Przykładowy test

Drogi Gimnazjalisto / Droga Gimnazjalistko !
Przed Tobą test wiadomości i umiejętności z języka polskiego.
Składa się on z czterech części. Na ich rozwiązanie masz 90 minut.
śyczymy powodzenia !
Imię i nazwisko: ....................................................... Klasa ............... Gimnazjum nr ................
Imię i nazwisko opiekuna: .........................................................................
CZĘŚĆ I
(40p.)
1. Oto przykłady homonimów. Obok kaŜdego z nich dopisz po jednym wyrazie, by utworzyć
poprawne związki frazeologiczne (6 p.)
waŜyła……………………………………….. warzyła…………………………………….
wieŜę…………………………………………. wierzę………………………………………
kaŜe…………………………………………… karze………………………………………
spotka…………………………………………. spodka…………………………………..
światka……………………………………….. świadka…………………………………….
rozwieść……………………………………… rozwieźć……………………………………
2.
Wpisz brakujące ó-u, ch-h, rz – Ŝ (8 p.):
pr…szyć, okr…tny, …aos, pejza…, barba…yńca, reporta…, kr…tki, …ultaj, śr…d, dr…Ŝnik,
…ądać, spoj…enie, kł…cić się, …ądzić, ko…uch, …ałas
3. Dopisz odpowiedni przedrostek s- lub z- (5 p.):
…harmonizować, …kleić, …pędzić, ...badać, …topić, …głupieć, …dziwić, …gubić, …cisnąć,
…kłamać
4. Utwórz dopełniacz liczby pojedynczej (6 p.):
Azja…………………..
misja……………………..
aleja…………………..
ironia………………………
parodia………………..
epopeja……………………..
ceremonia…………….
Cheronea……………………
linia…………………..
mania………………………
anarchia……………….....
awersja…………………….
5.
W podanym tekście jest piętnaście błędów językowych. Bądź korektorem i popraw je (15
p.):
Człowiek jest istotom złoŜoną. Z jego egzystencjom wiąŜą sie potrzeby i rządze. Czasami
zastanawiam się, na ile boimy się prawdy o miłości własnej, reakcji innych ludzi. Prawdo
podobnie ci inni nie zaakceptowali by jakiego kolwiek przejawu samo uwielbienia. Strasznym
rodzajem ludzkiej chciwości jest egojizm. Zawiera w sobie elemęt nie nasycenia, w skutek
czego niedaje nigdy Ŝeczywistej satysfakcjii. Egoista zawsze jest pochłonienty sobą, wypełnia go
zawiść w stosunku do kaŜdego.
CZĘŚĆ II ( 10p.)
Przeczytaj uwaŜnie tekst, a następnie wykonaj zamieszczone pod nim zadania. Odpowiadaj jedynie
na podstawie tekstu i własnymi słowami – chyba Ŝe w zadaniu polecono inaczej.
Anna Nasiłowska, Wieczne dziecko
1. Czy równorzędność relacji pomiędzy dorosłym a dzieckiem ma jakiś sens? Fala krytyki
bezstresowego wychowania towarzyszy jak echo marzeniom o porzuceniu represyjnego
podejścia i wsłuchaniu się w głos dziecka. Piotruś Pan, chłopiec, który nie chciał dorosnąć - czy
jest wcieleniem tego, co dobre, czy złe, w podejściu do dziecka?
2. Piotruś Pan Ŝyje w kulturze w róŜnych opracowaniach, ma swoje wersje literackie, dramatyczne,
filmowe i niezaleŜnie od zmian medium i róŜnych autorów – zachowuje swoją toŜsamość. W
odróŜnieniu od komiksowych postaci jak Batman czy Superman, stworzonych w Ameryce,
Piotruś Pan nie powstał w kręgu amerykańskiej kultury masowej, która chętnie kreuje mity.
Pojawił się w Europie i jest tworem literackim, choć ma takŜe dziś swoją wersję popkulturową.
3. Piotruś pan to ambiwalentna postać. Jest zachwycający, pragnie przygód, potrafi latać, więc
dzieciom imponuje śmiałością. Jego imię po polsku moŜe kojarzyć się z panowaniem – nie jest
jednak królem, wydaje się dalekim krewnym staroŜytnego boŜka Pana porzuconego jako
dziecko. To od jego imienia pochodzi słowo „panika”. Piotruś Pan nie wzbudza jednak strachu,
to raczej wieczny chłopiec. Ma uwodzicielski urok, który sprawia, ze trójka dzieci Darlingów
bez większych obaw wyrusza z nim na wyprawę do Nibylndii. JuŜ po drodze mają jednak okazję
przekonać się, Ŝe ich nowy przewodnik ledwo o nich pamięta. Jest po prostu zupełnie
nieodpowiedzialny, a jego urok moŜe okazać się pułapką. śyje chwilą, nie uznaje Ŝadnych
zobowiązań, nęcą go tylko wciąŜ nowe przyjemności. Nawet nie podejrzewa, Ŝe śmierć moŜe
być „okropnie wielką przygodą”.
4. To dziecko Ŝyjące poza czasem, wciąŜ młode. „Nie wiem, ile mam lat, ale jestem bardzo młody”
– mówi Piotruś sobie. Bo Piotruś Pan nie liczy się z realnością, czasem i przestrzenią, a
wspaniały świat przygód jest z jednej strony cudowną krainą wyobraźni, z drugiej światem,
którego nie ma, miejscem śmierci.
5. Jest w tej powieści takŜe odcień buntu przeciwko represyjnemu społeczeństwu. „Uciekłem –
mówi Piotruś – kiedy usłyszałem jak ojciec i matka rozmawiali, kim zostanę, gdy będę dorosły”.
Piotrusiowi w niczym nie moŜna jednak wierzyć. – kiedy indziej podaje nową wersję: został
odtrącony, a matka zamknęła szczelnie okno, od razu zastępując go sobie nowym dzieckiem.
Ten bohater jest tylko uwodzicielskim duchem zawieszonym między Ŝyciem a całkowitym
niebytem.
6. Piotruś pan jest niewątpliwie mitem charakterystycznym dla XX wieku, który mógł powstać
dzięki „odkryciu dziecka” i przełomowi w traktowaniu dzieciństwa.
7. śyjemy jednak w epoce podejrzeń. Czy mit Piotrusia Pana to tylko piękna opowieść, marzenie o
krainie młodości i przezwycięŜeniu ograniczeń? W utworach Barriego to postać zwodnicza,
ambiwalentna, takŜe – groźny kusiciel, który moŜe zgubić łatwowierne dzieci. Po Freudzie
kaŜdy mit ma drugie dno, a potencjał głębokich znaczeń zapisanych w utworach Barriego jest
ogromny. Ta opowieść mówi o kłopotach z adaptacją do świata dorosłych, a zwłaszcza o
napięciu między swobodną chłopięcością a światem męskim. Reprezentuje go z jednej strony
nieporadny i groteskowy Darling, z drugiej – silny i groźny kapitan piratów, z którym Piotruś
walczy.
8. Piotruś Pan nie potrafi jednak znaleźć własnego miejsca wśród róŜnorodnych napięć, na
przykład przeraŜa go kaŜdy gest czułości i dobroci, a sam nie potrafi okazywać uczuć. Jego
stosunek do świata jest powierzchowny, nie stać go na Ŝaden odpowiedzialny wybór. Jeśli
zakończenie moŜna w końcu uznać za szczęśliwe, dzieje się tak dzięki sile łagodnej i mądrej
kobiecości.
1. W akapicie 1. Anna Nasiłowska przedstawia problem, który w dalszej części artykułu będzie
chciała rozwiązać. Określ go( 1 p.).
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
2. Podaj wyjaśnioną w tekście etymologię słowa „panika” ( 1p.).
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
3. Wyjaśnij, na czym polega niejednoznaczność postaci Piotrusia Pana. (3 p.).
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
4. Nazwij sześć cech przypisywanych w tekście Piotrusiowi Panu ( 3p.).
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
5. W akapicie 5. autorka pisze: „Jest w tej powieści takŜe odcień buntu przeciw represyjnemu
społeczeństwu”. Wyjaśnij, na czym polega owa represyjność (1 p.).
...……………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
6. Wyjaśnij sformułowanie: „Po Freudzie kaŜdy mit ma drugie dno” (1p.).
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
CZĘŚĆ III (35 p.)
Przeczytaj uwaŜnie tekst, a następnie odpowiedz na pytania.
Bolesław Leśmian
Poeta
Zaroiło się w sadach od łez tęczowych i zawieruch -Z drogi! -- Idzie poeta -- niebieski wycieruch!
Zbój obłoczny, co z światem jest -- wspak i na noŜe!
Baczność! -- Nic się przed takim uchronić nie moŜe!
Słońce -- w cebrze, dal -- w szybie, świt -- w studni, a zwłaszcza
Wszelkie dziwy zza jarów -- prawem snu przywłaszcza
Rad Boga między Ŝuki wmodlić -- do zielnika,
Gdzie się z listem miłosnym sam jelonek styka!...
Świetniejąc łachmanami -- tym Ŝwawszy, im golszy -Nie bez wróŜb się uśmiecha do grabu i olszy -I widziano w dzień biały tego obłąkańca,
Jak wierzbę sponad rzeki porywał do tańca!
A tak zgubnie porywać, mimo drwin i zniewag -Zdoła tylko z otchłanią sprzysięŜony śpiewak.
śona jego, Ŝegnając swój los znakiem krzyŜa,
Na palcach -- pełna lęku do niego się zbliŜa.
Stoi... Nie śmie przeszkadzać... On słowa nawleka
Na sznur rytmu, a ona płochliwie narzeka:
"Giniemy... Córki nasze - w nędzy i rozpaczy...
A wiadomo, Ŝe jutro nie będzie inaczej...
Wleczesz nas w nieokreślność... Spójrz -- my tu pod płotem
Mrzemy z głodu bez jutra, a ty nie wiesz o tem!" -Wie i wiedział zawczasu!... I ze łzami w gardle
Wiersz układa pokutnie -- złociście - umarle
Za pan brat ze zmorami... Treść, gdy w rytm się stacza,
Póty w nim się kołysze, aŜ się przeistacza.
Chętnie łowi treść, w której łzy prawdziwe płoną -Ale kocha naprawdę tę -- przeinaczoną...
I z zachłanną radością mąci mu się głowa,
Gdy ujmie niepochwytność w dwa przyległe słowa!
A słowa się po niebie włóczą i łajdaczą -I udają, Ŝe znaczą coś więcej, niŜ znaczą!...
I po tym samym niebie -- za tamtej ułud strony -Znawca słowa -- Bóg płynie -- w poetę wpatrzony.
Widzi jego niezdolność do zarobkowania
I to, Ŝe się za snami tak pilnie ugania!
Stwierdza z zgrozą, Ŝe w chacie -- nędza i zagłada -A on w szale występnym wiersz śpiewny układa!
I Bóg, wsparty wędrownie o srebrzystą krawędź
Obłoku, co się wzburzył skrzydłami, jak łabędź -Z łabędzia -- do poety, zbłąkanego we śnie -Uśmiecha się i pięścią grozi jednocześnie!
1. Co oznaczają i jaką wartość stylistyczną mają odczytane w izolacji wyrazy: „wycieruch”, „zbój”,
„obłąkaniec”? Sformułuj ogólny wniosek (4 p.).
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
2. Jakie skojarzenia wywołują one w kontekście wiersza Poeta? Omów ich znaczenie w odniesieniu
do utworu Leśmiana i wyciągnij wnioski (4 p.).
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………..
3. Znajdź i zaznacz w wierszu co najmniej trzy fragmenty potwierdzające myśl, Ŝe wyobraźnia poety
przenika duchową stronę natury oraz Ŝe poetą powoduje prawo snu (3 p.).
4. Zanalizuj wypowiedź Ŝony poety. Jakiej sfery Ŝycia próbuje ona bronić? Jaki ma stosunek do
swego męŜa? (2 p.).
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
5. Dlaczego Bóg, choć „grozi pięścią”, nie potępia poety? Jakie wnioski wynikają z zestawienia:
Bóg na niebie, wsparty o obłok – „niebieski wycieruch”, „zbój obłoczny”? (2 p.).
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
6. Opisz program poetycki ( tzn. co jest źródłem poezji? jakie są zadania poety? dlaczego w poezji
tak waŜne jest nie tylko co, ale i jak się mówi? czego poeta daje wyraz w swoich tekstach?)
Leśmiana, interpretując następujący fragment wiersza ( 5 p.):
Chętnie łowi treść, w której łzy prawdziwe płoną -Ale kocha naprawdę tę -- przeinaczoną...
I z zachłanną radością mąci mu się głowa,
Gdy ujmie niepochwytność w dwa przyległe słowa.
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
7. Przedstaw swoją ocenę programu poetyckiego Leśmiana - czy przekonuje Cię taka koncepcja
poezji? Uzasadnij swoją opinię (15 p.)
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
Wzór analizy i interpretacji wiersza Bolesława Leśmiana zaczerpnięto ze scenariuszy do klasy III wyd. STENTOR.