Informacja o programie PERMANENT

 Informacja o programie PERMANENT oraz protokołach IPMVP i IEEFP Fundacja na rzecz Efektywnego Wykorzystania Energii, realizując swoją misję, jest uczestnikiem i współwykonawcą międzynarodowego programu PERMANENT ‐ PErformance Risk MANagement For ENergy Efficiency Project Through Training finansowanego ze środków Intelligent Energy Europe. Celem programu jest wskazanie możliwości przełamania barier dla finansowania efektywności energetycznej poprzez wdrożenie dwóch zasad: pomiaru, zgodnie z protokołem IPMVP, oszczędności uzyskiwanych dzięki zwiększeniu efektywności energetycznej, finansowania projektów efektywności energetycznej z wykorzystaniem wyznaczonych ‐ zgodnie z tymi zasadami ‐ oszczędności, jako zabezpieczeniem spłat zobowiązań powstałych w związku z projektem (w/g protokołu IEEFP). Uczestnikami programu są: Czechy /koordynator/, Bułgaria, Chorwacja, Rumunia, Polska oraz Wielka Brytania. Podnoszenie efektywności energetycznej ma zasadnicze znaczenie dla ochrony środowiska naturalnego, racjonalnego ‐ wydłużonego korzystania z zasobów paliw naturalnych, podnoszenia konkurencyjności krajowych przedsiębiorstw czy też zmniejszenia kosztów energii u użytkowników końcowych. Jednak, jak pokazuje praktyka, wdrażanie programów efektywności często rozbija się o poważne problemy z ich finansowaniem. Brak dostatecznych środków własnych oznacza konieczność sięgnięcia po kredyt lub środki pomocowe. Usprawnienia zwiększające efektywność energetyczną nie stanowią jednak z reguły silnego zabezpieczenia – jako materialne środki trwałe są trwale wbudowane w większe obiekty/instalacje, często też trudno je identyfikować z materialnym przedmiotem usprawnienia. Naturalnym zabezpieczeniem spłat mogłyby być oszczędności uzyskane dzięki usprawnieniu. Tymczasem charakterystyczną cechą typowego projektu dotyczącego efektywności energetycznej jest towarzyszący mu brak wiary instytucji finansujących w wartość i trwałość wyznaczonych oszczędności, a tym samym w możliwość bezpiecznego finansowania. Aby więc ta forma mogła zostać uznana przez bank niezbędne jest udowodnienie wielkości i trwałości oszczędności w kolejnych latach. Program PERMANENT wskazuje skuteczną, sprawdzoną w praktyce metodę rozwiązywania problemu finansowania przedsięwzięć proefektywnościowych. Zasadniczymi elementami strategii finansowania są: uznanie rocznych oszczędności związanych ze zmniejszeniem zużycia energii jako źródła spłaty kredytu, i równocześnie elementu zwiększającego zdolność kredytową podmiotu wdrażającego program efektywności /kredytowanego/; przyjęcie standardu jednolitego zbioru wytycznych dotyczących oceny/pomiaru oszczędności, upraszczającego i uwiarygodniającego wynik oceny wobec instytucji finansującej lub właściciela obiektu/instalacji. Wytyczne dla oceny 1/4
oszczędności opracowane przez organizację EVO (Energy Valuation Organization) zawarte są w dwóch protokołach: IPMVP (Międzynarodowym Protokole Oceny i Weryfikacji Efektywności) oraz IEEFP (Międzynarodowym Protokole Finansowania Efektywności Energetycznej). Celem projektu PERMANENT jest m.in. popularyzacja protokołów oraz zainicjowanie ich implementacji w praktyce związanej z projektami efektywności energetycznej. Oba protokoły zostały opracowane przede wszystkim na potrzeby umów zawieranych z firmami typu ESCO oraz finansowania przez stronę trzecią (TPF). W Polsce te mechanizmy finansowania przebijają się z dużą trudnością. Niemniej możliwe jest również zastosowanie zasad IPMVP innych scharakteryzowanych niżej obszarach. Bezpieczne finansowanie. Niestety wiele działań na rzecz efektywności kończy się na realizacji audytu, ze względu na brak dostatecznych środków na sfinansowanie usprawnienia. Dostępność kredytu dla tego typu przedsięwzięć jest ograniczona z powodu trudności w ustaleniu należytego zabezpieczenia spłat. Zaakceptowanie przez instytucje finansujące procedur ‐ wytycznych zawartych w protokołach IPMVP oraz IEEFP stworzyłoby nową bezpieczną ścieżkę finansowania przedsięwzięć zmniejszających koszty użytkownika energii, niezależnie od typu użytkownika (przedsiębiorstwo, gmina, instytucja, itd.) Ocena efektów energetycznych przedsięwzięć realizowanych po audycie energetycznym. W chwili obecnej ocena efektów usprawnień, modernizacji podnoszących efektywność realizwana jest wedle indywidualnych, różnorodnych zasad. Jeżeli zachodzi potrzeba zewnętrznej oceny bądź wyników usprawnień – na przykład reazlizacji zadań samorządów – opieranie sie na takich wynikach może być źródłem istotnego błędu. Przyjęcie jednolitego standardu oceny oszczędności opartego na protokole IPMVP zwiekszyłoby wartość uzyskiwanych stąd danych. Uwagi te w szczególności dotyczą: przyjęcia stanu odniesienia, określenia warunków i sposobów wyznaczanie korekt rutynowych, czynników statycznych i korekt nierutynowych, wyboru Opcji oceny, planowania zakresu pomiarów, określenia zasad weryfikacji efektu usprawnienia (ustalenie okresu porównawczego/raportowania) ustalenie sposobu wyznaczania oszczędności – kosztu uniknietego lub oszczędności „znormalizowanych’ (dla wybranych warunków standardowych). Powyższe zastosowanie obejmuje również obszar przyznawania białych certyfikatów zgodnie z procedowaną ustawą o efektywności energetycznej. Weryfikacja ocen audytu energetycznego. Działania audytorów energetycznych kończą się zazwyczaj w chwili odbioru raportu audytowego. Zalecana przez różne poradniki audytora praktyka udzielania przez audytora gwarancji uzyskania wykazanych w audycie efektów oraz weryfikacji prognozowanych rezultatów w oparciu o badania powdrożeniowe pozostaje niezrealizowana. Następstwem tego bywa nieufność w stosunku do dokonanych przez audytora szacunków. Umowa o efekt energetyczny sporządzona według wytycznych IPMVP może stanowić element kontraktu na realizację audytu energetycznego. Zawarcie w umowie klauzul wskazujących sposób weryfikacji zrealizowanych w oparciu o audyt przedsięwzięć byłoby dodatkową gwarancja audytu ‐ osiągnięcia efektu energetycznego pod warunkiem spełnienia dokładnie zaleceń poaudytowych, oraz uwiarygodniałoby zalecenia audytora. Dla autora audytu możliwość udziału w procesie weryfikacji podjętych zgodnie z audytem przedsięwzięć usprawniających byłoby źródłem doświadczeń rozwijających jego warsztat. Wytyczne IPMVP mogą w takim przypadku być przydatne do zaplanowania i przeprowadzenia audytu.
Gwarancja uzyskania efektu dla finansowania ze środków pomocowych. Weryfikacja efektów uzyskanych dzięki wykorzystaniu środków pomocowych w chwili obecnej przebiega według 2/4
wymagań administratora środków i z reguły ogranicza się do wykazania możliwości osiągnięcia prognozowanych oszczędności. Słabością tego podejścia jest brak weryfikacji rzeczywistego osiągnięcia zakładanych efektów. Protokół IPMVP może być wykorzystany dla stworzenia systemu gwarancji uzyskania założonego efektu i jego weryfikacji po wdrożeniu projektu efektywnościowego. Podmioty, których działalność związana jest z tematyką programu PERMANENT oraz podstawowe akty regulujące obszar do którego odnosi się IPMVP przedstawiono w załączniku do niniejszego pisma. Działania FEWE w ramach programu PERMANENT W ramach dotychczasowych działań przetłumaczono na język polski oba w/w protokoły oraz uruchomiono internetową stronę informacyjną programu – jedną zarządzaną przez FEWE, drugą przez koordynatora programu firmę ENVIROS z Pragi. Na stronach znaleźć można podstawowe informacje dotyczące programu oraz dane o planowanych szkoleniach. Drugi etap działań programowych (głównie rok 2011) obejmuje serię szkoleń adresowanych do trzech grup docelowych: końcowych odbiorców energii (np.: samorządy, publiczna służba zdrowia, oświata), osób/instytucji profesjonalnie zajmujących się efektywnością energetyczną (audytorów, firm ESCO itp.), osób/instytucji zajmujących się finansowaniem efektywności (administratorzy środków celowych na ochronę środowiska i zwiększanie efektywności, bankowcy). Zgodnie z założeniami program szkoleń obejmie w tych grupach odpowiednio 190, 200 i 280 osób. Ponadto w październiku zorganizowana zostanie w Warszawie międzynarodowa konferencja Facilitating Investments by Energy Saving Measurements, w której udział wezmą oprócz partnerów uczestników programu PERMANENT, m. in.: eksperci UE odpowiedzialni za polityką efektywności energetycznej (Energy Efficiency Plan 2011), czołowi eksperci polscy zajmujący się problematyka efektywności energetycznej, przedstawiciele instytucji państwowych odpowiedzialnych za działania w sferze związanej z projektem, przedstawiciele firm ESCO. Główne cele konferencji: 1. Identyfikacja źródeł problemów finansowania projektów dotyczących efektywności energetycznej oraz sposobów ich przełamania 2. Wymiana doświadczeń w stosowaniu mechanizmu ESCO i TPF dla podnoszenia efektywności energetycznej, 3. Zainicjowanie dyskusji nad warunkami wdrożenia sprawdzonych mechanizmów pomiędzy legislatorem I podmiotami zainteresowanymi (UZP, firmy ESCO, samorządy) Oprac. Kierownik Projektu dr inż. Krzysztof Wilk FEWE 3/4
Załącznik Podmioty których działalność związana jest z tematyką poruszaną w Programie PERMANENT oraz protokołach IPMVP i IEEFP: Legislator Urzędy: Urząd Regulacji Energetyki, Urząd Zamówień Publicznych Urzędy marszałkowskie Instytucje finansujące banki instytucje administrujące środkami celowymi na ochronę środowiska i zwiększanie efektywności: NFOŚ, WFOŚ, Agencje Wspierania Przedsiębiorczości, Agencje Rozwoju Przedsiębiorczości, Instytucje statutowo zajmujące się efektywnością energetyczną, Dostawcy usług energetycznych (firmy ESCO), Wytwórcy sprzętu pomiarowego, Firmy consultingowe doradcy energetyczni audytorzy energetyczni, Odbiorcy końcowi energii Instytucje samorządowe, publiczne Administratorzy budynków Przedsiębiorcy/przedsiębiorstwa zamierzający/‐ce poprawić efektywność (zmniejszyć koszty energii) Podstawowe/ważniejsze/ akty regulujące obszar działania IPMVP: Ustawa Prawo Energetyczne, Ustawa Prawo budowlane wraz z rozporządzeniami dotyczącymi charakterystyki energetycznej budynków ROZPORZADZENIE MINISTRA INFRASTRUKTURY z dnia 6 listopada 2008 r. w sprawie metodologii obliczania charakterystyki energetycznej budynku i lokalu mieszkalnego lub części budynku stanowiącej samodzielną całość techniczno‐użytkową oraz sposobu sporządzania i wzorów świadectw ich charakterystyki energetycznej Dyrektywa 2009/91/EC Parlamentu Europejskiego i Rady Europy z dnia 16 grudnia 2002 dotycząca jakości energetycznej budynków Ustawa z dnia 21 listopada 2008 r. o wspieraniu termomodernizacji i remontów (Dz. U. Nr 223, poz. 1459) Rozporządzenie z dnia 17 marca 2009 r. w sprawie szczegółowego zakresu i form audytu energetycznego oraz części audytu remontowego, wzorów kart audytów, a także algorytmu oceny opłacalności przedsięwzięcia termomodernizacyjnego; Rozporządzenie z dnia 17 marca 2009 r. w sprawie szczegółowego sposobu weryfikacji audytu energetycznego i części audytu remontowego oraz szczegółowych warunków, jakie powinny spełniać podmioty, którym Bank Gospodarstwa Krajowego może zlecać wykonanie weryfikacji audytów; DYREKTYWA 2006/32/WE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY z dnia 5 kwietnia 2006 r. w sprawie efektywności końcowego wykorzystania energii i usług energetycznych oraz uchylająca dyrektywę Rady 93/76/EWG Przygotowywana Ustawa o efektywności energetycznej 4/4