2015

DSW, Dzień OZE
WROCŁAW, 21 STYCZNIA 2016 r.
ROZWÓJ ODNAWIALNYCH
ŹRÓDEŁ ENERGII W POLSCE
Radosław Koropis
Wiceprezes TRMEW
www.trmew.pl
GRUPA TRMEW
 26 lat istnienia stowarzyszenia
 22 rocznica rejestracji TRMEW
 448 członków zwyczajnych
 186 członków posiadających małe elektrownie wodne
 TRMEW sp. z o.o. szkolenia, konferencje, projekt RESTOR Hydro
 TRMEW Obrót sp. z o.o. spółka obrotu energią elektryczną
 TRMEW – stowarzyszenie, legislacja, kwartalnik Energetyka Wodna
www.trmew.pl
PODSTAWY PRAWNE
 Traktat z Kioto (1997) traktat międzynarodowy w sprawie zmian klimatu,
zobowiązywał sygnatariuszy do zmniejszenia emisji dwutlenku węgla metanu
i tlenku azotu.
 Dyrektywy 28/WE z 2009 roku o promocji energii z odnawialnych źródeł
energii (OZE).
 Konferencja Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu, Paryż 2015.
 Ustawa z 10 kwietnia 2010 r. – Prawo energetyczne – system wsparcia dla
energii odnawialnej (od 2005 roku).
 Rozporządzenia Ministra Gospodarki w sprawie określenia obowiązku
umorzenia świadectw pochodzenia potwierdzających wytworzenie energii
elektrycznej w odnawialnych źródłach.
 Ustawa z 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii wprowadzająca
system aukcyjny.
www.trmew.pl
www.trmew.pl
Priorytety Europy w dziedzinie
klimatu i energii: przyszłe działania
Nowe zamierzenie na 2030 r.
Źródło: Prezentacja Przewodniczącego J.M. Barroso na posiedzenie Rady
Europejskiej w dniach 20-21 marca 2014 r. Komisja Europejska
M.Kulesa, Suchedniów, 7.06.2014 r.
Slajd: 6
OZE a ŚRODOWISKO
Redukcja emisji zanieczyszczeń na 1 MWh
wyprodukowaną w odnawialnym źródle energii
CO2 – 740-1100 kg
SO2 – 1,3-5,2 kg
NOx – 1,5-5,2 kg
pyły zawieszone – 1-4 kg
metale ciężkie – nikiel, ołów, rtęć, kadm, chrom, arsen
www.trmew.pl
OZE a RYNEK PRACY
www.trmew.pl
OZE a NAKŁADY INWESTYCYJNE
www.trmew.pl
ZASOBY ŹRÓDEŁ
ODNAWIALNYCH W POLSCE
(DANE URE stan 30.09.2015 r.)
www.trmew.pl
UDZIAŁ TECHNOLOGII OZE (bez hydroenergetyki) stan 2014
www.trmew.pl
UDZIAŁ [%] ENERGII Z OZE W KOŃCOWYM ZUŻYCIU ENERGII BRUTTO
stan na 2013
Źródło: GUS – Raport Energia 2015
www.trmew.pl
www.trmew.pl
Źródło: ARE
ROZWÓJ MOCY INSTALOWANYCH W POLSCE DO ROKU 2050
www.trmew.pl
PRODUKCJA ENERGII ELEKTRYCZNEJ W POLSCE Z PODZIAŁEM NA
TECHNOLOGIE OZE
stan na 2014
Źródło: Marek Kulesa TOE na podstawie danych ARE
www.trmew.pl
INSTALACJE OZE W POLSCE wg URE na dzień 30.09.2015
elektrownie biogazowe
wytwarzające z biogazu z oczyszczalni ścieków
wytwarzające z biogazu rolniczego
wytwarzające z biogazu składowiskowego
wytwarzające z biogazu mieszanego
267
99
67
98
3
197.993
59.500
71.996
63.645
2.852
elektrownie wodne
elektrownia wodna przepływowa do 0,3 MW
elektrownia wodna przepływowa do 1 MW
elektrownia wodna przepływowa do 5 MW
elektrownia wodna przepływowa powyżej 10 MW
elektrownia wodna przepływowa do 10 MW
elektrownia wodna szczytowo-pompowa lub
przepływowa z członem pompowym
754
584
93
61
7
6
3
982.101
46.335
56.578
139.003
309.164
48.341
382.680
wytwarzające z promieniowania słonecznego
225
51.166
1,003
4253.876
elektrownie realizujące technologię współspalania
44
0.000
elektrownie biomasowe
36
1033.245
elektrownie wiatrowe
www.trmew.pl Razem
2,329 6518.381
1 003 ELEKTROWNIE WIATROWE MOC 4 253,876 MW
www.trmew.pl
Prognozowany udział generacji wiatrowej w krajowej
produkcji energii elektrycznej
TWh
200,00
180,00
160,00
140,00
120,00
11,57%
100,00
9,25%
80,00
6,89%
60,00
5,88%
40,00
20,00
2,47%
3,58%
4,59%
0,00
2012
2013
2014
Produkcja energii w energetyce wiatrowej
2015
F2020
F2025
F2030
Łączna produkcja energii elektrycznej w Polsce
18
Źróło PSEW na bazie danych PSE S.A., Projekt polityki energetycznej kraju 2050
225 ELEKTROWNIE FOTOWOLTAICZNE MOC 51,166 MW
www.trmew.pl
297 BIOGAZOWNIE – MOC 197,993 MW
w tym 67 biogazowni rolniczych – moc 71,996 MW
www.trmew.pl
SIŁOWNIE WODNE I MAŁE ELEKTROWNIE WODNE W POLSCE
Rok
1925
1935
1953
1982
2006
2012
2014
2015
(31.09.2015)
Liczba obiektów
8 100(młyny, tartaki, falusze)
7 230 (6 330 w eksploatacji)
2 131 (w tym 300 MEW)
676
750
756
754 MOC 982,101 MW
www.trmew.pl
POTENCJAŁ HYDROENERGETYCZNY UE
www.trmew.pl
PROJEKT RESTOR HYDRO
Projekt finansowany
przez Komisję
Europejską
w ramach programu
Inteligentna Europa –
Program dla Europy
www.trmew.pl
RESTOR Hydro – projekty pilotażowe
nieczynna MEW Trzebieszowice
woj. dolnośląskie
www.trmew.pl
INWENTARYZACJA STOPNI PIĘTRZĄCYCH – PROJEKT NA ZLECENIE KZGW
www.geoportal.kzgw.gov.pl
www.trmew.pl
PROGNOZA ROZWOJU ENERGETYKI WODNEJ W POLSCE PRZY ZAŁOŻENIU
OSIĄGNIĘCIA 50% WYKORZYSTANIA POTENCJAŁU HYDROTECHNICZNEGO
Typ
Wielkość
Orientacyjna ilość
(moc zainstalowana)
(szt.)
Piko-EW
do 10kW
Nano-EW
do 40/60 kW
Mikro-EW
do 300kW
Mini-EW
do 1MW
Małe-EW
do 5 MW
Małe-EW (EU)
do 10 MW
RAZEM:
6175
2240
1120
300
120
20
9 975
www.trmew.pl
Moc zainstalowana Docelowa produkcja
(MW)
(GWh/rok)
43
67
190
165
240
145
850
205
320
900
650
925
575
3 575
CZY OZE POTRZEBUJE
SYSTEMÓW WSPARCIA ?
www.trmew.pl
CECHY RYNKU ENERGII ODNAWIALNEJ
 Brak naturalnego popytu na energię elektryczną pochodzącą ze źródeł
odnawialnych. Dla odbiorcy bardziej istotna jest cena niż źródło
pochodzenia energii – obrót gwarancjami pochodzenia
(instrumentem potwierdzającym źródło pochodzenia energii) wyniósł
635 GWh od początku istnienia systemu tj. września 2014 r.
 Popyt wykreowany sztucznie w sposób przymusu administracyjnego.
 Rynkowe i pozarynkowe mechanizmy regulacji.
 Brak szerszych doświadczeń w funkcjonowaniu i regulacji segmentu
odnawialnych źródeł energii, zmiany w systemach wsparcia:
 Niemcy, Wielka Brytania – wprowadzenie aukcji pilotażowych;
 Czechy, Hiszpania – wprowadzenie systemu podatkowego;
 Włochy – skracanie czasu trwania systemu wsparcia.
www.trmew.pl
SPRZEDAŻ ENERGII ELEKTRYCZNEJ PRZEZ WYTWÓRCĘ OZE
 Sprzedaż do sprzedawcy z urzędu (sprzedawcy zobowiązanego) obowiązek zakupu energii elektrycznej na podstawie uPe – art. 9 a ust
6 po średniej cenie sprzedaży energii elektrycznej w poprzednim roku
kalendarzowym, o której mowa w art. 23 ust 2 pkt 18 lit. b. cenie
 Sprzedaż do spółek obrotu
• Sprzedaż do spółek obrotu organizatorów grup zakupowych
• Sprzedaż na rynku giełdowym - sprzedaż za pośrednictwem
domów maklerskich – minimalny pakiet oferowany na TGE –
1MWh.
 Sprzedaż bezpośrednia do odbiorcy końcowego
 Zużycie na potrzeby własne – prosument
 Magazynowanie energii
www.trmew.pl
REGULACJE NA RYNKU ENERGII
www.trmew.pl
ODBIORCY KOŃCOWI – STRUKTURA CEN
Ceny energii
elektrycznej oraz
przesyłu dla
odbiorców końcowych
posiadających umowy
kompleksowe w
przedsiębiorstwach
obrotu wg taryf
Średnie ceny energii
elektrycznej dla
odbiorców końcowych
Źródło: ARE S.A. – prezentacja M. Kulesa TOE
www.trmew.pl
ŁAŃCUCH WARTOŚCI NA RYNKU ENERGII
Źródło: Konferencja Przyszłość przesyłu i dystrybucji energii elektrycznej Katowice 01.06.2010 r.
www.trmew.pl
ŚREDNI KOSZT KRAŃCOWY W WĘZŁACH SIECI NN DLA OBCIĄŻEŃ
PODCZAS SZCZYTU WIECZORNEGO W OKRESIE ZIMOWYM
ŹRÓDŁO : MGR INŻ. Andrzej Tymorek - PRACA DOKTORSKA pt.: ANALIZA TARYF PRZESYŁOWYCH JAKO ELEMENTU
BEZPIECZNEGO I EFEKTYWNEGO KIEROWANIA PRAC SYSTEMU ELEKTROENERGETYCZNEGO – POLTECHNIKA WROCŁAWSKA
www.trmew.pl
ZMIANA SYSTEMU OPŁAT DYSTRYBUCYJNYCH
 W Polsce istnieje regulowany rynek usług przesyłowych i dystrybucyjnych –
ciągły wzrost taryf zatwierdzanych przez Prezesa URE.
 Na świecie istnieją systemy opłat przesyłowych i dystrybucyjnych
bezpośrednio związane z czasem, ilością oraz odległością na jaką jest
przesyłana energia elektryczna.
 W związku z likwidację od 2020 r. systemu wsparcie dla OZE starszych niż
15 lat, należy rozważyć możliwość wprowadzenia taryf dystrybucyjnych
opartych na rozliczeniach węzłowych realizowanych po sN i nN.
 Efektem zmian powinny być dodatkowe korzyści finansowe, ujawniające się
u wytwórcy i odbiorcy znajdujących się w nieznacznej odległości w
stosunku do siebie. Rozpływ mocy w węźle oraz odległość przesyłu energii
to decydujący czynnik wyliczenia rzeczywistego kosztu jej przesyłu.
www.trmew.pl
ZUŻYCIE ENERGII ELEKTRYCZNEJ NA POTRZEBY WŁASNE - PROSUMENT
RPO 2014 -2020 - ZAGROŻENIA
 f
www.trmew.pl
ROZWÓJ MIKROINSTALACJI
W POLSCE PO 20.02.2015
www.trmew.pl
Krajowy Plan Rozwoju Mikroinstalacji Odnawialnych
Źródeł Energii do roku 2030
Konsekwentna polityka wsparcia dla mikroinstalacji
doprowadziłaby do rozwoju w Polsce do roku 2030:
 3,6 mln mikroinstalacji OZE,
 42 GW mocy zainstalowanej w mikroinstalacjach i małych
instalacjach OZE, w tym 16 GWe mocy elektrycznych,
 poprawa jakości życia polskich obywateli, w szczególności redukcja
źródeł niskiej emisji,
 poprawa bezpieczeństwa dostaw energii,
 ponad 25 tys. nowych miejsc pracy,
 redukcja emisji ponad 100 mln ton CO2,
 skumulowane obroty 280 mld PLN,
 rozwój krajowego rynku produkcji urządzeń.
www.trmew.pl
Współpraca EC i systemów ciepłowniczych
ze zmiennymi OZE
Korzyści dla wiatru
Korzyści dla elektrociepłowni
•Maksymalizacja produkcjii energii z OZE
• Możliwość sprzedaży dodatkowych usług
•Brak wyłączeń
•Możliwość wykorzystania energii wiatru do produkcji
ciepła
•Możliwość zakupu usług bilansowania
•Mniejsze emisje zanieszczyczeń, jeśli OZE wspierają
produkcję mediów w źródłach konwencjonalnych
Przykłady instalacji
Holandia
•
>1,500 MW mocy … wszystkie z magazynowaniem ciepła... do
bilansowania sieci przy dużej produkcji energii z wiatru
Dania (2xLM6000)
• >300 MW mocy … … wszystkie z magazynowaniem ciepła... do
bilansowania sieci przy dużej produkcji energii z wiatru
Rosenheim, Niemcy
Źródło: GE
•
5 silników … łącznie 24 MWel & 21 MWth
•
… z magazynowaniem ciepła... do bilansowania sieci przy dużej
produkcji energii słonecznej
MAGAZYNOWANIE ENERGII ELEKTRYCZNEJ Z OZE
www.trmew.pl
MOBILNE MAGAZYNY ENERGII ELEKTRYCZNEJ - SAMOCHODY ELEKTRYCZNE
www.trmew.pl
„INTELIGENTNE” SIECI DYSTRYBUCYJNE
 Sposobem ograniczania trudności przy wykorzystaniu OZE jest
zastosowanie magazynów energii elektrycznej zdolnych do
przejęcia chwilowych uderzeń energii i do podtrzymania
napięcia przy zaniku energii ze źródła.
 Wprowadzenie magazynów energii elektrycznej jest jednym
z istotnych elementów budowy „inteligentnej sieci –
smart grid”, która jest niezbędna dla wykorzystania wielu
rozproszonych źródeł energii.
 Projekt Smart City Wrocław – wymiana 331 000 liczników do
lutego 2017 r. - Instalacja „inteligentnych liczników – smart
metering”.
www.trmew.pl
ISTOTA SMART GIRD
www.trmew.pl
WIRTUALNA ELEKTROWNIA OZE
www.trmew.pl
Dziękuję za uwagę
Radosław Koropis
Towarzystwo Rozwoju
Małych Elektrowni Wodnych
ul. Królowej Jadwigi 1
86-300 Grudziądz
telefon: +48 (056) 46 49 644
fax: +48 (056) 46 49 643
e-mail: [email protected]
www.trmew.pl