relacjê pomiêdzy b³êdami pomiaru amplitudy i czêstotliwoci, powstaj¹cymi w takiej sytuacji. Przeprowadzona zosta³a analiza teoretyczna oraz badania symulacyjne, które pozwoli³y wyci¹gn¹æ wnioski dotycz¹ce stosowalnoci tego typu rozwi¹zania oraz jego efektywnoci dla ró¿nych kombinacji sygna³ów wejciowych. S³owa kluczowe: pomiary czêstotliwoci, detektor sygna³ów Symbole UKD: 621.396.67 1. Wprowadzenie W grupie szerokopasmowych odbiorników radioelektronicznych wa¿ne miejsce zajmuj¹ uk³ady natychmiastowego pomiaru czêstotliwoci (NPCz). Pierwotnie stosowane by³y g³ównie w rozpoznaniu i walce radioelektronicznej, obecnie znajduj¹ równie¿ zastosowania pozawojskowe, wszêdzie tam, gdzie istnieje potrzeba szybkiego i precyzyjnego okrelenia czêstotliwoci chwilowej sygna³u mikrofalowego w bardzo szerokim pamie. Dalsza ewolucja w rozwoju uk³adów NPCz zmierza w kierunku coraz wiêkszego wykorzystania techniki cyfrowej oraz nowych struktur mikrofalowych, co pozwala sprostaæ rosn¹cym wymaganiom stawianym tego typu odbiornikom. T¹ drog¹ minimalizuje siê równie¿ wp³yw 152 H. Grucha³a, M. Czy¿ewski, A. S³owik niekorzystnych zjawisk wystêpuj¹cych w takich strukturach, wród których na plan pierwszy wysuwa siê problem sygna³ów jednoczesnych. W sytuacji gdy na wejciu prostego uk³adu NPCz (rys. 1) pojawi¹ siê dwa lub wiêcej sygna³ów w.cz. jednoczenie, mierzona czêstotliwoæ bêdzie funkcj¹ czêstotliwoci wszystkich sygna³ów wejciowych, w zwi¹zku z tym dok³adny pomiar staje siê niemo¿liwy. Natomiast w z³o¿onych, wielokana³owych strukturach mikrofalowych, przy zastosowaniu odpowiednich algorytmów obróbki cyfrowej wp³yw tego niekorzystnego zjawiska mo¿e zostaæ w znacz¹cy sposób zmniejszony. Wród stosowanych w tym zakresie rozwi¹zañ znajduje siê detektor sygna³ów jednoczesnych (DSJ), który dla wielokana³owej struktury odbiornika NPCz w okrelonych warunkach sygnalizuje obecnoæ dodatkowego sygna³u. Dzielnik mocy Sprzêgacz 90o Dzielnik mocy Sinus Sprzêgacz 90o Sprzêgacz 90o Cosinus Z0 Uk³ad wpracowania proporcjonalnej ró¿nicy fazy Mikrofalowy Dyskryminator Fazy Rys. 1. Schemat mikrofalowego dyskryminatora czêstotliwoci 2. Przetwarzanie sygna³ów jednoczesnych w uk³adzie NPCZ Przedstawiony w artykule projekt detektora sygna³ów jednoczesnych stanowi model matematyczny obróbki cyfrowej danych wyjciowych otrzymywanych w wielokana³owym uk³adzie NPCz. Ka¿dy z kana³ów zbudowany jest w oparciu o mikrofalowy dyskryminator czêstotliwoci przedstawiony na rysunku 1. Uk³ad ten w pierwszym etapie zamienia czêstotliwoæ chwilow¹ sygna³u wejciowego na ró¿nicê fazy, a nastêpnie realizuje jej pomiar w mikrofalowym dyskryminatorze fazy. Otrzymane w ten sposób amplitudy napiêæ w kanale sinus i cosinus zawieraj¹ jednoznaczn¹ informacjê o czêstotliwoci sygna³u wejciowego. Zakres jednoznacznego pomiaru takiego uk³adu cile powi¹zany jest z d³ugoci¹ linii zastosowanej w uk³adzie wypracowania proporcjonalnej ró¿nicy fazy [1, 2]. Uk³ad wielokana³owy (rys. 2) pozwala na zastosowanie metod obróbki cyfrowej, które, w przeciwieñstwie do metod analogowych opartych na bezporednim pomiarze wartoci napiêæ, wykorzystuj¹ wzajemne relacje pomiêdzy tymi Koncepcja detektora sygna³ów jednoczesnych... DYSKRYMINATOR Linia LD x1 DYSKRYMINATOR Linia LD x2 WZMACNIACZ OGRANICZNIK fwcz UK£AD PODZIA£U MOCY DYSKRYMINATOR Linia LD x4 DYSKRYMINATOR Linia LD x8 DYSKRYMINATOR Linia LD x 16 153 sin x1 cos sin x2 cos sin cos x4 sin x8 cos sin cos x16 Rys. 2. Struktura piêciokana³owego uk³adu NPCz napiêciami. Na ich podstawie wyznaczana jest czêstotliwoæ z dok³adnoci¹ do przedzia³u, w którym te relacje pozostaj¹ sta³e. W uk³adzie wielokana³owym stosuj¹c ró¿ne d³ugoci linii, mo¿na regulowaæ szerokoci tych przedzia³ów. W pierwszym kanale, o najkrótszej linii, zakres jednoznacznego pomiaru jest najszerszy, ale dok³adnoæ okrelenia czêstotliwoci jest najmniejsza. W zwi¹zku z tym kana³ ten jest kana³em zgrubnym determinuj¹cym pasmo ca³ego uk³adu, które równe jest jego zakresowi jednoznacznego pomiaru. Za dok³adnoæ ca³ego uk³adu odpowiada za kana³ o najd³u¿szej linii, dla którego te przedzia³y s¹ najmniejsze. Pozosta³e kana³y pe³ni¹ rolê poredni¹ pomiêdzy nimi, dostarczaj¹c niezbêdnych informacji, tak aby na wyjciu ca³ego uk³adu otrzymaæ czêstotliwoæ chwilow¹ w postaci s³owa bitowego [3]. Ujemn¹ stron¹ zastosowania uk³adu wielokana³owego jest koniecznoæ podzia³u sygna³u wejciowego, co znacz¹co obni¿a czu³oæ ca³ego uk³adu. Aby zrównowa¿yæ to niekorzystne zjawisko, na wejciu takiego uk³adu zastosowany zosta³ wzmacniacz z ogranicznikiem. Dodatkow¹ zalet¹ tego typu rozwi¹zania jest ograniczenie innych niekorzystnych zjawisk zwi¹zanych z detekcj¹ liniow¹ czy z omawianym tu sygna³em jednoczesnym [4]. Wzmacniacz z ogranicznikiem w sytuacji gdy pojawia siê dodatkowy sygna³ o niskim poziomie powoduje jego t³umienie wzglêdem sygna³u silniejszego, co znacz¹co obni¿a jego wp³yw na pomiar koñcowy. W sytuacji gdy poziomy obydwu sygna³ów bêd¹ zbli¿one, zarówno jeden, jak i drugi wzmacniane s¹ podobnie i wp³yw wzmacniacza ogranicza siê w tym przypadku do ograniczania, a co 154 H. Grucha³a, M. Czy¿ewski, A. S³owik za tym idzie ustalenia ich poziomu. Z drugiej strony ten sam uk³ad jest ród³em czêstotliwoci harmonicznych sygna³u wejciowego, które tak samo jak dodatkowe sygna³y wejciowe mog¹ powodowaæ zwiêkszenie niedok³adnoci pomiaru. Jednak ze wzglêdu na ma³e poziomy tych sygna³ów, w przeprowadzonej analizie zjawisko to zosta³o pominiête. Na rysunku 3 przedstawione zosta³y sygna³y wyjciowe z pojedynczego kana³u, w sytuacji gdy na wejciu jest tylko jeden sygna³ wejciowy o czêstotliwoci f1 (rys. 3a) oraz gdy pojawia siê dodatkowy sygna³ o czêstotliwoci f2. Zmieniaj¹c czêstotliwoæ sygna³u podstawowego w ca³ym zakresie jednoznacznego pomiaru, otrzymano zobrazowanie w postaci okrêgu. Pod wp³ywem sygna³u dodatkowego o sta³ej czêstotliwoci zmienia siê jednak rednica i po³o¿enie tego okrêgu. Stopieñ tych zmian zale¿ny jest od amplitudy sygna³u dodatkowego. Gdy sygna³ ten jest ma³y (rys. 3b), zniekszta³cenia w pomiarze czêstotliwoci sygna³u wejciowego s¹ minimalne, ale dla zbli¿onych poziomów sygna³u (rys. 3d) s¹ bardzo du¿e i praktycznie eliminuj¹ taki pomiar [5]. sin sin f1 f1 f1+2 cos cos f2 a) sin b) sin f1 f1+2 cos f2 c) f1 f1+2 cos f2 d) Rys. 3. Sygna³ wyjciowy z uk³adu NPCz a) pojedynczy sygna³ wejciowy oraz z dodatkowym sygna³em mniejszym o b) 10 dB c) 5 dB d) 2 dB Koncepcja detektora sygna³ów jednoczesnych... 155 W oparciu o przeprowadzon¹ analizê symulacyjn¹ wyznaczony zosta³ rozk³ad b³êdu pomiaru czêstotliwoci chwilowej sygna³u wejciowego (rys. 4a) oraz b³¹d amplitudy (rys. 4b), dla ró¿nych stosunków mocy sygna³ów wejciowych [1]. Wartoæ b³êdu amplitudy zwi¹zana jest cile ze zmian¹ d³ugoci promienia okrêgów z rysunku 3 i unormowana do sta³ego poziomu wyznaczonego przez wzmacniacz z ogranicznikiem, a znak ujemny wynika z przyjêtego w analizie kierunku zmian. B³¹d pomiaru czêstotliwoci chwilowej unormowany zosta³ wzglêdem pasma. Przyjête zosta³o za³o¿enie, ¿e sygna³y wejciowe pozbawione s¹ szumów, a wzmacniacz i uk³ady mikrofalowe nie wp³ywaj¹ na jakoæ pomiaru czêstotliwoci. DU D f/B -1 -0,05-0 -1,2 -1,2- -1 -0,1- -0,05 -1,4 -1,4- -1,2 -0,15- -0,1 -1,6 -1,6- -1,4 -1,8 -1,8- -1,6 0,2 0,6 0,4 P2/P1 a) fr/B -2 0,2 -0,25- -0,2 0,4 -0,2- -0,15 0,6 0,8 0-0,05 0,8 1 -0,8 0,50 1 0,39 0,17 -0,06 0,28 0,50 fr/B -0,25 0,06 -0,28 -0,2 -0,17 -0,50 -0,39 -0,15 0,05-0,1 0,28 -0,05 -0,1 -0,6 0,39 0 0,1-0,15 0,06 0,05 -0,4 0,17 0,1 -0,2-0 0,15-0,2 -0,17 0,15 0 -0,2 -0,06 0,2 0,2-0,25 -0,50 -0,39 -0,28 0,25 P2/P1 -0,4- -0,2 -0,6- -0,4 -0,8- -0,6 -1- -0,8 -2- -1,8 b) Rys. 4. B³êdy pomiaru a) czêstotliwoci chwilowej b) amplitudy dla ró¿nych mocy sygna³u dodatkowego Przedstawione powy¿ej charakterystyki wskazuj¹ na cis³¹ relacjê pomiêdzy amplitud¹ sygna³u wyjciowego a b³êdami pomiaru czêstotliwoci chwilowej sygna³u wejciowego. Dla sygna³ów o równych czêstotliwociach b³êdy te bêd¹ równe zeru, niezale¿nie od poziomu sygna³ów wejciowych. W funkcji ró¿nicy czêstotliwoci b³êdy te za gwa³townie rosn¹ i silnie zale¿¹ od stosunku mocy sygna³ów wejciowych. 3. Detektor sygna³ów jednoczesnych w uk³adzie NPCZ Wzajemne relacje pomiêdzy b³êdami omówionymi powy¿ej wykorzystane zosta³y w detektorze sygna³ów jednoczesnych. Detektor ten ma postaæ wyspecjalizowanego algorytmu obróbki cyfrowej, który w oparciu zmiany amplitudy sygna³u wyjciowego mo¿e wykrywaæ b³êdy pomiaru czêstotliwoci sygna³u wejciowego wiêksze od za³o¿onego progu. Detekcja taka jest mo¿liwa tylko przy za³o¿eniu, ¿e g³ównym ród³em zmian amplitudy jest sygna³ dodatkowy, w zwi¹zku z tym w uk³adach rzeczywistych mo¿e byæ stosowana tylko w ostatnim kanale, gdzie, ze wzglêdu na ma³¹ szerokoæ pasma, wp³yw rzeczywistych uk³adów mikrofalowych na amplitudê jest minimalny. Warunek zwi¹zany ze sta³oci¹ ampli- 156 H. Grucha³a, M. Czy¿ewski, A. S³owik 0,25 D f/B 0 DU 0,25 D f/B DU 0 -0,2 0,2 0,15 -0,4 0,15 -0,4 0,1 -0,6 0,1 -0,6 0,05 -0,8 0,05 -0,8 0,2 -1 0 0,5 -1,2 -0,05-0,5 0 -0,05-0,5 -0,25 0 0,25 fr/B -0,1 -0,15 -0,2 P2 /P1 =1 -1,4 -0,1 -1,6 -0,15 -1,8 -0,2 -2 -0,25 poprawna detekcja b³¹d czêstotliwoœci b³¹d amplitudy brak detekcji max. zal. Df „okno detekcji” DU D f/B 0,25 -1 0,5 -1,2 fr/B -1,4 -1,6 -1,8 P2 /P1 =0,9 -2 poprawna detekcja b³¹d czêstotliwoœci b³¹d amplitudy 0 0 -0,25 fa³szywy alarm Serie4 0,25 -0,25 -0,2 brak detekcji max. zal. Df „okno detekcji” fa³szywy alarm Serie4 0,25 DU D f/B 0 -0,2 0,2 0,15 -0,4 0,15 -0,4 0,1 -0,6 0,1 -0,6 0,05 -0,8 0,05 -0,8 0,2 -1 0 0,5 -1,2 -0,05-0,5 0 -0,05-0,5 -0,25 0 0,25 fr/B -0,1 -0,15 -0,2 P2 /P1 =0,8 -0,25 -0,1 -1,6 -0,15 -1,8 -0,2 -2 poprawna detekcja b³¹d czêstotliwoœci b³¹d amplitudy 0,25 -1,4 brak detekcji max. zal. Df „okno detekcji” DU 0,25 -1 0,5 -1,2 fr/B -1,4 -1,6 -1,8 P2 /P1 =0,7 -2 poprawna detekcja b³¹d czêstotliwoœci b³¹d amplitudy 0 0 -0,25 fa³szywy alarm Serie4 D f/B -0,25 -0,2 0,25 brak detekcji max. zal. Df „okno detekcji” fa³szywy alarm Serie4 D f/B DU 0 -0,2 -0,2 0,2 0,15 -0,4 0,15 -0,4 0,1 -0,6 0,1 -0,6 0,05 -0,8 0,05 -0,8 0,2 -1 0 0,5 -1,2 -0,05-0,5 0 -0,05-0,5 -0,25 0 0,25 fr/B -0,1 -0,15 -0,2 P2 /P1 =0,6 -0,25 -0,1 -1,6 -0,15 -1,8 -0,2 -2 poprawna detekcja b³¹d czêstotliwoœci b³¹d amplitudy 0,25 -1,4 brak detekcji max. zal. Df „okno detekcji” DU 0,25 -1 0,5 -1,2 -1,4 -1,6 -1,8 P2 /P1 =0,5 -2 poprawna detekcja b³¹d czêstotliwoœci b³¹d amplitudy 0 0 fr/B -0,25 fa³szywy alarm Serie4 D f/B -0,25 0,25 brak detekcji max. zal. Df „okno detekcji” fa³szywy alarm Serie4 D f/B DU 0 -0,2 -0,2 0,2 0,15 -0,4 0,15 -0,4 0,1 -0,6 0,1 -0,6 0,05 -0,8 0,05 -0,8 0,2 -0,05-0,5 -0,25 -0,1 0 fr/B 0,25 0 0,5 -1,2 -0,05-0,5 -0,15 P2 /P1 =0,4 -0,2 -0,25 -1,4 -0,1 -1,6 -0,15 -1,8 -0,2 -2 poprawna detekcja b³¹d czêstotliwoœci b³¹d amplitudy brak detekcji max. zal. Df „okno detekcji” -1 -1 0 fa³szywy alarm Serie4 -0,25 0 fr/B 0,25 0,5 -1,2 -1,4 -1,6 P2 /P1 =0,2 -1,8 -2 -0,25 poprawna detekcja b³¹d czêstotliwoœci b³¹d amplitudy brak detekcji max. zal. Df „okno detekcji” fa³szywy alarm Serie4 Rys. 5. Wyniki pracy detektora sygna³ów jednoczesnych dla ró¿nych sygna³ów wejciowych Koncepcja detektora sygna³ów jednoczesnych... 157 tudy ogranicza równie¿ stosowalnoæ tego typu rozwi¹zania do uk³adów, w których na wejciu w³¹czony jest wzmacniacz z ogranicznikiem [5]. Sama idea takiego algorytmu oparta zosta³a na ustaleniu okna detekcji obejmuj¹cego zmiany amplitudy, w przedziale których detektor sygnalizuje pojawienie siê sygna³u dodatkowego powoduj¹cego b³¹d czêstotliwoci wiêkszy od za³o¿onego progu. Próg ten w przeprowadzonej analizie wynosi ±0,1 szerokoci pasma jednoznacznego w kanale dok³adnym, co przy rozdzielczoci w tym kanale wynosz¹cej ±0,125 powinno zapewniaæ jednoznacznoæ pomiaru. Na rysunku 5 przedstawione zosta³y wyniki pracy takiego detektora dla okna detekcji ustalonego w przedziale 0,8¸1,5 dla ró¿nych stosunków mocy sygna³ów wejciowych. Przedstawione na rysunku 5 wyniki pracy detektora sygna³ów jednoczesnych wskazuj¹, ¿e istnieje mo¿liwoæ wykrycia sygna³u jednoczesnego z okrelonym prawdopodobieñstwem poprawnej detekcji. Wci¹¿ pozostaj¹ jednak przedzia³y czêstotliwoci, w których, w zale¿noci od poziomu mocy sygna³u dodatkowego, mamy do czynienia z brakiem detekcji lub z fa³szywym alarmem. Dla ró¿nicy mocy powy¿ej 3 dB detektor pracuje poprawnie w ca³ym przedziale czêstotliwoci. Rysunek wskazuje równie¿ na siln¹ zale¿noæ pomiêdzy procentowymi wartociami poszczególnych parametrów detekcji a ustalon¹ szerokoci¹ i po³o¿eniem okna detekcji. Wartoci tych parametrów dla ró¿nych okien detekcji przedstawione zosta³y w tabeli 1. T ABELA 1 Parametry detekcji DSJ dla ró¿nych okien detekcji i stosunków mocy sygna³ów Stosunek mocy Granice okna -0.5 -1 -0.5 -1.5 -0.8 -1.5 -0.8 -1.2 -1.2 -1.5 -1.2 -1.8 -1 -2 poprawna detekcja[%] brak detekcji[%] fa³szywy alarm[%] 1 0.9 0.8 0.7 0.6 0.5 0.4 0.3 0.2 0.1 60.8 39.2 0.0 78.1 21.9 0.0 64.7 35.3 0.0 54.2 45.8 0.0 50.3 49.7 0.0 59.7 40.3 0.0 73.3 26.7 0.0 66.1 33.9 0.0 84.4 15.6 0.0 71.1 28.9 0.0 60.6 39.4 0.0 55.6 44.4 0.0 63.6 33.9 2.2 71.4 26.1 2.5 75.0 25.0 0.0 95.6 4.4 0.0 81.7 18.3 0.0 69.4 30.6 0.0 65.0 35.0 0.0 60.3 33.3 6.4 68.6 25.0 6.4 86.7 12.8 0.6 87.5 0.0 12.5 73.6 14.4 11.9 82.2 17.8 0.0 55.3 32.8 11.9 55.3 32.8 11.9 64.7 23.3 11.9 85.6 0.0 14.4 66.9 0.0 33.1 69.7 6.7 23.6 69.7 6.7 23.3 86.9 12.8 0.0 86.9 12.8 0.0 68.6 12.8 18.6 58.1 0.0 41.7 58.1 0.0 41.9 77.5 0.0 22.5 77.5 0.0 22.5 100.0 0.0 0.0 100.0 0.0 0.0 99.7 0.0 0.0 64.2 0.0 35.8 64.2 0.0 35.8 99.7 0.0 0.0 99.7 0.0 0.0 100.0 0.0 0.0 100.0 0.0 0.0 100.0 0.0 0.0 76.9 0.0 23.1 76.9 0.0 23.1 100.0 0.0 0.0 100.0 0.0 0.0 100.0 0.0 0.0 100.0 0.0 0.0 100.0 0.0 0.0 100.0 0.0 0.0 100.0 0.0 0.0 100.0 0.0 0.0 100.0 0.0 0.0 100.0 0.0 0.0 100.0 0.0 0.0 100.0 0.0 0.0 100.0 0.0 0.0 100.0 0.0 0.0 100.0 0.0 0.0 100.0 0.0 0.0 100.0 0.0 0.0 100.0 0.0 0.0 100.0 0.0 0.0 158 H. Grucha³a, M. Czy¿ewski, A. S³owik 4. Wnioski Przeprowadzona analiza dowodzi, ¿e w przyjêtym rozwi¹zaniu istnieje mo¿liwoæ detekcji sygna³ów jednoczesnych powoduj¹cych b³¹d pomiaru czêstotliwoci chwilowej wiêkszy od za³o¿onego progu. Proces ten odbywa siê z okrelonym prawdopodobieñstwem wykrycia oraz fa³szywego alarmu i jest silnie zale¿ny od poziomu mocy sygna³u dodatkowego. Parametry detekcji zale¿¹ równie¿ od po³o¿enia i szerokoci przyjêtego okna detekcji. Po³¹czenie tych dwóch zale¿noci, czyli opracowanie kryterium pozwalaj¹cego na dynamiczne dopasowywanie parametrów okna detekcji w zale¿noci od stosunku mocy sygna³ów wejciowych, mog³oby w znacz¹cy sposób poprawiæ parametry detektora. Osobnym problemem pozostaje uk³ad NPCz, w którym istnieje mo¿liwoæ stosowania takiego rozwi¹zania. Przeprowadzona analiza oparta zosta³a na uk³adzie idealnym, jednak wskazuje ona ju¿ na bardzo ostre wymagania, jakie musz¹ spe³niaæ uk³ady rzeczywiste. Dotycz¹ one sta³oci parametrów wejciowego wzmacniacza z ogranicznikiem oraz zastosowanych uk³adów mikrofalowych w ca³ym zakresie mierzonych czêstotliwoci. W analizie nie rozpatrywano równie¿ problemu szumów, co bêdzie konieczne w przypadku rozpatrywania sygna³ów rzeczywistych. Artyku³ wp³yn¹³ do redakcji 20.10.2005 r. Zweryfikowan¹ wersjê po recenzji otrzymano w marcu 2006 r. LITERATURA [1] B. SMÓLSKI, Analiza i synteza mikrofalowych uk³adów natychmiastowego pomiaru czêstotliwoci, dodatek do Biul. WAT nr 7(335), Warszawa 1980. [2] B. STEC, Analiza i badania mikrofalowego dyskryminatora czêstotliwoci, Biul. WAT nr 7(431), Warszawa 1988. [3] J. P. COUPEZ, H. GRUCHA£A, A. S£OWIK, CZ. REÆKO, A. RUTKOWSKI, High resolution IFMs, Proceedings of the XIV International Conference on Microwave, Gdañsk, 20-22 maja 2002. [4] H. GRUCHA£A, M. CZY¯EWSKI, The instantaneous frequency measurement receiver in the complex electromagnetic environment, Proceedings of the XIV International Conference on Microwave, Warszawa, 18-20 maja 2004, tom I, s. 155-159. [5] W. B. SULLIVAN, Simultaneous signal errors in wideband IFM receivers, Microwave Journal, wrzesieñ 1995. H. GRUCHA£A, M. CZY¯EWSKI, A. S£OWIK An approach of simultaneous signals detector in instantaneous frequency measurement systems Abstract. The instantaneous frequency measurement systems are very important part of passive reconnaissance systems. An IFM system can be very small and can measure frequency accurately on a short pulse, but it cannot process two simultaneous signals. The design of simultaneous Koncepcja detektora sygna³ów jednoczesnych... 159 signals detector for such type of systems has been presented in the paper. When two simultaneous signals appear on the input of IFM system, amplitude and frequency measurement errors arise. The considered detector uses the relation between these errors to the detection of simultaneous signals. The theoretical introduction and simulation tests have been presented in the paper. Keywords: reconnaissance system, IFM system, simultaneous signals detector Universal Decimal Classification: 621.396.67