Part 2 - Polskie Towarzystwo Chemiczne

Transkrypt

WYKŁADY PLENARNE I ZAPROSZONE
49
50
FIFTY YEARS OF HETEROCYCLIC CHEMISTRY AT MANCHESTER UNIVERSITY
SP-WP1
John A. Joule
School of Chemistry, The University of Manchester, UK
This lecture will trace my career
from North Wales to Manchester,
then to Princeton and Stanford in
the USA, and back to Manchester.
Various aspects of Heterocyclic
Chemistry1 will be illustrated,
extracted from my research from 1961.
Early studies involved isolation and structure
determination of indole alkaloids: pseudakuammigine
from the West African tree Picralima nitida; then
ellipticine, uleine and congeners, and apparicine from
various Brazilian Aspidosperma species, working with
Carl Djerassi in Stanford.
Synthetic studies on lycoranerelated compounds working with
Richard K. Hill in Princeton were
based on Diels–Alder chemistry.
Me
H
N
H
Et
H
uleine
N
H
CH2
The concept that an enamine
(conjugated) is more stable than its
isomeric allylamine was central to our
synthesis of uleine.
Our total synthesis of ellipticine, a potent antineoplastic
agent, allows the preparation of analogues by proceeding
through ellipticine quinone.
N
O
Me
N
HO
O
N
O
N
ellipticine H
Me
Initial attempts to synthesise apparicine were
unsuccessful but led to the discovery of indole nucleophilic substitution processes, which proved to be
general for the construction of a variety of fused indoles.
O
N
Our total synthesis of apparicine
depended on Mannich chemistry to
form the eight-membered ring.
Me
N
apparicine H
CH2
There are in excess of forty molybdenum and tungsten
enzymes, occurring throughout the entire range of
organisms in the biosphere, that catalyse oxygen atom
transfer. They all have the same cofactor, known as
molybdopterin, that coordinates the metal centre. We
synthesized the cofactor, a pteridine derivative, in
protected form.
O
O
O
HN
H2N
Me
N
steps
N
O
Fmoc S
H
N
N
N
N
Me Me
N
N
O
Me2N
H
Fmoc
O
SO2Me
S
O
H
O
O
P
SO2Me
O
3-Oxidopyraziniums act as 1,3-dipoles and undergo
cycloadditions generating 3,8-diazabicyclo[3.2.1]octanes.
Me
N
+
N
Me
N
H
N
H
O
PhSO2
O
–
H
Me
N
O
+
CO2Me
HN
CO2Me
H
H
[1] 'Heterocyclic Chemistry', 1st Edition, J. A. Joule & G. F. Smith, Van
Nostrand Reinhold Co., 1972; 5th Edition, J. A. Joule & K. Mills, Wiley,
2010. ‘Heterocyclic Chemistry at a Glance’, 2nd Edition, J. A. Joule & K.
Mills, Wiley, 2013.
51
TOWARD TRUE CARBAPORPHYRINOIDS
SP-WP2
Lechosław Latos-Grażyński
Department of Chemistry, University of Wrocław, POLAND
Carbaporphyrinoids realize the original concept of
macrocyclic ligand construction by fusing the structural
motifs of porphyrin and suitable carbon donor(s). An
entrapment of metal ions in a coordination core of
carbaporphy-rinoids creates a very
efficient protection of the metal-carbon
bond, and allows to stabilize extremely
rare oxidation/electronic states of metal
ions in an organometallic environment.
A replacement of a single pyrrole of
meso-tetraarylporphyrin by cyclopentadiene
moiety seems to be a notion of the very first choice for
the creation of true carbaporphyrins which ideally
conserve the fundamental motif of porphyrin The true
carbaporphyrins
prompt
developments
in
carbaporphyrinoid and organometallic chemistry building
on specific reactivity of cyclopentadienyl moiety.
[1] Szyszko,B.; L. Latos-Grażyński, L.; Szterenberg, L.
Angew.Chem.Int.Ed. 2011, 50, 6587-6591.
[2] Szyszko, B.; Kupietz, K.; Szterenberg, L.; Latos-Grażyński, L.
Chem. Eur. J. 2014, 20, 1376-1382.
[3] Berlicka, A.; Dutka, P.; Szterenberg, L.; Latos-Grażyński, L.
Angew. Chem. Int. Ed. 2014, 53, 4885-4889.
HYDROGEN BONDING – THE BRIDGE
SP-WP3
Poul Erik Hansen
Department of Science, Systems and Models, Roskilde University, DK-4000 Roskilde, Denmark. Email: [email protected]
The talk will concentrate on hydrogen bonding, both intra
and intermolecular and related to that tautomerism. The
talk will be a safari through a number of fundamental
subjects in chemistry, biology and pharmacy. The key
techniques are a combination of NMR, IR and theoretical
calculations. The NMR experiments are often aimed at
determining deuterium isotope effects on chemical shifts.
One of the key questions regarding hydrogen bonding is
the difference between inter and intra-molecular hydrogen
bonds or rather between hydrogen bonds with variable
heavy atom distance (a) and those of fixed distance (b) as
illustrated in Fig.
a)
b)
The latter situation is often referred to as resonance
assisted hydrogen bonding (RAHB). Deuterium isotope
effects on 13C or 15N chemical shifts may tell about the
strength of the hydrogen bond. The importance of RAHB
was early on illustrated in enaminones, Fig. 2.
52
The cousins to enaminones , the o-hydroxy Schiff bases
are discussed both in terms of neutral vs. zwitter ionic
structure, tautomerism and factor analysis. Tautomerism,
a fundamental property in relation to reactivity and
biological function, is often quite difficult to establish.
Deuterium isotope effects on chemical shifts are often a
strong tool as demonstrated in -thioxoketones.
The use of hyphenated techniques, laser irradiation and
NMR detection is demonstrated in -thioxoketones and
the results are compared with matrix isolation IR
experiments.
Intermolecular hydrogen bonding is discussed in
thioamides leading to new understanding of isotope
effects on chemical shifts and demonstrating that the
latter can detect long range effects.
The structure of protic ionic liquids is also discussed and
the importance of hydrogen bonding is emphasized. In
addition, the degree of proton transfer as well as the
composition is elucidated.
In pharmacy, structure activity relationships are
important. Equally important is of course to know the
correct structure. An example is usnic acid. The correct
structure is arrived at using deuterium isotope effects on
chemical shifts.
STAN BADAŃ CIEKŁOKRYSTALICZNYCH FAZ STACJONARNYCH
SP-WP4
Zygfryd Witkiewicz
Instytut Chemii, Wojskowa Akademia Techniczna
Ciekłe kryształy, jako chromatograficzne fazy
stacjonarne, zaczęto badać w latach 60-ych ubiegłego
wieku. Duży udział w rozpoczęciu tych badań miał prof.
Hans Kelker. W Polsce pierwsze prace w tej dziedzinie
pojawiły się już w latach 1970-ych w Wojskowej
Akademii
Technicznej.
Następnie
były
one
kontynuowane we współpracy z prof. Zdzisławem
Suprynowiczem w UMCS w Lublinie. Pewne prace
wykonał też prof. Roman Kaliszan z Gdańska.
Ciekłokrystalicznymi fazami stacjonarnymi (CKFS)
interesował się prof. Wiktor Kemula, twórca
chromatopolarografii.
W WAT były i są dobre warunki badań CKFS ponieważ
w tej uczelni istnieje, kierowany przez prof. Romana
Dąbrowskiego, zespół zajmujący się syntezą ciekłych
kryształów. Jest to jeden z najważniejszych zespołów na
świecie, w których otrzymuje się ciekłe kryształy. Są one
otrzymywane przede wszystkim do obrazowania
informacji ale także do chromatografii.
Obecnie CKFS są badane w kilku ośrodkach naukowych
na świecie. Badania dotyczą głównie prętopodobnych,
termotropowych monomerycznych ciekłych kryształów.
Badane są jednak także ciekłe kryształy dyskopodobne,
dendrymeryczne i polimeryczne. Szczególnego znaczenia
nabiera badanie jako faz stacjonarnych metalomezogenów
o charakterze kompleksów, czyli ciekłych kryształów
zawierających
w
cząsteczkach
atomy
metali
przejściowych. Oprócz pojedynczych CKFS badane są
także fazy mieszane. Ciekłokrystaliczne fazy mieszane
mają w wielu przypadkach lepsze właściwości
rozdzielcze niż fazy pojedyncze.
CKFS mają zastosowanie głównie w chromatografii
gazowej, w kolumnach kapilarnych i pakowanych.
Oprócz chromatografii gazowej ciekłe kryształy bada się
także jako fazy stacjonarne w chromatografii cieczowej.
Ze względu na ich właściwości fizykochemiczne,
możliwości wykorzystywania ciekłych kryształów w tym
rodzaju chromatografii są
ograniczone. Badania ich stosowania w HPLC są jednak
wciąż podejmowane. Jednym ze sposobów ich
wykorzystania jest wiązanie ciekłego kryształu
z podłożem w postaci żelu krzemionkowego.
CKFS są fazami wysokoselektywnymi. Mają one
zdolność rozdzielania składników mieszanin, w tym
izomerów, trudnych do rozdzielenia przy zastosowaniu
zwykłych faz stacjonarnych.
Prowadzone obecnie badania nowych ciekłych kryształów
umożliwiają poznanie mechanizmu rozdzielania oraz
zależności zdolności rozdzielczych CKFS od ich budowy
cząsteczkowej oraz rodzaju i zakresu mezofazy
z uwzględnieniem stanu stałego.
Poszukiwane są ciekłe
kryształy o dobrych
właściwościach rozdzielczych w szerokim zakresie
temperaturowym mezofazy. Różne ciekłe kryształy mają
różne właściwości rozdzielcze względem składników
różnych mieszanin. Wynika to z różnej budowy
cząsteczkowej ciekłych kryształów, które w różny sposób
oddziaływują
z
cząsteczkami
takich
samych
chromatografowanych związków chemicznych. Dlatego
ważne jest określanie zależności między zdolnością
rozdzielczą a strukturą cząsteczkową ciekłego kryształu.
Oprócz badania, za pomocą zwykłej chromatografii
analitycznej, zdolności rozdzielczych ciekłych kryształów
bada się też ich właściwości fizykochemiczne za pomocą
odwróconej chromatografii gazowej. W tym drugim
przypadku można badać oddziaływania donorowoakceptorowe układów ciekły kryształ – substancja
chromatografowana oraz efekty termodynamiczne tych
oddziaływań.
Przeglądy badań CKFS były opisywane wcześniej
w pracach [1-4].
[1]
[2]
[3]
[4]
Witkiewicz Z., J. Chromatogr., 1982, 251, 311
Witkiewicz Z., J. Chromatogr. A, 1989, 466, 37
Witkiewicz Z., Mazur J., LCGC, 1990, 8, 224
Witkiewicz Z., J. Chromatogr. A, 2005, 1062, 155
53
SP-WP5
CONQUERING ONE OF THE LAST BASTIONS IN ORGANIC SYNTHESES --CATALYTIC ASYMMETRIC C–C BOND FORMATION IN ≥99% EE VIA ZACA–PD OR
CU-CATALYZED CROSS-COUPLING
Ei-ichi Negishi*, Shiqing Xu, Akimichi Oda, and Yohei Matsueda
H. C. Brown Laboratories of Chemistry, Purdue University, West Lafayette, IN, USA E-mail:
[email protected]
Zr-catalyzed asymmetric carboalumination of alkenes
(ZACA reaction) is a catalytic asymmetric C–C bond
forming reaction, which has been used to significantly
modernize and improve syntheses of natural products
including deoxypolypropionates, isoprenoids, and other
heterocyclic compounds of biological and medicinal
interest.[1] Some key features of the ZACA reaction
include (i) catalytic asymmetric C–C bond formation, (ii)
use of alkene substances of one-point-binding without
requiring any other functional groups and, (iii) many
potential transformations of the initially formed
alkylalane intermediates.
Here we will present the recent advances in ZACA
reaction for highly enantioselective syntheses of various
β- and more-remotely chiral 1-alkanols of ≥99% ee.[2]
ZACA–in situ iodinolysis of allyl alcohol and ZACA–in
situ oxidation of TBS-protected ω-alkene-1-ols protocols
were applied to synthesis of both (R)- and (S)-difunctional
intermediates 1 and 3 in 80–90% ee, which were further
purified to provide enantiomerically pure (≥99% ee)
compounds 1–4 by lipase-catalyzed acetylation. These
functionally rich intermediates serve as very useful
synthons for the construction of a broad array of chiral
compounds including those of isotopomers in excellent
enantiomeric purity (≥99% ee) by introducing various
carbon groups via Cu- or Pd-catalyzed cross-coupling
without epimerization.
Scheme 1. Strategy for the synthesis of 2-alkyl-1-alkanols of of ≥99% ee.
Scheme 2. Strategy for the synthesis of γ- and more-remotely chiral 1-alkanols of ≥99% ee.
[1] (a) Kondakov, D. Y.; Negishi, E. J. Am. Chem. Soc.
1995, 117, 10771. (b) Kondakov, D. Y.; Negishi, E. J.
Am. Chem. Soc. 1996, 118, 1577. (c) Negishi, E. Angew.
Chem. Int. Ed. 2011, 50, 6738. (d) Xu, S.; Negishi, E.
Heterocycles 2014, 88, 845.
54
[2] (a) Xu, S.; Lee, C.-T.; Wang, G.; Negishi, E. Chem.
Asian J. 2013, 8, 1829. (b) Xu, S.; Oda, A.; Kamada, H.;
Negishi, E. Proc. Natl. Acad. Sci. USA. 2014, 111, 8368.
RÓWNOWAGI FAZOWE-POMIARY I MODELOWANIE
SP-WP6
Urszula Domańska-Żelazna
Zakład Chemii Fizycznej, Wydział Chemiczny, Politechnika Warszawska, Noakowskiego 3, 00-664
Warszawa
Pomiary równowag fazowych (ciecz-ciało stałe), (cieczciecz) czy (ciecz-para) w układach dwu- lub
trójskładnikowych
substancji
zapachowych
[1],
polimerów hiperrozgałęzionych [2], leków [3], czy
cieczy
jonowych
(ILs)
[4]
z
typowymi
rozpuszczalnikami, takimi jak alkohole, woda,
węglowodory alifatyczne i aromatyczne to podstawowe
badania fizykochemiczne nowych materiałów. Badania
takie wskazują na parametry procesu, wpływ temperatury
i ciśnienia, w tym wysokich ciśnień. Analiza wyników
oparta jest na oddziaływaniach międzycząsteczkowych,
wpływie wielkości oraz polarności cząsteczek na
równowagi fazowe. Prace te mają wielkie znaczenie
i wpływ na rozwój Chemii nowych materiałów, w tym
cieczy
jonowych,
substancji
o
szczególnych
właściwościach asocjacyjnych i kompleksujących.
Badania właściwości termodynamicznych i fizykochemicznych ILs i innych mają na celu zastosowanie do
przyszłych technologicznych opracowań odsiarczania
paliw lub gazów. ILs są niezwykle popularne we
współczesnych badaniach naukowych z możliwością
zastosowań w przemyśle chemicznym, farmaceutycznym,
elektrochemicznym, metalurgicznym, ochrony drewna,
środków ochrony roślin i wielu innych. Ich właściwości
fizykochemiczne ważne są z punktu widzenia nowych
technologii i zastosowań w syntezie organicznej,
elektrochemii, magazynowaniu energii oraz procesach
ekstrakcji i rozdzielania. ILs są rozpuszczalnikami
o bardzo niskiej prężności pary, rozpuszczalnikami
o stosunkowo dużym przewodnictwie i dającymi
w wyniku dysocjacji aniony o najniższej nukleofilowości.
ILs znajdują szerokie zastosowanie w syntezie wielu
substancji organicznych. Tego typu związki są od 18 lat
przedmiotem
naszych
badań.
Mieszaniny
dwuskładnikowe (IL + węglowodory alifatyczne, lub
węglowodory aromatyczne, lub alkohole, lub etery, lub
woda) wykazują proste układy eutektyczne, lub układy
eutektyczne z luką mieszalności w fazie ciekłej z górną
krytyczną temperatura mieszalności, lub niemieszalność
w fazie cieklej lub wyjątkowo pełną mieszalność w fazie
ciekłej. Tylko w niektórych układach tiocyjanianów
cieczy imidazoliowych, pirydynowych,pyrolidyniowych i
piperydyniowych z węglowodorami aromatycznymi
wykryto dolną krytyczną temperaturę mieszalności [4].
Opis matematyczny obejmuje korelacje równaniami na
GEx oraz predykcję właściwości równaniami stanu, PCSAFT [5], non-random hydrogen bonding (NRHB) [2],
termodynamiczna teoria perturbacji [6], metodami
udziałów grupowych, Mod. UNIFAC [1] oraz DISQUAC.
[1] U. Domańska, K. Paduszyński, Ż.K. Niszczona, J. Chem.
Thermodyn. 43 (2011) 28.
[2] U. Domańska, K. Paduszyński, Z. Żołek-Tryznowska, J. Chem.
Thermodyn. 43 (2011) 167.
[3] U. Domańska, A. Pobudkowska, A. Pelczarska, Ł.Żukowski, Int. J.
Pharm. 403 (2011) 115.
[4] U. Domańska, M. Królikowska, M. Królikowski, Fluid Phase
Equilib. 294 (2010) 72.
[5] U. Domańska, M. Zawadzki, K. Paduszyński, M. Królikowski,J.
Phys. Chem. B 116 (2012) 8191.
[6] K. Paduszyński, U. Domańska, J. Phys. Chem. B 115 (2011) 12537.
55
SP-WP7
W POSZUKIWANIU AKTYWNOŚCI BIOLOGICZNEJ - PEREGRYNACJE PO
MANOWCACH (PRZESTRZENI CHEMICZNEJ)
Grzegorz Grynkiewicz
Zakład Chemii, Instytut Farmaceutyczny, Rydygiera 8, 01-793 Warszawa
Koncepcja bio-semiotycznej roli struktur chemicznych
oraz zależności właściwości związków organicznych od
ich budowy jest powszechnie akceptowana (np. SAR),
lecz mimo licznych sukcesów w projektowaniu
poszczególnych właściwości i pożądanych funkcji
nowych związków, współczesna biochemoinformatyka
jest daleka od pożądanej skuteczności w obszarach ocen
wieloparametrycznych, takich jak chemia medyczna [1].
Po
okresie
fascynacji
wynikami
syntez
kombinatorycznych, ponownie dostrzeżono walory
zasobów związków naturalnych, jako struktur wiodących
dla chemii leków, które przeszły już testy
biokompatybilności w procesie adaptacji ewolucyjnej.
Autor przedstawi osobistą refleksję na temat roli i
osiągnięć syntezy chemicznej w takich obszarach jak
akademicka chemia związków naturalnych (metabolitów
wtórnych) oraz chemia aplikacyjna zmierzająca do
narzędzi badawczych, użytecznych w obszarze nauk o
życiu i nauk medycznych. Wśród przykładów omówione
będą - fluorescencyjne wskaźniki [2] wewnątrz-
SP-WP8
komórkowych stężeń jonów wapnia, odgrywających
ważne role w inicjacji i regulacji wielu procesów
biologicznych,
które zostały zaprojektowane
i
syntetyzowane de novo, na potrzeby konkretnej techniki
pomiarowej. W obszarze związków naturalnych,
przykłady zależności: struktura – funkcja będą
zaczerpnięte z różnych grup naturalnych glikozydów,
takich jak antybiotyki, flawonoidy i saponiny (np.
genisteina [3], escyna [4]), w celu dokonania oceny
perspektyw przydatności syntez mimetyków i analogów
farmakologicznie
zweryfikowanych
metabolitów
wtórnych roślin.
[1] Currano J.; Roth D. Chemical Information for Chemists, Royal
Society of Chemistry, Cambridge, 2014.
[2] Grynkiewicz G., et al., J Biol. Chem., 1986, 2, 867-870.
[3] Rusin A., et al., Acta Biochim. Polon., 2010, 57, 23-34
[4] Gruza M. et al., Molecules., 2013, 18, 4389-4402.
Praca finansowana w części przez OPI w ramach projektu
POIG01.01.02-14-072/09
CELE I METODY NAUCZANIA PODSTAW CHEMII KWANTOWEJ W LICEACH; CZAS
NA ZMIANY
Krzysztof M. Pazdro
Oficyna Edukacyjna * Krzysztof Pazdro Sp. z o.o., ul. Kościańska 4, 01–695 Warszawa
Podczas przeglądu kolejnych podstaw programowych
MEN, standardów wymagań CKE, zadań maturalnych i
podręczników do liceów, znalazłem liczne, zaskakujące
błędy merytoryczne, wynikające prawdopodobnie z nikłej
i przestarzałej wiedzy twórców tych dokumentów oraz
autorów większości podręczników. Do podobnych
wniosków doszedł W. Kuśmierczuk [1], który zakończył
swój wywód apelem „orbitale na uniwersytety!”.
Proponuję inny zestaw treści nauczania, w którym byłyby
usunięte liczne terminy i pojęcia wykorzystywane w
dotychczasowych ujęciach, m.in. orbital, liczby
56
kwantowe oraz hybrydyzacja (z reguły przedstawiana
jako zjawisko!). Sugeruję ograniczyć je do niezbędnego
minimum, zakończonego teorią VSEPR. Podobne
sugestie już dawno proponowali R.J. Gillespie i
współpracownicy [2], a wcześniej L. Pauling, twórca
chemii kwantowej [3].
[1] W. Kuśmierczuk: Elementy teorii kwantowej w licealnym kursie
chemii, Chemia w Szkole 5/2009, s. 27.
[2] R.J. Gillespie, J.N. Spencer, R.S. Moog: Demystifying introduction
chemistry, Journal of Chemical Education 73, 1996, 617–626.
[3] L. Pauling: Throwing the book at elementary chemistry, The Science
Teacher 50, 1983, 25–29.
MACROMOLECULAR CRYSTALLOGRAPHY IN THE YEAR OF CRYSTALLOGRAPHY
SP-WZ1
Mariusz Jaskólski
Zakład Krystalografii UAM, Centrum Badań Biokrystalograficznych IChB PAN, Poznań
2014 has been declared by the UN the International Year
of Crystallography. Born as a modern discipline with the
discovery of X-ray diffraction by Laue (1912),
crystallography became a structural science in the UK and
its application to structural biology was pioneered by
Perutz. The slow progress at first, was accelerated in
1990s owing to the introduction of synchrotron radiation
(SR) and recombinant methods for protein production.
Created in 1971, the PDB stores today over 100000
macromolecular structures. While the experimental part
can be very fast now, the computational bottleneck still
exists. There are three major methods for crystal structure
determination: Isomorphous Replacement, Molecular
Replacement and Anomalous Diffraction. The quality of
electron density maps and of the final models critically
depends on resolution. At ultrahigh resolution (~0.5 Å),
multipolar refinement becomes possible. Crystallography
has been attacking ever bigger problems, including
viruses, ribosomes and modulated structures. Highbrilliance SR allows nanosecond Laue experiments to
map chemical processes in crystals. However, the
emerging X-ray free electron lasers (XFEL) will offer
astronomical possibilities, including serial femtosecond
nanocrystallography and imaging of single molecules.
RĘKOPIŚMIENNE SKARBY JASNEJ GÓRY
SP-WZ2
Grzegorz Majkowski
Instytut Filologii Polskiej; Akademia im. J. Długosza; 42-200 Częstochowa; al. Armii Krajowej 36a
Jasna Góra od pierwszych dziesięcioleci XV wieku była
nie tylko miejscem kultu obrazu Matki Bożej, ale także
ośrodkiem
kultury
piśmiennej.
W
klasztorze
jasnogórskim kopiowano książki rękopiśmienne łacińskie
i łacińsko-polskie. Jasnogórskie rękopisy zawierają
polskie glosy, wierszowane modlitwy, preambuły,
kolofony, kazania. Wśród zabytków rękopiśmiennych
spotykamy na przykład rękopis jasnogórski Bogurodzicy
(koniec XV, zaginiony), zamieszczony w kodeksie
Manuscriptus Liber, pieśni maryjne: Gwiazdo morza
głębokiego oraz Maryja, czysta dziewice z rękopisu
Sermones Dominicales (1450 r.), rękopisy Mikołaja
z Wilkowiecka (np. Expositio Decalogi, 1566 r.). Wiek
XVII to schyłek książki rękopiśmiennej związany
z rozwojem drukarstwa w I. poł. XVI w. w Polsce
i uruchomieniem ok. 1693 r. drukarni na Jasnej Górze.
CHEMIA MUZYCZNA, MUZYKA CHEMICZNA Z ELEMENTAMI PLASTYKI
SP-WZ3
Janusz Rachoń
Katedra Chemii Organicznej; Wydział Chemiczny Politechniki Gdańskiej; 80-233 Gdańsk; ul.
Narutowicza 11/12
W szkołach starożytnego Rzymu i w średniowiecznej
Europie wykładano tzw. sztuki wyzwolone artes
liberales, które dzieliły się na dwa stopnie: trivium —
obejmujące gramatykę, retorykę, dialektykę, i quadrivium
— obejmujące arytmetykę, geometrię, muzykę
i astronomię. W czasach odrodzenia plastycy osiągnęli to,
że ich sztuka została uznana za wyzwoloną. Dopiero pod
koniec XVII w. wytworzyła się świadomość, że w sztuce
ważna jest nie tyle wiedza, ile talent i smak, a więc sztuka
jest czymś różnym od nauki. Science w krajach
anglosaskich
i frankofońskich
to
tylko
nauki
matematyczne i przyrodnicze o szeroko rozumianej
rzeczywistości. Z nurtu hermetycznego, ściśle
związanego z kultami religijnymi, zwłaszcza egipskimi
wywodzi się sztuka alchemii, zamknięta dla profanów,
mająca charakter sztuki i nauki tajemnej staje się
w średniowiecznej europie podstawową wiedzą
przyrodniczą. Na bazie odkryć i doświadczeń alchemii
powstaje jedna z najmłodszych dyscyplin nauk
przyrodniczych chemia.
Czy chemia dzisiaj ma coś wspólnego ze sztuką,
szczególnie plastyką i muzyką? Czy chemik może być
artystą ?
57
Prezentacja Złotego Sponsora
WITKO Sp. z o.o.
Al. Piłsudskiego 143
92-332 Łódź
SP-PS1 telefon: 42 676 34 35
telefax: 42 676 34 43
e-mail: [email protected]
web: www.witko.com.pl
WITKO Group firma z 25-letnią tradycją.
Wdrożony w 2004 roku System Zarządzania Jakością
ISO 9001 zapewnia ciągłe doskonalenie świadczonych
przez naszą organizację usług. Wybieramy do współpracy
światowych liderów rynku produkcji odczynników,
sprzętu, materiałów eksploatacyjnych oraz mebli
laboratoryjnych stosujących zasady GMP, GLP i
posiadających certyfikowane systemy zarządzania
jakością.
Jesteśmy udziałowcem największej kapitałowo
europejskiej grupy dystrybucyjnej Lab Logistics Group
GmbH (LLG), co umożliwia nam:

dostarczanie najnowszych technologii i
rozwiązań do laboratoriów,

projektowanie laboratoriów w oparciu o meble
WALDNER,

zapewnianie fachowego doradztwa i serwisu,

dostawy z palety ponad 100.000 produktów, z
oferty ponad 700 producentów,

redukcję kosztów transportu poprzez
konsolidację dostaw.
Katalog WITKO zawiera grupy produktów w 14
działach tematycznych, m.in.: BHP, Analityczne
pomiary i testowanie, Mieszanie i wytrząsanie,
Przygotowanie próbek, Pompy próżniowe i sprężarki,
Grzanie i chłodzenie, Techniki próżniowe, Instrumenty
optyczne, Analiza środowiskowa gleby, wody i żywności,
Czyszczenie i sterylizacja, Life science i Biotechnologia,
Chromatografia.
Wyszukiwanie produktów możliwe jest poprzez: grupę,
producenta, indeks alfabetyczny, słowa kluczowe, numer
katalogowy.
Serwis internetowy WITKO (www.witko.com.pl/sklep)
stanowi podstawowe narzędzie zwiększające efektywność
naszej współpracy z klientami, umożliwiające:

24-godzinny dostęp do katalogu produktów,
stanów magazynowych, cen katalogowych,

generowanie oferty,

złożenie zamówienia.
Autoryzowany serwis gwarancyjny i pogwarancyjny
na terenie całego kraju. Czas reakcji na zgłoszenie – do
24 godzin – daje możliwość szybkiego zdiagnozowania
problemu. Instalacje, kwalifikacje IQ/OQ/PQ, kalibracje,
przeglądy okresowe i konserwacje, szkolenia i doradztwo
([email protected]).
SP-PS2
Prezentacja Złotego Sponsora (Royal Society of Chemistry)
SP-PS3
Prezentacja Platynowego Sponsora (VWR)
58
DESIGN AND PROPERTIES OF NANOMATERIALS BASED ON PHOSPHORUS
DENDRIMERS. RECENT ADVANCES
SP-WZ4
Jean Pierre Majoral
Laboratoire de Chimie de Coordination, CNRS, 205 route de Narbonne, 31077, Toulouse Cedex 04
France
The development of dendrimer chemistry is due, without
any doubt, to the extraordinary pallet of very unique
properties of these monodisperse polymers with
applications in numerous fields ranging from biology to
material sciences, catalysis, surface modification,
electronics, electro-optics, chemical or biological sensors,
coatings, etc.
Further growth in these fields depend crucially of the
possibility to modify at will the nature and the density of
functional groups grafted either on the surface or within
the cascade structure of dendrimers, as well as to monitor
their solubility in different solvents including water.
This will be illustrated using phosphorous dendrimers for
SP-WZ5
the design of nanomateriels through new applications as
for example the design of nanotubes made of dendrimers
and used as sophisticated DNA chips, the elaboration of
brilliant organic nanodots soft substitutes to
semiconductors Quantum Dots for in vivo imaging, or the
selective encapsulation of dye molecules in dendrimer
made- microcapsules by DNA hybridization . Emphasis
will be put also on the use of dendrimers for writing in
water or as efficient catalysts.
In all cases spectacular effects are observed making these
dendrimers tools of choice for the design of reliable,
stable and non toxic new materials.
CHIROPTICAL SPECTROSCOPY: AN EMERGING RELIABLE TOOL FOR THREE
DIMENSIONAL MOLECULAR STRUCTURE DETERMINATION
Prasad L. Polavarapu
Department of Organic Chemistry, Vanderbilt University (USA)
Electronic circular dichroism, optical rotatory dispersion,
vibrational circular dichroism and vibrational Raman optical
activity are four components of chiroptical spectrocopy. In
the last decade chiroptical spectroscopy has been widely
used for determining the absolute configuration and
conformations of chiral molecules.1 Until early eighties, the
experimental chiroptical data remained in isolation without
tools to interpret them. However, remarkable developments
in quantum chemcial predictions, along with those in
sophisticated instrumentation, have changed this status.
Experimentalists can now confidently translate their
experimental chiroptical spectroscopic results into detals on
three dimensional molecular structure, with the help from
quantum chemical calculationss that can predict chiroptical
properties reliably. Chiroptical spectoscopy has now reached
a mature stage for routine applictions in three dimensional
structure determination. In this presentation, a review of
chiroptical spectroscopic methods and selected examples of
their successful applications will be presented.
[1] Comprehensive Chiroptical Spectroscopy”, Vols 1 &2, Eds: N. D.
Berova, P. L. Polavarapu, K. Nakanishi, R. W. Woody, John Wiley
(2012).
59
AZABICYCLIC NATURAL PRODUCT ANALOGUES VIA DYNAMIC CYANIDE
INDUCED RING CLOSURE
Christian V. Stevens
SP-WZ6
SynBioC Research Group, Department of Sustainable Organic Chemistry and Technology,
Faculty of Bioscience Engineering, Ghent University, Coupure links 653, B-9000 Gent, Belgium.
E-mail : [email protected]
A variety of azabicyclic natural product analogues have been
synthesized using a one pot three component ring closure
comprising a substituted ketone, an amine and acetone
cyanohydrine. The dynamic addition of cyanide to the
corresponding imine followed by intramolecular ring closure
leads to the complete conversion of the intermediate cyano amine
to the azabicyclic compound.
This strategy has been developed for the synthesis of 2,4methanoproline, a non-proteinogenic amino acid isolated from
the seeds of Ateleia herbert smithii Pittier. Methanoproline
stabilizes the trans configuration during protein folding and it
was suggested to possess anti-feedant activity. This was
postulated since the seeds of the plant are denied by more than
100 seed predators. This anti-feedant activity initiated our intrest
to study the synthesis and the activity of 2,4-methanoproline and
its derivatives containing the 2-azabicyclo[2.1.1]hexane skeleton.
All analogues have been tested on their anti-feedant activity
towards the larvae of Spodoptera littoralis.
The dynamic ring closure could also be used for the synthesis of
7-azabicyclo[2.2.1]heptanes. This skeleton is present in
epibatidine, a very active analgesic compound isolated from the
skin of the Ecuadorian frog Epipedobates tricolor. Its potency
was proven to be 200-fold higher than morphine, however
epibatidine cannot be used clinically because of its high toxicity.
H
N
O
R
N
Next to the 7-azabicyclo[2.2.1]heptanes, the method
proved also useful for the synthesis of 2-azabicyclo[3.1.1]heptanes and 2-azabicyclo[2.2.2]octanes.
A number of compounds showed good in vitro
activity on the alfa4,beta2 nicotinic acetylcholine
receptor. Novel generations of azabicyclic
compounds are currently under development in order
to improve in vivo activity of the epibatidine
analogues.
[1] T. Rammeloo, C.V. Stevens, Chem. Commun., 250 - 251 (2002).
A new and short Method for the Synthesis of 2,4-Methanoproline
[2] T. Rammeloo, C.V. Stevens, N. De Kimpe, J. Org. Chem., 67,
6509 – 6513 (2002). Synthesis of 2,4-Methanoproline derivatives via
an addition intramolecular substitution Sequence
[3] C.V. Stevens, T. Rammeloo, G. Smagghe, N. De Kimpe, J. Agric.
Food. Chem., 53, 1945 1948 (2005). Insect repellent/antifeedant
Activity of 2,4-Methanoproline and Derivatives against a leaf- and
seed feeding Pest Insect
[4] T. Heugebaert, J. Van Hevele, W. Couck, V. Bruggeman, S.
Van der Jeught, K. Masschelein, C.V. Stevens, Eur. J. Org. Chem.
1017 - 1020 (2010). A straightforward Entry to 7Azabicyclo[2.2.1]heptane-1-carbonitriles in the synthesis of novel
Epibatidine Analogues.
OH
N
H
N
N
N
N
H
[5] A. De Blieck, C.V. Stevens, Synlett, 1748 – 1752 (2011).
Synthesis of a variety of 2-Alkyl-2-azabicyclo[3.1.1]heptane-1carbonitriles via a dynamic addition-intramolecular substitution
sequence
N
O
O
4 steps
H
N
N
H
Our group has been developing different classes of epibatidine
analogues trying to minimize toxicity while maintaining activity.
60
[6] C.V. Stevens, A. De Blieck, T. Heugebaert, PCT WO
2011/054885 A1, Internat. Publ. Date: 12 May 2011. Filing date:
03.11.2010. Priority: US/04.11/09/ USA 612452. GB/04.11.09/GBA
0919325. 1-Substituted 2-Azabicyclo[3.1.1]heptyl derivatives useful
as nicotinic acetylcholine receptor modulators for treating neurological
disorders
SEKCJA S01
CHEMIA ORGANICZNA
61
62
SESJA JUBILEUSZOWA
REAKCJA MĄKOSZY – CZTERDZIEŚCI PIĘĆ LAT PÓŹNIEJ
S01-WJ01
Michał Fedoryński
Politechnika Warszawska, Wydział Chemiczny, ul. Noakowskiego 3, 00-664 Warszawa
Kataliza międzyfazowa (phase transfer catalysis –
PTC) jest ogólną metodologią prowadzenia reakcji z
udziałem anionów organicznych, opisaną po raz
pierwszy w 1965 r., a opatentowaną pięć lat wcześniej.
Metodą tą wytwarza się karboaniony działaniem na CH
kwasy stężonych wodnych roztworów metali
alkalicznych w obecności katalitycznych ilości
czwartorzędowej soli amoniowej (TAA). Proces ten
zachodzi w układzie dwóch nie mieszających się faz, w
którym fazę organiczną stanowią substraty i TAA, a
fazę nieorganiczną stężony wodny roztwór zasady.
Najbardziej spektakularną i nieoczekiwaną była
możliwość zastosowania PTC do generowania
S01-WJ02
dihalokarbenów drogą α-eliminacji cząsteczki HCl z
haloformu i prowadzenia reakcji z udziałem tych
aktywnych cząstek. Proces ten, znany jako reakcja
Mąkoszy, został opisany w 1969 r. Autor wykładu
ukończył studia na Wydziale Chemicznym PW w tym
samym roku i miał zaszczyt współpracować przez
wiele lat z prof. Mąkoszą, obserwując burzliwy rozwój
chemii dihalokarbenów, dla którego odkrycie Mąkoszy
miało fundamentalne znaczenie. Dlaczego było ono
nieoczekiwane, jak do niego doszło, jaki jest
mechanizm generowania karbenów w warunkach PTC
– to właśnie będzie tematem wykładu.
VICARIOUS NUCLEOPHILIC SUBSTITUTION OF HYDROGEN – AN EXCELLENT TOOL
FOR FUNCTIONALIZATION OF PORPHYRINS
Stanisław Ostrowski
Institute of Chemistry, Uniwersytet Przyrodniczo–Humanistyczny w Siedlcach, ul. 3 Maja 54, 08-110 Siedlce
A number of porphyrin derivatives are of significant
importance due to their potential use in many fields of
chemistry, medicine, pharmacology, new materials,
etc. The desired precursors for synthesis of these
compounds can be isolated from naturally occurring
substances (e.g. chlorophyll, heme) or prepared via
selective transformations of simple synthetic moieties
(e.g. meso-tetraphenylporphyrin, m-TPP).
In the recent past, we demonstrated that an excellent
tool for the above functionalization is vicarious
nucleophilic substitution of hydrogen reaction (VNS;
see Mąkosza et al.) which allows the synthesis of
NO2
Cl
NH
N
O2N
N
NO2
CH 2SO2Ph
N
Ph
Cu
Ar
Cl
Ar
N
Ph
PhSO2H 2C
SO2NMe2
N
N
CH 2SO2Ph
NO2
HN
Ph
NO2
SO2NMe2
SO2NMe2
Cl
SO2Tol
NO2
N
N
Zn
N
N
NO2
HOMOLOGICZNA REAKCJA DARZENS'A
S01-KJ01
Michał Barbasiewicz*, Mieczysław Mąkosza
*Uniwersytet Warszawski, Wydział Chemii, ul. Pasteura 1, 02-093 Warszawa, www.aromaticity.pl
Prekursory karboanionów zawierających grupę
opuszczającą w pozycji znajdują liczne zastosowania
m. in. w międzycząsteczkowych reakcjach typu
Darzens'a, natomiast krótkożyjące homologiczne - i halokarboaniony, przeważnie reagują wewnątrzcząsteczkowo, cyklizując do pochodnych cyklopropanu
i cyklobutanu. Wyniki prac prowadzonych w zespole
prof. Mąkoszy wyraźnie wskazują, że możliwe jest
także ich wykorzystanie w procesach międzycząsteczkowych, które prowadzą do pochodnych
tetrahydrofuranu,
cyklopentanu
i
pirolidyny
(schemat).[1,2] Analogiczny mechanizm addycjicyklizacji anionów haloalkoholi (np. 2-chloroetanolu)
do związków karbonylowych umożliwia syntezę
cyklicznych acetali (dioksanów i dioksolanów) w
nieklasycznych warunkach zasadowych.[3]
[1]
[2]
[3]
M. Barbasiewicz, M. Mąkosza, Helv. Chim. Acta 2012, 95,
1871-1890 (przegląd).
M. Barbasiewicz, M. Mąkosza, Org. Lett. 2005, 7, 3745-3748.
M. Barbasiewicz, M. Mąkosza, Org. Lett. 2006, 8, 2945-2948.
63
SESJA JUBILEUSZOWA
S01WJ03
AKTYWACJA I TRANSFORMACJE PIERŚCIENI ARYLOWYCH ZWIĄZANYCH Z
ATOMEM FOSFORU
K. Michał Pietrusiewicz
Zakład Chemii Organicznej, Wydział Chemii UMCS, ul. Gliniana 33, 20-614 Lublin
email: [email protected].
Organiczne związki fosforu znajdują szerokie
wykorzystanie
jako
reagenty,
ligandy,
organokatalizatory a także jako środki ochrony roślin i
leki. Ich niezbędna różnorodność strukturalna jest
niestety często ograniczana przez niedostatek metod
ich syntezy. Dla tych powodów większość z nich musi
najczęściej zawierać w swej strukturze jeden lub więcej
pierścieni fenylowych związanych z atomem fosforu.
Przedmiotem
wystąpienia
będą
rozwiązania
syntetyczne dające możliwość aktywacji i rozbudowy
strukturalnej pierścieni fenylowych związanych z
atomem fosforu uwzględniające reaktywność takich
pierścieni w kierunku podstawienia aromatycznego,
redukcji, C-H aktywacji oraz C-P aktywacji
prowadzącej do rozrywania wiązań P-Aryl
Stankevič, M.; Włodarczyk, A.; Jaklińska, M.; Parcheta, R.;
Pietrusiewicz, K. M. Tetrahedron 2011, 67, 8671.
[2]
Stankevič, M.; Wójcik, K.; Jaklińska, M.; Pietrusiewicz, K. M.
Eur. J. Chem. 2012, 2521.
[3]
Stankevič, M.; Włodarczyk, A.; Nieckarz, D. Eur. J. Chem.
2013, 4351.
Praca finansowana przez Narodowe Centrum Nauki, granty nr N
N204 2328 34 i N N204 3539 40.
[1]
BEZ TYTUŁU
S01-WJ04
Mieczysław Mąkosza
Instytut Chemii Organicznej PAN, Kasprzaka 44/52, 01-224 Warszawa
.
64
WYKŁADY
ENANCJOMERYCZNE KATALIZATORY Z ALKALOIDÓW GRUPY CHININY
S01-W01
Teodozja M. Lipińska, Nina Radzikowska, Natalia Swędra
Instytut Chemii,Wydział Nauk Ścisłych, Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny, ul 3 Maja 54, 08-110 Siedlce
Ważny aspekt w poszukiwaniu organokatalizatorów
chiralnych jest możliwość uzyskania obu form
enancjomerycznych. Problem ten rozwiązany został
dla proliny i jej pochodnych. Chinina i chinidyna oraz
cynchonidyna i cynchonina to diastereoizomery zwane
pseudoenancjomerami, gdyż różnią się konfiguracją
układu β-aminoalkoholowego, kluczowego dla katalizy
badanych syntez asymetrycznych [1]. Trzy inne centra
stereogeniczne, niezmienne w naturalnych molekułach,
alkaloidów grupy chininy, można zlikwidować przez
usunięcie bocznej grupy winylowej [1].
Pomysły na usunięcie grupy winylowej, przedstawione
przez J. Suszko w 1959 [2], badane były w ramach
S01-W02
pracy doktorskiej [3]. Ostatnio opracowaliśmy
czteroetapowy cykl reakcji prowadzący do otrzymania
czystych racemicznie 6’-metoksytrubanoli z chininy i
chinidyny oraz rubanoli z cynchonidyny i cynchoniny.
diastereoizomery
chinina
cynchonidyna
[1]
enancjomery
(8R, 9S)
8S, 9R)
chinidyna
8S, 9R)
cynchonina
(8R, 9S)
grupa
winylowa
Cinchona Alkaloids in Synthesis and Catalysis Song C.E. (Ed),
Wiley 2009
Suszko J., Suszko A, Zjazd PTCh, Warszawa 1959, s. 265
Przekształcenie naturalnych alkaloidow kory chinowejchininyi chinidyny do enancjomerycznych 6’-metoksyrubanoli,
T. Lipińska, Praca doktorska, UMK Toruń 1987
[2]
[3]
SYNTEZA LIGANDÓW DIAMINOWYCH Z OKSAZOLIDYNONU SEEBACH’A I ICH
ZASTOSOWANIE W KATALIZIE ASYMETRYCZNEJ
Zbigniew Kałuża* Instytut Chemii Organicznej PAN, Kasprzaka 44/52, 01-224 Warszawa
Chiralne di-aminy, zarówno pochodzenia naturalnego
jak i w pełni syntetyczne są szeroko wykorzystywane
w syntezie asymetrycznej [1], [2]. Przedstawiona
zostanie nowa metoda syntezy C2-symetrycznych
ligandów L1 i L2, oraz wysoce efektywnych spirodiamin L3, L4 z oksazolidynonu 1. Kompleksy Cu(II)
z L1 i L2 są dobrymi katalizatorami asymetrycznego
acylowania mezo-dioli (ee do 92%). Natomiast spiroligandy różniące się rodzajem grup na obu atomach
azotu dają w reakcji katalizowanej kompleksami
Cu(OAc)2 nitrometanu z wieloma aldehydami
odpowiednie (S)- (L3, ee do 95%) lub (R)-nitroalkohole (L4, ee do 99%) z wysoką wydajnością.[3]
R
N
H
N
O
R
O
N
N
N
R = Me, Bn,
i-Pr, Ar
L1
R
L2
O
t-Bu 1
N
N
S
[1]
[2]
[3]
R
NaBH(OAc)3
N
N
L
L3
L
S
L4
Lectka, T. et al. Chem. Rev. 2003, 103, 2985–3012.
Kizirian, J. C. Chem. Rev. 2008, 108, 140–205.
Kałuża, Z. Ćwiek, R.; Niedziejko, P. J. Org. Chem. 2014, 79,
1222−1234.
Badania finansowane przez NCN grant 2012/07/B/NZ7/04382.
POLYPHOSPHORUS MACROCYCLES; PRECURSORS AND PROPERTIES
S01-W03
D Carmichael*, A Escalle- Lewis, XF le Goff, E Muller, E Payen de la Garanderie,
*LCM Ecole polytechnique, CNRS, 91128 Palaiseau Cedex
Low coordination number phosphorus atoms can be
stabilised against oligomerisation and cycloadditions
by their inclusion into delocalised ring systems.
Amongst these, phosphametallocenes stand out for the
degree of stabilization that they bring; their relationship
with classical metallocenes, which have applications in
medicine, catalysis and new materials, also makes them
interesting starting materials in a number of areas.
We have been interested for a number of years in the
factors influencing governing the synthesis of new
phosphametallocenes, studying their characteristics,
and their elaboration. This presentation will treat the
preparation, properties and applications of such
disubstituted phosphametallocenes, and how they can
be incorporated into linear chains, macrocycles and
enantiopure ligands for catalysis.
[1]
[2]
[3]
Carmichael, D.; Le Goff, X. F.; Muller, E. New J. Chem. 2010
34, 1341.
Carmichael, D.; Klankermayer, J.; Muller, E.; Pietrusiewicz,
K. M.; Ricard, L.; Seeboth, N.; Sowa, S.; Stankevic, M.;
Organometallics, 2011, 30, 1804.
Carmichael, D.; A. Escalle-Lewis, A.; G. Frison, G.; Le Goff,
X. F.; Muller, E. Chem. Commun., 2012, 48, 302
Work supported by CNRS and Ecole polytechnique (France)
65
WYKŁADY
S01-W04
BITIENYLOWE POCHODNE ACETYLENU I BUTADIYNU: UNIWERSALNE REAGENTY
W SYNTEZIE UKŁADÓW AROMATYCZNYCH DEDYKOWANYCH ORGANICZNEJ
ELEKTRONICE
Stanisław Krompiec
a
Zakład Chemii Nieorganicznej,Metaloorganicznej i Katalizy, Uniwersytet Śląski, ul.Szkolna 9, 40-006 Katowice
Motywy - tiofenowy, bitiofenowy czy też
oligotiofenowy występują w wielu cząsteczkach i
makrocząsteczkach atrakcyjnych ze względu na
aktywność biologiczną oraz przede wszystkim na
zastosowania w organicznej elektronice. W wykładzie
przedstawiono możliwości wykorzystania 5-etynylo2,2’-bitiofenu,
1,2-bis(2,2’-bitiofen-5-ylo)acetylenu
oraz
1,4-bis(2,2’-bitiofen-5-ylo)buta-1,3-diynu
w
syntezie pochodnych benzenu, naftalenu, pirolu,
chinoliny, triazolu, izoksazolu, fluorenu oraz
fluorantenu zawierających motywy bitiofenowe.
S01-W05
Piotr Kwiatkowski, Krzysztof Dudziński, Dawid Łyżwa, Agnieszka Cholewiak, Adrian Kasztelan
Wydział Chemii, Uniwersytet Warszawski, ul. Pasteura 1, 02-093 Warszawa
akceptorów, jak również 1,2-addycji do CF3-ketonów i
odpowiednich ketoimin (Schemat). Wykazaliśmy, że
niektóre z tych reakcji są skutecznie katalizowane w
warunkach wysokociśnieniowych (6-10 kbar).
organokatalizator
X
R
CF3
C-nukleofil
R = Ar lub Alkil
X = CHCOR', NR', O
R
CF3
R
CF3
R
CF3
NC
NHR' Ar
OH
NO2 COR'
przykładowe typy produktów
(70-99% ee)
[1]
a) Nie, J.; Guo, H.-C.; Cahard, D.; Ma, J.-A. Chem. Rev. 2011,
111, 455-529. b) Bella, M.; Gasperi, T. Synthesis 2009, 1583.
Projekt współfinansowany przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa
Wyższego (Grant Iuventus Plus 2011 028671).
DIAMIDOCARBAZOLES: FROM ANION RECOGNITION TO pH–SWITCHABLE ANION
TEMPLATED ASSEMBLY
Michał J. Chmielewski*, Krzysztof M. Bąk, Krzysztof Chabuda
* Biological and Chemical Research Centre, Faculty of Chemistry, University of Warsaw, 02-089 Warsaw, Poland
Development of receptors highly proficient in anion
recognition, sensing or transport has become one of the
major areas of supramolecular chemistry. In 2004 we
developed a new family of easily available, yet
exceptionally potent anion receptors – 1,8bisamidocarbazoles.[1] In the first part of this talk we
summarise our recent studies on structure – affinity
relationship, deprotonation, anion transport and
fluorescent sensing properties of diamidocarbazoles.
In the second part we demonstrate that
diamidocarbazoles form extremely robust 2:1
complexes with sulfate anions SO42-. An appropriate
66
Praca finansowana przez NCBiR grant nr PBS2/A5/40/2014.
ORGANOKATALIZA W ASYMETRYCZNEJ SYNTEZIE ZWIĄZKÓW TRIFLUOROMETYLOWYCH Z CZWARTORZĘDOWYM CENTRUM STEREOGENICZNYM
Związki organiczne zawierające grupę trifluorometylową, w tym także związki chiralne, odgrywają
coraz większą rolę w chemii biomedycznej i farmacji.
To wzrastające zainteresowanie stymuluje również
rozwój metod ich otrzymywania, a jednym z
ważniejszych wyzwań w tym obszarze jest
asymetryczna synteza pochodnych trifluorometylowych z IV-rzędowym centrum stereogenicznym [1].
Opracowaliśmy enancjoselektywne metody syntezy
wybranych pochodnych tego typu z zastosowaniem
katalizy organicznej. Przedstawione zostaną przykłady
reakcji Michaela z udziałem trifluorometylowanych
S01-W06
Związki te były otrzymywane w reakcjach
cykloaddycji (dipolarnej, [2 + 2 + 2], [4 + 2], [2 + 1 + 2
+ 1]), dihydroaminowania i innych. Właściwości
otrzymanych nanomateriałów molekularnych i
makromolekularnych
(luminescencyjne,
elektrochemiczne i inne) zostaną także omówione – w
kontekście zastosowań w organicznej elektronice.
choice of side arms directs the assembly towards the
formation of either an orthogonal or a biplane structure,
both in solution and in the solid state.[2] Furthermore,
diamidocarbazoles are able to perfectly distinguish
SO42- over HSO4- anion, a feature that we utilized for
the construction of a new pH-controllable switching
system.
[1]
Chmielewski, M. J.; Charon, M.; Jurczak, J. Org. Lett. 2004, 6,
3501-3504.
[2]
Bąk, K. M.; Chmielewski, M. J. Chem. Commun. 2014, 50,
1305 – 1308.
Praca finansowana przez NCN, grant nr 2011/01/B/ST5/03900
WYKŁADY
EFEKTY ROZPUSZCZALNIKOWE W REAKCJACH RODNIKOWYCH
S01-W07
Grzegorz Litwinienko*
*Uniwersytet Warszawski, Wydział Chemii, Pasteura 1, 02-093 Warszawa
W
rodnikowej
syntezie
organicznej
dobór
rozpuszczalnika ma szczególne znaczenie, gdyż reakcje
o przebiegu łańcuchowym wykazują dużą wrażliwość
kinetyczną - nawet śladowe ilości niepożądanych
produktów mogą inhibitować główny proces [1].
Rozpuszczalnik oraz mikrootoczenie mogą również
znacząco wpływać na kierunek i szybkość reakcji
wychwytu / neutralizowania reaktywnych form tlenu i
azotu przez antyoksydanty, prowadząc do ponownego
inicjowania peroksydacji. W trakcie wykładu zostanie
zaprezentowany
szereg
przykładów
wpływu
rozpuszczalnika oraz wpływu pH i mikrootoczenia na
mechanizmy i kierunek procesów rodnikowych o
S01-W08
znaczeniu preparatywnym [1,2] jak i o znaczeniu
biologicznym [2-5].
[1]
Litwinienko, G.; Beckwith, A.L.J.; Ingold, K.U. Chem. Soc.
Rev., 2011, 40, 2157-2163.
[2]
Litwinienko, G.; Ingold, K. U. Acc. Chem. Res. 2007, 40, 222230.
[3]
Litwinienko, G.; Mulder, P. J. Phys. Chem. A 2009, 113,
14014-14016.
[4]
Van Wenum, E.; Jurczakowski, R.; Litwinienko, G., J. Org.
Chem. 2013, 78, 9102-9112.
[5]
Jodko-Piorecka, K; Litwinienko, G., ACS Chem. Neurosci.
2013, 4, 1114−1122.
Praca finansowana przez Narodowe Centrum Nauki, grant nr
2011/03/B/ST4/00629
CUKRY PROSTE JAKO SUBSTRATY W SYNTEZIE POLIHYDROKSYLOWYCH
UKŁADÓW KARBO- I HETERO-BICYKLICZNYCH
Sławomir Jarosz*
*Instytut Chemii Organicznej PAN, Kasprzaka 44/52, 01-224 Warszawa
Cukry proste są dogodnym substratem w syntezie
wysoce sfunkcjonalizowanych pochodnych karbo- i
hetero-bicyklicznych. W Schemacie podano wybrane
związki bicykliczne otrzymane z prostych węglowodanów.
[1]
[2]
[3]
[4]
OH
R
OH
R
N
OH
R
OH
N
H
BnO
OBn
CUKRY PROSTE
(np. glukoza)
BnO
OBn
OBn
OBn
Jarosz, S. Curr. Org. Chem. 2008, 12, 985-994.
Magdycz, M., Jarosz, S. Tetrahedron: Asymmetry 2013, 24,
1412-1416.
Witkowski, G, and Jarosz, S., Synlett 2013, 1813-1817.
Malik M., Witkowski, G. Ceborska, M. Jarosz, S. Org. Lett.,
2013, 15, 6214-6217
2
1
OH
HO
HO
H
HO
HO
Badania współfinansowane są ze środków Europejskiego Funduszu
Rozwoju Regionalnego: POIG.01.01.02-14-102/09.
X
H
HO
H
N
H
BnO
OH
X = NH, CHOH
3
OH
HO
BnO
OBn
4
O
N
H
BnO
OBn
5
OBn
CHIRONY CUKROWE, SYNTEZA I ZASTOSOWANIE W STEREOSELEKTYWNEJ
SYNTEZIE GLIKOKONIUGATÓW, POCHODNYCH ZWIAZKÓW NATURALNYCH
S01-W09
Wiesław Szeja*, Katarzyna Komor*, Roman Komor*, Gabriela Pastuch Gawołek*, Anna Kasprzycka*, Piotr
Świerk*, Grzegorz Grynkiewicz**, Aleksandra Rusin***
*Politechnika Śląska, 44-100 Gliwice, Krzywoustego 4; **Instytut Farmaceutyczny, 01-793 Warszawa, Rydygiera 8;
***
Instytut im. Marii Skłodowskiej-Curie, Centrum Onkologii, 44-400 Gliwice, Wybrzeże Armii Krajowej 15.
Synteza diastereomerycznie czystych glikokoniugatów
pochodnych biologicznie aktywnych związków
naturalnych wykorzystaniem chironów cukrowych jest
w centrum uwagi [1]. W powiązaniu z naszymi
wcześniejszymi pracami na tym polu opracowaliśmy
nową metodę otrzymywania disacharydów w której
cukier 2,3-nienasycony połączony jest wiązaniem
glikozydowym
z
cukrem
1,2-nienasyconym.
Otrzymane
diastereomerycznie
czyste
chirony
zastosowano w konwergentnej syntezie złożonych
pochodnych cukrów [2]. Syntezowane glikokoniugaty
wpływają na przebieg cyklu komórek nowotworowych.
[1]
[2]
Hudlicky, T. Chem. Rev. 1996, 96, 3–30.
Komor, K.; Szeja, W.; Bieg,T.; Kuźnik, N.; Pastuch-Gawołek,
G.; Komor, R., Tetrahedron Lett. 2014, 55, 3709-3712.
Praca finansowana przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju,
grant POIG 01.01.02-14-102/09; Katarzyna Komor i Roman Komor
są stypendystami w ramach projektu „DoktoRIS – Program
stypendialny na rzecz innowacyjnego Śląska” współfinan. przez UE.
67
WYKŁADY
SYNTEZA I ZASTOSOWANIE NOWYCH LIGANDÓW FOSFOROWYCH
S01-W10
Oleg M. Demchuk, K. Kapłon, K. Michał Pietrusiewicz
Zakład Chemii Organicznej, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, ul. Gliniana 33, 20614 Lublin
Związki biarylowe są ważną klasą substancji
organicznych o dobrze rozpoznanym znaczeniu
praktycznym. Są one zazwyczaj otrzymywane w
reakcjach sprzęgania krzyżowego z wykorzystaniem
odpowiednio dobranych katalizatorów. [1]
Obecnie chcemy przedstawić podejście do syntezy tych
wysoce
skutecznych
katalizatorów,
będących
kompleksami
palladu
z
nowymi
ligandami
fosforowymi o C,P-typie kompleksowania metali.[2]
Nowa generacja naszych katalizatorów została
zaplanowana tak by posiadały one dodatkowe,
pożądane właściwości - rozpuszczalność w wodzie lub
rozpuszczalnikach perfluorowanych.
68
[1] O. Demchuk, K. Kielar, K. Pietrusiewicz, Pure and Applied
Chem., 2011, 83, 633;
[2] Praca finansowana przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa
Wyższego (Grant NCN 2012/05/B/ST5/00362
KOMUNIKATY
OTRZYMYWANIE CHIRALNYCH AMIN DO ZASTOSOWAŃ W REAKCJACH
ENANCJOSELEKTYWNYCH
S01-K01
Agnieszka Wądołowska **, Aneta Nodzewska*, Ryszard Łaźny*
*Zakład Chemii Organicznej, Uniwersytet w Białymstoku , Aleja Piłsudskiego 14, 15-443 Białystok **Koło
Naukowe Chemików UwB „Pozyton”, Hurtow1, 15-339 Białystok.
Chiralne amidki litu są związkami szczególnie
użytecznymi w syntezie asymetrycznej pochodnych
związków karbonylowych [1]. W reakcjach
metalowania, amina powstaje jako produkt uboczny
reakcji amidku metalu ze związkiem karbonylowym
i jest skompleksowana z powstałym enolanem metalu
[2], przez co zazwyczaj wpływa na wydajność
i selektywność reakcji.
W niniejszej pracy otrzymano wybrane chiralne aminy,
które w reakcji z n- butylolitem dały ich litowe
pochodne (amidki litu). Związki te wykorzystano
bezpośrednio w modelowej reakcji tropinonu
z benzaldehydem. Zbadano wpływ warunków reakcji
na jej wydajność i selektywność.
O’Brien, P., J. Chem. Soc., Perkin Trans, 1998, 1, 1439.
Seebach, D., Angew. Chem. Int. Ed., 1998, 27, 1624.
[1]
[2]
NEW HIGHLY SELF-ORGANIZED BIS-CYCLODEXTRIN SYSTEMS
S01-K02
Dumarçay-Charbonnier, F.; Joly, J.-P.; Marsura, A.
UMR CNRS 7565 SRSMC. Université de Lorraine. Faculté des Sciences et Technologies. BP 70239. 54506
Vandoeuvre-lès-Nancy Cedex. France. [email protected].
Recent examples of supramolecular systems exhibited
(vide infra) where bulky stoppers are attached to both ends of
enhanced binding abilities as a result of cooperative binding
a guest threaded through the cavities of the CD rings.
of one guest molecule by two hydrophobic cyclodextrins
We shall also describe new organized supramolecular
(CD) cavities located in close vicinity1. We reported very
assemblies, involving pseudocryptand receptor and bisrecently a fine tuning complexation mode of an especially
sulfanilate and bis-tosylate cationic salts as short
designed bis-CD pseudocryptand receptor towards a linear
[1] De Jong, M.R.; Knegtel, M. A.; Grootenhuis, P.D.J.; Huskens, J.;
alkyl bismesylate (i.e. Busulfan) as symmetric guest
Reinhoudt, D.N. Angew. Chem. Int. Ed. 2002, 41, 1004-1008. [2]
molecule2, 3.
Menuel, S.; Joly, J.-P.; Courcot, B. ; Elysée, J. Ghermani, N-E. ;
In view of these results, we shall describe simple, rapid and
Marsura, A. Tetrahedron 2007, 63, 1706-1714, [3] Porwanski, S.;
controlled synthesis of new highly organized supramolecular
Dumarcay-Charbonnier, F.; Menuel, S.; Joly, J-P.; Bulach, V.;
species, i.e. bis-cyclodextrinyl-diazacrown-[2] cryptoroMarsura, A. Tetrahedron, 2009, 65, 6196-6203 [4]Dumarcay4
taxanes . Different strategies were used for the construction
Charbonnier, F.; Marsura, A. Chem. Commun., 2012, 48, 732-734,
of these rotaxanes, e.g. the most popular “threading” strategy
[5] Dumarçay-Charbonnier, F.; Joly, J.-P.; Marsura, A. ( to be
submitted).
SYNTEZA FEROMONU AGREGACYJNEGO STONKI ZIEMNIACZANEJ ORAZ BADANIE
JEGO DEGRADACJI ENZYMATYCZNEJ
S01-K03
Weronika Wacławczyk-Biedroń, Daniel Strub**, Hubert Wojtasek*, Bożena Frąckowiak-Wojtasek***
*Zakład Biochemii, Wydział Chemii, Uniwersytet Opolski, ul. Oleska 48, 45-052 Opole, **Zakład Chemii
Bioorganicznej, Wydział Chemiczny, Politechnika Wrocławska, Wybrzeże Wyspiańskiego 27, 50-370 Wrocław,
***Zakład Chemii Organicznej, Wydział Chemii, Uniwersytet Opolski, ul. Oleska 48, 45-052 Opole.
Samce stonki ziemniaczanej wytwarzają feromon
agregacyjny – (S)-1,3-dihydroksy-3,7-dimetylo-6okten-2-on posiadający w swojej strukturze centrum
chiralne na trzecim atomie, warunkujące jego
aktywność biologiczną. W zaplanowanej przez nas
syntezie tego związku wykorzystujemy optycznie
czynną pochodną glikolanu, która w reakcji aldolowej
z 6-metylo-5-hepten-2onem prowadzi do otrzymania
alkoholu o odpowiedniej konfiguracji. Związek ten po
ściągnięciu butanodiacetalu i modyfikacji grup
funkcyjnych daje feromon stonki ziemniaczanej, który
został wykorzystany w badaniach jego degradacji
enzymatycznej.
O
OH
OH
O
O
O
O
O
69
KOMUNIKATY
BADANIA NAD CHEMO-ENZYMATYCZNĄ REAKCJIĄ BAEYERA-VILLIGERA
S01-K04
Agnieszka Drożdż*, Anna Chrobok*
*Katedra Technologii Chemicznej Organicznej i Petrochemii, Politechnika Śląska, ul. Krzywoustego 4, 44-100
Gliwice, Polska
Chemo-enzymatyczna
reakcja
Baeyera-Villigera
polega na utlenianiu cyklicznych i acyklicznych
ketonów do odpowiednich laktonów bądź estrów.
Czynnikiem utleniającym w tej reakcji jest nadkwas
organiczny wygenerowany in situ w trakcie utlenienia
estrów bądź kwasów organicznych nadtlenkiem
wodoru. Etap ten jest katalizowany przez enzym lipazę
B z Candida antarctica (CALB).[1,2] Najczęściej
stosuje się komercyjnie dostępny enzym Novozyme435 czyli lipazę immobilizowaną na makroporowatej
żywicy
akrylowej.
W
swoich
badaniach
S01-K05
zaproponowaliśmy nowe katalizatory dla chemoenzymatycznej reakcji BV.
[1]
Brink, G., Arends, I., Sheldon, R., Chem. Rev. 2004, 104,
4105-4123.
[2]
Rios, M. Y,. Salazar, E., Olivo, H. F., Green Chem., 2007, 9,
459-467.
Praca finansowana przez NCN nr UMO-2013/09/N/ST8/02059
WŁAŚCIWOŚCI BIOLOGICZNE I FIZYKOCHEMIA DWUFUNKCYJNYCH SOLI NA
BAZIE INDUKTORA ODPORNOŚCI ROŚLIN - BTH
Marcin Smiglak*, Piotr Lewandowski*, Rafał Kukawka*, Henryk Pospieszny**
*Poznański Park Naukowo-Technologiczny, Fundacja Uniwersytetu im. A. Mickiewicza w Poznaniu
**Zakład Wirusologii i Bakteriologii, Instytut Ochrony Roślin – Państwowy Instytut Badawczy w Poznaniu
W dobie nowoczesnych i wysoce wyspecjalizowanych
związków ochrony roślin ochrona antywirusowa jest
jedną z najtrudniejszych i najbardziej interesujących
nurtów badań we współczesnej agrochemii. Badania
naszego zespołu skupiły się nad wytworzeniem soli na
bazie
pochodnych
S-metyloestru
kwasu
7karboksybenzo[1,2,3]tiadiazolowego[1],[2].
Zsyntetyzowano kilkanaście nowych dwufunkcyjnych
soli posiadających drugą funkcję biologiczną (np.
antybakteryjną) bądź modyfikującą rozpuszczalność,
co jest szczególnie ważne dla możliwości
aplikacyjnych otrzymanych związków w warunkach
naturalnych.
Komunikat
przedstawia
wyniki
biologiczne i fizykochemię otrzymanych soli, która
wykazuje, że cześć z nich można zakwalifikować do
grupy dwufunkcyjnych cieczy jonowych.
[1] Lewandowski, P.; Kukawka, R.; Pospieszny, H.; Smiglak, M.
New J. Chem. 2014, 38, 1372-1375; [2] Smiglak, M.; Kukawka, R.;
Lewandowski, P.; Pospieszny H. Tetrahedron Let. 2014, 55 (25),
3565-3568.
Projekt „Nowe, biologicznie czynne ciecze jonowe jako induktory
odporności roślin” realizowany w ramach programu HOMING
PLUS (HOMING PLUS/2012-5/13) Fundacji na rzecz Nauki
Polskiej, współfinansowany przez Unię Europejską z Europejskiego
Funduszu Rozwoju Regionalnego
MOLEKULARNY MECHANIZM ASYMETRYCZNEGO SPRZĘGANIA KRZYŻOWEGO W
ŚWIETLE OBLICZEŃ DFT
S01-K06
Oleg M. Demchuk*, Radomir Jasiński**
*Zakład Chemii Organicznej, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, ul. Gliniana 33, 20614 Lublin
**Instytut Chemii i Technologii Organicznej, Politechnika Krakowska, ul. Warszawska 24, 31155 Kraków
Sprzęganie krzyżowe katalizowane przez kompleksy
palladoorganiczne jest efektywną metodą syntezy
rozlicznych połączeń biarylowych. W przypadku
zastosowania umiejętnie dobranych ligandów proces
taki można realizować w sposób asymetryczny,
ponieważ jedynie niektóre ścieżki podejścia
komponentów reakcji do centrum reakcyjnego na
atomie Pd będą sterycznie dozwolone. Niniejsza
prezentacja jest podsumowaniem preliminarnych
studiów nad molekularnym mechanizmem tego rodzaju
reakcji. W ramach tych studiów wykonano symulacje
70
teoretycznie możliwych kierunków
uproszczonym modelu molekularnym
Me
Me
reakcji
na
P
Pd
B(OH)3Ar- + ArBr
Ar-Ar
Praca finansowana przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa
Wyższego
(Granty
NCN
2012/05/B/ST5/00362
oraz
MNiSW/Zeus_lokalnie/PK/009/2013)
KOMUNIKATY
NOWY KATALIZATOR METATEZY OLEFIN – SYNTEZA I PROFIL APLIKACYJNY
S01-K07
Szymon Suchodolski**, Agnieszka Hryniewicka*, Stanisław Witkowski*
*Zakład Chemii Produktów Naturalnych, Uniwersytet w Białymstoku, Al. Piłsudskiego 11/4, 15-443 Białystok.
**Koło Naukowe Chemików UwB „Pozyton”, Hurtowa 1, 15-399 Białystok
Metateza Olefin (MO) jest bardzo ważnym narzędziem
syntezy organicznej, umożliwiającym tworzenie
nowych wiązań C=C. Proces ten jest katalizowany
kompleksami metali przejściowych, najczęściej
molibdenu i rutenu[1]. Pomimo znacznej liczby już
istniejących, wciąż poszukuje się katalizatorów
o szerszym profilu aplikacyjnym.
2,2,5,7,8-pentametylochroman-6-ol (Rys. a) stanowi
modelowy układ α-tokoferolu (witamina E).
Występujące w jego strukturze efekty stereoelektronowe[2], były podstawą do opracowania nowego
katalizatora MO ze zmodyfikowanym ligandem
N-heterocyklicznego karbenu (Rys. b). Aktywność
kompleksu przebadano w modelowych reakcjach
metatezy.
C. Deraedt, M. d’ Halluin, D. Astruc, Eur. J. Inorg. Chem.
2013, 4881–4908.
[2] G. W. Burton, T. Doba, E. Gabe, L. Hughes, F. L. Lee, L.
Prasad, K. U. Ingold, J. Am. Chem. Soc. 1985, 107, 7053–7065.
[1]
OTRZYMYWANIE NIESYMETRYCZNYCH DISULFANÓW Z TIOLI W OBECNOŚCI DDQ
S01-K08
Dariusz Witt, Tomasz Klucznik, Mateusz Musiejuk
Katedra Chemii Organicznej, Wydział Chemiczny, Politechnika Gdańska, Narutowicza 11/12, 80-233 Gdańsk.
W toku prac naukowo badawczych prowadzonych
Katedrze Chemii Organicznej Wydziału Chemicznego
Politechniki Gdańskiej opracowaliśmy dogodną i
wszechstronną
metodę
otrzymywania
niesymetrycznych związków takich jak: disulfany
dialkilowe, alkilowo-arylowe, disulfany odporne na
niespecyficzną adsorpcję białek [1], disulfany będące
pochodnymi L-cysteiny i L-cystyny [2], disulfany
diarylowe, trisulfany [3] w oparciu o pochodne kwasu
fosforoditiowego. Doskonałe rezultaty zachęciły nas do
poszerzenia stosowanej metody do otrzymywania
niesymetrycznych disulfanowych pochodnych kwasu
fosforoditiowego.
O S S O
P
P
O S S O
+
R SH
DDQ
CH 2Cl 2
O S
P
R
O S S
Opracowaliśmy
nowe
warunki
tworzenia
disulfanylowych pochodnych z tioli w obecności DDQ,
których
zakres
i
wszechstronność
zostanie
zaprezentowana.
[1]
Kowalczyk, J.; Barski, P.; Witt, D.; Grzybowski, B.A.
Langmuir 2007, 23, 2318-2321.
[2]
Lach, S.; Demkowicz, S.; Witt, D. Tetrahedron Lett., 2013, 54,
7021-7023.
[3]
Lach, S.; Witt, D. Synlett, 2013, 24, 1927-1930.
Praca finansowana przez NCN grant nr 2013/09/B/ST5/01261
SYNTEZA DIMERÓW 3-HYDROKSYPIRYDYNY Z ŁĄCZNIKIEM POLIMETYLENOWYM
S01-K09
Anna Komasa, Piotr Barczyński, Małgorzata Ratajczak-Sitarz, Zofia Dega-Szafran, Mirosław Szafran
Wydział Chemii, Uniwersytet im. A. Mickiewicza, ul. Umultowska 89b, 61614 Poznań.
Dibromki bis(3-hydroksypirydyniowe) z łącznikiem
polimetylenowym otrzymano przez ogrzewania 3hydroksypirydyny z odpowiednim dibromkiem
alkilowym Br(CH2)nBr (n=3,4,5) w acetonitrylu.
Związki
charakteryzowano
metodami
spektroskopowymi (FTIR, Raman i NMR), a dla
dimeru z n=5 została wyznaczona struktura
krystalograficzna.
Przeprowadzono
obliczenia
kwantowo-chemiczne w programie GAUSSIAN 09
metodą DFT B3LYP/6-311++G(d,p). Na bazie
obliczonych częstości harmonicznych dokonano
przypisania drgań w widmach FTIR. Eksperymentalne
wartości przesunięć chemicznych protonów i atomów
węgla w widmach 1H i 13C NMR skorelowano
z obliczonymi wartościami stałych ekranowania
otrzymując zależności liniowe.
Dibromki
bis(3-hydroksypirydyniowe)
poddano
badaniom na aktywność grzybobójczą.
Projekt finansowany przez NCBiR z funduszy norweskich w ramach
programu Pol-Nor/203119/32/2013.
Obliczenia prowadzono w Poznańskim Centrum SuperkomputerowoSieciowym i w Infrastrukturze PL-Grid.
71
KOMUNIKATY
WYKORZYSTANIE MIKROFALW SYNTEZIE DIMERÓW KARBOKSYPIRYDYN
S01-K10
Łukasz Nowaczyk*, Piotr Barczyński*
*Pracownia Chemii Związków Heterocyklicznych, UAM w Poznaniu, ul. Umultowska 89b 61-614 Poznań.
W ostatnich latach promieniowanie mikrofalowe stało
się cennym narzędziem wspomagającym syntezę
w chemii organicznej [1]. Otrzymano nowe dimery
3- i 4-etoksykarbonylopirydyn z łącznikiem
polimetylenowym o różnej długości. Porównano
wyniki
syntezy
w
warunkach
klasycznych
i z zastosowaniem mikrofal. Użycie promieniowania
mikrofalowego pozwoliło na znaczne skrócenie czasu
prowadzenia reakcji, zredukowanie ilości reakcji
ubocznych, podwyższenie wydajności i zwiększenie
powtarzalności procesu.
Wszystkie otrzymane produkty scharakteryzowano
przy pomocy metod spektroskopowych FT-IR,
1
H i 13C NMR, a niektóre z nich zostaną poddane
analizie krystalograficznej.
[1]
Kappe, C. O., Angew. Chem. Int. Ed. ,2004, 43, 6250 –6284
NIEOCZEKIWANY PRZEBIEG 1,3-DIPOLARNEJ CYKLOADDYCJI NITRONÓW
GENEROWANYCH Z 2,3-O-IZOPROPYLIDENORYBOFURANOZY
S01-K11
Tomasz Rowicki*, Sebastian Łapczyński, Patrycja Guzik, Maciej Malinowski, Maciej Gryszel, Ewa MironiukPuchalska, Mariola Koszytkowska-Stawińska, Magdalena Popławska, Wojciech Sas
Politechnika Warszawska, Wydział Chemiczny, 00-663Warszawa, ul. Noakowskiego 3
Nitrony są ważną grupą dipoli o dużym znaczeniu w
syntezie związków naturalnych.[1]
Badając reakcję wewnątrzcząsteczkowej 1,3-dipolarnej
cykloaddycji N-alkenylo nitronów generowanych z
2,3-O-izopropylidenorybozy zaobserwowaliśmy obok
spodziewanych produktów reakcji powstawanie
izomerów, posiadających zmienioną konfigurację
atomu węgla C2 części cukrowej. Epimeryzacja
wymienionego centrum chiralności nie była dotąd
wzmiankowana w literaturze, nawet w przypadku
związków o bardzo podobnej strukturze.[2]
S01-K12
[1] Synthetic Applications of 1,3-Dipolar Cycloaddition Chemistry
Toward Heterocycles and Natural Products; Padwa, A., Pearson,
W.H., Eds.; John Wiley & Sons: Hoboken, New Jersey, 2003
[2] Merino, P.; Tejero, T.; Mannucci, V. Tetr. Lett. 2007, 48, 33853388
Praca współfinansowana przez Unię Europejską w ramach
Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, projekt nr
POIG.01.01.02-14-102/09
NIEDOMKNIĘTE KRYPTANDY - NARZĘDZIE DO BADAŃ NIETRWAŁYCH
ODDZIAŁYWAŃ SUPRAMOLEKULARNYCH W FAZIE STAŁEJ
Kajetan Dąbrowa*, Janusz Jurczak*
*Instytut Chemii Organicznej PAN, Kasprzaka 44/52, 01-224 Warszawa.
Niedomknięte kryptandy (poliamidowe związki
makrocykliczne z elastycznym podstawnikiem
lariatowym) dowiodły swojej przydatności jako
efektywne receptory anionów, operujące nawet w tak
polarnym i konkurencyjnym układzie jak MeOHDMSO.[1] Ich modularna budowa oraz przewidywalna
konformacja pozwala również na wykorzystanie ich do
badań nietrwałych supramolekularnych układów, które
stabilizowane są w fazie stałej za pomocą wielu
słabych oddziaływań niekowalencyjnych (wiązania
wodorowe i siły Van der Waalsa). Przedstawiamy dwa
72
W wystąpieniu zostanie wyjaśniony przebieg
zaobserwowanego procesu oraz omówione możliwości
jego wykorzystania w syntezie nowych iminocukrów.
przykłady takich układów: wiązania chalkogenkowe
S S oraz dyskretny klaster wody.
KOMUNIKATY
S01-K13
SYNTEZA, WŁAŚCIWOŚCI OPTYCZNE, ELEKTROCHEMICZNE MOWYCH
POCHODNYCH CHINOLINY Z MOTUWEM BITIOFENOWYM
Aneta Słodek, Michał Filapek, Grażyna Szafraniec, Magdalena Szczurek, Stanisław Krompiec
Zakład Chemii Nieorganicznej, Metaloorganicznej i Katalizy, Uniwersytet Śląski, ul. Szkolna 9, Katowice, Polska.
Otrzymano
nowe
pochodne
chinoliny z
podstawnikiem bitiofenowym w reakcji katalizowanej
rutenem oraz indem. Właściwości optyczne i
elektrochemiczne nowych chinolin z podstawnikiem
bitiofenowym zostały określone za pomocą
absorpcyjnej oraz luminescencyjnej spektroskopii, a
także woltamperometrii cyklicznej. Badania nowych
chinolin wykazały silny wpływ podstawników
(charakter donorowy lub akceptorowy) w pierścieniu
chinoliny na ich właściwości elektrochemiczne i
spektroskopowe.
Praca finansowana przez NCN grant nr DEC011/01/B/ST5/06309 , oraz NCBiR grant nr PBS2/A5/40/2014
NOWE NUKLEOTYDOWE SUBSTRATY DO REAKCJI CUAAC
S01-K14
Przemysław Wanat,2 Sylwia Walczak,2 Błażej A. Wojtczak,2 Monika Nowakowska,2 Joanna Kowalska,2* Jacek
Jemielity1,2*
1
CeNT, Uniwersytet Warszawski, 2 Z. Biofizyki, W. Fizyki, UW, e-mail: [email protected],
Analogi nukleotydów znajdują liczne zastosowania
w biotechnologii i biologii molekularnej. Szczególną
podgrupę tych związków stanowią znakowane
nukleotydy, umożliwiające m.in. śledzenie wybranych
procesów enzymatycznych, wizualizację procesów
komórkowych, czy identyfikację i oczyszczanie
specyficznych białek.
W
komunikacie
prezentujemy syntezę
oraz
właściwości nowej klasy analogów nukleotydów
zawierających C-fosfonian funkcjonalizowany grupą
alkinową w terminalnej pozycji oligofosforanu.
Analogi te są substratami w reakcji cykloaddycji
Huisgena (CuAAC) pozwalającej na ich koniugację
z dowolną cząsteczką zawierającą ugrupowanie
azydkowe. Takimi substratami mogą być fluorofory,
biotyna, czy nanocząstki. Powstałe addukty znajdą
zastosowanie w badaniach enzymatycznych, czy
syntezie złóż powinowactwa.
O
CH
O
HO P
OH
+
n
N
O
Zasada
N P O P O
OH
OH
O
m
MgCl2, DMF
HC
m: 0, 1
n: 0, 1, 2
OH OH
O
Zasada: A, U, C
O
O
P O P O P O
n
OH
OH
OH m
R-N3, Cu(I)
Askorbinian
Zasada
O
potasu
R: fluorofor, biotyna,
nanocząstka
N N
R N
O
O
O
P O P O P O
n
OH
OH
OH m
Zasada
O
H2O
OH OH
OH OH
Praca finansowana przez MNiSW grant nr DI2012 008942oraz NCN
UMO-2011/01/D/ST5/05869
NOWE STRATEGIE SYNTETYCZNE Z UDZIAŁEM DIENAMIN ORAZ TRIENAMIN JAKO
KLUCZOWYCH ZWIĄZKÓW POŚREDNICH
S01-K15
Joanna Hejmanowska, Łukasz Albrecht
Instytut Chemii Organicznej, Wydział Chemiczny, Politechnika Łódzka, ul. Żeromskiego 116, 90-924
Łódź
Asymetryczna
organokataliza
stanowi
dogodną i efektywną metodę wprowadzania chiralności
do produktów docelowych.[1,2]
W niniejszej prezentacji przedstawiona
zostanie możliwość wykorzystania dienamin oraz
[1] P. I. Dalko, L. Moisan Angew. Chem. Int. Ed. 2004, 43,
trienamin
w
enancjoselektywnej
syntezie
5138.
[2] H. Jiang, Ł. Albrecht, K. A. Jørgensen, Chem. Sci. 2013,
benzo[1,5]oksazocyn 1 oraz spirocyklicznych ɣ4, 2287.
butenolidów 2. Opracowane metodologie syntetyczne
Badania realizowane w ramach programu Homing Plus Fundacji na
charakteryzują się wysoką efektywnością chemiczną i
rzecz Nauki Polskiej, współfinansowanego przez Unię Europejską z
stereochemiczną.
Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz grantu
wewnętrznego finansowanego z Fundusz Młodych Naukowców na
Wydziale Chemicznym Politechniki Łódzkiej.
73
KOMUNIKATY
NOWA REAKCJA SYNTEZY (HETERO)ACENÓW I JEJ TIOMODYFIKACJA
S01-K16
Piotr Bałczewski, Joanna Skalik, Emilia Kowalska
Centrum Badań Molekularnych i Makromolekularnych Polskiej Akademii Nauk w Łodzi, Zakład Chemii
Heteroorganicznej, Pracownia Syntezy Materiałów Funkcjonalnych, Sienkiewicza 112, 90-363 Łódź
W prezentacji zostaną przedstawione najnowsze
wyniki badań związane z rozwijaną w Pracowni nową
reakcją cyklizacji typu Friedla-Craftsa pochodnych
diarylometanoli 1 i diarylotiometanoli 2, prowadzącą
do RO- i SR-podstawionych (hetero)acenów 3 i 4, jak
też podstawowe właściwości spektrofotometryczne,
elektrochemiczne i elektryczne w roztworze i ciele
stałym, decydujące o ich zastosowaniu w organicznej
optoelektronice [1].
[1] Bałczewski, P. i wsp.: J. Org. Chem., 2006, 71, 2899; Chem. Eur.
J., 2010, 16, 2392; Chem. Eur. J., 2012, 18, 4866; ibid. 2014; EP
121877088, 11.09.2012, EP-14460003.8, 06.02.2014,
74
Praca finansowana ze środków budżetowych przeznaczonych na
naukę w latach 2010-2013 granty NCN (N204 517139,
2012/05/N/ST5/00169) i 2014-2016 (nr rej.2013/11/B/ST5/01610).
POSTERY
SYNTEZA NOWYCH POCHODNYCH 2-AZANORBORNYLOWYCH
S01-P01
Mateusz Dorsz*, Magdalena Golimowska, Karolina Kleniewska, Elżbieta Wojaczyńska
Zakład Chemii Organicznej, Politechnika Wrocławska, Wybrzeże Wyspiańskiego 27, 50-370 Wrocław
Szkielet 2-azabicyklo[2.2.1]heptanowy (2-azanorbornylowy) wchodzi w skład wielu związków o
udowodnionej aktywności biologicznej, takich jak
β-mimetyki [1], Epibatydyna o silnym działaniu
przeciwbólowym [2], czy antyoksydanty [3].
W ramach naszych badań otrzymaliśmy szeroką
bibliotekę związków opartych na szkielecie 2azanorbornylowym w wyniku stereoselektywnej
reakcji aza-Dielsa-Aldera.
W wyniku cykloaddycji chiralnych imin i
cyklopentadienu zsyntezowaliśmy nieopisane dotąd w
literaturze pochodne azanorbornylowe. Do reakcji
użyliśmy różnorodnych amin - pierwszorzędowych,
cyklicznych
(takich
monofunkcjonalizowany
heksan) i aromatycznych.
jak
pirolidyna
czy
trans-(R,R)-diaminocyklo-
[1] D. C. Horwell, D. Naylor, H. M. Willems; Bioorg. Med. Chem.
Lett. 1997, 7, 31-36.
[2] C. D. Cox, J. R. Malpass; Tetrahedron, 1999, 55, 11879-11888.
[3] M. Gorbunova, L. Anikina; Eur. J. Med.Chem. 2013, 63, 655661.
NOWA METODA OTRZYNYWANIA N-SULFENYLOAMIDÓW
S01-P02
Mateusz Musiejuk, Dariusz Witt
W toku prac naukowo badawczych prowadzonych w
Katedrze Chemii Organicznej Wydziału Chemicznego
Politechniki Gdańskiej opracowaliśmy nową i dogodną
metodę otrzymywania N-sulfenyloamidów. Synteza
takich układów zawierających wiązanie azot – siarka
zostały opracowane w oparciu o pochodne kwasu
ditiofosforowego [1] i odpowiednie amidy. Nsulfenyloamidy [2] są wszechstronnie wykorzystywane
w rolnictwie (fungicydy), w medycynie (leki
przeciwastmatyczne)[3], jak i również przemyśle
wulkanizacyjnym.
Opracowaliśmy optymalne warunki syntezy, które
pozwalają na otrzymanie sulfenamidów z zadowalającą
wydajnością. Zostanie zaprezentowany zakres i
wszechstronność nowej metody syntezy tych
związków.
O
P
O
[1]
[2]
[3]
O
S
S
S
+
1
R
R2
O
N
R2
3
R
N
S
R1
3
R
Kowalczyk, J.; Barski, P.; Witt, D.; Grzybowski, B.A.
Langmuir 2007, 23, 2318-2321.
Craine, L; Raban, M., Chem. Rev. 1989, 89, 689-712.
Busse, W. D.; Krauthause, E.; Mardin, M.; Chem. Abstr. 1983,
98, 143405.
HIGHLY EFFICIENT ASYMMETRIC SIMMONS-SMITH CYCLOPROPANATION
PROMOTED BY CHIRAL AZIRIDINYL LIGANDS
S01-P03
Michał Rachwalski*, Stanisław Leśniak*, Piotr Kiełbasiński**
*Department of Organic and Applied Chemistry, University of Łódź, Tamka 12, 91-403 Łódź, Poland
**Centre of Molecular and Macromolecular Studies, Department of Heteroorganic Chemistry, Sienkiewicza 112,
90-363 Łódź, Poland.
Enantiomerically pure heteroorganic catalysts, bearing
a hydroxymoiety, a stereogenic sulfinyl group, and a
chiral aziridine function, have proved highly effective
in the asymmetric Simmons-Smith cyclopropanation of
allylic alcohols, generating the desired products in high
yields (up to 95%) and with ee`s up to 94% [1].
The effect of the stereogenic centers at the sulfinyl
sulfur atom and in the aziridine moiety on the
stereochemistry of the title reaction will be discussed.
[1]
Rachwalski, M.; Kaczmarczyk, S.; Leśniak, S.; Kiełbasiński, P.
ChemCatChem 2014, 6, 873-875.
Financial support by the Polish Ministry of Science and Higher
Education, Grant no. N N204131140 for PK, is gratefully
acknowledged.
75
POSTERY
S01-P04
SYNTEZA I WYKORZYSTANIE LIGANDÓW AZIRYDYNYLOETEROWYCH W SYNTEZIE
ASYMETRYCZNEJ
Adam M. Pieczonka, Michał Rachwalski, Stanisław Leśniak
Uniwersytet Łódzki, Katedra Chemii Organicznej i Stosowanej, ul. Tamka 12, 91-403 Łódź, Polska
W ostatnich latach ligandy zawierające w swojej
strukturze pierścień azirydyny cieszą się wzrastającą
popularnością
oraz
znajdują
coraz
szersze
zastosowanie w syntezie asymetrycznej. Dotyczy to
przede wszystkim reakcji asymetrycznych z
wykorzystaniem jonów cynku (II), co jest
spowodowane bardzo dużym powinowactwem
trójczłonowego pierścienia azirydyny w stosunku do
jonów tego metalu [1, 2].
Jak do tej pory, ligandy posiadające w swojej
strukturze pierścień azirydyny oraz ugrupowanie
eterowe, nigdy nie zostały przebadane pod kontem
S01-P05
katalizy asymetrycznej. Otrzymane przez nasz zespół
związki zostały z sukcesem zastosowane jako ligandy
w takich reakcjach asymetrycznych jak addycja
dietylocynku do aldehydów, addycja fenyloacetylenu
do aldehydów oraz kondensacja aldolowa katalizowana
jonami cynku (II) prowadzona w obecności wody.
[1]
[2]
A. M. Pieczonka, S. Leśniak, M. Rachwalski, Tetrahedron
Letters 2014, 55, 2373-2375.
S. Leśniak, A. M. Pieczonka, S. Jarzyński, K. Justyna, M.
Rachwalski, Tetrahedron: Asymmetry 2013, 24, 1341-1344.
SYNTEZA I WYKORZYSTANIE LIGANDÓW AZIRYDYNOWYCH POCHODNYCH
NATURALNYCH AMINOKWASÓW
Joanna Zawitowska, Adam M. Pieczonka, Stanisław Leśniak
Uniwersytet Łódzki, Katedra Chemii Organicznej i Stosowanej ul. Tamka 12, 91-403 Łódź.
Naturalnie występujące α-aminokwasy są
tanimi i łatwo dostępnymi blokami budulcowymi, które
w
wyniku
prostych
przekształceń
można
przeprowadzić w szeroką gamę różnorodnych
związków organicznych. W prezentowanej pracy
α-aminokwasy wykorzystano jako związki wyjściowe
do syntezy chiralnych ligandów, zawierających
w swojej strukturze pierścień azirydyny (Schemat).
Jak
opisano
w
literaturze,
ligandy
azirydynowe są szczególnie skuteczne jako katalizatory
w reakcjach asymetrycznych wykorzystujących jony
cynku (II) takich jak addycja dietylocynku do
aldehydów, addycja fenyloacetylenu do aldehydów,
czy kondensacja aldolowa w obecności Zn(OTf) 2 oraz
wody [1,2].
[1]
[2]
S. Leśniak, A. M. Pieczonka, S. Jarzyński, K. Justyna, M.
Rachwalski, Tetrahedron: Asymmetry 2013, 24, 1341-1344.
A. M. Pieczonka, S. Leśniak, M. Rachwalski, Tetrahedron
Letters 2014, 55, 2373-2375.
„Projekt został sfinansowany ze środków Narodowego Centrum Nauki
przyznanych na podstawie decyzji numer DEC-2013/11/D/ST5/02911”
SYNTEZY I AKTYWNOŚĆ PRZECIWUTLENIAJĄCA POCHODNYCH EBSELENU
S01-P06
Agata Pacuła*, Jacek Ścianowski
*Katedra Chemii Organicznej, Wydział Chemii, Uniwersytet Mikołaja Kopernika, ul. Gagarina 7, 87-100 Toruń
W ostatnich latach coraz częściej związki selenoorganiczne są wykorzystywane jako użyteczne
reagenty i katalizatory w syntezie organicznej [1].
Dużym zainteresowaniem cieszą się również badania
dotyczące ich biologicznej roli oraz mechanizmów
oddziaływania na organizmy żywe [2]. W poniższej
pracy zostaną zaprezentowane wyniki przedstawiające
nową metodę syntezy pochodnych 1,2-benzizoselenazol-3(2H)-onu, polegającą na reakcji o-jodobenzamidów z disododiselenidem. Otrzymano serię
N-podstawionych pochodnych alifatycznych –
łańcuchowych i cyklicznych oraz aromatycznych.
Przedstawiona zostanie aktywność antyoksydacyjna
76
otrzymanych pochodnych badana w reakcji z
wykorzystaniem ditiotreitolu (DTT). Szybkość reakcji
określona została za pomocą analizy 1H NMR [3].
[1]
[2]
[3]
Organoselenium Chemistry; Wirth, T. (Ed):WILEY-VCH; 2012.
Iwaoka, M.; Arai, M., Curr. Chem. Biol., 2013, 7, 2-24.
Kumakura, F.; Mishra, B.; Priyadarsini, I.; Iwaoka, M., Eur. J.
Org. Chem., 2010, 440-445.
POSTERY
SYNTEZA NOWYCH CHIRALNYCH ZWIĄZKÓW ORGANICZNYCH
S01-P07
Z WYKORZYSTANIEM REAKCJI MANNICHA
Jakub Iwanejko*, Elżbieta Wojaczyńska*, Julia Bąkowicz*, Jacek Wojaczyński**
* Zakład Chemii Organicznej, Wydział Chemiczny Politechniki Wrocławskiej, Wybrzeże Wyspiańskiego 27, 50-370
Wrocław. ** Wydział Chemii Uniwersytetu Wrocławskiego, F. Joliot-Curie 14, 50-383 Wrocław
Jedną z metod otrzymywania nowych chiralnych
związków organicznych o szerokim spektrum zastosowań
jest reakcja Mannicha, prowadząca do tworzenia nowego
wiązania węgiel-węgiel. Powstające w jej wyniku związki
wykazują często aktywność biologiczną i stanowią cenne
bloki budulcowe w syntezie organicznej [1]. Działając na
chiralną cykliczną iminę [2] różnymi nukleofilami
[1] X. Cai, B. Xie, Arkivoc 2013, 264-293.
otrzymaliśmy szereg nowych, czystych enancjomerycznie
[2] E. Wojaczyńska, J. Bąkowicz, M. Dorsz, J. Skarżewski, J. Org.
związków przedstawionych na schemacie. Obecność grup
Chem. 2013, 78, 2808-2811.
funkcyjnych w cząsteczkach produktów otwiera drogę do
ich dalszych modyfikacji.
SOLE SELENONIOWE - SYNTEZA I ZASTOSOWANIE W REAKCJI EPOKSYDACJI
S01-P08
Anna Banach, Jacek Ścianowski
Katedra Chemii Organicznej, Wydział Chemii, Uniwersytet Mikołaja Kopernika, ul.Gagarina 7, 87-100 Toruń
Związki selenoorganiczne są ciekawą i wciąż mało
poznaną grupą reagentów stosowanych w syntezie
organicznej. Ze względu na ich specyficzną
reaktywność były wykorzystywane przy tworzeniu
nowych połączeń C-O, C-N i C-C [1]. Selenidy
znalazły zastosowanie np. w reakcjach asymetrycznej
epoksydacji i cyklopropanowania [2].
Nasze wcześniejsze badania skupione były głównie na
syntezie selenoli i diselenidów pochodnych monoterpenów [3]. Obecnie prezentujemy wyniki syntezy
soli selenoniowych zawierających w strukturze
fragment monoterpenowy. Otrzymaliśmy sole pochodne limonenu (Rys.1), mentolu, karanolu i mirtanolu.
Otrzymane sole selenoniowe użyliśmy do reakcji
asymetrycznej epoksydacji otrzymując epoksystilben w
reakcji z bromkiem benzylu, AgBF4 i benzaldehydem.
[1]
[2]
[3]
Organoselenium Chemistry; Wirth, T. (Ed):WILEY-VCH; 2012.
McGarrigle, E. M.; Myers, E. L.; Illa, O.; Shaw, M. A.; Riches,
S. L.; Aggarwal, V. K., Chem. Rev., 2007, 107, 5841-5883.
Ścianowski, J.; Rafalski, J.; Banach, A.; Czaplewska, J.;
Komoszyńska, A., Tetrahedron: Asymmetry, 2013, 24, 10891096 i tam cytowane.
METODY SYNTEZY 2,2’-BIBENZIMIDAZOLU
S01-P09
Iwona Mądrzak-Litwa*, Anna Turguła*, Tomasz Sokolnicki*, Aleksandra Borowiak-Resterna*
*Zakład Chemii Organicznej, Politechnika Poznańska, pl. M. Skłodowskiej-Curie 2, 60-965 Poznań
W literaturze istnieje wiele doniesień na temat
otrzymywania 2,2’-bibenzimidazolu. Do syntezy,
oprócz o-fenylenodiaminy, wykorzystywany jest kwas
szczawiowy i jego pochodne, heksachloroaceton lub
2,2,2-trichloroacetimidan metylu. Metody te pozwalają
na otrzymanie 2,2’-bibenzimidazolu z bardzo dobrą
wydajnością w przypadku, gdy do reakcji zostaną
wykorzystane drogie substraty lub gdy reakcja
prowadzona jest w skali 1 mmola o-fenylenodiaminy.
Opracowano dwie nowe metody otrzymywania 2,2’bibenzimidazolu z o-fenylenodiaminy i kwasu
szczawiowego w glikolu dietylenowym, na drodze
syntezy jednoetapowej lub dwuetapowej, w której
etapem
pośrednim
jest
wydzielenie
dihydrochinoksalino-2,3-dionu [1,3].
1,4-
Mądrzak-Litwa, I; Borowiak-Resterna, A. Heterocyclic
Commun. 2014, przyjęty do druku 30.03.2014.
[2]
Mądrzak-Litwa, I; Borowiak-Resterna, A. Zgł. Pat. P.402490.
[3]
Mądrzak-Litwa, I; Borowiak-Resterna, A. Zgł. Pat. P.402491.
Praca finansowana z 32-440/2014 DS PB
[1]
77
POSTERY
S01-P10
WYKORZYSTANIE NITRONÓW POCHODNYCH FLUORALU DO SYNTEZ
FLUOROWANYCH ZWIĄZKÓW HETEROCYKLICZNYCH
Marcin Kowalski, Emilia Obijalska*, Grzegorz Mlostoń*
Uniwersytet Łódzki, Wydział Chemii, Katedra Chemii Organicznej i Stosowanej, Tamka 12, 91-403 Łódź.
Nitrony
stanowią
ważną
grupę
1,3-dipoli,
powszechnie
wykorzystywanych
w
reakcjach
1,3-dipolarnej
cykloaddycji
[1].
Niemniej,
‘fluorowane’ nitrony, pochodne fluoralu, są bardzo
mało poznane i rzadko wykorzystywane w syntezie
organicznej [2]. Wprowadzenie atomów fluoru lub
grup perfluoroalkilowych jako elementów struktury
związków organicznych powoduje znaczące zmiany
w ich właściwościach fizycznych, chemicznych oraz
biologicznych [2]. Celem prezentowanych badań było
otrzymanie
C-fluoroalkilo-nitronów
oraz
ich
wykorzystanie do syntez 4- oraz 5-członowych
związków heterocyklicznych zawierających atomy
azotu, tlenu oraz siarki.
_
O + R
N
RF
R
R
R
RF
RF
R
O
R
N O
N O
N
R
RF
R
N O
R
RF
R
S
R
R
RF = CF3 , CHF2
[1]
[2]
[3]
S. Cicchi, M. Corsi, A. Goti, J. Org. Chem. 1999, 64, 7243.
J.Wang, M. Sánchez-Roselló, A. E. Sorochinsky, Santos
Fustero , V.A. Soloshonok, Chem. Rev., 2014, 114, 2432.
Kirsch, Modern Fluoroorganic Chemistry, Wiley-VCH,
Weinheim, 2004.
Badania sfinansowane zostały przez Narodowe Centrum Nauki;
Grant Maestro–3 (Dec–2012/06/A/ST5/00219)
SULFONAMIDOWE POCHODNE 1,2,4-TRIAZYNY
S01-P11
Aneta Kołaczek, Justyna Ławecka, Iwona Fusiarz, Marzena Prochenka
Zakład Chemii Organicznej, Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach, ul. 3 Maja 54, 08-110 Siedlce.
Sulfonamidy były pierwszymi lekami szeroko
stosowanymi jako środki chemioterapeutyczne i
zapobiegawcze w różnorodnych schorzeniach [1].
Pochodne te stanowią olbrzymią grupę wśród których,
nieliczne są przykłady związków zawierających
pierścienie heterocykliczne - azyn. Jednostkowe
literaturowe doniesienia odnotowano dla układów z
pierścieniem 1,2,4-triazyny [2].
W prezentowanym komunikacie przedstawiamy
wyniki badań nad nową grupą racjonalnie
zaprojektowanych
sulfonamidów
zawierających
pierścień
1,2,4-triazyny,
których
struktury
przedstawiono poniżej. Związkami wyjściowymi w
S01-P12
syntezie omawianych układów zostały pochodne 3amino-1,2,4-triazyny oraz 1,2,4-triazyno-3-tiol.
N
N
O
N
N
S
O
O
R2
R1
[1]
[2]
or
R1
N
S
R2
O
Hansh, C.; Sammes, P. G.; Taylor J. B.; Comprehensive
Medicinal Chemistry, Vol. 2; Pergamon Press: Oxford, 1990,
Chap. 7.1.
Gdaniec M., Sławiński J., Europ. J. Med. Chem. 2005, 40, 377389.
FOSFINOIMINOWE LIGANDY POCHODNE CUKRÓW – SYNTEZA I WYKORZYSTANIE
W REAKCJACH ASYMETRYCZNYCH
Izabela Szulc, Anna Zawisza, Bogusław Kryczka
Zakład Katalizy i Syntezy Organicznej, Uniwersytet Łódzki, ul. Tamka 12, 91-403 Łódź
W
ostatnim czasie
obserwuje
się
wzrost
zainteresowania
węglowodanami
w
stereokontrolowanej syntezie organicznej. Znajdują
one zastosowanie jako pomocniki chiralne, reagenty,
ligandy i organokatalizatory [1].
W literaturze chemicznej pojawiło się wiele
interesujących ligandów, które zostały wykorzystane
jako czynniki kompleksujące w licznych reakcjach
takich jak: uwodornienie i epoksydacja alkenów,
addycja dietylocynku do aldehydów,
a także
w katalizowanych kompleksami palladu reakcjach
asymetrycznej substytucji allilowej.
78
W komunikacie zaprezentowane zostaną nowe chiralne
ligandy fosfino-iminowe pochodne glukozy, galaktozy
i allozy zawierające różne podstawniki w pozycji C-6
cukru [2]. Wykażemy także wpływ czynników takich
jak: grupy zabezpieczające, konfiguracja cukru oraz
rodzaj nukleofila na przebieg prowadzonych reakcji
substytucji allilowej.
[1]
[2]
M. M. K. Boysen Chem. Eur. J. 2007, 13, 8648.
B. Olszewska, I. Szulc, B. Kryczka, A. Kubiak, S. Porwański,
A. Zawisza, Tetrahedron Asymmetry 2013, 24, 212.
„Projekt współfinansowany przez Unię Europejską z Europejskiego
Funduszu Rozwoju Regionalnego UDA-POIG.01.01.02-14-102/09”
POSTERY
S01-P13
SYNTEZA I ZASTOSOWANIE MOCZNIKOWYCH ORGANOKATALIZATORÓW
CUKROWYCH
Jolanta Robak*, Bogusław Kryczka *, Michalina Pintal*, Stanisław Porwański*
*Zakład Katalizy i Syntezy Asymmetrycznej, Uniwersytet Łódzki, 91-403 Łódź, Tamka 12
Obecnie jesteśmy świadkami ogromnego
zainteresowania
chemików
reakcjami
enancjoselektywnymi i enancjospecyficznymi. W celu
uzyskania enacjomerycznie czystych związków
stosujemy
chiralne
katalizatory.
Dużym
zainteresowaniem w tej dziedzinie cieszą się
katalizatory organiczne, tzw. organokatalizatory. W
badaniach nad katalizą chemiczna skupiliśmy na
syntezie
mocznikowych
organokatalizatorów
cukrowych.
Pierwszym etapem syntezy było
selektywne wprowadzenie do disacharydów grupy
azydkowej a następnie wykorzystanie takich
S01-P14
[1]. S.Porwañski, F.Dumarcay- Charbonnier, S. Menuel, J. P.
Joly, V. Bulach, A. Marsura, Tetrahedron, 2009, 65 (31)
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską z
Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego UDAPOIG.01.01.02-14-102/09”
SYNTEZA I WŁAŚCIWOŚCI KOMPLEKSUJĄCE MAKROCYKLICZNYCH POCHODNYCH
CUKRÓW
Michalina Pintal*, Bogusław Kryczka*, Stanisław Porwański*, Jolanta Robak*
*Zakłąd Katalizy i Syntezy Asymetrycznej, Uniwersytet Łódzki, Tamka 12, 91-403 Łódź
Chemia
supramolekularna
należy
do
silnie
rozwijających się dziedzin nauki. Przedmiotem chemii
supramolekularnej są między innymi badania procesów
wiązania substratów przez molekuły receptorów.
W nowoczesnej chemii koordynacyjnej kompleksy
typu gość– gospodarz znajdują szerokie zastosowanie
w: chemii, biologii, inżynierii
materiałowej
i medycynie. W naszym zespole prowadzone są
badania
nad
syntezą
związków
powstałych
z połączenia eterów azakoronowych z sacharydami
[1]. Pełnią one funkcję kryptandów z powodu
zdolności do selektywnego wiązania cząsteczek gościa
S01-P15
pochodnych w reakcji aza-Wittiga [1], w wyniku której
utworzony jest mostek mocznikowy między cząsteczką
sacharydu i odpowiedniej aminy.
Skuteczność
otrzymanych organokatalizatorów sprawdziliśmy w
asymetrycznej reakcji Aza-Henry’ego
(kationów, anionów bądź cząsteczek obojętnych).
W prezentowanym posterze przedstawione zostaną
otrzymane przez nas pseudokryptandy na drodze
reakcji „fosfinoimidowej”, które przebadaliśmy jako
cząsteczki gospodarza w tworzeniu kompleksów
z cząsteczkami obojętnymi.
Pintal, M.; Kryczka, B.; Marsura, A.; Porwański, S. Carbohydr. Res.
2014, 386, 18-22.
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską z
Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego UDAPOIG.01.01.02-14-102/09
SYNTEZA KWASÓW HYDROKSAMOWYCH I AMIDÓW WEINREBA NA STAŁYM
PODŁOŻU
Bartosz Woźniak, Przemysław Kuchnicki, Gabriela Siemiaszko, Andrzej Wolan
Uniwersytet Mikołaja Kopernika, Wydział Chemii, Katedra Chemii Organicznej, ul. Gagarina 7, 87-100 Toruń
Kwasy hydroksamowe i amidy Weinreba są
związkami organicznymi o niezwykle interesujących
właściwościach, dzięki którym z powodzeniem
wykorzystuje się je we współczesnej farmakologii oraz
nowoczesnej syntezie organicznej. Obecność grupy
karbonylowej i hydroksyaminowej czyni je świetnymi
ligandami w reakcjach kompleksowania z takimi
metalami jak żelazo, cynk czy wanad. Aktualnie
poszukiwane są rozwiązania dotyczące między innymi
molekuł pełniących rolę inhibitorów metaloenzymów.
Z roku na rok znajduje się nowe struktury, które
selektywnie działają w organizmie ludzkim oraz
stanowią bazę do syntezy nowych, jeszcze bardziej
aktywnych analogów[1,2].
W pracy zostaną przedstawione nowe metody
syntezy kwasów hydroksamowych i amidów Weinreba
na stałym podłożu.
[1]
Ed Z. Rappoport, J. F. Liebman, The Chemistry of
Hydroxylamines, Oximes and Hydroxamic Acids, Wiley, 2009
[2]
A. G. J. Ligtenbarg, R. Hage, B. L. Feringa, Coord. Chem.
Rev., 2003, 237, 89–101
Praca wspierana przez Synthex Technologies Sp. z o. o.
79
POSTERY
S01-P16
NOWE LIGANDY DIAMINOWE Z L-PROLINY I ICH ZASTOSOWANIE W
ENANCJOSELEKTYWNEJ REAKCJI NITROALDOLOWEJ
Piotr Niedziejko*, Magdalena Szewczyk*, Zbigniew Kałuża*
*Instytut Chemii Organicznej PAN, Kasprzaka 44/52, 01-224 Warszawa, [email protected]
Chiralne diaminy są z powodzeniem stosowane,
zarówno jako ligandy w reakcjach katalizowanych
kompleksami metali, jak i w organokatalizie [1,2].
Zostanie przedstawiona kilkuetapowa synteza nowych
ligandów diaminowych z L-Proliny oraz ich
zastosowanie w katalizowanej jonami miedzi (II)
enancjoselektywnej reakcji nitroaldolowej. Stosowane
w badanej reakcji kompleksy miedzi wykazały wysoką
aktywność (wydajności do 94%) oraz indukcję
asymetryczną (ee do 92%).
[1]
[2]
Kizirian, J. C., Chem. Rev. 2008, 108, 140-205.
Zhang, L., Luo, S., Synlett 2012, 23, 1575-1589.
Praca finansowana przez Program Operacyjny Kapitał Ludzki 20072013 w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.
NOWE ZWIĄZKI FLUORESCENCYJNE Z KWASU CYTRYNOWEGO
S01-P17
Piotr Krzywda*, Wiktor Kasprzyk*, Szczepan Bednarz*
*Politechnika Krakowska, Wydział Inżynierii i Technologii Chemicznej, Katedra Biotechnologii i Chemii Fizycznej.
Kwas cytrynowy to interesujący i mało poznany
prekursor
do
otrzymywania
związków
fluorescencyjnych zarówno małocząsteczkowych, jak
również polimerowych [1] oraz tzw. węglowych
kropek
kwantowych [2]. Z tego
powodu
przeprowadzono badania produktów kondensacji tego
kwasu z wybranymi związkami
-difunkcyjnymi
zawierającymi grupy aminowe, hydroksylowe lub
tiolowe.
Reakcje
prowadzono
w
układzie
bezrozpuszczalnikowym, w temperaturze niższej od
temperatury degradacji termicznej kwasu.
Zakres badań obejmował przeprowadzenie syntezy i
wydzielenie związku lub związków o właściwościach
S01-P18
luminescencyjnych metodami chromatograficznymi
oraz
charakterystykę
produktów
technikami
spektroskopowymi ESI, FTIR i NMR. Otrzymane
związki mogą posłużyć do syntezy nowych polimerów
o właściwościach fluorescencyjnych [1] i przyczynić
się do lepszego poznania zjawiska luminescencji
nanokropek węglowych.
[1]
[2]
W.Kasprzyk, S.Bednarz, D.Bogdał., Chem.Comm. 2013, 49,
6445-6447
P.G. Luo, F.Yang et al., RSC Advances, 2014, 4, 10791-10807
Badania współfinansowane ze środków Unii Europejskiej w ramach
Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki, projekt Bioinżynier
chemiczny (BINC), nr umowy POKL.04.01.02-00-217/11-01.
OPTYCZNIE CZYNNE KWASY HYDROKSAMOWE – ICH SYNTEZA I ZASTOSOWANIE
Agnieszka Wasilewska, Andrzej Wolan
Katedra Chemii Organicznej, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, ul. Gagarina 7,87-100 Toruń
W mojej pracy przedstawię syntezę ligandów
do nowych, aktywnych i tanich połączeń typu kwas
hydroksamowy-metal przejściowy (wanad, molibden,
żelazo, ruten) oraz różnorodne sposoby ich
wykorzystania.
Ze względu na swoje właściwości elektronowe związki
te mogą być wykorzystywane jako ligandy
w katalizatorach wielu reakcji, między innymi
w enancjoselektywnym utlenianiu alkoholi allilowych,
olefin czy też siarczków.
Ponadto badane przeze mnie kwasy hydroksamowe
mające w swojej budowie fragmenty chromoforowe
80
mogą znaleźć zastosowanie w budowie Barwnikowych
Ogniw Słonecznych.
[1] Michaelson R.C., R.E. Palermo, K.B. Sharpless J.Am. Chem.
Soc. 1977, 99,1990.
[2] Barlan A. U., Zhang W., Yamamoto H. Tetrahedron 2007, 63,
6075.
[3] Bolm C. Coordination Chemistry Reviews 2003, 237, 245.
[4] Hirao T. Chemical Reviews, 1997, 97, 8, 2707.
[5] Hoshino Y., Yamamoto H. J. Am. Chem. Soc., 2000, 122, 10452.
Badania wspierane przez firmę Synthex Technologies Sp. z o.o.
POSTERY
WYKORZYSTANIE REAKCJI SPRZĘGANIA SONOGASHIRY W SYNTEZIE NOWYCH
POCHODNYCH ZAWIERAJĄCYCH MOTYW BITIOFENOWY
S01-P19
Dawid Zych*, Iwona Grudzka*, Stanisław Krompiec*
*Zakład Chemii Nieorganicznej, Metaloorganicznej i Katalizy, Instytut Chemii, Uniwersytet Śląski, ul. Szkolna 9,
40-007 Katowice
Motyw bitiofenowy występuje w wielu materiałach
stosowanych we współczesnej organicznej elektronice.
W związku z tym wiele grup badawczych zajmuje się
syntezą nowych pochodnych bitiofenu o oczekiwanych
właściwościach. Źródłem motywu bitiofenowego w
prowadzonych badaniach był 5-jodo-2,2'-bitiofen,
otrzymany w skali powiększonej z 2,2'-bitiofenu.
Substrat ten został użyty w rekcjach sprzęgania
Sonogashiry m.in. z generowanym in situ 1,3butadiynem oraz acetylenem, procesy te zostały
również przeprowadzone w skali powiększonej.
Opracowane warianty wyżej wymienionych syntez w
powiększonej skali są przedmiotami zgłoszeń
patentowych.
S
S
S
S
S
S
I
S
S
S
S
BADANIE REAKTYWNOŚCI TOSYLANU ENOLU CYNCHOTOKSYNY
S01-P20
Katarzyna Piechocka, Sylwester Domański, Teodozja M. Lipińska
Instytut Chemii, Wydział Nauk Ścisłych, Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny, ul 3 Maja 54, 08-110 Siedlce
Cynchotoksyna (cynchonicyna), otrzymana przez
Pasteura z cynchoniny, występuje także w korze
chinowca. Badanie struktury tego związku przyczyniło
się do ustalenie struktury alkaloidów grupy chininy,
ale mechanizm „rozszczepienia toksynowego” jest
dotychczas przedmiotem dyskusji [1].
Nasze ostatnie badania wykazały, że tosylan
cynchoniny, trudno ulegający hydrolizie do 9epicynchoniny, daje, w środowisku słabych kwasów,
tosylan enolu cynchotoksyny w procesie eliminacji
wewnątrzcząsteczkowej-rozszczepienia bicyklicznego
układu chnuklidyny [2]. Przedmiotem prezentacji jest
optymalizacja otrzymywania tego nowego związku i
S01-P21
wyniki badania jego reaktywności poprzez obliczenia
teoretyczne, a następnie poddanie wybranym procesom
cykloaddycji [4+2] i cross-couplingu .
H
H
H
HO
OTs
N
H
HA, H2O,
MW
H
N
H
[1]
[2]
NH
N
N
9-epicynchonina
N
O-tosylocynchonina
+
optymalizacja
OTs
obiekt badania
Song C.E. Cinchona Alkaloids in Synthesis and Catalysis,
Wiley 2009..
Lipińska T. M. Piechocka K. Denisiuk M, Chmiel B. SkórskaStania A., Arkivoc 2012, vi, 264-280.
NIEOCZEKIWANE PRODUKTY REAKCJI 2-AMINO-N’-ARYLOBENZAMIDYN
Z BUTANODIONEM
Wojciech Szczepankiewicz,
Katedra Chemii Organicznej, Bioorganicznej i Biotechnologii, Politechnika Śląska, 44-100 Gliwice.
2-amino-N’-arylobenzamidyny są użyteczne w syntezie
haterocykli azotowych, szczególnie chinazolin [1,2].
Reakcje z kwasem mrówkowym, aldehydami oraz
gem-dicyjanoetenami prowadzą w kierunku 4aryloaminochinazolin. Nie znaleziono dotychczas
odpowiedniej metody cyklizacji amidyn z ketonami, z
wyjątkiem butanodionu. Ta ostatnia reakcja prowadzi
nieoczekiwanie w kierunku 3-arylopochodnych 1,2dihydro-4(3H)-iminochinazolin,
które
następnie
ulegają hydrolizie do chinazolonów. Obliczenia
kwantowo-chemiczne wykonane za pomocą metody
(PM7/COSMO) wyjaśniają ten kierunek reakcji.
[1]
[2]
[3]
Szczepankiewicz, W., Suwinski, J., Bujok, R., Tetrahedron,
2000, 56, 9343-9349.
El-Shaieb, K.M., Hopf, H., Jones, P.G., Z. Naturforsch. B,
2009, 64, 945 - 951.
Szczepankiewicz, W., Kuźnik, N., Boncel, S., Siewniak, A.,
Chem. Heterocycl. Comp., 2014, w druku.
81
POSTERY
S01-P22
CHEMOSELEKTYWNE ADDYCJE (TRIFLUOROMETYLO)I (DIFLUOROMETYLO)SILANÓW DO IMINOKETONÓW
Greta Utecht, Emilia Obijalska, Grzegorz Mlostoń
*Uniwersytet Łódzki, Wydział Chemii, Katedra Chemii Organicznej i Stosowanej, Tamka 12, 91-403 Łódź
Chemia związków fluoroorganicznych jest
intensywnie rozwijanym obszarem nowoczesnej
syntezy
organicznej.[1]
(Fluoroalkilo)silany
są
odczynnikami stosowanymi w celu wprowadzenia
grupy CF3 lub CHF2 do cząsteczek związków
organicznych.[2] Opracowano metody syntezy β-aminoα-(fluoroalkilo)alkoholi 3 oraz difluorometylodioli 4b
przy użyciu CF3SiMe3 oraz CHF2SiMe3 (1a,b).
Reakcja α-iminoketonów 2 z 1a lub 1b w obecności
inicjatora prowadziła do otrzymania eterów sililowych.
W wyniku redukcji tych produktów otrzymano
S01-P23
2
Ar
RF
3a,b
NHR
R
OH
OH
R
4b
[1]
P. . Kirsh, Modern Fluoroorganic Chemistry, Wiley-VCH,
Weinheim, Germany, 2004.Groeger, H., Chem. Rev. 2003, 103,
2795-2827.
[2]
Y. Zhao, W. Huang, J. Zheng, J. Hu, Org. Lett., 2011, 13, 5342.
Praca Badania zostały sfinansowane z Grantu ‘SONATA’ # DEC2011/03/D/ST5/05231
Szymon Jarzyński a, Michał Rachwalski a, Stanisław Leśniak a
a
Uniwersytet Łódzki, Wydział Chemii, Katedra Chemii Organicznej i Stosowanej 91-403 Łódź, Tamka 12
odpowiednich azirydynyloketonów,
poddanych
następnie stereokontrolowanej redukcji. Dyskusja
wyników będzie tematem niniejszego komunikatu.
M. Rachwalski, S. Jarzyński, S. Leśniak, Tetrahedron:
Asymmetry 2013, 24, 421.
M. Rachwalski, S. Jarzyński, M. Jasiński, S. Leśniak,
Tetrahedron: Asymmetry 2013, 24, 689.
[1]
[2]
Badania zostały sfinansowane
z Grantu 2012/05/D/ST5/00505.
przez Narodowe Centrum Nauki
SYNTEZA I BADANIE AKTYWNOŚCI KATALITYCZNEJ NOWYCH CHIRALNYCH
LIGANDÓW AZIRYDYNOWYCH
Szymon Jarzyński a, Michał Rachwalski a, Stanisław Leśniak a
a
Uniwersytet Łódzki, Wydział Chemii, Katedra Chemii Organicznej i Stosowanej 91-403 Łódź, Tamka 12
Synteza
asymetryczna
jest
intensywnie
rozwijanym działem syntezy organicznej obejmującym
metody i strategie otrzymywania chiralnych,
enancjomerycznie czystych związków chemicznych
przy użyciu reakcji stereoselektywnych.
Prezentowane badania skupiają się na syntezie
chiralnych ligandów posiadających w swojej strukturze
fragment
azirydynowy.
Wybór
pierścienia
azirydynowego wynika z naszych doświadczeń,
wskazujących na dużo wyższą efektywność w
reakcjach z udziałem jonów cynku w porównaniu z
innymi aminami[1,2,3]. Otrzymane związki zostały
82
NR
Ar
CHF2
OH
O
NOWE CHIRALNE AZIRYDYNYLOALKOHOLE JAKO EFEKTYWNE KATALIZATORY W
ASYMETRYCZNEJ ADDYCJI ZWIĄZKÓW CYNKOORGANICZNYCH DO ALDEHYDÓW
Celem
przeprowadzonych
badań
było
zsyntezowanie serii chiralnych ligandów oraz
przebadanie ich właściwości stereoróżnicujących.
Koncentrowały się one na syntezie optycznie czynnych
azirydynyloalkoholi, czyli aminoalkoholi, w których
funkcję aminową stanowił pierścień azirydynowy[1,2].
Kluczowym związkiem do otrzymania odpowiednich
azirydynyloalkoholi był enancjomerycznie czysty
ester kwasu N-trityloazirydyno-2-karboksylowego.
W kolejnym etapie badań otrzymano odpowiedni amid
Weinreba, który w reakcji z odczynnikiem
metaloorganicznym
prowadził
do
uzyskania
S01-P24
oczekiwane β-aminoalkohole 3. Opracowano również
wersję enancjoselektywną powyższej procedury.
przebadane jako chiralne ligandy w reakcjach
asymetrycznych. Dyskusja wyników będzie tematem
niniejszego posteru.
[1]
[2]
[3]
Asymmetry 2013, 24, 421.
M. Rachwalski, S. Jarzyński, M. Jasiński, S. Leśniak,
Tetrahedron: Asymmetry 2013, 24, 689.
Asymmetry 2013, 24, 1117.
Badania zostały sfinansowane
z Grantu 2012/05/D/ST5/00505.
przez Narodowe Centrum Nauki
POSTERY
ESTRY HIPODIFOSFORANOWE NUKLEOZYDÓW
S01-P25
Marta Otręba*, Katarzyna Ślepokura*, Łukasz Górecki**, Tadeusz Lis*
*Wydział Chemii, Uniwersytet Wrocławski, ul. F. Joliot-Curie 14, 50-383 Wrocław. ** Wydział Chemiczny,
Politechnika Wrocławska, Wybrzeże Wyspiańskiego 27, 50-370 Wrocław.
Estry hipodifosforanowe nukleozydów są
analogami
strukturalnymi
nukleotydów.
Dotychczasowy stan wiedzy na temat analogów
hipodifosforanowych obejmuje badania ich aktywności
biologicznej i enzymatycznej [1]. Wykorzystując znaną
metodę karbodiimidową postanowiliśmy zsyntezować
monoestry dwóch nukleozydów [2].
Przeprowadzając reakcję między 2’,3’-Oizopropylidenonukleozydem, a hipodifosforanem tri-nbutyloaminy otrzymano monoestry adenozyny oraz
guanozyny. Związki scharakteryzowano przy użyciu
spektroskopii magnetycznego rezonansu jądrowego,
spektrometrii mas, a dla monoestru adenozyny
otrzymano kryształy i wyznaczono strukturę.
[1]
Kukhanova, M.K.; Zakirova, N.F.; Ivanov, A.V.; Alexandrova,
L.A.; Jasco, M.V.; Khomutov, A.R. Biochem. Biophys. Res.
Commun., 2005, 338, 1335–1341.
Setondij, J.; Remy, P.; Dirheimer, G.; Ebel, J.P. Biochim.
Biophys. Acta, 1970, 224, 136–143.
[2]
SYNTEZA NOWYCH EPOKSYESTRÓW
S01-P26
Barbara Gawdzik*, Mariusz Urbaniak*, Alicja Wzorek*
* Instytut Chemii, Uniwersytet Jana Kochanowskiego, ul. Świętokrzyska 15, 25-406 Kielce
Wśród wielu związków biologicznie aktywnych tak
naturalnych jak i syntetycznych znaczące miejsce
zajmują połączenia zawierające w swej strukturze
pierścień epoksydowy, które pełnią rolę między innymi
feromonów owadzich [1]. Kontynuując badania nad
syntezą nowych aktywnych biologicznie δ-hydroksy-γlaktonów, opracowano kilkuetapowy proces w wyniku,
którego otrzymano nowe karboetoksylowe pochodne
z ugrupowaniem epoksydowym 6. W reakcji
p-podstawionych pochodnych aldehydu benzoesowego
1 z maloninem monometylu 2 otrzymano α,βnienasycone estry metylowe 3, które poddano redukcji
LiBH4 w celu uzyskania odpowiednich alkoholi
allilowych
4. Otrzymane alkohole 4 w wyniku
przegrupowania Claisena przeprowadzono w estry 5
[2]. W kolejnym etapie β,γ-nienasycone estry etylowe
5 utleniano kwasem metachloronadbenzoesowym do
karboetoksy epoksydów 6, które w swej strukturze
zawierają p-podstawione pierścienie fenylowe.
COOMe
R-CHO
+
COOH
1
pyridyna
2
MeC(OEt)3
LiBH4
R
Et2O, 0oC
3
R
COOEt
EtCOOH, 138oC
OH
4
R
MCPBA
COOEt
O
5
[1]
[2]
COOMe
R
piperydyna
6
Mori, K., Acc. Chem. Res., 2000, 33, 102-110.
Wzorek, A., J. Mol. Struct., 2013, 160-168.
NOWE PODANDOREZORCARENY I ICH WŁAŚCIWOŚCI KOMPLEKSOTWÓRCZE
S01-P27
Mariusz Urbaniak*, Barbara Gawdzik*, Alicja Wzorek*, Łukasz Lechowicz**
* Zakład Chemii Organicznej, Uniwersytet Jana Kochanowskiego, ul. Świętokrzyska 15, 25-406 Kielce
** Zakład Mikrobiologii, Uniwersytet Jana Kochanowskiego, ul. Świętokrzyska 15, 25-406 Kielce.
Podandorezorcareny [1,2] to nowa klasa związków
supramolekularnych otrzymywanych z wysoką
wydajnością w reakcji rezorcarenu z pochodnymi
glikolu etylenowego [3]. Przejawiają one silne
właściwości kompleksotwórcze względem kationów
wielu metali. Wnęki tego typu podandów mogą
dopasować się do rozmiaru gościa. Mogą
kompleksować jeden lub kilka różnych kationów a
także tworzyć większe supramolekularne struktury
takie jak dimery lub trimery. Badania, przeprowadzone
technikami MS pokazały, że stechiometria tworzonych
kompleksów zależy od teminalnej grupy podandowej
oraz rodzaju kationów. Zaobserwowano dużą
powinowactwo otrzymanych pochodnych względem
biologicznie ważnych kationów takich jak sód, potas i
wapń. Stwierdzono aktywność biologiczną tych
pochodnych
względem
wybranych
szczepów
bakteryjnych.
[1] Gokel, G. W.; Murillo, O. In Comprehensive Supramolecular
Chemistry, Pergamon Press: New York, 1996.
[2] Łęska, B.; Gierczyk, B.; Eitner, K.; Rybachenko, V. I.; Schroeder
G. Supramol. Chem., 2004, 16, 303-310.
[3] Urbaniak M., Mattay, J., Iwanek, W., Synthetic Commun, 2011,
41, 670-676.
83
POSTERY
SYNTEZA 4-TRIFLUOROMETYLO POCHODNYCH KUMARYNY W WARUNKACH
PROMIENIOWANIA MIKROFALOWEGO
S01-P28
Magdalena Czarna, Joanna Ortyl,
Politechnika Krakowska im. T. Kościuszki, Wydział Inżynierii i Technologii Chemicznej, Katedra Biotechnologii
i Chemii Fizycznej, ul. Warszawska 24, 31-155 Kraków,
e-mail: [email protected], [email protected]
Kumaryna oraz jej pochodne to związki pochodzenia
naturalnego
charakteryzujące
się
interesującą
charakterystykę absorbancji i fluorescencji, dzięki
czemu mogą być wykorzystywane jako chromofory
sond fluorescencyjnych. [1]
Z punktu widzenia
potencjalnych zastosowań badanych chromoforów do
zastosowań w fotochemii ważna jest występująca w
badanych
układach,
odpowiednio
przesunięta
charakterystyka absorpcji w stronę długofalowego
widma UV. W związku z zachęcającymi wstępnymi
wynikami badań przeprowadzono syntezę 4trifluorometylo pochodnych kumaryny prowadzonych
w warunkach konwencjonalnych, a także w warunkach
promieniowania mikrofalowego.
[1]
S.R. Trenor, A.R. Shultz, B.J. Love, T.E. Long, Chemical
Reviews 2004, 104, 3059.
Prace finansowane w ramach projektu „Bioinżynier chemiczny
(BINC)" w ramach POKL 4.1.2 „Zwiększenie liczby absolwentów
kierunków o kluczowym znaczeniu dla gospodarki opartej na
wiedzy" współfinansowanego ze środków UE w ramach EFS.
Umowa nr POKL.04.01.02-00-217/11-00.
ASYMETRYCZNA SYNTEZA ALKALOIDÓW ERYTHRINA
S01-P29
Mirosław Dygas*, Danuta Mostowicz*, Zbigniew Kałuża*
*Instytut Chemii Organicznej PAN, [email protected].
Alkaloidy Erythrina wykazują silną i różnorodną
aktywność biologiczną[1]. Większość syntez tych
związków prowadzi do racematów. Prezentujemy
stereoselektywną syntezę alkaloidów Erythrina z
taniego i łatwo dostępnego odczynnika jakim jest kwas
L-jabłkowy. Pokazane zostaną główne problemy
syntetyczne takie jak uzyskanie odpowiedniej
konfiguracji na atomach węgla C3 oraz C5, jak
również skonstruowanie pierścienia A.
Zaprezentowana ścieżka syntetyczna gwarantuje pełną
kontrolę stereochemiczną pozwalającą na otrzymanie
optycznie czystej (+)-erysotramidyny 1, (+)-erysotriny
S01-P30
OMe OMe
2
1
4
A
OMe OMe
OMe OMe
OMe
3
OMe
OMe
D
6
B
O
5
N
1
C
N
2
N
3
[1]
Chrzanowska, M.; Rozwadowska, M.D. Chem. Rev. 2004,
3341-3370
[2]
Tsuda, Y.; Hosoi, S.; Ishida, K.; Sangai, M. Chem. Pharm.
Bull. 1992, 40, 3115-3117.
Praca finansowana przez NCN grant nr 204 123437
SYNTEZA NOWYCH AMINOWĘGLANÓW ALLILOWYCH I ICH PRÓBY
WYKORZYSTANIA W SYNTEZIE ZWIĄZKÓW HETEROCYKLICZNYCH
Beata Olszewska, Anna Zawisza
Uniwersytet Łódzki, Katedra Chemii Organicznej i Stosowanej, ul.Tamka 12, 91-403 Łódź.
Związki heterocykliczne stanowią dużą grupę
związków organicznych. Wśród licznych metod
otrzymywania układów heterocyklicznych atrakcyjne
okazały się reakcje katalizowane kompleksami palladu.
W nowoczesnej syntezie organicznej homogeniczna
kataliza kompleksami palladu zajmuje szczególne
miejsce, głównie ze względu na możliwość
kontrolowania regio- i stereochemii reakcji, prowadząc
jednocześnie
do
produktów
z
doskonałymi
wydajnościami.
Takie możliwości daje opracowana w naszym zespole
cyklizacja pochodnych węglanów allilowych [1,2].
84
2 i (+)-dihydroerysotriny 3, jak rownież innych
alkaloidów Erythrina.
W komunikacie zostaną zaprezentowane optycznie
czynne pochodne pirolidyny i piperydyny uzyskane na
drodze cyklizacji węglanów allilowych zawierających
wewnętrzny nukleofil azotowy w obecności
kompleksów Pd(0) i Pd(II).
[1]
Olszewska, B.; Kryczka, B.; Zawisza, A. Tetrahedron Lett.,
2012, 53, 6826-6829.
[2]
Olszewska, B.; Szulc, I.; Kryczka, B.; Kubiak, A.; Porwański,
S.; Zawisza, A. Tetrahedron: Asymmetry, 2013, 24, 212-216.
„Projekt finansowany ze środków Narodowego Centrum Nauki
przyznanych
na
podstawie
decyzji
numer
DEC-2013/09/N/ST5/02970”
POSTERY
SELEKTYWNA METODA OTRZYMYWANIA 1-CHLOROALKINÓW
S01-P31
Bartłomiej Pigulski, Nurbey Gulia, Marta Charewicz, Sławomir Szafert
Wydział Chemii, Uniwersytet Wrocławski, ul. F. Joliot-Curie 14, 50-383 Wrocław.
1-Chloroalkiny znajdują szerokie zastosowanie w
syntezie organicznej, np. w reakcjach sprzęgania
wegiel-węgiel lub w syntezie różnego typu
chloroalkenów. Znane metody otrzymywania tego typu
związków zazwyczaj wymagają użycia terminalnych
alkinów i agresywnych odczynników. W wyniku
prowadzonych badań została opracowana wydajna
metoda bezpośredniej syntezy 1-chloroalkinów z
prekursorów zabezpieczonych trialkilosilanami [1].
Jako odczynnik chlorujący zastosowany został NCS
(N-chloroimid kwasu bursztynowego) w obecności
AgNO3 i TBAF (fluorek tetrabutyloamoniowy).
Łagodne warunki pozwoliły też na uzyskanie bardzo
S01-P32
rzadko spotykanych w literaturze poliynowych
analogów 1-chloroalkinów. Dodatkowo, możliwe
okazało się selektywne chlorowanie alkinów
zabezpieczonych grupą SiMe3 w obecności alkinów i
alkoholi zabezpieczonych bardziej rozbudowanymi
sterycznie silanami.
[1]
Gulia, N.; Pigulski, B.; Charewicz, M.; Szafert, S. Chem. Eur.
J., 2014, 20, 2746–2749.
Praca finansowana ze środków Narodowego Centrum Nauki (Grant
nr UMO-2012/05/N/ST5/00665) oraz w ramach realizacji projektu
„Rozwój potencjału i oferty edukacyjnej Uniwersytetu
Wrocławskiego szansą zwiększenia konkurencyjności Uczelni”.
SYNTEZA MAKROCYKLICZNYCH META-FENYLENO-BUTADIYNYLENÓW Z
HYDROFILOWĄ WNĘKĄ
Nurbey Gulia, Bartłomiej Pigulski, Agata Arendt, Sławomir Szafert
Wydział Chemii, Uniwersytet Wrocławski, ul. F. Joliot-Curie 14, 50-383 Wrocław
Związki makrocykliczne zawierające hydrofilową
wnękę jak np. etery koronowe, cyklodekstryny,
kaliksareny posiadają niezwykłe zdolności do
kompleksowania
jonów metali,
co
pozwala
wykorzystywać je jako kryptandy i jonofory.
Przeprowadzono badania mające na celu syntezę makrocyklicznych meta-fenyleno-butadiynylenów posiadających hydrofilową wnękę. Produktem wyjściowym
były para-podstawione fenole, które jodowano w pozycjach 2,6, zabezpieczono grupą metylową, podstawiano atomy jodu grupami (trimetylosililo)etynylowymi w reakcji Sonogashiry, a następnie usuwano grupy
TMS. Tak przygotowane dietynylowe prekursory
poddawano
utleniającemu
homosprzęganiu
w
warunkach reakcji Eglintona, w wyniku której
otrzymywano docelowe produkty makrocykliczne.
Badania współfinansowane w ramach projektu ”Rozwój potencjału i
oferty edukacyjnej Uniwersytetu Wrocławskiego szansą zwiększenia
konkurencyjności uczelni”
SYNTHESIS AND CHARACTERIZATION OF NEW XANTHENE POLYMERS
S01-P33
Kamila Olech*, Szczepan Roszak*, Wolfgang Schuhmann** and Jadwiga Soloducho*
*Faculty of Chemistry, Wrocław University of Technology, Wybrzeże Wyspiańskiego 27, 50-370 Wrocław, Poland
**Analytische Chemie, Ruhr-Universität Bochum, Universitätsstr, 150, D-44780 Bochum, Germany
Conjugated polymers gain much attention due to its
various application in electronic and photovoltaic
devices. Despite many donor-acceptor systems were
designed, the development of new stable organic
semiconductors with unique optical and electronic
properties is required.
The first indication about xanthene polymers
appeared in 2010 when Morisaki et al. described
4,5-substituted xanthene oligomers as hole-transporting
materials [2]. However, there is still no literature about
less hindered 2,7-substituted conducting derivatives,
which according to our initial DFT calculation possess
lower band gap and show better frontier orbitals
delocalization.
Molecular modelling, synthesis and electrochemical investigation on new linear xanthene building
blocks will be presented.
Sołoducho J.; Cabaj J.; Olech K.; Data P.; Łapkowski M. Curr.
Org. Chem. 2013, 17, 283-295.
[2]
Morisaki, Y.; Fernandes, J.A.; Chujo, Y. Macromol. Chem.
Phys. 2010, 211, 2407-2415.
The project is co-financed by the European Union as part of
the European Social Fund. The Polish National Centre of Progress
of Explorations Grant no. 2012/05/B/ST5/00749, WCSS, DAAD
and Ruhr University Bochum authors are gratefully acknowledged.
[1]
85
POSTERY
SYNTEZA HIPERWALENCYJNYCH POCHODNYCH JODU(III)
S01-P34
Ewelina Kiklica, dr inż. Joanna Ortyl
Politechnika Krakowska im. T. Kościuszki, Wydział Inżynierii i Technologii Chemicznej, Katedra Biotechnologii i
Chemii Fizycznej, ul. Warszawska 24, 31- 155 Kraków.
W roku 1885 Conrad Willgerodt otrzymał pierwszą
organiczną
pochodną
jodu(III),
którą
był
(dichlorojodo)benzen [1]. Związki poliwalencyjnego
jodu jednak dopiero w okresie ostatnich dwudziestu lat
znalazły szersze zastosowanie w chemii organicznej i
w
chemii
polimerów.
Obecnie
prowadzone
interdyscyplinarne
badania
dotyczą
różnych
właściwości pochodnych poliwalencyjnego jodu.
Koncentrują się one zarówno na aspektach związanych
z charakterem tworzonych wiązań, jak i na
spektroskopii, fotochemii oraz elektrochemii tych
związków [2]. Hydroksy(tosyloksy)jodobenzen stosuje
S01-P35
się w utlenianiu olefin, dearomatyzacji fenoli i syntezy
soli jodoniowych. W niniejszej pracy przedstawiliśmy
wyniki badań sytezy serii pochodnych hydroksyl(tosyloksy)jodoarenów.
[1]
[2]
Willgerodt C., J. Prakt. Chem. 1886, 33, 154-157
Stang P.J., Zhdankin V.V., Chem. Rev. 1996, 96, 1123-1178
Zaprezentowane badania były współfinansowane ze środków Unii
Europejskiej w ramach programu operacyjnego Kapitał Ludzki,
projekt ,, Bioinżynier chemiczny (BINC)”, nr umowy
POKL.04.01.02-00-217/11-01
TETRAPODSTAWIONE POCHODNE NAFTALENU – REAKCJE CYKLOADDYCJI
KATALIZOWANE KOMPLEKSOWYMI ZWIĄZKAMI RODU LUB RENU.
Agata Szłapaa, Sławomir Kulaa, Marek Matusseka, Michał Filapeka, Stanisław Krompieca
a
Reakcje cykloaddycji dipodstawionych alkinów do βketoestrów
bądź
kwasów
fenyloboronowych,
katalizowane związkami renu(I) lub rodu(III),
stwarzają nowe możliwości w syntezie związków
organicznych,
projektowanych
z
myślą
o
zastosowaniach w optoelektronice [1],[2]. Szczególnie
interesujące właściwości posiadają układy typu D-A-D.
Celem pracy była synteza etynylowych pochodnych z
odpowiednich jodopochodnych 2,2’-bitiofenu lub
fluorenu z gazowym acetylenem [3]. Otrzymane alkiny
zostały następnie wykorzystane w reakcjach
cykloaddycji prowadzących do powstania pochodnych
naftalenu. W ten sposób otrzymano π-sprzężony układ
w którym silnie donorowe fragmenty bitienylowe (D)
połączone
są
z
akceptorowym
frarmentem
naftalenowym (A). Strukturę związków potwierdzono
metodami spektroskopowymi.
[1]
[2]
[3]
Y. Kuninobu, et al, J. Org. Chem.,2010,75,334-341.
T. Fukutani, et al, J. Org. Chem., 2011, 76, 2867–2874.
S. Krompiec, et al, Synthetic Metals 2013, 165, 7–16
Praca finansowana przez NCBiR grant nr PBS2/A5/40/2014. Agata
Szłapa jest współfinansowana w ramach Europejskiego Funduszu
Społecznego, projekt DoktoRIS.
SYNTEZA, WŁAŚCIWOŚCI, ZASTOSOWANIE NOWEJ POCHODNEJ
S01-P36
1,3-BUTADIYNU Z FLUORENOWYM ORAZ KARBAZOLOWYM MOTYWEM
Marek Matussek, Agata Szłapa, Aneta Słodek, Sławomir Kula, Agnieszka Jędrzejowska, Stanisław Krompiec
a
Dynamicznie kształtujący się rozwój technologiczny w
dziedzinie szeroko pojętej elektroniki, spowodował, iż
w ostatnich latach znacznie wzrosło zainteresowanie
materiałami luminescencyjnymi. Z tych względów,
znaczna część związków organicznych, już na wstępie
jest projektowana a następnie syntezowana pod kątem
możliwości ich późniejszego zastosowania w
materiałach optoelektronicznych. Pod tym kątem
intensywnie bada się także fluorenowe oraz
karbazolowe pochodne [1]. Zaprezentowana na
poniższym schemacie, otrzymana nowa pochodna 1,3butadiynu zawierająca w swej strukturze zarówno
86
fluorenowy jak i karbazolowy motyw została
zsyntezowana
z
2-etynylo-7-(N-karbazylo)-9,9dioktylofluorenu na drodze sprzęgania Glasera z
wykorzystaniem CuCl jako standardowego układu
katalitycznego.
N
N
H17 C8
[1]
C8 H17
H17 C8
C8 H17
Shin-ichiro Kato, et al., J. Org. Chem., 2012, 77, 9120.
Praca finansowana przez NCBiR grant nr PBS2/A5/40/2014. Marek
Matussek jest współfinansowany w ramach Europejskiego Funduszu
Społecznego, projekt DoktoRIS.
POSTERY
S01-P37
REAKCJE CYKLOADDYCJI KATALIZOWANE KOMPLEKSOWYMI ZWIĄZKAMI RENU PENTAPODSTAWIONE POCHODNE BENZENU
Sławomir Kulaa, Agata Szłapaa, Angelika Bugaja, Aleksandra Tkocza, Michał Filapeka, Stanisław Krompieca
a
Bardzo ważną grupą materiałów stosowanych w
organicznej elektronice są pochodne tiofenu. Dlatego
też ciągle opracowywane są nowe metody
otrzymywania zarówno molekuł jak i makromolekuł z
tym motywem. Zupełnie nowym spojrzeniem na
syntezę pochodnych tiofenu jest wykorzystanie
cykloaddycji [2+1+2+1] dipodstawionych alkinów do
β-ketoestrów, katalizowanej kompleksami renu, z
następczą reakcją Dielsa – Aldera [4+2] [1] [2]. W
pierwszym etapie pracy otrzymano 1,2-bis(2,2’bitiofen-5-ylo)acetylen
(na
drodze
sprzęgania
Sonogashiry) [3], który następnie poddano reakcji
cykloaddycji do odpowiednio sfunkcjonalizowanego βketoestru, otrzymując finalnie pentapodstawione
pochodne benzenu o oczekiwanych właściwościach.
Struktury związków potwierdzono za pomocą
spektroskopii: 1HNMR, 13CNMR i HRMS.
[1]
[2]
[3]
Y. Kuninobu et.all, Org. Lett., 2008,10, 3133–3135.
Y. Kuninobu, J. Org. Chem., 2010,75, 334-341.
S. Krompiec, Synthetic Metals 2013,165, 7–16.
Praca finansowana przez NCBiR grant nr PBS2/A5/40/2014. Sławomir Kula
jest współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego
Funduszu Społecznego, projekt Forszt.
ZASADY SCHIFFA W ASYMETRYCZNEJ ADDYCJI TMSCN DO ALDEHYDÓW.
S01-P38
Ewelina Błocka*, Mariusz Bosiak*, Joanna Hejmanowska**, Mirosław Wełniak*
*Katedra Chemii Organicznej, Uniwersytet Mikołaja Kopernika, 87-100 Toruń. **Instytut Chemii Organicznej,
Wydział Chemiczny, Politechnika Łódzka, , 90-924 Łódź
W
reakcji
asymetrycznej
addycji
jonu
cyjankowego do związków karbonylowych powstają
optycznie czynne cyjanohydryny, będące znaczącymi
produktami pośrednimi. Posiadają one dwie grupy
funkcyjne (-CN i –OH), dzięki którym z łatwością
przekształcane są w ważne związki biologiczne, np. hydroksykwasy i estry, -hydroksyaldehydy i ketony,
-aminokwasy oraz -aminoalkohole [1, 2].
(1S,2S,4S)-3-Amino-1,7,7-trimetylobicyklo[2.2.1]
heptan-2-ol otrzymano z kamfory metodą opracowaną
przez Mariusza Bosiaka [3].
S01-P39
Zasady Schiffa uzyskano w reakcji kondensacji
odpowiednich aldehydów aromatycznych z uzyskanym
wcześniej aminoalkoholem uzyskując wydajności
rzędu (41-69%).
Uzyskane zasady Schiffa zostały przebadane w
reakcji enancjoselektywnego cyjanowania aldehydów
przy zastosowaniu jako źródła jonów cyjankowych
TMSCN.
[1] L. Chengwei, X. Daqian, W. Shoufeng, M. Cheng-Xia, X.
Chungu, S. Wei, Catalysis Communications, 12, 2011, 1242.
[2] D.H. Ryu, E.J. Corey, J. Am. Chem. Soc., 126, 2004, 8106.
[3] M. J. Bosiak, M. P. Krzemiński, P. Jaisankar, M. Zaidlewicz,
Tetrahedron:Asymmetry, 19, 2008, 316.
BADANIA NAD UTLENIANIEM BAEYERA-VILLIGERA CYKLICZNYCH KETONÓW DO
LAKTONÓW Z ZASTOSOWANIEM KATALIZATORÓW KWAŚNYCH
Magdalena Sitko*, Anna Chrobok*
*Katedra Techn. Chem. Org. i Petrochemii, Politechnika Śląska, ul. Krzywoustego 4, 44-100 Gliwice, Polska
Laktony, związki będące ważnymi półproduktami
w syntezie organicznej, otrzymuje się na drodze
utleniania Baeyera-Villigera cyklicznych ketonów przy
zastosowaniu takich czynników utleniających jak
nadkwasy,
wodoronadtlenki
organiczne,
tlen
cząsteczkowy i nadtlenek wodoru. W przypadku
nadtlenku wodoru istnieje konieczność użycia
katalizatora, najczęściej o charakterze kwaśnym [1].
Przedstawione wyniki dotyczą badań nad utlenianiem
Baeyera-Villigera cyklicznych ketonów do laktonów
z zastosowaniem
nadtlenku
wodoru
wobec
katalizatorów w postaci chlorków metali, chloro-
metalicznych cieczy jonowych i chlorometalicznych
cieczy jonowych immobilizowanych na krzemionce.
[1]
Brink, G-J.; Arends, I.; Sheldon R. A.; Chem. Rev. 2004, 104,
4105-4123.
Praca finansowana przez Narodowe Centrum Nauki grant nr UMO2012/06/M/ST8/00030.
87
POSTERY
NOWE ANALOGI KOŃCA 5′- MRNA FUNKCJONALIZOWANE GRUPĄ ALKINOWĄ
S01-P40
Błażej A. Wojtczak1, Kaja Fac1, Joanna Kowalska1, Jacek Jemielity2,1
1
Zakład Biofizyki, IFD, UW; 2CeNT, UW; email: [email protected]
Prezentujemy syntezę analogów monometylo-kapu
(m7GpppG) zawierających atom siarki w pozycji 5′nukleozydu. W przypadku, gdy modyfikacja znajduje się
w pozycji 5′-7-metylo-guanozyny, otrzymany związek
(m7G-S-pppG) wykazuje zwiększoną odporność na
działanie enzymu DcpS oraz wysokie powinowactwo do
tego enzymu. Niektóre z otrzymanych związków posiadają
dodatkowe modyfikacje mostka 5′-5′-trifosforanowego w
celu dodatkowego zwiększenia stabilności otrzymanych
pochodnych na działanie innych enzymów zdolnych do
hydrolizy struktury kapu.[1] W celu przyłączenia m7G-SpppG, w pozycję 2′-drugiego nukleozydu wprowadzono
ugrupowanie alkinowe, które umożliwia koniugację z
N3-RNA,
znacznikami
fluorescencyjnymi
lub
nanocząstkami w reakcji cykloaddycji azydkowoalkinowej (CuAAC) w łagodnych warunkach.
[1] Jemielity, J., et al. New J. Chem. 34 (2010) 829 - 844
Praca finansowana z grantu nr UMO-2012/05/E/ST5/03893
ACETYLENOWE POCHODNE BENZOKSAZYN. SYNTEZA I CHARAKTERYSTYKA
S01-P41
Agata Arendt, Nurbey Gulia, Sławomir Szafert
Benzoksazyny stanowią klasę monomerów do
otrzymywania
polimerów
o
doskonałych
właściwościach fizycznych i mechanicznych [1].
Polibenzoksazyny
charakteryzują
się
wysoką
odpornością termiczną, niską absorpcją wody oraz
niską kurczliwością podczas polimeryzacji. Polimery te
wykorzystuje się m. in. w przemyśle lotniczym [2].
Wprowadzenie fragmentu acetylenowego do cząsteczki
1,3-benzoksazyny daje szansę na otrzymanie w
procesie polimeryzacji materiału o unikalnych
właściwościach takich jak: nieliniowe właściwości
optyczne czy przewodnictwo elektryczne [3].
Praca
przestawia
syntezę
i
charakterystykę
benzoksazyn, do których wprowadzony został
fragment acetylenowy w reakcji Sonogashiry. W
kolejnych etapach łańcuch węglowy był sukcesywnie
wydłużany dając w efekcie związki poliynowe z
benzoksazynową grupą końcową.
[1]
[2]
[3]
S.-A. Garea et al. Polymer Testing, 2007, 26, 162–171.
P. Chutayothin, et al. Macromolecules 2010, 43, 4562–4572.
Y. Yagci, et al. Polym. Sci., Part A: Polym. Chem. 2009, 47,
5565–5576.
SYNTEZA HORMONÓW STEROIDOWYCH WSPOMAGANA PROMIENIOWANIEM
MIKROFALOWYM
S01-P42
Agata Baran, Marek Piątkowski*
i Chemii Fizycznej, ul. Warszawska 24, 31-155 Kraków, * e-mail: [email protected]
Hormony steroidowe to związki należące do grupy
steroidów. Są niezbędnymi substancjami do
prawidłowego funkcjonowania organizmu. Dzielą się
na pięć
klas: androgeny, estrogeny, progestyny,
mineralokortykoidy, glikokortykosteroidy.
Jednym z najważniejszych hormonów steroidowych
o słabej aktywności androgennej jest epiandrosteron.
Epiandrosteron
jest
metabolitem
testosteronu
prekursora dehydroepiandrosteronu. Hormon ten i jego
syntetyczne pochodne, takie jak stanozolol są szeroko
stosowane w medycynie [1]. Przeprowadzone badania
88
koncentrują się na modyfikacji epiandrosteronu do
stanozololu
z
zastosowaniem
promieniowania
mikrofalowego w wybranych etapach syntezy.
Otrzymane
wyniki
porównano
z
reakcjami
prowadzonymi w warunkach konwencjonalnych
[1] S.A. Gupte, M. Tateyama, T. Okada, M. Oka, R. Och, Journal
Molecular and Cellular Cardiology, 2002, 34, 679-688.
Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki,
projekt „Bioinżynier
chemiczny
(BINC)”,
nr
umowy
POKL.04.01.02-00-217/11-01.
POSTERY
SPRZĘGANIE SONOGASHIRY
S01-P43
Mateusz Korzec*, Jarosław Polański*
*Zakład Chemii Organicznej, Uniwersytet Śląski, 40-006 Katowice.
Sprzęganie Sonogashiry polega na tworzeniu wiązania
C-C
pomiędzy
alkinami
terminalnymi
(sp)
a halogenkami arylami lub pochodnymi kwasu
triflatowego (sp2) prowadzonego przy wykorzystaniu
katalizatorów palladowych z użyciem (lub bez) soli
miedzi(I) [1]. Sprzęganie Sonogashiry jest szeroko
wykorzystywane w przemyśle chemicznym nie tylko
do syntezy związków o udowodnionej aktywności
biologicznej [2] ale również do produkcji nowych
materiałów (np.: polimerów przewodzących dla
optoelektroniki) [3]. Spośród opisanych dotychczas
katalizatorów
heterogenicznych
stanowiących
propozycję dla przemysłu, wyszczególnić można pallad
naniesiony na: węgiel, metal, usieciowany polimer,
materiały pochodzenia naturalnego i inne [1].
X
+ HC
R
[1]
Pd/Cu
R
Et 3 N, PPh 3
R
R1
1
Chinchilla R., Najera C. Chem. Soc. Rev. 2011,40,50845121.
Crawely M.L., Tors B.M. 2012. An Industrial Perspective.
John Wiley &Sons.
Krompiec S. et al Synthetic Metals. 2013, 165, 7–16.
[2]
[3]
Badania wykonane w ramach grantu PBS: „ORGANOMET”
nr. PBS2/A5/40/2014
ANION SIARCZANOWY JAKO PRZEŁĄCZALNY TEMPLAT
S01-P44
Krzysztof M. Bąk, Michał J. Chmielewski*
*Laboratorium Chemii Supramolekularnej, Centrum Nauk Biologiczno-Chemicznych, Wydział Chemii Uniwersytetu
Warszawskiego, [email protected]
Dokonany w ostatnich latach postęp w projektowaniu
nowych receptorów na aniony pozwolił na ich szersze
zastosowanie w syntezie templatowanej katenanów,
rotaksanów czy helikatów. Szczególne zainteresowanie
wzbudza jon siarczanowy, który charakteryzuje się
bardzo dobrymi właściwościami kompleksotwórczymi
oraz tetragonalną geometrią, pozwalającą na syntezę
związków o skomplikowanej architekturze.
Receptory
1
i
2
oparte
na
jednostce
1,8-diamokarbazolu tworzą z jonem siarczanowym
trwałe kompleksy o stechiometrii 1:1 oraz 2:1 [1].
Jednocześnie
nie
wiążą
one
anionu
wodorosiarczanowego, co otwiera drogę do konstrukcji
układów przełączalnych przy pomocy pH.
Bąk, K. M.; Chmielewski, M. J. Chem. Commun., 2014, 50,
1305-1308.
[1]
Praca finansowna przez
2011/01/B/ST5/03900.
NCN
w
ramach
grantu
OPUS
NOWE POCHODNE CHINAZOLINONÓW I FTALAZYNONÓW
S01-P45
Zbigniew Malinowski, Monika Nowak, Andrzej Jóźwiak, Janusz Skolimowski
Uniwersytet Łódzki, Wydział Chemii, Katedra Chemii Organicznej, ul. Tamka 12, 91-403 Łódź
Chinazolinony oraz ftalazynony stanowią grupę
związków, wykazujących różnorodną aktywność
biologiczną. Stwierdzono, że układy te działają m.in.
przeciwzapalnie, przeciwbólowo, przeciwbakteryjnie
oraz przeciwnowotworowo.[1-3]
Celem prowadzonych badań była synteza nowych
amino- oraz sulfanylo- pochodnych chinazolinonów
i ftalazynonów. Głównym etapem syntezy tych układów
była
rekcja
N-podstawionych
bromolaktamów
z
wybranymi
aminami
oraz
merkaptanami,
w obecności katalizatora palladowego.
[1] Michael J.P., Nat. Prod. Rep. 2007, 24, 223-246.
[2] Mhaske S.B., Argade N.P., Tetrahedron 2006, 62, 9787-9826.
N
N
4
R S
N
4
R
R S
1
O
Y
Br
X
N
N
N
2 3
2 3
R
R
1
H
O
R R N
N
O
N
R R N
1
O
N
R
1
O
1
2
3
4
Y , X = CH, N; R, R , R , R = alkil, ary l, H
[3] Dogruer D.S., Kupeli E., Yesilada E., Sahin M.F. Arch. Pharm.
Med. Chem. 2004, 337, 303-310.
89
POSTERY
SYNTEZA BENZO[H]- I BENZO[F]CHINAZOLINONÓW
S01-P46
Monika Nowak, Zbigniew Malinowski, Andrzej Jóźwiak, Janusz Skolimowski
Uniwersytet Łódzki, Wydział Chemii, Katedra Chemii Organicznej, ul. Tamka 12, 91-403 Łódź
Związki zawierające w swojej strukturze układ
chinazolinonu posiadają różnorodne właściwości
biologiczne
m.in.:
przeciwgrzybicze,
przeciwbakteryjne, przeciwnowotworowe [1-2].
Celem naszych badań była synteza nowych
bromobenzochinazolinonów B i D z wykorzystaniem
reakcji pochodnych naftyloamin A i C ze związkami
metaloorganicznymi, a także cyklizacji otrzymanych
aminoestrów w warunkach reakcji Niementowskiego.
[1]
Wang, S.; Ryder, H.; Pretswell, I.; Depledge, P.; Milton, J.;
Hancox, T. C.; Dale, I.; Dangerfield, W.; Charlton, P.; Faint,
R.; Dodd, R.; Hassan, S., Bioorg. Med. Chem. Lett. 2002,
12, 571-574.
S01-P47
[2]
Pandeya, N.; Sriram, D.; Nath, G.; De Clercq, E., Pharm. Acta
Helv. 1999, 74, 11-17.
AMINOWE I SULFANYLOWE POCHODNE BENZO[H]- I BENZO[F]CHINAZOLINONÓW
Monika Nowak, Zbigniew Malinowski, Andrzej Jóźwiak, Janusz Skolimowski
Uniwersytet Łódzki, Wydział Chemii, Katedra Chemii Organiczne, ul. Tamka 12, 91-403 Łódź
Katalizowane związkami palladu reakcje tworzenia
nowych wiązań węgiel-heteroatom stanowią cenną
metodę modyfikacji związków organicznych [1].
Celem naszych badań było uzyskanie nowych
aminowych i sulfanylowych pochodnych benzo[h]oraz benzo[f]chinazolinonów (B i D). W związku
z tym wybrane aminy i tiole poddaliśmy arylowaniu
za pomocą bromków benzochinazolinonów (A i C)
w obecności układu Pd(OAc)2/XantPhos.
[1]
(a) Muci, A. R.; Buchwald, S. L., Top. Curr. Chem. 2002,
219, 132-209. (b) Hartwig, J. F., Angew. Chem. Int. Ed.
1998, 37, 2046-2067. (c) Schopfer, U.; Schlapbach, A.,
Tetrahedron. 2001, 57, 3069-3073.
NANOMETALICZNE KATALIZATORY SELEKTYWNEGO UTLENIANIA ALKOHOLI
S01-P48
Maciej Kapkowski*, Monika Słota*, Jarosław Polański*
*Zakład Chemii Organicznej, Uniwersytet Śląski w Katowicach, 40-006 Katowice ul. Szkolna 9.
Jednym z priorytetowych problemów obecnej chemii
i technologii organicznej jest opracowanie skutecznych
metod przerabiania tzw. biomasy. To ogólne surowce
dostarczane nam przez przyrodę takie jak celuloza,
oleje, tłuszcze itp. W procesach otrzymywania
biopaliw powstają duże ilości gliceryny, która jest
tanim surowcem będącym potencjalnym źródłem
oksygenantów (C1 do C3) [2]. Zagospodarowanie jej
nadwyżek stanowi główny powód, że obecne badania
w tym aspekcie koncentrują się na opracowaniu i
rozwijaniu selektywnych i wydajnych technologii
konwersji gliceryny do produktów o istotnych
zastosowaniach przemysłowych [1,3].
90
W ramach prowadzonych badań opracowano nowe
efektywne
układy
nanokatalizatorów
metali
szlachetnych osadzonych na różnych nośnikach do
reakcji utleniania alkoholi w szczególności gliceryny.
Nowe nanokatalizatory złota zwłaszcza na nośnikach
bimetalicznych stanowią atrakcyjną alternatywę wobec
obecnie stosowanych i w niedalekiej przyszłości mogą
być stosowane na skalę przemysłową.
[1]
Katryniok, B., Green Chem., 2011, 13, 1960-1979.
[2]
Besson, M., Chem. Rev., 2014, 114, 1827-1870.
[3]
Brett, L.G., Angew. Chem. Int. Ed., 2011, 50, 10136-10139.
Praca finansowana przez NCBiR (PBS) Nr: PBS2/A5/40/2014
POSTERY
MODYFIKACJA TAURYNY W POLU PROMIENIOWANIA MIKROFALOWEGO
S01-P49
Piotr Pawliszak, Marek Piątkowski*
Tauryna oraz jej pochodne są związkami
farmakologicznie
czynnymi,
znajdującymi
zastosowanie w kardiologii, onkologii, diabetologii
oraz neurologii. Taltrimid posiada właściwości
przeciwdrgawkowe i jest stosowany w terapii
przeciwpadaczkowej [1]. Taurolidyna wykorzystywana
jest do zmniejszenia infekcji pooperacyjnych, a także w
leczeniu zapalenia otrzewnej [2]. Przedstawione
badania dotyczą syntezy wymienionych pochodnych
tauryny, będących związkami wykorzystywanymi w
terapiach klinicznych. Syntezy prowadzono w różnych
warunkach zarówno metodą konwencjonalną, jak i
S01-P50
mikrofalową, w celu poprawy wydajności reakcji,
zwiększenia czystości produktu oraz skrócenia
całkowitego czasu procesu. Przeprowadzono analizy
tożsamościowe i jakościowe otrzymanych związków
zgodnie z wymogami przemysłu farmaceutycznego.
[1] P. Kontro, S.S Oja; Neurophatology 1987; 26; 1; 19-23.
[2] P. Calabresi, F. A. Goulette, J. W. Darnowski; Cancer Res 2001;
61; 6816-6821.
.
projekt "Biotechnolog - Inżynier XXI wieku",
nr umowy POKL.04.01.02-00-053/12-01.
REAKCJE ADDYCJI, CYKLOADDYCJI ORAZ SPRZĘGANIA W SYNTEZIE NOWYCH
POCHODNYCH ARENÓW I HETEROARENÓW ZAWIERAJĄCYCH MOTYW
BITIOFENOWY
Iwona Grudzka*, Michał Filapek*, Aneta Słodek*, Grażyna Szafraniec*, Stanisław Krompiec*
*Zakład Chemii Nieorganicznej, Metaloorganicznej i Katalizy, Instytut Chemii, Uniwersytet Śląski, ul. Bankowa 12,
40-007 Katowice
Związki zawierające motyw bitiofenowy cieszą się
olbrzymin zainteresowaniem i są badane pod kątem
możliwości wykorzystania w różnorakich dziedzinach:
począwszy od medycyny a na nauce o materiałach
skończywszy.
Nasza praca poświęcona jest syntezie nowych
pochodnych arenów oraz heteroarenów zawierających
motyw bitiofenowy na drodze reakcji addycji,
cykloaddycji oraz sprzęgania z wykorzystaniem: 5jodo-2,2’-bitiofenu; 1,2-bis(2,2’-bitiofen-5-ylo)acety-
lenu oraz 1,4-bis(2,2’-bitiofen-5-ylo)buta-1,3-diynu
jako substratów.
Ponadto nasza praca obejmuje także poszukiwanie
nowych, tańszych metod syntezy wspomnianych
związków, np. z wykorzystaniem gazowego acetylenu
lub buta-1,3-diynu.
2011/01/B/ST5/06309 oraz grant nr UMO-2012/05/N/ST5/00733
BADANIA STRUKTURALNE CYKLICZNYCH Β-AMINOKETONÓW
Z WYKORZYSTANIEM METOD OBLICZENIOWYCH I ANALIZY NMR
S01-P51
Katarzyna Sidorowicz, Ryszard Łaźny, Artur Ratkiewicz, Aneta Nodzewska
Uniwersytet w Białymstoku, Wydział Biologiczno-Chemiczny, Instytut Chemii, ul. Hurtowa 1, 15-339 Białystok
Badaniom
poddano
pochodne
nortropinonu
i norgranatanonu podstawione m.in. benzylem,
fenylem, izopropylem, etylem. Specyficzną właściwość
badanych
związków
stanowi
ich
wewnątrzcząsteczkowa
dynamika.
Dzięki
niej
określona konformacja cykliczna może przekształcić
się w inną formę cykliczną bez rozerwania wiązania,
wyłącznie na skutek ruchu konformacyjnego.
Prezentowane związki ulegają szybkiej inwersji
konfiguracji w roztworze [1,2]. W celu zbadania tego
zjawiska
wykorzystano
metodę
dynamicznej
spektroskopii NMR. Opierając się na wynikach
doświadczeń określono, która z konformacji występuje
w przewadze oraz oszacowano liczbowo stosunek
konformacji
aksjalnej
do
ekwatorialnej
i dane te porównano z danymi obliczonymi metodą
fukcjonału gęstości (DFT, ang. density functional
theory).
[1] Closs, G. L. J. Am. Chem. Soc., 1959, 81, 5456-5461.
[2] Lazny, R.; Ratkiewicz, A.; Nodzewska, A.; Wynimko, A.;
Siergiejczyk, L. Tetrahedron, 2012, 68, 6158-6163.
91
POSTERY
DERIVATIVES OF NUCLEOBASES FOR SYNYHESIS OF NEW CLASS OF NUCLEIC ACID
S01-P52
Michał Dobkowski*,**, Małgorzata Pieszko**, Magdalena Alenowicz**, Anna Miszka**, Jarosław Ruczyński**,
Piotr Rekowski**, Piotr Mucha**
*IFB UG & MUG, Kładki 24, 80-822 Gdańsk **Faculty of Chemistry UG, Wita Stwosza 63, 80-952 Gdańsk
A new class of nucleic acid - triazolic nucleic acids
(TNA) will be synthesized. "Click chemistry" synthesis
leads to monomers and then using SPPS protocol TNA
polymers will be achived[1]. Probably because of the
similarity to the peptide bond and the ability to form
hydrogen bonds, peptidomimetics containing triazolic
ring show a high biological activity[2]. Triazole
derivatives obtained by cycloaddition internal alkyne
and azide gives nucleic acid monomers. Rhutenium
catalyst provides regioselectivity of “click” reaction.
The first step of TNA monomers synthesis is to obtain
alkyne derivatives of nucleobases. A method of
synthesis of such units is shown below on Figure 1.
Fig. 1. N3-alkynyl derivative of thymine.
C. W. Tornøe, M. Meldal, Proc. 17'th Am. Pept. Symp.,
American Peptide Society, 2001, 263-264.
[2]
Gil M.V., Arevalo M.J., Lopez O., Synthesis 2007, 1589-1620
This work is supported by the European Social Funds (LiSMIDoS)
and Polish National Science Centre grant no N N204 355540.
[1]
STUDIES OF BEHAVIOUR OF AZT – SYSTEMIN CONJUGATE IN TOMATO PLANT
S01-P53
Michał Dobkowski*,**, Małgorzata Pieszko**, Magdalena Alenowicz**, Anna Miszka**, Jarosław Ruczyński**,
Piotr Rekowski**, Piotr Mucha**
*IFB UG & MUG, Kładki 24, 80-822 Gdańsk **Faculty of Chemistry UG, Wita Stwosza 63, 80-952 Gdańsk
Systemin is 18-aa defense peptide hormone
released in response to plant (tomato, potato, tobacco)
damage or pathogen attack [1]. We examinated
whether systemin’s fast movement through plant
tissues could be used for model cargo (AZT) transport.
AZT-systemin conjugate has been synthesized by click
chemistry, using systemin modified at N-terminus with
propiolic group and AZT. The conjugation was
catalyzed by Cu(I). The reaction was fast, efficient and
regioselective. Its progress was easily monitored by
capillary electrophoresis (CE). CE was also applied for
characterization of systemin and AZT-systemin
S01-P54
[1]
[2]
Ryan C.A., Annu. Rev. Cell. Dev. Biol., 1998, 14, 1-17.
M. Dobkowski, P. Mucha, ‘Click’ chemistry synthesis and
capillary…, J. Pept. Sci., 2014 (accepted for publication)
This work is supported by the European Social Funds (LiSMIDoS)
and Polish National Science Centre grant no N N204 355540.
SYNTEZA NOWYCH CYKLOCHIRALNYCH HETEROCYKLICZNYCH POCHODNYCH
REZORCYNOARENU
Karolina Stefańska*, Waldemar Iwanek*, Agnieszka Szumna**, Michał Wierzbicki**
*Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach. **Instytut Chemii Organicznej PAN Warszawa
Cyklochiralność rezorcynoarenów w postaci otrzymywania
czy to enancjomerów czy diastereoizomerów jest jeszcze
bardzo mało poznana i udokumentowana. Obecnie znanych
jest jedynie klika klas takich cyklochiralnych pochodnych
rezorcynoarenu, jak: oksazynowe, boronowe, mono-i tetrapodstawione rezorcynoareny. Różnorodne możliwości
syntezy strukturalnie chiralnych rezorcynoarenów opisaliśmy
w pracy [1].
Możliwość wykorzystania reakcji Dielsa-Aldera do
konstruowania cyklochiralnych pochodnych rezorcynoarenu
nie została jeszcze opisana w literaturze. W pracy
przedstawiamy możliwość tworzenia cyklochiralnych
pochodnych rezorcarenów poprzez ich o-chinometinowe
pochodne(1), które w reakcji cykloaddycji [4+2] z
92
stability and movement throughout tomato leaf and
stem. It was observed that systemin and AZT-systemin
conjugate moves rapidly throught tomato tissues.
dienofilami (2) typu styrenów tworzą nowe, cyklochiralne
heterocykliczne pochodne rezorcynoarenu (3) – schemat 1.
[1] Iwanek W., Wzorek A., Mini-Reviews in Organic Chemistry,
2009, 6, 398.
POSTERY
S01-P55
BEZROZPUSZCZALNIKOWA SYNTEZA I STRUKTURA 2-NAFTOLOWYCH
POCHODNYCH REZORCYNOARENU
Karolina Stefańska*, Waldemar Iwanek*, Agnieszka Szumna**, Michał Wierzbicki**
*Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach. **Instytut Chemii Organicznej PAN Warszawa
Rezorcynoareny należą do grupy związków o budowie
cyklicznej, tworzących się w reakcji rezorcyny z aldehydami
alifatycznymi i aromatycznymi katalizowanej kwasami
mineralnymi, kwasami Lewisa oraz zasadami. W
prezentowanej pracy pokazujemy możliwość wykorzystania
metoksy pochodnej rezorcynoarenu [1] w reakcji z
pochodnymi 2-naftolu do syntezy 2-naftolowych pochodnych
rezorcynoarenu w procedurze bezrozpuszczalnikowej. W
pracy przedstawiono struktury krystaliczne metoksy
pochodnej rezorcynoarenu oraz jej 2-naftolowej pochodnej.
Bazując na danych literaturowych w zakresie tworzenia się
oraz reaktywności o-chino-metinowych pochodnych
fenolowych oraz własnych doświadczeniach w zakresie
syntezy pochodnych rezorcynoarenowych, proponujemy
S01-P56
wyjaśnienie tworzenia się tych pochodnych poprzez
tworzenie się o-chinometinowego produktu przejściowego –
schemat poniżej.
[1] Urbaniak M., Iwanek W., Tetrahedron, 2006, 62, 1508.
NOWE UKŁADY KATALITYCZNE: ETER KORONOWY – MOCNA ZASADA W REAKCJI
MIGRACJI WIĄZANIA PODWÓJNEGO
Beata Marcol*, Stanisław Krompiec*
*Zakład Chemii Nieorganicznej, Metaloorganicznej i Katalizy, Uniwersytet Śląski, ul. Szkolna 9, 40-006 Katowice.
Reakcje izomeryzacji od lat cieszą się niesłabnącym
zainteresowaniem. Wynika to z chęci odnalezienia
uniwersalnego katalizatora, któ®y pozwoli na chemo-,
regio-, enecjo- i stereoselektywną (zależnie od
oczekiwań) migrację wiązania podwójnego. Do tej
pory przebadano setki układów katalitycznych
(kompleksy metali przejściowych, kwasy Lewisa,
organiczna zasady, wodorotlenki i inne) i nie udało się
wynaleźć takiego uniwersalnego katalizatora reakcji
izomeryzacji. Nowe układy katalityczne: eter
koronowy
–
mocna
zasada
umożliwiają
przeprowadzenie
reakcji
migracji
wiązania
podwójnego zgodnie z oczekiwaniami [1, 2, 3].
[1]
[2]
[3]
Krompiec S., Marcol B., Janowicz J., Obrat P., Malarz J.,
Penkala M., Szafraniec G., Zemlak K., Jezierski J., Sposób
otrzymywanie związków 1-propenylowych, P.406410
(06.12.2013)
Szłapa A., Sposób otrzymywanie związków 1-propenylowych,
P.406411 (06.12.2013)
Kuźnik N., Sposób otrzymywanie związków 1-propenylowych,
P.406412 (06.12.2013)
REGENERACJA KATALIZATORA Ti-SBA-15 ROZTWOREM NADTLENKU WODORU
S01-P57
Edyta Makuch, Agnieszka Wróblewska
Instytut Technologii Chemicznej Organicznej, Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie,
ul. Pułaskiego 10, 70-322 Szczecin, [email protected]
Katalizatory tytanowo-silikatowe tracą aktywność
katalityczną podczas prowadzenia procesu epoksydacji
związków allilowych, głównie w wyniku wymywania
tytanu z ich struktury. Dodatkowo materiały te
charakteryzują się dużą wrażliwością na warunki,
w których prowadzony jest proces epoksydacji,
gdyż w środowisku wodnym i w podwyższonej
temperaturze następuje rozpad ich struktury.
Przeprowadzono syntezę mezoporowatego katalizatora
Ti-SBA-15, jest to jeden z najnowszych katalizatorów
tytanowo-silikatowych. Ti-SBA-15 charakteryzuje się
grubszymi ścianami porów oraz dodatkową
porowatością w porównaniu do katalizatora
Ti-MCM-41, stąd może wykazywać dużo większą
trwałość w warunkach, w których prowadzony jest
proces epoksydacji związków allilowych. Aktywność
otrzymanego, mezoprowatego materiału sprawdzono
w procesie epoksydacji alkoholu allilowego (AA)
za pomocą 30-proc. nadtlenku wodoru i w metanolu
jako rozpuszczalniku [1]. Ponadto opracowano sposób
regeneracji katalizatora Ti-SBA-15, który uległ
dezaktywacji w procesie epoksydacji AA.
[1]
Wróblewska, A.; Makuch, React. Kinet. Mech. Cat., 2012, 105,
451-468.
93
POSTERY
REGENERACJA ZDEZAKTYWOWANEGO KATALIZATORA Ti-MCM-41
S01-P58
Edyta Makuch, Agnieszka Wróblewska
Instytut Technologii Chemicznej Organicznej, Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie,
ul. Pułaskiego 10, 70-322 Szczecin, [email protected]
Mezoporowaty katalizator Ti-MCM-41 stosowany w
procesach epoksydacji ulega łatwo dezaktywacji. Jedną
z przyczyn tego zjawiska jest osadzanie się substancji
smolistych w jego porach oraz rozpad struktury
katalizatora podczas prowadzenia procesu epoksydacji
w podwyższonych temperaturach i w środowisku
wodnym. W związku z tym, że Ti-MCM-41 może być
stosowany w wielu procesach utleniania w chemii
organicznej celowe stało się przeprowadzenie badań
nad odzyskiem tego katalizatora z mieszanin
poreakcyjnych i jego regeneracją. Katalizator po
procesie
epoksydacji
przemywano
mieszaniną
rozpuszczalników, suszono, a następnie kalcynowano
(po całkowitej utracie aktywności przez katalizator).
Struktura Ti-MCM-41 jest stabilna do temperatury
750ºC, po kalcynacji powyżej tej temperatury
katalizator traci całkowicie aktywność katalityczną. W
związku z powyższym regeneracja Ti-MCM-41
poprzez kalcynację powinna być prowadzona w
temperaturze niższej od temperatury niszczącej
strukturę katalizatora, przy czym zastosowana
temperatura kalcynacji powinna pozwolić na usunięcie
substancji smolistych zaokludowanych w porach.
REAKCJA IZOMERYZACJI DIESTRU S-ETYLOWEGO KWASU (2R,3R,5R,6R)-5,6DIMETOKSY-5,6-DIMETYLO-1,4-DIOKSANYLO-2,3-DIKARBOTIONOWEGO
S01-P59
Adam Drop*, Hubert Wojtasek*, Bożena Frąckowiak-Wojtasek**
*Zakład Biochemii, Wydział Chemii, Uniwersytet Opolski, **Zakład Chemii Organicznej, Wydział Chemii,
Uniwersytet Opolski, ul. Oleska 48, 45-052 Opole.
Pochodne butanodiacetali otrzymane z estrów kwasu
winowego są szeroko wykorzystywane w syntezie
produktów naturalnych. Zostały m.in. użyte w syntezie
10-hydroksyasymycyny,
antaskomycyny
B,
murikatetrocyny
C
czy
aspycyliny.
Jedną
z ważniejszych reakcji w syntezie tych produktów jest
izomeryzacja jednej z grup estrowych bądź
tioestrowych. W literaturze została opisana reakcja
izomeryzacji
ditioestru
(2R,3R)-1
do
jego
diastereoizomeru (2R,3S)-1 poprzez jony enolanowe.
Jest ona jednak mało specyficzna i prowadzi do
powstania
mieszaniny
obu
diastereoizomerów
w stosunku odpowiednio 1:1,6 [1]. W naszym
laboratorium opracowaliśmy metody izomeryzacji
dające mieszaninę diastereoizomerów w stosunku 1:6.
EtS
O
EtS
O
O
O
1. LDA, THF,
-78 °C
O
2. MeOH
O
O
O
O
EtS
O
EtS
O
O
(2R,3R)-1
(2R,3S)-1
[1]. Maycock, C. D.; Ventura, M. R. Tetrahedron:
Asymmetry 2012, 23, 1262.
Praca finansowana przez MNiSW, grant nr N N204 139538
NOWE STRATEGIE TERAPII PDT WSPOMAGANYCH CHELATORAMI ŻELAZA
S01-P60
Paulina Zenderowska*, Jarosław Polański*
*Zakład Chemii Organicznej, Uniwersytet Śląski, 40-006 Katowice ul. Szkolna 9.
Nowatorskim podejściem w terapii fotodynamicznej
(PDT) jest zastosowanie tiosemikarbazonowych
chelatorów żelaza jako związków ją wspomagających.
Podstawowym założeniem projektu badawczego jest
synteza tych związków o zwiększonej biodostępności
i rozpuszczalności w rozpuszczalnikach polarnych.
Synteza adekwatnych związków będzie zmierzała ku
polepszeniu tych właściwości. Realizacja owych
wytycznych możliwa jest przede wszystkim po przez
wprowadzenie dodatkowych grup funkcyjnych,
zwiększających polarność związku oraz ilość miejsc
donorowych np.: -OH, -COOH, -SO3H, -SH.
94
Autor otrzymał stypendium „FORSZT - Fundament Optymalnego
Rozwoju: Staże z Technologii” Badania wykonane w ramach grantu
PBS: „ORGANOMET” nr PBS2/A5/40/2014
POSTERY
S01-P61
Α-FLUOROFOSFONOKARBOKSYLANY: SYNTEZA ORAZ ANALIZA NMR UKŁADU
SPINOWEGO TYPU ABMX
Joanna Gmach, Katarzyna Błażewska
Politechnika Łódzka, Wydział Chemiczny, Instytut Chemii Organicznej, ul. Żeromskiego 116, 90-924 Łódź.
α-Fluorofosfonokarboksylany,
będące
analogami
bisfosfonianów, zyskały znaczenie ze względu na ich
zdolność do inhibicji enzymu Rab geranylogeranylotransferazy (RGGT), stanowiącego potencjalny cel
terapeutyczny dla szeregu schorzeń. W ramach badań
typy SAR zsyntezowano α-fluorofosfonokarboksylany
i poddano je analizie NMR. Większość doniesień
literaturowych podaje, iż α-fluorofosfonokarboksylany
charakteryzowane są widmami NMR pierwszego
rzędu. Jednakże, widma zsyntezowanych związków
zidentyfikowano jako widma drugiego rzędu,
zawierające układ spinowy typu ABMX, co zostało
potwierdzone symulacją oraz iteracją widm NMR.
[1]
McKenna C.E., Coxon F.P. et al. J. Med. Chem., 2010, 53,
3454–3464.
[2]
Gmach J., Huben K., Błażewska K. Phosphorus, Sulfur, and
Silicon and the Related Elements przyjęte do druku.
Praca zrealizowana w ramach grantu MNiSW N N204 519839.
STEREOSELEKTYWNE RAKCJE JONÓW ENOLANOWYCH POCHODNYCH
BUTANODIACETALI Z RÓŻNYMI ELEKTROFILAMI
S01-P62
Adam Drop*, Huber Wojtasek*, Bożena Frąckowiak-Wojtasek**
**Zakład Biochemii, Wydział Chemii, Uniwersytet Opolski, **Zakład Chemii Organicznej, Wydział Chemii,
Uniwersytet Opolski, ul. Oleska 48, 45-052 Opole
W reakcji monoestrów lub monotioestrów z
diizopropyloamidkiem litu (LDA) otrzymuje się jony
enolanowe które reagują stereoselektywnie z różnymi
elektrofilami. Powstałe produkty posiadają fragment
elektrofilowy przyłączony w położeniu ekwatorialnym,
natomiast położenie grupy estrowej zmienia się na
aksjalne [1]. Zostaną porównane reakcje wprowadzenia
różnych grup R1, np. atomu fluoru, w pozycję
ekwatorialną estru metylowego kwasu (2R,5R,6R)-5,6dimetoksy-5,6-dimetylo-1,4-dioksanylo-2-karboksylowego oraz jego tioestrowego analogu.
S01-P63
O
O
O
O
1. LDA, THF,
-78 °C
O
R
R
1
O
R1 = F, CF3, Me, Bn
1
2. R X
O
O
R
[1]
R = OMe lub SEt
O
O
Ley S. V., Michel P., Trapella C., Org. Lett. 2003, 5, 45534555.
Praca finansowana przez MNiSW, grant nr N N204 139538
SYNTEZA CHIRALNYCH PORFIRYN ORAZ ICH ZASTOSOWANIE W ASYMETRYCZNEJ
REDUKCJI KETONÓW
Filip Stanek, Marcin Szewczyk, Jacek Młynarski, Daniel Łowicki
Zakład Chemii Organicznej, Uniwersytet Jagielloński, ul. Ingardena 3, 30-060 Kraków.
W
literaturze
opisanych
jest
wiele
skutecznych metod asymetrycznej redukcji ketonów do
alkoholi
drugorzędowych
z
zastosowaniem
kompleksów metali takich jak rod, iryd czy też ruten.
Ze względu na wysoką toksyczność wymienionych
metali, obecnie trwają prace nad otrzymaniem wysoce
selektywnych katalizatorów zawierających tańsze i
bardziej przyjazne dla środowiska metale takie jak
cynk czy żelazo.
Celem niniejszej pracy jest synteza chiralnej
porfiryny 1 (Rys.1) oraz zastosowanie jej kompleksów
z cynkiem i żelazem do reakcji asymetrycznego
transferu wodoru katalizowanej zasadą.
R
O
O
R
O
O
NH
(CH2) 2
N
R=
N
NH
O
R
O
O
O
(CH2) 2
R
Rys.1 Struktura otrzymanego liganda 1.
2012/07/B/ST5/00.
95
POSTERY
S01-P64
SYNTEZA NOWYCH ANALOGÓW 3-IPEHPC MODYFIKOWANYCH W PIERŚCIENIU
HETEROCYKLICZNYM ATOMEM HALOGENU
Damian Kusy, Katarzyna Błażewska
Politechnika Łódzka, Wydział Chemiczny, Instytut Chemii Organicznej, ul. Żeromskiego 116, 90-924 Łódź
Post-translacyjna modyfikacja białek za pomocą
lipofilowego łańcucha izoprenylowego jest zjawiskiem
obserwowanym u około 2% komórek eukariotycznych.
Modyfikacja ta jest ważna dla prawidłowego
funkcjonowania białek. Enzym Rab geranylogeranylo
transferaza (RGGT) katalizuje proces prenylowania
białek z grupy Rab, których dysfunkcja łączona jest z
szeregiem chorób. Dlatego RGGT stanowi potencjalny
cel terapeutyczny i poszukiwane są inhibitory tego
enzymu. Przedmiotem przedstawionych badań było
opracowanie
syntezy
analogów
jednego
z
najaktywniejszych
fosfonokarboksylanowych
inhibitorów enzymu RGGT, 3-IPEHPC. Otrzymane
związki są sfunkcjonalizowane atomem halogenowym
w pierścieniu imidazo[1,2-a]pirydyny, co pozwoli
rozszerzyć badania typu SAR dla tej grupy połączeń.
[1] K. M. Błażewska, F.Ni, R. Haiges, B. A.Kashemirov, F. P. Coxon,
C. A. Stewart, R. Baron, M. J. Rogers, M. C. Seabra, F. H.
Ebetino, C. E.McKenna, Eur. J.Med. Chem. 2011, 46, 4820.
Praca finansowana w ramach stypendium naukowe z Własnego
Funduszu Stypendialnego PŁ oraz w ramach grantu MNiSW N N204
519839.
SYNTEZA WYBRANYCH N-[(DIETOKSYFOSFORYLO)AMINO]ALKILOFOSFONIANÓW
DIETYLU Z UŻYCIEM α-AMIDOSULFONÓW JAKO SUBSTRATÓW
S01-P65
Łukasz Janczewski, Justyna Kieller, Anna Gajda, Tadeusz Gajda*
Politechnika Łódzka, Wydział Chemiczny, Instytut Chemii Organicznej,
ul. Żeromskiego 116, 90-924 Łódź
[email protected]
Celem projektu było opracowanie nowej metody
syntezy
zróżnicowanych
strukturalnie
N-[(dietoksyfosforylo)amino]alkilofosfonianów dietylu
(3). Związki te mogą być stosowane m. in. jako ligandy
kompleksów z jonami metali [1].
p-tolilosulfonów (1) [2] z fosfonianem dietylu (2)
w obecności wodorku sodu jako zasady. Otrzymano
serię aminofosfonianów z podstawnikami arylowymi
oraz alkilowymi, z wydajnościami 35-80%
[1]. L. I. Minaeva L. S. Patrikeeva, M. M.Kabachnik,
I. P. Baletskaya; Russ. J. Org. Chem., 2010, 46, 1579.
[2]. T. Gajda; dane nieopublikowane.
Tytułowe
związki
zsyntezowano
w
reakcji
odpowiednich α-[N-(dietoksyfosforylo)amino]-alkilo-
Badania wykonano w ramach realizacji działalności statutowej
Politechniki Łódzkiej DS/I-18/2014.
NIESYMETRYCZNE DISULFIDOWE POCHODNE 1,2,4-TRIAZYNY
S01-P66
Danuta Branowska, Justyna Ławecka, Olga Skarżyńska, Andrzej Rykowski
Zakład Chemii Organicznej, Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach, ul. 3 Maja 54, 08-110 Siedlce.
Niesymetryczne disulfidy stanowią klasę związków
odgrywających znaczącą rolę w wielu procesach
biologicznych. Tworzenie wiązań disulfidowych leży u
podstaw aktywności biologicznej wielu peptydów jak
również związków biologicznie czynnych będących
analogami białek. Szereg związków chemicznych
posiadających w swojej strukturze wiązania
disulfidowe znajduje zastosowanie jako skuteczne
chemoterapeutyki stosowane w zwalczaniu infekcji
bakteryjnych i grzybowych [1].
Disulfidowe pochodne zawierające pierścień 1,2,4triazyny [2] są otrzymywane w wyniku reakcji
symetrycznych disulfidów z odpowienimi tiolami. W
96
celu optymalizacji procesu badano wpływ wielu
czynników, które będą przedmiotem wystąpienia.
N N
Ph
S R
S
N
Ph
[1]
[2]
Miller M., Roller E., Wu X., Leece B., Goldmacher V., Chari
R., Ojima I., Bioorg. Med.Chem. Lett., 2004, 14, 4079-4082.
Lawecka J., Olender E., Karczmarzyk Z., Wysocki W.,
Branowska D., Urbańczyk-Lipkowska Z., Kalicki P.,
Heterocycl. Chem. 2014, 20, 5-9.
POSTERY
A NEW SERIES OF Π-CONJUGATED OLIGOMERS
S01-P67
Danuta Branowska, Przemysław Ledwoń, Bartosz Chaciak, Andrzej Rykowski
Zakład Chemii Organicznej, Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach, ul 3 Maja 54, 08-110 Siedlce
Molecular organic materials with conjugated πelectron systems have found widespread use due to
their special optical and electronic properties [1].
Thiophene – based on alternating D-A oligomers are
recently very attractive because of intramolecular
charge transfer (ICT) interaction between the thiophene
donor moieties and electron acceptor unit within the DA oligomer. Many electron acceptors were investigated
using five or six membered heteroaromatic ring.
This work concern the synthesis of a series of
conjugated oligomer based on thienyl and 1,2,4triazine converted to cycloalkene[c]pyridine moieties.
Presented oligomers were synthesized by Stille
coupling. The photoluminescence and electrochemical
studies are currently under investigations.
( )n
n( )
N
[1]
S
S
N
Perepichka J. F., Perepichka D. F., Handbook of thiophenebased materials. Applications in Organic Electronics and
Photonics, 2009, Wiley and Sons.
Branowska D., Chaciak B., Siuchta O., Olender E., Ledwon P.,
Lapkowski M., Poronik E., Wysocki W., Karczmarzyk Z.,
Skora L., Filapek M., Krompiec S., Urbanczyk-Lipkowska Z.,
Kalicki P., New J. Chem. 2013, 37, 1982-1988.
[2]
FURAN- AND THIOPHENE-DERIVED AMINOPHOSPHONATES OF PROMISING
CYTOTOXIC AND PHYTOTOXIC PROPERTIES
S01-P68
Jarosław Lewkowski1, Agnieszka Matusiak1, Renata Kontek2, Anna Agnieszka Klimczak3, Janusz Szemraj3, Piotr
Rychter4, Robert Biczak4
1
Department of Organic Chemistry, Faculty of Chemistry, University of Łódź, 2Laboratory of Cytogenetics, Faculty
of Biology and Environmental Protection, University of Łódź, 3Department of Medicinal Biochemistry, Medical
University of Łódź. 4Institute of Chemistry, Environmental Protection and Biotechnology, Jan Długosz University in
Częstochowa.
Synthesis
of
furan
and
thiophene-derived
aminophosphonic acids and esters was performed
through the aza-Pudovik reaction [1, 2].
Amino(2-furyl)methylphosphonates were studied in
terms of their cytotoxic properties towards squamous
esophagus and colon cancer cell lines [1]. For two of
them, very promising results were obtained.
Amino(2-furyl)methylphosphonic acids and amino-
(2-thienyl)methylphosphonates were studied in respect
of their phytotoxicity [2].
NR
X
PO3R'2
X
NHR
R = alkyl, R' = aryl
Klimczak, A.A.; Kuropatwa, A.; Lewkowski, J.; Szemraj, J.,
Med. Chem. Res., 2013, 22, 852-860.
Matusiak, A.; Lewkowski, J.; Rychter, P.; Biczak, R., J. Agric.
Food Chem. 2013, 61, 7673−7678.
X = O, S
[1]
[2]
STEREOCHEMISTRY OF PHOSPHITE ADDITION TO (R,R)-1,2-DACH-IMINES BEARING
THIOPHENE, FURAN AND PYRROLE MOIETIES
S01-P69
Jarosław Lewkowskia, Anna Chrostowskab, Clovis Darriganb, Said Khayarb, Anna Krzyczmonika,b, Paweł Tokarza,b,
Katarzyna Ślepokurac, Tadeusz Lisc
Department of Organic Chemistry, Faculty of Chemistry, University of Łódź. bUniversité de Pau et des Pays de l'Adour, ISAPEM,
IPREM, UMR CNRS 5254; 2, Av. P. Angot, 64000 Pau, France. cFaculty of Chemistry, University of Wrocław.
a
Additions of dialkyl phosphites to three diimines
bearing DACH moiety and thiophene 1, furan 2 or
pyrrole 3 rings was studied in aspect of their
stereochemistry, structure of predominant products and
mechanism. Analysis of reaction mixture, X-ray
studies of products, UV-photoelectron spectroscopy of
starting imines 1-3 were performed experimentally,
while reaction paths were calculated with CAMB3LYP/6-311G(d,p).
Quantum
calculations
demonstrated accordance with the experiment in aspect
of the absolute configuration of predominant isomers.
HP(O)(OR)2 R2O3P
N
X
N
1-3
PO3R2
NH HN
X
X
4a-6b
X
1 and 4: X = S; 2 and 5: X = O; 3 and 6: X = NH; a: R = Me; b: R = Et
[1]
[2]
Lewkowski, J.; Tokarz, P.; Lis, T.; Ślepokura, K., Tetrahedron:
Asym., 2012, 23, 482–488.
Lewkowski, J.; Tokarz, P.; Lis, T.; Ślepokura, K., Tetrahedron,
2014, 70, 810-816.
97
POSTERY
BIOMIMETYCZNA METODA SYNTEZY α-AMINOFOSFONIANÓW
S01-P70
Dorota Kowalczyk, Łukasz Albrecht
Politechnika Łódzka, Wydział Chemiczny, Instytut Chemii Organicznej,
ul. Żeromskiego 116, 90-924 Łódź
Kwasy α-aminofosfonowe są analogami naturalnych
α-aminokwasów, w których grupa karboksylowa została
zamieniona przez resztę kwasu fosfonowego (V). Wykazują
działanie
przeciwbakteryjne,
przeciwgrzybiczne,
przeciwwirusowe oraz przeciwnowotworowe.[1]
Opracowana strategia syntetyczna charakteryzuje się
wysoką efektywnością, a optycznie czynne produkty
docelowe zostały otrzymane w sposób wysoce
enancjoselektywny.
Celem prowadzonych badań było opracowanie nowej,
biomimetycznej[2] metody syntezy optycznie czynnych
α-aminofosfonianów 3 wykorzystując łatwo dostępne
acylofosfoniany 1 oraz aminy 2 jako materiały wyjściowe.
[1] Liu, W.; Rogers, C.; Fisher, A.; Toney, M. Biochemistry 2002, 41,
12320-12328.
[2]Xiao, X.; Xie, Y.; Su, C.; Liu, M.; Shi, Y. J.Am. Chem. Soc. 2011,
133, 12914-12917.
Badania finansowane w ramach programu Lider Narodowego Centrum
Badań i Rozwoju (nr umowy LIDER/01/87/L-3/11/NCBR/2012)
NOWE FLUOROWANE ISOSELENOCYJANIANOWE ANALOGI SULFORAFANU
S01-P71
Tomasz Cierpiał, Piotr Kiełbasiński
Zakład Chemii Heteroorganicznej,
ul. Sienkiewicza 112, 90-363 Łódź.
Centrum
Sulforafan (1) jest produktem naturalnym
należącym do grupy izotiocyjanianów, który cieszy się
sporym zainteresowaniem, z uwagi na stwierdzone
działanie antyoksydacyjne, przeciwzapalne oraz
przeciwnowotworowe [1]. Z naszych wcześniejszych
prac wynika, że zastąpienie grupy metylowej
znajdującej się przy sulfinylowym atomie siarki
grupami fluoroalkilowymi wpływa na poprawę
aktywności przeciwnowotworowej [2].
Celem prac było otrzymanie analogów
sulforafanu (2), w których grupa izotiocyjanianowa
zastąpiona została grupą izoselenocyjanianową, a grupa
metylowa związana z centralnym atomem siarki
S01-P72
Badań
Molekularnych
i
Makromolekularnych
PAN,
różnymi
podstawnikami
fluoroorganicznymi.
Otrzymane produkty charakteryzują się różną
długością łańcucha alifatycznego oraz różnym
stopniem utlenienia centralnego atomu siarki.
[1] Tomczyk, J.; Olejnik, A.; Postepy Hig. Med. Dosw. 2010, 64,
590.
[2] Kiełbasiński, P; Łuczak, J.; Cierpiał, T.; Błaszczyk, J.; Sieroń,
L.; Wiktorska, K.; Lubelska, K.; Milczarek, M.; Chilmończyk,
Z.; Eur. J. Med. Chem. 2014, 76, 332-342.
Badania zostały sfinansowane ze środków NCN przyznanych na
podstawie decyzji numer DEC-2012/05/N/ST5/00140.
SYNTEZA POCHODNEJ DISTYRYLOBENZENU ORAZ JEJ ZASTOSOWANIE W
WIZUALIZACJI MEMBRANOWYCH STRUKTUR KOMÓREK EUKARIOTYCZNYCH
Beata Łukasik, Róża Pawłowska, Justyna Milczarek, Remigiusz Żurawiński, Arkadiusz Chworos
Centrum Badań Molekularnych i Makromolekularnych PAN w Łodzi, 90-363 Łódź ul. Sienkiewicza 112
Sprzężone oligoelektrolity zbudowane na bazie
pochodnych distyrylobenzenu wykazują zdolność
swobodnej interkalacji w dwuwarstwy lipidowe, co
skutkuje szybkim i wydajnym procesem wybarwiania
struktur komórkowych.
W prezentowanej pracy przedstawiona zostanie
synteza tiolowej pochodnej distyrylobenzenu 1, której
kluczowe etapy obejmują reakcję Hornera-Wadswortha-Emmonsa N,N-bis(6’-jodoheksylo)-4-aminobenzaldehydu (4) z bisfosfonianem 3, a następnie
przekształcenie powstałego 1,4-(4’-(N,N-bis(6”-jodoheksylo)amino)styrylo)benzenu (2) w reakcji z 2-ami-
98
noetanotiolem w związek 1. Związek ten został
wykorzystany do barwienia komórek drożdży
(Saccharomyces cerevisiae).
POSTERY
SYNTEZA FOSFORYLOWANYCH POCHODNYCH IZOINDOLINONU
S01-P73
Piotr M. Zagórski*, Andrzej Jóźwiak*, Mieczysław W. Płotka*, Dariusz Cal**
*Katedra Chemii Organicznej, Wydział Chemii, Uniwersytet Łódzki, 91-403 Łódź, ul. Tamka 12
** Katedra Chemii Organicznej i Stosowanej, Wydział Chemii, Uniwersytet Łódzki, 91-403 Łódź, ul. Tamka 12
Substancje zawierające w swojej strukturze szkielet
izoindolinonu[1] lub resztę kwasu fosfonowego[2]
wykazują
znaczną
aktywność
biologiczną.
Wymienione elementy struktury, występują razem
w znanych związkach typu A, B i C. [3-4]Addycja soli
litowej
metanofosfonianu
dimetylu
do
Npodstawionych ftalimidów stwarza
możliwość
uzyskania struktury D, w której grupa fosfonowa jest
powiązana z układem izoindolinonu poprzez jedną
grupę metylenową. W komunikacie zostaną
przedstawione rezultaty eksperymentów, w których
wielkość grupy R1, oraz charakter podstawników
S01-P74
O
O
O
N R
1
2
N R
1
P(O)(OMe)2
O
1
R
R
[1]
1
R
P(O)(OMe)2
P(O)(OMe)2
P(O)(OMe)2
B
A
N R
2
2
2
R
N R
D
C
Couty, S.; Meyer, C.; Cossy, J. Tetrahedron Lett., 2006, 47,
767
Lejczak, B.; Kafarski, P. Top. Heterocycl. Chem., 2009, 20, 31
Couture, A.; Deniau, E.; Woisel, P.; Grandclaudon, P.
Synthesis, 1997, 1439
Jóźwiak, A.; Zagórski, P. M.; Płotka, M. W.; Cal, D.
Tetrahedron Lett., 2014, 55, 2420
[2]
[3]
[4]
ASYMETRYCZNE TWORZENIE FOSFORYLOWANYCH CYKLOPROPANONITRYLI
METODĄ SYNTEZY KWASÓW AMINO-2-METYLOCYKLOPROPANOFOSFONOWYCH
Aneta Rzewnicka*, Agata Sobczak*, Wanda H. Midura*
*Zakład Chemii Heteroorganicznej, CBMiM PAN, ul. Sienkiewicza 112, 90-363 Łódź
Kwasy
aminocyklopropanofosfonowe
wykazują
aktywność biologiczną związaną ze zdolnością tych
związków do selektywnej inhibicji różnego rodzaju
enzymów.[1] Ponadto wprowadzenie tego typu kwasu
do łańcucha peptydowego, dzięki obecności pierścienia
cyklopropanowego jest znakomitą metodą tworzenia
usztywnionych peptydomimetyków, a co za tym idzie
stanowi dogodne narzędzie w projektowaniu leków.
Reakcja
cyklopropanowania
prowadzona
z
wykorzystaniem zaprojektowanego w naszym zespole
chiralnego ylidu sulfoniowego 1[2] przebiega z wysoką
stereoselekcją.[3]. Wykorzystując, jako materiał
S01-P75
w pierścieniu aromatycznym R2 determinuje rodzaj
utworzonych produktów.
wyjściowy otrzymany w jej wyniku cyklopropan
przeprowadzono
syntezę
kwasów
amino-2metylocyklopropanofosfonowych (2) i (3).
[1].a) R. Pellicciari, M. Marinozzi, E. Camaioni, M. del Carmen
Nunez, G. Costantino, F.Gasparini, G. Giorgi, A. Macchiarulo, N.
Subramanian, J. Org. Chem. 2002, 67 b) A. Hercouet, M. Le Corre,
B. Carboni, Tetrahedron Letters 2000, 41, 197
[2]. W. H. Midura, Synlett, 2006, 733
[3]. W. H. Midura, A. Sobczak, P. Paluch, Tetrahedron Letters 2013,
54, 223
NOWE ASPEKTY MECHANIZMU ROZPADU WIĄZANIA C-P W HETEROCYKLICZNYCH
AMINOFOSFONIANACH
Tomasz K. Olszewski*, Bogdan Boduszek*
*Zakład Chemii Organicznej, Politechnika Wrocławska, ul. Wybrzeże Wyspiańskiego 27, 50-370 Wrocław
Funkcjonalizowane amino- i hydroksyfosfoniany,
kwasy fosfonowe oraz krótkie peptydy zawierające te
grupy w swojej strukturze są związkami obdarzonymi
ciekawą aktywnością biologiczną [1]. Związki te z
reguły są stabilne w środowisku silnego kwasu, jednak
niektóre aminofosfoniany i kwasy fosfonowe,
fosfinowe oraz fosfinotlenki pochodne układów
heterocyklicznych ulegają w tych warunkach
rozpadowi z rozerwaniem wiązania C-P [2].
Nieoczekiwanie zaobserwowaliśmy, że rozpad
wiązania C-P w heterocyklicznych aminofosfonianach
i kwasach fosfonowych, zachodzi w obecności
czynnika
elektrofilowego
np.
rozpuszczalniku aprotonowym [3].
N
NHR1
NO2 BF4
CH3CN
P(O)(R2)2
N
NHR1
NO2BF4
w
F P(O)(R2)2
NO2
R1 = alkil, aryl; R2 = alkil, aryl, OH
[1]
[2]
[3]
Demmer, C. S., Krogsgaard-Larsen N., Bunch, L., Chem. Rev.
2011, 111, 7981-8006.
Boduszek, B., Olszewski, T. K., Goldeman, W., Grzegolec, K.,
Blazejewska, P. Tetrahedron 2012, 68, 1223-1229.
Manuskrypt w przygotowaniu.
99
POSTERY
SYNTEZA CHIRALNYCH SELENOTLENKÓW Z PODSTAWNIKAMI PIRYDYLOWYMI
S01-P76
Bogdan Boduszek*Mateusz Majewski*
*Zakład Chemii Organicznej, Wydział Chemiczny Politechniki Wrocławskiej, ul. Norwida 4/6, 50-373 Wrocław
Chiralne selenotlenki, stanowiące analogi
sulfotlenków, są równie interesującą grupą związków
optycznie czynnych z centrum asymetrycznym
położonym na heteroatomie. W pracy przedstawiono
próbę syntezy selenotlenków z substratów należących
do relatywnie niezbadanej
grupy selenidów
zawierających na atomie selenu jedną lub dwie grupy
pirydylowe. Jako metodę syntetyczną wybrano
sprawdzoną
w
analogicznych
reakcjach
asymetrycznego utleniania sulfidów oksydację Davisa
z
użyciem
chiralnej
(10-kamforosulfono)oksazirydyny. [1,2]
[1]
[2]
Davis, F.A.; Jenkins, R.H.; Awad, S.B.; Stringer, O.D.;
Watson W.H.; Galloy, J. J. Am. Chem. Soc. 1982, 104, 54125418
Schwan, A.L.; Pippert, M.F. Tetrahedron: Asymmetry 1995, 6,
131-138
REAKCJE OXA-MICHAELA KOMPLEKSÓW METALOKARBONYLOWYCH –
ZNAKOWANIE CUKRÓW I NUKLEOZYDÓW
S01-P77
Aleksandra Kubicka*, Bogna Rudolf*, Emilia Fornal**, Agnieszka Olejniczak***,
*Katedra Chemii Organicznej, Wydział Chemii, Uniwersytet Łódzki, 91-403 Łódź. **Pracownia Zastosowań Metod
Separacji i Spektroskopii, Interdyscyplinarne Centrum Badań Naukowych, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana
Pawła II, al. Kraśnicka 102, 20-718 Lublin. ***Laboratorium Skriningowe, Instytut Biologii Medycznej PAN,
93-232 Łódź.
W ostatnich latach wzrosło zainteresowanie reakcją
addycji oxa-Michaela ze względu na możliwość jej
zastosowania w syntezie związków heterocyklicznych i
produktów naturalnych [1]. N-podstawione maleimidy
mogą ulegać reakcji oxa-Michaela przy zastosowaniu
katalizatorów takich jak aminy (DBU, DIPEA, TEA)
oraz
K2CO3.
W
ramach
niniejszej
pracy
przeprowadzono
szereg
reakcji
kompleksów
metalokarbonylowych typu (η5-C5H5)M(CO)2(η1-Nmaleimidato) (M = Fe, Ru) z wybranymi cukrami i
S01-P78
[1]
C. F. Nising, S. Brase, Chem. Soc. Rev., 2012, 41, 988-999.
NOWA REAKCJA CYKLIZACJI TYPU FRIEDELA-CRAFTSA
Emilia Kowalska, Piotr Bałczewski
Centrum Badań Molekularnych i Makromolekularnych Polskiej Akademii Nauk w Łodzi, Zakład Chemii
Heteroorganicznej, Pracownia Syntezy Materiałów Funkcjonalnych, Sienkiewicza 112, 90-363 Łódź
W minionym roku, w naszym laboratorium została
opracowana nowa tio-modyfikacja reakcji cyklizacji
typu Friedela-Craftsa umożliwiająca wprowadzenie do
nowego pierścienia (hetero)acenów (2) podstawnika
siarkoorganicznego SR3.[1] Reakcja tio-modyfikacji
jest nieznaną w literaturze reakcją i jest uzupełnieniem
rozpoznanej przez nas wcześniej „wersji tlenowej“ .[2]
Nowa tiomodyfikacja oparta jest o elektrofilową
cyklizację prekursorów (1) zawierających atomy siarki
w
ugrupowaniach
ditioacetalowym
i
diarylometanotiolowym. Stosując kwas Lewisa
FeCl3/KI, w temperaturze wrzenia MeOH, otrzymano
100
nukleozydami. Wstępne wyniki badań wskazują na
możliwość otrzymania różnych biokoniugatów na
drodze reakcji oxa-Michaela. Reakcja oxa-Michaela
może zostać wykorzystana w dalszych badaniach do
wprowadzenia kompleksów metalokarbonylowych
(znaczników łatwych do detekcji za pomocą
spektroskopii IR) do biomolekuł posiadających grupy
hydroksylowe.
R3S-sulfenylowane
pochodne
antracenów
(2).
R3 = n-dodecyl, benzyl, fenyl, naftyl
[1] P.Bałczewski, E.Kowalska, J. Skalik: 10-Tiopodstawione
pochodne pentahydroksyantracenu, sposób ich wytwarzania oraz
związki
pośrednie
P-406600,
19.12.2013;
[2] P. Bałczewski, M. Koprowski, A. Bodzioch, B. Marciniak, E.
Różycka-Sokołowska, E. J. Org. Chem., 2006, 71, 2899-2902,
Praca naukowa finansowana ze środków naukowych grantu
badawczego DEC-2012/07/N/ST5/01985, 2013-2016
POSTERY
SEMISYNTEZA I ANALIZA KARBAZOLOWYCH POCHODNYCH (-)-CYTYZYNY
S01-P79
Anna K. Przybył, Paula Helsztajn, Elżbieta Gorzan, Maciej Kubicki
Wydział Chemii, Uniwersytet im. A. Mickiewicza w Poznaniu, ul. Umultowska 89b,61-614 Poznań.
(-)-Cytyzyna (1) jest naturalnym związkiem, który
wykazuje właściwości agonistyczne w stosunku do
poszczególnych podtypów receptorów nACh, stąd jest
skutecznym środek w leczeniu uzależnień od nikotyny,
także neurofarmakologiczne działanie wykazują jej
pochodne [1]. Ze względu na działanie tego alkaloidu,
szkielet cytyzyny jest molekularną inspiracją do
dalszych modyfikacji w celu otrzymania biologicznie
aktywnych modeli. Celem naszych badań jest
semisynteza oraz analiza spektroskopowa nowych
karbazolowych pochodnych cytyzyny. Pochodne
karbazolu wykazują działanie przeciwnowotworowe
[2] oraz stosowane są jako środki psychotropowe [3].
S01-P80
Otrzymane produkty mogą być traktowane jako
potencjalne interkalatory (związki, stosowane w
leczeniu nowotworów m.in. raka piersi czy białaczki).
[1]
[2]
[3]
Praca finansowana przez NCN, UMO-2013/11/B/ST5/01681.
SYNTEZA 1,2,3-TRIAZOLI W OPARCIU O KATALIZĘ KOMPLEKSAMI MIEDZI
Jacek Mularski, Wioleta Cieślik, Robert Musioł
Instytut Chemii, Zakład Chemii Organicznej, Uniwersytet Śląski w Katowicach, Szkolna 9, 40-007 Katowice.
Synteza organiczna, odznaczająca się dużą
selektywnością i wydajnością, a zarazem prostotą
wykonania, jest cennym narzędziem zwłaszcza w
chemii medycznej. Efektywne i szybkie metody
syntezy są szczególnie przydatne w przygotowaniu
bibliotek związków do badań przesiewowych. Jednym
z takich precyzyjnych i użytecznych narzędzi jest 1,3dipolarna
cykloaddycja
pomiędzy
azydkami
organicznymi i alkinami terminalnymi, szczególnie w
oparciu o katalizę związkami miedzi.
Na schemacie przedstawiono ogólne wzory 1,4dwupodstawionych triazoli, opartych na szkielecie
chinolinowym, które otrzymano stosując katalityczny
wariant cykloaddycji (3+2) [1]. Zmodyfikowana
metoda pozwala na otrzymanie strukturalnie
różnorodnych
grup
pochodnych
z
dobrymi
wydajnościami. Pochodne tego typu posiadają
potencjalne właściwości przeciwnowotworowe oraz
przeciwgrzybicze.
R
1
R
R
2
3
R
4
CuILn
N
R
N3
1
N N
R
2
N
R
N
R
4
3
[1] Worrell, B.; Malik, A.; Fokin, V. Science, 2013, 340, 457-460.
Badania są finansowane z grantu 2012/07/N/NZ7/02110.
SYNTEZA
OBU
POZYCYJNYCH
O-BROMO(HETERO)ACENALDEHYDÓW.
S01-P81
Perez, E.G, at all. Nat. Prod. Rep., 2012, 29, 555-567
Dharma, D., at all., J. Serb Chem. Soc., 2014, 79, 125-132
Issa, S., at all., Eur. J. Med. Chem. 45 (2010) 2567-2577
IZOMERÓW
NIEZNANEJ
GRUPY
Joanna Skalik*, Piotr Bałczewski*X, Paweł Uznański*, Dariusz Guziejewski**, Witold Ciesielski**, Sylwester
Kania***, Janusz Kuliński***.
*Department of Heterorganic Chemistry, Department of Engineering of Polymer Materials Centre of Molecular and
Macromolecular Studies, Polish Academy of Sciences, 90-363 Łódź , Sienkiewicza 112, Poland;
X
Jan Długosz University in Częstochowa, Institute of Chemistry, Environmental Protection and Biotechnology; The Faculty of
Mathematics and Natural Sciences, 42-201 Częstochowa, Armii Krajowej 13/15, Poland;
**Department of Instrumental Analysis, University of Lódź, 90-236 Lódź, Pomorska 163, Poland;
***Centre of Mathematics and Physics, Technical University of Łódź, 90-924 Łódź, Al. Politechniki 11, Poland.
Celem projektu jest synteza nowej klasy pozycyjnych
izomerów o-bromo (hetero)acenaldehydów (2) w
oparciu
o
modyfikacje
elektrofilowej
wewnątrzcząsteczkowej cyklizacji typu Friedla-Craftsa
zablokowanych
o-acetalodiarylometanoli
zsyntetyzowanych z dialdehydów (1).
Praca finansowana ze środków budżetowych przeznaczonych na
naukę w latach 2010-2013: grant NCN 2012/05/N/ST5/00169.
101
POSTERY
ASYMETRYCZNA SYNTEZA N-p-TOLUENOSULFOAMINOFOSFONIANÓW
DIALKILOWYCH. ZASTOSOWANIE CHIRALNEGO ODCZYNNIKA SOLWATUJĄCEGO.
S01-P82
Rafał Karpowicz*, Jarosław Lewkowski*, Małgorzata Stasiak*, Józef Drabowicz**, Dorota Krasowska**
*Katedra Chemii Organicznej, Wydział Chemii, Uniwersytet Łódzki, ul. Tamka 12, 91-403 Łódź. **Zakład Chemii
Heteroorganicznej, Centrum Badań Molekularnych i Makromolekularnych Polskiej Akademii Nauk, ul.
Sienkiewicza 112, 90-363 Łódź.
W niniejszej pracy przedstawione zostaną badania
dotyczące asymetrycznej syntezy nowych nieopisanych
wcześniej w literaturze chemicznej N-p-toluenosulfoaminofosfonianów dialkilowych z wykorzystaniem
m.in. chiralnych katalizatorów otrzymywanych z
drzewa chinowego. Nadmiary enancjomeryczne
otrzymanych produktów zbadane zostały za pomocą
technik spektroskopowych NMR z wykorzystaniem
kwasu
(+)-(R)-t-butylofenylotiofosfinowego
jako
chiralnego odczynnika solwatującego [1].
S01-P83
S
N
R1 =
HP(O)(OR2)2
O
cat
R1
P
OR2
O
S
N
H O
H3CO
S
Fe
OCH3
R2 = CH2CH3, CH(CH3)2
[1]
Drabowicz, J.; Dudzinski, B.; Mikolajczyk, M.; Colonna, S.;
Gaggero, N., Tetrahedron: Asymmetry 1997, 8, 2267-2280.
Katarzyna Urbaniak, Grzegorz Mlostoń, Anna Szychowska
Katedra Chemii Organicznej i Stosowanej, Wydział Chemii, Uniwersytet Łódzki, ul. Tamka 12, 91-403 Łódź
regioselektywny do otrzymania pochodnych tietan-2onu 3 w postaci krystalicznej.
O
Ph
S
C C O
Ph
+
R1
hydrochinon, Ar
R2
R1
S
R2
Ph
Ph
3
1
2
[1] Mlostoń, G.; Heimgartner, H. in Targets in Heterocyclic Systems,
Vol. 9, Attanasi, O. A.; Spinelli, D. (Eds.); Società Chimica Italiana:
Roma, 2005; p. 141.
[2] Mlostoń, G.; Urbaniak, K.; Szychowska, A.; Linden, A.;
Heimgartner, H. Heterocycles, 2014, w przygotowaniu.
Praca finansowana przy wsparciu NCN Kraków (grant Maestro-3,
Dec-2012/06/A/ST5/00219)
SYNTEZA OPTYCZNIE CZYNNYCH KWASÓW t-BUTYLOARYLOTIO(SELENO)FOSFINOWYCH
Patrycja Pokora-Sobczak, Grażyna Mielniczak, Dorota Krasowska, Małgorzata Urbaniak, Józef Drabowicz
CBMiM PAN w Łodzi, Zakład Chemii Heteroorganicznej, Sienkiewicza 112, 90-363 Łódź
Optycznie czynny kwas t-butylofenylotiofosfinowy 1a
wykorzystany
po raz pierwszy jako chiralny
odczynnik solwatujący przez Harger’a w roku 1978 [1]
znalazł w ostatnich latach szerokie zastosowanie do
oznaczania nadmiarów enancjomerycznych chiralnych
pochodnych ze stereogenicznym atomem węgla lub
heteroatomem [2]. W komunikacie przedstawione
zostaną eksperymenty nad syntezą racemicznych
analogów tego tiokwasu ze zmodyfikowaną grupą
aromatyczną 1b-e oraz kwasów t-butyloaryloselenofosfinowych 2a-b. Omówione zostaną również
próby izolacji enancjomerów otrzymanych tio- i
102
R1
O
REAKCJE DIFENYLOKETENU Z TIOKETONAMI AROMATYCZNYMI
I HETEROAROMATYCZNYMI
Tioketony aromatyczne i cykloalifatyczne są
powszechnie znane i wykorzystywane we współczesnej
chemii organicznej, jako unikalne substraty do syntezy
różnorodnych heterocykli siarkowych [1]. Tioketony
heteroaromatyczne, tj. posiadające jeden lub dwa
pierścienie heteroaromatyczne połączone z grupą C=S,
są mało znane. W ramach realizowanej pracy badano
reakcje difenyloketenu (1) z wybranymi tioketonami
heteroaromatycznymi i aromatycznymi, typu 2 [2].
Reakcje prowadzone w temperaturze pokojowej,
w atmosferze gazu obojętnego, prowadziły w sposób
S01-P84
R2O
O
selenokwasów na drodze klasycznego rozdziału ich
diasteroizomerycznych soli z optycznie czynnymi
aminami [3].
[1]
[2]
Harger, M. J. P. J. Chem. Soc. Perkin II 1978, 326-331
Drabowicz, J.; Pokora-Sobczak, P.; Krasowska, D.; Czarnocki,
Z. Phosphours, Sulfur Silicon and Related Elements (w druku)
[3]
Drabowicz, J.; Pokora-Sobczak, P.; Zajac, A.; Wach-Panfilow,
P., Zgłoszenie patentowe, P.405141, 2013
Praca finansowana przez NCN UMO-2011/01/B/ST/06664(grant JD)
POSTERY
SYNTEZA I STRUKTURA POCHODNYCH FULERENU C60 FUNKCJONALIZOWANYCH
GRUPAMI POSIADAJĄCYMI STEREOGENICZNY HETEROATOM
S01-P85
Adrian Zając*, Paulina Wach-Panfiłow,* Józef Drabowicz*,**
*Zakład Chemii Heteroorganicznej, CBMiM PAN, Sienkiewicza 112, 90-363 Łódź. **Instytut Chemii, Ochrony
Środowiska i Biotechnologii, AJD, Armii Krajowej 13/15, 42-201 Częstochowa.
Znane są nieliczne pochodne fulerenu C60 zawierające
stereogeniczny
atom
węgla.[1,2]
Analogiczne
pochodne posiadające podstawnik ze stereogenicznym
heteroatomem powinny stanowić interesującą grupę
“nowych materiałów” lub chiralnych substancji
pomocniczych. W komunikacie przedstawione zostaną
wyniki eksperymentów mających na celu otrzymanie
pierwszych optycznie czynnych pochodnych fullerenu
C60 ze stereogenicznym atomem siarki lub fosforu na
drodze
reakcji
polarnych,
rodnikowych
lub
cykloaddycji.[3]
[1]
[2]
Thilgen, C.; Diederich, F. Chem. Rev. 2006, 106, 5049.
Sokolov, V.I.; Bashilov, V.V.; Abramova, N.V.; Babievsky,
K.K.; Ginzburg, A.G. Russ. Chem. Bull. Int. Ed. 2009, 58, 562.
[3]
Drabowicz, J.; Zając, A. Phosphorus, Sulfur 2013, 188, 512.
Projekt finansowany przez Narodowe Centrum Nauki na podstawie
decyzji nr DEC-2011/01/M/ST5/05240.
SYNTHESIS, STRUCTURE AND SPECTROELECTROCHEMISTRY OF FERROCENYL−
MELDRUM’S ACID DONOR−ACCEPTOR SYSTEMS
S01-P86
Joanna Skiba*, Konrad Kowalski,* Łukasz Szczupak,* Rainer F. Winter,**Rafał Czerwieniec,***
*Faculty of Chemistry, Department of Organic Chemistry, University of Łó dź, Tamka 12, PL-91403 Łódź, Poland.
**Fachbereich Chemie, Universitä t Konstanz, Universitä tsstraße 10, D-78453 Konstanz, Germany. ***Institut fü r
Physikalische und Theoretische Chemie , Universitä t Regensburg , Universitä tsstraße 31, D-93040 Regensburg,
Germany.
The impetus for the development of donor−acceptor
ferrocenyl derivatives arises from their possible
applications
in
molecular
electronics
and
optoelectronics. In this poster we report two new
donor−acceptor ferrocenyl derivatives with Meldrum’s
acid as nonplanar acceptor substituent. Electrochemical
studies show that the acceptor group acts as a
moderately strong electron-withdrawing group in the
ground state. The electronic absorption spectra of both
donor-acceptor systems show characteristic MLCT
transitions. These bands display moderately positive
solvatochromism and bleach upon oxidation.
Kowalski, K.; Szczupak, Ł.; Skiba, J.; Abdel-Rahman, O. S.;
Winter, R. F.; Czerwieniec, R.; Therrien B. Organometallics
2014 DOI: 10.1021/om400294s.
K.K. thanks the National Science Centre in Cracow, Poland (Grant
No. DEC-2011/03/B/ST5/01015) for financial support.
[1]
METALLOCENE-MODIFIED URACILS A NEW CLASS OF BIOORGANOMETALLICS
S01-P87
Joanna Skiba*, Konrad Kowalski*, Ingo Ott**, Jolanta Solecka***
*Faculty of Chemistry, Department of Organic Chemistry, University of Łódź, Tamka 12, PL-91403 Łódź, Poland.
** Institute of Medicinal and Pharmaceutical Chemistry, Technische Universität Braunschweig, Beethovenstr. 55,
D-38106 Braunschweig, Germany. *** National Institute of Public Health-National Institute of Hygiene, Chocimska
24, PL-00791 Warsaw, Poland
Although ferrocene itself is considered to be a nontoxic, biologically inert compound, many ferrocenyl
derivatives exhibit significant anticancer, antibacterial,
antiparasitic, antifungal and other biological activities.
In that respect, nucleobases, which are known to play a
crucial role in biology and pharmacology, remain an
attractive targets for ferrocenyl conjugation.Within our
program directed to the search of new biologically
active organometallic compounds, we focused our
attention on the ferrocenyl-nucleobase conjugates [1],
[2]. In this poster we report the synthesis,
electrochemistry, structure, anticancer and antibacterial
activity studies of metallocene-nucleobase conjugates.
Kowalski, K.; Koceva-Chyła, A.; Pieniążek, A.; Bernasińska,
J.; Skiba, J.; Rybarczyk, A. P.; Jóźwiak, Z. J. Organomet..
Chem.. 2012, 700, 58.
[2]
Kowalski, K.; Skiba, J.; Oehninger, L.; Ott, I.; Solecka, J.;
Rajnisz, A.; Therrien, B. Organometallics, 2013, 32, 5766–
5773
J.S. thanks the National Science Centre in Cracow, Poland (Grant
no. DEC-2012/05/N/ST5/01055) for financial support.
[1]
103
POSTERY
FERROCENYL AND DICOBALT HEXACARBONYL CHROMONES - INDUCING
OXIDATIVE STRESS AND ARRESTING HUMAN CANCER CELLS IN G2/M PHASE
S01-P88
Łukasz Szczupak*, Konrad Kowalski*, Aneta Koceva-Chyła**, Paweł Hikisz**
*Faculty of Chemistry, Department of Organic Chemistry, University of Łódź, Tamka 12, 91-403 Łódź, Poland
**Department of Thermobiology, Faculty of Biology and Environmental Protection, University of Łódź, Pomorska
141/143, 90-236, Łódź, Poland
Synthesis and characterization of four new chromones
functionalized by the organometallic ferrocenyl and
dicobalt hexacarbonyl groups are presented. The redox
behavior of the novel metallo-chromones has been
examined by cyclic voltammetry, revealing a reversible
behavior of the ferrocenyl groups, while the dicobalt
hexacarbonyl derivatives show irreversible oxidation.
The in vitro anticancer activity of the products has been
evaluated against: ER+ (MCF-7) ER- (MDA-MB-231)
breast adenocarcinoma, T-lymphoblast (CCRF-CEM),
and hepatocellular carcinoma (Hep G2) human cancer
cell lines. The mechanism of action for the most active
complexes has been investigated and it seems to
involve oxidative stress and apoptosis induction.
Furthermore the results show that the investigated
metallo-chromones generate damage to DNA and arrest
the cell cycle in G2/M phase.
K. Kowalski, P. Hikisz, Ł. Szczupak, B. Therrien, A. KocevaChyła, J.Eur. Med. Chem.,2014, 81, 289-300
no. DEC-2011/03/B/ST5/01015) for financial support.
[1]
FERROCENYL-FLAVONES – SYNTHESIS, STRUCTURE AND BIOLOGICAL STUDIES
S01-P89
Łukasz Szczupak*, Konrad Kowalski*, Aneta Koceva-Chyła**, Paweł Hikisz**, Joanna Bernasińska**, Aleksandra
Rajnisz***, Jolanta Solecka***
*Faculty of Chemistry, Department of Organic Chemistry, University of Łódź, Tamka 12, 91-403 Łódź, Poland
**Department of Thermobiology, Faculty of Biology and Environmental Protection, University of Łódź, Pomorska
141/143, 90-236, Łódź, Poland ***National Institute of Public Health-National Institute of Hygiene, Chocimska 24,
00-791 Warsaw, Poland
Flavonoids are a group of naturally occurring
compounds that are commonly in nature, especially in
plants in which act as chemical weapons against
pathogens, as UV light protectors, and as growth and
reproduction stimulators. In human diet their ability for
scavenging of oxygen-derived free radicals is well
known along with antiallergic, antiviral, antiinflammatory and anticancer properties. Here we report
on the synthesis, electrochemistry, anticancer and
antibacterial activity studies of ferrocenyl-flavones.
Ferrocenyl-flavones were tested against four human
cancer cell lines. All investigated compounds show
cytotoxic activity against CCRF-CEM cell line. These
compounds also were tested for antibacterial activity
against four bacterial strains.
K. Kowalski, A. Koceva-Chyła, Ł. Szczupak, P. Hikisz,
J. Bernasińska, A. Rajnisz, J. Solecka, B. Therrien,
J. Organomet. Chem., 2013, 741-742, 153-161
no. DEC-2011/03/B/ST5/01015) for financial support.
[1]
SYNTEZA 8-METOKSY- I 7-HYDROKSY-6-METOKSYCHROMAN-2-ONÓW
S01-P90
Anna Naróg*, Monika Kowalewska*, Halina Kwiecień*
*Zakład Syntezy Organicznej i Technologii Leków, Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie,
71-065 Szczecin, al. Piastów 42.
Związki zawierające układ 2H-chromen-2-onu są
stosowane w medycynie jako leki uspokajające,
przeciwbólowe [1], przeciwnowotworowe, a także w
leczeniu wirusa niedoboru odporności (HIV) [2].
Ponadto pochodne 2H-chromen-2-onów wykazują
właściwości promieniochronne [3] oraz antyoksydacyjne [1].
Przedstawiona w pracy nowa, dwuetapowa metoda
syntezy 8-metoksy- i 7-hydroksy-6-metoksychroman2-onów (3a,b) polega na reakcji odpowiednich
2-hydroksybenzaldehydów
(1a,b)
z
kwasem
malonowym i aniliną i następnej redukcji otrzymanych
104
kwasów 2-okso-2H-chromen-3-karboksylowych (2a,b)
wodorem nad katalizatorem palladowym.
O
R3
R2
R1
R3
O C6H5NH2
CH2(COOH)2
OH
R2
C2H5OH
1a,b
OH
O
R1
O
1. H2, Pd/C,
MeOH, DME
2. 5% NaOH,
3. 10% HCl
2a,b
R3
R2
R1
O
O
3a,b
1,2,3a - R1=OCH3, R2=R3=H
1,2,3b - R1=H, R2=OH, R3=OCH3
[1]
[2]
[3]
Venugopale, K.N.; Rasami, V., Odhav, B. Biomem Res. Int.,
2013, http://dx.doi.org/10.1155/2013/963248.
Asres, K.; Seyoum, A.; Veeresham, C.; Bucar, F.; Gibbons, S.
Phytother. Res., 2005, 19, 557-581.
Malik, A.; Kushnoor, A.; Saini, V.; Singhal, S.; Kumar, S.;
Yadav, Y.C. Pharma Science Monitor, 2012, 3, 67-73.
POSTERY
REAKCJE HETERODIENOWE Z TIOKETONAMI ARYLOWYMI I HETARYLOWYMI
S01-P91
Paulina Grzelak, Grzegorz Mlostoń
Uniwersytet Łódzki, Wydział Chemii, Katedra Chemii Organicznej i Stosowanej; ul. Tamka 12, 91-403 Łódź
Tioketony arylowe i hetarylowe mogą brać udział
w reakcjach [2+4]-cykloaddycji pełniąc rolę zarówno
dienów jak i dienofili [1]. W ramach przedstawionych
badań przeprowadzono reakcję hetero-Dielsa-Aldera
wybranych tioketonów arylowych oraz hetarylowych
z dienofilami acetylenowymi, np. acetylenodikarboksylanem dimetylu i propiolanem metylu. Reakcje prowadzono w podwyższonej temperaturze lub w 20 oC,
w autoklawie (5 kbar) [2]. We wszystkich przypadkach
uzyskano tylko jeden cykloaddukt, co świadczy
o pełnej regioselektywności badanych reakcji.
H
X
S
S
CO2Me
R
2
1
R
3
; (X = S, Se, O)
Hetaryl =
X
Ph, Hetaryl
CO2Me
Ph, Hetaryl
R = H, CO2Me
X
[1] Gotthardt, H.; Nieberl, S.; Liebigs Ann. Chem, 1980, 867-872.
[2] Matsumoto, K.; Hamana, H.; Iida, H. Helvetica Chimica Acta,
2005, 88, 2033-2234.
Projekt sfinansowany ze środków Narodowego Centrum Nauki
(Grant Maestro, DEC-2012/06/A/ST5/00219);
SYNTEZA UKŁADÓW AZAHETEROCYKLICZNYCH Z WYKORZYSTANIEM
TERMOLIZY W FAZIE GAZOWEJ
S01-P92
Katarzyna Justyna*, Stanisław Leśniak*, Anna Chrostowska**, Thien Y Vu**, Saïd Khayar**, Alain Dargelos**
*Uniwersytet Łódzki, Wydział Chemii, KChOiS; ul. Tamka 12, 91-403 Łódź. **IPREM UMR 5254, UPPA,
Hélioparc Pau-Pyrénées, 2, Avenue du Président Angot, 64053 PAU Cedex 9, France.
W ostatnim czasie badania reakcji termolizy w fazie
gazowej prowadzone w naszym Ośrodku koncentrują
się na termicznych przemianach azaaromatycznych
imin
tert-butylowych.[1-3]
W
powyższym
komunikacie przedstawione zostaną wyniki reakcji
N-tert-butyloimin pochodnych 2-, 3-, 4-pirydyny,
2-chinoliny, 1-izochinoliny oraz 2-chinoksaliny
w warunkach FVT. Mechanizm reakcji został ustalony
z
wykorzystaniem
widm
spektroskopii
fotoelektronowej UV-PES oraz na podstawie obliczeń
teoretycznych.
S01-P93
N
But
FVT
az a-Ar
X
aza-Ar
X
N +
aza-Ar
X=C,N
Me
C lub N
C lub N
C lub N
[1] S. Leśniak, B. Pasternak, K. Justyna, T. Y. Vu, T. K. X. Huynh,
S. Khayar, A. Dargelos, A. Chrostowska, Tetrahedron 2013, 2, 722729.
[2] T. Y. Vu, A. Chrostowska, T. K. X. Huynh, S. Khayar,
A. Dargelos, K. Justyna, B. Pasternak, S. Leśniak, C. Wentrup,
Chem. Eur. J., 2013, 44, 14983-14988.
[3] K. Justyna, S. Leśniak, R. B. Nazarski, M. Rachwalski,
A. Chrostowska, T. Y Vu, T. K. X. Huynh, S. Khayar, A. Dargelos,
C. Wentrup, Eur. J. Org. Chem. 2014, 14, 3020-3027.
REAKCJE BENZENOLAKTAMÓW Z FOSFORYNEM TRIETYLOWYM INDUKOWANE
CHLORKIEM FOSFORYLU
Patrycja Miszczyk*, Ewa Chmielewska*, Paweł Kafarski*
*Zakład Chemii Bioorganicznej, Politechnika Wrocławska ,ul. Wybrzeże Wyspiańskiego 27, 50-370 Wrocław
Aminobisfosfoniany stanowią dużą i nie do końca
poznaną grupę związków organicznych posiadającą
interesujące właściwości [1,2]. Ich działanie polega
głównie na inhibicji wielu enzymów, dlatego też mogą
pełnić mogą rolę substancji biologicznie aktywnych.
Celem badań była synteza nowych aminometylenobisfosfonianiów z benzenolaktamów z fosforynem
trietylowym i chlorkiem fosforylu. Bazując na
wynikach Olive [3], który przeprowadził analogiczne
reakcje z udziałem
laktamów alifatycznych,
otrzymano pożądane estry aminometylenobisfosfonowe, wyizolowano niespodziewane produkty z miesza-
niny poreakcyjnej, a następnie zhydrolizowano.
H
N
O
n
P(OEt)3
POCl3
H
N PO Et HCl/H2O
3 2
n PO3Et2
H
N PO H
3 2
n PO3H2
[1]
Russell, R. G. Ann. N. Y. Acad. Sci., 2006, 1068, 367-401.
[2]
Mucha, A.; Kafarski, P.; Berlicki, Ł. J. Med. Chem. 2011, 54,
5955 – 5980.
[3]
Olive, G.; Le Moigne, F.; Mercier, A.; Rockenbauer, A.; Tordo,
P. J. Org. Chem., 1998, 63, 9095-9099.
Praca finansowana przez Narodowe Centrum Nauki (Grant
2011/01/B/ST5/00843)
105
POSTERY
SOLE Ω-SULFINYLOALKILOAMONIOWE JAKO CHIRALNE CIECZE JONOWE
S01-P94
Małgorzata Deska1, Stanislav Miroshnychenko1, Józef Drabowicz1,2
1
Instytut Chemii, Ochrony Środowiska i Biotechnologii, Akademia im. Jana Długosza, al. Armii Krajowej 13/15,
42-200 Częstochowa
2
Centrum Badań Molekularnych i Makromolekularnych Polskiej Akademii Nauk, 90-363 Łódź, Sienkiewicza112,
Jako fragment projektu związanego z syntezą
chiralnych
cieczy
jonowych
zawierających
stereogeniczny heteroatom [1] w komunikacie
zaprezentowana zostanie synteza optycznie czynnych
soli N-3-p-toluenosulfinylopropylo-N,N-dimetylo-Nfenyloamoniowych 1. Stanowią one pierwsze
przykłady chiralnych cieczy jonowych których
czynność optyczna związana jest z obecnością w
cząsteczce chiralnego ugrupowania sulfotlenkowego
generowanego
według
klasycznej
metody
Andersena[2].
S01-P95
[1] J. Drabowicz, D. Krasowska, M. Deska, D. Kulawik, zgłoszenie
patentowe P 407264, 20.02.2014.
[2] J. Drabowicz, P. Kielbasinski, A. Zajac, P. Wach-Panfilow, w
Comprehensive Organic Synthesis, 2nd edition, Gary A. Molander
and Paul Knochel (eds.),Vol 6, Oxford: Elsevier; 2014. pp. 131-174.
Praca finansowana przez NCN nr UMO 2011/01/B/ST5/06304 (JD)
FOSFONYLACJA HETEROAROMATYCZNYCH ZWIĄZKÓW LITU JAKO
JEDNOETAPOWA METODA SYNTEZY AROMATYCZNYCH FOSFONIANÓW
Monika Prokopowicz*, Ewa Chmielewska*, Piotr Młynarz*, Paweł Kafarski*
*Zakład Chemii Bioorganicznej, Politechnika Wrocławska, Wybrzeże Wyspiańskiego 27, 50-370 Wrocław.
W pracy zaproponowano jednoetapowe bezpośrednie
litowanie heteroaromatycznych związków, a następnie
fosfonylację z chlorofosforanem dietylowym i w
kolejnym kroku utlenianie z wykorzystaniem nadtlenku
wodoru. Procedura ta pozwala na uzyskanie
pożądanych
fosfonianów
z
zadowalającymi
wydajnościami.
Ta sama procedura może być wykorzystana do
fosfonylacji związków aromatycznych, które nie
zostały poddane bezpośredniemu litowaniu, a zatem
wymagają zastosowania ich bromków jako substratów
do reakcji. Główną zaletą reakcji jest prosta procedura
w odniesieniu do tradycyjnych protokołów. Reakcję
prowadzi się w niskiej temperaturze, nie obserwuje się
przegrupowań i powstawania produktów ubocznych.
Zaletą metody jest brak potrzeby stosowania
metaloorganicznych katalizatorów sprzęgających.
Y
BuLi
Y
X
THF
X
Li
Br
Y
PO3Et2
2. H2O2
X
Li
THF
R
1. TMSCl
Y
2. MeOH
X
PO3H2
PO3Et2
1. ClP(OEt)2
BuLi
R
1. ClP(OEt)2
2. H2O2
PO3H2
HCl/H2O
R
R
Praca finansowana przez Narodowe Centrum Nauki
SYNTEZA NOWYCH SPIROLAKTONÓW Z UKŁADEM PINANU
S01-P96
Marek Kłobucki*, Aleksandra Grudniewska*, Agata Białońska**, Czesław Wawrzeńczyk*
*Katedra Chemii, Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu, ul. C.K. Norwida 25/27, 50-375 Wrocław, **Zakład
Krystalografii, Uniwersytet Wrocławski, ul. F. Joliot-Curie 14, 50-383 Wrocław
Kontynuując syntezy laktonów terpenoidowych
i badania ich aktywności antyfidantnej w stosunku do
owadzich
szkodników
[1,2]
otrzymano
w czteroetapowej syntezie nowe spirolaktony
z układem pinanu. Związkiem wyjściowym do syntez
był ( )- -pinen (1), z którego w pierwszym etapie
otrzymano w wyniku utleniania (SeO2, t-BuOOH)
alkohol allilowy – (+)-pinokarweol. Alkohol ten
poddano
przegrupowaniu
Claisena
metodą
ortooctanową, a uzyskany γ,δ–nienasycony ester
hydrolizowano
do
kwasu
karboksylowego.
W kluczowym etapie syntezy kwas poddano
106
jodolaktonizacji. W zależności od warunków
prowadzenia tego procesu uzyskiwano bądź jodolakton
tricykliczny (2) bądź bicykliczny dihydroksy
jodolakton (3).
[1]
[2]
Dams, I., Białońska, A., Ciunik, Z., Wawrzeńczyk, C.,
Eur. J. Org. Chem., 2004, 2662-2668.
Grudniewska, A.; Dancewicz,
K., Białońska, A.,
Wawrzeńczyk, C., Gabryś, B., J. Agric. Food
Chem., 2013, 61, 3364–3372.
POSTERY
REAKCJE (L)-DIAZOPROLINY Z TIOKETONAMI ARYLOWYMI I HETARYLOWYMI
S01-P97
Paulina Ziębacz, Grzegorz Mlostoń*
Uniwersytet Łódzki, Katedra Chemii Organicznej i Stosowanej, ul. Tamka 12; 91-403 Łódź
W
podjętych
badaniach
po
raz
pierwszy
przeprowadzono reakcję enancjomerycznie czystego Npodstawionego
1-pirolidyno-2-diazoetanonu
(1)
z tioketonami. Mechanizm reakcji obejmuje
[2+3]-cykloaddycję prowadzącą do otrzymania
pochodnych 1,3,4-tiadiazolu. Następnie, w wyniku
spontanicznej
eliminacji
azotu,
powstaje
ylid
tiokarbonylowy,
który
może
ulegać
1,5-elektrocyklizacji, tworząc pochodne 1,3-oksatiolu
(2) lub 1,3-elektrocyklizacji, dając pochodne tiiranu
(3). W warunkach prowadzenia reakcji dochodzi do
spontanicznej desulfuracji tiiranów z utworzeniem
α,β-nienasyconych ketonów (4) [1].
Sposób
elektrocyklizacji zależy od struktury tioketonu; o ile
aromatyczny tiobenzofenon oraz cykloalifatczny
adamantantion ulegają 1,5-elektrocyklizacji, tioketony
hetarylowe (5) ulegają 1,3-elektrocyklizacji.
O
O
N2
N
1
R
N
1
R
1
1
R = Bz, Bn, Boc
[1]
O
S
R2
N
1
R
R2
2
S R
3
O
R2
2
N
1
R
R2
R2
4
X
X
5
S
X= O, S, Se
G. Mlostoń, H. Heimgartner, Curr. Org. Chem. 2011, 15, 675693.
Projekt finansowany ze środków NCN (Grant Maestro, DEC2012/06/A/ST5/00219)
t-BUTANOFOSFONIAN I TIOFOSFONIAN 1,1’-BINAFTYLO-2,2’-DIYLU. SYNTEZA ,
STRUKTURA I PRÓBY WYKORZYSTANIA W SYNTEZIE ASYMETRYCZNEJ
S01-P98
Dorota Krasowska1, Małgorzata Urbaniak1, Ewa Różycka-Sokołowska2, Bernard Marciniak2, Józef Drabowicz1,2
1
Zakład Chemii Heteroorganicznej, Centrum Badań Molekularnych i Makromolekularnych Polskiej Akademii Nauk,
Sienkiewicza 112, 90-363 Łódź, 2 Instytut Chemii, Ochrony Środowiska i Biotechnologii, Akademia im. Jana
Długosza, Armii Krajowej 13/15, 42-200 Częstochowa,
Wieloletnie zainteresowanie ligandami pochodnymi
BINOL-u wynika m.in. z ich dobrych właściwości
kompleksujących oraz wysokiej trwałości [1]. Jako
fragment badań nad tego typu heteroatomowymi
pochodnymi [2] w komunikacie omówiona zostanie
synteza, reaktywność i analiza rentgenograficzna
t-butanofosfonianu (S)-BINOL-u. Zaprezentowana
zostanie również możliwość wykorzystania jego (oraz
siarkowego analogu) w wybranych reakcjach syntezy
asymetrycznej.
.
[1]
[2]
Brunel.J.M., Chem. Rev. 2005, 105, 857-897.
Drabowicz, J., Krasowska, D.,Marciniak, B., RozyckaSokolowska, E., Heteroatom Chem., 2011, 22, 562-70.
Podziękowania: Praca finansowana z grantu Ministerstwa Nauki i
Szkolnictwa
Wyższego
UMO-2012/06/A/ST5/00227
(kier.J.
Drabowicz).
ANALIZA OLEJKÓW ETERYCZNYCH Z KWIATÓW GLICYNII (WISTERIA SINENSIS)
S01-P99
Paulina Rokosz*, H. Kwiecień, E. Huzar
Zakład Syntezy Organicznej i Technologii Leków, Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny, al. Piastów 42,
71 – 046 Szczecin
Glicynia (Wisteria sinensis) jest to gatunek ozdobnego
pnącza, którego kwiaty odznaczają się intensywnym,
słodkim zapachem. Z danych literaturowych wynika,
że ekstrakty zarówno z kwiatów, jak i liści wykazują
działanie przeciwutleniające, przeciwbakteryjne oraz
przeciwnowotworowe [1], [2].
W posterze przedstawiono wyniki analizy olejków
eterycznych, uzyskanych z kwiatów glicynii (Wisteria
sinensis). Materiał do badań pochodził z prywatnego
ogrodu w Szczecinie. Olejki eteryczne otrzymano w
wyniku destylacji z parą wodną świeżych i suszonych
kwiatów.
Wykonano również analizę składu mineralnego
kwiatów glicynii (Wisteria sinensis), stosując metodę
fluorescencji rentgenowskiej (XRF, aparat Panalytical,
typ Epsilon 3).
[1]
[2]
T. Konoshima, M. Takasaki, M. Kozuka, H. Tokuda, H.
Nishino, E. Matsuda, M. Ngai, Biol. Pharm. Bull. 1997, 20,
865.
M.A. Mohamed, M.N. Hamed, A.M. Abdou, W.S. Ahmed,
A.M. Saad, Molecules 2011, 16, 4020.
107
POSTERY
S01-P100
SYNTEZA I WŁAŚCIWOŚCI BIOLOGICZNE KATIONOWYCH I ANIONOWYCH
DWUFUNKCYJNYCH SOLI NA BAZIE INDUKTORA ODPORNOŚCI ROŚLIN - BTH
Marcin Smiglak*, Piotr Lewandowski*, Rafał Kukawka*, Henryk Pospieszny**
*Poznański Park Naukowo-Technologiczny, Fundacja Uniwersytetu im. A. Mickiewicza w Poznaniu
**Zakład Wirusologii i Bakteriologii, Instytut Ochrony Roślin – Państwowy Instytut Badawczy w Poznaniu
Jednym z poważniejszych i trudnych do rozwiązania
problemów rolnictwa są choroby wirusowe, których
leczenie i zapobieganie nie może być realizowane na
drodze interakcji środek ochrony roślin-patogen. Jedną
z metod ich zapobiegania jest generowanie
systemicznej odporności w roślinie. Jest to możliwe
poprzez
stymulację
rośliny
odpowiednimi
aktywatorami. Jednym z nich jest BTH (tioester kwasu
benzo[1,2,3]tiadiazolo-7-karboksylowego)[1].
Praca
przedstawia modyfikację chemiczną cząsteczki BTH w
celu otrzymania anionowej (karbokyslan)[1] i
kationowej (alkilowanej)[2] pochodnej tego związku, a
następnie wymiana przeciwjonu na inny aktywny
biologicznie (np. antybakteryjny) bądź regulujący
rozpuszczalność.
[1] Lewandowski, P.; Kukawka, R.; Pospieszny, H.; Smiglak, M.
New J. Chem. 2014, 38, 1372-1375; [2] Smiglak, M.; Kukawka, R.;
Lewandowski, P.; Pospieszny H. Tetrahedron Let. 2014, 55 (25),
3565-3568.
Projekt „Nowe, biologicznie czynne ciecze jonowe jako induktory
odporności roślin” realizowany w ramach programu HOMING
PLUS (HOMING PLUS/2012-5/13) Fundacji na rzecz Nauki
Polskiej, współfinansowany przez Unię Europejską z Europejskiego
Funduszu Rozwoju Regionalnego
SYNTEZA ORGANOFUNKCYJNYCH SILOKSANÓW W CIECZACH JONOWYCH JAKO
ROZPUSZCZALNIKÓW W SYSTEMACH MIKROREAKTOROWYCH
S01-P101
Marcin Smiglak*, Rafał Kukawka*, Anna Pawłowska*, Agnieszka Dutkiewicz*, Michał Dutkiewicz *,
Hieronim Maciejewski*
*Poznański Park Naukowo-Technologiczny Fundacji Uniwersytetu im. A. Mickiewicza w Poznaniu, ul. Rubież 46
Organofunkcyjne związki krzemu, w tym silany i
(poli)siloksany ze względu na szerokie możliwości
zastosowania jako modyfikatory powierzchni, czynniki
sprzęgające, lub sieciujące stanowią przedmiot
intensywnych badań. Jednym z przykładów ich syntezy
jest reakcja hydrosililowania polegająca na addycji
funkcjonalnej olefiny do wiązania Si-H przy użyciu
kompleksów metali przejściowych jako katalizatorów.
Użycie cieczy jonowych (IL) jako rozpuszczalnika dla
katalizatora w reakcji hydrosililowania prowadzi do
powstania dwufazowego systemu, łatwego do
separacji, a tym samym dającego możliwość
ponownego użycia IL z katalizatorem do kolejnych
cykli. Zastosowanie systemu mikroreaktorów (MRS)
umożliwia z kolei intensyfikację procesu, uzyskanie
wysokiej selektywności i wydajności produktu.
Celem
niniejszej
pracy
była
synteza
organofunkcyjnych silanów używając IL jako
rozpuszczalnika w MRS i porównanie otrzymanych
wyników z reakcjami prowadzonymi w sposób
konwencjonalny.
Projekt finansowany przez NCN w ramach programu OPUS nr
UMO-2012/05/B/ST5/0037.
MIESZANINY EUTEKTYCZNE CIECZY JONOWYCH
S01-P102
Marcin Śmiglak*, Olga Stolarska**
*Fundacja UAM, Poznański Park Naukowo-Technologiczny, ul. Rubież 46, 61-612 Poznań,
**Wydział Chemii, Uniwersytet im. A. Mickiewicza, ul. Umultowska 89b, 61-614 Poznań.
Celem badań było zrozumienie zachowania mieszanin
cieczy jonowych, w których tylko jeden jon zostaje
zmieniony: [A]+[B]- + [C]++[B]- (modyfikacja
chemiczna lub zastosowanie jonu o analogicznej
strukturze). Takie zmiany mogą pozwolić na obniżenie
temperatury topnienia mieszaniny, nie wpływając przy
tym w sposób znaczący na jej pozostałe właściwości
fizyczne (w stosunku do soli macierzystych).
Niska temperatura topnienia lub temperatura zeszklenia
jest pożądana dla wielu zastosowań cieczy jonowych
(np. elektrolity, rozpuszczanie biomasy), jednocześnie
zastosowania te nie wymagają najczęściej użycia
108
„czystej” cieczy jonowej (zawierającej tylko jeden
kation i anion) [1]-[2].
Jako przykłady mieszanin eutektycznych składających
się z samych jonów zostaną przedstawione cztery
układy, każdy składający się z dwóch różnych soli o
wspólnym jonie. Punkt eutektyczny każdego układu
został wyznaczony poprzez analizę DSC serii próbek o
różnym składzie procentowym badanych soli.
[1] Sifaoui H., Ait-Kaci A., Modarressi A., Rogalski M.,
Thermochim. Acta 2007, 456 114–119.
[2] Wonga D. S. H., Chena J. P., Changa J. M., Choub C. H., Fluid
Phase Equilib. 2002, 194–197, 1089–1095.
POSTERY
JODOWANE POCHODNE EBSELENU W SYNTEZIE SPIROLAKTONÓW
S01-P103
Anna Elżbieta Lauks, Kamila Olech, Mirosław Giurg
Wydziałowy Zakład Chemii Organicznej, Wydział Chemiczny Politechniki Wrocławskiej, Wyb. Wyspiańskiego 27,
50-370 Wrocław, E-mail: Anna Elżbieta Lauks <[email protected]>
Spirolaktony występują w produktach naturalnych
o działaniu przeciwmalarycznym i przeciwwirusowym
[1]. Dogodną metodą otrzymywania spirolaktonów jest
utlenienie para podstawionych fenoli przy użyciu
hiperwalentnych związków jodozoorganicznych [2].
Zastosowaliśmy łatwo dostępny peroksykwas mCPBA
aktywowany katalitycznymi ilościami, opracowanej
w naszym laboratorium, jodowanej pochodnej ebselenu
[3]. Zaprezentujemy wyniki utlenienia fenoli i ich
eterów 1 podstawionych w jednej lub w obu pozycjach
orto,
grupą
t-butylową
lub
chlorowcem,
do spirolaktonów cykloheksadienonowych 2.
[1]
S. Quideau, L. Pouysegu, D. Deffieux Synlett, 2008, 4, 467–
495.
[2]
T. Dohi, T. Uchiyama, D. Yamashita, N. Washimi, Y. Kita
Tetrahedron Lett., 2011, 52, 2212–2215.
[3]
http://www.53zjazdptchem.polsl.pl/images/Olech_Giurg.pdf
Praca Finansowana z dotacji Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa
Wyższego na działalność statutową Wydziału Chemicznego
Politechniki Wrocławskiej
BADANIA ODDZIAŁYWAŃ - STACKING W HEKSAAZAPARACYKLOFANIE ZA
POMOCĄ SPEKTROSKOPII UV, 1H NMR I WOLTAMPEROMETRII CYKLICZNEJ
S01-P104
Dariusz Sroczyński*, Zbigniew Malinowski**
* Uniwersytet Łódzki, Wydział Chemii, Zakład Chemii Nieorganicznej, ul. Tamka 12, 91-403 Łódź.
** Uniwersytet Łódzki, Wydział Chemii, Katedra Chemii Organicznej, ul. Tamka 12, 91-403 Łódź.
Zbadano oddziaływania - stacking w symetrycznym
heksaazaparacyklofanie za pomocą spektroskopii UV
i 1H NMR oraz woltamperometrii cyklicznej w funkcji
pH (pD) jego roztworów wodnych (D2O). W widmie
UV wraz ze wzrostem pH obserwowano zanik
struktury subtelnej charakterystycznej dla pasma
absorpcji pierścienia benzenowego odpowiadającego
przejściu spinowo wzbronionemu A1g B2u. W widmie
1
H NMR w D2O stwierdzono obniżenie przesunięcia
chemicznego sygnałów protonów aromatycznych wraz
ze wzrostem pD. Na krzywych woltampero-
S01-P105
metrycznych stwierdzono anodowe przesunięcie
potencjału piku utleniania związku wraz ze wzrostem
pH. Obserwowane zmiany w widmach UV, 1H NMR
i krzywych woltamperometrycznych świadczą
jednoznacznie o występowaniu oddziaływania stacking
między
pierścieniami
benzenowymi
heksaazaparacyklofanu.
Intensywność
tych
oddziaływań zależy od stopnia sprotonowania atomów
azotu, których odpychanie elektrostatyczne wpływa na
konformację elastycznego makrocyklu i zmianę
odległości między pierścieniami benzenowymi.
WYSOKOCIŚNIENIOWE ASYMETRYCZNE ORGANOKATALITYCZNE ADDYCJE
INDOLI DO TRIFLUOROMETYLOWANYCH KETONÓW I KETOIMIN
Michał Biedrzycki, Adrian Kasztelan, Piotr Kwiatkowski
Wydział Chemii, Uniwersytet Warszawski, ul. Pasteura 1, 02-093 Warszawa.
Indol jest bardzo ważnym fragmentem strukturalnym
wielu substancji naturalnych, natomiast dodatkowa
obecność grupy trifluorometylowej może istotnie
modyfikować aktywność biologiczną takich związków.
Jednym ze sposobów syntezy chiralnych alkoholi
trzeciorzędowych, posiadających w swej strukturze
fragment indolowy oraz grupę CF3, jest reakcja
Friedela-Craftsa pomiędzy indolem a łatwo dostępnymi
trifluorometyloketonami [1].
W naszych badaniach wykazaliśmy, że addycja indolu
do trifluoroacetofenonu jest skutecznie katalizowana
np.
przez
chinidynę
w
warunkach
wysokociśnieniowych (6-10 kbar). Metoda ta pozwala
wydajnie otrzymać odpowiednie alkohole z
nadmiarami do 86% ee. Zaprezentowane zostaną
również przykłady organokatalitycznych reakcji F-C z
udziałem trifluorometylowych ketoimin.
F3C OH
chinidyna
O
Ar
+
CF3
N
H
Ar
N
wyd. <5%
H
8 kbar: wyd. >70%, 65-86% ee
1 bar:
[1]
Török, B. et al. Angew. Chem. Int. Ed. 2005, 44, 3086.
Projekt współfinansowany przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa
Wyższego (Grant Iuventus Plus 2011 028671).
109
POSTERY
S01-P106
BADANIE MECHANIZMU PRZECIWRODNIKOWEGO DZIAŁANIA WYBRANYCH
ANALOGÓW SULFORAFANU
Jakub Cędrowski, Aleksandra Fijołek,Artur Gajda, Grzegorz Litwinienko
Uniwersytet Warszawski, Wydział Chemii ,ul. Pasteura 1, 02-093 Warszawa
Izotiocyjaniany występują w roślinach z rodziny
krzyżowych. Sulforafan (SFN) – najlepiej poznanyz tej
grupy związek, mawłaściwości chemoprewentywne i
przeciwzapalne [1]. Poszukuje się nowych analogów
SFN wpływających jeszcze korzystniej na zdrowie
człowieka. SFN jest w stanie bezpośrednio
„wychwytywać” rodniki, lecz mechanizm tego
działania nie został jak do tej pory wyjaśniony[2].
W prezentowanej pracy przedstawiamy rezultaty badań
kinetykireakcjiSFN i jego 3 wybranych analogów
(rysunek) w reakcji z rodnikiem 2,2-difenylo-1-pikrylohydrazylowym
(dpph•).
Zaproponowany
zostanie mechanizm przeciwrodnikowego działania
tych związków.
[1]
Zhang, Y.S.,Talalay, P.Cancer. Res.(Suppl.), 1994, 54, 1976s-1981s.
[2]
Yuan, H., Yao, S., You, Y., Xiao, G., You, Q.Chin. J. Chem.
Eng.2010, 18, 312-321.
Projekt został współfinansowany przez Wydział Chemii Uniwersytetu
Warszawskiego – BST 501/86-DSM-105000.
OPRACOWANIE METOD ANALIZY TAUROLIDYNY I TARLTRIMIDU
S01-P107
Piotr Pawliszak*, Marek Piątkowski
Talrimid i Taurolidyna będące pochodnymi tauryny
wykazują
właściwości
przeciwdrgawkowe
i
przeciwzapalne przez co wykorzystywane są w
preparatach leczniczych.[1][2]Tauryna dzięki swojemu
zastosowaniu przy produkcji produktów leczniczych
jest analizowana w przemyśle farmaceutycznym w
kryteriach ściśle określonych przez farmakopee. W
przedstawionych badaniach opracowano metody
analizy związków pochodnych w oparciu o monografię
zamieszczoną w farmakopei amerykańskiej USP 30
(2007). Badania te obejmują potwierdzenie tożsamości
substancji chemicznej metodą spektroskopii w
S01-P108
[1] P. Kontro, S.S Oja; Neurophatology 1987; 26; 1; 19-23.
[2] P. Calabresi, F. A. Goulette, J. W. Darnowski; Cancer Res 2001;
61; 6816-6821.
.
Zaprezentowane badania były współfinansowane ze środków Unii Europejskiej
w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki, projekt "Biotechnolog Inżynier XXI wieku",nr umowy POKL.04.01.02-00-053/12-01.
INDUKCJA MIKROFALOWA W TRÓJSKŁADNIKOWEJ KONDENSACJI FOSFAMANNICHA – SYNTEZA AMINOFOSFINIANÓW
Anna Dziełak*, Artur Mucha*
*Zakład Chemii Bioorganicznej, Politechnika Wrocławska, Wybrzeże Wyspiańskiego 27, 50-370 Wrocław.
Zastosowanie indukcji mikrofalowej w syntezie
organicznej znacząco skraca czas prowadzenia reakcji
oraz z reguły prowadzi do otrzymania mniej
skomplikowanej mieszaniny reakcyjnej, często
eliminując powstawanie większości produktów
ubocznych [1,2].
Synteza związków fosforoorganicznych cieszy się
niesłabnącym zainteresowaniem, gdyż obecność
trwałego połączenia węgiel-fosfor generuje duże
możliwości ich zastosowania [3].
Prezentujemy użycie indukcji mikrofalowej w
trójskładnikowej kondensacji fosfa-Mannicha, w której
110
podczerwieni (IR) oraz badania czystości w zakresie
chlorków , siarczanów żelaza , metali ciężkich ,
pozostałość po prażeniu , strata masy , czystości
chromatograficznej. Przeprowadzono wiele prób
poszczególnych analiz w celu dobrania wartości
granicznych dla badań czystości.
zastosowano:
kwas
alfa-amino-H-fosfinowy,
drugorzędową aminę oraz formaldehyd. Prowadzi to do
otrzymania polifunkcyjnych związków wzbogaconych
o dodatkowe ugrupowane fosfinometyloaminowe.
[1]
[2]
[3]
Odinets, I.L.; Matveeva, E.V. The application of green
chemistry in organophosphorus synthesis. Russ. Chem. Rev.
2012, 81, 221–238.
Kiddle, J.J. Part 1: Phosph. Sulf. Silic., 2000, 160, 195-205.
Part 2: Tet. Lett., 2000, 41, 1339-1341. Part 3: Synth. Comm.,
2001, 31, 3377-3382.
Mucha, A.; Kafarski, P.; Berlicki, Ł. J. Med. Chem. 2011, 54,
5955-5980.
POSTERY
S01-P109
PHYSICOCHEMICAL PROPERTIES OF MWCNT FUNCTIONALIZED BY COMPOUNDS
CONTAINING S AND P HETEROATOMS
Józef Drabowicz*, Damian Kulawik*, Sandra Zdanowska*, Magdalena Pyzalska*, Magdalena Opiłka*, Wojciech
Ciesielski*
*Department of Physical Chemistry, Jan Dlugosz University, Al. AK 13/15, 42200 Czestochowa
This poster’s goals will concentrate on physicochemical
properties of multi-walled (MWCNT) carbon nanotubes
functionalized with substituents containing a stereogenic
heteroatom bonded covalently to the surface of a carbon
nanotubes.
Thermal analysis of CNTs, halogenated CNTs and salt
of thioacid/CNT system were made. The weight loss
steps (TG) and thermal effects (DSC) were measured
using DSC – TG NETZSCH STA 409C apparatus. Also
elemental analysis, scanning electron microscope (SEM)
with EDS spectroscopy and infrared and ultraviolet
studies was performed.
The studies and behavior of investigated systems
indicates the functionalization of nanotubes.
Acknowledgement:
This project was financially supported (grant to JD) by
the National Science Center fund awarded based on the
decision UMO-2011/01/B/ST5/06304 and UMO2011/03/B/ST5/03233
PHYSICOCHEMICAL PROPERTIES OF SULPHINILATED MULTI-WALLED CARBON
NANOTUBES (MWCNT)
S01-P110
Józef Drabowicz*, Damian Kulawik*, Sandra Zdanowska*, Magdalena Pyzalska*, Bogdan Dudziński*,
Wojciech Ciesielski*
properties of multi-walled (MWCNT) carbon nanotubes
functionalized using O-menthyl P-toluenesulfinate.
Thermal analysis of CNTs, brominated CNTs and
salt /CNT system were made. The weight loss steps
(TG) and thermal effects (DSC) were measured. Also
elemental analysis, scanning electron microscope (SEM)
with EDS spectroscopy and infrared and ultraviolet
studies was performed.
The studies and behavior of investigated systems
indicates the functionalization of nanotubes.
Acknowledgement:
This project was financially supported (grant to JD) by
the National Science Center fund awarded based on the
decision UMO-2011/01/B/ST5/06304 and UMO2011/03/B/ST5/03233.
THERMAL STABILITY OF MWCNT FUNCTIONALIZED BY COMPOUNDS CONTAINING
S AND P HETEROATOMS
S01-P111
Józef Drabowicz*, Damian Kulawik*, Magdalena Opiłka*, Sandra Zdanowska*, Magdalena Pyzalska*, Bogdan
Dudziński*, Wojciech Ciesielski*
properties of MWCNT carbon nanotubes functionalized
with substituents containing a stereogenic heteroatom
bonded covalently to the surface of a carbon nanotubes.
Thermal analysis of CNTs, brominated CNTs and salt
of thioacid/CNT system were made. The weight loss
steps (TG) and thermal effects (DSC) were measured
using DSC – TG NETZSCH STA 409C apparatus. The
weight loss steps (TG) and thermal effects
in corundum crucible covered with no hermetic lids.
Weight loss steps (TG) and thermal effects (DSC) were
determined. Recorded thermograms were analysed with
the NETZSCH–TA programmes.
Acknowledgement:
This project was financially supported by the NCN
fund
awarded
based
on
the
decision
2011/01/B/ST5/06304 and 2011/03/B/ST5/03233
(DSC) were measured using DSC – TG NETZSCH STA
409C apparatus. All samples (about 20 mg) were heated
111
POSTERY
FUNCTIONALIZED MULTIWALLED CARBON NANOTUBES/STARCHES SYSTEMS
S01-P112
Józef Drabowicz*, Damian Kulawik*, Sandra Zdanowska*, Magdalena Pyzalska*, Bogdan Dudziński*, Magdalena
Opiłka*, Wojciech Ciesielski*
properties of MWCNT functionalized with substituents
containing a stereogenic
heteroatom bonded
covalently/starches (potato, corn, wheat) systems.
The reaction was proceeded in aqua environment. The
starches was gelatinized with nanotubes were added in
some weight ratio. After reaction the mixture was
cleaned nad dried in temperature 50OC. Thermal
analysis of MWCNTs, oxidized MWCNTs and
starch/MWCNT systems were made. The thermal
behavior of investigated systems indicates the formation
of complexes/systems. Also scanning electron
microscope (SEM) spectroscopy, electrochemical and IR
studies was carried out. This analysis show significant
changes and possibility of creation of new structures.
Realization of this project will lead to an enlargement of
libraries of functionalized nanotubes and show new
physico-chemical properties useful when one considers
the application of the designed derivatives.
Acknowledgement:
fund awarded based on the decision 2011/01/B/ST5/06304 and 2011/03/B/ST5/03233
POSSIBILITIES OF C-60 FULLEREN BROMINATION
S01-P113
Józef Drabowicz*, Damian Kulawik*, Sandra Zdanowska*, Magdalena Opiłka*, Magdalena Pyzalska*, Bogdan
This poster’s goals will concentrate on possibilty of
bromination fullerens. Some method of bromination was
carried out
In first method fulleren were placed in a sealed vessel
containing liquid bromine (mL) and stir. The vessel was
placed in an oil bath and heated at 30 ° C with stirring
for 10 days
Other methods of bromination involve adding fullerene
in to liquid bromine and was irradiated in wavelength of
330 nm and 582 nm radiation for 30 minutes
The thermal behavior of investigated systems indicates
the formation of brominated systems.
Also scanning electron microscope (SEM-EDS)
spectroscopy was carried out. The EDS analysis carried
out after 30 days show presence of the bromine. The
bromine is covalently connected to fullerene.
This analysis show significant changes and possibility
of creation of new structures. Realization of this project
will lead to functionalized fullerenes and show new
physicochemical properties useful when one considers
FUNCTIONALIZED MULTIWALLED CARBON NANOTUBES/Β–CYCLODEXTRIN
SYSTEMS
S01-P114
Józef Drabowicz*, Damian Kulawik*, Sandra Zdanowska*, Magdalena Pyzalska*, Bogdan Dudziński*, Wojciech
Ciesielski*
properties of MWCNT functionalized with substituents
containing a stereogenic heteroatom bonded covalently/
β-CD systems.
Estrification is a one of the methods for functionalizing
of oxidixed multiwalled carbon nanotube (MWCNT).
After this time the mixture was cleaned nad dried in
temperature 50OC. Thermal analysis of MWCNTs,
oxidized MWCNTs and β–cyclodextrin/MWCNT
system were made. The thermal behavior of investigated
systems indicates the formation of complexes/systems.
112
Also scanning electron microscope (SEM-EDS),
electrochemical and IR studies was performed.
This analysis show significant changes and possibility
of creation of new structures. This project will lead to
an enlargement of libraries of functionalized nanotubes
and induces new physicochemical properties useful in
Acknowledgement:
POSTERY
NEW METHOD OF MULTIWALLED CARBON NANOTUBES (MWCNT) BROMINATION
S01-P115
Józef Drabowicz*, Damian Kulawik*, Sandra Zdanowska*, Magdalena Opiłka*, Magdalena Pyzalska*, Bogdan
This poster’s goals will concentrate on possibilty of
bromination MWCNT. Some method of bromination
was carried out
In first method multiwalled carbon nanotubes were
placed in a sealed vessel containing liquid bromine (mL)
and stir. The vessel was placed in an oil bath and heated
at 30 ° C with stirring for 10 days in order to increase the
pressure of bromine its vapor. Other methods of
bromination involve adding to MWCNT bromine and
was irradiated in wavelength of 330 nm and 582 nm
radiation for 30 minutes.
S01-P116
Acknowledgement:
PRÓBY ENZYMATYCZNYCH SYNTEZ ENANCJOMERYCZNIE CZYSTYCH
HYDROKSYLOWYCH I ESTROWYCH POCHODNYCH PTA
Małgorzata Kwiatkowska, Piotr Kiełbasiński
Zakład Chemii Heteroorganicznej, CBMiM PAN, Sienkiewicza 112, 90-363 Łódź
W ostatnich latach 1,3,5-triaza-7-fosfaadamantan
(PTA), odporna na utlenianie, rozpuszczalna w wodzie
fosfina, wzbudziła ogromne zainteresowanie [1].
Szereg kompleksów PTA i jej pochodnych z metalami
przejściowymi
zostało
zsyntetyzowanych
i zastosowanych w syntezie organicznej [2].
Biorąc pod uwagę właściwości PTA postanowiliśmy
otrzymać
enancjomerycznie
wzbogacone
hydroksylowe i estrowe pochodne PTA w wyniku
enzymatycznego rozdziału racemicznych substratów.
Uzyskane
wyniki
zostaną
zaprezentowane
i przedyskutowane.
S01-P117
The thermal behavior of investigated systems indicates
the formation of brominated systems. Also scanning
electron microscope (SEM-EDS) spectroscopy was
carried out. The EDS analysis carried out after 30 days
show presence of the bromine. The bromine is
covalently connected to MWCNT.
[1]
A. D. Phillips, L. Gonsalvi, A. Romerosa, F. Vizza, M.
Peruzzini, Coord. Chem. Rev. 2004, 248, 955.
[2]
J. Bravo, S. Bolano, L. Gonsalvi, M. Peruzzini, Coord. Chem.
Rev. 2010 , 254, 555.
Projekt POMOST/2013-8/9 realizowany w ramach programu
POMOST-granty powrotowe Fundacji na rzecz Nauki Polskiej,
współfinansowany przez Unię Europejską z Europejskiego Funduszu
Regionalnego.
KATALIZOWANA ENZYMAMI SYNTEZA CHIRALNYCH NIERACEMICZNYCH
CHALKOGENOWYCH KATALIZATORÓW
Lidia Madalińska, Małgorzata Kwiatkowska, Piotr Kiełbasiński
Zakład Chemii Heteroorganicznej, CBMiM PAN, Sienkiewicza 112, 90-363 Łódź
Wśród organicznych katalizatorów i ligandów
do kompleksów z metalami przejściowymi ważna rolę
odgrywają związki heteroorganiczne [1]. W ostatnim
czasie podjęliśmy próby syntezy chiralnych dwui trójzębnych katalizatorów/ligandów z grupą
fosfinylową [2].
Z uwagi na brak aktywności katalitycznej
tychże związków [3], zdecydowaliśmy się na syntezę
katalizatorów, w których ugrupowanie fosfinylowe
(P=O) zostało zastąpione grupą P=S czy P BH 3.
Wyniki
zostaną
zaprezentowane
i przedyskutowane.
Schemat 1
[1]
[2]
Bӧrner, A. (Ed.) “Phosphorus Ligands in Asymmetric
Catalysis”, Wiley-VCH, Weinheim, 2008
Kaczmarczyk, S.; Kwiatkowska, M.; Madalińska, L.;
Barbachowska, A.; Rachwalski, M.; Błaszczyk, J.; Sieroń, L.;
Kiełbasiński, P.; Adv. Synth. Catal. 2011, 353, 2446-2454
113
POSTERY
SYNTEZA MAKROCYKLICZNYCH RECEPTORÓW OPARTYCH NA BAZIE SACHAROZY
S01-P118
6
O
BnO
OMe
OH
OH
BnO
Katarzyna Łęczycka, Sławomir Jarosz
Instytut Chemii Organicznej, Polska Akademia Nauk, Kasprzaka 44/52, 01-224 Warszawa
OBn
O
6'
OMe OMe
OBn
MeO
O
O
O
O
OBn
6'
6
1
H
MeO
OMe
OMe MeO
2
O
OBn
OMe MeO
COOH
3
OMe
RCM
OMe OMe
O
O
MeO
O
OMe
O
6
6'
4
S01-P119
Synteza makrocyklicznego związku 4 została
zrealizowana przez połączenie końcowych pozycji C-6
(glukoza) i C-6 ' (fruktoza) w znanej heksa-O-benzylosacharozie 1 z odpowiednio modyfikowanymi cukrami
prostymi 2. Reakcja obu bloków (1 i 2) prowadzi do
diesteru 3. Pożądany pierścień makrocykliczny 4
otrzymano przez reakcję metatezy.
Badania współfinansowane ze środków Narodowego Centrum Nauki
UMO-2012/05/B/ST5/00377.
DIENY CUKROWE JAKO BLOKI BUDULCOWE W SYNTEZIE UKŁADÓW
BICYKLICZNYCH POPRZEZ REAKCJĘ CYKLOADDYCJI OLEFINA-TLENEK NITRYLU
Grzegorz Witkowski*, Sławomir Jarosz*
*Instytut Chemii Organicznej PAN, Kasprzaka 44/52, 01-224 Warszawa
α-Glukozyd metylu (1) został przekształcony w dieny 2
i 3, które są dogodnymi blokami budulcowymi w
syntezie układów bicyklicznych. Aby pokazać użyteczność otrzymanych pochodnych zostały one przekształcone w oksymy oraz następnie poddane wewnątrzcząsteczkowej rekcji cykloaddycji z in situ otrzymanym tlenkiem nitrylu dając odpowiednio pochodne 4 i
5.[1]
Badania współfinansowane są ze środków Europejskiego Funduszu
Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego
Innowacyjna Gospodarka.
Projekt o numerze: POIG.01.01.02-14-102/09. 7.
S01-P120
3
4
[1]
5
G. Witkowski i S. Jarosz, Synlett 2013, 1813-1817.
SYNTEZA POLIHYDROKSYLOWYCH POCHODNYCH CHINOLIZYDYNY I
AZASPIRO[4.5]DEKANU Z D-KSYLOZY
Michał Malik*, Grzegorz Witkowski*, Magdalena Ceborska**, Sławomir Jarosz*
*IChO PAN, **IChF PAN, Kasprzaka 44/52, 01-224 Warszawa
Iminocukry, czyli związki o budowie cyklicznej,
zawierające przynajmniej jeden pierścieniowy atom
azotu, są rozpowszechnione w przyrodzie [1]. Opracowaliśmy metodologię syntezy tytułowych iminocukrów, wychodząc z łatwo dostępnej D-ksylozy [2]. W
kluczowym etapie wykorzystaliśmy reakcję addycji
bromku allilomagnezowego do ω-bromonitrylu 1,
otrzymując, w zależności od warunków reakcji,
2-allilopiperydynę 2 lub 2,2’-diallilopiperydynę 3.
Następnie, wykorzystując reakcję metatezy olefin,
otrzymaliśmy odpowiednie struktury bicykliczne.
Byliśmy w stanie wykorzystać ruten z katalizatora
114
1
2
Grubbsa II-giej generacji w następczej syn-dihydroksylacji, realizując tym samym przemianę typu one-pot
RCM/syn-dihydroksylacja.
H
N
OBn
BnO
OBn
[1]
H
N
Br
CN
1. allyl-MgBr
2
2. NaBH4
allyl-MgBr
OBn
BnO
OBn
1
(nadmiar)
OBn
BnO
3
OBn
Compain, P.; Martin, O. R. (Eds.) Iminosugars: From Synthesis
to Therapeutic Applications, Wiley-VCH, Weinheim, 2007.
[2]
Malik, M., Witkowski, G., Ceborska, M., Jarosz, S. Org. Lett.
2013, 15, 6214.
Praca finansowana z grantu POIG.01.01.02-14-102/09
POSTERY
SYNTEZA TRIPODSTAWIONYCH IZOKSAZOLIN ORAZ ICH WŁAŚCIWOŚCI
BIOLOGICZNE
S01-P121
Joanna Malarz*, Stanisław Krompiec*, Cezary Pietraszuk**, Josef Jampílek***, Marcela Vejsová****
*Uniwersytet Śląski, ul. Szkolna 9, 40-006 Katowice. **Uniwersytet im. Adama Mickiewicza, ul. Umultowska 89b,
61-614 Poznań.***University of Veterinary and Pharmaceutical Sciences, Palackeho 1/3, 61242 Brno, Czech
Republic.****Charles University Medical School and Teaching Hospital, Sokolska 581, CZ-50005 Hradec Kralove,
Czech Republic.
W
niniejszym
komunikacie
zaprezentowano
otrzymywanie izoksazolin w reakcji cykloaddycji 1,3dipolarnej
różnych
tlenków
nitryli
do
funkcjonalizowanych
alkenów
(dipolarofilii).
Dipolarofile otrzymywano czterema różnymi drogami:
a)
izomeryzacja
związków
allilowych;
b)
homometateza związków allilowych do układów typu
QCH2CH=CHCH2Q; d) izomeryzacja produktów
homometatezy do układów typu QCH=CHCH 2CH2Q;
d) homometateza układów propenylowych do układów
typu QCH=CHQ. Cykloaddycję prowadzono wg
metodyki opracowanej i opisanej w naszych
poprzednich pracach.[1,2] Wybrane izoksazoliny
przebadano pod kątem aktywności przeciwbakteryjnej
oraz przeciwgrzybiczej, uzyskując interesujące wyniki.
[1]
[2]
Bujak, P.; Krompiec, S.; Malarz, J.; Krompiec, M.; Filapek, M.;
Danikiewicz, W.; Kania, M.; Gębarowska, K.; Grudzka, I.
Tetrahedron 2010, 66, 5972-5981.
Krompiec, S.; Bujak, P.; Malarz, J.; Krompiec, M.; Skórka, Ł.;
Pluta, T.; Danikiewicz, W.; Kania, M.; Kusz, J. Tetrahedron
2012, 68, 6018-6031.
WKORZYSTANIE NITROCYNAMONIANÓW W NUKLEOFILOWEJ ADDYCJI SIARKI
S01-P122
Elżbieta Lewandowska, Jacek Lewandowski
* Katedra Chemii, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu
e-mail: [email protected].
Nasze badania nad regioselektywnością
reakcji Michaela [1] pokazały, że bariera pomiędzy
i
β addycją
zależy
od
właściwości
elektronoakceptorowych podstawników przy atomie
węgla β akceptorów Michaela. Obecność grupy
nitrowej czyni β nitrocynamoniany akceptorami
Michaela dającymi produkty nukleofilowej
addycji.
Dotychczasowe badania nad reakcją addycji siarki
pokazały, że reakcje w obecności kat. ilości Et3N
prowadzą do odpowiedniej olefiny, wskutek eliminacji
in situ HNO2 z produktu addycji. Reakcja prowadzona
w obecności katalizatora Amberlyst.A-21 pozwoliła
otrzymać trwały produkt α-addycji tiolu do akceptora
Michaela. Reakcje tioli z nitrocynamonianami z tym
katalizatorem prowadziły do trwałych β-adduktów.
Otrzymane pochodne mogą być źródłem pozyskiwania
tio-pochodnych aminokwasów.
[1] D.C. Chatfield, A. Augsten, C, D’Cunha, E. Lewandowska, S.
F. Wnuk Eur. J. Org. Chem. 2004 313-322 124, 10012-10014.
OD ROZPUSZCZALNIKA DO FARMACEUTYKA – JAKIE TAJEMNICE KRYJE W SOBIE
DCA
S01-P123
Kinga Rola*, Karolina Wereszczyńska*, dr Danuta Kroczewska**, mgr Marek Grzegorczyk**
*Koło Naukowe Chemików „Spectrum **Katedra Chemii Nieorganicznej, Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny
w Siedlcach, ul. 3go Maja 54 08-110 Siedlce
Kwas dichlorooctowy (DCA) jest powszechnie znanym
i stosowanym rozpuszczalnikiem organicznym. Proces
jego otrzymywania jest łatwy i niedrogi.
Naukowcy chcąc wgłębić się w jego właściwości
odkryli, że DCA przywraca poprawne funkcjonowanie
genetycznie uszkodzonych mitochondriów [1]. W toku
dalszych badań stwierdzono, że ma to istotny wpływ
na prawidłowe funkcjonowanie komórki [1].
Naukowcy [2] z Uniwersytetu Alberta w Kanadzie
zajmujący
się
badaniami
nad
komórkami
nowotworowymi w 2007 roku powiązali skuteczne
działanie DCA w chorobie mitochondrialnej z
powstawaniem i rozwojem komórek nowotworowych.
DCA
powoduje
przywrócenie
prawidłowego
funkcjonowania mitochondriów.
DCA jako łatwo dostępny i tani rozpuszczalnik nie
może zostać opatentowany, przez co pojawiły się
problemy już na pierwszych etapach wprowadzenia
jego na rynek farmaceutyczny.
[1]
[2]
[1] L. H. Stockwin, Sherry X. Yu, S. Borgel, Int. J. Cancer,
2010, 127, 2510-2519.
[2] http://bejsment.com/2012/03/18/dca-kanadyjski-sposobna-raka
115
POSTERY
S01-P124
IZOKSAZOLIDYNOWE POCHODNE URACYLI I ZAHAMOWANA INWERSJA NA
ATOMIE AZOTU
Mateusz Kuprianowicz, Marta Rachwalak, Hanna Wójtowicz-Rajchel
Zakład Syntezy i Struktury Związków Organicznych, Wydział Chemii UAM, ul.
Umultowska 89b, 61-614 Poznań
Reakcja 1,3 dipolarnej cykloaddycji jest jednym z
najbardziej uniwersalnych narzędzi do syntezy
skondensowanych układów heterocyklicznych. W
reakcjach cykloaddycji nitronów do pochodnych 5podstawionych
uracyli
otrzymaliśmy
szereg
skondensowanych pochodnych izoksazolidynowych
(3). Mimo że reakcje przebiegały z całkowitym
zachowaniem regio- i stereoselektywności, co powinno
prowadzić do nierozróżnialnych enancjomerów,
obserwowano za każdym razem powstawanie dwóch
izomerów izoksazolidynowych. Ponieważ obecność
ugrupowania -N-O- w cząsteczce izoksazolidyny w
znacznym stopniu podnosi barierę inwersji azotu [1],
przeprowadzono szereg badań spektroskopowych 1H i
13
C
NMR-u
wykazujących
istnienie
dwóch
inwertomerów związków 3a-k.
[1]
Ali, S.A.; Wazeer, M.I.M., Spectrochim. Acta
A 2008, 71, 292-295.
ZGIĘTO-RDZENIOWE MEZOGENY 6-OKSOWERDAZYLOWE
S01-P125
Sylwia Ciastek*, Marcin Jasiński*, Damian Pociecha**, Hirosato Monobe***, Jacek Szczytko****,
Piotr Kaszyński*****
*Katedra Chemii Organicznej i Stosowanej, Uniwersytet Łódzki, Tamka 12, 91-403 Łódź. **Wydział Chemii,
Uniwersytet Warszawski, 02-089 Warszawa, ***AIST Kansai Centre, Ikeda, Osaka 563-8577 Japan. ****Instytut
Fizyki Eksperymentalnej, Uniwersytet Warszawski, Hoża 69, 00-681 Warszawa.*****Department of Chemistry,
Vanderbilt University, Nashville, TN 37235, USA.
X
W komunikacie przedstawiona zostanie nowa klasa
zgięto-rdzeniowych materiałów ciekłokrystalicznych
typu 1 opartych na stabilnym rodniku 6-oksowerdazylowym. Omówione zostaną zagadnienia
obejmujące zależność struktura-właściwości, w tym
wyniki analizy termicznej (DSC) i optycznej, a także
badań magnetycznych, rentgenostrukturalnych (XRD)
oraz fotoprzewodnictwa otrzymanych mezogenów.
S01-P126
N
N
N
RO
N
O
OR
1
X = Ph, C6H4F, CF3, CO2Me, Th
R = H2n+1CnOC6H4-L-C6H4COL = CO2, N=N,
Badania finansowane przez NC w ramach grantów nr.
2011/01/B/ST5/06582 oraz 2013/09/B/ST5/01230
ZASADY SCHIFFA UTWORZONE Z AMINO-(P-NITROFENYLO)METANOFOSFONIANU
DIFENYLOWEGO JAKO SUBSTRATY W SYNTEZIE ZWIĄZKÓW FLUORYZUJĄCYCH
Monika Jeżak*, Paweł Kafarski*
*Zakład Chemii Bioorganicznej, Politechnika Wrocławska, Wybrzeże Wyspiańskiego 27, 50-370 Wrocław
α-Aminofosfoniany to związki fosforoorganiczne,
które są analogami naturalnych aminokwasów,
w których grupa karboksylowa jest zastąpiona przez
fosfonową [1]. W przedstawionej pracy opisano
syntezę zasad Schiffa otrzymanych z aromatycznego
α-aminofosfonianu
difenylowego
i
aldehydów
aromatycznych, zawierających w swoich strukturach
pierścienie: p-nitrofenylowy, naftalenowy oraz
antracenowy. Związki te zostały otrzymane
w wieloetapowej syntezie chemicznej, na którą
składają się:
116
• trójskładnikowa reakcja amidoalkilowania fosforynu
trifenylowego z karbaminianem benzylu i aldehydem
p-nitrobenzylowym,
• usunięcie reszty benzyloksykarbonylowej,
• otrzymanie zasad Schiffa przez kondensację
z odpowiednimi aminami.
Związki otrzymano z dobrą wydajnością oraz
stwierdzono dobre właściwości fluorescencyjne iminy
zawierającej dwa pierścienie 4-nitrofenylowe.
[1]
Mucha A., Kafarski P., Berlicki Ł.; Journal of Medicinal
Chemistry, vol. 54; 2011.
POSTERY
ADDYCJA sec-BUTYLOLITU DO N-PODSTAWIONYCH 3-HYDROKSYIZOINDOLINONÓW
S01-P127
Andrzej Jóźwiaka, Magdalena Ciechańskaa, Ryszard Nazarskib, Ewa A. Skorupskac
Uniwersytet Łódzki, Wydział Chemii, Katedra Chemii Organicznej, 91-403 Łódź, Tamka 12.
Uniwersytet Łódzki, Wydział Chemii, Pracownia Spektroskopii Molekularnej, 91-403 Łódź, Tamka 12.
Centrum Badań Molekularnych i Makromolekularnych PAN, Środowiskowe Laboratorium Badań
Fizykochemicznych, Sienkiewicza 112, 90-363 Łódź
Zainteresowanie pochodnymi izoindolinonu wynika
między innymi z ich przydatności w konstruowaniu
związków bioaktywnych [1]. Ostatnio opisano
zachowanie 3-hydroksyizoindolinonów w reakcjach
z sec-butylolitem [2]. Rozwinięcie tych prac stanowi
treść komunikatu, w którym zostaną przedstawione
dodatkowe aspekty takich procesów, co ilustruje
zamieszczony przykład; po reakcji związku 1
z sec-BuLi powstaje mieszanina produktów 2 i 3.
S01-P128
O
O
MeO
N R
MeO
OMe H
1
[1]
MeO
MeO
i, ii
N R +
MeO
MeO
OH
OMe O
2
i: sec-BuLi, THF; ii: H2O / HCl; R = 4-OMeC6H4
OMe N R
H
3
Reyes-Gonzalez, M. A.; Zamudio-Medina, A.; Ordonez, M.,
Tetrahedron Lett. 2012, 53, 5756–5758.
Jóźwiak, A.; Ciechańska, M., J. Heterocyclic Chem., 2014, 51,
357-362.
[2]
ALKILOWANIE FRIEDLA-CRAFTSÀ ZWIĄZKÓW HETEROCYKLICZNYCH ZA
POMOCĄ ARYLIDENOWYCH POCHODNYCH KWASU MELDRUMA
Ewelina Najda*, Karolina Janikowska, Sławomir Makowiec*
*Katedra Chemii Organicznej, Politechnika Gdańska, ul. Narotowicza 11/12, 80-233 Gdańsk
Alkilowanie Friedla-Craftsà należy do najstarszych,
ale wciąż popularnych sposobów na utworzenie
wiązania węgiel-węgiel.
Nietypowym
odczynnikiem
alkilującym,
jest
5-arylideno-2,2-dimetylo-1,3-dioksa-4,6-dion.
Produkty uzyskane w wyniku alkilowania F-C
dokonanego tym odczynnikiem ze względu na
właściwości kwasu Meldruma mogą być źródłem
odpowiednich oksoketenów lub ulegac wymianie
fragmentu 2,2-dimetylo-1,3-dioksa-4,6-dionu [1].
Alkilowane związki heterocykliczne muszą cechować
się wysoką gęstością elektronową. Natomiast reakcja
alkilowania F-C zachodzi w obecności typowych
nieorganicznych kwasów Lewisa.
Y
X
H
Ar
O
X
O
O
O
Ar
Y
+
Kwas Lewisa
O
O
O
O
[1]
Armstrong, L. E.; Grover, H. K., Kerr, M. A. J.Org. Chem.,
2013 78, 10534-10540.
Praca finansowana przez Fundację na rzecz Nauki Polskiej
POMOST/2013-8/
SKOK HELISY I MIESZALNOŚĆ FAZY SmC* W UKŁADACH DWUSKŁADNIKOWYCH
S01-P129
Katarzyna Kurp*, Marzena Tykarska, Michał Czerwiński
*Instytut Chemii, Wojskowa Akademia Techniczna, ul. gen. Sylwestra Kaliskiego 2, 00-908 Warszawa
Ciekłokrystaliczna faza ferroelektryczna FLC ma
zastosowanie w wielu elektro – optyczny urządzeniach,
takich
jak
wyświetlacze
trójwymiarowe
z sekwencyjnym wyświetlaniem kolorów (FSC) 3D
LCD i czujniki LC [1, 2]. Badanie mieszalności
związków ciekłokrystalicznych jest jedną z metod
charakteryzacji tych materiałów, która umożliwia
identyfikację faz ciekłokrystalicznych. Skok helisy jest
jednym z parametrów charakteryzacji materiałów
określającym
przydatność
związków
ciekłokrystalicznych do stosowania w wyświetlaczach
i technologiach fotonicznych [3]. Celem badań było
sprawdzenie jak struktura domieszek i ich ilości
wpływa: na stabilność fazy ferroelektrycznej związku
6F2Bi i jego skok helisy. Badane domieszki różnią się
budową łańcucha terminalnego i strukturą rdzenia, ale
mają takie same centrum chiralne.
6F2Bi
C6F13C2H4O
COO
COO
C*H
C6H13 (S)
CH3
[1]
[2]
[3]
Fan F., Srivastava A. K., Chigrinov V., Kwok H., App. Phys.
Lett. 2012, 100, 111105.
Gasowska J., Dąbrowski R., Drzewiński W, Kenig K.,
Tykarska M., Mol.Cryst. Liq. Cryst., 2004, 411, 231-241.
Clark N. A., Lagerwall S. T. App. Phys. Lett.1980, 36, 899-901.
Praca finansowana z grantu nr: RMN/08-964/2014/WAT
117
POSTERY
KOMPLEKSY 1-METYLO-3-KARBOKSYMETYLOBENZIMIDAZOLU Z JONAMI MIEDZI (II)
S01-P130
Łukasz Czekański, Małgorzata Ratajczak – Sitarz, Piotr Barczyński
Wydział Chemii, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, ul. Umultowska 89, 61 -614 Poznań
Projektowanie i synteza nowych polimerów
koordynacyjnych z miedzią (II) budzi duże
zainteresowanie ze względu na ich architekturę
i topologię oraz właściwości aplikacyjne [1,2].
Syntezowano
nowe
kompleksy
miedzi
(II)
z
1-metylo-3-karboksymetylobenzimidazolem.
W reakcji CuBr2 z betainą (1) w metanolu
(w temperaturze pokojowej), otrzymuje się kompleks
(1a) w postaci zielonego osadu, a w reakcji z jej
bromowodorkiem (2) fioletowy osad kompleksu (2a).
W strukturze krystalicznej kompleksu (2a) występują
nieoczekiwanie, jako ligandy pochodne estrowe.
[1]
[2]
Kozlevcar, B.; Segedin, P.; Croat. Chem. Acta, 2008, 81,
369-379
Wen, Z.-Z.; Wen, X.-L.; Cai, S.-L.; Zheng, S.-R.; Fan, J.;
Zhang, W.; CrystEngComm, 2013, 15, 5359-5367
Praca finansowana przez NCBiR z funduszy norweskich w ramach
programu Pol-Nor/203119/32/201.
METATETYCZNE OTWARCIE 7-OKSABICYKLO[2.2.1]HEPT-5-EN-2-KARBONITRYLI
S01-P131
Piotr Wałejko, Michał Dąbrowski, Aneta Baj, Stanisław Witkowski
Instytut Chemii, Uniwersytet w Białymstoku, 15-433 Białystok, Al. J. Piłsudskiego 11/4
Podstawione układy tetrahydrofuranowe są istotnymi
elementami
struktury
szeregu
produktów
naturalnych.[1] Między innymi neurofuranów i izofuranów - w których występują układy cis-2,5-dialkilo3-hydroksytetrahydrofuranowe. [2]
warunki reakcji faworyzujące produkty ROM-CM oraz
sposób identyfikacji produktów ROM-CM na
podstawie danych GC-MS oraz widm 1H NMR (DQF,
HMBC i J-resolved).
[1] Wolfe, J. P.; Hay, M. B. Tetrahedron 2007, 63, 261–290.
[2] Fessel, J. P.; Porter, N. A.; Moore, K. P.; Sheller, J. R.; Roberts,
L. J., PNAS 2002, 99, 16713–16718.
W prezentacji przedstawione zostaną wyniki prac nad
metatetycznym otwarciem egzo i endo 7-oksabicyklo[2.2.1]hept-5-en-2-karbonitrylu za pomocą octanu
allilu lub alkoholu allilowego. Omówione zostaną
Projekt jest finansowany ze środków Narodowego Centrum Nauki,
grant nr UMO-2011/02/A/ST5/00459
Aparatura wykorzystywana w badaniach została sfinansowana z
Programu Operacyjnego Rozwój Polski Wschodniej, projekt nr:
POPW.01.03.00-20-034/09-00.
SYNTEZA KARBACYKLICZNYCH ANALOGÓW WITAMINY E
S01-P132
Aneta Baj*, Piotr Wałejko*, Stanisław Witkowski*
Instytut Chemii, Uniwersytet w Białymstoku, Al. J. Piłsudskiego 11/4, 15-443 Białymstoku
Witamina E jest jednym z najważniejszym naturalnym
antyutleniaczem lipofilowym. Z uwagi na to tokoferole
cieszą się ciągle zainteresowaniem specjalistów z wielu
dziedzin. Pomimo tego zakres działania biologicznego
witaminy E nie został jeszcze w pełni poznany[1]. W
prezentacji przedstawione zostaną metody otrzymywania
nowych
karbacyklicznych
analogów
α-tokoferolu (1) oraz R/S-Troloksu (2) - w których
eterowy atom tlenu został zastąpiony grupą
metylenową (3-6). Uzyskane pochodne zostaną
wykorzystane w badaniach korelacji pomiędzy
strukturą witaminy E a jej aktywnością.
118
[1]
Castle, L.; Perkins, M. J. J. Am. Chem. Soc. 1986, 108, 6381–
6382.
Praca została wykonana w ramach projektu badawczego numer
N N204 177639.
POSTERY
SYNTEZA NOWYCH SIARKOWYCH UKŁADÓW MAKROCYKLICZNYCH
S01-P133
Monika Stefaniak*, Jarosław Romański
Katedra Chemii Organicznej i Stosowanej, Uniwersytet Łódzki, ul. Tamka 12 91-403, Łódź
Jednym z aktualnych kierunków badań, które są
prowadzone przez nasz Zespół jest synteza siarkowych
układów makrocyklicznych [1]. Głównymi substratami
są azydkowe i propargilowe pochodne tioglikoli
polietylenowych. Na ich bazie zmodyfikowana reakcja
Appela [2] pozwoliła otrzymać diazydki oraz ditiole,
które następnie poddane reakcji z bromkiem propargilu
dają serię acetylenowych pochodnych. Ciekawostką
jest fakt, iż jak dotąd wiele z tych pochodnych nie
zostało opisanych w literaturze. Układy oligomeryczne
otrzymano stosując reakcję cykloaddycji typu ‘click’
katalizowaną jonami miedzi (I). Kolejnym etapem
badań będzie zbadanie właściwości kompleksujących,
głównie w kierunku metali ciężkich takich jak srebro
czy miedź.
HS
1. PPh3, NBS
HO
S
n
n = 1 lub 2
OH
S
n
SH
S
Br
n
S
S
+
2. KI, NaN3 lub CS(NH2) 2.
N
N3
S
n N3
N
N
N
N
N
S
n
[1]
Wolf, R.; Hartman, J.; Storey, J, J. Am. Chem. Soc. 1987, 109,
4328-4335.
[2]
Murakami,T.; Furusawa, K, Synthesis 2002, 4, 479.
Projekt został sfinansowany ze środków Narodowego Centrum
Nauki przyznawanych
na podstawie decyzji numer DEC2011/01B/ST5/06613
DECARBOXYLATION OF 3-SUBSTITUTED-2-(2-PHENYLHYDRAZONO)BUTANOIC ACID
S01-P134
Antigoni Kotali,* Anna Maniadaki,* Elvira Kotali,* Philip A. Harris,** Ewa Rozycka-Sokolowska,*** Piotr
Bałczewski,***, **** John A. Joule*****
*Department of Chemical Engineering, University of Thessaloniki, Greece. **GlaxoSmithKline, Collegeville, USA.
***Jan Długosz University in Częstochowa, Poland. ****Centre of Molecular and Macromolecular Studies, Polish
Academy of Sciences, Łódź, Poland. *****The School of Chemistry, The University of Manchester, UK.
Hydrazone derivatives have served as valuable starting
materials in our research [1-3]. In continuation of our
ongoing projects we designed a four step synthesis of
compounds of type 1 and we studied their reactivity
towards lead tetraacetate and explore the possibility of
of either oxidative cyclisation or open chain products
formation. The reaction resulted to decarboxylation
and isolation of new derivatives of type 2. X-Ray
crystallographic analysis was also performed in
addition to the specral data.
S01-P135
[1]
[2]
[3]
Kotali, A., Arkivoc 2009 (i) 81-96.
Karamouzi, S.; Maniadaki, A.; Nasiopoulou, D. A.; Kotali, E.;
Kotali, A.; Harris, P.A.; Raftery, J.; Joule, J. A.. Synthesis,
2013, 45, 2150-2154.
Kotali, A.; Nasiopoulou, D.A.; Harris, P. A.; Helliwell, M.;
Joule, J.A. Tetrahedron 2012, 68, 761-766.
NOVEL RIGID TRICYCLIC MONOPHOSPHINE LIGANDS FOR RHODIUM-CATALYZED
ASYMMETRIC HYDROGENATIONS
Elzbieta Łastawiecka, Renata Parcheta, Katarzyna Szwaczko and K. Michał Pietrusiewicz*
Maria Curie-Sklodowska University, Department of Organic Chemistry, ul. Gliniana 33, 20-614 Lublin,
Poland, email: [email protected].
Asymmetric synthesis mediated by transition metals
freedom. The ligands will be shown to serve as
bearing chiral phosphine ligands has become a
efficient chiral auxiliaries in Rh-catalyzed asymmetric
cornerstone of organic chemistry. Phosphine ligands
hydrogenations affording products of up to 96-99% ee.
bearing P-centered chirality and phospholane ring as
The scope and stereochemical aspects of synthesis of
the key structural motifs have recently been proven
the enantiopure ligands and dependence of their
especially successful. We shall report that novel
catalytic performance on rigidity and bulkiness of their
monodentate phosphines incorporating P-stereogenic
carbocyclic skeleton will be discussed.
phospholane
unit
embeded
in
the
[1]
Pakulski, Z.; Demchuk, O. M.; Frelek, J.; Luboradzki, R.;
phosphabicyclo[3.3.0]octane ring system [1] can be
Pietrusiewicz, K. M. Eur. J. Org. Chem. 2004, 3913-3918.
readily derived from simple phospholene precursors to
Financial support of this work from Hoffmann-La Roche, Basel, and
grant PBZ KBN 08/T09/98-2 is gratefully acknowledged.
provide a series of ligands of increasing sterical
crowding around P and restricted conformational
119
POSTERY
120
SEKCJA S02
CHEMIA POLIMERÓW I BIOPOLIMERÓW
121
122
WYKŁADY
S02-W01
POSTĘP W BADANIACH POLIMERYZACJI CYKLICZNYCH ESTRÓW
Stanisław Penczek, Piotr Lewiński
Zakład Chemii Polimerów, CBMiM PAN, ul. Sienkiewicza 112, 90-363 Łódź
Wśród polimerów cyklicznych estrów szczególnie
istotne są: polilaktydy i poli(ε-kaprolakton). Tym
dwóm polimerom poświęcono największą liczbę prac,
m.in. ze względu na ich zdolność do biodegradacji i
przemysłowe znaczenie.
W
referacie
przedstawione
zostaną
główne
mechanizmy polimeryzacji: anionowej, kationowej
oraz pseudojonowej (”insertion reaction”). Omówione
zostaną zarówno wcześniejsze prace Zakładu Chemii
Polimerów CBMiM PAN, jak również prace związane
z nową grupą inicjatorów, odgrywających jednocześnie
rolę katalizatorów. Są to hydroksyalkilowe pochodne
superzasad.
Najczęściej jednak stosowanymi nadal katalizatorami
są pochodne Sn(II). Mechanizm polimeryzacji
L,L-laktydu i ε-kaprolaktonu był przez długi czas
przedmiotem kontrowersji. Przyczyny i charakter tych
kontrowersji, jak również kinetyczne i spektroskopowe
badania, które pozwoliły na właściwe ustalenie
przebiegu inicjowania, a następnie propagacji
omówione zostaną bardziej szczegółowo.
Praca finansowana przez NCBiR, grant PBS2/A1/12/2013 LACMAN
POLIMERY KOORDYNACYJNE – EGZOTYKA CZY UŻYTECZNE MATERIAŁY
S02-W02
Zbigniew Florjańczyk*, Maciej Dębowski*, Konrad Żurawski*
*Katedra Chemii i Technologii Polimerów, Wydział Chemiczny Politechniki Warszawskiej, ul. Noakowskiego 3,
00-664 Warszawa, [email protected]
Samoorganizacja kationów metali i wielofunkcyjnych
ligandów organicznych prowadzi często do powstania
wielkich cząsteczek o strukturze liniowej, warstwowej
lub trójwymiarowej sieci. Przypuszcza się, że tego typu
połączenia mogą znaleźć wiele interesujących
zastosowań, m.in. jako materiały sorpcyjne,
katalizatory, przewodniki jonowe czy tak zwane gąbki
magnetyczne. Jednak droga do ich praktycznego
wykorzystania jest jeszcze daleka ze względu na brak
wystarczających podstaw teoretycznych pozwalających
projektować takie układy i często bardzo kosztowne
surowce do ich syntezy. W wystąpieniu zostanie
S02-W03
pokazana prosta metoda syntezy polimerycznych
pochodnych zawierających centra metaliczne Zn, Al,
Mg lub Ca połączone ligandami organofosforanowymi
i tworzące struktury liniowe (np. Zn[O2P(OR)2]2) lub
warstwowe (np. ZnO3POR xH2O). Omówione zostaną
przemiany fazowe, którym ulegają te połączenia a
także próby ich praktycznego wykorzystania jako
nanonapełniaczy w kompozytach polimerowych.
Praca realizowana w ramach Projektu "Nowoczesne technologie
materiałowe stosowane w przemyśle lotniczym", Nr POIG.01.01.0200-015/08-00 w Programie Operacyjnym Innowacyjna Gospodarka
(PO IG). Projekt współfinansowany przez Unię Europejską ze
środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego.
MEZOGLOBULE TERMOCZUŁYCH POLIMERÓW
Andrzej Dworak, Barbara Trzebicka, Dawid Szweda, Róża Trzcińska, Łukasz Otulakowski
Centrum Materiałów Polimerowych i Węglowych PAN, ul. M. Curie-Skłodowskiej 34, 41-819 Zabrze, Polska .
Agregacja
termoczułych
polimerów
powyżej
temperatury przejścia fazowego prowadzi do ich
wytrącenia [1]. W bardzo rozcieńczonych roztworach
polimery te agregują tworząc sferyczne cząstki
(mezoglobule) o rozmiarach zależnych od masy
molowej polimeru, jego stężenia i sposobu ogrzewania
roztworów [2].
Przedstawiony zostanie proces tworzenia i możliwość
kontroli rozmiarów mezoglobul dla poli(metakrylanów
glikoli oligoetylenowych) i ich koniugatów z
peptydami [3].
Pokazana zostanie droga do otrzymania mieszanych
mezoglobul termoczułych polimerów oraz ich
wykorzystanie jako rdzeni w syntezie nanocząstek o
usieciowanej termoczułej powłoce.
[1]
[2]
[3]
Aseyev, V.; Tenhu, H.; Winnik, F. “Temperature Dependence
of the Colloidal Stability of Neutral Amphiphilic Polymers in
Water” In Conformation-Dependent Design of Sequences in
Copolymers II, Khokhlov, A., Ed. Springer Berlin Heidelberg:
2006; Vol. 196, str. 1-85.
Aseyev, V.; Hietala, S.; Laukkanen, A.; Nuopponen, M.;
Confortini, O.; Du Prez, F. E.; Tenhu, H. Polymer 2005, 46,
7118-7131.
Trzcinska, R.; Szweda, D.; Rangelov, S.; Suder, P.; Silberring,
J.; Dworak, A.; Trzebicka, B. Journal of Polymer Science: Part
A: Polymer Chemistry 2012, 50, 3104-3115.
123
WYKŁADY
S02-W04
CLICKING POLYMERS TOGETHER: ASSEMBLY OF COMPLEX, CONTROLLED
POLYMER STRUCTURES FROM EFFICIENT CHEMISTRIES
Christopher N. Bowman*
*Department of Chemical and Biological Engineering, Materials Science and Engineering Program, University of
Colorado, Boulder, CO 80309
A new paradigm encompassing several distinct chemical
on the development of covalent adaptable networks (CANs)
reactions and a generalized approach to molecular design and
where this ability is used to alter topography by forming
synthesis has been adopted in chemical synthesis,
materials which are switched revesibly from elastic to plastic
biotechnology, materials science, drug discovery, surface
by exposure to light. We will discuss the development of
science, and polymer synthesis. Click Chemistry focuses on
approaches to photoinitiate the Cu(I) catalyzed azide-alkyne
implementation of highly efficient reactions that achieve
cycloaddition (CuAAC) reaction. Implementation of this
quantitative conversion under mild conditions. These
reaction in surface modification, hydrogel formation,
reactions represent ideal candidates for further development,
lithography and in the development of photopolymerization
understanding and implementation.
The synergistic
reactions will be presented. Finally, development and
combination of these with photochemical initiation and
implementation of click nucleic acids (CNAs) based on the
polymer formation has been used to afford 4D control of
thiol-ene click reaction will be presented.
These
polymer formation, structure and patterned assembly. Here,
oligonucelotides form materials that hybridize with both
we will focus on three distinct implementations of
natural and synthetic olignonucleoitides via Watson-Crick
photoclickable polymer systems. The first of these focuses
base pairing while being simple to produce in large scales.
S02-W05
HIPERROZGAŁĘZIONE POLIESTRY I POLIAMIDY
Anna Ryczek, Małgorzata Walczak, Henryk Galina
Wydział Chemiczny Politechniki Rzeszowskiej im. I. Łukasiewicza, 35-959 Rzeszów
Badając polikondensację hiperrozgałęzioną monomerów typu AB2, prowadzącą do otrzymania tytułowych polimerów, opracowaliśmy niskotemperaturową
metodę syntezy modelowych polimerów hiperrozgałęzionych (A i B oznaczają reagujące wzajemnie ze sobą
grupy funkcyjne w monomerze). Synteza polegała na
wykorzystaniu karbodiimidów jako aktywatorów grupy
karboksylowej. Otrzymaliśmy polimery kwasów 4,4bis(4-hydroksyfenylo)pentanowego (I) i 3,5-diaminobenzoesowego, a także kopolimery (I) z bisfenolem A.
Reakcję prowadzono w odpowiednio dobranych
rozpuszczalnikach, w temperaturze pokojowej, uzyskując maksymalne przereagowanie grup karboksylowych
po ok. 6 godz. Prowadzono także polikondensację z
wprowadzaniem monomeru w trakcie trwania reakcji.
Mimo złożonego mechanizmu polikondensacji, zależności stopnia przereagowania grup karboksylowych od
czasu oraz średniego stopnia rozgałęzienia makrocząsteczek były zgodne z modelem teoretycznym procesu, zakładającym dwucząsteczkową, elementarną
reakcję kondensacji. Także dyspersyjność polimerów,
wyrażona stosunkiem wagowo- do liczbowo-średniej
masy cząsteczkowej polimerów, oraz stopień rozgałęzienia makrocząsteczek, wyznaczony na podstawie
widm 1H NMR, były zgodne z obliczonymi z modelu.
Niniejszą pracę dedykujemy Panu Profesorowi Stanisławowi
Penczkowi z okazji Jego jubileuszu.
RADIATION ENGINEERING OF BIOMATERIALS
S02-W06
Janusz M. Rosiak
Institute of Applied Radiation Chemistry, Lodz University of Technology
93 590 Lodz, Wroblewskiego 15
In the polymer chemistry a rapidly expanding field is
the design, formation and testing of materials for
medical applications, i.e. biomaterials. In author’s
laboratory have been developed some original drug
delivery systems, constructions for encapsulation of
thyroid cells, scaffolds for regeneration of nerves and
formation of neural tissue as well as the biomaterial
accelerates the regeneration of damaged skin hydrogel wound dressings. The last one has been
commercialized and is used all over the world.
124
Comprehensive review of our works on radiation
engineering of biomaterials will be presented.
WYKŁADY
WŁAŚCIWOŚCI POLIMERÓW Z ROZPLĄTANYMI MAKROCZĄSTECZKAMI.
S02-W07
Andrzej Gałęski, Kinga Jurczuk
Zakład Fizyki Polimerów, CBMiM PAN, ul. Sienkiewicza 112, 90-363 Łódź
Polimer krystaliczny, bez splątań makrocząsteczek, jest
zdolny do ogromnych odkształceń. Ta szczególna
właściwość została w technice wykorzystana do tej
pory tylko raz: z żelu o obniżonej gęstości splątań
otrzymuje się polietylenowe ultra-wytrzymałe włókna.
Polimery z makrocząsteczkami niesplątanymi, oprócz
wytworzenia żelu otrzymywać można prowadząc
polimeryzację w taki sposób, aby jednocześnie
odbywała się krystalizacja. Handlowym polimerem z
rozplątanymi
makrocząsteczkami
jest
proszek
politetrafluoroetylenu (PTFE) polimeryzowany w
temperaturze niższej niż Tmelt kryształów PTFE. Innym
przykładem jest polimeryzacja polietylenu w niskiej
temperaturze na katalizatorze typu single-site. Proszki
z polimeryzacji można zgrzewać pod wyższym
ciśnieniem, ale w temperaturze poniżej topnienia
kryształów i uzyskiwać materiały o ekstremalnie dużej
ciągliwości. Inny sposób wykorzystania to
silne
odkształcanie
ziaren
rozplątanego
polimeru
rozproszonego w innym stopionym polimerze podczas
wytłaczania lub wtrysku. Powstałe nano-włókniste
wtrącenia powodują drastyczne zmiany właściwości
reologicznych, po zestaleniu matrycy uzyskuje się
nanokompozyt typu all-polymer dużej wytrzymałości i
odporności mechanicznej. Praca finansowana przez NCN,
grant Maestro 2012/04/A/ST5/00606.
MIKROSFERY I MIKROKAPSUŁY POLISILOKSANOWE - SYNTEZA I WŁAŚCIWOŚCI
S02-W08
Stanisław Słomkowski, Witold Fortuniak, Julian Chojnowski, Jan Kurjata, Urszula Mizerska
CemtrumBadań Molekularnych i Makromolekularnych PAN, Sienkiewicza 112, 90-363 Łódź.
W wykładzie zostaną omówione proste metody syntezy
nowej klasy mikrosfer z usieciowanych polisiloksanów
oraz mikrokapsuł przemiany fazowej (zawierających nheksadekan lub eikozan jako materiały termoaktywne)
o powłoce utworzonej również z usieciowanych
polisiloksanów.[1,2] Do syntez wykorzystano równoległe i następcze reakcje hydrosililowania, hydrolizy i
dehydrokondensacji, w których jako wyjściowe substraty zastosowano polihydrometylo-siloksan i 1,3diwinylotetrametylo-disiloksan. Opracowane metody
umożliwiają otrzymywanie mikrosfer i mikrokapsuł o
średnicach w zakresie of 1 do 20 μm. Obecność grup
≡SiOH i ≡SiH w usieciowanych polilsiloksanach
umożliwia ich modyfikację przez wprowadzenie grup
funkcyjnych 3-aminopropylowych, 3-glicydoksypropylowych, winylowych i chloro-metylowych.
Syntetyzowane mikrosfery i miksokapsuły mogą być
wykorzystane jako nośniki katalizatorów, enzymów i
innych biomolekuł oraz jako materiały termo aktywne.
[1]
Fortuniak, W.; Slomkowski, S.; Chojnowski, J.; Kurjata, J.;
Mizerska, U. Colloid Polym. Sci., 2013, 291, 725-733.
[2]
Fortuniak, W.; Chojnowski, J.; Slomkowski, S.; Pospiech, P.;
Kurjata, J. Polymer, 2013, 54, 3156-3165.
[3]
Vachal, P.; Jacobsen, E.N. J. Am. Chem. Soc., 2002, 124,
10012-10014.
Praca finansowana przez Ministerstwo Drwali grant nr 234567
POLIEDRYCZNE OLIGOSILSESKWIOKSANY JAKO NANO-NOŚNIKI
S02-W09
W.A. Stańczyk, T. Ganicz, K. Gradzińska, A. Kowalewska, J. Kurjata, K. Rózga-Wijas
Centrum Badań Molekularnych i Makromolekularnych PAN, Sienkiewicza 112, 90-363 Łódź.
Poliedryczne oligosilseskwioksany (POSS) to unikalna
grupa siloksanów, w których każdy atom krzemu jest
związany z trzema atomami tlenu stanowiącymi mostki
z trzema innymi atomami krzemu. Najprostsza
struktura to sześcian o przekątnej przestrzennej 1 nm,
określana jako T8, gdzie osiem atomów krzemu posiada
po jednym podstawniku organicznym. W procesach
metabolicznych klatka silseskwioksanowa ulega
przemianie w kwas orto-krzemowy i stąd jest często
definiowana jako neutralny, idealny nano-nośnik do
zastosowań biomedycznych. W wypadku zastosowania
T8 jako nośnika leku i ugrupowania rozpoznającego np.
komórki nowotworowe można otrzymać aktywne,
kierowane układy stopniowo uwalniające lek w
obszarze zmian nowotworowych. W ramach wykładu
zostanie przedstawiony stan badań nad biomedycznym
wykorzystaniem
silseskwioksanowych
nanokompozytów oraz wyniki prac własnych.
[1]
McCusker C. Chem. Commun., 2005, 996; Fabritz, S., Org.
Biomol. Chem., 2013, 11, 2224.
Praca finansowana przez NCN, grant 2012/07/B/ST5/02603
125
WYKŁADY
STEREOCHEMICZNE ASPEKTY HOMO- I KOPOLIMERYZACJI LAKTYDÓW
S02-W10
Andrzej Duda, Marta Socka
Zakład Chemii Polimerów, CBMiM PAN, ul. Sienkiewicza 112, 90-363 Łódź
W polimeryzacji cyklicznych estrów alifatycznych
(laktonów, laktydów lub weglanów) zaobserwowano
dwa zasadnicze rodzaje efektów związanych ze
strukturą stereochemiczną monomerów i aktywnych
centrów polimeryzacji. Zastosowanie rozbudowanych
przestrzennie aktywnych centrów pozwoliło na
wyeliminowanie ubocznych reakcji transestryfikacji, a
następnie na przeprowadzenie w pełni kontrolowanej
syntezy odpowiednich homo- i kopolimerów. Ponadto
zastosowanie aktywnych centrów o zróżnicowanych
konfiguracjach umożliwiło syntezę gradientowego
stereokopolimeru bezpośrednio z racemicznego laktydu
oraz na otrzymanie kopolimerów L,L-laktydu z -
126
kaprolaktonem lub z cyklicznymi węglanami o
zróznicowanej mikrostrukurze makrocząsteczek: od
bezładnej do blokowej [1].
W niniejszym wykładzie zostanie omówiony proces
stereokontrolowanej kopolimeryzacji L,L-laktydu z
węglanem trimetylenowym inicjowanej (R)- lub (S)2,2’-[1,1’-binaftylo-2,2’-diylbis-(nitrylometylidyno)]difenolanem izopropoksyglinu oraz scharakteryzowana
mikrostruktura kopolimerów.
Duda, A., “ROP of Cyclic Esters. Mechanisms of Ionic and
Coordination Processes", w Matyjaszewski K., Moeller M.,
wyd., Polymer Science: A Comprehensive Reference, Vol. 4,
213-246. Amsterdam: Elsevier BV 2012
Praca finansowana przez NCBiR, grant PBS2/A1/12/2013 LACMAN
[1]
KOMUNIKATY
S02-K01
SUPRAMOLEKULARNA ORGANIZACJA LINIOWYCH SILSESKWIOKSANÓW NA
POWIERZCHNI MIKI
Anna Kowalewska, Maria Nowacka, Tomasz Makowski
Centrum Badań Molekularnych i Makromolekularnych PAN, 90-363 Łódź, Sienkiewicza 112.
Oligomeryczne
liniowe
[2-(karboksymetylotio)etylosilseskwioksany] mogą w pewnych warunkach
tworzyć w wyniku oddziaływań supramolekularnych
specyficznie zorganizowane nanowarstwy. Analiza
AFM wykazała bardzo szczególne ułożenie
makrocząstek w odniesieniu do modyfikowanych
powierzchni. W wyniku działania wspomnianych
czynników
powstają
hydrofilowe
materiały
kompozytowe o dużej energii powierzchniowej.
Kowalewska, A., Nowacka, M., Tracz, A., Makowski, T.,
(submitted).
Praca finansowana przez № DEC-2011/03/B/ST5/02672
S02-K02
VITRIMERS - THE NOVEL, INNOVATIVE AND SOPHISTICATED POLYMER MATERIALS
COMBINING THE PROPERTIES OF GLASS AND PLASTIC.
Anna Jurowska*, Kamil Jurowski**, ***.
*Department of Inorganic Chemistry, Faculty of Chemistry, Jagiellonian University in Kraków, 30-060 Kraków,
Ingardena 3. **Department of Analytical Chemistry, Faculty of Chemistry, Jagiellonian University in Kraków,
30-060 Kraków, Ingardena 3.*** Malopolska Center for Translational Medicine, Faculty of Medicine, Jagiellonian
University in Kraków, 30-060 Kraków, Batorego 3.
This communication is reviewing recent works
devoted to the new class of materials, called by
inventors “Vitrimers”. Vitrimers are combining
reparability and malleability at high temperatures with
insolubility. These compounds are three dimensional
organic polymeric networks with covalent bonds that
can rearrange at the sufficiently high temperature, like
inorganic glasses. Thus, are able to change their
topology through thermo-activated bond exchange
reactions. At low temperatures, exchange reactions are
very slow and vitrimers behave like classical
thermosets, on the other hand - at high enough
temperatures, they can flow and behave like
viscoelastic
liquids,
resembling
thermoplastic
materials. These very sophisticated properties opens
new areas and possibilities in practical applications.
[1]
Capelot, M.; Unterlass, M. M.; Tournilhac, F.; Leibler, L.
ACSMacro Lett. 2012, 1, 789−792.
This article results from participation in the course of “Polymer Chemistry”
at the Jagiellonian University in Kraków, and was made by the support of
Anna Jurowska and Kamil Jurowski scholarship by the Krakow Marian
Smoluchowski Consortium "Matter-Energy-Future" (KNOW grant).
KOPOLIESTRY NA BAZIE LAKTONÓW: SYNTEZA, STRUKTURA ORAZ WYBRANE
WŁAŚCIWOŚCI.
S02-K03
A. Różański,*, L. Jasińska-Walc**, M.R. Hansen***, D. Dudenko***, M. Bouyahyi****, R. Duchateau****
*Zakład Fizyki Polimerów, Centrum Badań Molekularnych i Makromolekularnych Polskiej Akademii Nauk,
ul.Sienkiewicza 112, 90-363 Łódź; ** Wydział Chemiczny, Politechnika Gdańska, ul. Gabriela Narutowicza 11/12,
80-233 Gdańsk, ***Instytut Maxa Planca, Mainz, Niemcy, ****Sabic Europe B.V., Geleen, Holandia
Synteza polimerów otrzymywanych z komponentów
pozyskiwanych ze źródeł odnawialnych np. biomasy o
właściwościach fizykochemicznych zbliżonych bądź
lepszych do używanych obecnie materiałów wytwarzanych
ze źródeł konwencjonalnych jest niezwykle istotna.
Zaprezentowano efektywną metodę kopolimeryzacji z
otwarciem pierścienia laktonów: kaprolaktonu i dekalaktonu
z pentadekalaktonem z wykorzystaniem katalizatorów na
bazie zasad Schiffa zawierających Zn i Ca (rys.1) [1].
Otrzymano kopoliestry statystyczne oraz blokowe o
Rys.1.
Stuktura
otrzymanych
kopoliestrów
oraz
wysokich masach cząsteczkowych. Scharakteryzowano
zastosowanych katalizatorów.
strukturę cząsteczkową (NMR) i nadcząsteczkową (techniki
[1] Jasinska-Walc L., Hansen M.R., Dudenko D., Rozanski
rentgenowskie: WAXS i SAXS oraz mikroskopia
A., Bouyahyi M., Wagner M., Graf R., Duchateau R.
transmisyjna, TEM) otrzymanych kopoliestrów oraz ich
Polymer Chemistry, 2014, 5, 3306-3310.
właściwości termiczne (kalorymetria różnicowa, DSC).
127
KOMUNIKATY
S02-K04
POLIMERY GWIEŹDZISTE METAKRYLANÓW GLIKOLI ETYLENOWYCH W
ROZTWORZE I NA POWIERZCHNI.
I. Żymełka-Miara*, A. Kowalczuk*, B. Mendrek*, M. Smet**, B. Trzebicka*, A. Dworak*
*
Centrum Materiałów Polimerowych i Węglowych PAN, ul. M. Curie-Skłodowskiej 34, 41-819 Zabrze, Polska
**
Wydział Chemiczny, Uniwersytet w Leuven, Celestijnenlaan, 200F, B-3001 Leuven (Heverlee), Belgia
Termoczułe polimery gwieździste z hydrofobowym
rdzeniem i ramionami polimetakrylanów glikoli
etylenowych otrzymano metodą „rdzeń najpierw” przy
użyciu ATRP [1]. Wyznaczono rozmiary i kształty
gwiazd w roztworach. W acetonie i w wodzie
poniżej temperatury przejścia fazowego gwiazdy
występowały w postaci izolowanych makrocząsteczek,
natomiast powyżej Tcp obserwowano zależny od
stężenia proces agregacji. Przeprowadzono udane
próby
enkapsulacji
hydrofobowego
związku
modelowego w hiperrozgałęzionym rdzeniu gwiazd.
Stwierdzono, że 10 cząsteczek fluorescencyjnej sondy
S02-K05
jest zdolnych do enkapsulacji w izolowanej w roztworze
wodnym makrocząsteczce gwieździstej. Następnie,
stosując metodę „szczepienia do”, gwiazdy związano
kowalencyjnie z podłożem uzyskując termoczułe
powierzchnie.
A. Kowalczuk, B. Mendrek, I.Żymełka-Miara, M. Libera,
A. Marcinkowski, B. Trzebicka, A. Dworak, Polymer 2012,
53,5619-5631
[1]
MIKROCZĄSTKI STEREOKOMPLEKSÓW POLILAKTYDU
Melania Bednarek, Tadeusz Biedroń, Przemysław Kubisa
Centrum Badań Molekularnych i Makromolekularnych PAN , Sienkiewicza 112, 90-363 Łódź
Stereokompleksy polilaktydu powstające w wyniku
zmieszania równomolowych roztworów PLLA i PDLA
zawierających grupę jonową na końcu łańcucha mają
tendencję do tworzenia sferycznych mikrocząstek [1].
Do syntezy polilaktydów z grupami jonowymi
wykorzystano kationową polimeryzację według
mechanizmu aktywowanego monomeru (AM) [2]
stosując odpowiednie inicjatory zawierające obok
grupy hydroksylowej grupę jonową (grupę ulegającą
jonizacji w warunkach otrzymywania mikrocząstek).
Wykazano, że mikrocząstki o różnym stopniu
regularności mogą być wykorzystane m.in. do
enkapsulacji substancji czynnych biologicznie w
wyniku oddziaływań pomiędzy końcowymi grupami
jonowymi PLA a grupami funkcyjnymi substancji
enkapsulowanej [3].
[1]. Biedron, T.; Brzezinski, M.; Biela, T. et all., J. Polym. Sci., Part
A: Pol. Chem., 2012, 50, 4538-4547.
[2] Kubisa, P.; Penczek S., Prog. Polym. Sci. 1999, 24, 1409-1437.
[3] Bednarek, M.; Basko, M.; Bedron, T.; Kubisa, P.; Pluta, M.,
Polym. Bull., 2014, DOI 10.1007/s00289-014-1162-x.
PHB – ALIFATYCZNY BIOPOLIESTER O DUŻYM POTENCJALE
S02-K06
Piotr Kurcok*, Michał Michalak*, Michał Kawalec*, Michał Sobota*, Michał Kwiecień*
*Centrum Materiałów polimerowych i Węglowych PAN, 41-800 Zabrze.
Poli([R]-3-hydroksymaślan) to naturalny poliester
produkowany
przez
wiele
organizmów
prokariotycznych jako źródło węgla oraz energii [1].
Poliester ten jest termoplastycznym bioresorbowalnym
materiałem o dużym potencjale aplikacyjnym w
medycynie, farmacji czy ochronie środowiska. W
wystąpieniu
omówiona
zostanie
niestabilność
termiczna polihydroksyalkanianów w kontekście
degradacji zgodnie z mechanizmem of E1cB [2] i jej
konsekwencje w typowych procesach przetwórstwa i
blendowania alifatycznych poliestrów. Kontrolowana
degradacja zachodząca zgodnie z tym mechanizmem
prowadzi do produktów zawierających krotonianowe
128
grupy końcowe. Te stosunkowo niereaktywne grupy
mogą być łatwo przekonwertowane do oligomerów
zawierających bardziej reaktywne ugrupowania (3metylooksiranowe czy aldehydowe) [3].
[1]
[2]
[3]
Doi, Y. Microbial Polyesters, VCH Publishers, Weinheim,
1990
M. Kawalec; G. Adamus; P. Kurcok; M. Kowalczuk; I. Foltran;
M.L. Focarete; M. Scandola Biomacromolecules 2007, 8, 1053.
M. Michalak, A. A. Marek, J. Zawadiak, M. Kawalec, P.
Kurcok Eur. Polym. J. 2013, 49, 4149
Praca finansowana przez Narodowe Centrum Nauki w ramach
projeku nr 2011/03/B/ST5/01478
KOMUNIKATY
S02-K07
BIODEGRADOWALNE KOMPOZYTY POLIMEROWE O WŁAŚCIWOŚCIACH
ELASTYCZNYCH .
Karolina Diakowska a), Anna Masek a), Marian Zaborski a)
a) Politechnika Łódzka, Wydział Chemiczny, Instytut Technologii Polimerów i Barwników;
Ul. Stefanowskiego 12/16 , 90-924 Łódź;
Wiele ekspertyz wskazuje na to, iż przy
zachowaniu obecnej tendencji wykorzystania ropy
naftowej do wytwarzania tworzyw sztucznych, taniego
surowca wystarczy jedynie na kilka najbliższych
dekad. Z tego powodu na całym świecie zaczęto
powracać do badań nad polimerami naturalnymi a
także zaczęto ulepszać sposoby recyklingu tworzyw
sztucznych. [1][2].
W swojej pracy dążymy do otrzymania
biodegradowalnych
kompozytów
z
surowców
odnawialnych.
Zastosowanie
epoksydowanego
kauczuku naturalnego w połączeniu z polilaktydem,
usieciowanych
przy
zastosowaniu
naturalnych
substancji jest elementem nowości naukowej. Blendy
kauczuku naturalnego z polilaktydem powinny
charakteryzować
się
dobrymi
właściwościami
elastycznymi oraz dużą degradowalnością w
środowisku naturalnym. W roli napełniaczy stosujemy
lignocelulozę oraz jej modyfikowane formy.
[1]. Z. Florjańczyk, M. Dębowski, E.Chwojnowska, K. Łokaj, J.
Ostrowska Polimery 2009, 10, 609-694;
[2]. N. Bitinis , R. Verdejo , E.M. Maya, E. Espuche, P. Cassagnau,
M.A. Lopez-Manchado Composites Science and Technology 2012,
72 , 305–313;
BIORESORBOWALNE TERPOLIMERY WYKAZUJĄCE PAMIĘĆ KSZTAŁTU
S02-K08
1
1
Anna Smola , Piotr Dobrzyński1,2, Michał Sobota , Janusz Kasperczyk1
1
Centrum Materiałów Polimerowych i Węglowych PAN, ul. M. Curie-Skłodowskiej 34, 41-819 Zabrze.
Wydział Matematyczno-Przyrodniczy, Akademia im. J. Długosza, Al. Armii Krajowej13, 42-200 Częstochowa.
2
W pracy przedstawiono wyniki badań syntezy i
własności terpolimerów otrzymanych na drodze
kopolimeryzacji ROP L-laktydu z glikolidem,
katalizowanej Zr(acac)4, w obecności makroinicjatorów,
jakim
były
oligomery
węglanu
trimetylowego zakończone grupami hydroksylowymi.
Zastosowano oligomery, o różnej masie molowej i
liczbie grup końcowych, z których część posiadała
struktury usieciowane. Zbadano wpływ budowy
łańcucha
terpolimerów
na
właściwości
termomechaniczne oraz efekt pamięci kształtu.
Wykazano możliwość kontrolowania szybkości
powrotu z kształtu tymczasowego do wcześniej
zaprogramowanego
kształtu
permanentnego,
naprężenia powstałego w wyniku tego zjawiska, oraz
zakresu temperatur, w którym ono zachodzi poprzez
sposób programowania kształtu tymczasowego, jak i
odpowiedni
dobór
mikrostruktury
łańcucha
terpolimeru, przy jednoczesnym zachowaniu wcześniej
zoptymalizowanego składu. Wyniki prowadzonych
badań pozwoliły na otrzymanie działających modeli
bioresorbowalnych stentów i zacisków chirurgicznych.
Praca finansowana przez NCN projekt nr 2011/01/N/ST5/02257
WŁAŚCIWOŚCI GWIAŹDZISTYCH POLILAKTYDÓW
S02-K09
Grzegorz Łapienis
Zakład Chemii Polimerów, CBMiM PAN, 90-363 Łódź, ul. Sienkiewicza 112.
Otrzymano gwiaździste poli(L-laktydy) o 6 ramionach
o zróżnicowanej długości (Mn = 7000-28 000). Masy
molowe polimerów gwiaździstych wyznaczono metodą
chromatografii żelowej (detektory RI i LS).
O
O
O
C
O
O
= PLLA =
C
O
Właściwości termiczne scharakteryzowano metodami
DSC i TGA. Otrzymane polimery wykazywały duży
stopień krystaliczności (≤ 96%) oraz mniejszą lepkość
w stopie w porównaniu do polimerów liniowych o tej
samej masie molowej.
Właściwości
mechaniczne
gwiaździstych
poli(L-laktydów) były zbliżone do właściwości
handlowych (liniowych) polilaktydów.
O
O
O
OC CH OC CH
CH3
CH3
Praca
finansowana
grant nr UMO-2013/09/B/ST5/03619.
przez
NCN,
129
KOMUNIKATY
S02-K10
BADANIA CZYSTOŚCI CHEMICZNEJ BIODEGRADOWALNYCH WŁOKIEN Z PLA
PRZEZNACZONYCH NA WYROBY MEDYCZNE
Karolina Gzyra-Jagieła, Jolanta Jóźwicka, Agnieszka Gutowska, Krystyna Twarowska-Schmidt, Danuta
Ciechańska
Instytut Biopolimerów i Włókien Chemicznych M. Skłodowskiej-Curie 19/2790-570, Łódź
Nowoczesne wyroby medyczne odgrywają istotną rolę
w inżynierii materiałowej. Najistotniejszą ich cechą
jest biodegradowalność i biozgodność z organizmem
ludzkim. Wprowadzone do organizmu w wyniku
przemian metabolicznych rozkładają się na różnorodne
związki chemiczne, które należy scharakteryzować W
tym celu przeprowadza się badania czystości
chemicznej wyrobów medycznych [1,2].
Celem przeprowadzonych badań była ocena czystości
chemicznej włókien z PLA w aspekcie ich
praktycznego zastosowania do otrzymywania płaskich
wyrobów o przeznaczeniu higienicznym i/lub
medycznym. Badaniom fizykochemicznym poddano
ekstrakty
wodne
przygotowane
z
polimeru
wyjściowego PLA 6201D i włókien PLA z preparacją
oraz po jej usunięciu. Oznaczono parametry czystości
chemicznej, m.in. pH, mętność, barwę i zapach
wyciągu, zawartość [Cl]-, [NH4]+, [SO4]2-, metali
ciężkich i środków pianotwórczych.
Jóźwicka J., Gzyra-Jagieła K., Gutowska A., Twarowska-Schmidt
K., Ciepliński M.,: FTTE, 2012, 6B,135-141.
Jóźwicka J., Gzyra-Jagieła K., Struszczyk M.H., Gutowska A.,
Ciechańska D., Krucińska I.: FTTE, 2012, 6A,128-134
Badania wykonano w ramach projektu „Biodegradowalne wyroby
włókniste”BIOGRATEX-POIG.01.03.01-00-007/08
współfinansowanego przez UE ze środków w ramach POIG na lata
2007-2013.
NANOCZĄSTKI O POWŁOCE PNIPAM I RDZENIU Z MEZOGLOBUL PNIPAM/PIPOX
S02-K11
Barbara Trzebicka*, Łukasz Otulakowski*, Emi Haladjova**, Natalia Oleszko*, Wojciech Wałach*,
Stanislav Rangelov**, Andrzej Dworak*
*Centrum Materiałów Polimerowych i Węglowych PAN, ul. Marii Curie-Skłodowskiej 34, 41-819, Zabrze.
**Instytut Polimerów, BAN, Acad. G. Bonchev str., bl.103A, 1113 Sofia, Bułgaria.
Tworzenie się zagregowanych nanostruktur w
rozcieńczonych roztworach wodnych badano dla wielu
termoczułych polimerów. Powyżej temperatury
przejścia fazowego polimery termoczułe tworzą
struktury
sferyczne
zwane
mezoglobulami.
Prezentowana praca przedstawia możliwość uzyskania
stabilnych mieszanych mezoglobul w roztworach
wodnych, zawierających dwa termoczułe polimery:
poli(N-izopropyloakrylamid) (PNIPAM) i poli(2izopropylo-2-oksazolinę) (PIPOx). Zależnie od
stosowanych procedur otrzymano mezoglobule o
różnych rozmiarach (od 150 nm do 2 nm) i strukturze
(mieszane lub typu rdzeń-powłoka). Mieszane
mezoglobule pokrywano powłoką na drodze
polimeryzacji rodnikowej NIPAM. Do badania procesu
tworzenia się mezoglobul, a także struktury i
zachowania w roztworze mezoglobul i nanocząstek
wykorzystano techniki rozpraszania światła, UV-Vis,
SEM, TEM i AFM.
Praca wykonana w ramach współpracy bilateralnej między
Bułgarską i Polską Akademią Nauk.
NOWE NARZĘDZIE DO MODELOWANIA PROCESÓW POLIMERYZACJI
S02-K12
Stanisław Sosnowski*, Paul Brooks**, Lian Hutchings**, Paul Ross-Gardner***, Peter Shaw***
*CBMiM PAN, Sienkiewicza 112, 90-363 Łódź, Polska; **Dept. of Chem., Durham Centre for Soft Matter, Durham,
DH1 3LE, U.K., ***Synthomer Ltd., Central Road, Templefields Harlow, Essex, CM20 2BH, U.K.
Metoda Monte Carlo, ze względu na liczne zalety, jest
często używana do modelowania procesów polimeryzacji i struktury otrzymywanych produktów. Niestety,
z powodu braku uniwersalnego oprogramowania,
stosowanie tej metody wymaga samodzielnego opracowania odpowiedniego i poprawnego algorytmu oraz
napisania programu.
Przedstawiony będzie nowy, napisany w naszym
instytucie, ogólnie dostępny program do modelowania
procesów homo- i kopolimeryzacji łańcuchowej. Omawiany program, dzięki graficznemu interfejsowi użytkownika, pozwala w wygodny sposób śledzić zmiany
130
wybranych parametrów w czasie procesu, a także
generuje chromatogram SEC oraz widmo MALDITOF produktów dla dowolnego stanu procesu.
W szczególności zostaną przedstawione wyniki modelowania procesu anionowej kopolimeryzacji monomerów winylowych prowadzącego do powstawania
kopolimerów przemiennych.
Ponadto program może także znaleźć zastosowanie
jako pomoc naukowa dla studentów kursu chemii
polimerów.[1]
Sosnowski, S., J. Chem. Edu. 2013, 90, 793−795.
Praca finansowana przez MNiSzW oraz EPSRC i Synthomer (U.K.).
KOMUNIKATY
ORGANICZNE KATALIZATORY/INICJATORY POLIMERYZACJI LAKTYDU.
S02-K13
Piotr Lewiński
Centrum Badań Molekularnych i Makromolekularnych Polskiej Akademii Nauk, Sienkiewicza 112, 90-363 Łódź
Polimeryzację laktydu z otwarciem pierścienia
przeprowadza się wobec szeregu układów opartych na
związkach metalo-organicznych (np.: pochodne cyny)
oraz układów organicznych [1]. Jako katalizatory
organiczne stosuje się silne nukleofile, np. (1,5,7triazabicyklo[4.4.0]dek-5-en
(TBD),
1,8diazabicyklo[5.4.0]undek-7-en (DBU)), w połączeniu z
aminami
i/lub
alkoholami
[2].
W mojej pracy połączyłem funkcje katalizatora (super
zasada
organiczna)
oraz
inicjatora
(grupa
hydroksylowa/pierwszorzędowa grupa aminowa) w
jednej cząsteczce (CATALINI [3]). Wykazałem, ze w
odpowiednich
warunkach
każda
cząsteczka
S02-K14
katalizatora/inicjatora łączy się z makrocząsteczką
wiązaniem kowalencyjnym stając się grupą końcową.
O
O
N
N
HO
O
O
OH
[1]
[2]
[3]
Duda A., Penczek S.: Polimery 2003, 48, 16.
Hedrick J.L. et al.: Chem. Rev. 2007, 107, 5813.
S. Penczek; A. Kowalski; T. Biela; P. Kubisa; A. Duda; Patent:
PL391993-A1, 30 Jan, 2012.
Badania wykonane w ramach projektu „Lacman”; umowa nr
PBS2/A1/12/2013 (ID: 210366) z dnia 18.12.2013 r, projekt
współfinansowany przez NCBiR.
PRZEZROCZYSTE MATERIAŁY POLILAKTYDOWE O PODWYŻSZONEJ CIĄGLIWOŚCI.
STRUKTURA I WŁAŚCIWOŚCI FIZYCZNE.
Mirosław Pluta, Ewa Piórkowska
SPSP, Centrum Badań Molekularnych i Makromolekularnych, PAN w Łodzi, 90-363 Łódź, Sienkiewicza 112.
Polilaktyd (PLA), biodegradowalny poliester ze źródeł
odnawialnych, wykazuje interesujące właściwości fizykochemiczne, porównywalne z niektórymi dla polimerów pochodzenia petrochemicznego. Cechą niekorzystną PLA jest kruchość, podatność na pękanie i
zerwanie już przy wydłużeniach z
5 10 %.
Opracowano sposób poprawy tych właściwości
poprzez
zmieszanie
PLA
z
trójblokowymi
kopolimerami PEG-PPG-PEG [1]. Zastosowano
kopolimery o m.m. od 1900 do 4400 g/mol i różnej
zawartości segmentów PEG (10
50%) w celu
modyfikacji struktury fazowej i plastyfikacji
mieszanin. Przeprowadzono badania strukturalne
(SEM), termiczne (DSC), mechaniczne (DMTA,
Instron, młot Resil), optyczne i barierowe. Wykazano,
że modyfikatory nie pogarszają przezroczystości
mieszanin, podwyższają barierowość, odporność
udarnościową oraz ciągliwość nawet do z 370%,
zależnie od składu mieszaniny.
[1]
Pluta, M., Piórkowska,E., Morawiec, J.; Modyfikowana
kompozycja polimeru laktydu zawieraj ca biodegradowalne
kopolimery blokowe oraz sposób jej wytwarzania, Zgłoszenie
do UP RP, 2012, Nr P-398869
WPŁYW MODYFIKACJI FAZY AMORFICZNEJ NA WYBRANE WŁAŚCIWOŚCI
FIZYCZNE POLIMERÓW CZĘŚCIOWO KRYSTALICZNYCH
S02-K15
Artur Krajenta, Artur Różański
Zakład Fizyki Polimerów, Centrum Badań Molekularnych i Makromolekularnych Polskiej Akademii Nauk,
Wprowadzenie
substancji
o
niskiej
masie
cząsteczkowej w obszar fazy amorficznej [1] wpływa
na
właściwości
termomechaniczne
polimerów
częściowo krystalicznych podczas ich odkształcania.
Modyfikacja prowadzi do zmiany stanu fizycznego
obszarów
nieuporządkowanych
i
odpowiedzi
mechanicznej takiego układu polimer/modyfikator w
stosunku do materiału referencyjnego.
W układach polimer/modyfikator zbadano wpływ
modyfikatora na strukturę, stan fizyczny fazy
amorficznej i wybrane właściwości makroskopowe
matrycy
polimerowej:
intensywność
zjawiska
kawitacji, właściwości termo-mechaniczne.
Zaobserwowano spadek wartości modułu sprężystości i
naprężenia na granicy plastyczności (podobne działanie
zaobserwowano i wyjaśniono w układzie chloroform/
polipropylen [2]) oraz zmniejszenie intensywności
zjawiska kawitacji.
[1]
Rozanski, A.; Galeski A., Macro., 2011, 44, 7273-7287.
[2]
Rozanski A.; Galeski A., Int. J. Plasticity, 2013, 41, 14-29.
Praca finansowana przez Narodowe Centrum Nauki grant nr DEC2011/03/D/ST8/04156
131
KOMUNIKATY
POLIMERYZACJA KAPROLAKTONU UKŁADEM KARBAZOL – TRIETYLOGLIN
S02-K16
Tomasz Komoń*, Zbigniew Florjańczyk**
*Instytut Chemii Przemysłowej, Warszawa; **Politechnika Warszawska, Wydział Chemiczny, Warszawa
Trimetyloglin i trietyloglin są znane jako bardzo ważne
aktywatory i ko-katalizatory w katalizatorach ZieglerNatta używane w syntezie polimerów (olefin). Związki
te w formie monomerycznej (AlR3) są silnymi
kwasami Lewisa, co jest powodem do ich samoasocjacji do formy oligomerycznej, szczególnie
dimerycznej. Ta właściwość jest również powodem
bardzo łatwej reakcji z donorami elektronów, takimi
jak alkohole, kwasy i aminy. W reakcji związków
trialkiloglinowych z pierwszo- lub drugo-rzędowymi
aminami powstają kompleksy kwasowo–zasadowe,
które można zastosować jako inicjatory lub
katalizatory polimeryzacji.
W reakcji karbazolu z trietyloglinem powstaje
dietylo(N-karbazolo)glin, który ulega agregacji i
występuje w postaci dimerycznej. Monomer i dimer w
roztworze występują w równowadze, a ich proporcje
zmieniają się w zależności od temperatury. W reakcji
dietylo(N-karbazolo)glinu i ε-kaprolaktonu następuje
zainicjowanie polimeryzacji. Modyfikując inicjator
przez dodatek: karbazolu, trietyloglinu, pirydyny,
toluenu oraz węglanu etylenu badano właściwości
otrzymanego
polimeru
oraz
całego
procesu
polimeryzacji.
CHEMIA „CLICK” JAKO METODA TWORZENIA STABILNYCH MEZOGLOBUL
S02-K17
Daria Lipowska, Dawid Szweda, Róża Trzcińska, Barbara Trzebicka, Andrzej Dworak
Mezoglobule, otrzymane w wyniku agregacji
termoczułych polimerów, mogą stanowić nośniki
hydrofobowych substancji biologicznie aktywnych.
Ponieważ mezoglobule takie są stabilne jedynie
powyżej temperatury przejścia fazowego tworzącego je
polimeru, poszukuje się metod ich stabilizacji. Jedną z
nich jest pokrywanie ich powierzchni usieciowaną
powłoką [1].
Celem pracy było otrzymanie termoczułych stabilnych
mezoglobul opartych na kopolimerach metakrylanu
glikolu dietylenowego i metakrylanu 2-aminoetylu
(P[DEGMA-co-AMA]). Stosowano mieszaninę dwóch
kopolimerów P[DEGMA-co-AMA] zawierającego
132
odpowiednio grupy azydkowe i grupy acetylenowe.
Dla obu kopolimerów wyznaczono temperatury przejść
fazowych. Metodą dynamicznego rozpraszania światła
zmierzono rozmiary mieszanych mezoglobul w
roztworach
wodnych.
Stabilność
mieszanych
mezoglobul została zapewniona poprzez reakcję
„click”
pomiędzy
grupami
azydkowymi
i
acetylenowymi z utworzeniem pierścienia triazolowego
między łańcuchami.
[1]
Trzebicka, B.; Weda, P.; Utrata-Wesołek, A.; Dworak, A.;
Tsvetanov, C. J. Pol. Sci. Part A Pol. Chem., 2010, 48, 40744083.
POSTERY
DEGRADOWALNE KOMPOZYTY ELASTOMEROWE ZAWIERAJĄCE LIGNOCELULOZĘ
S02-P01
Karolina Diakowska a), Anna Masek a), Marian Zaborski b)
a) Politechnika Łódzka, Wydział Chemiczny, Instytut Technologii Polimerów i Barwników;
Ul. Stefanowskiego 12/16 , 90-924 Łódź;
Powszechnie wiadomym jest, iż
wyeliminowania tworzyw sztucznych z życia
codziennego jest niemożliwe. Niestety ich eksploatacja
generuje olbrzymie ilości odpadów polimerowych. W
trosce o środowisko naturalne naukowcy dążą do
otrzymywania materiałów polimerowych, które będą
biodegradowalne. [1][2].
Celem naszych badań jest otrzymanie
biodegradowalnych kompozytów z surowców
odnawialnych. Zastosowanie epoksydowanego
kauczuku naturalnego w kompozycji
z polilaktydem , usieciowanych przy zastosowaniu
naturalnych substancji takich jak aminokwasy jest
niewątpliwie elementem nowości naukowej. W roli
napełniaczy stosujemy lignocelulozę oraz jej
modyfikowane formy. Ważnym elementem naszych
badań jest uzyskanie kompozytów ENR/PLA o
właściwościach determinujących ich kontrolowaną
degradowalność.
[1]. Z. Florjańczyk, M. Dębowski, E.Chwojnowska, K. Łokaj, J.
Ostrowska Polimery 2009, 10, 609-694;
[2]. N. Bitinis , R. Verdejo , E.M. Maya, E. Espuche, P. Cassagnau,
M.A. Lopez-Manchado Composites Science and Technology 2012,
72 , 305–313;
R. Auras , B. Harte , S. Selke Macromol Biosci 2004, 4,9, 835–64.
POLIMERYZACJA WOLNORODNIKOWA W ROZTWORACH SOLI AMONIOWYCH
S02-P02
Aleksandra Nowak*, Szczepan Bednarz*
*Politechnika Krakowska, Wydział Inżynierii i Technologii Chemicznej, Katedra Biotechnologii i Chemii Fizycznej
[email protected], [email protected].
Kwas
itakonowy
(IA)
to
nienasycony,
biodegradowalny kwas dikarboksylowy otrzymywany
przez fermentację węglowodanów m.in. z użyciem
grzybów
z
rodzaju
Aspergillus.
Kwas
2-akrylamido-2-metylopropanosulfonowy (AMPS)
jest reaktywnym, silnie polarnym, syntetycznym
monomerem
stosowanym
do
otrzymywania
polimerów i hydrożeli. Przedmiotem badań jest
proces polimeryzacji kwasu AMPS i jego
kopolimeryzacji z IA w roztworach wodnych lub w
układach zawierających sole choliny. Otrzymane
polimeryczne produkty oczyszczono metodą
S02-P03
dializy, scharakteryzowano ciężary cząsteczkowe
oraz poddano analizie FT-IR. Przy uzyciu techniki
in-situ HNMR monitorowano przebieg reakcji
polimeryzacji i kopolimeryzacji.
[1]
Synthesis of Hydrogels by Polymerization of Itaconic Acid–
Choline Chloride Deep Eutectic Solvent. S.Bednarz, M. Fluder,
M. Galica, D. Bogdal, I. Maciejaszek, J. Appl. Polym. Sci.
2014, 131, 40608.
Niniejsze badania były finansowane ze środków Unii Europejskiej w
ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki, projekt
“Bioinżynier chemiczny (BINC)”, nr umowy POKL.04.01.02-00217/11 -01.
ZASTOSOWANIE WODNEGO ROZTWORU KRZEMIANU SODU DO MODYFIKACJI
TRUDNOZAPALNEJ WŁÓKIEN PET
Andrzej Gawłowski, Janusz Fabia, Tadeusz Graczyk, Jarosław Janicki
Akademia Techniczno-Humanistyczna,43-309 Bielsko-Biała, ul. Willowa 2.
Do modyfikacji trudnozapalnej klasycznych włókien z
poli(tereftalanu etylenu) (PET) wykorzystano szkło
wodne wyprodukowane przez Zakłady Chemiczne
„Rudniki” S.A. Proces prowadzono przy zastosowaniu
dwóch metod:
a) metody kąpielowej,
b) metody Thermosol.
Głównym celem podjętych badań było ustalenie
optymalnych parametrów procesu tj. stężenia
antypirenu, temperatury, czasu obróbki, stężenia
środków
pomocniczych.
Uzyskane
efekty
trudnozapalności oceniano przy zastosowaniu metody
krytycznego wskaźnika tlenowego LOI. Dodatkowo
przeprowadzono
również
badania
właściwości
termicznych modyfikowanych włókien metodą
różnicowej kalorymetrii skaningowej DSC oraz analizy
termograwimetrycznej (TGA).
133
POSTERY
S02-P04
BADANIE WŁAŚCIWOŚCI TERMICZNYCH WŁÓKIEN PA6 MODYFIKOWANYCH
TRUDNOZAPALNIE
Andrzej Gawłowski, Janusz Fabia, Czesław Ślusarczyk, Tadeusz Graczyk
W ramach prezentowanego materiału badaniom
poddano
ciągłe włókna
poliamidowe (PA6)
przeznaczone głównie do wytwarzania tekstyliów
przeznaczonych do wykończania wnętrz. Do
modyfikacji
trudnozapalnej
włókien
PA6
wykorzystano metodę kąpielową. Jako antypiren
zastosowano wodny roztwór krzemianu sodu (Zakłady
Chemiczne „Rudniki” S.A). Modyfikowane włókna
PA6 badano przede wszystkim w aspekcie zmian
właściwości termicznych (DSC, TGA). Dodatkowo
przeprowadzono również badania zmian struktury
nadcząsteczkowej wykorzystując do tego celu metodę
S02-P05
szerokokątowej
dyfrakcji
promieniowania
rentgenowskiego (WAXS). Określono również
wartości krytycznego wskaźnika tlenowego (LOI) dla
poszczególnych wariantów modyfikacji włókien PA6.
BADANIA NAD MAKROMONOMERAMI OTRZYMANYMI W WYNIKU ANIONOWEJ
POLIMERYZACJI β-BUTYROLAKTONU
Anna Domagała, Piotr Kurcok, Henryk Janeczek, Marta Musioł
Centrum Materiałów Polimerowych i Węglowych PAN, 41-819 Zabrze, ul. M. Curie-Skłodowskiej 34
W ostatnich latach prowadzono badania nad
otrzymaniem i zastosowaniem oligo- i poli(3hydroksymaślanów). Stwierdzono m.in., iż możliwa
jest polimeryzacja β-butyrolaktonu wykorzystująca
różne rodzaje inicjatorów [1, 2]. W ten nurt włączają
się przedstawione obecnie badania. Podjęto prace nad
syntezą na drodze anionowej polimeryzacji z
otwarciem pierścienia β-butyrolaktonu inicjowaną solą
potasową kwasu 1-N-pirolopropanowego. Otrzymany
w ten sposób makromonomer jest prekursorem
biodegradowalnych, elektroaktywnych polimerów,
które służyć mogą jako nośniki leków bądź materiały
opatrunkowe.
1. KOH
N
O
2.
H3C
N
O
C O
HOOC
O
CH CH 2 C O H
CH3
n
O
[1] Piddubnyak, V.; Kurcok, P. i in. Biomaterials, 2004, 25, 5271-5279.
[2] Michalak, M.; Marek, A.A. i in. Eur. Polym. J., 2013, 49, 4149-4156.
Praca finansowana przez Narodowe Centrum Nauki w ramach projeku
nr 2011/03/B/ST5/01478
NOWE TERMOPLASTYCZNE POLI(WĘGLANO-URETANY) Z ATOMAMI SIARKI
S02-P06
Anna Kultys*, Magdalena Rogulska*, Janina Nowak*
*Zakład Chemii Polimerów, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, ul. Gliniana 33, 20-614 Lublin.
Celem realizowanych badań było określenie struktury
(metodą
FTIR
i
AFM)
i
właściwości
fizykochemicznych, termicznych (metodą DSC i TG),
mechanicznych
przy
statycznym
rozciąganiu,
adhezyjnych do miedzi oraz twardości Shore’a nowych
termoplastycznych
poliuretanów
segmentowych.
Polimery otrzymano metodą jednoetapowej poliaddycji
w stopie przy użyciu alifatyczno-aromatycznych
przedłużaczy łańcuchów o różnej zawartości atomów
siarki, tj. 2,2 -[oksybis(benzeno-1,4-diylosulfanodiylo)]dietanolu
(ODE)
lub
2,2 -[sulfanodiylobis(benzeno-1,4-diylosulfanodiylo)]dietanolu
(SDE), 1,1'-metanodiylobis(4-izocyjanianobenzenu) i
134
40–60 % mol. poli(heksametyleno-węglano)diolu o
Mn=860 g/mol jako segmentu giętkiego. Otrzymane
polimery były materiałami o dużych masach molowych
(lepkości zredukowane w zakresie 1,0–2,8 dL/g). Ich
temperatury odszklenia (Tg), temperatury 1% ubytku
masy, wytrzymałości na rozciąganie oraz wydłużenia
przy zerwaniu zawierały się, odpowiednio, w zakresie:
10–34°C, 250–280°C, 21–37 MPa, 225–500%.
Polimery pochodne diolu ODE wykazywały niższe Tg,
a tym samym większy stopień separacji mikrofazowej,
lepszą stabilność termiczną oraz większą wytrzymałość
mechaniczną przy mniejszym wydłużeniu przy
zerwaniu.
POSTERY
NOWE POLIAMIDY O WŁAŚCIWOŚCIACH CIEKŁOKRYSTALICZNYCH
S02-P07
Anna Kultys*, Magdalena Rogulska*
*Zakład Chemii Polimerów, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, ul. Gliniana 33, 20-614 Lublin.
Typową drogą uzyskiwania polimerów z grupami
mezogenicznymi w łańcuchu głównym są procesy
polikondensacji
oparte
na
monomerach
ciekłokrystalicznych,
prowadzące
do
układów
poliestrowych, poliamidowych i polieterowych. Celem
naszej pracy była synteza i charakterystyka nowych
ciekłokrystalicznych
kwasów
dikarboksylowych
pochodnych bifenylu, tj. kwasu 2,2'-[bifenylo-4,4'diylobis(metanodiylosulfanodiylo)]dioctowego, kwasu
2,2'-[bifenylo-4,4'-diylobis(metanodiylosulfanodiylo)]dipropanowego
i
kwasu
2,2'-(bifenylo-4,4'diylodisulfanodiylo)dipropanowego.
Kwasy
te
następnie zostały wykorzystane do syntezy poliamidów
metodą
niekonwencjonalnej
polikondensacji
z
diizocyjanianami [1], takimi jak: 1,1'-metanodiylobis(4-izocyjanianocykloheksanem), 2,4-diizocyjaniano-1-metylobenzenem i 1,6-diizocyjanianoheksanem, prowadzonej w roztworze w obecności
katalizatora. Strukturę i właściwości kwasów oraz
poliamidów
określono
za
pomocą
analizy
elementarnej, FTIR, 1H-NMR, termograwimetrii,
różnicowej kalorymetrii skaningowej i mikroskopii
polaryzacyjnej. Badania mikroskopowe pokazały, że
otrzymane kwasy tworzą mezofazę nematyczną i
smektyczną, natomiast poliamidy tylko nematyczną.
Mallakpour, S.; Youselfian, H. Polym. Bull. 2008, 60, 191-198.
SYNTEZA I CHARAKTERYSTYKA µ-POLIMERÓW ZAWIERAJĄCYCH W RDZENIU
D-(-)SALICYNĘ
S02-P08
Anna Mielańczyk, Sebastian Grządka, Dorota Neugebauer
Katedra Fizykochemii i Technologii Polimerów, Wydział Chemiczny, Politechnika Śląska, ul. Strzody 9, 44-100
Gliwice
Przedmiotem badań jest synteza µ-polimerów
gwiaździstych z zastosowaniem 8-funkcyjnego
inicjatora na bazie D(-)salicyny (SLBr6OH2) [1]. W
pierwszym
etapie
zsyntezowano
6-ramienne
kopolimery
metakrylanu
metylu
(MMA)
z
metakrylanem tert-butylu (tBMA) za pomocą ATRP
oraz polimery posiadające 2 segmenty poli(εkaprolaktonu) (PCL) przy użyciu ROP. Pomimo
kontrolowanego
charakteru
obydwu
reakcji
zaobserwowano większe dyspersyjności dla PCL
Đ=1.33-1.42 w porównaniu z P(MMA-co-tBMA)
Đ=1.19-1.28. W drugim etapie znajdujące się w
rdzeniu grupy funkcyjne wykorzystano do otrzymania
Br OH
µ-polimerów.
Br
ATRP
OH
O
O
O
O
6
OH
ROP
Br
Br
Br OH Br
ROP
SLBr6OH2
O
Br Br
Br
Br
Br Br
OH
2
ATRP
PCL
P(MMA-co-tBMA)
[1]
Neugebauer, D., Mielańczyk, A., Waśkiewicz, S., Biela,
T., J. Polym. Sci., Part A: Polym. Chem. 2013, 51, 2483-2494.
AMFIFILOWE KOPOLIMERY O ROZGAŁĘZIONEJ TOPOLOGII ZAWIERAJĄCE
JEDNOSTKI KWASU METAKRYLOWEGO
S02-P09
Anna Mielańczyk, Paulina Maksym-Bębenek, Dorota Neugebauer
Politechnika Śląska w Gliwicach, Wydział Chemiczny, Katedra Fizykochemii i Technologii Polimerów,
ul. M. Strzody 9, 44-100 Gliwice
Metodą ATRP otrzymano serię dobrze zdefiniowanych
kopolimerów rozgałęzionych, tj. gwiaździstych i
szczepionych, zawierających jednostki metakrylanu
tert-butylu (tBMA). Wykorzystane w polimeryzacji
różne typy wielofunkcyjnych (makro)inicjatorów tj. na
bazie poli(glikolu etylenowego) lub propylenowego
oraz
D-salicyny
[1]
determinowały
kształt
makrocząsteczki poprzez rozmieszczenie jednostek
tBMA, odpowiednio w łańcuchach bocznych lub
ramionach.
Następnie
polimery
hydrofobowe
przekształcono w amfifilowe poprzez acydolizę grup
tert-butylowych do kwasowych. Tym samym
makrocząsteczki uzyskały właściwości pH-czułe, a
dalsze badania miały na celu porównanie średnic
hydrodynamicznych otrzymanych cząstek. Tego typu
polimery, ze względu na strukturę, skład i właściwości
mogą być rozpatrywane w charakterze potencjalnych
nośników substancji biologicznie aktywnych.
[1] Neugebauer, D., Mielańczyk, A.; Waśkiewicz, S.; Biela, T.
J. Polym. Sci. Part A: Polym. Chem. 2013, 51, 2483-2494.
Praca finansowana w ramach projektów badawczych
NCN DEC-2012/07/N/ST5/01875, No. N N204 122940
oraz BKM/508/RCH4/2013/502
135
POSTERY
S02-P10
OLIGOETEROLE Z TLENKU ETYLENU I REAKTYWNYCH ROZPUSZCZALNIKÓW
MELAMINY
Anna Ryczek, Dorota Głowacz-Czerwonka
Wydział Chemiczny Politechniki Rzeszowskiej im. I. Łukasiewicza, 35-959 Rzeszów
Przedstawiono
wyniki
badań
dotyczących
otrzymywania oligoeteroli z roztworów melaminy
w reaktywnym rozpuszczalniku (uzyskanym przy
stosunku molowym ketonu etylowo-metylowego do
formaldehydu 1:3) i 12 moli oksiranu - tlenku etylenu.
Przeprowadzono serię syntez z różnym udziałem wody
dozowanej
do
układu
reakcyjnego
podczas
roztwarzania melaminy. Wprowadzenie wody miało na
celu
zwiększenie
rozpuszczalności
trudnorozpuszczalnego związku azacyklicznego.
Strukturę produktów potwierdzono w oparciu o analizę
widm 1H-NMR, FTIR oraz analizę elementarną.
Zbadano wybrane właściwości fizyczne uzyskanych
oligoeteroli, takie jak gęstość, lepkość, współczynnik
załamania światła oraz napięcie powierzchniowe.
Otrzymane oligoeterole stanowiły gęste żywice barwy
pomarańczowej.
Wstępne badania dowiodły, iż mogą one stanowić
substraty (czynniki poliolowe) do otrzymywania
pianek poliuretanowych o zwiększonej odporności
termicznej.
EKSTRAKCJA NANOWŁÓKIEN CELULOZOWYCH Z BIOMASY ROŚLINNEJ
S02-P11
Arkadiusz Bloda, Janusz Kazimierczak, Justyna Wietecha, Grażyna Krzyżanowska, Anna Kluska, Danuta
Ciechańska, Ewa Kopania
Instytut Biopolimerów i Włókien Chemicznych ,ul. M. Skłodowskiej-Curie 19/27, 90-570 Łódź.
Biomasa roślinna jest powszechnie uważana za
niewyczerpane,
odnawialne
źródło
różnych
biopolimerów, m.in. celulozy, hemicelulozy, lignin
i pektyn. Spośród nich najbardziej znanym i zbadanym
surowcem jest celuloza, zaś włókna celulozowe
charakteryzują się szerokim zakresem korzystnych
właściwości użytkowych, w tym stosunkowo dużą
wytrzymałością, wysoką sztywnością, niską gęstością
i podatnością na rozkład biologiczny. W pracy jako
materiał wyjściowy stosowano kilka rodzajów
biomasy, m.in. słomę konopną. W wyniku procesu
oczyszczania biomasy za pomocą obróbki termicznej,
mechanicznej i chemicznej otrzymano masę włóknistą
o wysokiej zawartości alfa-celulozy. Następnie
zastosowano obróbkę enzymami celulolitycznymi
w celu ułatwienia fibrylizacji włókien celulozowych do
nanowłókien podczas dalszej obróbki mechanicznej
z wykorzystaniem wysokich sił ścinających. Zmiany
morfologiczne zachodzące podczas obróbki badano za
pomocą mikroskopu elektronowego. W obrazie SEM
zaobserwowano. nanowłókna o średnicy w zakresie od
kilkudziesięciu do kilkuset nanometrów.
Praca wykonana w ramach projektu POIG.01.01.02-10-123/09-00
"Zastosowanie biomasy do wytwarzania polimerowych materiałów
przyjaznych środowisku" współfinansowanego ze środków
Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego
WPŁYW MODYFIKACJI FAZY AMORFICZNEJ NA WYBRANE WŁAŚCIWOŚCI
FIZYCZNE POLIETYLENU
S02-P12
Artur Krajenta, Artur Różański
Zakład Fizyki Polimerów, Centrum Badań Molekularnych i Makromolekularnych Polskiej Akademii Nauk,
Wprowadzenie substancji o niskiej masie
cząsteczkowej w obszar fazy amorficznej [1]
wpływa na właściwości termomechaniczne
polietylenu
podczas
jego
odkształcania.
Modyfikacja prowadzi do zmiany stanu fizycznego
obszarów nieuporządkowanych i odpowiedzi
mechanicznej
takiego
układu
polietylen/modyfikator w stosunku do materiału
referencyjnego.
W układach polietylen/modyfikator zbadano wpływ
modyfikatora na strukturę, stan fizyczny fazy
136
amorficznej i wybrane właściwości makroskopowe
matrycy polimerowej: intensywność zjawiska kawitacji,
właściwości termo-mechaniczne.
Zaobserwowano spadek wartości modułu sprężystości i
naprężenia na granicy plastyczności (podobne działanie
zaobserwowano i wyjaśniono w układzie chloroform/
polipropylen [2]) oraz zmniejszenie intensywności
zjawiska kawitacji.
[1]
Rozanski, A.; Galeski A., Macro., 2011, 44, 7273-7287.
[2]
Rozanski A.; Galeski A., Int. J. Plasticity, 2013, 41, 14-29.
Praca finansowana przez Narodowe Centrum Nauki grant nr DEC2011/03/D/ST8/04156
POSTERY
S02-P13
ANALIZA PY-GC/MS POLI(TEREFTALANU ETYLENOWEGO) Z RECYKLINGU W
OBECNOŚCI TMAH I TMAAC
Euzebiusz Jan Dziwiński, Jolanta Iłowska, Renata Kulesza, Jan Gniady
Instytut Ciężkiej Syntezy Organicznej „Blachownia”, 47-225 Kędzierzyn-Koźle, ul. Energetyków 9.
Poli(tereftalan etylenu) (PET) jest liniowym,
nasyconym poliestrem najczęściej otrzymywanym
w dwuetapowym procesie wymiany estrowej
i polikondensacji. Zagospodarowanie odpadowego
polimeru na drodze recyklingu chemicznego wymaga
informacji o jego produktach depolimeryzacji.
Celem pracy była identyfikacja metodą pirolitycznej
chromatografii gazowej (Py-GC/MS) z udziałem
wodorotlenku tetrametyloamoniowego (TMAH) lub
octanu tetrametyloamoniowego (TMAAc) produktów
pirolizy odpadowego PET-u przeznaczonego do
recyklingu chemicznego. Uzyskane dane o składzie
pirolizatu PET za pomocą tej metody znacznie
S02-P14
rozszerzają zakres informacji o budowie chemicznej
produktów pirolizy PET, w porównaniu do wyników
analiz Py-GC/MS otrzymanych wcześniej, bez udziału
reagentów [1] i mogą być wykorzystane do
optymalizacji procesu ich termicznego rozkładu.
Dziwiński E. J.. Semeniuk I, Przem. Chem. 2013, 92, 1856-1860.
HYDROFILOWE MIKROSFERY POLIMEROWE I ICH UKŁADY. METODY
PRZYGOTOWANIA I WŁAŚCIWOŚCI
Teresa Basińska, Monika Gosecka, Stanisław Słomkowski
Centrum Badań Molekularnych i Makromolekularnych PAN, ul. Sienkiewicza 112, 90-363 Łódź
W pracy będą omówione zagadnienia związane z
przygotowaniem, scharakteryzowaniem i wykorzystaniem hydrofilowych mikrosfer polimerowych do
tworzenia układów uporządkowanych. Mikrosfery o
wielkościach w zakresie 200-900 nm i małym wsp.
dyspersji, zostały zsyntetyzowane metodą kopolimeryzacji emulsyjnej styrenu i makromonomeru -tertbutoksylo- -winylobenzylopoliglicydolu (PGL) w
wodzie, z udziałem nadsiarczanu potasu jako inicjatora.
Stwierdzono, że w przypadku stężenia PGL przekraczającego krytyczne stężenie micelarne mikrosfery
powstają w procesie dwuetapowej nukleacji
S02-P15
koagulacyjnej. Z zależności frakcji poliglicydolu w
warstwie powierzchniowej mikrosfer od frakcji PGL w
całej masie cząstek wynikało, że warstwa
powierzchniowa jest znacznie wzbogacona w
hydrofilowy polimer. Mikrosfery o budowie jądrohydrofilowa powłoka oraz po modyfikacji warstwy
powierzchniowej za pomocą związanej kowalencyjnie
L-3,4-dihydroksyfenyloalaniny tworzą układy o
wysokim stopniu uporządkowania przestrzennego, tzw.
koloidalne kryształy fotoniczne, wykazujące dyfrakcję
światła w zakresie światła widzialnego.
WYKORZYSTANIE CELULOZY JAKO UKŁADU MODELOWEGO W BADANIACH
REAKTYWNOŚCI ORGANOSILANÓW Z DREWNEM
Paweł Kowalewski, Magdalena Woźniak, Kinga Szentner, Izabela Ratajczak
Katedra Chemii, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu, Wojska Polskiego 75, 60-625 Poznań
Związki krzemoorganiczne znajdują zastosowanie w
wielu dziedzinach ze względu na ich niską toksyczność
względem środowiska i ludzi [1]. Stosowane w
ochronie drewna polepszają jego właściwości:
odporność,
stabilność
wymiarową,
twardość,
odporność na czynniki atmosferyczne oraz ogień [2].
Warunkiem
umożliwiającym
zastosowania
organosilanów w preparatach impregnacyjnych do
drewna, jest przygotowanie ich przy zachowaniu
odpowiednich warunków reakcji. Wyniki badań
reaktywności organosilanów z celulozą jako układem
modelowym i drewnem jako układem rzeczywistym
pozwalają stwierdzić, że proces wiązania tych
składników zachodzi w wyniku hydrolizy grup
alkoksylowych i grup hydroksylowych w drewnie oraz
dalszej ich kondensacji [2].
[1] Xie Y., Hill C.A.S., Sun D., Jalaludin Z., Wang Q., Mai C.,
BioResources, 2011, 6(3): 2323-2339
[2] Tshabalala M.A., Kingshott P., Vanladingham M.R., Plackett D,
J. Appl. Polym. Sci., 2003, 88: 2828-2841
Projekt jest współfinansowany ze środków funduszy norweskich, w
ramach programu Polsko-Norweska Współpraca Badawcza
realizowanego przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju (umowa
nr Pol-Nor/203119/32).
137
POSTERY
BIOKATALIZOWANE REAKCJE ESTRYFIKACJI SKROBI
S02-P16
a
Arkadiusz Żarskia, Sylwia Ptaka,b,Magdalena Roczkowskaa, Przemysław Siemion , Janusz Kapuśniaka
a
Instytut Chemii, Ochrony Środowiska i Biotechnologii, Akademia im. Jana Długosza w Częstochowie
InstytutBiochemii Technicznej, Wydział Biotechnologii i Nauk o Żywności, Politechnika Łódzka
b
Przemysł potrzebuje głownie skrobi modyfikowanych o
korzystniejszych właściwościach przetwórczych niż
skrobia natywna. Estryfikacja skrobi z użyciem kwasów
tłuszczowych jest jedną z bardziej obiecujących metod
modyfikacji tego biopolimeru. Celem badań było
otrzymanie estrów skrobi ziemniaczanej, pszennej oraz
skrobi
pszennej
poddanej
wstępnej
obróbce
hydrotermicznej, z użyciem kwasu oleinowego w
obecności lipazy z Thermomyceslanuginosus jako
katalizatora. Reakcje prowadzono metodą klasyczną z
zastosowaniem DMSO w łaźni wodnej oraz w fazie stałej
w polu mikrofalowym. Analiza spektroskopowa w
podczerwieni (FTIR) pozwoliła wybrać preparaty, w
S02-P17
których zaszła reakcja estryfikacji. Poddano je
charakterystyce z wykorzystaniem analizy termicznej
(TG/DSC) oraz oznaczono ich stopień podstawienia (DS),
rozpuszczalność (AS) i zdolność pochłaniania wody
(WBC). Najwyższy DS oznaczono dla produktów
estryfikacji skrobi pszennejprowadzonej w łaźni wodnej.
Najmniej podatna na modyfikacje okazała się skrobia
ziemniaczana. Proces prowadzony w łaźni nie
doprowadził do otrzymania estrów skrobiowych. W polu
mikrofalowym otrzymano estry o niskim DS.
NEW FACTS CONCERNING PROPYLENE OXIDE RING-OPENING POLYMERIZATION INITIATED
WITH DIFFERENT POTASSIUM SALTS ACTIVATED 18-CROWN-6
Justyna Jurek-Suliga*, Zbigniew Grobelny** , Marek Matlengiewicz**, Kinga Skrzeczyna**, Andrzej Swinarew*
* Institute of Materials Science, University of Silesia, 40-007 Katowice. **Institute of Chemistry, University of
Silesia, 40-007 Katowice.
In anionic polymerization of propylene oxide (PO)
chain transfer reaction to the monomer occurs
which leads to the polymer unsaturation and
diminishes its molar mass [1].We take into account
the second possible source of polymer
unsaturation, i.e. deprotonation of the monomer
with the initiator used. Several salts activated 18crown-6, e.g. CH3OK, sec-PrOK, tert-BuOK,
Ph3CK, Ph3HBK, (Me3Si)2NK, KH and KOH were
applied for initiation. The highest unsaturation had the
polymer obtained by KOH. All initiators opened
oxirane ring of PO exclusively in the β-positions,
except sec-PrOK which opens oxirane ring in both
positions, i.e. β and α.
[1] Ding J.; Price C.; Booth C. Eur. Polym. J. 1991, 27, 891-894.
RING-OPENING POLYMERIZATION OF Ε-CAPROLACTONE INITIATED WITH ALKALI
METAL HYDROXIDES ACTIVATED MACROCYCLIC LIGANDS-DETERMINATION OF
POLYMERS STRUCTURE BY USE OF MALDI-TOF
S02-P18
Justyna Jurek-Suliga*, Zbigniew Grobelny**, Marek Matlengiewicz**, Kinga Skrzeczyna**, Michał Michalak***,
Andrzej Swinarew*
* Institute of Materials Science, University of Silesia, 40-007 Katowice. **Institute of Chemistry, University of
Silesia, 40-007 Katowice. *** Centre of Polymers and Carbon Materials, Polish Academy of Sciences, 41-819
Zabrze.
The only known way of anionic polymerization of εcaprolactone (ε-CL) is nucleophilic substitution with
ring opening in acyl-oxygen position [1]. It occurs with
potassium alkoxides. In anionic polymerization of εCL chain transfer reactions were observed, i.e.
intramolecular and intermolecular ones. However,
polymerization of ε-CL initiated with potassium
hydroxide was incomplete [2]. In the present work
anhydrous alkali metal hydroxides (KOH, NaOH, and
138
LiOH) activated macrocyclic ligands complexing metal
cations, i.e. coronands 12C4, 15C5, 18C6, DCH24C8
and cryptand C222 were successively used for ε-CL
polymerization.
[1] Penczek S.; Cypryk M.; Duda A.; Kubisa P.; Słomkowski S.
Prog. Polym. Sci. 2007, 32, 247
[2] Dale J.; Schwartz J.-E. Acta Chem. Scand. 1986, B40, 559
POSTERY
WYTWARZANIE NANOWŁÓKIEN POLIMEROWYCH I NANOKOPOZYTÓW POPRZEZ
ODKSZTAŁCENIE PLASTYCZNE KRYSZTAŁOW POLIMEROWYCH
S02-P19
Justyna Krajenta , Andrzej Pawlak, Andrzej Gałęski
Zakład Fizyki Polimerów, Centrum Badań Molekularnych i Makromolekularnych Polskiej Akademii Nauk, ul.
Sienkiewicza 112, 90-363 Łódź.
Odkształcanie
pojedynczych
kryształów
polimerowych lub ich niedużych agregatów poprzez
ścinanie za pośrednictwem drugiego polimeru
pozostającego w stanie uplastycznionym jest
sposobem wytworzenia włókien i nanokompozytów
wyłącznie polimerowych.
Ograniczenie liczby splątań makrocząstek w fazie
amorficznej znacznie ułatwia deformację fazy
krystalicznej i otrzymania włókien.
Polipropylen o ograniczonej liczbie splątań,
mieszano z różnymi stopionymi polimerami, w celu
S02-P20
uzyskania mikro i nanowłókien PP rozproszonych w
matrycy innego polimeru. Obrazy ze skaningowego
mikroskopu elektronowego pokazują obecność
zarówno nano metrowych jak i grubszych włókien
PP. Przeprowadzono także badania reologiczne,
charakterystykę materiałów techniką DSC i zbadano
wybrane właściwości mechaniczne.
Praca finansowana przez Narodowe
MAESTRO (DEC-2012/04/A/ST5/00606)
Centrum
Nauki
grant
KONTROLOWANE UWALNIANIE HERBICYDÓW CHEMICZNIE ZWIĄZANYCH Z
OLIGO-(R,S)-3-HYDROKSYMAŚLANAMI
K. Cięciwa*, J. Bajor*, A. Siłowiecki**, P. Rychter*, I. Kwiecień***, W. J. Kowalski*
*Instytut Chemii, AJD, Częstochowa, **Instytut Ochrony Roślin, Sośnicowice, ***CMPiW PAN, Zabrze.
Mieszaniny oligo-(R,S)-3-hydroksymaślanów chemicznie
związanych z herbicydami (oligomery HB) syntetyzowano
i określano ich budowy strukturalne i rozrzuty mas molowych metodami SEC, NMR i ESI-MS.
ilościach w określonym czasie, a produkty ich degradacji są
identyczne z metabolitami występującymi w środowisku
roślinnym. Zmieniając warunki syntezy, można optymalizować parametry fizyko-chemiczne oligomerów HB.
[1]
(Np.: oligo-(R,S)-3-hydroksymaślan MCPA)
Wykonano biotesty skuteczności dla chwastów dwuliściennych oraz upraw zbóż [1]. Otrzymane oligomery HB mogą
znaleźć zastosowanie praktyczne, ponieważ uwalniają one
toksyczne herbicydy w sposób kontrolowany w żądanych
W.Kowalski, M. Głazek, A. Siłowiecki, M. Kowalczuk,
I. Romanowska, D. Włóka, Controlled Release of 2,4-D and
Dicamba Chemically Bonded to 3-Hydroxybutyric Acid
Oligomers, ASTM International's, Selected Technical Papers
Editorial Office, STP 1558. pp. 15 30, 2013
Praca finansowana przez Narodowe Centrum Nauki, grant
N 3030/B/P01/2010/39
OCENA PRZYDATNOŚCI WYBRANYCH MOLEKULARNYCH SOND
FLUORESCENCYJNYCH JAKO NARZEDZI DO MONITOROWANIA PROCESÓW
FOTOPOLIMERYZACJI METODĄ FPT
S02-P21 Katarzyna Kukuła*, Joanna Ortyl*
*Politechnika Krakowska im. T. Kościuszki, Wydział Inżynierii i Technologii Chemicznej
*Katedra Biotechnologii i Chemii Fizycznej, ul. Warszawska 24, 31-155 Kraków
Fotochemia jest szeroko stosowana w różnych
wzrasta lepkość układu. Podstawowym celem badań
gałęziach nauki, również w chemii polimerów.
było wyznaczenie związków organicznych do
Przyczyną tego jest rozwój technologii FPT
monitorowania procesu fotopolimeryzacji.
(Fluorescence Probe Technology) opierającej się na
zastosowaniu fluorescencyjnych sond molekularnych.
Pomiar w FPT jest rejestracją zmian widma
projekt „Bioinżynier chemiczny (BINC)", nr umowy POKL.04.01.02fluorescencji sondy w wyniku zmian polarności i
00-217/11-01.
lepkości otoczenia, w którym znajduje się sonda. Jako
nośnik informacji między czujnikiem a urządzeniem
pomiarowym służą kwanty światła. W miarę postępu
polimeryzacji maleje polarność układu. Równocześnie
139
POSTERY
S02-P22
BIODRGRADOWALNE POLIESTRY JAKO MATERIAŁY OPAKOWANIOWE DLA
PRZEMYSŁU KOSMETYCZNEGO
Katarzyna Wolna-Stypka*, Wanda Sikorska *, Marek Kowalczuk*
*Centrum Materiałów Polimerowych i Węglowych, PAN, 41-800 Zabrze
Polimery biodegradowalne, w tym poliestry
alifatyczne, budzą coraz większe zainteresowanie
przemysłu kosmetycznego. Niezwykle ważne jest
określenie, jakie oddziaływania zachodzą pomiędzy
opakowaniami
wykonanymi
z
polimeru
biodegradowalnego a składnikami kosmetyków, które
zostaną umieszczone w takich opakowaniach.
Tworzywo, z którego wykonane jest opakowanie musi
być kompatybilne z masą kosmetyczną.
Celem pracy było zbadanie procesów
chemicznych zachodzących w czasie kontaktu
kopoliestru alifatyczno-aromatycznego w substancjami,
będącymi składnikami preparatów kosmetycznych oraz
wykazanie, czy składniki preparatów kosmetycznych
wpływają na proces kompostowania przemysłowego
wybranego materiału polimerowego.
Praca finansowana przez:
PLASTiCE (3CE368P1, “Innovation value chain development for
sustainable plastics in central Europe”, CENTRAL EUROPE
Programme, co-financed by ERDF),
„DoktoRIS – Program stypendialny na rzecz innowacyjnego Śląska”
współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego
Funduszu Społecznego.
PROTYCZNE CIECZE JONOWE, JAKO MEDIA POLIMERYZACJI WOLNORODNIKOWEJ
S02-P23
Kinga Żelazo*, Szczepan Bednarz*
*Politechnika Krakowska, Wydział Inżynierii i Technologii Chemicznej, Katedra Biotechnologii i Chemii Fizycznej,
ul. Warszawska 24, 31-155 Kraków.
[email protected], [email protected].
Ciecze
jonowe
(IL)
są
nowym
rodzajem
rozpuszczalników, które uzyskały w ostatnich latach
dużą popularność m.in. w chemii polimerów [1]. Jedną
z odmian IL są tzw. protyczne ciecze jonowe (PILs),
które otrzymuje się w wyniku reakcji zobojętniania
pewnych kwasów i zasad Brønsteda [2]. Utworzone
sole są ciekłe w temperaturze pokojowej.
Syntezowano i scharakteryzowano PILs otrzymane w
reakcji etanoloaminy, dietyloaminy i trietyloaminy
kwasem mrówkowym i trifluorooctowym. Uzyskane
ciecze zbadano pod kątem ich przydatności, jako
rozpuszczalników kwasu itakonowego (IA) i
nadsiarczanu amonu (APS) oraz w reakcji
polimeryzacji wolnorodnikowej IA.
Kubisa, P. J., Pol. Sci. A: Pol. Chem., 2005, 43, 4675–83.
Greaves, T.L.; Drummond, C.J. Chem. Rev., 2008, 108, 206-237.
projekt "Biotechnolog - Inżynier XXI wieku",
nr umowy POKL.04.01.02-00-053/12-01.
FUNKCJONALIZOWANE MICELE POLIMEROWE POLI(L-LAKTYDU); WYTWARZANIE,
WŁAŚCIWOŚCI I ZASTOSOWANIE
S02-P24
Łukasz Lamch*, Kazimiera A. Wilk*, Julita Kulbacka**
*Zakład Technologii Organicznej i Farmaceutycznej, Wydział Chemiczny, Politechnika Wrocławska, Wybrzeże
Wyspiańskiego 27, 50-370 Wrocław. **Katedra i Zakład Biochemii Lekarskiej, Wydział Lekarski, Uniwersytet
Medyczny we Wrocławiu, ul. J. Mikulicza-Radeckiego 50-345 Wrocław
Funkcjonalizacja polimeru lub kopolimeru pozwala na
modyfikację jego właściwości. Opracowane i
wykonane zostały syntezy kopolimerów blokowych
poli(L-laktydu) i poli(tlenku etylenu), zawierających
przyłączony kwas foliowy jako ligand. Ich struktury
potwierdzono
metodami
spektroskopowymi.
Przeprowadzono proces enkapsulacji ftalocyjaniny
cynkowej
(ZnPc)
w
micelach
otrzymanych
kopolimerów i wykonano pomiary rozmiarów (DLS),
morfologii (AFM), stężenia załadowanej substancji i
140
ligandu (UV-Vis). Określono również foto- i
cytotoksyczność uzyskanych układów wobec komórek
prawidłowych i nowotworowych.
FA
O
C CH O
O CH 2CH 2O
m
[1]
[2]
[3]
CH3
H
n
Bazylińska U. et al. Soft Matter., 2011, 7, 6113-6124.
Hsieh-Chih T. et al. Biomaterials, 2010, 31, 2293-2301
Banerjee S S. et al. Journal of Drug Delivery., 2012, 1, 1-17.
POSTERY
S02-P25
WPŁYW LIPAZY NA PROFIL DEGRADACJI RUSZTOWAŃ KOMÓRKOWYCH
PAMIĘTAJACYCH KSZTAŁT FORMOWANYCH Z TERPOLIMERÓW LA/GL/TMC I
LA/GL/CAP
,
Marta Kot*, Lidia Wojciechowska*, Anna Smola**, Piotr Dobrzyński* **
*Zakład Biochemii i Technologii Bioproduktów, Akademia im. Jana Długosza w Częstochowie
**Centrum Materiałow Polimerowych i Węglowych PAN w Zabrzu.
W pracy przedstawiono przebieg degradacji
hydrolitycznej bioresorbowalnych porowatych
rusztowań przeznaczonych do hodowli osteoblastów i
chondrocytów. Rusztowania formowano z
terpolimerów; L laktydu/ glikolidu/trimetyloweglanu
oraz L-laktydu/ glikolidu/e-kaprolaktonu, stosując jako
porofor chlorek sodu. W okresie około 3 miesięcy
degradacji notowano ubytek masy tych matryc oraz
zmiany masy cząsteczkowej (SEC), składu (NMR),
temperatury zeszklenia (DSC), jak i zmiany
S02-P26
zachodzące na powierzchni por (SEM). W wypadku
terpolimerów zawierających mikrobloki węglanowe
stwierdzono silny wpływ lipazy na na przyspieszenie
degradacji.
Praca wykonana w ramach projektu NCN
2011/01/B/ST5/06296
BADANIE KINETYKI PROCESÓW FOTOPOLIMERYZACJI PRZY WYKORZYSTANIU
METODY FLUORESCENCE PROBE TECHNOLOGY
MAGDA BILUT*, JOANNA ORTYL*
* Politechnika Krakowska, Wydział Inżynierii i Technologii Chemicznej, Katedra Biotechnologii i Chemii Fizycznej.
Do badań wykorzystano technikę molekularnych sond
fluorescencyjnych FPT (od ang.: Fluorescence Probe
Technology). Podstawą technologii FPT jest pomiar
zmian
charakterystyki
fluorescencji
czujnika
molekularnego (dodawanego w ilości 0.01- 0.5 % do
badanego układu) w miarę zmian właściwości
otoczenia, w którym sonda się znajduje [1].
Przeprowadzone badania stały się cennym źródłem
informacji
na
temat
kinetyki
procesów
fotopolimeryzacji przy wykorzystaniu czujników
molekularnych. Innowacyjna metoda FPT wzbudza
S02-P27
szerokie zainteresowanie oraz nabiera coraz większego
znaczenia. Podstawowym celem podjętych badań były
badania kinetyki fotopolimeryzacji kationowej i
rodnikowej
wybranych
monomerów
przy
wykorzystaniu
dwuskładnikowych
inicjatorów
fotopolimeryzacji.
[1]
J. Pączkowski, Polimery 2005, 50, 520.
Badania współfinansowane ze środków Unii Europejskiej w ramach
Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki, projekt Bioinżynier
chemiczny (BINC), nr umowy POKL.04.01.02-00-217/11-01.
MORFOLOGIA ORAZ WLAŚCIWOŚCI MECHANICZNE I TERMICZNE
NANOKOMPOZYTÓW POLIPROPYLENU I MODYFIKOWANEJ GRUPAMI AMINOWYMI
KRZEMIONKI
Magdalena Grala*, Zbigniew Bartczak*
*Centrum Badań Molekularnych i Makromolekularnych Polskiej Akademii Nauk, Sienkiewicza 112, 90-363 Łódź
Jednym z kluczowych problemów napotykanych
podczas wytwarzania kompozytów PP okazuje się
uzyskanie wystarczająco dobrej dyspersji ziaren
napełniacza i eliminacja aglomeratów. W prezentowanych badaniach skupiliśmy się na kompozytach
iPP/nanokrzemionka uzyskanych przez reaktywne
mieszanie. W celu poprawy dyspersji cząstek nanokrzemionki w matrycy PP powierzchnia napełniacza
została
zmodyfikowana
grupami
aminowymi.
Zastosowanie PP funkcjonalizowanego bezwodnikiem
maleinowym umożliwiło szczepienie łańcuchów PP na
zmodyfikowanej powierzchni krzemionki, a w rezultacie pożądaną znaczną poprawę dyspersji napełniacza.
Celem prezentowanych badań była ocena wpływu
krzemionki modyfikowanej grupami aminowymi i jej
szczepienia z łańcuchami PP w procesie reaktywnego
mieszania na morfologię, właściwości termiczne i
mechaniczne kompozytów iPP/nanokrzemionka.
Struktura, morfologia i właściwości fizyczne otrzymanych kompozytów zostały zbadane za pomocą różnych
technik, w tym mikroskopowych, rentgenowskich,
kalorymetrii oraz testów mechanicznych.
141
POSTERY
WŁAŚCIWOŚCI PRODUKTÓW UTLENIANIA SKROBI PSZENNEJ
S02-P28
Magdalena Roczkowska*, Kamila Kapuśniak*,**, Marta Kot*, Przemysław Siemion*, Janusz Kapuśniak*
*Instytut Chemii, Ochrony Środowiska i Biotechnologii, Akademia im. Jana Długosza, al. Armii Krajowej 13/15,
42-200 Częstochowa
**Instytut Chemicznej Technologii Żywności, Politechnika Łódzka, ul. Żeromskiego 116, 90-924 Łódź
Spośród produktów modyfikacji skrobi coraz większe
zainteresowanie budzi skrobia termoplastyczna (TPS).
Jej zastosowanie ograniczają jednak słabe właściwości
mechaniczne i hydrofilowe. Istnieją dwa rozwiązania,
aby poprawić te właściwości. Jednym z nich polega na
zmieszaniu skrobi z innymi biodegradowalnymi
polimerami. Kolejną metodą jest przygotowanie
pochodnych skrobiowych poprzez chemiczne lub
enzymatyczne modyfikacje skrobi. W niniejszym
badaniu skrobia pszenna została poddana utlenieniu
nadtlenkiem
wodoru
w
obecności
jonów
miedzi(II) jako katalizatora. Produkty utleniania
scharakteryzowano
rejestrując
widma
FTIR,
przeprowadzając analizę termiczną (TG-DSC) oraz
analizę SEM. Ponadto dokonano charakterystyki
lepkościowej modyfikowanych skrobi za pomocą
wiskozymetru rotacyjnego RVA (Rapid Visco
Analyzer).
PORÓWNANIE WŁAŚCIWOŚCI PRODUKTÓW UTLENIANIA SKROBI RÓŻNEGO
POCHODZENIA
S02-P29
Magdalena Roczkowska*, Przemysław Siemion*, Janusz Kapuśniak*
42-200 Częstochowa .
Skrobię w celu poprawienia jej właściwości poddaje
się licznym modyfikacjom. Właściwości otrzymanych
produktów w bardzo dużym stopniu zależą od
pochodzenia botanicznego skrobi, a co za tym idzie od
jej budowy i składu [1].
Dokonano porównania właściwości produktów
utleniania
skrobi
pszennej,
kukurydzianej
i
ziemniaczanej za pomocą nadtlenku wodoru w
obecności jonów miedzi(II) jako katalizatora. Dla
każdej odmiany skrobi zastosowano te same ilości
utleniacza i katalizatora. Porównano wartości stopnia
S02-P30
utlenienia, widma FTIR, zdjęcia SEM oraz
właściwości fizykochemiczne otrzymanych produktów.
Potwierdzono, że pochodzenie ma duży wpływ na
właściwości utlenionych skrobi.
[1]
Perez, S.; Bertoft, E. Starch – Stärke 2010, 62, 389-420.
WYTWARZANIE, STRUKTURA I WŁAŚCIWOŚCI NANOKOMPOZYTÓW POLIAMIDU 4,10
I MODYFIKOWANEJ POWIERZCHNIOWO MIKROFIBRYLARNEJ CELULOZY
Agnieszka Leszczyńska, Grzegorz Maj, Krzysztof Pielichowski
Politechnika Krakowska, Katedra Chemii i Technologii Polimerów, ul. Warszawska 24,31-155 Kraków
Nanokompozyty
polimerów
konstrukcyjnych
i foliotwórczych oraz naturalnych nanonapełniaczy
stanowią nowy typ materiałów polimerowych
umożliwiających bardziej zrównoważoną gospodarkę
surowcami.
Zwiększenie
zużycia
surowców
odnawialnych ma szczególne znaczenie w branży
opakowaniowej, gdzie wytwarzane są produkty
masowe o krótkim czasie eksploatacji [1,2]. W
niniejszej
pracy
otrzymano
nanokompozyty
biopoliamidu 4,10 i mikrofibrylarnej celulozy (MFC),
zmodyfikowanej
powierzchniowo
za
pomocą
mieszaniny bezwodników octowego i masłowego w
142
celu poprawy stabilności termicznej nanonapełniacza i
jego kompatybilności z osnową polimeru. Modyfikacja
chemiczna MFC umożliwiła zmianę właściwości
powierzchniowych i morfologii napełniacza przy
zachowaniu wysokiego stopnia krystaliczności, a w
konsekwencji skuteczne zdyspergowanie nanododatku
w polimerze i uzyskanie nanokompozytów o
poprawionych właściwościach mechanicznych.
[1]
Siró I., Plackett D., Cellulose (2010) 17: 459–494,.
[2]
Chuanwei M., Wadood Y. H. Cellulose (2013) 20: 2221–2262
Praca finansowana przez Narodowe Centrum Nauki w ramach
projektu badawczego nr DEC-2011/01/M/ST8/06834.
POSTERY
S02-P31
HYDROFOBOWO MODYFIKOWANY POLI(ALKOHOL WINYLOWY) JAKO NOWY
TERMOWRAŻLIWY MATERIAŁ
Marcelina Bochenek, Alicja Utrata-Wesołek, Barbara Trzebicka, Andrzej Dworak
Poli(alkohol winylowy) PVA to tani, łatwo dostępny
polimer, który cieszy się dużym zainteresowaniem ze
względu na swoje właściwości takie jak:
rozpuszczalność w wodzie, biokompatybilność czy
możliwość łatwej modyfikacji [1]. Dotychczas
termowrażliwe materiały z udziałem PVA były
otrzymywane poprzez szczepienie lub sieciowanie z
termoczułym poli(N-izopropyloakryloamidem) [2,3].
Celem pracy było otrzymanie termowrażliwych
materiałów opartych na PVA poprzez prostą
modyfikację grup hydroksylowych obecnych w
łańcuchu
etylokarbaminowymi
grupami
S02-P32
hydrofobowymi. W zależności od masy użytego PVA i
stopnia podstawienia otrzymane polimery wykazywały
termowrażliwość w zakresie temperatur od 9,5 oC do
51 oC. Wykonany w opisany sposób, łatwo dostępny
termowrażliwy materiał może znaleźć zastosowanie w
takich dziedzinach jak biotechnologia czy medycyna.
[1]
[2]
[3]
Georgieva, N.; Bryaskova, R.; Tzoneva, R. Materials Letters.
2012, 88, 19-22.
Zhang, J-T.; Bhat, R.; Jandt, K. D. Acta Biomaterialia, 2009, 5,
488-497.
Maolin, Z.; Ning, L.; Min, Y.; Jiuqiang, L.; Hongfei, H.
Radiation Physics and Chemistry 2000, 57, 481-484.
SURFAKTANTY ZDOLNE DO POLIMERYZACJI I ICH ZASTOSOWANIE
DO ENKAPSULACJI CIECZY DYLATANCYJNYCH
Marcin Kaczorowski, Gabriel Rokicki
Katedra Chemii i Technologii Polimerów, Wydział Chemiczny, Politechnika Warszawska
Surfaktanty zdolne do polimeryzacji (surfmery) są
powierzchniowo czynnymi związkami, które zawierają
ugrupowania zdolne do polimeryzacji. Amfifilowe
właściwości surfmerów powodują, że mogą się one
gromadzić na granicy faz. Istnieje zatem możliwość ich
zastosowania do otrzymywania cienkich folii lub
kapsułek.
Ciecze dylatancyjne charakteryzują się występowaniem
skokowego wzrostu lepkości przy granicznej wartości
szybkości
ścinania.
Mogą
być
zastosowane
np. w ochraniaczach lub amortyzatorach.
W ramach pracy otrzymano dwa typy surfmerów.
Przeprowadzono ich próbne polimeryzacje oraz
zbadano możliwość ich zastosowania do enkapsulacji
cieczy dylatancyjnych opartych na glikolach
polietylenowym lub polipropylenowym o ciężarach
cząsteczkowych w zakresie 200-1000. Enkapsulowane
ciecze będą zamykane w matrycach polimerowych
i badana będzie zdolność rozpraszania energii.
[1]
M. Summers, J. Eastoe Adv. Colloid Interface Sci. 2003, 100102, 137-152.
FUNKCYJNE POLISILOKSANY JAKO NOŚNIKI KATALIZATORÓW
S02-P33
Marek Cypryk, Piotr Pospiech
Centrum Badań Molekularnych i Makromolekularnych PAN, 90-363 Łódź, ul. Sienkiewicza 112.
Unikalne cechy fizykochemiczne polisiloksanów
sprawiają, że stanowią one obiecujące potencjalne
nośniki katalizatorów (metali przejściowych).
Rozpuszczalne
katalizatory
na
nośnikach
polimerowych mogą mieć podobną aktywność
katalityczną i selektywność jak homogeniczny
kompleks małocząsteczkowy. Po zakończeniu reakcji,
katalizator może być łatwo oddzielony ze środowiska i
ponownie wykorzystany [1].
Przedstawiono
metody
syntezy
funkcyjnych
polisiloksanów o kontrolowanej strukturze na drodze
polimeryzacji z otwarciem pierścienia cyklosiloksanów
oraz ich modyfikacje w reakcjach z udziałem
specyficznych grup bocznych.
Omówiono syntezy katalizatorów palladowych na
nośnikach polisiloksanowych posiadających różną
strukturę makrocząsteczek i różne ligandy oraz wyniki
badań
aktywności
otrzymanych
układów
katalitycznych w modelowych reakcjach HeckaMizoroki i Suzuki-Miyaura.
[1]
D. E. Bergbreiter, J. Tian, C. Hongfa Chem. Rev. 2009, 109,
530-582.
143
POSTERY
MODYFIKACJA CHITOZANU W POLU PROMIENIOWANIA MIKROFALOWEGO
S02-P34
Marek Piątkowski*
Obecnie
w
wielu
ośrodkach
badawczych
opracowywane są nowe materiały wysokiej czystości
oparte na polimerach pochodzenia naturalnego, które
znajdą zastosowanie w inżynierii biomateriałów. Z
uwagi na szczególne właściwości, coraz większe
zastosowanie w inżynierii biomedycznej zyskują różne
pochodne chitozanu [1,2]. W Katedrze Biotechnologii i
Chemii
Fizycznej
Politechniki
Krakowskiej
opracowano nowatorski i oryginalny sposób syntezy
pochodnych chitozanu w postaci kopolimerów z
kwasem asparaginowym, prowadzonej w warunkach
mikrofalowych.
Zastosowanie
promieniowania
mikrofalowego umożliwia całkowite wyeliminowanie
toksycznego katalizatora, znacznie skraca czas reakcji i
zwiększa wydajność. Ponadto, w roztworze wodnym
kopolimery na bazie chitozanu wykazują właściwości
hydrożelu oraz selektywną sorpcję jonów metali
ciężkich, zwłaszcza z bardzo rozcieńczonych
roztworów.
[1] Ratner B.D., Hoffman A.S., Schoen F.J., Lemons J.E. ( 2004)
Biomaterials science, Elsevier Academic Press.
[2] Bronzino J. D. (2000) The Biomedical Engineering Handbook:
Second Edition, Boca Raton: CRC Press LLC.
KOMPOZYTY POLILAKTYDU Z NAPEŁNIACZEM CELULOZOWYM ARBOCEL
S02-P35
Michał Cichorek1, Nelli Krasnikova2, Ewa Piórkowska1
1
SPSP, Centrum Badań Molekularnych i Makromolekularnych PAN, 90-362 Łódź, Sienkiewicza 112.
2
Instytut Syntezy Petrochemicznej im. A.W.Topcheva, RAS, 117912 Moskwa, Leninski Prospekt 29.
W ostatnich latach poświęca się dużo uwagi tzw.
"zielonym kompozytom", z biodegradowalnymi
napełniaczami. Biodegradowalność napełniacza jest
szczególnie istotna w przypadku kompozytów opartych
o polilaktyd (PLA), biodegradowalny polimer, który
można wytwarzać ze źródeł odnawialnych. Otrzymano
i zbadano kompozyty PLA 2003D (NatureWorks) z od
10 do 30% wag. napełniacza celulozowego Arbocel
UFC 100 (J. Rettenmaier & Sohne GmbH + Co.kg) o
średnim rozmiarze ziaren 8 m. Mieszając PLA w
stanie stopionym z napełniaczem uzyskano dobrą
dyspersję napełniacza. Podczas przetwarzania masa
molowa PLA w kompozytach nie uległa znacznemu
zmniejszeniu w stosunku do masy molowej czystego
PLA. Podczas jednoosiowego rozciągania w temp.
25˚C zaobserwowano
obniżenie wydłużenia do
zerwania i niewielkie zmiany wytrzymałości
kompozytów w stosunku do PLA.
Nastąpił natomiast wzrost modułu zachowawczego;
moduł kompozytu z 30% wag. napełniacza w temp.
25˚C wzrósł w stosunku do modułu czystego PLA o
35%.
Praca wykonana w ramach projektu “Zastosowanie biomasy do
wytwarzania polimerowych materiałów przyjaznych środowisku"
BIOMASA, POIG.01.01.02-10-123/09.
SYNTEZA POLI(L-LAKTYDU-CO-BURSZTYNIANU BUTYLENU-CO-CYTRYNIANU
BUTYLENU) DO ZASTOSOWANIA W INŻYNIERII TKANKOWEJ
S02-P36
Natalia Śmigiel-Gac*, Anna Smola**, Piotr Dobrzyński*
*Akademia im. Jana Długosza w Częstochowie, Wydział Matematyczno – Przyrodniczy, Częstochowa
** Centrum Materiałów Polimerowych i Węglowych PAN w Zabrzu
W niniejszej pracy przedstawiono przebieg syntezy
bioresorbowalnych
alifatycznych
oligoestrów
zakończonych grupami hydroksylowymi, otrzymanych
poprzez polikondensację
bursztynianu dimetylu,
cytrynianu trietylu i butandiolu. Otrzymane oligomery,
różniące się składem i masą cząsteczkową,
wykorzystano
w
następnym
etapie,
jako
makroinicjatory w reakcji polimeryzacji ROP
z L- laktydem, katalizowanej acetylacetonianem
cyrkonu (IV). Na tej drodze otrzymano serię
terpolimerów zawierających w mikrostrukturze
144
łańcucha długie sekwencje laktydowe oraz bloki
bursztynianu i cytrynianu butylenu. Przedstawiono
podstawową charakterystykę otrzymanych oligomerów
i terpolimerów. Materiały te, ze względu na własności
mogą stać się obiecującym materiałem polimerowym
do zastosowania w inżynierii tkankowej.
Praca
częściowo
finansowana
2011/01/B/ST5/06296
przez
NCN
grant
nr
POSTERY
SYNTEZA I POLIMERYZACJA FUNKCJONALIZOWANYCH Ε-KAPROLAKTONÓW
S02-P37
Patrycja Komar*, Michał Kawalec **, Piotr Kurcok*,**
*Instytut Chemii, Ochrony Środowiska i Biotechnologii, AJD w Częstochowie; ** CMPW PAN w Zabrzu
W pracy przedstawiono badania otrzymywania nowych
biodegradowalnych
(ko)polimerów,
z
αfunkcjonalizowanych ε-kaprolaktonów (Schemat),
czułych na bodźce
(pH czy temperatura)
o
perspektywicznym zastosowaniu w nowoczesnych
systemach kontrolowanego uwalniania leków. Syntezę
monomerów,
pochodnych
ε-kaprolaktonów
prowadzono różnymi metodami między innymi w
reakcji
utleniania
Baeyera-Villigera
[1]
funkcjonalizowanego cykloheksanonu kwasem mchloronadtlenobenzoesowym
(mCPBA)
[A].
Następnie, lakton poddawano polimeryzacji i
kopolimeryzacji z otwarciem pierścienia (ROP) [B] w
S02-P38
obecności organokatalizatorów (DBU, TBD, MTBD)
[2], które pozwolą na eliminację zanieczyszczeń
produktu metalami ciężkimi, a pośród innych zalet,
zastosowane
katalizatory
wykazują
znaczną
selektywność w ROP.
[1]
Lenoir et al., Macromolecules, Vol. 37, No. 11, 2004
[2]
Dove A.P., ACS Macro Lett. 2012, 1, 1409−1412
Podziękowania Praca została wykonana w ramach projektu FNP
Homing Plus 2013/7/7.
NOWA ŚCIEŻKA SYNTEZY KATALIZATORA DO UTLENIANIA WĘGLOWODORÓW
TLENEM MOLEKULARNYM.
P. Łątka, E. Witek, B. Reke, P. Łach ,K Gawełek
Uniwersytet Jagielloński, Wydział Chemii, ul. R. Ingardena 3, 30-060 Kraków, Polska
Innowacyjność
prezentowanych
badań
polega
na opracowaniu nowej ścieżki unieruchamiania NHPI
w polimerowej matrycy. W pierwszym etapie
syntezowano polimerowe matryce z funkcjonalnych
monomerów z reaktywnymi grupami aminowymi lub
hydroksylowymi. Monomery otrzymano modyfikując
chlorek akryloilu mono zabezpieczonymi diaminami
bądź diaminami. Następnie poddano je polimeryzacji.
Użyto również monomery funkcyjne: bezwodnik
maleinowy, chlorek akroloilu, które następnie
modyfikowano diaminomi bądź hydroksyloaminami.
Ostatnim etapem była immobilizacja za pośrednictwem
wiązań kowalencyjnych w polimerowej matrycy
prekursora N-hydroksyftalimidu oraz przeprowadzenie
jego
w
katalitycznie
aktywne
ugrupowanie
hydroksyimidowe.
X
X
1) chlorek trimelitowy,pirydyna
24h, 0°C
O
2) chlorowodorek hydrokysloaminy
pirydyna, DCM, 24h. 70 °C
O
O
N
OH
Praca finansowana przez MNSW N N209 755440
WPŁYW IMMOBILIZACJI NA ZDOLNOŚCI KATALITYCZNE ENZYMÓW
CELULOLITYCZNYCH
S02-P39
Katarzyna Gawełek*, Agnieszka Tąta*, Joanna Świder*, Ewa Witek*, Anna Konieczna-Molenda**,
Edyta Proniewicz*, Piotr Łątka*
*Uniwersytet Jagielloński, Wydział Chemii, ul. Ingardena 3, 30-060 Kraków, Polska
**Uniwersytet Rolniczy, Katedra Chemii i Fizyki, ul. Balicka 122, 30-149 Kraków, Polska
Od wielu lat poszukiwane są możliwości szerszego
zastosowania immobilizowanych celulaz w procesach
technologicznych i biotechnologicznych [1].
W prezentowanych badaniach, celulaza została
zaimmobilizowana, bezpośrednio bądź za pomocą
aldehydu glutarowego (GA) [2], na nośnikach
polimerowych, otrzymanych na drodze sieciującej
kopolimeryzacji N-winyloformamidu (NVF) z
diwinylobenzeniem (DVB) w odwróconej suspensji
[3]. Morfologię otrzymanych nośników scharakteryzo-
wano za pomocą obrazów mikroskopowych, natomiast
w celu określenia właściwości fizyko-chemicznych
posłużono się m.in. analizą elementarną CHN oraz
metodami spektroskopowymi (FTIR, Raman).
[1]
[2]
[3]
Li, C., Yoshimoto, M., Fukunaga, K., Nakao, K., Bioresearch
Technology 98 (2007) 1366.
Bryjak J., Bachmann K., Pawłów B., Maliszewska I.,
Trochimczuk A., Kolarz B.N., Chem. Eng. J. 65 (1997) 249.
Witek E., Polimery 53 (2008) 477.
Praca finansowana przez MNiSW grant NN204354840
145
POSTERY
S02-P40
FUNCTIONAL MATERIALS FROM RENEWABLE SOURCES PRODUCED BY
ELECTROSPINNING TECHNIQUE
Alena Šišková*, Anita Eckstein Andicsová*, Andrej Opálek**, Piotr Rychter***
*Polymer Institute, SAS, Dúbravská cesta 9, Bratislava, Slovakia**Institute of Materials and Machine Mechanics,
SAS, Račianská 75, Bratislava, Slovakia ***Jan Długosz University in Częstochowa, Institute of Chemistry,
Environment Protection and Biotechnology, 13/15 Armii Krajowej, Częstochowa, Poland.
Electrospinning is nowadays often used method, due to
its versatility and cost-effectiveness that allows the
production of functional nano-fibers from various
materials including polymers, polymer blends,
biopolymers, sol-gels and composite materials [1].
Prepared fibers have several remarkable characteristics
such as large specific surface area, pore size in nano
range, unique physical properties and flexible design,
which allows chemical and physical binding of specific
additives to the nano-fibers.
In our experiments we studied the preparation and
modification of electrospun fibers by specific “click”
reaction to obtain particular materials for medicine and
agrochemistry dependent on the active component [2].
The main goal of this research is to prepare the
functional electrospun fibers and immobilize the active
molecules in the structure of fibers or on their surface
for using in special applications.
[1]
[2]
Huang, Z.M., Comp. Sci and Tech. 2003, 63, 2223-2253.
Galeotti, F.; Andicsova, A.; Bertini, F.; Botta, C., J. Mater.
Sci., 2013, 48, 7004–7010.
The research was supported by Slovak Grant Agencies APVV–010910, VEGA2-0142-14, VEGA2-0001-12, MVTS/COST FP 1205.
WŁAŚCIWOŚCI PRODUKTÓW UTLENIANIA SKROBI KUKURYDZIANEJ
S02-P41
Przemysław Siemion*, Magdalena Roczkowska*, Janusz Kapuśniak*
Utlenianie jest jedną z najbardziej powszechnych
metod chemicznej modyfikacji skrobi. Otrzymane w
ten sposób produkty znajdują szerokie zastosowanie w
różnych gałęziach przemysłu. W celu utlenienia skrobi
do tej pory zastosowano szereg utleniaczy. Jednym z
nich jest nadtlenek wodoru [1].
Skrobię kukurydzianą utleniono za pomocą nadtlenku
wodoru w obecności jonów miedzi(II) jako
katalizatora. Podczas modyfikacji zastosowano różne
ilości utleniacza i katalizatora. Zbadano właściwości
otrzymanych produktów. W celu potwierdzenia zajścia
modyfikacji wykonano dla nich widma FTIR. Poddano
je charakterystyce za pomocą analizy termicznej
(zarejestrowano krzywe DSC/TG). Sporządzono także
zdjęcia SEM. Wykazano, że wzrost ilości utleniacza
oraz katalizatora prowadził do zwiększenia stopnia
utlenienia skrobi. Najbardziej optymalny okazał się
0,5-procentowy udział jonów miedzi(II).
[1]
Siemion, P.; Kapuśniak, J., Przem. Chem., 2011, 90, 20232027.
WŁAŚCIWOŚCI PRODUKTÓW UTLENIANIA SKROBI ZIEMNIACZANEJ
S02-P42
Przemysław Siemion*, Magdalena Roczkowska*, Janusz Kapuśniak*
Skrobia natywna w celu poprawy właściwości
poddawana jest licznym modyfikacjom. Są to
modyfikacje fizyczne, chemiczne i enzymatyczne.
Spośród chemicznych najbardziej popularne są
hydroliza i utlenianie [1].
Skrobię ziemniaczaną utleniono za pomocą nadtlenku
wodoru w obecności jonów miedzi(II) jako
katalizatora. Podczas modyfikacji zastosowano różne
ilości utleniacza i katalizatora. Zbadano właściwości
otrzymanych produktów. W celu potwierdzenia zajścia
modyfikacji wykonano dla nich widma FTIR. Poddano
je charakterystyce za pomocą analizy termicznej
146
(zarejestrowano krzywe DSC/TG). Sporządzono także
zdjęcia SEM. Wykazano, że wzrost ilości utleniacza
oraz katalizatora prowadził do zwiększenia stopnia
utlenienia skrobi. Najbardziej optymalny okazał się
0,5-procentowy udział jonów miedzi(II).
[1]
Tomasik, P.; Schilling, C.H. Adv. Carbohydr. Chem. Biochem.
2004, 59, 175-403.
POSTERY
ZARODKOWZANIE WYSOKOCIŚNIENIOWE FORMY GAMMA IZOTAKTYCZNEGO
POLIPROPYLENU W WARUNKACH NIEIZOTERMICZNYCH
S02-P43
P. Sowiński*, E. Piorkowska*, J.-M. Haudin**, S.A.E. Boyer **,***
*
SPSP, Centrum Badań Molekularnych i Makromolekularnych PAN, 90-362 Łódź, Sienkiewicza 112
**
P PRIME Institute, ISAE-ENSMA, UPR CNRS 3346, 1 Avenue Clément Ader, 86961 Futuroscope
***
MINES ParisTech,, UMR CNRS 7635, 1 Rue Claude Daunesse, 06904 Sophia Antipolis, France
Izotaktyczny polipropylen (PP) krystalizuje zwykle
pod
ciśnieniem atmosferycznym w jednoskośnej
formie alfa, natomiast pod wysokim ciśnieniem w
rombowej formie gamma, charakteryzującej
się
odmiennymi właściwościami mechanicznymi np.
wyższym modułem sprężystości i naprężeniem na
granicy plastyczności. Celem naszych badań było
określenie wpływu różnych środków zarodkujących na
nieizotermiczną krystalizację PP pod wysokim
ciśnieniem. Zastosowano w tym celu różne środki
S02-P44
SYNTEZA POROWATYCH MIKROSFER POLIMEROWYCH METODĄ POLIMERYZACJI
SUSPENSYJNEJ METAKRYLANU 2-HYDROKSYETYLU, STYRENU I DIWINYLOBENENU
Z WYKORZYSTANIEM WODY JAKO POROGENU
Sabina Kleczyńska, Wiktor Bukowski, Agnieszka Bukowska
Wydział Chemiczny Politechniki Rzeszowskiej. Al. Powstańców W-wy 6, 35-959 Rzeszów
Cząstki polimerowe o złożonej morfologii od wielu lat
cieszą się dużym zainteresowaniem badawczym, ze
względu na ich potencjalne zastosowanie w wielu
dziedzinach, np. do kontrolowanego przenoszenia
leków, w nanotechnologii i katalizie. Do ich
wytwarzania mogą być zastosowane różne techniki
heterogenicznej
polimeryzacji
monomerów
winylowych i (met)akrylowych.
W ramach niniejszej pracy badano możliwość
otrzymania
nowych
porowatych
materiałów
polimerowych metodą polimeryzacji suspensyjnej, w
której fazę rozproszoną stanowi emulsja woda w oleju
S02-P45
zarodkujące
formę
alfa
pod
ciśnieniem
atmosferycznym, w tym 2 komercyjne. Próbki PP z
0.2 %wag. tych środków krystalizowano podczas
ochładzania, pod ciśnieniem od 1 do 300 MPa.
Najsilniejszą aktywność zarodkowania pod wysokim
ciśnieniem wykazał Hyperform HPN-20E (Milliken
Chemical,USA) zawierający sól wapniową kwasu ciscykloheksano-1,2-dikarboksylowego, który najbardziej
podwyższał temperaturę krystalizacji PP i który
najbardziej zwiększał zawartość formy gamma.
(w/o). Jako monomery wykorzystano mieszaninę
metakrylanu
2-hydroksyetylu,
styrenu
i
diwinylobenzenu. Emulsje w/o o różnej zawartości
wody i składzie fazy organicznej otrzymywano przez
zemulgowanie wody w roztworze monomerów w
rozpuszczalniku
organicznym
(mieszaninie
cykloheksanolu i n-oktanolu) zawierającym inicjator
polimeryzacji (nadtlenek benzoilu) i surfaktant (SDBS
i TWEEN-80). Do charakterystyki otrzymywanych
produktów wykorzystano mikroskopię optyczną, SEM
oraz porozymetrię helową.
Strukturę chemiczną
polimeru analizowano metodą FTIR.
HETEROGENIZOWANE NA POLIMERACH KATALIZATORY PALLADOWE DLA
REAKCJI KRZYŻOWEGO SPRZĘGANIA
Sylwia Flaga, Wiktor Bukowski, Agnieszka Bukowska, Karol Bester
Wydział Chemiczny Politechniki Rzeszowskiej, al. Powstańców Warszawy 12, 35-959 Rzeszów
Kompleksy palladu odgrywają obecnie znaczącą rolę
we
współczesnej
syntezie
organicznej.
Są
wykorzystywane jako efektywne katalizatory m. in.
reakcji krzyżowego sprzęgania C-C, C-N czy też C-P, a
także procesów selektywnego uwodornienia, czy też
utlenienia. Główną wadą tego typu reakcji jest
konieczność usuwania i odzyskiwania stosowanego w
nich palladu, który jest metalem toksycznym oraz
kosztownym. Jednym z rozwiązań tego problemu jest
heterogenizacja
katalizatorów
palladowych
na
nierozpuszczalnych nośnikach. W niniejszej pracy
przedstawiono wyniki badań nad zastosowaniem
amino-funkcjonalizowanych żeli metakrylanowostyrenowych, jako nośników do immobilizacji jonów
palladu(II).
Zakres
przeprowadzonych
badań
obejmował: syntezę nośników metodą polimeryzacji
suspensyjnej, ich modyfikację chemiczną poliaminami
oraz immobilizację Pd2+ na otrzymanych nośnikach.
Przebadano, wpływ zawartości monomeru funkcyjnego
(metakrylanu glicydylu), monomeru sieciującego
(diwinylobenzenu)
na
właściwości
sorpcyjne
otrzymanych materiałów. Otrzymane heterokompleksy
palladowe charakteryzowano z wykorzystaniem
technik FT-IR, DR-UV-VIS, SEM, ICP.
147
POSTERY
S02-P46
TOWARDS THE E-MIPS: THE INFLUENCE OF FUNCTIONAL GROUPS ON
(CO)ELECTROPOLYMERISATION OF THIOPHENE DERIVATIVES.
Sylwia Golba*, Marta Łężniak*, Dawid Kupczak*
* Institute of Materials Science, Silesian University, 75 Pułku Piechoty 1A, 33-500 Chorzów
Some of the most effective sensors for estimation of
drug or impurities concentration are based on the
molecularly imprinted polymers (MIPs). In these layers
recognition act is connected with the presence in the
structure of the polymeric matrix previously formed
cavities complementary in size and shape with template
molecule. The presence in the structure of the polymer
functional groups enables the efficient interaction with
this template. The study presents results of the
investigation devoted to (co)electropolymerisation of
thiophene derivatives aimed at formation of stable
polymeric matrix prone to further interaction with
S02-P47
template molecule. To obtain stable (co)polymeric
layer on the electrochemical route various monomers
solutions were sweeping with cyclic potential. The
point of interest was the influence of functional group
(the hydroxyl or carboxylic one) attached to the
aromatic ring by a linker on the possibility and
efficiency of (co)polymeric chains formation.
The financial support of this work was START scholarship by FNP.
DSC STUDY OF THE INFLUENCE OF ENVIRONMENT ON CONTACT LENSES
MATERIAL.
Sylwia Golba*, Marta Łężniak*, Sylwia Przybysz*
* Institute of Materials Science, Silesian University, 75 Pułku Piechoty 1A, 33-500 Chorzów
Contact lenses (CL) should ensure comfort and
safeness to the patients. Important aspect of wearing
CL is the proper storage of the lenses with long-time
period of usage. The influence of environment
conditions on the CL material can be of great
importance leading to the irreversible changes in the
structure of the polymer. In the present study we
present the changes of properties of three types of CL
stored in various solutions (saline solution,
commerically available solution for CL storage,
artificial tears) or in the air. The experimental
technique was differential scanning calorimetry (DSC),
S02-P48
which enables estimation of content of water in the
material. The properties of water in soft contact lenses
like the water content, free-to-bound water ratio, and
the extent to which soft lenses dehydrate during wear,
are crucial parameters for oxygen transmissibility
characteristics.
SYNTEZA ANALOGÓW BISFENOLU-A, JAKO MODYFIKATORÓW DO POLIMERÓW
O SPECJALNYM ZASTOSOWANIU
Ewa Nowakowska-Bogdan, Ewa Dresler
Zakład Analityczny, Instytut Ciężkiej Syntezy Organicznej „Blachownia”, ul. Energetyków 9 Kędzierzyn-Koźle
Prowadzone w wielu krajach badania wskazują, że
obecność bisfenol-A wywołuje negatywne skutki
w organizmie człowieka. Dlatego coraz częściej do
otrzymywania tworzyw sztucznych do specjalnych
zastosowań, wykorzystuje się mniej toksyczne kwasy
bis(hydroksyfenylo)alkilokarboksylowe, bądź ich estry.
Przedstawicielem tej grupy związków jest kwas 4,4bis(4-hydroksyfenylo)pentanowy (DPA), powstający
w wyniku kondensacji fenolu z kwasem lewulinowym
w obecności kwaśnego katalizatora. Wpływa on na
polepszenie parametrów otrzymywanych na jego bazie
tworzyw oraz dzięki grupie karboksylowej, może on
148
pełnić rolę związku sieciującego i środka
spieniającego. Bisfenole otrzymane z ketokwasów lub
ich estrów, służą do otrzymywania poliestrów,
polieterów, polisulfonów, poliwęglanów i żywic
epoksydowych. Skłania to do szukania coraz
wydajniejszych i przyjaźniejszych środowisku metod
ich otrzymywania np. stosując ciecze jonowe jako
alternatywę klasycznych kwasowych katalizatorów.
Ewa Dresler jest stypendystą projektu „Stypendia doktoranckie inwestycja w kadrę naukową województwa opolskiego”
współfinansowanego przez Unię Europejską w ramach
Europejskiego Funduszu Społecznego
POSTERY
S02-P49
WYKORZYSTANIE KWASU MELITYNOWEGO JAKO CZYNNIKA KOMPLEKSUJĄCEGO
BIAŁKA
Grzegorz Ścibisz*, Wojciech Dzwolak**
*Kolegium MISMaP Uniwersytet Warszawski **Wydział Chemii Uniwersytetu Warszawskiego
Kwas melitynowy (heksabenzenokarboksylowy) to
mało znany aczkolwiek ciekawy kwas organiczny.
Jego wysoka symetria oraz tworzenie wielu anionów o
zróżnicowanym rozkładzie ładunku w czasie jonizacji
[1] zwróciły naszą uwagę na ewentualne struktury
które mógłby wytworzyć w kompleksach z białkami.
Do badań został wybrany HEWL (Hen Egg-White
Lysozyme). W baaniach wykorzystano spektroskopię
IR (analiza na poziomie molekularnym), AFM, SEM
oraz spektroskopię UV-Vis.
Fakt, że kwas melitynowy nie tworzy łatwo
kompleksów z białkami mniej zasadowymi niż lizozym
oraz to, że położenia pasm amid-I i amid-II w IR nie
uległy przesunięciu oznacza, że mechanizm łączenia
MAc i HEWL w kompleksy jest w dużej mierze czysto
elektrostatyczny.
Badanie kinetyki solubilizacji kompleksów w
obecności układu mocznik/ureaza oraz wirowanie w
gradiencie gęstości wykazały występowanie co
najmniej dwóch różnych form kompleksu, różniących
się gęstością i siłą związania kwasu i białka.
[1] Tamotsu Inabe, Mellitate anions: unique anionic
component with supramolecular self-organizing properties, J.
Mater. Chem., 2005, 15, 1317–1328
WŁÓKNA POLIPROPYLENOWE MODYFIKOWANE NANORURKAMI WĘGLOWYMI.
KORELACJA STRUKTURY I WŁAŚCIWOŚCI MECHANICZNYCH.
S02-P50
Janusz Fabia*, Andrzej Gawłowski*, Tadeusz Graczyk*, Anna Brzozowska-Stanuch**
*Akademia Techniczno-Humanistyczna,43-309 Bielsko-Biała, ul. Willowa 2.
**Instytut Badań i Rozwoju Motoryzacji BOSMAL Sp. z o.o., 43-300 Bielsko-Biała ul. Sarni Stok 93.
Prezentowane badania dotyczą włókien wytworzonych z
izotaktycznego polipropylenu (iPP) oraz wielościennych
nanorurek węglowych (MWCNT) użytych w charakterze
modyfikatora.
Włókna do badań otrzymano metodą stopową (240°C) przy
użyciu laboratoryjnej maszyny formującej. W charakterze
surowców zastosowano: iPP o wąskim rozrzucie mas
cząsteczkowych, do zastosowań włókienniczych, Tatren TI
922 (Slovnaft Petrochemicals Co.) oraz koncentrat Plasticyl®
2001 (Nanocyl), zawierający 20% MWCNT. Wstępną
przedmieszkę technologiczną zawierającą 2% MWCNT
przygotowano przy wykorzystaniu laboratoryjnej linii
S02-P51
technologicznej wyposażonej w 2-ślimakową wytłaczarkę
Maris TM 58 MW40.
Badania stopnia krystaliczności matrycy polipropylenowej
włókien kompozytowych (zawartość MWCNT 0,2%),
otrzymanych w szerokim zakresie prędkości formowania,
przeprowadzono
metodą
różnicowej
kalorymetrii
skaningowej DSC.
W oparciu o wyniki przeprowadzonych badań podjęto próbę
wyznaczenia korelacji pomiędzy stopniem krystaliczności –
podstawowym parametrem struktury nadcząsteczkowej oraz
właściwościami
mechanicznymi
badanych
włókien
iPP/MWCNT.
WPŁYW UKSZTAŁTOWANIA FAZY KRYSTALICZNEJ NA SPECYFICZNE
WŁAŚCIWOŚCI MECHANICZNE ŻYŁEK POLILAKTYDOWYCH
Janusz Fabia, Czesław Ślusarczyk, Andrzej Gawłowski, Tadeusz Graczyk, Jarosław Janicki
Polimery bioresorbowalne, w tym alifatyczne poliestry,
są coraz częściej stosowane do otrzymywania
różnorodnych materiałów biomedycznych. Wśród
alifatycznych poliestrów najbardziej znanym i
poddawanym w ostatnich latach intensywnym
wieloaspektowym badaniom jest polilaktyd (PLA) oraz
jego kopolimery, które znalazły zastosowanie m.in. do
wytwarzania systemów chirurgicznych spełniających
określoną funkcję w limitowanych czasowo warunkach
terapeutycznych (np. dynamiczna zmiana danych
antropometrycznych u dzieci), przy równoczesnej
możliwości wykorzystania w trakcie procesu ich
aplikacji (wprowadzania) wykazywanego efektu
pamięci kształtu.
Prezentowany materiał poświęcony jest badaniom
strukturalnym i mechanicznym żyłek polilaktydowych,
podjętym pod kątem określenia wpływu zmiany
warunków (głównie termicznych) kształtowania się
fazy krystalicznej PLA na wybrane właściwości
mechaniczne, również te, które związane są z pamięcią
kształtu (siła i dynamika powrotu ze stanu
tymczasowego,
czyli
odkształconego,
do
zapamiętanego).
149
S02-P53
AMFIFILOWE KOPOLIMERY SZCZEPIONE ZAWIERAJĄCE SEGMENTY BOCZNE
POLI(GLIKOLU ETYLENOWEGO) JAKO POTENCJALNE MICELARNE NOŚNIKI
INDOMETACYNY
Paulina Maksym-Bębenek,Dorota Neugebauer
Politechnika Śląska w Gliwicach, Wydział Chemiczny, Katedra Fizykochemii i Technologii Polimerów,
ul. M. Strzody 9, 44-100 Gliwice
Kopolimery o nieliniowej topologii, m.in. szczepionej,
stanowią interesującą grupę związków wielkocząsteczkowych, które okazały się obiecującymi
nośnikami leków zwłaszcza w układach o wydłużonym
czasie uwalniania [1, 2]. W ramach badań otrzymano
za pomocą ATRP dobrze zdefiniowane kopolimery
metakrylanu poli(glikolu etylenowego) (PEGMA) (550 % mol.) i metakrylanu metylu (MMA), które
wykorzystano jako nośniki indometacyny (IMC).
Kopolimery amfifilowe zawierające 20-50 % mol.
150
PEGMA wykazywały zdolność do samoagregacji w
roztworach wodnych oraz właściwości termoczułe
charakteryzowane przez wartości temperatury punktów
zmętnienia (ang. Cloud Point) w szerokim zakresie 3979 oC.
[1]
[2]
Bury, K.; Neugebauer, D. Int. J. Pharm . 2014, 460, 150-157
Bury, K.; Du Prez, F.; Neugebauer, D. Macromol. Biosci .2013,
13, 1520-1530
Praca finansowana w ramach projektu badawczego NCN N N204
122940 oraz BKM/508/RCH4/2013/502
SEKCJA S03
CHEMIA ANALITYCZNA I ŚRODOWISKOWA
151
152
WYKŁADY
ZWIĄZKI ENDOKRYNNE - EMISJA, WYSTĘPOWANIE, LOS ŚRODOWISKOWY ORAZ
PROBLEMY ANALITYCZNE CZYLI ZWIĄZKI ENDOKRYNNE OD A DO Z
S03-W01
Jacek Namieśnik*, Natalia Szczepańska*, Katarzyna Owczarek*, Błażej Kudłak*, Zofia Mazerska#
*Katedra Chemii Analitycznej, #Katedra Technologii Leków i Biochemii, Wydział Chemiczny, Politechnika
Gdańska, ul. G. Narutowicza 11/12, 80-233 Gdańsk
Dążność do możliwie dokładnego poznania stanu
środowiska i procesów, które w nim zachodzą sprawia,
że w wielu ośrodkach prowadzone są zaawansowane
prace badawcze związane z opracowaniem i walidacją
nowych procedur analitycznych i bioanalitycznych
służących badaniu próbek środowiskowych o często
złożonym składzie matrycy i różnego pochodzenia w
celu określenia poziomu zawartości oraz losu
środowiskowego związków endokrynnych, zaliczanych
jak do tej pory do ksenobiotyków nie podlegających
uregulowaniom prawnym.
W wystąpieniu zostaną przedstawione informacje na
temat:
klasyfikacji zanieczyszczeń środowiska,
źródeł emisji i właściwości związków endokrynnych,
instrumentalnych metodyk analitycznych i testów
biologicznych stosowanych do:
oznaczania zawartości wybranych związków
endokrynnych,
określenia ogólnego potencjału endokrynnego
próbek środowiskowych.
MIKROSYSTEMY LAB-ON-CHIP DLA BIOANALITYKI I DIAGNOSTYKI MEDYCZNEJ
S03-W02
E. Jastrzębska, K. Kwapiszewska, R. Kwapiszewski, K. Żukowski, E. Tomecka, M. Chudy, A. Dybko, Z. Brzózka*
Zakład Mikrobioanalityki, Instytut Biotechnologii, Wydział Chemiczny, Politechnika Warszawska
Miniaturyzacja urządzeń diagnostycznych, pozwala
między innymi na przeniesienie skomplikowanych
analiz z laboratoriów klinicznych w warunki
nielaboratoryjne, co sprzyja ich upowszechnianiu.
Główną zaletą korzystania z nowych mikrourządzeń
jest integracja wielu, do tej pory oddzielnych, prób
analitycznych w jedną kompleksową procedurę, co w
znacznym stopniu ułatwia przeprowadzenie testu [1,2].
Najnowszą tematyką badawczą w miniaturowej skali
jest inżynieria komórkowa i tkankowa, które stanowią
jedne z najbardziej dynamicznie rozwijających się
dyscyplin nowoczesnej nauki [3]. Obszar ich badań
obejmuje nie tylko obserwacje wewnątrzkomórkowych
procesów, ale także studia dotyczące funkcji komórki
w aspekcie środowiska tkankowego. Badania
toksykologiczne
przy
wykorzystaniu
hodowli
komórkowej i tkankowej są niezwykle istotną
alternatywą dla badań prowadzonych na zwierzętach.
[1]
[2]
[3]
E. Jastrzębska (Jędrych), S. Flis, A. Rakowska, M. Chudy,
Z. Jastrzebski, A. Dybko, Z. Brzózka Microchimica Acta,
2013, 180, 895-901
R. Kwapiszewski, J. Szczudłowska, K. Ziółkowska, M.
Chudy, Z. Brzózka, Indian Journal of Clinical
Biochemistry, 2014, 29, 57-62
K. Ziółkowska, R. Kwapiszewski, A. Stelmachowska, M.
Chudy, A. Dybko, Z. Brzózka, Biosensors and
Bioelectronics,2013, 40, 68–74
SPEKTROMETRIA MAS W BADANIACH INTERDYSCYPLINARNYCH: NOWE
MOŻLIWOŚCI I WYZWANIA
S03-W03
Ewa Bulska, Agnieszka Krata, Eliza Kurek, Anna Ruszczyńska, Barbara Wagner, Marcin Wojciechowski
Wydział Chemii, Centrum Nauk Biologiczno Chemicznych, Uniwersytet Warszawski, Żwirki i Wigury 101, 02-089
Warszawa
Spektrometria mas zdobyła w ostatnich latach jedno z
ważniejszych miejsc w laboratoriach chemicznych,
przede wszystkim ze względu na duże możliwości
nowoczesnych analizatorów mas. Dzięki ich dużej
czułości i rozdzielczości możliwe jest badanie składu
pierwiastkowego i izotopowego, jak również
określanie
struktury
związków
chemicznych.
Analizatory mas są wykorzystywane w bardzo wielu
układach
pomiarowych,
pozwalających
na
bezpośrednie wprowadzanie roztworów lub na badanie
ciał stałych dzięki wykorzystaniu ablacji laserowej.
W wystąpieniu omówione zostaną przykłady
nierutynowych zastosowań spektrometrii mas, między
innymi w badaniach obiektów archeologicznych,
biologicznych i w analizie klinicznej.
Przedstawione
zostaną
przykłady
badań
interdyscyplinarnych, w których techniki pomiarowe
wykorzystujące analizatory mas pozwoliły na
uzyskanie specyficznych informacji na temat badanych
obiektów, a tym samym przyczyniły się do rozwoju
innych dyscyplin naukowych.
153
WYKŁADY
S03-W04
CHROMATOGRAFIA - METODA ANALIZY I BADANIA WŁAŚCIWOŚCI
FIZYKOCHEMICZNYCH I AKTYWNOŚCI BIOLOGICZNEJ SUBSTANCJI
Irena Malinowska*, Agnieszka Wronka*, Marek Studziński*, Karolina Niezabitowska
*Wydział Chemii, Zakład Chromatografii Planarnej, UMCS Lublin,
Metody chromatograficzne mają już ugruntowaną
pozycję jako metody analityczne. Jednakże obecnie
analiza nie ogranicza się jedynie do oznaczeń
jakościowych i ilościowych ale również wymagane jest
pozyskanie wielu informacji o analizowanych
substancjach tj: forma występowania substancji w
danym środowisku, oddziaływanie z różnego typu
powierzchniami, możliwość pokonywania przez
substancje barier biologicznych oraz wpływ różnych
czynników zewnętrznych na tj. pole magnetyczne i
elektrostatyczne na pokonywanie tych barier przez
substancje. Takie kompleksowe badania są możliwe
154
przy
zastosowaniu
różnorodnych
metod
chromatograficznych oraz ich modyfikacji - elektro i
magnetochromatografii oraz analizy otrzymanych
danych retencyjnych. Poddano takim analizom różne
grupy związków: m.in. - pestycydy, alkaloidy, związki
kompleksowe, w których ligandami są związki
aktywne biologiczne - leki lub potencjalne leki.
Badania wykonane we współpracy z ZIBJ w Dubnej (Protokół
współpracy No. 3662-1-05/07)w ramach tematu 02-0-106520010/2014Development of the JINR Basic Facility for Generation
of Intense Heavy Ion and Polarized Nuclear Beams Aimed at
Searching for the Mixed Phase ofNuclear Matter and Investigation of
Polarization Phenomena at the Collision Energies up to √sNN = 9
GeV.
KOMUNIKATY
USE OF SPE AND DLLME FOR EXTRACTION OF ESTROGENS IN URINE SAMPLES
S03-K01
Elena Kupcová, Eva Maxová, Katarína Reiffová
Pavol Jozef Šafárik University in Košice, Faculty of Science, Institute of Chemistry, Department of Analytical
Chemistry, Moyzesova 11, 040 01 Košice, Slovakia.
Estrone, estradiol and estriol are endogenous estrogens
important for regulating development and function of
the reproductive system [1]. They are excreted mainly
in urine both as free estrogens and their conjugates.
Extraction techniques are important for the
preconcentration of analytes and reduction of matrix
effect which directly influence their determination by
suitable analytical method.
In this work, solid-phase extraction (SPE), a standard
extraction technique for estrogens [2], and novel
dispersive liquid-liquid microextraction (DLLME) [3]
were used to isolate estrogens from urine samples. The
eluates were analysed by liquid chromatography.
[1]
Simpson, E. R. J. Steroid Biochem. Mol. Biol., 2003, 86, 225230.
[2]
Zhao, Y.; Boyd, J. M.; Sawyer, M. B.; Li, X. F. Anal. Chim.
Acta, 2014, 806, 172-197.
[3]
Hadjmohammadi, M. R.; Ghoreishi, S. S. Acta Chim. Slov.,
2011, 58, 765-771.
This work was supported by the project VEGA 1/1096/12, Slovak
Chemical Society and VVGS-PF 83.
WPŁYW POLARNYCH GRUP FUNKCYJNYCH NA WŁAŚCIWOŚĆI FENYLOWYCH FAZ
STACJONARNYCH DO CHROMATOGRAFII CIECZOWEJ
S03-K02
Szymon Bocian*, Bogusław Buszewski*
*Katedra Chemii Środowiska i Bioanalityki, Wydział Chemii, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu,
Gagarina 7, 87-100 Toruń.
Fenylowe chemicznie związane fazy stacjonarne do
chromatografii cieczowej stanowią materiał o
właściwościach znacznie rożnych od typowych faz
oktadecylowych (C18). Dodatkowo, umieszczając w
strukturze tych materiałów polarne grupy funkcyjne
otrzymujemy
materiały
o
zmniejszonej
hydrofobowości a przez to innej retencji i
selektywności.
Obecność polarnych grup funkcyjnych, takich jak:
atom tleny (B), wiązanie amidowe (C) czy grupa
aminowa (D) powodują, że fazy takie wykazują lepszą
stabilność w czasie analiz z dużą zawartością wody w
fazie ruchomej.
C
B
D
A
O
O
Si
O
Si
O
Si
NH
Si
O
Si
Si
NH
Si
O
Si
2013/09/D/ST4/03807
THE STUDY OF METALS NANOCOMPLEX BINDING ONTO PROTEIN
S03-K03
P. Pomastowski, V. Railean-Plugaru, M. Sprynskyy, B. Buszewski*
*Chair of Environmental Chemistry and Bioanalytics, Nicolaus Copernicus University, 7 Gagarina Str.,
87-100 Torun,
The research focused on study of protein’s and kinetics
of metals ions binding to protein. Proteins isoforms,
zeta (ζ) potential and particle size of the separated
nanocomplex
were
characterized
using
the
electromigration techniques, dynamic light scattering
(DLS), matrix-assisted laser-desorption/ionization
(MALDI) time-of-flight (TOF) mass spectrometry
(MS) and other instrumental approach (e.g. FTIR, UVVis) respectively. The kinetics of metal-binding
process was investigated in batch adsorption
experiments. Furthermore, it has been presented an
aspects
of
the
drug-resistant
problem
of
microorganisms. In addition, it was collected
information on contemporary methods of producing
nanoparticles based on silver in the fight against
disease-causing pathogens, preventing mutations
already. It has been showed two theoretical models of
biomolecules silver, depending on the synthetic routes
of the proceedings [1].
[1]
Pomastowski,
P.,
Coll.
Surf.
B.
2014,
doi.org/10.1016/j.colsurfb.2014.03.009
This study was supported by grants Sympnony-I
No.2013/08/W/N28/00701 from the National Science Centre in
Warsaw.
155
KOMUNIKATY
S03-K04
POLIMERY Z ODCISKIEM CZĄSTECZKOWYM W ANALITYCE ZEARALENONU
IZOLOWANEGO Z MATERIAŁU BIOLOGICZNEGO
Katarzyna Kwaśniewska, Renata Gadzała-Kopciuch
Katedra Chemii Środowiska i Bioanalityki, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, Gagarina 7, 87-100 Toruń.
W ostatnich dziesięcioleciach odnotowuje się stale
wzrastający wskaźnik zachorowalności na nowotwory.
Statystycznie, co czwarta osoba umiera z powodu raka.
Niezwykle ważnym jest więc poszukiwanie i kontrola
czynników mogących powodować lub wpływać na
proliferację komórek nowotworowych. Jedną z
potencjalnych
przyczyn
występowania
zmian
nowotworowych trzonu macicy prawdopodobnie jest
występowanie mikotoksyny - zearalenonu [1]. Badania
nad tym związkiem oraz poszukiwanie metodyk
izolowania i ilościowego oznaczania tej toksyny jest w
tym wypadku niezwykle ważne. W pracy
S03-K05
wykorzystano polimery z odciskiem cząsteczkowym
jako wypełnienie w ekstrakcji do fazy stałej oraz
wysokosprawnej chromatografii cieczowej jako
techniki końcowej analizy.
[1] Tomaszewski. J. et al. Gin Pol 1998 , 69, 363-366.
Praca ta została sfinansowana przez Narodowe Centrum Nauki w
ramach projektu OPUS nr 153119 (2011/01/B/ST4/00543).
ANALITYKA WYBRANYCH LEKÓW O DZIAŁANIU PRZECIWZAKRZEPOWYM
Z WYKORZYSTANIEM CHROMATOGRAFII JONOWEJ
R. Sadowski, R. Gadzała-Kopciuch, B. Buszewski
Katedra Chemii Środowiska i Bioanalityki, Uniwersytet Mikołaja Kopernika, ul. Gagarina 7, 87-100 Toruń
Leki przeciwzakrzepowe są grupą najczęściej
stosowanych leków w leczeniu chorób zakrzepowozatorowych. W ostatnich latach coraz bardziej
skutecznie, stosuje się heparyny niskocząsteczkowe
(ang. Low Molecular Weight Heparins). To
zmniejszenie masy cząsteczkowej wpływa poprawienie
biodostępności tych leków, co przyczynia się do
poprawy działania farmakologicznego, a zmiana
profilu aktywności powoduje zmniejszenie aktywności
hamującej trombinę [1].
W celu analizy wybranych oligosacharydów
o właściwościach przeciwzakrzepowych wykorzystano
S03-K06
R. Lever, B. Mulloy, C.P. Page, (pod red.) “Heparin – A
century of progress”, seria: Handbook of Experimental
Pharmacology, vol. 207, Springer, Berlin, Niemcy, 2012
[2]
M. Jaćkowska, Sz. Bocian, B. Buszewski, , Analyst, 2012, 137,
4610-4617
Praca finansowana z budżetu województwa kujawsko-pomorskiego w
ramach projektu „Stypendia dla doktorantów - Krok w przyszłość, V
edycja”, 2013/2014
[1]
BADANIA SKŁADU JONOWEGO PŁYNU
DO DIALIZ OTRZEWNOWYCH ORAZ DIALIZATÓW
Rajmund Michalski*, Aleksandra Łyko**
*Instytut Podstaw Inżynierii Środowiska PAN, ul. M.Skłodowskiej-Curie 34, 41-819 Zabrze
Choroby nerek dotyczą już ponad 10% populacji
ludzkiej. Schyłkowa niewydolność nerek wymaga u
chorego zastosowania technik nerkozastępczych takich
jak hemodializa lub dializa otrzewnowa. W dializie
otrzewnowej stosuje się płyny, które wprowadzone do
otrzewnej pozwalają usuwać toksyny z organizmu
chorego. Ich skład i jakość mają kluczowe znaczenie
dla efektów leczenia. W pracy przedstawiono wyniki
oznaczania głównych nieorganicznych anionów (Cl-,
NO3-, PO43-, SO42-) i kationów (Na+, K+, Mg2+, Ca2+) w
płynie stosowanym do dializ oraz dializatach
156
chromatografię jonową z wykorzystaniem komercyjnie
dostępnych anionowymieniaczy oraz jako alternatywne
wypełnienie wyżej wspomnianych wymieniaczy
jonowych – fazy dendrymeryczne [2].
pobieranych od pacjenta leczonego tą metodą. Okres
badań obejmował 7 dni, a dializaty były pobierane 4
razy na dobę zgodnie z cyklem wymian. Zastosowane
zwalidowane metodyki pozwoliły na określenie zmian
stężeń poszczególnych jonów w analizowanych
próbkach oraz udowodniły przydatność chromatografii
jonowej do analiz próbek o tak złożonych matrycach,
jak próbki płynów dializacyjnych.
KOMUNIKATY
S03-K07
ZASTOSOWANIE TECHNIKI IMAGE ANALYSIS DO CHROMATOGRAFICZNEGO
OZNACZANIA FOSFOLIPIDÓW
Monika Skowron-Jaskólska, Robert Zakrzewski, Katarzyna Dyńska-Kukulska, Witold Ciesielski
Katedra Chemii Nieorganicznej i Analitycznej, Uniwersytet Łódzki, Tamka 12 91-403Łódź,
Analiza ilościowa w chromatografii cienkowarstwowej
(TLC)
jest
zazwyczaj
przeprowadzana
z
zastosowaniem densytometrów. Znacznie tańszą
alternatywą jest technika image analysis (analizy
obrazu). Umożliwia ona ilościową analizę dzięki
zastosowaniu urządzenia do pozyskiwania cyfrowego
obrazu płytek np. skanera oraz odpowiedniego
oprogramowania np. TLSee do obróbki uzyskanych
cyfrowych obrazów. Podstawą przeprowadzonych
oznaczeń jest przekształcenie cyfrowego obrazu
chromatogramu plamkowego w chromatogram pikowy,
który zanalizowany w programie TLSee umożliwia
ilościową analizę badanych próbek.
Przedstawiono wyniki ilościowego oznaczania
fosfatydylocholiny (PC), fosfatydyloetanoloaminy
(PE), fosfatydyloseryny (PS) oraz sfingomieliny (SM)
w oparciu o barwną reakcję tworzenia błękitu
molibdenowego. Fosfolipidy oznaczono w zakresie:
PC – (5.0–25) µg/plamkę, PS – (1.5–15) µg/plamkę,
PE – (1.0–20) µg/plamkę oraz SM – (2.5–20)
µg/plamkę. Przeprowadzono również oznaczanie
zawartości PC, PS i PE w odżywce dla sportowców
EGG PROTEIN 80 firmy OLIMP oraz suplemencie
diety SESJA firmy Aflofarm.
WOLTAMPEROMETRYCZNE OZNACZANIE FENTIONU
S03-K08
Natalia Festinger*, Sylwia Smarzewska, Dariusz Guziejewski, Witold Ciesielski
*Zakład Analizy Instrumentalnej, Wydział Chemii, Uniwersytet Łódzki, Pomorska 163, 90-236 Łódź.
Fention (tiofosforan O,O-dimetylo-O-3-metylo-4(metylosulfanylo)fenylu)
jest
insektycydem
kontaktowym używanym do zwalczania insektów
ssących i gryzących.
Celem badań było sprawdzenie elektrochemicznej
aktywności fentionu na elektrodach amalgamatowych i
węglowych a także porównanie, które z ww. elektrod
gwarantują optymalne warunki ilościowego oznaczania
fentionu.
Badania prowadzono techniką woltamperometrii z falą
prostokątną z zatężaniem (SWSV). Stwierdzono, że
fention daje prąd piku redukcji na elektrodzie srebrnej
z filmem amalgamatu srebra oraz prąd piku utlenienia
na elektrodzie z węgla szklistego modyfikowanej
zredukowanym tlenkiem grafenu.
Dla obydwu stosowanych elektrod pracujących
zbadano wpływ pH, rodzaju i stężenia buforu jako
elektrolitu podstawowego oraz parametrów techniki
SWSV na rejestrowane prądy pików. Określono
optymalne warunki do ilościowego oznaczenia.
Określono powtarzalność, precyzję, dokładność
metody, granice oznaczalności (LOQ) i granice
detekcji (LOD).
Opracowany sposób analizy
zastosowano do oznaczenia fentionu w szczepionych
próbkach naturalnych.
OZNACZANIE WYBRANYCH HERBICYDÓW W GLEBIE OPARTE NA METODZIE
QUECHERS
S03-K09
Klaudia Pszczolińska*, Monika Michel**
Instytut Ochrony Roślin – Państwowy Instytut Badawczy w Poznaniu,
*Oddział Sośnicowice, ul. Gliwicka 29, 44-153 Sośnicowice, **TSD Toruń, ul. Pigwowa 16, 87-100 Toruń
Zabiegi
herbicydowe
mogą
być
źródłem
zanieczyszczenia produktów roślinnych czy gleby.
Obecność substancji czynnych w glebie powyżej
okresu karencji może powodować komplikacje w
uprawach
następczych,
natomiast
wymywanie
herbicydów w głąb profilu glebowego niesie ze sobą
ryzyko skażenia wód gruntowych.
Celem prezentacji jest przedstawienie procedury
badawczej oznaczania herbicydów w glebie, opartej na
zmodyfikowanej metodzie QuEChERS w połączeniu z
chromatografią gazową (GC) z detektorem wychwytu
elektronów (ECD) i azotowo-fosforowym (NPD).
Metoda QuEChERS polega na ekstrakcji i podziale
ciecz-ciecz z użyciem acetonitrylu, a następnie
oczyszczeniu ekstraktu z wykorzystaniem metody
dyspersyjnej ekstrakcji do fazy stałej (d-SPE).
Przedmiotem badań było 16 substancji czynnych
charakteryzujących
się
różnymi
wartościami
współczynników podziału Ko/w i Ko/c. Procedura
badawcza została poddana walidacji zgodnie z
wymogami dokumentu N0 SANCO/12571/2013.
157
KOMUNIKATY
S03-K10
WYKORZYSTANIE POLIMERÓW Z ODWZOROWANYMI JONAMI W ANALIZIE
SPECJACYJNEJ CHROMU
Laura Trzonkowska, Barbara Leśniewska, Anna Jeglikowska, Beata Godlewska-Żyłkiewicz
Uniwersytet w Białymstoku, Instytut Chemii, ul. Hurtowa 1, 15-399 Białystok
Specjacja chromu istotna jest ze względu na odmienne
oddziaływanie jego dwóch trwałych form na
organizmy żywe. Cr(III) uczestniczy w licznych
procesach biochemicznych, a Cr(VI) wykazuje
właściwości toksyczne. Badanie specjacji możliwe jest
dzięki połączeniu odpowiednich technik wydzielania z
technikami oznaczania. Najczęściej do rozdzielania i
wzbogacania Cr stosuje się ekstrakcję do fazy stałej
(SPE). Dostępne komercyjnie sorbenty nie zawsze
charakteryzują się wystarczającą selektywnością
względem różnych form Cr, dlatego ciągle poszukuje
się nowych wysoce selektywnych materiałów. Dużą
szansę stwarza wykorzystanie do tego celu polimerów
z odwzorowaniem jonowym (IIP). W przygotowanej
prezentacji zostaną przedstawione, oparte na
przeglądzie literatury i badaniach własnych,
dotychczasowe
osiągnięcia
związane
z
wykorzystaniem IIP w analizie specjacyjnej chromu.
L. Trzonkowska jest stypendystką
projektu „Stypendia dla
doktorantów województwa podlaskiego”, współfinansowanego w
ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki, Działanie 8.2
Transfer wiedzy, Poddziałanie 8.2.2 Regionalne Strategie Innowacji,
ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego, budżetu państwa
oraz środków budżetu Województwa Podlaskiego. Projekt został
sfinansowany ze środków Narodowego Centrum Nauki przyznanych
na podstawie decyzji DEC-2012/07/B/ST4/01581.
FLUORESCENCJA RENTGENOWSKA W BADANIACH ŚREDNIOWIECZNEGO
POLIPTYKU
S03-K11
Luiza Linowska *, Olga Syta*, Damian Walaszek**, Barbara Wagner**
*Wydział Chemii, Uniwersytet Warszawski, Pasteura 1 02-093 Warszawa.
**Centrum Nauk Biologiczno- Chemicznych , Uniwesytet Warszawski, ul. Żwirki i Wigury 101 02-089 Warszawa
Fluorescencja rentegowska w układzie przenośnym,
p-XRF (portable X-ray fluorescence), jest metodą
pozwalającą na nieinwazyjną i nieniszczącą analizę
obiektów zabytkowych, dzięki czemu mogła zostać
wykorzystana do analizy pigmentów średniowiecznego
poliptyku „Zwiastowanie z jednorożcem”.
Poliptyk składa się z predelli, korpusu i zwieńczenia
oraz
z
dwóch
par
ruchomych
skrzydeł.
Część środkowa - szafa, predella i zwieńczenie
wypełnione są pełnoplastycznymi rzeźbami, zaś
pozostałe elementy pokryte są obrazami lub reliefem.
XV-wieczny poliptyk pochodzący ze śląska znajduje
się obecnie w Galerii Sztuki Średniowiecznej Muzeum
Narodowego w Warszawie.
Na podstawie badań z wykorzystaniem metody p-XRF
możliwe było uzyskanie informacji na temat głównego
składu pierwiastkowego pigmentów oraz ich wstępną
identyfikację.
Badania finansowane są ze środków Narodowego Centrum Nauki w
ramach projektu 2011/01/B/ST4/00478.
ANALIZA CHEMICZNA MALOWIDEŁ ZE STAROŻYTNEJ NUBII
S03-K12
Olga Syta*, Karol Rozum*, Barbara Wagner*, Zofia Żukowska**, Dobrochna Zielińska***
*Wydział Chemii, Uniwersytet Warszawski, [email protected], **Wydział Chemiczny, Politechnika
Warszawska, ***Instytut Archeologii, Wydział Historyczny, Uniwersytet Warszawski
Celem badań było poznanie składu chemicznego
pigmentów 26 malowideł ściennych z kolekcji
Muzeum Narodowego w Warszawie, reprezentujących
różne fazy przebudowy katedry faraskiej, odkrytej w
latach 60-tych XX wieku przez polską misję
archeologiczną w Sudanie.
Na podstawie analizy intensywności sygnałów
zarejestrowanych
przy
użyciu
przenośnego
spektrometru
fluorescencji
rentgenowskiej
stwierdzono, że głównym pierwiastkiem wchodzącym
w skład pigmentów zielonych była miedź, brązowych –
żelazo, a białych wapń. Zastosowanie spektroskopii
158
Ramana w dalszych badaniach tych samych próbek
wykazało obecność jedynie naturalnych pigmentów i
identyfikację takich minerałów jak: gips, kreda,
hematyt, getyt i atakamit. Porównanie składu próbek
pochodzących z Faras oraz innych stanowisk
archeologicznych Starożytnej Nubii pozwoli na bliższe
poznanie technologii oraz stopnia zróżnicowania
warsztatu malarstwa nubijskiego.
Badania finansowane przez Narodowe Centrum Nauki, grant nr
2011/01/D/HS3/06119 oraz 2011/01/B/ST4/00478.
KOMUNIKATY
ZASTOSOWANIE TECHNIKI HEADSPACE GC-MS DO OZNACZANIA LOTNYCH
ZWIĄZKÓW ORGANICZNYCH
S03-K13
Marlena Płonka*
* Instytut Ochrony Roślin – Państwowy Instytut Badawczy Oddział Sośnicowice, ul. Gliwicka 29,
44-153 Sośnicowice
Laboratorium Badania Jakości Środków Ochrony
Roślin IOR-PIB Oddział Sośnicowice wykonuje
badania związane z oceną jakości środków ochrony
roślin (ś.o.r.) oraz potwierdzające ich oryginalność.
Problem walki z podrobionymi ś.o.r. jest o tyle
poważny, gdyż powodują one różnorodne zagrożenia
m.in. poprzez możliwość wprowadzenia do środowiska
substancji toksycznych lub nie przeznaczonych do
stosowania w ś.o.r.
Celem prezentacji jest przedstawienie opracowanej
metody pozwalającej na analizę jakościową lotnych
związków organicznych (LZO), które wchodzą w skład
ś.o.r. jak również na analizę jakościową oraz ilościową
LZO zabronionych do stosowania w ś.o.r.
W przeprowadzonych badaniach zastosowano technikę
chromatografii gazowej połączoną ze spektrometrią
mas oraz technikę dozowania headspace.
Przedmiotem
badań
były
ś.o.r.
zawierające
chloropiryfos o formulacji EC tj. koncentraty do
sporządzania emulsji wodnej.
Wyższego w ramach dotacji celowej dla młodych naukowców
ZASTOSOWANIE GRAFENU W ANALIZIE SPECJACYJNEJ SELENU
S03-K14
Karina Kocot*, Riccardo Leardi**, Beata Walczak*, Rafał Sitko*
*Zakład Chemii Analitycznej, Uniwersytet Śląski, Katowice.
**Departament of Pharmaceutical and Food Chemistry, University of Genova, Italy.
Selen jest mikroelementem niezbędnym dla
prawidłowego funkcjonowania organizmów żywych.
Jego toksyczność zależy nie tylko od jego stężenia ale
także formy chemicznej w jakiej występuje [1,2].
Konieczne
jest
zatem
opracowanie
metod
pozwalających
na
oznaczanie
zawartości
poszczególnych form selenu, a nie tylko jego
zawartości całkowitej.
Celem niniejszych badań było zastosowanie grafenu
jako sorbentu w dyspersyjnej mikroekstrakcji do fazy
stałej (DMSPE) do oznaczania jonów selenu techniką
rentgenowskiej spektrometrii fluorescencyjnej z
S03-K15
dyspersją energii (EDXRF). W celu sprawdzenia, które
z parametrów zatężania są statystycznie istotne,
zastosowany został centralny plan kompozytowy (ang.
face centered design). W pracy dokonano również
doboru warunków prowadzenia pomiaru techniką
EDXRF,
co
umożliwiło
uzyskanie
granic
wykrywalności poniżej ppb (od 0,15 do 0,032 ng mL-1
w zależności od rodzaju zastosowanego filtra i średnicy
próbki).
[1]
[2]
Tiry, C., Ruttens, A., De Temmerman, L., Schneider, Y.-J.,
Pussemier, L., Food Chem. 2012, 130, 767–784.
Wake, B. D., Bowie, A. R., Butler, E. C. V., Haddad, P. R.,
TrAC, Trends Anal. Chem. 2004, 23, 491–500.
BADANIE PESTYCYDÓW PYRETROIDOWYCH W MATERIALE ROŚLINNYM Z
UŻYCIEM TECHNIKI HPLC I EKSTRAKCJI TYPU QUECHERS
Katarzyna Zięba, Paweł Miśkowiec, Agnieszka Mateja
Zakład Chemii Środowiska, Wydział Chemii, Uniwersytet Jagielloński, ul Gronostajowa 3, 30-387 Kraków.
Do izolacji pestycydów pyretroidowych z materiału
roślinnego (płatków róży) wykorzystano ekstrakcję
typu QuECheRs. Analizy przeprowadzano z
zastosowaniem
wysokosprawnej
chromatorgafii
cieczowej sprzężonej ze spektrometrią mas [1], [2].
Izolację z matrycy roślinnej przeprowadzano z użyciem
acetonitrylu, siarczanu(VI) magnezu i octanu sodu, a
następnie ekstrakt oczyszczano na sorbencie
Supel™ QuE. Uzyskano w ten sposób ponad 90%
odzysk
analitu.
Analizę
chromatograficzną
wykonywano z użyciem acetonitrylu jako eluentu (o
szybkości przepływu 2,2 ml/min, co zapewnia krótki
czas trwania pomiaru) oraz kolumny Accucore C18.
Zastosowane warunki analityczne zapewniły dużą
powtarzalność uzyskanych wyników.
Sprawdzono
także
możliwość
wykorzystania
zoptymalizowanej procedury analitycznej do izolacji i
oznaczania deltametryny z materiału roślinnego po
spryskaniu kwiatów środkiem ochrony roślin Decis
2.5EC (w ilości zalecanej do stosowania w
ogrodnictwie).
[1]
[2]
Melo A, Mansilha W, Pinho O, Ferreira I. Food Anal. Methods.
2013, 6, 559–568.
Marchis D, Ferro G, Brizio P, Squadrone S, Abete M. Food
Control. 2013, 25, 270-273
159
KOMUNIKATY
ADSORPCJA ACID ORANGE 7 NA WĘGLU AKTYWNYM I POPIOŁACH LOTNYCH
S03-K16
Anna Kamińska*, Małgorzata Jędrzejczak*, Krzysztof Wojciechowski*
* Politechnika Łódzka, Instytut Inżynierii Środowiska i Instalacji Budowlanych, Al. Politechniki 6, 90-924 Łódź.
Adsorpcja wydaje się być najbardziej efektywną
metodą usuwania trudno biodegradowalnych związków
barwnych ze ścieków [1]. Najpopularniejszym,
powszechnie stosowanym adsorbentem ze względu na
swoją efektywność i wszechstronność, jest węgiel
aktywny. Innym obiecującym adsorbentem barwników
azowych mogą być popioły lotne, stanowiące produkt
uboczny
ze
spalania
węgla
kamiennego
w elektrowniach [2]. Dzięki zawartości niespalonego
węgla, popioły lotne mają stosunkowo dużą
powierzchnię właściwą i dobrą porowatość [3].
Celem
pracy było
sprawdzenie
możliwości
zastosowania adsorpcji na węglu aktywnym oraz
S03-K17
[1]
Robinson T.; McMullan G.; Marchant R.; Nigam P.
Bioresource Technology. 2001, 77, 247-255.
[2]
Hycnar J.J. Wydawnictwo Górnicze, Katowice., 2006.
[3]
Ahmaruzzaman M. Progress in Energy and Combustion
Science. 2010, 36, 327-363.
BADANIA PRZEBIEGU FOTOTRANSFORMACJI KWASU
4-HYDROKSYBENZOESOWEGO W ROZTWORACH WODNYCH
Dorota Gryglik, Krzysztof Wojciechowski
Instytut Inżynierii Środowiska i Instalacji Budowlanych, Politechnika Łódzka, 90-924 Łódź, Al. Politechniki 6.
Kwas 4-hydroksybenzoesowy (4HB) jest głównym
produktem rozpadu parabenów [1] - konserwantów
stosowanych
w
produktach
kosmetycznych,
spożywczych i lekach. Wobec ogromnych ich ilości
zużywanych i emitowanych do środowiska każdego
roku od ponad 90 lat znajomość przebiegu procesu ich
degradacji jest niezwykle istotna z punktu widzenia
zagrożeń dla zdrowia ludzi i zwierząt.
W pracy zbadano 3 drogi fotodegradacji 4HB: fotolizę
oraz fotosensybilizowane utlenianie typu I i II.
Przeanalizowano wpływ różnych parametrów na
przebieg procesu fotodegradacji 4HB m.in. pH
S03-K18
alternatywnym materiale sorpcyjnym (popiołach
lotnych) do usuwania barwnika Acid Orange 7
z roztworu wodnego. Stwierdzono, że węgiel aktywny
ma zdecydowanie większą pojemność adsorpcyjną
w stosunku do badanego barwnika, w porównaniu
z popiołami lotnymi.
roztworu, rodzaju sensybilizatora, stężenia tlenu.
Doświadczenia
przeprowadzono
w
układzie
modelowym w temperturze pokojowej. Źródłem
światła była lampa ksenonowa o mocy 100 W.
Wyniki eksperymentów dostarczają wielu istotnych
informacji na temat mechanizmów samooczyszczania
się wód w procesach fotochemicznych z udziałem
tlenu,
światła
słonecznego
i
naturalnych
sensybilizatorów.
[1] Gmurek, M., Bizukojć, M., Mosinger, J., Ledakowicz, S.
Application of photoactive electrospun nanofiber materials with
immobilized mesotetraphenylporphyrin for parabens photodegradation Catalysis Today, w druku.
WYKORZYSTANIE DITIOKARBAMINIANÓW DO IMMOBILIZACJI BIORECEPTORÓW
W KONSTRUKCJI SENSORÓW I BIOSENSORÓW
Marcin Drozd, Mariusz Pietrzak, Elżbieta Malinowska
Zakład Mikrobioanalityki, Wydział Chemiczny Politechniki Warszawskiej, ul. Noakowskiego 3, 00-664 Warszawa
Chemisorpcja jest znaną metodą immobilizacji
receptorów na powierzchniach przetworników
pokrytych złotem. Do najczęściej stosowanych
receptorów zalicza się związki modyfikowane grupami
tiolowymi. W niniejszej pracy sprawdzono możliwość
wykorzystania pochodnych ditiokarbaminianowych
(DTC), otrzymywanych w reakcji amin z CS2 do tego
celu [1]. Dzięki znaczącemu powinowactwu i
odporności chemicznej metoda może posłużyć
zarówno
do
immobilizacji
na
klasycznych
przetwornikach
jak
również
funkcjonalizacji
nanostruktur złota [2].
160
W pracy zostały zbadane właściwości pochodnych
ditiokarbaminianowych prostych związków (np. amin
czy aminokwasów) oraz potencjalnych bioreceptorów
(np. peptydów). Zbadano przebieg reakcji, trwałość
uzyskanych produktów jak również ich zdolność do
chemisorpcji na złocie w zależności od parametrów,
takich jak pH roztworu czy stężenie modyfikatora.
[1]
Morf, P.; Raimondi, F.; Nothofer, H-H. Langmuir, 2006, 22,
658-663.
[2]
Zhao, Y.; Perez-Sègarra, W.; Shi Q. J. Am. Chem. Soc., 2005,
127, 7328-7329.
Praca finansowana przez Politechnikę Warszawską
KOMUNIKATY
S03-K19
BADANIA WYBRANYCH (METALO)PORFIRYN DO ZASTOSOWANIA W ROLI
HYBRYDOWYCH ZNACZNIKÓW BIAŁEK
Kamila Konopińska, Mariusz Pietrzak, Elżbieta Malinowska
Zakład Mikrobioanalityki, Wydział Chemiczny, Politechnika Warszawska, Noakowskiego 3, 00-664 Warszawa
W ramach prezentowanej pracy badano
tetrafenyloporfirynę i jej pochodne zawierające kationy
manganu(III) oraz cyny(IV) pod kątem ich
potencjalnego zastosowania w roli hybrydowych
znaczników białek. Właściwości spektroskopowe
i elektrochemiczne (metalo)porfiryn dają możliwość
ich oznaczania z zastosowaniem potrójnego układu
detekcji – woltamperometrii, spektrofotometrii
i spektrofluorymetrii – co zwiększa wiarygodność
analizy oraz rozszerza zakres prostoliniowej
odpowiedzi znacznika.
S03-K20
Sprawdzano
wpływ białek (naśladujących
receptory lub czynniki blokujące powierzchnię) na
uzyskiwane sygnały. W roli białek modelowych
zastosowano m.in. immunoglobulinę G (IgG), bydlęcą
albuminę osocza (BSA) oraz albuminę z jaja kurzego
(CEA). Wpływ białka oceniany był na podstawie
przesunięć sygnałów, zmian ich intensywności lub
pojawienia się nowych. Zaprezentowane będą wyniki
charakteryzacji
koniugatów
uzyskanych
przez
dowiązywanie wybranych pofiryn do białek.
BIOSENSORY Z WARSTWĄ DNA DO OZNACZANIA AKTYWNOŚCI ENZYMÓW
RESTRYKCYJNYCH
Joanna Zajda*, Łukasz Górski*, Elżbieta Malinowska*
*Zakład Mikrobioanalityki, Wydział Chemiczny, Politechnika Warszawska, ul. Noakowskiego 3, 00-664Warszawa.
Enzymy
restrykcyjne
są
jednymi
z
najważniejszych enzymów w biologii molekularnej.
Niezbędne są w technologii rekombinowania DNA,
genotypowaniu, mapowaniu oraz sekwencjonowaniu
długich łańcuchów DNA. Obecnie stosowane metody
do oznaczania aktywności restryktaz wymagają
znakowania nici fluoroforami oraz skomplikowanych
procedur pomiarowych [1-2], dlatego też nieustannie
poszukuje się nowych, prostszych metod.
W niniejszej prezentacji zostaną przedstawione
wyniki badań dotyczących opracowania sensora
elektrochemicznego do oznaczania aktywności
enzymów restrykcyjnych. Jako modelowy system
zastosowano dwuniciowe DNA o długości 20 par
nukleotydów zawierające sekwencję palindromową
rozpoznawaną przez wybrany enzym restrykcyjny.
DNA zostało zaimmobilizowane na powierzchni
elektrody złotej. Podstawą oznaczenia aktywności
enzymu jest spadek sygnału prądowego pochodzącego
od znacznika redoks-aktywnego znajdującego się w
roztworze, który oddziałuje z nicią DNA.
[1]
[2]
Koedrith P.; Seo Y.R.; Onkology Reports 2011, 26, 1235-1241.
Nikiforov T.T.; Analytical Biochemistry 2011, 412, 229-236.
Praca finansowana przez UE grant MPD/2010/4
ELEKTROCHEMICZNY APTASENSOR DO OZNACZANIA DOPAMINY
S03-K21
Marta Jarczewska*, Łukasz Górski, Elżbieta Malinowska
* Zakład Mikrobioanalityki, Instytut Biotechnologii, Wydział Chemiczny PW, Noakowskiego 3, 00-664 Warszawa
Dopamina
jest
jednym
z
najważniejszych
neurotransmiterów, który wpływa na funkcjonowanie
układu krwionośnego, hormonalnego i nerwowego [1].
Jej nadmierny poziom może prowadzić do rozwoju
m.in. choroby Alzheimera, Parkinsona i schizofrenii
[2], dlatego konieczne jest opracowanie selektywnej i
czułej metody oznaczania tej katecholaminy.
W niniejszym wystąpieniu zaprezentowany zostanie
elektrochemiczny aptasensor do detekcji dopaminy.
Warstwę receptorową sensora stanowiła sekwencja
aptamerowa, która selektywnie oddziałuje z dopaminą.
Sensor umożliwił oznaczenie dopaminy za pomocą
techniki woltamperometrii fali prostokątnej w zakresie
od 0,05 do 1 mM. Aptasensor charakteryzował się
również granicą detekcji wynoszącą 21,6 µM oraz
został wykorzystany do oznaczenia dopaminy w
próbce surowicy ludzkiej.
[1] Zheng Y., Wang Y., Yang X., Sens. and Act., 2011, 156, 95-99
[2] Colín-Orozco E., Ramírez-Silva M.T., Corona-Avendano S.,
Romero-Romo M., Palomar-Pardavé M., El. Acta, 2012, 85, 307-312
161
KOMUNIKATY
S03-K22
ELEKTROCHEMICZNE SENSORY JONÓW OŁOWIU Z WARSTWĄ RECEPTOROWĄ
ZAWIERAJĄCĄ OLIGONUKLEOTYDY DNA
Agnieszka Bala, Łukasz Górski, Elżbieta Malinowska
Zakład Mikrobioanalityki, Wydział Chemiczny, Politechnika Warszawska, ul. Noakowskiego 3, 00-664 Warszawa.
W analizie środowiskowej coraz większe
zastosowanie znajdują sensory elektrochemiczne, w
których jako warstwę receptorową stosuje się nici
kwasów nukleinowych (zazwyczaj modyfikowane
grupą tiolową na końcu 5’) [1,2]. W klasycznych
sensorach DNA do detekcji metali stosowane są
znaczniki kationowe, które konkurują z kationami
metalu generując spadek sygnału prądowego.
Celem niniejszej pracy było przedstawienie
mechanizmu działania znaczników anionowych, w
których dostęp do powierzchni elektrody jest
ograniczony, a dopiero dodatek metalu silnie
wiążącego się z kwasami nukleinowymi, zmniejsza siłę
odpychania elektrostatycznego. Tym samym znacznie
więcej cząsteczek markera dociera do powierzchni
elektrody i dochodzi do przyrostu sygnału prądowego,
który jest proporcjonalny do stężenia jonów metalu.
Ziółkowski R.; Górski Ł.; Oszwałdowski S.; Malinowska E.,
Anal.Bioanal. Chem., 2012, 402, 2259-2266.
[2]
Li F.; Chen W.; Tang C.; Zhang S., Talanta, 2008, 77, 1-8.
Praca finansowana przez Wydział Chemiczny Politechniki
Warszawskiej
[1]
DISCRIMINATION OF INHALED AND ORAL ADMINISTRATION OF BUDESONIDE IN
CONTEXT OF ANTI-DOPING RESEARCH
S03-K23
Danuta Kończak1,2), Paweł Kaliszewski1), Dorota Michalak1), Maria Bretner2), Andrzej Pokrywka1), Dorota
Kwiatkowska2)
1)
Instytut of Sport, ul. Trylogii 2/16, Warsaw. 2)Faculty of Chemistry, WUT, Noakowskiego 3, Warsaw
According to the World Anti-Doping Agency
budesonide is prohibited in sports when administered
by oral, intravenous, intramuscular or rectal route. The
administration the drug by inhalation or intranasal
route is not prohibited [1]. Recently several metabolites
of budesonide were identified in human urine [1, 2, 3].
But still it is unknown how to discriminate prohibited
and permitted route of administration of the drug based
on the urine sample analysis.
In this study the method of determination the
budesonide and its three major metabolites in human
S03-K24
[1]
[2]
[3]
http://www.wada-ama.org
Kaliszewski et al., Recent Advances in Doping Analysis. Sport
und Buch Strauß, Köln, 2013, 21, 103-107.
[Metabosh et al, Anal. Bioanal. Chemistry, 2012, 404, 325-340.
WYKORZYSTANIE SPEKTROSKOPII FT-IR DO OCENY WPŁYWU KSENOBIOTYKÓW
FOSFONOORGANICZNYCH NA METABOLIZM CYJANOBAKTERII
Grzegorz Bazgier*, Jacek Lipok
Uniwersytet Opolski, Wydział Chemii, Katedra Chemii Analitycznej i Ekologicznej
Jedną z najistotniejszych cech metabolicznych
cyjanobakterii, jest ich zdolność do biosyntezy i
biotransformacji związków chemicznych. Cecha ta
wydaje się szczególnie użyteczna w warunkach stresu
fizjologicznego
wywołanego
obecnością
ksenobiotyków fosfonoorganicznych ograniczających
rozwój mikroorganizmów, gdyż decyduje o ich
przetrwaniu i dalszej egzystencji. Dzięki zastosowaniu
metod
spektroskopowych,
do
badań
metabolomicznych, możliwa jest holistyczna ocena
zawartości poszczególnych grup metabolitów sinic.
Jedną z metod częściej wykorzystywanych w tego typu
162
urine is presented. The method was applied to
analyzing excretion urine samples collected from
volunteers who agreed to take inhaled or oral
budesonide by one day. The results show the
concentration levels of budesonide and its metabolites
in urine and elimination profile of this drug in human.
badaniach jest absorpcyjna spektroskopia w
podczerwieni (FT-IR), gdyż w zależności od gatunku
mikroorganizmu,
zmiana
intensywności
pasm
charakterystycznych w widmach FT-IR utożsamiana
jest ze specyficzną odpowiedzią metaboliczną.
Badania zostały sfinansowane przez Narodowe Centrum Nauki z
projektu
UMO-2011/01/B/NZ9/04722
„Biodegradacja
ksenobiotyków amino fosfonowych przez cyjanobakterie”
* Grzegorz Bazgier jest stypendystą projektu Stypendia doktoranckie
- inwestycja w kadrę naukową województwa opolskiego
KOMUNIKATY
AKTYWNOŚĆ PRZECIWUTLENIAJĄCA OLEJÓW KOMERCYJNYCH
S03-K25
Agnieszka Tułodziecka1*, Aleksandra Szydłowska-Czerniak1, György Karlovits2
1
Wydział Chemii, Uniwersytet Mikołaja Kopernika, ul. Gagarina 7, 87-100 Toruń, * e-mail: [email protected]
BUNGE, Zakłady Tłuszczowe Kruszwica S.A., ul. Niepodległości 42, 88 - 150 Kruszwica, Polska
2
Oleje roślinne są bogatym źródłem kwasów omega 3.
Tłuszcze nienasycone zawarte w olejach roślinnych,
obniżają ryzyko wystąpienia chorób układu krążenia,
wspomagają pracę mózgu oraz pomagają w redukcji
tkanki tłuszczowej.
Celem
pracy
było
oznaczenie
aktywności
przeciwutleniającej (AC) olejów komercyjnych
(słonecznikowych,
rzepakowych,
rzepakowego
wzbogaconego oliwą z oliwek, olejem lnianym i
olejem z kiełków pszenicy, połączenia naturalnie
pozyskiwanego oleju z owoców czerwonej palmy i
oleju
canola)
za
pomocą
pięciu
metod
spektrofotometrycznych: FRAP, CUPRAC, ABTS,
DPPH, IONP. Najwyższą AC charakteryzowały się
oleje rzepakowe (55,7-13958,5 µmol TE/100 g), zaś
najniższą oleje słonecznikowe (47,8-6870,4 µmol
TE/100 g). Istnieją zależności liniowe między
wartościami AC badanych olejów oznaczonymi
różnymi metodami analitycznymi. Analiza głównych
składowych (PCA) pozwoliła na wyodrębnienie grup
olejów o podobnym potencjale antyutleniającym.
Autorzy dziękują Ministerstwu Nauki i Szkolnictwa Wyższego za
finansowanie badań – grant nr N N312 465740 , ID: 99464 oraz
Narodowemu Centrum Nauki w Krakowie – grant DEC2013/09/N/NZ9/01451.
ZASTOSOWANIE ELEKTROFOREZY KAPILARNEJ W ANALIZIE GRZYBOWYCH
SUBSTANCJI HALUCYNOGENNYCH
S03-K26
Katarzyna Zielińska*, Anna Poliwoda*, Piotr P. Wieczorek*, Marek Halama**
*Katedra Chemii Analitycznej i Ekologicznej, Wydział Chemii, Uniwersytet Opolski, Pl. Kopernika 11a, 45-040
Opole
**Muzeum Przyrodnicze, Uniwersytet Wrocławski, ul. Sienkiewicza 21, 50-335 Wrocław
Spośród licznej grupy grzybów halucynogennych na
szczególną uwagę zasługują grzyby z rodzaju Amanita
oraz Psilocybe. Do substancji psychoaktywnych w nich
obecnych zalicza się takie związki jak: muscymol,
kwas ibotenowy, psylocybinę czy psylocynę. Ze
względu na swoje właściwości grzyby te cieszą się
dużym zainteresowaniem zwłaszcza wśród młodych
ludzi co stanowi poważny problem medyczny z uwagi
na to, iż ich spożywanie może prowadzić nawet do
śmierci. W ramach niniejszego tematu zaprezentowane
zostaną
możliwości
stosowania
elektroforezy
kapilarnej do oznaczania tego typu związków w
próbkach rzeczywistych (materiał grzybowy, płyny
ustrojowe, itd.)
Badania realizowane są w ramach programu badawczego
„Biotechnologie i zaawansowane technologie medyczne”(nr projektu
POIG 01.01.02-02-003/08), finansowanego ze środków UE w
ramach Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka 1.1.2
EKSTRAKCJA MEMBRANOWA W ETAPIE IZOLACJI I ZATĘŻANIA KSENOBIOTYKÓW
Z PRÓBEK ŻYWNOŚCI
S03-K27
Katarzyna Orłowska*, Anna Poliwoda*, Piotr P. Wieczorek*
*Katedra Chemii Analitycznej i Ekologicznej, Wydział Chemii, Uniwersytet Opolski, Pl. Kopernika 11a, 45-040
Opole
Ksenobiotyki to związki chemiczne niebędące
naturalnym składnikiem organizmu. Dostają się do
niego z powietrza, wody, gleby oraz żywności. Do tej
grupy należą m.in. związki enodkrynologicznie czynne,
zaburzające układ hormonalny.
Znacznym
problemem okazuje się być fakt, iż
ksenoniotyki są trwałe i pozostają w środowisku przez
długie lata, gdyż nie ulegają procesom biodegradacji.
Najczęściej analizowane próbki charakteryzują się
złożonym składem matrycy, co uniemożliwia
bezpośrednie oznaczanie badanych związków za
pomocą dostępnych technik instrumentalnych.
Niezbędnym
okazuje
się
być
zastosowanie
odpowiednich procedur oczyszczania. Dlatego też w
ramach niniejszej prezentacji omówione zostaną
możliwość zastosowania ekstrakcji membranowej do
izolacji i zatężania wybranych ksenobiotyków z próbek
żywności.
Katarzyna Orłowska jest stypendystką projektu Stypendia
doktoranckie- inwestycja w kadrę naukową województwa opolskiego
współfinansowanego przez Unie Europejską w ramach
Europejskiego Funduszy Społecznego.
163
KOMUNIKATY
PORÓWNAWCZE BADANIA BIODEGRADACJI OLEJÓW METODYKĄ CEC
S03-K28
Karolina Kozupa*, Izabela Semeniuk*, Iwona Szwach*
*Zakład Analityczny, Instytut Ciężkiej Syntezy Organicznej „Blachownia”, ul. Energetyków 9,
47-225 Kędzierzyn-Koźle.
Ocena podatności na biodegradację substancji
nierozpuszczalnych w wodzie, w tym olejów opiera się
na badaniu wstępnej biodegradacji dla którego
stosowany jest m.in. test CEC L-33-A-93 [1, 2].
Metoda ta do niedawna cieszyła się dużą popularnością
ze względu na dużą powtarzalność wyników [3].
W
celu
uniknięcia
użycia
niebezpiecznych
rozpuszczalników w dotychczas stosowanej metodzie
organizacja CEC (Coordinating European Council)
zaproponowała nowy test CEC-L-103-12 stosowany do
oznaczania wstępnej biodegradacji olejów w wodzie.
Celem badania było porównanie obu metod CEC pod
względem
oceny
biodegradowalności
olejów
referencyjnych dedykowanych do obu metod
badawczych, jak również olejów bazowych.
[1]
[2]
[3]
CEC-L-33-A-93 Test Method: Biodegrability of Two-Stroke
Cycle Outboard Engine Oils in Water. (CEC-L-33-T-82 do
1995) Co-ordinating European Council for the Development of
Performance Tests for Lubricants and Engine Fuels, 1995.
Teuber, M.; Brodisch, K. E. U. European J. Appl. Microbiol.,
1977, 4, 185-194.
Yang L., Zhu Y., Fan G., Sun Y., Xie S, Test on Evaluation
Method for Biodegradability of Lubricants, Trans. Tianjin
Univ. 2008, 14: 061 – 065
SUBSTANCJE SVHC W WYROBACH – PODEJŚCIE ANALITYCZNE
S03-K29
Renata Kulesza, Izabela Semeniuk, Barbara Krzysiak-Warzała
Europejska Agencja Chemikaliów (ECHA -European
Chemicals Agency) od 2008 r. publikuje listę substancji
wzbudzających szczególnie duże obawy, substancji
SVHC (substance of very high concern). Substancje te
mogą wywierać bardzo poważne, często nieodwracalne
skutki dla zdrowia człowieka i środowiska. Lista
substancji SVHC obejmuje obecnie 151 substancji
i jest aktualizowana. Wskutek zamieszczenia substancji
na liście, firmy mają obowiązki informacyjne
dotyczące nie tylko tych substancji w postaci własnej,
ale także mieszanin i wyrobów je zawierających.
Od daty zamieszczenia substancji na liście każdy
dostawca wyrobów zawierających substancje SVHC
w stężeniu >0,1%, musi dostarczyć odbiorcom wyrobu
informacje zawierające instrukcje bezpiecznego
stosowania wyrobu, a od 2011 roku – obowiązuje go
zgłoszenie tych substancji do ECHA.
ECHA dopuszcza identyfikowanie substancji SVHC
w wyrobach na podstawie analiz chemicznych. Takie
analizy muszą być uważnie planowane, strategia
badania powinna uwzględniać informacje na temat
wyrobu i dostępnych metod, analityczny limit
wykrywalności substancji powinien wynosić co
najmniej 0,05%.
Praca dofinansowana przez NCBIR - nr umowy INNOTECHK1/IN1/21/156913/NCBR/12
TGA DLA DODATKÓW DO PALIW
S03-K30
Ewa Sabura, Bogusław Tkacz
Instytut Ciężkiej Syntezy Organicznej „Blachownia”, ul. Energetyków 9, 47-225 Kędzierzyn-Koźle.
Pośród dodatków myjących stosowanych do
uszlachetniania benzyn silnikowych, najnowszą
generację stanowią zasady Mannicha [1].
W pracy badawczej zsyntezowano substancje
detergentowe o charakterze zasad Mannicha, które
otrzymano w procesie kondensacji wybranych
alkilofenoli, diamin i formaldehydu. Przygotowano
trójskładnikowe
pakiety
dodatków:
substancja
detergentowa (zasada Mannicha), olej nośny
(oksypropylowany dodecylofenol) i rozcieńczalnik.
Wykorzystano termograwimetrię do oceny skłonności
składników pakietów i samych pakietów do tworzenia
osadów, poprzez charakterystykę ich stabilności
164
termicznej
i
termooksydacyjnej.
Opracowano
„przesiewową” metodę (tzw. screening test) badania
nowoprojektowanych dodatków myjących jeszcze
przed wykonaniem wymaganych testów silnikowych
[2,3].
[1]
[2]
[3]
World Wide Fuel Charter, European Automobile Manufactures
Association, December 2013
M. Husnawan, et al, Appl. Energ. 2009, 86, 2107–2113
Z. Ye, et al, Int. J. Thermophys. 2007, 28, 1056–1066
Praca finansowana przez w ramach dotacji podmiotowej
z Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego na rok 2014 nr 18-70.
KOMUNIKATY
OZNACZANIE TETRACYKLIN W WODACH POWIERZCHNIOWYCH TECHNIKĄ
S03-PS1
LC-MS/MS SHIMADZU Z ULTRASZYBKĄ ZMIANĄ POLARYZACJI
Paweł Stalica
„SHIM-POL A.M.BORZYMOWSKI” E.Borzymowska-Reszka, A.Reszka Spółka Jawna
ul. Lubomirskiego 5, 05-080 Izabelin, tel. (022) 722-70-48 do 50, faks: (022) 722-70-51 e-mail: [email protected]
Tetracykliny, czyli antybiotyki teracyklinowe, to grupa
antybiotyków o szerokim spektrum działania
obejmującym bakterie Gram-dodatnie i Gram-ujemne,
jak również chlamydie, riketsje i krętki. Ich mechanizm
działania polega na inhibicji biosyntezy białka i
zaburzaniu procesów energetycznych w komórkach
bakteryjnych. Tetracykliny stosuje się m.in. w leczeniu
trądziku młodzieńczego, boreliozy, dżumy, brucelozy,
nieswoistych zakażeń dróg oddechowych i innych
schorzeń. Są to związki, które mogą wywoływać
również
działanie
niepożądane
takie
jak:
hepatotoksyczność, nefortoksyczność, zaburzenia
żołądkowo-jelitowe i in., stąd istotne są badania nad
obecnością tetracyklin w wodach powierzchniowych i
nad stopniem zanieczyszczenia środowiska tymi
związkami.
W prezentacji zostanie przedstawione zastosowanie
nowoczesnej spektrometrii mas UHPLC-MS/MS z
bardzo szybką zmianą polaryzacji (15 ms i mniej) w
analizie 7 tetracyklin. Stosowanie tej techniki
umożliwia analizę LC-ESI-MS/MS jednocześnie w
trybie jonów dodatnich i ujemnych. Zostaną
przedstawione szczegóły przygotowania próbek
metodą SPE, sposoby automatycznej optymalizacji
zarówno źródła jonów, jak również automatycznej
optymalizacji metody w zakresie m.in. przejść MRM.
Przedstawione zostaną wyniki analiz dla: minocykliny
(m/z 458.2), oksytetracykliny (m/z 461.2), tetracykliny
(m/z
445.2),
demeklocykliny
(m/z
465.1),
aureomycyny (478.9), metacykliny (m/z 443.2) oraz
doksycykliny (m/z 445.2). Dzięki zastosowaniu
systemu UHPLC Nexera X2 Shimadzu połączonego z
ultra szybkim spektrometrem mas LCMS-8040
Shimadzu, rozdzielono 7 powyższych związków w 5minutowej analizie. Opracowano krzywą kalibracyjną,
zakres liniowości >0.999, parametry LOQ oraz LOD
dla wszystkich analizowanych tetracyklin. Sprawdzono
powtarzalność czasów retencji (0,208% RSD) oraz
powierzchni pików (3,731% RSD).
165
POSTERY
CHIRAL CHROMATOGRAPHY IN DRUG ANALYSIS
S03-P01
Marianna Moskaľová*, Tatiana Kačmareková*, Taťána Gondová *
*Department of Analytical Chemistry, Faculty of Science, P. J. Šafárik University, Moyzesova 11, 040 04 Košice,
Slovak Republic
Separation of chiral compounds is an very important
topic also in drug anaysis. Most direct chiral
chromatographic analyses are performed using chiral
stationary phases. Chiral stationary phases for the
separtion of racemic compounds using liquid
chromatography are most commonly based on
modified silica materials with various chiral selectors
such as macrocyclic antibiotics, cyclodextrins, crown
ethers, polysaccharides, etc. [1].
In this study, direct chiral high-performance liquid
chromatography method was used for separation of
racemic stimulants drug on cyclofructan-based chiral
stationary phases. The effects of the type and content
of polar modifiers and other additives
chromatographic parameters were examined.
on
[1]
Ahuja, S.; Scypinski, S. Handbook of Modern Pharmaceutical
Analysis, Academic Press, New York 2001.
This work was supported by the Scientific Grant Agency of the
Slovak Republic VEGA, Grant No. 1/1096/12.
HPLC SEPARATION OF NOVEL BIOACTIVE COMPOUNDS ON CYCLOFRUCTAN
STATIONARY PHASES
S03-P02
Marianna Moskaľová*, Matej Baláž**, Daniel W. Armstrong***, Taťána Gondová *
*Department of Analytical Chemistry, Faculty of Science, P. J. Šafárik University, Moyzesova 11, 040 04 Košice,
Slovak Republic
**Institute of Geotechnics, Slovak Academy of Sciences, Watsonova 45, 04353 Košice, Slovak Republic
***Department of Chemistry and Biochemistry, University of Texas at Arlington, Arlington TX 76019, USA
A cyclofructan-based chiral stationary phases were
used for direct chiral HPLC separation of new
biologically active analogs of indole phytoalexins.
Phytoalexins are low molecular weight secondary
metabolites produced by plants. These compounds are
of great concern because of their biological activity
including antitumor and cancer preventive properties.
The study of chiral separation was performed under
normal phase conditions. The effect of the mobile
phase composition, structure analytes and the
temperature were investigated. A thermodynamic study
of selected analytes was also performed and linear
van´t Hoff plots were evaluated.
[1]
Sun, P.; Wang, Ch.; Breitbach, Z.S.; Zhang, Y.;Armstrong
D.W. Anal. Chem. 2009, 81, 10215-10226.
This work was supported by the Scientific Grant Agency of the
Slovak Republic VEGA, Grant No. 1/1096/12.
TRENDS IN EXTRACTION TECHNIQUES FOR ESTROGENS
S03-P03
Elena Kupcová, Katarína Reiffová
Pavol Jozef Šafárik University in Košice, Faculty of Science, Institute of Chemistry, Department of Analytical
Chemistry, Moyzesova 11, 040 01 Košice, Slovakia.
Estrogens are female sex hormones associated with
breast and prostate cancer [1]. The crucial way to
successful detection of estrogens is to establish a rapid
and effective sample pretreatment method due to their
low concentrations and complex character of biological
and environmental samples [2]. Liquid-liquid
extraction (LLE) and solid-phase extraction (SPE) have
been the common techniques used for the extraction of
estrogens from aqueous samples [1]. However, novel
techniques, such as solid-phase microextraction
(SPME), cloud-point extraction (CPE), stir-bar sorptive
extraction (SBSE), microwave assisted extraction
166
(MAE) and dispersive liquid-liquid extraction
(DLLME) follow current trends of miniaturization,
reduction of organic solvent use and reduction of
operation time, and are applicable to the pretreatment
of liquid samples containing estrogens.
[1]
[2]
Hankinson, S. E.; Eliassen, A. H. J. Steroid Biochem. Mol. Biol.
2007, 106, 24-30.
Yan, W.; Lin, J. Chinese J. Anal. Chem. 2010, 38,598-606.
This work was supported by the project VEGA 1/1096/12, Slovak
Chemical Society and VVGS-PF 83.
POSTERY
DENDRYMERYCZNE FAZY STACJONARNE W OZNACZANIU NUKLEOTYDÓW W
MLEKU DLA NIEMOWLĄT
S03-P04
Sylwia Studzińska, Rafał Rola, Bogusław Buszewski
*Katedra Chemii Środowiska i Bioanalityki, Uniwersytet Mikołaja Kopernika, Wydział Chemii, ul. Gagarina 7, 87100 Toruń, tel. (56)6114308, fax. (56)6114837
Nukleotydy zbudowane są z zasady azotowej
(purynowej lub pirymidynowej), cukru oraz jednej lub
więcej grup fosforanowych. Związki te pełnią kluczową
rolę w procesach syntezy fosfolipidów, białek,
przekształceniach węglowodanów, a także uczestniczą
w szlakach przekazywania sygnałów w obrębie
komórki i poza nią. Związki te są oznaczane m.in. w
produktach żywnościowych, zielarskich, płynie
mózgowo-rdzeniowym. Najczęściej stosowaną techniką
w oznaczaniu nukleotydów jest chromatografia jonowa
(IC).
Głównym celem badań był dobór warunków do procesu
rozdzielenia nukleotydów za pomocą IC z
wykorzystaniem nowej genracji kolumn. Są to
chemicznie związane fazy stacjonarne o strukturze
dendrymerycznej, z czwartorzędową aminą stanowiącą
centrum anionowymienne. Badano wpływ pH, siły
jonowej fazy ruchomej oraz liczby zsyntezowanych
warstw na proces rozdzielenia analizowanych
związków.
Praca finansowana w ramach grantu NCN
2011/01/D/ST4/04142.grant
nr
234567
FUNKCJONALIZOWANE DIOLOWE FAZY STACJONARNE DO ODWRÓCONEGO
UKŁADU FAZ CHROMATOGRAFII CIECZOWEJ
S03-P05
Katarzyna Wołoszyn*, Szymon Bocian*, Bogusław Buszewski*
Gagarina 7, 87-100 Toruń.
Diolowe fazy stacjonarne od wielu lat są stosowane w
normalnym układzie faz chromatografii cieczowej.
Obecne w strukturze fazy grupy hydroksylowe zdolne
są do tworzenia wiązań wodorowych z analitami, jak
również możliwe jest tworzenie wiązań estrowych z
kwasami karboksylowymi i ich pochodnymi. Z tego
powodu diolowa faza stacjonarna może posłużyć jako
wyjściowy materiał do syntezy serii wypełnień
chromatograficznych. Dołączenie w reakcji estryfikacji
długich łańcuchów alkilowych, grup arylowych lub np.
cząsteczki cholesterolu owocuje nadaniem materiałowi
właściwości hydrofobowych i daje możliwość jego
zastosowania
w
układzie
odwróconych
faz
chromatografii cieczowej. Przyłączenie różnych grup
funkcyjnych oferuje zmianami retencji i selektywności.
Dodatkowo,
obecność
resztkowych
grup
hydroksylowych zwiększa stabilność takich faz
stacjonarnych w przypadku faz ruchomych o dużej
zawartości wody.
2013/09/D/ST4/03807
CHROMATOGRAFIA CIECZOWA SPRZĘŻONA ZE SPEKTROMETRIĄ MAS W ANALIZIE
OLIGONUKLEOTYDÓW
S03-P06
Katarzyna Wołoszyn*, Sylwia Studzińska*, Bogusław Buszewski*
Gagarina 7, 87-100 Toruń
Oligonukleotydy antysensowe to modyfikowane jedno
lub dwuniciowe fragmenty kwasów nukleinowych
DNA bądź RNA. Modyfikacje mogą mieć miejsce
w obrębie grupy fosforanowej, zasady azotowej bądź
składnika cukrowego. Celem pracy było opracowanie
chromatograficznej metody analizy retencji pięciu
wybranych wzorców oligonukleotydów antysensowych
zawierających w grupie fosforanowej atom siarki w
układzie par jonowych (IPC). Testowano różne
czynniki do tworzenia par jonowych, a także
selektywne wypełnienia kolumn chromatograficznych,
tj. fazę N-alkiloamidową i cholesterolową. Uzyskane
dane porównano z fazą oktadecylową. Sprzężenie IPC
ze spektrometrią mas umożliwiło przeprowadzenie
badań potwierdzających strukturę analizowanych
oligonukleotydów. Dokonano także porównania
czułości detekcji MS i UV-Vis, a także podjęto próbę
interpretacji zanieczyszczeń obecnych w próbce
oligonukleotydu po syntezie.
Badania realizowane były w ramach grantu Narodowego Centrum
Nauki 2011/01/D/ST4/04142 oraz w ramach programu POMOST
Fundacji na Rzecz Nauki Polskiej (POMOST/2011-3/9)
167
POSTERY
S03-P07
BADANIA MONITORINGOWE ZEARALENONU I JEGO METABOLITÓW ZA POMOCĄ
UPLC-qTOF-MS
Renata Gadzała-Kopciuch, Katarzyna Kwaśniewska, Bogusław Buszewski
Katedra Chemii Środowiska i Bioanalityki, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, Gagarina 7, 87-100 Toruń
Badania związane z mikotoksykozą zearalenonową
dotyczą
głównie
poznawania
mechanizmu
oddziaływania na poziomie komórkowym zarówno
zearalenonu, jak i jego metabolitów na organizmy
żywe, które są znacznie silniejszymi estrogenami niż
sam związek wyjściowy. W tym celu niezbędne jest
tworzenie programów kontroli i zapobiegania
zanieczyszczeniem tą mikotoksyną płodów rolnych,
poprzez określenie poziomu stężenia zearalenonu i jego
metabolitów we krwi i tkance zwierzęcej czy ludzkiej.
Właściwe oznaczenie ich na poziomie submikrośladów
możliwe
jest
dzięki
poszukiwaniu
nowych,
S03-P08
selektywnych sorbentów w przypadku metod
przygotowania
próbek
oraz
wprowadzeniu
nowoczesnych rozwiązań do końcowego oznaczenia
tegoż indywiduum. W ramach badań zostały
opracowane procedury analityczne, które umożliwiły
izolowanie, wzbogacanie i selektywne rozdzielanie za
pomocą technik łączonych zearalenonu i jego
metabolitów w jednym toku analitycznym.
Podziękowania
Praca ta została sfinansowana przez Narodowe Centrum Nauki w
ramach projektu OPUS nr 153119 (2011/01/B/ST4/00543).
WYKORZYSTANIE FAZ STACJONARNYCH O STRUKTURZE DENDRYMERYCZNEJ DO
ANALIZY WYBRANYCH OLIGOSACHARYDÓW
R. Sadowski, R. Gadzała-Kopciuch, B. Buszewski
Katedra Chemii Środowiska i Bioanalityki, Uniwersytet Mikołaja Kopernika, ul. Gagarina 7, 87-100 Toruń
Analityka leków z naciskiem na określenie tożsamości,
czystości wymaga zastosowania technik analitycznych,
które umożliwią jednoczesne oznaczenie wszystkich
składników w próbce, prosty sposób przygotowania
próbki, krótki czas analizy. Podejmując to wyzwanie,
podjęto próbę wykorzystania nowej generacji fazy
stacjonarne o strukturze dendrymerycznej do
jakościowej i ilościowej analizy wybranych
oligosacharydów o działaniu przeciwzakrzepowym.
Synteza tych wypełnień przeprowadzana była na
nośniku krzemionkowym na drodze chemicznej
modyfikacji i kopolimeryzacji 1,4-di-(2-hydroksy-3-
metakryloksypropoksy)fenolu z trimetylopropanotrimetakrylanem o różnej ilości warstw uzyskanych w
wyniku polimeryzacji [1,2].
[1] “Postępy chromatografii jonowej”, pod red. R. Michalskiego,
Instytut Podstaw Inżynierii środowiska PAN, Zabrze, 2014.
[2] M. Jaćkowska, Sz. Bocian, B. Buszewski, , Analyst, 2012, 46104617
Praca finansowana z budżetu województwa kujawsko-pomorskiego w
ramach projektu „Stypendia dla doktorantów - Krok w przyszłość, V
edycja”, 2013/2014
NOWE MATERIAŁY ODNIESIENIA GLEBY I TKANEK DLA ANALIZY
WIELOPIERŚCIENIOWYCH WĘGLOWODORÓW AROMATYCZNYCH
S03-P09
A. Kiełbasa, R. Gadzała-Kopciuch, B. Buszewski
Katedra Chemii Środowiska i Bioanalityki, Wydział Chemii, Uniwersytet Mikołaja Kopernika, ul. Gagarina 7,
87-100 Toruń
Nieodłącznym elementem składowym systemów
kontroli i oceny jakości wyników pomiarowych są
certyfikowane materiały odniesienia (CRM). CRM musi
charakteryzować się trwałością i jednorodnością. Wartości
odniesienia muszą być ściśle określone z odpowiednią
precyzją i dokładnością, a całość powinna być zawarta w
postaci przejrzystej dokumentacji - certyfikatu [1,2].
Obserwuje się duże zapotrzebowanie na nowe materiały.
W badaniach nad materiałami odniesienia dotyczącymi
WWA w matrycy glebowej i tkance (śledzia
i kormorana) wykorzystano ekstrakcję rozpuszczalnikiem
168
wspomaganą ultradźwiękami, przyspieszoną ekstrakcję
rozpuszczalnikiem (ASE) oraz technikę QuEChERs. Do
końcowego oznaczania zastosowano HPLC/FLD oraz
GC/MS.
[1] Namieśnik, J.; Zygmunt, B., The Science of The Total Environment,
1999, 228, 243-257.
[2] Dubalska, K.; Rutkowska, M.; Konieczka, P.; Namieśnik, J.,
Metrologia i probiernictwo-Biuletyn Głównego Urzędu Miar, 2013,
2, 8-10.
Praca finansowana przez NCBiR ze środków grantu:„Opracowanie
i atestacja nowych typów materiałów odniesienia niezbędnych do
uzyskania akredytacji europejskiej przez polskie laboratoria zajmujące
się analityką przemysłową”.
POSTERY
S03-P11
SEPARATION AND IDENTIFICATION OF CASEIN FROM BOVINE MILK BY
HPLC-MALDI TOF/TOF MS
P. Pomastowski, J. Walczak, M. S. Bocian, B. Buszewski*
*Chair of Environmental Chemistry and Bioanalytics, Nicolaus Copernicus University, 7 Gagarina Str.,
87-100 Torun,
Bovine milk casein (CN) has recently attracted
growing interest of many researchers. Casein is a
source of exogenous and endogenous amino acids and
a precursor of biologically active peptides
characterized
by
immunogenic,
antioxidant,
antibacterial, antiviral, antihypertensive, antitumor and
opioid properties. Moreover, bioactive casein forms
exhibit
potential
nutraceutical,
medical
and
pharmaceutical applications. The purpose of this study
was separation of bovine casein components with the
use of lab-made diol-bonded silica stationary phases.
Casein from bovine milk was separated in a reversedphase (RP) mode and fractionated. Characterization of
the collected fractions was realized in off-line mode via
combination of HPLC with MALDI-TOF/TOF MS [1].
[1]
Pomastowski,
10.1039/c4ay00895b
P.,
Anal.
Methods,
2014,
DOI:
This study was supported by grants Sympnony-I
No.2013/08/W/N28/00701 from the National Science Centre in
Warsaw.
AKTYWNOŚĆ PRZECIWUTLENIAJĄCA OLEJU RZEPAKOWEGO Z RÓŻNYCH ETAPÓW
RAFINACJI
S03-P12
Agnieszka Tułodziecka1*, Aleksandra Szydłowska-Czerniak1, György Karlovits2
1
Wydział Chemii, Uniwersytet Mikołaja Kopernika, ul. Gagarina 7, 87-100 Toruń, * e-mail: [email protected]
BUNGE, Zakłady Tłuszczowe Kruszwica S.A., ul. Niepodległości 42, 88 - 150 Kruszwica, Polska
2
Olej rzepakowy jest bogaty w składniki o
właściwościach przeciwutleniających, mające zdolność
niszczenia wolnych rodników, a zatem chroniące
człowieka przed stresem oksydacyjnym i wieloma
chorobami cywilizacyjnymi. Jednakowoż wiadomym
jest, że proces technologiczny redukuje potencjał
antyoksydacyjny oleju rzepakowego, a zatem i
właściwości zdrowotne. Stąd wynika konieczność
oceny zawartości tych związków na różnych etapach
procesu technologicznego.
Do oznaczenia aktywności przeciwutleniającej (AC)
zastosowałam metody: FRAP, DPPH, ABTS oraz TPC.
Proces rafinacji spowodował obniżenie AC o ok. 57%
dla oleju ekstrakcyjnego i 63% dla oleju tłoczonego.
Natomiast
całkowita
zawartość
związków
polifenolowych obniżyła się odpowiednio o 69,2 i
74,5%.
Autorzy dziękują Ministerstwu Nauki i Szkolnictwa Wyższego za
finansowanie badań – grant nr N N312 465740 , ID: 99464 oraz
Narodowemu Centrum Nauki w Krakowie – grant DEC2013/09/N/NZ9/01451.
169
POSTERY
S03-P13
BADANIA WPŁYWU BIAŁEK NA ELEKTROCHEMICZNE OZNACZANIE
TETRAFENYLOPORFIRYNY I JEJ WYBRANYCH KOMPLEKSÓW
Kamila Konopińska, Mariusz Pietrzak, Elżbieta Malinowska
Zakład Mikrobioanalityki, Wydział Chemiczny, Politechnika Warszawska, Noakowskiego 3, 00-664 Warszawa
Oznaczanie związków pochodzenia biologicznego
z odpowiednią czułością wymaga najczęściej
wyznakowania cząsteczek analitu. W przypadku analiz
wykonywanych z zastosowaniem biosensorów
powinowactwa, różnorodne białka pełniące funkcję:
analitu, elementu warstwy receptorowej, składnika
matrycy próbki lub czynnika blokującego powierzchnię
mogą oddziaływać ze znacznikiem i mieć wpływ na
jego oznaczanie, poprzez zmiany intensywności
sygnałów, ich przesunięcia lub pojawienie się nowych.
Opracowanie nowych znaczników wymaga zatem
konieczności zbadania wpływu białek na uzyskiwane
sygnały.
S03-P14
W prezentowanej pracy przedstawiony został
wpływ
wybranych
białek
modelowych
na
elektrochemiczne sygnały tetrafenyloporfiryny i jej
kompleksów z kationami: kobaltu(II), manganu(III)
oraz cyny(IV), które to związki predystynowane są do
roli znaczników białek.
Przedstawiono również wyniki obrazujące zmiany
w charakterze sygnałów porfiryn uzyskiwanych w
obecności białka w zależności od anionów zawartych
w stosowanych jako elektrolity podstawowe solach
tetrabutyloamoniowych
(porównywano
borany,
bromki, jodki oraz nadchlorany).
ZASTOSOWANIE TETRAAZOPORFINY GLINOWEJ JAKO JONOFORU
W MEMBRANACH Z FUNKCJONALIZOWANEGO POLI(CHLORKU WINYLU)
Agnieszka Bala, Mariusz Pietrzak, Elżbieta Malinowska
Zakład Mikrobioanalityki, Wydział Chemiczny, Politechnika Warszawska, ul. Noakowskiego 3, 00-664 Warszawa.
Elektrody jonoselektywne we względu na
wysoką selektywność oraz czułość oznaczeń
wykorzystywane są w analizach klinicznych oraz
środowiskowych.
Konstrukcja
elektrod
jonoselektywnych z membranami polimerowymi
czułych na hydrofilowe aniony np. F- [1], wymaga
użycia jonoforu, który będzie silnie i selektywnie
oddziaływał z oznaczanym anionem. Przykładem
grupy związków, która spełnia powyższe wymogi, są
cyrkonowe i glinowe kompleksy metaloporfiryn [2].
W ramach niniejszej pracy zbadano wpływ
grup karboksylowych i aminowych (obecnych w
polimerze) na działanie tetra-t-butylotetraazoporfiny
glinowej jako jonoforu. Sprawdzono, jak polarność
użytego plastyfikatora (DOS, o-NPOE, 2-FPNPE oraz
chloroparafina) wpływa na działanie grup funkcyjnych
polimeru jako dodatków jonowych. W ramach badań
wyznaczono podstawowe parametry pracy sensorów
potencjometrycznych m.in. selektywność, czułość oraz
zakres liniowej odpowiedzi.
[1]
[2]
Mitchell-Koch J. T.; Pietrzak M.; Malinowska E.,
Electroanalysis 2006, 18, 551-557.
Ma S. C.; Chaniotakis N. A.; Meyerhoff M.E., Analytical
Chemistry 1988, 60, 2293-2299.
PULSTORDA CZUŁA NA POLIJONY JAKO DETEKTOR W UKŁADZIE FIA
S03-P15
Joanna Zajda1, Andrea K. Bell-Vlasov2, Elżbieta Malinowska1, Mark E. Meyerhoff2
1
Zakład Mikrobioanalityki, Wydział Chemiczny, Politechnika Warszawska, ul. Noakowskiego 3, 00-664Warszawa.
2
University of Michigan, Department of Chemistry, 930 N. University, Ann Arbor, MI 48109-105.
Polijony, takie jak heparyna czy też protamina, są
bardzo ważnymi analitami klinicznymi. Niestety
trudno jest je oznaczyć metodami bezpośrednimi, gdyż
są nieaktywne elektrochemicznie oraz nie absorbują
promieniowania w zakresie większym niż 260 nm.
Dlatego też, opracowano w pełni odwracalne sensory
elektrochemiczne z polimerową membraną pracujące w
trybie nierównowagowym (pulstrody) [1,2].
W pracy przedstawione będzie zastosowanie takiej
pulstrody jako detektora w układzie wstrzykowoprzepływowym. Do oznaczenia zarówno polikationów,
jak i polianionów zastosowano polimerową membranę
170
o tym samym składzie, zawierającą lipofilową sól
R+R-, gdzie R+ to jon tridodecylylometyloamonowy
(TDMA-), zaś R- sulfonian dinonylonaftalenu
(DNNS-). Pokazana zostanie również optymalizacja
układu
przepływowego
oraz
charakteryzacja
odpowiedzi sensora w warunkach przepływowych.
[1]
[2]
Makarychev-Mikhailov S.; Shvarev A.; Bakker E.; J. Am.
Chem. Soc. 2004, 126, 10548-10549.
Gemene K. L.; Meyerhoff M.E.; Anal. Chem. 2010, 82, 16121615.
Praca finansowana przez UE grant MPD/2010/4
POSTERY
ELEKTROCHEMICZNA DETEKCJA USZKODZEŃ DNA
S03-P16
Marta Jarczewska*, Łukasz Górski, Elżbieta Malinowska
* Zakład Mikrobioanalityki, Instytut Biotechnologii, Wydział Chemiczny PW, Noakowskiego 3, 00-664 Warszawa
Badanie uszkodzenia DNA jest istotne ze względu na
rolę, jaką kwas deoksyrybonukleinowy pełni w
procesach mutagenezy, kancerogenezy i starzenia [1].
Konieczne jest zatem zastosowanie czułej i
nieskomplikowanej metody oznaczania czynników,
które mogą doprowadzić do degradacji DNA [2].
W badaniach określono wpływ związków chromu (VI)
na degradację cząsteczek długoniciowego DNA, które
zaimmobilizowano na powierzchni złotej elektrody
dyskowej. Ocenę uszkodzenia DNA przeprowadzono
poprzez porównanie prądu redukcji znacznika redoks błękitu metylenowego przed i po inkubacji elektrody w
roztworze zawierającym chromian (VI) potasu.
Zbadany został również wpływ kwasu askorbinowego i
nadtlenku wodoru na degradujące właściwości
związków chromu (VI).
[1] Ensafi A.A., Amini M., Rezaei B., Sensors Actuat B-Chem,
2013, 177, 862-870
[2] Oliveira S.C.B., Oliveira-Brett A.M., Anal Bioanal Chem, 2010,
398, 1633–1641
INFLUENCE OF SAMPLE PREPARATION ON THE DETRMINATION
OF SELECTED XENOBIOTICS IN EQUINE URINE BY HPLC/MS/MS
S03-P17
Katarzyna Kowalczyk*,**, Piotr Chołbiński**, Danuta Stańczyk**, Dorota Kwiatkowska**, Andrzej Pokrywka**,
Ewa Bulska *
* Faculty of Chemistry, Biological and Chemical Research Center, University of Warsaw, 02-083 Warsaw
** Department of Anti-Doping Research, Institute of Sport, 01-982 Warsaw
In order to protect animals and make Fair Play rule
respected, the use of myriad of substances is prohibited
in equine sports. The accredited laboratories with the
scope covering anti-doping analysis have to prove the
capability to detect selected prohibited substances.
The aim of this project was to evaluate the influence of
sample preparation on the screening testing by
HPLC/MS/MS. Analytes of interest were within a wide
range of physical as well as chemical properties and
represent various types of the prohibited substances.
The research were focused on the adjusting selected
commonly used procedures to the specific
requirements of the Association of Official Racing
Chemists [1,2]. For this purpose various conditions of
the separation, purification and hydrolysis of
investigated substances were tested and validated.
[1]
[2]
Scarth, J.P. , Teale, P., Kuuranne, T., Drug Test Anal 2011, 3, 19-53.
Wynne, P.M., Batty, D.C., Vine, J.H., Simpson, N.J.K.,
Chromatographia 2004, 59, S51-S60.
ZASTOSOWANIE TECHNIKI IDMS W BADANIACH MATERIAŁÓW ODNIESIENIA
S03-P18
Mateusz Kałabun*, Agnieszka Krata**, Marcin Wojciechowski**, Ewa Bulska**
*Kolegium MISMaP, Uniwersytet Warszawski, ul. Żwirki i Wigury 93.
**Wydział Chemii Centrum Nauk Biologiczno-Chemicznych, Uniwersytet Warszawski, ul. Żwirki i Wigury 101.
Metoda rozcieńczeń izotopowych (ID) zaliczana jest do
podstawowych metod pomiarowych. Idea tej metody
oparta jest na pomiarach stosunków izotopowych w
próbkach, których naturalny skład izotopowy został
zmieniony poprzez dodanie znanej ilości izotopowo
wzbogaconego wzorca. Pomiary te wykonywane są z
zastosowaniem spektrometru mas z jonizacją w
plazmie
indukcyjnie
sprzężonej.
Metodę
charakteryzuje wysoka dokładność, selektywność i
precyzja prowadzonych oznaczeń. W niniejszej pracy
skupiono się na oznaczaniu zawartości rtęci w
kandydatach na materiały odniesienia, wytworzonych
w ramach projektu „INNOTECH MODAS”. Badania
obejmowały optymalizację procedury przygotowania
próbek do analizy, określenie optymalnych mas
dodawanego do próbek wzorca wzbogaconego
izotopowo i wyznaczenie stężenia rtęci z określoną
niepewnością w kandydatach na materiały odniesienia.
Praca finansowana przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju grant
nr INNOTECH-K1/IN1/43/158947/NCBR/12.
Badania przeprowadzono w Centrum Nauk BiologicznoChemicznych Uniwersytetu Warszawskiego finansowanego z
projektu Unii Europejskiej z Europejskiego Funduszu Rozwoju
Regionalnego, Innowacyjna Gospodarka 2007 - 2013.
171
POSTERY
S03-P19
OZNACZANIE ALDEHYDU CYNAMONOWEGO TECHNIKĄ CHROMATOGRAFII
CIENKOWARTWOWEJ (TLC)
Robert Zakrzewski, Andrzej Leniart, Żaneta Rembisz, Monika Skowron, Witold Ciesielski
Uniwersytet Łódzki, Wydział Chemii, Katedra Chemii Ogólnej i Nieorganicznej, ul. Tamka 12, 91-403 Łódź
Celem prezentowanej pracy było opracowanie metody
oznaczania aldehydu cynamonowego techniką
chromatografii cienkowarstwowej (TLC).
Oznaczenie aldehydu cynamonowego możliwe było po
przeprowadzeniu go w barwną pochodną w wyniku
reakcji derywatyzacji z 4-amino-3-hydrazyno-5merkapto-1,2,4-triazolem (purpald).
Ustalano optymalne parametry oznaczania aldehydu
cynamonowego techniką TLC, takie jak: czas reakcji
pomiędzy aldehydem cynamonowym a purpaldem,
stabilność pochodnej aldehydu, dobór składu
mieszaniny reakcyjnej, stężenia reagentów, jak i skład
S03-P20
WYKORZYSTANIE REAKCJI JODO-AZYDKOWEJ W OZNACZANIU POCHODNYCH
TIOURACYLU METODĄ HPLC
Justyna Obiedzińska*, Robert Zakrzewski*, Rembisz Żaneta*
*Zakład Analityki Chemicznej, Wydział Chemii, Uniwersytet Łódzki, ul. Tamka 12, 91-403 Łódź
Jednymi z najczęściej stosowanych leków hamujących
tworzenie się organicznych połączeń jodu w
organizmie są tyreostatyki, wykorzystywane w
leczeniu nadczynności tarczycy. Do wspomnianej
grupy leków zaliczają się tiouracyle.
Siarka dwuwiązalna będąca elementem struktury w/w
związków indukuje pokolumnową reakcję azydku i
jodu [Sch.1.] umożliwiającą detekcję tej grupy
związków z wykorzystaniem Wysokosprawnej
Chromatografii Cieczowej w odwróconym układzie
faz.
S03-P21
fazy ruchomej do fazy stacjonarnej. Określono zakres
oznaczalności aldehydu cynamonowego, precyzję oraz
dokładność. Opracowaną metodę zastosowano do
oznaczenia zawartości aldehydu cynamonowego w
olejku eterycznym o zapachy cynamonowym.
Rejestrowany sygnał analityczny pochodzi od ubytku
jodu przereagowanego w ilości stechiometrycznej do
zawartości siarki (II).
Sch.1.
[1]
I2 + 2 N3
-
pTU
2 I + 3 N2
Zakrzewski R.; Journal of Liquid Chromatography & Related
Technologies, 2009; 32; 2499-2511.
Zakrzewski R.; Arch Pharm Res; 2008; 31; 1622- 1630.
[2]
OZNACZANIE ZAWARTOŚCI JONÓW KOBALTU Z WYKORZYSTANIEM TESTÓW
PASKOWYCH
Justyna Obiedzińska*, Robert Zakrzewski*, Żaneta Rembisz*
*Zakład Analityki Chemicznej, Wydział Chemii, Uniwersytet Łódzki, ul. Tamka 12, 91-403 Łódź.
Kobalt zalicza się do mikroelementów niezbędnych w
ludzkim organizmie. Wchodzi w skład przynajmniej
kilku enzymów, m.in. kobalaminy (wit. B12). Jest on
również pierwiastkiem zaliczanym do metali ciężkich,
który w większych ilościach wykazuje działanie
toksyczne. Stężenie kobaltu w wodnych próbkach
środowiskowych można wyznaczyć przy zastosowaniu
prostych testów paskowych.
Do wykonania testu paskowego wykorzystano nitrozoR-sól
(sól
disodową
kwasu
1-nitrozo-2hydroksy-3,6-naftalenodisulfonowego) jako odczynnik
kompleksujący jony kobaltu (Sch.1), którą nasączano
172
materiał pola testowego w środowisku kwaśnym w
obecności buforu octanowego w celu uniknięcia
tworzenia się trwałych połączeń kompleksowych z
innym jonami.
Zależność intensywności barwy od stężenia analitu
była prostoliniowa w zakresie stężeń
0,5- 0,001mg/ml.
Sch.1.
SO3H
2+
O Co + O2
OH
HO3S
N
NOH
NO
HO3S
SO3H
HO3S
Co/3
O
SO3H
POSTERY
ANALIZA CHROMATOGRAFICZNA DITIOKARBAMINIANÓW WYBRANYCH METALI
S03-P22
Żaneta Rembisz, Robert Zakrzewski, Justyna Obiedzińska, Witold Ciesielski, Monika Skoron
Katedra Chemii Nieorganicznej i Analitycznej, Wydział Chemii Uniwersytetu Łódzkiego, Tamka 12, 91-403 Łódź
Ditiokarbaminiany (DTC) metali (Ryc. 1) ciężkich
są związkami, które znalazły wiele zastosowań
w różnych gałęziach przemysłu oraz rolnictwie.
R
S
N
R
Me
n+
S
n
Ryc. 1. Wzór ogólny DTC, gdzie:
M = Zn2+, Sb3+, Pb2+, Fe3+; R: ̶ CH2 ̶ CH2 ̶ CH2 ̶ CH3
lub ̶ CH2 ̶ CH2 ̶ CH2 ̶ CH2 ̶ CH3
Celem badań było opracowanie nowych, czułych
i precyzyjnych metod detekcji oraz ilościowego
oznaczania ditiokarbaminianów z zastosowaniem
S03-P23
OZNACZANIE WYBRANYCH PESTYCYDÓW Z ZASTOSOWANIEM CHROMATOGRAFII
CIENKOWARSTWOWEJ
Żaneta Rembisz, Robert Zakrzewski, Justyna Obiedzińska, Witold Ciesielski, Monika Skowron-Jaskólska
Katedra Chemii Nieorganicznej i Analitycznej, Wydział Chemii Uniwersytetu Łódzkiego, Tamka 12, 91-403 Łódź
Kwasy aminofosfonowe takie jak glifosat oraz
glufosynat amonowy są związkami szeroko
wykorzystywanymi w rolnictwie jako nieselektywne,
dolistne herbicydy. Ich szerokie zastosowanie generuje
problemy związane z zanieczyszczeniem środowiska.
Innym znanym związkiem z grupy kwasów
aminofosfonowych jest kwas 2-amino-etylofosfonowy
nazywany potocznie ciliatyną.
Opracowano metodę oznaczania wymienionych
związków
z
zastosowaniem
chromatografii
cienkowarstwowej połączonej z postchromatograficzną
reakcją
jodo-azydkową.
Badane
kwasy
S03-P24
techniki
analizy
obrazu
i
chromatografii
cienkowarstwowej. Rozdzielenie ditiokarbaminianów
metali przeprowadzono w odwróconym układnie faz.
Jako
metodę
wizualizacji
chromatogramów
zastosowano
reakcję
jodo-azydkową.
Zakresy
liniowości dla poszczególnych związków znajdują się
w zakresie od 50 do 2000 pmol na plamkę. Granicę
wykrywalności
i
oznaczalności
oszacowano
na poziomie od 10 do 90 pmoli na plamkę.
Oszacowana precyzja metody wynosi ̴
5 %,
a dokładność ̴ 100 %.
aminofosfonowe poddano reakcji
z izotiocyjanianem fenylu (Ryc 1).
H
N C S + R C PO3H2
NH2
derywatyzacji
S
H
N C N C PO3H 2
H
H R
Ryc. 1. Schemat równania reakcji derywatyzacji
kwasów aminofosfonowych z izotiocyjanianem fenylu
W wyniku przeprowadzonej reakcji derywatyzacji
badane związki stają się induktorami reakcji jodoazydkowej, którą przeprowadzono w celu wizualizacji
chromatogramów.
CHROMATOGRAFICZNE OZNACZANIE DISULFIRAMU Z WYKORZYSTANIEM
TECHNIKI IMAGE ANALYSIS
Monika Skowron-Jaskólska, Robert Zakrzewski, Witold Ciesielski, Żaneta Rembisz
Katedra Chemii Nieorganicznej i Analitycznej, Uniwersytet Łódzki, Tamka 12 91-403Łódź,
Disulfiram jest aktywnym składnikiem farmaceutyków
stosowanych w leczeniu choroby alkoholowej.
Ilościowego oznaczanie disulfiramu w leku Anticol
i w moczu zawierającym ten lek przeprowadzono
techniką chromatografii cienkowarstwowej (TLC)
w połączeniu z techniką image analysis (analiza
obrazu). Zastosowanie w technice analizy obrazu
programu
TLSee
daje
możliwość
zamiany
chromatogramu plamkowego na chromatogram
pikowy, co z kolei pozwala na analizę ilościową dzięki
proporcjonalnej zależności pola powierzchni piku od
zawartości związku naniesionego na płytkę.
Do wizualizacji chromatogramów wykorzystano
reakcję tworzenia żółtego kompleksu między
disulfiramem, a jonami Cu2+.
Po dobraniu optymalnych warunków prowadzenia
analizy wyznaczono zakres oznaczalności disulfiramu
w czystej postaci, który wyniósł (0.2-10) µl/plamkę.
W optymalnych warunkach z powodzeniem
przeprowadzono również oznaczanie disulfiramu
w tabletkach leku Anticol, oraz w moczu zawierającym
ten lek.
173
POSTERY
WOLTAMPEROMETRYCZNE BADANIA TIOGUANINY
S03-P25
Witold Ciesielski*, Sylwia Smarzewska* Joanna Pokora*, Andrzej Leniart* Natalia Festinger*
*Katedra Chemii Nieorganicznej i Analitycznej, Wydział Chemii, Uniwersytet Łódzki, Tamka 12, 91-403 Łódź.
6-Tioguanina - jest lekiem chemioterapeutycznym,
wykazującym
aktywność
przeciwnowotworową,
stosowanym przede wszystkim w przypadku
zachorowań na ostrą białaczkę szpikową i
limfoblastyczną oraz przewlekłą białaczkę szpikową.
Badania nad woltamperometrycznym oznaczaniem
tioguaniny prowadzono techniką woltamperometrii z
falą prostokątną z zatężaniem (SWSV) na
modyfikowanych pochodnymi grafenu elektrodach z
pasty węglowej. Otrzymane wyniki porównano z tymi,
uzyskanymi na elektrodzie niemodyfikowanej (CPE).
Dla wszystkich elektrod pracujących wyznaczono
powierzchnię elektroaktywną a także wykonano
zdjęcia mikroskopowe.
Stwierdzono, że tioguanina daje prąd piku utleniania w
zakresie potencjałów dodatnich, tj 1.1V ─ 1.3V. vs.
Ag/AgCl. Zbadano wpływ pH, rodzaju i stężenia
buforu jako elektrolitu podstawowego oraz parametrów
techniki SWSV na rejestrowane prądy pików.
Określono optymalne warunki do ilościowego
oznaczenia, obliczono granice oznaczalności (LOQ) i
granice detekcji (LOD).
Opracowany sposób analizy zastosowano do
oznaczenia tioguaniny w szczepionych próbkach
moczu oraz preparacie farmaceutycznym Lanvis.
WOLTAMPEROMETRYCZNE OZNACZANIE AMBAZONU
S03-P26
Natalia Festinger*, Sylwia Smarzewska*, Dariusz Guziejewski*, Monika Skowron*, Sławomira Skrzypek*, Witold
Ciesielski*, Radovan Metelka**
*Katedra Chemii Nieorganicznej i Analitycznej, Uniwersytet Łódzki, Tamka 12, 91-403 Łódź. ** Katedra Chemii
Analitycznej, Uniwersytet w Pardubicach, 53210 Pardubice, Czechy
Ambazon jest lekiem o działaniu bakteriostatycznym,
stosowanym w leczeniu stanów zapalnych gardła,
migdałków i jamy ustnej oraz wewnętrznie w
zakażeniach przewodu pokarmowego. Celem badań
było sprawdzenie elektrochemicznej aktywności
ambazonu na elektrodzie srebrowej z filmem
amalgamatu
srebra
i
opracowanie
woltamperometrycznej metody jego oznaczania.
Wykazano, że ambazon daje prąd piku redukcji w
zakresie potencjałów ujemnych tj -1.4V. vs. Ag/AgCl.
Określono optymalne warunki do ilościowego
S03-P27
NAGROMADZENIE 210PO W GLEBIE, KAPELUSZACH I TRZONACH JADALNYCH
GRZYBÓW WIELKOOWOCNIKOWYCH Z RODZINY BOROWIKOWATE ZEBRANYCH Z
TERENÓW WOJEWÓDZTWA POMORSKIEGO
Karolina Szymańska, Alicja Boryło, Dagmara Ida Strumińska-Parulska, Bogdan Skwarzec
Uniwersytet Gdański, Wydział Chemii, Katedra Chemii i Radiochemii Środowiska, Wita Stwosza 63, 80-308
Gdańsk, Polska
Głównym celem projektu było określenie zawartości 210Po
w glebie, kapeluszach i trzonach jadalnych grzybów
wielkoowocnikowych zebranych z terenów województwa
pomorskiego. Średnie stężenia 210Po w kapeluszach i
trzonach jadalnych grzybów mieściły się w przedziale od
0.85±0.09 mBq∙g-1 do 10.77±0.47 mBq∙g-1. Analiza
radiochemiczna wykazała, że większe zawartości 210Po
cechują kapelusze, niższe natomiast stężenie odpowiada
trzonom. Średnia zawartość 210Po w próbkach gleb, z
których zebrano grzyby mieściła się w przedziale od
4,89±1,42 do 100,03±1,49 mBq/g-1. Zróżnicowane wartości
174
oznaczenia (Bufor BR,pH 4.0) i w zakresie 1.0 × 10-9
do 1.0 × 10-7 mol L-1 uzyskano zależność liniową
I=f(cAMB). Opracowany sposób analizy zastosowano do
oznaczenia ambazonu w szczepionych próbkach moczu
oraz preparacie farmaceutycznym Faringosept.
Na podstawie analizy wpływu zmian częstotliwości na
prąd
piku
ambazonu
określono
mechanizm
elektrodowy i wykazano, że ambazon pełni funkcję
elektrokatalizatora redukcji wodoru a rejestrowany
prąd ma charakter katalityczny.
otrzymanych stężeń polonu w analizowanych próbkach
gleb są związane z warunkami gleb i ich typami. Większe
ilości polonu akumulowane są przez gleby torfowe i
murszowe na torfach i muło-torfach oraz gleby bielicowe,
pseudobielicowe, rdzawe na piaskach i glinach, mniejsze
natomiast charakteryzują gleby brunatne wyługowane i
kwaśne na piaskach, glinach i iłach. Ponadto ocena
warunków glebowych omawianego rejonu wnosi
informację, że polon łatwiej akumulowany jest na terenach
zurbanizowanych. Praca finansowano z Ministerstwa Nauki i
Szkolnictwa Wyższego w ramach grantu: DS.-530-8630-D505-14
POSTERY
S03-P28
PLUTON 241PU W WODZIE, PLANKTONIE I RYBACH POŁUDNIOWEGO MORZA
BAŁTYCKIEGO
Dagmara I. Strumińska-Parulska, Karolina Szymańska, Bogdan Skwarzec
Uniwersytet Gdański, Wydział Chemii, Katedra Chemii i Radiochemii Środowiska, Wita Stwosza 63, 80-308
Gdańsk, Polska
Celem badań było oznaczenie stężeń 241Pu w ptakach
morskich, stale lub czasowo zamieszkujących pobrzeże
południowego Bałtyku. W sumie przeanalizowano 10
gatunków ptaków: 3 stale przebywające na polskim
wybrzeżu, 4 gatunki zimujące oraz 3 gatunki ptaków
wędrownych.
Przedstawione wyniki wskazują, że radionuklidy
plutonu są nagromadzane oraz nierównomiernie
rozmieszczone w organizmach analizowanych
gatunków ptaków, a ich najwyższe stężenie
zaobserwowano w wątrobie, piórach i wnętrznościach,
a najniższe w mięśniach.
Uzyskane dane wskazują, że ptaki morskie są ważnym
ogniwem w migracji plutonu a jego zawartość w
narządach ptaków maleje w następującej kolejności:
wątroba > wnętrzności > pióra > szkielet > skóra >
mięśnie. Przeprowadzone badania wskazują, że
stopień nagromadzania plutonu nie zależy jedynie od
jego stężenia w pożywieniu, ale również od stężenia w
środowisku przyrodniczym.
Prezentowane badania naukowe zostały sfinansowane przez MNiSW
w ramach grantu 530-8630-D505-14.
ZAWARTOŚĆ 210Po i 210Pb W PRÓBKACH GLEBY ZEBRANEJ NAD JEZ. ŻARNOWIECKIM
S03-P29
Alicja Boryło , Bogdan Skwarzec
Zakład Analityki i Radiochemii Środowiska, Wydział Chemii, Uniwersytet Gdański, Wita Stwosza 63, 80-308
Gdańsk
Budowana w latach 1982-1990 Elektrownia Jądrowa w
Żarnowcu miała stanowić pierwszy krok w realizacji
polskiego programu energetyki jądrowej. Na skutek
zmiany warunków ekonomicznych w Polsce, a także
długotrwałych protestów społeczeństwa, budowa
została przerwana, ale w 2011 roku Żarnowiec po raz
kolejny wytypowany został przez Polską Grupę
Energetyczną na miejsce lokalizacji elektrowni
atomowej. Teren ten owiany jest tzw. „złą sławą”,
bowiem ruina, w jaką popadła budowa niedoszłej
elektrowni, nasuwa pewne skojarzenia z wymarłym
miastem Prypeć opustoszałym
po
czarnobylskiej
katastrofie. Celem badań było oznaczenie aktywności
S03-P30
polonu 210Po i ołowiu 210Pb w próbkach gleby zebranej
w ruinach pozostałych po budowie elektrowni i w
okolicach elektrowni szczytowo-pompowej nad Jez.
Żarnowieckim. Analizę radiochemiczną wzbogacono o
analizę gleboznawczą tego terenu (bardzo dobre
warunki glebowe, przewaga
gleb torfowych i
murszowych na torfach i muło-torfach). Wyższe
wartości stężeń 210Po i 210Pb odnotowano w próbkach
gleb zebranych bezpośrednio przy elektrowni
szczytowo-pompowej nad Jez. Żarnowieckim.
Prezentowane badania naukowe wsparte zostały
finansowo przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego w
ramach grantu: DS-530-8630-D505-14.
STĘŻENIE 210Pb W PRÓBKACH MOCZU MIESZKAŃCÓW WOJEWÓDZTWA
POMORSKIEGO
Grzegorz Romańczyk, Alicja Boryło, Bogdan Skwarzec
Zakład Analityki i Radiochemii Środowiska, Wydział Chemii, Uniwersytet Gdański, Wita Stwosza 63, 80-308
Celem pracy było oznaczenie zawartości ołowiu 210Pb
w próbkach moczu mieszkańców województwa
pomorskiego. Materiał badań stanowiły próbki z
dobowej zbiórki moczu. Prowadzone badania naukowe
prowadzone były za zgodą Komisji Bioetycznej przy
Okręgowej Izbie Lekarskiej w Gdańsku.
Zawartość radionuklidów w moczu może być bardzo
zróżnicowana i zależy od wielu czynników, głównie
takich jak dieta, podaż płynów, wysiłek fizyczny oraz
czynność nerek, palenie papierosów.
Próbki moczu po współstrąceniu na matrycy
nieorganicznej mineralizowano za pomocą stężonych
kwasach HNO3 i HCl, a następnie oznaczono
aktywność 210Po w badanym materiale, wykorzystując
jego zdolność do samorzutnego, bezprądowego,
elektrolitycznego osadzania na blaszce srebrnej.
Aktywność 210Pb oznaczono metodą pośrednią.
Przeprowadzone badania wykazały, że stężenie 210Pb w
moczu jest bardzo zróżnicowane. Podczas dyskusji
wyników przeprowadzono szczegółową analizę
nawyków żywieniowych, historii palenia papierosów
oraz płci wolontariuszy.
Prezentowane badania naukowe wsparte
zostały finansowo przez Ministerstwo Nauki
i Szkolnictwa Wyższego w ramach grantu: DS-5308630-D505-14.
175
POSTERY
S03-P31
HYDROLITYCZNA NIESTABILNOŚĆ GLIKOZYDÓW HYDROKSYANTACHINONOWYCH
W WARUNKACH CIŚNIENIOWEJ EKSTRAKCJI CIECZY
Dorota Wianowska, Magdalena Tabor
Zakład Metod Chromatograficznych, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, 20-031, pl. M. Curie-Skłodowskiej 2.
Hydroksyantrachinony należą do farmakologicznie
czynnych związków charakterystycznych dla roślin z
gatunku Rumex i Rheum. Związki te w organizmie
człowieka działają przeczyszczająco. Jako takie są
więc nadużywane a jednym z efektów ubocznych ich
działania są stomie jelitowe. Stąd konieczna jest ich
dokładna analiza w materiale roślinnym.
Złożoność materiału roślinnego narzuca konieczność
izolowania związków przed ich chromatograficznym
oznaczaniem. Jedną ze współczesnych technik
ekstrakcji związków z ciał stałych jest ciśnieniowa
ekstrakcja cieczą (technika PLE) [1].
Prezentacja traktuje o nietypowych rezultatach badań
nad zastosowaniem techniki PLE w analizie
hydroksyantrachinonów korzenia Rumex crispus L.
[1]
Mustafa A, Turner C Pressurized liquid
extraction as a green approach in food and herbal
plants extraction, 2011, Anal Chim Acta 703:8-18
CHEMILUMINESCENCJA ISTONYM NARZĘDZIEM CZUŁEJ ANALIZY CHEMICZNEJ
S03-P32
Magdalena Tabor
Zakład Metod Chromatograficznych, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, 20-031, pl. M. Curie-Skłodowskiej 2.
Fenomen emisji promieniowania towarzyszący
reakcjom chemicznym tj. chemiluminescencja znany
jest od dawna. Poznając chemiczną i fizyczną naturę
chemiluminescencji można w kontrolowany sposób
wykorzystać je w praktyce, m.in. w czułej i
selektywnej analizie chemicznej. Czułe i selektywne
metody analizy oparte na zjawisku chemiluminescencji
wykorzystywane są w wielu dziedzinach życia: w
przemyśle
farmaceutycznym,
spożywczym,
w
kryminalistyce czy diagnostyce medycznej i
środowiskowej [1]. Techniki analizy oparte na tym
zjawisku oprócz wysokiej czułości charakteryzują się
szybką dynamiką pomiaru, szerokim zakresem
S03-P33
[1]
Szterk A, Lewicki P, Chemiluminescencja jako metoda
analityczna, 2008, Sigma-Not
[2]
Kaczmarek M, Lis S, Analityczne zastosowanie zjawiska
chemiluminescencji, 2009, Wiadomości chemiczne
OD WODY UTLENIONEJ DO METOD INSTRUMENTALNYCH CZYLI EWOLUCJA
METOD ANALITYCZNYCH STOSOWANYCH W KRYMINALISTYCE
Julia Szpakowska
Koło Naukowe „Alkahest”, Uniwersytet Marii Curie- Skłodowskiej, Pl. M. Curie-Skłodowskiej 5 20-031 Lublin
Obecnie w kryminalistyce do wykrywania i
identyfikowania śladowych ilości substancji oraz
innych śladów, także pochodzenia biologicznego,
stosuje się w znacznym stopniu różnego rodzaju
metody instrumentalne od chromatografii, przez
spektroskopię na spektrometrii kończąc. Zastanówmy
się jednak w jaki sposób z wykrywaniem np. śladów
krwi, czy odcisków palców radzili sobie technicy
kryminalistyczni 100 lat temu, nie mając do dyspozycji
dzisiejszego skomplikowanego sprzętu. W swojej
pracy będę starała się przedstawić ewolucję metod
stosowanych w kryminalistyce od tych najprostszych
176
liniowości, można je również łączyć z innymi
technikami analitycznymi, między innymi z technikami
chromatograficznymi. Sprzężenia te charakteryzują się
bardzo dużą czułością oraz selektywnością pomiaru.
Dzięki nim można oznaczać substancje na bardzo
niskich
poziomach
stężeń
nawet
w
wieloskładnikowych próbkach [2].
jak wykrywanie śladów krwi nadtlenkiem wodoru do
tych najbardziej skomplikowanych stosowanych
obecnie.
[1]
[2]
Thorwald, J., Stulecie detektywów. Drogi i przygody
kryminalistyki. 2009
Problemy Kryminalistyki. 2006-2011
POSTERY
S03-P34
TLC I MAGNETO-TLC JAKO METODY BADAŃ WYBRANYCH KOMPLEKSÓW
F-ELEKTRONOWYCH Z LIGANDAMI ORGANICZNYMI
Agnieszka Wronka*, Irena Malinowska*, Wiesława Ferenc*, Beata Cristovao*
*Wydział Chemii, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowkiej, Plac Marii Curie-Skłodowskiej 3.
Badano retencje 9 nowo otrzymanych
związków koordynacyjnych wraz z ich ligandami.
Zoptymalizowano układ chromatograficzny do
rozdziału powyższych związków, wyznaczono
parametry retencji. Wykorzystano technikę TLC do
oceny parametru lipofilowości odpowiedzialnego za
aktywność biologiczną danego związku.
Biorąc pod uwagę fakt, że jony centralne
badanej grupy związków koordynacyjnych posiadają
ciekawe właściwości magnetyczne, sprawdzono
również, jak zewnętrzne pole magnetyczne wpływa na
ich parametry chromatograficzne. Wykorzystano w tym
celu nową odmianę technik chromatograficznych
zwaną
w
literaturze
magnetochromatografią.
Chromatogramy rozwijano jednocześnie w dwóch
komorach, przy czym jedna z nich umieszczona była
w zewnętrznym polu magnetycznym o indukcji równej
0,4 T. Wykazano, że zadane warunki wpływają na
retencje, a tym samym na parametr lipofilowości
związków kompleksowych.
WOLTAMPEROMETRYCZNE OZNACZANIE RUTYNY NA ELEKTRODZIE OŁOWIOWEJ
S03-P35
Marta Frelik, Mateusz Ochab
Zakład Chemii Analitycznej i Analizy Instrumentalnej, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, Pl. Marii CurieSkłodowskiej 3, 20-031 Lublin
Rutozyd, potocznie nazywany rutyną, jest bardzo ważną
pochodną flawonu pochodzenia roślinnego. Flawonoid ten
posiada szeroki zakres biochemicznych i farmakologicznych
właściwości:
antybakteryjnych,
przeciwzapalnych,
przeciwnowotworowych. Rutyna spowalnia utlenianie
witaminy C. Stosowana jest w leczeniu przewlekłej
niewydolności żylnej.
Oznaczanie rutyny metodami elektrochemicznymi bazuje
głównie na jej adsorpcji na powierzchni elektrody. Jako
elektrodę pracującą do jej oznaczania stosuje się elektrody z
węgla szklistego, elektrody węglowe modyfikowane
nanorurkami, elektrody rtęciowe czy błonkowe elektrody
ołowiowe. Najniższe granice wykrywalności uzyskiwane są
na wiszącej kroplowej elektrodzie rtęciowej i błonkowej
elektrodzie ołowiowej [1]. W przypadku mniej toksycznych
błonkowych elektrod ołowiowych, problem polega na
wytwarzaniu in situ czy ex situ filmu metalu na obojętnym
materiale.
W tym komunikacie przedstawiono zastosowanie stałej
elektrody ołowiowej do oznaczania nanomolowych stężeń
rutyny metodą adsorpcyjnej woltamperometrii stripingowej.
Procedura oznaczania rutyny w preparacie farmaceutycznym
opiera się na jej zatężeniu z roztworu buforu octanowego na
powierzchni stałej elektrody ołowiowej i jej redukcji.
[1] K. Tyszczuk, J. Pharma. Biomed. 49 (2009) 558.
MATERIAŁY Z ODWZOROWANIEM MOLEKULARNYM
S03-P36
Marzena Cejner*, Aleksandra Tytłak**, Ryszard Dobrowolski*
*Zakład Chemii Analitycznej i Analizy Instrumentalnej,. ** Zakład Chemii Środowiskowej, Uniwersytet Marii
Curie-Skłodowskiej, Wydział Chemii, , Pl. M.C. Skłodowskiej 3, 20-031 Lublin.
Technika odwzorowania cząsteczkowego pozwala na
uzyskanie materiałów o właściwościach zbliżonych do
naturalnych biomolekuł, takich jak receptory, enzymy
czy przeciwciała. Opiera się ona na tworzeniu
kompleksu między cząsteczką analitu, a monomerem
funkcyjnym, który zostaje unieruchomiony w sieci
polimerycznej w trakcie syntezy danego materiału.
W kolejnym etapie wzorzec zostaje usunięty
pozostawiając charakterystyczny ślad o kształcie
i wielkości pasujących do oznaczanej substancji [1].
Głównymi zaletami materiałów z odwzorowaniem
cząsteczkowym jest wysokie powinowactwo, a także
znaczna selektywność w stosunku do określonego
analitu. Znajdują one szerokie zastosowanie w wielu
technikach
analitycznych
takich
jak
ciekła
chromatografia,
elektrochromatografia
kapilarna,
elektroforeza kapilarna, ekstrakcja do fazy stałej oraz
jako selektywne sorbenty w czujnikach chemicznych
[2].
[1]
[2]
Cheong, WJ.; Yang, SH.; Ali, F. Chem. Rev. 2003, 36, 609628.
Vasapollo, G.; Sole, RD.; Mergola, L.; Lazzoi, MR.; Scardino,
A.; Scorrano, S.; Mele, G.; . Int. J. Mol. Sci. 2011, 12, 59085945.
177
POSTERY
MATERIAŁY BIOWĘGLOWE W ADSORPCJI JONÓW CHROMU
S03-P37
Aleksandra Tytłak*, Marzena Cejner**, Patryk Oleszczuk*
*Zakład Chemii Środowiskowej **Zakład Chemii Analitycznej i Analizy Instrumentalnej. Uniwersytet Marii CurieSkłodowskiej, Wydział Chemii, Pl. M. C. Skłodowskiej 3, 20-031 Lublin
W celu wzbogacenia jonów Cr(VI) lub też
zmniejszenia ich toksyczności można wykorzystać
między innymi sorpcję na materiałach porowatych.
Ze względu na wysoki stopień porowatości, dobrze
rozwiniętą powierzchnię właściwą, mikroporowatą
strukturę oraz znaczną pojemność adsorpcyjną
najczęściej stosowanymi sorbentami są węgle aktywne.
Istotnym czynnikiem decydującym o zastosowaniu
danego sorbentu jest jego cena oraz dostępność na
szeroką skalę. Stąd istnieje konieczność opracowania
nowych tańszych sorbentów jakimi są biowęgle.
Materiały te wytwarzane są w procesie pirolizy
biomasy w warunkach stosunkowo niskich temperatur
(<700°C) oraz ograniczonego dostępu tlenu. Niski
koszt produkcji, duża powierzchnia właściwa oraz
wysoka pojemność sorpcyjna w odniesieniu do jonów
metali ciężkich czyni te materiały atrakcyjną
alternatywą dla węgli aktywnych [1,2,3].
[1]
[2]
[3]
A. Baral, R.D. Engelken, Environ. Sci. & Policy 5 2002 121.
Lehmann, J., Joseph, S.,. Biochar for Environmental
Management: Science and Technology. Earthscan, London;
Sterling, VA, 2009.
J. Tang, W. Zhu, R. Kookoana, A. Katayama, J. Biosci.
Bioeng., 2013, 116, 653-659.
WYKRYWANIE ŚLADÓW DAKTYLOSKOPIJNYCH METODAMI CHEMICZNYMII
S03-P38
Magdalena Senderowska
Uniwersytet Marii Curie – Skłodowskiej, ul. Plac Marii Curie – Skłodowskiej 2, 20 – 031 Lublin
Daktyloskopia to metoda identyfikacji człowieka na
podstawie śladów linii papilarnych. Linie papilarne to
zaś charakterystyczne układy listewek skórnych
rozdzielonych równolegle biegnącymi bruzdami.
Podstawowe trzy cechy, dzięki którym możemy
identyfikować linie papilarne są: niezmienność,
niezniszczalność
i
niepowtarzalność.
Ślady linii papilarnych możemy ujawnić dzięki
metodom optycznym, zjawiskom adhezji (przylegania
proszków i zawiesin), reakcjom chemicznym
i metodom fizyko – chemicznym.
Do reakcji chemicznych pozwalających wykryć ślady
linii papilarnych należą: metoda ninhydrynowa –
reakcja z aminokwasami znajdującymi się w substancji
potowo – tłuszczowej naniesionej z listewek skórnych,
której produktem jest tzw. purpura Ruhemanna;
działanie azotanem srebra, parami jodu; reakcja
z czernią amidową pozwalającą wykryć aminokwasy
czy metoda cyjanoakrylanowa.
NEUTRONOWA ANALIZA AKTYWACYJNA (NAA)
S03-P39
Magdalena Senderowska
Uniwersytet Marii Curie – Skłodowskiej, ul. Plac Marii Curie – Skłodowskiej 2, 20 – 031 Lublin
Neutronowa Analiza Aktywacyjna (NAA) to technika
pozwalająca zbadać skład chemiczny próbki dzięki
wywołaniu
sztucznej
promieniotwórczości.
Analizowany
materiał
napromieniowujemy
strumieniem neutronów, atomy przechodzą w stan
wzbudzony i emitują promieniowanie gamma, które
następnie analizowane jest przez spektrometr. To
pozwana określić jakie pierwiastki i w jakich ilościach
wchodzą w skład próbki. Metoda jest wykorzystywana
w wielu dziedzinach nauki. Swoje powszechne
zastosowanie zawdzięcza temu, że jest metodą
niezwykle precyzyjną, o niskich progach detekcji,
występuje możliwość identyfikacji dużej liczby
178
pierwiastków, brak ,,ślepej próby’’ czy nieniszczący
charakter badań. NAA zastosowano w analizie
śladowej pierwiastków, analizie bardzo małych próbek
analizie składu zabytkowych przedmiotów, oznaczaniu
składu materiału pozaziemskiego czy w kryminalistyce
i toksykologii sądowej.
POSTERY
S03-P40
OPRACOWANIE METODYKI OZNACZANIA ZAWARTOŚCI KAROTENOIDÓW ORAZ
STOPNIA ICH UWALNIANIA Z FORMULACJI KOSMETYCZNYCH
Joanna Igielska-Kalwat*, Alicja Kapuścińska**, Izabela Nowak*
*Pracownia Chemii Stosowanej, Uniwersytet imienia Adama Mickiewicza, ul. Umultowska 89b 61-614 Poznań.
Produkty kosmetyczne wprowadzone na rynek
kosmetyczny nie powinny zagrażać zdrowiu ludzi oraz
muszą spełniać określone wymogi. Receptura
kosmetyków jest wynikiem wielu badań.
Wykorzystywane w nich składniki aktywne muszą
mieć udowodnioną skuteczność oraz charakteryzować
się określonym stężeniem, dlatego też wykonałam
analizę jakościową/ilościową zawartości karotenoidów
wyżej wymienionych kremów komercyjnych. Pomiaru
dokonano za pomocą metody wysokosprawnej
chromatografii cieczowej (HPLC). Następnie zbadano
wpływ zawartości substancji aktywnej na jej
S03-P41
uwalnianie z formulacji kosmetycznych. Do badania
uwalniania karotenoidów z komercyjnych preparatów
kosmetycznych oraz przygotowanych samodzielnie
kremów wykorzystano aparat dyfuzyjny Varian Vankel
7010. Wyniki zostały przedstawione w formie wykresu
zależności procentowego uwalniania poszczególnych
karotenoidów od czasu trwania analizy.
Literatura:
[1] Jordi O., J. Chromatograp. A. 2000, 881, 543-555.
[2] Wright S.W. Mar. Ecol. Prog. Ser. 1991, 77, 183-196.
[3] Edenelbos M. J. Agric. Food Chem. 2001,49, 47686-4774
WYKORZYSTANIE CHROMATOGRAFII JONOWEJ W ANALIZIE PRÓBEK HERBAT
CZARNYCH I NAPARÓW OWOCOWYCH
Marcin Cybulski, dr Anetta Zioła-Frankowska
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Wydział Chemii, ul. Umultowska 89b, 61-614 Poznań
Od dawna herbata jest jednym z najbardziej popularnych
napojów na świecie. Początkowo uprawiano ją tylko w
Chinach, a obecnie również w Indiach, Sri Lance a także
w Afryce i Ameryce Południowej. Herbata jest bardzo
dobrym „akumulatorem” glinu, nie mniej jednak, obecne
w liściach herbaty jony takie jak: fluorki, siarczany,
szczawiany czy cytryniany mogą tworzyć kompleksy z
glinem, przyczyniając się tym samym do obniżania
toksyczności glinu. W tym celu stworzono nową metodę,
przy wykorzystaniu chromatografii jonowej, która
pozwoliła na jednoczesne oznaczenie dwunastu anionów:
F-, HCOO-, CH3COO-, NO2-, Br-, NO3-; Cl-, CH2(COO)22-,
SO42-, C2O42-, PO43-, C3H5O(COO)33- w czasie 40 min.
Nowa metoda została z powodzeniem zastosowana w
analizie próbek herbat czarnych i owocowych. Na
podstawie badań składu herbaty pod kątem stężenia
anionów stwierdzono, że w herbatach czarnych nie
oznaczono cytrynianów, natomiast w 9/12 próbek
naparów owocowych stwierdzono wysokie stężenie tych
jonów. Stężenie pozostałych analizowanych jonów w
próbkach ekstraktów wodnych herbat i naparów
owocowych było bardzo zróżnicowane.
Udział Marcina Cybulskiego w konferencji jest współfinansowany ze
środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu
Społecznego Program Operacyjny Kapitał Ludzki, projekt nr
POKL.04.01.02-00-040 /12-01.
EKSTRAKTY ALGOWE - WŁAŚCIWOŚCI I WYKORZYSTANIE W KOSMETYCE
S03-P42
Anna Połaniecka*, Joanna Fabrowska**, Bogusława Łęska*
*Zakład Chemii Supramolekularnej, Uniwersytet im. Adam Mickiewicza w Poznaniu, ul. Umultowska 89b 61-614
Poznań
Algi morskie znalazły szerokie zastosowanie w
kosmetologii i przemyśle kosmetycznym ze względu
na wysoką zawartość kwasów tłuszczowych, witamin i
minerałów. W ostatnim czasie popularne stały się
kosmeceutyki, czyli preparaty kosmetyczne zawierające bioaktywne molekuły poprawiające
kondycję skóry. Związki zawarte w algach mogą być
stosowane w roli substancji aktywnych [1]. By ekstrakt
algowy mógł być stosowany w kosmetykach musi
spełniać normy, między innymi dotyczące limitów
zawartości metali ciężkich. Glony dzięki zawartości
związków chemicznych o właściwościach chelatują-
cych mogą akumulować metale ciężkie [2]. Badania
różnych gatunków alg pozwolą wybrać te o najniższej
zawartości metali ciężkich [3].
Se-Kwon and IsuruWijesekara, 2012, Marine Cosmeceuticals.
Trends and Prospects (ed. by Se- Kwon Kim), pp. 1-10.
Fabrowska, J., Łęska, B., 2012, From molecules to functional
architecture. Supramolecular interactions, pp. 495-511.
Rybak A., Messyasz B., Łęska B., 2012, Chemosphere, 89, 10661076.
Udział autora w konferencji jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Program Operacyjny Kapitał Ludzki,
Poddziałanie 4.1.2 Projekt „ Chemia Warta Poznania-nowa jakość studiowania –zwiększenie liczby absolwentów oraz atrakcyjności studiów na kierunku CHEMIA na Uniwersytecie
im. A. Mickiewicza w Poznaniu"
179
POSTERY
BADANIE WŁAŚCIWOŚCI FIZYKOCHEMICZNYCH EMULSJI KOSMETYCZNYCH
S03-P43
Alicja Kapuscińska, Joanna Igielska- Kalwat, Izabela Nowak
*Pracownia Chemii Stosowanej, Uniwersytet im.Adama Mickiewicza w Poznaniu, , ul. Umultowska 89b, 61-614
Poznań.
Emulsja to układ dwóch niemieszających się cieczy, w
którym drobne krople jednej cieczy (fazy wewnętrznej,
stanowiącej
mniejszość)
są
rozproszone
(zdyspergowane) w drugiej cieczy (fazie zewnętrznej,
stanowiącej większość) [1]. W pracy przygotowano
trzy różne formulacje kosmetyczne: emulsję o/w,
emulsję w/o oraz żel, a następnie zbadano lepkość,
wartość pH oraz współczynnik refrakcji otrzymanych
preparatów kosmetycznych. Zbadano także ich
stabilność oraz przeprowadzono analizę rozkładu
wielkości cząstek. Lepkość emulsji kosmetycznych jest
bardzo istotnym parametrem, to od niej zależy między
S03-P44
[1] Malinka W.: ,,Zarys chemii kosmetycznej”, Volumed Wrocław,
1999, s. 147.
[2] Schramm,G.: ,,Reologia. Podstawy i zastosowania”. Ośrodek
Wydawnictw Naukowych Poznań 1998, s.18-28.
NOWA METODA JEDNOCZESNEGO OZNACZANIA NIEORGANICZNYCH I
ORGANICZNYCH ANIONÓW W PRÓBKACH EKSTRAKTÓW WODNYCH PRÓBEK LIŚCI
BETULA PENDULA
Dawid Ścibiorski, dr hab. Marcin Frankowski
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Wydział Chemii, ul. Umultowska 89b, 61-614 Poznań
W pracy przedstawiono wyniki badań organicznych i
nieorganicznych anionów we frakcji rozpuszczalnej w wodzie w
próbkach liści Betula pendula pobranych z dwóch odmiennych
terenów różniących się presją antropogeniczną. W celu oznaczenia
interesujących anionów (szczególnie tych, które mogą tworzyć
kompleksy z glinem) stworzono metodę jednoczesnego oznaczania
nieorganicznych ligandów: F-, PO43-, SO42- obok ligandów
organicznych takich jak: HCOO-, CH3COO-, CH2(COO)22-, C2O42- i
C3H5O(COO)33- przy wykorzystaniu metody chromatografii jonowej
z zastosowaniem elucji gradientowej z KOH jako eluentem. Nowa
metoda pozwoliła na jednoczesną analizę organicznych i
nieorganicznych jonów w wodnych ekstraktach liści.
Na podstawie przeprowadzonych badań można stwierdzić, że
stężenie poszczególnych anionów dla próbek pobranych z terenu
Zakładów Chemicznych w Luboniu (L) oraz z terenu
S03-P45
innymi smarowność emulsji oraz uwalnianie z niej
substancji
czynnych.
Badanie
stabilności
przygotowanych preparatów kosmetycznych zostało
przeprowadzone za pomocą urządzenia Turbiscan Lab
Expert (Formulaction), natomiast w celu wykonania
analizy wielkości cząstek otrzymanych formulacji
wykorzystano analizator wielkości cząstek Mastersizer
2000 (Malvern).
Wielkopolskiego Parku Narodowego (P) różnią się znacząco. W
szczególności, wyższe stężenia dla anionów nieorganicznych takich
jak: fluorki czy siarczany, oznaczono dla próbek liści pobranych z
terenu (L). Ponadto znaczące różnice można zaobserwować w
stosunku do występowania poszczególnych oznaczanych anionów.
Dla wszystkich analizowanych próbek, nie stwierdzono
występowania: NO2-, NO3-, oraz Br-, natomiast dla próbek liści
pobranych z terenu (P) nie oznaczono ponadto stężenia siarczanów,
szczawianów i cytrynianów.
Badania zostały sfinansowane ze środków Narodowego Centrum Nauki
przyznanych na podstawie decyzji numer DEC-2012/07/D/NZ8/01030
Udział Dawida Ścibiorskiego w konferencji jest współfinansowany ze środków
Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Program
Operacyjny Kapitał Ludzki, projekt nr POKL.04.01.02-00-040 /12-01.
IDENTYFIKACJA WYBRANYCH BIOAKTYWNYCH ZWIĄZKÓW W EKSTRAKTACH
PROPOLISOWYCH
Magdalena Woźniak, Kinga Szentner, Agnieszka Waśkiewicz, Paweł Kowalewski, Izabela Ratajczak
[1]
Propolis jest produktem żywicznym, pozyskiwanym z
różnych gatunków drzew i roślin zielonych. Wykazuje
szereg właściwości,
m.in.: przeciwgrzybiczne,
antybakteryjne oraz przeciwnowotworowe.
Skład propolisu jest bardzo zróżnicowany. Wśród
związków najczęściej identyfikowanych znajdują się:
flawonoidy, kwasy aromatyczne, głównie kwas
kawowy i ferulowy oraz ich estry, a także mikro- i
makroelementy [1]. Na podstawie opracowanych
metod analitycznych (HPLC, AAS, FT-IR) uzyskano
szereg bardzo ciekawych wyników.
180
Kędzia B.; Post Fitoter, 2009, 2, 122-128.
Projekt jest współfinansowany ze środków funduszy norweskich, w
ramach programu Polsko-Norweska Współpraca Badawcza
realizowanego przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju (umowa
nr Pol-Nor/203119/32).
POSTERY
S03-P46
OPTYMALIZACJA WARUNKÓW ROZDZIELANIA SAPONIN BURAKA ĆWIKŁOWEGO W
SKALI PREPARATYWNEJ
Katarzyna Mikołajczyk-Bator*
*Katedra Przyrodniczych Podstaw Jakości, Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu, 61-875 Poznań.
Burak ćwikłowy uprawiany jest na znacznej
powierzchni ponad 10 tys. ha, co jest związane z dużą
tradycją spożycia tego surowca w naszym kraju 3-4,5
kg/osobę/rok, a mimo to, metabolity wtórne tego
surowca z klasy saponin są mało rozpoznane. W
niniejszej pracy podjęto próbę izolacji saponin z
korzeni
buraka
wykorzystując
preparatywną
chromatografię cieczową celem ich
wstępnej
identyfikacji.
Preparatywny rozdział RP HPLC-DAD prowadzono
w gradiencie roztworu A (acetonitryl z 0,1%
CH3COOH) i B (woda z 0,1% CH3COOH).
Modyfikując czas analizy oraz zmianę stężenia
acetonitrylu uzyskano rozdział saponin trwający 16
min, przy przepływie 4 ml/min., zachowując
zadowalającą zdolność rozdzielczą (Rs) niektórych
pików w zakresie 0,90 - 1,06. Nowy rozdział pozwolił
na separację 5 związków obecnych w próbie.
Praca finansowana przez Narodowe Centrum Nauki grant nr
2012/07/B/NZ9/00047
OKREŚLENIE FITOTOKSYCZNOŚCI 1,1,1-TRICHLOROMETYLO-2-PROPAN-2-OLU
S03-P47
Barbara Pawłowska*, Piotr Bałczewski**, Robert Biczak*
*
IChOŚiB, Akademia im. Jana Długosza, Al. Armii Krajowej 13/15, 42-200 Częstochowa
**
CBMiM PAN, ul. Sienkiewicza 112, 90-363 Łódź
1,1,1-Trichloro-2-metylopropan-2-ol (chlorobutanol)
jest
krystalicznym,
białym
proszkiem
o
charakterystycznym zapachu kamfory. Stwierdzenie
właściwości antybakteryjnych i przeciwgrzybiczych
chlorobutanolu spowodowało, że substancja ta znalazła
szerokie zastosowanie przy produkcji wielu leków oraz
kosmetyków i preparatów stomatologicznych [1,2].
Długoletnie i wielokierunkowe stosowanie 1,1,1trichloro-2-metylopropan-2-olu
stwarzać
może
zagrożenie przedostania się tego związku do
środowiska naturalnego i potencjalnego toksycznego
oddziaływania na jego elementy. Na chwilę obecną
brak jest jednak jednoznacznych wyników badań
S03-P48
dotyczących fitotoksyczności chlorobutanolu dla
lądowych roślin wyższych [3].
W prezentowanej pracy wpływ 1,1,1-trichloro-2metylopropan-2-olu wprowadzonego do gleby w
różnych stężeniach, na wschody i wczesne stadia
wzrostu i rozwoju roślin wyższych określono w
badaniach fitotoksyczności w oparciu o przewodnik
OECD/OCDE 208/2006 [4].
[1].
[2].
[3].
[4].
Habara Y., Kanno T., B. J. Pharmacol, 1993, 109, 685.
Amiss T.J., Smoak I.W., J. Chromatogr. B., 1995, 673, 59.
MSDS.
OECD/OCDE 208/2006.
TOKSYCZNOŚĆ BROMKU 1-BUTYLO-1-METYLOPIROLIDYNIOWEGO DLA ROŚLIN
WYŻSZYCH
Barbara Pawłowska*, Piotr Bałczewski**, Robert Biczak*
*
**
Ciecze jonowe to bardzo interesująca klasa substancji
chemicznych. Właściwości fizykochemiczne cieczy
jonowych spowodowały, że związki te są
wykorzystywane w wielu dziedzinach przemysłu
chemicznego, a także w przemyśle farmaceutycznym,
spożywczym i biotechnologii [1,2].
Szybki wzrost produkcji i praktycznego wykorzystania
cieczy jonowych może skutkować przedostaniem się
tych substancji do środowisk naturalnych i skażeniem
ich [3,4].
W niniejszej pracy określono toksyczne oddziaływanie
bromku 1-butylo-1-metylopirolidyniowego zastosowa-
nenego w postaci roztworów wodnych, którymi
opryskano liście popularnych w Polsce gatunków
chwastów: żółtlicy drobnokwiatowej, komosy białej
oraz szczawiu zwyczajnego.
[1]. Ventura S.P.M., Gonçalves A.M.M., Sintra T., Pereira J.L.,
Gonçalves F., Coutinho J.A.P., Ecotoxicology, 2013, 22, 1-12.
[2]. Hoogerstraete T.V., Wellens S., Verachtert K., Binnemans K.,
Green Chem., 2013, 15, 919-927.
[3]. Pereira S.C., Bussamara R., Marin G., Giordano R.L.C.,
Dupont J., de Campos Giordano R., Green Chem., 2012, 14,
3146-3156.
[4]. Bałczewski P., Bachowska B., Białas T., Biczak R.,
Wieczorek W.M., Balińska A., J. Agric. Food Chem., 2007,
55, 1881-1892.
181
POSTERY
S03-P49
TOKSYCZNE ODDZIAŁYWANIE CHLOROBUTANOLU DLA WYBRANYCH GATUNKÓW
ROŚLIN WYŻSZYCH
Robert Biczak*, Piotr Bałczewski**, Barbara Pawłowska*
*
**
Chlorobutanol (1,1,1-trichloro-2-metylopropan-2-ol)
jest
powszechnie
stosowanym
środkiem
konserwującym dodawanym do wielu preparatów
farmaceutycznych i kosmetycznych ze względu na
właściwości
przeciwdrobnoustrojowe
[1,2].
Stosowanie chlorobutanolu zapewnia zachowanie
jałowości i czystości mikrobiologicznej leków przez
cały okres ich przydatności. W wyniku prowadzonych
badań medycznych i toksykologicznych okazało się
jednak, że związek ten może wpływać na centralny
układ nerwowy, wywoływać reakcje alergiczne czy
prowadzić do uszkodzenia mięśni [3]. Chlorobutanol
jest szczególnie szkodliwy przy inhalacji, dlatego jego
stosowanie w aerozolach zostało zabronione. Jednak w
dostępnej literaturze brak jest informacji o
oddziaływaniu tego związku na rośliny zielone [4].
W prezentowanej pracy przedstawiono wpływ 1,1,1trichloro-2-metylopropan-2-olu, zastosowanego
w
postaci roztworów alkoholowo-wodnych, na wzrost i
rozwój roślin żółtlicy drobnokwiatowej, komosy białej
oraz szczawiu zwyczajnego
[1].
[2].
[3].
[4].
Amiss T.J., Smoak I.W., J. Chromatogr. B., 1995, 673, 59.
Habara Y., Kanno T., B. J. Pharmacol., 1993, 109, 685.
M. Fischer, Brain Res., 2000, 106.
MSDS.
WŁAŚCIWOŚCI CHWASTOBÓJCZE JODKU TRIFENYLOMETYLOFOSFONIOWEGO
S03-P50
Robert Biczak*, Piotr Bałczewski**, Barbara Pawłowska*
*
**
Organiczne lub organiczno-nieorganiczne sole jonowe
to związki chemiczne zbudowane wyłącznie z jonów,
organicznego kationu i nieorganicznego lub
organicznego anionu. Możliwości połączeń anionów i
kationów są praktycznie nieograniczone i sięgają
wartości 1018. Szczególnym przypadkiem soli
jonowych są ciecze jonowe [1,2].
Wyjątkowe właściwości zarówno soli, jak i cieczy
jonowych, mogą prowadzić do szerokiej gamy
zastosowań tych substancji. Należące do tej grupy
związków sole fosfoniowe posiadają różnorodne
właściwości biologiczne i mogą być stosowane jako
bakteriocydy, fungicydy, algicydy, cytostatyki, czy
S03-P51
środki regulujące wzrost roślin [3]. Odnotowano także
działanie herbicydowe
niektórych grup soli
fosfoniowych [4].
W niniejszej pracy określono potencjalne właściwości
chwastobójcze jodku trifenylometylofosfoniowego w
stosunku do wybranych gatunków chwastów, tj.
pokrzywa zwyczajna, mniszek lekarski i fiołek
trójbarwny.
[1]. Docherty K.M., Kulpa Ch.F., Green Chem., 2005, 7, 185-189.
[2]. Keskin S, Kayrak-Talay D, Akman U, Hortaçsu Ö., J.
Supercrit. Fluids., 2007, 4, 150-180.
[3]. Becher H-M., Albert G., Curtze J., US5,336,671, 09.08.1994.
[4]. Large G.B., Buren L., 4,341,549; 27.07.1982.
Komunikat wycofano
WYKORZYSTANIE METODY SPRI DO OZNACZANIA KETEPSYN B I D W PRÓBKACH
OSOCZA I MOCZU OD PACJENTÓW Z RAKIEM PĘCHERZA.
S03-P52
Anna Tokarzewicz*, Tomasz Guszcz**, Ewa Gorodkiewicz*
*Instytut Chemii, Uniwersytet w Białymstoku, Białystok 15-443, J.Piłsudskiego11/4, ** Wojewódzki Szpital
Zespolony im. Jędrzeja Śniadeckiego w Białymstoku ,ul. M. Curie-Skłodowskiej 26, 15-950 Białystok
Katepsyny zalicza się do enzymów proteolitycznych.
Produkowane one są w komórkach kości, mięśni,
naczyń krwionośnych, makrofagach i innych częściach
ludzkiego organizmu. Odgrywają bardzo istotną rolę
we wzroście pierwotnego guza nowotworowego i
powstawaniu jego przerzutów. Pomiaru katepsyn B i D
dokonano w próbkach osocza krwi i moczu
pochodzących od pacjentów cierpiących na nowotwory
pęcherza moczowego, przed operacją wycięcia
nowotworu, po wykonaniu tego zabiegu oraz 6
miesięcy po usunięciu guza. Wykorzystano do tego
182
biosensory SPRI. Na podstawie pomiarów zauważono,
że istnieje podwyższona ilość katepsyny B i D w
próbkach pobranych od pacjentów przed operacją, w
porównaniu do próbek pobranych 6 miesięcy po
usunięciu guza.
Autorka publikacji jest uczestniczką projektu „Stypendia dla
oraz środków budżetu Województwa Podlaskiego.
POSTERY
METODA REGENERACJI POWIERZCHNI BIOCZUJNIKÓW SPRI
S03-P53
Anna Sankiewicz, Anna Tokarzewicz, Ewa Gorodkiewicz
Instytut Chemii, Uniwersytet w Białymstoku, Białystok 15-443, J.Piłsudskiego11/4
Bioczujniki
w
połączeniu
z
techniką
Powierzchniowego Rezonansu Plazmonów w wersji
„Imaging” (SPRI) stają się obiecującym narzędziem
analitycznym w diagnostyce. Istotnym zagadnieniem
jest
możliwość
wielokrotnego
wykorzystania
bioczujników w celu obniżenia kosztów analizy. Celem
pracy było zbadanie możliwości wykorzystania
odpowiedniej mieszaniny czyszczącej (100 mM NaOH
w 1% Tritonie X-100) do regeneracji powierzchni
konstruowanych w naszym laboratorium bioczujników.
Usuwano w ten sposób warstwę receptora (inhibitora
lub przeciwciała) wraz z warstwą analitu
i
oczyszczano czujnik do monowarstwy tiolu. Analiza
powierzchni czujników przeprowadzona za pomocą
Mikroskopii Sił Atomowych (AFM) oraz pomiary z
wykorzystaniem
techniki
SPRI
potwierdziły
skuteczność tej metody.
Autorka publikacji jest uczestniczką projektu „Stypendia dla
EKSTRAKCJA MICELARNA CYMETYDYNY
S03-P54
Ilona Kiszkiel, Barbara Starczewska
Zaklad Chemii Ogólnej i Nieorganicznej, Uniwersytet w Białymstoku, ul. Hurtowa 1, 15-399 Białystok
Występowanie pozostałości farmaceutyków w wodach
powierzchniowych skłania do poszukiwania nowych,
ekstrakcyjnych metod wydzielania tego rodzaju
analitów, w celu ich selektywnego oznaczenia na
niskim poziomie stężeń. W poszczególnych
elementach środowiska mogą być obecne leki
antagonizujące działanie receptorów histaminowych
typu H2. Jednym z ich głównych przedstawicieli jest
cymetydyna, szeroko stosowana w leczeniu schorzeń
układu pokarmowego [1,2]. W przeprowadzonych
badaniach, w celu wydzielenia tego analitu z fazy
wodnej, opracowano procedurę ekstrakcji micelarnej z
udziałem surfaktantów: dodecylosiarczanu (VI) sodu
oraz Tween-u 80. Po dobraniu optymalnych warunków
ekstrakcji i wyznaczeniu podstawowych parametrów
analitycznych
spektrofotometrycznych
metod
oznaczania cymetydyny, sprawdzono obecność
badanego analitu w naturalnych próbkach wodnych.
[1]
[2]
Varga, R., et al. Talanta, 2011, 83, 1447-1454.
Choi, K., et al. Sci. Total. Environ., 2008, 405, 120-128.
Autorka: Ilona Kiszkiel jest uczestnikiem projektu „Stypendia dla
OZNACZANIE PARABENÓW NA MODYFIKOWANEJ ELEKTRODZIE DIAMENTOWEJ
S03-P55
Katarzyna Mielech-Łukasiewicz, Barbara Starczewska, Anna Bliźniukiewicz
Zakład Chemii Ogólnej i Nieorganicznej, Instytut Chemii, Uniwersytet w Białymstoku
Elektroda diamentowa domieszkowana borem (BDD)
ze względu na swoje atrakcyjne właściwości jest coraz
częściej stosowana w elektroanalizie. Perspektywą,
która pozwala na rozszerzenie jej możliwości
analitycznych jest modyfikacja powierzchni elektrody.
Proces ten jest coraz częściej badany i
wykorzystywany ze względu na wzrost czułości i
selektywności pomiarów.
W pracy zbadano proces modyfikacji elektrody BDD
polipirolem. Badania prowadzono z wykorzystaniem
woltamperometrii cyklicznej oraz woltamperometrii
zmiennoprądowej prostokątnej. Do badań użyto estry
kwasu p-hydroksybenzoesowego (metylo-, etylo- i
propyloparaben). Otrzymane piki utleniania parabenów
są około trzy razy wyższe w porównaniu z wynikami
uzyskanymi na czystej elektrodzie BDD; przy czym
najwyższy efekt katalityczny zaobserwowano dla
metyloparabenu. W optymalnie dobranych warunkach
(modyfikacji oraz pH i rodzaju elektrolitu) wykonano
krzywą wzorcową tego związku. Wyznaczono czułość,
precyzję oraz selektywność opracowanej metody.
Zaproponowaną
procedurę
z
powodzeniem
wykorzystano do oznaczania metyloparabenu w
preparatach kosmetycznych. Przeprowadzono analizę
porównawczą proponowanej procedury z literaturową
metodą HPLC z detekcją spektrofotometryczną.
183
POSTERY
ZRÓŻNICOWANIE POZIOMÓW STĘŻEŃ METALI OBECNYCH W CIEKACH WODNYCH
MAŁYCH ZLEWNI SVALBARDU
S03-P56
Żaneta Polkowska*, Sara Lehmann*, Waldemar Kociuba**, Grzegorz Gajek**,
Łukasz Franczak**, Leszek Łęczyński***, Stanisław Chmiel**
*Katedra Chemii Analitycznej, Wydział Chemiczny, Politechnika Gdańska, ul. Narutowicza 11/12, 80-233 Gdańsk,
**Wydział Nauk o Ziemi i Gospodarki Przestrzennej, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, Al. Kraśnicka 2cd, 20718 Lublin,***Instytut Oceanografii, Uniwersytet Gdański, Al. Marszałka Józefa Piłsudskiego 46, 81-378 Gdynia
Obszar badań obejmował południowo-zachodnią część
Svalbardu (NW część Ziemi Wedela-Jarlsberga).
Potoki funkcjonujące na przedpolu lodowców Scotta
i Renarda zostały wybrane do badań dotyczących
obecności metali w środowisku klimatu polarnego,
a mianowicie niezlodowaciała zlewnia Potoku Renifer
i Potok Wydrzyca o zasilaniu śnieżno-deszczowozmarzlinowym. Próbki wód powierzchniowych
pobrane latem 2012 poddano analizie na obecność
dwudziestu sześciu metali z wykorzystaniem techniki
ICP-MS. Na podstawie wstępnych wyników badań
stwierdzono, iż ze wszystkich analizowanych metali w
obu potokach odnotowano najwyższe poziomy stężeń
dla strontu. Natomiast wartości poniżej granicy
wykrywalności odnotowano dla sześciu i dziewięciu
metali dla potoków Renifer i Wydrzyca, odpowiednio.
Badania finansowane przez Narodowe Centrum Nauki, grant nr
2011/01/B/ST10/06996
IDENTYFIKACJA I ILOŚCIOWE OZNACZENIE ZWIAZKÓW Z GRUPY TZO, W UJĘCIU
ZLEWNI ARKTYCZNEJ RZEKI REVLVY O ZINIKOMYM LOKALNYM WPŁYWIE
ZANIECZYSZCZEŃ (SVALBARD)
S03-P57
Żaneta Polkowska*, Katarzyna Kozak*, Marek Ruman**, Łukasz Stachnik***, Małgorzata Szopińska*
*Katedra Chemii Analitycznej, Politechnika Gdańska, ul. Narutowicza 11/12, 80-233 Gdańsk.. ** Katedra
Geografii Fizycznej, Uniwersytet Śląski, 41-200 Sosnowiec ul. Będzińska 60. ***Zakład Geomorfologii, Uniwersytet
Jagielloński, ul. Gronostajowa 7, 30-387 Kraków
Badania stanu środowiska mają na celu poznanie
wpływu różnego rodzaju zanieczyszczeń na
równowagę ekosystemów, w tym charakteryzujących
się niezwykłą wrażliwością na zmiany ekosystemów
arktycznych. Na szczególna uwagę zasługuje
problematyka związana z migracją zanieczyszczeń w
środowisku tundry arktycznej. W pracy przedstawiono
badania
dotyczące
poziomów
zawartości
zanieczyszczeń organicznych, w tym z grupy:PCB,
S03-P58
Projekt był finansowany przez Narodowe Centrum Nauki
przyznanego na podstawie decyzji: DEC-2013/09/N/ST10/04191
IDENTYFIKACJA BARWNIKÓW NATURALNYCH W TUBKACH FARB JANA MATEJKI
PRZY UŻYCIU CHROMATOGRAFII CIECZOWEJ SPRZĘŻONEJ ZE SPEKTROMETRIĄ
MAS
Olga Otłowska*, Magdalena Śliwka-Kaszyńska*, Marek Ślebioda**
*Katedra Chemii Organicznej, Politechnika Gdańska. **Perlan Technologies Polska Sp. z.o.o., Warszawa.
W krakowskim Domu Matejki, obok pamiątek po
artyście, przechowywana jest kolekcja jego materiałów
malarskich, w tym blisko 300 tubek farb olejnych o
nieznanym składzie. Celem prowadzonych badań jest
identyfikacja
zawartych
w nich pigmentów
organicznych oraz stworzenie bazy danych składu farb
stosowanych w XIX w. Identyfikacja pigmentów
prowadzona jest z wykorzystaniem chromatografii
cieczowej sprzężonej ze spektrometrią mas. Po
wieloetapowej ekstrakcji farb, oznaczane pigmenty
identyfikowane są wstępnie na podstawie czasu
184
WWA w poszczególnych komponentach zlewni rzeki
Revelvy. Wyniki badań oprócz wartości poznawczych
mogą stanowić fundament do podjęcia odpowiednich
działań mających na celu zmniejszenie intensywności
tych oddziaływań oraz, gdy to możliwe, eliminację
źródeł zanieczyszczeń. Badania obszarów polarnych
mogą posłużyć jako narzędzie służące do
prognozowania zmian zachodzących w środowisku.
retencji oraz widm UV i MS. Ostateczne potwierdzenie
dostarcza
eksperyment
MS/MS(QQQ)
[1].
Dotychczasowe badania pozwoliły na identyfikację
kilku pigmentów zawartych w farbach Matejki, w tym
żółcieni indyjskiej (Indian yellow), quercitrinu i
xanthorhamninu (Stil de grain). Opracowane rezultaty
pozwolą na lepsze rozpoznanie warsztatu malarskiego
artysty. Istotne jest to zarówno dla historyków sztuki,
jak i dla całego rynku aukcyjnego, oraz muzeów
nabywających nowe obiekty do swoich kolekcji.
[1]
Karapanagiotis, I. et al., J. Cultural Heritage, 2007, 8, 294-298.
POSTERY
S03-P59
WZBOGACANIE EKOTONU MIKROWARSTWY POWIERZCHNIOWEJ WODY
POLSKICH PORTÓW MORSKICH W SUBSTANCJE JONOWE I METALE
CIĘŻKIE
Magdalena Opalińska, Józef Piotr Antonowicz
Akademia Pomorska w Słupsku, Instytut Biologii i Ochrony Środowiska, ul. Arciszewskiego 22b, 76-200
Słupsk. [email protected]
morskich, wód portowych oraz strefy przejściowej.
Próbki ekotonu pozyskiwano techniką siatki Garretta
[3]
i
równolegle
pobierano
próbę
wody
podpowierzchniowej. Analizę stężenia substancji
jonowych
wykonano
chromatograficznie
(881
Compact OC pro Ω Methrom), a metali ciężkich
spektrofotometrycznie (Perkin Elmer AAnalyst 300).
Ekoton mikrowarstwy powierzchniowej wody
występuje na styku hydrosfery i atmosfery i stanowi
strefę wymiany substancji między atmosferą i
hydrosferą. Do szczególnych właściwości tego ekotonu
zalicza się zdolność tej warstwy do akumulowania w
niej wyższych stężeń substancji chemicznych niż
obserwuje się to w toni wodnej [1]. Badania nad tym
ekotonem wskazują na wpływ zasolenia na zdolność do
wzbogacania się w substancje chemiczne [2]. W celu
realizacji tematu analizie poddano próbki wody z
portów morskich: Szczecin, Darłowo, Ustka, Rowy,
Łeba. Próbki wody pobierano z: strefy wpływów
S03-P60
Antonowicz J. P., Cent. Eur. J. Chem. 2013, 11(5) , 817-826
Antonowicz J., Trojanowski J., 2008: Ecol. Chem. Eng., 15
(9), 881-888
Garrett W., Limnol. Oceanogr. 1965, 10, 602
KRÓTKOTERMINOWE FLUKTUACJE STĘŻENIA ROZPUSZCZONYCH SUBSTANCJI
JONOWYCH W MIKROWARSTWIE POWIERZCHNIOWEJ W STREFIE MIESZANIA
WÓD RZECZNYCH I ESTUARIOWYCH
Józef Piotr Antonowicz, Magdalena Opalińska, Ewelina Kasińska, Paulina Śmierzchalska
Akademia Pomorska w Słupsku, Instytut Biologii i Ochrony Środowiska, ul. Arciszewskiego 22b, 76-200
Słupsk.
Mikrowarstwa powierzchniowa jest to cienka
warstwa występująca na powierzchni każdego zbiornika
wodnego. Występuje na styku hydrosfery i atmosfery
tworząc unikatowy ekoton. Charakteryzuje się zdolnością do
wzbogacania w substancje chemiczne i mikroorganizmy w
wyższym stopniu niż obserwuje się to w toni wodnej [1].
Celem zrealizowania tematu pracy w latach 2011-2014 w
okresie wiosennym pobierano próbki wody z ujścia rzeki
Łeby do jeziora Łebsko. Próbki wody pobierane były w
odstępach godzinnych przez jeden dzień z mikrowarstwy
powierzchniowej o grubości 250-300 [2] oraz pobierano
wodę z warstwy podpowierzchniowej.
S03-P61
W pozyskanych próbkach wody analizowano
stężenie substancji jonowych z grupy kationów i anionów
przy użyciu chromatografu jonowego typ 881 Compact IC
pro Metrohm oraz stężenie substancji biogenicznych
technikami spektrofotometrycznymi .
Uzyskane wyniki wskazują na kumulację substancji
biogenicznych w mikrowarstwie powierzchniowej.
[1]
[2]
Antonowicz J. P., Cent. Eur. J. Chem. 2013, 11(5) , 817826
Garrett W., Limnol. Oceanogr. 1965, 10, 602
OZNACZANIE KWASU OCTOWEGO (ROZPUSZCZALNIK RESZTKOWY KLASY III)
METODĄ GC W DMF, DMA I DMSO.
Anna Teodorczyk-Witt, Alina Krygier, Łukasz Czubak, Bożena Tejchman-Małecka
Zakład Analizy Chemicznej, Instytut Biotechnologii i Antybiotyków, ul. Starościńska 5, 02-516 Warszawa.
Pozostałości rozpuszczalników organicznych są
kontrolowane zgodnie z wytycznymi (WHO) oraz ICH
Q3C; USP 467 i EP w trosce o bezpieczeństwo ludzi
i zagrożenie dla środowiska. Według stopnia
toksyczności podzielone są one na 3 klasy. Celem
badań było oznaczenie jakościowe i ilościowe
pozostałości rozpuszczalników klasy III w DMF, DMA
i DMSO z zastosowaniem GC-FID. W skład
rozpuszczalników resztkowych klasy III wchodzi
27 rozpuszczalników organicznych z limitem
5000 ppm, w tym kwas octowy. Istotnym problemem
podczas prowadzonych badań okazała się koelucja
niektórych analitów ze sobą lub z pikami głównych
rozpuszczalników czy brak odpowiedzi analitów.
Badano wpływ różnych czynników na symetrię
i rozdział pików oraz jednoznaczną identyfikację
analitów. Ostatecznie przyczyniło się to do
opracowania kilku metod analitycznych, które mogą
być stosowane do rutynowej kontroli rozpuszczalników
resztkowych klasy III, stosowanych powszechnie
podczas syntezy różnych substancji organicznych.
W tej pracy przedstawiono metodę oznaczania kwasu
octowego interesującą ze względu na specyfikę prób
badanych.
185
POSTERY
S03-P62
OZNACZANIE IZOPROPANOLU METODĄ CHROMATOGRAFII GAZOWEJ W PRÓBACH
PO WALIDACJI CZYSZCZENIA LINII PRODUKTU FARMACEUTYCZNEGO
Łukasz Czubak, Anna Teodorczyk-Witt, Alina Krygier, Bożena Tejchman-Małecka
Zakład Analizy Chemicznej, Instytut Biotechnologii i Antybiotyków, Warszawa, ul. Starościńska 5
Walidacja czyszczenia ma potwierdzić, że rutynowo
stosowane procedury są bezpieczne, skuteczne
i powtarzalne. Ma ona chronić przed przedostaniem
się zanieczyszczeń do kolejnej szarży produktu. Takimi
zanieczyszczeniami
mogą
być:
składniki
przetwarzanych produktów, pozostałości detergentów,
środki do konserwacji urządzeń oraz zanieczyszczenia
mikrobiologiczne. Celem pracy było opracowanie
metody oznaczania izopropanolu w próbach
po
walidacji
czyszczenia
linii
produktu
farmaceutycznego. Badania rozwijano przy użyciu
kapilarnych kolumn chromatograficznych DB-624,
DB-1, DB-WAX, DB-FFAP. Walidację prowadzono
przy użyciu chromatografu gazowego z detektorem
S03-P63
ZASTOSOWANIE TECHNIKI HEADSPACE DO OZNACZEŃ BTEX W ŚRODOWISKU
GRUNTOWO-WODNYM
Beata Kijak*, Agnieszka Markiewicz, Sylwia Mikulec
*Zakład Chemii Środowiska, Wydział Chemii, Uniwersytet Jagielloński, Kraków ul. Gronostajowa 3
BTX to skrót dla monoaromatycznych węglowodorów
(benzen, toluen, etylobenzen, ksyleny), których
obecność w środowisku świadczy o zanieczyszczeniu
substancjami ropopochodnymi. Wygodną metodą ich
oznaczania jest zastosowanie techniki analizy fazy
nadpowierzchniowej (headspace) w połączeniu z
chromatografią gazową.
W ramach analiz środowiskowych badano wody
powierzchniowe oraz gleby pochodzące z Krakowa i
okolic. Oznaczenia zawartości BTEX w próbkach
wzorcowych i środowiskowych pozwoliły na
weryfikację tej metody. Szczególną uwagę zwrócono
S03-P64
na reprezentatywność próbek, powtarzalność wyników
oznaczeń oraz zidentyfikowanie ograniczeń metody.
Przeprowadzone badania pozwoliły na określenie
stopnia zanieczyszczenia środowiska gruntowowodnego badanego obszaru przez BTEX, różne dla
obszarów miejskich i wiejskich, oraz ocenę
oddziaływania potencjalnych źródeł zanieczyszczeń na
jakość stanu środowiska.
WŁAŚCIWOŚCI ANTYOKSYDACYJNE SOKÓW ROŚLIN RODZAJU ALLIUM I BRASSICA.
WPŁYW OBROBKI TERMICZNEJ
Zofia Olech, Mirosława Kot, Beata Kijak
Uniwersytet Jagielloński, Wydział Chemii, ul. Gronostajowa 3, 30-387 Kraków
Celem
badań
było
określenie
właściwości
antyoksydacyjnych soków z roślin rodzaju Allium
(czosnek, cebula) oraz Brassica (kapusta biała i
brukselska). Badano soki w postaci surowej oraz
poddane obróbce termicznej. Określono także
zawartość tiosulfinianów (TS), które nadają tym
roślinom specyficzne właściwości antybakteryjne oraz
charakterystyczny smak i zapach [1].
Moc przeciwutleniająca wyznaczona metodą FolinaCiocalteu porządkuje badane rośliny w następujący
szereg: k. brukselska > cebula > czosnek > k. biała
Pod względem zawartości TS:
186
płomieniowo jonizacyjnym. Do dalszych badań
wytypowano kolumnę DB-FFAP (30m x 0,32 mm
x 1,0µm), dla której zbadano specyficzność, precyzję,
odporność,
liniowość,
limit
detekcji,
limit
oznaczalności oraz określono przydatność układu
chromatograficznego. Limit detekcji dla nowej metody
oznaczono na poziomie 1,1 ppm a limit oznaczalności
na poziomie 2,8 ppm.
Opracowana oraz zwalidowana metoda pozwala
na specyficzne, dokładne oraz precyzyjne oznaczenie
pozostałości izopropanolu w próbach po walidacji
czyszczenia linii produktu farmaceutycznego.
czosnek > k.brukselska > cebula > k.biała
Badania wykazały, że obróbka termiczna w zakresie
temperatur 22-95º obniża potencjał antyoksydacyjny
soków o 10-20% przy równoczesnym całkowitym
zaniku zawartości TS w czosnku i k. brukselskiej. TS
uważane są za związki o właściwościach
antyoksydacyjnych [2], przeprowadzone badania
jednak nie wskazują na występowanie takiej korelacji.
[1]
[2]
Kyung, K.H.; Lee, Y.C. Food Rev. Int., 2001, 17, 183-198.
Lynett, P.T.; Butts, K; Vaidya, V.; Garretta, G.E.; Pratt, D.A.
Org. Biomol. Chem. 2011, 9, 3320-3330.
POSTERY
S03-P65
ANALIZA FIZYKOCHEMICZNA WÓD PŁYNĄCYCH I WÓD ZE ŹRÓDEŁ DOLINY
DŁUBNI
Paweł Miśkowiec, Katarzyna Zięba, Anna Łaptaś, Justyna Piotrowicz
Uniwersytet Jagielloński, Wydział Chemii, Zakład Chemii Środowiska, ul. Gronostajowa 3, 30-382 Kraków
przewodność
elektrolityczną
i
pH
metodami
elektroanalitycznymi,
wskaźniki tlenowe metodami miareczkowymi,
wskaźniki biogenne metodami spektrofotometrycznymi,
wskaźniki zasolenia metodami miareczkowymi.
Dolina rzeki Dłubni stanowi jeden z ważniejszych terenów
krajobrazotwórczych okolic Krakowa. Na jej najcenniejszym
obszarze utworzony został Dłubniański Park Krajobrazowy. Z racji
swojej atrakcyjności poddany jest on jednak silnej antropopresji
głównie poprzez rozwój zabudowy mieszkaniowej, turystyki oraz
intensywne rolnictwo.
Badaniami objęto Dłubnię, jej dopływy oraz źródła znajdujące się w
górnym oraz środkowym biegu rzeki. Oznaczono:
stężenie metali ciężkich metodą ASA,
Oznaczenia wykonano w jesieni i zimie 2013 oraz na wiosnę 2014.
Badane wody w większości charakteryzują się wartościami
parametrów mieszczącymi się w obowiązujących normach, a
zidentyfikowane
przekroczenia
mają
charakter
lokalny.
OPRACOWANIE METODY ANALITYCZNEJ DO OZNACZANIA FITOHORMONÓW W
KOMPOSTACH
S03-P66
Górka Bogusława*, Lipok Jacek*, Wieczorek Piotr Paweł*, Piecyk Ewelina**, Anders Dorota**
*
Katedra Chemii Analitycznej i Ekologicznej, Wydział Chemii, Uniwersytet Opolski, pl.Kopenika 11a, 45-040 Opole
**
Katedra Inżynierii Środowiska, Wydział Mechaniczny, Politechnika Opolska, ul. Mikołajczyka 5,45-271 Opole
Bioodpady z gospodarstw domowych wydają się być
doskonałym
źródłem
substancji
korzystnie
wpływających na wzrost i rozwój roślin uprawnych.
Wytworzone komposty muszą jednak zostać poddane
ocenie jakościowej. Dzięki metodom analitycznym
takim jak wysokosprawna chromatografia cieczowa,
możliwe jest zidentyfikowanie wielu substancji
chemicznych, w tym hormonów roślinnych.
Oznaczenie jakościowe i ilościowe związków z tej
grupy, przed zastosowaniem kompostów dostarcza
wstępnych informacji o mocy stosowanego produktu.
S03-P67
Bogusława Górka i Ewelina Piecyk są stypendystkami projektu
Stypendia doktoranckie – inwestycja w kadrę naukową województwa
opolskiego realizowanego w ramach Programu Operacyjnego
Kapitał Ludzki 2007-2013, współfinansowanego przez Unię
Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.
Badania są finansowane ze środków grantu PBS 1/A1/2/2012:
Innowacyjna technologia ekstraktów glonowych – komponentów
nawozów, pasz i kosmetyków, przyznanego przez Narodowe Centrum
Badań i Rozwoju.
EPOXIDATION OF RAPESSED OIL WITH HYDROGEN PEROXIDE CATALYZED BY
ACIDIC ION EXCHANGE RESIN AMBERLITE IR-120
Kornelia Malarczyk, Eugeniusz Milchert, Marlena Kłos
West Pomeranian University of Technology in Szczecin, Faculty of Chemical Technology
and Engineering, Institute of Organic Chemical Technology
Epoxidized rapeseed oil may be used to obtain
many interesting materials, such as lubricants [1].
In industrial solutions dominate processes based on the
reaction of oil and peroxy acid in the presence
of sulfuric (VI) acid as a catalyst.
The aim of the work was to develop a new method
of epoxidation rapeseed oil using a peroxy acid
generated in situ by the reaction of 30 wt% hydrogen
peroxide and glacial acetic acid in the presence
of an acidic ion exchange resin, Amberlite IR-120.
As a result of the epoxidation was obtained
epoxidized oil with the following iodine number
and epoxy number: 0,092 mol/100g rapeseed oil
and 0,265 mol/100g rapeseed oil.
[1]
Fiszer S.; Szałajko U.; Szeja W.; Niemiec P., Przemysł
Chemiczny, 2003, 82, 1016-1019.
187
POSTERY
ZASTOSOWANIE CHROMATOGRAFII JONOWEJ W BADANIU WÓD I NAPOJÓW
SPOŻYWCZYCH
S03-P68
Iwona Łazarska*, Andrzej Gierak**, Agata Skorupa*, Katarzyna Rasała
*Zakład Chemii Analitycznej, Uniwersytet Jana Kochanowskiego, ul. Świętokrzyska 15 G, 25-406 Kielce.
** Zakład Chemii Fizycznej, Uniwersytet Jana Kochanowskiego, ul. Świętokrzyska 15 G, 25-406 Kielce.
Chromatografia jonowa (IC) jest techniką analityczną,
która pozwala na szybkie, precyzyjne i selektywne
oznaczenie jonów w próbkach o różnej matrycy [1].
Wody butelkowane potocznie nazywane wodami
mineralnymi stanowią ważne źródło składników
mineralnych dla organizmu człowieka. Ich spożycie,
podobnie, jak i soków owocowych, w Polsce
systematycznie rośnie, choć nie wszystkie z nich
posiadają odpowiednie walory zdrowotne. W związku
z tym ich spożywanie powinno być poprzedzone dobrą
analizą właściwości i składu fizykochemicznego [2].
W pracy przedstawiono wykorzystanie chromatografii
jonowej do oznaczeń anionów nieorganicznych
w wybranych wodach i napojach spożywczych.
Zawartość anionów oznaczano metodą chromatografii
jonowej z detekcją konduktometryczną. Jako metodę
odniesienia zastosowano elektroforezę kapilarną.
[1]
[2]
Weiss, J., Handbook of Ion Chromatography. Vol.1. 2004.
WILEY-VCH Verlag GmbH & Co. KGaA. Weinheim.
Michalski, R., Łyko, A., Jabłońska, M., Szopa, S., Sarapata, A.,
Chromatografia Jonowa, 2012, 233-267.
KAPILARNA CHROMATOGRAFIA CIECZOWA (caLC) – NOWA METODA ANALIZY
BARWNIKÓW SPOŻYWCZYCH
S03-P69
Agata Skorupa*, Andrzej Gierak**, Iwona Łazarska*
* Zakład Chemii Analitycznej, Uniwersytet Jana Kochanowskiego, ul. Świętokrzyska 15G, 25-406 Kielce.
** Zakład Chemii Fizycznej, Uniwersytet Jana Kochanowskiego, ul. Świętokrzyska 15G, 25-406 Kielce.
Nowa metoda chromatograficzna, zwana kapilarną
chromatografią cieczową (caLC) [1], łączy w sobie
cechy chromatografii cienkowarstwowej (TLC),
poprzez wykorzystanie sił wznoszenia kapilarnego fazy
ruchomej [2] i chromatografii kolumnowej, w której
proces rozdzielania zachodzi w zamkniętej kolumnie.
Opracowano metodę jakościowej analizy barwników
spożywczych. Podczas analizy stosowano kapilary
szklane bądź kwarcowe o różnej średnicy wewnętrznej,
wypełnieniami był chemicznie modyfikowany żel
krzemionkowy, głównie RP-8 i RP-18. Fazą ruchomą
była mieszanina metanol-woda z modyfikatorami
o różnej wartości pH.
Porównywano główne parametry retencyjne: hRf, Rs,
N, H, uzyskane podczas analizy caLC i TLC.
Analizy wykazały, że chromatografia kapilarna może
być korzystną alternatywą dla powszechnie stosowanej
TLC.
[1]
[2]
Zhang, B., Bergström, E.T., Goodall, D.M, Myers, P., J. Sep.
Sci., 2009. 32, 1831-1837.
Witkiewicz, Z., Kałużna-Czaplińska, J., 2012. Podstawy
chromatografii i technik elektromigracyjnych, WNT,
Warszawa.
WYKRYWANIE FAŁSZERSTW ŚRODKÓW OCHRONY ROŚLIN PRZY POMOCY
RÓŻNYCH TECHNIK CHROMATOGRAFICZNYCH
S03-P70
Marlena Płonka*, Marek Miszczyk*, Jarosław Ścipień*
* Instytut Ochrony Roślin – Państwowy Instytut Badawczy Oddział Sośnicowice, ul. Gliwicka 29,
44-153 Sośnicowice
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady
(WE) nr 1107/2009 nakłada na kraje członkowskie
Unii Europejskiej obowiązek przeprowadzania
niezależnej kontroli jakości środków ochrony roślin
(ś.o.r.). Kontrola taka przeprowadzana jest w Polsce w
Laboratorium Badania Jakości Środków Ochrony
Roślin IOR-PIB Oddział Sośnicowice. Ważny element
kontroli
stanowi
weryfikacja
oryginalnego
pochodzenia prób ś.o.r. podejrzanych o sfałszowanie.
Celem prezentacji jest przedstawienie możliwości
zastosowania techniki chromatografii gazowej oraz
188
cieczowej w wykrywaniu podrobionych ś.o.r. na
podstawie analizy jakościowej ich składu oraz na
podstawie ich profili chromatograficznych.
W przeprowadzonych badaniach zastosowano technikę
chromatografii gazowej połączoną ze spektrometrią
mas oraz technikę wysokosprawnej chromatografii
cieczowej z detekcją UV-VIS.
Przedmiotem badań były ś.o.r. dostarczone do
Laboratorium w ramach urzędowej kontroli jakości
ś.o.r. będących w obrocie handlowym.
POSTERY
SPEKTROSKOPOWA CHARAKTERYSTYKA MATERIAŁÓW O STRUKTURZE WŁÓKIEN
MINERALNYCH
S03-P71
Wioleta Śmiszek-Lindert*, Anna Bajorek**, Jerzy Kubacki**
*Instytut Mechanizacji Budownictwa i Górnictwa Skalnego, Al. W. Korfantego 193A, Katowice, [email protected]
**Uniwersytet Śląski, Instytut Fizyki, ul. 75 Pułku Piechoty, Chorzów
Wełna mineralna wykonana z włókien szklanych lub
skalnych to najbardziej rozpowszechniony wyrób
wykorzystywany w budownictwie oraz przemyśle.
Charakteryzuje się ona małą gęstością, dużą
porowatością, nieuporządkowaną strukturą, a także
złożonym i rozmaitym składem chemicznym [1, 2].
Próbki wełny zostały poddane ilościowej i jakościowej
analizie z użyciem metod spektroskopowych XPS (XRay Photoelectron Spectroscopy) oraz XRF (X-Ray
Fluorescence). Na podstawie uzyskanych wyników
badań
przeprowadzono
korelację
składu
S03-P72
powierzchniowego i objętościowego badanego
materiału. Znajomość relacji struktura – właściwości
materiału włóknistego stanowi podstawę opracowania
szeregu problemów, które przekładają się na
praktyczne znaczenie, np. wpływ struktury na
termoizolacyjne właściwości materiałów.
[1]
[2]
Furmański, P.; Wiśniewski, T.; Banaszek, J. Izolacje cieplne,
Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, 2006, 16.
Thomasou, J.; Dwight, D. Compos Appl Sci Manuf, 1999, 30,
1401-1413.
MODELOWANIE SYGNAŁÓW SPEKTROSKOPOWYCH W KONTEKŚCIE OCENY
ZDOLNOŚCI ANTYOKSYDACYJNEJ PAST POMIDOROWYCH
Joanna Orzeł*, Ivana Stanimirova*, Michał Daszykowski*
* Instytut Chemii, Uniwersytet Śląski, ul. Szkolna 9, 40-007 Katowice.
Całkowita zdolność antyoksydacyjna (CZA) jest
jednym z parametrów oceny jakości
produktów
spożywczych. Do jego wyznaczenia używane są różne
metody chemiczne, które są często kosztowne i
czasochłonne. Dlatego poszukuje się szybkich metod
opartych na pomiarach właściwości spektroskopowych
próbek.
W prezentowanej pracy podjęto próbę oceny
możliwości
wyznaczenia
CZA
próbek
past
pomidorowych
na
podstawie
ich
widm
spektroskopowych (fluorescencyjnych i rejestrowanych
w podczerwieni). Opracowano modele regresji
częściowych najmniejszych kwadratów (ang. partial
least squares regression, PLS) [1] by przewidzieć CZA
próbek. CZA próbek wyznaczono metodą referencyjną
zalecaną dla produktów spożywczych - test ORAC
(ang. oxygen radical antioxidant capacity) [2].
[1]
[2]
T. Næs, T. Isaksson, T. Fearn, T. Davies, Multivariate
Calibration and Classification, NIR Publications, Chichester,
2002.
D. Huang, et.al. J. Agr. Food Chem. 2002, 20, 4437-4444.
Praca finansowana przez Narodowe Centrum Nauki grant
nr 2011/03/N/ST4/00713
ANALIZA EMISJI SUBSTANCJI Z WYROBÓW Z ZASTOSOWANIEM METODY TD-GC/MS
S03-P73
Ewa Nowakowska-Bogdan, Renata Kulesza
Duża konkurencja na rynku produktów chemicznych
wymusza na producentach otrzymanie produktu
o wysokiej czystości. Również wymogi środowiskowe
są coraz bardziej restrykcyjne jeżeli chodzi o emisję
z gotowych produktów substancji potencjalnie
szkodliwych. Dlatego, niezwykle istotne jest
zastosowanie szybkich i nie destrukcyjnych metod
umożliwiających ocenę preparatu chemicznego lub
innego gotowego produktu pod kątem emisji lotnych
zanieczyszczeń.
z chromatografią gazową sprzężoną z detekcją mas
(TD-GC/MS). Prowadzone prace mają na celu
opracowanie szybkiej metody jakościowego, jak
i ilościowego oznaczania emitowanych do środowiska
związków co umożliwi, kompleksową ocenę gotowego
produktu, w tym oznaczenia w nim pozostałych po
procesie technologicznym rozpuszczalników czy
monomerów oraz identyfikację zastosowanych
dodatków (plastyfikatorów czy uniepalniaczy).
Przedstawione zostaną prace, w zakresie wdrażania do
praktyki laboratoryjnej metod analitycznych opartych
na termoekstrakcji i termodesorpcji połączonej
Praca dofinansowana przez NCBIR nr umowy INNOTECHK1/IN1/21/156913/NCBR/12
189
POSTERY
ZASTOSOWANIE TECHNIKI ASE DO EKSTRAKCJI SUBSTANCJI SVHC
S03-P74
Ewa Sabura, Renata Kulesza, Piotr Woszczyński, Agnieszka Czakaj
Instytut Ciężkiej Syntezy Organicznej „Blachownia”, ul. Energetyków 9, 47-225 Kędzierzyn-Koźle.
Kluczowym etapem w każdym badaniu analitycznym
jest właściwe przygotowanie próbki. A w przypadku
złożonego układu: selektywna izolacja analitów
z matrycy, oczyszczanie ekstraktu i wzbogacanie.
W niniejszej pracy badawczej wykorzystano metodę
przyspieszonej ekstrakcji za pomocą rozpuszczalnika
(ASE Accelerated Solvent Extraction). Przedmiot
badań stanowią substancje stanowiące bardzo duże
zagrożenie (SVHC substances of very high concern),
które podlegają procedurze udzielania zezwoleń
zgodnie z zapisami REACH i mogą potencjalnie
znajdować się w gotowych wyrobach użytkowych
typu: tekstylia, meble, tworzywa sztuczne, materiały
budowlane, farby i lakiery .
Stosując ekstrakcję ASE i optymalizując jej parametry
opracowano krótką i efektywną technikę wydzielania
i wzbogacania substancji SVHC w wyrobach danej
grupy, która umożliwia ich oznaczanie poniżej
wartości progowej 0,1%.
[1]
[2]
[3]
B. E. Richter,et al, Anal. Chem. 1996, 68, 1033-1039
L. Chen, and Y.Z. Polym. Adv. Techn. 2010, 21, 1-21
ASTM D7210-13 Standard Practice for Extraction of Additives
in Polyolefin Plastics
Praca dofinansowana przez NCBIR - nr umowy INNOTECHK1/IN1/21/156913/NCBR/12.
WIELOPARAMETROWE BADANIE MULTI-CHEM
S03-P75
Renata Kulesza, Ewa Nowakowska-Bogdan, Barbara Krzysiak-Warzała
Przedstawione zostaną wyniki prac nad opracowaniem
usługi badawczej, wieloparametrowego badania
skriningowego MULTI-CHEM na zawartość w
wyrobach substancji SVHC (substances of very high
concern). Przedmiotem badań były wyroby
(przedmioty użytku) tj. meble; tekstylia; wyroby z
tworzyw sztucznych, w tym wyroby przeznaczone do
kontaktu z żywnością, farby, lakiery, kleje oraz
materiały budowlane.
Lista substancji SVHC, które podlegają procedurze
udzielania zezwoleń zgodnie z zapisami REACH,
obejmuje obecnie 151 substancji. Są to substancje
zróżnicowane pod względem budowy chemicznej i ich
zastosowania, takie jak: ftalany, halogenopochodne
węglowodorów,
alkohole
i
fenole,
związki
aromatyczne i ich pochodne, związki aminowe, włókna
glinokrzemianowe oraz związki metali ciężkich .
Założono, że test MULTI-CHEM pozwoli na skuteczne
wykrycie uwalnianych i obecnych w wyrobach
substancji SVHC i ma być narzędziem służącym do
jakościowych i ilościowych badań z wykorzystaniem
zaawansowanych technik pomiarowych.
Praca dofinansowana przez NCBIR nr umowy INNOTECHK1/IN1/21/156913/NCBR/12
OCENA PORÓWNAWCZA TESTÓW BIODEGRADACJI DLA PRÓB OLEJOWYCH
S03-P76
Karolina Kozupa*, Iwona Szwach*
*Zakład Analityczny, Instytut Ciężkiej Syntezy Organicznej „Blachownia”, ul. Energetyków 9,
47-225 Kędzierzyn-Koźle.
[1]
Badania podatności na biodegradację produktów
opierają się na laboratoryjnej ocenie usuwania
substancji organicznych przez osad czynny.
Badanie biodegradowalności olejów wymaga wyboru
odpowiedniego testu, gdyż test CEC L-33-A-93 [1]
pozwala
oceniać
wstępną
biodegradowalność,
natomiast testy OECD [2] pozwalają oznaczać
biodegradowalność ostateczną.
Celem badania było porównanie metod OECD 301C
oraz testu CEC L-33-A-93 pod względem oceny
biodegradowalności próbek olejowych.
190
[2]
CEC-L-33-A-93 Test Method: Biodegrability of Two-Stroke
Cycle Outboard Engine Oils in Water. (CEC-L-33-T-82 do
1995) Co-ordinating European Council for the Development of
Performance Tests for Lubricants and Engine Fuels, 1995Goel,
R., Mino, T., Satoh, H., Matsuo, T. Wat. Res., 1998, 32, 20812088.
OECD Guidelines for the Testing of Chemicals., OECD, Paris,
1998.
POSTERY
TAUTOMERIA BARWNIKÓW AZOWYCH PO DEKOLORYZACJI AKWATONEM
S03-P77
Anna Kamińska*, Krzysztof Wojciechowski*
* Politechnika Łódzka, Instytut Inżynierii Środowiska i Instalacji Budowlanych, Al. Politechniki 6, 90-924 Łódź.
Tautomeria
azo-hydrazonowa
jest
zjawiskiem
związanym z istnieniem w cząsteczce barwnika
niestabilnego protonu, który może być transportowany
pomiędzy grupami hydroksylową a azową (ryc. 1) [1].
Około 92% stosowanych barwników monoazowych
występuje w postaci równowagi form tautomerycznych
azo-hydrazonowych. Wpływa to na ich właściwości
użytkowe, dlatego wyjaśnienie tego zjawiska ma duże
znaczenie nie tylko teoretyczne, ale też praktyczne [2].
Celem pracy było oznaczenie metodą dekonwolucji
pasm absorpcji na krzywe Gaussa i udziału
poszczególnych form tautomerycznych wybranych
barwników azowych oraz ich agregatów w badanych
roztworach po procesie koagulacji poliheksametyleno
guanidyną (Akwatonem).
Ryc. 1 Równowaga azo-hydrazonowa Acid Orange 12
[1]
Gilani A.G.; Moghadam M.; Zakerhamidi M.S.; Moradi E.
Dyes and Pigments, 2012, 92, 1320-1330.
[2]
Antonov L.; Kawauchi S.; Satoh M.; Komiyama J. Dyes and
Pigments, 1999, 40, 163-170.
METALE CIĘŻKIE W ZIOŁACH.
S03-P78
Dorota Olejnik*, Krzysztof Wojciechowski
*Instytut Inżynierii Środowiska i Instalacji Budowlanych , Politechnika Łódzka, al. Politechniki 6, 90-924 Łódź.
Zioła są obecne w naszej diecie od zawsze, panuje
powszechne przekonanie, że produkty naturalne oraz
leki ziołowe są nieszkodliwe i nawet jeśli
oczekiwany efekt medycznych nie zostanie
osiągnięty to ich spożycie nie jest niebezpieczne [1].
Doniesienia literaturowe są jednak niepokojące i
wyraźnie wskazują iż niektóre zioła stosowane m.in.
w Brazylii [2], Polsce [3], Argentynie [4], Meksyku
[5] zawierają wysokie stężenie toksycznych metali
ciężkich mogących powodować poważne problemy
zdrowotne. Znane są również przypadki zatrucia Pb,
As, Hg i Cd w wyniku spożycia preparatów
tradycyjnej medycyny indyjskiej i chińskiej [6].
S03-P79
Niniejsza praca stanowi próbę oceny skali problemu
jakim jest zanieczyszczenie ziół metalami ciężkimi.
[1]
[2]
[3]
[4]
[5]
[6]
Arpadian, S., Celik, G., Taskesem, S., Gucer, S. , Food and
Chemical Toxicology, 2008, 46, 2871-2875.
Calda.s, E.D., Machado, L.L. , Food and Chemical Toxicology,
2004, 24, 599–603.
Kalny , P., Wyderska, S., Fijałek, Z., Wroczyński, P., Acta
Pol Pharm. , 2012, 69(2), 279-83.
Arce S, Cerutti S, Oisina R, Gomez MR, Martines LD., 2005,
Journal of AOAC International, 88, 221–225.
Garcia-Rico L, Leyva-Perez J, Jara-Marini ME., 2007, Food
and Chemical Toxicology, 45, 1599–1605.
Ernst E., 2002, European Journal of Clinical Pharmacology 57,
891–896.
OPRACOWANIE METODY EKSTRAKCJI I CHROMATOGRAFICZNEGO ROZDZIAŁU
FUMONIZYN Z GRUPY B W PRÓBKACH SUROWICY KRWI LUDZKIEJ
Piotr Goliński, Agnieszka Waśkiewicz, Monika Beszterda
Próbki krwi ludzkiej były pobierane do próżniowych
probówek z aktywatorem skrzepu, a po odwirowaniu
uzyskaną surowicę przechowywano w temp. -80ºC do
czasu analizy. Do etapu ekstrakcji i oczyszczania
fumonizyn z matrycy biologicznej użyto kolumienek
BondElut [1].
Aldehyd
orto-flatowy
wykorzystano
do
przeprowadzenia reakcji derywatyzacji. Oznaczanie
upochodnionych fumonizyn z grupy B prowadzono
metodą wysokosprawnej chromatografii cieczowej
(HPLC) sprzężonej z detektorem fluorescencyjnym
firmy Waters: Waters Alliance 2695, Waters 2475
(FLD), przy długościach fal wzbudzenia i emisji:
λex=335 nm, λem=440 nm. Izokratyczny rozdział
prowadzono na kolumnie 150 3.9 mm Nova Pak C18, 4 m.
[1] Waśkiewicz A, Beszterda M, Bocianowski J, Goliński P. 2013.
Natural occurrence of fumonisins and ochratoxin A in some herbs
and spices commercialized in Poland analyzed by LC-MS/MS
method. Food Microbiology 36: 426-431.
Część badań finansowane z projektu MNiSzW NN 312 0747 40.
191
POSTERY
S03-P80
OZNACZANIE NISKICH STĘŻEŃ BROMIANÓW(V) NA PRZYKŁADZIE STACJI
UZDATNIAJĄCEJ WODĘ Z RZEKI WISŁY
Aleksandra Łyko, Rajmund Michalski
Instytut Podstaw Inżynierii Środowiska PAN, 41-819 Zabrze, ul. M. Skłodowskiej Curie 34
Jony
bromianowe(V)
są
niebezpiecznym,
podejrzewanych o właściwości mutagenne produktem
ubocznym powstającym podczas ozonowania wód.
Obecnie w Polsce oraz pozostałych krajach Unii
Europejskiej maksymalne dopuszczalne stężenie jonów
BrO3- w wodach do spożycia wynosi 10 µg/dm3 i
zgodnie z zaleceniami toksykologów powinno ono być
systematycznie obniżane. Prace związane z tym
zagadnieniem toczą się zarówno na płaszczyźnie
technologicznej (dobór odpowiednich parametrów
ozonowania celem minimalizacji ryzyka powstawania
jonów BrO3-), jak i analitycznej (opracowywanie nowych
S03-P81
metodyk pozwalających na oznaczanie tych jonów
na poziomie <1 µg/dm3). W niniejszej pracy
przedstawiono wyniki uzyskane podczas oznaczeń
prowadzonych wg nowej normy ISO 11206 na
przykładzie stacji uzdatniania ujmującej wodę z
rzeki Wisły.
WPŁYW WYBRANYCH CUKRÓW NA WŁAŚCIWOŚCI FLUORESCENCYJNE KWASU
3-AMINOFENYLOBORONOWEGO
Katarzyna Kur-Kowalska*, Ewa Miller*, Małgorzata Przybyt*
* Instytut Podstaw Chemii Żywności, Politechnika Łódzka, ul. Stefanowskiego 4/10, 90-924 Łódź.
środowisku wodnym. Wyznaczono również czasy
życia APBA w obecności tych cukrów.
Zaobserwowano iż wszystkie cukry wygaszają emisję
fluorescencji kwasu. Na podstawie uzyskanych
wyników wyznaczono stałe wygaszania fluorescencji
APBA przez cukry, które przyjęto jako pozorne stałe
równowagi reakcji tworzenia estrów. Korzystano z
zależności Sterna-Volmera. Mechanizm wygaszania
fluorescencji APBA przez wybrane cukry określono
jako statyczny.
Kwas
3-aminofenyloboronowy
(APBA)
jest
fluoroforem, pochodną kwasu boronowego. Wiąże się
z cukrami wiązaniem kowalencyjnym, z utworzeniem
cyklicznych estrów. Wiadomo, że intensywność emisji
fluorescencji APBA jest wygaszana w obecności
cukrów. Dzięki przedstawionym właściwościom
APBA może być wykorzystany jako czujnik optyczny
do wykrywania cukrów.
W prezentowanej pracy zbadano wpływ obecności
wybranych cukrów: fruktoza, glukoza, sacharoza, na
widmo absorpcji i emisji fluorescencji APBA w
ADSORPTION PROPERTIES OF CARBONACEOUS MATERIALS CONTAINING
GRAPHENE DERIVATIVES
S03-P82
Gabriela Hotová, Václav Slovák
Department of Chemistry, Faculty of Science, University of Ostrava, 30. dubna 22, 701 03, Ostrava, ČR,
[email protected]
The effect of the presence of graphene or graphene
oxide on the adsorption capacity of carbon materials
for Pb(II) and methylene blue from aqueous solutions
was studied. Three types of materials were prepared for
this study, namely graphite oxide (GO) [1], resorcinol
formaldehyde cryogel containing graphene (RFGO) [2]
and acrylamide polymer containing graphene oxide
(PAMGO) [3]. Adsorption capacities of Pb(II) are 1.48
mmol g−1 (GO), 0.50 mmol g−1 (RF and RFGO) and
0.03 mmol g−1 (PAM and PAMGO), while for
methylene blue are 1.47 mmol g−1 (GO), 1.50 mmol g−1
192
(RF), 0.86 mmol g−1 (RFGO) and 0.08 mmol g−1 (PAM
and PAMGO). It is evident that the presence of
graphene derivatives decreases adsorption capacity and
does not improve the properties of the adsorbents.
[1]
[2]
[3]
Hummers, W.S.; Offeman, R.E. J. Am. Chem. Soc., 1958, 80,
1339.
Cheng, W. et al. Carbon, 2013, 54, 291-299.
Zhu, Y. et al. J. Appl. Polym. Sci., 2013, 129, 2328-2334.
POSTERY
SORPTION EXPERIMENTS ON CARBON SOLIDS
S03-P83
Tomáš Zelenka
Faculty of Science, University of Ostrava, 30. dubna 22, 701 03 Ostrava 1, Czech Republic.
Various carbon materials have been widely used as
adsorbents for removing of pollutions from (waste)
waters and/or characterized by gas sorption, as well
[1,2].
In this contribution, isotherm and kinetic/diffusion
studies on microporous carbon solids (coals, carbon
aerogel) were carried out in order to point out the
differences in sorption behaviour between carbonliquid (Pb2+) and carbon-gas (CO2) systems. For
example, calculated micropore surface areas of carbon
materials used in the study range from ~200 to 1300 m2
g-1.
S03-P84
[1]
Pentari, D.; Perdikatsis, V.; Katsimicha, D.; Kanaki, A. J.
Hazard. Mater., 2009, 168, 1017-1021.
[2]
Medek, J. Fuel, 1977, 56, 131-133.
This contribution was supported through project “TEWEP” (reg. no.
LO1208) and by the Student grant competition (reg. no.
SGS02/PřF/2014)
ZMIENNOŚĆ NIEORGANICZNYCH FORM SPECJACYJNYCH ARSENU, ANTYMONU
ORAZ TALU W WODACH RZEKI KŁODNICY
Sebastian Szopa, Rajmund Michalski
* IIPIŚ PAN, ul. M.Skłodowskiej-Curie 34, 41-819 Zabrze
W pracy zastosowano zoptymalizowaną
metodykę jednoczesnego oznaczania nieorganicznych
form jonowych antymonu, arsenu oraz talu w wodach z
wykorzystaniem techniki łączonej HPLC-ICP-MS.
Wykonano analizy próbek wód pobieranych
comiesięcznie w 2012 roku z rzeki Kłodnicy, w
których oznaczano zawartość całkowitą Cr, As, Sb, jak
również zawartość As(III)/As(V), Tl(I)/Tl(III),
Sb(III)/Sb(V). Określono występowanie relacji
czasowych oraz przestrzennych w zmianach stężeń
wybranych nieorganicznych form talu, arsenu i
antymonu w wodach badanego ekosystemu rzecznego.
Największe stężenia odnotowano na stanowiskach
pobierania próbek tuż za ujściem do Kłodnicy jej
dopływów: Bytomki i Czarniawki. Spadek stężenia
oznaczanych analitów w punktach pomiarowych nr 3 i
6 związany jest prawdopodobnie z podczyszczaniem
wód Kłodnicy przez ulokowane tam oczyszczalnie
ścieków, oraz intensyfikacją procesów samooczyszczania na tych odcinkach rzeki.
193
194
SEKCJA S04
CHEMIA BIOORGANICZNA I MEDYCZNA
195
196
WYKŁADY
WŁAŚCIWOŚCI MODYFIKOWANYCH ANTYBIOTYKÓW
S04-W01
Adam Huczyński
Wydział Chemii UAM, ul. Umultowska 89b, 61-614 Poznań, e-mail: [email protected]
Aktywność biologiczna antybiotyków jonoforowych
tych jest związana z ich zdolnością do kompleksowania
kationów metali i transportowania ich przez błony
komórkowe. W literaturze chemicznej istniała
niewielka liczba prac poświęconych modyfikacjom
chemicznym
tych
związków.
Przeprowadzone
dotychczas
modyfikacje
trzech
antybiotyków
jonoforowych: salinomycyny, monenzyny i kwasu
lasalowego otwarły nowy rozdział w badaniach ich
struktury, właściwości oraz aktywności biologicznej.
Szczególnie interesującym kierunkiem badań jest
odkrywanie i wyjaśnianie niezwykłej aktywności
cytostatycznej pochodnych salinomycyny [1-2].
Celem wykładu jest przedstawienie dotychczasowego
stanu wiedzy na temat pochodnych antybiotyków
jonoforowych i korelacji pomiędzy ich strukturą,
mechanizmem
działania
a
właściwościami
przeciwnowotworowymi i przeciwbakteryjnymi tych
związków.
[1]
[2]
A. Huczynski, Chem. Biol. Drug Des. 2012, 79, 235–
238.
A. Huczyński, Bioorg. Med. Chem. Lett, 2012, 22, 70027010.
Prace finansowane przez MNiSW (0179/IP3/2011/71, IP2012
013272,) oraz NCN (2011/03/D/ST5/05884).
WSPÓŁCZESNE KONCEPCJE PRONUKLEOTYDÓW ANTY-HIV
S04-W02
J. Romanowska*, M. Rożniewska*, M. Sobkowski*, A. Szymańska-Michalak*, A. Dąbrowska**, A. Lipniacki**,
A. Piasek**, J. Boryski*, J. Stawiński*, A. Kraszewski*
*Instytut Chemii Bioorganicznej PAN, Poznań. **Narodowy Instytut Leków, Warszawa.
Pronukleotydy[1] należą do nowej generacji proleków
antywirusowych i antyrakowych. Ich znamienną cechą
w porównaniu z dotychczas stosowanymi analogami
nukleozydów jest to, że ich bioaktywacja (do NTP) nie
wymaga
zaangażowania
komórkowych
kinaz
nukleozydowych (e.g. kinaza tymidynowa), który to
etap jest kluczowy w transformacji nukleozydów do
bioaktywnych ich 5’-trifosforanów. Pronukleotydy są
to nukleotydy zaopatrzone w odpowiednie grupy
ochronne, co umożliwia ich transport do komórek, w
których ulegają przekształceniu w trifosforany
nukleozydów, związki wywołujące zaprogramowany
efekt biologiczny. Nukleozydo H-fosfoniany ze
względu na wyjątkowe właściwości chemiczne są
szczególnie dobrymi substratami w syntezie różnego
typu pronukleotydów. Zostaną zaprezentowane
dotychczasowe główne koncepcje pronukleotydów
anty-HIV z uwzględnieniem tych opracowanych w
ICHB PAN w Poznaniu.
[1]
Hecker, S. J.; Erion, M. D. J. Med. Chem. 2008, 51, 2328
Praca finansowana przez NCN projekt 2011/01/B/ST5/06414
KOTRANSKRYPCYJNE I POSTTRANSKRYPCYJNE ZNAKOWANIE MRNA NA KOŃCU 5’
S04-W03
1
Marcin Warmiński , Zofia Tomasiewicz2,3, Maciej Łukaszewicz1, Anna Kropiwnicka1, Joanna Żuberek1, Edward
Darżynkiewicz1,2, Joanna Kowalska1, Jacek Jemielity1,2
1
Z. Biofizyki, W. Fizyki, Uniwersytet Warszawski; 2MISMaP, UW; 3CeNT, UW
Na końcu 5’ eukariotycznego mRNA znajduje się
struktura kapu składająca się z 7-metyloguanozyny
połączonej
mostkiem
5’,5’-trifosforanowym
z
pierwszym transkrybowanym nukleotydem. Pełni ona
szereg ważnych funkcji w procesie ekspresji informacji
genetycznej [1]. Opracowano wydają syntezę analogów
tej struktury, zawierających linkery zakończone grupą
aminową lub karboksylową przyłączone do rybozy 7metyloguanozyny. Grupy te zostały wykorzystane do
przyłączania różnego rodzaju znaczników w tym
biotyny i znaczników fluorescencyjnych. Analogi takie
są wiązane przez białka rozpoznające strukturę kapu
(np. eIF4E), ulegają efektywnemu wbudowaniu do
mRNA w procesie transkrypcji in vitro oraz ulegają
efektywnej translacji. Opracowano efektywną metodę
wprowadzania tych znaczników zarówno metodą
kotranskrypcyjną
(znacznik
przyłączony
do
dinukleotydu i tak wbudowywany jest przez
polimerazę RNA) lub posttranskrypcyjną (znacznik
wbudowywany jest na poziomie kapowanego mRNA)
[1]
Jemielity, J., New J. Chem. 2010, 34, 829-844.
Praca finansowana przez Narodowe Centrum Nauki (UMO2013/09/B/ST5/01341)
197
WYKŁADY
ANALOGI KOŃCA 5' MRNA (KAPU) JAKO NARZĘDZIA DO MANIPULACJI PROCESAMI
KOMÓRKOWYMI ZWIĄZANYMI Z EKSPRESJĄ GENÓW
1
S04-W04
J. Kowalska , M. Lukaszewicz,1 J. Zuberek,1 A. Wypijewska del Nogal,1 Z. M. Darzynkiewicz,1 J.Buck,2 C. Nicola,2
A. Kuhn,2 M. Strenkowska,1 M. Ziemniak,1 E. Bojarska,3 R. E. Rhoads,4 E. Darżynkiewicz,1,3 U. Sahin,2 J.
Jemielity1,3,*
1
W. Fizyki, Uniwersytet Warszawski, 2Ribological GmbH, Germany,3CeNT UW, 4LSU Health Sciences Center,
U.S.A
Wszystkie eukariotyczne mRNA posiadają na końcu 5’
charakterystyczną strukturę zwaną czapeczką lub
kapem. Kap złożony jest z 7-metyloguanozyny
połączonej
mostkiem
5’,5’-trifosforanowym
z
pierwszym transkrybowanym nukleotydem. Obecność
kapu jest niezbędna do zachowania odpowiedniej
stabilności i prawidłowego przebiegu procesów
składania, transportu i translacji mRNA. Syntetyczne
analogi kapu stosowane są w badaniu wymienionych
procesów, a właściwości niektórych z nich wskazują na
możliwość zastosowania w eksperymentalnych
terapiach,
m.in.
przeciwnowotworowych.
W
komunikacie przedstawione zostaną najnowsze postępy
w badaniach nad właściwościami i terapeutycznymi
zastosowaniami analogów kapu, w szczególności
analogów zawierających resztę boranofosforanową.
Praca finansowana przez NCN (UMO-2013/09/B/ST5/01341 i UMO2011/01/D/ST5/05869)
WIELOFUNKCYJNE PEPTYDOWE DENRYMERY PRZECIW BAKTERIOM I GRZYBOM
S04-W05
Zofia Lipkowska*, Paulina Zielińska*, Marta Sowińska*, Jolanta Solecka**, Aleksandra Rajnisz**,
Monika Staniszewska** , Małgorzata Bondaryk**
*Instytut Chemii Organicznej PAN, 01-224 Warszawa, **Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego - Państwowy
Zakład Higieny, 00-791 Warszawa
Problem oporności drobnoustrojów na terapie
antybiotykowe zainicjował zainteresowanie nowymi
typami związków do ich zwalczania.
Tytułowe amfifilowe dendrymery to polikationowe
cząsteczki zawierające wbudowane aminokwasy.
Modulowanie
struktury cząsteczkowej umożliwia
zmianę selektywności i toksycznośći wobec różnych
typów drobnoustrojów i komórek gospodarza jak też
dywersyfikację mechanizmów działania. Badanie ich
mechanizmu działania metodami biochemicznymi,
fizykochemicznymi [1] oraz na układach modelowych
pozwala
stwierdzić,
że
chociaż
membrany
drobnoustrojów są ich głównym celem [2] to
oddziałują one również z enzymami biorącymi udział
w budowie ściany komórkowej i/lub modulującymi
wirulencję i mechanizmy powstawania biofilmu [3].
[1]
[2]
[3]
Polcyn, P. i wsp, Molecules, 2013, 18, 7120-7144.
Kjellerup Lind, T. i wsp. ACSNano, 2014, 8-1, 396–408.
Staniszewska, M. i wsp., J. Antibiotics., 2014, DOI:
JA.2014.25.
Praca finansowana przez Narodowe Centrum Nauki grant nr 01941
BADANIE KINETYKI UWALNIANIA WYBRANYCH LEKÓW IMMUNOSUPRECYJNYCH
S04-W06
Renata Gadzała-Kopciuch, Bogusław Buszewski
Katedra Chemii Środowiska i Bioanalityki, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, Gagarina 7, 87-100 Toruń
Leki immunosupresyjne uwalniane ze stentów nie
wywołują reakcji zapalnej oraz cechuje je niska
trombogeniczność, która pozwala na zastosowanie ich
w leczeniu chorób wieńcowych, zaś leki cytotoksyczne
zapobiegają restenozie czyli nawrotom zwężenia
tętnicy po jej leczeniu. Leki te nanoszone są na stenty.
Bardzo ważne jest uwalnianie tych substancji
aktywnych ze stentów w odpowiednim przedziale
czasowym wraz z biodegradacją polimeru, za pomocą
którego lek jest utrzymywany na stencie.
Prowadzone badania miały na celu określenie
stopnia uwolnienia leków immunosupresyjnych
i
cytotoksycznych
ze
stentów
wieńcowych.
198
Opracowano metodyki izolowania i oznaczania
wybranych leków i poddano je optymalizacji pod
kątem badanych analitów i biodegradowalnych
polimerów za pomocą wysokosprawnej chromatografii
cieczowej z różnymi sposobami detekcji (DAD, MS).
Badania przedkliniczne prowadzone na zwierzętach
były możliwe dzięki opracowanym metodykom
izolowania leków z tkanki i wyekstrahowanych z tętnic
stentów. Opracowane metodyki zostaną poddane
statystycznej weryfikacji wyników i walidacji.
Podziękowania
Firmie Balton Sp. z o.o. Warszawa za udostępnienie nowej generacji
stentów i kateterów.
WYKŁADY
POSITIVE MODULATOR BINDING SITES ON GABA-A RECEPTOR
S04-W07
Karol S. Bruzik
Department of Medicinal Chemistry and Pharmacognosy, The University of Illinois at Chicago, IL 60612
Heteropentameric GABA-A receptor is a principal drug
target whose fuction is modulated by general
anasthetics, sedatives and anticonvulsants. The current
these agents. Our approach to garner this information
comprises synthesis of analogs of the drugs equipped
with a small photoactivatable residue such as a
diazirine, studying pharmacology of the new agents to
verify their binding mode, photolabeling the cells
expressing a particular isoform of the receptor, and
performing Edman sequencing of the photolabeled
fragments of the receptor to determine the position of
modification.
Using this approach, we have
determined binding sites of etomidate, propofol,
barbiturate and neurosteroids. In addition, structureactivity relationships are being developed that could
guide future improvements of drug structures.
O
OR1
N
OH
R2
R1
R1
N
O
N
R2
R2
R1
O
O
NH
O
HO
H
clinically used drugs have many disadvantages
including low potency, receptor-type and -isoform
nonselectivity and
low
therapeutic
indices.
Determining the locations and structures of modulator
sites and the mechanisms that trigger conformational
changes to the receptor is essential to improvements of
S04-W08
BUDOWA I MECHANIZMY TWORZENIA ADDUKTÓW BIOCZASTECZEK
Z 5,5-DIETOKSY-4-OKSOPENT-2-ENALALEM - MODELOWYM OKSOALDEHYDEM
Donata Pluskota-Karwatka, Malwina Muńko, Marcin Hoffmann, Martyna Kuta
Uniwersytet im. Adama Mickiewicz w Poznaniu, Wydział Chemii, ul. Umultowska 89b, 61-614 Poznań.
Dwufunkcyjne związki karbonylowe stanowią grupę
podobnych strukturalnie jednak różnych pod względem
biologicznym połączeń chemicznych. Genotoksyczne
właściwości tych związków wynikają z obecności
wysoce reaktywnej w stosunku do nukleofilowych
biocząsteczek elektrofilowej grupy karbonylowej
sprzężonej z wiązaniem podwójnym. Dwufunkcyjne
związki karbonylowe mogą powodować zmiany
w strukturze aminokwasów białek. Stanowią także
czynniki podwójnie alkilujące, posiadające zdolność
tworzenia adduktów z zasadami DNA [1]. Modyfikacja
strukturalna biopolimerów uważana jest za przyczynę
S04-W09
utraty prawidłowego funkcjonowania komórek i tkanek
oraz rozwój chorób nowotworowych. Źródłem
dwufunkcyjnych związków karbonylowych mogą być
procesy komórkowe; peroksydacja lipidów oraz
metabolizm furanu i jego pochodnych [2].
5,5-Dietoksy-4-oksopent-2-enal powstaje w wyniku
utleniania pochodnej furfuralu dimetylodioksiranem.
W reakcjach z zasadami DNA oraz modelowymi
aminokwasami i peptydami generuje szereg adduktów.
[1]
[2]
Kozekov, I. D. et al. , Chem. Res Toxicol. 2010, 23, 17011713.
Peterson, L. A., Drug Metab. Rev. 2006, 38, 615-625.
BADANIA MECHANIZMU PRZEMIAN STATYN POMIĘDZY FORMAMI LAKTONU
ORAZ HYDROKSY KWASU
Marcin Hoffmann, Marcin Nowosielski, Tomasz Grabarkiewicz, Donata Pluskota-Karwatka
Wydział Chemii, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, ul. Umultowska 89b, 61-614 Poznań
Statyny są najbardziej znanymi inhibitorami reduktazy
HMG-CoA, a zarazem popularnymi lekami
wykorzystywanymi w leczeniu hipercholesterolemii.
Zmniejszają liczbę incydentów wieńcowych, udarów
mózgu itp. Choć zazwyczaj są dobrze tolerowane, to z
uwagi na długotrwałe stosownie, szczególnie istotne
znaczenie ma poznanie działań niepożądanych nie
tylko różnych form, w których mogą występować, ale
też ich metabolitów. Z uwagi na budowę chemiczną
statyny występować mogą w formach: liniowej
hydroksy kwasu lub cyklicznej laktonu [1, 2]. Rozwój
metod obliczeniowych chemii kwantowej [3] pozwala
m. in. na badanie mechanizmów reakcji. W przypadku
statyn pokazano, że w środowisku słabego kwasu
karboksylowego bariera energetyczna dla powstania
laktonu wynosi mniej niż 20 kcal mol -1 a forma
laktonowa jest energetycznie faworyzowana.
[1]
[2]
[3]
Hoffmann, M.; Nowosielski, M. Org. Biomol. Chem. 2008, 6,
3527–3531.
Grabarkiewicz, T.; Grobelny, P.; Hoffmann, M.; Mielcarek, J.
Org. Biomol. Chem. 2006, 4, 4299–4306.
Nowosielski, M.; Hoffmann, M.; Kuron, A.; Korycka-Machala,
M.; Dziadek, J. J. Comput. Chem. 2013, 34, 750–756.
199
WYKŁADY
NOWE SPOJRZENIE NA WITAMINĘ E
S04-W10
Stanisław Witkowski
Instytut Chemii, Uniwersytet w Białymstoku
Witamina E należy do najmniej poznanych spośród
wszystkich witamin. Jej niedobór powoduje wywołane
stresem oksydacyjnym m.in. zaburzenia funkcjonalne
układu odpornościowego, schorzenia układu sercowonaczyniowego, choroby neurodegeneracyjne czy
wzrost zachorowalności na niektóre typy nowotworów.
Witamina E jest terminem określającym grupę 8
związków (witamerów) wykazujących właściwości
biologiczne najaktywniejszego spośród nich: αtokoferolu. Wyróżniamy podgrupę tokoferoli (α-, -, γi
δ-)
zawierających
lipofilowy
łańcuch
poliizoprenoidowy (fitylowy) oraz tokotrienoli (α-, -,
200
γ- i δ-) zawierających potrójnie nienasycony łańcuch
farnezylowy.
Do niedawna uwaga badaczy koncentrowała się
głównie na antyoksydacyjnej aktywności α-tokoferolu,
jego
wpływie
na
właściwości
strukturalnofunkcjonalne błon komórkowych, a także regulacji
aktywności wielu enzymów. Obecnie badania
rozszerzają się na pozostałe tokochromanole, głównie
γ-tokoferol i α-tokotrienol. Badany jest szeroki zakres
aktywności tokoferoli oraz ich metabolitów w aspekcie
działania antyproliferacyjnego, przeciwzapalnego,
modyfikacji systemów sygnalizacji komórkowej itd.
KOMUNIKATY
BACTERICIDAL ACTIVITY OF CERAGENIN CSA-131
S04-K01
Urszula Surel1, Katarzyna Niemirowicz1, Paul B. Savage2, Robert Bucki1, 3
1
Department of Microbiological and Nanobiomedical Engineering, Medical University of Bialystok, Mickiewicza
2c, 15-222 Bialystok, Poland
2
Department of Chemistry and Biochemistry, Brigham Young University, Provo, UT, USA
3
The Faculty of Health Sciences of the Jan Kochanowski University in Kielce, Poland
Ceragenins are a group of cationic amphiphiles derived
from cholic acid. [1]. These compounds have a net
positive charge and are electrostatically attracted to the
negatively charged membranes of bacteria. [2]
Ceragenins have shown strong bactericidal, fungicidal
and virucidal activity against variety of pathogens,
including multi-drug resistant strains of bacteria such
as Methicillin-resistant Staphylococcus aureus
(MRSA). Here we report data indicating strong
bactericidal effect of new ceragenin CSA-131 against
S04-K02
different clinical strains of P. aeruginosa isolated from
cystic fibrosis sputum.
[1]
Savage, P.B., Chambers, H. F., et. al. Poster F-1232. 2005
[2]
Savage, P.B. Li, C. Expert. Opin. Investig. Drugs, 2000, 9: 263-272
This work was financially supported by grant from the National
Science Centre, Poland: UMO-2012/07/B/NZ6/03504
SYNTEZA I BADANIA STRUKTURALNE MODYFIKOWANYCH PORFIRYNOIDÓW
Justyna Śniechowska*, Piotr Paluch*, Marek J. Potrzebowski*
*Samodzielna Pracowania Badań Strukturalnych, Centrum Badań Molekularnych i Makromolekulanych PAN,
ul. Sienkiewicza 112, 90-363 Łódź
Obecnie wachlarz zastosowań porfirynoidów jest
bardzo szeroki. Przez wzgląd na swoje unikalne cechy
spektroskopowe, optyczne i elektronowe są chętnie
wykorzystywane jako fotouczulacze w diagnostyce
i terapii fotodynamicznej [1].
Modyfikacje chemiczne fotosensybilizatorów istotnie
wpływają na ich właściwości fizykochemiczne,
farmakokinetyczne i farmakodynamiczne, dzięki
czemu wzrasta efektywność terapii fotodynamicznej.
W wystąpieniu zaprezentowane zostaną różnorodne
metody funkcjonalizacji wybranych porfirynoidów, np.
poprzez
przyłączenie
łańcucha
peptydowego,
wprowadzenie szerokiego spektrum podstawników
czy kationów metali. Dodatkowo dla wybranych
zsyntezowanych układów przedstawione zostaną
badania strukturalne z wykorzystaniem spektroskopii
magnetycznego rezonansu jądrowego (NMR).
[1]
Goslinski, T.; Piskorz, J. Photochem. Photobiol C., 2011, 12,
304.
CHELATORY ŻELAZA W TERAPI PRZECIWNOWOTWOROWEJ
S04-K03
Robert Musioł*, Anna Mrozek-Wilczkiewicz**, Maciej Serda*, Jarosław Polański *
*Instytut Chemii, ** Instytut Fizyki Uniwersytet Śląski, Katowice, Poland.
Tiosemikarbazony to dynamicznie rozwijana grupa
związków o właściwościach chelatorów żelaza. W
trakcie badań zaprojektowaliśmy szereg nowych
układów w oparciu o retro fragmentaryczną analizę
znanych
struktur.
Wytypowanie
najbardziej
efektywnych fragmentów pozwoliło opracować
bibliotekę potencjalnie wartościowych połączeń.
Związki otrzymano w polu mikrofalowym i poddano
badaniom w warunkach in vitro [1,2]. Aktywność
oszacowano wobec szeregu komórek nowotworowych.
Toksyczność
oznaczono
względem
ludzkich
fibroblastów. Najbardziej aktywne tiosemikarbazony
wykazały najwyższą aktywność opisaną dotychczas w
literaturze. W oparciu o wpływ badanych związków na
metabolizm żelaza zastosowaliśmy je w kombinowanej
terapii fotodynamicznej, oraz podjęliśmy próby
wyjaśnienia mechanizmu działania [3].
Serda, M.; Kalinowski, D. S.; Mrozek-Wilczkiewicz, A.; Musiol, R.;
Szurko, A.; Ratuszna, A.; Pantarat, N.; Kovacevic, Z.; Merlot,
A. M.; Richardson, D. R.; Polanski, J. Bioorg. Med. Chem. Lett.
2012, 22, 5527–5531.
Serda, M.; Małecki, J. G.; Mrozek-Wilczkiewicz, A.; Musioł, R.;
Polański, J. J. Mol. Struct. 2013, 1037, 63–72.
Mrozek-Wilczkiewicz, A.; Serda, M.; Musiol, R.; Malecki, G.;
Szurko, A.; Muchowicz, A.; Golab, J.; Ratuszna, A.; Polanski,
J. ACS Med. Chem. Lett. 2014, 5, 336–339.
Badania finansowane z grantów NCN N405/068440, NZ401166 oraz
NZ7/00423.
201
KOMUNIKATY
S04-K04
SYNTEZA I WŁAŚCIWOŚCI FIZYKOCHEMICZNE STEREOZDEFINIOWANYCH
TIOFOSFORANOWYCH ANALOGÓW „DINUKLEOTYDÓW” GNA
Agnieszka Tomaszewska, Anna Maciaszek, Katarzyna Jastrzębska, Barbara Mikołajczyk, Piotr Guga
Zakład Chemii Bioorganicznej, CBMiM PAN, ul H. Sienkiewicza 112, 90-363 Łódź
Glikolowy kwas nukleinowy (GNA - ang. glycol
nucleic acid) to acykliczny analog DNA, w którym reszty
deoksyrybozy zostały zastąpione 1,2-propanodiolem. GNA
wykazuje zdolność do hybrydyzacji według schematu
Watsona-Cricka i stanowi obiecujący obiekt do
wykorzystania w biotechnologii, nanotechnologii i
bioinformatyce [1].
Przedstawione zostaną synteza (z wykorzystaniem
metody oksatiafosfolanowej [2]) i fizykochemiczne
właściwości tiofosforanowych analogów GNA (PS-GNA)
o stereozdefiniowanych atomach węgla i fosforu.
[1] Meggers, E.; Zhang, L. Accounts of Chemical Research, 2010, 43,
1092-1102.
[2] Stec W.J.; et al. J. Am. Chem. Soc. , 1995, 117, 12019-12029.
Praca finansowana przez NCN, grant nr 2011\03\B\ST5\02670 (A.T.)
ANALOGI GUANOZYNY W BADANIACH STRUKTURALNYCH KWADRUPLEKSÓW RNA
S04-K05
D. Gudanis1, Ł.Popenda2, K. Szpotkowski1, R. Kierzek1, D. Baranowski1, A. Pasternak1, Z. Gdaniec1
1 Zakład Chemii i Biologii Strukturalnej Kwasów Nukleinowych, ICHB PAN, Z. Noskowskiego 12/14, 61-704
Poznań; 2 Centrum NanoBioMedyczne, UAM, Umultowska 85, 61-614 Poznań
Ekspansja trójnukleotydowych powtórzeń CGG
wywołuje zespół łamliwego chromosomu X (FXS),
który należy do grupy neurodegeneracyjnych chorób
TREDs. Stosując techniki NMR, ESI-MS oraz SAXS
wykazaliśmy, iż dupleksy RNA zbudowane z dwóch
powtórzeń CGG (GCBr/MeGGCGGC), dimeryzowały do
struktur nazywanych kwadrupleksami (rys. A). Ta
czteroniciowa forma zbudowana jest z tetrad
G:(Br/MeG):G:(Br/MeG) (rys. B) przedzielonych dwiema
mieszanymi tetradami G:C:G:C (rys. C). W tetradach
G:(Br/MeG):G:(Br/MeG) obie reszty Br/MeG przyjmują
konformację syn, a reszty guanozyny występują w
formie anti. Obecność analogów guanozyny (BrG, MeG)
w pozycji G3 dupleksu była kluczowa dla ich
dimeryzacji
oraz prowadziła do utworzenia
kwadrupleksu RNA o nietypowej antyrównoległej
topologii.
Praca finansowana przez granty NCN, numer N N301 07040 oraz
UMO-2012/05/D/ST5/03599.
UTLENIANIE ZASAD NUKLEINOWYCH JAKO METODA DETEKCJI STRUKTUR DNA
S04-K06
D. Janiszek1, H. Elzanowska1, A. Girstun2, P.J. Kulesza1
1
Wydział Chemii, Uniwersytet Warszawski, ul. Pasteura 1, 02-093 Warszawa, Polska,
2
Wydział Biologii, Uniwersytet Warszawski, ul. Miecznikowa 1, 02-096 Warszawa, Polska.
Do detekcji kwasów nukleinowych używa się często
substancji redoks, które łacząc sie z DNA w
specyficzny sposób, pozwalają na oszacowanie ilości
DNA zakumulowanego w warstwie elektrodowej.
Jednak substancje te mogą zmieniać strukturę DNA,
uniemożliwiając
badanie
oddziaływań
między
cząsteczkami kwasów nukleinowych i przewodnictwa
elektronowego w warstwie. Detekcja utleniania zasad
bez udziału mediatorów (ang. label free) jest zatem
preferowana [1], jeśli celem jest porównanie
trzeciorzędowych struktur DNA, ważnych zarówno z
punktu widzenia biologicznej roli DNA, jak i dla
202
tworzenia sensorów DNA. W pracy pokazujemy
różnice w utlenianiu superhelikalnych i liniowych
plazmidów, pUC19 i pGEX-4T-2, cząsteczek DNA o
tym samym składzie i sekwencji zasad nukleinowych,
ale o innej budowie przestrzennej, przy ich akumulacji
na elektrodzie, i dalej, przy rozplataniu podwójnych
nici tych plazmidów pod wpływem wysokich
temperatur. Istotne są również różnice w podatności
tych dwóch form plazmidów na szkodliwe działanie
wolnych rodników w reakcji Fentona.
[1] A. Gniazdowska, A. Palinska-Saadi, E. Krawczyk, H.
Elzanowska, M. Maj-Zurawska, Bioelectrochemistry 2013 92, 32.
KOMUNIKATY
S04-K07
BIODYSTRYBUCJA NANOCZĄSTEK MAGNETYCZNYCH SFUNKCJONALIZOWANYCH
LIGANDAMI NAKIEROWUJĄCYMI
2
1
Katarzyna Niemirowicz 1,2, Sławomir Prokopiuk2, Kamil Bienias , Urszula Surel , Agnieszka Z.
3
1,4
1
Wilczewska , Robert Bucki , Halina Car .
1
Samodzielna Pracownia Technik Mikrobiologicznych i Nanobiomedycznych,,Uniwersytet Medyczny w Białymstoku,
Mickiewicza 2 C, 15-222 Białystok,
2
Zakład Farmakologii Doświadczanej, Uniwersytet Medyczny w Białymstoku, 3 Instytut Chemii, Uniwersytet w
Białymstoku,4 Wydział Nauk o Zdrowiu, Uniwersytet Jana Kochanowskiego Kielce.
Nanocząstki magnetyczne na bazie tlenku żelaza
sfunkcjonalizowane
powierzchniowo
ligandami
naprowadzającymi stanową nową multifunkcjonalnych
nanomateriałów
o
potencjale
teranostycznym.
Podstawowym
elementem
niezbędnym
do
zastosowania ich jako nośników leków jest wykazanie
ich braku toksyczności oraz poznanie ich parametrów
farmakokinetycznych [1]. W niniejszej pracy
przedstawiona zostanie biodystrybucja nanocząstek
magnetycznych oraz ich wpływ na parametry
narządowe w warunkach in vivo.
[1]
Wilczewska AW., Pharm Rep. 2012, ;64,(5):1020-1037.
Praca finansowana
2012/05/N/NZ7/00534
przez
Narodowe
Centrum
Nauki
grant
nr
NANOCZĄSTKI ZŁOTA UDEKOROWANE ANALOGIEM KOŃCA 5’ MRNA
S04-K08
Maciej Majewski1,2, Malwina Strenkowska1, Joanna Żuberek1, Joanna Kowalska1, Jacek Jemielity1,2
1
Z. Biofizyki, W. Fizyki, Uniwersytet Warszawski; 2CeNT, UW
Eukariotyczne mRNA na końcu 5’ posiada unikatową
strukturę zwaną kapem, zawierającą nietypowy
nukleozyd - 7-metyloguanozynę. Jego obecność
odpowiedzialna jest za oddziaływanie mRNA z
wieloma białkami, w tym z istotnym z punktu widzenia
terapii
przeciwnowotworowej
eukariotycznym
czynnikiem inicjującym translację (eIF4E) [1].
Niniejszy komunikat dotyczy syntezy nowych
biosensorów, opartych o strukturę nanocząstek złota,
udekorowanych analogiem kapu, zawierającym
ugrupowanie disulfidowe. Właściwości optyczne
otrzymanych koniugatów są wrażliwe na obecność
białek wiążących specyficznie kap. Liniowa zależność
absorbancji koniugatów od stężenia eIF4E sugeruje, że
koniugaty mogą być wykorzystane do wykrywania
oraz oznaczania stężenia białek wiążących strukturę
kapu.
[1] Ziemniak, M, et al. Future Medicinal Chemistry 2013, 5.10,
1141-1172.
O
HN
OH OH
N
H2N
N
N
N
+
O
O
O
O
O P O P O P O
O
O
O
O
N
O
3
NH
N
N
S S
AuNP
N
-
O
OH OH
POCHODNA CELULOZY JAKO NOŚNIK LEKU PRZECIWNOWOTWOROWEGO
S04-K09
Jarosław Ciekot*, Mateusz Psurski*, Beata Filip-Psurska*, Janusz Boratyński*,**
*”Neolek” Zakład Onkologii Doświadczalnej, Instytut Immunologii i Terapii Doświadczalnej PAN, 53-114
Wrocław ul. Rudolfa Weigla 12 **Akademia im. Jana Długosza, 42-200 Częstochowa al. Armii Krajowej 13/15
Celuloza
jest
obojętnym
chemicznie,
niedegradowanym polimerem glukozy. Znajduje
szerokie zastosowanie w medycynie i biotechnologii.
W badaniach jako nośnik leku w terapii doświadczalnej
wykorzystano pochodną hydroksyetylową celulozy. O
wyborze nośnika zadecydowała rozpuszczalność tej
pochodnej w wodzie. Otrzymano koniugaty w reakcji
estryfikacji bezwodnikiem metotreksatu (MTX).
Stopień podstawienie koniugatu metotreksatem
wynosił 56 cząsteczek MTX na tysiąc jednostek
glukozowych. Zawartość niezwiązanego leku w
preparacie wynosiła 1.37%. Preparat testowany w
mysim modelu raka gruczołu sutkowego 4T1
wykazywał wyższą niż wolny lek aktywność
przeciwnowotworową.
Realizowane
badania
mają
charakter
interdyscyplinarny, łącząc tematykę zagadnień
biologicznych z tematyką chemiczną obejmującą:
chemię związków niskocząsteczkowych i procedury
sprzęgania z nośnikiem.
Praca finansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach
203
KOMUNIKATY
ROLA NADPH W INDUKOWANEJ PRZEZ FLAWONOIDY INHIBICJI KATALAZY
S04-K10
Justyna Krych, Jerzy L. Gębicki, Lidia Gębicka
Międzyresortowy Instytut Techniki Radiacyjnej, Politechnika Łódzka, Wróblewskiego 15, 93-590 Łódź
Katalaza to jeden z najważniejszych enzymów
antyoksydacyjnych w organizmie ludzkim, którego
funkcją jest rozkład nadtlenku wodoru do wody i tlenu
cząsteczkowego. Nawet niewielkie obniżenie jej
aktywności, np. na skutek oddziaływania z różnymi
reagentami, może pociągać za sobą poważne skutki,
m.in. stres oksydacyjny.
Nasze dotychczasowe badania wykazały, że katalaza
jest inaktywowana przez flawonoidy [1], polifenole
pochodzenia roślinnego, które są nieodłącznym
składnikiem ludzkiej diety. W niniejszej pracy
przedstawiony zostanie
kolejny etap
badań
zmierzających do określenia mechanizmu oddziaływań
katalazy z flawonoidami. Wartości parametru IC 50
(stężenie flawonoidu, które powoduje 50% inhibicję
1 nM katalazy) dla mirycetyny, kwercetyny i rutyny
w obecności NADPH są odpowiednio 1,5-, 6- i 10krotnie wyższe niż w jego nieobecności. Dodatkowo
dodatek NADPH w znacznym stopniu ogranicza
indukowaną przez flawonoidy konwersję katalazy w jej
nieaktywną postać, tzw. Związek II. Powyższe dane
sugerują, że flawonoidy wiążą się z katalazą w tym
samym miejscu, co NADPH i w ten sposób,
przynajmniej częściowo, przyczyniają się do inhibicji
enzymu.
[1] Krych J., Gebicka L., Int. J. Biol. Macromol. 2013, 58, 148-153.
S04-K11
CYTOTOKSYCZNOŚĆ NOWYCH ANALOGÓW
2-METOKSYLIZOFOSFATYDYLOCHOLINY
Anna Drzazga , Edyta Gendaszewska-Darmach, Przemysław Rytczak, Maria Koziołkiewicz, Andrzej Okruszek
Instytut Biochemii Technicznej, Politechnika Łódzka, ul. Stefanowskiego 4/10, 90-924 Łódź
Już od ponad 20 lat lizofosfolipidy są uznawane za
istotne cząsteczki regulatorowe w procesach
fizjologicznych i patofizjologicznych [1]. Na
szczególną uwagę zasługuje lizofosfatydylocholina
(LPC), która, jako ligand receptora błonowego
GPR119, jest zdolna do bezpośredniej aktywacji
procesu wydzielania insuliny w komórkach trzustki.
Ponieważ szlaki sygnałowe zaangażowane w ten
proces są słabo poznane, istnieje potrzeba chemicznej
syntezy analogów LPC niezbędnych w badaniach
mechanizmu działania receptora GPR119 [2].
Niniejszy komunikat przedstawia wyniki wstępnych
badań cytotoksyczności nowych analogów LPC wobec
mysich komórek trzustkowych βTC3 [2]. Wyniki te
ujawniają po raz pierwszy różnice w aktywności
biologicznej LPC w zależności od struktury grupy
acylowej związanej z glicerolem, a także uzasadniają
prowadzenie dalszych badań pod kątem terapii chorób
metabolicznych [2].
[1]
Grzelczyk, A.; Gendaszewska-Darmach, E. Biochimie. 2013,
95(4), 667-79.
[2]
Rytczak, P.; Drzazga, A., Gendaszewska-Darmach, E.,
Okruszek, A. Bioorg. Med. Chem. Lett. 2013, 23(24), 6794-8.
Praca finansowana przez NCN, grant nr 2011/01/B/ST5/06383.
WPŁYW NEUROLEPTYKÓW NA UKŁADY MODELOWE BŁON BIOLOGICZNYCH
S04-K12
Skrobecki*, Anna Chmielińska**,Agnieszka Polit**, Marta Dziedzicka-Wasylewska* Maria
Nowakowska***
Piotr
*Instytut Farmakologii PAN **Wydz. Biochemii, Biofiz. i Biotech. UJ, Kraków ***Wydz. Chemii UJ, Kraków
Terapeutyczne
działanie
leków
przeciwpsychotycznych
związane jest z ich
antagonistycznym działaniem względem błonowych
receptorów białkowych D2. Niemniej niebagatelne z
punktu widzenia terapeutycznego wydają się być także
potencjalne efekty oddziaływania neuroleptyków z
błonami biologicznymi.
Przeprowadzono
badania
oddziaływania
neurleptyków: tiorydazyny, sulpirydu i olanzapiny.
Jako układ modelowy błon stosowano liposomy
wykonane z POPC (ładunek obojętny) oraz z
POPC/POPG (ładunek ujemny). Jako podstawową
204
technikę stosowano izotermiczne miareczkowanie
kalorymetryczne (ITC).
Uzyskane rezultaty wskazują na odmienne efekty
oddziaływania dla poszczególnych leków. Znaczące
oddziaływanie wykazują tiorydazyna i olanzapina.
Natomiast sulpiryd wydaje się nie oddziaływać z
badanymi układami modelowymi błon. Otrzymane
wyniki potwierdzają, iż badania nad wpływem leków
przeciwpsychotycznych na błony biologiczne są
niezwykle istotne z farmakologicznego punktu
widzenia i wskazują dalsze kierunki badań.
KOMUNIKATY
S04-K13
OLIGONUKLEOTYDOWE SONDY ZNAKOWANE PIRENEM CZUŁE NA ZMIANY PH:
WPŁYW ELEMENTÓW STRUKTURALNYCH NA ICH WŁAŚCIWOŚCI
Anna Dembska*, Bernard Juskowiak*
*Pracownia Chemii Bioanalitycznej, Wydział Chemii, UAM, ul. Umultowska 89b, 61-614 Poznań.
Zjawisko emisji ekscymerowej pierścieni pirenowych
wykorzystuje się często do celów bioanalitycznych,
a spośród stosowanych sond oligonukleotydowych na
uwagę zasługują latarnie molekularne [1].
Przedmiotem naszych badań są sondy czułe na
zmiany pH, skonstruowane na bazie i-motywów [2],
obustronnie znakowanych pirenem. Założyliśmy, iż
trójwymiarowa architektura i-motywu (3D) pozwoli na
efektywne oddziaływanie między fluoroforami
(piren/piren), czego wynikiem będzie pojawienie się
emisji ekscymerowej (EMS). Istnieje obawa, że
różnica w długości wolnych końców wiszących po
utworzeniu
i-motywu
może
przeszkadzać
w wygenerowaniu sygnału EMS [3]. Celem uniknięcia
tego problemu zaprojektowaliśmy układ składający się
z i-motywu wbudowanego w pętlę latarni molekularnej
znakowanej pirenem na obu końcach nici.
[1]
Huang K., Marti A. A. Anal. Bioanal. Chem. 2012, 402, 3091.
[2]
Gueron M., Leroy J.-L. Current Opinion in Struc. Bio. 2000,
10, 326.
[3]
Dembska A., Rzepecka P., Juskowiak B. J. of Fluorescence
2012, 23, 807.
Praca finansowana przez NCN grant nr N N204 220040.
SYNTEZA SIARKOWYCH ANALOGÓW GLICEROLIZOFOSFOLIPIDÓW
S04-K14
Przemysław Rytczak, Maria Koziołkiewicz, Andrzej Okruszek
Politechnika Łódzka, Instytut Biochemii Technicznej, ul. Stefanowskiego 4/10, 90-924, Łódź
Glicerolizofosfolipidy
(LPL)
są
pochodnymi
fosfolipidów, które za pośrednictwem receptorów
GPCR regulują m.in. proliferację i migrację komórek
[1].
Najważniejszymi
przedstawicielami
glicerolizofosfolipidów są kwasy lizofosfatydowe
(LPA), lizofosfatydylocholiny (LPC) oraz cykliczne
kwasy fosfatydowe (cPA). W ramach prowadzonych
badań podjęta została chemiczna synteza siarkowych
(monotiofosforanowych
i
ditiofosforanowych)
analogów LPA, LPC oraz cPA. Substratami do syntezy
siarkowych analogów LPL były 1-acyloglicerole,
posiadające w cząsteczce różne reszty kwasów
tłuszczowych. Do syntezy wyżej wymienionych
monotio/ditiofosforanowych analogów LPL zostało
wykorzystane podejście oksatia/ditiafosfolanowe [2].
Otrzymane analogi LPA, LPC oraz cPA były
wyodrębnione i oczyszczone chromatograficznie, a ich
strukturę określono technikami NMR oraz MS.
[1] van Meeteren, L.A.; Moolenar ,W.H., Prog.Lipid Res., 2007,
46, 145-160.
[2] Guga, P.; Okruszek, A.; Stec, W.J., Topics in Current Chemistry,
2002, 220, 169-200.
Badania finansowane przez MNiSW w ramach grantu nr PBZMNiSW-07/I/2007 oraz przez NCN w ramach grantu nr
011/01/B/ST5/06383
KOMPLEKSY METALOKARBONYLOWE – MOLEKUŁY ZDOLNE DO UWALNIANIA
TLENKU WĘGLA (CORM’S)
S04-K15
Aleksandra Kubicka*, Bogna Rudolf*, Ewa Parfieniuk**, Emilia Fornal**
*Katedra Chemii Organicznej, Wydział Chemii, Uniwersytet Łódzki, 91-403 Łódź. **Pracownia Zastosowań Metod
Separacji i Spektroskopii, Interdyscyplinarne Centrum Badań Naukowych, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana
Pawła II, al. Kraśnicka 102, 20-718 Lublin.
Ostatnie
badania
wykazały,
że
kompleksy
metalokarbonylowe mogą być zastosowane jako
molekuły uwalniające tlenek węgla - CO-RM’s
(Carbon Monoxide – Releasing Molecules) w ilościach
terapeutycznych w wyniku fotoaktywacji [1].
Aktywacja
fotochemiczna
daje
możliwość
kontrolowania lokalizacji, czasu i dawki leczniczej
dostarczanego
tlenku
węgla
[2].
Analiza
spektofotometryczna
UV-vis
oraz
analiza
spektrometryczna LC-MS konwersji deoksy-Mb do
Mb-CO stanowią główne metody umożliwiające
określenie szybkości uwalniania CO z kompleksów
metalokarbonylowych. Monitorowanie zmian absorpcji
(deoksy-Mb/Mb-CO) zachodzących pod wpływem
fotoaktywacji kompleksów metalokarbonylowych typu
(η5-C5H5)M(CO)n(η1-N-maleimidato) (gdzie: M=Fe,
Mo, W; n=2, 3) pozwoliło na oszacowanie ilości
uwalnianego CO z badanych kompleksów, które mogą
zostać wykorzystane jako potencjalne CORM’s.
R. Motterlini, et al., Circ. Res., 2002, 90, 17-24.
D. Crespy, et al., Chem. Commun., 2010, 46, 6651-6662.
Podziękowania: Praca została wykonana w ramach grantu NCN,
grant nr. DEC-2011/03/B/ST5/01480.
205
KOMUNIKATY
TIOSEMIKARBAZONY - REAKTYWNE FORMY TLENU I ICH WPŁYW NA GLUTATION
S04-K16
Katarzyna Malarz*, Marzena Rams-Baron**, Maciej Serda*, Anna Mrozek-Wilczkiewicz**, Robert Musioł*
* Instytut Chemii, Uniwersytet Śląski, 40-006 Katowice ** Instytut Fizyki, Uniwersytet Śląski, 40-007 Katowice
Tiosemikarbazony (TSC) są ważnymi związkami we
współczesnej medycynie, ze względu na szerokie
spektrum aktywności biologicznej. TSC są obecnie
intensywnie badane pod kątem wpływu na proliferację
oraz wzrost komórek nowotworowych. Ich mechanizm
działania opiera się na generowaniu reaktywnych form
tlenu (ROS), chelatowaniu żelaza, inhibicji enzymu
reduktazy rybonukleotydowej [1].
ROS generowane przez związki jest związane z utratą
potencjału redoks komórek, który jest determinowany
przez zredukowany glutation (GSH). GSH jest ważnym
tripeptydem pełniącym funkcje, od regulacji
transkrypcji genów, po apoptozę [2]. Podczas stresu
oksydacyjnego GSH jest utleniany do disiarczku
glutationu (GSSG). Wyznacznikiem, decydującym o
losach komórek jest stosunek GSH do GSSG [3].
Otrzymane nowe analogi TSC o najwyższej
aktywnością antyproliferacyjnej względem ludzkich
nowotworowych komórek jelita grubego, poddano
testom określającym wpływ na mitochondrialny GSH.
Potwierdzono znaczną redukcję komórkowego
poziomu GSH, co jest pożądanym efektem w terapiach.
[1]
Richardson D.R., Kalinowski D.S., Lau S., Jansson P.J.,
Lovejoy B.D., Biochim. Biophys. Acta 2009, 1790, 702–717.
Circu M.L., Aw T.Y., Biochim. Biophys. Acta 2012, 1823, 1767–
1777.
Circu M.L., Aw T.Y., Free Radic Biol Med 2010, 48, 749–762.
ANALIZA PEPTYDÓW W PRZYSADCE SZCZURA ZA POMOCĄ MALDI-MSI
S04-K17
Piotr Sosnowski, Beata Wileńska, Anna Puszko, Anna Nieścioruk, Karolina Grabowska, Aleksandra Misicka
*Wydział Chemii, Uniwersytet Warszawski, Pasteura 1 02-093 Warszawa
MSI (Mass Spectrometry Imaging) jest metodą
obrazowania dystrybucji związków organicznych
bezpośrednio w tkance biologicznej [1]. Jej główną
zaletą jest możliwość badania skrawków pochodzących
z tkanek, przy bardzo małej ingerencji w strukturę i
skład próbki.
W komunikacie zaprezentowana zostanie metoda
obrazowania bardzo małych tkanek (przysadka
szczura) poprzez zatopienie i zamrożenie ich w kurzym
żółtku. W eksperymencie zastosowano spektrometr
mas ze źródłem jonów MALDI (Matrix Assisted Laser
Desorption/Ionization) oraz analizatorem czasu
przelotu TOF (Time Of Flight). Metoda ta nie ma
S04-K18
[1]
Chaurand P.; Stoeckli M.; Caprioli R.M. Anal. Chem., 1997,
71, 5263-5270
Badania zostały zrealizowane w ramach Centrum Nauk BiologicznoChemicznych, Uniwersytet Warszawski, utworzonego w ramach
projektu współfinansowanego przez UE z Europejskiego Funduszu
Innowacyjna Gospodarka, 2007-2013, oraz z wykorzystaniem
infrastruktury CePT finansowanej z tego samego programu.
BADANIA PEPTYDÓW DENDRYMEROWYCH W ŚRODOWISKU BŁON
FOSFOLIPIDOWYCH ZA POMOCĄ SPEKTROSKOPII NMR
Katarzyna Trzeciak-Karlikowska*, Zofia Urbańczyk-Lipkowska
Zespół XII, Instytut Chemii Organicznej PAN, ul. M. Kasprzaka 44/52, 01-224 Warszawa
Podstawowym
składnikiem
membran
biologicznych jest dwuwarstwa o składzie fosfolipidów
zależnym od rodzaju i funkcji komórki. Procesy
transportu leków lub leków za pomocą molekularnych
systemów dostarczania leków (nośników) przez
membrany biologiczne są skomplikowane i ze względu
na ich dynamiczny charakter trudne do śledzenia. W
związku z tym badania z wykorzystaniem modelowych
membran symulujących wiele właściwości naturalnych
błon komórkowych są bardzo pomocne w zrozumieniu
roli fosfolipidów w procesach zachodzących na granicy
faz.
206
negatywnego wpływu na strukturę tkanki oraz
dystrybucję biomolekuł, jednocześnie umożliwiając
wykonanie identyfikacji endogennych peptydów
poprzez fragmentację sygnałów pochodzących
bezpośrednio z tkanki
Zaprezentowane badania będą dotyczyły
analizy
oddziaływań
amfifilowych
peptydów
dendrymerowych
z
modelowymi
błonami
fosfolipidowymi przy wykorzystaniu spektroskopii
NMR w ciele stałym. Nowością w przedstawianych
badaniach będzie zastosowanie technik MAS
(wirowanie próbki pod katem magicznym) w celu
zrozumienia
mechanizmu
działania
peptydów
dendrymerowych uważanych za potencjalne źródło
nowych związków o działaniu antybiotycznym.
Praca finansowana przez NCN, grant Fuga 2, ST4/00558
KOMUNIKATY
SYNTEZA S-GERANYLOWANYCH 5-PODSTAWIONYCH-2-TIOURYDYN
S04-K19
Paulina Bartos*, Elżbieta Sochacka*, Anna Maciaszek**, Anna Rosińska**, Barbara Nawrot**
*Instytut Chemii Organicznej PŁ, 90-924 Łódź, Żeromskiego 116, **CBMiM PAN, 90-363 Łódź, Sienkiewicza 112
S-geranylowane-5-podstawione-2-tiourydyny
(1b,
mnm5geS2U,
R=CH2NHCH3
oraz
1c,
5
cmnm geS2U,
R=CH2NHCH2COOH)
zostały
zidentyfikowane w cząsteczkach tRNA jako nowy typ
modyfikowanych
nukleozydów
powstających
w odpowiedzi na stres w komórce [1].
Przeprowadzona ostatnio wydajna synteza modelowej
S-geranylo-2-tiourydyny (1a) pozwoliła wykazać,
że S-geranylowanie może być etapem pośrednim
w metabolicznej ścieżce tworzenia się 2-selenourydyn
w komórce [2].
S04-K20
[1] Dumelin, C. E.; Chen, Y.; Leconte, A. M.; Chen, Y. G.; Liu, D.
R. Nat. Chem. Biol. 8, 2012, 913-919.
[2] Bartos P.; Maciaszek A.; Rosińska A.; Sochacka E.; Nawrot B.
wysłane do Bioorganic Chemistry.
SYNTEZA, STRUKTURA I AKTYWNOŚCI BIOLOGICZNE NOWYCH DIPIRYDOTIAZYN
Beata Morak-Młodawska*, Małgorzata Jeleń*, Krystian Pluta*, Małgorzata Latocha**
* Katedra i Zakład Chemii Organicznej, Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach, ul Jagiellońska 4, 41-200Sosnowiec, ** Zakład Biologii Komórki, Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach, ul Jagiellońska 4, 41-200Sosnowiec,
W ostatnich latach pojawiły się liczne
doniesienia literaturowe o nowych pochodnych
fenotiazyn wykazujących obiecujące aktywności
przeciwnowotworowe, przeciwbakteryjne czy modyfikujące oporność wielolekową [1,2]. W ramach naszych
badań nad modyfikacją układu fenotiazynowego
otrzymaliśmy grupę dotychczas nieopisanych w
literaturze diazafenotiazyn o budowie dipirydotiazyn,
które zawierają w swej strukturze podstawniki
alkiloaminobutynylowe. Struktura badanych związków
została
udowodniona
przy
użyciu
metod
S04-K21
W niniejszym komunikacie prezentujemy wyniki
badań nad syntezą naturalnych 5-podstawionych
S-geranylowanych
2-tiourydyn
mnm5geS2U
5
2
i cmnm geS U.
spektroskopowych i spektrometrii mas. Powyższe
związki wykazują cenne właściwości przeciwnowotworowe. Dla grupy badanych pochodnych
została przeprowadzona analiza SAR.
R
N
N
N
S
Bisi A., Meli M., Gobbi S., et al., Bioorg. Med. Chem., 2008, 16
,6474-6482.
Pluta K., Morak-Młodawska B., Jeleń M., Eur. J .Med. Chem., 2011,
46, 3179-3189.
WYKORZYSTANIE 2-PIRYDYNYLOOKSAZAFOSFOLIDYNY W SYNTEZIE
TRIFOSFORANÓW NUKLEOZYDÓW
Tomasz Kaczyński*, Joanna Romanowska*, Marcin K. Chmielewski*
* Instytut Chemii Bioorganicznej PAN, ul. Noskowskiego 12/14 61-704 Poznań.
Prezentowana
metoda
syntezy
trifosforanów
nukleozydów wykorzystuje zdolność niektórych
Termolabilnych Grup Ochronnych (TGO) do cyklizacji
i
tworzenia
2-pirydynylo
oksazafosfolidyny.
Kluczowym etapem jest w tym podejściu podatność
oksazazafosfolidyny
na
nukleofilowy
atak
pirofosforanu. W efekcie oksazafosfolidyna ulega
otwarciu z odtworzeniem liniowej formy TGO, którą
można łatwo usunąć w wyniku termocyklizacji. W
konsekwencji obserwujemy cykliczny, fosfonianofosforanowy produkt przejściowy, który pod wpływem
czynnika utleniającego przekształca się w pożądany
trifosforan nukleozydu. Celem dalszych badań są
modyfikacje układu oksazafosfolidynowego, które
pozwolą kontrolować przebieg otwierania pierścienia,
wpływając na wydajność i efektywność procesu.
R
O
R
N
O
R
N
P O
R
O
O
O
O P O P OH
O
R
I2/Py
OR
O
O
O
O P O P O P O
B
O
O
O
B
O
OR
1. Caton-Williams J., Smith M., Carrasco N., and Huang Z.:
Organic Lett. (2011), 13 (16), pp 4156–4159
2. Chmielewski M. K.: Organic Lett. (2009), 11 (16), pp 3742–3745
3. Ratajczak, T., Chmielewski M.K. J. Org. Chem., (2012), 77,
7866–7872
207
POSTERY
S04-P01
BADANIE STABILNOŚCI I-MOTYWU WBUDOWANEGO W PĘTLĘ LATARNI
MOLEKULARNEJ
Anna Mejs*, Anna Dembska*, Bernard Juskowiak*
*Pracownia Chemii Bioanalitycznej, Wydział Chemii, UAM, ul. Umultowska 89b, 61-614 Poznań.
I-motywy to czteroniciowe struktury DNA powstające
na obszarach bogatych w cytozyny, których trwałość
jest zależna od pH oraz temperatury otoczenia [1, 2].
W niniejszym komunikacie przedstawiono wyniki
badań stabilności i-motywu wbudowanego w pętlę
latarni molekularnej. Poniżej zamieszczono badane
sekwencje wraz z schematem i-motywu formowanego
przez fragment pochodzący z protoonkogenu RET [3]
oraz i-motywu wbudowanego w pętlę latarni
molekularnej. Taka konstrukcja może z powodzeniem
służyć jako element budulcowy sensorów czy
nanomaszyn czułych na zmiany pH otoczenia.
[1]
Manzini G., Yathindra N., Xodo L. E. Nucleic Acids Research
1994, 22, 4634–4640.
[2] Gueron M., Leroy J.-L. Current Opinion in Struc. Bio. 2000,
10, 326-331.
[3] Brooks T. A., Kendrick S., Hurley L. FEBS Journal 2010, 277,
3459-3469.
Praca finansowana przez NCN grant nr N N204 220040.
WYKORZYSTANIE DIALIZY RÓWNOWAGOWEJ DO POSZUKIWANIA LIGANDÓW
ODDZIAŁUJĄCYCH SELEKTYWNIE Z RÓŻNYMI FORMAMI STRUKTURALNYMI DNA
S04-P02 Agata Głuszyńska*, Bernard Juskowiak*
*Pracownia Chemii Bioanalitycznej, Wydział Chemii UAM, ul. Umultowska 89b, 61-614 Poznań.
Jedną z metod badania oddziaływań pomiędzy
różnej sekwencji i strukturze (formy jedno-, dwu-, trójorganicznymi ligandami a kwasami nukleinowymi jest
i czteroniciowe).
dializa równowagowa. Technika ta wykorzystuje
metody spektroskopowe, spektrofotometrię UV-Vis
Czerwińska, I.; Głuszyńska, A.; Juskowiak, B. Wiadomości
chemiczne, 2010, 64, 105-122.
i/lub
spektrofluorymetrię,
do
oszacowania
Ragazzon, P. A.; Garbett,. N. C.; Chaires, J. B. Methods, 2007, 42,
selektywności
wiązania
nowych
związków,
173-182.
potencjalnych leków, do różnych form strukturalnych
Ren, J.; Bailly, Ch.; Chaires, J. B. FEBS Letters, 2000, 470, 355DNA [1,2,3].
359.
Jedną z zalet techniki jest możliwość zbadania w
jednym 24-godzinnym eksperymencie selektywności
Praca finansowana przez Fundację na rzecz Nauki Polskiej w
względem nawet kilkudziesięciu oligonukleotydów o
ramach projektu w programie POMOST/2011-3/3.
SYNTEZA ANALOGÓW KOŃCA 5’ MRNA ZNAKOWANYCH BIOTYNĄ
S04-P03
Sylwia Bednarek1, Jacek Jemielity2,1
1
Z. Biofizyki, W. Fizyki, Uniwersytet Warszawski; 2CeNT, UW
Niniejszy komunikat dotyczy opracowania metod
syntezy
dinukleotydowych
analogów
charakterystycznej struktury końca 5’ mRNA,
modyfikowanych
w
mostku
trifosforanowym
tiofosforanem,
metylenobisfosfonianem
lub
imidodifosforanem i znakowanych biotyną w pozycji
2’
7-metyloguanozyny.
Analogi
te
zostały
zaprojektowane tak, aby umożliwić ich wbudowywanie
do mRNA w procesie transkrypcji in vitro. Dzięki
obecności modyfikacji w mostku trifosforanowym
analogi te mogą potencjalnie nadawać mRNA
odporność na degradację enzymatyczną przez
kompleks Dcp1/Dcp2 [1], nie wpływając przy tym
208
znacząco na jego powinowactwo do eukariotycznego
czynnika inicjującego translację 4E (eIF4E).
Znakowanie biotyną umożliwia szereg zastosowań w
eksperymentach biologicznych z wykorzystaniem
awidyny lub przeciwciał specyficznych dla biotyny.
[1]
Jemielity, J. et al. New J. Chem., 2010, 34, 829-844.
Praca finansowana ze środków NCN (UMO-2013/09/B/ST5/01341).
POSTERY
S04-P04
SYNTEZA I WŁAŚCIWOŚCI DINUKLEOTYDOWYCH ANALOGÓW KAPU
ZAWIERAJĄCYCH PIERŚCIEŃ TRIAZOLOWY W OBRĘBIE MOSTKA
OLIGOFOSFORANOWEGO
Sylwia Walczak1, Przemysław Wanat1, Anna Nowicka1, Joanna Kowalska1, Jacek Jemielity1,2
1
Zakład Biofizyki IFD, Wydział Fizyki, Uniwersytet Warszawski, 2Centrum Nowych Technologii, Uniwersytet
Warszawski, Żwirki i Wigury 93, 02-089 Warszawa
Wykorzystując jedną z najpopularniejszych dziś
strategii syntezy, jaką jest reakcja CuAAC,
otrzymaliśmy serię dinukleotydowych analogów kapu
zawierających pierścień triazolowy w obrębie mostka
oligofosforanowego. Nowe struktury różnią się
długością łańcucha fosforanowego oraz budową linkera
łączącego triazol z resztą fosforanową. Wyniki
wstępnych eksperymentów biologicznych wskazują na
możliwość zastosowania uzyskanych związków
S04-P05
w badaniach nad metabolizmem RNA zależnym od
jego 5’ końca.
X = CH2, NH, brak n = 0,1 m = 1, 2
Y = N, N+-CH3 Z = N, N+-CH3
Praca finansowana przez NCN UMO-2012/05/E/ST5/03893 i UMO2011/01/D/ST5/05869
ANALOGI KAPU ZNAKOWANE PIRENEM JAKO SONDY MOLEKULARNE DO BADAŃ
BIAŁEK WIĄŻĄCYCH KONIEC 5’MRNA
Renata Kasprzyk 1, Joanna Kowalska1, Ryszard Stolarski1, Jacek Jemielity2,1
1
Z. Biofizyki, W. Fizyki, Uniwersytet Warszawski, 2CeNT, UW
Pochodne pirenu są szeroko stosowane do znakowania
nukleotydów oraz kwasów nukleinowych. Znakowane
nukleotydy
posiadają
ciekawe
właściwości
fluorescencyjne związane z tworzeniem ekscymerów,
których emisja silnie zależy od otoczenia i lokalnego
stężenia reszt pirenowych. Właściwość ta sprawia, że
stanowią one dobry materiał do konstrukcji
biosensorów opartych o nanomateriały, takie jak
grafen[1] i bazujących na zmianie fluorescencji. W
naszej pracy przedstawiamy metodę syntezy analogów
końca 5’mRNA (kapu) znakowanych acetylopirenem
w terminalnej pozycji łańcucha fosforanowego, za
pomocą której otrzymaliśmy pięć nukleotydów.
Właściwości otrzymanych związków zostały zbadane z
wykorzystaniem metod spektroskopii emisyjnej i
absorpcyjnej UV-Vis oraz NMR. Zweryfikowaliśmy
także możliwość
wykorzystania
znakowanych
nukleotydów do tworzenia biosensorów służących do
badania białek oddziałujących z końcem 5’mRNA, w
tym eIF4E (marker nowotworowy) oraz enzymu
degradacji kapu DcpS.
Luo, M., Chem. Commun. 2012, 48, 1126-1128.
Praca finansowana przez Narodowe Centrum Nauki grant nr UMO2011/01/D/ST5/05869oraz UMO-2012/05/E/ST5/03893.
SYNTEZA ANALOGÓW KAPU ZAWIERAJĄCYCH 6-TIOGUANOZYNĘ – NARZĘDZI DO
FOTOZSZYWANIA I ZNAKOWANIA FLUORESCENCYJNEGO
S04-P06
Monika Nowakowska1,2, Joanna Kowalska1, Błażej Wojtczak1, Franck Martin4, Arnaud d'Orchymont4, Joanna
Żuberek1, Maciej Łukaszewicz1, Edward Darżynkiewicz1, Jacek Jemielity1,3
1
Z. Biofizyki, W. Fizyki, Uniwersytet Warszawski; 2Wydział Chemii, UW; 3CeNT, UW,4Architecture et Réactivité de
l'ARN, Université de Strasbourg, Francja
Kap jest strukturą składającą się z 7-metyloguanozyny
połączonej
mostkiem
5’5’-trifosforanowym
z
pierwszym nukleotydem transkryptu na końcu
5’ mRNA. Kap bierze udział m.in. w splicingu,
transporcie dojrzałego mRNA z jądra do cytoplazmy,
ochronie mRNA przed degradacją i inicjacji translacji.
Wprowadzenie 6-tioguanozyny do analogów kapu
umożliwia bezpośrednie przyłączenie znaczników
fluorescencyjnych i grup funkcyjnych na drodze
S-alkilowania. Przyłączone grupy funkcyjne pozwalają
na dalsze modyfikacje – wprowadzenie znaczników
fluorescencyjnych i EPR na drodze 1,3-dipolarnej
cykloaddycji Huisgena lub strategii aktywnych estrów
typu NHS. Obecność 6-tioguanozyny pozwala także na
wykorzystanie zsyntetyzowanych związków jako
narzędzi do fotozszywania. [1]
Otrzymane analogi mogą zostać wykorzystane do
badania oddziaływań kapu z białkami i kwasami
nukleinowymi.
Nowakowska, M. et al., Org. Biomol. Chem., 2014, DOI:
10.1039/C4OB00059E
209
POSTERY
S04-P07
WYKORZYSTANIE REAKCJI S-ALKILOWANIA DO SYNTEZY NOWYCH
DINUKLEOTYDOWYCH ANALOGÓW KOŃCA 5’ MRNA
Kaja Fac1,2, Błażej Wojtczak1, Joanna Kowalska1, Jacek Jemielity1,3
1
Z. Biofizyki, W. Fizyki, Uniwersytet Warszawski; 2W. Chemii, UW; 3CeNT, UW
W niniejszym komunikacie przedstawiona zostanie
metoda syntezy dinukleotydów, posiadających
wiązanie 5’-S-tioestrowe pomiędzy fosforanem a
resztą
nukleozydu,
wykorzystująca
reakcję
S-alkilowania terminalnych tiofosforanów [1]. Jako
modelowe nukleotydy zsyntetyzowane zostały nowe,
analogi kapu, które następnie scharakteryzowano
metodami 31P oraz 1H NMR. Przeprowadzono także
wstępne badania biologiczne w celu wyznaczenia stałej
asocjacji do białka inicjującego translację (eIF4E), a
także odporności na degradację enzymatyczną z
wykorzystaniem enzymu DcpS.
S04-P08
Rys. 1 Ogólny wzór otrzymanych związków.
[1]
Kowalska, J.; Lewdorowicz, M.; Darzynkiewicz, E.; Jemielity,
J., Tet. Lett. 2007, 48 (31), 5475-5479
Praca finansowana przez NCN, UMO/2012/05/E/ST5/03893
ANALOGI TRIMETYLOGUANOZYNO KAPU MODYFIKOWANE W MOSTKU 5’,5TRIFOSFORANOWYM JAKO NARZĘDZIE W DOSTARCZANIU TERAPEUTYKÓW DO
JĄDRA KOMÓRKOWEGO
Małgorzata Żytek*, Joanna Kowalska*, **, Maciej Łukaszewicz*, Edward Darżynkiewicz*, **,
Anna Niedźwiecka*, ***, Jecek Jemielity*, **
*Zakład Biofizyki, Wydział Fizyki, Uniwersytet Warszawski, **CeNT UW, *** Instytut Fizyki PAN, Warszawa
modyfikacje (tj. imidodifosforanowa w pozycji α-β lub
tiofosforanowa
w
pozycji
β)
łańcucha
trifosforanowego.
Wprowadzenie
modyfikacji
zwiększa odporność na degradację enzymatyczną in
vitro prowadzoną przez hydrolazę hNUDt16, a
zarazem nie zmniejsza powinowactwa do snurportyny.
Struktura trimetyloguanozyno (TMG) kapu u eucaryota
zaangażowana jest w transport dojądrowy małych
jądrowych rybonukleoprotein (snRNP), poprzez
oddziaływanie z białkiem adaptorowym - snurportyną
[1]. TMG kap przyłączony do antysensownych
oligonukleotydów lub białek także umożliwia ich
transport do jądra komórkowego, co może być
wykorzystane w terapii genowej [2].
Niniejsze wystąpienie poświęcone jest zsyntezowanym
przez nas analogom TMG kapu, posiadającym różne
[1]
Hamm, J., et al., Cell , 1990, 62, 569
[2] Moreno, P. M.D., Nucl. Acid Res., 2009, 37, 1925.
ANALOGI TRIMETYLO KAPU, ZNAKOWANE FLUORESCEINĄ LUB BIOTYNĄ
S04-P09
Aleksandra Pompa1,2, Małgorzata Żytek1, Joanna Kowalska1, Jacek Jemielity1,3
1
Struktura hipermetylowanego kapu, znajdująca
się na końcu 5' niektórych klas snRNA, składa się z
2,2,7-trimetyloguanozyny (TMG) połączonej mostkiem
trifosforanowym z pierwszym nukleotydem. Jedną z
funkcji TMG kapu jest udział w transporcie
dojądrowym snRNA, który następuje dzięki wiązaniu
się ze snurportyną i importyną- β[1]. U nicieni TMG
kap uczestniczy także w trans-splicingu[2]. Mechanizm
ten może być również wykorzystany do dostarczania
do jądra komórkowego terapeutyków.
Przedstawiamy syntezę nowych analogów TMG
kapu, modyfikowanych w pozycji 2'O lub 3'O rybozy
linkerem umożliwiającym przyłączenie znacznika
210
fluorescencyjnego lub biotyny, umożliwiających
badanie mechanizmów transportu dojądrowego
oraztworzenie nowych złóż powinowactwa do
identyfikacji i oczyszczania białek wiążących TMG
kap.
[1]
Matera AG, Terns RM, Terns MP, Nat Rev Mol Cell Biol,
2007, 8, 209-220.
[2]
Cohen LS et al., RNA, 2004, 10, 1609-1624.
Praca finansowana przez NCBiR nr 02/EuroNanoMed/2011 i
Narodowe Centrum Nauki (UMO-2013/09/B/ST5/01341)
POSTERY
SYNTEZA, WŁAŚCIWOŚCI I ZASTOSOWANIE NOWYCH BIOTYNYLOWANYCH I
FLUORESCENCYJNIE ZNAKOWANYCH ANALOGÓW KAPU
Krystian Ubych 1,2, Zofia Tomasiewicz2,3, Marcin Warmiński1, Maciej Łukaszewicz1, Zbigniew Darżynkiewicz1,
Edward Darżynkiewicz1, Joanna Kowalska1, Jacek Jemielity3,1
1
Z. Biofizyki, IFD, W. Fizyki, Uniwersytet Warszawski; 2MISMaP, UW; 3 CeNT, UW
Koniec 5’mRNA (kap) zbudowany jest z 7metyloguanozyny połączonej mostkiem 5’,5’-trifosforanowym z łańcuchem mRNA. W komórce kap
oddziałuje z wieloma białkami, odgrywając kluczową
rolę w procesach związanych z metabolizmem mRNA
[1]. Chemicznie modyfikowane analogi kapu są
ważnym narzędziem ułatwiającym badanie tych
procesów. W niniejszym komunikacie opisujemy
syntezę i właściwości nowych analogów kapu
funkcjonalizowanych
linkerami umożliwiającymi
koniugację ze znacznikami fluorescencyjnymi, biotyną,
Jemielity, J., New J. Chem. 2010, 34, 829-844.
NUKELOTYDY ZNAKOWANE FLUOREM W ŁAŃCUCHU FOSFORANOWYM JAKO
SONDY MOLEKULARNE W BADANIACH ENZYMATYCZNYCH
Marek R. Baranowski1, Anna Nowicka1, Joanna Kowalska1, Jacek Jemielity1,2
1
Z. Biofizyki, W. Fizyki, Uniwersytet Warszawski. 2CeNT UW.
Wprowadzenie atomu fluoru do mostka fosforanowego
nukleotydu pozwoliło na uzyskanie związków
użytecznych do śledzenia reakcji enzymatycznych
metodą 19F NMR lub fluorescencyjną. W przypadku
19
F NMR śledzenie postępu reakcji możliwe jest dzięki
różnicy przesunięcia chemicznego δF substratu i
produktu. Detekcja fluorescencyjna możliwa jest w
przypadku nukleotydów uwalniających jon fluorkowy
w trakcie reakcji enzymatycznej. Jon F- oznaczany jest
następnie
ilościowo w wyniku reakcji z sondą
fluorogeniczną posiadającą ugrupowanie sililowe , co
powoduje pojawienie się sygnału fluorescencyjnego.
S04-P12
[1]
Opracowane metody zostały wykorzystywane do
śledzenia przebiegu reakcji enzymatycznych jak i
wyznaczania parametrów IC50 różnych enzymów o
fluorescencja
aktywności pirofosfataz.
-
F
F-
fid.
0.9
0.8
0.7
0.6
fid.
0.9
0.8
Normalized Intensity
S04-P11
podłożami stałymi i nanomateriałami. Badania nad
zależnością struktury i aktywności otrzymanych
związków oraz ich koniugatów wykazały, że miejsce i
rodzaj modyfikacji (np. długość linkera) mają znaczący
wpływ m. in. na właściwości fluorescencyjne
koniugatów a także na ich oddziaływanie z białkami
wiążącymi i degradującymi kap.
n=1
0.7
0.6
19
F
NMR
Normalized Intensity
S04-P10
0.5
0.4
0.3
n=1,2,3,4
0.2
0.5
0.1
0.4
t= 38 min
0
0.3
-0.1
0.2
-66
-67
-68
-69
-70
0.1
-71
-72
-73
-74
Chemical Shif t (ppm)
-75
-76
-77
-78
-79
t= 0 min
0
-0.1
-66
-67
-68
-69
-70
-71
-72
-73
-74
Chemical Shif t (ppm)
-75
-76
-77
-78
-79
Praca finansowana przez Narodowe Centrum Nauki (UMO2012/05/E/ST5/03893)
FOSFOROAMIDOWE ANALOGI 7-METYLOGUANOZYNY JAKO PRONUKLEOTYDY O
ZWIĘKSZONEJ PRZENIKALNOŚCI PRZEZ BŁONĘ KOMÓRKOWĄ
Michał Kopciał1,2,3, Joanna Kowalska2, Jacek Jemielity1
1
2
3
CeNT, Uniwersytet Warszawki; Z. Biofizyki. UW; MISMaP, UW.
Na końcu 5’ eukariotycznych mRNA znajduje się
struktura kapu, zbudowana z unikalnego nukleozydu 7-metyloguanozyny
połączonej
z
pierwszym
nukleozydem
transkryptu
mostkiem
5’,5’trifosforanowym. Bierze ona udział w wielu procesach
komórkowych, m.in. oddziałując z białkiem eIF4E,
inicjuje proces biosyntezy białek. Czynnik eIF4E jest
nadeksprymowany w komórkach nowotworowych, co
czyni go dogodnym celem molekularnym w terapiach
antynowotworowych. Obdarzone ładunkiem fosforany
7-metyloguanozyny mają obniżoną zdolność do
przenikania przez błonę komórkową. Aby zwiększyć
zdolność
do
penetracji
błony
komórkowej,
otrzymane
zostały
fosforoamidowe oraz
tiofosforoamidowe
analogi
7metyloguanozyny, zawierające resztę tryptaminy, które
zostaną użyte jako potencjalne pronukleotydowe
czynniki przeciwnowotworowe.
Praca finansowana przez NCN, grant UMO-2011/01/D/ST5/05869
211
POSTERY
S04-P13
SYNTEZA NOWYCH ANALAOGÓW NUKLEOTYDOCUKRÓW MODYFIKOWANYCH W
MOSTKU FOSFORANOWYM
Paweł Dąbrowski-Tumański1,2, Joanna Kowalska1, Jan Antosiewicz1, Jacek Jemielity3,1
1
Analogi nukleotydocukrów mogą okazać się
selektywnymi inhibitorami wybranych glikotransferaz,
wobec czego posiadają dotąd niewyeksplorowany
potencjał terapeutyczny.
Po
opracowaniu
wydajnej
metody
syntezy
nukleotodycodukrów [1], w niniejszym komunikacie
prezentujemy pierwszą metodę syntezy analogów
nukleotydocukrów modyfikowanych obecnością atomu
siarki a mostku fosforanowym oraz badania
dichroizmu
kołowego
oddziaływań
analog
nukleotydocukru-glikotransferaza.
S04-P14
[1]
Dabrowski-Tumanski, P.; Kowalska, J; Jemielity, J. Eur. J.
Org. Chem., 2013, 2147–2154.
MODYFIKOWANE ANALOGI KAPU W BADANIACH STRUKTURALNYCH NAD
KOMPLEKSEM ENZYMATYCZNYM DCP1/2
Marcin Ziemniak1, Jeff Mugridge2 , Joanna Kowalska1, John D. Gross2, Robert E. Rhoads3, Jacek Jemielity1,4
1
Z. Biofizyki, W. Fizyki, Uniwersytet Warszawski, 2UCSF, USA 3Lousiana State University, USA 4CeNT, UW
Zaprojektowano i przeprowadzono syntezę szeregu
modyfikowanych chemicznie analogów 5' mRNA
kapu. Na podstawie wcześniejszych badań oczekiwano,
że związki te mogą działać jako inhibitory kompleksu
enzymatycznego Dcp1/2, który jest jednym z
kluczowych białek inicjujących degradację mRNA w
komórkach eukariotycznych [1,2]. W celu weryfikacji
wspomnianej hipotezy przeprowadzono przesiewowe
badania enzymatyczne, które pozwoliły na wybór
najbardziej efektywnych inhibitorów. Dalsze badania
kinetyczne oraz strukturalne (15N-1H HSQC NMR)
wykazały, że modyfikowany grupą tiofosforanową
analog kapu, m7GpSpppSm7G wykazuje znacznie
silniejsze powinowactwo do Dcp2 niż badane
wcześniej niemodyfikowane analogi kapu. Ponadto
związki te mogą znaleźć zastosowanie w dalszych
badaniach
strukturalnych
nad
kompleksami
białkowymi zaangażowanymi w degradację mRNA.
Ziemniak, M., Strenkowska, M., Kowalska, J., Jemielity, J. Future
Med Chem., 2013, 5, 1141-1172
Floor, S.N., Jones, B.N., Hernandes G.A., Gross, J.D. Nat. Struct.
Mol. Biol., 2010, 17, 1096-1101
Praca finansowana przez NCN (UMO-2011/01/D/ST5/05896 and
UMO-2011/01/N/NZ1/04326 UMO-2012/05/E/ST5/03893).
FUNKCJONALIZOWANE KRZEMIONKI W SYNTEZIE KWASÓW NUKLEINOWYCH
S04-P15
E. Frydrych-Tomczak*, K. Szubert*,**, K. Pasternak***, M. K. Chmielewski***,****, H. Maciejewski*,**
*
Poznański Park Naukowo-Technologiczny, Fundacja Uniwersytetu im. A. Mickiewicza, Rubież 46, 61-612 Poznań
**
Wydział Chemii, Uniwersytet im. A.Mickiewicza, Umultowska 89b, 61-614 Poznań
***
FutureSynthesis, Rubież 46, 61-612 Poznań
****
Instytut Chemii Bioorganicznej, Polska Akademia Nauk, Noskowskiego 12/14, 61-704 Poznań
Spośród kilku rodzajów podłoży stałych stosowanych
w syntezie kwasów nukleinowych najczęściej
wykorzystuje się podłoża makroporowate na bazie
szkła borokrzemowego CPG (ang. Controlled Pore
Glass). Zaletami tego rodzaju nośników są
niezmieniona struktura porowata oraz stosunkowo
wysokie upakowanie grup dzięki rozwiniętej
powierzchni właściwej. Przeszkodą w powiększaniu
skali syntezy biocząsteczek są fizyczne parametry
podłoży (rozmiary porów), które ograniczają
możliwość zwiększenia wydajności syntezy.
212
W naszych badaniach koncentrujemy się na określeniu
możliwości wykorzystania krzemionek o wysokorozwiniętych
powierzchniach
w
syntezie
biocząsteczek. W celu wygenerowania na powierzchni
podłoża
miejsc
aktywnych
zastosowano
organofunkcyjne silany zdolne do późniejszego
przyłączenia linkerów i w konsekwencji do
prowadzenia wysokowydajnej syntezy biocząsteczek.
Praca finansowana przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju,
grant nr PBS1/B9/7/2012
POSTERY
S04-P16
TIOFOSFORANOWE ANALOGI NUKLEOTYDÓW JAKO ZWIĄZKI O POTENCJALE
ANTYOKSYDACYJNYM
Edyta Węgłowska*, Edyta Gendaszewska-Darmach*
*Instytut Biochemii Technicznej, Politechnika Łódzka, ul. Stefanowskiego 4/10, 90-924 Łódź
Jednym z aspektów badań nad procesem
gojenia, jest fakt, że w środowisku rany chronicznej,
dochodzi do nagromadzenia reaktywnych form
tlenu [1]. Jest to obrona organizmu przed zakażeniem
bakteryjnym. Z drugiej jednak strony faza zapalna
gojenia zostaje przedłużona i proces ten przebiega
nieprawidłowo.
Zbadano
aktywność
antyoksydacyjną
tiofosforanowych analogów nukleotydów. Metoda
spektroskopowa, w której związkiem wzorcowym był
Trolox [2], pozwoliła stwierdzić, iż tiofosforanowe
analogi
nukleotydów
wykazują
potencjał
antyoksydacyjny. Takiej aktywności nie wykazują
natomiast niemodyfikowane nukleotydy.
Analizie
poddano
również
zdolność
modyfikowanych nukleotydów do chelatowania
dwuwartościowych atomów żelaza biorących udział
w reakcji Fentona [3]. Tylko niektóre z badanych
związków wykazały wysoki stopień chelatowania
dwuwartościowych jonów żelaza.
[1]
[2]
[3]
Singer A.J. & Clark R.A. N. Engl. J. Med. 1999 341, 738-46.
Zulueta A. et al. Food Chem. 2009 114, 310-316.
Szabó Z. Coor Chemistry Rev. 2008 251, 2362-2380.
SULFINYLOAMIDOFOSFORANOWE I SULFENYLOAMIDOFOSFORANOWE
PRONUKLEOTYDY
S04-P17
Katarzyna Kulik*, Janina Baraniak*, **
* Zakład Chemii Bioorganicznej, CBMM PAN, Sienkiewicza 112, 90-363 Łódź **Instytut Chemii, Ochrony
Środowiska i Biotechnologii, AJD, Al. Armii Krajowej 13/15, 42-200 Częstochowa .
Celem niniejszego projektu była synteza serii Ntert-butylosulfinyloamidofosforanowych i
N-tertbutylosulfenyloamidofosforanowych
pochodnych
nukleozydów przeciwwirusowych i przeciwnowotworowych. Kluczowy związek pośredni w tej syntezie
N-(2-okso-1,3,2-oksatiafosfolanylo)tert-butanosulfenamid (1) został otrzymany w reakcji tertbutanosulfinamidu (2) z 2-chloro-1,3,2-oksatiafosfolanem (3).1 Reakcje takich nukleozydów jak: AZT,
FTC, 3TC, d4T, gemcytabina z 1 prowadziła do Nsulfenyloamidofosforanowych pochodnych 5, które
finalnie pod działaniem tert-butylonadtlenku wodoru
zostały przekształcone w sulfinylowe pochodne 6.
O
O
S NH 2 + Cl P
S
2
Py
O
S NH
S NH
5
Py
S NH
S
4
3
O
P ONuc
O-
O
P
tBuOOH
H2O
OO
P
S
NucOH
DBU, CH3CN
1
O
S NH
6
O
P ONuc
O-
NucOH: AZT, d4T, FTC, 3TC, 2FdC
Uznański B., Grajkowski A., Krzyżanowska B., Kaźmier-kowska A.,
Stec W.J., Wieczorek M.W., Błaszczyk J., J. Am. Chem. Soc.
1992, 114, 10197-10202.
Praca finansowana z badań statutowych CBMM PAN nr 500-01
SYNTEZA α-TIODIFOSFORANU I α-TIOTRIFOSFORANU RYBAWIRYNY
S04-P18
Renata Kaczmarek*, Dariusz Korczyński*, Kamil Góźdź*, Janina Baraniak*,**
*Zakład Chemii Bioorganicznej CBMM PAN, ul Sienkiewicza 112, 90-363 Łódź **Instytut Chemii, Ochrony
Środowiska i Biotechnologii, AJD, Al. Armii Krajowej 13/15, 42-200 Częstochowa
Rybawiryna (1) będąca analogiem nukleozydów
purynowych jest stosowana w przypadku zakażeń
wirusem RSV i HCV (w połączeniu z interferonem α2). Jej działanie polega na hamowaniu replikacji
wirusowego RNA i DNA. [1]
Niniejszy komunikat dotyczy syntezy α-tiodifosforanowych (2) i trifosforanowych (3) analogów
rybawiryny jako potencjalnych inhibitorów enzymów
biorących udział w syntezie kwasów nukleinowych.
Związki te zostały otrzymane z wykorzystaniem
chemii oksatiafosfolanowej. [2]
N
RO
O
HO
N N
O
C NH 2
R= H (1);
S
O
P O P O (2);
O
O-
S
O
O
P O P O P O (3)
O
OO-
OH
[1]
Sidwell, R. W.; Huffman, J. H.; Khare, G. P.; Allen, L. B.;
Witkowski, J. T.; Robins, R. K. Science 1972, 177, 705
[2]
Stec W.J., Grajkowski A., Karwowski B., Kobylanska A.,
Koziołkiewicz M., Misiura K., Okruszek A., Wilk A., Guga P.,
Boczkowska M. J. Am. Chem. Soc. 1995, 117, 12019.
Praca finansowana w ramach badań statutowych CBMM PAN nr
500-01
213
POSTERY
MODYFIKOWANE ACYKLICZNE (1,2,3-TRIAZOL-1-ILO)NUKLEOTYDY
S04-P19
Iwona E. Głowacka, Dorota G. Piotrowska
Zakład Chemii Bioorganicznej, Wydział Farmaceutyczny, Uniwersytet Medyczny w Łodzi, ul. Muszyńskiego 1,
90-151 Łódź.
Obecnie najważniejszą rolę w zwalczaniu
infekcji wirusowych odgrywają acykliczne analogi
nukleozydów oraz nukleotydów. Jednakże wszystkie
dotychczas stosowane preparaty przeciwwirusowe
mają ograniczone zastosowanie związane między
innymi z występowaniem lekooporności, jak również
efektów ubocznych. Dlatego też poszukiwanie nowych
związków o lepszych parametrach
farmako
kinetycznych oraz lepszej biodostępności, stało się
jednym z najważniejszych zadań współczesnej chemii
medycznej
Przedstawiamy syntezę oraz wyniki badań
biologicznych serii enancjomerycznie czystych 1,2,3triazoloalikilofosfonianów jako acyklicznych analogów
nukleotydów.
OH
(BnO)2(O)P
B = nukleozasada
lub jej analog
B
N
OBn N N
Projekt realizowany ze środków Narodowego Centrum Nauki na
podstawie umowy numer UMO-2011/01/D/NZ4/01276
IZOKSAZOLIDYNOWE POCHODNE AMONAFIDU
S04-P20
Dorota Piotrowska, Kamil Kokosza
Zakład Chemii Bioorganicznej, Wydział Farmaceutyczny, Uniwersytet Medyczny w Łodzi, Muszyńskiego 1, 90-151
Łódź.
Ugrupowanie naftalimidowe występuje w wielu
pochodnych o działaniu cytostatycznym m.in. w
amonafidzie i mitonafidie. Mimo że amonafid
wykazuje znakomitą aktywność przeciwnowotworową
w stosunku do zaawansowanego raka piersi to ma on
poważne ograniczenia w stosowaniu klinicznym ze
względu na wąski indeks terapeutyczny oraz
wywoływanie silnych efektów ubocznych [1]. Dlatego
też poszukuje się nowych pochodnych o
zmodyfikowanych parametrach farmakologicznych.
Zaprojektowaliśmy serię nowych pochodnych 3(dietoksyfosfonylo)izoksazolidyny 1 i 2. Założyliśmy,
że obecność odpowiednio podstawionego pierścienia
naftalimidowego umożliwi skuteczną interkalację przez
co związki te okażą się skutecznymi cytostatykami.
N
R
O
N
R
N
O
O
O
O
O
N
R
amonafid R = H
mitonafid R = NO2
(EtO)2(O)P
N
H3C N O
O
N
H
(EtO)2(O)P
1
O
2
GrScheithauer, W.; Dittrich, C.; Kornek, G.; Haider, K.; Linkesch,
W.; Gisslinger, H.; Depisch, D. Breast Cancer Res. Treat.
1991, 20, 63-67.
POCHODNE ALLILOIMIDAZOLIDYNY – POTENCJALNE LEKI PRZECIWDRGAWKOWE
S04-P21
Renata Studzińska, Bożena Modzelewska-Banachiewicz, Renata Paprocka
Katedra i Zakład Chemii Organicznej, Collegium Medicum w Bydgoszczy, Uniwersytet Mikołaja Kopernika
Związki zawierające pierścień imidazolidynowy
wykazują znaczną aktywność biologiczną, na przykład
fenytoina - znany lek przeciwpadaczkowy.
Pochodne 3-allilo-2-tioimidazolidyn-4-onu otrzymano
w reakcji kondensacji zasadowej odpowiednich αhalogenoestrów z allilotiomocznikiem [1]. Ze względu
na analogię otrzymanych związków do fenytoiny,
określono
ich
prawdopodobną
aktywność
farmakologiczną, stosując program PASS [2].
Prawdopodobieństwo aktywności przeciwdrgawkowej
otrzymanych związków zawiera się w granicach 6370%, natomiast aktywności w kierunku choroby
niedokrwiennej mózgu jest wyższe i wynosi 86-93%.
214
O
NH
S
NH2
O
OEt
Na
N
+
X
R
X = Cl, Br
EtOH
S
R
N
H
R = H, CH3, C2H5
Dla wszystkich otrzymanych pochodnych wyznaczono
lipofilowość (log P w granicach 0,36 – 1,23) oraz
określono
prawdopodobieństwo
dostępności
biologicznej. Otrzymane pochodne spełniają regułę
Lipińskiego.
Studzińska, R.; Wróblewski, M..; Dramiński, M. Heterocycles, 2008,
75, 1953-1961.
http://www.pharmaexpert.ru/passonline/
POSTERY
NOWE 1,6-DIAZAFENOTIAZYNY SYNTEZA I WŁAŚCIWOŚCI
S04-P22
Beata Morak-Młodawska, Małgorzata Jeleń, Krystian Pluta
Katedra i Zakład Chemii Organicznej, Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach, ul. Jagiellońska 4, 41-200
Sosnowiec, [email protected]
Fenotiazyny stanowią grupę związków
heterocyklicznych wykazujących szerokie spektrum
aktywności
biologicznych,
będące
wynikiem
powinowactwa do wielu receptorów i enzymów [1]. W
ramach prowadzonych badań nad modyfikacją układu
fenotiazynowego otrzymaliśmy w reakcji sulfidu 3,3`dinitro-2,2`-dipirydylowego (biegnącej poprzez przegrupowanie Smilesa) 10H-1,6-diazafenotiazynę, którą
następnie przekształciliśmy na drodze chemicznych
transformacji w pochodne zawierające podstawniki
alkilowe, arylowe, heteroarylowe oraz alkiloaminoalkilowe. Struktura badanych związków została
udowodniona metodami spektroskopowymi. Dla grupy
badanych diazafenotiazyn zostały oznaczone in silico
właściwości lipofilowe oraz szerokie spektrum
aktywności biologicznych przy użyciu programu PASS
[2,3].
R
N
N
N
S
Pluta K., Morak-Młodawska B., Jeleń M.,. Eur. J .Med. Chem., 2011,
46, 3179-3189.
www.vcclab.org
www.pharmaexpert.ru
INDAZOLOWE I 7-AZAINDOLOWE POCHODNE INDOLU O POTENCJALNEJ
AKTYWNOŚCI PRZECIWNOWOTWOROWEJ
S04-P23
Niemyjska Maria, Dorota Maciejewska, Paweł Wiśniewski
Zakład Chemii Organicznej, Warszawski Uniwersytet Medyczny, Wydział Farmacji, ul. Banacha 1, 02-097
Warszawa
Strukturami
wiodącymi
w
syntezie
leków
przeciwnowotworowych są substancje występujące w
przyrodzie. 3-Hydroksymetyloindol i 3,3’-metylenobis-indol (rodzina Brassica), indazol oraz 7-azaindol
(gąbka Kirkpatrickia Varialosa) były inspiracją do
poszukiwań nowych pochodnych o aktywności
przeciwnowotworowej. Wpływają one hamująco na
różne fazy rozwoju nowotworów piersi, wątroby, płuc,
nerek, jelita grubego, prostaty i centralnego układu
nerwowego[1].
Pochodne 3,3’metyleno-bis-indolu indukują apoptozę,
natomiast pochodne indazolu i 7-azaindolu hamują
aktywność kinaz. Przedstawiana praca dotyczy syntezy
chalkonowych pochodnych indolu, których mechanizm
działania przeciwnowotworowego oparty jest na
metuozie,
nieapoptycznej
śmierci
komórek
nowotworowych[2].
Niemyjska ,M.; Maciejewska, D; Wolska, I; Truszkowski, P J. Mol.
Struct. 2012 , 1026, 30-35.
Robinson, M.W; Overmeyer, J.H; Young, A.M; Erhardt, P.W.
J.Med.Chem. 2012, 55, 1940-1956.
SYNTHESIS AND IN VITRO ANTIMICROBIAL ACTIVITY OF NEW 2,3-DISUBSTITUTED
1,3-THIAZOLIDIN-4-ONE DERIVATIVES
S04-P24
2
2
Łukasz Popiołek1, Anna Biernasiuk , Anna Malm , Monika Wujec
1
1
Department of Organic Chemistry, Medical University of Lublin, 20-093 Lublin Chodźki 4A Street,
Department of Pharmaceutical Microbiology, Medical University of Lublin, 20-093 Lublin Chodzki 1 Street
2
1,3-Thiazolidin-4-one derivatives have been reported
for having interesting biological activities such as:
antimicrobial, antidiabetic, and antiprotozoal [1, 2].
New compounds were prepared by the reaction of 5substituted-1,3,4-thiadiazole-2(3H)-thione derivatives
with thioglycolic acid. The structure of the obtained
compounds was confirmed by means of 1H NMR and
13
C NMR. The synthesized compounds were in vitro
screened for antimicrobial activities using the broth
microdilution method according to EUCAST and CLSI
guidelines [3]. Our results showed that some of the
compounds had bactericidal or fungicidal effect against
Gram-positive
bacteria,
mainly
opportunistic
S. epidermidis, M. luteus, Bacillus spp., and yeast
belonging to Candida spp.
O
H
N N
R
N
S
S
HSCH2COOH
1,4-dioxane
S
R
N
O
S
N
S
NH
R
N
N
S
S
N
SH
[1]. Jain A.K. et al., Bioorg. Med. Chem. 2012, 20, 3378-3395.
[2]. Tripathi A.C. et al., Eur. J. Med. Chem. 2014, 72, 52-77.
[3]. EUCAST Document E, Clin. Microbiol. Infect. 2003, 9, 1-7.
215
POSTERY
S04-P25
SYNTHESIS OF (2,4-DIOXOTHIAZOLIDIN-5-YL(IDENE))ACETIC ACIDS DERIVATIVES
WITH 5-BENZYLIDENE-4-OXOAZOLIDINE SCAFFOLDS AS POTENTIAL
BIOLOGICALLY ACTIVE COMPOUNDS
Nazar Trotsko, Justyna Katana, Łukasz Popiołek, Monika Wujec
Department of Organic Chemistry, Medical University of Lublin, 4A Chodźki Str., 20-093 Lublin, Poland.
2,4-Dioxothiazolidine derivatives are well known
group of compounds with wide spectrum of biological
activities such as: antidiabetic, anti-inflammatory,
antibacterial, antitumor, etc. Modification of the 2,4dioxothiazolidine derivatives in position 5 by
heterocyclic moieties can lead to obtain potential
biologically active compounds.
Novel (2,4-dioxothiazolidin-5-yl(idene))acetic acids
derivatives
with
5-benzylidene-4-oxoazolidines
scaffolds were obtained by the Schotten-Baumann
S04-P26
reaction. The structures of new compounds were
confirmed by 1H NMR and 13C NMR spectra.
O
HN
O
R=H, OCH3, OC2H5, Cl, Br
NH
Z
X
X=O, S
A
O
S
O
A=single bond, double bond
O
R
Z=S, NH
All new synthesized compounds will be evaluated for
their in vitro antimicrobial activity.
SYNTEZA, STRUKTURA I AKTYWNOŚĆ PRZECIWNOWOTWOROWA PCHODNYCH
4-(BENZYLOTIO)PIRYDYNO-3-SULFONAMIDU
Jarosław Sławiński, Aleksandra Grzonek, Beata Żołnowska
Katedra i Zakład Chemii Organicznej, Gdański Uniwersytet Medyczny, Al. Gen. Hallera 107, 80-416 Gdańsk
Otrzymany w kilkuetapowej reakcji 1,1-ditlenek 3metylopirydyno[4,3-e]-1,4,2-ditiazyny (1) [1,2] (analog
strukturalny znanych pochodnych 1,1-ditlenku 1,4,2benzoditiazyny) posłużył jako materiał wyjściowy do
syntezy nowych pochodnych 4-merkaptopirydyno-3sulfonamidu. Serię soli potasowych oraz soli
wewnętrznych uzyskano w reakcjach z odpowiednimi
halogenkami alkilowymi. Ich przydatność do syntezy
szeregu nowych N-podstawionych pochodnych typu A,
B lub C wykazano w reakcjach z niektórymi aminami
lub kwasami karboksylowymi.
Pięć spośród zsyntetyzowanych związków poddano
testom in vitro w NCI (Bethesda MD, USA).
SR
(4 etapy)
N
SR
S
N
S
O
N
O
A
NH2
NH2
O
N
S
O
H
N
S
SMe
(2 etapy)
N
O
N
N
B
Ph
O
1
SR
(4 etapy)
N
S
O
H
N
O
O
R1
C
Z. Brzozowski, F. Sączewski, J. Sławiński, J. Heterocyclic Chem.,
2008, 45, 1407.
SYNTEZA I AKTYWNOŚĆ PRZECIWGRZYBOWA NOWYCH POCHODNYCH N-[IMINO(1-OKSO-(1H)-FTALAZYN-2-YLO)METYLO]BENZENOSULFONAMIDU
S04-P27
Aneta Pogorzelska*, Jarosław Sławiński*, Anna Kędzia**, Marta Ziółkowska-Klinkosz**, Ewa Kwapisz**
*Katedra i Zakład Chemii Organicznej, Gdański Uniwersytet Medyczny, Al. Gen. J. Hallera 107, 80-416 Gdańsk.
**Katedra Mikrobiologii, Gdański Uniwersytet Medyczny, ul. Do Studzienki 38, 80-227 Gdańsk.
Kontynuując
badania
nad
właściwościami
biologicznymi 2-merkaptobenzenosulfonamidów [1-3]
zsyntetyzowano serię nowych poch. N-[imino-(1-okso(1H)-ftalazyn-2-ylo)metylo]benzenosulfonamidu
w
jedno- lub dwuetapowej reakcji aminoguanidyn z
kwasami orto-karbonylobenzoesowymi. Aktywność
przeciwgrzybową in vitro oceniono względem 31
izolatów klinicznych należących do 8 gatunków
Candida
i
3
gatunków
innych
grzybów
drożdżopodobnych.
Wysoką
aktywność
zaobserwowano wobec 12,5-37,5% testowanych
216
szczepów C. albicans (MIC ≤6,2-25 µg/ml) porównywalną lub wyższą od flukonazolu.
[1] Sławiński, J.; Brożewicz, K. et al. Heterocycles 2011, 83, 1093.
[2] Brożewicz, K.; Sławiński, J., Monatsh. Chem. 2012, 143, 975.
[3] Żołnowska, B.; Sławiński, J.; Pogorzelska, A.; Chojnacki, J.;
Vullo, D.; Supuran C. T. Eur. J. Med. Chem. 2014, 71, 135.
POSTERY
NOWE N'-(2-ALKILOTIOBENZNENOSULFONYLO)-5-ALKILO-1H-PIRAZOLO-1AMIDYNY - SYNTEZA I AKTYWNOŚĆ PRZECIWNOWOTWOROWA
S04-P28
Aneta Pogorzelska*, Jarosław Sławiński*, Anna Kawiak**, Jarosław Chojnacki***
*Katedra i Zakład Chemii Organicznej, Gdański Uniwersytet Medyczny, Al. Gen. J. Hallera 107, Gdańsk.
**Katedra Biotechnologii, Międzyuczelniany Wydział Biotechnologii UG-GUMed, Kładki 24, Gdańsk. ***Katedra
Chemii Nieorganicznej, Politechnika Gdańska, Narutowicza 11/12, Gdańsk.
Kontynuując poszukiwania związków o spodziewanej
aktywności przeciwnowotworowej wśród pochodnych
2-merkapotobenzneosulfonamidu
(MBSA)
[1-3]
zsyntetyzowano serię nowych N'-(2-alkilotio-4-chloro5-metylobenzenosulfonylo)-5-alkilo-1H-pirazolo-1amidyn. W badaniach in vitro na trzech liniach
komórkowych nowotworów ludzkich stwierdzono
interesującą aktywność wobec linii raka okrężnicy
HCT-116 (IC50 = 12-97 µM). Linie komórkowe raka
szyjki macicy (HeLa) oraz piersi (MCF-7) wykazywały
S04-P29
nieco mniejszą
związków.
wrażliwość
względem
badanych
[1] Sławiński, J.; Brożewicz, K. et al. Heterocycles 2011, 83, 1093.
[2] Brożewicz, K.; Sławiński, J., Monatsh. Chem. 2012, 143, 975.
[3] Żołnowska, B.; Sławiński, J.; Pogorzelska, A.; Chojnacki, J.;
Vullo, D.; Supuran C. T. Eur. J. Med. Chem. 2014, 71, 135.
SYNTEZA NOWYCH POCHODNYCH N-(ARYLO/HETEROARYLO)-2-CHLOROBENZENOSULFONAMIDU O SPODZIEWANEJ AKTYWNOŚCI PRZECIWNOWOTWOROWEJ
Anita Bułakowska, Jarosław Sławiński
Katedra i Zakład Chemii Organicznej, Gdański Uniwersytet Medyczny, Al. Gen. J. Hallera 107, 80-416 Gdańsk
Przedstawione badania włączają się w nurt
prowadzonych w naszym zespole poszukiwań
potencjalnych środków przeciwnowotworowych wśród
oryginalnych pochodnych benzenosulfonamidu [1-2].
reakcji odpowiednich chlorków: 2,4-dichloro-, 2,4dichloro-5-metylo- oraz 2,5-dichlorobenzenosulfonylu
z szeregiem amin aromatycznych i heteroaromatycznych w środowisku bezwodnej pirydyny z
dodatkiem katalitycznej ilości DMPA.
Aktywność
przeciwnowotworową
wybranych
związków oceniono w testach in vitro w NCI
(Bethesda, USA).
[1]
[2]
Zamierzone
związki
N-(arylo/heteroarylo)-2chlorobenzenosulfonamidu (A-F) zsyntetyzowano w
Owa, T., Discovery Research Laboratories II 2006, 64, No. 11.
Żołnowska B., Sławiński J., Pogorzelska A. et al., Eur. J. Med.
Chem. 2014, 71, 135-147.
SYNTEZA I AKTYWNOŚĆ PRZECIWGRZYBOWA NOWYCH POCHODNYCH N-(5AMINO-1H-1,2,4-TRIAZOL-3-YLO)PIRYDYNO-3-SULFONAMIDU
S04-P30
Krzysztof Szafrański*, Jarosław Sławiński*, Anna Kędzia**, Ewa Kwapisz**
*Katedra i Zakład Chemii Organicznej, Gdański Uniwersytet Medyczny,** Katedra Mikrobiologii, Zakład
Mikrobiologii Jamy Ustnej, Gdański Uniwersytet Medyczny.
Nasze prace nad pochodnymi pirydyno-3-sulfonamidu
dowiodły występowania w tej grupie związków
aktywności przeciwnowotworowej i inhibicyjnej
wobec anhydrazy węglanowej [1]. Prezentowany etap
badań dotyczy poszukiwań związków o aktywności
przeciwgrzybowej pochodnych N-(5-amino-1H-1,2,4triazol-3-ylo)pirydyno-3-sulfonamidu, które uzyskano
w
dwuetapowych
reakcjach
4-podstawionych
pirydyno-3-sulfonamidów
z
N-cyjanoiminoditiowęglanu dimetylu a następnie z wodzianem hydrazyny.
Aktywność przeciwgrzybową in vitro oceniono wobec
31 szczepów grzybów drożdżopodobnych izolowanych
od pacjentów z kandydozą.
[1] Sławiński J., Szafrański K., Vullo D., Supuran C.T., Eur. J. Med.
Chem. 2013, 69, 701-710.
217
POSTERY
SYNTEZA POCHODNYCH ADENOZYNY
S04-P31
M. Prejs*, K. Dzierzbicka*, G. Cholewiński*
*Katedra Chemii Organicznej, Politechnika Gdańska, ul. Narutowicza 11/12, 80-233 Gdańsk.
Adenozyna (ADO) jest nukleozydem purynowym
występującym w organizmie człowieka. Swoje
działanie na wiele układów (sercowo-naczyniowy,
moczowo-płciowy, immunologiczny, itd.) wywiera
poprzez wiązanie się z receptorami dla adenozyny: A1,
A2A, A2B i A3. Do tej pory otrzymano i opisano wiele
analogów i koniugatów adenozyny wykazujących
działanie
przeciwarytmiczne,
przeciwzapalne,
immunosupresyjne oraz przeciwnowotworowe [1,2].
Niektóre z nich, np. Adenocard ® oraz Adenoscan®
zostały zatwierdzone do klinicznego stosowania [3].
Otrzymaliśmy pochodne adenozyny w reakcji
substytucji nukleofilowej diamin z rybozydem 6-
chloropuryny.
Struktura
zsyntetyzowanych
pochodnych została potwierdzona za pomocą widm
1
H NMR, 13C NMR i MS. Otrzymane związki zostaną
wykorzystane do syntezy nowych potencjalnych leków
immunosupresyjnych.
[1]
Samsel, M., Dzierzbicka, K., Pharmacol. Rep., 2011, 63, 601617.
[2]
Samsel, M., Dzierzbicka, K., Trzonkowski, P., Post. Hig. Med.
Dos., 2013, 67, 1189-1203.
[3]
Sachdeva, S., Gupta, M., Saudi Phamaceutical J., 2013, 21,
245-253.
Praca finansowana przez Narodowe Centrum Nauki (NCN) grant nr
2013/11/B/NZ7/04838.\
SYNTEZA NOWYCH ANALOGÓW BATRACYLINY JAKO POTENCJALNYCH
ZWIĄZKÓW PRZECIWNOWOTWOROWYCH
S04-P32
W. Januchta*, K. Dzierzbicka*, M. Serocki**, G. Cholewiński*, A. Składanowski**
*Katedra Chemii Organicznej, Politechnika Gdańska, ul. Narutowicza 11/12, 80-233 Gdańsk. **Katedra
Technologii Leków i Biochemii, Politechnika Gdańska, ul. Narutowicza 11/12, 80-233 Gdańsk.
Batracylina (BAT), heterocykliczna amina, wykazująca
silną aktywność przeciwnowotworową w licznych
badaniach in vitro i in vivo [1]. BAT posiada zdolność
hamowania aktywności katalitycznej topoizomeraz
typu I i II [2].
Nasze badania opierały się na przeprowadzeniu serii
zaprojektowanych
syntez
połączeń
wiązaniem
amidowym cząsteczki batracyliny z pochodnymi
tuftsyny (znanego naturalnego immunomodulatora [3]),
zawierającymi na grupie -aminowej lizyny między
innymi rozgałęzione aminokwasy, np. Val, Ileu.
Struktura
zsyntetyzowanych
analogów
została
potwierdzona za pomocą widm 1H NMR, 13C NMR i
MS. Otrzymane związki znajdują się w trakcie badań
biologicznych.
Dzierzbicka, K., Januchta, W., Składanowski, A., Curr. Med.
Chem., 2012, 19, 4475-4487.
[2]
Rao, A., Agama K., Cancer Res., 2007, 67, 9971-9979.
[3]
Najjar, V.A., Nishioka, K., Nature, 1970, 228, 672-673.
2012/05/B/NZ7/02461.
[1]
SYNTEZA AMIDOWYCH POCHODNYCH BATRACYLINY
S04-P33
W. Januchta, M. Gensicka, G. Cholewiński, K. Dzierzbicka
Katedra Chemii Organicznej, Politechnika Gdańska, ul. Narutowicza 11/12, 80-233 Gdańsk.
Batracylina (BAT) wykazuje silną aktywność
przeciwnowotworową [1-3]. Jednak ze względu na
wysoką toksyczność i słabą rozpuszczalność w wodzie
nie jest stosowana. Dlatego poszukuje się jej nowych
analogów i koniugatów o lepszych właściwościach
farmakologicznych. Zaprojektowaliśmy amidowe
pochodne BAT wykorzystując różne odczynniki
kondensujące. Struktura zsyntetyzowanych związków
została potwierdzona za pomocą widm 1H NMR, 13C
NMR i MS. Uzyskane pochodne zostaną wykorzystane
do syntezy nowych koniugatów o potencjalnej
aktywności przeciwnowotworowej.
218
[1]
[2]
Wang, H., Med. Res. Red., 1997, 17, 367-425.
Dzierzbicka, K., Januchta, W., Składanowski, A., Curr. Med.
Chem., 2012, 19, 4475-4487.
[3]
Dzierzbicka, K., Trzonkowski, P., Sewerynek, P., Myśliwski,
A., J. Med. Chem., 2003, 46, 978-986.
2012/05/B/NZ7/02461.
POSTERY
SYNTEZA I BADANIE AKTYWNOŚCI BIOLOGICZNEJ HETERODIMERÓW
SEROTONINY I FLUORO-PODSTAWIONEJ TAKRYNY
1
S04-P34
Marta Ważyńska1, Anna Zawadzka , Mirosława Panasiewicz2, Zbigniew Czarnocki1
1
Wydział Chemii, Uniwersytet Warszawski, e-mail: [email protected]
2
Zakład Biochemii i Biologii Molekularnej, Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego, Warszawa
tetrahydroakrydyny z serotoniną poprzez wiązanie
karbaminianowe.
Otrzymane związki poddaliśmy następnie badaniom
biologicznym in vitro w kierunku inhibicji cholinoesteraz
pochodzących z ludzkiej
krwi, za pomocą
kolorymetrycznej metody Ellmana.
Choroba Alzheimera jest chorobą neurodegeneracyjną
dotykającą głównie ludzi w wieku starczym. Objawy zaburzenia funkcji poznawczych i wykonawczych,
powodują poważne zubożenie jakości życia. Dolegliwość
ta ma charakter progresywnyi nieodwracalny, powodując
śmierć u wielu pacjentów.
Głównym skutkiem tej choroby jest spadek przekaźnictwa
cholinergicznego w ośrodkowym układzie nerwowym.
Aby temu zapobiec stosuje się inhibitory acetylo- i
butyrylocholinoesterazy.
Kontynuując nasze wcześniejsze badania [1, 2]
otrzymaliśmy serię heterodimerów o różnej długości
łańcucha
alkilowego
łączących
fluoro-pochodną
[1]
[2]
Badania finansowane przez Narodowe Centrum Nauki DEC2011/03/B/ST5/01593 oraz częściowo przez BST-501-1-25-01-14
(CMKP).
SYNTEZA I BADANIE WŁAŚCIWOŚCI BIOLOGICZNYCH ZWIĄZKÓW HYBRYDOWYCH
Z FRAGMENTEM CYKLICZNEJ POCHODNEJ MELATONINY
S04-P35
1
1
Mateusz Pindral , Paweł Halik1, Anna Zawadzka , Mirosława Panasiewicz2, Zbigniew Czarnocki1
1
2
Jednym z głównych skutków choroby Alzheimera jest
spadek przekaźnictwa cholinergicznego w centralnym
układzie nerwowym. Aby temu zapobiec stosuje się
inhibitory acetylo- i butyrylocholinoesterazy.
Prezentowane wyniki są kontynuacją naszych
wcześniejszych prac [1, 2].
Otrzymaliśmy heterodimery zawierające ugrupowanie
takryny i cyklicznej
pochodnej
melatoniny.
Kluczowym etapem syntezy było utlenianie
odpowiednio zabezpieczonej melatoniny tlenem
singletowym wytworzonym in situ do formy
cyklicznej, która wykazuje podobieństwo strukturalne
do fizostygminy. Finalne pochodne otrzymaliśmy w
S04-P36
Zawadzka, A., Łozińska, I., Molęda, Z., Panasiewicz, M.,
Czarnocki, Z. J. Pineal Res. 2013, 54, 435.
Zawadzka, A., Czarnocki, Z., Łozińska, I., Molęda, Z.,
Panasiewicz, M. Pat. Appl. No. PCT/PL2012/000038.
reakcji diaminoalkilowych pochodnych takryny z
estrem aktywnym pochodnej melatoniny.
Nowe
heterodimery
poddaliśmy
badaniom
biologicznym in vitro w kierunku inhibicji ludzkich
cholinoesteraz, za pomocą kolorymetrycznej metody
Ellmana.
Zawadzka, A., Łozińska, I., Molęda, Z., Panasiewicz, M., Czarnocki,
Z. J. Pineal Res. 2013, 54, 435.
Zawadzka, A., Czarnocki, Z., Łozińska, I., Molęda, Z., Panasiewicz,
M. Pat. Appl. No. PCT/PL2012/000038.
Badania finansowane przez Narodowe Centrum Nauki DEC2011/03/B/ST5/01593 oraz częściowo przez BST-501-1-25-01-14
(CMKP).
WPŁYW DIFLUORO-PODSTAWIENIA PIERŚCIENIA TAKRYNY NA AKTYWNOŚĆ
BIOLOGICZNĄ HETERODIMERU TAKRYNA-MELATONINA
2
1
Paweł Halik1, Anna Zawadzka1, Mirosława Panasiewicz , Zbigniew Czarnocki
1
2
Najczęstszą chorobą neurodegeneracyjną wieku
starczego jest choroba Alzheimera (AD). Objawami są
poważne zaburzenia wybranych funkcji poznawczych
i wykonawczych, a także zaburzenia w sferze emocji,
motywacji czy też świadomości. Głównym skutkiem
AD jest deficyt przekaźnictwa cholinergicznego
neuronów ośrodkowego układu nerwowego. W celu
usprawnienia przekaźnictwa acetylocholiny stosowane
są inhibitory jej enzymu AChE oraz BuChE.
Kontynuując nasze wcześniejsze badania [1-2]
otrzymaliśmy karbaminianową pochodną zawierającą
pierścień takrynowy podstawiony dwoma atomami
fluoru połączony z fragmentem melatoniny.
Proces badania aktywności biologicznej polegał na
ocenie
inhibicji
cholinoesteraz,
pochodzących
z ludzkiej krwi, dzięki metodzie kolorymetrycznej
Ellmana.
[1]
[2]
Badania finansowane przez Narodowe Centrum Nauki
DEC-2011/03/B/ST5/01593 oraz częściowo
przez BST-501-1-25-01-14 (CMKP).
219
POSTERY
S04-P37
OPRACOWANIE METODY REAKCJI ZNAKOWANIA ATOMEM F WYBRANYCH
MOLEKUŁ O DZIAŁANIU CHOLINOMIMETYCZNYM
2
1
Paweł Halik1, Mateusz Pindral1, Anna Zawadzka1, Mirosława Panasiewicz , Zbigniew Czarnocki
1
2
W toku naszych wcześniejszych badań [1, 2]
otrzymaliśmy
związki
zdolne
do
inhibicji
cholinoesteraz. W celu oceny możliwości pokonywania
bariery krew-mózg wykorzystuje się badanie PETmetodę umożliwiającą również monitorowanie
lokalizacji znakowanych molekuł.
Opracowaliśmy metodę wprowadzania atomu fluoru do
cząsteczek wybranych cholinomimetyków, będącą
teoretyczną podstawą do reakcji wprowadzania
znakowanego fluoru [18]F.
Umożliwi to otrzymywanie znakowanych izotopowo
związków aktywnych w badaniu PET.
Badania
aktywności
biologicznej
oparte
na
kolorymetrycznej analizie Ellmana prowadzone były
w celu porównania aktywności inhibicji ludzkich
cholinoesteraz nowo utworzonych produktów ze
wcześniej otrzymanymi związkami.
[1]
[2]
SYNTEZA 1-ARACHIDYNOILO-2-METOKSYLIZOFOSFOLIPIDÓW
S04-P38
Agata Sowińska, Przemysław Rytczak, Andrzej Okruszek
Instytut Biochemii Technicznej, Politechnika Łódzka, ul. Stefanowskiego 4/10, 90-924 Łódź
Lizofosfolipidy zawierają pojedynczą resztę kwasu
tłuszczowego przyłączoną do szkieletu fosfoglicerolowego. Pełnią funkcje strukturalne oraz działają jako
cząsteczki sygnałowe regulujące wiele procesów fizjologicznych i patofizjologicznych. Udane syntezy
szeregu analogów lizofosfolipidów zawierających
zdefiniowane reszty kwasów tłuszczowych [1,2] skłoniły nas do badań nad otrzymaniem 2-metoksyglicerolizofosfolipidów zawierających w pozycji 1 resztę
kwasu arachidonowego (20:4), wykazującego interesujące właściwości biologiczne. Syntezy obejmowały
wprowadzenie funkcji acylowej w pozycję 1-glicerolu
w reakcji kwasu arachidonowego z glicydolem, sililo-
S04-39
Rytczak, P.; Koziołkiewicz, M.; Okruszek, A., New J. Chem., 2010,
34, 1008-1017.
Rytczak, P.; Drzazga, A., Gendaszewska-Darmach, E., Okruszek, A.
Bioorg. Med. Chem. Lett., 2013, 23, 6794-6798.
Praca finansowana przez NCN, grant nr 2011/01/B/ST5/06383
SYNTEZA I BADANIE AKTYWNOŚCI BIOLOGICZNYCH AZIRYDYNOWYCH
POCHODNYCH MOCZNIKA ORAZ TIOMOCZNIKA
Adam M. Pieczonka, Aleksandra Strzelczyk, Paweł Stączek, Stanisław Leśniak
Uniwersytet Łódzki, Katedra Chemii Organicznej i Stosowanej, ul. Tamka 12, 91-403 Łódź, Polska
Pochodne azirydyny są związkami dość powszechnie
występującymi w przyrodzie i posiadającymi szerokie
spektrum
działania
zarówno
przeciwko
drobnoustrojom chorobotwórczym jak i komórkom
nowotworowym [1]. Związki takie jak pochodne
Mitomycyny czy Imexon znalazły zastosowanie w
leczeniu takich nowotworów jak białaczka oraz
nowotwór piersi [1].
Otrzymane przez nasz zespół pochodne mocznika oraz
tiomocznika z wbudowanym pierścieniem azirydyny
zostały przebadane pod kontem aktywności przeciwko
8 szczepom referencyjnym bakterii gram ujemnych
220
wanie 1o grupy hydroksylowej przy użyciu TBDMSCl,
metylowanie grupy 2-hydroksylowej za pomocą
TMSCHN2, usunięcie bloku sililowego oraz fosforylację/tiofosforylację grupy 1-hydroksylowej. Obecność
grupy metoksylowej w pozycji sn-2 powoduje tzw.
„stabilność metaboliczną“ otrzymanych lipidów, uniemożliwiając migrację grupy acylowej [1,2].
oraz gram dodatnich. Ze względu na obiecujące
wyniki, 6 związków zostało przebadanych również z
wykorzystaniem klinicznych szczepów S. aureus z
bardzo dobrymi wynikami. Dodatkowo, zbadana
została cytotoksyczność wybranych związków dla
fibroblastów mysich oraz komórek HeLa.
[1]
Fyaz M.D. Ismail, Dmitri O. Levitsky, Valery M. Dembitsky,
Eur. J. Med. Chem. 2009, 44, 3373-3387.
POSTERY
POCHODNE CHINOLINY JAKO BIOEFEKTORY ORAZ FLUOROCHROMY
S04-P40
Ewelina Spaczyńska*, A. Mrozek-Wilczkiewicz**, W. Cieślik*, K. Malarz*, A. Szurko **, R. Musioł *
*Zakład Chemii Organicznej, UŚ, Katowice. **Zakład Fizyki Ciała Stałego, ŚMCEiBI, Chorzów.
Poszukiwanie nowych leków przeciwnowotworowych,
zwłaszcza o niskiej toksyczności i wysokiej
selektywności jest wyzwaniem współczesnej walki z
chorobą nowotworową. Obiecującą grupą związków są
pochodne chinoliny, zwłaszcza styrylochinoliny.
Badania cytotoksyczności wybranych pochodnych
chinoliny zostały określone z wykorzystaniem testu
MTS na hodowlach komórkowych in vitro.
Wewnątrzkomórkową lokalizację związków zbadano z
wykorzystaniem techniki rejestracji obrazu komórki
przy użyciu mikroskopii fluorescencyjnej. Dla
komórek nowotworowych traktowanych pochodnymi
chinolinowymi przeprowadzono analizę zmian stężenia
glutationu. Mechanizm śmierci komórkowej badanych
związków określono z wykorzystaniem komercyjnie
dostępnych testów. Uzyskane wyniki dowiodły, że
styrylochinoliny
hamują
proliferację
komórek
nowotworowych oraz aktywują szlak apoptotyczny na
etapie mitochondrium, dzięki czemu mogą być
wykorzystane jako leki przeciwnowotworowe.
Ponadto badania spektroskopowe z wykorzystaniem w
zakresie UV-ViS, przeprowadzone dla wybranych
pochodnych, wskazują na dodatkowy, potencjalny
obszar
zastosowania
jako
barwników
fluorescencyjnych
do
obrazowania
struktur
biologicznych.
NOWE ODDCZYNNIKI DO BADAŃ IMMUNOCHEMICZNYCH
S04-P41
Justyna Czechowska-Kryszk*, Karol Krzymiński*
*Katedra Chemii Fizycznej, Uniwersytet Gdański, ul. Wita Stwosza 63, 80-308 Gdańsk.
Pochodne kwasu akrydynylo-9-karboksylowego
(sole akrydyniowe) jako znaczniki luminescencyjne,
cechują się wysoką efektywnością i odpowiednią
dynamiką emisji. Zachowują też użyteczność po
przyłączeniu do znakowanej molekuły oraz cechują się
brakiem konieczności użycia katalizatora w celu
wywołania
emisji
[1].
Metody
analityczne
wykorzystujące tzw. estry akrydyniowe przeżywają
dynamiczny rozwój w immunodiagnostyce medycznej
i analizie śladowej [2].
W ramach prezentacji przedstawione zostaną
nowe odczynniki immunodiagnostyczne, które
zastosowano w badaniach immunochemicznych
S04-P42
wykorzystujących chemiluminescencyjną
metodę
detekcji. Koniugaty chemiluminogenne zawierające
znacznik związany z substratem białkowym badano
pod kątem specyficznych reakcji typu antygenprzeciwciało. Reaktywność immunodiagnostyczną
nowych odczynników określono z wykorzystaniem
diagnostycznego modelu toksoplazmozy
choroby
wywoływanej przez wewnątrzkomórkowego pasożyta
Toxoplazma Gonidii.
[1]
K. Krzymiński, A. Ożóg, P.Malecha, A. D. Roshal A. Wróblewska, B.
Zadykowicz, J. Błażejowski, J. Org. Chem 76 (2011) 1076 1085.
L.J. Krićka, Anal. Chim. Acta 500 (2003) 279 286.
Praca finansowana z projektu Narodowego Funduszu Nauki nr UMO2012/05/B/STP/01680
[2]
UNIQUE FLUORESCENCE ENHANCEMENT DUE TO FORMATION OF 6,7DIHYDROXYCOUMARIN DIMER - SELECTIVE SENSOR FOR 4-HYDROXY-TEMPO
Krzysztof Żamojć, Magdalena Zdrowowicz, Dagmara Jacewicz, Lech Chmurzyński
* Faculty of Chemistry, University of Gdańsk, Wita Stwosza 63, 80-308 Gdańsk
Ten coumarin derivatives have been studied
with the use of different analytical techniques as
fluorescent sensors for a 4-hydroxy-TEMPO radical. In
case of 6,7-dihydroxycoumarin only under the action
of 4-hydroxy-TEMPO a unique fluorescence
enhancement along with a slight red shift was
observed, which was induced by the formation of the
6,7-dihydroxycoumarin
dimer.
The
biological
significance of this work is proven by the fact that 4hydroxy-TEMPO is used as a different radicals’
scavenger. Its detection and quantitative determination
under physiological conditions might help
understand the mechanism of oxidative stress.
to
[1] Blinco, J.P. et al, Polym. Degrad.. Stab. 2008, 93, 1613-1618.
[2] Aspée, A. et al, Photochem. Photobiol. Sci. 2003, 2, 1125-1129.
This research work was supported by the system project
“InnoDoktorant – Scholarships for PhD students, VIth edition”.
Project is co-financed by the European Union in the frame of the
European Social Fund.
221
POSTERY
S04-P43
ODDZIAŁYWANIA MIĘDZYCZĄSTECZKOWE W UKŁADACH POLIMER – WODA – LEK
OPARTYCH NA POLI(METAKRYLANIE 2-(2-METOKSYETOKSY)ETYLU)
Magdalena N. Olejniczak*, Krzysztof Piechocki*, Paulina Filipczak*, Marcin Kozanecki*
*Katedra Fizyki Molekularnej, Wydział Chemiczny, Politechnika Łódzka, ul. Żeromskiego 116, Łódź.
Hydrożele termoczułe stanowią szczególną grupę
materiałów inteligentnych zdolnych do gwałtownej
zmiany swoich właściwości fizyko-chemicznych
w odpowiedzi na niewielką zmianę temperatury.
Powyżej
dolnej
krytycznej
temperatury
rozpuszczalności polimer z hydrofilowego staje się
hydrofobowy. W przypadku żeli objawia się to
objętościowym przejściem fazowym (OPF). [1]
Przedstawiona
zostanie
charakterystyka
oddziaływań międzycząsteczkowych w układach
polimer-woda, lek-woda oraz polimer-woda-lek,
a także wpływ obecności substancji biologicznie
czynnej na wartość temperatury objętościowego
przejścia
fazowego
hydrożeli
opartych
na
p(MEO2MA). Analizy dokonano przy użyciu
spektroskopii Ramana oraz analizy termooptycznej.
[1] Chaterji S., Kwon K., Park K., Prog. Polym. Sci., 2007, 32, 10831122.
nr 2013/09/B/ST4/03010
WYZNACZANIE
LIPOFILOWOŚCI
ASYMETRYCZNIE
PODSTAWIONYCH
POCHODNYCH TIOMOCZNIKA METODAMI CHROMATOGRAFICZNYMI
S04-P44
Agnieszka Wronka*, Irena Malinowska*, Barbara Mirosław*, Anna Bielenica**, Marta Struga**
*Wydział Chemii, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowkiej, Plac Marii Curie-Skłodowskiej 3
** Warszawski Uniwersytet Medyczny, ul. Żwirki i Wigury 61
Lipofilowość jest miarą hydrofobowości
ekstrapolowaną do zerowej zawartości organicznego
molekuły i koreluje z jej zdolnością do przenikania
modyfikatora w fazie ruchomej, przyjmowaną za
przez błony biologiczne. Wyznaczając lipofilowość,
najbardziej dokładną miarę lipofilowości uzyskaną
jesteśmy więc w stanie przewidzieć pierwszy etap
przy zastosowaniu chromatografii wykorzystywaną
działania leku - jego transport do miejsca działania.
w badaniach QSAR. Otrzymane wartości parametru
Ilościową miarą tej cechy jest parametr logP.
logk0 skorelowano z parametrami lipofilowości
Przy użyciu metod chromatograficznych
otrzymanymi metodami obliczeniowymi.
wyznaczono lipofilowość 18 pochodnych 1,2,4-triazoli
(Rys. 1), korzystając z równania Soczewińskiego –
Wachtmaistera. Opierając się na powyższej zależności
wyznaczono logk0, czyli teoretyczną wartość logk
Rys. 1 Schemat badanych związków.
WPŁYW JONIZACJI NA SKŁAD MIESZANINY TAUTOMERYCZNEJ 2-TIOPURYNY
S04-P45
Beata Kamińska, Ewa D. Raczyńska
Katedra Chemii, SGGW, ul. Nowoursynowska 159c, 02-776 Warszawa
W literaturze w mieszaninie tautomerycznej
2-tiopuryny uwzględnia się przeważnie izomery
mono-NH-mono-SH oraz di-NH. Pomijany jest udział
CH tautomerów posiadających proton przy atomie
węgla C-sp3.[1]
Wstępne obliczenia na poziomie semiempirycznym
AM1 z użyciem programu HyperChem wskazują,
że zmiana stopnia utlenienia 2-tiopuryny prowadzi
do istotnych zmian w składzie mieszaniny
tautomerycznej. Dla neutralnej 2-tiopuryny przeważają
dwie formy mono-NH-mono-SH (N9HS2H: 99,9 %
i N7HS2H: 0,1 %), co jest zgodne z danymi
eksperymentalnymi. Natomiast właściwości utlenionej
222
2-tiopuryny determinują trzy formy di-NH (N1HN3H:
43,2 %, N3HN7H: 52,5 %, N3HN9H: 0,1 %) oraz
dwie formy mono-CH-mono-NH (C8HN3H: 4,0 %,
C8HN9H: 0,1 %).
N
N
HS
N
N
H
N9HS2H
H
N
N
HN
S
+e
N
N
H
HS
N
N
N7HS2H
[1]
S
N
H
C8HN9H
N
H
H
S
N
S
N
N
N
N
N
S
N
H
N3HN7H
N1HN3H
N
H
N
N
N
N
H
H
N3HN9H
N
H
H
N
N
H
C8HN3H
Stepanenko T., Lapinski L., Nowak M.J., Kwiatkowski J.S.,
Leszczynski J., Spectrochimica Acta Part A, 2001, 57, 375–383
POSTERY
BADANIE TAUTOMERII PROTONOWEJ W 2-OKSOPURYNIE I JEJ JONORODNIKACH
S04-P46
Beata Kamińska, Ewa D. Raczyńska
Katedra Chemii, SGGW, ul. Nowoursynowska 159c, 02-776 Warszawa
Z użyciem programu HyperChem [1] znaleziono
wszystkie stabilne tautomery neutralnej 2-oksopuryny,
formy zredukowanej (kationorodnika) oraz formy
utlenionej (anionorodnika). Wzięto pod uwagę
20 tautomerów powstałych na skutek migracji dwóch
protonów między pięcioma heteroatomami (czterema
endo-azotami i jednym exo-tlenem), jak również
między heteroatomami i pięcioma węglami. Obliczenia
kwantowo-chemiczne pokazują, że już na poziomie
semiempirycznym (AM1) preferencje tautomeryczne
ulegają zmianom w trakcie przejścia z form
neutralnych do jonorodnikowych.
H
N
N
O
N
N
H
N
N
O
N
H
N
H
O
N
O
N
H
N
HO
N1HN9H (0,9 %)
N
N
N1HN3H (99,0 %)
N3HN7H (0,8 %)
N
N
N
H
+e
N3HN7H (50,8 %) N3HN9H (35,3 %)
HN
N
HN
N
N
N
H
O
N9HO2H (13,0 %)
N
H
H
H
N
C8HN3H (0,1 %)
-e
N3HN7H (10,4 %), N3HN9H (86,1 %), N1HN9H (3,5 %)
[1]
HyperChem, Autodesk Inc., Sansalito CA 94965, USA, 1992
ZMIANA WŁAŚCIWOŚCI TGO W REDUKCYJNYM PROCESIE „CHEMICAL SWITCH”
S04-P47
Marcin K. Chmielewski*, Daniel Baranowski, Dominika Krygier
*Zespół Chemii Nanostruktur Instytut Chemii Bioorganicznej PAN ul. Noskowskiego 12/14 61-564 Poznań.
Termolabilne Grupy Ochronne (TGO) bazują na
wewnątrzcząsteczkowej nukleofilowej cyklizacji ściśle
skorelowanej
z
temperaturą
[1].
Częściowe
odblokowanie w niższych temperaturach zmniejsza ich
funkcjonalność. Idealna TGO jest stabilna w niższych
przedziałach
temperatury,
natomiast
po
jej
podniesieniu szybko ulegać termoodblokowaniu [2].
Efekt ten możemy uzyskać stosując grupę nitrowa w
pozycji 4, która poprzez wyciąganie elektronów z
pierścienia pirydylowego całkowite zatrzymuje
termocyklizacji. Zamiana jej na grupę aminową
dostarcza
elektrony
powodując
przyśpieszenie
termocyklizacji.
W
celu
zmiany
charakteru
chemicznego
(elektronowego)
podstawników
wykorzystaliśmy kompleks Ti(0) wytwarzany z TiCl4 i
LiAlH4. Przekształcenie analizowano za pomocą 2D
NMR 1H-15N HSQC i HMBC.
O
H
O
N
Tio
e-
[2]
H
N
O
O
N
[1]
e-
N
O
O R
N
N
O
O R
Chmielewski, M.K.; Marchán, V.; Cieślak, J.; Grajkowski, A.;
Livengood, V.; Müchen, U.; Wilk, A.; Beaucage, S.L. J. Org.
Chem. 2003, 68, 10003-10012
Chmielewski M.K. Tetrahedron Letters 2012, 53, 666-669.
ZASTOSOWANIE MATERIAŁÓW MAGNETYCZNYCH RE-M-B W MEDYCYNIE
1
2
Klaudia Radomska , Grażyna Pawłowska1, Dorota Klimecka-Tatar
1
Politechnika Częstochowska, Wydział Inżynierii Produkcji i Technologii Materiałów, Katedra Chemii,
S04-P48 Kierownik
Katedry: Prof. dr hab. Henryk Bala
2
Politechnika Częstochowska, Wydział Zarządzania, Instytut Inżynierii Produkcji, Dyrektor Instytutu: Prof. n.
techn. i ekon. dr hab. inż. Stanisław Borkowski
Materiały magnetyczne należą do grupy innowacyjnych
nowotworów oraz transporcie leków [2]. Przedstawiono
materiałów inżynierskich, które charakteryzują się
również wyniki badań nad ich odpornością korozyjną w
unikatowymi właściwościami magnetycznymi. Właściwości
płynach fizjologicznych. Zastosowanie odpowiednich
te zależą ściśle od zastosowanej technologii ich wytwarzania
środków ochronnych ma wpływ na wzrost trwałości
[1]. Spośród licznych materiałów magnetycznych dostępnych
materiałów RE-M-B oraz może przyczynić się do poprawy
na rynku, na szczególna uwagę zasługują magnesy wiązane.
jakości świadczonych usług medycznych.
Magnesy wiązane na bazie proszków magnetycznych
References:
zawierających w składzie pierwiastki ziem rzadkich (RE) i
[1]
G. Pawłowska, Procesy korozyjne materiałów magnetycznych
typu RE-Fe-B otrzymanych różnymi metodami, Wyd.
metale przejściowe (M) wykazują lepszą odporność
Politechnika Częstochowska, Częstochowa, 2011.
korozyjną niż materiały spiekane. Materiały te są
[2]
A. Sarwar, A. Nemirovski, B.Shapiro, Optimal Halbach
niezbędnymi elementami wielu urządzeń powszechnego
permanent magnet designs for maximally pulling and pushing
użytku. Odgrywają też ważną rolę w medycynie odtwórczej.
nanoparticles, Journal of Magnetism and Magnetic Materials
W
przedstawionym
przeglądzie
literaturowym
324, 2012, 742–754.
scharakteryzowano
poszczególne
grupy
materiałów
magnetycznie twardych stosowanych w medycynie:
otolaryngologii, endoskopii, diagnostyce, w leczeniu
223
POSTERY
S04-P49
JAKOŚCIOWA ANALIZA NUKLEOTYDÓW I ICH ANALOGÓW PRZY UŻYCIU
TANDEMOWEJ SPEKTROMETRII MAS
1
Sebastian Chmieliński , Dominika Strzelecka2, Jacek Jemielity1,2, Joanna Kowalska
1
2
2
CeNT, Uniwersytet Warszawski; Z. Biofizyki, W. Fizyki, UW; e-mail:[email protected]
Tandemowa spektrometria mas z jonizacją typu
elektrosprej pozwala na jakościowe i ilościowe badania
próbek biologicznych zawierających niskie stężania
analitów. Przykładem takich próbek są próbki
zawierające nukleotydy oraz ich pochodne. Ze względu
na istotną rolę jaką związki te odgrywają w procesach
biochemicznych zachodzących w organizmach
żywych, nukleotydy mogą stanowić markery chorób
lub leki. Analiza ścieżek fragmentacji ponad 200
związków (Rys. 1) pozwala stwierdzić, że w wielu
przypadkach na podstawie widma fragmentacyjnego
możliwe jest zidentyfikowanie rodzaju oraz pozycji
modyfikacji obecnej w cząsteczce a także odróżnienie
izomerów oraz izobarów. Otrzymane wyniki mogą
zostać wykorzystane w jakościowych i ilościowych
badaniach nad metabolizmem nukleotydów o
znaczeniu terapeutycznym.
B - modyfikacje zasady azotowej
P - modyfikacje reszty fosforanowej
R1, R2 - modyfikacje rybozy
Rys. 1. Wzór ogólny zbadanych związków
Praca
finansowana
przez
Narodowe
grant nr UMO-2011/01/D/ST5/05869
Centrum
Nauki,
OBRAZOWANIE TKANEK METODĄ SPEKTROMETRII MAS MALDI-MSI
S04-P50
Piotr Sosnowski, Beata Wileńska, Anna Puszko, Anna Nieścioruk, Karolina Grabowska, Aleksandra Misicka
*Wydział Chemii, Uniwersytet Warszawski, Pasteura 1 02-093 Warszawa
Bezpośrednia analiza dystrybucji związków w
tkankach możliwa jest dopiero od niedawna dzięki
opracowaniu metody MALDI-MSI (Matrix Assisted
Laser Desorption/Ionization – Mass Spectrometry
Imaging) [1]. Klasyczne oznaczanie związków
endogennych biomolekuł, polegające na ekstrakcji
substancji z materiału biologicznego, jest zazwyczaj
długotrwałym
i
skomplikowanym
procesem.
Zastosowanie metody MALDI-MSI powoduje znaczne
skrócenie czasu i uproszczenie analizy.
Celem moich badań jest zobrazowanie dystrybucji oraz
identyfikacja białek i peptydów występujących w
mózgu szczura. Na plakacie zostanie przedstawiona
S04-P51
S04-P52
[1]
Chaurand P.; Stoeckli M.; Caprioli R.M. Anal. Chem., 1997,
71, 5263-5270
Badania zostały zrealizowane w ramach Centrum Nauk BiologicznoChemicznych, Uniwersytet Warszawski, utworzonego w ramach
projektu współfinansowanego przez UE z Europejskiego Funduszu
Innowacyjna Gospodarka, 2007-2013, oraz z wykorzystaniem
infrastruktury CePT finansowanej z tego samego programu.
Komunikat wycofano
ZASTOSOWANIE NOWOCZESNEJ SPEKTROSKOPII NMR W CIELE STAŁYM W
BADANIACH BIAŁEK
Piotr Paluch Marek J. Potrzebowski
Polska Akademia Nauk, Centrum Badań Molekularnych i Makromolekularnych, Sienkiewicza 112 Łódź
Współczesna spektroskopia NMR stała się doskonałym
narzędziem w badaniach biocząsteczek. Od końca lat
80 XX wieku możliwe jest badania struktury
i dynamiki biocząsteczek w roztworze. Jednak dopiero
niedawno możliwe stało się również użycie NMRu
ciała stałego do badań struktury białek. W ramach
prezentowanego komunikatu przedstawione zostaną
nowoczesne metody analizy protein za pomocą
spektroskopii NMR w ciele stałym, omówione ich
zalety i ograniczenia ze szczególnym uwzględnieniem
techniki UF MAS (Ultra Fast Magic Angle Spining).
Następnie zaprezentuję wprowadzone przez nas
224
procedura analizy z wykorzystaniem drukarki
chemicznej ChIP-1000 oraz wybrane wyniki.
sekwencje 2D CP-VC, 3D CP-VC-RFDR, 3D CP-VCSHANGHAI dające unikalną możliwość badania
dynamiki
łańcuchów
bocznych
szkieletu
polipeptydowego.
Przekoje z widma 3D-CP-VC-RFDR dla białka GB-1
POSTERY
REAKCJE KWASU CHLOROWEGO(I) Z KATALAZĄ
S04-P53
Justyna Krych, Joanna Dalkowska, Lidia Gębicka
Międzyresortowy Instytut Techniki Radiacyjnej, Politechnika Łódzka, Wróblewskiego 15, 93-590 Łódź
Katalaza to białko hemowe, którego główną funkcją
jest rozkład nadtlenku wodoru, H2O2, do wody i tlenu
cząsteczkowego:
1. Katalaza + H2O2  Związek I + H2O
2. Związek I + H2O2  Katalaza + H2O + O2
W przypadku niskiego stężenia H2O2 i w obecności
odpowiedniego substratu Związek I może ulec
1-elektronowej redukcji do Związku II, nieaktywnej
formy katalazy. Kwas chlorowy(I), HOCl, to silny
utleniacz i zarazem związek chlorujący, który powstaje
in vivo w stanie zapalnym organizmu, w wyniku
odpowiedzi obronnej na zagrożenie drobnoustrojami
chorobotwórczymi. Związkami narażonymi na
działanie HOCl są m.in. enzymy antyoksydacyjne.
Nasze dotychczasowe wyniki wykazały, że HOCl
przyczynia się do zmniejszenia aktywności katalazy.
Spośród badanego zakresu pH, 6.0 – 8.0, najsilniejsze
właściwości inhibujące HOCl wykazuje w pH 6.0,
a najsłabsze w pH 8.0. W pH 6.0 i 7.0 HOCl bardzo
szybko reaguje z centrum hemowym katalazy,
przekształcając enzym w Związek II. Związek II jest
nietrwały i po kilku minutach ulega ponownej
konwersji
do
natywnego
enzymu.
Należy
przypuszczać, że za inhibicję katalazy odpowiada
sprotonowana forma HOCl (pKa 7.5, 25 oC).
OPRACOWANIE NOWEJ METODY POSZUKIWANIA INHIBITORÓW ENZYMU DCPS
S04-P54
1
Anna Nowicka , Marek R. Baranowski1, Joanna Kowalska1, Jacek Jemielity2,1
1Z.
Biofizyki, W. Fizyki, Uniwersytet Warszawski; 2CeNT, UW; e-mail: [email protected]
Enzym DcpS katalizuje hydrolizę fragmentów RNA
zakończonych
strukturą
kapu
(m7GpppNn)
powstających w wyniku degradacji mRNA przez
egzosom. DcpS reguluje dostępność białek wiążących
kap i wpływa na procesy składające się na ekspresję
genu, tj. składanie pre-mRNA i translacja. [1] Co
więcej, DcpS został zidentyfikowany jako cel
molekularny w leczeniu rdzeniowej atrofii mięśniowej
(SMA) i wykazano, że jego inhibicja może mieć efekt
terapeutyczny. [2] W związku z dużą potrzebą
znalezienia inhibitorów enzymu DcpS opracowaliśmy
nową wysokoprzepustową metodę przeszukiwania
bibliotek związków pod względem właściwości
inhibitorowych enzymu DcpS. Metoda ta opiera się na
aktywacji sondy fluorogenicznej poprzez jony
fluorkowe uwalniane podczas hydrolizy nienaturalnego
substratu enzymu DcpS - m7GMPF. Metoda umożliwia
także wyznaczenie parametru inhibicji, IC50 dla
zidentyfikowanych
inhibitorów.
W
celu
zweryfikowania metody przetestowano szereg znanych
oraz nowych analogów kapu pod kątem ich zdolności
do hamowania aktywności enzymu DcpS.
[1]
Bail, S., Kiledjian, M. RNA Biology. 2008, 5, 216-219.
[2]
Singh, J., et al. ACS Chem. Biol. 2008, 3, 711-722.
Praca finansowana przez NCN, grant nr UMO-2012/05/E/ST5/03893
WPŁYW KARBIDOPY NA AKTYWNOŚĆ LAKTOPEROKSYDAZY I
MIELOPEROKSYDAZY
S04-P55
Beata Gąsowska-Bajger*, Yuki Nishigaya**, Krystyna Hirsz-Wiktorzak*, Anna Rybczyńska*, Toshimasa
Yamazaki**, Hubert Wojtasek*, *Zakład Biochemii, Wydział Chemii, Uniwersytet Opolski, Ul. Oleska 48, 45-052
Opole, **Biomolecular Research Unit, National Institute of Agrobiological Sciences, 2-1-2 Kannondai, Tsukuba,
Ibaraki 305-8602, Japan
Karbidopa jest lekiem stosowanym w leczeniu choroby
Parkinsona zawierającym w swojej strukturze
ugrupowanie hydrazynowe i katecholowe. Związek ten
jest utleniany zarówno przez mieloperoksydazę
(MPO), jak i laktoperoksydazę (LPO) do dwóch
produktów: 6,7-dihydroksy-3-metylocinoliny i kwasu
3-(3,4-dihydroksyfenylo)-2-metylopropionowego.
Szybkości reakcji są jednak znacznie mniejsze niż dla
peroksydazy chrzanowej i tyrozynazy. W mieszaninie z
modelowymi substratami karbidopa silnie hamowała
ich utlenianie przez obie peroksydazy. Efekt ten tylko
częściowo był wynikiem nieodwracalnej inaktywacji
tych enzymów. Dokowanie karbidopy do centrów
aktywnych obu peroksydaz pokazało, że ugrupowanie
katecholowe jest skierowane w stronę żelaza
hemowego, a ugrupowanie hydrazynowe w stronę
przeciwną, co tłumaczy znacznie mniej efektywną
kowalencyjną modyfikację centrów aktywnych aniżeli
w przypadku innych pochodnych hydrazyny (np.
fenylohydrazyny czy fenelzyny).
225
POSTERY
S04-P56
ENZYMATYCZNE SYNTEZY HALOGENOPOCHODNYCH L-TRYPTOFANU,
L-TYROZYNY I L-FENYLOALANINY ZNAKOWNYCH IZOTOPAMI WODORU
Elżbieta Winnicka*, Małgorzata Pająk*, Katarzyna Pałka*, Katarzyna Czerwińska**, Marianna Kańska*
*Wydział Chemii, Uniwersytet Warszawski, ul. Pasteura 1, 02-093 Warszawa.
**Warszawski Uniwersytet Medyczny, ul. Żwirki i Wigury 101, 02-089 Warszawa.
L-tryptofan (L-Trp), L-tyrozyna (L-Tyr) i Lfenyloalanina
(L-Phe)
są
aminokwasami
aromatycznymi wchodzącymi w skład wielu białek
oraz prekursorami innych ważnych związków
biologicznie czynnych.
5’-Br-[2-3H]-L-Trp, 5’-Br-[2-2H/3H]-L-Trp, 5’-F-[23
H]-L-Trp, 5’-F-[2-2H/3H]-L-Trp, 6’-F-[2-3H]-L-Trp
oraz 6’-F-[2-2H/3H]-L-Trp otrzymano w wyniku
reakcji 5-Br-, 5-F- oraz 6-F- indolu z S-metylo-Lcysteiną katalizowanej przez enzym tryptofanazę (L-
E.coli. 3’-F-[2-3H]-L-Tyr, 3’-F-[2-2H/3H]-L-Tyr, 3’-Cl-[23
H]-L-Tyr i 3’-Cl-[2-2H/3H]-L-Tyr otrzymano na drodze
wymiany
izotopowej
katalizowanej
przez
enzym
tryptofanazę. 2’-F-[(3S)-3H]-L-Phe, 2’-F-[(3S)-2H/3H]-L-Phe,
2’-Cl-[(3S)-3H]-L-Phe
oraz
2’-Cl-[(3S)-2H/3H]-L-Phe,
otrzymano w wyniku enzymatycznej reakcji addycji
amoniaku do halogenopochodnej kwasu (E)-cynamonowego
z udziałem enzymu liazy fenyloalaninowej (L-Phenylalanine
Ammonia Lyase, PAL EC 4.3.1.5 ).
Praca finansowana: 501/86-DSM-105000
Tryptophan Indole Lyase, Tpase EC 4.1.99.1) wyizolowany z
S04-P57
SYNTEZA ORAZ BADANIE AKTYWNOŚCI BIOLOGICZNEJ NOWYCH INHIBITORÓW
SULFATAZY
STEROIDOWEJ
(STS)
NA
BAZIE
FOSFOROORGANICZNYCH
POCHODNYCH TYRAMINY
Witold Kozak, Sebastian Demkowicz, Janusz Rachoń
W ostatnich latach obserwuje się intensywny rozwój
badań nad pozyskaniem nowych inhibitorów sulfatazy
steroidowej - związków, przyczyniających się do
zwiększenia
skuteczności
przeciwnowotworowej
terapii celowanej [1]. Celem badań była synteza oraz
określenie
aktywności
biologicznej
fosforoorganicznych inhibitorów STS opartych o rdzeń
tyraminowy. Dzięki podobieństwu do naturalnego
substratu oraz dopasowaniu w miejscu aktywnym
enzymu, związki te wydają się być bardzo obiecujące
w hamowaniu jego aktywności. Do chwili obecnej
S04-P58
zsyntezowano jedynie kilka inhibitorów zawierających
funkcje fosforoorganiczne przez co potencjał tej klasy
związków nie został wykorzystany [2].
Reed, M. J.; Purohit, A.; Woo, L. W. L.; Newman, S. P.; Potter, B.
V. L. Steroid sulfatase: Molecular biology, regulation and
inhibition. Endocrine Reviews, 2005, 26(2), 171–202.
Woo, L.W.L.; Purohit, A.; Potter, B.V.L. Mol. Cell. Endocrinol.,
2011, 340, 175-185.
Badania finansowane przez NCNgrant nr 2011/03/D/NZ7/03985
SYNTEZA ORAZ BADANIE AKTYWNOŚCI BIOLOGICZNEJ INHIBITORÓW SULFATAZY
STEROIDOWEJ NA BAZIE FOSFOROORGANICZNYCH POCHODNYCH KUMARYNY
Mateusz Daśko, Witold Kozak, Sebastian Demkowicz, Janusz Rachoń
Politechnika Gdańska, ul. Narutowicza 11/12, 80-233 Gdańsk. Katedra Chemii Organicznej.
Według WHO kluczowymi czynnikami stymulującymi
wzrost nowotworów piersi wśród kobiet w krajach
rozwiniętych są estrogeny. W ostatnich latach
prowadzone są intensywne badania w celu pozyskania
nowych, skutecznych inhibitorów sulfatazy steroidowej
(STS) zaangażowanej w biosyntezę estrogenów [1].
Celem badań była synteza oraz określenie aktywności
biologicznej inhibitorów STS opartych o rdzeń
kumarynowy zawierających w swojej konstytucji
ugrupowania fosforoorganiczne. Do chwili obecnej
zsyntetyzowano kilka inhibitorów tego typu, a ich
potencjał terapeutyczny nie został wykorzystany [2].
226
X
O P R1
R2
n
H2C
O
n: 1,2,3
X: O, S
R1: OMe, OEt, NH2, OH
R2: OMe, OEt, NH2, OH, Cl
O
Reed, M.J.; Purohit, A.; Woo, L.W.L.; Newman, S.P.; Potter, B.V.L.
Endocrin. Rev., 2005, 26, 171-202.
Woo, L.W.L.; Purohit, A.; Potter, B.V.L. Mol. Cell. Endocrinol.,
2011, 340, 175-185.
Badania finansowane przez Narodowe Centrum Nauki grant nr
2011/03/D/NZ7/03985
POSTERY
S04-P59
RÓŻNICOWANIE WYBRANYCH GATUNKÓW BAKTERYJNYCH PRZY UŻYCIU ATR/FTIR
Łukasz Lechowicz*, Mariusz Urbaniak**, Wiesław Kaca*
* Zakład Mikrobiologii, Uniwersytet Jana Kochanowskiego, ul. Świętokrzyska 15, 25-406 Kielce
**Zakład Chemii Organicznej, Uniwersytet Jana Kochanowskiego, ul. Świętokrzyska 15, 25-406 Kielce
Nowoczesne techniki spektroskopowe znajdują
szerokie zastosowanie w mikrobiologii. Umożliwiają
one szybką analizę dużej liczby prób przy niewielkich
nakładach finansowych [1,2]. Celem badań było
opracowanie metody różnicowania pięciu gatunków
bakterii (E. coli, P. vulgaris, P. aeruginosa, S. lutea, S.
epidermidis) na podstawie widm w podczerwieni.
Bakterie hodowano w temperaturze 37°C przez 24
godziny. Następnie dla pojedynczych kolonii
bakteryjnych wykonano pomiary widm techniką
ATR/FT-IR. Analiza PCA otrzymanych widm
wskazuje, że zakres 1000-1800 cm-1 najsilniej
różnicuje badane szczepy bakteryjne. Metoda ta może
być
alternatywą
dla
standardowych
metod
mikrobiologicznych.
Dawson, S.E.; Eur. J. Clin. Microbiol. Infect. Dis., 2014, doi
10.1007/s10096-013-2036-0
Lechowicz, L., Acta Biochim. Pol., 2013, 60, 713–718.
Projekt został sfinansowany ze środków Narodowego Centrum Nauki
przyznanych na podstawie decyzji numer
DEC-2012/07/N/NZ7/01187.
AKTYWNOŚĆ BIOLOGICZNA WYBRANYCH REZORCARENÓW
S04-P60
Łukasz Lechowicz*, Mariusz Urbaniak**, Małgorzata Krawiec*, Wiesław Kaca*
* Zakład Mikrobiologii, Uniwersytet Jana Kochanowskiego, ul. Świętokrzyska 15, 25-406 Kielce
**Zakład Chemii Organicznej, Uniwersytet Jana Kochanowskiego, ul. Świętokrzyska 15, 25-406 Kielce.
W warunkach klinicznych obserwuje się wzrost liczby
szczepów bakteryjnych opornych na antybiotyki [1].
Zjawisko to zmusza do poszukiwania nowych
związków chemicznych wykazujących działanie
bakteriobójcze lub bakteriostatyczne. Celem pracy było
określenie
aktywności
biologicznej
różnych
pochodnych rezorcarenu kompleksujących kationy
metali [2,3] względem wybranej grupy bakterii
gramujemnych i gramdodatnich. Wpływ związków
chemicznych był określany metodą krążkowodyfuzyjną na podłożu Mueller-Hinton. Najsilniejsze
działanie bakteriostatyczne wykazały pochodne
sililowe. Makrocykliczne ligandy mogą być w
przyszłości
wykorzystywane
jako
substancje
bakteriostatyczne i bakteriobójcze.
OCH3
(CH3)3SiO
OSi(CH3)3
R
4
HO
OH
R
4
Leistner, R.; Infect. Drug. Resist. 2014, 13, 57-62.
Neda, I. ;Chem. Sci., 1998, 53, 841-847,
Urbaniak, M.; Tetrahedron, 2006, 62, 1508-1511.
SYNERGISTIC EFFECT OF MAGNETIC NANOPARTICLES AND CERAGENINS ON
SELECTED BACTERIAL STRAINS.
S04-P61
Katarzyna Niemirowicz1, 2 , Urszula Surel1, Agnieszka Z. Wilczewska3, Paul B. Savage4, Robert Bucki1, 5.
1
2
Department of Experimental Pharmacology, Medical University of Bialystok, Poland
3
Institute of Chemistry, University of Bialystok, Poland
4
5
Numerous studies suggest that magnetic nanoparticles
(MNP), are promising candidates to develop new
treatment against infections, including those caused by
antibiotic resistant bacterial strains [1]. In this study we
evaluated the bactericidal activity of selected ceragenis,
magnetic nanoparticles and their combination against
P. aeruginosa Xen 5 and S. aureus Xen 30, by
monitoring changes of bacterial chemiluminescence
intensity. Synergistic effect was observed when
combination of MNP with ceragenins CSA-13 was
used.
[1]
Niemirowicz K. et.al Int. J. Nanomedicine, 2014 (Accepted)
This work was financially supported by grant from the National Science
Centre, Poland: UMO-2012/07/B/NZ6/03504
227
POSTERY
METABOLOMICZNA ANALIZA PORÓWNAWCZA LEKOOPORNYCH I
LEKOWRAŻLIWYCH SZCZEPÓW CANDIDA
S04-P62
Adam Ząbek*, Magdalena Klimek-Ochab*, Piotr Młynarz*
*Zakład Chemii Bioorganicznej, Wydział Chemiczny, Politechnika Wrocławska, Wyb. Wyspiańskiego 27, 50-527,
Wrocław.
Metabolomika to dziedzina nauki, skupiająca się na
próbie wyjaśnienia zmian jakościowych i ilościowych
zachodzących w profilu metabolicznym (unikalny
odcisk palca – fingerprint).
Celem badań było zastosowanie techniki 1H NMR
w połączeniu z wielowymiarową oraz statystyczną
analizą danych dla wykazania różnic w metabolomie
lekoopornych oraz lekowrażliwych szczepów Candida
z gatunku Candida albicans oraz Candida glabrata.
Przeprowadzone badania wykazały, że wszystkie
badane rodzaje i gatunki grzybów różnicują się
między sobą profilem zawartych w nich
niskocząsteczkowych związków.
Uzyskane wyniki mogą nie tylko wzbogacić wiedzę
o mechanizmach oporności Candida, ale mogą
stanowić punkt początkowy do stworzenia prostych i
szybkich testów diagnostycznych.
DIAGNOSTYKA NIESWOISTEGO ZAPALENIA JELIT ZA POMOCĄ METOD
METABOLOMICZNYCH
S04-P63
Tomasz Dawiskiba*, Stanisław Deja**, Adam Ząbek***, Ewa Jawień***, Piotr Młynarz***
*Katedra i Klinika Chirurgii Naczyniowej, Ogólnej i Transplantacyjnej, Uniwersytet Medyczny, 50-556, Wrocław
**Wydział Chemiczny, Uniwersytet Opolski, 45-040, Opole
***Zakład Chemii Bioorganicznej, Wydział Chemiczny, Politechnika Wrocławska, Wyb. Wyspiańskiego 27, 50-527,
Wrocław.
Uzyskane wyniki pokazują, że zastosowanie badań
1
surowicy krwi z powodzeniem można odróżnić
H NMR w
pacjentów chorych na IBD od zdrowych, a także
połączeniu z wielowymiarową analizą danych może
selektywnie oddzielić pacjentów z emisją od aktywnej
być użytecznym narzędziem w diagnostyce IBD.
jej formy [1].
metabolomicznych z wykorzystaniem
Bazując na profilu niskocząsteczkowych związków
[1]
Dawiskiba, T. et all, World J Gastroenterol. 2014, 20(1), 163174.
znajdujących się w płynach ustrojowych tj. moczu oraz
Praca finansowana przez NCN grant nr 15/Pbmn
POTENTIAL APLICATION OF CATIONIC LIPIDS TO TREAT CANDIDA ALBICANS
INFECTIONS
S04-P64
Urszula Surel1, Katarzyna Niemirowicz1, Ewelina Piktel1, Paul B. Savage2, Robert Bucki1, 3
1
2
3
Severe fungal infections have significantly contributed
to the increasing morbidity and mortality of
immunocompromised patients who need intensive
treatment including broad-spectrum antibiotic therapy
[1]. Cationic lipids and some cationic sterol-based
compounds have antimicrobial activity due to their
amphiphilic character [2]. Strong bactericidal activity
of cationic lipids against Gram-positive and Gramnegative bacteria including multidrug resistant strains
can indicate potential antifungal ability.
228
The study showed high activity of selected cationic
lipids against pathogenic strains of C. albicans.
[1]
[2]
Panacek, A., Kolar, M. Biomaterials, 2009, 30: 6333-6340
Fein, D. E., Bucki, R., Mol. Pharm., 2010, 78(3): 402-10
This work was financially supported by grant from the
National Science Centre, Poland: UMO2012/07/B/NZ6/03504
POSTERY
CLADOPHORA GLOMERATA JAKO NOWY POTENCJALNY SUROWIEC KOSMETYCZNY
S04-P65
Joanna Fabrowska, Anna Połaniecka, Bogusława Łęska
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Wydział Chemii, Zakład Chemii Supramolekularnej,
ul. Umultowska 89b, 61-614 Poznań
Cladophora glomerata należy do makroglonów
z gromady zielenic, występujących w środowiskach
słodkowodnych, jak i morskich. W dotychczasowych
badaniach skupiano się głównie na morskich gatunkach
glonów i ich zastosowaniu w przemyśle kosmetycznym
[1-3]. Dzięki obecności kwasów tłuszczowych, steroli,
związków terpenowych i fenolowych w glonach
z rodzaju Cladophora zostały wykazane różnorodne
właściwości tych alg, m.in. antyoksydacyjne
i antybakteryjne [1, 2]. Okazuje się, że również
słodkowodne makroalgi z gatunku Cladophora
glomerata mogą znaleźć potencjalne zastosowanie jako
nowe surowce kosmetyczne [4]. Badania zawartości
kwasów tłuszczowych i aminokwasów, a także badania
aplikacyjne
kremów
z
dodatkiem
ekstraktu
z Cladophora glomerata wskazują na korzystne
właściwości kosmetyczne tego glonu.
[1]
[2]
[3]
[4]
Soltani, S. et al., Afr. J. Biotechnol., 2011, 10(39), 7684-7689.
Horincar, V.B. et al., J. Appl. Phycol., 2014, 26, 551-559.
Heiba, H.I. et al., Plant food hum nutr., 1997, 51, 27-34.
Schroeder, G.; Messyasz, B.; Łęska, B.; Fabrowska, J.; Pikosz,
M.; Rybak, A., Przem Chem, 2013, 92, 1380-1384.
BADANIE WŁAŚCIWOŚCI FIZYKOCHEMICZNYCH KOMERCYJNEGO KOSMETYKU
ZAWIERAJĄCEGO JASMONIDY
S04-P66
Dominika Gołowin, Alicja Kapuścińska, Izabela Nowak
Pracownia Chemii Stosowanej, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, ul. Umultowska 89b, 61-614
Poznań.
Przykładem fitohormonów stosowanych w kosmetyce
jest kwas jasmonowy i jego pochodne, nazywane
powszechnie jasmonidami. Dotychczas wykazano, że
jasmonidy wykazują zdolność regulowania aktywności
gruczołów łojowych skóry [1], łagodzą jej
podrażnienia [2] oraz stymulują złuszczanie i odnowę
naskórka
[3].
Sól
sodowa
kwasu
tetrahydrojasmonowego otrzymała nazwę handlową
LR2412 i znalazła zastosowanie w kosmetykach marki
L’Oreal. Zbadano właściwości fizykochemiczne (pH,
lepkość oraz współczynnik refrakcji) serum
Visionnaire Advanced Skin Corrector (Lancome,
L’Oreal) zawierające cząsteczkę LR2412 w stężeniu
4%. Badania prowadzono w temperaturze 25°C.
[1] Dalko M., L’Oreal. 2012. Numer publikacji patentu WO
2011001111 A3.
[2] Fagot D., L’Oreal. 2011. Numer publikacji patentu
WO2011010075 A1.
[3] Boulle C., Dalko M., Leveque J. L., Simonetti L. 2003. Numer
publikacji patentu EP 1333021 A2.
D. Gołowin pragnie podziękować projektowi PO KL „Warto poczuć
Chemię - zwiększenie liczby absolwentów kierunku chemia na
Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu” za
sfinansowanie udziału w konferencji.
WITAMINY W KOSMETYKACH
S04-P67
Agnieszka Błasiak, Agnieszka Feliczak-Guzik*, Izabela Nowak*
*Pracownia Chemii Stosowanej, Uniwersytet im. A. Mickiewicza w Poznaniu, ul. Umultowska 89b, 61-614 Poznań.
Witaminy to związku chemiczne, które są niezbędne do
prawidłowego przebiegu procesów biochemicznych
zachodzących w organizmie. Witaminy można
podzielić w następujący sposób:
rozpuszczalne w tłuszczach: A, E oraz K;
rozpuszczalne w wodzie: B2, B3, B9, C;
quasi-witaminy: koenzym Q-10, PABA, kwas
pangamowy, inozytol, karnityna [1].
Witamina E - tokoferole oraz witamina C - kwas
askorbinowy,
chronią
nasze
komórki
przed
utlenianiem. Tokoferole łatwo reagują z wolnymi
rodnikami, przez co same przekształcają się w formę
rodnikową. Z tej postaci, dzięki działaniu kwasu
askorbinowego, mogą one zostać zregenerowane do
postaci początkowej [2,3].
Witaminy i quasi-witaminy są bardzo popularnymi
składnikami kosmetyków. Najszerzej stosowanymi w
kosmetyce są witamina A, C i E oraz koenzym Q-10.
[1,2].
M. Molski, Chemia piękna (2009) 249-267, 299-301.
[2] Praca zbiorowa pod redakcją G. Schroedera Kosmetyki –
bioaktywne składniki (2012) 93–109
[3] A. Marzec Chemia współczesnych kosmetyków (2010) 204, 206,
248-249.
Udział Agnieszki Błasiak w konferencji jest
współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w
ramach
Europejskiego
Funduszu
Społecznego
229
POSTERY
OLEJE W KOSMETYKACH
S04-P68
Weronika Kluska, Agnieszka Feliczak-Guzik, Izabela Nowak
Pracownia Chemii Stosowanej, Uniwersytet im. A. Mickiewicza w Poznaniu, ul. Umultowska 89b, 61-614 Poznań.
Oleje to substancje ciekłe, będące mieszaniną estrów
gliceryny
i
kwasów
tłuszczowych,
głównie
nasyconych. [1]. Tłuszcze roślinne można podzielić na:
schnące, półschnące, nieschnące.
Olej lniany zawiera substancje śluzowe, białka,
glikozydy i fitosterole. Łagodzi podrażnienia skóry
leczy trądzik. Znalazł zastosowanie jako składnik
preparatów dermatologicznych, kosmetycznych. [3].
W skład oleju arganowego wchodzą nienasycone
kwasy tłuszczowe, witamina E, fitosterole, skwalan,
alkohole. Nawilża i ujędrnia skórę. [2,3].
Olej makadamia zawiera takie substancje jak
fitosterole, kwasy tłuszczowe. Wykazuje działanie
antyoksydacyjne. Stosowany w kremach anti-aging,
preparatach
promieniochronnych.
[2,3].
Skóra to bariera ochronna naszego organizmu,
chroniąca przed wnikaniem szkodliwych substancji.
Proces przenikania przez warstwę rogową i wnikania
do skóry właściwej jest złożony. Oleje roślinne
zmniejszają utratę wody z naskórka.
[1]A. Marzec Chemia kosmetyków (2009)
[2] A. Marzec Chemia nowoczesnych kosmetyków (2010)
228-230.
[3] E. Lamer - Zarawska, C. Chwała, A. Gwardys Rośliny w
kosmetyce i kosmetologii przeciwstarzeniowej (2012) 150151, 172,186
Udział Weroniki Kluska w konferencji jest współfinansowany ze
POKL.04.01.02-00-040 /12-01.
KORELACJA, STRUKTURA A AKTYWNOŚĆ ANTYOKSYDACYJNA
I PRZECIWRODNIKOWA FRAKCJI WYIZOLOWANYCH Z JEŻÓWKI PURPUROWEJ
S04-P69
Małgorzata Urbańczyk, Ewa Klepacz, Roman Gancarz, Rafał Latajka
*Zakład Technologii Organicznej i Farmaceutycznej, Politechnika Wrocławska, Wydział Chemiczny, Wyb.
Wyspiańskiego 27, 50-370 Wrocław.
Aktualnie naturalne zioła i fitofarmaceutyki cieszą się
coraz
większym
zainteresowaniem.
Do
prezentowanych badań wybrano jeżówkę purpurową,
która stanowi składnik wielu preparatów medycznych
i
kosmetycznych.
Kluczowymi
związkami,
decydującymi o leczniczych właściwościach jeżówki
purpurowej, są polifenole, a w szczególności
dominujący w jej składzie kwas cykoriowy. Silne
właściwości przeciwrodnikowe kwasu cykoriowego
determinuje jego budowa – dwie sąsiadujące grupy
S04-P70
hydroksylowe przy każdym z pierścieni fenolowych
[1].
Zakres prezentowanych badań obejmował wykonanie
ekstraktów z ziela Echinacea purpurea, następnie
przeprowadzenie analizy jakościowej (NMR) oraz
ilościowej (kolorymetryczne określenie całkowitej
zawartości polifenoli i flawonoidów), a także ocenę
właściwości przeciwrodnikowych wyizolowanych
frakcji.
Yu-Ling Tsai, Shiow-Ying Chiou, Kung-Chi Chan, Jih-Min Sung, Sheng-Dun Lin, Caffeic
acid derivatives, total phenols, antioxidant and antimutagenic activities of Echinacea
purpurea flower extracts, LWT - Food Science and Technology, 169 – 176, 2012.
ZMIANY WE WŁAŚCIWOŚCIACH FIZYKOCHEMICZNYCH BŁONY ERYTROCYTÓW U
LUDZI Z ZESPOŁEM DOWNA
Barbara Szachowicz-Petelska*, Izabela Dobrzyńska*, Zbigniew Figaszewski*
*Instytut Chemii, Uniwersytet w Białymstoku, Al. Piłsudskiego 11/4, 15-443 Białystok
Wszelkie zaburzenia w składzie błon, jak i zmiany w
ich funkcjach będą powodować nieprawidłowości w
samej komórce. Zaburzenia w funkcji komórki mogą
ujawniać się w zmianie składu błony komórkowej, a
zatem również w jej podwójnej warstwie decydującej o
ładunkach elektrycznych.
Celem pracy jest zbadanie zmian ilości fosfolipidów i
elektrycznych właściwości błony erytrocytów u osób z
zespołem Downa. Jakościowy i ilościowy skład
fosfolipidów był oznaczany za pomocą HPLC.
Powierzchniowa gęstość ładunku błony erytrocytów
230
była wyznaczana za pomocą Zetasizer Nano ZS firmy
Malvern Instruments.
Wykazano, że u pacjentów z zespołem Downa
dochodzi do zmniejszenia ilości poszczególnych
fosfolipidów i ładunku elektrycznego błony
erytrocytów w porównaniu do ludzi zdrowych [1,2].
Radwańska-Wala, B.; Buszman, E.; Drużba, D. Wiad. Lek. 2008,
61, 67-73.
[1]
Blusztajn, J.K.; Lopez Gonzalez-Coviella, I.; Logue, M.;
Growdon, J.H.; Wurtman, R.J. Brain Res. 1990, 536, 240-44
POSTERY
S04-P71
STEREOZDEFINIOWANE TIOFOSFORANOWE ANALOGI DNA ZAWIERAJĄCE WTRĄCONE JEDNOSTKI
NUKLEOZYDOWE TYPU LNA
Katarzyna Jastrzębska*, Piotr Guga
* Centrum Badań Molekularnych i Makromolekularnych PAN, ul. Sienkiewicza 112, 90-363 Łódź
Celem projektu jest sprawdzenie, czy Pstereozdefiniowane
tiofosforanowe
analogi
oligonukleotydów zawierające wtrącone jednostki
nukleozydowe typu LNA (Locked Nucleic Acids) będą
miały lepsze właściwości hybrydyzacyjne w stosunku
do komplementarnego DNA i RNA niż [PS]-DNA[1].
Wykonano kilkuetapowe syntezy nukleozydów
LNA (B=Ade, Thy, Cyt, Gua),[2] które przekształcono
w monomery 3'-O-(2-tio-4,4-pentametyleno-1,3,2oksatiafosfolanowe) (Rys.1). Opracowano warunki ich
rozdziału na P-diastereoizomery. Wykonując serię
syntez dinukleotydu TLNAPST zoptymalizowano
warunki syntezy oligonukleotydów na nośniku stałym.
S04-P73
Określono konfigurację absolutną atomu fosforu w
stereozdefiniowanych
dinukleozydach
dALNAPST
[3]
metodą enzymatyczną.
Zsyntezowano serię oligonukleotydów [All-RPPS]- oraz [All-SP-PS]-(DNA/LNA) i zbadano trwałość
termodynamiczną ich kompleksów z DMTO
B
O
matrycami DNA.
Rys. 1. Monomer OTP”spiro” LNA
O
S
P
O
[1]
[2]
[3]
O
S
Guga P.; Biophys. J., 2007, 92, 2507-2515;
Koshkin A.; Tetrahedron, 1998, 54, 3607–3630
Karwowski, B.; Bioorg. Med. Chem. Lett. 2001, 11, 1001-1003
Praca finansowana przez NCS (DEC-2011/03/B/ST5/02671)
EQUILIBRIUM STUDIES IN THE FORMATION OF LASALOCID ACID COMPLEXES
WITH AMINES AND METAL CATIONS
Jacek Rutkowski*, Małgorzata Ratajczak-Sitarz*, Adam Huczyński*, Andrzej Katrusiak*, Bogumił Brzezinski*
*Faculty of Chemistry, Adam Mickiewicz University, Grunwaldzka 6, 60-780, Poznań, Poland
Lasalocid acid (LAS) is natural occurring
carboxylic polyether ionophore isolated from
Streptomyces lasaliensis. It is able to form complexes
with mono- and divalent metal cations and transport
them across lipid bilayers. It is also able to form
complexes with amines. [1]
A new complex of lasalocid acid with
propargylamine (LAS-PROP) has been obtained and
studied by X-ray, and spectroscopic methods. The
spectroscopic studies have shown that the structure of
the complex present in the solid state is generally
comparable with the structure in the solution. Affinity
of lasalocid acid to form complexes with metal cations
in presence of amine, or to form complexes with
amines in presence of metal cation, was studied by
using spectroscopic methods and discussed in detail.
Huczyński A.; Rutkowski J.; Wietrzyk J.; Stefańska J.; RatajczakSitarz M.; Katrusiak A.; Brzezinski B.; Bartl F., J. Mol. Struct.
2013, 1032, 69-77.
231
232
SEKCJA S05
CHEMIA NIEORGANICZNA I KOORDYNACYJNA
233
234
WYKŁADY
KOMPLEKSY BENZENOPOLIKARBOKSYLANOWE LANTANOWCÓW W FAZIE STAŁEJ
S05-W01
Zofia Rzączyńska*, Justyna Sienkiewicz-Gromiuk*
*Zakład Chemii Ogólnej i Koordynacyjnej, UMCS, Plac Marii Curie-Skłodowskiej 2, 20-031 Lublin.
Połączenia koordynacyjne jonów lantanowców(III) z
ligandami polikarboksylanowymi stanowią nową klasę
materiałów mających znaczenie aplikacyjne jako
związki o dużej powierzchni właściwej, zdolnościach
adsorpcyjnych, właściwościach luminescencyjnych,
nieliniowych właściwościach optycznych. Właściwości
związków wynikają ze szczególnych sposobów
koordynacji ligandów benzenopolikarboksylanowych
(sztywnych, elastycznych) przez jony lantanowców.
W przeanalizowanych strukturach połączeń polikarboksylanowych przeważa odmienny sposób
koordynacji grup −COO- tych ligandów [1, 2], trwałość
struktury po usunięciu wodnych lub niewodnych
S05-W02
cząsteczek ligandów oraz
desolwatacji kompleksów.
odwracalność
procesu
Rusinek, I.; Sienkiewicz-Gromiuk, J.; Mazur, L.; Rzączyńska,
Z. J. Inorg.Organomet. Polym., 2013, 23, 1068-1077.
Łyszczek, R.; Mazur, L. Inorg. Chem. Commun., 2012, 15,
121-125.
[1]
[2]
KWAS ASKORBINOWY, DITLEN I NADTLENEK WODORU – BIOCZYNNIKI REDOKS.
KILKA UWAG O ICH REAKCJACH Z JONAMI METALI PRZEJŚCIOWYCH
Anna Katafias, Olga Impert, Joanna Fenska
Wydział Chemii, Uniwersytet Mikołaja Kopernika, 87-100 Toruń, ul. Gagarina 7
Kwas L-askorbinowy, znany powszechnie jako
witamina C, jest kluczowym bioreduktorem, biorącym
udział w wielu procesach biochemicznych, naturalnym
antyoksydantem. Na drodze redukcji ditlenu,
prowadzącej ostatecznie do wody, stanowiącej
podstawę życia wszystkich aerobów, wytwarzane są
reaktywne redoksowo produkty pośrednie, w tym
nadtlenek wodoru - donor i akceptor elektronów,
związek
wykorzystywany
przez
układ
immunologiczny, a jednocześnie toksyczny. Reakcje
z jonami metali przejściowych należą do
podstawowych reakcji
wymienionych substancji.
Celem wykładu jest dyskusja ich właściwości
redoksowych oraz ich interakcji z kompleksami metali
d-elektronowych, ze szczególnym uwzględnieniem
czynników decydujących o szybkości procesu transferu
elektronów.
[1]
[2]
[3]
Katafias, A., Impert, O., Kita, P., Fenska, J., Koter, S.,
Kaczmarek-Kędziera, A., Różycki, H., Bajek, A., Uzarska, M.,
van Eldik, R., Eur. J. Inorg. Chem., DOI: 10.1002/ejic.2014.
Warren, J.J., Tronic, T.A., Mayer, J.M., Chem. Rev., 2010,
110, 6961-7001.
Kryatov, S.V., Rybak-Akimova, E.V., Schindler, S., Chem.
Rev., 2005, 105, 2175-2226.
BADANIA STRUKTURALNE NOWYCH ZWIĄZKÓW METALI PRZEJŚCIOWYCH
S05-W03
I ZASTOSOWANIA DO OSADZANIA WARSTW HYBRYDOWYCH
Edward Szłyk, Magdalena Barwiołek, Robert Szczęsny
Uniwersytet Mikołaja Kopernika, Wydział Chemii, ul. Gagarina 7, 87-100 Toruń
Badania kompleksów metali przejściowych z optycznie
czynnymi zasadami Schiffa wynikają z ich
wyjątkowych cech strukturalnych i potencjalnych
nowych aplikacji. Związki te znane są z zastosowań w
katalizie chemicznej, roli biologicznej oraz cech
fluorescencyjnych, które mogą być użyte jako sensory
jonów metali. Mogą być także prekursorami warstw
metalicznych
lub
mieszanych
nieorganicznoorganicznych. Otrzymano asymetryczne zasady Schiffa
z (1R,2R)(-)cykloheksanodiaminy (chxn) lub 2-(2aminoethyl)pyridiny oraz pochodnych benzaldehydu,
które zastosowano do syntezy kompleksów Ni(II) i
Cu(II). Kompleksy i zasady osadzano na krzemie (111)
lub szkle metodą spin coatingu oraz zbadano ich
właściwości fluorescencyjne. Warstwy charakteryzowano za pomocą SEM/EDS, AFM oraz widm
fluorescencji. Dla warstw Cu(II) najbardziej
intensywne pasma fluorescencji od przejść intraligandowych obserwowano przy 498 i 588 nm.
Flurescencję warstw odniesiono do parametrów
osadzania, które optymalizowano w celu uzyskania
maksymalnej luminescencji.
Praca finansowana przez NCN projekt nr 2013/09/B/ST5/03509
235
WYKŁADY
ZASTOSOWANIE SORBENTÓW HYBRYDOWYCH W USUWANIU JONÓW METALI
S05-W04
Dorota Kołodyńska, Zbigniew Hubicki
Zakład Chemii Nieorganicznej, Wydział Chemii, UMCS, 23-031 Lublin, Pl. Marii Curie Skłodowskiej 2.
Wobec rosnącego zanieczyszczenia środowiska
opracowanie skutecznych metod umożliwiających
obniżenie stężenia metali ciężkich w wodach i ściekach
do pożądanego poziomu jest zadaniem priorytetowym.
Prace te z jednej strony koncentrują się na
usprawnianiu i doskonaleniu znanych procesów
wykorzystywanych do tego celu, a z drugiej na
szukaniu rozwiązań nowatorskich. Zupełnie nowe
perspektywy w procesie usuwania metali ciężkich
stwarzają metody adsorpcyjne wykorzystujące
nowoczesne materiały sorpcyjne. Ważną ich grupę
stanowią sorbenty hybrydowe [1]. Zainteresowanie
mini od szeregu lat jest duże i rośnie w miarę
odkrywania nowych ich właściwości, a więc i
nieznanych dotąd możliwości zastosowania [2].
Prezentowana
praca
przedstawia
przykłady
zastosowania różnego typu materiałów hybrydowych w
procesie wydzielania, zatężania oraz separacji jonów
metali ciężkich ze szczególnym uwzględnieniem jonów
ołowiu, kadmu, chromu, arsenu, rtęci i pierwiastków
szlachetnych.
[1]
[2]
Judeinstein, P.; Sanchez C., J. Mater. Chem.. 1996, 6, 511-525.
Sanchez C et al., J. Mater. Chem., 2005, 15, 3559-3565.
IMPACT OF COPPER IONS ON PRION PROTEINS, CHEMICAL APPROACH
S05-W05
Daniela Valensin*, Caterina Migliorini*, Adalgisa Sinicropi* and Henryk Kozlowski**
*Department of Biotechnology, Chemistry and Pharmacy, University of Siena, via A. Moro 2, 53100 Siena, Italy.
**Faculty of Chemistry, University of Wroclaw, F.Joliot-Curie 14, 50-383 Wroclaw, Poland
The prion proteins seems to play an important role in
copper homeostasis and its biological functioning (for
reviews see [1,2,3]). The basic region which binds
Cu(II) ions is the octa-repeat domain consisting of four
(-Pro-His-GlyGly-Gly-Trp-Gly-Gln-)
peptide
fragments. This domain seems to be responsible for the
in vivo metal ion binding. Mammalian prion protein
contains also another effective Cu(II) binding motif in
so called neurotoxic region of the protein [3].
In mammalian protein the octa-repeat domain is
located in the N-terminal region of the protein. This
region is unstructured and contains around 100 amino
S05-W06
[1] Gaggelli E., Kozlowski H., Valensin D., Valensin G., Chem. Rev.
2006, 106, 1995-2044.
[2] Kozlowski H., Janicka-Klos A., Stanczak P., Valensin D.,
Valensin G., Kulon K., Coord. Chem. Rev., 2008, 252, 1069-1078.
[3] Kozlowski H., Luczkowski M., Remelli M., Valensin D., Coord.
Chem. Rev. 2012,.256, 2129-2141.
KOMPLEKSY JONÓW METALI(II) Z DWU- I WIELOFUNKCYJNYMI LIGANDAMI
ZAWIERAJĄCYMI PIERŚCIENIE IMIDAZOLU LUB PIRYDYNY
Ewa Matczak-Jon
Wydział Chemiczny, Politechnika Wrocławska, Wybrzeże Wyspiańskiego 27, 50-370 Wrocław
Celem prezentacji jest przedstawienie wyników badań
nad związkami kompleksowymi dwupierścieniowych
pochodnych kwasu imidazooctowego z wybranymi
jonami
metali
dwuwartościowych.
Badania
strukturalne pokazały, że na specyfikę otoczenia
koordynacyjnego
jonu
centralnego
i
formy
powstających kompleksów (mono-, polinuklearne)
mają
wpływ
natura
chemiczna
pierścienia
heterocyklicznego, pozycja ugrupowania octanowego
w pierścieniu aromatycznym oraz preferencje
geometryczne koordynowanego jonu metalu [1].
Zaprezentowane związki zostaną przeanalizowane pod
236
acid residues which could be critical for the biological
and pathological functioning of prions. The octa-repeat
domain in human is able to bind up to four Cu(II) ions
and the neurotoxic region two additional ones. Binding
of copper ions within octarepeat domain seems to be
relevant to biological functioning of prion protein
(SOD acitivity, copper homeostasis).
kątem zależności struktura-stabilność termiczna, dla
wybranych przykładów zostanie przedstawiona
charakterystyka
spektroskopowa,
właściwości
magnetyczne i wyniki badań aktywności biologicznej.
Ponadto, zaprezentowane zostaną przykłady polimerów
koordynacyjnych i form oligonuklearnych tworzonych
w ciele stałym i w roztworze przez wybrane
difosfoniany funkcjonalizowane resztą pirydylową.
[1]
Dylong, A.; Sowa, M.; Goldeman, W.; .Ślepokura, K.;
Duczmal, M.; Wojciechowska, A.; Matczak-Jon, E. Polyhedron
2014, 75, 9-21.
WYKŁADY
S05-W07
SYNTEZA I WŁAŚCIWOŚCI NOWYCH KOMPLEKSÓW
METALOSUPRAMOLEKULARNYCH LIGANDÓW N-HETEROCYKLICZNYCH
Adam Gorczyński, Marta Fik, Ariel Adamski, Damian Marcinkowski, Violetta Patroniak
Zakład Chemii Bionieorganicznej, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza, ul. Umultowska 89b, 61-614 Poznań
Ligandy zawierające ugrupowanie/a N-heterocykliczne
okazały się być szczególnie interesujące pod kątem
właściwości aplikacyjnych. Prezentowana tematyka
wystąpienia dotyczyć będzie syntezy, charakterystyki
i właściwości
nowych
kompleksów
metalosupramolekularnych jonów metali pierwiastków d- i felektronowych z ligandami N-heterocyklicznymi, w
szczególności skupiając się na aspektach takich jak
fotokataliza[1], materiały ciekłokrystaliczne oraz
właściwości biologiczne[2].
Marcinkowski D.; Wałęsa-Chorab M.; Patroniak V; Kubicki
M.; Kądziołka G.; Michalkiewicz B., New J. Chem, 2014, 38,
604-610.
Fik M.A.; Gorczyński A.; Kubicki M.; Hnatejko Z.; GielPietraszuk M.; Patroniak V., wysłane do druku
[1]
[2]
Praca realizowana w ramach projektu OPUS Narodowego Centrum
Nauki nr 2011/03/B/ST5/01036.
MECHANISIC STUDIES ON THE CATALYTIC ACTIVITY OF CYTOCHROME P450 AND
ITS BIOMIMETIC MODELS
S05-W08
Maria Oszajca*, Alicja Franke**, Małgorzata Brindell*, Rudi van Eldik*,**, Grażyna Stochel*
*Faculty of Chemistry, Jagiellonian University, Ingardena 3, 30-060 Kraków, Poland. **Department of Chemistry
and Pharmacy, University of Erlangen-Nuremberg, 91058 Erlangen, Germany.
Substrate oxygenation reactions catalyzed by
functional model systems of cytochrome P450 have
been the focus of studies performed by Krakow and
Erlangen groups. The following aspects were
examined:
(i) The formation of compound II model complexes
with the application of water-soluble (TMPS)FeIII(OH)
porphyrin
([meso-tetrakis(2,4,6-trimethyl-3sulfonatophenyl)porphinato]-iron(III) hydroxide) and
hydrogen peroxide as oxidant and their reactivity
toward selected substrates [1].
(ii) The temperature and pressure effects on the C-H
abstraction reactions involving compound I and II
models as oxidizing species in aqueous solution [2].
[1]
Oszajca, M.; Drzewiecka-Matuszek A.; Franke, A.;
Rutkowska-Żbik, D.; Brindell, M.; Witko, M.; Stochel, G.; van
Eldik, R. Chem. Eur. J., 2014, 20, 2328-2343.
[2]
Oszajca, M.; Franke, A.; Drzewiecka-Matuszek, A.; Brindell,
M.; Stochel, G.; van Eldik, R., Inorg. Chem., 2014, 53, 28482857.
The support from the National Science Centre (grant no. DEC2012/05/B/ST5/00389) is gratefully acknowledged.
CENTRUM METALICZNE W MODYFIKACJI LIGANDÓW
S05-W09
Janusz Szklarzewicz, Anna Jurowska, Monika Tomecka, Piotr Zabierowski, Patrycja Paciorek
Zakład Chemii Nieorganicznej, Uniwersytet Jagielloński, 30-060 Kraków, R. Ingardena 3, Zespół Chemii
Koordynacyjnej
Aktywacja ligandów na centrum metalicznym
stanowi bardzo istotną dziedzinę badań i zastosowań
związków kompleksowych. Jest ważna nie tylko w
aktywacji małych cząsteczek [1], ale stanowi podstawę
katalizy i syntezy organicznej na centrach
metalicznych.
Koordynacja ligandów organicznych na centrum
Mo(IV), W(IV) oraz V(IV,V) zmienia właściwości
ligandów i umożliwia ich nietypową reaktywność.
Przykładowo nitryle ulegają nie tylko hydrolizie w
obecności kompleksów Mo(IV), ale w obecności
ligandów cyjanowych następuje wydłużanie łańcucha
węglowego. Aldehyd 2-pikolinowy w obecności
centrum Mo(IV) dimeryzuje, dając skoordynowany
endiol [2]. Z kolei aminy i aldehydy (lub ketony),
zamiast tworzyć zasady Schiff’a, tworzą układy
pierścieniowe
kompleksy
wanadu(IV,V)
transformują
1,3-diketony
i
hydrazydy
w
wielopodstawione pirole, a sole W(IV) efektywnie
generują triazafluoreny.
[1]
[2]
Matoga, D.; Szklarzewicz, J.; Lewiński, K., Polyhedron, 2008,
27, 2643-2649.
Szklarzewicz, J.; Stadnicka, K, Inorg. Chim. Acta, 2012, 393,
131-136.
237
WYKŁADY
CIEKAWA CHEMIA KOORDYNACYJNA TOKSYCZNEGO KADMU
S05-W10
Barbara Barszcz, Joanna Masternak
Instytut Chemii; Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach, ul. Świętokrzyska 15G 25-406 Kielce
Tematyka wykładu obejmuje fizykochemiczną
charakterystykę
porównawczą
modelowych
kompleksów toksycznego kadmu i wybranych
biometali z tymi samymi ligandami [1, 2]. Informacje
na temat podobieństw i różnic strukturalnych
bezpośredniego otoczenia w kompleksach Cd2+ oraz
Zn2+, Ca2+, Cu2+, jak również badania nad
właściwościami luminescencyjnymi [1] i aktywnością
antyproliferacyjną kompleksów kadmu [1, 2] są istotne
przy rozwiązywaniu ważnych problemów z pogranicza
chemii, medycyny i ochrony środowiska, wśród
których można wymienić:
i) wpływ trujących jonów kadmu na homeostazę
istotnych
biologicznie
pierwiastków
w organizmie [3]
ii) poszukiwanie
skutecznych
chelatorów
i bioakumulatorów trującego kadmu
iii) próby wykorzystania kompleksów kadmu w terapii
antynowotworowej [1, 2]
iv) QDs-kadmowe w procesach bioobrazownia
i detekcji markerów komórkowych.
[1] Barszcz, B., and co-authors, Inorg. Chim. Acta 2013, 399, 85–94.
[2] Barszcz, B., Masternak, J., Sawka-Dobrowolska, W.; Dalton
Trans., 2013, 42, 5960-5964.
[3] Järup, L., Åkesson, A., Toxicol. Appl. Pharmacol., 2009, 238,
201-208.
MAGNETO-OPTYCZNE MATERIAŁY MOLEKULARNE
S05-W11
Barbara Sieklucka*, Szymon Choraży*, Koji Nakabayashi**, Shin-ichi Ohkoshi**,***
*
Wydział Chemii, Uniwersytet Jagielloński, Ingardena 3, 30-060 Kraków, Polska; **Department of Chemistry,
School of Science, The University of Tokyo, 7-3-1 Hongo, Bunkyo-ku, Tokyo 113-0033, Japan;**,**CREST, JST, K’s
Gobancho, 7 Gobancho, Chidoya-ku, Tokyo 102-0076, Japan
Magnetyczne materiały molekularne łączące chiralność
i luminescencję mogą być wykorzystane w elektronice
molekularnej. W tym kontekście przedstawiamy serię
unikalnych polimerów koordynacyjnych. 2–D ferrimagnetyczne [Mn(R-/S-mpm)2]2[Nb(CN)8].4H2O wykazują efekt NOA i MOA. [1]. 1-D [Eu(RR/SS-PriPybox)(dmf)4]3[W(CN)8]3.dmf.8H2O łączą chiralną
helikalność z paramagnetyzmem i termicznie przełączalną luminescencją [2]. 1-D [Ln(SS/RR-iPr-Pybox)
(dmf)4]3[W(CN)8]3⋅dmf⋅4H2O, [Ln(SRSR/ RSRS-IndPybox)(dmf)4][W(CN)8]⋅5MeCN⋅4MeOH (Ln=Gd,Nd)
S05-W12
[1] Sz.Chorazy, R.Podgajny, W.Nitek, T.Fic, E.Görlich, M.Rams,
B.Sieklucka, Chem. Commun., 2013, 49, 6731—6733.
[2]Sz.Chorazy,K.Nakabayashi, N.Ozaki, R.Pełka, T.Fic,J.Mlynarski,
B.Sieklucka, S.-i.Ohkoshi, RSC Advances., 2013, 3, 1065-1068.
[3] Sz.Chorazy, K.Nakabayashi, M.Arczynski, R.Pełka, S.-i.Ohkoshi,
B.Sieklucka, Chem.Eur.J., 2014, DOI: 10.1002/chem.201304772.
Praca finansowana przez NCN grant DEC-2011/01/B/ST5/00716 i w
ramach projektu MPD.
WYBRANE NANOLUMINOFORY NIEORGANICZNE DOMIESZKOWANE JONAMI
Ln(III) I ICH FUNKCJONALIZOWANE UKŁADY HYBRYDOWE
Stefan Lis, Tomasz Grzyb, Agata Szczeszak, Marcin Runowski, Mariusz Wecławiak
Zakład Ziem Rzadkich, Wydział Chemii, UAM, Grunwaldzka 6, 60-780 Poznan.
Nanokrystaliczne luminofory oparte o nieorganiczne
matryce (fluorki, tlenofluorki, borany, wanadany,
fosforany) domieszkowane jonami lantanowców, Ln3+,
syntetyzowano, przy użyciu różnych metod, i poddano
szczegółowym badaniom fizykochemicznym. Zbadano
strukturę, morfologię (XRD, EDX, IR, TEM) i właściwości luminescencyjne (widma wzbudzenia i emisji,
emisyjne czasy życia, wydajność kwantowa, chromatyczność barwy) w relacji do składu, rodzaju matrycy
i domieszki oraz optymalnych warunków wytwarzania
nanocząstek [1-3]. Badane nanocząstki to efektywne
luminofory i upkonwersyjne luminofory, mogą być
238
łączą NOA, luminescencję
i uporządkowanie
magnetyczne [3]. 2-D [Tb(Box)2(dmf)2][W(CN)8]⋅H2O
wykazuje ferromagnetyzm i przełączalną światłem
wzbudzającym, czerwoną lub zieloną, luminescencję.
wielofunkcyjnymi układami typu rdzeń-powłoka
(lumin.-magnet.), ze sfunkcjonalizowaną powierzchnia
umożliwiającą dalszą ich modyfikację. Badane układy
wykazują dużą jednorodność nanocząstek, efektywną
luminescencję, dużą trwałość i dlatego są obiecującymi
materiałami o charakterze aplikacyjnym.
[1] Grzyb, T.; Lis, S. Inorg. Chem., 2011, 50, 8112–8120.
[2] Szczeszak, A.; Grzyb, T.; Barszcz, B.; Nagirnyi, V.; Kotlov,
A.; Lis, S. Inorg. Chem., 2013, 52, 4934−4940.
[3] Runowski, M.; Lis, S. J. Alloy Compd., 2014, 597, 63-71.
Praca finansowana przez Narodowe Centrum Nauki (Grant No.
UMO-2012/06/M/ST5/00325)
WYKŁADY
S05-W13
HYBRYDOWE NIEORGANICZNO-ORGANICZNE ZMIATACZE MOLEKULARNE SYNTEZA, WŁAŚCIWOŚCI, ZASTOSOWANIE
Grzegorz Schroeder, Joanna Kurczewska
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Wydział Chemii, Umultowska 89b, 61-614 Poznań.
Zaczerpnięte z języka angielskiego słowo
„scavenger” lub stosowane w języku polskim pojęcie
„zmiatacza” lub „wymiatacza” molekularnego oznacza
w chemii nową generację reagentów. Zmiatacze
molekularne zbudowane są z nierozpuszczalnego,
nieorganicznego lub polimerowego nośnika, na którym
za pomocą łącznika osadzono reaktywne grupy
funkcyjne zdolne do wiązania analitów. Najczęściej
stosuje się, jako nieorganiczne nośniki: SiO2, Al2O3,
tlenki metali, glinokrzemiany piasek lub kwarc. W
pracy zostanie przedstawiony sposób wytwarzania
zmiataczy molekularnych na różnych nośnikach
nieorganicznych, właściwości otrzymanych układów
oraz zastosowanie tego typu układów w syntezie
organicznej i ochronie środowiska.
Praca finansowana jest przez Narodowe Centrum Nauki w ramach
grantu 2011/03/B/ST5/01573
ZWIĄZKI KOMPLEKSOWE PALLADU JAKO KATALIZATORY REAKCJI SUZUKI
S05-W14
Anna Trzeciak
Zainteresowanie związkami kompleksowymi palladu
jest związane z ich bardzo wysoką aktywnością
katalityczną w reakcjach tworzenia wiązań C-C, w tym
w syntezie związków diarylowych metodą Suzuki.
Można w tej reakcji zastosować kompleksy z
ligandami
fosforowymi
typu
P(OPh)3
skoordynowanymi monodentnie lub chelatowo jako
palladacykle a także kompleksy z ligandami
azotowymi z grupy imidazoli. Bardzo obiecujące
wyniki uzyskano używając jako ligandy karbeny Nheterocykliczne w kompleksach monomerycznych i
dimerycznych.
Dodatkowy
wzrost
aktywności
uzyskano poprzez połączenie w sferze koordynacyjnej
karbenów
N-heterocyklicznych
i
ligandów
pirydynowych.
W wykładzie zostaną omówione kolejne generacje
katalizatorów reakcji Suzuki za wskazaniem relacji
pomiędzy ich strukturą a reaktywnością.
[1] Szulmanowicz M. S., Gniewek A., Gil W., Trzeciak A. M.,
ChemCatChem, 2013, 5, 1152-1160.
[2] Silarska E., Trzeciak A. M., Pernak J., Skrzypczak A., Appl.
Catal. A: Gen., 2013, 466, 216-223.
[3] Błaszczyk I., Gniewek A., Trzeciak A. M., J. Organomet. Chem.,
2012, 710, 44-52.
[4] Canseco-Gonzalez D., Gniewek A., Szulmanowicz M. S.,
Müller-Bunz H., Trzeciak A. M., Albrecht M., Chem. Eur. J., 2012,
18, 6055-6062.
KOMPLEKSY JONÓW METALI CIĘZKICH Z RODNIKAMI SEMICHINONOWYMI
S05-W15
Maria Jerzykiewicz, Maciej Witwicki, Julia Jezierska, Adam Jezierski
Wydział Chemii, Uniwersytet Wrocławski, F. Joliot-Curie 14, 50-382 Wrocław
Naturalne związki organiczne posiadające ugrupowania
hydrochinonowe pod wpływem jonów metali ciężkich
tworzą z nimi kompleksy paramagnetyczne [1]. Takie
nowo utworzone związki kompleksowe semichinon –
jon metalu ciężkiego są trwałe i mogą być badane
metodą EPR. Przeprowadzono badania z naturalnymi
źródłami hydrochinonów: kwasy huminowe, fulwowe,
hymatomelanowe oraz taniny i kwas taninowy. By
określić warunki i mechanizm powstawania
kompleksów jonów metali ciężkich z semichinonami
pochodzącymi
z
naturalnych
polifenoli
przeprowadzono reakcje z wzorcowymi fenolami o
różnej ilości i położeniu grup hydroksylowych i
karboksylowych [2].
Jony Pb(II) tworzyły kompleksy rodników tylko dla
modeli zbudowanych z co najmniej jednej grupy
karboksylowej
i
dwóch
sąsiadujących
grup
hydroksylowych. Inaczej jony Hg(II), tworzyły one
kompleksy rodników również dla związków nie
posiadających grupy karboksylowej [3].
[1]
[2]
Jerzykiewicz M., Geoderma 2004, 122, 305–309
Witwicki M., Jerzykiewicz M., Jaszewski A., Jezierska J.,
Ozarowski A., J. Phys. Chem. A., 2009, 113, 14115-14122
[3]
Jerzykiewicz M.,. Chemosphere, 2013, 92, 445–450
Praca finansowana przez NCN 2011/03/B/ST5/01742
239
KOMUNIKATY
S05-K01
REAKTYWNOŚĆ [RuH2( 2-H2)2{P(C6H11)3}2] WOBEC TIOFENU I JEGO POCHODNYCH
Andrzej F. Borowski
*CMPW PAN, Zabrze; AJD, Częstochowa.
Badania nad koordynacją ligandów i reaktywnością
kompleksów metali grup przejściowych są ważne
w badaniu mechanizmów procesu odsiarczania
ciekłych paliw.
Zauważono, że podstawniki elektronoakceptorowe
w tiofenie ułatwiają rozszczepienie wiązania C−S
z następczym tworzeniem matallacykli [1].
W niniejszej prezentacji zostanie przedstawiona
reaktywność kompleksu [RuH2( 2-H2)2{P(C6H11)3}2]
(1) wobec tiofenu oraz jego pochodnych, zawierających
podstawniki elektronoakceptorowe w pozycjach 2 i 3,
a także właściwości katalityczne 1 w procesach
uwodornienia tej grupy związków.
S05-K02
[1]
S. Komiya, M. Hirano, Dalton Trans., 2003, 1439.
C
S
CH3
1
O
CH3
C O
1
S
WŁAŚCIWOŚCI KOMPLEKSOTWÓRCZE SKŁADNIKÓW ROZTWORÓW BUFOROWYCH
WZGLĘDEM JONÓW CYNKU
D. Wyrzykowski*, A. Tesmar*, D. Jacewicz*, J. Pranczk*, B. Pilarski**, L. Chmurzyński*
*Wydział Chemii Uniwersytet Gdański. **Cerko Sp. z o.o. Sp.K, 81-451 Gdynia.
wykorzystanie
techniki
izotermicznego
miareczkowania kalorymetrycznego (ITC) oraz metody
miareczkowania potencjometrycznego (PT) do
wyznaczania funkcji termodynamicznych reakcji
jonów cynku ze składnikami roztworów buforowych.
Do badań zostały wybrane substancje powszechnie
stosowane
do
przygotowywania
roztworów
buforowych stosowanych w badaniach biologicznych
oraz w pomiarach kalorymetrycznych, tj. Mes (kwas 2(N-morfolino)etanosulfonowy), Pipes (kwas 1,4piperazynodietanosulfonowy) oraz Caco (kwas
dimetyloarsenowy) [1-3]. Ponadto, przedstawiamy
zależność między sposobem koordynacji jonów cynku
przez składnik roztworu buforowego a obliczonymi
funkcjami termodynamicznymi.
[1]
[2]
[3]
Wyrzykowski, D. et al., J. Therm. Anal. Calorim. 2013, 111,
1829-1836.
Wyrzykowski, D. et al., Inorg. Chim. Acta. 2013, 405, 163-168.
Good, N.E. et al., Biochemistry, 1966, 4, 467-477.
2011/03/D/ST5/05920
SZKIELETY METALO-ORGANICZNE NA BAZIE LANTANOWCÓW(III) I KWASU
2,6-NAFTALENODIKARBOKSYLOWEGO
S05-K03
Renata Łyszczek, Agnieszka Ostasz, Halina Głuchowska, Liliana Mazur
Zakład Chemii Ogólnej i Koordynacyjnej, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, Pl. M.C. Skłodowskiej 2, 20-031
Lublin.
Szkielety metalo-organiczne (MOFs) stanowią nową
generację krystalicznych materiałów funkcjonalnych o
szerokim spektrum zastosowań min. do separacji i
magazynowaniu gazów, jako katalizatory, materiały do
optoelektroniki, czujniki chemiczne [1].
Kwas 2,6-naftalenodikarboksylowy jest popularnym
ligandem mostkującym stosowanym w syntezie
porowatych materiałów typu MOF. Praca stanowi
kontynuację badań dotyczących trójwymiarowych
polimerów koordynacyjnych lantanowców(III) z tym
ligandem otrzymanych ze środowiska DMF [2].
240
W
pracy
przedstawiono
wyniki
badań
rentgenostrukturalnych oraz badań spektroskopowych i
termicznych. Struktura porowata kompleksów została
potwierdzona badaniami izoterm adsorpcji azotu w
77K. Określono wpływ usunięcia cząsteczek
rozpuszczalnika (DMF) na strukturę kompleksów.
[1]
[2]
Li, J.-R., Sculley, J., Zhou, H.-C. Chem. Rev., 2012, 112 (2),
869–932.
Łyszczek, R., Lipke, A., Micropor. Mesopor. Mater., 2013,
168, 81-91.
KOMUNIKATY
S05-K04
1-HALOGENOPOLIYNY JAKO PREKURSORY ZWIĄZKÓW KOMPLEKSOWYCH
PALLADU(II) Z LIGANDAMI σ-POLIYNYLOWYMI
Nurbey Gulia, Bartłomiej Pigulski, Sławomir Szafert
Poliynowe kompleksy metali przejściowych z powodu
swoich niezwykłych właściwości i potencjału aplikacyjnego od lat cieszą się wśród badaczy olbrzymim
zainteresowaniem. W wyniku przeprowadzonych
badań otrzymano i scharakteryzowano (również rentgenostrukturalnie) nowe σ-poliynowe związki kompleksowe palladu wykorzystując oryginalne podejście
syntetyczne. W pierwszym etapie otrzymano serię
1-halogenopoliynów z odpowiednich, komercyjnie
dostępnych
para-podstawionych
bromoarenów
wprowadzając do ich cząsteczek fragment acetylenowy, a następnie wydłużając łańcuch węglowy w
S05-K05
kolejnych etapach do związków C4 i C6. Kluczowym
krokiem
była
reakcja
utleniającej
insercji
syntezowanych 1-halogenopoliynów z Pd(PPh3)4, w
wyniku której otrzymano selektywnie docelowe
związki z wysokimi wydajnościami.
Praca współfinansowana ze środków Narodowego Centrum Nauki
(grant nr UMO-2012/05/N/ST5/00665),oraz wspierana w ramach
projektu ”Rozwój potencjału i oferty edukacyjnej Uniwersytetu
Wrocławskiego szansą zwiększenia konkurencyjności uczelni”
WPŁYW N-HETEROCYKLICZNYCH KARBENÓW NA BUDOWĘ I WŁAŚCIWOŚCI
KOMPLEKSÓW DIALKILOALKOKSYGALOWYCH
Paweł Horeglad*
* Centrum Nowych Technologii, Uniwersytet Warszawski, ul Żwirki i Wigury 93, 02-089 Warszawa.
Mimo że silnie zasadowe właściwości Nheterocyklicznych karbenów (NHC) pozwalają na ich
szerokie wykorzystanie jako ligandów w związkach
metaloorganicznych, brak jest danych dotyczących
budowy
i
właściwości
alkoksylowych
i
arylkosylowych kompleksów metali grup głównych z
NHC [1].
W ramach prowadzonych badań otrzymaliśmy
monomeryczne
kompleksy
Me 2GaOR(NHC)
pozwalające na stereoselektywną polimeryzację raclaktydu [3] oraz kompleksy chelatowe Me2Ga(O,CNHC)
z ligandami alkoksylowymi lub aryloksylowymi
posiadającymi grupy funkcyjne zawierające NHC [4].
W prezentacji omówiony zostanie szczegółowo wpływ
N-heterocyklicznych karbenów oraz ligandów alkoksyi
aryloksylowych
na
budowę
otrzymanych
kompleksów oraz charakter wiązania Ga–CNHC.
[1]
Willans, C. E., Organometallic Chemistry, The Royal Society
of Chemistry: London, 2010; Vol. 36, p 1.
[2]
Horeglad, P. et al. Chem Commun. 2012, 48, 1171-1173.
[3]
Horeglad, P. et al. Organometallics 2014, 33, 100-111.
Prowadzone obecnie badania są finansowane ze środków
Narodowego Centrum Nauki - DEC-2012/07/E/ST5/02860.
WPŁYW WARUNKÓW SYNTEZY NA STRUKTURĘ I WŁAŚCIWOŚCI 1,4-KSYLILENODITIOOCTANÓW PIERWIASTKÓW GRUP PRZEJŚCIOWYCH
S05-K06
A. Ostasz*, L. Mazur*, B. Tarasiuk**
*Zakład Chemii Ogólnej i Koordynacyjnej, **Zakład Chemii Organicznej, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej,
pl. M.C. Skłodowskiej 2, 20-031 Lublin,
Wielowymiarowe metaloorganiczne struktury typu
MOFs, PCPs składają się głównie z dwóch
komponentów jonów metalu oraz organicznego
„łącznika”. W porównaniu do ligandów sztywnych
takich jak:
benzenopolikarboksylany ,ligandy
„giętkie” zastosowane w nowych połączeniach
koordynacyjnych
mogą
tworzyć
różnorodne
„sprężyste” wielowymiarowe sieci [1]
Badania przedstawione w pracy dotyczą polimerów
koordynacyjnych pierwiastków bloku d a ligandem,
posiadającym
grupę
–CH2-S-CH2pomiędzy
fenylowym pierścieniem a grupą karboksylową.
Określono ich strukturę zależną od warunków syntezy
oraz
właściwości
fizykochemiczne
poprzez
spektoskopię, termograwimetrię oraz analizę TG-FTIR.
[1]
X. Zhang, L. Hou, B. Liu, L. Cui, Y. Y. Wang and B. Wu,
Crystal Growth and Design, 2013, 13, 3177-3187.
241
KOMUNIKATY
S05-K07
KORELACJE MAGNETO-STRUKTURALNE W POŁĄCZENIACH DWUMETALICZNYCH Z
UDZIAŁEM OKTACYJANOMETALANÓW
Robert Podgajny,* Szymon Chorąży,* Wojciech Nogaś,* Wojciech Nitek,* Michał Rams,** Barbara Sieklucka*
*Wydział Chemii UJ, ul. Ingardena 3, 30-060 Kraków, **Instytut Fizyki UJ, ul. Reymonta 4, 30-059 Kraków
Sprzężenia
magnetyczne
w
bimetalicznych
kompleksach
wielordzeniowych
opartych
na
policyjanometalanach mogą prowadzić do sieci z
dalekozasięgowym uporządkowaniem magnetycznym
oraz do cząsteczek wysokospinowych nierzadko
wykazujących powolną relaksację magnetyczną.[1]
Niniejsza prezentacja przedstawia kilka interesujących
połączeń wielordzeniowych M-L-[WV(CN)8] z
mostkami CN- (M = MnII, CoII; L = kationy
poliamoniowe, N-tlenki pirydyn i diazyn, pirydyny i
polipirydyny). Podkreślona zostanie rola cząsteczek
organicznych
w
konstrukcji
połączeń
o
zróżnicowanych
właściwościach
strukturalno-magnetycznych.
i
korelacjach
[1] Nowicka, B.; Sieklucka, B. et al. Coord. Chem. Rev. 2012, 256,
1946-1971
Praca
finansowana
przez
NCN,
projekt
nr
DEC2011/01/B/ST5/00716234567
PROJEKTOWANIE NOWYCH MAGNETYKÓW MOLEKULARNYCH
S05-K08
Alina Bieńko*
*Wydział Chemii, Uniwersytet Wrocławski, ul. F.Joliot-Curie 14, 50-383 Wrocław.
W świecie magnetyzmu molekularnego istnieje kilka
obszarów
badań
nowego
typu
materiałów
wykazujących wysoki stan spinowy i spontaniczną
magnetyzacje. Jedną z metod projektowania
nanomateriałów magnetycznych jest metoda bloków
budulcowych i procesu samoskładania. Zasadniczymi
blokami budulcowymi były serie kationowych monolub bismakrocyklicznych kompleksów metali 3d –
elektronowych (Cu(II), Ni(II)) (różniące się rodzajem
paramagnetycznego centrum, długością łącznika
alifatycznego, rodzajem i ilością podstawników w
pierścieniu makrocyklicznym Stosując strategie
syntetyczne w ramach podejścia molekularnych
S05-K09
OD EFEKTÓW -ELEKTRONOWYCH DO KOORDYNACJI HALOARENÓW - NOWE
KONCEPCJE W PROJEKTOWANIU KOMPLEKSÓW TYPU HOVEYDY-GRUBBSA
Michał Barbasiewicz*
*Uniwersytet Warszawski, Wydział Chemii, ul. Pasteura 1, 02-093 Warszawa, www.aromaticity.pl
Rutenowe kompleksy typu Hoveydy-Grubbsa znajdują
zastosowanie, jako homogenne katalizatory metatezy
olefin o bardzo dobrych właściwościach aplikacyjnych.
Poszukując nowych wariantów takich układów, oraz
badając powiązania pomiędzy ich strukturą a
aktywnością katalityczną zaobserwowaliśmy efekty
związane z -elektronową delokalizacją w obrębie
pierścienia chelatowego.[1] Wyniki te zainspirowały
nas do syntezy analogów, w których koordynująca
grupa OiPr została zastąpiona przez atom halogenu
(Br, I). Kompleksy te charakteryzują się wysoką
aktywnością w modelowych reakcjach metatezy
242
bloków budulcowych uzyskano połączenia o różnej
topologii: układy dimeryczne , 1D- wymiarowe
łańcuchy, trimery, tetrametry, heptamery oraz układy
3D- wymiarowe o właściwościach szkła spinowego.
Uzyskane nowe materiały podzielono na kilka grup w
zależności od rodzaju liganda mostkującego:
polimeryczne kompleksy oparte na anizotropowym
rdzeniu [ReCl4(ox)]2-; polimeryczne, heterometaliczne
kompleksy oparte na politiocyjanianowych i
policyjanianowych rdzeniach metali; homometaliczne
kompleksy wielordzeniowe z organicznymi ligandami
mostkującymi..
(RCM), znaczną trwałością, oraz wykazują odmienny
mechanizm inicjacji.[2,3]
[1]
[2]
[3]
M. Barbasiewicz, et al. Organometallics 2012, 31, 3171-3177.
M. Barbasiewicz, et al. Dalton Trans. 2013, 42, 355-358.
M. Barbasiewicz, et al. Chem. Eur. J. 2014, 20, 2819-2828.
Praca finansowana z grantów N N204 152436 oraz IP2012 001972.
KOMUNIKATY
STRUCTURAL AND SPECTROSCOPIC ANALYSIS OF COMPLEXES BASED ON NEW
TYPE OF S-DONOR LIGAND (ArO)3SiS−.
S05-K10
Agnieszka Pladzyk*, Łukasz Ponikiewski*, Wiesława Ferenc**, Jan Sarzyński***, Anna Dołęga*
* Department of Inorganic Chemistry, Gdańsk University of Technology, G. Narutowicza St. 11/12, 80-233 Gdańsk,
Poland.** Department of General and Coordination Chemistry, Maria Curie-Skłodowska University, Sq. Maria
Curie-Skłodowska 2, 20-031 Lublin. *** Institute of Physics, Maria Curie-Skłodowska University, Sq. Maria CurieSkłodowska 1, 20-031 Lublin.
We have been interested in silanethiols since it has
been found that they can be used as ligands in
syntheses of biomimetic compounds and polymeric
constructs. Our previous experiments were mainly
based on alkoxysilanethiol (tBuO)3SiSH which was
found to be fairly stable in atmospheric conditions [1].
Here we want to present novel coordination
compounds which have been obtained in reactions of
simple salts of Co2+ and Ni2+ ions with new type of
organoxysilanethiol (ArO)3SiS− synthesized quite
recently [2]. Complexes were characterized by singlecrystal X-ray structure determination, FT-IR and
magnetic measurements.
Piękoś, R., Wojnowski, W. ZAAC 1962, 318, 212–216.
Dołęga, A., Marynowski, W., Baranowska, K., Śmiechowski,
M., Stangret, J., Inorg. Chem., 2012, 51, 836-843.
[1]
[2]
The studies were supported by the Polish National Science Centre
grant No. 2013/09/B/ST5/03479
SPONTANICZNY ROZDZIAŁ W UKŁADACH [CO(NH3)N(H2O)6-N][Fe/Cr(C2O4)3]
S05-K11
Tadeusz M. Muzioł*, Grzegorz Wrzeszcz*, Natalia Tereba*
* Wydział Chemii, Uniwersytet Mikołaja Kopernika, ul. Gagarina 7, 87-100 Toruń, Polska.
Zagadnienia związane z chiralnością stanowią ważne
problemy współczesnej chemii. Jednym z niepoznanych do końca zjawisk jest spontaniczny rozdział, polegający na wydzieleniu z mieszaniny racemicznej podczas krystalizacji obu form enancjomerycznych. Zjawisko to zachodzi częściej dla kompleksów niż w chemii
organicznej [1,2]. W przypadku jonów szczawianowych chiralność najczęściej obserwowana była dla
sieci 3D, jednakże obecnie została także stwierdzona
dla układów 2D, 1D oraz 0D [3]. W naszych badaniach
spontaniczny rozdział zaobserwowano dla układów
o wzorze [Co(NH3)n(H2O)6-n][M(C2O4)3] mH2O (M
Cr, Fe, n 6–3). Związki te krystalizują w układzie
S05-K12
heksagonalnym w chiralnych grupach przestrzennych
P61 i P65 lub P6122 i P6522, zależnie od składu sfery
koordynacyjnej kobaltu. Za chiralne rozpoznanie odpowiedzialna jest przede wszystkim sieć silnych wiązań
wodorowych. Podjęto próby określenia warunków,
kiedy zjawisko spontanicznego rozdziału może wystąpić w podobnych układach.
[1] Hao, H.-Q.; Liu, W.-T.; Tan, W.; Lin, Z.-J.; Tong, M.-L.
CrystEngComm, 2009, 11, 967–971.
[2] Pérez-García, L.; Amabilino, D.B. Chem. Soc. Rev., 2007, 36,
941–967.
[3] Gruselle, M.; Train, C.; Boubekeur, K.; Gredin, P.; Ovanesyan,
N. Coord. Chem. Rev. 2006, 250, 2491–2500.
N^C^N CYKLOMETALOWANE KOMPLEKSY PLATYNY(II) – SYNTEZA I
WŁAŚCIWOŚCI OPTYCZNE
Grażyna Szafraniec, Stanisław Krompiec, Aneta Słodek, Grzegorz Ćwiertnia, Iwona Grudzka
Zakład Chemii Nieorganicznej, Metaloorganicznej i Katalizy, Uniwersytet Śląski, ul. Szkolna 9, Katowice, Polska.
Zsyntezowano szereg N^C^N cyklometalowanych
kompleksów platyny(II), zgodnie ze znanymi w
literaturze
procedurami
[1].
Jako
ligandy
cyklometalujące
użyto
pochodnych
bis(pirydylo)benzenu, które zostały otrzymane w
wyniku
reakcji
sprzęgania
Suzuki-Miyaury,
przeprowadzonych w reaktorze mikrofalowym [2].
Zastosowanie różnych estrów kwasów borowych oraz
pochodnych pirydynowych, umożliwiło uzyskanie
N^C^N cyklometalujących ligandów z podstawnikami
elektrono-akceptorowymi jak i elektrono-donorowymi
(R1 = H, NO2, NH2; R2 = H, NO2, NH2, OCH2C(CH3)3).
Wpływ
elektronowy
podstawników
liganda
zdeterminował różnice we właściwościach optycznych,
kolejno otrzymanych kompleksów platyny(II).
R
R
1
2
R
N
2
N
Pt
Cl
[1]
[2]
S. J. Farley, D. L. Rochester, A. L. Thompson, J.A. K. Howard,
J. A. G. Williams, Inorg. Chem., 2005, 44, 9690−9703.
Ü. Yılmaz ,S. Deniz, H. Küçükbay, N. Şireci, Molecules, 2013,
18, 3712-3724.
Praca finansowana przez NCN grant nr DEC011/01/B/ST5/06309 , oraz NCBiR grant nr PBS2/A5/40/2014
243
KOMUNIKATY
DIMERYCZNE I MONOMERYCZNE KOMPLEKSY JONU Re(CO)3+ Z WYBRANYMI
ZASADAMI SCHIFFA TYPU N∩O ORAZ N∩N∩O
S05-K13
Marek Grzegorczyk*, Andrzej Kapturkiewicz*, **
*Zakład Chemii Nieorganicznej, Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach, ul. 3 Maja 54, 08-110
Siedlce. **Instytut Chemii Fizycznej Polskiej Akademii Nauk, ul. Kasprzaka 44/52, 01-224 Warszawa.
W literaturze przedmiotu można znaleźć informacje na
temat trójkarbonylowych kompleksów renu(I) z
ligandami diiminowymi (typu N∩N, N∩N ), natomiast
kompleksy jonu Re(CO)3+ z ligandami typu N∩O czy
też N∩N∩O są stosunkowo słabo zbadane.
W prezentowanym komunikacie przedstawione zostaną
wyniki badań nad syntezą oraz właściwościami
fizykochemicznymi kompleksów jonu Re(CO)3 z
wybranymi zasadami Schiffa - ligandami typu N∩O
oraz N∩N∩O . W wyniku reakcji bidentnych zasad
Schiffa – ligandów typu N∩O z Re(CO)5Cl otrzymuje
się kompleksy dimeryczne o strukturach typu
Re2(CO)6(N∩O )2 [1]. Natomiast w wyniku reakcji
tridentnych zasad Schiffa - ligandów typu N∩N∩O–
otrzymuje się kompleksy monomeryczne, w których
każdy z badanych ligandów N∩N∩O w inny sposób
koordynuje do jonu centralnego Re(CO)3+ [2].
[1]
[2]
Grzegorczyk, M.; Kapturkiewicz, A.; Nowacki, J.;
Trojanowska, A. Inorg. Chem. Commun., 2011, 14, 1773-1776.
Grzegorczyk, M.; Kapturkiewicz, A.; Sanjuan-Szklarz, F.W.;
Nowacki, J. Inorg. Chem. Commun., 2014, in press.
REAKCJA JODKU RENU(III) Z H218O I 3-METYLOPIRYDYNĄ
S05-K14
Marta S. Krawczyk, Monika K. Krawczyk, Miłosz Siczek, Tadeusz Lis
W syntezie nowej klasy sześciordzeniowych
oksydokompleksów renu zawierających rdzeń
{Re6(μ-O)12}+ [1] zasadniczą rolę odgrywa woda.
Stosując spektrometrię mas oraz spektroskopię
w
podczerwieni
i
dalekiej
podczerwieni
udowodniliśmy, że atomy tlenu izotopu 18O
(pochodzące z wody H218O) wbudowują się w strukturę
klasteru tworząc kompleks [Re6(μ-18O)12(3-Mepy)6]I
(Rys. 1).
Krawczyk, M.S; Krawczyk, M.K.; Siczek, M; Lis, T.
praca przyjęta do druku w Inorg. Chem.
UMO-2011/03/N/ST5/04844
N
Re
18O
[1]
S05-K15
Rys. 1. Struktura kationu kompleksowego [Re6(μ-18O)12(3-Mepy)6]+.
SZEŚCIORDZENIOWE OKSYDOKOMPLEKSY RENU JAKO PRODUKTY REAKCJI
HALOGENKÓW RENU(III) Z AMINAMI AROMATYCZNYMI
W reakcjach halogenków renu(III) z aminami
aromatycznymi, można otrzymać nowej klasy
sześciordzeniowe kompleksy renu o ogólnym wzorze
[Re6(μ-O)12L6]X {L = py, 3-Mepy (3-metylopirydyna),
4-Mepy (4-metylopirydyna); X = BPh4, Cl, Br, I} [1].
Ponadto otrzymane klastery ulegają odwracalnym
lub/i kwazi-odwracalnym reakcjom utleniania-redukcji
zachowując geometrię przestrzenną (Rys. 1).
UMO-2011/03/N/ST5/04844
N
Re
ReX3
O
pokojowa
X = Cl, Br, I
[1]
244
Rys. 1. Schemat syntez sześciordzeniowych klasterów renu
o ogólnym wzorze [Re6(μ-O)12(3-Mepy)6]+n (n = 0, +1).
POSTERY
S05-P01
KOMPLEKSY IMINOFOSFOROWE ZŁOTA, PALLADU I PLATYNY JAKO POTENCJALNE
ŚRODKI ANTYNOWOTWOROWE
Aleksandra Borkowska
Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach, ul. 3 Maja 54, 08-110 Siedlce.
Od ponad 40 lat cisplatyna, karboplatyna oraz
oksaliplatyna
są
stosowane
jako
leki
przeciwnowotworowe. Ich działanie jest jednak
związane z dużą toksycznością i wieloma efektami
ubocznymi. Te ograniczenia zainicjowały badania nad
nowymi substancjami przeciwnowotworowymi.
Liczne
bioanalizy
kompleksów
złota[1]
doprowadziły do wniosków, że posiadają one inny niż
cisplatyna mechanizm działania antynowotworowego.
Nie celują one w DNA komórek, a hamują enzymy w
mitochondriach oraz proteasomach. Wyniki te skłoniły
naukowców
do
poszukiwania
kompleksów
nieplatynowych o analogicznym działaniu[2]. Efektem
poszukiwań są iminofosforowe kompleksy metali o
konfiguracji
d8
charakteryzujące
się
niską
toksycznością oraz wysoką cytotoksycznością dla
komórek rakowych[3].
[1]
[2]
[3]
Vela, L.; Contel, M.; Palomera, L.; Azaceta G.; Marzo, I. J.
Inorg. Biochem., 2011, 105, 1306-1313.
Carreira, M.; Calvo-Sanjuán, R.; Sanaú, M.; Zhao, X.;
Magliozzo, R.S.; Marzo I.; Contel, M. J. Inorg. Biochem.,
2012, 116, 204-214.
Frik, M.; Jiménez, J.; Vasilevski, V.; Carreira, M.; de Almeida,
A.; Gascón, E.; Benoit, F.; Sanaú, M.; Casini, A.; Contel, M.
Inorg. Chem. Front., 2014, 1, 231-241.
KATALITYCZNE METODY SYNTEZY FUNKCJONALIZOWANYCH
SILSESKWIOKSANÓW TYPU DOUBLE – DECKER
S05-P02
Dariusz Brząkalski*, Bartosz Woźniak*, Beata Dudziec*, Patrycja Żak*, Bogdan Marciniec*
* Wydział Chemii, Zakład Chemii Metaloorganicznej, Uniwersytet im. A. Mickiewicza, ul. Grunwaldzka 6, 60-780
Poznań, Polska.
Funkcjonalizowane silseskwioksany typu doubledecker (DDSQ) to niedawno wyodrębniona grupa tzw.
związków hybrydowych w ramach wielościennych
silseskwioksanów (ang. POSS), w których można
wyróżnić nieorganiczny rdzeń połączeń Si-O-Si oraz
fragmenty organiczne.[1] Obserwuje się szybki rozwój
tej dziedziny chemii krzemoogranicznej w dwu
kierunkach – jeden dotyczy syntezy i modyfikacji
DDSQ na poziomie związków molekularnych, a drugi
jest związany z syntezą układów makromolekularnych
o
polepszonych
parametrach
termicznych,
S05-P03
mechanicznych,
optoelektronicznych
itd.
W
komunikacie tym prezentowane są wyniki prac
związanych z zastosowaniem katalitycznych reakcji,
m.in. sililującego sprzęgania czy hydrosililowania do
funkcjonalizacji winylo- oraz wodoropodstawionych
silseskwioksanów typu double-decker.
[1]
N. Ootake, K. Yoshida, K. Watanabe, Y. Yamaryo US 8 173
758 (B2)
Praca finansowana przez Narodowe Centrum Nauki - MAESTRO
2011/02/A/ST5/00472 oraz SONATA 2012/05/D/ST5/03348
BADANIA POTENCJOMETRYCZNE I SPEKTROSKOPOWE ODDZIAŁYWAŃ W
UKŁADACH: NIKOTYNA/POLIAMINA I CU(II)/NIKOTYNA/POLIAMINA
Paweł Czerniawski, Romualda Bregier-Jarzębowska, Anna Gąsowska, Lechosław Łomozik, Martyna Kubik
Zakład Chemii Koordynacyjnej, UAM, ul. Umultowska 89b 61-614 Wydział Chemii, Poznań
Badano oddziaływania niekowalencyjne nikotyny (Nic)
z aminami biogennymi: putrescyną (Put) i spermidyną
(Spd) oraz reakcje kompleksowania w układach
potrójnych Cu(II)/Nic/Put lub Spd. Określono skład,
ogólne stałe trwałości (logβ) tworzących się
kompleksów oraz centra oddziaływań ligandów.
Ustalono, że w układach bez metalu w tworzeniu
kompleksów molekularnych uczestniczą oba atomy
azotu nikotyny oraz sprotonowane atomy azotu PA.
Ponadto wraz ze wzrostem pH obserwuje się coraz
efektywniejszy udział w oddziaływaniach atomów
azotu nikotyny a spadek efektywności atomów azotu
PA. Ustalono, że w układach z jonami Cu(II) tworzą
się
kompleksy
typu:
Cu(Nic)Hx(PA)
oraz
Cu(Nic)(PA)(OH)x. W kompleksie molekularnym
Cu(Nic)H2(Put)
całkowicie
sprotonowana
Put
oddziałuje
niekowalencyjnie
z
kotwicującym
połączeniem binarnym jonów Cu(II) z nikotyną. W
formie
Cu(Nic)H(Put)
stwierdzono
wewnątrzcząsteczkowe
międzyligandowe
oddziaływania
dodatkowo stabilizujące kompleks. Natomiast w
kompleksach ze spermidyną nie wszystkie donorowe
atomy azotu PA uczestniczą w koordynacji.
245
POSTERY
S05-P04
EFEKTYWNOŚĆ CENTRÓW ODDZIAŁYWAŃ LIGANDÓW W KOMPLEKSACH W
UKŁADACH: NIKOTYNA/NUKLEOTYD I CU(II)/NIKOTYNA/NUKLEOTYD
Paweł Czerniawski, Anna Gąsowska, Romualda Bregier-Jarzębowska, Lechosław Łomozik, Aleksandra Kabacińska
Zakład Chemii Koordynacyjnej, UAM, ul. Umultowska 89b, 61-614 Wydział Chemii, Poznań
W układach Nic/AMP lub ATP tworzą się addukty
typu (Nic)H2(Nukleotyd) i (Nic)H(Nukleotyd).
Obliczone wartości stałych równowagi reakcji
tworzenia
wskazują
na
bardziej
efektywne
oddziaływania
w kompleksach molekularnych
nikotyny z AMP niż z ATP. Wyniki badań 13C NMR
sugerują udział w oddziaływaniu obu atomów azotu
nikotyny oraz atomów tlenu grupy fosforanowej i
endocyklicznych atomów azotu N(1) i N(7) z
nukleotydu. W formie (Nic)H2(AMP) ustalono
występowanie efektu inwersji oddziaływań (centra
elektrododatnie i elektroujemne w nikotynie i AMP).
W kompleksach mieszanych z jonami Cu(II) w
koordynacji uczestniczy pirydynowy atom azotu
nikotyny oraz atomy tlenu grup fosforanowych
nukleotydu. Wraz ze wzrostem pH obserwuje się
włączenie w koordynację endocyklicznych atomów
azotu N(1) lub N(7) z ATP. W kompleksach
protonowanych zarówno z udziałem AMP jak i ATP
wewnątrzcząsteczkowe
międzyligandowe
niekowalencyjne oddziaływania dodatkowo stabilizują
kompleks.
KWAS 6-((DIFOSFONOMETYLO)AMINO)HEKSANOWY I JEGO WŁAŚCIWOŚCI
KOORDYNACYJNE
S05-P05
A. Dylong*, M. Sowa*, K. Ślepokura**, W. Goldeman*, E. Matczak-Jon*
*Wydział Chemiczny, Politechnika Wrocławska, Wybrzeże Wyspiańskiego27, 50-370, Wrocław.
**Wydział Chemii, Uniwersytet Wrocławski, Joliot Curie 14, 50-383 Wrocław.
Bisfosfoniany zawierające szkielet P C P to
syntetyczne analogi pirofosforanu o dużym
powinowactwie względem jonów metali [1]. Kwas 6((difosfonometylo)amino)heksanowy (Rys. 1), należy
do nie opisanej dotychczas w literaturze grupy
bisfosfonianowych pochodnych aminokwasów.
Prezentacja ma na celu przedstawienie struktur
molekularnych i krystalicznych liganda oraz jego
kompleksów z jonami wapnia i potasu. Ponadto,
zaprezentowane zostaną wstępne badania, za pomocą
spektroskopii
NMR,
nad
właściwościami
kompleksującymi tego związku względem jonów
wapnia, magnezu i cynku w roztworach wodnych.
[1]
Matczak-Jon, E.; Videnova-Adrabińska, V. Coord. Chem. Rev.
2005, 249, 2458-2488.
WŁAŚCIWOŚCI KOMPLEKSUJĄCE BISFOSFONIANOWYCH POCHODNYCH
AMINOKWASÓW
S05-P06
A. Dylong, W. Goldeman*, B. Kurzak**, M. Szpak**, E. Matczak-Jon*
**Wydział Chemiczny, Politechnika Wrocławska, Wybrzeże Wyspiańskiego27, 50-370, Wrocław.
**Wydział Chemii, Uniwersytet Opolski, ul. Oleska 48, 45-052 Opole.
Bisfosfoniany to grupa różnorodnych związków,
których właściwości fizykochemiczne i aktywność
biologiczna
zależą
od
natury
chemicznej
podstawników na atomie węgla do którego przyłączone
są dwie geminalnie związane grupy fosfonowe. Celem
prezentacji
jest
przedstawienie
dotychczas
nieopisanych
w
literaturze
bisfosfonianowych
pochodnych aminokwasów, w których grupa
karboksylowa
i
ugrupowanie
bisfosfonianowe
przyłączone są do atomów C i C w otoczeniu atomu
azotu (Rys. 1). Zostaną przedstawione wyniki badań
246
nad równowagami protonowania i kompleksowania w
roztworach wodnych czterech ligandów z jonami Ca 2+,
Mg2+ i Zn2+ przeprowadzonych z wykorzystaniem
spektroskopii NMR, pH-potencjometrii i spektrometrii
mas z łagodnym źródłem jonizacji ESI-MS.
POSTERY
WSPÓLNA SORPCJA LANTANOWCÓW I JONÓW FOSFORANOWYCH(V)
S05-P07
Agnieszka Gładysz-Płaska, Ewelina Grabias, Marek Majdan,
Zakład Chemii Nieorganicznej, Uniwersytet Marii Curie Skłodowskiej, pl. M. C. Skłodowskiej 2, 20-031 Lublin
Badano wspólną sorpcję jonów lantanowców
Ln
oraz fosforanów(V) na glinie czerwonej
modyfikowanej chlorkiem sodu – Na-glinie.
3+
W badaniach rozpatrywano układy zawierające:
1) jony lantanowca(III) w środowisku wodnym i w
środowisku buforu octanowego
Podjęto próbę porównania sorpcji jonów Ln3+ w
całym szeregu lantanowców, wpływu jonów
fosforanowych(V) na wielkość sorpcji oraz zbadano
obecność efektu podwójnie – podwójnego.
Badania finansowane w ramach strategicznego projektu badawczego
pt. „Technologie wspomagające rozwój bezpiecznej energetyki
jądrowej”: umowa nr 168/040-117/2011.
2) jony lantanowców(III) + jony fosforanów(V) w
środowisku wodnym lub w środowisku buforu
octanowego
3) jony fosforanów(V) w środowisku wodnym i w
środowisku buforu octanowego.
USTALANIE SKŁADU KOMPLEKSÓW U(VI) Z FOSFORANAMI NA BENTONICIE
S05-P08
Ewelina Grabias, Marek Majdan, Agnieszka Gładysz-Płaska
Uran jako pierwiastek radioaktywny jest toksyczny
dla organizmów żywych. Zrozumienie mechanizmów
usuwania jonów uranylowych ze ścieków jest istotne z
uwagi na możliwość poznania dróg migracji U(VI) w
środowisku oraz potencjalnego zastosowania badanych
sorbentów jako barier geologicznych podczas
składowania odpadów radioaktywnych [1].
Powszechnie znany jest w literaturze fakt, że
obecność jonów fosforanowych w roztworach
wodnych sprzyja sorpcji U(VI) na tlenku glinu, tlenku
krzemu i tlenku żelaza(III). Ustalanie składu
kompleksów powierzchniowych uranu z fosforanami
opiera się na dobrze znanej w chemii koordynacyjnej
metodzie de Job, w której suma stężeń ligandów
tworzących kompleks z jonem metalu pozostaje stała,
zmienia się zaś ich proporcja. Zależność stężenia U(VI)
w fazie stałej od stosunku molowego U(VI) i
fosforanów wskazuje na obecność maksimum, które
odpowiada składowi tworzącego się kompleksu.
[1]
Grabias E., Gładysz-Płaska A., Książek A., Majdan M.,
Environ. Chem Lett., 2013, DOI 10.1007/s10311-013-0442-2.
KOMPLEKSY JONÓW SREBRA (I) I MIEDZI (II)
Z TETRAPIPERYDYNYLO-PNP-LARIAT ETEREM W METANOLU
S05-P09
Natalia Gutowska*, Piotr Seliger*, Grzegorz Andrijewski*, Mariola Siwy**
*Katedra Chemii Nieorganicznej i Analitycznej, Uniwersytet Łódzki, ul. Tamka 12, 91-403 Łódź.
** Centrum Materiałów Polimerowych i Węglowych PAN, ul. M. Curie - Skłodowskiej 34, 41-819 Zabrze.
Lariat etery należą do grupy eterów
koronowych
posiadających
łańcuch
boczny
przyłączony do fragmentu korony przez tak zwany
atom pivotowy (C, N lub P). Utworzone ramię boczne
zawierające atomy lub grupy z wolną parą elektronową
może współdziałać z elektronami z pierścienia
makrocyklicznego tworząc trójwymiarową przestrzeń
dla gościa w postaci kationu, anionu lub cząsteczki
obojętnej [1] [2].
Celem pracy była synteza i wyznaczenie stałych
trwałości z jonami srebra (I) i miedzi (II) dla
tetrapiperydynylo-PNP-lariat eteru w metanolu.
Stałe trwałości zostały wyznaczone za pomocą
miareczkowania potencjometrycznego. Wykonane
zostały również widma NMR, w celu zbadania
sposobu
kompleksowania
jonów
srebra
(I)
i miedzi (II) przez badany ligand.
[1]
[2]
Gokel, G.W., Chem. Soc. Rev. 1992, 39, 39-47.
Gokel, G.W., Crown ethers and cryptand, University of Miami
Coral Gables, Florida, USA, 1991.
247
POSTERY
S05-P10
BADANIE KOMPLEKSÓW TETRAMORFOLINYLO-PNP-LARIAT ETERÓW
Z JONAMI METALI TECHNIKĄ ESI-MS
Natalia Gutowska*, Grzegorz Andrijewski*, Piotr Seliger*, Beata Pasternak*
*Wydział Chemii, Uniwersytet Łódzki, ul. Tamka 12, 91-403 Łódź.
PNP-lariat etery należą do grupy eterów
koronowych utworzonych przez wprowadzenie
jednostki cyklotrifosfazenu do makrocyklicznego
szkieletu polieterowego [1].
Spektrometria mas z techniką jonizacji
electrorosprayem
(ESI-MS)
jest
skutecznym
narzędziem
w
badaniu
niekowalencyjnych
oddziaływań w kompleksach typu gość-gospodarz.
ESI-MS umożliwia nam bezpośrednią analizę
kompleksów tworzących się w roztworze, co pozwala
na badania stanów równowagi, analizę ilościową
stałych trwałości lub ocenę selektywności wiązania [2].
Celem badań było określenie z użyciem
ESI-MS struktur powstających kompleksów oraz ocena
selektywności wiązania wybranych jonów: Ag(I),
Ca(II), Cd(II), Cu(II) i Pb(II).
[1]
[2]
Brandt, K.; et al; J. Inclusion. Phenom. Macrocyclic Chem.,
1999, 35, 281-289.
Stewart, I.I.; Spectrochim. Acta Part B, 1999, 54, 1649-1695.
HETEROLIGANDOWE KOMPLEKSY JONÓW METALI d- I f-ELEKTRONOWYCH
S05-P11
Małgorzata Kurzajewska, Tomasz Heese, Dorota Kwiatek, Stefan Lis, Zbigniew Hnatejko
Wydział Chemii, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza, ul. Umultowska 89b, 61-614 Poznań
Od ponad 10-ciu lat prowadzimy badania nad
kompleksami jonów metali z udziałem N-tlenków
pochodnych pirydyny w roztworach i w fazie stałej [1,
2]. Prace badawcze obejmujące sposoby koordynacji,
symetrię i stabilność kompleksów tworzących się
w różnych fazach, prowadzone są z użyciem
spektroskopii luminescencyjnej (pomiar natężenia
emisji i emisyjnych czasów życia) i spektroskopii
absorpcyjnej ( badanie zmian w widmach UV-Vis i IR)
oraz NMR i EPR, a także z wykorzystaniem analizy
elementarnej, rentgenostrukturalnej i termicznej.
W komunikacie przedstawione zostaną wyniki badań
spektroskopowych
nad
otrzymanymi
nowymi
heteroligandowymi kompleksami jonów Zn2+, Co2+,
Nd3+ i Eu3+ z ligandami typu: N-tlenkowe pochodne
pirydyny, -diketony i związki organiczne zawierające
fosfor.
[1]
[2]
Lis, S.; Hnatejko, Z.; Barczyński, P.; Elbanowski, M. J. Alloys.
Compd., 2002, 344, 70-74.
Hnatejko, Z.; Dutkiewicz, G.; Kubicki, M.; Lis, S. J. Mol.
Struct., 2013, 1034, 128-133.
Udział Tomasza Heese w konferencji jest współfinansowany ze
POKL.04.01.02-00-040 /12-01.
N-DONOROWE ALKILOALKOHOLE JAKO LIGANDY NA CENTRUM MOLIBDENOWYM
S05-P12
Anna Jurowska*, Janusz Szklarzewicz, Maciej Hodorowicz, Monika Tomecka
Wydział Chemii, Uniwersytet Jagielloński, Zakład Chemii Nieorganicznej, 30-060 Kraków, R. Ingardena 3.
Związki
kompleksowe
z
jednowiążącymi
organicznymi ligandami są interesującym materiałem
do badań ze względu na łatwość substytucji tych
ligandów [1]. Zastosowane w pracy ligandy typu
aminoalkohole oraz hydrazynoalkohol są potencjalnie
liniowymi ligandami mostkowymi z N i O
donorowymi atomami. Stwarza to możliwość ich
zastosowania w syntezie układów polimerycznych [2].
W pracy opisano syntezę, strukturę oraz
właściwości fizykochemiczne (widma IR, UV-VIS,
widma cyklicznej woltamperometrii, pomiary DTG)
kompleksów Mo(IV) z 2-aminoetanolem, 3aminopropanolem oraz hydrazonem 2-hydroksyetylu.
248
Badania strukturalne wskazują na geometrię silnie
zdeformowanego oktaedru dla anionu z bardzo słabym
wiązaniem do azotu liganda organicznego. Omówiony
zostanie wpływ liganda na typ wiązań wodorowych i
upakowanie
przestrzenne
oraz
właściwości
fizykochemiczne.
Matoga, D.; Szklarzewicz, J.; Lewiński, K., Polyhedron, 2008,
27, 2643–2649.
[2]
Matoga, D.; Szklarzewicz, J.; Samotus, A.; Burgess, J.;
Fawcett, J.; Russell, D. R., Polyhedron, 2000, 19 1503–1509.
Praca wykonana dzięki wsparciu stypendialnemu Krakowskiego
Konsorcjum Naukowego im. Mariana Smoluchowskiego "Materia Energia – Przyszłość”
[1]
POSTERY
KOMPLEKSY WANADU Z LIGANDAMI N,O-DONOROWYMI
S05-P13
Anna Jasińska, Janusz Szklarzewicz
Zakład Chemii Nieorganicznej, Uniwersytet Jagielloński, Kraków, ul. Gołębia 24. Zespół Chemii Koordynacyjnej,
Kraków, ul. R. Ingardena 3
Kompleksy wanadu są w ostatnich latach intensywnie
badane ze względu na ich zastosowanie jako
metalofarmaceutyki [1]. W wyniku reakcji VO(acac) 2 z
ligandami N,O-donorowymi otrzymano trzy nowe
kompleksy wanadu. Syntezy prowadzone były w
atmosferze argonu, w etanolu, w którym najpierw
rozpuszczano ligand lub go tworzono z komponentów
a następnie dodawano VO(acac)2. Zastosowano trzy
ligandy: hydrazon kwasu salicylowego, hydrazyd
salicylowy aldehydu salicylowego wraz z 1,10fenantroliną jako koligandem oraz hydrazyd 3hydroksy-2-naftoesowy aldehydu 2-pikolinowego.
Roztwory po syntezach pozostawiano do powolnej
krystalizacji. Wszystkie preparaty wykrystalizowały w
formie drobnych igieł i zostały scharakteryzowane przy
pomocy
metod
fizykochemicznych,
w
tym
spektroskopii IR, UV-Vis (w roztworze i w fazie
stałej), pomiarów magnetycznych oraz analizy
elementarnej. Uzyskano jeden preparat wanadu(IV)
oraz dwa kompleksy wanadu(V).
[1] Sakurai, H., J. Health. Sci., 2010, 56, 129-143
LUMINESCENT MATERIALS FROM ORGANOMETALLIC SUBSTRATES
S05-P14
Magdalena Kosińska-Klähn, Łukasz John, Anna Drąg-Jarząbek, Józef Utko, Lucjan B. Jerzykiewicz, Piotr Sobota
*Wydział Chemii, Uniwersytet Wrocławski, ul. F. Joliot-Curie 14, 50-383 Wrocław
Recently, the interest in alkoxo derivatives of
metals significantly increased as they constitute
extremely attractive molecular precursors, for the
fabrication of numerous oxide materials. Such
materials deliver appropriate elements of a final
product and the desired stoichiometry is achieved on
the molecular level.
We have developed two different methods to
synthesize molecular precursors. The first synthetic
method leads to perovskites and relies on the direct
reaction of group 4 metallocenes Cp2M’Cl2 with metal
M (M=ba, Sr, Ca) and an excess of alcohol ROH [1].
The second way leads to spinel-like oxides. We
prepared mononuclear strontium and barium
benzofuranoxide [M(ddbfo)4](ddbfo)2∙ddbfoH, where
ddbfoH = 2,3-dihydro-2,2-dimethylbenzofuran-7-ol.
and then used in reaction with M’Me3 (M’ = Al, In,
Ga). [2] The highly phase pure oxides were obtained
after thermal decomposition of the precursors and then
doped with europium what have led to to phosphors.
[1] Drąg-Jarząbek A., Kosińska M., John Ł., Jerzykiewicz L. B.,
Sobota P., Chem. Mater., 2011, 23, 4212
[2] Ł. John, M. Kosińska-Klähn, L. B. Jerzykiewicz, L. Kępiński, P.
Sobota, Inorg. Chem., 2012, 51, 9820
Praca finansowana przez Narodowe Centrum Nauki granty : numer
2011/01/N/ST5/02408 oraz 2011/03/B/ST5/01040
CRYSTAL STRUCTURE OF BIOMIMETIC CADMIUM – METHANOL COMPLEX
S05-P15
Agnieszka Jabłońska, Katarzyna Kazimierczuk, Anna Dołęga*
*Department of Inorganic Chemistry, Chemical Faculty, Gdańsk University of Technology Narutowicza 11/12, 80 –
233 Gdańsk, Poland, e-mail: [email protected]
In the ocean concentrations of zinc are low and limit
the growth of phytoplankton. Marine diatoms
developed a carbonic anhydrase (CA) that can use Cd
instead of Zn which is beneficial in such habitat. [1]
We present the crystal structure of Cd(II) complex that
mimics the active site of marine diatoms CA:
[Cd(CH3OH)(TDST)2(C4H6N2)] where TDST is a
bulky
tris(2,6-diisopropylphenoxy)silanethiolato
ligand, and C4H6N2 is 2-methylimidazole (Fig. 1). [2]
[1]
[2]
Lane, T.W.; Saito, M.A.; George, G.N.; Pickering, I.J.; Prince,
R.C.; Morel, F.M. Nature, 2005, 435, 42.
Dołęga, A.; Marynowski, W.; Baranowska, K.; Śmiechowski,
M.; Stangret, J. Inorg. Chem., 2012, 51, 836-843.
Financial suport of NSC grant no 2013/09/B/ST5/03479 is
acknowledged.
249
POSTERY
S05-P16
ZASTOSOWANIE DISSOLVINE GL-38 W PROCESIE USUWANIA JONÓW METALI
CIĘŻKICH
Dorota Kołodyńska, Irmina Pańczuk-Figura, Zbigniew Hubicki
Zakład Chemii Nieorganicznej, Wydział Chemii, UMCS, 23-031 Lublin, Pl. Marii Curie Skłodowskiej 2.
W przedstawionej pracy zbadano proces sorpcji
kompleksów Cu(II) i Zn(II) z kwasem glutamino-N,Ndioctowym (GLDA) na jonitach różnego typu. GLDA
jest jedynym z grupy biodegradowalnych czynników
kompleksujących nowej generacji, który w porównaniu
z innymi tego typu kompleksonami w pełni zasługuje
na określenie mianem „zielonej” alternatywy [1].
Czynnik ten, znany pod handlową nazwą Dissolvine
GL-83 w 86 % oparty jest na substancjach naturalnych,
gdyż otrzymywany jest z biomasy. Charakteryzuje się
dobrą rozpuszczalnością w całym zakresie pH i wysoką
stabilnością termiczną [2]. W trakcie badań
analizowano kinetykę sorpcji, wpływ stężenia
początkowego oraz pH na efektywność procesu
usuwania w/w jonów w obecności GLDA. Do opisu
sorpcji jonów zastosowano równania kinetyczne
pseudo pierwszego, pseudo drugiego rzędu oraz dyfuzji
międzycząstkowej, zaś do wyznaczenia parametrów
adsorpcyjnych równanie Langmuira i Freundlicha.
[1]
[2]
Boróen T.; Ludvig K.; Andersson K.; Seetz J. SÖFW J. 2009,
10, 2-11.
Siegert W. SÖFW J., 2008, 1, 38-41
HYDROAMINOWANIE ALKINÓW KATALIZOWANE KOMPLEKSEM WOLFRAMU(0).
S05-P17
Paulina Kocięcka, Teresa Szymańska-Buzar
Uniwersytet Wrocławski, Wydział Chemii, ul. F. Joliot-Curie 14, 50-383 Wrocław
Alkiny są szeroko dostępnym odczynnikiem do
katalitycznej addycji wiązania N-H aminy do
potrójnego wiązania alkinu RC≡CH, dając enaminy.
Proces ten katalizowany przez kompleksy drogich
metali: Au, Ag, Rh, Ru, Pd, Pt i lantanowce, jest
jednak mało wydajny [1-3].
Stosunkowo tani kompleks wolframu(0), cis[W(CO)4(pip)2] okazał się efektywnym, regio- i stereoselektywnym katalizatorem E-enamin w stosunkowo
łagodnych warunkach. Katalityczna reakcja alkinów
terminalnych i amin drugorzędowych (piperydyna,
pirolidyna, morfolina, metylopiperazyna) prowadzona
bez rozpuszczalnika, w zakresie temperatur 60-90˚C
i maksymalnie w ciągu 5 godz. pozwala uzyskać transE-enaminy z wysoką wydajnością (≤ 99%).
[W(CO)4(pip)2]
60-90°C, 1-5 h
[1] Hannedouche, J., Schulz, E. Chem. Eur. J. 2013, 19, 4972.
[2] Müller, T.; E. et al. Chem. Rev, 2008, 108, 3795.
[3] Severin, R.; Doye, S. Chem. Soc. Rev, 2007, 36, 1407.
Praca finansowana przez Narodowe Centrum Nauki grant nr:
2013/09/N/ST5/00402
ALKINYLOPODSTAWIONE SILSESKWIOKSANY - SYNTEZA I ZASTOSOWANIE
S05-P18
Michał Kut*, Martyna Mania*, Julia Duszczak*, Beata Dudziec*, Monika Rzonsowska*, Bogdan Marciniec*
* Wydział Chemii, Zakład Chemii Metaloorganicznej, Uniwersytet im. A. Mickiewicza, ul. Grunwaldzka 6, 60-780
Poznań, Polska.
Wielościenne Silseskwioksany (ang. POSS) to
nieorganiczno-organiczne układy zawierające dobrze
zdefiniowany, nieorganiczny rdzeń połączeń Si-O-Si i
tworzą szeroką klasę tzw. związków hybrydowych. Ta
grupa związków została ostatnio poszerzona o nowy
typz dwoma (lub czterema) reaktywnymi grupami, tj.
silseskwioksany typu double-decker. [1] Układy te są
szczególnie interesujące, nie tylko ze względu na ich
konstrukcję, ale przede wszystkim z powodu ich
unikatowych fizyko-chemicznych właściwości. Celem
tej pracy było pokazanie możliwości wprowadzenia
nowej grupy funkcyjnej, tj. podstawnika etynylowego
250
jako jednej lub dwóch reaktywnych grup do rdzenia
silseskwioksanu. Nowa klasa etynylopodstawionych
POSS’ów umożliwia ich wykorzystanie w chemii
polimerów i/lub dendrymerów, dotycząc szczególnie
ich potencjalnych właściwości optoelektronicznych.
[1]
a) R. Duchateau, Chem. Rev. 2002, 102, 3525, b) M. Y. Lo, C.
G. Zhen, M. Lauters, G. E. Jabbour, A. Sellinger J. Am. Chem.
Soc. 2007, 129, 5808
Praca współfinansowana przez Narodowe Centrum Nauki – grant
SONATA 2012/05/D/ST5/03348 oraz ze środków Unii Europejskiej w
ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Program Operacyjny
Kapitał Ludzki, projekt nr POKL.04.01.02-00-040 /12-01
POSTERY
KOMPLEKSY Cu(II) Z AMIDAMI KWASÓW PIRYDYNOKARBOKSYLOWYCH
S05-P19
Dorota Kwiatek*, Łukasz Nowaczyk**, Zbigniew Hnatejko*, Piotr Barczyński**, Stefan Lis*
*Zakład Ziem Rzadkich, **Pracownia Związków Heterocyklicznych, Wydział Chemii, Uniwersytet im. Adama
Mickiewicza, Umultowska 89b, 61-614 Poznań.
N-tlenki związków heteroaromatycznych,
w szczególności amidowe pochodne pirydyny,
wykazują aktywność biologiczną, a niektóre
kompleksy z jonami metali zdolność do wiązania
z DNA i właściwości antyoksydacyjne [1-3]. Nowe
amidy (A i B) otrzymane w wyniku wieloetapowego
procesu, obejmującego w etapach syntezę estru
metylowego kwasu 2-amino-3-metylobenzenoesowego
i preparatykę chlorków kwasów pirydynokarboksylowych, poddano reakcji z jonami Cu(II).
Otrzymane produkty reakcji zidentyfikowano poprzez
wykonanie analizy elementarnej i termograwi-
S05-P20
metrycznej oraz rejestrację widm 1H i
IR.
O
B
O
N
H
N
N
[1]
[2]
[3]
O
C NMR oraz
A
N
H
O
13
O
O
An, B-L.; Shi, J-X.; Wong,W-K.; Cheah, K-W.; Li, R-H.;
Yang,Y-S.; Gong, M-L. J. Lumin., 2002, 99, 155-160.
Lis, S.; Hnatejko, Z.; Barczyński, P.; Elbanowski, M. J.
Alloys Comp., 2002, 344, 70-74.
Wang, Y.; Wang,Y.; Yang, Z-Y. Spectrochim. Acta, Part A.,
2007, 66, 329-334.
KATALITYCZNA AKTYWACJA WIĄZANIA WĘGIEL-WODÓR I HETEROATOM-WODÓR
W REAKCJACH Z OLEFINAMI- OD PROSTYCH CZĄSTECZEK DO NOWOCZESNYCH
MATERIAŁÓW.
Aneta Kolasa
Zakład Chemii Metaloorganicznej, Wydział Chemii, Uniwersytet im. A. Mickiewicza w Poznaniu
Reakcja katalitycznej trans-metalacji została odkryta w
grupie prof. Marcińca 30 lat temu [1]. Na przestrzeni
ostatnich lat proces ten był wielkrotnie modyfikowany
oraz rozwijany, poznano również dokładnie jego
mechanizm [2, 3]. Metodologia ta stała się wygodnym
narzędziem
w
syntezie
nienasyconych
funkcjonalizowanych pochodnych metaloidów (Si, Ge,
B) oraz tlenowych połączeń tych pierwiastków
zawierających ugrupowania E-O-E’ (gdzie E, E’ = Si,
B, Ge, C).
[1]
[2]
[3]
B. Marciniec, J. Gulinski J. Organomet. Chem. 1984, 266, 19
B. Marciniec Coord. Chem. Rev. 2005, 249, 2374
B. Marciniec Acc. Chem. Res. 2007, 40 (10), 943
Podziękowania: Aneta Kolasa pragnie podziękować Fundacji
Projekt PKL KL Warto poczuć chemię
za sfinansowanie
prezentowanych badań.
POLIMERY KOORDYNACYJNE SODU I POTASU Z KWASEM
4,4’-BIFENOKSYDIOCTOWYM
S05-P21
Renata Łyszczek*, Halina Głuchowska*, Agnieszka Ostasz*, Liliana Mazur*, Bohdan Tarasiuk**
*Zakład Chemii Ogólnej i Koordynacyjnej, **Zakład Chemii Organicznej, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej,
Pl. M. C. Skłodowskiej 2, 20-031 Lublin.
Kwas 4,4’-bifenoksydioctowy jest nowym ligandem,
którego właściwości koordynacyjne nie zostały jeszcze
opisane. Praca dotyczy związków kompleksowych tego
liganda z jonami sodu i potasu. Wykazano, iż
otrzymane w fazie stałej związki mają strukturę
wielowymiarowych polimerów koordynacyjnych. W
oktaedrycznym otoczeniu atomów centralnych znajdują
się
atomy
tlenu
pochodzące
od:
grup
karboksylanowych, grup fenoksy liganda oraz
cząsteczek wody. Ligand wykazuje charakter
heksadentny w kompleksie z jonami sodu (rys.) i
oktadentny w kompleksie z jonami potasu.
Rys. Struktura krystaliczna kompleksu sodu z kwasem 4,4’bifenoksydioctowym
251
POSTERY
KOMPLEKSY NIKLU(II) I KOBALTU(II) Z KWASEM (IMIDAZO[1,2-a]PIRYMIDYN-2YLO)OCTOWYM
S05-P22
A. Dylong*, M. Sowa*, K. Ślepokura**, W. Goldeman*, E. Matczak-Jon*
*Wydział Chemiczny, Politechnika Wrocławska, Wybrzeże Wyspiańskiego27, 50-370, Wrocław.
**Wydział Chemii, Uniwersytet Wrocławski, Joliot Curie 14, 50-383 Wrocław.
W literaturze brak jest danych odnośnie związków
kompleksowych kwasu (imidazo[1,2-a]pirymidyn-2ylo)octowego. Istnieją natomiast nieliczne doniesienia
odnośnie
związków
kompleksowych
kwasu
(imidazo[1,2-a]pirydyn-2-ylo)octowego, którego forma
anionowa wykazuje zdolność chelatowania jonów
metali. Właściwość ta wynika zarówno z obecności
atomów donorowych N i O jak i giętkiego łącznika
CH2 między grupą karboksylanową i pierścieniem
aromatycznym, co umożliwia dopasowanie się grupy
S05-P23
COO- do geometrii preferowanej przez koordynowany
jon metalu. [1]
Celem prezentacji jest charakterystyka struktur
molekularnych i krystalicznych kwasu (imidazo[1,2a]pirymidyno-2-ylo)octowego oraz jego kompleksów z
jonami niklu(II) i kobaltu(II). Ponadto zostaną
przedstawione wyniki badań stabilności termicznej
oraz charakterystyka spektroskopowa (IR i FT-Raman)
liganda i otrzymanych kompleksów.
[1]
A. Dylong, M. Sowa, W. Goldeman, K. Ślepokura, M.
Duczmal, A. Wojciechowska, E. Matczak – Jon, Polyhedron,
2014, 75, 9-21.
EPOXIDATION OF RAPESSED OIL WITH HYDROGEN PEROXIDE CATALYZED
BY ACIDIC ION EXCHANGE RESIN AMBERLYST 15
Kornelia Malarczyk, Eugeniusz Milchert, Marlena Kłos
West Pomeranian University of Technology in Szczecin, Faculty of Chemical Technology
and Engineering, Institute of Organic Chemical Technology
In the epoxidation processes of vegetable oils are
important mole ratios of reactants, mixing speed,
temperature and reaction time. Especially important
is the choice of the type of epoxidising agent.
The aim of the work was to develop a new method
of epoxidation rapeseed oil using a peroxy acid
generated in situ by the reaction of 30 wt% hydrogen
peroxide and glacial acetic acid in the presence
of an acidic ion exchange resin, Amberlyst 15.
As a result of the epoxidation was obtained
epoxidized oil with the following iodine number
and epoxy number: 0,087 mol/100g rapeseed oil
and 0,251 mol/100g rapeseed oil.
[1]
Milchert E., Smagowicz A. J Am Oil Chem Soc, 2009, 86,
1227-1233.
DESORPCJA U(VI) Z GLINY CZERWONEJ
S05-P24
Ewelina Grabias, Marek Majdan,
Uran w przyrodzie występuje w śladowych
ilościach głównie w skałach, glebach i zbiornikach
wodnych. Obecność toksycznych jonów U(VI) w
środowisku
naturalnym
spowodowana
jest
wykorzystaniem zubożonego uranu w produkcji broni
oraz przetwarzaniem rud uranowych w produkcji
paliwa jądrowego.
Sorpcja uranu na glinokrzemianach jest tanią i
skuteczną metodą eliminacji jonów uranylowych z
roztworów
wodnych.
W
obecności
jonów
fosforanowych w środowisku reakcji następuje wzrost
sorpcji U(VI) z roztworów wodnych w porównaniu z
układem bez fosforanów[1].
252
Tanie i łatwo dostępne sorbenty glinokrzemianowe
stosowane do eliminacji U(VI) z roztworów wodnych
są stosowane jako bariery geologiczne w
składowiskach odpadów radioaktywnych.
[1]
Grabias E., Gładysz-Płska A., Książek A., Majdan M., Environ.
Chem Lett., 2013, DOI 10.1007/s10311-013-0442-2.
jądrowej”, zadanie badawcze nr 4 pt. „Rozwój techniki i technologii
wspomagających gospodarkę wypalonym paliwem i odpadami
promieniotwórczymi”: umowa nr 168/040-117/2011.
POSTERY
ANALIZA WIDM FTIR GLINY CZERWONEJ MODYFIKOWANEJ SURFAKTANTAMI
S05-P25
Marek Majdan, Ewelina Grabias, Agnieszka Gładysz-Płaska, Agnieszka Lipke
Glina czerwona jest to typowy przedstawiciel
materiałów ilastych występujących na terenie Polski.
Stanowi ona dobry materiał sorpcyjny w stosunku do
szeregu jonów występujących w ściekach, m.in. jonów
uranylowych. Jej modyfikację za pomocą surfaktantów
prowadzi się w celu umożliwienia usuwania ze
ścieków
radiochemicznych
resztek
substancji
organicznych,
tzn.
pochodnych
kwasów
alkilofosforowych.
Dobrą metodą analizy tego typu nośników jest
spektroskopia FTIR. Umożliwia ona określenie
struktury warstw adsorpcyjnych surfaktantu na
powierzchni adsorbentu [1]. Najbardziej interesującym
wnioskiem z przeprowadzonych badań jest to, iż w
obecności jonów fosforanowych, łańcuchy alkilowe
przyjmują taką samą konformację w całym zakresie
stężeń surfaktantu, natomiast pod nieobecność tych
jonów ułożenie łańcuchów alkilowych ulega zmianie.
[1]
Hongping H., Frost L. R., Jianxi Z., Spectrochim. Acta Part A,
2004, 60, 2853–2859.
SYNTEZA, WIDMA OSCYLACYJNE ORAZ OBLICZENIA DFT ZWIĄZKÓW
KOMPLEKSOWYCH 3-CHLORO-7-AZAINDOLU Z JONAMI Pd(II) I Pt(II)
S05-P26
Barbara Morzyk-Ociepa*, Karolina Dysz*, Magdalena Malik **, Danuta Michalska**
*Wydział Matematyczno-Przyrodniczy, Akademia im. Jana Długosza, Aleja Armii Krajowej 13/15, 42-200
Częstochowa, **Wydział Chemiczny, Politechnika Wrocławska, ul. Wybrzeże Wyspiańskiego 27, 50-370
Wrocław.
Otrzymano
związki
kompleksowe
3-chloro-7azaindolu (3Cl7AI) z jonami Pd(II) i Pt(II). Zmierzono
widma FT-IR i FT-Ramana obu kompleksów.
Wykonano obliczenia struktur molekularnych oraz
teoretycznych widm oscylacyjnych z zastosowaniem
metod DFT i różnych baz funkcyjnych. Na podstawie
analizy widm doświadczalnych i teoretycznych
ustalono struktury tych kompleksów. Wykazano, że
dwa ligandy (3Cl7AI) wiążą jon Pt(II) poprzez
pirydynowy atom azotu tworząc strukturę
natomiast z jonami Pd(II) tworzą strukturę trans.
Obliczenia programem Gaussian 09 zostały wykonane
Wrocławskim Centrum Sieciowo-Superkomputerowym.
STRUKTURY KRYSTALICZNE, WIDMA OSCYLACYJNE
5-BROMO-7-AZAINDOLU ORAZ 3-CHLORO-7-AZAINDOLU
S05-P27
I
OBLICZENIA
cis,
we
DFT
Barbara Morzyk-Ociepa*, Karolina Dysz*, Ilona Turowska-Tyrk**, Danuta Michalska**
*Wydział Matematyczno-Przyrodniczy, Akademia im. Jana Długosza, Aleja Armii Krajowej 13/15, 42-200
Częstochowa, **Wydział Chemiczny, Politechnika Wrocławska, ul. Wybrzeże Wyspiańskiego 27, 50-370
Wrocław.
Otrzymano kryształy 5-bromo- i 3-chloro-7-azaindoli,
które tworzą kompleksy z Pt(II) o właściwościach
przeciwnowotworowych.
Wykonano
badania
rentgenostrukturalne. 5-Bromo-7-azaindol krystalizuje
w grupie przestrzennej P21/c, natomiast 3-chloro-7azaindol w grupie P21/n (R1 wynosi odpowiednio:
0.0278 i 0.0325). Zmierzono widma FT-IR i FTRamana tych związków. Wykonano obliczenia
struktur i widm oscylacyjnych z zastosowaniem metod
DFT i różnych baz funkcyjnych. Na podstawie
obliczonych
wartości
PED
uzyskano
pełną
interpretację widm IR i Ramana obu ligandów.
Obliczenia DFT zostały wykonane we Wrocławskim Centrum
Sieciowo-Superkomputerowym.
253
POSTERY
S05-P28
BADANIA SPEKTROSKOPOWE CHLORKOWYCH ZWIĄZKÓW Au(III) z
7,8-BENZOCHINOLINĄ.
Daria Niedzielska, Leszek Pazderski
Katedra Chemii Analitycznej i Spektroskopii Stosowanej, Wydział Chemii, Uniwersytet Mikołaja Kopernika,
Toruń
7,8-benzochinolina (bzq), będąca analogiem 2fenylopirydyny (2ppy) (schemat 1), jest N-donorowym
ligandem heterocyklicznym typu azynowego, która
koordynuje jony Au(III) w dwojaki sposób: jako ligand
jednodonorowy za pomocą atomu azotu lub jako ligand
dwudonorowy za
pomocą
atomu azotu i
zdeprotonowanego atomu węgla C(2’ (Schemat 2).
Schemat 1
Schemat 2
Związki te cieszą się dużym zainteresowaniem ze
względu na ich właściwości katalityczne,
luminescencyjne oraz cytotoksyczność[1].
Celem badań była synteza związków kompleksowych
i metaloorganicznych Au(III) z bzq oraz ich pełna
charakterystyka spektroskopowa 1H, i 13C NMR.
Zostały również wykonane widma fluorescencyjne w
ciele stałym oraz w dichlorometanie. Wykonano
również widma oscylacyjne w zakresie średniej i
dalekiej podczerwieni.
[1] M.A. Cinellu, A. Zucca, S. Stoccoro, G. Minghetti, M.
Manassero, M. Santoni, J. Chem. Soc., Dalton Trans.
1995, 2865-2872.
KOMPLEKSY JONÓW METALI Z 2-(4-PIRYDYLO)-1,3-BENZOTIAZOLEM
S05-P29
Małgorzata Kurzajewska, Klaudia Olenderczyk, Maciej Kubicki, Bogumił Brzezinski, Zbigniew Hnatejko
Wydział Chemii, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza, ul. Umultowska 89b, 61-614 Poznań
W ostatnich latach notuje się wzrost zainteresowania
benzotiazolem i jego pochodnymi ze względu na ich
szeroko pojętą aktywność biologiczną, w tym
aktywność przeciwbakteryjną, przeciwgrzybiczną,
przeciwnowotworową, właściwości antyproliferacyjne
oraz zastosowanie w syntezie organicznej i w chemii
nieorganicznej.
Otrzymano homo- i heteroligandowe kompleksy jonów
Zn(II), Co(II), Sm(III) i UO 2(II). Skład oraz sposób
koordynacji jonów centralnych określono na podstawie
wyników
analizy
elementarnej,
termicznej,
spektroskopowej (rejestrując widma UV-Vis, emisji,
IR) i rentgenowskiej. W oparciu o uzyskane dane
spektroskopowe
(m. in.
rozwiązane
struktury
krystalograficzne) stwierdzono udział w koordynacji
atomu azotu z pierścienia pirydynowego.
Udział Klaudii Olenderczyk w konferencji jest współfinansowany ze
Społecznego Program Operacyjny Kapitał Ludzki,
projekt nr POKL.04.01.02-00-040 /12-01.
POLIMERY KOORDYNACYJNE 4,4’-SULFONYLODIBENZOESANÓW
LANTANOWCÓW (III)
S05-P30
A. Ostasz*, R. Łyszczek*, P.Chabros, A. Bartyzel*, A. Lipke**
*Zakład Chemii Ogólnej i Koordynacyjnej, **Zakład Chemii Nieorganicznej, Uniwersytet Marii CurieSkłodowskiej, pl. M.C. Skłodowskiej 2, 20-031 Lublin
Metalo-organiczne polimery koordynacyjne to
obiecująca grupa związków nowej generacji , które
mogą być potencjalnie zastosowane w: katalizie,
separacji gazów i ich magazynowaniu oraz
luminescencji.
Synteza
nowych
połączeń
koordynacyjnych opiera się najczęściej na di- lub
polikarboksylowych
kwasach
zawierających
dodatkowe elementy strukturalne [1].
Praca niniejsza dotyczy polimerów koordynacyjnych
lantanowców z kwasem 4,4’-sulfonylodibenzoesowym
otrzymanych solwotermalnie. Scharakteryzowano
254
otrzymane
4,4’-sulfonylodibenzoesany Nd(III),
Eu(III), Tb(III), Dy(III) oraz Yb(III) poprzez badania
spektroskopowe, rentgenowską analizę proszkową,
termograwimetrię oraz badania luminescencyjne.
[1]
D. Senthil Raja, J. H. Luo, C. Y. Wu, Y. J. Cheng, C. T.
Yeh, Y. T. Chen, S. H. Lo, Y. L. Lai and C. H. Lin,
Crystal Growth and Design, 2013, 13, 3785-3793.
POSTERY
S05-P31
2,4-DICHLOROFENOKSYOCTANY JONÓW WYBRANYCH PIERWIASTKÓW
PRZEJŚCIOWYCH.
W. Ferenc, D. Osypiuk, B. Cristóvão, H. Głuchowska, B. Tarasiuk.
Wydział Chemii UMCS, PL. M. Curie-Skłodowskiej 2, 20-031 Lublin.
Kompleksy anionu kwasu 2,4-dichlorofenoksyoctowego z
jonami wybranych pierwiastków przejściowych
otrzymano jako hydraty o wzorach: ML2∙nH2O (gdzie
M(II)=Mn, Ni, Co, Cu) i LnL3∙nH2O (Ln(III)=La, PrLu), L=C8H5O3Cl2 i n=2, 4, 5 i 6 zależnie od rodzaju
jonu centralnego. Grupa karboksylanowa w
analizowanych związkach jest bidentna chelatująca.
Badane kompleksy rozkładają się w powietrzu (293–
1173 K) trójstopniowo. Ulegają one dehydratacji i
tworzą połączenia bezwodne, które poprzez
tlenochlorki, rozkładają się do tlenków odpowiednich
metali. Wartości entalpii procesów dehydratacji
S05-P32
KOMPLEKSY KWASU 4-OXO-4-{[3-(TRIFLUOROMETYLO)FENYLO]AMINO}BUT-2ENOWEGO Z JONAMI METALI d- I 4f-ELEKTRONOWYCH.
W. Ferenc, P. Sadowski, D. Osypiuk, B. Cristóvão, B. Tarasiuk.
Wydział Chemii UMCS, PL. M. Curie-Skłodowskiej 2, 20-031 Lublin.
Zsyntezowano kompleksy anionu kwasu 4-oxo-4-{[3(trifluorometylo)fenylo]amino}but-2-enowego
z
jonami
pierwiastków d- i 4f-elektronowych. Otrzymano związki w
postaci di- i trihydratów o wzorach: M(C11H7O3F3N)2∙nH2O i
Ln(C11H7O3F3N)3∙nH2O, gdzie M(II) = Cu, Co, Ni, Mn i Ln(III) =
Pr, Nd, Sm, Gd, Dy, Ho, Er i n = 2 dla Cu, Co, Pr, Nd, Sm, Gd
oraz n = 3 dla Ni, Mn, Dy, Ho i Er. Grupa karboksylanowa w
badanych połączeniach jest monodentna i bidentna zależnie od
rodzaju jonu centralnego kompleksu. Analizowane związki
ogrzewane w powietrzu (293-1173 K) rozkładają się w trzech
etapach. Najpierw tracą jednoetapowo cząsteczki wody i tworzą
kompleksy bezwodne, które następnie rozkładają się do tlenków
S05-P33
analizowanych kompleksów w przeliczeniu na 1
cząsteczkę
wody wynoszą: 44,64-29,86kJ/mol
(kompleksy pierwiastków d-elektronowych) i 32,00 –
16,79kJ/mol (dla pierwiastków 4f-elektronowych). 2,4Dichlorofenoksyoctany Ni(II), Co(II), La(III) i Nd(III)
krystalizują w układzie trójskośnym, a pozostałych
pierwiastków w układzie jednoskośnym. Wyznaczono
momenty magnetyczne badanych związków. 2,4Dichlorofenoksyoctany Mn(II), Co(II) i Ni(II) są
kompleksami wysokospinowymi o słabym polu
ligandów.
odpowiednich metali z pośrednim utworzeniem tlenofluorków.
Obliczono wartości entalpii procesów dehydratacji otrzymanych
połączeń. Kompleksy Mn(II), Ni(II) i Co(II) z analizowanym
kwasem są związkami krystalicznymi. Krystalizują w układzie
niskosymetrycznym, natomiast pozostałe połączenia są
amorficzne.
Z wartości momentów magnetycznych analizowanych
kompleksów wynika, że spełniają one prawo Curie-Weissa.
KOMPLEKSY HELIKALNE PIERWIASTKÓW PRZEJŚCIOWYCH - SYNTEZA,
STRUKTURA I WŁAŚCIWOŚCI
Marta Fik, Adam Gorczyński, Ariel Adamski, Damian Marcinkowski, Violetta Patroniak
Zakład Chemii Bionieorganicznej, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza, ul. Umultowska 89b, 61-614 Poznań
Jednym z najistotniejszych atrybutów dla układów
wykazujących zjawisko helikalnej samoorganizacji, jest
subtelny
wpływ
czynników
zewnętrznych
determinujących przesunięcie się równowagi w
kierunku tworzenia architektur helikalnych. [1]
Przedstawione zostaną nowe kompleksy helikalne
pierwiastków przejściowych opartych na wiązaniu
koordynacyjnym, w szczególności przedstawiając
wpływ czynników zewnętrznych na strukturę oraz
właściwości biologiczne oraz fotokatalityczne tychże
związków. [2]
[1]
[2]
Stefankiewicz A.R.; Wałȩsa M.; Jankowski P.; Ciesielski A.;
Patroniak V.; Kubicki M.; Hnatejko Z.; Harrowfield J.M.; Lehn
J.-M., Eur. J. Inorg. Chem., 2008, 18, 2910-2920.
Wałesa-Chorab M.; Patroniak V.; Kubicki M.; Kadziołka G.;
Przepiórski J.; Michalkiewicz B., J. Catal., 2012, 291, 1-8.
Praca realizowana w ramach projektu OPUS Narodowego Centrum
Nauki nr 2011/03/B/ST5/01036.
255
POSTERY
NOWE ZWIĄZKI KOORDYNACYJNE RUTENU Z AMINOMETYLOFOFINAMI
S05-P34
Michał Płotek*, ***, Radosław Starosta**, Urszula K. Komarnicka**, Agnieszka Skórska-Stania*, Agnieszka
Kyzioł*, Grażyna Stochel*
*Wydział Chemii, Uniwersytet Jagielloński, Ingardena 3, Kraków. **Wydział Chemii, Uniwersytet Wrocławski,
Joliot-Curie 14, Wrocław. ***WKiRDS, Akademia Sztuk Pięknych w Krakowie, Lea27/29, Kraków.
Odkryta
przez
Rosenberga
aktywność
antynowotworowa cisplatyny zapoczątkowała próby
znalezienia związków koordynacyjnych innych metali
posiadających właściwości cytotoksyczne wobec
komórek rakowych. Wśród testowanych biologicznie
związków koordynacyjnych szczególnie dużą grupę
stanowią związki rutenu. Prezentowane wyniki dotyczą
syntezy i charakterystyki związków koordynacyjnych
rutenu typu RuCl2(PX)2, w których PX to
aminometylofosfina zawierająca pochodne piperazyny,
bądź morfolinę. Fosfina ta chelatuje jon rutenu przez
atom fosforu oraz atom azotu piperazyny lub
morfoliny. Cechą charakterystyczną opisanych
związków jest zdolność do powolnej dekoordynacji
atomu azotu aminometylofosfiny. Opisane związki
wykazują ponadto cytotoksyczność w badaniach in
vitro na linii komórkowej ludzkiego raka płuc (A549)
oraz zdolność do interakcji z albuminą (HSA).
SYNTEZA I CHARAKTERYSTYKA AMINOMETYLOFOSFINY POSIADAJĄCEJ GRUPĘ
ETYLPIPERAZYNOWĄ
S05-P35
Michał Płotek*, ***, Radosław Starosta**, Urszula K. Komarnicka**, Agnieszka Skórska-Stania*, Agnieszka
Kyzioł*, Grażyna Stochel*
*Wydział Chemii, Uniwerystet Jagielloński, Ingardena 3, Kraków. **Wydział Chemii, Uniwersytet Wrocławski,
Joliot-Curie 14, Wrocław. ***WKiRDS, Akademia Sztuk Pięknych w Krakowie, Lea27/29, Kraków.
Wykorzystując
chlorek
bis(hydroksymetylo)difenylofosfoniowy zsyntezowano
nową aminometylofosfinę posiadającą w swoim
składzie ugrupowanie etylopiperazynowe. Otrzymaną
fosfinę scharakteryzowano wykorzystując metody
magnetycznego
rezonansu
jądrowego
oraz
spektroskopii w podczerwieni. Ponadto przy pomocy
rentgenowskiej analizy strukturalnej określono
strukturę
krystaliczną
tlenku
dyskutowanej
aminometylofosfiny.
S05-P36
N
P
N
atomy koordynujące jon rutenu
WŁAŚCIWOŚCI ANTYUTLENIAJĄCE POLIKARBOKSYLANOWYCH ZWIĄZKÓW
KOORDYNACYJNYCH MIEDZI(II)
J. Pranczk*, D. Wyrzykowski*, D. Jacewicz*, A. Tesmar *, L. Chmurzyński*
*Wydział Chemii Uniwersytet Gdański.
W prezentowanym doniesieniu przedstawiamy
charakterystykę fizykochemiczną binarnych oraz
trójskładnikowych
związków
koordynacyjnych
miedzi(II), CuL∙nH2O oraz CuLB∙nH2O, gdzie L to
anion diglikolanowy lub tiodioctanowy a B to 2,2'bipirydyl lub 1,10-fenantrolina [1]. Właściwości
antyutleniające kompleksów w stosunku do
anionorodnika ponadtlenkowego zostały przebadane w
środowisku dimetylosulfotlenku (DMSO) metodą
spektrofotometryczną (UV-Vis) z wykorzystaniem
błękitu nitroterazoliowego (NBT) oraz techniką
woltamperometrii
cyklicznej
[2].
Ponadto,
256
Cechą charakterystyczną zsyntetyzowanej
fosfiny jest zdolność do chelatacji jonu rutenu(II)
poprzez atom fosforu i piperazynowy atom azotu.
przedyskutowany został wpływ modyfikacji sfery
koordynacyjnej jonów miedzi(II) na aktywność
antyutleniającą związków koordynacyjnych.
[1]
[2]
Baggio, R. et al., Inorg. Chem. Commun. 2007, 10, 1249–1252.
Wyrzykowski D. et al., Z. Anorg . Allg . Chem, 2013, 639,
1795-1799.
Praca finansowana przez Narodowe Centrum Nauki grant nr decyzji
DEC-2012/07/B/ST5/00753
POSTERY
S05-P37
1,4-BIS(IMIDAZOL-1-YL)-BUTAN (BBI) JAKO LIGAND N-DONOROWY W SYNTEZACH
POLIMERÓW KOORDYNACYJNYCH.
Agnieszka Pladzyk*, Alicja Strągowska*, Klaudia Słowy*, Łukasz Ponikiewski*
*Katedra Chemii Nieorganicznej, Politechnika Gdańska, ul. Narutowicza 11/12, 80-233 Gdańsk
Celem pracy było użycie 1,4-bis(imidazol-1-yl)-butanu
(bbi) jako liganda N-donorowego do reakcji
z acetyloacetonem niklu(II) Ni(acac)2 (1) oraz tri-tertbutoksysilanotiolanem kadmu(II) [Cd{SSi(OtBuO)3}]2
(2). W ramach tych doświadczeń otrzymaliśmy dwa
polimery koordynacyjne typu 1D o różnej topologii
łańcuchów polimerycznych. Oba związki zostały
otrzymane w postaci monokryształów, a także
scharakteryzowane
strukturalnie
(XRD),
spektroskopowo (FT-IR) oraz termograwimetrycznie
(TG/DSC).
Rys. 1 Fragment sieci polimeru koordynacyjnego
[Ni(acac)2(bbi)∙9CHCl3]n (1) (na rysunku pominięto atomy H)
Praca finansowana przez MNiSW grant N204 155940
S05-P38
ZŁOTO-KRZEMIONKOWE I KRZEMIONKOWO-ZŁOTE NANOSTRUKTURY
HYBRYDOWE
Judyta Rećko, Piotr Nyga
Instytut Optoelektroniki, Wojskowa Akademia Techniczna, Kaliskiego 2, 00-908 Warszawa
Hybrydowe nanocząstki typu rdzeń-płasz składające
się z dielektrycznego rdzenia i metalicznej powłoki
przyciągają wiele uwagi ze względu na swoje unikalne
cechy. Materiały te często wykazują lepsze
właściwości magnetyczne, elektroniczne, katalityczne i
optyczne w porównaniu do cząstek tworzących je
składników
badanych
osobno.
Szczególnym
zainteresowaniem cieszą się struktury krzemionkowozłote (SiO2@Au) i złoto-krzemionkowe (Au@SiO2).
Wykazują one efekt rezonansu plazmonowego
polegający na oscylacji swobodnych elektronów w
metalu
pod
wpływem
padającej
fali
elektromagnetycznej. Dzięki temu mogą być
stosowane
w
nowoczesnych
technologiach
optoelektronicznych i spektroskopowych.
W niniejszej pracy przedstawione zostały sposoby
otrzymywania cząstek typu rdzeń-płasz. Produkty
syntezy badano technikami mikroskopii SEM oraz
spektroskopii UV-VIS. Wykazano, że na właściwości
optyczne
cząstek
mają
wpływ
wielkość
krzemionkowego rdzenia i morfologia złotego
płaszcza.
NOWE KOMPLEKSY Ni(II) Z DI- I TETRAHYDROKSY ZASADAMI SCHIFFA
S05-P39
Agata Bartyzel, Zofia Rzączyńska
Zakład Chemii Ogólnej i Koordynacyjnej, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej
W pracy przedstawiona zostanie synteza i wyniki
badań strukturalnych kompleksów niklu(II) z N,Odonorowymi zasadami Schiffa ([NiL1]∙CH3OH (1) i
([NiL2]∙2CH3OH (2), gdzie L1 = C29H24N2O2 i
L2 = C29H24N2O4). Ligandy od syntezy badanych
zawiązków otrzymane zostały w wyniku reakcji
odpowiednio
2-hydroksybenzofenonu
lub
2,4hydroksybenzofenonu
z
1,3-daminopropanem.
Kompleksy syntezowane były z metanolu, w stosunku
Ni:L 2:1. Związki niklu(II) z badanymi ligandami
krystalizują w układzie jednoskośnym. W obu
przypadkach jony Ni(II) skoordynowane są przez dwa
atomy tlenu i dwa atomy azotu, a odpowiednie
długości wiązań Ni-O i Ni-N w kompleksach są
zbliżone. Obecność w strukturze kompleksu (2)
dodatkowych grup hydroksylowych spowodowało
powstanie rozbudowanej sieci wiązań wodorowych i
otrzymanie polimerycznej struktury.
P21/n
P21/c
257
POSTERY
TWO [MN10] ENANTIOMERIC CLUSTERS
S05-P40
Józef Utko, Maria Sobocińska, Tadeusz Lis
Faculty of Chemistry, University of Wroclaw, Joliot-Curie 14, Wroclaw 50-383, Poland.
We herein present a mixed-valent [MnII4MnIII6]
decametallic [MnII4MnIII6Cl4(CH3OCH2CH2O)12
O4][MnIICl4]∙1.5CH3OCH2CH2OH complex [1], with a
“supertetrahedral” topology [(33)4(38.46.5)6] [2]. In the
crystallographic assymetric unit two dicationic
enantiomers of [MnII4MnIII6Cl4(CH3OCH2CH2O)12
O4]2+ with opposite “turn” of the organic ligands
around the 3-fold axis of the tetrahedron are present
(Figure).
[1]
[2]
S05-P41
REAKCJA TYPU HECKA KATALIZOWANA ANIONOWYMI KOMPLEKSAMI
PALLADU(II)
Ewelina Silarska*, Anna M. Trzeciak
*Wydział Chemii, Uniwersytet Wrocławski, Joliot-Curie 14, 50-383 Wrocław, Polska
Arylowane olefiny są popularnym motywem
strukturalnym, wykorzystywanym zarówno w skali
laboratoryjnej, jak i w procesach przemysłowych, m.in.
w farmacji i kosmetologii, w agrochemii, a także przy
modyfikacji związków organicznych [1].
W pracy tej przedstawiono skuteczny sposób syntezy
arylowanych
olefin
w
atmosferze
tlenu
cząsteczkowego katalizowane kompleksami palladu(II)
typu [IL]2[PdCl4] i [IL]2[Pd2Cl6] [2]. Układ
katalityczny toleruje obecność różnych grup
funkcyjnych (np. Br, NO2, CH3O) oraz szeroki zakres
olefin: od akrylanów po mniej aktywne alkeny.
S05-P42
Dodatkowo, arylacja olefin biegnie w łagodnych
warunkach, przy zastosowaniu minimalnej ilości
reagentów, w tym tlenu atmosferycznego jako
reutleniacza.
[1]X.Mi, M. Huang, H. Gou, Y. Wu, Tetrahedron, 69 (2013) 5123
[2] E. Silarska, A.M. Trzeciak, A. Skrzypczak, J. Pernak, Applied
Catalysis A, 466 (2013) 21
POCHODNE IMIDAZO[1,5-α]PIRYDYNY JAKO NOWE LIGANDY ORGANICZNE W
SYNTEZIE KOMPLEKSÓW Z WYBRANYMI METALAMI D-ELEKTRONOWYMI.
Monika Tomecka*, Janusz Szklarzewicz, Anna Jurowska, Adán Mateu Roldán
Wydział Chemii, Uniwersytet Jagielloński, Zakład Chemii Nieorganicznej, 30-060 Kraków, R. Ingardena 3.
Pochodne imidazo[1,5-α]pirydyny potencjalnie
mogą być wykorzystywane jako chelatowe ligandy
organiczne w syntezie nowych kompleksów z
metalami bloku d. Ze względu na dużą liczbę atomów
donorowych, takich jak N czy O, mogą pełnić rolę
ligandów mostkujących w rozbudowanych układach
koordynacyjnych.
W pracy opisano syntezę polidonorowych
ligandów na bazie pochodnych aldehydu salicylowego
i 2-cyjanopirydyny (według metody opisanej w [1]).
Związki te zostały wykorzystane w syntezie
kompleksów wybranych metali d-elektronowych m.in.
258
Utko J., Canaj A.B., Milios C.J., Sobocińska M., Lis T. Inorg.
Chem. Commun., 2014, doi:10.1016/j.inoche.2014.03.040.
Kostakis G.E., Ako A..M., Powell A.K., Chem. Soc. Rev., 2010,
39, 2238-2271.
wanadu.
Wszystkie
wyizolowane
związki
scharakteryzowano pod względem fizykochemicznym
(m.in. widma IR, UV-VIS w fazie stałej i w serii
rozpuszczalników organicznych, widma 1H i 13C NMR
oraz zmierzono podatność magnetyczną dla
kompleksów).
[1]
Fulwa. V.K.; Manivannan, V., Tetrahedron 2012, 68, 39273931.
POSTERY
KOMPLEKSY Ni(II) Z POCHODNYMI N,N’-BISSALICYLIDENO-1,2-CYKLOHEKSANODIAMINY W DMSO I CHLORKU METYLENU.
S05-P43
Danuta Tomczyk*, Wiktor Bukowski**, Karol Bester**, Paweł Urbaniak*, Grzegorz Andrijewski*
*Katedra Chemii Nieorganicznej i Analitycznej, Uniwersytet Łódzki,ul. Tamka 12, 91-043 Łódź.
** Katedra Technologii i Materiałoznawstwa Chemicznego, Politechnika Rzeszowska, Al. Powstańców W-wy 6,
35-959 Rzeszów.
W celu wyjaśnienia mechanizmów działania
biologicznych centrów aktywnych badane są procesy
utleniania kompleksów Me(II) z pochodnymi salenu.
W oparciu o badania woltamperometryczne i
spektroskopowe w DMSO wykazaliśmy jednoetapowe
utlenianie kompleksów Ni(II) do Ni(III); w CH2Cl2 trójetapowe (rys.). Pierwszy i drugi pik odpowiadają
utlenianiu kompleksów do rodników fenoksylowych i
dirodników. Trzeci - dirodników do difenoksoniowych
kationów [1]. Analiza mechanizmów I etapów
S05-P44
procesów utleniania wykazała procesy typu E.
Kinetykę
określono
wyznaczając
wartości
współczynników dyfuzji metodami woltamperometrii
cyklicznej, chronokulometrii i chronopotencjometrii.
1.
[1] Chen S.; Peng H.M.; Webster R.D. Electrochimica Acta,
2010, 55, 8863-8869
STRUKTURA KRYSTALICZNA I WŁAŚCIWOŚCI PRZECIWUTLENIAJĄCE
NITRYLOTRIOCTANOWEGO KOMPLEKSU WANADYLU
A. Tesmar*, D. Wyrzykowski*, I. Inkielewicz-Stępniak**, J. Pranczk*, D. Jacewicz*, L. Chmurzyński*
*Wydział Chemii Uniwersytet Gdański. **Zakład Chemii Medycznej Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego
Ostatnie badania wskazują, że diglikolanowe związki
koordynacyjne wanadylu skutecznie chronią komórki
HT22 hipokampa myszy przed toksycznym wpływem
H2O2 [1], stanowiącym najczęstszy czynnik ryzyka
stresu
oksydacyjnego
w
chorobach
neurodegeneracyjnych, udarze mózgu i zmianach
miażdżycowych w obrębie naczyń mózgowych.
Między innymi z tego powodu interesującym wydało
nam się zbadanie struktury oraz właściwości
antyoksydacyjnych nowego związku koordynacyjnego
wanadylu.
W
prezentowanym
doniesieniu
przedstawiamy
strukturę
krystaliczną
S05-P45
nitrylotrioctanowego kompleksu wanadylu o wzorze:
[AH][VO(NTA)(A)]∙H2O, gdzie A to 2-amino-3hydroksypirydyna a NTA to anion nitrylotrioctanowy.
Właściwości antyutleniające kompleksu w stosunku do
anionorodnika ponadtlenkowego zostały zbadane
metodą
woltamperometryczną,
jak
również
spektrofotometryczną (UV-Vis).
[1]
Wyrzykowski D. et al., Z. Anorg . Allg . Chem, 2013,
639,1795-1799.
Praca finansowana przez Narodowe Centrum Nauki grant nr decyzji
DEC-2012/07/B/ST5/00753
SYNTHESIS AND ANALYSIS OF STRUCTURE COMPLEXES OF COPPER(II) AND ZINC
IONS WITH FRAGMENTS OF PROTEIN FBP28
Dorota Uber, Paulina Hirniak, Dariusz Wyrzykowski, Joanna Makowska, Lech Chmurzyński
Faculty of Chemistry, University of Gdańsk, ul. Wita Stwosza 63, 80-308 Gdańsk
Earlier study of the selected fragments of the Nterminal β-hairpin of the FBP28, WW domain suggests
that they have a tendency to form locally turn like
conformation [1].
In order to describe the interaction of this peptides with
Cu2+ and Zn2+ ions to gain knowledge of the
mechanism of formation of a biologically relevant
complex, calorimetric measurements were conducted.
The studies (ITC, DSC) allowed an identification of
conformational structures of chosen compounds and to
determined their stability.
[1]
J. Makowska, D. Uber, L. Chmurzyński, J. Phys. Chem. B,
2012, 116, 653-659.
The publication is financed from European Social Fund project
within the framework of Human Capital Operational Programme,
Action IV. This publication reflects the views only of the author, and
the funder cannot be held responsible for any use which may be
made of the information contained therein.
This work was supported by a grants for Young Scientists 2014 from
the University of Gdansk No. 538-8232-B344-14 (DU) and by a
grant from NCN 2011/01/D/ST4/04497 (JM).
259
POSTERY
RÓWNOWAGI KWASOWO-ZASADOWE POCHODNYCH TIOHYDANTOINY
OSADZONYCH NA ZŁOCIE.
S05-P46
Urbaniak Paweł*, Tejchman Waldemar**, Polański Krzysztof***, Tomczyk Danuta*, Andrijewski Grzegorz*
**Zakład Chemii, Uniwersytet Pedagogiczny im. KEN, Podchorążych 2, 30-084 Kraków. ***Pracownia Badań
Materiałowych, Wydział Fizyki i Informatyki Stosowanej, Uniwersytet Łódzki, Pomorska 163, 90-236 Łódź.
Właściwości
kwasowo-zasadowe
związków
immobilizowanych na powierzchniach metalicznych,
np. metodą SAM, istotnie różnią się od właściwości
wykazywanych przez związek w roztworze.
Dokładniejsze poznanie tych właściwości jest istotne
np. przy konstrukcji sensorów czy optymalizacji
zastosowania katalizatorów heterofazowych.
Metodą samoorganizacji otrzymano monowarstwy
pochodnej tiohydantoiny (L1) [1] na złocie (111).
Badania tworzenia warstw SAM, równowagi
kwasowo-zasadowe, a także równowagi oddziaływania
SAM
z
jonami
Cu2+
badano
metodami
woltamperometrii
cyklicznej,
elektrochemicznej
spektroskopii impedancyjnej oraz spektroskopii EDX.
L1
[1]
Johnson T.B., Nicolet B.H., J. Am. Chem. Soc., 1911, 33, 19731978.
WPŁYW PODSTAWNIKÓW NA PROCES SAMOORGANIZACJI
HETEROAROMATYCZNYCH TIOLI NA POLIKRYSTALICZNYM ZŁOCIE.
S05-P47
Urbaniak Paweł*, Gębicki Krzysztof**, Mlostoń Grzegorz**
**Katedra Chemii Organicznej i Stosowanej, Wydział Chemii, Uniwersytet Łódzki, Tamka 12, 91-403 Łódź.
Powierzchnie metaliczne, zmodyfikowane osadzonymi
monowarstwami tioli, mogą znaleźć szereg zastosowań
m.in. w konstrukcji sensorów czy heterofazowych
katalizatorów [1, 2].
I
II
III
IV
Przeprowadzono syntezę czterech heteroaromatycznych tioli (HAT) I-IV. Następnie, w procesie
samoorganizacji, pokryto nimi polikrystaliczne złoto.
Otrzymane w ten sposób modyfikowane elektrody
badano metodami woltamperometrii cyklicznej
i elektrochemicznej spektroskopii impedancyjnej.
Stwierdzono istotny wpływ grupy –CF3 na przebieg
procesu samoorganizacji związków HAT na złocie.
[1]
Vericat C., Vela M.E., Benitez G., Carro P., Salvarezza R.C.,
Chem. Soc. Rev. 2010, 39, 1805-1834.
[2]
Prashar D., Int. J. ChemTech Res., 2012, 4(1), 258-265.
Badania realizowane w ramach grantu Maestro-3 (NSC Kraków,
Dec-2012/06/A/ST5/00219).
POLIKARBOKSYLANOWE KOMPLEKSY KOBALTU(II), NIKLU(II) ORAZ WANADYLU –
WŁAŚCIWOŚCI FIZYKOCHEMICZNE ORAZ BIOLOGICZNE
S05-P48
D. Wyrzykowski*, I. Inkielewicz-Stępniak**, J. Pranczk*, A. Tesmar*, D. Jacewicz*, B. Pilarski***, L.
Chmurzyński*
*Wydział Chemii Uniwersytet Gdański. **Zakład Chemii Medycznej Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego.
***Cerko Sp. z o.o. Sp.K, 81-451 Gdynia.
wyniki badań nad właściwościami fizykochemicznymi
oraz biologicznymi grupy związków koordynacyjnych
[M(L)]∙nH2O oraz [M(L)(B)]∙nH2O, gdzie M oznacza
Co2+, Ni2+ oraz VO2+, L to ligand diglikolanowy lub
tiodioctanowy, a B to 1,10-fenantrolina lub 2,2’bipirydyl. Zbadana została trwałość termodynamiczna i
kinetyczna kompleksów w roztworze oraz ich
aktywność
antyutleniająca
w
stosunku
do
anionorodnika ponadtlenkowego oraz wybranych
rodników
organicznych.
Związki
wykazujące
260
najwyższą aktywność w testach chemicznych zostały
poddane badaniom biologicznym. Wybrane kompleksy
chronią komórki HT22 hipokampa myszy przed
toksycznym wpływem H2O2, stanowiącym najczęstszy
czynnik ryzyka stresu oksydacyjnego w chorobach
neurodegeneracyjnych, udarze mózgu i zmianach
miażdżycowych w obrębie naczyń mózgowych.
2011/03/D/ST5/05920
POSTERY
PRZYSZŁOŚCIOWE ZASTOSOWANIE ZWIĄZKÓW KOMPLEKSOWYCH CYNKU JAKO
RADIOFARMACEUTYKÓW.
S05-P49
Karolina Wereszczyńska*, dr Danuta Kroczewska**, mgr Marek Grzegorczyk**
* Koło Naukowe Chemików „Spectrum ** Katedra Chemii Nieorganicznej, Uniwersytet PrzyrodniczoHumanistyczny w Siedlcach, ul. 3go Maja 54 08-110 Siedlce
Jednym z ważniejszych zadań nauki jest znalezienie
substancji, dzięki której będzie możliwa diagnoza oraz
skuteczne
leczenie
stanów
nowotworowych.
Szczególną uwagę poświęca się radiofarmaceutykom.
Możliwość ich odpowiedniego „konstruowania”
pozwala na uzyskanie trwałych związków o szukanych
właściwościach biologicznych i chemicznych, dzięki
czemu pozwala to na umieszczenie radiofarmaceutyka
w konkretnej tkance, a dobranie odpowiedniego
radioizotopu umożliwia trafną diagnozę lub skuteczne
leczenie stanów nowotworowych. Na podstawie
licznych doniesień naukowców wynika, że cynk może
być radioizotopem, za pomocą którego będzie możliwa
diagnoza, jak i terapia stanów nowotworowych [1,2].
Ze względu na specyficzne właściwości biochemiczne
cynku, jak i jego łatwość do tworzenia związków
kompleksowych, wyróżnia się on wśród innych
pierwiastków
niezbędnych
do
prawidłowego
funkcjonowania organizmu [3].
[1]
[2]
[3]
A. Takeda, Cancer Res., 2001, 61, 5065–5069.
A. Takeda, Brain Res., 2003, 965, 170–173.
B. L. Vallee, K. H. Falchuk, Physiol. Rev., 1993, 73, 79-118.
MOCZNIK JAKO SUBSTANCJA AKTYWNA PREPARATÓW KOSMETYCZNYCH
S05-P50
Alicja Kapuscińska, Joanna Igielska- Kalwat, Izabela Nowak
*Pracownia Chemii Stosowanej, Uniwersytet im.Adama Mickiewicza w Poznaniu, , ul. Umultowska 89b, 61-614
Poznań.
Substancją aktywną kosmetyków nazywany jest każdy
ich składnik, który wykazuje działanie fizyczne,
chemiczne lub biochemiczne na fizjologię i/lub funckje
skóry. Substancje aktywne mogą wykazywać działanie
przeciwzmarszczkowe,
antyutleniające
czy
nawilżające. Jedną z najskuteczniejszych substancji
nawilżających stosowanych w kosmetyce jest mocznik,
będący
składnikiem
naturalnego
składnika
nawilżającego (NMF), obecnego w keratynocytach [1].
NMF odpowiada za nawodnienie warstwy rogowej
naskórka. Działanie kosmetyczne mocznika zależy od
jego stężenia, bowiem w małych stężeniach mocznik
wykazuje pośrednie działanie nawilżające, natomiast w
większych stężeniach działa keratolitycznie [2]. W
kosmetyce znalazły także zastosowanie pochodne
mocznika - przyspieszająca regenerację naskórka
allantoina,
oraz
diazolidynylomocznik
i
imidazolidynylomocznik - popularne konserwanty
kosmetyczne [3].
[1]. Noszczyk M.: Kosmetologia pielęgnacyjna i lekarska.Wyd.
Lekarskie PZWL 2010, 114.
[2]. Mężyńska I.: Nawilżające i keratolityczne działanie mocznika.
Cosmetology Today 2010, 4, 19-32.
[3]. Antoniak K., Matławska I.: Leki roślinne w wybranych
schorzeniach skórnych (część II). Czasopismo Aptekarskie 2011, 10
(214), 45-52.
BADANIA ESI-MS KOMPLEKSÓW JONÓW METALI Z MAKROCYKLICZNYMI POCHODNYMI ETERÓW KORONOWYCH Z WBUDOWANYMI PIERŚCIENIAMI TRIAZOLU
S05-P51
Piotr Seliger*, Natalia Gutowska*, Monika Stefaniak**, Jarosław Romański**
*Katedra Chemii Nieorganicznej i Analitycznej, Wydział Chemii, Uniwersytet Łódzki, Tamka 12, 91-403 Łódź
**
Katedra Chemii Organicznej i Stosowanej, Wydział Chemii, Uniwersytet Łódzki Tamka 12, 91-403 Łódź.
W ostatnich latach wzrosło zainteresowanie
wykorzystaniem
metody ESI-MS do badania
równowag w roztworach metal-ligand [1]. W naszej
pracy zastosowaliśmy tę metodę do weryfikacji
możliwości
tworzenia
się
kompleksów
makrocyklicznych pochodnych eterów koronowych z
wbudowanymi pierścieniami triazolu z wybranymi
jonami metali. Analiza otrzymanych wyników
pozwoliła również na wyciągnięcie wniosków co do
składu stechiometrycznego powstających układów
koordynacyjnych.
[1]
Di Marco V.B, Bombi G.G. Mass Spec.Rev. 2006, 25, 347-379.
Praca finansowana przez Narodowe Centrum Nauki (DEC2011/01/B/ST5/06613)
261
POSTERY
REDUKCJA I UTLENIANIE SZEŚCIORDZENIOWYCH OKSYDOKOMPLEKSÓW RENU
S05-P52
Celem otrzymania nowych sześciordzeniowych
oksydokompleksów renu, zawierających atomy Re
na różnych stopniach utlenienia podjęto próby redukcji
i
utleniania
klasterów
o
wzorze
kationu
kompleksowego
[Re6(µ-O)12(3-Mepy)6]+
[1].
Wykonane zostały badania elektrochemiczne metodą
cyklicznej woltamperometrii dla dwóch soli: [Re6(µO)12(3-Mepy)6]I (1) i [Re6(µ-O)12(3-Mepy)6]BPh4 (2),
które wykazały zdolność klasterów do ulegania
odwracalnym i/lub kwazi-odwracalnym reakcjom
redoks bez zmiany geometrii przestrzennej.
[1]
O2
O1
R1
R2
E (V) vs. Fc+/Fc
Rys. 1. Woltamperogram cykliczny dla kompleksu
[Re6(μ-O)12(3-Mepy)6]I (1),
UMO-2011/03/N/ST5/04844
Hydrolytic and electron transfer mechanistic pathways of carboplatin bioactivation
S05-P54
Jerzy J. Jańskia, Szczepan Roszakb , Janina Kuduk-Jaworskaa),
Faculty of Chemistry, Wrocław University, 14 F. Joliot-Curie St., Wrocław 50–383, Poland
b)
Institute of Physical and Theoretical Chemistry, Wrocław University of Technology,
27 Wyb. Wyspiańskiego St. Wrocław 50–370, Poland
a)
The mechanism of carboplatin biological activity is
still unclear and its explanation constitutes a very
challenging task. In continuation of our study on
mechanistic aspects of pharmacological action of
platinum-based drugs [1], we present computational
simulation of reaction courses that might unravel how
the introduced carboplatin is turned into the shape of
active drug able to interact effectively with target
biomolecules.
The object of the study was the series of reaction paths
initiated by impact of species present in biological
milieu and able to trigger off the nucleophilic
262
substitution (H2O) or dissociative electron attachment
(e-donors, free electrons, aquated electrons).
Conclusions:
a)The computational simulations of two alternative
pathways, and their combinations, were investigated as
hypothetical courses of carboplatin biotransformation.
b)The comparison of calculated parameters allow to
state that carboplatin biotransformation is not restricted
to hydrolytic pathway as was commonly accepted;
c)The most concurrent pathway represents the
sequence of reactions initiated by electron attachment
[1]. Kuduk-Jaworska, J.; Chojnacki, H.; Jański, J. J.; J. Mol.
Model. 2011, 17, 2411–2421.
SEKCJA S06
CHEMIA FIZYCZNA I KATALIZA
263
264
WYKŁADY
S06-W01
OPTYMALIZACJA POMIARU ADSORPCJI ZWIĄZKÓW ORGANICZNYCH NA
POROWATYCH I ENERGETYCZNIE NIEJEDNORODNYCH CIAŁACH STAŁYCH
Adam W. Marczewski, Anna Deryło-Marczewska
*Wydział Chemii, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej,Pl. M. Curie-Skłodowskiej 3, 20-031 Lublin.
Procesy adsorpcyjne mają wielkie znaczenie
przemysłowe oraz dla środowiska naturalnego.
Dostosowanie warunków procesu, w tym ilości
adsorbentu do objętości roztworu i jego stężenia ma
zasadnicze znaczenie dla efektywności użycia
adsorbentów [1].
Podobne wymagania zachodzą dla przygotowania
pomiaru
izoterm
równowagowych
i profili
kinetycznych – w zależności od właściwości układu
adsorpcyjnego oraz możliwości pomiarowych należy
dostosować zakres warunków początkowych. Przy
planowaniu pomiarów należy wziąć także pod uwagę
charakter izoterm adsorpcji i kinetyki adsorpcji [2,3]
W przypadku adsorpcji na adsorbencie porowatym
i/lub energetycznie niejednorodnym dane powinny
obejmować większy zakres stężeń równowagowych co
stanowi utrudnienie zarówno dla samego pomiaru jak i
planowania eksperymentu.
[1]
[2]
[3]
Deryło-Marczewska, A.; Marczewski, A.W.; Langmuir, 1997,
13, 1245-1250; 1999, 15, 3981-3986.
Marczewski, A.W. ; Appl. Surf. Sci. 2007, 253, 5818-5826;
2010, 256, 5145-5152.
Marczewski, A.W.; Langmuir 2010, 26, 15229-15238;
J. Colloid Interface Sci., 2011, 361, 603-611.
BADANIE ODDZIAŁYWAŃ DENDRYMERU PAMAM G5-OH Z 5-FLUOROURACYLEM
S06-W02
Adam Buczkowski, Bartłomiej Pałecz
Uniwersytet Łódzki, Wydział Chemii, Katedra Chemii Fizycznej, Pomorska 165, 90-236 Łódź.
Dendrymer
poliamidoaminowy
generacji
5
zakończony grupami hydroksylowymi (PAMAM G5OH) jest lepiej tolerowane przez organizm niż jego
aminowy odpowiednik (G5). Dlatego może on znaleźć
zastosowanie jako przenośnik cząsteczek o znaczeniu
biologicznym i medycznym.
Przedstawione wyniki badań oddziaływań
dendrymeru
PAMAM
G5-OH
z
lekiem
przeciwnowotworowym
5-fluorouracylem
w
roztworze
wodnym
uzyskano
wykorzystując
izotermiczny kalorymetr do miareczkowań, aparaty do
dializy równowagowej oraz rozpuszczalności leku.
Uzyskane wyniki badań posłużyły do wyliczenia
parametrów opisujących wiązanie cząsteczek leków
przez makrocząsteczki dendrymeru, takich jak: liczba
miejsc aktywnych dendrymeru wiążących lek, stała
równowagi utworzonego kompleksu oraz entalpia
wiązania liganda. Parametry wiązania leku z
dendrymerem PAMAM G5-OH porównano z
uzyskanymi dla dendrymeru PAMAM G5.
przyznanych
na
podstawie
decyzji
numer
DEC2012/05/N/ST4/00214.
ODDZIAŁYWANIE CYKLODEKSTRYN Z LEKAMI
S06-W03
Sylwia Belica, Bartłomiej Pałecz
Katedra Chemii Fizycznej, Wydział Chemii, Uniwersytet Łódzki, ul. Pomorska 165, Łódź
Cyklodekstryny tworzą kompleksy inkluzyjne typu
gość-gospodarz z wieloma związkami wykazującymi
aktywność biologiczną [1] zmieniając ich właściwości
fizyczne i chemiczne [2] a także zwiększając ich
biologiczną asymilację w przewodzie pokarmowym
ludzi i zwierząt oraz zmniejszając ich toksyczność [3].
Jedną z metod badawczych pozwalających na pełną
charakterystykę termodynamiczną procesu wiązania
leków przez cyklodekstryny jest izotermiczne
miareczkowanie kalorymetryczne (ITC). Zestaw
parametrów rejestrowanych w czasie oddziaływania
badanych związków pozwala na uzyskanie informacji
dotyczących aspektów związanych z mocą i energią
tworzących się połączeń kompleksowych pomiędzy
cząsteczkami gościa i gospodarza.
W prezentowanej pracy wyznaczono parametry
termodynamiczne łączenia cyklodekstryn z wybranymi
lekami w tym z chlorowodorkiem mianseryny
w temperaturze 298.15 K. Wyniki porównano z
danymi literaturowymi i wyciągnięto wnioski
dotyczące
oddziaływania
badanych
leków
z cyklodekstrynami.
[1]
[2]
[3]
Hedges, A.R., Chem. Rev. , 1998, 98, 2035–2044.
Danil de Namor, A.F.; Traboulssi, R.; Lewis, D.F.V., J. Am.
Chem. Soc., 1990, 112, 8442–8447.
Brewster, M.E., Loftsson, T., Adv. Drug Deliv. Rev., 2007, 59,
645–666.
265
WYKŁADY
BADANIE PROCESU MICELIZACJI KATIONOWYCH GEMINI SURFAKTANTÓW
S06-W04
Katarzyna Łudzik, Henryk Piekarski
Występowania w wodnych roztworach
micelarnych oddziaływań analogicznych do sił
stabilizujących
membrany
biologiczne,
oraz
trzeciorzędową strukturę białek, stwarza możliwość
zastosowania
micel
jako
prostych
modeli
odzwierciedlających pewne cechy złożonych układów
biologicznych.
W niniejszej metodami kalorymetrycznymi
zbadany został wpływ długości mostka na proces
micelizacji
dla
grupy
wodnych
roztworów
kationowych gemini surfaktantów: bromków alkileno-
266
α,ω-bis(dimetyloalkiloamoniowych).
Uzyskane
eksperymentalnie
krzywe
kalorymetryczne, umożliwiły wyliczenie wartości
parametrów temodynamicznych procesu micelizacji
takich jak: krytyczne stężenie micelizacji, entalpia
micelizacji, entropia micelizacji, entalpia swobodna
procesu agregacji. Wyznaczone parametry stanowiły
podstawę
termodynamicznej
analizy
procesu
micelizacji dla grupy surfaktantów 8-s-8 pod kątem
oceny wpływu morfologii cząsteczki surfaktantu na
proces samoagregacji.
KOMUNIKATY
UKŁADY HYBRYDOWE POLI(1,8-DIAMINOKARBAZOL)/NANOCZĄSTKI ZŁOTA
S06-K01
Agata Fedorczyk*, Magdalena Skompska*
*Pracownia Elektrochemii, Wydział Chemii, Uniwersytet Warszawski, ul. Paseura 1, 02-093 Warszawa
Zastosowanie poli(1,8-diaminokarbazolu), (pDACz)
jako matrycy do unieruchomienia nanocząstek metalu
jest bardzo korzystnym rozwiązaniem ze względu na
specjalne właściwości polimeru, który łączy w sobie
cechy karbazolu i amin aromatycznych. ‘Wolne’ grupy
aminowe (nie biorące udziału w procesie wzrostu
łańcucha),
w
środowisku
kwaśnym
ulegają
protonowaniu [1], dzięki czemu prekursor nanocząstek
złota w postaci jonów AuCl4- może zostać
wprowadzony do
matrycy jako przeciwjon.
Nanocząstki złota unieruchamiane są w matrycy
polimerowej w wyniku bezprądowej syntezy,
polegającej na samorzutnej reakcji redoks między
polimerem a jonami metalu, w wyniku której następuje
utlenienie polimeru z jednoczesną redukcją jonów
prekursora nanostruktur do formy metalicznej.
Wykorzystując właściwości pDACz oraz stosując
odpowiednie warunki syntezy możliwe jest selektywne
unieruchomienie nanostruktur metalu w matrycy
polimerowej w postaci cienkiego filmu; zarówno na
jego powierzchni jak i wewnątrz warstwy [2].
[1]
[2]
Skompska M., Tarajko-Wazny A., Electrochim. Acta 2011, 56,
3494-3499.
Fedorczyk A., Skompska M., Electrochim. Acta 2014, 122,
267-274.
EKSPERYMENTALNE BADANIA NAD PREFERENCJAMI KONFORMACYJNYMI
PEPTYDÓW – FRAGMENTÓW BIAŁKA HUMAN PIN1 (DOMENA WW)
S06-K02
Dorota Uber*,**, Joanna Makowska*, Caterina Tiberi**, Anna Maria Papini**, Lech Chmurzyński*
*Wydział Chemii, Uniwersytet Gdański, ul. Wita Stwosza 63, 80-308 Gdańsk;**PeptLab, Departament of Chemistry
"Ugo Schiff", University of Florence, Via della Lastruccia, 13, 50019 Sesto Fiorentino, Firenze (Italy)
Białko hPin1 ma dobrze zdefiniowaną strukturę i jest
modelowym białkiem do badań konformacyjnych [1].
Fragmenty peptydów pochodzących z tego białka
tworzące β-zwroty zostały przebadane metodami DSC
oraz spektroskopii CD w celu zbadania stabilności
termodynamicznej peptydów i określenia struktury
konformacyjnej.
Metodą
miareczkowania
potencjometrycznego
wyznaczono
stałe
pKa
naładowanych reszt aminokwasowych w celu
określenia ich otoczenia.
[1]
Praca naukowa współfinansowana ze środków Europejskiego
Funduszu Społecznego, w ramach Programu Operacyjnego Kapitał
Ludzki, Priorytetu IV oraz z BMN 2014 nr 538-8232-B344-14 (DU).
Publikacja odzwierciedla jedynie stanowisko autora i projektodawca
nie ponosi odpowiedzialności za umieszczoną w nich zawartość
merytoryczną.
M. Jäger, et. al. Protein Science Journal, 2007, 16 (7), 1495–
1501.
MECHANIZM ADSORPCJI KOPOLIMERU PLL-b-PEG NA POWIERZCHNI Cr2O3
S06-K03
Iwona Ostolska*, Małgorzata Wiśniewska*, Katarzyna Szewczuk-Karpisz*
*Zakład Radiochemii i Chemii Koloidów, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin.
Dzięki selektywnej adsorpcji jednego z bloków
kopolimeru na granicy faz, w zależności od
zastosowanych warunków możliwe jest utworzenie
warstewki adsorpcyjnej o ściśle określonych
właściwościach [1]. Blok ulegający adsorpcji (tzw.
kotwica) zostaje związany z powierzchnią ciała
stałego, natomiast drugi z segmentów skierowany jest
w stronę fazy objętościowej (tzw. boja) [2]. W niskim
pH cząstki tlenku metalu posiadają ładunek dodatni,
kopolimer ulega wiązaniu głównie dzięki wiązaniom
wodorowym tworzonym przez grupy eterowe łańcucha
PEG. Odwrotna sytuacja ma miejsce, kiedy na
powierzchni tlenku metalu dominują ujemnie
naładowane
grupy
powierzchniowe,
dodatnio
naładowane grupy aminowe (pKa=10.5, [3]) znajdujące
się w łańcuchu polilizyny są odpowiedzialne za
adsorpcję kopolimeru na skutek oddziaływań
o charakterze elektrostatycznym. Segmenty PEG
skierowane są w kierunku roztworu zapewniając
stabilizacje cząstek koloidu.
[1]
[2]
[3]
Qi, L., Chapel; J.-P., Castaing, J.-C.; Fresnais, J.; Berretr, J.F.,
Soft Matter, 2008, 4, 577-585.
Louguet, S.; Kumar, A.C.; et all, J. Colloid. Interf. Sci, 2011,
359, 413-422.
Ostolska, I.; Wiśniewska, M., Cent. Eur. J. Chem, 2013, in
press.
267
KOMUNIKATY
S06-K04
ZASTOSOWANIE METODY MIKROEMULSYJNEJ DO SYNTEZY KATALIZATORÓW
REFORMINGU PAROWEGO METANOLU
Justyna Pawlonka, Grzegorz Słowik, Witold Zawadzki, Wojciech Gac
Zakład Technologii Chemicznej, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, pl. M. Curie-Skłodowskiej 3, 20-031 Lublin
Obecnie dużą uwagę poświęca się problemom
środowiskowym oraz nowoczesnym technologiom
pozyskiwania energii. Dlatego coraz częściej
wspomina się o ogniwach wodorowych opartych na
wodorze. Podstawową wadą ich wykorzystania jest
magazynowanie i dystrybucja wodoru. Jednym
z rozwiązań jest produkcja wodoru w niewielkich
instalacjach lub na pokładzie pojazdów wykorzystując
reforming
parowy
metanolu.
W
związku
z wrażliwością ogniw na tlenek węgla, produkt
uboczny tej reakcji, kładzie się duży nacisk na
otrzymanie wysoce selektywnych katalizatorów
o dużej aktywności i stabilności pracy. Jedną
z nowatorskich metod otrzymywania katalizatorów jest
metoda mikroemulsyjna, która daje możliwość kontroli
parametrów
strukturalnych
otrzymywanych
katalizatorów. Celem badań było określenie wpływu
warunków syntezy na właściwości strukturalne i
powierzchniowe katalizatorów palladowo-cynkowych.
Materiały badano przy użyciu m.in. spektroskopii
w podczerwieni oraz metodami rentgenowskimi.
[1]
[2]
S S., Silva Sá S., Silva H., Brandāo L., Sousa H.M., Mendes A.,
Appl. Catal. B: Enviromental, 2010, 99, 43-57.
Boutonnet M., Lögdberg S., Svensson E.E., Current Opinion in
Colloid & Interface Science, 2008, 13, 270–286..
BADANIA PRZEWODNICTWA ROZTWORÓW GEMINI SURFAKTANTÓW (BROMKÓW
CZWARTORZĘDOWYCH SOLI DIAMONIOWYCH)
S06-K05
Kinga Kustrzepa, Katarzyna Łudzik, Henryk Piekarski
Dotychczasowe
badania
surfaktantów
gemini
wykazują, że charakteryzują się one niskimi
wartościami krytycznego stężenia micelizacji (CMC)
oraz efektywnie obniżają napięcie powierzchniowe
wody; ich powierzchniowa czynność jest nawet 1000krotnie wyższa niż w przypadku tradycyjnych
surfaktantów. Ponadto wykazują one także zdolność do
tworzenia stabilnych micel w znacznie niższych
stężeniach i są znacznie lepiej rozpuszczalne od
większości związków amfifilowych.
Za pomocą
pomiarów przewodnictwa właściwego zbadano
właściwości bromków alkileno- , -bis(dimetylooktyloamoniowych) zawierających 6,7,8,12 atomów
węgla w mostku łączącym polarne głowy w zakresie
temperatur 293,15K – 323,15K.
Uzyskane wyniki badań posłużyły do wyznaczenia
wartości CMC badanych surfaktantów, stopnia
dysocjacji micel - , stopnia związania przeciwjonów
z micelą oraz termodynamicznych parametrów
micelizacji ( Hmic, Gmic, Smic) i ich zależności od
temperatury.
ENTALPIA ROZPUSZCZANIA CYKLICZNYCH ETERÓW W MIESZANINIE DMF+CH3OH
S06-K06
Małgorzata Jóźwiak*
*Katedra Chemii Fizycznej, Uniwersytet Łódzki, 90-236 Łódź, Pomorska 165.
Cykliczne etery a w szczególności etery koronowe ze
względu na swoją budowę znane są jako związki o
bardzo interesujących właściwościach. Charakteryzują
się hydrofobowo-hydrofilowymi właściwościami i z
tego względu są szeroko stosowane w biologii,
farmacji, medycynie i w chemii. Poza tym mają
zdolność do selektywnego kompleksowania kationów i
małych cząsteczek organicznych. Zdolność do
tworzenia kompleksów jest silnie uzależniona do
rodzaju liganda, kompleksowanej cząstki i rodzaju
rozpuszczalnika. To właśnie proces solwatacji ma
ogromny wpływ na rodzaj i moc oddziaływań w
roztworze.
268
W prezentowanym komunikacie przedstawiony
zostanie aspekt zamiany cząsteczek wody na cząsteczki
metanolu w mieszaninie z DMF i spowodowane tą
zamianą zmiany w oddziaływaniach pomiędzy
cząsteczkami cyklicznych eterów i składnikami
mieszanego rozpuszczalnika. Przedstawiony zostanie
również wpływ właściwości kwasowo-zasadowych
mieszanego rozpuszczalnika (DMF+MeOH i DMF+W)
na entalpię rozpuszczania cyklicznych eterów.
Właściwości zasadowe Lewis’a prezentowane są przez
parametr Kamleta-Tafta BKT a właściwości kwasowe
Lewis’a prezentowane są przez parametr Dimroth’aReichardt’a ETN .
KOMUNIKATY
BADANIE SOLWATACJI WYBRANYCH ZWIĄZKÓW METODĄ DENSYMETRYCZNĄ
S06-K07
Magdalena Tyczyńska*, Małgorzata Jóźwiak *
* Katedra Chemii Fizycznej, Wydział Chemii, Uniwersytet Łódzki, Pomorska 165, 90-236 Łódź
Badanie funkcji objętościowych daje możliwość nie
tylko określenia właściwości fizycznych badanych
substancji ale może być również wykorzystane do
weryfikacji zmian pojawiających się w strukturze
roztworu, a spowodowanych oddziaływaniami
międzycząsteczkowymi [1].
Prezentowana praca przedstawia zbadanie, poprzez
analizę funkcji objętościowych, procesu hydratacji
hydrofilowego mocznika i wybranych związków
wykazujących właściwości hydrofilowo-hydrofobowe
(15-korona-5,
18-korona-6,
1,4-dioksan,
tetrametylomocznik), w mieszaninie wody z
N,N-dimetyloformamidem (DMF). Analiza, między
S06-K08
[1]
[2]
Illoukhani, H., Khanlarzadeh, K.,, J. Chem. Eng. Data 2006,
51, 1226–1231.
Redlich, O., Meyer, D.M., Chem. Rev. 1964, 64, 221−227.
WYZNACZANIE STAŁYCH TWORZENIA KOMPLEKSÓW INKLUZYJNYCH
CYKLODEKSTRYN PRZY ZASTOSOWANIU NOWYCH METOD
KONDUKTOMETRYCZNYCH
Katarzyna Abramczyk*, Ilona Trzcińska*, Adam Bald*
*Zakład Fizykochemii Roztworów, Uniwersytet Łódzki, Pomorska 163, 90-236 Łódź.
Cyklodekstryny - cykliczne oligomery glukozy, które
dzięki swojej nietypowej budowie są niezwykle
interesującym przedmiotem badań głównie ze względu
na zdolność do tworzenia kompleksów inkluzyjnych
[1]. W literaturze istnieje wiele doniesień dotyczących
badań konduktometrycznych tego typu połączeń
Jednak nie są w nich uwzględniane pełne równania
przewodnictwa, co sprowadza się do założenia, że
przewodnictwo molowe nie zależy od stężenia.
Ponadto nie było uwzględniane przewodnictwo
roztworów samych cyklodekstryn co może mieć
S06-K09
innymi, cząstkowych molowych objętości substancji
rozpuszczonych, których wartości zostały obliczone za
pomocą równania VΦ=V0m + bvm Redlich’a i Meyer’a
[2], daje możliwość wykazania zmian objętości
cząsteczek badanych substancji spowodowanych także
zjawiskiem hydrofobowej hydratacji.
ogromne znaczenie przy wyznaczaniu wartości stałych
tworzenia kompleksów inkluzyjnych. Prowadzone
prace miały na celu wyznaczenie stałych tworzenia Kf
kompleksów inkluzyjnych anionów karboksylanowych
z β-cyklodekstryną przy zastosowaniu pełnego
równania przewodnictwa. Pozwala to na wyznaczenie
dokładnych wartości stałych tworzenia i granicznego
przewodnictwa molowego kompleksu inkluzyjnego.
[1]
E. Engeldinger, D. Armspach,, D. Matt, Chem. Rev., 2003, 11,
4147-4172.
BADANIE PROCESU ADSORPCJI KWASU 4-CHLOROFENOKSYOCTOWEGO
W OBECNOŚCI 4-NITROANILINY
Magdalena Błachnio, Anna Deryło-Marczewska, Adam W. Marczewski, Małgorzata Sęczkowska
Wydział Chemii, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, Pl. Marii Curie-Skłodowskiej 3, 20-031 Lublin
Do metod wykazujących wysoką wydajność i
selektywność w usuwaniu pestycydów z wód i ścieków
należą metody adsorpcyjne [1,2]. Ze względu na duże
powinowactwo węgli aktywnych do zanieczyszczeń o
różnych właściwościach szczególne znaczenie mają
badania adsorpcji z mieszanin wieloskładnikowych [3].
Proces adsorpcji w takich układach może mieć
charakter konkurencyjny lub współzależny.
Celem pracy było zbadanie wpływu obecności
4-nitroaniliny na adsorpcję herbicydu, kwasu
4-chlorofenoksyoctowego na węglach aktywnych.
Badania obejmowały pomiary izoterm adsorpcji
herbicydu i substancji konkurującej w układach jednoi dwuskładnikowych, jak też pomiary adsorpcji
herbicydu poprzedzone preadsorpcją 4-nitroaniliny jak
również pomiary adsorpcji 4-nitroaniliny poprzedzone
preadsorpcją herbicydu.
[1]
[2]
[3]
L. Clausen, I. Fabricius, L. Madsen, J. Environ. Qual. 2001,
30, 846-857
K. Li, Y. Li, Z. Zheng, Journal of Hazardous Materials,
2010,178, 553-559.
M. Belmouden, A. Assabbane, Y.A. Ichou, Ann. Chim. Sci.
Mat. 2001, 26, 79-86.
269
KOMUNIKATY
KINETYKA ADSORPCJI NITROFENOLI NA WĘGLU AKTYWNYM
S06-K10
Małgorzata Sęczkowska, Adam W. Marczewski, Anna Deryło-Marczewska, Magdalena Błachnio
Nitrofenole należą do aromatycznych związków
organicznych wykazujących silne właściwości
toksyczne. Ponieważ substancje te są na ogół dobrze
rozpuszczalne w wodzie, mogą swobodnie migrować,
w efekcie czego stanowią poważne zagrożenie dla
środowiska. Skutecznym sposobem usuwania tego typu
związków z wód i ścieków są metody adsorpcyjne
z zastosowaniem węgla aktywnego [1]. Wyżej
przedstawiona technologia oczyszczania płynów jest
procesem wielofazowym. Każdy etap może przebiegać
w różnym czasie, a o szybkości całego procesu będzie
decydowała faza najwolniejsza. Dlatego też w celu
podwyższenia wydajności metody eliminacji substancji
S06-K11
[2]
[3]
30, 846-857.
2010,178, 553-559.
A.W. Marczewski, Appl. Surf. Sci. 2007, 253, 5818-5826;
2010, 256, 5145-5152.
Michał Kozanecki*
*Zakład Chemii Teoretycznej, Wydział Chemii, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza.
Wood for Windows; http://www.lww.amu.edu.pl)
wyznaczono parametry opisujące energię poziomów
oscylacyjnych i rotacyjnych, w wielu przypadkach
osiągając dokładność lepszą niż we wcześniejszych
pracach[1- 3] .
[1]
Fayt, A.; Vandenhaute, R.; Lahaye, J. G. J. Mol.
Spectrosc. 1986, 119, 233–266.
[2]
Jolma, K.; Kauppinen, J.; Horneman, V.-M. J. Mol.
Spectrosc. 1983, 101, 278–284.
[3]
Paso, R.; Kauppinen, J.; Anttila, R. J. Mol. Spectrosc.
1980, 79, 236–253.
BADANIA ZAWĘGLANIA KATALIZATORÓW NIKLOWO-RENOWYCH PRZY
ZASTOSOWANIU WAGI WIBRACYJNEJ
Monika Pańczyk, Tadeusz Borowiecki
Najczęściej stosowaną metodą pomiaru zmian masy
próbki
w
czasie
reakcji
jest
klasyczna
termograwimetria
polegająca
na
pomiarze
temperaturowej zależności zmiany masy próbki w
czasie jej ogrzewania za pomocą czułej mikrowagi.
Podstawową wadą tej metody jest to, że duża i trudna
do określenia ilość gazu reakcyjnego omija złoże
katalizatora co uniemożliwia przeprowadzenie
precyzyjnych pomiarów kinetycznych. Dlatego też
opracowano mikrowagę oscylacyjną TEOM (Tapered
Element Oscillating Microbalance) służącą do
pomiarów zmian masy w zależności od częstości drgań
270
[1]
ANALIZA WIDMA ROTACYJNO-OSCYLACYJNEGO CZĄSTECZEK LINIOWYCH ZA
POMOCĄ PROGRAMU LWW
W tej pracy analizowano podstawowe i najniższe
gorące przejścia rotacyjno-oscylacyjne cząsteczek
liniowych: OCS, N2O i CO2 (a także ich
podstawionych izotopowo odpowiedników) w zakresie
od 480 do 770 cm-1, czyli w obszarze wzbudzeń
odpowiednich drgań zginających. Widmo wykonano
na Uniwersytecie w Oulu na spektrometrze z
transformacją Fourierowską Bruker IFS 125 HR z
rozdzielczością 0,0012 cm-1, w temperaturze
pokojowej pod ciśnieniem 0,04 Torr. Do kalibracji
użyto linii H2O widocznych w całym zakresie
pomiarowym. Korzystając z programu LWW (Loomis
S06-K12
toksycznych ważne jest głębsze poznanie kinetyki
procesu adsorpcji [2,3].
Celem niniejszej pracy było badanie kinetyki adsorpcji
nitrofenoli na węglu aktywnym. Zmiany stężenia
w czasie analizowano wykorzystując różne równania
i modele kinetyki adsorpcji [3].
elementu
oscylującego.
Zastosowanie
wagi
oscylacyjnej eliminuje problem omijania próbki przez
strumień gazów reakcyjnych oraz pozwala na
określenie ilości odkładanego koksu na katalizatorze,
która może być mierzona w sposób ciągły podczas
reakcji. Połączenie tego typu pomiarów formowania
depozytu węglowego z ciągłą chromatografią gazową
produktów reakcji umożliwia zbadanie katalitycznej
aktywności i selektywności w funkcji zarówno czasu
jaki ilości depozytu węglowego na katalizatorze.
KOMUNIKATY
PEP-SEC – A NEW METHOD FOR DIRECT DETERMINATION OF PROPAGATION RATE
CONSTANT IN RADICAL POLYMERIZATION
S06-K13
Nina Bartoszek*, Piotr Sawicki*, Sławomir Kadłubowski*, **, Piotr Ulański*, ** and Janusz M. Rosiak*,**
*Institute of Applied Radiation Chemistry, Lodz University of Technology, Wroblewskiego 15, 93-590 Lodz, Poland,
**European Centre of Bio- and Nanotechnology, Lodz University of Technology
Widely used and recommended by IUPAC technique
for determination of propagation rate coefficient in
radical polymerization is PLP–SEC (Pulsed Laser
Polymerization – Size Exclusion Chromatography) [1].
Despite many advantages, this technique cannot be
applied in non-homogeneous, non-transparent systems.
In order to eliminate this limitation, the use of electron
beam instead of laser light has been proposed.
Tests of this approach (Pulsed Electron Polymerization
- Size Exclusion Chromatography) on aqueous solutions
of N-vinylpyrrolidone yield correct values of
propagation rate constant, and thus confirm the usability
and accuracy of the proposed method.
[1]
Buback, M. Macromol. Symp. 2009, 275-276, 90-101.
This study has been financed in part by the National Science
Centre, Poland, project 2012/07/B/ST4/01429.
SUCHY REFORMING METANU KATALIZOWANY MATERIAŁAMI
HYDROTALKITOWYMI Z RÓŻNĄ ZAWARTOŚCIĄ NIKLU W STRUKTURZE
S06-K14
,
R. Dębek* **, M. Motak*, P. Da Costa**, T. Grzybek*
*AGH Akademia Górniczo-Hutnicza, Wydział Energetyki i Paliw, Al. A. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków.
**Sorbonne Universites, UPMC Paris 6, Insitut Jean le Rond D’Alembert, Saint-Cyr l’Ecole, 78210, France.
Mieszane tlenki o różnej zawartości niklu otrzymano w
wyniku kalcynacji hydrotalkitów w 550°C, a następnie
testowano jako katalizatory reakcji suchego reformingu
metanu (DRM). Właściwości otrzymanych materiałów
zostały scharakteryzowane metodami XRD, H2-TPR,
CO2-TPD, TEM, sorpcji azotu oraz analizą
elementarną. Katalizatory testowane były w reakcji
DRM w temperaturze 550°C, GHSV=20000h-1 i
stosunku molowym substratów CH4/CO2/Ar=1/1/8.
Wyniki testów katalitycznych wykazały, że aktywność
katalityczna otrzymanych próbek wzrasta wraz ze
wzrostem zawartości niklu. Najbardziej aktywna
katalitycznie próbka wykazała średni st. konwersji CH4
i CO2 równy odpowiednio 53 i 42%. Stosunek molowy
otrzymanych produktów (H2/CO) wzrastał wraz ze
wzrostem zawartości niklu w próbce, co sugeruje
zachodzenie reakcji ubocznej rozkładu metanu. Analiza
XRD próbek po reakcji wykazała odkładnie się koksu
katalitycznego na powierzchni próbek, jednakże
podczas 5-godzinnego testu nie zaobserwowano
znaczącego spadku aktywności.
Praca finansowana w ramach strategicznego projektu badawczego
NCBiR nr SP/J/1/166183/12 zadanie nr 15.
BADANIA KONDUKTOMETRYCZNE ROZTWORÓW CIECZY JONOWYCH
S06-K15
Agnieszka Boruń*, Adam Bald*
Ciecze jonowe to innowacyjna grupa rozpuszczalników
niezwykle
popularnych
w
akademickich
i
przemysłowych ośrodkach badawczych. W wykładzie
prezentowane
są
najważniejsze
właściwości
fizykochemiczne cieczy jonowych, ze szczególnym
uwzględnieniem ich własności konduktometrycznych.
Badania przewodnictwa dostarczają nam cennych
informacji na temat asocjacji jonowej, struktury
rozpuszczalnika oraz oddziaływań jon-rozpuszczalnik.
Pozwalają również odpowiedzieć na pytanie, jaka jest
natura oddziaływań między kationem i anionem cieczy
jonowej z wybranym rozpuszczalnikiem oraz jak
własności fizyczne rozpuszczalnika wpływają na jego
oddziaływania z cieczą jonową. Zaprezentowano
wyniki badań konduktometrycznych nad zjawiskiem
asocjacji jonowej dla imidazoliowych cieczy jonowych
w DMF oraz propanolu w szerokim zakresie
temperatur i niskim zakresie stężeń.
271
POSTERY
S06-P01
WŁASNOŚCI FOTOKATALITYCZNE BiVO4 - BADANIA TEORETYYCZNE I
EKSPERYMENTALNE
Karolina Ordon*, Abdel Hadi Kassiba**, Małgorzata Makowska-Janusik *
* Zakład Fizyki Ciała Stałego, Akademia Jana Długosza, Al. Armii Krajowej13/15, 42-200 Częstochowa, Polska .
** Institut des Molecules et Materiaux du Mans, CNRS 6283, Universite du Maine, 72085 Le Mans, Cedex 9,
Francja.
Fotokatalizatory znajdują zastosowanie w produkcji
samoczyszczących szkieł oraz w fotokatalitycznym
oczyszczaniu wody z zanieczyszczeń organicznych.
Dotychczas najczęściej stosowanym fotokatalizatorem
jest dwutlenek tytanu. W związku szeroką przerwą
TiO2 poszukuje się alternatywnych, wydajnych
związków fotokatalitycznych. Obiecującym materiałem
może okazać się mezoporowaty BiVO4, posiadający w
postaci objętościowej przerwę energetyczna równą 2,4
eV.
Celem badań przedstawionych w niniejszej pracy było
udoskonalenie metod syntezy mezoporowatego BiVO4
posiadającego dużą powierzchnię czynną. Przeprowadzono reakcję otrzymywania BiVO4 stosując metodę
Xiufang’a jak również metodę zol-żel. Wykonano
S06-P02
KONDUKTOMETRYCZNE WŁASNOŚCI ROZTWORÓW NaI, NaBPh4, Bu4NI i NaBF4 W
PROPANOLU W ZAKRESIE TEMPERATUR 283.15 K-318.15 K
Agnieszka Boruń*, Adam Bald*
Poster
prezentuje
precyzyjne
wyniki
badań
przewodnictwa
elektrycznego
rozcieńczonych
roztworów jodku sodu, tetrafenyloboranu sodu, iodku
tetrabutyloamoniowego i tetrafluoroboranu sodu w
propanolu w szerokim zakresie temperatur. Dane
przewodnictwa analizowane na podstawie modelu
chemicznego dla niskich stężeń Barthel’a (lcCM)
umożliwiły wyznaczenie stałych asocjacji, granicznych
przewodnictw molowych i parametru odległości
międzyjonowej. Obliczono jonowe przewodnictwa
S06-P03
graniczne oraz termodynamiczne funkcje asocjacji tj.
energia Gibbsa, entropia i entalpia. Wyniki
zinterpretowano w aspekcie oddziaływań jonrozpuszczalnik i tworzenia par jonowych.
SYNTEZA AROMATYCZNYCH AMIN W OBECNOŚCI KATALIZATORÓW
PALLADOWYCH
Agnieszka Krogul*, Jadwiga Skupińska, Grzegorz Litwinienko
* Zakład Fizykochemicznych Podstaw Technologii Chemicznej, Wydział Chemii UW, ul. Pasteura 1 Warszawa
Obecnie aminy aromatyczne (ważne substraty
w przemyśle i w laboratoriach) są otrzymywane
w wyniku redukcji odpowiednich nitrozwiązków za
pomocą wodorków metali albo w wyniku
katalitycznego uwodornienia. Wadą tych reakcji jest
konieczność stosowania drogiego i niebezpiecznego
wodoru. Alternatywą okazała się katalityczna redukcja
nitrozwiązków za pomocą CO/H2O (wysoka
selektywność oraz brak konieczności stosowania
wodoru):
272
analizę strukturalną otrzymanego materiału metodą XRD
oraz spektroskopii Ramana. Własności fotokatalityczne
sprawdzono metodą testu fotokatalitycznego.
Przyprowadzone symulacje komputerowe, oparte na
modelowaniu właściwości elektronowych i optycznych
materiałów objętościowych oraz nanokryształów BiVO4
metodą DFT, potwierdziły teorię dotycząca wzrostu
szerokości przerwy energetycznej wraz ze zmniejszeniem
wielkości nanostruktury. Potwierdza to istnienie zjawiska
kwantowania rozmiarowego badanego materiału.
Wykazano, że istnieje taki rozmiar klastra, który
wykazuje zarówno właściwości materiału objętościowego
jak i nanostruktury.
ArNO2 + 3CO + H2O
kat.
ArNH2 + 3CO2
Celem badań było poznanie mechanizmu redukcji
nitrozwiązków w obecności PdCl2(XnPy)2 oraz
wyznaczenie kierunku, w jakim należy projektować
nowe katalizatory, aby uzyskać maksymalną
wydajność oraz selektywność.
Praca finansowana ze środków budżetowych na naukę w latach
2012-2013, w ramach programu „Iuventus Plus” (IP2011027071)
oraz ze środków BST dla członków młodej kadry naukowej.
POSTERY
STRUKTURA MIESZANYCH MICELARNYCH ROZTWORÓW SURFAKTANTÓW
BADANA METODĄ NISKOKĄTOWEGO ROZPRASZANIA NEUTRONÓW
S06-P04
Rajewska A.*, Mędrzycka K.**, Hallmann E.**
*
Narodowe Centrum Badan Jadrowych, 05-400 Otwock, Swierk, ul. Andrzeja Soltana 7,Poland;
Joint Institute for Nuclear Research, LNP, 141980 Dubna, Russia
**
Politechnika Gdańska , Narutowicza 11/12, 80-952 Gdańsk, Poland
Dwa układy micelarne mieszane klasycznych
surfaktantów - niejonowego C14E7 (heptaethylene
glycol
monotetradecyl
ether)
(c=0.17%,
rozcieńczony roztwór ) i dwóch kationowych
surfaktantów CTABr (cetyltrimethylammonium
bromide) i CTACl (cetyltrimethylammonium
chloride) w D2O roztworach z dodatkiem małej
ilości KBr (0.1mol/l, 0.5mol/l) oraz KCl (0.1mol/l,
0.5mol/l) były badane w temperaturze pokojowej
metodą niskokatowego rozpraszania neutronów na
spektrometrze "YuMO" przy IBR-2 impulsowym
zródle neutronów w FLNP, JINR w Dubnie
(Rosyjska Federacja). Pomiary wykonane były dla
zakresu wektora rozraszania Q od 8x10-3 do 0.4 Å-1.
W eksperymencie określono kształt i rozmiary
micel w badanych micelarnych roztworach, które to
wielkości zmieniały się wraz ze zmianą
koncentracji jonowego surfaktanta oraz ilości KBr i
KCl
w
mieszanych
układach.
Rezultaty
neutronowego eksperymentu SANS opracowano za
pomoca programu PCG 2.0 prof. Glattera Otto i
wspólpracowników z University of Graz (Austria).
ANALIZA ODDZIAŁYWAŃ MIĘDZYMOLEKULARNYCH W MIESZANINACH
S06-P05
N,N – DIMETYLOFORMAMIDU Z WYBRANYMI ETEROALKOHOLAMI
Aneta Ćwiklińska, Dominika Białek, Cezary M. Kinart
Zakład Fizykochemii Roztworów, Uniwersytet Łódzki, 90-236 Łódź, Pomorska 163
Celem badań jest analiza i próba oceny
czynników
mających
wpływ
na
własności
fizykochemiczne i strukturę wewnętrzną ciekłych
dwuskładnikowych
mieszanin
N,N-dimetyloformamidu
z
2-etoksyetanolem,
2-propoksyetanolem,
2-butoksyetanolem
i 2-fenoksyetanolem. Prowadzone badania strukturalne
oparte zostały o analizę zmian parametrów
strukturalnych
uzyskanych
z
pomiarów
ich
intensywnych
właściwości
fizykochemicznych
(gęstość, przenikalność elektryczna i lepkość) w
S06-P06
funkcji składu analizowanych ciekłych mieszanych
rozpuszczalników w temperaturze 298.15 K.
NADMIAROWA OBJĘTOŚĆ MOLOWA I ODCHYLENIE OD ADDYTYWNOŚCI
PRZENIKALNOŚCI ELEKTRYCZNEJ W MIESZANINACH PIRYDYNY Z
ALKOKSYETANOLAMI JAKO KRYTERIA OCENY ICH STRUKTURY WEWNĘTRZNEJ
Aneta Ćwiklińska, Cezary M. Kinart
Zakład Fizykochemii Roztworów, Uniwersytet Łódzki, 90-236 Łódź, Pomorska 163
Tematyka badań dotyczących oceny struktury
wewnętrznej ciekłych mieszanych rozpuszczalników
jest bliska każdemu chemikowi prowadzącemu w nich
homofazowe reakcje chemiczne lub heterofazowe
procesy elektrodowe.
W niniejszej pracy podjęliśmy badania
strukturalne
w
obrębie
mieszanin
pirydyny
z
2-metoksyetanolem,
2-etoksyetanolem,
2-propoksyetanolem i 2-butoksyetanolem w oparciu
o analizę zmian nadmiarowej objętości molowej
i odchyleń od addytywności
elektrycznej w temperaturze 298.15K.
przenikalności
273
POSTERY
REAKTYWNOŚĆ FOTOCHEMICZNA DIBROMKU 1,10-BIS(3HYDROKSYMETYLOPIRYDYNIO)-DEKANU W ROZTWORZE METANOLOWYM
S06-P07
Anna Golczak*, Małgorzata Insińska-Rak*, Anna Komasa**, Marek Sikorski*
*Pracownia Fotochemii Stosowanej, **Pracownia Chemii Związków Heterocyklicznych, Wydział Chemii,
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza, ul. Umultowska 89B, 61-614 Poznań.
3-Hydroksymetylopirydyna jest analogiem kwasu
nikotynowego i znalazła zastosowanie jako substancja
czynna w lekach o właściwościach przeciwzapalnych,
rozszerzających naczynia krwionośne i obniżających
poziom stężenia tłuszczów we krwi [1,2]. Ze względu
na właściwości chelatujące jest wykorzystywana jako
ligand w stosunku do jonów różnych metali. Dibromek
1,10-bis(3-hydroksymetylopirydynio)-dekanu
został
poddany badaniom w kierunku właściwości
grzybobójczych i stwierdzono, że wykazuje on silne
cechy fungistatyczne względem Aspergillus niger van
Tieghem [3]. Celem badań było określenie właściwości
fotochemicznych
dibromku
1,10-bis(3hydroksymetylopirydynio)-dekanu
w
roztworach
metanolowych odtlenionych i nieodtlenionych, które
poddano naświetlaniu promieniowaniem o długości fali
=254 nm. Podjęto próbę oznaczenia fotoproduktów
reakcji z użyciem HPLC.
[1] Fazekas T., Szekeres L., Acta Physiol. Hung., 1989, 74, 169-174.
[2] Cohen C., Life Scienc., 1985, 37, 1949.
[3] Komasa A., Cofta G., informacja własna.
Praca finansowana przez NCN (grant UMO-2011/01/D/ST4/04991)
WŁAŚCIWOŚCI FOTOFIZYCZNE 3,N4-ETENO-5-METYLO-2’DEOKSYCYTYDYNY W
ZALEŻNOŚCI OD POLARNOŚCI ŚRODOWISKA
S06-P08
Anna Golczak*, Małgorzata Insińska-Rak*, Marek Sikorski*, Małgorzata Giel-Pietraszuk**, Jan Barciszewski**
* Pracownia Fotochemii Stosowanej, Wydział Chemii, UAM, ul. Umultowska 89B, 61-614 Poznań.
**Instytut Chemii Bioorganicznej PAN, ul. Noskowskiego 12/14, 61-704 Poznań
Analiza metylacji DNA może być wskaźnikiem
diagnostycznym wielu chorób naczyniowych i
nowotworowych [1-3]. Jedna z metod analizy metylacji
DNA opiera się na znakowaniu fluorescencyjnym 5metylocytozyny. W reakcji nukleozydów z aldehydem
chlorooctowym powstaje odpowiednia etenopochodna,
która ma właściwości fluorescencyjne. Celem pracy
było zanalizowanie równowagi kwasowo-zasadowej
3,N4-eteno-5-metylo-2’deoksycytydyny
w
stanie
podstawowym i wzbudzonym. Stacjonarne pomiary w
zakresie UV-Vis (widma absorpcyjne i emisyjne)
S06-P09
[1] Gama-Sosa M.A. et al., Nucl. Acid Res., 1983, 11, 6883-6894.
[2] Feinberg A.P. et al., Biochem., Biophys. Res. Commun., 1983,
111, 47-54.
[3] Ehlrich M., Oncogene, 2002, 21, 5400-5413.
Praca finansowana przez NCN (grant UMO-2011/01/D/ST4/04991)
PORÓWNANIE WŁAŚCIWOŚCI LUMINESCENCYJNYCH CHEMILUMINOGENÓW
OPARTYCH NA KATIONACH 9 PODSTAWIONYCH 10-METYLOAKRYDYNIOWYCH
Anna Romanowska, Beata Zadykowicz
Wydział Chemii, Uniwersytet Gdański, Wita Stwosza 63, 80-308 Gdańsk
Znaczniki chemiluminescencyjne znajdują szerokie
zastosowanie w diagnostyce medycznej, chemicznej,
biochemicznej i środowiskowej [1 3]. Zbudowane są
one z trzech części: chemiluminogenu (emitującego
promieniowanie
w następstwie elektronowego
wzbudzenia cząsteczki reakcją chemiczną), łącznika
(eliminującego oddziaływania między oznaczaną
molekułą a chemiluminogenem) oraz grupy aktywnej
(wiążącej się z grupą funkcyjną oznaczanej molekuły).
Z powodzeniem stosowanymi chemiluminogenami są
podstawione różnymi grupami funkcyjnymi w pozycji
9 rdzenia akrydyny pochodne 10-metyloakrydyniowe.
274
pozwoliły na wyznaczenie pKa, pKa*. Przy użyciu
skali Δf (polaryzowalności orientacyjnej) oraz skali
ENT przebadano właściwości 3,N4-eteno-5-metylo2’deoksycytydyny w rozpuszczalnikach o różnej
polarności.
W prezentacji porównane zostaną właściwości
chemiluminogenne wybranych pochodnych 10metyloakrydyniowych.
[1]
Zomer, G.; Stavenuiter, J.F.C. Anal. Chim. Acta, 1989, 227, 1119.
[2]
Adamczyk, M.; Chen, Y.-Y.; Mattingly, P.G.; Moore, J.A.;
Shreder, K. Tetrahedron, 1999, 55, 10899-10914.
[3]
Krzymiński, K.; Ożóg, A.; Malecha, P.; Roshal, A.D.;
Wróblewska, A.; Zadykowicz, B.; Błażejowski, J. J. Org.
Chem., 2011, 76, 1072-1085.
Praca finansowana w ramach grantu Narodowego Centrum Nauki nr
2011/03/D/ST4/02419 (umowa nr UMO-2011/03/D/ST4/02419)
POSTERY
S06-P10
CZY ALTERNATYWNE ŚCIEŻKI REAKCJI CHEMILUMINESCENCJI POCHODNYCH
10-METYLOAKRYDYNIOWYCH MOGĄ PROWADZIĆ DO EMISJI PROMIENIOWANIA?
Beata Zadykowicz, Anna Romanowska
Wydział Chemii, Uniwersytet Gdański, Wita Stwosza 63, 80-308 Gdańsk
Wzrost zainteresowania w ostatnich kilkunastu latach
fotochemią jest zrozumiały, biorąc pod uwagę ogromne
znaczenie procesów fotochemicznych w przyrodzie, a
także ich zastosowanie w biotechnologii, farmakologii,
biologii molekularnej, diagnostyce medycznej oraz
ochronie środowiska [1]. Interesującym zjawiskiem
jest chemiluminescencja, która występuje w efekcie
powrotu elektronu ze stanu elektronowo wzbudzonego
do stanu podstawowego, któremu towarzyszy
uwalnianie energii w postaci światła. Proces ten
odgrywa znaczącą rolę w diagnostyce medycznej,
gdzie wykorzystywane są głównie znaczniki
S06-P11
[1]
Roda, A.; Pasini, P.; Guardigli, M.; Baraldini, M.; Musiani, M.;
Mirasoli M. Fresenius J. Anal. Chem., 2000, 366, 752-759.
[2]
Shellum, C.; Gubitz, G. Anal. Chim. Acta, 1989, 227, 97-107.
[3]
Krzymiński, K.; Ożóg, A.; Malecha, P.; Roshal, A.D.;
Wróblewska, A.; Zadykowicz, B.; Błażejowski, J. J. Org.
Chem., 2011, 76, 1072-1085.
Praca finansowana w ramach grantu Narodowego Centrum Nauki nr
2011/03/D/ST4/02419 (umowa nr UMO-2011/03/D/ST4/02419)
WŁAŚCIWOŚCI POWIERZCHNIOWO-OBJĘTOŚCIOWE ALKOHOLI A ADSORPCJA
SURFAKTANTÓW
A. Zdziennicka, J. Krawczyk, K. Szymczyk, B. Jańczuk
Zakład Zjawisk Międzyfazowych, Wydział Chemii, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, pl. M. Curie-Skłodowskiej
3, 20-031 Lublin
Alkohole krótkołańcuchowe są często stosowane jako
dodatki do surfaktantów lub ich mieszanin celem
poprawienia
właściwości
powierzchniowych
i objętościowych surfaktantów [1]. W literaturze
można znaleźć wiele prac dotyczących wpływu
alkoholi krótkołańcuchowych na wielkość adsorpcji
surfaktantów na granicy faz woda-powietrze i ich
micelizację. Najczęściej wpływ ten ogranicza się do
wąskiego zakresu stężenia alkoholi. Z teoretycznego
i praktycznego punktu widzenia ważne i bardziej
interesujące są zmiany efektywności adsorpcji i CMC
surfaktantów pod wpływem alkoholi w całym zakresie
S06-P12
chemiluminescencyjne [2]. Powszechność zastosowań
znaczników chemiluminescencyjnych sprawia, że
ważne jest poznanie mechanizmu chemiluminescencji
układów stanowiących fragment chemiluminogenny
znaczników chemiluminescecnyjnych [3].
stężenia alkoholi. Przeprowadzone przez nas badania
właściwości adsorpcyjnych surfaktantów i ich
mieszanin w obecności metanolu, etanolu i propanolu
wykazały, że zarówno skuteczność i efektywność, jak
również CMC surfaktantów jest ściśle związana
z agregacją alkoholi w środowisku wodnym.
[1]
Rosen, M.J.; Surfactants and Interfacial Phenomena, WileyInterscience, New York, 2004.
ZALEŻNOŚĆ POMIĘDZY SWOBODNĄ ENERGIĄ POWIERZCHNIOWĄ POLIMERÓW A
WSPÓŁCZYNNIKIEM ROZPŁYWANIA WODNYCH ROZTWORÓW SURFAKTANTÓW
A. Zdziennicka, B. Jańczuk, K. Szymczyk, J. Krawczyk
3, 20-031 Lublin
Współczynnik rozpływania się cieczy lub roztworów
po powierzchni ciał stałych decyduje o stopniu o ich
zwilżania, co ma duże znaczenie praktyczne
w procesach, w których ważną rolę odgrywa
zwilżalność ciał stałych. Zgodnie z termodynamiką
współczynnik rozpływania jest równy swobodnej
energii powierzchniowej ciała stałego pomniejszonej
o sumę swobodniej energii międzyfazowej ciało stałeciecz i swobodnej energii powierzchniowej cieczy [1].
Zatem wyznaczona została swobodna energia
powierzchniowa
modelowych polimerów oraz
swobodna
energia
powierzchniowa
wodnych
roztworów substancji powierzchniowo czynnych i ich
mieszanin, oraz obliczona swobodna energia
międzyfazowa polimer-roztwór. Okazało się, że
warunek zerowej wartości współczynnika rozpływania
nie
jest
spełniony dla
swobodnej
energii
powierzchniowej roztworów równej swobodnej energii
powierzchniowej polimeru.
[1]
A.W. Adamson, A.P. Gast, Physical Chemistry of Surfaces,
Wiley Interscience, New York, 1997
275
POSTERY
BADANIA KOMPLEKSU INKLUZYJNEGO TEBUKONAZOLU Z Β-CYKLODEKSTRYNĄ
S06-P13
Pałecz B*, Stępniak A*, Belica S*, Długoński J**, Różalska S**.
* Katedra Chemii Fizycznej, Wydział Chemii, Uniwersytet Łódzki. ** Katedra Mikrobiologii Przemysłowej i
Biotechnologii, Wydział Biologii i Ochrony Środowiska, Uniwersytet Łódzki
Cyklodekstryny dzięki swoim właściwościom
mogą przyczyniać się wzrostu rozpuszczalności
zainkludowanych cząsteczek organicznych.
Tebukonazol jest fungicydem z grypy triazoli, o
znikomej
rozpuszczalności
w
wodzie.
Wykorzystywany jest w preparatach stosowanych do
zwalczania workowców, podstawczaków oraz grzybów
niedoskonałych (grzybów strzępkowych - Fusarium).
Interesujące wydają się badania, których celem jest
określenie wzrostu rozpuszczalności w wodzie
zainkludowanego wewnątrz torusa β-cykoldekstryny
tebukonazolu.
S06-P14
Do
wyznaczenia
stechiometrii
oraz
fizykochemicznych parametrów powstałego kompleksu
(entalpii, entropi i stałej tworzenia kompleksu) β–
cykoldekstryna – tebukonazol, użyto izotermicznego
kalorymetru do miareczkowań VP-ITC. Wykonano
również pomiary wzrostu rozpuszczalności w wodzie
zainkludowanego we wnętrzu β-cykoldekstryny
fungicydu wykorzystując spektrofotometr Specord 50.
We współpracy z mikrobiologami prowadzono
badania wpływu utworzonego kompleksu inkluzyjnego
na przeżywalność hodowli grzybów strzępkowych.
TERMODYNAMICZNE BADANIA ODDZIAŁYWAŃ CYKLODEKSTRYN
Z GLIKOLAMI W ROZTWORACH WODNYCH
Stępniak A, Belica S, Pałecz B.
Katedra Chemii Fizycznej, Wydział Chemii, Uniwersytet Łódzki, ul. Pomorska 165, 90-236 Łódź
Cyklodekstryny tworząc kompleksy
typu
gość –
gospodarz z różnymi związkami
hydrofobowymi.
Wpływają
na
wzrost
ich
rozpuszczalności,
zwiększają
przyswajalność
biologiczną, maskują smak i zapach, a także stabilizują
łatwo lotne i nietrwałe substancje wrażliwe na czynniki
zewnętrzne. Tym samym odgrywają ważną rolę w
przemyśle farmaceutycznym, kosmetycznym i
chemicznym.
Celem pracy było określenie efektów
energetycznych
oddziaływania
β-cyklodekstryn
z
glikolem
etylenowym
i
propylenowym w ich mieszaninach z wodą w
temperaturze 298,15K.
Efekty
energetyczne
towarzyszące
rozpuszczaniu
β-cyklodekstryny
zmierzono
wykorzystując
kalorymetr
nieizotermiczno
nieadiabatyczny. Wyznaczone molowe entalpie
rozpuszczania posłużyły do wyliczenia standardowych
molowych entalpii rozpuszczania.
Na podstawie
uzyskanych
danych
wyznaczono
entalpowe
współczynniki oddziaływania par β-cyklodekstryn z
glikolami
FIZYKOCHEMICZNA CHARAKTERYSTYKA POŁĄCZEŃ CYKLODEKSTRYN
Z CHLOROWODORKIEM SERTRALINY
S06-P15
Bartłomiej Pałecz*, Sylwia Belica*, Katarzyna Miłowska**, Maksim Ionov**, Maria Bryszewska**, Paweł
Urbaniak***
*Katedra Chemii Fizycznej, Wydział Chemii, UŁ, ul. Pomorska 165, Łódź. ** Katedra Biofizyki Ogólnej, Wydział
Biologii i Ochrony Środowiska, UŁ, ul. Pomorska 141/143, Łódź. *** Katedra Chemii Nieorganicznej i
Analitycznej, Wydział Chemii, UŁ, ul. Tamka 12, Łódź.
Chlorowodorek sertraliny jest lekiem stosowanym w
leczeniu zaburzeń obsesyjno-kompulsyjnych. Związek
ten jest silnym i wybiórczym inhibitorem wychwytu
zwrotnego serotoniny [1]. Jednakże z powodu słabej
rozpuszczalności w wodzie jego biodostępność jest
znacznie obniżona w stosunku do kompleksu z
cyklodekstryną [2]. Właściwości cyklodekstryn
pozwalają im wiązać hydrofobowe związki organiczne
zwiększając tym samym ich rozpuszczalność w wodzie
[3]. W celu określenia termodynamiki łączenia się
276
chlorowodorku
sertraliny
z
cyklodekstrynami
wyznaczono parametry termodynamiczne tego procesu
technikami spektroskopowymi i kalorymetrycznymi
(ITC) a wyniki zostały poddane dyskusji.
[1]
[2]
[3]
Zahodne,L.B., et al., J. Neuropsychiatry Clin. Neurosci., 2012,
24, 326-330.
Passos, J. J., et al. , Int. J. Pharm. 2012, 436, 478– 485.
Dodziuk, H. Cyclodextrins and Their Complexes. WILEYVCH 2006, Verlag, Weinheim,
POSTERY
BADANIE ODDZIAŁYWAŃ DENDRYMERU PAMAM G4-OH Z 5-FLUOROURACYLEM
S06-P16
Bartłomiej Pałecz, Adam Buczkowski
Dendrymery
poliamidoaminowe
(PAMAM)
z
terminalnymi grupami hydroksylowymi są lepiej
tolerowane od ich kationowych odpowiedników. Mogą
zatem znaleźć zastosowanie jako przenośniki
cząsteczek o znaczeniu biologicznym i medycznym.
Przedstawione
wyniki
badań
metodą
separacyjną oddziaływań dendrymeru PAMAM G4OH
z
lekiem
przeciwnowotworowym
5fluorouracylem
posłużyły
do
wyliczenia
termodynamicznych parametrów opisujących proces
wiązania cząsteczek leku przez makrocząsteczkę
dendrymeru w roztworze wodnym. Uzyskane liczba
S06-P17
przyznanych
na
podstawie
decyzji
numer
DEC2012/07/B/ST4/00509.
BADANIE ROZPUSZCZALNOŚCI 6-MERKAPTOPURYNY W WODNYCH ROZTWORACH
DENDRYMERU PAMAM G3
Adam Buczkowski, Bartłomiej Pałecz
Dendrymer poliamidoaminowy (PAMAM) generacji
trzeciej (G3) stanowi dogodny model podczas badań
oddziaływań dendrymerów z ligandami. Dendrymery
PAMAM mogą znaleźć zastosowanie jako przenośniki
leków, w tym przeciwnowotworowych.
Stężenie
leku
onkologicznego
6merkaptopuryny w wodnych roztworach dendrymeru
PAMAM G3 w temperaturze pokojowej (20°C)
oznaczano
spektrofotometrycznie.
Przedstawione
wyniki badań rozpuszczalności leku posłużyły do
S06-P18
miejsc wiążących w makrocząsteczce dendrymeru oraz
stała równowagi wskazują na odwracalne wiązanie
kilku cząsteczek 5-fluorouracylu z dendrymerem w
środowisku wodnym w temperaturze pokojowej
(20°C).
wyliczenia
liczby
miejsc
aktywnych
w
makrocząsteczce dendrymeru PAMAM G3 wiążących
6-merkaptopurynę.
S
HN
N
H
N
N
Praca naukowa finansowana ze środków budżetowych na naukę w
latach 2013 - 2015 nr projektu IP2012 022372.
KALORYMETRYCZNE BADANIA ODDZIAŁYWAŃ POMIĘDZY CHLOROWODORKIEM
GEMCYTABINY I DENDRYMEREM TYPU PAMAM G3.5 W ROZTWORACH WODNYCH
Sylwia Belica, Adam Buczkowski, Henryk Piekarski, Bartłomiej Pałecz
Katedra Chemii Fizycznej, Wydział Chemii, Uniwersytet Łódzki, ul. Pomorska 165, Łódź.
Gemcytabina jest nukleozydem hamującym wzrost
guza nowotworowego w rezultacie apoptozy [1].
Jednym z ciekawszych nośników leków o obiecujących
właściwościach umożliwiających ich zastosowanie w
przyszłości w leczeniu nowotworowych zmian są
dendrymery. Związki te pasują do zastosowań w wielu
dziedzinach biomedycznych w tym transporcie leków,
detoksykacji oraz w katalizie [2]. Leki mogą być
związane z zewnętrznymi grupami dendrymerów jak
również zamknięte wewnątrz luk cząsteczki
gospodarza. W roztworach wodnych dendrymery mogą
pełnić rolę kontenerów dla substancji takich jak
chlorowodorek gemcytabiny. W prezentowanej pracy
zamieszczono wyniki badań kalorymetrycznych (ITC)
oddziaływań pomiędzy cząsteczkami dendrymeru typu
PAMAM G3.5 a cząsteczkami chlorowodorku
gemcytabiny w temperaturze 298.15K w roztworze
wodnym.
[1]
Cerqueira, N. M. F. S. A.; Fernandes, P. A.; Ramos M. J.
Chem. Eur. J., 2007, 13, 8507–8515.
[2]
Cong, H.; Yamato, T.; Tao, Z. J. Mol. Catal. A: Chem. 2013,
379, 287– 293.
Projekt finansowany ze środków Narodowego Centrum Naukowego
zgodnie z decyzją: Opus DEC-2012/07/B/ST4/00509
277
POSTERY
S06-P19
ZMIANY SWOBODNEJ ENERGII WODNYCH ROZTWORÓW SURFAKTANTÓW
W PROCESIE ADSORPCJI
B. Jańczuk, K. Szymczyk, A. Zdziennicka, J. Krawczyk
3, 20-031 Lublin
Dodatek surfaktantu do wody zwiększa jej swobodną
energię poprzez zmiany entalpii i entropii. Swobodna
energia Gibbsa utworzonego roztworu maleje poprzez
adsorpcję surfaktantów na granica faz woda-powietrze,
jak i ich micelizację [1]. Znajomość zmiany swobodnej
energii Gibbsa w procesie adsorpcji pozwala na
określenie skuteczności tego procesu dla danego
surfaktantu, natomiast związane ze zmianą swobodnej
energii Gibbsa zmiany entalpii i entropii informują
między innymi o zmianach stopnia hydratacji
surfaktantów oraz struktury wody w tym procesie [2].
W literaturze jest niewiele danych dotyczących ściśle
S06-P20
zdefiniowanych zmian funkcji termodynamicznych
procesu adsorpcji surfaktantów. Stąd podjęte zostały
próby wyznaczenia standardowej swobodnej energii
Gibbsa, entalpii i entropii procesu adsorpcji wybranych
surfaktantów anionowych, kationowych i niejonowych.
Do ich wyznaczenia zastosowano różne modele
teoretyczne.
[1]
[2]
Rosen, M.J.; Surfactants and Interfacial Phenomena, WileyInterscience: NY, 2004.
Adamson, A.W.; Gast, A.P. Physical Chemistry of Surfaces,
6th ed., Wiley-Interscience: NY, 1997.
WPŁYW TEMPERATURY NA KRYTYCZNE STĘŻENIE MICELIZACJI WYBRANYCH
SURFAKTANTÓW
B. Jańczuk, A. Zdziennicka, J. Krawczyk, K. Szymczyk
3, 20-031 Lublin
Wpływ temperatury na micelizację surfaktantów jest
dość zróżnicowany i zależy od rodzaju surfaktantu,
a w szczególności od zmian stopnia hydratacji jego
części hydrofilowej i hydrofobowej. Stąd też wraz ze
wzrostem temperatury obserwuje się najczęściej
spadek wartości krytycznego stężenia micelizacji
(CMC) danego surfaktantu do pewnego minimum [1].
Zmiany wartości CMC pod wpływem temperatury
pozwalają na określenie standardowej energii Gibbsa,
entalpii i entropii procesu micelizacji. W literaturze
trudno jest znaleźć kompleksowe badania wpływu
temperatury na CMC w kontekście zmian funkcji
termodynamicznych związanych z tym procesem. Stąd
też podjęto badania wpływu temperatury na CMC
wybranych klasycznych surfaktantów poprzez pomiary
napięcia powierzchniowego, gęstości, lepkości
i przewodnictwa w różnych temperaturach. Na ich
podstawie wyznaczono wartości CMC oraz obliczono
standardową energię adsorpcji Gibbsa, entalpię
i entropię.
[1]
Zieliński, R. Surfaktanty, towaroznawcze i ekologiczne aspekty
ich zastosowania, Akademia Ekonomiczna, Poznań, 2000.
DIELEKTRYCZNE WŁAŚCIWOŚCI MIESZANIN WODY Z 2-ALKOKSYALKOHOLAMI
S06-P21
Dorota Chęcińska-Majak, Adam Bald, Zdzisław Kinart
Zakład Fizykochemii Roztworów, Uniwersytet Łódzki, Pomorska 163, 90-236 Łódź.
W pracy przedstawiono wyniki badań
dielektrycznych
mieszanin
wody
z
2alkoksyalkoholami w pełnym zakresie stężeń, w
przedziale temperatur 283.15-333.15 K. Wyliczono
nadmiary
względnej
statycznej
przenikalności
E
elektrycznej,
temperaturowe współczynniki
r ,
( ln r)/( T) oraz ich nadmiary ( ln r)/( T)E.
Nadmiarowe parametry opisano za pomocą
równania Redlicha-Kistera. Wyznaczone zostały
również współczynniki Kirkooda, gK. Rezultaty
pomiarów oraz parametrów z nich wyliczonych
posłużyły
do
oceny
międzycząsteczkowych
278
oddziaływań tworzących się mikrostruktur w obrębie
mieszanego rozpuszczalnika.
POSTERY
S06-P22
KONDUKTOMETRYCZNE BADANIA TWORZENIA KOMPLEKSÓW ETERU DIBENZO18–KORONA–6 Z KATIONEM SODU W MIESZANINACH DMSO – PROPAN-1-OL W
TEMPERATURZE 298.15 K.
Zdzisław Kinart, Dorota Chęcińska-Majak, Adam Bald
Zakład Fizykochemii Roztworów, Uniwersytet Łódzki, 90-236 Łódź, Pomorska 163.
Etery koronowe należą do grupy związków o
szczególnie
interesujących
właściwościach
polegających na
tworzeniu wysokoselektywnych
kompleksów
z
kationami
metali.
Celem pracy było zbadanie procesów
kompleksowania kationu sodu przez makrocykliczny
ligand dibenzo-18-korona-6 w mieszaninach DMSO –
propanol-1-ol w temperaturze 298.15K przy użyciu
metody
konduktometrycznej. Przeanalizowano
powszechnie stosowane metody wyznaczania stałej
S06-P23
WPŁYW STRUKTURY ELEKTRONOWEJ NA EFEKTY SPEKTRALNE W WIDMACH
WIĄZANIA WODOROWEGO W ZAKRESIE PODCZERWIENI WYBRANYCH
TIOAMIDÓW
Edyta Turek, Anna Michta, Wioleta Śmiszek-Lindert, Barbara Hachuła, Henryk Flakus
Zakład Fizyki Chemicznej, Uniwersytet Śląski, ul. Bankowa 14, 40-007 Katowice
Efektywną metodę badań wiązań wodorowych stanowi
spektroskopia w podczerwieni, szczególne w zakresie
częstotliwości pasm N-H i N-D. Wyniki badań
spektralnych sugerują znaczny wpływ struktury
elektronowej zasocjowanych molekuł na własności
spektralne wiązań wodorowych w tym zakresie [1,2].
W przypadku szeregu pokrewnych układów
molekularnych obserwuje się również efekty
wywierane przez grupy podstawnikowe w molekułach
związanych wodorowo, różnicujące w sposób istotny
ich widma. Do relacjonowanych badań wybrano dwa
S06-P24
tworzenia kompleksu (Kf) i wykazano konieczność ich
gruntownej modyfikacji.
izomeryczne tioamidy tworzące w kryształach
nieskończenie długie łańcuchy zasocjowanych
molekuł, połączone mostkami N-H∙∙∙S, tioacetanilid
oraz N-metylotiobenzamid. Związki te dają mocno
różniące się między sobą widma a dodatkowo,
obecność atomów siarki pogłębia charakteryzujące je
efekty elektronowe, w porównaniu z własnościami
spektralnymi ich tlenowych odpowiedników.
[1] Hachuła, B., Flakus, H., Polasz, A., Spectrochim. Acta A 2014,
120, 287-296.
[2] Hachuła, B., Flakus, H., Polasz, A., Spectrochim. Acta A 2014,
126, 333–338.
EKSTREMALNIE SILNE, ZALEŻNE OD TEMPERATURY EFEKTY ROZSZCZEPIENIA
DAVYDOVA W SPOLARYZOWANYCH WIDMACH IR WIĄZANIA WODOROWEGO
KRYSZTAŁÓW PIRAZOLU I CHINOLIN-2(1H)-ONU.
Anna Polasz, Edyta Turek, Aleksandra Tyl, Barbara Hachuła
Zakład Fizyki Chemicznej, Uniwersytet Śląski, ul. Bankowa 14, 40-007 Katowice
Przedmiotem rozważań są spolaryzowane widma IR,
zmierzone w zakresie częstotliwości pasm N-H i N-D,
w temperaturach 293K i 77K, dla czystych i izotopowo
rozcieńczonych kryształów pirazolu i chinolin-2(1H)onu [1,2]. Badania doświadczalne wykazały, że
zjawisko rozszczepienia Davydova pasm N-H i N-D
jest bardzo wrażliwe na wpływ temperatury. Ewolucja
kształtu pasm N-H i N-D, towarzysząca zmianom
temperatury, udowadnia istnienie bezpośredniego
związku, pomiędzy wielkością wywołanych przez
temperaturę efektów rozszczepienia Davydova a
elektronowymi właściwościami układu molekularnego.
Ten ostatni czynnik determinuje względny udział
dwóch różnych typów sprzężenia Davydova, tj.
sprzężenia “tail-to-head”, które jest przenoszone przez
łatwo polaryzowalne elektrony
oraz sprzężenia
ekscytonowego typu “through-space”, występującego
w wyniku działania sił van der Waalsa.
[1] Hachuła B., Flakus H. T., Tyl A., Polasz A., Chemical Physics
Letters, 2014, 599, 68-72.
[2] Flakus H. T., Machelska A., Spectrochim. Acta A, 2002, 58, 553556.
279
POSTERY
S06-P25
WSPÓŁCZYNNIKI AKTYWNOŚCI W ROZCIEŃCZENIU NIESKONCZENIE WIELKIM
ROZPUSZCZALNIKÓW ORGANICZNYCH I WODY W TRICYANOMETANKU N-BUTYLON-METYLOMORFOLINIOWYM
Elena V. Lukoshko, Urszula Domańska-Żelazna
Zakład Chemii Fizycznej, Wydział Chemiczny, Politechnika Warszawska, Noakowskiego 3, 00-664 Warszawa
Metodą chromatografii gazowej wyznaczono wartości
współczynników aktywności w rozcieńczeniu nieskończenie
wielkim (
1, 3 )
n-alkanów, alkenów, alkinów, cykloalkanów,
węglowodorów aromatycznych, alkoholi, eterów, ketonów,
tiofenu, pirydyny i wody w cieczy jonowej tricyanometanek
N-butylo-N-metylomorfoliniowej,
[BMMOR][TCM]
w
szerokim zakresie temperatur. Wyznaczono nadmiarowe
funkcje termodynamiczne w rozcieńczeniu nieskończenie
wielkim: nadmiarowa energia Gibbsa (
S06-P26
E,
1
G
E,
), entropia ( T S1 ) substancji rozpuszczonej w
cieczy jonowej [BMMOR][TCM] w temperaturze
odniesienia T = 328,15 K. Z eksperymentalnych wartości
współczynników aktywności w rozcieńczeniu nieskończenie
wielkim wyznaczono współczynniki selektywności ( S1, 3 ) i
wydajności ( k 3 ), które porównano z danymi literaturowymi
dla innych cieczy jonowych, NMP i sulfolanu.
), entalpia (
WPŁYW WARTOŚCIOWOŚCI KATIONU ELEKTROLITU PODSTAWOWEGO NA
WŁAŚCIWOŚCI ADSORPCYJNE UKŁADU Cr2O3/ JONOWY POLIAMINOKWAS
Iwona Ostolska*, Małgorzata Wiśniewska*, Katarzyna Szewczuk-Karpisz*, Konrad Terpiłowski**
*Zakład Radiochemii i Chemii Koloidów, **Zakład Zjawisk Międzyfazowych, UMCS, Lublin.
Adsorpcja jonowych poliaminokwasów na granicy faz
ciało stałe– roztwór zależy nie tylko od wartościowości
kationów elektrolitu podstawowego, ale także od pH
i rodzaju grup funkcyjnych obecnych w strukturze
makrocząsteczki. Dla polimeru anionowego (ASP),
zastosowanie CaCl2 jako elektrolitu podstawowego
powoduje
wzrost
ilości
zaadsorbowanych
makromolekuł bez względu na pH roztworu. Jest to
spowodowane tworzeniem się kompleksów pomiędzy
jonami wapnia a grupami karboksylowymi należącymi
do tego samego lub różnych łańcuchów polimeru.
Odwrotna sytuacja ma miejsce w przypadku polilizyny
S06-P27
H 1E ,
(LYS), której wielkość adsorpcji drastycznie spada
w obecności CaCl2 w wyniku specyficznej adsorpcji
jonów elektrolitu podstawowego na powierzchni Cr 2O3
i wzrostu sił elektrostatycznego odpychania pomiędzy
składnikami układu.
[1]
Ostolska, I., Wiśniewska M., Annales UMCS, 2014, article in
press.
EFEKTY DYNAMICZNYCH SPRZĘŻEŃ W WIDMACH W PODCZERWIENI KWASÓW
DIKARBOKSYLOWYCH
Jakub T. Hołaj-Krzak*
* Instytut Chemii, Uniwersytet Śląski, ul. Szkolna 9, 40-006 Katowice
W
pracy
przedstawiono
analizę
spolaryzowanych widm monokrystalicznych próbek
wybranych kwasów dikarboksylowych: bursztynowego
[1], malonowego i tereftalowego.
Efekty „samoorganizacji izotopowej H/D”,
związane z nielosowym rozkładem izotopów pomiędzy
mostkami
wodorowymi,
będące
następstwem
dynamicznych oddziaływań kooperatywnych, jak
również
ewolucja
temperaturowa
widm
spolaryzowanych kryształów kwasu bursztynowego
oraz jego izotopomerów, wskazują na generowanie
quasi-π-elektronowych struktur mezomerycznych.
280
Dotychczasowe badania ujawniły zachodzenie
dynamicznych
oddziaływań
kooperatywnych
„dalekiego
zasięgu”
pomiędzy
wiązaniami
wodorowymi w obrębie relatywnie dużych domen,
powstających w łańcuchowych strukturach asocjatów
molekularnych sieci krystalicznej.
H.T. Flakus, B. Hachuła, J.T. Hołaj-Krzak, Effects of
hyperconjugation on to dynamical coupling mechanisms
involving hydrogen bonds in the polarized IR spectra of
succinic acid crystals, wysłany do czasopisma.
Praca finansowana ze środków Zakładu Fizyki Chemicznej.
[1]
POSTERY
WPŁYW N,N’-ALKILOMOCZNIKÓW NA AGREGACJĘ LIZOZYMU JAJA KURZEGO
S06-P28
J. Wawer,* J. Krakowiak*, M. Szociński, E. Wagner-Wysiecka, M. Olszewski, K. Szostak*
*Katedra Chemii Fizycznej, Politechnika Gdańska, ul. Narutowicza 11/12, 80-233 Gdańsk
Celem pracy było zbadanie in-vitro agregacji oraz
procesu powstawania amyloidów z lizozymu białka
jaja kurzego [1]. Amyloidy są to liniowe agregaty
białek, których obecność przyczynia się m.in. do
rozwoju choroby Alzheimera [2]. Omawiany proces
modyfikowano wzbogacając mieszaninę reakcyjną
destabilizatorami
struktury
białkowej:
N,N’dimetylomocznikiem, NN’-dietylomocznikiem oraz
N,N,N’,N’-tetrametylomocznikiem. Przebieg agregacji
oceniano stosując spektroskopię dichroizmu kołowego,
spektroskopię fluorescencyjną oraz obrazowanie za
pomocą mikroskopii sił atomowych. Uzyskane
rezultaty wskazują na to, że w obecności
S06-P29
tetrametylomocznika następuje
uporządkowanie
struktury lizozymu oraz powstawanie włókien
amyloidowych. Dimetylomocznik nie zapobiega
powstawaniu form bogatych w -kartki lecz produkty
te nie mają cech typowych dla włókien amyloidowych.
Dla dietylomocznika brak jest amyloidów, a wzrost
zawartości struktur -kartki jest niewielki.
[1]
[2]
Arnaudov, L. N.; de Vries, R.; Biophys. J. 2005, 88, 515-526.
Chiti, F.; Dobson, C. M. Annu. Rev. Biochem. 2006, 75, 333–
366.
Praca współfinansowana przez Unię Europejską w ramach projektu
„Centrum Studiów Zaawansowanych - rozwój interdyscyplinarnych
studiów doktoranckich na Politechnice Gdańskiej w obszarach
kluczowych w kontekście celów Strategii Europa 2020"
ZMIANY SWOBODNEJ ENERGII WODNEGO ROZTWORU SURFAKTANTU
CUKROWEGO W WYNIKU ADSORPCJI NA GRANICY FAZ ROZTWÓR-POWIETRZE
J. Krawczyk, B. Jańczuk, A. Zdziennicka, K. Szymczyk
3, 20-031 Lublin
Praktyczne zastosowanie surfaktantów wiąże się
między innymi z ich adsorpcją na granicy faz wodapowietrze [1]. Miarą tendencji do adsorpcji surfaktantu
na granicy faz jest standardowa swobodna energia
Gibbsa, która wynika ze zmian entalpii i entropii
w procesie adsorpcji. W literaturze trudno jest znaleźć
wiarygodne dane termodynamiczne procesu adsorpcji
surfaktantów cukrowych, do których zaliczamy
n-octyl-β-D-glukopiranozyd.
Stąd
też,
została
określona standardowa swobodna energia Gibbsa,
standardowa entalpia oraz entropia adsorpcji tego
surfaktantu na podstawie pomiarów napięcia
powierzchniowego
jego
wodnych
roztworów
w różnych temperaturach. Z przeprowadzonych
obliczeń wynika, że standardowa swobodna energia
adsorpcji n-octyl-β-D-glukopiranozydu na granicy faz
woda-powietrze jest znacznie wyższa od klasycznych
surfaktantów i wynika w znacznej mierze ze zmian
entropii w procesie adsorpcji.
[1]
S06-P30
Hill K., Fett/Lipid , 1999, 101, 25-33.
SWOBODNA ENERGIA POWIERZCHNIOWA POLIMERU A JEGO ZWILŻALNOŚĆ
PRZEZ WODNE ROZTWORY SURFAKTANTU CUKROWEGO
J. Krawczyk, K. Szymczyk, B. Jańczuk, A. Zdziennicka
3, 20-031 Lublin
Zwilżalność ciał stałych przez ciecze i roztwory
różnego
rodzaju
związków,
a
szczególnie
powierzchniowo czynnych, ma duże znaczenie
praktyczne [1]. Zwilżające właściwości wodnych
roztworów surfaktantów cukrowych są mało poznane,
a brak jest danych dotyczących korelacji między
swobodną energią powierzchniową ciał stałych
a właściwościami zwilżającymi tych surfaktantów.
Z tego względu przeprowadzone zostały pomiary kąta
zwilżania
wodnych
roztworów
n-octyl-β-Dglukopiranozydu na powierzchni
modelowych
polimerów. Okazało się, że krytyczne napięcie
powierzchniowe zwilżania tych polimerów jest różne
od ich swobodnej energii powierzchniowej,
w przypadku apolarnego politetrafluoroetylenu nieco
wyższe, a dla polimetakrylanu metylu znacznie niższe
nawet od składowej Lifshitza-van der Waalsa
swobodnej energii powierzchniowej.
[1]
Rosen, M.J., Surfactants and Interfacial Phenomena, WileyInterscience, New York, 2004.
281
POSTERY
S06-P31
ELECTROCHEMICAL STUDIES OF ARENEDIAZONIUM IONS INTERACTION WITH
CYCLODEXTRIN IN AQUEOUS SOLUTIONS
Andrzej Sienkiewicz, Marta Szymula, Małgorzata Jurak, Jolanta Narkiewicz-Michałek
Faculty of Chemistry, Maria Curie-Skłodowska University, Maria Curie-Skłodowska Sq. 3, 20-031 Lublin, Poland,
[email protected]
In this paper, we have explored the effect of cyclodextrin on the electrochemical behaviour of
arenediazonium ions with various substituents in the
benzene ring by employing differential pulse, DP,
polarography. Polarograms reflect all reduction steps of
the arenediazonium ions, and provide valuable
information on the effects of CDs on the substrate.
There were investigated five para-substituted
benzenediazonium salts: benzene(BD), methylbenzene
(4MBD), metoxybenzene (4MOXBD), bromobenzene
S06-P32
-
(4BrBD) and nitrobenzenediazonium (4NOBD)
tetrafluoroborates. It was found that the addition of cyclodextrin ( -CD) to an aqueous acidic solution
causes a substantial change in peak potentials, E p, and
peak currents, Ip, and these changes depend on the type
of substituent. Either the decrease in Ip, or the shift of
Eapp can be interpreted in terms of the formation of the
inclusion complex 1:1 between
-CD and an
arenediazonium ion.
OPTYMALIZACJA EMISJI PROMIENIOWANIA AKRYDYNIOWYCH INDYKATORÓW
LUMINESCENCYJNYCH
Justyna Czechowska-Kryszk*, Paweł Rudnicki*, Karol Krzymiński*
*Katedra Chemii Fizycznej, Uniwersytet Gdański, ul. Wita Stwosza 63, 80-308 Gdańsk
Pochodne kwasu akrydynylo-9-karboksylowego
(sole akrydyniowe) są intensywnie badane, ze względu
na możliwość stosowania ich w charakterze tzw.
znaczników i indykatorów luminescencyjnych [1].
Zastosowania soli akrydyniowych obejmują szeroki
obszar
immunodiagnostyki
medycznej,
gdzie
wykorzystuje się je w formie związanej (znaczniki) z
badanym analitem, jak również śladowej analizy
środowiskowej
gdzie stosuje się je w formie
niezwiązanej (indykatory) [2].
Na bazie oryginalnych rozwiązań strukturalnych
zsyntezowano nowe połączenia, cechujące się wysoką
efektywnością emisji oraz dobrą trwałością w
środowisku wodnym. Określono i zoptymalizowano
parametry luminescencji otrzymanych związków w
układach wodnych zawierających różnego typu
surfaktanty.
[1]
[2]
K. Krzymiński, A. Ożóg, P.Malecha, A. D. Roshal A.
Wróblewska, B. Zadykowicz, J. Błażejowski, J. Org. Chem
76 (2011) 1076 1085.
S.G. Schulman, J. Schulman, Y. Rakicioğlu. In:
Chemiluminescence in Analytical Chemistry, p. 67 81, A.M.
Garcia-Campaña, W.R.G. Bayenes eds, Marcel Dekker, New
York-Basel 2001.
Praca finansowana z projektu Narodowego Funduszu Nauki nr UMO2012/05/B/STP/01680
ZASTOSOWANIE SPEKTROSKOPII FT-IR/PAS W BADANIU KATALIZATORÓW
S06-P33
Justyna Pawlonka, Tomasz Olejnik,
Spektroskopia fotoakustyczna oparta jest na tak
zwanym efekcie fotoakustycznym, polegającym na
wytworzeniu fali akustycznej na powierzchni badanego
materiału w wyniku zaabsorbowania przez niego
modulowanego
promieniowania
elektromagnetycznego. Efekt fotoakustyczny zaobserwował
po raz pierwszy Aleksander Graham Bell w 1880 roku,
ale dopiero w latach 70-tych XX wieku powstała
bardziej
ogólna
teoria
sformułowana
przez
Rosencwaig’a i Gersho, a teoretyczne i praktyczne
aspekty tego zjawiska opisał Rosencwaig.
W porównaniu z innymi stosowanymi technikami
spektroskopowymi
w
zakresie
podczerwieni
282
spektroskopia fotoakustyczna jest wyjątkową techniką
badawczą. Można za jej pomocą badać próbki
optycznie
nieprzezroczyste,
rozpraszające
promieniowanie podczerwone, o nieregularnym
kształcie i różnej morfologii. Jest to technika
nieniszcząca. FT-IR/PAS pozwala uzyskać widmo
próbki z pominięciem etapu jej przygotowania.
Celem badań była charakterystyka wybranych
katalizatorów techniką fotoakustyczną.
POSTERY
WARSTWOWE ZEOLITY PODPÓRKOWANE I MODYFIKOWANE ZŁOTEM LUB
PLATYNĄ W REAKCJI UTLENIANIA CO
S06-P34
K. Grzelak*, A. Wojtaszek-Gurdak*, I. Sobczak*, M. Ziółek*, U. Hartfelder**, J.A. van Bokhoven**
*Wydział Chemii UAM w Poznaniu, Umultowska 89b, 61-416 Poznań, **ETH Zürich, Vladimir-Prelog-Weg 1
8093 Zürich Switzerland
MCM-36 należy do rodziny zeolitów warstwowych
MWW. Materiały tego typu, ze względu na
charakterystyczną budowę, wykazują unikatowe
właściwości katalityczne. Wprowadzenie centrów
metalicznych do struktury katalizatorów MCM-36
umożliwia uzyskanie nowych kontaktów aktywnych i
selektywnych
w
wielu
reakcjach.
Ostatnio
szczególnym zainteresowaniem cieszą się katalizatory
modyfikowane Au i Pt. Kontakty te charakteryzują się
wysoką aktywnością w wielu procesach chemicznych,
m.in. w procesie utleniania CO, który to proces ma
szerokie zastosowanie w oczyszczaniu powietrza.
Przedmiotem
przeprowadzonych
badań
była
modyfikacja podpórkowanego zeolitu MCM-36 złotem
i platyną w celu uzyskania nowych aktywnych
katalizatorów w reakcji utleniania CO. Otrzymane
materiały zostały w pełni scharakteryzowane z
zastosowaniem technik: XRD, UV-Vis, SEM, TEM,
adsorpcja/desorpcja N2. Aktywność katalityczną
zbadano w reakcji utleniania CO.
Praca finansowana z Projektu POKL "Warto poczuć chemię –
zwiększenie liczby absolwentów kierunku chemia na UAM Poznań”
ANTYBAKTERYJNE WŁAŚCIWOŚCI WYBRANYCH GEMINI SURFAKTANTÓW
S06-P35
Katarzyna Łudzik, Kinga Kubalczyk, Magdalena Kowalewicz – Kulbat*
Uniwersytet Łódzki, Wydział Chemii, Katedra Chemii Fizycznej, Pomorska 165, 90-236 Łódź
Uniwersytet Łódzki, Wydział Biologii i Ochrony Środowiska, Zakład Immunobiologi
Banacha 12/16, 90-236 Łódź
Zdolności do efektywnego obniżania napięcia
międzyfazowego,
właściwości
solubilizujące,
emulgujące i helatujące, a także antybakteryjne
skierowane przeciwko bakteriom G + i G- powodują, iż
bliźniacze tenzydy znajdują zastosowanie w wielu
dziedzinach przemysłu.
Kationowe gemini surfaktanty, wykazują
antybakteryjne działanie wobec szerokiego spektrum
patogenów. Wiele właściwości gemini surfaktantów
związanych jest bezpośrednio z morfologią cząsteczki.
S06-P36
Komórkowej,
W
przedstawionej
pracy
zbadane
zostały
bakteriobójcze właściwości bromków alkileno–α,ω–bis
(dimetyloalkiloamoniowych) o wzorze ogólnym 8-s-8
(dla s = 6,7,8,12) na szczepy między innymi: E. coli, P.
aeruginosa i S. aureus. Biobójcze właściwości badanej
grupy związków zostały przedyskutowane pod kątem
struktury związku (długości mostka łączącego polarne
głowy) a także tendencji do procesu agregacji. Analiza
procesu micelizacji przeprowadzona została przy
użyciu izotermicznego kalorymetru miareczkującego.
BADANIA WOLUMETRYCZNE ROZTWORÓW SOLI SODOWYCH WYBRANYCH
KWASÓW FENOLOWYCH W ZAKRESIE TEMPERATUR 283.15 – 318.15 K
Katarzyna Abramczyk*, Ilona Trzcińska*, Adam Bald*
Zmierzono gęstości wodnych roztworów soli
sodowych kwasów: salicylowego, cynamonowego i
ferulowego w zakresie temperatur 283.15 – 318.15K.
Do badań użyty był ultra- precyzyjny gęstościomierz
DMA5000 (Anton Paar). W celu zminimalizowania
błędów pomiarowych zastosowano ciągłą metodę
rozcieńczeniową. Dla wszystkich stężeń elektrolitu
wyznaczono wartości pozornych objętości molowych a
następnie korzystając z równania Redlicha-Rosenfelda
wyznaczono
wartości
cząstkowych
objętości
molowych badanych elektrolitów. Przeanalizowano
związki między wartościami cząstkowych objętości
molowych a budową anionów badanych soli. Poddano
również analizie wpływ temperatury na wartości
wyznaczonych parametrów . Ponadto zaproponowano
nową metodę wyznaczania cząstkowych objętości
molowych
kwasów
fenolowych
w
formie
niezdysocjowanej
wykorzystując
odpowiednio
zmodyfikowane równanie Redlicha-Rosenfelda.
283
POSTERY
PRZENIESIENIE MIĘDZYFAZOWE Z UKŁADEM FOTOGENERACJI TLENU SINGLETOWEGO
S06-P37
Katarzyna Piwowar, Agata Blacha-Grzechnik, Jerzy Żak
Politechnika Śląska, Wydział Chemiczny, Katedra Fizykochemii i Technologii Polimerów, ul. Ks. M. Strzody 9, 44 -100 Gliwice.
Tlen singletowy chociaż charakteryzuje się krótkim
czasem życia to jego wysoka reaktywność jest powodem
szerokiego zastosowania m.in. w syntezie organicznej produkcji fine chemicals, w oczyszczaniu wody i gazów,
w terapiach antyrakowych, w wytwarzaniu powłok
antybakteryjnych. Fotochemiczna generacja tlenu
singletowego z wykorzystaniem fotosensybilizatorów (np.
ftalocyjanin, porfiryn czy fenotiazyn) jest najbardziej
skuteczną metodą otrzymania tej cząsteczki. Układy
heterogeniczne zdolne do generacji wzbudzonego stanu
tlenu cząsteczkowego na ogół utworzone są przez
połączenia fazy stałej i ciekłej, bądź stałej i gazowej.
S06-P38
K. Szymczyk, A. Zdziennicka, J. Krawczyk, B. Jańczuk
3, 20-031 Lublin
i
wodnych
roztworów
surfaktantów
węglowodorowych. Okazało się, że w przypadku
mieszaniny
surfaktantów
węglowodorowych
z fluorowęglowym uzyskuje się znacznie lepszy efekt
w redukcji napięcia powierzchniowego wody przy
niższym stężeniu surfaktantów niż wyłącznie przez
surfaktanty węglowodorowe.
[1]
[2]
Rosen, M.J.; Surfactants and Interfacial Phenomena, WileyInterscience, New York, 2004.
Jańczuk, B.; Méndez-Sierra, J.A.; González-Martín, M.L.; .
Bruque, J.M; Wójcik, W. J. Colloid Interface Sci. 1997, 192,
408-414.
PRZEWIDYWANIE ADHEZJI WODNYCH ROZTWORÓW SURFAKTANTÓW DO
POWIERZCHNI POLIMERÓW
K. Szymczyk, B. Jańczuk, J. Krawczyk, A. Zdziennicka
3, 20-031 Lublin
Adhezja wodnych roztworów surfaktantów do
powierzchni polimerów ma bardzo duże znaczenie
w wielu gałęziach przemysłowych i w życiu
codziennym, a szczególne tam, gdzie ważną rolę
ogrywa proces zwilżania. Najczęściej pracę adhezji
określa się z równania Younga-Dupre [1]. Niestety
równanie to pozwala na określenie pracy adhezji do
powierzchni ciał stałych jedynie, gdy kąt zwilżania jest
większy lub dokładnie równy zero. Z tego względu
podjęto badania nad przewidywaniem pracy adhezji
wodnych roztworów surfaktantów i ich mieszanin do
powierzchni polimerów, takich jak PTFE, PMMA
284
UMO-2011/01/B/ST5/03794.
ROLA SURFAKTANTU FLUOROWĘGLOWEGO W REDUKCJI NAPIĘCIA
POWIERZCHNIOWEGO WODY
Dodatek surfaktantów węglowodorowych obniża
napięcie powierzchniowe wody maksymalnie do 27 29 mN/m [1], co nie zawsze jest wystarczające w wielu
procesach przemysłowych. Surfaktanty fluorowęglowe
dodawane do wody powinny bardziej redukować
napięcie
powierzchniowe
wody,
aniżeli
węglowodorowe ze względu na to, że fluoroalkany
będące grupą hydrofobową tych surfaktantów
odznaczają się niższym napięciem powierzchniowym
niż n-alkany [2]. Z tego powodu przeprowadzono
badania wpływu surfaktantów fluorowęglowych
zarówno na napięcie powierzchniowe wody, jak
S06-P39
W naszej prezentacji przedstawiamy układ
heterogeniczny ciekły
utworzony przez
dwie
niemieszające się fazy, organiczną i wodną. Faza
organiczna, w której są rozpuszczone pochodne
fenotiazyn, stanowi układ generujący cząsteczkę tlenu
singletowego. Cząsteczka ta w wyniku przejścia
międzyfazowego pomiędzy dwoma rozpuszczalnikami
jest zdolna do
utlenienia substancji organicznej
znajdującej się w fazie wodnej. Fotosensybilizację układu
przeprowadzono z wykorzystaniem lasera diodowego
o długości fali 638 nm.
i nylon 6. Okazało się, że znając składowe i parametry
napięcia powierzchniowego polimerów można na
podstawie równań van Ossa [2] oraz Neumanna [3]
przewidzieć pracę adhezji wodnych roztworów
surfaktantów do powierzchni polimerów.
[1]
[2]
[3]
Adamson, A.W.; Gast, A.P. Physical Chemistry of Surfaces,
6th ed., Wiley-Interscience: NY, 1997.
van Oss, C.J. Interfacial Forces in Aqueous Media, Mercel
Dekker: NY, 1994.
Li, D.; Neumann, A.W. Adv. Colloid Interface Sci. 1992, 39,
299-345.
POSTERY
ODDZIAŁYWANIA MIĘDZY ZWIĄZKAMI N-ARYLOFURYLOFOSFONOWYMI A
CYKLODEKSTRYNAMI
S06-P40
Kustrzepa K.*, Grala A.*, Pałecz B.*, Belica S.*, Matusiak A.**, Lewkowski J.**
*Katedra Chemii Fizycznej, Uniwersytet Łódzki, ul. Pomorska 165, Łódź ** Katedra Chemii Organicznej,
Uniwersytet Łódzki, ul. Tamka 12, Łódź
Ostatnie badania [1] nad estrami
kwasów
arylo(furylo)fosfonowych wskazują, że związki te
charakteryzują się znaczną aktywnością cytotoksyczną.
Cyklodekstryny mają szerokie zastosowania w
przemyśle, a szczególne znaczenie mają jako nośniki
leków, ponieważ znacznie poprawiają rozpuszczalność
w wodzie oraz zwiększają biodostępność trudno
rozpuszczalnych substancji. dlatego interesujące było
zbadanie ich oddziaływań z potencjalnym nośnikiem
leku. Za pomocą izotermicznego kalorymetru
miareczkującego VP-ITC zbadano oddziaływania
S06-P41
między wybranymi kwasami i estrami ((2-furylo)-Nmetoksyfenylo)aminometylofosfonowymi, a - i cyklodekstryną w wodzie oraz w dimetylosulfotlenku.
Wyznaczono
energię
tworzenia
kompleksów
inkluzyjnych. Otrzymane dane kalorymetryczne
pozwoliły wyznaczyć stechiometrię powstających
kompleksów i wartości stałych trwałości, jak również
zmian entalpii i entropii zachodzących procesów.
[1]
Klimczak, A.A.; Kuropatwa A.; Lewkowski J.; Szemraj J. Med.
Chem. Res. 2013, 22, 852–860.
WPŁYW SPOSOBU MIESZANIA ROZTWORU NA KINETYKĘ ADSORPCJI
4-CHLOROFENOLU NA WĘGLU AKTYWNYM
Krzysztof Kuśmierek, Katarzyna Plak, Andrzej Świątkowski
Instytut Chemii, Wojskowa Akademia Techniczna,00-908 Warszawa
W pracy zbadano wpływ różnych sposobów mieszania
wodnych roztworów 4-chlorofenolu na szybkość jego
adsorpcji na węglu aktywnym. Rozpatrywany był
sposób mieszania roztworu – za pomocą wytrząsarki
laboratoryjnej, mieszadła magnetycznego, mieszadła
mechanicznego oraz za pomocą przepływającego gazu.
Zbadano również wpływ prędkości mieszania
mechanicznego na kinetykę adsorpcji. Przy takiej
samej prędkości (200 rpm) proces zachodził o wiele
szybciej podczas mieszania za pomocą mieszadła
mechanicznego lub magnetycznego niż za pomocą
wytrząsarki laboratoryjnej. Mieszanie roztworów
S06-P42
strumieniem przepływającego gazu okazało się lepsze
niż za pomocą wytrząsarki laboratoryjnej i
porównywalne do mieszadła magnetycznego i
mechanicznego. Niezależnie od sposobu mieszania,
szybkość adsorpcji 4-chlorofenolu na węglu aktywnym
z roztworów wodnych zwiększała się wraz ze
wzrostem prędkości mieszania roztworu.
Praca finansowana z projektu RMN 971/2014
ADSORPCJA KWASU 2,4-DICHLOROFENOKSYOCTOWEGO NA MATERIAŁACH
WĘGLOWYCH OTRZYMANYCH METODĄ SYNTEZY SPALENIOWEJ
Krzysztof Kuśmierek, Klaudia Olkowicz, Mateusz Szala, Andrzej Świątkowski
Instytut Chemii, Wojskowa Akademia Techniczna,00-908 Warszawa
W pracy zbadano adsorpcję herbicydu – kwasu
2,4-dichlorofenoksyoctowego (2,4-D) na dwóch
materiałach węglowych otrzymanych metodą syntezy
spaleniowej C-C2Cl6 i C-C6Cl6 oraz na dwóch
komercyjnie dostępnych sadzach Carbopack B i
Vulcan XC 72 o odpowiednio porównywalnych z nimi
powierzchniach właściwych. Zbadano zarówno
kinetykę adsorpcji jak i adsorpcję w stanie równowagi.
Do opisu kinetyki adsorpcji wykorzystano modelami
pseudo-pierwszego rzędu i pseudo-drugiego rzędu,
natomiast izotermy adsorpcji zostały opisane
równaniami Langmuira i Freundlicha. Wyniki
pokazały, że adsorpcja zachodziła szybciej na
materiałach C-C2Cl6 i C-C6Cl6 niż na komercyjnych
sadzach. W stanie równowagi na materiale C-C2Cl6
zaadsorbowało się mniej więcej tyle samo herbicydu co
na Carbopacku B. Pojemność sorpcyjna C-C6Cl6
okazała się znacznie lepsza niż komercyjnej sadzy
Vulcan o takiej samej powierzchni BET.
Praca finansowana z projektu RMN 971/2014
285
POSTERY
KATALIZATORY KOBALTOWE DO OTRZYMYWANIA WODORU W PROCESIE
REFORMINGU PAROWEGO ETANOLU
S06-P43
Magdalena Greluk*, Marek Rotko, Andrzej Machocki
*Zakład Technologii Chemicznej, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, pl. M. Curie-Skłodowskiej 3, 20-031
Lublin.
Podstawowym procesem wytwarzania wodoru z
etanolu jest jego katalityczny reforming parowy.
Spośród katalizatorów proponowanych dla reformingu
etanolu na przestrzeni ostatnich lat, następujące metale
są uważane za najbardziej odpowiednie do
zastosowania jako faza aktywna: metale szlachetne Pt,
Pd, Ru, Rh, Ir oraz metale przejściowe Ni i Co.
Katalizatory kobaltowe (10 wag.%) z dodatkiem
potasu (2 wag.%) zostały otrzymane metodą
impregnacji nośnika CeO2 amoniakalnym roztworem
Co(CH3COO)2
lub
roztworem
Co(NO3)2
z
wykorzystaniem kwasu cytrynowego. Stuprocentową
konwersję etanolu uzyskano w obecności obu
katalizatorów w temperaturze 420ºC i wyższych. Oba
katalizatory charakteryzowały się przede wszystkim
wysoką selektywnością do dwóch najbardziej
pożądanych produktów reakcji: wodoru i dwutlenku
węgla.
Badania zostały zrealizowane z wykorzystaniem aparatury
zakupionej ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju
Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Innowacyjna
Gospodarka
(projekt
POIG.02.01.00-06-024/09
Centrum
Nanomateriałów Funkcjonalnych).
KRYTYCZNE STĘŻENIE MICELIZACJI WODNYCH ROZTWORÓW MIESZANINY
TRITONU X-100 I SDDS Z ETANOLEM
S06-P44
Magdalena Bielawska, Bronisław Jańczuk, Anna Zdziennicka
Zakład Zjawisk Międzyfazowych, Katedra Chemii Fizycznej, Wydział Chemii UMCS, Pl. Marii Curie-Skłodowskiej 3
20-031 Lublin
Krytyczne stężenie micelizacji (CMC) surfaktantów
zależy od wielu czynników takich jak: budowa
surfaktantu, temperatura, pH, czy też obecność
dodatków organicznych i elektrolitu [1]. Wśród
dodatków organicznych ważną rolę pełnią alkohole
krótkołańcuchowe. W zależności od ich stężenia w
roztworze, mogą one być traktowane jako
kosurfaktanty lub korozpuszczalniki.
W praktyce często stosuje się wodno-alkoholowe
roztwory mieszaniny surfaktantów. W literaturze
trudno jest jednak znaleźć dane dotyczące tworzenia
się mieszanych micel surfaktantów w środowisku
wodno-alkoholowym. Z tego względu wyznaczono
CMC mieszaniny Tritonu X-100 (TX-100) i
dodecylosiarczanu sodu (SDDS) w wodno-etanolowym
rozpuszczalniku na podstawie pomiarów gęstości,
lepkości i przewodności roztworów. Stwierdzono, że
mieszane micele TX-100 i SDDS tworzą się jedynie w
zakresie stężenia etanolu w którym występuje on w
postaci monomerycznej w roztworze.
[1]
Rosen, M.J. Surfactants and Interfacial Phenomena, Wiley
Interscience, New York, 2004.
WŁAŚCIWOŚCI ZWILŻAJĄCE WODNYCH ROZTWORÓW MIESZANINY TRITONU X-100
I SDDS Z PROPANOLEM
S06-P45
Magdalena Bielawska, Bronisław Jańczuk, Anna Zdziennicka
Zakład Zjawisk Międzyfazowych, Katedra Chemii Fizycznej, Wydział Chemii UMCS, Pl. Marii Curie-Skłodowskiej 3
20-031 Lublin
Zwilżalność ciała stałego przez ciecz zależy od jego
charakteru
chemicznego
oraz
właściwości
powierzchniowych
i
objętościowych
cieczy
zwilżającej. Aby efektywnie zwilżyć powierzchnię
ciała stałego wykorzystuje się wodne roztwory
mieszaniny surfaktantów i kosurfaktantów, wśród
których
ważne
miejsce
zajmują
alkohole
krótkołańcuchowe [1]. W
literaturze trudno jest
znaleźć badania dotyczące właściwości zwilżających
takich mieszanin, nawet w przypadku hydrofobowych
ciał stałych. Z tego względu przeprowadzono badania
286
właściwości zwilżających wodnych roztworów
mieszaniny
Tritonu
X-100
(TX-100)
i
dodecylosiarczanu sodu (SDDS) z propanolem poprzez
pomiary kąta zwilżania tych roztworów na powierzchni
hydrofobowego
politetrafluoroetylenu
(PTFE).
Okazuje się, że największe zmiany kąta zwilżania
badanych roztworów na powierzchni PTFE zachodzą
w zakresie stężenia propanolu poniżej jego
krytycznego stężenia agregacji.
[1]
Rosen, M.J. Surfactants and Interfacial Phenomena, Wiley
Interscience, New York, 2004.
POSTERY
STRUCTURAL CHARACTERIZATION AND CATALYTIC PROPERTIES OF LixNi1-xCoxO
S06-P46
Renata Misztal*, Volodymyr Pavlyuk*, **, Magdalena Opiłka*, Wojciech Ciesielski*
**Department of Inorganic Chemistry, Ivan Franko National University of Lviv, Kyryla and Mefodiya str. 6, 79005
Lviv
The single phase sample of LixNi1-xCoxO (x=0.7 and
x=0.3) was prepared from pure LiOH∙H2O, Ni(OH)2
and CoO by solid state reaction at 700oC for 49h.
The X-ray powder diffraction for the phase analysis
was used. The synthesized compound crystallizes as a
new structure type in the cubic symmetry with P-43m
space group, a=4.157(1)Å. The fractional atomic
parameters are Li/Cr in 1a 000, Ni/Cr in 3c 0½½, O1
1b ½½½, O2 3d ½00.
We performed additional physicochemical analyses
(SEM-EDS, TG\DSC) for better characterisation of the
material. Salts were used in comparison to the cereal
grain – rye – which is popular in Poland. By using the
solution according to the invention, technology effects
were obtained and the methodology for the preparation
of alloy of catalyst, and the methodology for the
preparation of rye systems with the addition of alloy
catalyst, allowing for efficiency control of the resulting
pyrolysate, char and volatile products, what causes
economic effects associated with the relatively low
production cost of biofuels.
WŁAŚCIWOŚCI WISKOZYMETRYCZNE WYBRANYCH ZWIĄZKÓW ORGANICZNYCH
S06-P47
Magdalena Tyczyńska*, Małgorzata Jóźwiak*, Adam Bald**
* Katedra Chemii Fizycznej, Uniwersytet Łódzki, Pomorska 165, 90-236 Łódź. ** Zakład Fizykochemii Roztworów,
Pomorska 163, 90-236 Łódź.
Badania lepkości, ważne z technologicznego punktu
widzenia dają możliwość między innymi na określenie
wpływu i roli substancji rozpuszczonej na strukturę
rozpuszczalnika,
spowodowanych
również
temperaturą. Wiskozymetryczne badania roztworów
nieelektrolitów dają możliwość uzyskania spektrum
informacji dotyczących oddziaływań pomiędzy
cząsteczkami
substancji
rozpuszczonej
i
rozpuszczalnika.
Prezentowana praca zawiera analizę wyników badań
dotyczących
procesu
solwatacji
cząsteczek
hydrofilowego mocznika i związków o właściwościach
hydrofobowych (eterów koronowych 15-korona-5 i 18korona-6, 1,4-dioksanu, a także tetrametylomocznika)
w mieszaninie wody z N,N-dimetyloformamidem,
wykorzystując równanie Jones’a-Dole’a [1]. Badania
przeprowadzono metodą wiskozymetryczną w zakresie
temperatur (293.15 - 308.15) K, w całym zakresie
stężeń mieszanego rozpuszczalnika.
[1]
Jones, G.; Dole, M., J. Am. Chem. Soc. 1929, 51, 2950−2964.
PREFERENCYJNA SOLWATACJA GLIMÓW W MIESZANINIE DMF+METANOL
S06-P48
Małgorzata Jóźwiak*
*Katedra Chemii Fizycznej, Uniwersytet Łódzki, 90-236 Łódź, Pomorska 165.
Glimy czyli polietery otwarto łańcuchowe są
odpowiednikami cyklicznych eterów w tym również
eterów koronowych. Jest to ciekawa jednak dość mało
poznana grupa związków o ogólnym wzorze
CH3O(CH2CH2O)nCH3
charakteryzująca
się
właściwościami hydrofobowo-hydrofilowymi. Związki
te mają szerokie zastosowanie w przemyśle, ale
również stosowane są jako modele do badania
biostruktur i modeli polimerycznych.
W prezentowanym doniesieniu przedstawione zostanie
badanie solwatacji glimów (n = 2-6): diglimu, triglimu,
tetraglimu, pentaglimu i heksaglimu w mieszanym
rozpuszczalniku DMF+MeOH. Wykorzystując dane
entalpii rozpuszczania badanych glimów w mieszaninie
DMF+MeOH oraz dwa modele preferencyjnej
solwatacji (Covingtona z późniejszymi modyfikacjami
[1] oraz model Waghorne’a [2]) wyznaczone zostały
parametry preferencyjnej solwatacji oraz skład otoczki
solwatacyjnej cząsteczek rozpuszczonych glimów.
Okazało się, że cząsteczki glimów są preferencyjnie
solwatowane przez cząsteczki metanolu w zakresie 0.1
≥ xMeOH ≥ 0.9 (xMeOH ułamek molowy metanolu w
mieszaninie z DMF).
[1]
[2]
Balk, R.W., Somsen, G., J. Phys. Chem. 1985, 89, 5093-5097.
Waghorne, W.E., Chem. Soc. Rev. 1993, 22, 285-292.
287
POSTERY
S06-P49
ZALEŻNOŚCI TEMPERATUROWE KINETYKI ADSORPCJI NITROFENOLI NA
MIKROPOROWATYM WĘGLU AKTYWNYM
Małgorzata Sęczkowska, Adam W. Marczewski, Anna Deryło-Marczewska
Wśród szeroko stosowanych w wielu gałęziach
przemysłu, a zarazem uciążliwych dla środowiska
związków chemicznych interesującą grupę stanowią
nitrofenole. Z uwagi na wysoki stopień toksyczności
oraz dużą mobilność tego typu substancji problemem
staje się ich usuwanie z wód i ścieków. Naprzeciw
takim wyzwaniom wychodzą metody adsorpcyjne
z wykorzystaniem mikroporowatego węgla aktywnego
[1]. Proces adsorpcji zachodzi w kilku etapach,
a szybkość jego przebiegu uzależniona jest od szeregu
czynników pochodzących od właściwości adsorbentu
i adsorbatu,
środowiska
prowadzenia
procesu,
a w szczególności od temperatury [2].
Celem niniejszej pracy było określenie wpływu
temperatury na kinetykę adsorpcji nitrofenoli na
mikroporowatym adsorbencie węglowym. Dane
eksperymentalne badano za pomocą różnych równań
i modeli kinetycznych [3].
[1]
[2]
[3]
S06-P50
30, 846-857.
2010,178, 553-559.
A.W. Marczewski, Appl. Surf. Sci. 2010, 256, 5145-5152.
SYNTEZA, STRUKTURA I ZDOLNOŚCI LUMINOGENNE NOWYCH POŁĄCZEŃ
AKRYDYNY
Marek Jaskot, Karol Krzymiński
Katedra Chemii Fizycznej, Uniwersytet Gdański, Bażyńskiego 1a, 80-952 Gdańsk
Na przestrzeni ostatnich kilkudziesięciu lat prowadzono
Zaprezentowane
zintensyfikowane badania nad metodami syntezy i
akrydyny.
właściwościami luminogennymi pochodnych akrydyny.
charakterystyki
Nabierają one co raz to większego znaczenia w świecie
podstawie
analityki i diagnostyki chemicznej oraz medycznej.
kwantowych.
zostaną
Określone
syntezy
zostaną
poszczególnych
profili
pochodnych
kinetycznych
specyficzne
pochodnych
i
na
wydajności
Perspektywy modyfikacji tych związków i zwiększenia
K. Krzymiński, A. Ożóg, P. Malecha, A.D. Roshal, A. Wróblewska,
wydajności procesów luminescencji są bardzo szerokie.
B. Zadykowicz, J. Błażejowski, J. Org. Chem., 2011,
1072
BADANIA ODSIARCZANIA PALIWA MODELOWEGO ZA POMOCĄ CIECZY JONOWYCH
S06-P51
Michał Wlazło*, Urszula Domańska*
*Zakład Chemii Fizycznej, Wydział Chemiczny, Politechnika Warszawska, ul. Noakowskiego 3, 00-664 Warszawa
Ciecze jonowe uważane są za nowe rozpuszczalniki o
wysokich
wydajnościach
ekstrakcji
związków
aromatycznych i siarki z paliw w porównaniu do
konwencjonalnych rozpuszczalników [1]. W niniejszej
pracy zbadano zdolność 21 cieczy jonowych do
odsiarczania modelowej mieszaniny paliwa (tiofen,
benzotiofen, dibenzotiofen, toluen, tetralin i heptan).
Możliwość zbadanych cieczy jonowych do ekstrakcji
związków siarki została oceniona pod względem
współczynników podziału i selektywności. Uzyskane
wyniki zostały porównane z danymi literaturowymi
[2]. Przeprowadzone badania wykazały wyższe
wydajności w ekstrakcji związków siarki, niż toluenu i
288
tetralinu. Najwyższe wartości współczynnika podziału
w przypadku tiofenu otrzymano dla cieczy jonowych
[bmPYR][TCM], [bmIM][TCM], [bmPYR][TCB], w
przypadku benzotiofenu dla cieczy [bmPY][DCA],
[bmPYR][TCB], [bmPYR][TCM] oraz w przypadku
dibenzotiofenu dla [bmPY][DCA], [bmPYR][TCM] i
[P6,6,6,14][TCM].
[1] Rodríguez-Cabo B, Rodríguez H, Rodil E, Arce A, Soto A. Fuel
2014, 117, 882-889.
[2] Rodríguez-Cabo B, Rodríguez H, Rodil E, Arce A, Soto A. Green
Chem. 2011, 13, 1907-1913.
011/01/ST5/00800.
POSTERY
S06-P52
OTRZYMYWANIE STYRENU I ANILINY W SPRZĘŻONEJ REAKCJI Z UDZIAŁEM
KATALIZATORÓW METALICZNYCH NANIESIONYCH NA WĘGIEL AKTYWNY
Julia Gertig, Anna Malika, Paulina Rechnia, Mieczysław Kozłowski
Proces dehydrogenacji etylobenzenu jest powszechnie
stosowany w przemyśle jako metoda otrzymywania
cennego związku, jakim jest styren. Jednak reakcja ta
jest endotermiczna i wymaga stosowania wysokiej
temperatury. Dodatkowo w procesie powstają produkty
uboczne, które zanieczyszczają produkt [1]. W takiej
sytuacji dobrym rozwiązaniem jest zastosowanie
utleniacza np. nitrobenzenu [2]. Dzięki temu możliwe
jest obniżenie temperatury procesu, a ponadto
otrzymuje się drugi użyteczny produkt – anilinę.
W procesie dehydrogenacji etylobenzenu sprzężonej
z hydrogenacją nitrobenzenu badane były głównie
S06-P53
[1] Qin, Z., Liu, J., Sun, A., Wang, J., Ind.Eng.Chem.Res. 2003, 42,
1329-1333.
[2] Bautista, F.M., Campelo, J.M., Garcia, A., Luna, D., Marinas,
J.M., Quiros, R.A., Romero, A.A., Catal. Lett. 1999, 60, 229-235.
ROZKŁAD METANU NA KATALIZATORACH METALICZNYCH OSADZONYCH NA
WĘGLU AKTYWNYM
Małgorzata Szymańska, Paulina Rechnia, Anna Malaika, Aleksandra Miklaszewska, Mieczysław Kozłowski
Katalityczny rozkład metanu (CDM) jest ekologiczną
metodą otrzymywania wodoru. Nie obserwuje się tutaj
emisji szkodliwych tlenków węgla, co ma miejsce
w przypadku konwencjonalnej metody produkcji
wodoru – reformingu parowego metanu [1]. Sporą
popularnością cieszy się wykorzystanie katalizatorów
niklowych w procesie CDM [2]. Również węgle
aktywne były wykorzystywane w tej reakcji ze
względu na swoje liczne zalety takie jak wysoka
stabilność termiczna czy odporność na zatrucia [1].
Ponadto materiały węglowe mogą być z powodzeniem
stosowane jako nośniki fazy aktywnej katalizatora [3].
S06-P54
katalizatory nieorganiczne [2]. Bardzo niewiele jest
natomiast doniesień dotyczących prowadzenia tej
reakcji na układach typu metal/węgiel aktywny.
W związku z tym celem niniejszej pracy było zbadanie
aktywności katalizatorów metalicznych (Fe, Co, V)
naniesionych na węgiel aktywny w reakcji
odwodornienia
etylobenzenu
sprzężonej
z uwodornieniem nitrobenzenu.
Jak dotychczas katalizatory palladowe, platynowe czy
chromowe osadzone na węglu aktywnym nie były
testowane w reakcji rozkładu metanu. W związku
z tym celem niniejszej pracy było zbadanie aktywności
katalitycznej wspomnianych metali naniesionych na
węgiel aktywny w reakcji rozkładu metanu.
[1] Muradov, N., Smith, F., T-Raissi, A., Catal. Today, 2005,
102-103, 225-233.
[2] Serrano, D.P., Botas, J.A., Guil-Lopez, R., Int. J. Hydrogen
Energy 2009, 34, 4488-4494.
[3] Frago, M.A., Jordao, E., Mendes, M.J., Freitas, M.M.A., Faria,
J.L., Figueiredo, J.L., J. Catal. 2002, 209, 355-364.
WPŁYW PROMIENIOWANIA JONIZUJĄCEGO NA WŁAŚCIWOŚCI KATALITYCZNE
NANOCZĄSTEK ŻELAZA W REAKCJI FENTONA
Paweł Wroński*, Angelika Duszyńska*, Michał Barański*, Magdalena Szadkowska-Nicze*
*Międzyresortowy Instytut Techniki Radiacyjnej, Politechnika Łódzka, ul. Wróblewskiego 15, 90-924 Łódź
Poznany na przełomie XIX i XX w. proces Fentona (1)
jest
szeroko
stosowany
w
technologiach
zaawansowanego utleniania zanieczyszczeń. Jedną
z obiecujących metod zwiększających efektywność
tego procesu jest dodawanie do układu reakcyjnego
nanocząstek żelaza o właściwościach magnetycznych,
które można poddawać modyfikacjom fizycznym,
chemicznym, a także regeneracji w celu powtórnego
ich wykorzystania.
Celem pracy było zbadanie wpływu wiązki elektronów
(EB) generowanej przez liniowy akcelerator ELU-6a
na
katalityczne
właściwości
magnetycznych
nanocząstek żelaza w reakcji Fentona. Zbadano
właściwości
fizykochemiczne
komercyjnych
i zsyntezowanych w laboratorium magnetycznych
nanocząstek
żelaza.
Aktywność
katalityczną
nanocząstek badano w reakcji rozkładu kationowego
barwnika ksantynowego – Rodaminy B (RB).
Zaobserwowano wzrost odbarwienia roztworu RB gdy
wykorzystano w układzie reakcyjnym nanocząstki
żelaza napromienione dawką EB równą 150 kGy.
𝐹𝑒 2+ + 𝐻2 𝑂2 → 𝐹𝑒 3+ + ∙𝑂𝐻 + 𝑂𝐻 −
𝐹𝑒 3+ + H2 O → 𝐹𝑒 2+ + 𝐻 + + HO∙
(1)
HO∙ + RH → R∙ + H2 O
289
POSTERY
SYNTHESIS OF POROUS FILMS OF DODECYL ALKYL CHAIN SUBSTITUTED C60
FULLERENE ON GOLD SURFACE DESIGNED FOR ELECTROCATALYSIS
S06-P55
Piotr Piotrowski, Joanna Pawłowska, Jan Pawłowski, Renata Bilewicz, Andrzej Kaim
University of Warsaw, Faculty of Chemistry
Chemisorbtion of functionalized C60 fullerenes to the
surface of gold leads to novel materials, which, as
reported in literature, have great electrochemical,
photochemical, optical, catalytical and electrical
importance. Highly ordered and stable arrays of
macromolecules or nanoparticles such as C60 fullerenes
including their films on gold surface are conditioning
most requirements for these practical applications.
Electrocatalysis is to find its recognition both in science
and technology. One of purposes is indirect reduction of
halogenated hydrocarbons, for example ethylene
dibromide 1,2-dibromoethene which is well known
pesticide. Similar to anion radicals of aromatic
hydrocarbons (naphthalene, anthracene, or pyrene), the
C60n- (n= 1-3) anion radicals were shown to be useful
for this intent, too, and those properties were
investigated in this work using electrochemically
generated fullerene thioacetate C60n- anions.
STRUCTURAL CHARACTERIZATION AND CATALYTIC PROPERTIES OF LixNi1-2xCrxO
S06-P56
Lviv
The single phase sample of LixNi1-2xCrxO (2x=0.7 and
2x=0.3) was prepared from pure LiOH∙H2O, Ni(OH)2
and Cr2O3 by solid state reaction at 700oC for 49h.
was used.
The synthesized compound crystallizes as a new
structure type in the cubic symmetry with P-43m space
group, a=4.157(1)Å. The fractional atomic parameters
are Li/Cr in 1a 000, Ni/Cr in 3c 0½½, O1 1b ½½½, O2
3d ½00.
S06-P57
BADANIA WŁAŚCIWOŚCI KWASOWYCH KATALIZATORÓW NiO/CZ ZA POMOCĄ
REAKCJI TESTOWEJ
Monika Radlik*, Barbara Liszka**, Waldemar Krajewski***, Wincenty Turek*
*Katedra Fizykochemii i Technologii Polimerów, Politechnika Śląska, ul. M. Strzody 9, 44-100 Gliwice. **Centrum
Materiałów Polimerowych i Węglowych, PAN, ul. M. Curie-Skłodowskiej 34, 41-819 Zabrze. ***Instytut Inżynierii
Chemicznej, PAN, ul. Bałtycka 5, 44-100 Gliwice.
Celem pracy było określenie wpływu zmiennego
obładowania fazy aktywnej na właściwości kwasowe
katalizatorów złożonych z tlenku niklu osadzonego na
nośniku cerowo-cyrkonowym (NiO/CZ). W tym celu
zastosowano obładowanie fazy aktywnej w ilości 2, 4
i 10 % (m/m). Otrzymane katalizatory NiO/CZ, nośnik
oraz tlenek niklu poddano badaniu podstawowych
właściwości fizykochemicznych za pomocą metod
takich jak: XRD, SBET, SEM, techniki TG. Właściwości
kwasowe zbadano w reakcji testowej konwersji
alkoholu tert-butylowego. Na podstawie uzyskanych
290
The temperature of decomposition of LixNi1-2xCrxO
was determined by DSC measurements.
Research was conducted in terms of the use of these
systems, as the catalysts used in the thermal
decomposition of cereal grains. All tested compounds
exhibit catalytic properties.
wyników wykazano, iż ze wzrostem obładowania fazą
aktywną rosną rozmiary krystalitów NiO oraz maleje
ich stopień dyspersji na powierzchni nośnika.
Przeprowadzone badania wykazały, iż tlenku niklu
wpływa na wzrost właściwości kwasowych
otrzymanych preparatów. Wykazano również, iż
właściwości kwasowe katalizatorów NiO/CZ nie zależą
od ilości centrów aktywnych, ale od ich dostępności
i oddziaływania pomiędzy fazą aktywną a nośnikiem.
POSTERY
CATALYTIC DRY REFORMING OF METHANE TO SYNGAS OVER Ni/CZ AND Rh-Ni/CZ
Monika Radlik*, Patrick Da Costa**, Małgorzata Adamowska**, Krzysztof Kozieł*, Andrzej Krztoń***,
Waldemar Krajewski ****, Wincenty Turek*
S06-P58
*Department of Physical Chemistry and Technology of Polymers, Silesian University of Technology, Strzody 9,
44-100 Gliwice. **Institut Jean Le Rond d’Alembert, UPMC Paris 6, 78210 Saint Cyr L’Ecole, France.
***Centre of Polymer and Carbon Materials PAS, M. Curie-Sklodowskiej 34, 41-819 Zabrze.
****Institute of Chemical Engineering PAS, Baltycka 5, 44-100 Gliwice.
The purpose of this work was to determine the activity
of catalysts consisting of Ni (10 % wt.) supported on
ceria-zirconia (Ni/CZ) in the process of dry reforming
of methane (DRM). Additionally the influence of the
Rh (0.5 % wt.) on stability of Ni/CZ catalyst and the
support was also studied. The activities of the catalysts
and the support were evaluated in DRM with feed gas
CH4/CO2/Ar = 1 for 5 hours at different temperatures:
650 °C and 750 °C. The results showed that
ceria-zirconia was not active in DRM. It was observed
that the conversion of methane as well as carbon
dioxide increased significantly at higher temperature
over Ni/CZ and Rh-Ni/CZ catalysts. It was shown that
the addition of Rh improved both activity and stability
of Ni/CZ catalysts.
STRUCTURAL CHARACTERIZATION AND CATALYTIC PROPERTIES OF LixNi1-2xAlxO
S06-P59
Lviv
The single phase sample of LixNi1-2xAlxO (2x=0.7 and
2x=0.3) was prepared from pure LiOH∙H2O, Ni(OH)2
and Al2O3 by solid state reaction at 700oC for 49h.
was used.
The synthesized compound crystallizes as a new
structure type in the cubic symmetry with P-43m space
group, 4.147(3)Å. The fractional atomic parameters are
Li/Al in 1a 000, Ni in 3c 0½½, O1 1b ½½½, O2 3d
½00.
S06-P60
The temperature of decomposition of LixNi1-xAlxO was
determined by DSC measurements.
Research was conducted in terms of the use of these
systems, as the catalysts used in the thermal
decomposition of cereal grains. All tested compounds
exhibit catalytic properties.
Komunikat wycofano
PRODUKTY JEDNO- I DWUELEKTRONOWEJ REDUKCJI ANIONOWEJ PORFIRYNY
S06-P61
Tadeusz Strózik, Marian Wolszczak, Maria Hilczer
Międzyresortowy Instytut Techniki Radiacyjnej, Wydział Chemiczny, Politechnika Łódzka, ul. Wróblewskiego 15,
93-590 Łódź.
Metody terapii fotodynamicznej (PDT) i radioterapii
nowotworów są znanymi w świecie i wielce
obiecującymi sposobami walki z rakiem. Jako związki
uczulające w tego rodzaju terapiach stosowane są
głównie syntetyczne porfiryny.
Przedmiotem naszych badań jest anionowy związek
5,10,15,20–tetrakis(4–sulfofenylo)-porfiryna (TSPP).
Zastosowaliśmy technikę radiolizy impulsowej i
radiolizy stacjonarnej do zbadania procesu redukcji tej
porfiryny oraz zarejestrowaliśmy widma absorpcyjne
zredukowanych form TSPP. Pomiary radiolizy
impulsowej wykazały, że pierwotnym produktem
redukcji anionowej porfiryny (P) w roztworach
wodnych jest anionorodnik (P∙-), który ulega bardzo
szybkiej protonacji z wytworzeniem rodnika HP ∙ [1].
Obydwa rodniki, P∙- i HP∙, ulegają reakcjom
dysproporcjonacji, prowadzącym do otrzymania
trwałych produktów: phloryny (Phl) i chloryny (Chl).
Dzięki
pomiarom
radiolizy
stacjonarnej
w
temperaturze 77 K i wyższych, zarejestrowaliśmy
widma absorpcyjne produktów jedno- i dwuelektronowej redukcji TSPP.
[1]
Strozik, T. i in., Radiat. Phys. Chem., 2013, 91, 156-165.
291
S06-P62
WPŁYW KROPEK KWANTOWYCH NA WŁAŚCIWOŚCI LUMINESCENCYJNE
OKSYDAZY GLUKOZOWEJ
Paulina Ziółczyk, Ewa Miller, Małgorzata Przybyt
Instytut Podstaw Chemii Żywności, Stefanowskiego 4/10, 90-924 Łódź
Kropki kwantowe to nieorganiczne fluorofory
najnowszej generacji, charakteryzujące się dużą
intensywnością luminescencji.
Oksydaza glukozowa – enzym katalizujący utlenienie
glukozy do kwasu glukonowego oraz nadtlenku
wodoru, mający właściwości fluorescencyjne.
Eksperyment obejmował określenie wpływu kropek
kwantowych z siarczku cynku domieszkowanego
miedzią na intensywność fluorescencji oksydazy
glukozowej (GOD). Zbadano wpływ stężenia kropek
kwantowych na emisję fluorescencji tryptofanu oraz
FAD w enzymie. Sprawdzono także, jaki wpływ na
292
luminescencję kropek kwantowych i GOD ma
obecność glukozy w roztworze.
Oddzielny etap badań dotyczył oceny zmian
fotostabilności kropek kwantowych w obecności GOD
oraz glukozy i polegał na wielokrotnym naświetlaniu
tej samej próbki.
SEKCJA S07
FIZYKOCHEMIA MATERIAŁÓW FUNKCJONALNYCH
293
294
WYKŁADY
TITANIUM DIOXIDE - CURRENT STUDIES ON PHOTOCATALYTIC PROPERTIES
S07-W01
Ireneusz Piwoński, Aneta Kisielewska, Kinga Kądzioła, Kaja Spilarewicz, Joanna Ginter
*University of Lodz, Faculty of Chemistry, Dpt. of Materials Technology & Chemistry, Pomorska 163, 90-236 Lodz
Titanium dioxide belongs to the group of materials
exhibiting the greatest potential in photocatalytic
applications. Current studies on titanium dioxide are focused
on further improvement of these properties and shifting the
absorption band towards the range of visible light. These
challenges can be achieved by doping TiO2 with metals, nonmetals, creating structural defects and controlling
stoichiometry. However, it seems that the most advanced
development can be achieved by preparing porous TiO2based materials exhibiting photonic crystals properties due to
the homogenous pore size distribution as well as composites
of TiO2 with silver nanoparticles and graphene. The
presentation gathers recent reports provided by other
groups and results of our own experiments.
Fig. 1. SEM
image of silver
nanoparticles
grown on the
TiO2
surface
under
UV
illumination.
Acknowledgments. This work was supported by the Ministry of
Science and Higher Education, Republic of Poland, project number
N N507 497538.
DYFUZJA I REAKCJE CHEMICZNE Fe NA POWIERZCHNIACH TiO2
S07-W02
Adam Busiakiewicz *, Maciej Rogala*, Paweł Dąbrowski**, Zbigniew Klusek*
*Katedra Fizyki Ciała Stałego, Uniwersytet Łódzki, Pomorska 149/153 90-236 Łódź
** Instytut Technologii Materiałów Elektronicznych, Wólczyńska 133, 01-919 Warszawa
Powierzchnie TiO2 i osadzane na nich nanostruktury
metaliczne są interesującymi układami ze względu na
ich właściwości katalityczne i fotokatalityczne [1,2].
Co istotne, Fe w układzie z TiO2 może tworzyć
roztwory stałe. Okazuje się, że orientacja krystalograficzna odgrywa ważną rolę podczas dyfuzji Fe do
wnętrza jak i jego wytrącania na powierzchniach TiO2.
Zjawiska wzrostu nanokryształów ( -Fe, FeTiO3)
obserwowane są na powierzchni TiO2(001), gdzie
dodatkowo można kontrolować cyklicznie ich
koncentrację i skład jonowy (Fe0 Fe2++Fe3+) jedynie
za pomocą temperatury z zakresu ~500-1000 K [3].
673K
1073K
FeTiO3 nanokryształ
Dodatkowo rozpuszczalność cienkich warstw Fe
zależy od stopnia redukcji powierzchni, koncentracji i
rozmieszczenia jonów Ti3+ i Ti2+ [4].
K et al., ACS Catal. 2011,
K 1, 385.
S. Bonann
L. Artiglia, et al., J. Am. Chem. Soc. 2013, 135, 17331
A. Busiakiewicz, Thin Solid Films 2014, 550 , 347.
A. Busiakiewicz, Appl. Surf. Sci. doi:10.1016/j.apsusc.2014.05.073
Praca finansowana przez MNiSW grant IP 2011 005771
295
KOMUNIKATY
MECHANIZMY UWALNIANIA NANOCZĄSTEK SREBRA W ZASTOSOWANIACH
PRAKTYCZNYCH
S07-K01
Magdalena Oćwieja*, Zbigniew Adamczyk*, Barbara Szaraniec**, Marta Kujda*
*Instytut Katalizy i Fizykochemii Powierzchni im. Jerzego Habera PAN, ul. Niezapominajek 8, 30-239 Kraków
** Akademia Górniczo-Hutnicza, Wydział Inżynierii Materiałowej i Ceramiki, Katedra Biomateriałów
Poznanie mechanizmów osadzania-desorpcji nanocząstek
srebra ma szczególne znaczenie dla efektywnego
wytwarzania materiałów biobójczych uwalniających czynnik
aktywny w określony sposób. Dlatego też przeprowadzone
badania eksperymentalne umożliwiły wyznaczenie kinetyk
desorpcji koloidalnego srebra z utworzonych monowarstw w
kontrolowanych warunkach pH, siły jonowej i temperatury.
Dane doświadczalne analizowane w oparciu o model
losowej sekwencyjnej adsorpcji (RSA) umożliwiły
wyznaczenie energii wiązania nanocząstek z powierzchniami
heterogenicznymi, na podstawie których stwierdzono, że
parametrem determinującym stabilność monowarstw są
oddziaływania elektrostatyczne określane przez liczbę
ładunków w bezpośredniej strefie oddziaływania.
Poprawność zaproponowanych mechanizmów skorelowano
z wynikami badań nad wielkością strefy zahamowania
wzrostu bakterii E. coli oraz drożdżaków C. albicans, dla
filmów srebra osadzonych na powierzchniach miki oraz
Ti/TiO2.
Praca finansowana przez grant: POIG.01.01.02.-12-028/09.
FOTOPRZEŁĄCZALNE CIEKŁOKRYSTALICZNE UKŁADY NANOCZĄSTEK ZŁOTA.
S07-K02
Aleksander Promiński*, Damian Pociecha*, Michał M. Wójcik*
*Wydział Chemii, Uniwersytet Warszawski, Pasteura 1, 02-093 Warszawa
Zastosowanie układów hybrydowych, czyli połączenie
metalicznych nanocząstek oraz organicznych ligandów,
pozwala na otrzymanie struktur charakteryzujących się
różnym
stopniem
uporządkowania:
1-,
2i 3-wymiarowych.[1] Obecnie intensywnie poszukuję
się układów zdolnych do dynamicznej samoorganizacji
pod
wpływem
czynników
zewnętrznych:
np. temperatury, światła, etc. [2][3]
W naszych badaniach opisaliśmy zastosowanie
merkaptanowych pochodnych azobenzenu w parze
z ligandami mezogenicznymi w celu otrzymania
systemu nanocząstek złota o właściwościach
ciekłokrystalicznych oraz możliwość sterowania nim
przy pomocy światła ultrafioletowego. Charakterystyki
układu dokonaliśmy przy pomocy szeregu technik
(SEM, TEM, SAXRD, NMR, XPS, TGA). Obiecujące
wyniki badań pozwolą na wykorzystanie tego typu
samoorganizacji w projektowaniu metamateriałów
o zmiennych właściwościach optycznych.
Wójcik, M. et al. Angew. Chem. Int. Ed. 2009, 48: 5167-5169.
Lewandowski, W. et al. Chem. Commun. 2013, 49, 7845-7847.
Dintinger, J. et al. Adv. Mater. 2013, 25, 1999-2004.
SILANY JAKO ULTRACIENKIE WARSTWY ORGANICZNE DO ZASTOSOWAŃ
TRIBOLOGICZNYCH
S07-K03
Michał Cichomski*, Witold Kozłowski**
* Uniwersytet Łódzki, Wydział Chemii Katedra Technologii i Chemii Materiałów, Pomorska 163, 90-236 Łódź
** Uniwersytet Łódzki, Wydział Fizyki i Informatyki Stosowanej, Katedra Fizyki Ciała Stałego, Pomorska 149/153,
90-236 Łódź
Rozwój nowoczesnych technologii, takich jak
technologie
biomedyczne,
elektroniczne
czy
informatyczne, wymaga miniaturyzacji urządzeń i
systemów
przy
jednoczesnym
zwiększeniu
efektywności i czasu ich działania. Wychodząc
naprzeciw tym wymaganiom poszukuje się nowych
materiałów
oraz
środków
zabezpieczających
powierzchnie tych urządzeń i zmniejszających ich
zużycie. Jedną z metod rozwiązywania problemów
296
wynikających z nadmiernego tarcia i zużycia jest
chemiczna modyfikacja powierzchni za pomocą
związków takich jak alkilosilany [1]. W prezentacji
zostanie
przedstawiona
metoda
chemicznej
modyfikacji powierzchni warstwami silanowymi oraz
ich charakterystyka tribologiczna w mikro- i nanoskali.
[1]
Cichomski, M., Mater. Chem. Phys. 2012, 136, 498-505.
Wyższego Ministerstwo N N507 551538
KOMUNIKATY
S07-K04
FOTOGENERACJA NOŚNIKÓW ŁADUNKU W ORGANICZNYCH OGNIWACH
FOTOWOLTAICZNYCH NA BAZIE P3HT:PCBM
Anna Stefaniuk, Jarosław Jung
Politechnika Łódzka, Wydział Chemiczny, Katedra Fizyki Molekularnej, ul. Żeromskiego 116, 94-003 Łódź
Typowe organiczne ogniwo fotowoltaiczne (OPV)
stanowi półprzewodnik organiczny (tzw. warstwa
aktywna) umieszczony pomiędzy dwiema elektrodami
o różnej pracy wyjścia (katoda i anoda).
Materiał składający się na warstwę aktywną musi
wykazywać właściwości fotoprzewodzące (tj. zmieniać
swoją przewodność elektryczną na skutek padającego
światła). Jednym z najważniejszych parametrów
określających
fotoprzewodniki
jest
wydajność
kwantowa
fotogeneracji
(prawdopodobieństwo
wygenerowania par elektron-dziura pod wpływem
oświetlenia).
S07-K05
W pracy przedstawiono wyniki korelacji
pomiędzy parametrami elektrycznymi OPV opartych
na
mieszaninie
poli(3-heksylotiofenu) (P3HT)
z fulerenem C60 modyfikowanym estrem kwasu
masłowego (PCBM), a wydajnością kwantową
fotogeneracji w stosowanych materiałach.
O. Ourida, B. M. Said, SATRESET, 1, Science Academy Publisher,
UK, 2011.
G. Weihao, Solid State Physics II, 2009.
Wyższego w ramach programu „Diamentowy Grant” nr DI2012
022342.
TWORZENIE I STABILNOŚĆ MONOWARSTW POLI(CHLORKU
DIMETYLODIALLILOAMONIOWEGO) NA MICE WYZNACZONE IN SITU PRZY UŻYCIU
METODY POTENCJAŁU PRZEPŁYWU
A. Michna, Z. Adamczyk
*Instytut Katalizy i Fizykochemii Powierzchni PAN im. J. Habera, ul. Niezapominajek 8, 30-239 Kraków
Kinetyki adsorpcji i desorpcji dwóch frakcji
poli(chlorku
dimetylodialliloamoniowego)
(PDADMAC-u), o masie molowej 150 i 35 kDa,
zostały wyznaczone in situ przy użyciu techniki
potencjału przepływu. Charakterystyka objętościowa
polielektrolitów obejmowała pomiary współczynników
dyfuzji, ruchliwości elektroforetycznych w funkcji siły
jonowej ośrodka dla pH 5.8. W oparciu o powyższe
pomiary zostały obliczone średnice hydrodynamiczne,
potencjały
zeta
oraz
ilości
ładunków
elektrokinetycznych na cząsteczce. Otrzymane wyniki
eksperymentalne zostały ilościowo zinterpretowane w
oparciu o model elektrokinetyczny 3D. Ponadto,
zależności kalibracyjne umożliwiły ilościową analizę
kinetyk desorpcji polikationu i wyznaczenie stałych
adsorpcji i energii wiązania.
Praca finansowana przez grant badawczy POIG 01.01.02-12028/09-00.
297
KOMUNIKATY
S07-K07
KONTROLA ZWILŻALNOŚCI POWIERZCHNI CIAŁ STAŁYCH POPRZEZ ICH
CHEMICZNĄ MODYFIKACJĘ ZWIĄZKAMI ZAWIERAJĄCYMI PERFLUOROWANE
FRAGMENTY STRUKTURALNE
Maciej Psarski, Daniel Pawlak, Jacek Marczak, Grzegorz Celichowski
Katedra Technologii i Chemii Materiałów, Uniwersytet Łódzki, ul. Pomorska 163, 90-236 Łódź
Zwilżalność odgrywa kluczową rolę w naturalnych i
technicznych procesach związanych z kontaktem
cieczy z powierzchnią ciał stałych. Kontrolować ją
można poprzez modyfikację chemiczną i/lub
kształtowanie topografii modyfikowanego materiału.
W prezentowanej pracy zbadano wpływ budowy
chemicznej związków organicznych zawierających
perfluorowane fragmenty strukturalne, reagujących z
powierzchnią w fazie ciekłej lub gazowej, na swobodną
energię
powierzchniową
krzemu,
szkła,
poli(dimetylosiloksanu), żywicy epoksydowej i
S07-K08
aluminium. Zbadano wpływ długości łańcucha i
obecności atomów fluoru w szeregu alkilo i
fluoroalkilosilanów
oraz
wybranych
fluorowęglowodorów na właściwości hydrofobowe
zmodyfikowanych nimi powierzchni. Zastosowanie
najbardziej skutecznych metod hydrofobizacji do
materiałów o odpowiednio ukształtowanej topografii
umożliwiło
uzyskanie
powierzchni
superhydrofobowych – praktycznie niezwilżalnych
przez wodę.
Praca finansowana przez Narodowe Centrum Nauki, grant nr UMO2012/05/B/ST8/02876
WŁASNOŚCI SPEKTROELEKTROCHEMICZNE UKŁADÓW DONOROWOAKCEPTOROWYCH ZWIERAJĄCYCH PIERŚCIEŃ 3,4-DIAZOLOWY
Aleksandra Kurowska1, Anastasia S. Kostyuchenko2, Alexander S. Fisyuk2, Mieczysław Łapkowski1,3, Wojciech
Domagala1
1
Politechnika Śląska, Wydział Chemiczny, Ks. M. Strzody 9, 44-100 Gliwice, 2Department of Organic Chemistry,
Omsk F.M. Dostoevsky State University, Mira Ave, 11, Omsk, 644050, Russia, 3Centrum Materiałów Polimerowych
i Węglowych Polskiej Akademii Nauk, M. Curie-Skłodowskiej 34, 41-819 Zabrze
Oligomeryczne układy zawierające w swojej strukturze
ugrupowania typu donor-akceptor charakteryzują się
relatywnie niską przerwą energetyczną.
Poprzez niewielką modyfikację struktury monomerów
wyjściowych możliwa jest modulacja właściwości
elektrochemicznych i
spektroelektrochemicznych
otrzymywanych warstw oligomerycznych. Dodatkowo
rodzaj heteroatomu w pierścieniu 3,4-diazolowym
pełniącym rolę akceptora ma istotny wpływ na
wydajność kwantową fluorescencji. Za pomocą
S07-K09
A.Kurowska jest stypendystką w ramach projektu
DoktoRIS – Program stypendialny na rzecz
innowacyjnego Śląska
METODOLOGIA BADAŃ KOKRYSZTAŁU BA/FBA UMIESZCZONEGO W MCM-41 Z
WYKORZYSTANIEM SPEKTROSKOPII NMR W CIELE STAŁYM
Ewa A. Skorupska*, Agata Jeziorna*, Piotr Paluch*, Marek J. Potrzebowski*
*Centrum Badań Molekularnych i Makromolekularnych PAN; ul. Sienkiewicza 112, 90-363 Łódź
Z uwagi na fakt, że aż 40% związków
farmakologicznie czynnych nie rozpuszcza się w
wodzie, co znacznie ogranicza ich biodostępność,
poprawa tego parametru jest niezwykle istotna.
Rozwiązaniem może być zastosowanie systemów
transportujących lekki wśród których ważną grupę
stanowią nanocząstki mezoporowatej krzemionki
Najlepszą metodą inkorporacji w takich materiałach
jest metoda stapiania, jednak z uwagi na degradację
niektórych substancji aktywnych w procesie
termicznym, konieczne było zastosowanie innego
podejścia. Interesującym rozwiązaniem jest zmiana
298
woltametrii cyklicznej, elektronowego rezonansu
paramagnetycznego i pomiarów UV-Vis-NIR zbadano
proces utlenienia analizowanych układów. Na
podstawie otrzymanych wyników można stwierdzić, iż
mechanizm domieszkowania ściśle zależy od rodzaju
grupy akceptorowej w łańcuchu głównym monomeru.
właściwości fizykochemicznych, poprzez tworzenie
kokryształów.
Niniejszy projekt dotyczy analizy kokryształu
kwasu
benzoesowego
z
kwasem
2,3,4,5,6pentafluorobenzoesowym
(BA/FBA)
i
układu
BA/FBA-MCM-41 z wykorzystaniem spektroskopii
NMR w ciele stałym. Zaproponowano eksperymenty,
które pozwolą określić wzajemne ułożenie cząsteczek
w sieci krystalicznej, strukturę i dynamikę BA/FBA w
nanokrzemionce.
KOMUNIKATY
S07-K10
REGIOREGULARNY POLI(3-HEKSYLOTIOFEN) / NIEREGIOREGULARNY
POLI(3-HEKSYLOTIOFEN).
Anna Januszkiewicz-Kaleniak*, Agnieszka Stolarczyk*, Kinga Kępska*
*Katedra Fizykochemii i Technologii polimerów, Politechnika Śląska, Strzody 9 44-100 Gliwice.
Membranowa
separacja
gazów
polega
na
wykorzystaniu
różnic
w rozpuszczalności
i dyfuzyjności gazów w polimerach tworzących
membranę. Ponieważ cząsteczki N2 i O2 mają podobne
promienie i zbliżone właściwości fizykochemiczne, ich
efektywny rozdział wymaga zastosowania membran
oddziałujących wybiórczo z jednym ze składników
mieszaniny gazowej. Celem pracy było przygotowanie
membran z blend zawierających regioregularny poli(3heksylotiofen) (rrP3HT) uzyskany metodą GRIM [1]
oraz nieregioregularny poli(3-hekstlotiofen) (nrP3HT)
uzyskany metodą utleniającej polimeryzacji z FeCl 3[2].
S07-K11
rrP3HT charakteryzuje się dużą zawartością
rodnikokationów
zdolnych
do
aktywnego
oddziaływania z tlenem. Stworzenie blendy z nrP3HT
znacząco
polepsza
właściwości
mechaniczne
uzyskanego materiału. Membrany będące przedmiotem
badań pozwalają na wzbogacenie powietrza w tlen o 10
do 15% w zależności od zawartości rrP3HT.
[1]
J. De Girolamo, P. Reiss, A. Pron, J. Phys. Chem. C, 2007,
111, 14681-14688.
[2]
V.M. Niemi, P. Knuuttila, J.-E. Österholm, J. Korvola,
Polymer, 1992, 33, 1559-1562.
Praca współfinansowana przez Fundację Na Rzecz Nauki Polskiej
w ramach programu Pomost 2011-3/8
FOTOCHEMICZNA GENERACJA TLENU SINGLETOWEGO PRZEZ FENOTIAZYNY
IMMOBILIZOWANE W PROCESIE ELEKTROPOLIMERYZACJI
Katarzyna Piwowar, Agata Blacha-Grzechnik, Jerzy Żak
Politechnika Śląska, Wydział Chemiczny, Katedra Fizykochemii i Technologii Polimerów, ul. Ks. M. Strzody 9, 44 -100 Gliwice.
Wysoko reaktywny tlen singletowy jest najczęściej
generowany metodą fotochemiczną z wykorzystaniem
odpowiednich fotosensybilizatorów, np. porfiryn,
ftalocyjanin, fenotiazyn lub innych [1]. Zazwyczaj
związki te występują w ciekłej fazie objętościowej,
w której bada się ich efektywność w generacji tlenu
singletowego. Ostatnio przedmiotem zainteresowania
są układy, w których proces fotogeneracji zachodzi na
powierzchni ciała stałego zmodyfikowanej uprzednio
w procesie chemicznej immobilizacji substancji
fotoaktywnej. Takie powierzchnie stałe rozszerzają
możliwości wykorzystania reaktywnej formy tlenu [2].
Prezentujemy cienkie warstwy fotoaktywne
otrzymane w wyniku elektrochemicznej polimeryzacji
pochodnych fenotiazyn zdolne do generacji tlenu
singletowego. Efektywność generacji tej nietrwałej formy
tlenu
badano
spektroskopowo
(UV-Vis)
z
wykorzystaniem
pułapkującego
znacznika
1,3-difenylobenzofuranu
(DPBF)
w
roztworze
czterochlorku
węgla.
Do
wzbudzenia
układu
wykorzystano laser diodowy o długości fali 638 nm.
[1]
DeRosa, M.C. et al. Coord. Chem. Rev. 2002, 233-234, 351-371.
[2]
Piccirillo, C. et al. J. Mater. Chem. 2009, 19, 6167 – 6171.
Praca finansowana przez Narodowe Centrum Nauki grant nr UMO2011/01/B/ST5/03794.
299
KOMUNIKATY
FUNCTIONALIZED SILICON MATERIALS AS NSAID CARRIERS
S07-P01
Marta Bałtrukiewicz, Łukasz John, Piotr Sobota
*Faculty of Chemistry, University of Wroclaw, F. Joliot-Curie 14, 50-383 Wrocław, Poland
Bone healing is one of the most complicated processes
in clinical field. Guided bone regeneration (GBR) has
been demonstrated to be a new method of filling bone
defects. In order to promote effective bone regeneration
using the GBR approach, the material forces specific
properties to promote ontogenesis process via new
bone formation.
Composites were obtained via sol-gel technique and
scaffolds were prepared using solvent casting with
porogen leaching assay. The hybrid materials were
prepared by combining 2-hydroxyethylmethacrylate
(HEMA) and triethoxyvinylsilane (TEVS) chemically
modified with several agents like APTES in three
S07-P02
[1] Arcos, D., Vallet-Regi, M., Acta Materialia 2013, 61, 890-911.
Research Project was funded by the National Science Centre NCN
Grant No. 2012/05/N/ST8/03727
POCHODNE FULERENU C60 – TRWAŁOŚĆ TERMICZNA I WŁAŚCIWOŚCI
ANTYOKSYDACYJNE
Robert Czochara, Michał Symonowicz, Jarosław Kusio, Artur Gajda, Grzegorz Litwinienko
Wydział Chemii, Uniwersytet Warszawski, ul. Pasteura , 02-093 Warszawa
Celem pracy było otrzymanie związków złożonych z
fulerenu C60 połączonego z pochodnymi fenolu lub
aniliny. Zbadano proces nieizotermicznego utleniania
kwasów stearynowego i linolenowego zawierających
otrzymane pochodne fulerenu C60 używając
skaningowej kalorymetrii różnicowej [1]. W obecności
badanych związków kwasy stearynowy i linolenowy
utleniały się wolniej. Przeprowadzono również badania
kinetyki autooksydacji styrenu w obecności
pochodnych fulerenu C60, wykorzystując urządzenie do
precyzyjnego pomiaru różnic ciśnienia tlenu między
dwoma termostatowanymi naczyniami [2]. Podczas
S07-P03
different ways to obtain appropriate matrix for drug
delivery system.
tego procesu badane pochodne wykazywały
właściwości antyoksydacyjne – wyznaczono dla nich
czasy indukcji (τ) oraz stałe szybkości inhibicji (kinh).
W pracy określono również trwałość termiczną
zsyntetyzowanych
związków
przy
użyciu
termograwimetrii [3].
[1]
[2]
[3]
R. Czochara, P. Ziaja, P. Piotrowski, R. Pokrop, G.
Litwinienko, Carbon, 2012, 50, 3943.
Lucarini M., Pedulli G. F., Chem. Soc. Rev., 2010, 39, 2106
Singh R., Goswami T., Term. Chem. Acta, 2011, 513, 60.
EFEKT REZONANSU RAMANOWSKIEGO W WODNYCH ROZTWORACH
NANOCZĄSTEK SREBRA
Paulina Filipczak*, Marcin Kozanecki*
*Katedra Fizyki Molekularnej, Politechnika Łódzka, Żeromskiego 116, 90-924 Łódź
Efekt rezonansu ramanowskiego w wodzie został
przedstawiony przez Pastorczaka et al. [1].
Polaryzacyjne widma Ramana pokazują, że stosunek
intensywności
dwóch
głównych
pasm
przy
3200 i 3400 cm-1 (przypisanych odpowiednio: silnym i
luźnym wiązaniom wodorowym) jest zależny od
długości fali wiązki wzbudzającej. Pokazano również,
że efekt rezonansu ramanowskiego w wodzie wynika
z supramolekularnej struktury wody. W prezentacji
zostaną zaprezentowane badania nad efektem
rezonansu ramanowskiego wodnych roztworów
nanocząstek srebra (AgNPs) zsyntetyzowanych na
300
podstawie pracy Frank et al. [2]. Badania obejmują
wpływ roztworów AgNPs na wibracyjne widmo wody.
Dodatkowo, zostanie omówiony wpływ rozmiaru
AgNPs oraz temperatury na zjawisko rezonansu.
M. Pastorczak, M. Kozanecki, J. Ulański J. Phys. Chem. A, 2008,
112, 10705-10707.
A. J. Frank, N. Cathcart, K. E. Maly, V. Kitaev, J. Chem. Ed., 2010,
87, 1098 - 1101.
Praca częściowo finansowana przez grant nr 013/09/B/ST4/03010.
KOMUNIKATY
FUNKCJONALIZACJA POWIERZCHNI MIKROSFER PLGA
S07-P04
Mateusz Imiołek, Paulina Głowala, Maciej Mazur
Zakład Chemii Fizycznej, Wydział Chemii, Uniwersytet Warszawski, Ludwika Pasteura 1, 02-093 Warszawa
PLGA – (Poly(Lactic-co-Glycolic Acid)), czyli
kopolimer
kwasu
mlekowego
i glikolowego,
to bezpieczny
polimer
budulcowy
dla nanoi mikrostruktur, służących jako nośniki leków [1]. Ten
sposób dostarczania substancji biologicznie czynnych
ma wiele zalet np. pozwala wydłużyć ich czas
obecności w krwioobiegu [2].
W pracy podjęto próbę modyfikacji powierzchni
mikrosfer,
prowadzącej
do rozwinięcia
ich funkcjonalności
m.in.
poprzez
osadzanie
nanocząstek złota metodą redukcji in situ, których
obecność może umożliwić fototermiczne wspomaganie
uwalniania leku [3]. Zbadano też jak proces ten
S07-P05
wpływa na inkorporację leku antynowotworowego
(doksorubicyny) do matrycy polimerowej.
Charakterystykę
mikrosfer
prowadzono
za pomocą różnych technik m.in. SEM, TEM,
mikroskopii
fluorescencyjnej,
termograwimetrii
spektroskopii
UV-VIS,
FTIR,
Ramana,
czy też pomiaru dynamicznego rozpraszania światła
(DLS).
[1]
[2]
[3]
Muthu M S. Asian J Pharm 2009;3:266-73
Gref R, Torchilin VP. et al. Science 1994 263:1600.
O'Neal, D. et al. Cancer Letters 2004, 209, (2), 171-176.
BUDOWA I WŁAŚCIWOŚCI FIZYKOCHEMICZNE MODYFIKOWANEJ BOREM STALI
NIERDZEWNEJ
Karina Jagielska-Wiaderek, Henryk Bala
Katedra Chemii, WIPiTM, Politechnika Częstochowska
W pracy przedstawiono wyniki badań nad
budową i właściwościami fizykochemicznymi
warstwy wierzchniej utworzonej w wyniku
naborowania stali X6CrNiTi18-10. Proces
naborowywania prowadzono w temp. 900 °C
przez 6 h w wyniku, którego otrzymano
warstwę wierzchnią sięgającą do 80 m.
Przeprowadzone naborowywanie znacznie
poprawiło właściwości mechaniczne
powierzchni badanej stali i wyraźnie
zmieniło charakter powierzchni, szczególnie
na głębokościach do 40 m. Proces ten
prowadzi do wzrostu chropowatości i
znacznego rozwinięcia powierzchni stali.
Badana stal w stanie wyjściowym ulega
efektywnej pasywacji w zakwaszonym
środowisku siarczanowym. Proces
naborowywania w istotny sposób pogarsza
odporność korozyjną zewnętrznych warstw
stali. Pogorszeniu ulegają zwłaszcza
parametry stanu pasywnego i
transpasywnego.
EFEKTYWNOŚĆ MOLEKULARNEJ - FOSFORESCENCJI I FLUORESCENCJI
PORFIRYNOWYCH KOMPLEKSÓW LUTETU(III) I GADOLINU(III)
S07-P06
Bartosz Kalota, Mikhail Tsvirko
Zakład Chemii Nieorganicznej, Analitycznej i Środowiska, Akademia im. Jana Długosza, Armii Krajowej 13/15,
42-200 Częstochowa. E-mail: [email protected]
Porfirynowe kompleksy lantanowców(III) mają duży
potencjał aplikacyjny [1]. Jednak znana f-f luminescencja kompleksów Yb(III), Er(III), Nd(III) nie może
zostać wykorzystana w celu oznaczania stężenia tlenu.
Zatem, zbadaliśmy kwantową wydajność i czasy życia
luminescencji porfirynowych kompleksów Lu(III)
i Gd(III) odznaczających się podwójną emisją: molekularną - fosforescencją i fluorescencją.
Analiza danych doświadczalnych wskazuje, że wykorzystanie pomiaru stosunku intensywności fosforescencji do fluorescencji może otworzyć całkowicie
nowy obszar zastosowań porfirynowych kompleksów
lantanowców(III) w luminescencyjnym oznaczaniu
tlenu.
Bünzli, J.C.G.; Eliseeva, S.V., Chem. Sci., 2013, 4, 1939-1949.
301
KOMUNIKATY
S07-P07
POCHODNE FLAWANTRONU JAKO NOWE MATERIAŁY DLA ELEKTRONIKI
ORGANICZNEJ
Kamil Kotwica, Damian Wamil, Piotr Bujak, Małgorzata Zagórska i Adam Proń
Katedra Chemii i Technologii Polimerów, Wydział Chemiczny, Politechnika Warszawska,00-664 Warszawa.
W ostatnich latach wiele prac poświęca się
wykorzystaniu popularnych barwników oraz ich
pochodnych jako aktywnych materiałów dla elektroniki
organicznej [1].
Niniejsza praca poświęcona jest funkcjonalizacji
znanego barwnika kadziowego flawantronu, poprzez
wprowadzenie
podstawników
alkoksylowych
(Schemat 1), które ułatwiają jego przetwarzalność
z roztworu. Wstępne wyniki badań spektroskopowych
i elektrochemicznych
wskazują
na
możliwość
zastosowania otrzymanych materiałów w tranzystorach
polowych lub diodach fotoluminescencyjnych.
[1]
R
O
O
N
Toluen/H2O
RBr
NaOH
Na2S2O4
N
N
N
O
O
R
Rys. 1 Schemat otrzymywania badanych związków (R = n-heksan, noktan, n-dekan, n-dodekan)
Praca wykonana w ramach projektu TEAM/2011-8/6 “New solution
processable organic and hybrid (organic/inorganic) functional
materials for electronics, optoelectronics and spintronics”.
P. Bujak et al., Chem. Soc. Rev. 2013, 42, 8895.
SPEKTROELEKTROCHEMICZNA CHARAKTERYSTYKA OLIGOMERÓW
POCHODNYCH TIAZOLU I 3,4-ETYLENODIOKSYTIOFENU
S07-P08
Aleksandra Kurowska*, Pawel Zassowski*, Przemyslaw Ledwon*, Sandra Pluczyk*, Wojciech Domagala*,
Alexander Kanibolotsky**, Peter J Skabara**
*Politechnika Śląska, Katedra Fizykochemii i Technologii Polimerów, ul. Ks. M. Strzody 9, 44-100 Gliwice.
**WestCHEM, Department of Pure and Applied Chemistry, University of Strathclyde, 295 Cathedral street,
Glasgow, United Kingdom.
Koncepcja modyfikacji struktury polimerów πskoniugowanych na drodze wspólnego skojarzenia
jednostek elektrono donorowych i akceptorowych jest
aktualnie
najszerzej
rozpoznawaną
strategią
projektowania materiałów o pożądanych własnościach
optoelektronicznych.
Celem prezentowanych badań było określenie wpływu
modyfikacji struktury poli(3,4-etylenodioksytiofenu)
PEDOT’u
miękkimi
jednostkami
elektronoakceptorowymi tiazolu i jego benzo pochodnych.
Analiza otrzymanych wyników wykazała, iż objętość
przestrzenna jednostki zawierającej ugrupowanie
tiazolowe ma istotny wpływ na potencjał jonizacji,
powinowactwo elektronowe, długość sprzężenia
otrzymanych polimerów. Ponadto, umiejscowienie
układu tiazolowego względem głównej linii sprzężenia
π-elektronowego okazało się mieć decydujący wpływ
na stopień delokalizacji nośników ładunku w tych
materiałach, kształtując ich własności elektrochemiczne w stanie przewodzącym.
WYTWARZANIE NANOKRYSTALICZNYCH WARSTW TLENKÓW ŻELAZA
S07-P09
Hanna Makowska*, Izabela Krygier*, Izabela Bobowska**
*Studenckie Koło Naukowe NANO, Wydział Chemiczny, Politechnika Łódzka, Żeromskiego 116, 90-924, Łódź.
**Katedra Fizyki Molekularnej, Wydział Chemiczny, Politechnika Łódzka, Żeromskiego 116, 90-924, Łódź.
Warstwy tlenków żelaza stosuje się m.in. jako czujniki
gazów, katalizatory lub jako anody w bateriach litowojonowych[1]. Stosunkowo najprostszą i efektywną
metodą wytwarzania nanoustrukturyzowanych warstw
tlenków metali jest
metoda osadzania
chemicznego (CBD)[2].
Celem prezentowanych
badań było określenie
wpływu parametrów
procesu CBD (rodzaj
i stężenie substratów,
302
czas i temperatura osadzania) na strukturę i morfologię
warstw tlenków żelaza.
Rysunek ilustruje obraz SEM warstwy tlenku żelaza
otrzymanej z roztworu FeCl2 (0,05M) i HMTA
(0,05M) w temperaturze 90oC przez 46 godzin.
Warstwa ma postać włókien o średnicy 22 3 nm.
2827 P. Zhanga, Z.P. Guoa, H.K. Liua, Electrochimica Acta, 2010,
55, 8521- 8526.
S.M. Pawar, B.S. Pawar, J.H. Kim, O. Joo, C.D. Lokhande, Current
Applied Physics, 2011, 11, 117-161.
Praca finansowana w ramach Funduszu Młodych Naukowców na
Wydziale Chemicznym Politechniki Łódzkiej grant nr W3/FMN/4G/2013.
KOMUNIKATY
S07-P10
KINETYKA OSADZANIA NANOCZĄSTEK SREBRA ORAZ MIKROSFER
POLISTYRENOWYCH NA MONOWARSTWACH POLIELEKTROLITÓW
A. Michna, M. Morga, Z. Adamczyk
*Instytut Katalizy i Fizykochemii Powierzchni PAN im. J. Habera, ul. Niezapominajek 8, 30-239 Kraków
Nanocząstki srebra, otrzymane przez redukcję azotanu
srebra sacharozą, lateksy polistyrenowe, oraz
makromolekuły poli(chlorku dimetylodialliloamoniowego)
PDADMAC-u scharakteryzowano w objętości przez
pomiar ich współczynników dyfuzji i ruchliwości
elektroforetycznej w funkcji siły jonowej ośrodka.
Tworzenie monowarstwy polikationu (PDADMAC) na
mice w funkcji siły jonowej i stężenia
powierzchniowego polielektrolitu określono przy
użyciu techniki potencjału przepływu. Powyższa
metoda
elektrokinetyczna
została
również
wykorzystana do wyznaczenia kinetyki osadzania
S07-P11
Praca finansowana przez grant badawczy POIG 01.01.02-12028/09-00.
UPORZĄDKOWANE MEZOPOROWATE KRZEMIONKI MODYFIKOWANE GRUPAMI
AMINOWYMI
Agata Wawrzyńczak, Magdalena Górzyńska, Izabela Nowak
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Wydział Chemii, ul. Umultowska 89b, 61-614 Poznań, Polska
Celem przedstawionych badań było opracowanie
efektywnych
metod
syntezy
mezoporowatych
materiałów krzemianowych zawierających grupy
aminowe. Podjęte zostały próby wprowadzenia grup
aminowych zarówno na drodze postsyntetycznego
zakotwiczania, jak i poprzez zastosowanie tzw.
techniki
„one-pot”.
Modyfikowane
materiały
krzemianowe otrzymywano zarówno w postaci
proszków, jak i w formie filmów. Uzyskane substancje
poddane zostały badaniom umożliwiającym ocenę ich
parametrów fizykochemicznych i teksturalnych.
Uzyskane wyniki badań pozwoliły stwierdzić, iż
zaproponowane metody syntezy prowadzą do
S07-P12
nanocząstek srebra i mikrosfer polistyrenowych na
powierzchni heterogenicznej utworzonej przez
monowarstwę PDADMAC-u. Ponadto, kinetykę
osadzania obydwu typów cząstek i ich maksymalne
pokrycia wyznaczono za pomocą technik AFM i SEM.
otrzymania
mezoporowatych
materiałów
o
zadowalającym stopniu uporządkowania struktury i
dobrych
parametrach
teksturalnych.
Syntezy
prowadzone w obecności środka strukturotwórczego
Pluronic P123 pozwoliły uzyskać materiały o
heksagonalnym uporządkowaniu porów, podczas gdy
użycie Pluronic F127 – o strukturze regularnej
Przeprowadzono również serię testów katalitycznych,
gdzie ww. materiały posłużyły jako katalizatory w
procesie kondensacji Knoevenagla.
Praca
finansowana
(DEC/2014/10/M/ST5/00652).
przez
NCN
Synteza i charakterystyka mezoporowatych filmów krzemianowych modyfikowanych wybranymi
grupami organicznymi oraz platyną
Agata Wawrzyńczak, Marta Walasińska, Izabela Nowak
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Wydział Chemii, ul. Umultowska 89b, 61-614 Poznań, Polska
W
niniejszej
pracy
zostaną
przedstawione
najważniejsze wiadomości dotyczące hybrydowych
organiczno-nieorganicznych
uporządkowanych
materiałów
mezoporowatych
ze
szczególnym
uwzględnieniem tych w formie tzw. filmów.
Szczegółowo
przedstawiona
zostanie
synteza
mezoporowatych
materiałów
krzemianowych,
funkcjonalizacja ich powierzchni, metody badania
właściwości
oraz
możliwe
zastosowania.
Zaprezentowane zostaną wyniki badań nad wpływem
zastosowanych substratów oraz warunków reakcji na
strukturę otrzymywanych materiałów. Oceniona
zostanie również skuteczność zaproponowanych metod
usuwania templatu z matrycy otrzymanych materiałów
oraz redukcji H2PtCl6 jako prekursora platyny w
przypadku filmów dodatkowo funkcjonalizowanych
atomami metalu. Do analizy otrzymanych materiałów
wykorzystano technikę dyfrakcji promieni X (XRD),
spektroskopię w podczerwieni (FT-IR) oraz
transmisyjną mikroskopię elektronową (TEM).
Praca
finansowana
(DEC/2014/10/M/ST5/00652).
przez
NCN
303
KOMUNIKATY
BADANIA SAXS I IR MATERIAŁÓW SBA-15 Z NANIESIONĄ WARSTWĄ ALKOHOLU
ALIFATYCZNEGO
S07-P13
Elżbieta Olszewska, Dominika Krakowiak, Stanisław Pikus
Zakład Krystalografii, Wydział Chemii, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, pl. M. Curie-Skłodowskiej 3,
20-031 Lublin.
Materiały porowate takie jak MCM-41 czy SBA-15
cieszą się niezmiennie dużym zainteresowaniem.
Najważniejszą ich cechą jest porowatość. Wielkość
porów ma wpływ na wiele właściwości. Ich pory są
niezbędne, gdy wykorzystywane są jako katalizatory,
membrany, filtry czy adsorbenty itd. [1]. Obok
klasycznych metod tj. BET, SEM, TEM, IR do
charakterystyki struktur porowatych można też
wykorzystać metodę małokątowego rozpraszania
promieni rentgenowskich (SAXS) [2]. W niniejszej
pracy otrzymano próbki SBA-15 z naniesioną warstwą
S07-P14
alkoholu alifatycznego: heksadekanolu i oktadekanolu.
Mezoporowaty materiał z naniesioną różną ilością
alkoholu scharakteryzowano wykorzystując metodę
SAXS oraz spektroskopią IR.
[1]
[2]
Margolese, D., Melero, J.A., Christiansen, S.C., Chmelka B.F.,
Stucky, G.D., Chem. Mater., 2000, 12, 2448-2459.
Pikus, S., Kobylas, E., Fibres&Textiles in Eastern Europe,
2003,11, 70-74.
PROTECTIVE PROPERTIES OF AGED SILANE FILMS ON X20CR13 STAINLESS STEEL
Edyta Owczarek*
* Department of Chemistry, Technical University of Czestochowa
Organofunctional silanes [1] have been studied as a
new pre-treatmens before organic coatings deposition
for many different metallic substrates [2 ]. In the
presents work, protective properties of air aged
coatings obtained from solutions of different
concentration of isobutyltriethoxysilane (IBTES)
prepared on X20Cr13 steel substrate were evaluated.
The corrosion resistance of obtained coatings in weak
alkaline (pH=9) solutions containing anions: HCO3-,
CO32-, SO42- or alternative Cl- were examined.
[1]. K. L. Mittal, Silanes and other coupling agents, 2009, Vol. 5,
Leiden : VSP
[2] W.J. van Ooij, D. Zhu, M. Stacy, A. Seth, T. Mugada, J. Gandhi,
P. Puomi, Tsinghua Science&Technology, 2005, 10, 639
[3] M. G. S. Ferreira, R. G. Duarte, M. F. Montemor, Electrochim.
Acta, 2004, 49, 2927
STRUCTURAL PHASE TRANSITION BASED ON ANALYSIS OF LATTICE STRAIN
IN STRONTIUM-BARIUM NIOBATE SINGLE CRYSTALS
S07-P15
Robert Paszkowski*, Krystyna Wokulska*, Jan Dec*, Tadeusz Łukasiewicz**
* Institute of Materials Science, University of Silesia, 75 Pułku Piechoty 1A, 41-500 Chorzów.
** Institute of Electronic Materials Technology, Wólczyńska 133, 01-919 Warsaw, Poland.
Pure and undoped single crystals of Sr xBa1-xNb2O6
(0.26 < x < 0.75) solid solutions were investigated.
They were obtained by the Czochralski method [1].
The strain analysis of the crystal structure was carry
out by using precise lattice parameters measurements.
These were obtained by Bond’ method in temperature
range 290 – 520 K. It was found that the phase
transition from ferroelectric to paraelectric phase is the
order – disorder type. Whereas the ferroelectric system
(SBN26) displays a nearly tricritical behaviour,
0.20, the relaxor one (SBN61) complies with the
304
two-dimensional Ising-model-like criticality,
0.17.
Details of measuring principles were presented earlier
[2].
T. Łukasiewicz, M.A. Świrkowicz, J. Dec, W. Hofman and
W. Szyrski, J. Crystal Growth, 310, (2008) 1464.
R. Paszkowski, K. Wokulska, T. Łukasiewicz, J. Dec, Cryst. Res.
Technol., 48, (2013) 413.
KOMUNIKATY
S07-P16
MONITOROWANIE AKTYWNOŚCI FOTOKATALITYCZNEJ KOMPOZYTOWYCH
POWŁOK TiO2
Aneta Kisielewska, Kaja Spilarewicz, Joanna Ginter, Ireneusz Piwoński
*Uniwersytet Łódzki, Wydział Chemii, Katedra Technologii i Chemii Materiałów, ul. Pomorska 163, 90-236 Łódź
Zainteresowanie fotokatalizatorami o wysokiej
aktywności skłania do projektowania materiałów
kompozytowych opartych na ditlenku tytanu (TiO2),
nanocząstkach srebra (AgNPs) i grafenie (RGO).
Połączenie właściwości każdego z tych składników
w jednym kompozycie pozwala na uzyskanie
wydajnych fotokatalizatorów, zarówno w zakresie UV
jak i w świetle widzialnym. Przypuszcza się także, że
fotokatalizatory tego typu umożliwią fotolizę wody,
zwiększą wydajność ogniw fotowoltaicznych oraz
poprawią właściwości samoczyszczące powłok TiO2.
Praca
przedstawia
metodę
otrzymywania
kompozytowych powłok TiO2-RGO-AgNPs. Badania
właściwości fotokatalitycznych powłok kompozytowych, określone na podstawie analizy rozkładu
roztworów rodaminy B wykazały, że są one lepsze
w porównaniu z niemodyfikowaną powłoką TiO2.
Rys. 1. Obraz SEM kompozytu TiO2-RGO-AgNPs.
Wyższego RP. Projekt numer N N507 497538.
WPŁYW RODZAJU GRUP DONOROWYCH NA ELEKTROCHEMICZNE I SPEKTROELEKTROCHEMICZNE WŁAŚCIWOŚCI POCHODNYCH DIIMIDU PERYLENOWEGO
S07-P17
Sandra Pluczyk*, Mieczysław Łapkowski* **, Aleksandra Kurowska*, Renji R. Reghu***, Juozas V. Grazulevicius***
*Politechnika Śląska, Wydział Chemiczny, 44-100 Gliwice. ** Centrum Materiałów Polimerowych i Węglowych
Poleskiej Akademii Nauk, 41-819 Zabrze *** Uniwersytet Techniczny w Kownie, LT-50254, Kowno, Litwa
Pochodne diimidu perylenowego wraz z pochodnymi
diimidu
naftalenowego
stanowią
jedną
z
najważniejszych grup półprzewodników organicznych
typu n. Scharakteryzowano elektrochemiczne i spektroelektrochemiczne bay-podstawione,
ambipolarne
pochodne diimidu perylenowego. Na podstawie
pomiarów metodą cyklicznej woltamperometri oraz
metod spektroskopowych: spektroskopii w zakresie
światła ultrafioletowego i widzialnego (UV-Vis) oraz
spektroskopii
paramagnetycznegpo
rezonansu
elektronowego (EPR) in situ sprzężonych z metodami
elektrochemicznymi,
wyznaczono
podstawowe
parametry opisujące materiały półprzewodnikowe
(potencjały utleniania/ redukcji, stabilność, wartości
energii jonizacji, powinowactwa elektronowego, pasma
wzbronionego) oraz charakterystykę produktów reakcji
elektrodowych.
SPEKTROELEKTROCHEMIA ESR-UV-VIS-NIR WYBRANYCH C-NITROPODSTAWIONYCH PIRAZOLI I IMIDAZOLI.
S07-P18
Sandra Pluczyk*, Tomasz Jarosz*, Katarzyna Krukiewicz*, Marta Kurpet**, Paweł Zassowski*, Jerzy Suwiński**,
Mieczyslaw Lapkowski*
*Katedra Fizykochemii i Technologii Polimerów, Politechnika Śląska, ul. Ks. M.Strzody 9, Gliwice 44-100
*Katedra Chemii Organicznej Bioorganicznej i Biotechnologii, Politechnika Śląska, ul. Krzywoustego 4, Gliwice
44-100
Elektronoakceptorowe pochodne pirazolu i
imidazolu znalazły szerokie zastosowanie w
projektowaniu kopolimerów donorowo-akceptorowych
dla optoelektroniki.
Zbadano szereg N-fenylopochodnych diazoli,
celem
rozpoznania
możliwości
regulowania
właściwości
tych
popularnych
układów
skoniugowanych poprzez modyfikacje strukturalne,
takie jak podstawienie pierścienia fenylowego.
Analiza struktury nadsubtelnej wytworzonych
aninorodników
wykazała
obecność
sprzężenia
pomiędzy pierścieniem fenylowym a diazolowym.
Zaobserwowano, iż zmiana podstawnika przesuwa
potencjał redukcji diazoli nawet o 0.2 V, wykazując
znaczny potencjał modyfikacji ich właściwości
spektroelektrochemicznych.
305
KOMUNIKATY
WPŁYW ODDZIAŁYWANIA
STOPÓW Pd-Ni-Si
S07-P19
WODORU
PRZEWODNICTWO
ELEKTRYCZNE
Wojciech Prochwicz, Zdzisław Stępień
Wydział Matematyczno-Przyrodniczy, Akademia im. Jana Długosza w Częstochowie, al. Armii Krajowej 13/15,
42-200 Częstochowa; e-mail:[email protected]
Wodór dyfundując przez membrany wykonane ze
stopów Pd-Ni-Si powoduje lokalne zaburzenia ich
struktury, które można wykryć poprzez pomiar zmian
przewodnictwa elektrycznego stopu. Wykrycie tych
zmian i porównanie z ilością przenikającego wodoru
daje pogląd na efektywność jego dyfuzji co może być
wykorzystane przy projektowaniu czujników i
analizatorów
wielkości
strumienia
wodoru.
Przedstawiono
wyniki
badań
przewodnictwa
elektrycznego membran wykonanych ze stopów
Pd47Ni47Si6 o strukturze amorficznej.
S07-P20
NA
Zmiany przewodnictwa oraz zmiany wielkości
strumienia wodoru przenikającego przez membranę
rejestrowano w temperaturach 293-405K. Stwierdzono,
że wodór powoduje znaczną zmianę charakteru
przewodnictwa stopu, przy czym współczynnik
temperaturowy przewodności jest ujemny od
temperatury 365K. Dla wyjaśnienia charakteru tego
zjawiska wykonano dokładne pomiary przejść
fazowych w stopach metodą skaningowej kalorymetrii
różnicowej DSC oraz dyfraktometrii rentgenowskiej
XRD.
SAMOORGANIZACJA MEZOGENICZNYCH NANOCZĄSTEK ZŁOTA W MATRYCY
ELASTOMERU CIEKLOKRYSTALICZNEGO.
Aleksander Promiński*, Damian Pociecha*, Michał M. Wójcik*
*Wydział Chemii, Uniwersytet Warszawski, Pasteura 1, 02-093 Warszawa
Wciąż intensywnie poszukuje się sposobów
otrzymywania materiałów o ściśle określonej
strukturze, w których definiuje ona ich właściwości.
Jedną z metod tworzenia rozbudowanych struktur jest
ich samoorganizacja z mniejszych podjednostek.
Pożądaną cechą układu funkcjonalnego, oprócz
pożądanych właściwości fizykochemicznych, jest
stabilność mechaniczna umożliwiająca ewentualne
zastosowanie tego typu układów w szeroko pojętym
przemyśle.
Przedstawione zostaną badania, nad układami
hybrydowymi składającymi się z ciekłokrystalicznego
S07-P21
[1]
Wójcik, M. et al. Angew. Chem. Int. Ed. 2009, 48: 5167-5169.
POWIERZCHNIE SUPERHYDROFOBOWE OTRZYMANE POPRZEZ
MODYFIKACJĘ PODŁOŻY O HIERARCHICZNEJ TOPOGRAFII
CHEMICZNĄ
Maciej Psarski, Daniel Pawlak, Jacek Marczak, Grzegorz Celichowski
Katedra Technologii i Chemii Materiałów, Uniwersytet Łódzki, ul. Pomorska 163, 90-236 Łódź
Właściwości superhydrofobowe odgrywają ważną rolę
ze względu na szerokie możliwości aplikacyjne, w
dziedzinach takich jak budownictwo, energetyka czy
lotnictwo.
W
celu
uzyskania
powierzchni
superhydrofobowych konieczne jest zapewnienie
niskiej swobodnej energii powierzchniowej materiału
oraz
odpowiedniej
topografii
powierzchni.
Przedmiotem prezentowanej pracy jest zwilżalność
zmodyfikowanych
fluoroalkilosilanami
hierarchicznych struktur topograficznych o różnym
stopniu
uporządkowania.
Zbadano
struktury
stochastyczne (piaskowane
kompozyty żywicy
306
polisiloksanu (cechującego się zdolnością do
odwracalnej deformacji pod wpływem działania sił
mechanicznych, z zachowaniem ciągłości ich
struktury) oraz nanocząstek złota.
Zastosowanie metody bottom-up pozwala otrzymać,
wychodząc z odpowiednio zaprojektowanych molekuł,
skomplikowane struktury, nieosiągalne przy pomocy
technik litograficznych. Poprzez połączeniu dwóch
bloków budulcowych możliwe jest otrzymanie
materiału łączącego w sobie cechy elastomeru oraz
ciekłokrystalicznych nanocząstek złota.
epoksydowej z nano- i mikrowypełniaczami),
częściowo regularne (nanokompozytowe repliki matryc
wytworzonych metodą mikroobróbki laserowej) i
regularne (otrzymane metodą litograficzną w krzemie).
Topografia
badanych
materiałów
została
scharakteryzowana
za pomocą
skaningowej
mikroskopii elektronowej, mikroskopii optycznej oraz
profilometrii kontaktowej. Określone zostały kąty
zwilżania oraz ich histereza. Modyfikacja chemiczna
badanych
struktur
pozwoliła na otrzymanie
powierzchni superhydrofobowych.
Praca finansowana przez Narodowe Centrum Nauki, grant nr UMO2012/05/B/ST8/02876
KOMUNIKATY
S07-P22
SYSTEMY DOSTARCZANIA LEKÓW ANTRACYKLINOWYCH OPARTE NA
BIOLOGICZNIE AKTYWNYCH NANOCZĄSTKACH ZŁOTA
Michał Sawczyk*, Michał M. Wójcik*
*Wydział Chemii Uniwersytetu Warszawskiego, ul. Pasteura 1, 02-093 Warszawa
Spośród licznych badań nad dostarczaniem leków
przeciwnowotworowych za pomocą nanostruktur
takich jak nanocząstki metaliczne, niewiele uwzględnia
biologiczną
rolę
związków
modyfikujących
powierzchnię otrzymywanych materiałów [1].
W naszej pracy opisujemy niezwykle selektywnie
działający nanoukład dostarczający do komórek leki
antracyklinowe, takie jak doksorubicyna. Dzięki użyciu
L-glutationu (GSH) jako biologicznie korzystnego
ligandu [2], udało się uzyskać nośniki nie tylko
doskonale rozpuszczalne i łatwo aplikowalne, ale także
praktycznie nietoksyczne dla zdrowych komórek.
S07-P23
Dawka IC50 wolnego leku dostarczanego przez
otrzymane nanoukłady została obniżona nawet ponad
10x, co zapobiegać może powikłaniom wynikającym z
kardiotoksyczności badanych chemoterapeutyków oraz
przede wszystkim redukować odporność komórek
nowotworowych (MDR) na antracykliny.
[1]
[2]
Wang, F. et al. ACS Nano 2011, vol. 5, no. 5, 3679–3692.
Raj, L. et al.; Nature 2011, 475, 231–234.
Wyższego
ROZDZIAŁ CYRKONU OD HAFNU Z ZASTOSOWANIEM WYBRANYCH ŻYWIC
JONOWYMIENNYCH
Łukasz Siepietowski, Marek Smolik
*Wydział Chemiczny, Politechnika Śląska, ul. Krzywoustego 6, 44-100 Gliwice, [email protected]
Podstawowym zastosowaniem cyrkonu jest produkcja
koszulek na paliwo jądrowe. [1] Jest to możliwe ze
względu na niewielką wartość przekroju czynnego na
wychwyt neutronów termicznych. Z drugiej strony
hafn obecny w rudzie Zr w ilości około 2% ma
znacznie większy przekrój czynny, stąd jego
oddzielenie jest niezbędne. Ze względu na procesy
hydrolizy i polikondensacji jest to niezmiernie trudne.
[2-4]
W pracy sprawdzono możliwość rozdziału Hf i Zr za
pomocą wybranych żywic jonowymiennych, w tym
Purolite S-957, Lewatit MP-62 oraz Purolite S-920.
Adamczyk, J.; Szkaradek, K. Materiały Metalowe dla Energetyki
Jądrowej, Wyd. Politechniki Śląskiej, Gliwice 1992.
Smolik, M.; Jakóbik-Kolon, A; Porański, M.; Hydrometallurgy,
2009, 95, 350-353.
Kanazhevskii, V. V.; Novgorodov, B. N.; Shmachkova, V. P.;
Kotsarenko, N. S.; Kriventsov, V. V.; Kochubey, D. I.;
Mendeleev Commun., 2001, 11, 211-212.
Walther, C.; Rothe, J.; Fuss, M.; Büchner, S.; Koltsov, S.; Bergmann,
T.; Anal. Bioanal. Chem., 2007, 388, 409-431.
Jeden z autorów, otrzymał stypendium w ramach projektu DoktoRIS
– Program stypendialny na rzecz innowacyjnego Śląska
Europejskiego Funduszu Społecznego.
FERROMAGNETIC INTERACTIONS IN META-PHENYLENE-BRIDGED AMINOCARBAZOLE
DERIVATIVE - A JOINT THEORETICAL AND EXPERIMENTAL STUDY
S07-P24
Łukasz Skórka1, Vincent Maurel2, Jean-Marie Mouesca2, David Djurado3, Irena Kulszewicz-Bajer1
1
Faculty of Chemistry, Warsaw University of Technology, Noakowskiego 3, 00-664 Warsaw, Poland,
2
CEA, INAC, SCIB, LRM, (UMR-E 3 CEA-UJF) F-38054 Grenoble, France,
3
CEA, INAC, SPrAM, F-38054 Grenoble, France
Efficient ferromagnetic coupling within purely organic
materials is of high interest due to numerous possible
applications. It is crucial however, to stabilize the
radical cations (located on SBU) by delocalization and
avoid its pairing at the same time (SCU). Therefore, the
coupling is done by breaking the conjugation and
taking meta-phenylene as SCU, while leaving the fully
conjugated para-phenylene counterpart as the SBU.
The innovative attitude towards new high-spin organic
materials is based on reducing the flexibility of the
amine backbone by introducing aminocarbazole as the
SBU, as presented below.
Bujak, P.; Kulszewicz-Bajer, I.; Zagórska, M.; Maurel, V.;
Wielgus, I.; Proń, A. Chem. Soc. Rev. 2013, 42, 8895-8999
The work has been carried out under TEAM project of prof. Adam
Proń: TEAM/2011-8/6 and calculational grant No 283 in the
Wroclaw Centre for Networking and Supercomputing.
[1]
307
KOMUNIKATY
S07-P25
WŁAŚCIWOŚCI EKSTRAKCYJNE HYDROFOBOWYCH 2,2’-BIBENZIMIDAZOLI W
STOSUNKU DO JONÓW CYNKU(II)
Iwona Mądrzak-Litwa*, Tomasz Sokolnicki*, Anna Turguła*, Aleksandra Borowiak-Resterna*
*Zakład Chemii Organicznej, Politechnika Poznańska, pl. M. Skłodowskiej-Curie 2, 60-965 Poznań
Handlowy preparat ACORGA ZNX 50 został
zaproponowany przez firmę ZENECA Specialities do
oczyszczania i zatężania roztworów otrzymanych w
wyniku chlorkowego ługowania siarczkowych rud
cynku. Substancjami czynnymi w tym preparacie są
najprawdopodobniej 1,1’-bis(tridecyloksykarbonylo)- i
1-(tridecyloksykarbonylo)-2,2’-bibenzimidazol [1-3].
Celem naszej pracy było porównanie właściwości
ekstrakcyjnych
1-alkiloi
1,1’-dialkilo-2,2’bibenzimidazolu w stosunku do jonów cynku(II).
Stwierdzono, że ilość podstawników alkilowych w
pierścieniach imidazolowych ma istotny wpływ na
S07-P26
zdolności kompleksowania i ekstrakcji jonów cynku(II)
przez cząsteczki badanych ekstrahentów. Ponadto
efektywność ekstrakcji jonów metalu zależy od
stężenia jonów chlorkowych oraz jonów cynku(II) w
surówce, jak również od stężenia ekstrahenta w
roztworze organicznym.
[1]
Dalton, R. F. Burgess, A. Solvent Extraction in the Process
Industries. Proc. ISEC’93, Vol. 3, 1993, 1279-1286.
[2]
Dziwiński, E.; Szymanowski, J.; Wrzesień, E. Solvent Extr. Ion
Exch., 2000, 18, 895-906.
[3]
Cote, G.; Jakubiak, A. Hydrometallurgy, 1996, 43, 277-286.
Praca finansowana z 32-440/2014 DS PB
BADANIE ZJAWISKA SAMOORGANIZACJI MOLEKULARNEJ UKŁADÓW
PEPTYDOWYCH – PROJEKTOWANIE CZĄSTECZEK, SYNTEZA, CHARAKTERYSTYKA
STRUKTURALNA I MORFOLOGICZNA.
Agata Jeziorna*, Karolina Stopczyk**, Ewa Skorupska*, Marek J. Potrzebowski*
*CBMiM PAN, ul. Sienkiewicza 112, 90-363 Łódź; ** Wydział Chemiczny PŁ, ul. Żeromskiego 116,90-924 Łódź.
Bioinspirowane
układy
stanowią
obiecującą
alternatywę jako bezpieczne (biodegradowalne,
biokompatybilne) nanomateriały do wykorzystania, np.
w medycynie (nośniki leków), inżynierii tkankowej czy
przemyśle (nośniki katalizatorów).
Celem badań jest synteza i badania strukturalne
układów, których budowa opiera się na szkielecie
peptydowym. Zsyntetyzowane peptydy, diketopiperazyny oraz ich pochodne otrzymane na drodze
modyfikacji grup funkcyjnych występujących w
łańcuchach
bocznych
aminokwasów,
scharakteryzowano z wykorzystaniem spektroskopii
magnetycznego rezonansu jądrowego (NMR) w cieczy
i/lub w fazie stałej. Uformowane struktury
supramolekularne
zobrazowano
za
pomocą
skaningowego mikroskopu elektronowego (SEM).
PRZEWODNCTWO ELEKTRYCZNE CIENKICH WARSTW CHITOZANOWYCH
DOMIESZKOWANYCH ZWIĄZKAMI RUTENU
S07-P27
Tkaczyk Stanisław
Katedra Luminescencji i Biofotoniki, Akademia im. Jana Długosza w Częstochowie,
42-200 Częstochowa, ul Armii Krajowej 13/15.
Chitozan jako naturalny polimer pełni funkcje
strukturalne w organizmach żywych. Jest bioaktywny,
nietoksyczny i biodegradowalny co powoduje, że jest
stosowany w medycynie, weterynarii, kosmetyce i
ochronie roślin [1]. Na skalę przemysłową chitozan jest
produkowany w procesie chemicznej deacetylacji
chityny. Zasadniczym celem przedstawionej pracy było
poznanie
fizycznych
własności
naturalnego
biopolimeru
chitozanu
domieszkowanego
kompleksami organicznymi lantanowców i metali
przejściowych,
a
szczególnie
sześciowodnym
308
dwuchlorkiem rutenu. Na szczególną uwagę zasługują
dwa parametry – bardzo istotne dla prawidłowego
wzrostu i funkcjonowania roślin i innych żywych
organizmów – jakimi są temperatura i koncentracja
tlenu. Pomiar przewodnictwa elektrycznego cienkich
warstw chitozanu z domieszką związku rutenu w
szerokim zakresie temperatur (20K do 325K) dał
informację, że materiał ten może pełnić rolę czujnika
temperatury.
[1] A.C. Arias, J.D. MacKenzie, I. McCulloch, J. Rivnay, A. Salleo,
Chem. Rev., 2010, 110 (1), 3.
KOMUNIKATY
STABILNOŚĆ TERMICZNA NANOCZĄSTEK MAGNETYTU
S07-P28
Urszula Wykowska*, Beata Kalska-Szostko*,
*Instytut Chemii, Uniwersytet w Białymstoku, ul. Hurtowa 1, 15-399 Białystok.
Nanostruktury to przełomowe odkrycie końca
XX wieku. Nanocząstki magnetytu w ostatnich latach
stały
się
jednym
z
najpopularniejszych
nanomateriałów, między innymi ze względu na niską
toksyczność wobec organizmów żywych [1].
Dodatkową interesującą cechą jest biokompatybilność,
którą można zmodyfikować poprzez odpowiednią
funkcjonalizację powierzchni [2].
Ze względu na to, że właściwości
nanomateriałów zmieniają się wraz z redukcją
rozmiaru,
sposobem
otrzymywania,
stopniem
utlenienia itp., w naszym zespole zostały
przeprowadzone badania nad trwałością nanocząstek
S07-P29
magnetytu w zakresie temperatur RT-500 ºC. Analiza
strukturalna
oraz
właściwości
magnetycznych
badanych nanocząstek, wykazała różny wpływ
temperatury na proces utleniania magnetytu do
hematytu w zależności od metody otrzymywania
nanocząstek,
oraz
od
rodzaju
warstwy
powierzchniowej.
[1] M. Das, et. al., Nanotechnology 2008, 19
[2] B. Kalska-Szostko, et. al. Acta Physica Polonica A 2011, 119, 1517
Autor jest stypendystą w ramach projektu „Stypendia dla
doktorantów województwa podlaskiego”
SPEKTROELEKTROCHEMIA ESR-UV-VIS-NIR REGIOREGULARNYCH I
NIEREGIOREGULARNYCH POLI(3-HEKSYLOTIOFENÓW)
Anna Januszkiewicz-Kaleniak*, Tomasz Jarosz*, Kinga Kępska*, Agnieszka Stolarczyk*, Wojciech Domagała*
*Katedra Fizykochemii i Technologii Polimerów, Politechnika Śląska, ul. Ks. M.Strzody 9, Gliwice 44-100
Poli(3-alkilotiofeny) znalazły szerokie zastosowanie
w urządzeniach elektrochromowych, organicznych
tranzystorach
polowych
oraz
ogniwach
fotowoltaicznych.
Kluczowym
czynnikiem
wpływającym na właściwości spektroelektrochemiczne
tych polimerów jest ich regioregularność.
Masy cząsteczkowe polimerów nieregioregularnego
i regioregularnego wynosiły odpowiedno około 17500
i 12000 (GPC/NMR), zatem różnice ich właściwości
przypisano odmiennym topologiom łańcuchów
poli(3-hekylotiofenowych).
Widma UV-Vis-NiR wykazały, iż piki absorpcji
niezdomieszkowanych polimerów statystycznego
i regioregularnego położone są odpowiednio przy
435nm i 445nm, wskazując na różnice w efektywnej
długości układu -sprzężonego. Widma EPR w funkcji
potencjału ujawniły iż dla potencjału +1.2 V
dominujące nośniki ładunku dla obu polimerów mają
różny charakter - w polimerze statystycznym
i regioregularnym są to odpowiednio polarony
i bipolarony.
Praca współfinansowana przez Fundację Na Rzecz Nauki Polskiej
w ramach programu Pomost 2011-3/8
309
310
SEKCJA S08
ELEKTROCHEMIA
311
312
JUBILEUSZ PROFESORA ZBIGNIEWA GALUSA
Na początku lipca 2014 roku profesor Zbigniew Galus ukończył 80 lat. Dostojny Jubilat, jeden
z najwybitniejszych polskich uczonych, twórca szkoły elektrochemii o formacie światowym, został
niedawno uhonorowany przez JM Rektora UW, prof. Marcina Pałysa, tzw. „odnowieniem doktoratu”
(na zdjęciu). Mając na uwadze ogromny autorytet naukowy i moralny Profesora, a także jego
wymierne zasługi dla Polskiego Towarzystwa Chemicznego, Organizatorzy 57 Zjazdu
PTCh/SITPChem w Częstochowie postanowili zadedykować Drogiemu Jubilatowi 3-dniową Sesję
Naukową poświęconą Elektrochemii.
Prof. Zbigniew Galus uzyskał dyplom magistra w Uniwersytecie Łódzkim (1955 r.), w 1957 r.
w Uniwersytecie Warszawskim podjął pracę naukową pod kierunkiem prof. Wiktora Kemuli. W 1960
roku uzyskał stopień doktora nauk chemicznych. Następnie odbył dwuletni staż podoktorski w
Uniwersytecie w Kansas (USA), gdzie współpracował m.in. z profesorami R.N. Adamsem i P.S.
Rowlandem. Po powrocie podjął zagadnienia mechanizmu procesów elektrodowych kompleksów
jonów metali przejściowych - badania te stanowią tematykę jego rozprawy habilitacyjnej (1966 r.). W
1973 roku uzyskał tytuł prof. nadzwyczajnego a w 1981 – prof. zwyczajnego. Od 1991 r. jest
członkiem korespondencyjnym- a od 1998 r. - członkiem rzeczywistym Polskiej Akademii Nauk.
Profesor Zbigniew Galus to bez wątpienia jeden z najbardziej eminentnych polskich chemików
czasów współczesnych. Jego zainteresowania badawcze były i są niezwykle szerokie, dotyczą m.in.
kinetyki
elektrochemicznej,
zjawisk
adsorpcji,
elektrokatalizy,
tworzenia
związków
międzymetalicznych w rtęci, kinetyki procesów w warunkach ekstremalnie wysokich ciśnień,
temperatur i stężeń, modyfikacji elektrod i mikroelektrod, a także nowych technik
elektroanalitycznych. Jest autorem lub współautorem ok. 200 publikacji w wiodących czasopismach
naukowych, kilkudziesięciu rozdziałów w książkach i artykułów przeglądowych, 2 monografii. Należy
do grupy najczęściej „cytowanych” w świecie polskich chemików. Przede wszystkim znany jest jako
autor znakomitej książki „Teoretyczne podstawy Elektroanalizy Chemicznej” (PWN, dwa wydania
plus cztery wydania zagraniczne). Profesor wypromował 25 doktorów, spośród których 7 uzyskało
stopnie doktora habilitowanego. Niektórzy z Jego uczniów objęli prominentne stanowiska
313
akademickie na prestiżowych uczelniach zagranicznych, a swoimi osiągnięciami badawczymi uzyskali
duży autorytet.
Za swoją działalność naukową Prof. Galus otrzymał prestiżowe nagrody i wyróżnienia, m.in.
członkostwo honorowe Polskiego Towarzystwa Chemicznego, Medal J. Zawadzkiego, Medal J.
Śniadeckiego, Nagrodę Prezesa Rady Ministrów, a także wysoko cenioną Nagrodę i Medal Marii
Skłodowskiej-Curie przyznawaną przez Polską Akademię Nauk. Dzięki wielkiemu autorytetowi w
środowisku chemików był wielokrotnie wybierany do rozmaitych organów decydujących o kształcie
polskiej nauki. W szczególności, przewodniczył Sekcji Elektrochemicznej PTCh (1986-1991) i pełnił
funkcję Prezesa PTCh (1992-1994). Przez dwie kadencje był członkiem Centralnej Komisji ds. Tytułu
Naukowego i Stopni Naukowych. Od 1989 roku aktywnie uczestniczył w pracach KBN (później przy
MNiSzW), a obecnie Narodowego Centrum Nauki.
Profesor Galus był lub nadal jest członkiem kolegiów redakcyjnych znanych czasopism
naukowych, m.in.: Journal of Electroanalytical Chemistry, Current Topics of Electrochemistry czy
Russian Journal of Electrochemistry. Od 1989 roku był członkiem kolegium redakcyjnego Polish
Journal of Chemistry, od 1994 roku zastępcą- a od 2005 r. jego redaktorem naczelnym.
Zarówno studenci jak i współpracownicy Profesora Galusa są zafascynowani Jego
osobowością, kulturą i życzliwością, a także ogromną wiedzą i optymizmem. Młodych adeptów nauki
nie tylko potrafi nauczyć zasad rzetelnej i solidnej pracy badawczej na wysokim poziomie, ale także
zawsze oferuje ogromną pomoc i wsparcie, potrafi kreować entuzjazm twórczy, a w konsekwencji samodzielną działalność naukową swoich wychowanków. Uczestnicy 57 Zjazdu PTCh życzą Panu
Profesorowi dalszych znakomitych osiągnięć naukowych, dużo dobrego zdrowia, nieustającego
optymizmu i pomyślnej realizacji pasji naukowych.
Władze dziekańskie Wydziału Chemii Uniwersytetu Warszawskiego,
Przewodniczący Sekcji Elektrochemii i Organizatorzy 57 Zjazdu PTCh/SITPChem
314
WYKŁADY
PÓL WIEKU POLSKIEJ ELEKTROCHEMII W KRAJU I ZAGRANICĄ
S08-W01
Jacek Lipkowski
Department of Chemistry, University of Guelph, Guelph, Ontario, N1G 2W1, Canada.
Wykład przedstawia historię mojej działalności jako
elektrochemika. Wszystko zaczęło się od pracy
magisterskiej pod opieką prof. Wiktora. Kemuli w
październiku 1965 w Katedrze Chemii Nieorganicznej
Uniwersytetu Warszawskiego. Później uzyskałem tutaj
także stopień doktora. Promotorem pracy doktorskiej
był z kolei prof. Zbigniew Galus. W mojej karierze
naukowej pracowałem i mieszkałem przez okresy
dłuższe niż jeden rok w pięciu krajach: Polsce, Belgii,
Francji, Niemczech i Kanadzie. Miałem szczęście
pracować z najwybitniejszymi naukowcami mojej
epoki: Lucien Gierst (Bruksela), Roger Parsons
(Bristol), Antoinette Hamelin (Meudon), Dieter Kolb, i
S08-W02
CHARAKTERYSTYKA ELEKTROCHEMICZNA NANOMATERIAŁÓW O ZNACZENIU
DLA ROZWOJU ALTERNATYWNYCH ŹRÓDEŁ ENERGII
Paweł J. Kulesza
Wydział Chemii Uniwersytetu Warszawskiego, ul. Pasteura 1, 02-093 Warszawa
Rozwój współczesnych elektrochemicznych źródeł energii
wymaga zastosowania materiałów redoks zdolnych do
szybkiej propagacji, akumulacji lub indukowanego
przeniesienia elektronu na granicy faz elektroda/roztwór. W
przypadku ewentualnych zastosowań do konstrukcji
elektrochemicznych kondensatorów ładunku istotne jest
wprowadzenie do układu rozdrobnionych nanostruktur
węglowych w celu zwiększenia ogólnego przewodnictwa
elektronowego układu i ewentualnego wykorzystania efektu
ładowania/rozładowania warstw podwójnych tworzących się
na nanorurkach czy nanocząstkach węglowych. Przedmiotem
naszego zainteresowania są także układy zespolone złożone z
fotoogniw barwnikowych i kondensatorów ładunku. Układy
elektrokatalityczne o potencjalnym znaczeniu do konstrukcji
niskotemperaturowych ogniw paliwowych wymagają
zastosowania reaktywnego katalizatora (w zwykle w postaci
nanoczastek metali szlachetnych lub ich stopów) oraz
matrycy lub nośnika umożliwiającego łatwy dostęp elektronu
S08-W03
Heinz Gerischer (Berlin), Jean Clavilier i Juan Feliu
(Alicante). Uczestniczyłem w rewolucji naukowej
podczas elektrochemicznych badań pojedynczych
kryształów Pt i Au, pracowałem również w Kanadzie w
czasie wprowadzania metod spektroskopowych,
skaningowej mikroskopii tunelowej i sił atomowych do
elektrochemii. W moim wystąpieniu podzielę sie także
refleksją nad priorytetami w pracy zawodowej i życiu
prywatnym.
i ruch jonu (protonu). Przygotowywanie nowych
(pozwalających zastąpić lub zminimalizować ilość
platynowych centrów aktywnych) układów katalitycznych do
elektroredukcji tlenu ma bardzo istotne znaczenie dla
rozwoju technologii ogniw paliwowych. Wyniki prac zespołu
w ostatnich latach doprowadziły do opracowania
dwufunkcyjnych układów katalitycznych zdolnych do
inicjowania procesu redukcji tlenu oraz efektywnego
usuwania niepożądanego produktu pośredniego – nadtlenku
wodoru. Przedstawione zostaną również wyniki dotyczące
wykorzystania wielofunkcyjnych układów katalitycznych i
biokatalitycznych do elektroutleniania etanolu i innych
małych cząsteczek organicznych przy stosunkowo niskich
potencjałach. Ponadto udało się nie tylko zminimalizować
ilość platyny (lub innych metali szlachetnych), ale także
doprowadzić do ogólnego zwiększenia reaktywności
elektrokatalitycznej.
KINETYKA PRZENIESIENIA ELEKTRONU I POMIARY WYDAJNOŚCI TUNELOWANIA
ELEKTRONÓW W SYSTEMACH TYPU HG-HG I HG-AU.
Marcin Majda
University of California, Department of Chemistry, Berkeley, CA 94720-1460, USA
Opracowanie w 1956 roku wiszącej, kroplowej,
elektrody rtęciowej przez Kemulę i Kublika
rozszerzyło możliwości pomiarów elektrochemicznych
do początkowo zupełnie niewyobrażalnych rozmiarów.
Przykładami zastosowań rtęciowej elektrody kroplowej
w Berkeley jest określenie mechanizmu tunelowania
elektronów przez monowarstwy alkanotioli, jak
również opracowanie metod pomiaru prądów
tunelowania
w
dwuwarstwowych
łącznikach
molekularnych typu Hg-Hg i Hg-Au. W pierwszym
przypadku nasze pomiary na kropli rtęci o stopniowo
zwiększanej objętości umożliwiły pomiar efektywności
tunelowania wzdłuż łańcuchów alkanotiolu jak i
pomiędzy sąsiednimi łańcuchami. Zastosowanie
dwuwarstwowych łączników, pozwoliło nam określić
wpływ konformacji łańcuchów alkanotiolowych jak
również ich długości i braku symetrii na wydajność
procesu tunelowania elektronowego.
315
WYKŁADY
S08-W04
BIOELEKTROCHEMIA BIAŁEK MEMBRANOWYCH W LIPIDOWYCH MEZOFAZACH
CIEKŁOKRYSTALICZNYCH NA ELEKTRODACH
Renata Bilewicz, Ewa Nazaruk, Monika Szlęzak
Uniwersytet Warszawski, Wydział Chemii, Pasteura 1 02-0493 Warszawa
Bezpośrednia adsorpcja białek na elektrodach prowadzi
zwykle do częściowej lub całkowitej utraty ich
właściwości katalitycznych. Lipidowe mezofazy
ciekłokrystaliczne
tworzą
środowisko
bliskie
naturalnemu otoczeniu białek membranowych [1-3].
Pozwalają zachować ich natywną strukturę, otrzymać
kryształy białka, ale także utrzymać aktywność
katalityczną na elektrodach. Kanały wodne kubicznej
mezofazy umożliwiają szybki transport substratów i
produktów procesu katalitycznego. Wymiana elektronu
pomiędzy elektrodą i centrum aktywnym białka
odbywa się na drodze mediowanego (MET) lub
bezpośredniego (DET) przeniesienia elektronu.
S08-W05
Pokażemy przydatność mezofaz kubicznych do
unieruchomienia na elektrodzie wybranych białek
membranowych: dehydrogenazy fruktozowej (FDH) i
oksydazy
cytochromowej
(CcO).
Otrzymane
bioelektrody pozwalają poznać i wykorzystać proces
katalitycznego utleniania fruktozy oraz redukcji tlenu
do wody.
1. E. Nazaruk , R. Bilewicz, G. Lindblom, B. Lindholm-Sethson
AnalBioanalChem, 391(2008)1569.
2. E. Nazaruk, E. Górecka, R Bilewicz, J. Colloids Interface Sci.,
385 (2012) 130
3. E. Nazaruk, M. Szlęzak, E. Górecka, R. Bilewicz, Y. Osornio, P.
Uebelhart, E. Landau , Langmuir 30 (2014) 1383
Praca finansowana w ramach Polsko Szwajcarskiego Programu
Współpracy
NOWE MATERIAŁY ELEKTRODOWE DLA NOWYCH WYZWAŃ W ELEKTROCHEMII
I ELEKTROANALIZIE
Zbigniew Stojek
W wykładzie przedstawionych będzie kilka rozwiązań
dotyczących syntezy różnego typu materiałów na
przewodzących podłożach
i
omówienie
ich
właściwości. Dyskutowane będą pokrycia elektrod
mono warstwami kowalencyjnie związanymi z
podłożem,
sfunkcjonalizowanymi
żelami
polimerowymi podlegającymi przemianom fazowym
pod wpływem czynników zewnętrznych, materiałami o
właściwościach magnetycznych i kompozytami
polimer przewodzący – nanocząstki metali i związków
nieorganicznych.
Przedstawione materiały będą omówione pod kątem
uzyskiwania oczekiwanych właściwości elektrod
i potencjalnych zastosowań w elektroanalizie, w tym w
biosensorach i w elektrokalizie.
Istotnym elementem wykładu będzie przedstawienie
problemu mocnego związania materiału z podłożem,
jego równomiernego rozłożenia na powierzchni
elektrod i regeneracji po wykorzystaniu w pomiarach.
Dorobek naukowy Pracowni Teorii i Zastosowań
Elektrod jest bez wątpienia skutkiem m.in.
wcześniejszych sukcesów naukowych Prof. Zenona
Kublika, założyciela Pracowni.
DYNAMIC SELF-ORGANIZATION IN ELECTROCHEMICAL SYSTEMS
S08-W06
Marek Orlik
Faculty of Chemistry, University of Warsaw, ul. Pasteura 1, 02-093 Warsaw
Dynamic self-organization is observed in numerous
(iii) temporal oscillations and spatiotemporal instabilities in
chemical and electrochemical systems. Such phenomena
the hydrogen peroxide-based chemical oscillators.
reveal striking universalities in their theoretical
[1] Orlik, M. Electrochem. Commun. 2000, 2, 522-526
characteristics and within this description they all belong to
[2] Jurczakowski R.; Orlik, M. J. Phys. Chem. B, 2003, 107, 10148the area of nonlinear dynamics. The aim of the presentation
10158
is to review examples of dynamic self-organization in
[3] Wiśniewski, A.; Gorzkowski, M. T.; Pekala, K.; Orlik M J. Phys.
electrochemical systems, studied with the participation of
Chem. A, 2013, 117, 11155-11166
the
author
over
approximately
last
decade:
(i) electrochemically induced self-organized hydrodynamic
Research partly financed through the grant N N204 242134 from The
instabilities; (ii) oscillations and multistability in the
Ministry of Science and Higher Education, Poland (2008-2011)
electrochemical reduction of complex compounds;
316
WYKŁADY
S08-W07
INFRARED SPECTROSCOPY OF THIN ORGANIC FILMS AT A GOLD ELECTRODE
SURFACE
Jacek Lipkowski
Department of Chemistry, University of Guelph,Guelph, Ontario, N1G 2W1, Canada.
This lecture will review our research involving IR
spectroscopy at the solid –liquid interface. Three
methods
of
Infrared
Reflection
Absorption
Spectroscopy (IRRAS) will be described. The first is
subtractively normalized interfacial Fourier transform
infrared spectroscopy (SNIFTIRS) or in short potential
difference IR spectroscopy. This technique finds
application to study reversible adsorption of soluble
molecules at electrode surfaces. The methods of
optimisation of the SNIFTITS experiment will be
discussed. Its application will be illustrated by the case
of adsorption of a soluble surfactant such as sodium
dodecyl sulphate (SDS) at a gold electrode surface. The
second technique to measure IR spectra at interfaces is
the photon polarization modulation infrared reflection
absorption spectroscopy (PM IRRAS). This technique
is used to study films of insoluble molecules at various
interfaces. I will discuss application of this technique to
study model biological membranes supported at a gold
electrode surface. The third technique is the surface
enhanced infrared reflection absorption spectroscopy
(SEIRAS). I will describe application of this technique
to study structure of water in model biological
membrane supported at a gold electrode surface.
JAK METODY ELEKTROCHEMICZNE POMOGŁY WYJAŚNIĆ ZACHOWANIE SIĘ
POLIMERÓW PRZEWODZĄCYCH
S08-W08
Mieczysław Łapkowski
Politechnika Śląska, Wydział Chemiczny, Katedra Fizykochemii i Technologii Polimerów. U. M. Strzody 9, 44-100
Gliwice; Centrum Materiałów Polimerowych i Węglowych PAN, ul. M. Curie-Skłodowskiej 34, 41-819 Zabrze.
Polimery przewodzące zostały oficjalnie odkryte pod
koniec lat siedemdziesiątych ubiegłego wieku, jednak
w rzeczywistości znane były od połowy wieku
dziewiętnastego. Problemy z ich identyfikacją i analizą
wynikały z ich właściwości uniemożliwiających
zastosowanie typowych metod analitycznych. Metody
elektrochemiczne okazały się bardzo przydatne
zarówno
do
analizy
znanych
polimerów
przewodzących, takich jak polianilina i polipirol, jak i
syntezy zupełnie nowych, nieznanych wcześniej. W
niniejszej pracy zostanie pokazane, dlaczego te metody
były użyteczne w początkowym okresie badań
polimerów przewodzący, oraz jak aktualnie służą do
analizy
nowych
materiałów
polimerowych,
stosowanych
w
elektronice
organicznej
i
optoelektronice. W tych zastosowaniach konieczna
jest znajomość właściwości elektronowych materiałów
skoniugowanych, a metody elektrochemiczne i
spektroelektrochemiczne są narzędziem, które w tani i
szybki sposób pozwala oszacować poziomy energii
HOMO oraz LUMO, zarówno cząsteczek jak i
polimerów.
METODY SPEKTRALNE WE WSPÓŁCZESNEJ ELEKTROCHEMII
S08-W09 Jerzy Żak*
* Katedra Fizykochemii i Technologii Polimerów, Wydział Chemiczny, Politechnika Śląska, Gliwice
Połączenie różnych metod badawczych w
zwłaszcza woltamperometrią i chronoampreometrią,
jednym eksperymencie jest podejściem badawczym
wykorzystuje obecnie także szereg innych metod
dostarczającym cennych informacji i ułatwiających ich
spektroskopowych, w tym z obszaru IR, spektroskopii
interpretację. Proces elektrochemiczny wyróżnia się
Ramana, spektroskopii EPR, spektrofluorymetrii i
wśród innych procesów chemicznych łatwością
innych. Prezentacja omawia najważniejsze cechy i
kontrolowania jego przebiegu, dzięki czemu sprzężenie
obszary zastosowań poszczególnych rodzajów
z nim dodatkowej metody badawczej, najczęściej
spektroelektrochemii, wśród których rozróżnia się
jednej ze spektroskopii,
pozwala na śledzenie
techniki transmisyjne, odbiciowe, w tymi całkowitego
kolejnych stadiów procesu i ułatwia uzyskanie
wewnętrznego
odbicia, oraz omawia specyfikę
informacji o jego mechanizmie. Cechą nieodłączną
rozwiązań instrumentalnych.
sprzężonych metod jest ich charakter in situ.
Spektroelektrochemia, która wywodzi się z połączenia
spektroskopii UVVis z metodami elektrochemii,
317
WYKŁADY
SELEKTYWNE ROZPOZNAWANIE ZA POMOCĄ MOLEKULARNIE WDRUKOWANYCH
PRZEWODZĄCYCH POLIMERÓW TIOFENOWYCH
S08-W10
Włodzimierz Kutner a,b
a
Instytut Chemii Fizycznej Polskiej Akademii Nauk, ul. Kasprzaka 44/52, 01-224 Warszawa
b
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie,ul. Wóycickiego 1/3, 01-938 Warszawa
Przewodzące polimery tiofenowe, molekularnie
wdrukowane (MIPs) za pomocą szablonów ATP [1],
nitroaromatów [2] i 5-fluorouracylu [3], zastosowaliśmy do selektywnego oznaczania ww. związków.
Zoptymalizowaliśmy struktury kompleksów prepolimeryzacyjnych oraz obliczyliśmy i potwierdziliśmy doświadczalnie parametry termodynamiczne
tworzenia tych kompleksów. Za pomocą elektropolimeryzacji, kompleksy te wbudowaliśmy w cienkie
warstwy MIPs osadzone na elektrodach. Po usunięciu
szablonów, w MIPs pozostały puste luki molekularne
komplementarne
do
cząsteczek
oznaczanych
związków. Za pomocą mikrograwimetrii piezoelektrycznej, impedymetrii pojemnościowej, chronoamperometrii, i DPV, selektywnie oznaczyliśmy ww.
związki zarówno w warunkach stacjonarnych jak i w
warunkach analizy przepływowo-wstrzykowej.
[1] Huynh, T-P., et al., Biosens. Bioelectron., 2013, 41, 634–641.
[2] Huynh, T-P., et al., Anal. Chem. 2013, 85, 8361-8368.
[3] Huynh, T-P., et al., Anal. Chem. 2013, 85, 8304-8312.
Badania częściowo sfinansowane przez FNP MPD/2009/1/styp19,
ERDF POIG.01.01.02-00-008/08 2007-2013 oraz US NSF 1110942.
SPOSOBY OBNIŻENIA GRANICY WYKRYWALNOŚCI W ANALIZIE STRIPINGOWEJ
S08-W11
Mieczysław Korolczuk
Zakład Chemii Analitycznej i Analizy Instrumentalnej, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, Pl. Marii CurieSkłodowskiej 3, 20-031 Lublin
Metoda analizy stripingowej należy do najczulszych
metod analizy śladowej dzięki zawartemu w
procedurze etapowi nagromadzania analitu na
elektrodzie. Jednak ciągle dąży się do dalszego
obniżenia granic wykrywalności zarówno w
oznaczeniach związków organicznych jak i jonów
metali.
Omówione będą znane z literatury sposoby obniżenia
granicy wykrywalności oraz nowe rozwiązania
proponowane ostatnio. Do sposobów, które najczęściej
wykorzystuje się należą: minimalizacja lub eliminacja
prądu pojemnościowego. Przedstawione będą także
sposoby wykorzystujące intensywny transport analitu
do elektrody. Do rozwiązań służących obniżeniu
granicy wykrywalności należy także zastosowanie
nagromadzania przy bardzo wysokich potencjałach
ujemnych. Proponowane najnowsze rozwiązanie to
wykorzystanie
podwójnego
nagromadzania
i
strippingu. W tym rozwiązaniu w celu obniżenia
granicy wykrywalności stosuje się dwie elektrody
pracujące o drastycznie różniącej się powierzchni.
ELEKTROCHEMICZNA SYNTEZA CUKROWYCH POCHODNYCH CHOLESTEROLU
S08-W12
Andrzej Sobkowiak*, Jan Kowalski*, Jolanta Płoszyńska*, Jacek W. Morzycki**, Leszek Siergiejczyk**,
Aneta M. Tomkiel**
*Wydział Chemiczny Politechniki Rzeszowskiej, **Instytut Chemii Uniwersytetu w Białymstoku.
Glikozydowe
pochodne
steroidów
wykazują
różnorodną aktywność fizjologiczną i farmakologiczną.
Z tego powodu tworzenie połączeń steroidów
z cukrami jest ważnym problemem w chemii.
W
naszych
badaniach
nad
bezpośrednim,
elektrochemicznym
utlenianiem
cholesterolu
stwierdziliśmy
tworzenie
się
mezomerycznie
stabilizowanego karbokationu, który może reagować
z dowolnym nukleofilem obecnym w środowisku
reakcji [1], np. węglowodanami z wolnymi grupami
hydroksylowymi. Pozwala to na syntezę zarówno
glikozydów (reakcja z anomeryczną grupą OH), jak i
318
glikokoniugatów steroidów, w których występuje
połączenie eterowe steroidu z jedną z pozostałych grup
OH cukru. W syntezie tej nie zachodzi konieczność
aktywowania cząsteczki cukru [2]. Funkcjonalizacja
grupy 3β-OH cholesterolu obniża jego potencjał
utleniania i zwiększa wydajność otrzymywanych
glikokoniugatów [3].
[1]
Kowalski, J.; et al., J. Electroanal. Chem., 2005, 585, 275.
[2]
Morzycki, J.W.; et al., Carbohydr. Res., 2010, 345, 1051.
[3]
Tomkiel, et al., Steroids, 2014, 82, 60.
Praca finansowana przez NCN grant nr UMO-2011/01/B/ST5/06046.
WYKŁADY
S08-W13
KOROZJA I PASYWACJA METALI W ALKOHOLOWYCH ROZTWORACH
ELEKTROLITÓW
Jacek Banaś
*Katedra Chemii i Korozji Metali, Akademia Górniczo-Hutnicza im. St. Staszica, 30-059 Kraków, ul. Reymonta 23.
W prezentacji przedstawiono mechanizm
anodowego roztwarzania oraz pasywacji szeregu metali
(Zn, Cu, Fe, Ni, Ti, Al) w alkoholowych roztworach
elektrolitów. Omówiono wpływ stałej dielektrycznej
środowiska (rodzaju alkoholu), jego kwasowości,
stężenia wody i koncentracji anionów chlorkowych na
mechanizm trawienia i kinetykę formowania
alkoksylowego filmu na powierzchni wybranych
metali. Budowę warstwy pasywnej określono przy
pomocy
pomiarów
XPS
oraz
spektroelektrochemicznych pomiarów FTIR, na przykładzie
niklu i tytanu polaryzowanych w bezwodnych i wodno-
S08-W14
DRUGA MŁODOŚĆ CHRONOPOTENCJOMETRII – POPRAWA PARAMETRÓW
ANALITYCZNYCH I DIAGNOSTYKA ELEKTROD JONOSELEKTYWNYCH
Krzysztof Maksymiuk, Agata Michalska
Wydział Chemii Uniwersytetu Warszawskiego, Pasteura 1, 02-093 Warszawa
Chronopotencjometria jest jedną z najstarszych i
kiedyś dość popularnych technik elektroanalitycznych.
Z biegiem czasu jej znaczenie zmniejszyło się na
korzyść metod woltamperometrycznych. Jednak w
ostatniej dekadzie ponownie wzrosło zainteresowanie
chronopotencjometrią, przede wszystkim w odniesieniu
do elektrod jonoselektywnych, do tej pory rozwijanych
i optymalizowanych z punktu widzenia zastosowań w
potencjometrii. Polaryzacja galwanostatyczna przynosi
tu istotne korzyści; pozwala obniżyć granicę
wykrywalności i zwiększyć czułość [1], umożliwia też
w sposób kontrolowany modyfikację zawartości
S08-W15
alkoholowych roztworach nadchloranu i chlorku litu.
Prezentacja ukazuje również wpływ koncentracji wody
w alkoholu na transformację warstewka alkoksylowa
alkosky-hydroksylowa
hydroksy-tlenkowa.
składników membrany [2], a także określanie ich
zawartości. Chronopotencjometria jest też użytecznym
narzędziem diagnostyki elektrod jonoselektywnych [3],
może być również wykorzystana do badań
fizykochemicznych procesów zachodzących w
membranach jonoselektywnych.
[1]
Shvarev, A.; Bakker, E. J. Am. Chem. Soc., 2003, 125, 1119211193.
[2]
Pawłowski, P.; Kisiel, A.; Michalska, A.; Maksymiuk, K.
Talanta, 2011, 84, 814-819.
[3]
Bobacka, J. Anal. Chem., 1999, 71, 4932-4937.
Nauki, na podstawie decyzji nr DEC-2013/09/B/ST4/00098
ZASTOSOWANIE PRZEWODZĄCEGO WĘGLA POROWATEGO W BATERIACH I
AKUMULATORACH ORAZ ELEKTROCHEMICZNYCH KONDENSATORACH
Andrzej Czerwiński
Uniwersytet Warszawski Wydział Chemii, Pasteura 1, 02-093 Warsaw, Poland
Instytut Chemii Przemysłowej, Rydygiera 8, 01-793 Warsaw, Poland
Przewodzący węgiel porowaty (CPC) może być
stosowany jako matryca dla aktywnej masy oraz
kolektor prądu w wielu "klasycznych" bateriach i
akumulatorach [1]. Na bazie CPC skonstruowano nowy
węglowy akumulator ołowiowo-kwasowy (CLAB), o
zwiększonej do 50% pojemności właściwej.. CPC
zastosowano z powodzeniem w bateriach cynkowowęglowych zwiększając pojemność o 15%. Układy w
postaci metali i ich stopów absorbujących wodór
osadzonych na CPC z wykorzystaniem opracowanej
nowej metody
zwanej LVE (Limited Volume
Electrode) zaproponowano jako nowy materiał do
kondensatorów elektrochemicznych. Metoda LVE
pozwala na badanie czystego stopu wodorochłonnego
np. AB5 stosowanego w ogniwach NiMH.
[1]Wróbel J., Wróbel K., Lach J.,. Dłubak J,. Podsadni P, Rogulski Z.,
Paleska I., Czerwiński A., Przemysł Chemiczny, 2014, 93, 1000-1007
Praca finansowana przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju
(INNOTECH-K1/IN1/47/152819/NCBR/2012)
oraz
Narodowe
Centrum Nauki (DEC-2011/01/B/ST4/00442 )
319
WYKŁADY
MATERIAŁY NANOSTRUKTURALNE W ELEKTRODACH JONOSELEKTYWNYCH
S08-W16
Agata Michalska, Krzysztof Maksymiuk
Wydział Chemii Uniwersytetu Warszawskiego, Pasteura 1, 02-093 Warszawa
W ostatnich latach nanocząstki i nanostruktury zyskały
ogromne znaczenie w naukach ścisłych i technice.
Nanostruktury są też, coraz szerzej, stosowane w
konstrukcji
elektrod
jonoselektywnych,
gdzie
umożliwiają miniaturyzację elektrod i poprawę ich
parametrów analitycznych. Nasze wielowątkowe
badania doprowadziły m.in. do opracowania nowych
rodzajów membran jonoselektywnych, m.in. warstwy
nanocząstek złota z dołączonym kowalencyjnie
ditizonem [1] lub warstwy grafenu z ligandem
przyłączonym dzięki oddziaływaniom
[2].
Elektrody te charakteryzują się bardzo dobrą
selektywnością i szerokim zakresem odpowiedzi
S08-W17
Woźnica, E.; Wójcik, M.M.; Wojciechowski, M.;
Mieczkowski, J.; Bulska, E.; Maksymiuk, K.; Michalska, A.
Anal. Chem., 2012, 84, 4437-4442.
[2]
Jaworska, E.; Lewandowski, W.; Mieczkowski, J.; Maksymiuk,
K.; Michalska, A. Analyst, 2012, 137, 1895-1898.
Nauki, na podstawie decyzji nr DEC-2011/03/B/ST4/00747
[1]
ELEKTROKATALITYCZNE UTLENIANIE ALKOHOLI DO CO2 NA
NANONAOCZĄSTKACH STOPÓW PLATYNY UMIEJSCOWIONYCH W MATRYCACH
TLENKÓW METALI PRZEJŚCIOWYCH
Krzysztof Miecznikowski*, Magdalena Murawska*, James A. Cox**
*Uniwersytet Warszawski, Wydział Chemii, ul. Pasteura 1, 02-093 Warszawa,
**Department of Chemistry and Biochemistry, Miami Univeristy, Oxford, OH 45056, USA,
W ostatnich kilku dekadach obserwuje się
wzrost zainteresowania rozwojem technologii ogniw
paliwowych, jako alternatywnych źródeł energii.
Wśród znacznej gamy paliw organicznych, najbardziej
obiecującym w chwili obecnej jest metanol. Jednak
alkohol metylowy posiada pewne wady, szczególnie
istotne są jego silne właściwości toksyczne. Obecnie w
wielu ośrodkach prowadzi się prace nad
alternatywnymi paliwami organicznymi takimi jak
kwas mrówkowy, mrówczan etylu, etanol czy glikol
320
liniowych.
Badania
metodą
spektroskopii
impedancyjnej potwierdziły ich korzystne parametry
elektryczne. Wykorzystanie nanomateriałów jako
stałych kontaktów elektrod jonoselektywnych, a także
wprowadzanie nanocząstek metali szlachetnych do
membran poprawiło znacznie parametry czujników,
przede wszystkim zwiększyło stabilność potencjału.
etylenowy. Największą aktywność w procesie
rozerwania wiązania C-C wykazuje czysta platyna, ale
w przypadku elektroutleniania alkoholi pojawia się
tlenek węgla, który wykazuje silną tendencję do
wiązania się z platyną i tym samym blokuje jej
powierzchnię aktywną. W celu rozwiązania problemu
pasywacji katalizatora platynowego, zostały
zaproponowane matryce złożone z tlenków metali
przejściowych lub ich mieszanin (WO3, MoO3, ZrO2,
IrO2).
KOMUNIKATY
SIARKA JAKO MATERIAŁ KATODOWY W OGNIWACH LITOWO-SIARKOWYCH
S08-K01
Agnieszka Świderska-Mocek*, Ewelina Rudnicka**
Zakład Chemii Fizycznej, Politechnika Poznańska, ul. Piotrowo 3, 60-965 Poznań
Ogniwa litowo-siarkowe (Li-S) są obiecującym
układem do magazynowania energii ze względu na
wysoką pojemność teoretyczną (1675 mAh g-1) oraz
teoretyczną gęstość energii wynoszącą 2600 Wh kg-1
[1-2]. Zastąpienie tradycyjnych katody (LiCoO2,
LiFePO4) siarką pociąga za sobą wiele korzyści, m.in.:
niskie napięcie zasilania (2,15 V vs Li+/Li), które
znacznie zwiększa bezpieczeństwo, niski koszt oraz
brak toksyczności [3]. Natomiast największym
problemem katody siarkowej jest rozpuszczalność
polisiarczków (PS) powstałych podczas redukcji
czystej siarki (S8), co prowadzi do zmniejszenia jej
aktywnej masy. Można to wyeliminować głównie
przez modyfikację materiału katody (różne metody
preparatyki)
i
przez
wybranie
najbardziej
odpowiedniego elektrolitu (ciecz jonowa). Kompozyty
siarka-materiał
węglowy,
ze
względu
na
unieruchomienie siarki na węglu, pozwalają na
efektywne wykorzystanie aktywnej masy siarki i
zapobiegają dyfuzji polisiarczków do elektrolitu.
[1]
[2]
[3]
Peled E., Gorenshtein A., Segal M., Sternberg Y., J. Power
Sources, 1989, 26,269–271.
Evers S., Nazar L.F., Accounts of Chemical Research, 2013, 46,
1135-1143.
Zhang S.S., J. Power Sources, 2013, 231, 153–162.
Praca finansowana z grantu nr 03/31/DSPB/0277
NOWE SOLE DO BATERII LITOWYCH I SODOWYCH: STRUKTURA, SPEKTROSKOPIA,
ELEKTROCHEMIA
S08-K02
B. Jurkowska, P. Jankowski, A. Bitner-Michalska, A. Szabłowska,
M. Dranka, G. Z. Żukowska, M. Kalita, M. Marcinek
Zespół Joniki Polimerów, Wydział Chemiczny Politechniki Warszawskiej
Pomimo dużych sukcesów komercyjnych, baterie
litowo-jonowe wciąż wymagają ulepszeń. Znaczna
część z nich wynika z konieczności zastąpienia obecnie
stosowanego LiPF6. Sól ta jest niestabilna wobec wody
oraz powoduje powstawanie silnie toksycznego
monofluoroetanolu (w wyniku reakcji z produktów
rozpadu anionu z cząsteczkami rozpuszczalnika.
Od około dziesięciu lat, postuluje się zastosowanie soli
litowych z anionem heterocyklicznym [1,2].
Jeszcze trudniejsza sytuacja ma miejsce w przypadku
elektrolitów do baterii z anodą sodowo-jonową.
M.
Poterała,
A.
Gajewska,
Dla uzyskania stabilności takiej baterii, konieczne jest
opracowanie nowych komponentów elektrolitu.
W ramach
wykładu,
przedstawione
zostaną
właściwości
elektrochemiczne
elektrolitów
opracowanych dla obu typów baterii. Wyniki
te zostaną uzupełnione o badania rentgenostrukturalne
i spektroskopowe, prowadzone nad tymi solami.
[1]
[2]
P. Johansson, S. Béranger, M. Armand, H. Nilsson, P.
Jacobsson, Solid State Ionics 156 (2003) 129
M. Egashira, B. Scrosati, M. Armand, S. Béranger, C. Michot,
Electrochem. Solid-State Lett. 6 (2003) A71
WIELOFUNKCYJNE UKŁADY ELEKTROKATALITYCZNE DO UTLENIANIA METANOLU
S08-K03
Sylwia Żołądek*, Iwona Rutkowska*, Magdalena Blicharska*, Paweł Kulesza*
* Wydział Chemii Uniwersytetu Warszawskiego, ul. Pasteura 1, 02-093 Warszawa
W przeprowadzonej pracy badawczej została
przedstawiona
koncepcja
przygotowania
wielofunkcyjnego materiału elektrokatalitycznego,
opartego na nanocząstkach złota, osadzonych na
wielościennych nanorurkach węglowych (schemat),
aktywującego
elektroutlenianie
metanolu
w
środowisku alkalicznym [1]. Podjęte badania
elektrochemiczne umożliwiły wyjaśnienie specyfiki
procesów
elektrokatalitycznych,
w
zakresach
potencjałowych
generowania
anionów
mrówczanowych oraz węglanowych, zachodzących z
udziałem uwodnionych tlenków powierzchniowych
złota (AuOx) oraz skompleksowanych jednostek AuOH
i [Au2(OH)9]3-,
centrów złota.
Praca finansowana
2012/04/A/ST4/00287)
wytwarzanych
przez
NCN
z
(grant
metastabilnych
MAESTRO
nr
321
KOMUNIKATY
S08-K04
PRZYGOTOWANIE
I
CHARAKTERYSTYKA
FIZYKOCHEMICZNA
KATALIZATORÓW RUTENOWYCH DO ELEKTROREDUKCJI TLENU
Anna Dobrzeniecka*, Magdalena Blicharska*, Jadwiga Stroka*, Paweł J. Kulesza*
*Pracownia Elektroanalizy Chemicznej, Wydział Chemii, Uniwersytet Warszawski, Pasteura 1, 02-093 Warszawa
Podczas
wystąpienia
zostanie
omówiona
procedura
przygotowania
i
charakterystyka
fizykochemiczna nowych materiałów katalitycznych
zawierających centra rutenowo-selenowe wzbogacone
w azot (RuSexNy) osadzonych na podłożu węglowym
wykazujących właściwości elektrokatalityczne wobec
redukcji tlenu w środowisku kwaśnym[1, 2].
Selenomocznik, który jest źródłem selenu i azotu w
próbce katalizatora tworzy kompleksy z jonami rutenu
umożliwiając
lepszą
segregację
nanocentrów
rutenowych i ich bardziej równomierne rozmieszczenia
na
sfunkcjonalizowanym
uprzednio
podłożu
węglowym, co z kolei pozwala na zmniejszenie jego
S08-K05
NOWYCH
ilości i w konsekwencji ograniczenie kosztów
produkcji materiałów elektrodowych. Aby zmniejszyć
stężenie rutenu w układzie i obniżyć koszty
przygotowania materiału zamierzam domieszkować tak
zooptymalizowany materiał centrami kobaltowoselenowymi wzbogaconymi w azot.
Dembińska B., Dobrzeniecka A., Głowienka M., Stroka J.,
Kulesza P. J., ECS Transactions, 2013, 45, 77-88
[2]
Dobrzeniecka A., Kulesza P. J., JSST, 2013, 2, M61-M67
MAESTRO nr 2012/04/A/ST4/00287.
[1]
MECHANIZMY REAKCJI ELEKTROUTLENIANIA MAŁYCH CZĄSTECZEK
ORGANICZNYCH
Adam Lewera, Andrzej Jabłoński, Barbara Gralec, Maciej Gorzkowski
Reakcje elektrokatalitycznego utleniania małych
cząsteczek organicznych na platynowcach są szeroko
badane ze względu na wciąż nie do końca poznany
mechanizm oraz ich potencjalne zastosowanie
praktyczne w ogniwach paliwowych. Procesy
elektrokatalitycznego
utleniania
cząsteczek
organicznych
zwykle
przebiegają
z
dużym
nadpotencjałem. Wynika to z faktu, że procesy te są
wieloelektronowe, przebiegają przez wiele etapów
pośrednich, które są wolne w sensie kinetycznym. W
zależności od potencjału elektrody reakcja może
przebiegać według różnych mechanizmów, poprzez
różne etapy pośrednie i z wytworzeniem różnych
produktów końcowych. Aby lepiej zrozumieć
mechanizmy zachodzących reakcji, niezbędne jest więc
zastosowanie metod pozwalających na identyfikacje
produktów pośrednich i końcowych in situ;
przykładowo w działającym ogniwie paliwowym [1-3].
[1]
A. Jablonski, P. Kulesza, A. Lewera J. Power Sources, 2011,
196, 4714.
[2]
A. Jablonski, A. Lewera. App. Catal. B: Environmental, 2012,
115– 116, 25.
[3]
3. J. Seweryn, A. Lewera, J. Power Sources, 2012, 205, 264.
przyznanych na podstawie decyzji numer DEC-2013/09/B/ST4/00099
KINETYKA PODPOTENCJAŁOWEJ ADSORPCJI WODORU NA METALACH Z GRUPY
PLATYNOWCÓW
S08-K06
R. Jurczakowski*, B. Łosiewicz**, H. Duncan***, A. Lasia***
* Uniwersytet Warszawski, Wydział Chemii, CNBCh, ul.Żwirki i Wigury 101, Warszawa; ** Uniwersytet Śląski,
Chorzów, ul. 75 Pułku Piechoty 1A, 41-500; *** Université de Sherbrooke, Sherbrooke, Québec, Canada
Silne oddziaływanie wodoru z powierzchnią metali z
grupy platynowców prowadzi do podpotencjałowej
adsorpcji (UPD) wodoru. Kinetyka tych procesów
zbadana została przy użyciu klasycznych metod
elektrochemicznych
oraz
elektrochemicznej
spektroskopii impedancyjnej (EIS). Do najszybszych
procesów adsorpcji wodoru, na elektrodzie Pt i Ir,
konieczne było zastosowanie specjalnego układu
pomiarowego pozwalającego na pomiary EIS przy
dużych
częstotliwościach
zaburzeń
potencjału
elektrody (do 1MHz) [1]. Dla innych metali z grupy
322
platynowców pomiary impedancyjne prowadzone były
w układzie klasycznym. Powierzchnia rzeczywista
metali określona została na podstawie ładunku
adsorpcji UPD wodoru i miedzi. Wyniki wskazują, że
szybkość procesów UPD wodoru zmniejsza się w
następującym szeregu: Pt > Ir > Pd > Rh ≈ Ru. [1,2,3]
[1] Łosiewicz, B., Jurczakowski, R., Lasia, A., Electrochimica Acta
2012, 80, 292-301
[2] Łosiewicz, B., Jurczakowski, R., Lasia, A., Electrochimica Acta
2011, 56, 5746-5753
[3] Łosiewicz, B., Martin, M., Lebouin, C., Lasia, A., J. Electroanal.
Chem 2010, 649, 198-205
KOMUNIKATY
HETEROPOLIKWASY KEGGINA W ROLI AKTYWNYCH ELEKTROLITÓW REDOKS
DLA CELÓW SUPERKONDENSATORÓW
S08-K07
*
Magdalena Skunik-Nuckowska*, Anna Rogowska*, Joanna Szymczyk*, Katarzyna Grzejszczyk , Paweł J.
Kulesza
*
*Wydział Chemii, Uniwersytet Warszawski, ul Pasteura 1, 02-093 Warszawa.
W prezentacji przedstawiono zastosowanie
heteropolikwasu
fosfowolframowego.
w
roli
aktywnego
elektrochemicznie
elektrolitu
w
superkondensatorze. Proponowany układ wydaje się
spełniać
większość
wytycznych
stawianych
urządzeniom wysokiej mocy. Charakteryzuje się
znakomitym przewodnictwem jonowym, wysoką
kwasowością,
dobrą
rozpuszczalnością
oraz
występowaniem dobrze zdefiniowanych procesów
redoks będących efektem przeniesienia elektronu
między atomami wolframu (V,VI). Przewiduje się, że
S08-K08
procesy te mogą przyczynić się do zwiększenia
pojemności elektrody ujemnej, pod warunkiem
zapewnienia jej warunków pracy w zakresie
odpowiednio niskich wartości potencjału. W tym
względzie
przedstawiona
zostanie
koncepcja
konstrukcji układów asymetrycznych, w których każda
z elektrod pracować będzie w odpowiednio dobranym
oknie potencjałowym. Ocenie podlegać będą takie
parametry pracy jak pojemność elektryczna, gęstość
zgromadzonej energii, moc, opór, prąd upływu oraz
stała czasowa.
SULFAMIDKI LITOWE KWASÓW PERFLUOROBENZENOSULFONOWEGO I
TRIFLUOROMETANOSULFONOWEGO JAKO NOŚNIKI ŁADUNKU W
ENANCJOMERYCZNIE ORGANIZOWANYCH ELEKTROLITACH POLIMEROWYCH
P. Jankowski, M. Piszcz, M. Poterała, A. Gajewska, M. Kalita
Zespół Joniki Polimerów, Wydział Chemiczny Politechniki Warszawskiej
Na właściwości elektrolitu polimerowego korzystny
wpływ może mieć organizacja jego struktury. Jedną z
możliwości takiej organizacji jest enancjoorganizacja
[1], polegająca na dodatku związku enancjomerycznie
czystego do kompozycji elektrolitu. Korzystnym
wariantem tego procesu, zwłaszcza gdy elektrolit ma
znaleźć zastosowanie w baterii z anodą litową, jest
dodatek soli litowej z anionem chiralnym.
W prezentacji zostaną przedstawione wyniki badań nad
elektrolitami opartymi na poli(tlenku etylenu) oraz
sulfamidków liowych.
Asymetryczny atom węgla w takim związku występuje
w części aminowej, dzięki syntezie soli z chiralnej,
enancjomerycznie czystej aminy.
Prezentacja dotyczyć będzie wpływu rodzaju
(struktury) zastosowanego amidku na właściwości
elektrochemiczne
układu
w
którym
został
zastosowany, takimi jak przewodnictwo całkowite i
kationowe.
[1]
S. Beranger, M.-H. Fortier, D. Baril, M. B. Armand, Solid State
Ionics 2002, 148, 437
Praca finansowana przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju, nr
umowy LIDER/18/23/L-2/10/NCBiR/2011
CHARAKTERYSTYKA ODDZIAŁYWAŃ FOTO-ELEKTROCHEMICZNYCH ANTEN
FOTOSYSTEMU II NA POWIERZCHNI ELEKTROD Z SITO-DRUKOWANEGO GRAGITU.
S08-K09
Paulina Piotrowska1,2, Joanna Bednarska3, Maciej Garstka1, Magdalena Maj-Żurawska2
1
Zakład Regulacji Metabolizmu, Uniwersytet Warszawski, ul. Miecznikowa 1, 02-096 Warszawa, 2Zakład Chemii
Nieorganicznej i Analitycznej, ul. Pasteura 1, 02-093 Warszawa, 3Zakład Biofizyki,Uniwersytet Marii CurieSkłodowskiej, pl.M.Curie-Skłodowskiej 1, 20-031 Lublin
Kompleksy antenowe fotosystemu II (Light
Harvesting Complex –LHC II) to naturalne
„wzmacniacze”
wzbudzenia
fotochemicznego,
zbierające energię świetlną i przekazującą ją do
centrów reakcji PSII.[1]. Właściwości izolowanego
LHC II pozwalają na immobilizację w prostej matrycy
na powierzchni elektrod z sito-drukowanego grafitu
(GE) i charakterystykę oddziaływań białko-pigmentelektroda. Przeniesienia wzbudzenia w kompleksach
LHCII immobilizowanych na powierzchni elektrody
zbadano wykorzystując metody niskotemperaturowej
fluorescencji chlorofilu (77K) [2]. Właściwości redoks
LHCII zbadano za pomocą metod elektrochemicznych
(DPV, CA) [3]. W celu określenia wydajności transferu
energii w układzie zmierzono czasy zaniku
fluorescencji chlorofilu dla warstwy LHCII-GE [2].
[1]
[2]
[3]
Muh,F., Renger, T.; J. Phys. Chem. B 2010, 114, 13517–13535
Zubik, M., Gruszecki, W.I.; BBA, 1827 2013, 355–364
Nagata, M., Amao, Y., Hashimoto, H., Nango, M.; ACS Macro
Lett., 2012, 1, 296−299
Praca finansowana przez Narodowego Centrum Nauki na decyzja nr
DEC-2013/09/B/NZ1/01111
323
KOMUNIKATY
S08-K10
ZASTOSOWANIE MIESZANYCH TLENKÓW RENU W PROCESACH
ELEKTROKATALITYCZNEJ REDUKCJI TLENU I NADTLENKU WODORU
Beata Dembińska, Kamila Brzozowska, Sandra Moczulska, Paweł J. Kulesza
W pracy prowadzono badania nad nowymi układami
elektrokatalitycznymi, aktywnymi wobec redukcji
tlenu oraz nadtlenku wodoru, zawierającymi w swojej
strukturze mieszane tlenki renu. Warstwy takie
charakteryzują się stosunkowo wysoką czułością na
obecność nadtlenku wodoru w roztworze. Ponadto, jak
wykazały badania z wykorzystaniem wirującej
elektrody dyskowej z pierścieniem platynowym,
matryca złożona z mieszanych tlenków renu może
częściowo rozkładać nadtlenek wodoru (produkt
pośredni) wytworzony podczas redukcji tlenu np. na
centrach metaloporfirynowych [1] i tym samym
przyczyniać się do zwiększenia selektywności procesu
w kierunku wymiany czterech elektronów. Zaletą
zaproponowanej matrycy jest fakt, że redukuje ona
nadtlenek wodoru przy wysokich dodatnich
wartościach potencjału, będąc jednocześnie nieaktywną
wobec redukcji tlenu, co pozwoliło na jednoznaczne
wykazanie dwufunkcyjnego charakteru układów
kompozytowych.
[1] J. H. Zagal, F. Bedioui, J. P. Dodelet, N4-Macrocyclic Metal
Complexes, Spinger, 2006
Praca finansowana przez Narodowe Centrum Nauki grant nr N N204
269840
POTENCJOMETRYCZNY CZUJNIK Z MEMBRANĄ MICP DO OZNACZANIA TAURYNY
S08-K11
Justyna Kupis*, Andrzej Lewenstam**, Jan Migdalski*
Katedra Chemii Analitycznej, Akademia Górniczo-Hutnicza im. S. Staszica w Krakowie, Al. Mickiewicza 30, 30-059
Kraków, [email protected]
Polimery
przewodzące
z
wdrukowaniem
molekularnym, (MICP – Molecularly Imprinted
Conducting Polymer) stanowią najbardziej obiecującą
grupę materiałów do przygotowania warstw
receptorowych
o
unikalnych
właściwościach
rozpoznania molekularnego. Technika MIT umożliwia
utworzenie miejsc wiążących w strukturze polimeru,
które dopasowują się pod względem wielkości i
kształtu do wybranej molekuły (wzorca). W
W literaturze opisano wiele metod analitycznych
umożliwiających oznaczenie tauryny [1-3]. W
prezentowanej pracy przedstawiono nowatorski czujnik
potencjometryczny do wykonywania takich oznaczeń.
S08-K12
[1]
[2]
[3]
Kataoka H., Matsuba K., Makita M., Y Zasshi., 1984, 104,
1054.
Stocchi V., Palma F., Piccoli G., Biagiarelli B., Cucchiarini
L., Magnani M., J. Liquid Chromatogr. B, 1994, 17, 347.
Kelly M.T., Faber H., Perrett D., Electrophoresis, 2000, 21,
699.
Praca finansowana ze środków NCN ( N N507 234340) oraz ze
środków projektu Johan Gadolin Scholarship, Finlandia
MATERIAŁY KOMPOZYTOWE ZŁOŻONE Z FUNKCJONALIZOWANGO POLIMERU
PRZEWODZĄCEGO PEDOT ORAZ SOLI POLIOKSOMETALANÓW I ICH ZASTOSOWANIE DO AKUMULACJI ŁADUNKU W KONDENSATORACH ELEKTROCHEMICZNYCH
L. Adamczyk*, P.J. Kulesza**
*
Politechnika Częstochowska, Wydział Inżynierii Produkcji i Technologii Materiałów, Katedra Chemii
**
Uniwersytet Warszawski, Wydział Chemii .
Niniejsza praca poświęcona została zagadnieniom
akumulacji ładunku w układzie: nieorganiczny związek
wielocentrowy i elektronowo przewodzące polimery.
Istotną zaletą proponowanych układów jest odwracalna
elektroaktywność soli heteropolikwasu fosforomolibdenowego z wybranymi metalami przejściowymi
w zakresie potencjałów, w którym polimer znajduje się
w stanie przewodzącym. Badania wykazały, że hybrydowe układy organiczno-nieorganiczne złożone z polimerów PEDOT (funkcjonalizowanych grupami
324
Warstwy
receptorowe
polimeru
PEDOT
z
wdrukowanymi molekułami tauryny otrzymywano
poprzez elektropolimeryzację z roztworów wodnych.
pirolobenzoesowymi) oraz z soli polioksometalanów
(z kontrolowaną ilością kationów podstawionych w
miejsce protonów w H3PMo12O40) mogą być
rozważane pod kątem przydatności w kondensatorze
elektrochemicznym.
Praca finansowana przez Narodowe Centrum Nauki,
Grant Nr N N507 322040
KOMUNIKATY
S08-K13
ELEKTRODY POKRYTE BŁONKĄ FUNKCJONALIZOWANEGO POLISILOKSANU
MODYFIKOWANEGO OŁOWIEM W ANALIZIE STRIPINGOWEJ JONÓW METALI
Ilona Bęczkowska, Katarzyna Tyszczuk-Rotko
Zakład Chemii Analitycznej i Analizy Instrumentalnej, UMCS, Pl. Marii Curie-Skłodowskiej 3, 20-031 Lublin.
Oznaczanie śladowych stężeń jonów metali
w próbkach o różnej matrycy jest jednym
z podstawowych zadań nowoczesnej chemii
analitycznej. Wśród metod elektrochemicznych,
woltamperometria stripingowa (SV) jest stale
rozwijającą się metodą, z wieloma możliwościami
zastosowania w analizie śladowej jonów metali.
W literaturze opisane jest zastosowanie całej gamy
elektrod w oznaczeniach metodą SV, jednak że ciągle
poszukiwane są nowe materiały elektrodowe, które
mogły by się przyczynić do rozszerzenia praktycznego
S08-K14
zastosowania woltamperometrii w analizie próbek
rzeczywistych.
Niniejszy
komunikat
prezentuje
procedury
przygotowania
elektrod
pokrytych
błonką
funkcjonalizowanego grupami tiolowymi polisiloksanu
modyfikowanego
ołowiem,
a
także
woltamperometryczne procedury oznaczania jonów
metali tj.: rtęci i bizmutu z ich wykorzystaniem.
Praca naukowa finansowana ze środków budżetowych na naukę
w latach 2013-2015 (nr projektu IP2012 061472 finansowanego
przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego).
ZASTOSDOWANIE NANOSTRUKTURALNYCH TLENKÓW WYBRANYCH METALI JAKO
AKTYWNYCH MATRYC DLA NANOCZĄSTEK METALI SZLACHETNYCH W PROCESIE
ELEKTROUTLENIANIA ETANOLU
Iwona A. Rutkowska, Anna Wadas, Karolina Kłak, Sylwia Żołądek, Paweł J. Kulesza
Ostatnio obserwuje się wzrost zainteresowania rozwojem
niskotemperaturowych alkoholowych ogniw paliwowych
jako alternatywnych źródeł energii. Etanol możne być
teoretycznie utleniony do CO2 w procesie elektrodowym
wykorzystującym 12 elektronów. Jednak, realistycznie,
pomimo użycia katalizatorów platynowych taka reakcja
przebiega powolnie i mniej efektywnie z wytworzeniem
aldehydu octowego czy kwasu octowego jako głównych
produktów reakcji. Istnieje zatem potrzeba opracowania
nowych materiałów elektrokatalitycznych. Powszechnie
uważa się, że najlepszym katalizatorem stosowanym do
konstrukcji takich ogniw jest platyna. Jednak jej
powierzchnia jest zatruwana przez zaadsorbowany CO i inne
produkty pośrednie reakcji, co prowadzi do spadku
aktywności układu.
Obecnie
koncentrujemy się
na zastosowaniu
nanostrukturalnych tlenków metali (głównie przejściowych)
jako aktywnych matryc dla katalizatorów składających się z
nanocząstek metali szlachetnych (np. Pt, PtRu).
Zaobserwowano wzrosty elektrokatalitycznych prądów
utleniania
etanolu
mierzonych
metodami
woltamperometryczną
i
chronoamperometryczną.
Najbardziej prawdopodobnym wyjaśnieniem wzrostu
aktywności katalitycznej układu w obecności tlenków metali
(ZrO2, WO3, TiO2) jest pojawienie się znacznej ilości
aktywnych grup hydroksylowych na granicy faz. W wyniku
oddziaływań specyficznych z centrami metali szlachetnych
(Pt) dochodzi do desorpcji i powierzchniowego utleniania
pasywujących grup CO (do CO2).
Badania były finansowane przez Narodowe Centrum
Nauki w ramach projektu Maestro nr 2012/04/A/ST4/00287
325
POSTERY
EFFECT OF HYDRIDE ELECTRODE CYCLING ON ITS SURFACE DEVELOPMENT
S08-P01
Henryk Bala*, Martyna Dymek*, Henryk Drulis**
*Chem. Dept., Czestoch. Univ.Technol.,Czestochowa **Inst. Low Temp.and Struct.Research PAS, Wroclaw
A detailed analysis of potential changes on galvanostatic charge/discharge curves for RE-T5-type powdercomposite electrode has been carried out with regard to
material surface development as a result of hydrogenation and cycling [1]. It is explicitly shown that the
material cathodic treatment, and thus, crystal lattice
expansion are prone to substantial surface development. For the tested powder-composite electrode this
development is over 6 times (after 1st cycle) and it
further increases with cycling (up to ca 50 times after
10th cycle). Surface increase caused by lattice contraction (hydrogen desorption) is much less intense and it
is evident for the first discharge cycle only [2].
The surface development of hydride electrodes is disadvantageous in view of material mechanical degradation and corrosion [3]. It is of great importance to
determine the role of the hydride alloy modifications
(alloying, heat treatment, particles encapsulation etc.)
on the tendency to material surface development with
the hydride electrode cycling.
[1] Bala H. et al. Internat. J. Hydrogen Energy, 2012, 37, 16817
[2] Bala H.et al. Mater. Chem.Phys., in press
[3] Bala H, et al. J. Solid State Electrochem. 2014, 18; DOI:
10.1007/s10008-013-2322-x
Work supported by Wrocław Research Centre EIT+;
Innov. Economy Operational Program 1.1.2
ZASTOSOWANIE FUNKCJONALIZOWANYCH POLISILOKSANÓW W
WOLTAMPEROMETRII STRIPINGOWEJ
S08-P02
Ilona Bęczkowska*, Katarzyna Tyszczuk-Rotko*, Mariusz Barczak**
*Zakład Chemii Analitycznej i Analizy Instrumentalnej, UMCS, Pl. Marii Curie-Skłodowskiej 3, 20-031 Lublin.
**Zakład Chemii Teoretycznej, UMCS, Pl. Marii Curie-Skłodowskiej 3, 20-031 Lublin.
Funkcjonalizowane polisiloksany (FP) to związki
krzemoorganiczne zbudowane z powtarzających się na
przemian atomów krzemu i tlenu oraz atomów węgla
pochodzących od różnych grup organicznych. Jedną
z podstawowych metod otrzymywania materiałów
hybrydowych opartych na krzemionce jest metoda zolżel [1]. Ważną zaletą tej metody jest możliwość
otrzymania końcowego materiału w formie błonki
bezpośrednio na powierzchni elektrod węglowych,
co pozwala na zastosowanie FP w elektrochemii do
modyfikacji powierzchni elektrod pracujących w celu
wzmocnienia analitycznego sygnału oznaczanych
substancji.
Poster prezentuje zastosowanie elektrod pokrywanych
błonką
funkcjonalizowanego
polisiloksanu
niemodyfikowanego i modyfikowanego ołowiem
w analizie stripingowej jonów metali: rtęci i bizmutu.
[1]
Sanchez C. [Ed]: Functional Hybrid Materials, Wiley-VCH
Verlag GmbH & Co. KGaA, Weinhem 2004.
w latach 2013-2015 (nr projektu IP2012 061472 finansowanego
przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego).
INICJOWANA POWIERZCHNIOWO ELEKTROCHEMICZNA POLIMERYZACJA ANILINY
ORAZ POCHODNYCH FENOTIAZYNY NA KOWALENTNIE ZMODYFIKOWANYCH
S08-P03 POWIERZCHNIACH STAŁYCH
Agata Blacha-Grzechnik*, Katarzyna Piwowar*, Małgorzata Burek*, Jerzy Żak*
* Katedra Fizykochemii i Technologii Polimerów, Wydział Chemiczny, Politechnika Śląska, Gliwice
Filmy polimerowe kowalentnie związane z podłożem
warstwy modyfikującej. Tak otrzymane polimery
zostały
otrzymane
na
drodze
inicjowanej
charakteryzują się silnym wiązaniem łańcuch-podłoże
powierzchniowo polimeryzacji elektrochemicznej. W
oraz uporządkowaną strukturą.
pierwszym etapie, powierzchnia złota lub węgla
A. Blacha, P. Kościelniak, M. Sitarz, J. Szuber, J. Zak
szklistego została zmodyfikowana w wyniku
Electrochimica Acta 2012, 62, 441
elektrochemicznej
redukcji
odpowiednich
soli
A.Blacha-Grzechnik, R.Turczyn, M.Burek, J.Zak, Vibrational
diazoniowych. Otrzymane monowarstwy, posiadające
Spectroscopy 2014, 71, 30
w swej strukturze człon monomeru – tj. aniliny lub
Praca została sfinansowana ze środków Narodowego Centrum Nauki
przyznanych na podstawie decyzji numer DEC-2011/01/N/ST5/03252
fenotiazyny, ulegają elektrochemicznemu utlenieniu
oraz decyzji numer DEC- 2011/01/B/ST5/03794
przy potencjale znacząco niższym niż utlenienie
monomeru w roztworze, co pozwala na inicjowanie
procesu elektropolimeryzacji od unieruchomionej
326
POSTERY
S08-P04
KINETICS OF THE LaNi4.5Co0.5 HYDRIDE ELECTRODE OXIDATION- AND OXIDE
PHASES REDUCTION VERSUS ELECTRODE CYCLING
Klaudia Bordolińska, Henryk Bala
Department of Chemistry, Czestochowa University of Technology, Al. Armii Krajowej 19, 42-200 Czestochowa
The kinetics of LaNi4.5Co0.5 powdered (20 – 50 µm
fraction), hydrogen storage material oxidation (during
the hydride electrode discharging, at potentials above
–0.815 V vs HgO/Hg ref. electrode) and reduction of
its corrosion products (during electrode charging) have
been investigated using galvanostatic (–0.5C/+0.5C)
charge / discharge method, analogously as in Refs [1,2]
for LaNi5 compound. The time periods of the Ni and
Co oxidation (tox,Me) considerably decrease with
electrode cycling (N), similarly as it has been observed
in [2,3]. The NiO and Co3O4 oxide phases undergo
efficient reduction during electrode charging, although
times of oxide phases reduction (tred,MeOx) scarcely
increase with the cycle number. As a consequence, the
hydride electrode corrosion rate (rcor) increases with
cycling with apparent tendency to settle down for final
cycles. For N = 9 the alloy corrosion rate is as great as
1 g∙cm-3∙h-1, i.e. the Co-containing material corrodes
distinctly faster than LaNi5 parent alloy.
[1] Bala H. et al., J. Solid State Electrochem. DOI:
10.1007/s10008-013-2322-x (on line, 2013)
[2] Dymek H., Bala H., Ochr. przed Koroz. 2013, 56, 3; 113
[3] Bordolińska K. et al. Ochr. przed Koroz. 2014, 57, 116
ELEKTODA SREBRNA Z ODNAWIALNYM FILMEM AMALGAMATU SREBRA
W WOLTAMPEROMETRYCZNYM BADANIU HERBICYDU CHLORNITROFEN
S08-P05
Mariola Brycht*, Sławomira Skrzypek*, Barbara Burnat*, Dariusz Guziejewski*, Agnieszka NosalWiercińska**, Grzegorz Andrijewski*
* Uniwersytet Łódzki, Wydział Chemii, Katedra Chemii Nieorganicznej i Analitycznej, ul. Tamka 12, 91-403
Łódź. ** Uniwersytet Marii Skłodowskiej-Curie, Wydział Chemii, pl. M. Skłodowskiej-Curie 3,20-0,31 Lublin.
Chlornitrofen (Cnf, 4-nitrophenyl-2,4,6-trichlorophenyl ether) jest nowoczesnym pestycydem z grupy
herbicydów o wybiórczym i kontaktowanym sposobie
działania. Cnf pozwala kontrolować uprawy ryżu, dając
doskonałe
efekty
w
zwalczaniu
chwastów
jednorocznych.
W prezentowanej pracy Cnf zbadano techniką
woltamperometrii fali prostokątnej (SWV) na
elektrodzie srebrnej z odnawialnym filmem
amalgamatu srebra Hg(Ag)FE. Sygnał analityczny
zarejestrowano przy potencjale około -0.6 V. Dobrano
optymalne parametry pomiarów, tj.: pH, potencjał i
czas kondycjonowania, amplitudę, częstotliwość oraz
krok potencjału. Określono liniową zależność natężenia
prądu piku od stężenia Cnp w zakresie stężeń 0.10–
1.50 µmol L-1. Wyznaczono granicę wykrywalności
LOD i oznaczalności LOQ.
Badania finansowane z dotacji celowej Uniwersytetu Łódzkiego dla
młodych naukowców, projekt nr B1411100000473.02.
WOLTAMPEROMETRYCZNE (SWV) BADANIE INSEKTYCYDU CLOSANTEL NA
ELEKTRODZIE SREBRNEJ Z ODNAWIALNYM FILMEM AMALGAMATU SREBRA
S08-P06
Mariola Brycht*, Sławomira Skrzypek*, Barbara Burnat*, Katarzyna Paradowska*, Konrad Rudnicki*, Grzegorz
Andrijewski*
* Uniwersytet Łódzki, Wydział Chemii, Katedra Chemii Nieorganicznej i Analitycznej, ul. Tamka 12, 91-403 Łódź.
Closantel (Cls) jest pestycydem (insektycydem) z
grupy salicylanilidów. Cls charakteryzuje się szerokim
spektrum aktywności przeciwpasożytniczej wobec
przywr, nicieni i stawonogów, który działa poprzez
rozprzęganie fosforylacji tlenowej. Stosowany jest u
owiec oraz bydła, pozajelitowo (podskórnie lub
domięśniowo) lub doustnie, zarówno do celów
profilaktycznych, jak i terapeutycznych.
W/w insektycyd zbadano po raz pierwszy
woltamperometrycznie
(SWV)
na
Hg(Ag)FE.
Elektrochemiczne właściwości Cls badano w szerokim
zakresie pH buforu Brittona-Robinsona (pH od 3.0 do
12.0) oraz buforu fosforanowego (pH od 11.0 do 12.0).
Jako
elektrolit
podstawowy
wybrano
bufor
fosforanowy o pH 11.8. Sygnał analityczny
zarejestrowano przy potencjale około -1.3 V. Dobrano
optymalne parametry pomiarów. Liniową zależność
prądu piku od stężenia Cls zaobserwowano w zakresie
stężeń 0.25–2.75 µmol L-1. Wyznaczono także LOD i
LOQ, obliczono precyzję i odzysk.
327
POSTERY
ELEKTRODA DIAMENTOWA DOMIESZKOWANA BOREM W
WOLTAMPEROMETRYCZNYM BADANIU FENFURAMU
S08-P07
Mariola Brycht*, Sławomira Skrzypek*, Barbara Burnat*, Andrzej Leniart*, Kinga Kaczmarska*, Karolina
Jóźwiak*, Grzegorz Andrijewski*
*Uniwersytet Łódzki, Wydział Chemii, Katedra Chemii Nieorganicznej i Analitycznej, ul. Tamka 12, 91-403 Łódź
Fenfuram (Fnf) jest nowoczesnym pestycydem z grupy
fungicydów, zaliczanym do grupy chemicznej
anilidów. Fnf charakteryzuje się systemicznym
sposobem działania i stosowany jest do zaprawiania
ziarna zbóż.
Technikę woltamperometrii fali prostokątnej (SWV) po
raz pierwszy wykorzystano do badania Fnf na
elektrodzie diamentowej domieszkowanej borem
(BDDE). Sygnał analityczny zarejestrowano przy
potencjale około 1.3 V. Jako elektrolit podstawowy
wybrano 0.35 M kwas siarkowy (VI). Dobrano
S08-P08
optymalne parametry pomiarów, a następnie określono
liniową zależność natężenia prądu piku od stężenia Fnf
w zakresie stężeń 2.50×10-5–3.50×10-4 mol L-1.
Wyznaczono granicę wykrywalności LOD i
oznaczalności LOQ.
KATALIZATORY NA BAZIE IRYDU, PALLADU ORAZ PLATYNY W PROCESIE
ELEKTROUTLENIANIA KWASU MRÓWKOWEGO
Kamila Brzozowska, Beata Dembińska, Paweł J. Kulesza
Tematyka badań obejmuje projektowanie układów
elektrokatalitycznych o potencjalnym zastosowaniu w
niskotemperaturowym ogniwie paliwowym zasilanym
kwasem mrówkowym. Najbardziej efektywnymi
katalizatorami tego procesu są pallad, platyna oraz ich
połączenia, przy czym w celu zwiększenia ich
aktywności bądź stabilności niezbędne jest stosowanie
odpowiednich promotorów. Zarówno w przypadku
platyny jak i palladu jednym ze skutecznych rozwiązań
okazało się wykorzystanie irydu [1]. Ponadto, z
doniesień literaturowych oraz naszych wstępnych
eksperymentów wynika również, że selen może
wpływać korzystnie na aktywność nanocząstek
platynowych oraz irydowych [2]. W związku z tym w
ramach pracy prowadzone są badania nad
przygotowaniem i oceną przydatności układów
trójskładnikowych typu IrSePd oraz IrSePt w procesie
elektrokatalitycznego utleniania kwasu mrówkowego.
[1] J. Chen, Y. Li, Z. Gao, G. Wang, J. Tian, C. Jiang, S. Zhu, R.
Wang, Electrochem. Commun., 37 (2013) 24
[2] M.J. Llorca, E. Herrero, J.M. Feliu, A. Aldaz, J. Electroanal.
Chem., 373 (1994) 217
ELECTROCHEMICAL PROPERTIES OF LixNi1-xCoxO ALLOY
S08-P09
Renata Misztal*, Volodymyr Pavlyuk*, **, Magdalena Opiłka*, Damian Kulawik*, Wojciech Ciesielski*
Lviv
The single phase sample of LixNi1-xCoxO (x=0.7 and
x=0.3) was prepared from pure LiOH∙H2O, Ni(OH)2
and CoO by solid state reaction at 700oC for 49h.
was used.
This alloys was tested in Swagelok-type cell. The cells
consisted of a working electrode, microfiber separators
soaked with electrolyte solution a lithium foil
counter/alloys reference electrode. The electrolyte
solution was 1 M LiPF6 in prophylene carbonate (PC)
Galvanostatic cycling was performed on the cells at
328
room temperature with a CH Instruments Model 600E
potentiostat/galvanostat.
We performed electrochemical measurements using
standard
techniques
(cyclic
voltammetry,
chronoamperometry,
chronopotentiometry).
We
compared the electrochemical results with the study of
commercial LiCoO2 alloy.
The process of the lithuation/delithuation of
alloys material is very fast and shows the possibility of
using an alloy as electrodes in batteries
POSTERY
S08-P10
S08-P11
Komunikat wycofano
ELEKTROKATALITYCZNE OZNACZANIE HYDROCHINONÓW PRZY UŻYCIU
PLATYNY MODYFIKOWANEJ KOMPLEKSEM ŻELAZA(II) Z MEZOTETRAFENYLOPORFIRYNĄ
Sławomir Domagała, Sławomira Skrzypek
Uniwersytet Łódzki, Wydział Chemii, Katedra Chemii Nieorganicznej i Analitycznej, 91-403 Łódź, ul. Tamka 12
Pochodne hydrochinonu znajdują zastosowanie w
przemyśle farmaceutycznym (antybiotyki) oraz przy
produkcji plastiku. Niektóre katechole odgrywają
istotną rolę w metabolizmie zwierząt i roślin. Stąd
wydaje się istotnym opracowanie dogodnych metod ich
detekcji wykorzystujących między innymi elektrody
chemiczne modyfikowane. Celem niniejszej pracy było
elektrokatalityczne
oznaczanie
pochodnych
hydrochinonu przy użyciu platyny modyfikowanej
kompleksem żelaza(II) z mezo-tetrafenyloporfiryną
unieruchomioną w warstwie Nafionu.
Na podstawie pomiarów metodą woltamperometrii
cyklicznej i różnicowej woltamperometrii pulsowej
zaobserwowano, że unieruchomienie kompleksu
żelaza(II) z mezo-tetrafenyloporfiryną w warstwie
Nafionu na platynie zwiększa wartości prądów
utleniania
i
redukcji
badanych
pochodnych
hydrochinonu. Stwierdzono ponadto liniową zależność
prądu piku od stężenia badanego związku co
umożliwia
elektrochemiczne
oznaczanie
analizowanych hydrochinonów.
ELEKTROREDUKCJA HETEROAROMATYCZNYCH TIOKETONÓW
S08-P12
Sławomir Domagała*, Krzysztof Gębicki**, Małgorzata Celeda**, Andrzej Leniart*, Małgorzata Domagała***,
Grzegorz Mlostoń**
Uniwersytet Łódzki, Wydział Chemii, *Katedra Chemii Nieorganicznej i Analitycznej, 91-403 Łódź, ul. Tamka 12,
**
Katedra Chemii Organicznej i Stosowanej, 91-403 Łódź, ul. Tamka 12, ***Katedra Chemii Teoretycznej i
Strukturalnej, 90-236 Łódź, ul. Pomorska 163/165.
Z uwagi na duże znaczenie heteroaromatycznych
ketonów i tioketonów
w syntezie organicznej
przeprowadzono szereg syntez, w wyniku których
stosując
odczynnik
Lawesson’a,
otrzymano
odpowiednie pochodne tioketonów zawierające
podstawniki heteroarylowe.
Celem pracy było
zbadanie elektrochemicznych właściwości nowo
otrzymanych heteroaromatycznych tioketonów metodą
woltamperometrii
cyklicznej
oraz
pulsowej
woltamperometrii
różnicowej.
Na
podstawie
S08-P13
otrzymanych rezultatów
wyznaczono
wartości
potencjałów redukcji oraz wykorzystując wyniki
preparatywnej elektroredukcji i obliczeń DFT
określono
wpływ
efektów
indukcyjnych,
solwatacyjnych oraz zaproponowano mechanizm
reakcji elektrodowych. Badania AFM potwierdziły
modyfikację struktury powierzchni elektrody po
elektroredukcji.
Praca została sfinansowana ze środków Narodowego Centrum Nauki
w ramach Projektu MAESTRO 3 Dec-2012/06/A/ST5/00219
HYDROGEN DIFFUSION COEFFICIENT IN HYDRIDE ELECTRODE USING RANDLESSEVČIK EQUATION
Martyna Dymek*, Henryk Bala*
*Department of Chemistry, Czestochowa Univ.Technology, Al. Armii Krajowej 19, PL 42-200 Czestochowa
The voltammetry technique has been applied to
evaluate atomic hydrogen diffusivity in massive, LaNi5
hydrogen storage alloy using Randles-Sevčik dependence [1]. The electrode was cathodically charged with
hydrogen in 6M KOH solution (22oC) and then
anodically polarized at various, very slow potential
scan rates (υ = 0.01 - 0.1 mV∙s-1) [2]. The height of
anodic peaks above the equilibrium potential of
H2O/H2 system at given potential scan rate serves as a
measure of hydrogen diffusivity in the hydride alloy.
Assuming hydrogen concentration in LaNi5 material
after cathodic exposure to be C0,H = 0.071 mol∙cm-3 [2],
the hydrogen diffusion coefficient is DH = 2.0 ∙ 10-9
cm2s-1. Extrapolation of potentiodynamic Tafel segments (ba = bc ≈ 0.12V) to equilibrium potential of the
H2O/H2 electrode determines exchange current densities of the H2O/H2 system on the tested material. The io
values are on the order of 1 mA∙cm-2, irrespectively of
electrode potential scan rate.
[1] Khaldi C. et al. Int. J. Hydrogen Energy 2004, 29, 307
[2] Dymek M., Bala H., J.Solid State Electrochem. 2014, 18; DOI:
10.1007/s10008-013-2339-1
[3] Dymek M., Bala H., Ochr. przed Koroz. 2013,56 3 and 113
The paper was supported by Wrocław Research Centre
EIT+; Innovation Economy Operational Program 1.1.2
329
POSTERY
UTLENIANIE PALIW ORGANICZNYCH NA NANOCZASTKACH TYPU CORE-SHELL
S08-P14
Maciej T. Gorzkowski, Piotr Połczyński, Rafał Jurczakowski, Adam Lewera
Wydział Chemii, Uniwersytet Warszawski, Pasteura 1 02-093 Warszawa
Przedstawione zostaną wynik badań aktywności
katalitycznej nanocząstek typu „core shell”
zawierających
platynowce
w
procesach
elektroutleniania małych cząsteczek organicznych.
Platyna i inne platynowce wyróżniają się wysoką
aktywnością w wielu procesach chemicznych, w tym w
przypadku utleniania paliw organicznych. Nanocząstki
platynowców budzą szerokie zainteresowanie naukowe
jako katalizatory procesów elektrochemicznych,
głównie ze względu na bardzo duże rozwinięcie
powierzchni. Wysoka cena platyny sprawia, że
interesujące stają się katalizatory wykorzystujące
zarówno platynę jak i tańsze metale. Przykładem
takiego układu są nanocząstki typu „core shell”, które
pozwalają na uzyskanie wydajnych katalizatorów o
bardzo małej zawartości i bardzo efektywnym
wykorzystaniu platyny. Dodatkowo atomy platyny w
monowarstwie leżącej na podkładzie innego metalu
przyjmują stałą sieciową podkładu, co modyfikuje ich
własności elektronowe i elektrochemiczne. Efekt ten
pozwala lepiej zrozumieć procesy elektrokatalityczne.
przyznanych na podstawie decyzji numer DEC-2013/09/B/ST4/00099
MODYFIKACJA POWIERZCHNI ELEKTROD METODĄ ELEKTROSZCZEPIENIA
S08-P15
Łukasz Janus, Grzegorz Rotko, Stefan S. Kurek*
*Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki, Wydział Inżynierii i Technologii Chemicznej, Katedra
Biotechnologii i Chemii Fizycznej, Warszawska 24, 31-155 Kraków
Przeprowadzono badania dotyczące możliwości
modyfikacji powierzchni elektrod z węgla szklistego
oraz metali w celu zastosowania ich jako biosensorów.
Zastosowano
sole
diarylojodoniowe,
które
zaadsorbowane na powierzchni elektrody ulegają
redukcji. Wiązanie węgiel – jod pęka, powstaje rodnik
arylowy, który łączy się wiązaniem kowalencyjnym z
materiałem elektrody. Osadzona warstwa wpływa na
kinetykę przeniesienia elektronu. Po elektroszczepieniu
stała szybkości przeniesienia elektronu maleje. Użyto
analizy konwolucyjnej dla quasi-odwracalnego procesu
utlenienia
ferrocenu
w
celu
wyznaczenia
S08-P16
Badania były współfinansowane ze środków Unii Europejskiej w
ramach Europejskiego Funduszu Społecznego - projekt "Bioinżynier
chemiczny (BINC)" umowa nr POKL.04.01.02-00-217/11-00
ZASTOSOWANIE BIOSENSORÓW GLUKOZY DO OZNACZEŃ W PRÓBKACH
POCHODZENIA NATURALNEGO
Paweł Krzyczmonik, Sławomira Skrzypek, Ewelina Socha
Katedra Chemii Nieorganicznej i Analitycznej, Uniwersytet Łódzki, ul. Tamka 12, 91-403 Łódź
Opracowane zostały dwa biosensory glukozy. Pierwszy
zmodyfikowany poli(3,4 – etylenodioksytiofenem)
(PEDOT) domieszkowanym kwasem poliakrylowym i
solą litową kwasu poli(4 – styrenosulfonowego) –
(PEDOT+PAA)/PSSLi. Drugi jest zbudowany zz
dwóch warstw: PEDOT/PSSLi oraz PEDOTU
domieszkowanego kwasem antranilowym i poli(4styrenosulfonowym): PEDOT/(PEDOT+AA)/PSSH.
Do
wolnych
grup
karboksylowych
poprzez
karbodiimid (WSC), następowało kowalencyjne
związanie oksydazy glukozowej (GOD) [1].
330
charakterystyk stała szybkości – potencjał dla
zmodyfikowanych w różnych warunkach elektrod.
Obie elektrody pracowały, jako biosensory pierwszej
generacji. W wyniku reakcji unieruchomionej
oksydazy glukozowej z obecną w roztworze glukozą
powstaje nadtlenek wodoru, który następnie jest
detektowany amperometrycznie na powierzchni
elektrody. Po wykonaniu charakterystyk opracowanych
biosensorów, metodą dodatku wzorca podjęto próbę
oznaczenia stężenie glukozy w produktach takich jak
sok jabłkowy, napój winogronowy, miód, surowica.
[1]
Krzyczmonik, P.; Skrzypek ,S.; Socha, E. Bioelectrochemistry,
under review.
POSTERY
S08-P17
ELEKTRODA Z WĘGLA SZKLISTEGO MODYFIKOWANA POLI(3,4ETYLENODIOKSYTIOFENEM) (PEDOT) I WIELOŚCIENNYMI NANORURKAMI
WEGLOWYMI DO OZNACZANIA NEUROPRZEKAŻNIKÓW.
Paweł Krzyczmonik, Karolina Sipa, Sławomira Skrzypek, Ewelina Socha
Katedra Chemii Nieorganicznej i Analitycznej, Uniwersytet Łódzki, ul. Tamka 12, 91-403 Łódź
Modyfikacje elektrody GCE są opracowywane w celu
polepszenia jej właściwości. Nasz komunikat
przedstawia modyfikacje elektrody GCE warstwami
PEDOT i wielościennymi nanorurkami węglowymi.
W wyniku przeprowadzonych badań stwierdziliśmy, że
badane elektrody bardzo dobrze nadają się do
zastosowań analitycznych, są powtarzalne, trwałe,
uzyskuje się na nich duże wartości prądów pików
Z tych względów elektrody te zostały użyte do
oznaczania dopaminy i epinefryny w roztworach
wodnych o różnym pH. Pomiary wykonywane były
metodą
woltamperometrii
cyklicznej
woltamperometrii różnicowej pulsowej (DPV).
(CV)
ELECTROCHEMICAL PROPERTIES OF MWCNT FUNCTIONALIZED BY COMPOUNDS
CONTAINING S AND P HETEROATOMS
S08-P18
Józef Drabowicz*, Damian Kulawik*, Sandra Zdanowska*, Magdalena Pyzalska*, Wojciech Ciesielski*,
Volodymyr Pavlyuk*
This poster’s goals will concentrate on electrochemical
properties of groups of multi-walled (MWCNT) carbon
nanotubes functionalized with substituents containing a
stereogenic heteroatom bonded covalently to the surface
of a carbon nanotube. This systems was tested in
Swagelok-type cell. The cells consisted of a system
(CNT or CNT-Br or functionalized CNT by salts
contained S and P atoms) working electrode,
microfiber separators soaked with electrolyte solution a
lithium foil counter/reference (commercial LiCoO2)
electrode. The electrolyte solution was 1 M LiPF6 in
prophylene carbonate Galvanostatic cycling was
performed on the cells at room temperature with a CH
Instruments Model 600E potentiostat/galvanostat.
standard techniques (chronoamperometry /chronopotentiometry).
We
compared
methods
of
functionalization CNT on the electrochemical
properties of studied systems. In all systems process of
the lithuation/delithuation was observed.
REDUKCJA ELEKTROCHEMICZNA SYMETRYCZNIE PODSTAWIONYCH SOLI
DIARYLOJODONIOWYCH. BADANIA KINETYKI PROCESU
S08-P19
A.Kumorkiewicz, J.Radwan- Pragłowska, G.Rotko, S.S.Kurek*
Sole diarylojodoniowe są powszechnie znanymi
fotoinicjatorami,
chętnie
wykorzystanymi
w
polimeryzacji
kationowej.
W
wyniku
fotoindukowanego,
wewnątrzcząsteczkowego
przeniesienia elektronu dochodzi do rozpadu wiązania
węgiel-jod i powstania kationu arylowego oraz
jodobenzenu. Do dysocjacji wiązania węgiel-jod
dochodzi również podczas redukcji elektrochemicznej
– po przeniesieniu elektronu na orbital LUMO lub
równocześnie z przeniesieniem elektronu. Jedną z
następczych reakcji chemicznych jest sprzęganie
rodników arylowych z powierzchnią elektrody (tzw.
elektroszczepienie).
Wykonano
badania
woltamperometryczne redukcji podstawionych soli
difenylojodoniowych (4,4’-dibromo-, 3,3’-dinitro-,
3,3’-dikarboksy-). Dane posłużyły do analizy kinetyki
procesu (zastosowano analizę konwolucyjną krzywych
woltamperometrycznych) oraz do wyznaczenia
potencjałów formalnych redukcji soli.
331
POSTERY
S08-P20
PROPERTIES OF LiNiO2 AND LiCoO2 CATHODES IN ELECTROLYTE BASED ON
SULPHOLANE
Beata Kurc*, Natalia Kusa*
*Zakład Chemii Fizycznej, Politechnika Poznańska, Pl. M. Skłodowskiej-Curie 2, 60-965 Poznań. *Instytut Chemii i
Elektrochemii Technicznej, ul. Piotrowo 3, 60-965 Poznań.
LiNiO2 and LiCoO2 were examined as cathode
materials for the lithium-ion battery [1], working with
non-flammable electrolyte, obtained by dissolution of
solid lithium bis(trifluoromethanesulphonyl)imide
(LiNTf2) and lithium hexafluorophosphate (LiPF6) in
sulpholane (TMS) with 10% vinylene carbonate (VC).
The Li/LiCoO2 and Li/LiNiO2 cells were tested by
cyclic
voltammetry,
galvanostatic
charging/discharging. The LiNiO2 and LiCoO2
cathodes showed good cyclability and coulombic
efficiency [2,3] for the electrolyte, which contains 1 M
LiPF6 in TMS + 10% VC (195 and 140 mAh g-1 after
20 cycles – C/10). Correspondingly lower capacity was
observed for both systems Li/LiCoO2 and Li/LiNiO2 in
1 M LiNTf2 in TMS + 10%. The LiNiO2(solid) + 1 M
LiPF6 + TMS + 10% VC system shows a flash point of
ca. 160 oC (classical LiFePO4 + 1 M LiPF6 + EC 50%
+ DMC 50% system: Tf ≈ 42 oC).
[1]
Oudenhoven J.F.M., Baggetto L., Notten P.H.L., Adv. Energy
Mater., 2011, 1, 10-33.
[2]
Park S.H., Park K.S., Sun Y.K., Nahm K.S., Lee Y.S., Yoshio
M., Electrochim. Acta, 2001, 46, 1215-1222.
[3]
Nishida Y., Nakane K., Satoh T., J. Power Sources 1997, 68,
561-564.
Praca finansowana przez 31-277/2014DSPB (DSMK).
KOMPLEKSY FTALOCYJANINY RUTENOWEJ: BADANIA ELEKTROCHEMICZNE
I SPEKTROELEKTROCHEMICZNE
S08-P21
Katarzyna Łaba1,2, Przemysław Data1,2, Mieczysław Łapkowski1,2
1
Silesian University of Technology, Faculty of Chemistry, Strzody 9, 44-100 Gliwice, Poland
2
Centre of Polymer and Carbon Materials, Polish Academy of Sciences, Curie-Sklodowskiej 34, 41-819 Zabrze,
Poland
Metaloftalocyjaniny dzięki swoim specyficznym
właściwościom: spektroskopowym, luminescencyjnym
i magnetycznym, zdolnościom do fotoprzewodnictwa i
fotoemisji cieszą się dużym zainteresowaniem.
Ftalocyjaniny rutenowe są szczególnie interesujące ze
względu na wydajne generowanie stanu trypletowego,
bardzo dobre fotoindukowane przeniesienie elektronów
i dziur, a także silne wiązanie ligandów osiowych.1,2
W celu optymalizacji właściwości metalokompleksów
wykorzystano dwuosiową koordynację ligandów:
4-(2-N-oktylokarbazoilo))pirydyny oraz 3,5-bis(2-Noktylokarbazoilo))pirydyny.
Przedstawione zostaną właściwości elektrochemiczne i
spektroelektrochemiczne kompleksów ftalocyjaniny
rutenowej oraz zastosowanych ligandów.
Krompiec, M.; Łapkowski, M. Electrochim. Acta, 2011, 56,
6824-6830.
[2]
Rawling, T.; McDonagh, A. Chem. Rev., 2007, 251, 11281157.
Praca finansowana przez NCN Projekt Nr 2011/03/B/ST5/01475.
[1]
SKANINGOWA MIKROSKOPIA ELEKTROCHEMICZNA W BADANIACH
REAKTYWNOŚCI POWIERZCHNI WIELOFAZOWYCH MATERIAŁÓW METALICZNYCH
S08-P22
Marcin A. Malik*
*Katedra Chemii, Wydział Inżynierii Produkcji i Technologii Materiałów, Politechnika Częstochowska, Al. Armii
Krajowej 19, 42-201 Częstochowa, e-mail:[email protected]
Skaningowa mikroskopia elektrochemiczna (SECM)
jest techniką elektroanalityczną umożliwiającą obrazowanie reaktywności powierzchni badanych materiałów,
tzn. pozwala na uzyskanie informacji o szybkości
reakcji utleniania i redukcji zachodzących na analizowanych powierzchniach. Jednak w przypadku badań
materiałów złożonych (wielofazowych) istotnym ograniczeniem klasycznego układu pomiarowego SECM (w
którym mikroelektroda skanująca ustawiona jest prostopadle do analizowanej powierzchni) jest brak możliwości powiązania uzyskanych informacji o reaktyw-
ności z położeniem indywidualnych faz wchodzących
w skład badanego materiału. W celu przezwyciężenia
wspomnianych trudności interpretacyjnych skonstruowano oryginalny układ pomiarowy, w którym skanująca mikroelektroda igłowa SECM jest pochylona pod
odpowiednim kątem względem badanej powierzchni
i znajduje się w polu obrazowym mikroskopu świetlnego wyposażonego w długodystansowy, wodny obiektyw immersyjny. Skonstruowany układ pomiarowy
wykorzystano do obrazowania reaktywności indywidualnych faz w stopach oraz kompozytach magnezowych.
Praca finansowana w ramach projektu NCN nr N N204 270138.
332
POSTERY
ELEKTROANALIZA PARABENÓW W PREPARATACH FARMACEUTYCZNYCH
S08-P23
Sławomir Michałkiewicz*, Agata Skorupa*
* Zakład Chemii Analitycznej, Uniwersytet Jana Kochanowskiego, ul. Świętokrzyska 15G, 25-406 Kielce.
Estry
kwasu
p-hydroksybenzoesowego
(PHB)
nazywane parabenami chronią żywność, kosmetyki
oraz preparaty farmaceutyczne przed rozwojem
bakterii i grzybów [1]. W związku z informacjami
o działaniu alergizującym, czy nawet kancerogennym,
ich zawartość (zwykle podawana w przeliczeniu na
PHB) jest ściśle unormowana; w lekach nie powinna
przekraczać 1% (m/m).
Opracowano
metodę
woltamperometrycznego
oznaczania parabenów w lekach, której podstawą jest
ich anodowe utlenianie na mikroelektrodzie z włókna
węglowego (CF) w CH3COOH zawierającym 20%
(v/v) CH3CN oraz 0.1 M CH3COONa jako elektrolit
podstawowy [2]. Techniką pomiarową była
woltamperometria pulsowa różnicowa (DPV), a analizę
ilościową w realnych preparatach, bez wydzielania
analitów, prowadzono metodą wielokrotnego dodatku
wzorca, którym był PHB. Uzyskane wyniki
charakteryzują się dobrą precyzją (RSD < 3%), są
zgodne
z
otrzymanymi
metodą
odniesienia
(spektrofotometria
pochodna)
i
zawartością
deklarowaną przez producentów.
[1]
[2]
Soni, M.G., Carabin, I.G., Burdock, G.A., Food Chem. Toxicol.
2005, 43, 985-1015.
Michałkiewicz, S., J. Appl. Electrochem. 2013, 43, 85-97.
ELECTROCHEMICAL PROPERTIES OF LixNi1-xAlxO AND LixNi1-2xCrxO ALLOYS
S08-P24
Renata Misztal*, Volodymyr Pavlyuk*, **, Magdalena Opiłka*, Damian Kulawik*, Wojciech Ciesielski*
Lviv
The single phase sample of LixNi1-xAlxO (x=0.7 and
x=0.3) LixNi1-2xCr2xO (x=0.7 and x=0.3) were prepared
from pure LiOH∙H2O, Ni(OH)2, Cr2O3 and Al2O3 using
solid state reaction at 700oC for 49h.
was used.
This alloys was tested in Swagelok-type cell. The cells
consisted of a working electrode, microfiber separators
soaked with electrolyte solution a lithium foil
counter/alloys reference electrode. The electrolyte
solution was 1 M LiPF6 in prophylene carbonate (PC)
S08-P25
Galvanostatic cycling was performed on the cells at
room temperature with a CH Instruments Model 600E
potentiostat/galvanostat.
standard
techniques
(cyclic
voltammetry,
chronoamperometry,
chronopotentiometry).
We
compared the electrochemical results with the study of
commercial LiCoO2 alloy.
The process of the lithuation/delithuation of
alloys material is very fast and shows the possibility of
using an alloy as electrodes in batteries
PÓŁ-STAŁE MEDIATORY REDOKS ZDOLNE DO SZYBKIEGO TRANSPORTU ŁADUNKU
W BARWNIKOWYCH OGNIWACH SŁONECZNYCH
Justyna Orłowska, Iwona A. Rutkowska, Paweł J. Kulesza
Troska o środowiska naturalne oraz wyczerpywanie się
zasobów
paliw
kopalnych
przyczyniła
się
do
zintensyfikowania prac nad wykorzystaniem alternatywnych
źródeł energii, a więc również energii promieniowania
słonecznego. Ciekawą alternatywą dla powszechnie
stosowanych, lecz stosunkowo drogich krzemowych ogniw
słonecznych wydają się być barwnikowe sensybilizowane
ogniwa słoneczne (DSSC- Dye Sensitized Solar Cells),
których konstrukcja jest zdecydowanie tańsza. Jednym z
kluczowych elementów DSSC jest elektrolit, gdyż jego
właściwości mają istotny wpływ na stabilność i wydajność
ogniwa. Dotychczas najbardziej popularne i najlepiej
poznane są układy zawierające parę redoks jod/jodki. Wybór
elektrolitu jest bardzo istotny, ponieważ wpływa na
dynamikę propagacji ładunków (elektronów, jonów) oraz na
potencjały elektrod i siłę elektromotoryczną fotoogniwa.
W pracy zbadano zdolność nanostrukturalnej platyny (nPt)
(oraz nanocząstek innych metali szlachetnych) do
katalitycznego rozerwania wiązania w cząsteczce jodu (I-I),
w celu zwiększenia dynamiki przeniesienia elektronu w parze
redoks jod / jodek. Dzięki temu możliwe byłoby
przyspieszenie transportu ładunku w półstałych elektrolitach
uzyskanych na bazie 1,3-dialkiloimidazoliowych cieczy
jonowych. Zastosowanie metodologii woltamperometrii ciała
stałego wykazało, że po wprowadzeniu nPt modyfikowanej
jodem, a w szczególności gdy układ ten osadzony jest na
wielościennych nanorurkach węglowych, efektywny
współczynnik dyfuzji znacząco się zwiększył. Wprowadzone
modyfikatory mogą więc stanowić podstawę do konstrukcji
nowej generacji przekaźników ładunku w ogniwach
słonecznych typu DSSC.
333
POSTERY
S08-P26
Komunikat wycofano
S08-P27
Komunikat wycofano
KOROZJA LOKALNA MATERIAŁÓW WODORKOWYCH TYPU LaNi4,6M0,4 (M = Ge, Mn,
Si) W ROZTWORACH ALKALICZNYCH ZAWIERAJĄCYCH JONY CHLORKOWE
S08-P28
Beata Rożdżyńska-Kiełbik*, Volodymyr Pavlyuk *, Henryk Bala**
*Instytut Chemii, Ochrony Środowiska i Biotechnologii, Akademia im. Jana Długosza w Częstochowie, Al. Armii
Krajowej 13/15, 42-200 Częstochowa **Katedra Chemii, Politechnika Częstochowska, Al. Armii Krajowej 19
Materiały wodorochłonne bazujące na międzymetalicznym związku LaNi5, w swych licznych
zastosowaniach (a w szczególności jako materiały
ujemnych elektrod ogniw NiMH) narażone są na
działanie wielu czynników zakłócających stabilność
ich pracy. Szczególnie ważnym zagadnieniem zarówno
przy doborze składu materiału elektrody, jak
i elektrolitu jest odporność korozyjna tych materiałów.
W prezentowanej pracy badano odporność korozyjną
materiałów
wodorkowych
typu
LaNi4,6Ge0,4,
LaNi4,6Ge0,2Mn0,2 i LaNi4,6Ge0,2Si0,2 w środowiskach
S08-P29
OGNIWA LITOWO-JONOWE Z ANODĄ GRAFENOWĄ I CIECZĄ JONOWĄ LiTFSI W
MPPyrTFSI JAKO ELEKTROLITEM
Ewelina Rudnicka*, Beata Kurc*
*Zakład Chemii Fizycznej, Politechnika Poznańska, Pl. M. Skłodowskiej-Curie 2, 60-965 Poznań.. *Instytut Chemii
i Elektrochemii Technicznej, ul. Piotrowo 3, 60-965 Poznań.
W ostatnich latach ogniwa litowo-jonowe cieszą się
bardzo dużym zainteresowaniem i szerokim
zastosowaniem ze względu na szereg posiadanych
przez siebie zalet (m. in. bardzo wysoką pojemność
energetyczną). Niestety dużym problemem przy
zastosowaniu ich w transporcie jest możliwość
samozapłonu, co wynika z dużej różnicy potencjałów
pomiędzy elektrodami oraz lotności elektrolitu. Aby
temu zapobiec urządzenia te mogą pracować z
cieczami jonowymi bez udziału rozpuszczalnika, co
przynosi takie korzyści jak brak lotności oraz palności
układów [1, 2]. Wykonano badania dla różnych
334
alkalicznych zawierających aniony chlorkowe. W
nieobecności chlorków wszystkie badane materiały
efektywnie pasywują się zarówno w 1,0 M jak i 6,0 M
roztworach KOH. Warstwy pasywne wytworzone na
wszystkich badanych stopach w stężonym, 6,0 M
roztworze KOH są odporne na działanie jonów Cl- o
stężeniach 0,1 1,0 M. Natomiast dodatek jonów Cl- do
1,0 M roztworu KOH powoduje korozję lokalną
i degradację warstwy pasywnej na tych materiałach.
węglowych materiałów anodowych: grafen, nanopłytki
grafenowe oraz mieszanina grafen-nanopłytki. Jako
elektrolit zastosowano sól LiPF6 w mieszaninie
cyklicznych węglanów i jako nowość sól LiTFSI w
cieczy jonowej MPPyrTFSI. Układy poddano
badaniom elektrochemicznym. Otrzymane wyniki
pokazują zdecydowanie lepsze parametry dla ogniw z
cieczą jonową.
[1]
Wakihara M., Yamamoto (Eds) O., Lithium Ion batteries,
Wiley-VCH, Tokyo 1998
[2]
Zhao Y., Huang Y., Wang Q. Ceramics International, 2013,
39, 6861–6866
Praca finansowana przez 31-277/2014 DSPB (DSMK)
POSTERY
S08-P30
ELEKTROKATALITYCZNA AKTYWNOŚĆ POLIMERÓW PRZEWODZĄCYCH
ZAWIERAJĄCYCH AZOT WOBEC REAKCJI DEHALOGENACJI REDUKCYJNEJ
POLIBROMOWANYCH ARENÓW.
Oliwia Sadowska, Grzegorz Rotko, Stefan S. Kurek
i heksabromobenzen mogą wytwarzać wiązania
halogenowe. Z tego też powodu zdecydowano się
poddać badaniom szereg polimerów przewodzących
zawierających atomy azotu takie jak polipirol,
polianilina, poliaminofenole i ich pochodne.
Polibromowane areny takie jak dekabromodifenylowy
eter, czy heksabromobenzen stosowane wcześniej jako
uniepalniacze
obecnie
stanowią
poważne
zanieczyszczenie środowiska naturalnego. Ulegają one
łatwo dehalogenacji redukcyjnej w warunkach
elektrochemicznych, co może zostać zastosowane jako
metoda ich detekcji. Celowym staje się poszukiwanie
materiałów
przewodzących
mogących
elektrokatalizować proces redukcji tych związków.
Zarówno
eter
dekabromodifenylowy
jak
S08-P31
BADANIA POCZĄTKOWYCH PROCESÓW ELEKTRODOWYCH ORAZ MECHANIZMU
ZARODKOWANIA I WZROSTU STOPU Pd-Ni PODCZAS ELEKTROOSADZANIA NA
POLIKRYSTALICZNYM ZŁOCIE
Andrzej Leniart, Barbara Burnat, Sławomira Skrzypek, Mariola Brycht, Sławomir Domagała, Grzegorz Andrijewski
Uniwersytet Łódzki, Wydział Chemii, Katedra Chemii Nieorganicznej i Analitycznej, ul. Tamka 12, 91-403 Łódź
Celem prezentowanej pracy było określenie
początkowych
procesów
elektrodowych
oraz
określenie mechanizmu zarodkowania i wzrostu stopu
Pd-Ni podczas elektroosadzania na powierzchni
polikrystalicznego złota.
Na podstawie przeprowadzonych badań stwierdzono,
że mechanizm elektroosadzania powłok stopu Pd-Ni
jest procesem złożonym i wieloetapowym. W
początkowym stadium najprawdopodobniej zachodzi
najpierw adsorpcja jonów Pd(II) i ich redukcja.
Następnie zachodzi już współrozładowywanie się
jonów Pd(II) i Ni(II) poprzedzone procesami adsorpcji.
Mechanizm zarodkowania i wzrostu stopu Pd-Ni na
powierzchni polikrystalicznego złota przebiega według
mechanizmu mieszanego składającego się z
mechanizmu Franka van der Merwe'a i mechanizmu
Volmera - Webera.
Praca finansowana przez UŁ - badania statutowe 506/1118
WPŁYW MOLIBDENIANU SODU NA KOROZJĘ STALI WĘGLOWEJ
S08-P32
Joanna Trela*, Mieczysław Scendo*
*Zakład Chemii Analitycznej, Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach, ul. Świętokrzyska 15G, 25-406 Kielce
Inhibitory korozji to związki organiczne lub
nieorganiczne, które dodane nawet w niewielkich
ilościach do agresywnego środowiska znacznie
zmniejszają szybkość korozji. Ciągle trwają badania
nad związkami organicznymi [1] lub nieorganicznymi
[2], które mogą być skutecznymi inhibitorami korozji
i które spełniać będą wymagania stawiane przez
„zieloną chemię”. Celem pracy było określenie
wpływu stężenia molibdenianu sodu na korozję stali
węglowej, St3S w kwaśnych roztworach zawierających
jony chlorkowe i azotanowe. Do badań stosowano
głównie
metodę
woltamperometryczną
(LSV)
z wykorzystaniem stacjonarnej elektrody wykonanej ze
stali St3S. Na podstawie przeprowadzonych badań
wyznaczono parametry korozji. Obliczono również
szybkość korozji oraz wydajność inhibitowania.
Szybkość korozji St3S w roztworze zawierającym 100
mM molibdenianu sodu jest ok 11 razy mniejsza niż
w roztworze elektrolitu podstawowego. Wydajność
inhibitowania reakcji korozji jest wysoka i wynosi
91%. Wyniki pozwalają stwierdzić, że badany związek
jest skutecznym inhibitorem korozji badanej stali.
[1]
[2]
Scendo, M.; Trela, J.; Radek, N., Corros. Rev., 2012, 30, 33-45.
Tang, Y.; Zhang, G.; Zuo, Y., Constr. Build. Mater., 2012, 28,
327-332.
335
POSTERY
ZASTOSOWANIE NANOSTRUKTUR PALLADOWYCH DO ELEKTROCHEMICZNEJ REDUKCJI
DWUTLENKU WĘGLA
S08-P33
Anna Wadas1, Martyna Wisniewska1, Iwona A. Rutkowska1, Pawel J. Kulesza1, Adam Gorczyński2, Maciej
Kubicki2, Violetta Patroniak2
1
Wydział Chemii, Uniwersytet Warszawski , Pasteura 1, 02-093 Warszawa, Polska
2
Uniwersytet Adama Mickiewicza, Umultowska 89B, 61-614 Poznań, Polska
Proces redukcji CO2 prowadzi do otrzymania
procesie redukcji CO w 0.1 moldm-3
materiałów paliwowych lub ich prekursorów. Podstawowym
celem badań było porównanie elektrochemicznej aktywności
KHCO3 (pH = 8.8). Z pomiarów woltamperometrycznych
komercyjnych nanocząstek palladu z nanocząstki palladu
wynika, że proces elektroredukcji dwutlenku węgla zaczyna
wygenerowanymi w procesie elektroredukcji jonów metalu
się przy mniej ujemnych potencjałach dla kompleksu palladu
znajdujących się w makromolekularnym kompleksie
oraz bezwzględna wartość gęstości prądu piku katodowego
[Pd(C14H12N2O3)Cl2]2∙CH3OH oraz określenie katalitycznej
(zarejestrowanego w elektrolicie podstawowym po nasyceniu
roli jaką odgrywa centrum metaliczne oraz struktura
CO2) jest ponad trzy razy większa w porównaniu do
pierścienia makrocyklicznego w procesie redukcji CO2.
komercyjnych
nPd.
Zbadano
również
morfologię
Powstałe nanocząstki Pd (średnica, 5-10 nm) są
zaproponowanych układów katalitycznych za pomocą
stabilizowane i aktywowane przez miejsca koordynacyjne
skaningowego mikroskopu elektronowego (SEM) oraz
azotu oraz wykazują aktywność elektrokatalityczną w
transmisyjnego mikroskopu elektronowego (TEM).
OGNIWA SŁONECZNE NA BAZIE UKŁADÓW ZnO/CdS ZnO/CdSe i ZnO/CdS/CdSe
S08-P34
Kamila Zarębska, Magdalena Skompska
*Pracowania Elektrochemii, Wydział Chemii, Uniwersytet Warszawski, ul. Pasteura 1, 02-093 Warszawa.
Praca dotyczy zastosowania układów ZnO/CdS,
ZnO/CdSe oraz ZnO/CdS/CdSe w fotoogniwach
słonecznych trzeciej generacji, w których nanoczastki
półprzewodnika są materiałem fotoczułym, a ZnO jest
akceptorem elektronów. Układy te składają się z
nanodrutów
ZnO
otrzymanych
metodą
elektrochemiczną [1], pokrytych nanocząstkami
półprzewodnika metodą sekwencyjnej adsorpcji i
reakcji jonów (tzw. SILAR). Badano wpływ różnych
parametrów procesu (liczba cykli osadzania
półprzewodnika,
stężenie
reagentów,
wpływ
wygrzewania) na zakres absorbcji światła i wielkość
rejestrowanych fotoprądów. [2] Układy były badane w
S08-P35
[1] Zarębska K., Kwiatkowski M., Gniadek M., Skompska M.,
Electrochim. Acta 98 (2013) 255-262.
[2] J. Chen, J. Wu, W. Lei, J. L. Song, W. Q. Deng, X. W. Sun,
Applied Surface Science, 256 (2010) 7438-7441.
przyznanych
na
podstawie
decyzji
numer
DEC2011/03/N/ST5/04712.
BADANIA IMPEDACYJNE ELEKTROCHEMICZNEGO ZACHOWANIA
MODYFIKOWANYCH POWIERZCHNIOWO BIOMATERIAŁÓW TYTANOWYCH W
ŚRODOWISKU BIOLOGICZNYM
Bożena Łosiewicz, Magdalena Szklarska, Patrycja Osak, Agnieszka Smołka, Grzegorz Dercz
Śląskie Międzyuczelniane Centrum Edukacji i Badań Interdyscyplinarnych, Uniwersytet Śląski, 41-500 Chorzów.
Tytan i jego stopy są najczęściej stosowanymi materiałami na
wszczepy śródkostne. Wykorzystanie tych materiałów w
implantologii możliwe jest dzięki ich wysokiej biozgodności,
odporności na korozję i wytrzymałości mechanicznej, a także
niskiemu przewodnictwu ciepła oraz wadze porównywalnej
do stali. Na sposób interakcji implant-kość silnie wpływa
jakość powierzchni wszczepu: jej właściwości chemiczne,
fizyczne, mechaniczne i topografia. Do badań właściwości
elektrochemicznych powierzchni biomateriałów tytanowych
w środowisku biologicznym zastosowano techniki
elektrochemicznej spektroskopii impedancji (ESI). Badano
impedancyjne zachowanie modyfikowanych powierzchniowo
biomateriałów ze stopu Ti-13Zr-13Nb, Ti-15Mo i NiTi w
336
roztworach wodnych zawierających układ redoks.
Przedstawiono również wstępne wyniki zastąpienia
ciekłego układu redoks polimerem przewodzącym.
środowisku symulowanych płynów ustrojowych (roztwór:
Ringera, sztucznego osocza krwi, sztucznej krwi, sztucznej
śliny) w temp. 37 C. Przeprowadzono krótko- i
długoterminowe badania in vitro odporności implantowych
stopów Ti oraz wytworzonych elektrochemicznie na ich
powierzchni samoorganizujących się nanotubularnych
struktur tlenkowych na korozję wżerową, określono grubość i
przewodnictwo nanometrycznych warstewek tlenkowych na
powierzchni stopów oraz wyznaczono udział objętościowy
wody zaabsorbowanej przez bioaktywne powłoki z
polimerów naturalnych na powierzchni stopów Ti
otrzymanych na drodze elektroforetycznego osadzania.
SEKCJA S09
CHEMIA TEORETYCZNA I OBLICZENIOWA
337
338
WYKŁADY
S09-W01
TEORIA SPRZĘŻONYCH CLASTETRÓW – GENEZA, GŁÓWNE KIERUNKI ROZWOJU,
OSIĄGNIĘCIA I WYZWANIA
Bogumił Jeziorski
Wydział Chemii, Uniwersytet Warszawski, ul. Pasteura 1, 02-093 Warszawa .
W wykładzie przedstawiona zostanie geneza teorii
sprzężonych klasterów - jej korzenie w fizyce
statystycznej, kwantowej teorii wielu ciał i fizyce
jądrowej oraz recepcja w fizyce atomowej i chemii
kwantowej. Przedstawione zostaną najważniejsze
sformułowania: diagramatyczne, Lie-algebraiczne, oraz
wykorzystujące
tradycyjne
metody
teorii
oddziaływania konfiguracji. Omówione zostaną
najważniejsze warianty teorii sprzężonych klasterów,
jej główne kierunki rozwoju oraz aktualne możliwości
i zakres zastosowań. Wykład zakończy krótkie
omówienie najważniejszych wyzwań jakie stoją przed
S09-W02
teorią sprzężonych klasterów oraz perspektyw jej
dalszego rozwoju.
PODSTAWOWE MODELE OBLICZENIOWE TEORII SPRZĘŻONYCH KLASTERÓW,
DIAGRAMATYCZNY ZAPIS RÓWNAŃ NA AMPLITUDY, KORELACJA Z RACHUNKIEM
ZABURZEŃ
Stanisław A. Kucharski*
*Uniwersytet Śląski, Instytut Chemii, ul. Szkolna 9, 40-006, Katowice
Przewaga metody sprzężonych klasterów (CC) nad
innymi
metodami
uwzględniającymi
korelację
elektronową związana jest z właściwą organizacją
równań na amplitudy klasterowe.
Użytecznym
narzędziem
pozwalającym
na
manipulowanie
wyrażeniami
algebraicznymi
jest
formalizm
diagramatyczny. W ramach wykładu zostaną
przedstawione zasady tworzenia równań na amplitudy
klasterowe z wykorzystaniem tzw. diagramów
pośrednich, umożliwiających ich kwaziliniowy zapis.
Przeanalizowane
zostaną
podstawowe
modele
obliczeniowe sprzężonych klasterów i ich relacja do
rachunku zaburzeń oraz problem skalowania się
kosztów obliczeń z rozmiarem układu.
WIELOREFERENCYJNE METODY SPRZĘŻONYCH KLASTERÓW
S09-W03
Leszek Meissner
Uniwersytet Mikołaja Kopernika, ul. Gagarina 11,87-100 Toruń, Instytut Fizyki, ul. Grudziądzka 5/7, 87-100 Toruń
Jednoreferencyjne metody sprzężonych klasterów
odniosły duży sukces w kwantowo-mechanicznych
obliczeniach ab initio przeprowadzanych dla układów
atomowych i molekularnych. Stosowalność tych metod
jest jednak ograniczona do przypadków, gdy funkcja
falowa jest zdominowana jest przez pojedynczy
wyznacznik Slatera. W sytuacji, gdy dla dobrego opisu
zerowego rzędu badanego stanu układu potrzebujemy
kilku wyznaczników, wtedy pojedynczy wyznacznik
odniesienia musi być zastąpiony wielowymiarową
przestrzenią
referencyjną.
Uogólnienie
metod
sprzężonych klasterów na przypadek wieloreferencyjny
okazało się problemem nietrywialnym i sformułowane
zostały dwie podstawowe wieloreferencyjne metody
sprzężonych klasterów: w przestrzeni Focka i w
przestrzeni Hilberta. Omówione zostaną podstawy obu
sformułowań, ich wady i zalety oraz metody
zapobiegania problemom, które pojawiają się w trakcie
ich stosowania w obliczeniach. Przedstawiane
zagadnienia będą ilustrowane wynikami numerycznymi uzyskanymi dla wybranych układów atomowych
i molekularnych.
339
WYKŁADY
WŁASNOŚCI CZĄSTECZKOWE W TEORII SPRZĘŻONYCH KLASTERÓW
S09-W04
Tatiana Korona
*Wydział Chemii, Uniwersytet Warszawski, ul Pasteura 1, 02-093 Warszawa.
Przedstawiona zostanie teoria własności w teorii
sprzeżonych klasterów. Główny nacisk będzie
położony na teorię odpowiedzi [1] i jej wykorzystanie
do znajdowania własności pierwszego, drugiego itd.
rzędu
(jak
np.
momenty
multipolowe,
polaryzowalności i hiperpolaryzowalności). Zostanie
też przedstawiony związek między teorią odpowiedzi a
znajdowaniem energii i innych własności dla stanów
wzbudzonych elektronowo, a także relacja między
teorią odpowiedzi a metodami typu equation-of-motion
[2]. Podane też zostanie alternatywne podejście do
definiowania własności cząsteczkowych, oparte na
teorii wartości oczekiwanej [3], a także porównanie
S09-W05
obu metod. Więcej informacji w języku polskim nt.
własności w formalizmie sprzężonych klasterów
można znaleźć na mojej stronie internetowej [4].
[1]
[2]
[3]
[4]
Helgaker, T., Jorgensen ,P, Olsen, J., Molecular Electronic
Structure Theory, Wiley, 2000.
Gauss, J.; Molecular properties, in: Modern Methods and
Algorithms of Quantum Chemistry, NIC series, http://www.fzjuelich.de/nic-series
Jeziorski, B.; Moszynski, R. Int. J. Quant. Chem., 1993, 48,
161.
Korona, T.; skrypt do wykładu monograficznego
http://tiger.chem.uw.edu.pl/staff/tania/CC_mono.pdf
METODA SPRZĘŻONYCH KLASTERÓW W ZASTOSOWANIU DO BADANIA UKŁADÓW
OTWARTOPOWŁOKOWYCH NA PODSTAWIE ZAMKNIĘTOPOWŁOKOWEJ FUNKCJI
REFERENCYJNEJ
Monika Musiał*
*Zakład Chemii Teoretycznej, Uniwersytet Śląski, ul. Szkolna 9, 40-006 Katowice.
Wyznaczanie metodą sprzężonych klasterów własności
molekularnych i spektroskopowych w układach
otwartopowłokowych prowadzi się zwykle na
podstawie funkcji UHF lub ROHF. Niedogodności
związane z takim podejściem są albo w utrudnionej
zbieżności rozwiązań albo w niepożądanym łamaniu
symetrii. W ostatnich latach opracowano szereg
nowych sformułowań metody CC, pozwalających na
opis stanów otwartopowłokowych na podstawie funkcji
referencyjnej RHF. Należą do nich metody
pozwalające na usunięciu, przyłączeniu elektronu do
układu, które umożliwiają opis układów zawierających
jeden niesparowany elektron. W przypadku metod
opisujących stany po usunięciu lub przyłączeniu dwóch
elektronów, mamy możliwość opisu układów
trypletowych lub połączeń dysocjujących na fragmenty
otwartopowłokowe.
SZCZEGÓLNE WŁASNOŚCI SŁABOZWIĄZANYCH STANÓW ROWIBRACYJNYCH W
DWUATOMOWYCH MOLEKUŁACH HOMOJĄDROWYCH
S09-W06
Wojciech Skomorowski*, Robert Moszyński**, Bart H. McGuyer***, Tanya Zelevinsky***
*Institute of Physics, University of Kassel, Germany. **Wydział Chemii, Uniwersytet Warszawski.***Departament
of Physics, Columbia University, New York, USA.
Metody wykorzystywane do otrzymywania zimnych
cząsteczek, takie jak fotoasocjacja [1], pozwalają na
tworzenie molekuł w bardzo słabo związanych stanach
rowibracyjnych, tj. stanach leżących tuż poniżej progu
dysocjacji. Mimo iż energia wiązania takich molekuł jest
niezwykle mała (rzędu 10-6 eV) a długość wiązania może
sięgać kilkuset angstremów, własności takich molekuł mogą
być
diametralnie
różne
od ich atomowych
odpowiedników. Przykładami takich własności mogą być
wyjątkowo długi czas życia stanów wzbudzonych czy też
anomalnie
duży efekt Zeemana [2]. Jednocześnie opis [1]
teoretyczny
słabozwiązanych stanów molekularnych
wymaga uwzględnienia efektów nieadiabatycznych i
340
relatywistycznych. Pominięcie tych pozornie nieznacznych
poprawek w obliczeniach
prowadziłoby bowiem do
wyników teoretycznych znacząco sprzecznych z wynikami
doświadczeń. W referacie zagadnienia te
zostaną
przedstawione na przykładzie dimeru strontu w oparciu o
wyniki obliczeń ab initio oraz niezwykle precyzyjnych
pomiarów spektroskopowych.
J. Ulmanis, J. Deiglmayr, M. Repp, R. Wester, and M.
Weidemülle, Chem. Rev. 20012, 112, 4890-4927.
B. H. McGuyer, C. B. Osborn, M. McDonald, G. Reinaudi, W.
Skomorowski, R. Moszynski, and T. Zelevinsky, Phys. Rev. Lett.
2013 111, 243003.
WYKŁADY
EFEKTY NIEADIABATYCZNE W ODDZIAŁYWANIU ATOMÓW HELU
S09-W07
Michał Przybytek, Bogumił Jeziorski
Wpływ efektów wynikających z uwzględnienia
sprzęgania się ruchów elektronów i jąder (efektów
nieadiabatycznych) na własności dimeru helu
obliczony został przy wykorzystaniu teorii NAPT
(Nonadiabatic Perturbation Theory), sformułowanej w
2008 roku przez Pachuckiego i Komasę [1]. W
podejściu NAPT wiodące poprawki nieadiabatyczne
do energii stanów rowibracyjnych i innych własności
cząsteczki dwuatomowej otrzymuje się poprzez
rozwiązanie zmodyfikowanego radialnego równania
Schrödingera dla ruchu jąder. Modyfikacje obejmują
wprowadzenie trzech dodatkowych potencjałów:
diagonalnej poprawki do adiabatycznego potencjału
oddziaływania
oraz dwóch poprawek do masy
zredukowanej jąder.
Efekty nieadiabatyczne w oddziaływaniu atomów helu
były dotychczas uwzględniane w sposób przybliżony,
poprzez
rozwiązywanie
radialnego
równania
Schrödingera z masą zredukowaną atomów zamiast z
masą zredukowaną jąder. Podejście to było głównym
źródłem niepewności teoretycznej otrzymanych
wyników [2]. Zastosowanie teorii NAPT umożliwiło
zredukowanie błędów obliczanych własności.
[1]
[2]
Pachucki, K.; Komasa, J., J. Chem. Phys., 2008, 129, 034102.
Przybytek, M.; Cencek, W.; Komasa, J.; Łach, G.; Jeziorski, B.;
Szalewicz, K., Phys. Rev. Lett., 2010, 104, 183003.
ORBITALE NATURALNE O ZEROWYCH LICZBACH OBSADZEŃ
S09-W08
Jerzy Ciosłowski
Instytut Fizyki,Uniwersytet Szczeciński, ul. Wielkopolska 15, 70-451 Szczecin.
Chociaż pojęcie orbitali naturalnych zostało
wprowadzone do chemii kwantowej prawie 60 lat
temu, jedna z ich właściwości do dziś pozostaje nie do
końca zbadana. Aczkolwiek kwestia istnienia orbitali
naturalnych o zerowych liczbach obsadzeń w układach
kulombowskich z oddziaływującymi ze sobą
elektronami była tematem wielu prac naukowych,
argumenty i wnioski przedstawione w tych pracach
wydają się być wzajemnie sprzeczne. Wyniki ostatnich
badań pokazują jednak, że ostateczne rozstrzygnięcie
tego problemu, które ma fundamentalne znaczenie dla
wielu zagadnień chemii kwantowej (takich jak na
przykład uogólnione twierdzenie Koopmansa), jest
możliwe przy użyciu układów modelowych
pozwalających zarówno na obliczenia numeryczne o
arbitralnej precyzji, jak i na zrozumienie właściwości
orbitali naturalnych dzięki analizie matematycznej.
Praca finansowana z grantu NCN nr DEC-2012/07/B/ST4/00553.
LINIOWE I NIELINIOWE WŁAŚCIWOŚCI ELEKTROOPTYCZNE MOLEKUŁ W
OGRANICZONYCH PRZESTRZENIACH
S09-W09
Wojciech Bartkowiak
Zakład Chemii Teoretycznej, Instytut Chemii Fizycznej i Teoretycznej, Politechnika Wrocławska, Wybrzeże
Wyspiańskiego 27, 50-370 Wrocław
W
ramach
wykładu przedstawione
zostanie
podsumowanie teoretycznych badań, prowadzonych
od kilku lat w Zakładzie Chemii Teoretycznej, nad
zagadnieniem wpływu ograniczenia przestrzennego
(kompresji orbitalnej) na strukturę elektronową i
właściwości elektrooptyczne układów molekularnych
(molekuł i kompleksów molekularnych z wiązaniem
wodorowym). W szczególności skonfrontowane
zostaną wyniki obliczeń kwantowo-chemicznych
uzyskanych w ramach metody supermolekularnej z
ujęciem opartym na modelowych potencjałach
ograniczających. Ponadto, zostanie dokonana szeroka
analiza możliwych kierunków zmian liniowej i
nieliniowej odpowiedzi optycznej atomów i molekuł
„uwięzionych” w ograniczonych przestrzeniach.
341
WYKŁADY
TEORETYCZNE BADANIA EFEKTÓW ROZPUSZCZALNIKA W CIECZACH JONOWYCH
S09-W10
Andrzej Eilmes, Piotr Kubisiak
Uniwersytet Jagielloński, Wydział Chemii, ul. Ingardena 3, 30-060 Kraków
Ciecze jonowe są intensywnie badane ze względu na
ich potencjalne zastosowania. Jonowy charakter takich
układów powoduje, że ich własności solwatacyjne
różnią się od typowych cieczy molekularnych, co
stwarza potrzebę odpowiedniej modyfikacji (lub
parametryzacji) modeli stosowanych w pracach
obliczeniowych.
Projekt
poświęcony
jest
teoretycznemu
modelowaniu,
bazującemu
na
pierwszych zasadach, efektów rozpuszczalnikowych w
cieczach jonowych i ich powiązaniu z oddziaływaniami
między jonami i/lub cząsteczkami.
Łącząc symulacje dynamiki molekularnej klasycznej i
ab initio oraz obliczenia kwantowochemiczne
wykonano
badania
wpływu
rozpuszczalnika
(uwzględnianego w sposób jawny) na wybrane
własności modelowych układów: względne energie
tworzenia par i trójek jonowych, energie oddziaływania
jon-oligoeter, czy przesunięcia w widmach absorpcji
sond solwatochromowych.
Przeprowadzono analizę wyników pod kątem
minimalnych wielkości układów potrzebnych do
poprawnego oszacowania efektu, a także porównano
rezultaty z przewidywaniami modeli ciągłego
rozpuszczalnika.
Praca finansowana w ramach projektu NCN 2012/07/B/ST4/00573
TEORIA GEMINALI SILNIE OROGONALNYCH Z POPRAWKĄ KORELACYJNĄ
S09-W11
Katarzyna Pernal
Instytut Fizyki, Politechnika Łódzka, ul. Wólczańska 219, 90-924 Łódź
Metoda wykorzystująca antysymetryzowany iloczyn
geminali silnie ortogonalnych (APSG) pozwala w
efektywny sposób uwzględnić statyczną korelację
elektronową, dzięki czemu możliwa jest dysocjacja
wiązań w cząsteczkach opisanych tą metodą. APSG
zawodzi jednak jeśli chodzi o uwzględnienie korelacji
dynamicznej. Konsekwencją jest na przykład brak
oddziaływań dyspersyjnych i duże błędy energii
oddziaływania molekularnego.
Zaproponowana przez nas poprawka korelacyjna dla
APSG prowadzi do metody opisującej zarówno
statyczną jak i dynamiczną korelację elektronową.
Poprawka wyprowadzona została w oparciu o
S09-W12
[1]
[2]
K. Chatterjee and K. Pernal, J. Chem. Phys. 137, 204109
(2012).
K. Pernal, K. Chatterjee and P. H. Kowalski, J. Chem. Phys.
140, 014101 (2014).
KWANTOWO-CHEMICZNE BADANIA WŁAŚCIWOŚCI UKŁADÓW PORFIRYNOWYCH I
IM POKREWNYCH
D. Rutkowska-Żbik*, A. Drzewiecka-Matuszek*, M. Witko*
* Instytut Katalizy i Fizykochemii Powierzchni im. Jerzego Habera PAN, ul. Niezapominajek 8, 30-239 Kraków.
Układy porfirynowe (hem i jego analogi, chlorofil,
koryna itp.) stanowią grupę związków znajdujących
zastosowanie jako katalizatory, nośniki substancji
czynnych, terapeutyki oraz dodatki do ogniw
fotowoltaicznych. Obecność rozbudowanego układu
tetrapirolowego koordynującego różne jony metali,
substytucja w obrębie tetrapirolu i zmienny stopień
jego redukcji, oraz obecność ligandów metali
warunkują otrzymanie szerokiej gamy związków o
różnorodnych właściwościach fizykochemicznych.
Celem przedstawionych badań jest wyjaśnienie, w
oparciu o badanie kwantowo-chemiczne w ramach
342
twierdzenie fluktuacyjno-dyssypacyjne dla geminali i
przybliżenie do równań ruchu Rowe’a [1,2]. Metoda
poprawnie opisuje dysocjację wiązań kowalencyjnych
jak i molekularnych. W szczególności, w
przeciwieństwie do APSG, prowadzi ona do stabilnych
dimerów dla których energia oddziaływania
zdominowana jest przez oddziaływanie dyspersyjne.
teorii funkcjonałów gęstości, reaktywności wybranych
układów porfirynowych: analogów tzw. compound II
(oksoporfiryny żelaza(IV)) w reakcji utleniania
alkoholi i aldehydów, kobalaminy jako nośnika cisplatyny, oraz porfiryny jako modyfikatora stosowanego
w organicznych ogniwach fotowoltaicznych.
Prace finansowane przez Narodowe Centrum Nauki granty nr N
N204439640, DEC-2012/05/B/ST5/00389 i Krakowskie Konsorcjum
Naukowe im. Mariana Smoluchowskiego (Krajowy Naukowy
Ośrodek Wiodący, MNiSW).
WYKŁADY
SUPERHALOGENY JAKO EFEKTYWNE UTLENIACZE
S09-W13
Piotr Skurski*
*Wydział Chemii, Uniwersytet Gdański, ul. Wita Stwosza 63, 80-308 Gdańsk.
The possibility of utilizing superhalogen
molecules as strong oxidizing agents (electron
acceptors) capable of forming stable compounds with
moderately reactive or chemically inert systems is
demonstrated and discussed on the basis of theoretical
considerations supported by ab initio calculations.
The provided discussion covers the
explanation of the basic facts about the superhalogen
systems and their daughter anions. The examples of
such species are presented together with the description
of their unusual properties. In particular, the issue of
extremely large excess electron binding energies
exhibited by superhalogen anions is discussed
(including the presentation of the negatively charged
molecular system having the largest vertical electron
detachment energy recognized thus far).
The role of superhalogens is outlined,
including their presence in most ionic liquids. Finally,
it is demonstrated that almost any neutral molecule
(including those regarded as nearly non-reactive) might
be assembled into a stable, strongly bound compound
when combined with a properly designed superhalogen
system. Moreover, it is shown that such a resulting
compound exhibits partially ionic character as its
stability is a consequence of the substantial electron
density flow to the oxidizing agent used.
EXCITED STATE DYNAMICS IN SELF-ASSEMBLED PORPHYRIN NANOTUBES
S09-W14
Anna Stradomska* and Jasper Knoester*
*Zernike Institute for Advanced Materials, University of Groningen, The Netherlands.
Excited states in molecular aggregates are coherently
shared by a large number of molecules, which leads to
unique optical properties and efficient energy transfer.
Tubular aggregates of porphyrins [1] are of particular
interest as they mimic the structure of bacterial photosynthetic antennae. However, they are challenging for
theoretical modeling due to the number of molecules
the aggregate contains and the complex interplay of the
interactions involved.
We present modelling of excited state dynamics in selfassembled nanotubes of TPPS4 porphyrin [2,3]. Our
approach takes into account all the relevant
interactions, and allows us to provide the interpretation
S09-W15
of linear and non-linear optical
spectra of TPPS4 tubes. This
opens up the perspective for
studies of the ultrafast excited
state dynamics and exciton
diffusion.
[1]
Vlaming, S.M.; Augulis R.; Stuart, M.C.A.; Knoester, J.; van
Loosdrecht, P.H.M.; et al., J. Phys. Chem. B 2009, 113, 2273.
Stradomska, A.; Knoester, J. J. Chem. Phys. 2010, 133,
094701.
Wan, Y.; Stradomska, A.; Guo, Z.; Fong, S.; Schaller, R.;
Wiederrecht, G.; Knoester, J.; Huang, L., submitted.
[2]
[3]
BADANIA OBLICZENIOWE W CHEMII BIONIEORGANICZNEJ: WGLĄD W
MECHANIZMY REAKCJI UTLENIANIA
Tomasz Borowski*, Anna Wójcik, Anna Miłaczewska
*IKiFP PAN, Niezapominajek 8, 30-239 Kraków.
Reakcje utleniania z udziałem tlenu cząsteczkowego są
złożonymi,
wieloetapowymi
procesami,
katalizowanymi w naturze przez metaloenzymy wiążące
w swoich miejscach aktywnych jony metali
przejściowych. W badaniach stawiających sobie za cel
poznanie mechanizmów takich reakcji istotną rolę
odgrywają badania obliczeniowe, które wykorzystują
metody chemii kwantowej, metody mechaniki
molekularnej i/lub metody hybrydowe QM/MM. W
wykładzie tym przedstawiam kilka przykładów
prowadzonych w naszej grupie badań, starająć się
ukazać ich rolę na tle studiów doświadczalnych;
problemy metodologiczne są również omówione.
[1]
[2]
Lundberg, M., Borowski, T. Coord. Chem. Rev. 2013, 257, 277289.
Blomberg, M.R.A., Borowski,T., Himo, F., Liao, R.-Z.,
Siegbahn, P.E.M. 2014, doi: 10.1021/cr400388t
Praca finansowana przez NCN grant nr 2011/03/B/NZ1/04999,
2011/01/N/ST4/02330.
343
KOMUNIKATY
SPRZĘŻENIE PI-ELEKTRONOWE W POLIENACH
S09-K01
Aneta Sieradzka, Marcin Palusiak
Katedra Chemii Strukturalnej i Teoretycznej, Uniwersytet Łódzki, ul. Pomorska 163/165 90-236 Łódź.
Poliacetylen to jeden z najważnieszych
polimerów liniowych, który stał się przedmiotem wielu
badań eksperymentalnych i teoretycznych. Istnieje on w
dwóch formach, cis i trans (a), z czego forma cis
występuje, jako cis-transoid (b) i trans-cisoid (c).
Podjęte badania miały na celu oszacowanie stopnia
delokalizacji elektronów π w poliacetylenie (forma
nieskończonego łańcucha) oraz jego analogach o
skończonej liczbie wiązań. Miarą użytą do oszacowania
stopnia delokalizacji był strukturalny indeks
aromatyczności HOMA. Kolejnym krokiem było
przeprowadzenie obliczeń periodycznych, które
wykonano stosując funkcjonał B3LYP oraz serię baz
funkcyjnych w różnym stopniu wysyconych funkcjami
dyfuzyjnymi i polaryzacyjnymi. Uzyskane rezultaty
odniesiono do danych eksperymentalnych dostępnych w
CSD[1].
[1]
Allen, F. H., Acta Crystallogr., Sect. B. 2002, B58,
380−388.
DYNAMIKA RODNIKA ETYLOWEGO
S09-K02
Iwona Gulaczyk*, Marek Kręglewski*
*Faculty of Chemistry, Adam Mickiewicz University, Poznań
Obliczono dwuwymiarową powierzchnię energii
potencjalnej dla inwersji i torsji w rodniku etylowym
(B3LYP/aug-cc-pVQZ). Potencjał skorygowano o
poprawki harmoniczne zerowego rzędu dla pozostałych
13 drgań wibracyjnych i dopasowano do mieszanego
szeregu Fouriera obu współrzędnych. Obliczono
energie
rotacyjno-torsyjno-inwersyjne
używając
modelu „semi rigid” pozwalającego na relaksację
struktury cząsteczki. Następnie powierzchnia energii
potencjalnej została zmodyfikowana, aby odtworzyć
dane spektroskopowe. Efektywna bariera dla
wewnętrznej rotacji wynosi 2.2 cm-1. Bariera uzyskana
z obliczeń ab initio wynosi 18.9 cm-1. Różnica wynika
S09-K03
[1]
M.Kręglewski, I.Gulaczyk, Chem. Phys. Lett. 2014, 592, 307313.
BADANIE PROCESU ADSORPCJI POLIMERÓW Z WYKORZYSTANIEM TECHNIK
SYMULACJI KOMPUTEROWEJ
Andrzej Sikorski*, Piotr Polanowski**, Jeremiasz K. Jeszka***, Aleksander Kuriata*
*Wydział Chemii, Uniwersytet Warszawski. **Katedra Fizyki Molekularnej, Wydział Chemiczny, Politechnika
Łódzka. ***Centrum Badań Molekularnych i Makromolekularnych PAN, Łódź oraz Katedra Włókien Sztucznych,
Wydział Chemiczny, Politechnika Łódzka.
Badanie struktury makrocząsteczek zaadsorbowanych
na powierzchniach jest obecnie jednym z ciekawszych
problemów w teorii polimerów. Obecność powierzchni
drastycznie zmienia bowiem własności łańcuchów, a
wciąż brak jest ogólnej teorii, która by potrafiła
przewidzieć tego typu zmiany. Procesy adsorpcji
makrocząsteczek są zarazem ważnym problemem z
praktycznego punktu widzenia, jako że występuje on w
wielu ważnych procesach technologicznych [1]. Z
kolei metody symulacji komputerowej pozwalają na
zbadanie używanych przez teorie modeli oraz
344
z nieuwzględnienia poprawek anharmonicznych w
obliczeniach częstości drgań.
przewidywanie własności układów, które trudno jest
określić eksperymentalnie [2]. Przedmiotem naszych
badań było właśnie zjawisko adsorpcji łańcuchów
polimerowych o różnej architekturze wewnętrznej na
płaskiej, jednorodnej i niejednorodnej powierzchni [3].
[1]
[2]
[3]
Eisenriegler, E. Polymers Near Surfaces, World Scientific,
Singapore, 1993.
J. Rybicka. J.; Sikorski A. Macromol. Theory Simul. 2010, 19,
135-141.
Żerko S.; Polanowski P.; Sikorski A, Soft Matter 2012, 8, 973-979.
KOMUNIKATY
DFT FOR GOLD-LIGAND INTERACTIONS: SEPARATING TRUE EFFECTS FROM
ARTIFACTS
S09-K04
M. Hapka*, J. Koppen**, M. Modrzejewski**, M. M. Szczęśniak*, G. Chałasiński**
*Department of Chemistry, Oakland University, Rochester, Michigan, 48309 USA
**Faculty of Chemistry, Warsaw University, Pasteura 1, 02-093 Warszawa, Poland
Donor-acceptor interactions are notoriously difficult for
conventional DFT methodologies. We present a reliable
computational treatment of gold-ligand interactions of the
donor-acceptor type within DFT .
A proper account of the ionization potential of the electron
donor and electron affinity of the electron acceptor is
accomplished via a two-parameter tuning of rangeseparated functionals. [1]
Our approach is validated using the water dimer and the
(HAuPH3)2 aurophilic complex. Binding energies are
computed for Au4 interacting with the following ligands:
SCN-, benzenethiol, benzenethiolate anion, pyridine and
trimethylphosphine. The dispersion contribution is taken
into account via DFT-D3 correction. [2] The presented
methodology leads to very good agreement with the
reference coupled-cluster values.
[1]
[2]
Stein, T.; Kronik, L.; Baer R. J. Am. Chem. Soc. 2009, 131, 2818.
Grimme, S.; Antony, J.; Ehrlich S.; Krieg, H. J. Chem. Phys. 2010,
132, 154104.
WPŁYW EFEKTÓW TRÓJCIAŁOWYCH NA ENERGIE WZBUDZEŃ
W WIELOREFERENCYJNEJ METODZIE SPRZĘŻONYCH KLASTERÓW
S09-K05
Justyna Cembrzyńska*, Leszek Meissner*, Monika Musiał**
*Zakład Mechaniki Kwantowej, Uniwersytet Mikołaja Kopernika,
**Instytut Chemii, Uniwersytet Śląski, Bankowa 14, 40-007 Katowice.
Jednoreferencyjna metoda sprzężonych klasterów (CC)
stanowi bardzo dobre narzędzie w opisie korelacji
elektronowej. Jednak, jeżeli wyznacznik Slatera nie
stanowi dobrego przybliżenia dokładnej funkcji
falowej, musimy sięgnąć po ujęcie wieloreferencyjne
(MR) tej metody. W niniejszej pracy zostanie
zaprezentowany nowy wariant MR-CC w ujęciu
przestrzeni Focka (FS) wraz z wynikami uzyskanymi
dla wybranych molekuł. Nowoopracowany wariant
zakłada nieiteracyjne włączenie efektów trójciałowych
do pełnego modelu FS-CCSD, który zawiera w sobie
Grudziądzka
5/7,
87-100
Toruń
tylko efekty jedno - i dwuciałowe. Takie podejście
zapewnia uzyskanie lepszych wyników dla energii
wzbudzeń dla molekuł, jak i atomów, przy
jednoczesnym obniżeniu kosztów takich obliczeń.
[1]
[2]
Musiał, M., Bartlett R.J., J. Chem. Phys., 2011, 135, 044121044121-8.
Meissner, L., J. Chem. Phys., 1998, 108, 9227-9235.
EXCHANGE ENERGY OF ONE- AND TWO-ACTIVE ELECTRON DIATOMIC MOLECULES
S09-K06
Piotr Gniewek*, Bogumił Jeziorski *
*Wydział Chemii, Uniwersytet Warszawski, ul. L. Pasteura 1, 02-093 Warszawa
Exchange energy is one of the most important concepts
of molecular interactions, yet it is very difficult to
calculate this effect accurately. We show that the
exchange energy of one- and two-active electron
molecules can be calculated directly from three
different formulas: a surface integral formula of
Herring and Holstein, a volume integral formula of
Symmetry-Adapted Perturbation Theory (SAPT), and
a new volume integral formula of a variational origin.
All those formulas make use of the primitive function
[1]. There are many possible approximations of the
primitive function [2]: (a) the Hirschfelder-Silbey
perturbation theory, (b) the polarization approximation,
(c) multipole expansion, (d) variational calculation in
the basis of localized functions. The new volume
integral formula provides the best description of the
exchange energy for the hydrogen molecular ion,
which is a model system with exact solution [3].
[1]
[2]
[3]
Kutzelnigg, W., J. Chem. Phys. 1980, 73, 343-359.
Jeziorski, B., Moszyński, R., Szalewicz, K., Chem. Rev. 1994,
94, 1887-1930.
Gniewek, P., Jeziorski, B., submitted to Phys. Rev. A, 2014,
eprint available at http:// arxiv.org/abs/1406.1905
Wyższego granty nr N N204 182840 oraz 501/86-DSM-105000
345
KOMUNIKATY
MODELOWANIE PROCESU PRZENIESIENIA ENERGII W LUMINOFORZE YVO4:Yb3+,Er3+
S09-K07
A. Shyichuk*, S. Lis*, L.A.O. Nunes**, R.L. Longo***, O.L. Malta***
*Wydział Chemii UAM, Poznań; **IFSC USC, São Carlos, Brazylia; ***CCEN UFPE, Recife, Brazylia
Zbadano dynamikę przeniesienia energii typu upconversion dla luminoforu YVO4:Yb3+, Er3+ za pomocą
równań opisujących zmiany obsadzenia poziomów
energetycznych (rysunek) w czasie. W celu uzyskania
wartości szybkości transferu energii (WET) musi być
znana odległość pomiędzy donorem i akceptorem [1].
W niniejszej pracy zastosowano nowa-torską metodę
uśrednienia odległości, tzn. można określić wpływ
odległości na wartoś W ET proporcjonalnie do
prawdopodobieństwa ich wystą-pienia w strukturze
badanego materiału. Do rozwią-zania układu równań
zastosowano metody nume-ryczne. Układ równań
został rozwiązany stosując wzbudzenie ciągłe lub
impulsowe.
Obliczenia
wykazały dobrą zgodność z
danymi
doświadczalnymi
(zależność intensywności upconversion
od
ilości
domieszki, czasy narostu i
zaniku) oraz potwierdzono
dwufotonowość procesu.
[1]
Malta, O.L. J. Non-Cryst.
Solids, 2008, 354, 4770
4776Badanie wykonano w ramach projektu NCN Etiuda ID: 212757,
nr rej. 2013/08/T/ST5/0049
CAR-PARRINELLO MOLECULAR DYNAMICS SIMULATIONS OF COVALENT
FUNCTIONALIZATION OF CARBON NANOTUBES WITH DIISOCYANATES
S09-K08
Mariana Kozłowska*, Jakub Goclon**, Paweł Rodziewicz*
*Zakład Metod Fizykochemicznych, Uniwersytet w Białymstoku, ul. Hurtowa 1, 15-399 Białystok **CCC,
Friedrich-Alexander-University, Nägelsbachstraße 25, 91052 Erlangen
Carbon nanotubes (CNTs) enhance the properties of
polyurethanes [1]. Such modified polymers have
common applications in many areas of material
science, e.g. as polymer–CNTs composites and
coatings, which are much more resistant to wear than
the pure polymers [2]. Covalent and noncovalent
functionalization of CNTs with polyurethanes is under
researches.
This work is focused on the description of the covalent
functionalization of CNTs with diisocyanate
molecules: 4,4'-methylene diphenyl diisocyanate
346
(MDI) and toluene 2,4 diisocyanate (TDI), which are
often used in the production of polyurethanes [3]. We
use Density Functional Theory and Car-Parrinello
molecular dynamics (CP-MD) simulations at a finite
temperature (350 K).
[1]
[2]
[3]
D. Yan et. al., Polymer International, 2012, 61, 7, 1107–1114.
H.-J. Song, Z.-Z. Zhang, X.-H. Men, Eur. Polym. J., 2007, 43,
4092.
S. A. Madbouly, J. U. Otaigbe, Prog. Polm. Sci., 2009, 34, 1283.
POSTERY
S09-P01
MODELOWANIE TEORETYCZNE DWUWYMIAROWEJ SAMOORGANIZACJI
CZĄSTECZEK KRZYŻOWYCH O WYRÓŻNIONYCH CENTRACH AKTYWNYCH
Adam Kasperski*, Paweł Szabelski*
*Zakład Chemii Teoretycznej, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, Pl. M. Curie-Skłodowskiej 3, 20-031 Lublin
Samoorganizacja
cząsteczek
organicznych
zaadsorbowanych na powierzchni ciał stałych w
kontrolowanych warunkach może prowadzić do
tworzenia dwuwymiarowych sieci molekularnych o
pożądanej strukturze. Struktura ta w znacznym stopniu
zależy od geometrii i składu chemicznego użytej
cząsteczki – budulca. W celu zbadania spontanicznego
formowania się zaadsorbowanych monowarstw,
złożonych z krzyżowych cząsteczek przypominających
swym kształtem porfiryny i ftalocyjaniny użyliśmy
metody symulacji Monte Carlo w układzie siatkowym
[1,2].
Rozważyliśmy
wpływ
wewnątrzcząsteczkowego
rozkładu miejsc aktywnych w cząsteczce na
S09-P02
[1]
[2]
Szabelski, P., Kasperski, A., Top Catal., 2011, 54, 1368-1377
Kasperski, A., Szabelski P., Adsorption, 2013, 19, 283-289
w latach 2012-2015 jako projekt badawczy w ramach programu pod
nazwą „Diamentowy Grant” (nr projektu DI2011 011941).
WPŁYW MODELU STRUKTURALNEGO I OTOCZENIA BIAŁKOWEGO NA WARTOŚĆ
POTENCJAŁÓW REDOKS KLASTERU A W SYNTAZIE ACETYLOKOENZYMU A
Aleksandra Chmielowska*, Maria Jaworska*, Piotr Lodowski*
*Zakład Chemii Teoretycznej, Uniwersytet Śląski, Bankowa 12, 40-007 Katowice
Syntaza acetylokoenzymu A (ACS) katalizuje reakcje
powstawania acetylokoenzymu A z CO, CH3
i koenzymu A (CoASH) w beztlenowych bakteriach.
Jej centrum aktywne stanowi klaster A, [Fe4S4]-NipNid, który jest dwucentowym kompleksem niklu
połączonym z żelazo-siarkowym kubanem [1].
Do obliczenia potencjałów redoks i pKa [2]
zastosowano teorię funkcjonałów gęstości (DFT/BP86)
oraz ciągły model rozpuszczalnika (PCM/ε=4,
12,20,80). Przeprowadzono optymalizacje geometrii
dla trzech form utlenienia klasteru: Aox, Ared1, Ared2,
oraz dla klasteru A z ligandami ważnymi w cyklu
katalitycznym enzymu.
S09-P03
porowatość
i
chiralność
wynikowych
sieci
molekularnych, w szczególności biorąc pod uwagę
mieszaniny racemiczne. Nasze badania pokazują
możliwości kontrolowania procesu samoorganizacji
cząsteczek krzyżowych poprzez manipulowanie
strukturą chemiczną cząsteczki-budulca.
Przyjęto trzy różne modele strukturalne: mały(A),
średni(B) i duży(C). W modelu A cysteiny zstąpiono
grupami –CH3. W modelu B łańcuchy boczne cysteiny,
seryny i fenyloalaniny wymieniono na grupy
-SCH2CH3, -COCH3, -NHCH3. Natomiast w modelu C
uwzględniono reszty aminokwasowe z pierwszej sfery
koordynacji białka. Pozwoliło to na ocenę wpływu
wielkości modelu oraz otoczenia białkowego na
własności redoksowe klasteru A.
[1]
Can, M.; Armstrong, F.A.; Ragsdale, S.W. Chem. Rev. 2014,
114, 4149-4174.
Han, W-G.; Noodlemann, L. Inorg. Chem., 2011, 50, 23022320.
[2]
WPŁYW KIERUNKOWYCH PÓL ZEWNĘTRZNYCH NA ROZDZIAŁ CHIRALNY
W POWIERZCHNIOWYCH WARSTWACH ADSORPCYJNYCH
Aleksandra Woszczyk*, Paweł Szabelski*
*Zakład Chemii Teoretycznej, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, Pl. M. Curie-Skłodowskiej 3, 20-031 Lublin
Zastosowano siatkowy model Monte Carlo w celu
zbadania wpływu zewnętrznego kierunkowego pola
(magnetycznego lub elektrycznego) i proporcji
oddziałujących z nim cząsteczek na separację
w
warstwach
zaadsorbowanych.
Badania
przeprowadzono
dla
mieszaniny
racemicznej
cząsteczki Γ, która mogła obracać się przyjmując
4 planarne orientacje [1]. Ponadto założono,
że cząsteczka posiada trwały moment (magnetyczny
lub elektryczny) skierowany równolegle do osi głównej
cząsteczki (rys.) oraz przyjęto, że tylko część molekuł
zdolnych jest do oddziaływania z polem. Symulacje
przeprowadzono
na
kwadratowej
sieci
z
równocennymi
miejscami
adsorpcyjnymi
o wymiarach 100x100, 80x80, 60x60, 40x40. Ilość
zaadsorbowanych cząsteczek odpowiadała 72%
pokryciu
powierzchni.
Oddziaływania
międzycząsteczkowe ograniczono do najbliższych
sąsiadów na sieci. W celu określenia zależności
pomiędzy separacją a ilością cząsteczek „czujących”
zewnętrzne pole magnetyczne przeprowadzono
symulacje dla układów zawierających 4% - 60%
cząsteczek
„czułych”
na
pole.
W
toku
przeprowadzonych
symulacji
określono
ilość
cząsteczek wartości parametrów modelu wystarczające
do wywołania segregacji powierzchniowej.
[1]
Szabelski P., Woszczyk A., Langmuir, 2012, 28, 11095-11105
347
POSTERY
S09-P04
BADANIE WPŁYWU ROZMIARU NANOCZĄSTEK (La,Gd)F3:Eu3+ NA ICH PARAMETRY
SIECIOWE
A. Shyichuk, M. Runowski, S. Lis*
Zakład Ziem Rzadkich, Wydział Chemii UAM, ul. Grunwaldzka 6, 60-780 Poznań, *[email protected]
Zbadano wpływ rozmiaru nanocząstki (La,Gd)F3 na
parametry sieciowe krystalitów za pomocą semiempirycznych obliczeń kwantowych metodą PM3/
SPARKLE/MOZYME [1]. Stosując skalowanie całej cząstki
wzdłuż osi x, y, z poddano relaksacji jej parametry
sieciowe [2]. Cząstka o średnicy 10,2 nm zawierająca 40200
atomów była największą z użytych do modelowania .
Obliczenia wykazały, że parametry sieciowe materiału
nanocząstek maleją wraz ze zwiększeniem ich
rozmiaru. Taki trend jest jakościowo zgadny z danymi
doświadczalnymi [3]. Rozmiar nanocząstki ma bezpośredni wpływ na parametry sieciowe materiału.
S09-P05
Zmiana parametrów sieciowych materiału, a więc pola
krystalicznego oddziaływującego z jonami domieszki,
jest zależna od rozmiaru badanej nanocząstki.
Uzyskana rozbieżność pomiędzy eksperymentem i
obliczeniami (~5%) jest wynikiem stosowanych metod
semiempirycznych oraz przyjętego bardzo prostego
modelu nanocząstki. Model ten odnosi się jedynie do
sfery nanocząstki „wyciętej z monokryształu” bez
uwzględnienia np. efektów powierzchni.
[1]
[2]
[3]
ANALIZA ODDZIAŁYWAŃ GRUPY TIOLANOWEJ Z GRUPĄ KARBONYLOWĄ I
AZOTEM PIERŚCIENIA IMIDAZOLOWEGO W CCl4 JAKO ROZPUSZCZALNIKU Z
ZASTOSOWANIEM SPEKTROSKOPII W PODCZERWIENI I OBLICZEŃ DFT.
Agnieszka Mielcarek, Anna Dołega*
*Politechnika Gdańska,
[email protected]
Katedra
Chemii
Nieorganicznej,
W pracy opisujemy wiązania wodorowe pomiędzy
grupą tiolanową tri-tert-butoxysilanotiolu a grupą
karbonylową acetonu lub azotem pierścienia imidazolu
(Schemat 1). Badamy wpływ utworzenia wiązania
wodorowego na przesunięcie pasma rozciągającego
grupy SH silanotiolu w widmie IR. Obliczamy energie
wiązań
wodorowych
optymalizując
geometrie
poszczególnych cząsteczek oraz układów binarnych
metodą DFT z użyciem funkcjonału BLYP-D w
programie ADF. [1]
Narutowicza
11/12,
80-233
Gdańsk.
https://www.scm.com/
INSIGHT INTO A REACTION MECHANISM OF ACIREDUCTONE DIOXYGENATION –
DFT STUDIES FOR A MODEL SYSTEM
A. Miłaczewska*, T. Borowski*
*
Jerzy Haber Institute of Catalysis and Surface Chemistry PAS, ul. Niezapominajek 8, 30-239 Kraków
5-methylthio-3-oxo-1-penten-1,2-diol, also known as
acireductone, is a methionine salvage pathway metabolite processed by acireductone dioxygenase (ARD) metalloenzyme that has a unique ability to catalyze
different dioxygenase reactions with the same substrates depending on the type of the metal in the active
center [1]. When Fe2+ is present, the reaction of acireductone with oxygen yields the methionine precursor
and formate. In attempts to reveal the mechanism,
mononuclear Fe(II) model system of relevance to ARD
have been synthesized [3]. To determine mechanism
for ARD enzyme and gain some new insights into the
reaction mechanism and metal-dependent activity, we
348
ul.
Schemat 1 Badane wiązania wodorowe w układach binarnych.
[1]
S09-P06
Stewart, J.J.P. J. Comp. Chem., 1989, 10(2), 209-220.
Shyichuk, A.; Lis, S.; Meinath, G. J Rare Earth, 2014, 32, 238-243.
Runowski, M.; Lis, S. J. Alloys Comp., 2014, 597, 63-71
have undertaken theoretical studies of a synthetic
model system, using DFT methods.
[1] Q. Xu et. al. PROTEINS: Structure, Function, and
Bioinformatics, 2006, 64, 808-813
[2] T. C. Pochapsky, S. S. Pochapsky, T. Ju, C. Hoefler, J. Liang,
Journal of Biomolecular NMR, 2006, 34, 117-127
[3] C. J. Allpress, K. Grubel, E. Szajna-Fuller, A. M. Arif, and L.
M. Berreau, J. Am. Chem. Soc. 2013, 135, 659-668
Anna Miłaczewska has been partly supported by the EU Human
Capital Operation Program, Polish Project No. POKL.04.0101-00434/08-00. This research project was supported by grant No UMO2011/03/B/NZ1/04999 from the National Science Centre, Poland
POSTERY
S09-P07
WIELOREFERENCYJNA METODA SPRZĘŻONYCH KLASTERÓW W
DWUWALENCYJNYM SEKTORZE PRZESTRZENI FOCKA W ZASTOSOWANIU DO
OBLICZEŃ WŁASNOŚCI SPEKTROSKOPOWYCH DLA MOLEKUŁY NaLi DLA STANÓW
TRYPLETOWYCH
Anna Motyla, Monika Musiała
a
Uniwersytet Śląski, Instytut Chemii ul. Szkolna 9, 40-006 Katowice
Wyznaczono ważniejsze własności spektroskopowe
charakteryzujące
trypletowe
stany
wzbudzone
cząsteczki NaLi. Obliczenia wykonano stosując
wieloreferencyjny wariant metody sprzężonych
klasterów oparty na przestrzeni Focka (FS). Wariant
metody FS zastosowany w niniejszej pracy jest
szczególnie przydatny do opisu stanów powstałych po
przyłączeniu
dwóch
elektronów
do
układu
wyjściowego, innymi słowy jest realizowany w
sektorze (2,0) [1]. Możliwość zastosowania tej metody
S09-P08
dla cząsteczki NaLi pojawia się wtedy, gdy jako punkt
wyjścia weźmiemy jon NaLi+2. Uzyskujemy wówczas
opis stanów powstałych
po przyłączeniu dwóch
elektronów, a więc stanów odnoszących się do
neutralnej cząsteczki NaLi. Metodę tę można stosować
do obliczeń dla dowolnej odległości międzyatomowej .
[1] M. Musiał, J. Chem. Phys., 2012,136,134111.
KWANTOWOMECHANICZNE
BADANIA
STRUKTURY
SILSESKWIOKSANÓW
ORAZ
MECHANIZMU ENKAPSULACJI W NICH JONÓW METODĄ FUNKCJONAŁÓW GĘSTOŚCI
ELEKTRONOWEJ (DFT)
Bartłomiej Gostyński*, Marek Cypryk *
* Centrum Badań Molekularnych i Makromolekularnych PAN, ul. Sienkiewicza 112, 90-363 Łódź
Silseskwioksany stanowią interesujący przedmiot
badań z uwagi na zakres ich zastosowań: od prostych
modeli powierzchni krzemionkowych [1], poprzez
dodatki do polimerów poprawiające ich własności, aż
po możliwość enkapsulacji atomów, jonów i
niewielkich
cząsteczek
wewnątrz
klatek
silseskwioksanowych, co powoduje, że mogą one
pełnić rolę potencjalnych nośników katalizatorów lub
leków [2]. Badania [3] związane z wpływem anionu
fluorkowego oraz kationu litowego na mechanizm
tworzenia się silseskwioksanów oraz enkapsulacji
jonów
skłoniły
nas
do
przeprowadzenia
teoretycznych obliczeń metodą funkcjonałów
gęstości elektronowej (DFT) mających na celu próbę
wyjaśnienia mechanizmu oddziaływań jonów z
klatkami silseskwioksanowymi. Zbadaliśmy struktury
tych klatek o różnej wielkości (rys. 1) oraz wpływ
enkapsulacji jonów na strukturę elektronową i
deformację klatek, a także energie oddziaływań.
Do obliczeń wybrano funkcjonał B3LYP z bazą
funkcyjną 6-31+G(d). Obliczenia przeprowadzono w
programach Gaussian 09 oraz NBO 6.
Rys. 1 Przykład struktury prostej klatki silsekswioksanowej T8
[1]
Feher, F. J. et al.; J. Am. Chem. Soc., 111, 1989
[2]
McCusker C., et al.; Chem. Comun., 2005
[3]
Ronchi, M. et al.; Appl. Organometal. Chem., 24, 2010
Praca została wykonana z wykorzystaniem Infrastruktury PL-Grid
STRUKTURY LEWISA DLA ZWIĄZKÓW BORU Z UDZIAŁEM WIĄZAŃ
WIELOKROTNYCH
S09-P09
Grzegorz Mierzwa*, Sławomir Berski, Zdzisław Latajka.
*Zespół Teoretycznego Modelowania Procesów Chemicznych, Uniwersytet Wrocławski, ul. F. Joliot-Curie 14,
50-383 Wrocław.
Celem tej pracy jest rozważenie dowodów dotyczących
wielokrotnego wiązania w związkach Boru [1].
Występuje wiele wyjątków od reguły oktetu w
strukturach Lewisa, głównie z udziałem związków
boru, takich jak BF3 lub BCl8 [1].
Topologiczna
Analiza
Funkcji
Lokalizacji
Elektronowej (ELF) została zastosowana do badania
natury wiązań bor-fluor, bor-tlen i bor-azot [2].
Topologiczna Analiza ELF jest potężnym narzędziem
do badania charakteru wiązań chemicznych w
molekułach.
[1]
[2]
Darel K. Straub, J. Chem. Edu. 1995, 72, 494-496.
S. Berski, Z. Latarka, A. J. Gordon J. Chem. 2011, 35, 89-96
349
POSTERY
S09-P10
PREDICTING THE VISCOSITY AND CONDUCTIVITY OF IONIC LIQUIDS ON THE BASIS
OF THEORETICALLY CALCULATED IONIC VOLUMES
Iwona Anusiewicz*, Dorota Wileńska*, Sylwia Freza*, Maciej Bobrowski**, Edith Laux***, Stefanie Uhl***,
Herbert Keppner***, Piotr Skurski*
*Wydział Chemii, Uniwersytet Gdański, ul. Wita Stwosza 63, 80-308 Gdańsk. ** Department of Technical Physics
and Applied Mathematics, Gdańsk University of Technology, Narutowicza 11/12, 80-233 Gdańsk. *** HES-SO Arc,
Institut des Microtechnologies Appliqueés, Eplatures-Grises 17, 2300 La Chaux-de Fonds, Switzerland.
Selected physical properties of the ionic
liquids might be quantitatively predicted based on the
volumes of the ions these systems are composed of. It
is demonstrated that the ionic volumes calculated using
ab initio methods can be utilized to estimate the
viscosities and conductivities of various commonly
used ionic liquids. The fitting formulas of the
exponential form are offered and their predictive
usefulness is verified. The quality of such predictions is
S09-P11
discussed on the basis of several ionic liquids involving
Tf2N- and BF4- anions and 16 various cations. The
dependence of the viscosity and conductivity of the
ionic liquids on the temperature is also investigated and
the temperature-dependent equations are derived and
compared to the experimentally measured values.
The investigations were supported by grant no PSPB-051/2010 from
Switzerland through the Swiss Contribution to the enlarged
European Union.
DOES THE SPATIAL CONFINEMENT INFLUENCE THE ELECTRIC PROPERTIES AND
COOPERATIVE EFFECTS OF H-BONDED DIMERS? HCN CHAINS AS A CASE STUDY
Justyna Kozłowska, Agnieszka Roztoczyńska, Paweł Lipkowski, Wojciech Bartkowiak
Zakład Chemii Teoretycznej, Politechnika Wrocławska, Wybrzeże Wyspiańskiego 27, 50-370 Wrocław
Despite very detailed analysis of the properties of the
hydrogen bonded complexes in the field of
spectroscopy and theoretical chemistry, there is still a
wide range of issues that require further study. Among
them, one can specify the impact of confinement effect
on the hydrogen bonds characteristics in molecular
systems [1]. In this study the impact of the orbital
compression on the energetic and electric properties as
well as cooperative effects, for the interaction energy
and interaction-induced electric properties, in the Hbonded systems was investigated. The model (HCN)n
chains, where n=2-5, were chosen as a case study. The
effect of spatial restriction was modeled by harmonic
oscillator potential. Moreover changes in the structural
parameters, in the presence of model confining
potential, were also analyzed. The obtained results
demonstrated inter alia that the spatial confinement
significantly influences the analyzed electric properties
and cooperative effects.
[1]
Lipkowski, P., Kozłowska J., Roztoczyńska A., Bartkowiak W.,
Phys. Chem. Chem. Phys. 2014, 16, 1430-1440.
2011/03/D/ST4/00744.
TEORETYCZNE BADANIA MECHANIZMÓW REAKCJI RODNIKOWYCH
CHLOROALKANÓW Z ATOMOWYM CHLOREM
S09-P12
Łukasz Fojcik*, Dariusz Sarzyński**, Zdzisław Latajka*
*Wydział Chemii, Uniwersytet Wrocławski, ul. F. Joliot-Curie 14, 50-383 Wrocław **Katedra Chemii Fizycznej,
Wydział Farmaceutyczny, Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu, ul. Borowska 211A, 50-556 Wrocław
Głównym celem prowadzonych badań było poznanie
mechanizmów reakcji rodnikowych eliminacji atomu
wodoru z chloroalkanów z atomowych chlorem (są to
ważne reakcje w chemii atmosfery). Obliczenia
przeprowadzone na poziomie metody DFT i MP2
pozwoliły na wyznaczenie energii aktywacji, która w
przypadku 1,2-dichloroetanu jest prawie dwanaście razy
mniejsza aniżeli dla monochloroetanu. Z kolei dla 1chloropropanu i 2-chloropropanu, dodatkowo określono
wartości entalpii i stałych szybkości reakcji w
350
temperaturze 298.15 K i 528.5K. Obliczenia również
przeprowadzono dla układów deuterowanych.
[1]
[2]
[3]
Sarzyński, D.; Fojcik, Ł.; Latajka, Z. Chem. Phys. Lett., 2014,
597, 86-93.
Sarzyński, D. et al. Chem. Phys. Lett., 2012, 554, 20-26.
Sarzyński, D. et al. J. Mol. Model., 2013, 19, 1489-1505.
POSTERY
S09-P13
PORÓWNANIE WYBRANYCH BAZ FUNKCYJNYCH ORAZ POTENCJAŁÓW DLA
KOMPLEKSU CYRKONU Z TLENKIEM TRIFENYLOFOSFINY
Łukasz Siepietowski
*Wydział Chemiczny, Politechnika Śląska, ul. Krzywoustego 6, 44-100 Gliwice, [email protected]
Podstawowym zastosowaniem cyrkonu jest produkcja
koszulek na paliwo jądrowe. [1] Jest to możliwe ze
względu na niewielką wartość przekroju czynnego na
wychwyt neutronów termicznych. Z drugiej strony
hafn obecny w rudzie Zr w ilości około 2% ma
znacznie większy przekrój czynny, stąd jego
oddzielenie jest niezbędne. Jedną z metod rozdziału
jest ekstrakcja z zastosowaniem tlenków alkilofosfin.
[2] Alternatywą może być ekstrakcja z zastosowaniem
tlenów arylofosfin. Prezentowane wyniki stanowią
wstępną optymalizację parametrów prowadzenia
obliczeń dla kompleksów tej grupy ekstrahentów z
jonami cyrkonu.
Do obliczeń zastosowano wybrane bazy funkcyjne:
Ahlirich Coulomb Fitting, cc-pVDZ-PP, aug-ccpVDZ-PP, Def2-TZVPPD, LANL2DZ-ECP oraz
różnego rodzaju potencjały: PW91, B3LYP, X3LYP,
CAM-BELYP.
[1]
[2]
Adamczyk, J.; Szkaradek, K. Materiały Metalowe dla
Energetyki Jądrowej, Wyd. Politechniki Śląskiej, Gliwice 1992.
da Silva, A.; El-Ammouri, E.; Distin, P. A.; Canadian
Mettallurgical Quartely, 2000, 39(1), 37-42.
Praca została wykonana z wykorzystaniem Infrastruktury PL-Grid.
NATURA WIĄZANIA AZOT-TLEN W GRUPIE N-TLENKOWEJ
S09-P14
Marlena Łukomska*, Agnieszka Rybarczyk-Pirek*, Mirosław Jabłoński**, Marcin Palusiak*
*Wydział Chemii, Uniwersytet Łódzki, ul.Pomorska 163/165, 90-236 Łódź
**Wydział Chemii, Uniwersytet Mikołaja Kopernika, ul.Gagarina 7, 87-100 Toruń
Celem prowadzonych badań była analiza oddziaływań
niekowalencyjnych między cząsteczkami N-tlenków
pirydyny a kwasami Lewisa. Badanie zmian w
strukturze elektronowej atomu tlenu w kompleksie
wymaga jednak znajomości tej struktury w izolowanej
cząsteczce zasady, a w literaturze pojawia się niewiele
informacji na ten temat. Nieliczne prace poświęcone
temu zagadnieniu nie dostarczają wyczerpującej
informacji o charakterze wiązania N-tlenkowego.
Przeprowadzono analizę struktury szeregu związków
modelowych zawierających wiązanie N-tlenkowe.
Zbadano też, dla porównania, związki, w których
S09-P15
występuje pojedyncze lub podwójne wiązanie między
atomami azotu i tlenu. Charakter wiązania NO w Ntlenkach określono na podstawie obliczeń kwantowochemicznych przeprowadzonych metodą DFT, analizy
NBO oraz w oparciu o analizę topologii gęstości
elektronowej, zgodną z teorią QTAIM [1]. Wyniki
uzyskane metodami chemii teoretycznej porównano z
danymi
eksperymentalnymi
uzyskanymi
z
przeszukania bazy CSD [2].
[1]
[2]
Bader, R. “Atoms in Molecules: A Quantum Theory” 1994,
Oxford University Press, USA
Allen, F.H. Acta Cryst. B, 2002, 58, 380-388
BADANIE NANOSTRUKTUR WĘGLOWYCH Z WYKORZYSTANIEM METODY
SPRZĘŻONYCH KLASTERÓW I METODY FUNKCJONAŁU GĘSTOŚCI
ELEKTRONOWEJ.
Marta Olszówka*, Monika Musiał*
*Zakład Chemii Teoretycznej, Uniwersytet Śląski, ul. Szkolna 9 Katowice
Celem prezentowanych badań jest modelowanie
układów zawierających niesparowane elektrony, ze
szczególnym
uwzględnieniem
oddziaływań
w
nanorurkach węglowych interkalowanych atomami
metali alkalicznych [1]. Przeprowadzone zostały
obliczenia
kwantowochemiczne
zarówno
dla
nanorurek, jak i dla ich uproszczonych modeli.
Metoda sprzężonych klasterów, należąca do
najdokładniejszych metod chemii obliczeniowej, może
być stosowana jedynie dla stosunkowo niewielkich
układów, ze względu na znaczny koszt obliczeniowy.
Dlatego postanowiono posłużyć się dwuatomowymi
rodnikami (LiC, NaC) w celu oszacowania
oddziaływania między ścianą nanorurki a atomami litu
i sodu. Rodniki te posiadają trzy niesparowane
elektrony, co umożliwia zastosowanie podejścia
opartego na potrójnym powinowactwie elektronowym
[2].
[1]
[2]
M. Khantha et.al, Physical Review B. 78, 115430 (2008)
M. Musiał, M. Olszówka, D. Lyakh, R. Bartlett, J.Chem.Phys.,
137, 174102 (2012)
Praca współfinansowana przez Unię Europejską w ramach
Europejskiego Funduszu Społecznego, projekt Forszt.
351
POSTERY
S09-P16
WŁASNOŚCI SPEKTROSKOPOWE Z OBLICZEŃ PODWÓJNEGO POWINOWACTWA
ELEKTRONOWEGO DLA CZĄSTECZKI NALI DLA STANÓW SINGLETOWYCH
Patrycja Kałuża*, Monika Musiał*, Stanisław A. Kucharski*
*Uniwersytet Śląski, Instytut Chemii ul. Szkolna 9, 40-006 Katowice
Skuteczna realizacja wieloreferencyjnej metody
sprzężonych klasterów w ujęciu przestrzeni Focka
(MRFS-CC) jest możliwa od wprowadzenia przez
Meissnera formalizmu hamiltonianu pośredniego (IH)
[1]. W niniejszych obliczeniach zastosowano metodę
IH-MRFS do stanów powstałych po przyłączeniu
dwóch elektronów do układu referencyjnego (sektor
(2,0))[2]. Realizacja metody FS w sektorze (2,0) jest
szczególnie użyteczna w przypadku układów, których
jony dwudodatnie
dysocjują na fragmenty
zamkniętopowłokowe. Przykładem takich cząsteczek są
S09-P17
dwuatomowe
połączenia
metali
alkalicznych.
Przedmiotem niniejszych obliczeń są stany singletowe
cząsteczki NaLi. Przy zastosowaniu metody FSCCSD(2,0) obliczono energie wzbudzeń, energie
dysocjacji,
optymalną
geometrię
i
częstości
harmoniczne dla 10 najniżej położonych stanów
singletowych.
[1]
[2]
L. Meissner, J. Chem. Phys., 1998,108, 9227.
M. Musiał, J. Chem. Phys., 2012,136, 134111.
TEORETYCZNY OPIS ODDZIAŁYWANIA MODYFIKOWANYCH UKŁADÓW
HETEROPOLIKWASÓW WOLFRAMOWYCH I MOLIBDENOWYCH Z TLENEM.
Piotr Niemiec*, Renata Tokarz-Sobieraj
Przedmiotem badan w tej pracy jest opis aktywacji O 2
na modyfikowanych układach heteropolikwasów
wolframowych (HPW) i molibdenowych (HPMo).
Modyfikacja struktury Keggina heteropolikwasów
polegała na zastąpieniu jednego z atomów addenda
(W/Mo) metalem z pierwszego szeregu metali
przejściowych. Podstawiony kation metaliczny stanowi
doskonałe centrum na którym zachodzić może
aktywacja tlenu.
W
pracy
porównano
parametry
struktury
geometrycznej i elektronowej różnych kationów,
wbudowanych w strukturę Keggina, a dodatkowo
porównano aktywność w procesie aktywacji HPW i
HPMo. W pracy prezentowane będą energie
oddziaływania z tlenem, orbitale graniczne, widma
DOS, gęstości spinowe a dodatkowo różnice w
aktywności poszczególnych grup przedstawione
zostaną poprzez pokazanie kanałów otrzymanych w
analizie NOCV.
Podziękowania: Projekt został sfinansowany ze środków
Narodowego Centrum Nauki przyznanych na podstawie decyzji
numer DEC-2011/03/B/ST4/01216; PN has been partly supported by
the EU Human Capital Operation Program, Polish Project No.
POKL.04.0101-00-434/08-00.
OBLICZENIA KLASTEROWE DFT MODYFIKOWANYCH UKŁADÓW Cu-HPA.
S09-P18
Piotr Niemiec*, Renata Tokarz-Sobieraj
W
pracy
porównane
zostaną
struktury
elektronowe/właściwości fizykochemiczne HPA o
różnej geometrii: a) układy o geometrii Keggina gdzie
Cu2+ wprowadzony został w pozycję jonu centralnego,
CuW12O406- (CuW) lub w pozycję jednego z atomów
addenda, PW11CuO395- (PWCu); b) układy o geometrii
Dawsona, gdzie jon Cu2+, jako atom addenda zajmuje
różne pozycje w strukturze, PW17CuO61n- ((PW)2Cu);
c) układy typu „sandwich” gdzie klastery Cu4 położone
są pomiędzy dwoma zdefektowanymi anionami
Keggina.
352
aniony Keggina
anion Dawson
HPA typu „sandwich”
Podziękowania: Projekt został sfinansowany ze środków
Narodowego Centrum Nauki przyznanych na podstawie decyzji
numer DEC-2011/03/B/ST4/01216
POSTERY
S09-P19
AKTYWNOŚĆ KATALITYCZNA, SOLI Al, Ga, In HETEROPLIKWASÓW
WOLFRAMOWYCH I MOLIBDENOWYCH, W EKSPERYMENCIE I W TEORII.
Robert Grybos*, Renata Tokarz-Sobieraj, Urszula Filek, Anna Micek-Ilnicka, Adam Bielanski, Małgorzata Witko
Praca przedstawia wyniki obliczeń teoretycznych
(obliczenia klasterowe i periodyczne DFT) i badań
katalitycznych (modelowa reakcja - konwersja etanolu
w fazie gazowej) soli heteropolikwasów o wzorze
ogólnym M3PW12O40 (MPW) and M3PMo12O40
(MPMo), gdzie M = Al, Ga, In. Obliczenia struktury
elektronowej soli mono-kationowych, wykonane
odpowiednio dla soli MPW i MPMo wskazały na
różnicę w szerokości przerwy energetycznej pomiędzy
pasmami walencyjnym a przewodnictwa (właściwości
redoksowe) i co znalazło odzwierciedlenie w badaniach
katalitycznych, w których wyłącznie dla soli fosforo-
molibdenowych zaobserwowano aktywność w stosunku
do acetaldehydu CH3CHO (będącym miernikiem
właściwości redoksowych układu).
Wyznaczona w obliczeniach energia tworzenia H+,
będąca miarą kwasowości układu, pozwala na
uszeregowanie soli heteropolikwasów w szeregu,
w których właściwości kwasowe maleją Ga > In > Al.
Badania eksperymentalne wykazały, że aktywność
katalityczna tych układów, w stosunku do produktów
konwersji etanolu (eteru dietylowego C2H5OC2H5 i
etylenu) zmienia się zgodnie z wyliczonym teoretycznie
szeregiem.
OPIS ODDZIAŁYWANIA KLASTERÓW MONO- I BI-METALICZNYCH Z NOŚNIKIEM I
ZAADSORBOWANĄ WODĄ.
S09-P20
Robert Grybos*, Renata Tokarz-Sobieraj, Małgorzata Witko, Alicja Drelinkiewicz, Wojciech Rojek, Tomasz
Szumełda
Praca przedstawia wyniki obliczeń teoretycznych dla: a)
monometalicznych układów Pd, Pt, Au b) układów
bimetalicznych, w których pallad domieszkowano
platyną bądź złotem. Zbadano oddziaływanie klasterów
o różnej wielkości i geometrii z wodą, a dla wybranych
układów przeprowadzono modelowanie mające określić
wpływ rodzaju nośnika (MoO3, SiO2, węgiel aktywny)
na
właściwości
fizykochemiczne
klasterów
metalicznych. W obliczeniach wykazano, że struktura
geometryczna tych klasterów zależy od składu
chemicznego i od rodzaju nośnika, na którym
umieszczono klaster. Modelowanie oddziaływania
metali z wodą pokazały, że energia wiązania H2O, w
układach monocentrowych rośnie w szeregu
Au < Pd < Pt. Dla układów dwumetalicznych energia
oddziaływania jest funkcją nie tylko wielkości klastera i
składu chemicznego, ale zależy silnie od pozycji
poszczególnych atomów w klasterze (mikrostruktura
klasteru np. „core-shell”, „cluster-in-cluster” itd).
Podziękowania: Prace zostały wykonane w ramach projektu NCBR
SP/J/170071/12 „Technologie wspomagające rozwój bezpiecznej
energetyki jądrowej
BAZA ATOMOWYCH MULTIPOLI AMINOKWASÓW
S09-P21
Wiktor Beker*
*Instytut Chemii Fizycznej i Teoretycznej, Politechnika Wrocławska, Wyb. Wyspiańskiego 27, 50-370 Wrocław
W ostatnich latach wzrasta zainteresowanie opisem
oddziaływań elektrostatycznych za pomocą atomowych
rozwinięć
multipolowych,
pozwalających,
w
przeciwieństwie do modelu ładunków punktowych,
lepiej opisać rozkład ładunku oraz potencjał
elektrostatyczny wokół cząsteczek [1]. Dotychczasowe
prace wykazały także, że takie rozwinięcie może
posłużyć
względnej
ocenie
oddziaływań
międzycząsteczkowych [2]. Ponieważ wyższe atomowe
momenty multipolowe wykazują silną zależność od
konformacji cząsteczki [3], zaproponowany został
algorytm liniowej interpolacji kartezjańskich multipoli
atomowych CAMM pomiędzy
konformerami,
pozwalający uzyskać opis dowolnych konformacji
biocząsteczek przy zachowaniu pożądanej dokładności
obliczeń. Opracowana baza multipoli atomowych
aminokwasów może być stosowana m.in. w
projektowaniu biokatalizatorów.
[1]
[2]
[3]
Cardamone, S. et al. Phys. Chem. Chem. Phys., 2014, Advance
Article, DOI: 10.1039/C3CP54829E
Beker, W. et al. J. Comp. Chem., 2013, 34, 1797-1799
Kramer, C. et al. J. Comp. Chem., 2012, 33, 1673–1688
Praca finansowana przez MNiSW w ramach programu „Diamentowy
Grant”, nr 0166/DIA/2013/42.
353
POSTERY
BADANIE ODDZIAŁYWAŃ W KRYSZTALE METALOORGANICZNYM
S09-P22
Wojciech Jankiewicz, Rafał Podeszwa,
Instytut Chemii, Uniwersytet Śląski, Szkolna 9, 40-006 Katowice, koło chemików UŚ
5-chloro-7-karboksy-2-metylo-N,O-chinoliniano)bis(trifenylofosfina)miedź(1)
(CuJN24)
jest
kompleksem miedzi i dwóch trifenylofosfin oraz
pochodnej chinoliny, którego kryształ został niedawno
otrzymany.W pracy zaprezentowano teoretyczne
badania oddziaływań międzycząsteczkowych w
krysztale tego układu. Wielkość badanej cząsteczki (92
atomy) stanowi spore wyzwanie dla metod opartych na
funkcji falowej. Wykorzystując geometrię cząsteczek w
krysztale uzyskaną metodami rentgenograficznymi
przeprowadzono obliczenia przy pomocy teorii
funkcjonałów gęstości (DFT) oraz rachunku zaburzeń
Møllera–Plesseta
(MP2).
Dla
oddziaływań
międzycząsteczkowych niezbędne jest uzupełnienie
energii odziaływania DFT o empiryczną energię
dyspersyjną (DFT-D). Otrzymane wyniki pozwoliły
ustalić preferowane konfiguracje odziaływań między
cząsteczkami
badanego
kryształu.
THE NATURE OF INTERACTIONS IN NICOTINAMIDE CRYSTAL
S09-P23
Tomasz Misiaszek*, Żaneta Czyżnikowska**
*Institute of Physical and Theoretical Chemistry, Wrocław University of Technology, Wyb. Wyspiańskiego 25, 55370 Wrocław. ** Departament of Inorganic Chemistry ,Wrocław Medical University, Borowska 211, 55-556
Wrocław.
We analyze the nature of intermolecular interactions in
complexes is a complicated interplay of induction,
nicotinamide complexes appearing in conformations
dispersion,
electrostatic
found in the crystal structure, including manybody
energies.
In the case of considered three-body
effects. We employ symmetry-adapted perturbation
complexes, the nonadditivity effects are found to be not
theory based on density functional theory description
important. Based on the results of topological analysis
of monomers, and we perform the many-body
of charge densities we characterized also the properties
variational-perturbational
of short H . . .H contact and identified it as a weak
decomposition.
S09-P24
The
interaction
stability
of
energy
nicotinamide
and
exchange
repulsion
noncovalent closed shell interaction.
Komunikat przeniesiony do Sekcji S10; nr streszczenia S10-P35
IMPLEMENTACJA METODY LTDF-ADC(2)
S09-P25
Michał Chojecki*, Tatiana Korona*
*Pracownia Chemii Kwantowej, Uniwersytet Warszawski, ul. Pasteura 1, 02-093, Warszawa
Niniejsza prezentacja ma na celu przedstawienie
implementacji metody algebraiczno-diagramatycznej
konstrukcji, ADC(2), w jej postaci oryginalnej [1] oraz
z użyciem narzędzi, pozwalających na zwiększenie jej
efektywności oraz stosowalności, takich jak: podejście
fitowania gęstości (density-fitting) dla całek odpychania
międzyelektronowego czy transformacja Laplace'a dla
mianowników energetycznych [2]. Przedstawione
zostaną także wyniki numeryczne dla własności
molekularnych drugiego rzędu, takich jak propagatory
czy momenty przejścia. Zaimplementowana metoda
354
pozwoli w niedalekiej przyszłości na efektywne badanie
wzbudzonych stanów elektronowych, w tym również w
pobliżu przecięć stożkowych pomiędzy stanami o tej
samej symetrii.
[1]
[2]
Trofimov, A,; Schirmer, J., J. Phys. B. 1995, 28, 2299.
Kats, D.; Usvyat, D.; Schütz, M., PCCP. 2008, 10, 3430.
POSTERY
STRUCTURE ACTIVITY RELETIAONSHIP OF CARBAZOLE LIGANDS, POTENTIAL
INHIBITORS OF TELOMERASE IN ANTITUMOR THERAPY
S09-P26
Agata Głuszyńska*, Martyna Kuta**, Marcin Hoffmann**
*Laboratory of Bioanalytical Chemistry,**Quantum Chemistry Group, Faculty of Chemistry, Adam Mickiewicz
University, Umultowska 89b Street, 61-614 Poznań
Investigation of the processes of interaction of new
ligands in the presence of tetra-stranded DNA,
determination of mechanisms of the above processes
should provide interesting experimental material for
design of effective DNA ligands potentially active in
anticancer therapy and useful as fluorescence probes
for structural studies of DNA or detection of trace
amounts of DNA. All suggested carbazole ligands
containing heterocyclic benzothiazolium group
(possessing positive charge) and additional substituents
(functional groups, C=C bond), were examined by
S09-P27
using analysis of SAR Structure-Activity Relationship
is the relationship of the molecular structure of a
chemical
with
a
physicochemical
property,
environmental fate attribute, and/or specific effect on
human health.
[1]
Lu, W.; Zhang, Y.; Liu, D.; Songyang, Z. Wanb M. Exp. Cell.
Res., 2013, 319, 133–141.
[2]
Clark, D. E. Comb. Chem. High Throughput Screening, 2001,
4, 477-496.
[3]
Lipiński, C. A. ACD European Workshop., 2001, 1-26.
Praca finansowana przez Fundację na rzecz Nauki Polskiej w ramach
projektu w programie POMOST/2011-3/3.
ENERGIA WIĄZAŃ WODOROWYCH N(+)H···S( ) POMIĘDZY CZĄSTECZKAMI
IMIDAZOLU I SILANOTIOLU W UKŁADZIE IZOLOWANYM I DWÓCH RÓŻNYCH
UKŁADACH ŁAŃCUCHOWYCH
Katarzyna Kazimierczuk, Justyna Socha, Aleksander Herman, Anna Dołega*
*Politechnika Gdańska,
[email protected]
Katedra
Chemii
W
kryształach
silanotiolanów imidazoliowych
otrzymanych przy użyciu tris(2,6-diizopropylofenoksy)silanotiolu i alkilowych pochodnych imidazolu
zaobserwowano
trzy
różne
układy
wiązań
wodorowych:
izolowane wiązanie wodorowe N(+)-H∙∙∙ (-)S;
zygzakowate łańcuchy wiazań N(+)-H∙∙∙ (-)S;
łańcuchy wiązań NH∙∙∙N(+)-H∙∙∙ (-)S.
Podobnie jak w pracy [1] zanalizowano energie
powyższych
układów
wiązań
wodorowych
Nieorganicznej,
ul.
Narutowicza
11/12,
80-233
Gdańsk.
optymalizując geometrie poszczególnych cząsteczek
oraz układów binarnych i trójskładnikowych.
Zastosowano metody DFT (z użyciem funkcjonału
B3LYP) oraz RHF zaimplementowane w programie
GAMESS [2].
Baranowska, K.; Piwowarska, N.; Herman, A.; Dołęga, A. New
J. Chem. 2012, 36, 1574-1582.
Granovsky
A.A.,
Firefly
version
8.0,
www
http://classic.chem.msu.su/gran/firefly/index.html
[1]
[2]
WYZNACZANIE ENERGII ODDZIAŁYWANIA MIĘDZYCZĄSTECZKOWEGO I
WŁASNOŚCI ELEKTRYCZNYCH DLA DIMERU TIOFENU METODAMI DFT
S09-P28
Tomasz Skóra*, Tadeusz Pluta**
*Koło Naukowe Chemików UŚ Aqua Regia, Instytut Chemii, Uniwersytet Śląski, 40-006 Katowice. ** Instytut
Chemii, Uniwersytet Śląski
Dimery związków π-elektronowych od lat budzą duże
zainteresowanie m.in. ze względu na ich znaczenie w
biochemii oraz potencjalne zastosowanie np. w
fotonice [1]. Standardowe funkcjonały gęstości
niepoprawnie
opisują
słabe
oddziaływania
międzycząsteczkowe, np. warstwowe(stacking). Pośród
metod pozwalających na naprawienie tego defektu
prostotą i efektywnością wyróżnia się metoda
sumowania energii oddziaływań dalekozasięgowych
dla par(ew. trójek) atomów [2]. Przedstawiono wyniki
obliczeń energii oddziaływania dla kilku konformacji
dimeru tiofenu z wykorzystaniem poprawki D3 dla
różnych funkcjonałów (BLYP, B3LYP ,PBE0, TPSS,
TPSSH). Uzyskane krzywe energii oddziaływania i
zmiany własności elektrycznych porównano z
wynikami obliczeń metodą CCSD(T) [3].
[1]
[2]
[3]
Riley, K.E.; Pitonak, M.; Jurecka, P.; Hobza, P. Chem. Rev.
2010, 110, 5023-5063.
Ehrlich, S.; Moellmann, J.; Grimme, S. Acc. Chem. Res., 2013,
46, 916-926
Tsuzuki, S.; Honda, K. J. Am. Chem. Soc., 2002, 124, 1220012209.
355
POSTERY
S09-P29
PHOTOSWITCHING OF A MODEL AROMATIC SCHIFF BASE MOLECULE: STATIC AND
DYNAMIC THEORETICAL STUDY
Joanna Jankowska, Michał F. Rode, Joanna Sadlej, Andrzej L. Sobolewski, Lasse Spörkel, Walter Thiel
Aromatic Schiff bases belong to a broad family of
molecular systems whose photophysics is determined
by the excited state intramolecular proton transfer
(ESIPT). Their typical features, such as photochromism
and the high photostability open new prospects of
possible applications in optically driven molecular
memories and switching devices [1]. In this
communication we present results of a systematic
theoretical study of photophysical properties of an
isolated model Schiff base molecule – salicylidene
methylamine (SMA). A special attention is paid to
presence of many possible forms of this chemical
system (isomers and conformers). We analyze results of
a static reaction path investigation [2] and a dynamic
study of the SMA’s photophysics obtained within an
on-the-fly approach at a semi-empirical level
(OM2/MRCI [3]). The conclusion emerging from the
obtained results confirms that molecular systems based
on Schiff bases should be considered as good
candidates
for
optically
driven, reversible molecular
switches and sheds light on
the direction in which
particular
molecular
engineering efforts towards
obtaining the efficient devices
should be made.
[1] E. Hadjoudis, and I. M. Mavridis, Chem. Soc. Rev., 2004, 33, 579
[2] J. Jankowska, M. F. Rode, J. Sadlej, A. L. Sobolewski,
ChemPhysChem, 2012, 13, 4287
[3] A. Koslowski, M. Beck, W. Thiel, J. Comput. Chem., 2003, 24,
714
ZASTOSOWANIE METOD OBLICZENIOWYCH DFT I TD-DFT DO ANALIZY WIDM
ABSORPCYJNYCH PRODUKTÓW REDUKCJI PORFIRYNY
S09-P30
Tadeusz Strózik, Maria Hilczer, Marian Wolszczak
Międzyresortowy Instytut Techniki Radiacyjnej, Wydział Chemiczny, Politechnika Łódzka, ul. Wróblewskiego 15,
93-590 Łódź.
Związki porfirynowe mają duże znaczenie biologiczne
(fotosynteza, reakcje enzymatyczne, itp.) i znalazły
zastosowanie jako sensybilizatory w terapii fotodynamicznej (PDT) i radioterapii.
Obecna praca jest kontynuacją naszych badań [1]
dotyczących
radiolitycznej
redukcji
wodnych
roztworów porfiryn a jej przedmiotem jest 5,10,15,20–
tetrakis(4–sulfofenylo)-porfiryna (TSPP). Ze względu
na bardzo szybkie reakcje następcze produktów
redukcji TSPP, rejestracja i identyfikacja ich widm
absorpcyjnych jest utrudniona.
S09-P31
Do zbadania właściwości spektralnych produktów
redukcji
porfiryny
zastosowaliśmy
metody
obliczeniowe DFT (Density Functional Theory) i TDDFT (Time-Dependent Density Functional Theory).
Obliczenia przeprowadziliśmy z wykorzystaniem
programu Gaussian 09. Wyniki tych obliczeń mogą
okazać się pomocne przy identyfikacji produktów
redukcji, których widm nie można zarejestrować
metodami spektroskopii stacjonarnej.
[1]
Strozik, T. i in., Radiat. Phys. Chem., 2013, 91, 156-165.
WIĄZANIE PODWÓJNE I AROMATYCZNE A GĘSTOŚĆ ELEKTRONOWA
FOSFORANÓW ORGANICZNYCH
Adrian Mermer, Przemysław Starynowicz
*Wydział Chemii, Uniwersytet Wrocławski, ul. F. Joliot-Curie 14, 50-383 Wrocław
Przedstawiono
wyniki
analizy
eksperymentalnej gęstości elektronowej i
obliczeń DFT dla soli wysokoenergetycznego
fosforanu – wodorofenylofosforanu litu i ich
porównanie z wynikami dla fosfoenolopirogronianu amonu - związku z rodziny
wysokoenergetycznych fosforanów [1]. Dyskutowane są zależności między wielkościami
geometrycznymi i topologicznymi wiązań z
estrowego układu P-O-C i ich związek z
356
wynikami uzyskanymi z obliczeń NBO [2].
Porównane zostają wpływy obecności grupy
fenylowej i –C=CH2 na badane układy.
[1]
[2]
Berg, J.; Tymoczko, J.L.; Stryer, L. Biochemia. 2002,
Weinhold, F.; Landis, C.R. Chem. Educ. Res. Pract., 2001, 2,
91-104.
Autor jest stypendystą w ramach projektu: „Stypendia naukowe dla
doktorantów kształcących się na kierunkach uznanych za szczególnie
istotne z punktu widzenia rozwoju Województwa Lubuskiego”,
Poddziałanie 8.2.2.: Regionalne Strategie Innowacji.
SEKCJA S10
CHEMIA PRZEMYSŁOWA I TECHNICZNA
357
358
WYKŁADY
SYNTEZA KWASU (S)-RYCYNOLOWEGO Z UDZIAŁEM CIECZY JONOWEJ
S10-W01
Józef Kula, Radosław Bonikowski, Kornelia Ciołak
Instytut Podstaw Chemii Żywności, Politechnika Łódzka, ul. Stefanowskiego 4/10, 90924 Łódź.
Kwas (R)-rycynolowy, czyli (Z, R)-12-hydroksyoktadec-9-enowy, stanowi 85-92 % wszystkich
kwasów tłuszczowych obecnych w oleju rycynowym
otrzymywanym z nasion rącznika pospolitego (Ricinus
communis). Światowa produkcja tego oleju sięga 1
miliona ton rocznie i jest on jednym z najważniejszych,
odnawialnych surowców roślinnych dla przemysłu
chemicznego, farmaceutycznego i kosmetycznego. W
literaturze nie ma informacji, co do obecności jego
enancjomeru, czyli kwasu (S)-rycynolowego w naturze.
Wiadomo jednak, że właściwości biologiczne, w tym
sensoryczne, związków chiralnych silnie zależą od
konfiguracji molekuły, stąd pożądany jest praktyczny
dostęp do obu antypodów kwasu rycynolowego.
Kluczowym etapem syntezy estru metylowego kwasu
(S)-rycynolowego z estru metylowego kwasu (R)rcynolowego jest zaadoptowana reakcja substytucji
nukleofilowej z udziałem cieczy jonowej [1], 1-butyl3-methylimidazolium acetate (bmimOAc) .
MeSO 3Cl
H OH
CH3 (CH2 )5
(CH2 )7COOMe
H OAc
CH3 (CH2 )5
(CH2 )7COOMe
MeOH
(CH2 )7COOMe
[BMIm][OAc]
H OSO2 Me
CH3 (CH2 )5
H OAc
(CH2 )7COOMe
CH3 (CH2 )5
CIECZE JONOWE JAKO INNOWACYJNE KATALIZATORY DLA PRZEMYSŁOWEJ
SYNTEZY ORGANICZNEJ
S10-W02
Anna Chrobok*
*Katedra Technologii Chemicznej Organicznej i Petrochemii, Politechnika Śląska, ul. Krzywoustego 4, 44-100
Gliwice
Przemysł chemiczny stawia coraz wyższe wymagania
wobec procesów katalitycznych. Idealny, nowoczesny
katalizator powinien być wysoce selektywny oraz
charakteryzować się stabilnością hydrolityczną oraz
oksydacyjną. W prezentacji przedstawione zostaną
przykłady zastosowania cieczy jonowych w katalizie
homogenicznej lub heterogenicznej, w układzie cieczciecz lub ciecz–ciało stałe, z wykorzystaniem
immobilizowanej cieczy jonowej, np. na powierzchni
krzemionki. W szczególności zaprezentowane zostaną
prace dotyczące wykorzystania cieczy jonowych
S10-W03
posiadających właściwości kwasów Lewisa lub/i
Brønsteda w procesach o znaczeniu przemysłowym.
R
Ciecze jonowe typu
N
N
N
kwasu Lawisa lub Bronsteda
gdzie M: In, Ga, Al, Sn
N
R
N
MClx
H
X
N
X
(CH2)nCO2H
N
MClx
(CH2)nSO3H
[1]
Olivier-Bourbigou H.; Magna L.; Morvan D. Appl. Catal. A:
Gen., 2010, 373, 1-56.
[2]
Chrobok A.; Baj S.; Pudło W.; Jarzębski A. Appl. Catal. A:
Gen., 2010, 389, 179-185.
Praca finansowana przez Narodowe Centrum Nauki grant nr UMO2012/06/M/ST8/00030
PERSPEKTYWY ZASTOSOWANIA CIEKŁYCH MEMBRAN W PROCESACH SEPARACJI
JONÓW METALI
Jerzy Gęga
Katedra Chemii, Politechnika Częstochowska, Al. Armii Krajowej19, 42-200 Częstochowa
Membrany o różnej budowie i mechanizmie działania,
w tym membrany ciekłe, są obecnie szeroko
wykorzystywane w procesach rozdzielania składników
mieszanin. W niniejszej pracy opisano budowę,
właściwości i konstrukcję najważniejszych rodzajów
ciekłych membran. Określono wpływ głównych
parametrów operacyjnych (tj. stężenie jonów
wodorowych i jonów metali w roztworze zasilającym,
rodzaj i stężenie przenośnika oraz stężenie kwasu w
roztworze odbierającym) na szybkość transportu jonów
wybranych metali przez ciekłą membranę oraz
efektywność separacji tych jonów. Opisano trwałość
badanych układów oraz określono ich najważniejsze
wady i zalety. Stwierdzono, że najlepszymi
właściwościami użytkowymi charakteryzowały się
polimerowe
membrany
inkluzyjne
(PIM).
W przypadku procesu trwającego kilkadziesiąt godzin,
trwałość tych membran była całkowicie wystarczająca.
Uzyskane wyniki wskazują, że ciekłe membrany
stanowią alternatywną technikę separacji jonów metali
w stosunku do metod stosowanych dotychczas i mogą
być brane pod uwagę przy opracowywaniu nowych
technologii
hydrometalurgicznych
otrzymywania
metali zarówno ze źródeł pierwotnych, jak i wtórnych.
359
WYKŁADY
S10-W04
ROLA ZWIĄZKÓW FOSFOROORGANICZNYCH W PROCESACH SEPARACJI JONÓW
METALI PRZEZ POLIMEROWE MEMBRANY INKLUZYJNE
Beata Pośpiech
Katedra Chemii, Politechnika Częstochowska, ul. Armii Krajowej 19, 42-200 Częstochowa
Ostatnio obserwuje się wzrastające zainteresowanie
możliwością zastosowania procesów transportu przez
polimerowe membrany inkluzyjne (ang. Polymer
Inclusion Membranes, PIMs) do separacji jonów metali
nieżelaznych z roztworów wodnych. Efektywność
i selektywność polimerowych membran inkluzyjnych
zależy głównie od ich składu i morfologii [1].
Przenośnik jonów znajdujący się w polimerowej
matrycy odpowiada za transport jonów metali przez
membranę. W roli przenośników stosuje się te same
związki organiczne, będące ekstrahentami w procesach
ekstrakcji ciecz-ciecz. Są to najczęściej ekstrahenty
kwasowe (np. kwasy fosforoorganiczne), ekstrahenty
zasadowe (np. aminy), a także ekstrahenty solwatujące
[1,2].
[1]
[2]
360
Nghiem, L.D., et al., J. Membr. Sci. 2006, 281, 7-41.
Smail, F., et al., C.R. Chimie, 2013, 16, 605-612.
KOMUNIKATY
PROTONOWE CIECZE JONOWE Z ANIONEM TIOCYJANIANOWYM
S10-K01
Agnieszka Kurzawska*, Barbara Górska*
*Instytut Technologii i Inżynierii Chemicznej, Wydział Technologii Chemicznej, Politechnika Poznańska, pl. M.
Skłodowskiej-Curie 5, 60-965 Poznań
Protonowe ciecze jonowe są związkami chemicznymi
zawierającymi co najmniej jeden atom wodoru, który
jest połączony z czwartorzędowym atomem azotu.
Otrzymywane są w wyniku reakcji zasady Brönsteda
(którą stanowi trzeciorzędowa amina) z kwasem
Brönsteda (będącym czynnikiem czwartorzędującym).
W ramach badań przeprowadzono syntezę nowych
protonowych cieczy jonowych, zawierających anion
tiocyjanianowy.
W
tym
celu
odpowiednie
chlorowodorki
amoniowe
poddawano
reakcji
wymiany, w wyniku której anion chlorkowy został
zastępowany anionem tiocyjanianowym. Struktury
otrzymanych protonowych cieczy jonowych zostały
potwierdzone za pomocą techniki magnetycznego
rezonansu jądrowego, protonowego 1H NMR oraz
węglowego 13C NMR. Dodatkowo dla otrzymanych
związków wyznaczono właściwości fizykochemiczne
tj. rozpuszczalność, gęstość, współczynnik refrakcji,
przewodnictwo właściwe oraz temperaturę topnienia.
CIECZE JONOWE JAKO REGULATORY WZROSTU ROŚLIN I HERBICYDY
S10-K02
Michał Niemczak*, Katarzyna Marcinkowska**, Tadeusz Praczyk**, Juliusz Pernak*
*Wydział Technologii Chemicznej, Politechnika Poznańska, pl. M. Skłodowskiej-Curie 5, 60-965 Poznań
** Instytut Ochrony Roślin – Państwowy Instytut Badawczy, ul. Wł

Part 2 - Polskie Towarzystwo Chemiczne

Transkrypt

Podobne dokumenty

Ksiazka Abstraktów - XL Ogólnopolska Szkoła Chemii

Program 2013 - Department of Analytical Chemistry

OSCO_VIII_program 7,1 MB - Centrum Badań Molekularnych i

Materiały konferencyjne - bioorg

Pobierz