TEMAT ĆWICZENIA

Pomiary elektryczne:
Szeregowe i równoległe łączenie żarówek
1. Dane osobowe
Data wykonania ćwiczenia:
Nazwa szkoły, klasa:
Dane uczniów:
A.
B.
C.
D.
E.
2. Podstawowe informacje BHP
W pracowni większość badanych układów jest zasilana napięciem bezpiecznym – nie
będącym w stanie zagrozić życiu człowieka, jednakże podczas wykonywania ćwiczenia
należy zachować odpowiednie środki ostrożności:
1. Nie jeść oraz nie pić napojów, podczas całego ćwiczenia.
2. Stoły pomiarowe powinny być oczyszczone ze zbędnych przedmiotów (torby, nie
używane książki, nie wykorzystywane przewody itp.).
3. W przypadku zauważenia zmian w układzie, które mogłyby spowodować uszkodzenie
przyrządów lub porażenie, należy odłączyć napięcie i zgłosić to prowadzącemu.
4. Ewentualne uszkodzenia należy zgłosić prowadzącemu zajęcia.
5. Nie należy stawiać przyrządów na przewodzie zasilającym.
6. Podczas montażu i demontażu stanowiska pomiarowego należy wyłączyć źródło
zasilania.
7. Należy zadbać o właściwe połączenie układu zgodnie ze schematem, oraz o
przejrzystość połączeń. Umożliwia to szybkie sprawdzenie obwodu i sprawne
wykonanie ćwiczenia.
8. Połączony układ należy zgłosić do sprawdzenia nauczycielowi prowadzącemu.
9. Przyrządy pomiarowe należy ustawić tak, aby połączenia między nimi i badanym
obwodem były jak najkrótsze.
10. Podczas pomiarów należy postępować ściśle według wskazówek nauczyciela oraz
instrukcji.
11. Wszelkie usterki techniczne należy zgłosić nauczycielowi prowadzącemu ćwiczenie.
12. Po zakończeniu pomiarów należy zgłosić się do nauczyciela, który sprawdza
poprawność wyników.
3. Wstęp teoretyczny
Opór elektryczny jest miarą oporu czynnego, z jakim element przeciwstawia się
przepływowi. Zwyczajowo rezystancję oznacza się symbolem R.
Łączenie oporów
Kilka połączonych ze sobą w dowolny sposób odbiorników energii elektrycznej
można zastąpić jednym, tzn. tak dobrać jego opór, aby doprowadzenie do zacisków takiego
samego napięcia wywołało prąd o takim samym natężeniu. Tak dobrany opór nazywa się
oporem zastępczym.
Połączenie szeregowe
Opór zastępczy układu oporników połączonych szeregowo
poszczególnych oporników Rk.
jest równy sumie oporów
Połączenie szeregowe ze źródłem napięcia dowolnej liczby oporników powoduje
zwiększenie całkowitego oporu obwodu.
Połączenie równoległe
Odwrotność oporu zastępczego oporników połączonych równolegle jest równa sumie
odwrotności oporów poszczególnych oporników.
Opór zastępczy kilku oporników połączonych równolegle jest mniejszy od najmniejszego
oporu spośród wszystkich oporników układu. Równoległe dołączenie do obwodu dowolnego
elementu powoduje zmniejszenie całkowitego oporu zewnętrznej części obwodu.
4. Opis stanowiska pomiarowego
1.
2.
3.
4.
Stanowisko pomiarowe składa się z:
3 żarówek
kabli w celu połączenia układu
źródła zasilania
miernika
5. Procedura pomiarowa
•
•
•
•
•
Sprawdzić czy napięcie zasilające nasz układ wynosi około 6V
Podłączyć 1 żarówkę oraz miernik szeregowo i podłączyć do źródła zasilania. Wynik
pomiaru prądu zapisać w tabeli pomiarowej.
Połączyć 3 żarówki równolegle. Podłączyć do miernika i źródła zasilania. Wynik
pomiaru prądu zapisać w tabeli pomiarowej.
Zmienić napięcie zasilające układ na 15V
Połączyć 3 żarówki szeregowo. Podłączyć do miernika i źródła zasilania. Wynik
pomiaru prądu zapisać w tabeli pomiarowej.
UWAGA: po zakończeniu pomiaru zmniejszyć napięcie do 6V
Tabela pomiarowa
Lp.
Uzasilania, V
I, A
6. Opracowanie wyników
Ile wynosi opór jednej żarówki?
Ile wynosi zmierzony opór 3 żarówek połączonych szeregowo?
Ile powinien wynosić teoretycznie?
Ile wynosi opór 3 żarówek połączonych równolegle?
Ile powinien wynosić teoretycznie?
Czy eksperyment potwierdza teorię?
Tak/Nie
Kiedy żarówki lepiej świecą?
Gliwice, dnia:
Podpis prowadzącego: