Głos Eko - sierpień 2009

GŁOS EKO
ŚRODA 26.08.2009
Nr 19
dodatek bezpłatny
Priorytety na 2010 rok
Adam Krzyśków, Prezes
Zarządu WFOŚiGW
Tematem ostatnich dni jest dyskusja nad powołaniem Mazurskiego Parku Narodowego.
Sprawa powróciła przy okazji internetowego plebiscytu na cuda
natury. Samorząd województwa bardzo aktywnie włączył się
w akcję promocyjną „Mazury
cud natury”, stanowiącą idealną
szansę na dodatkową promocję
naszego regionu na całym świecie. Jesteśmy dumni z tego co
mamy, już parę lat wcześniej
wpisaliśmy do strategii rozwoju
województwa jako jeden z celów osiągnięcie pozycji krajowego lidera ochrony środowiska. Od lat kilkunastu dzięki
zbiorowej mądrości mazurskich
samorządów, powstał i został
zrealizowany plan ochrony Wielkich Jezior Mazurskich, wdrażany przez powołaną w tym celu
Fundację Ochrony Wielkich Jezior Mazurskich. To fundacja koordynowała współpracę pomiędzy samorządami, dając
gwarancję kompleksowego rozwiązania problemu gospodarki
ściekowej. Fundacja koordynuje
również dalsze prace nad sanitacją mazurskich gmin, tym razem
finansowane z funduszy unijnych w ramach zadań kluczowych Regionalnego Programu
Operacyjnego. Działając wspólnie można osiągnąć więcej. Dlatego z uwagą należy wsłuchać
się w głos samorządów. Ich
obaw, nadziei i potrzeb. Co nam
przyniesie powołanie Mazurskiego Parku Narodowego? Czy
z tego tytułu wzrośnie ilość środków przeznaczonych na inwestycje służące ochronie środowiska? Czy mamy wersje
scenariusza rozwoju Mazur? Sądzę, że warto o tym dyskutować, by poznawać stanowisko
wszystkich zainteresowanych.
A przede wszystkim zrobić sobie
bilans potrzeb inwestycyjnych,
czy wiemy w jaki sposób i na co
wydatkować dodatkowe środki,
które mogą trafić do regionu.
Co jest najważniejszym zagrożeniem dla środowiska przyrodniczego Mazur? Wszystkich zainteresowanych zapraszam do
publicznej dyskusji, najciekawsze głosy będziemy publikować
w naszym dodatku. Zapraszamy
do nadsyłania listów na adres
[email protected]
Rozmowa z Panem Radosławem Królem, Dyrektorem Biura w Wojewódzkim
Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Olsztynie.
—Jaką rolę pełni Wojewódzki Fundusz Ochrony
Środowiska i Gospodarki
Wodnej w Olsztynie?
— Polski system finansowania ochrony środowiska, opiera się na działalności funduszy
celowych, którego filarami są
Narodowy Fundusz Ochrony
Środowiska i Gospodarki
Wodnej oraz wojewódzkie, powiatowe i gminne fundusze
ochrony środowiska i gospodarki wodnej. Rolą Funduszu
jest zatem finansowe wspomaganie działalności związanej
z ochroną środowiska i gospodarką wodną.
—Rada Nadzorcza Wojewódzkiego Funduszu
w Olsztynie przyjęła ostatnio Listę Przedsięwzięć
Priorytetowych na 2010
rok. Co to za dokument?
— Wybór przedsięwzięć do
dofinansowania nie jest przypadkowy. Przy rozpatrywaniu
wniosków Fundusz kieruje się
priorytetami i kryteriami wyboru, które uchwala Rada
Nadzorcza. Lista Przedsięwzięć
Priorytetowych to jeden z podstawowych dokumentów adresowanych do potencjalnych
beneficjentów, zainteresowanych uzyskaniem wsparcia finansowego ze środków Wojewódzkiego Funduszu w Olsztynie. Ustalana jest corocznie
na podstawie Polityki Ekologicznej Państwa i Strategii
Rozwoju Województwa Warmińsko-Mazurskiego do roku
2020. W określeniu głównych
kierunków alokacji środków,
uwzględniono również Program Ochrony Środowiska
Województwa WarmińskoMazurskiego i Plan Gospodarki Odpadami dla województwa warmińsko-mazurskiego, a także zobowiązania
międzynarodowe Polski.
—Międzynarodowe zobowiązania, czyli zobowiązania wobec Unii Europejskiej?
— Zgadza się. Priorytetowo
będą traktowane przedsięwzięcia służące wypełnieniu zobowiązań wynikających z Traktatu Akcesyjnego i współfinansowane ze środków Unii
Europejskiej. W szczególności
tych, które są wymienione
w wykazach indywidualnych
projektów kluczowych lub
mogą ubiegać się o środki w ramach programów operacyjnych na lata 2007-2013.
—Jakie będą główne kierunki wsparcia w nadchodzącym roku?
— Lista Przedsięwzięć Priorytetowych uwzględnia specyfikę Warmii i Mazur. Na całym świecie jesteśmy znani
jako kraina tysiąca jezior. Dlatego na Liście musiała się znaleźć dziedzina ochrony wód,
gospodarki wodnej i ochrony
przeciwpowodziowej. W nadchodzącym roku będziemy
wspierać zadania z zakresu
poprawy jakości wód i oczyszczania ścieków, ze szczególnym uwzględnieniem zadań,
ujętych w Krajowym Programie Oczyszczania Ścieków Komunalnych lub spełniających
określone programem kryteria.
Zależy nam również na tym, by
poprawiła się dostępność
mieszkańców do wody pitnej.
Natomiast w dziedzinie ochrony powietrza atmosferycznego
wspierać będziemy zadania
z zakresu energetycznego wykorzystania Odnawialnych
Źródeł Energii oraz produkcji
energii w wysokosprawnej kogeneracji z wykorzystaniem
OZE.
— Jednym z większych problemów województwa warmińsko-mazurskiego są odpady. Czy gospodarka odpadami znalazła się na Liście
Przedsięwzięć Priorytetowych na 2010 rok?
— Oczywiście. Jako priorytetowe traktować będziemy
realizowanie zadań w ramach
Rejonów Gospodarki Odpadami, które są zgodne z Wojewódzkim Planem Gospodarki
Odpadami. Chodzi tu przede
wszystkim o budowę ponadlokalnych, kompleksowych systemów unieszkodliwiania i utylizacji odpadów. Wspierać będziemy systemy zagospodarowania odpadów ze szczególnym uwzględnieniem selektywnej zbiórki odpadów, odzysku i recyklingu surowców
wtórnych; unieszkodliwianie
i utylizację odpadów niebezpiecznych oraz zawierających
PCB. Palącym problemem jest
też rekultywacja zamkniętych
składowisk i wysypisk odpa-
Radosław Król, Dyrektor Biura w Wojewódzkim Funduszu
Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Olsztynie
dów oraz terenów zdegradowanych. Wszystkie te kwestie
znalazły się na Liście.
— Duże tereny Warmii
i Mazur objęte są obszarem
Natura 2000.
— Zgadza się, nasze województwo może poszczycić się
przyrodą unikatową na skalę
światową. Występuje tu wiele
zagrożonych gatunków flory
i fauny. Czynna ochrona przyrody i lasów na obszarach
prawnie chronionych, ze szczególnym uwzględnieniem obszarów Natura 2000, jest więc
dla Funduszu wyjątkowo ważna. Wspieramy też Państwowy
monitoring środowiska, zakup specjalistycznego sprzętu
ratowniczego oraz zapobieganie poważnym awariom, w tym
współfinansujemy usuwanie
skutków klęsk żywiołowych
i poważnych awarii. Już dwa
lata minęły od tragedii „białego szkwału”, która najdobitniej
ukazała, jak uzasadnionym
jest finansowanie służb chroniących ludzkie życie i informujących o stanie środowiska.
— Nieodłącznym elementem ochrony przyrody jest
edukacja ekologiczna.
— Wojewódzki Fundusz
w Olsztynie, od lat jest liderem w tej dziedzinie. Przykładem może być akcja ekozespołów, w której co roku
udział bierze ponad 10 tys.
uczestników. Edukacja ekologiczna to niezbędny element działalności Funduszu.
To sposób na kształtowanie
świadomości ekologicznej
dzieci i młodzieży, szansa na
lepszą przyszłość. Dlatego
w nadchodzącym roku nadal
będziemy wspierać istniejące
w naszym województwie Centra Edukacji Ekologicznej,
a także realizację programów
edukacji ekologicznej m.in.
poprzez akcje prasowe i medialne. W zakresie popularyzowania i poszerzania wiedzy ekologicznej, na dofinansowanie mogą liczyć konferencje, seminaria i wyjazdy
studyjne istotne dla spraw
ochrony środowiska. Za priorytetowy uznaliśmy również
rozwój parków krajobrazowych, Leśnego Kompleksu
Promocyjnego „Lasy Mazurskie” oraz Leśnego Arboretum
w Kudypach.
— Gdzie można znaleźć Listę Przedsięwzięć Priorytetowych na 2010 rok?
— Dokument ten można
znaleźć na stronie internetowej
Wojewódzkiego Funduszu:
www.wfosigw.olsztyn.pl w zakładce Obsługa Beneficjentów. Znajdą tam Państwo również wszystkie obowiązujące
wzory dokumentów, zasady
udzielania dofinansowania
oraz kryteria wyboru przedsięwzięć. Osobom, które nie
mają dostępu do Internetu,
w każdej chwili pomocą i radą
służą nasi pracownicy.
—Dziękuję za rozmowę.
Joanna Czyżewska
Urszula Pasławska,
wicemarszałek województwa
W Jezioranach śmieci znikają pod ziemią, wzorem
takich miast jak Gdańsk
czy Kraków. Na podwórku
przy ul. Hanki Sawickiej
i Kościuszki pojawiły się
kontenery do podziemnej
zbiórki odpadów. Zyskują
na tym mieszkańcy, bo
śmietników nie widać
i nie czuć, zyskuje także
bezpieczeństwo ekologiczne i oczywiście prestiż
miasta. Kolejny atutem
inwestycji jest mobilizowanie mieszkańców do
segregowania odpadów.
Poza tym podziemne
śmietniki łatwo opróżnić.
Gratuluję władzom
i mieszkańcom Jezioran
wspaniałego pomysłu.
Pozostaje mieć nadzieję,
że w ich ślady pójdą także
inne miejscowości Warmii i Mazur. Koszty nie są
zresztą specjalnie wysokie, a gminy mogą liczyć
na dofinansowanie
przedsięwzięcia przez Wojewódzki Fundusz
Ochrony Środowiska
i Gospodarki Wodnej,
o czym szerzej możecie
Państwo przeczytać na
str. 2. Niezwykle interesująca jest także opisywana
w tym numerze „Głosu
Eko” inicjatywa Nadleśnictwa Orneta – leśna
ścieżka dydaktyczna
w dolinie rzeki Wałszy,
o bardzo ciekawej trasie.
Dzięki niewielkim współfinansowanym z WFOSiGW inwestycjom w infrastrukturę, jak ławki,
stoły, drogowskazy czy
kosze na śmieci, miejsce
jest dziś ulubionym miejscem spacerów turystów
i mieszkańców okolic Ornety czy Pieniężna.
Także młodzież ma
szansę lepiej poznać las,
jego unikatową faunę
i florę, przekonać się, jakie to ogromne wspólne
dobro, które należy
chronić. Bo jak pisał Stanisław Jerzy Lec „Wycięty
las szumi już tylko
w nas”.
GAZETA OLSZTYŃSKA
ŚRODA 26.08.2009
DZIENNIK ELBLĄSKI
2e GŁOS EKO
Podziemne pojemniki w Jezioranach
Estetyczna i komfortowa
selekcja odpadów
Na podwórku przy ulicy Kościuszki i Hanki Sawickiej
w Jezioranach stanęły podziemne pojemniki na odpady. Jest
to nowy projekt Miasta Jeziorany współfinansowany ze
środków Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska
i Gospodarki Wodnej w Olsztynie.
W czerwcu tego roku w rejonie ulicy Kościuszki i Hanki Sawickiej w Jezioranach
rozpoczęła się budowa podziemnych pojemników na
odpady. Trwałe i estetyczne
pojemniki zastąpiły tradycyjne kubły i kontenery. Jest to
pierwszy taki projekt na terenie Miasta Jeziorany. Inwestor wybudował sześć podziemnych zbiorników do selektywnego gromadzenia odpadów (papier, opakowania
plastykowe, szkło) oraz trzy
do zbiórki nie segregowanych
odpadów komunalnych. Wykonawcą robót, wybranym
w drodze przetargu była polsko-holenderska firma OTTO
POLAND z Warszawy. Koszt
przedsięwzięcia wyniósł 280
tys. zł. Warto dodać, że podziemne pojemniki są stosowane z powodzeniem we
Francji, Hiszpanii, Portugalii
i krajach Beneluksu.
Estetyczne pojemniki
Idea pojemników podziemnych polega na umieszczeniu kontenera na odpady pod
ziemią, z pozostawieniem na
powierzchni jedynie estetycznego i niewielkiego kiosku wrzutowego. Wrzutnie
śmietników wyglądają podobnie jak pojemniki ustawione w parkach czy na ulicach. Ten rodzaj zbiorników
ma pomóc w zlikwidowaniu
nieprzyjemnych zapachów,
jakie zazwyczaj unoszą się ze
standardowych kontenerów,
zwłaszcza podczas upałów.
Poza tym zajmują niewiele
miejsca, ponieważ cały zbiornik na odpady znajduje się
pod ziemią. Na każdy z pojemników jest napisane , do
czego służy, co należy, a czego
nie należy wrzucać.
Minimalne koszty
Pojemniki
podziemne
(UWS) zostały zaprojektowane, jak wyżej wspomniano,
do podziemnego gromadzenia
i przetwarzania odpadów bytowych jak również na potrzeby selektywnej zbiórki odpadów. System zbiórki odpa-
dów przy pomocy pojemników UWS minimalizuje koszty oraz ogranicza do minimum powierzchnie zajmowaną przez pojemniki. W zależności od typu odpadu, oraz
od uwarunkowań zewnętrznych, kontenery dostępne są
w pojemnościach od 3m3 do
5m3. Pojemniki UWS składają się z prefabrykowanego
betonowego silosu oraz stalowego kontenera. Kontener
wyciągany jest z silosu i opróżniany przy pomocy samochodu z dźwigiem HDS. Niewidoczna część kontenera wykonana jest z blachy ocynkowanej, natomiast górna część
(kiosk wrzutowy) wykonany
jest z blach ocynkowanych
lakierowanych proszkowo
w określonej gamie kolorów.
Składniki pojemnika
UWS
Silos (w którym jest umieszczony pojemnik) jest podziemną częścią pojemnika
UWS,
wykonany
jest
z wzmocnionego betonu. Posiada system odwadniający
wykonany ze stali ocynkowanej w postaci kołnierza otaczającego górną krawędź silosu. Taka konstrukcja usuwa
nadmiar wody deszczowej na
zewnętrz silosu, do gruntu.
Pojemnik składa się z trzech
głównych elementów, tj. kontenera podziemnego, podłogi
i kiosku wrzutowego. Kontener podziemny wykonany jest
ze stalowych blach ocynkowanych. Stożkowy kształt
kontenera pozwala na łatwe
opróżnianie zbiornika i zapobiega blokowaniu się odpadów w jego wnętrzu. Klapy
podłogowe kontenera posiadają wannową konstrukcję,
która pozwala na zatrzymywanie płynów obecnych
w wyrzucanych śmieciach.
Wyposażone są dodatkowo
w cztery stożkowe prowadnice, które pozwalają ułożyć
kontener we właściwej pozycji po jego opróżnieniu. Pojemniki posiadają jedno, dwu
i trój-hakowe systemy opróżniania.
Estetyczne
i komfortowe
Podłoga łączy kontener podziemny i kiosk wrzutowy,
i jednocześnie zasłania szczelnie silos. Umieszczona jest
na wysokości chodnika, dokładnie do niego przylegając.
Wykonana jest z blachy stalowej ocynkowanej. Może być
pokryta nawierzchnia gumową lub może być wykonana
w sposób pozwalający na pokrycie jej kostką brukową lub
innym materiałem pozwalającym na „wtopienie” jej
w otoczenie.
Pojemniki przy ulicy Hanki Sawickiej 1 w Jezioranach Fot. Dariusz Radziszewski
Niebieski,
żółty i zielony
Kiosk wrzutowy jest wykonany ze stali ocynkowanej
i jest lakierowany proszkowo. Występuje w dwóch
wersjach, tj. w wersji
z wrzutnią bębnową oraz
wrzutniami do selektywnej
zbiórki odpadów. Wrzutnia
bębnowa stosowana jest
w pojemnikach przeznaczonych do zbierania odpadów bytowych, odpadów organicznych, tekstyliów. Bęben ma pojemność około
80 litrów, co odpowiada
wielkości worków używanych w gospodarstwach domowych. Skonstruowany
jest w taki sposób, iż odpady spadają do kontenera
dopiero po zamknięciu
otworu wrzutowego. Opcjonalnie wrzutnia może być
wyposażona w cylindryczny
zamek zapobiegający wyrzucaniu odpadów przez
osoby do tego nie uprawnione. Wrzutnie do selektywnej zbiórki – do papieru
i plastiku wykonane są odpowiednio w kolorze niebieskim i żółtym z otworem wrzutowym o wymiarze
370 na130mm, natomiast
do szkła w kolorze zielonym z okrągłym otworem
wrzutowym o średnicy
200mm.
Wystarczy jeden
pracownik
Reasumując, zalety po-
Pojemniki przy ulicy Kościuszki 1 w Jezioranach Fot. Dariusz Radziszewski
dziemnych pojemników to:
oszczędność miejsca – jeden
pojemnik zastąpi trzy standardowe pojemniki o pojemności 1,1m3, estetyka
i bardzo dobra kompozycja z otoczeniem, dostosowanie do selektywnej zbiórki odpadów bytowych, szybkość i komfort przy opróżnianiu, możliwość obsługi
przy opróżnianiu tylko
przez jednego pracownika,
zmniejszenie częstotliwości wywozu.
Ewa Kowerzanow-Luto
WFOŚiGW w Olsztynie
Zapraszamy do udziału w konkursie!!!
Wystarczy odpowiedzieć na poniższe pytania i prawidłowe
odpowiedzi przesłać do dnia 14 września na adres:
Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki
Wodnej w Olsztynie ul. Św. Barbary 9, 10-026 Olsztyn z
dopiskiem „Wrześniowy konkurs”.
1. Podaj nazwy Parków Krajobrazowych, których siedziby znajdują się na terenie Województwa Warmińsko-Mazurskiego.
2. Co przedstawia logo Mazurskiego Parku Krajobrazowego?
3. Jakie jest najwyższe wzniesienie na terenie Zespołu Parków
Krajobrazowych Pojezierza Iławskiego i Wzgórz Dylewskich?
Wśród prawidłowych odpowiedzi wylosujemy atrakcyjne
nagrody – materiały promocyjne. Wyniki konkursu ogłosimy w następnym numerze „Głosu Eko” – 30 września
2009 roku oraz na stronie internetowej:
www.wfosigw.olsztyn.pl w zakładce Aktualności.
GAZETA OLSZTYŃSKA
PONIEDZIAŁEK
ŚRODA 26.08.2009
9.06.2008
DZIENNIK ELBLĄSKI
GŁOS EKO
3e
Rezerwat „Dolina Rzeki Wałszy“
Bystra rzeka i pruskie grodzisko
Rezerwat częściowy „Dolina rzeki Wałszy”
obejmuje najbardziej widowiskowy
i malowniczy fragment Nadleśnictwa
Orneta. Znajduje się tu wiele rzadkich
gatunków roślin i zwierząt.
Położony pomiędzy Pieniężnem a Wojnitami głęboki wąwóz rzeki Wałszy otrzymał status rezerwatu prawdopodobnie
już w 1907 roku, co czyni go
jednym z najstarszych rezerwatów w Europie. Przed II
Wojną Światową teren rezerwatu stanowił miejsce spacerowe i wypoczynkowe dla
mieszkańców Królewca, Berlina oraz okolicznych miast
i miasteczek. W rezerwacie
funkcjonował pensjonat zrestauracją leśną, basenem kąpielowym, muszlą koncertową, strzelnicą sportową, boiskiem i kortami tenisowymi.
Głowacz i piekielnica
Mimo, iż po II wojnie
światowej dolina Wałszy
w świadomości polskich
przyrodników nadal funkcjonowała jako rezerwat to
jednak formalnie ochroną
rezerwatową została objęta
dopiero w 1957 r. Wałsza
ma w rezerwacie charakter
rzeki górskiej i jest siedliskiem ryb reofilnych. W kilkunastu miejscach tworzy
silne meandry, podcinając
wysokie i strome brzegi.
Dno mulisto-piaszczyste
urozmaicone jest licznymi
bystrzami (głazowiska) oraz
kotłami
eworsyjnymi.
Z punktu widzenia ochrony
gatunkowej najcenniejszym
elementem rezerwatu jest
ichtiofauna typowa dla krainy pstrąga. Spośród gatunków objętych ochroną całkowitą występują tu: głowacz białopłetwy, strzebla
Przylaszczka Fot. Małgorzata Gruca
Światowidy Fot. Fot. Małgorzata Gruca
potokowa, piekielnica, śliz,
minóg strumieniowy.
Paprotka i widłak
Powierzchnia lądowa rezerwatu porośnięta jest zbiorowiskami grądowymi lub zastępczymi, w różnym stopniu zniekształconymi przez
działalność człowieka. W runie występuje wiele gatunków objętych ochroną,
np. paprotka zwyczajna Polypodium vulgare, skrzyp
olbrzymi Equisetum telmateia, lilia złotogłów Lilum
martagon, gnieźnik leśny
Neottia nidus-avis; widłak jałowcowaty Lycopodium annotinum, widłak goździsty
Lycopodium clavatum, cis pospolity Taxus baccata , dzwonek szerokolistny Campanula latifolia, tojad dzióbaty
Aconitum variegatum, wawrzynek wilczełyko Daphne
mezereum, podkolan zielonawy Platanthera chlorantha, bluszcz pospolity Hedera helix, bobrek trójlistkowy
Menyanthes trifoliata, przylaszczka Hepatica nobilis,
konwalia majowa Convalaria majalis i wiele innych.
Wydra i bóbr
Spośród ciekawszych mieszkańców rezerwatu należy wymienić wydrę i bobra. Gniazduje tu jastrząb, orlik krzykliwy (aż 6 gniazd), myszołów,
kobuz Falco subboutea, pustułka Falco timmunculus, kukułka Cumulus canorus, zimorodek Albedo atthis, dzięcioły duży, średni, czarny,
dzięciołek. W dolinie znajdują się dwa zabytkowe obiek-
Lepiężnik różowy Fot. Małgorzata Gruca
ty: grodzisko pruskie datowane na okres średniowieczny około XI-XIII w. oraz kapliczka księży werbistów zwana „Kapliczką przy Cudownym Źródle”.
Ścieżka dydaktyczna
Wzdłuż przełomowego odcinka rzeki Wałszy utworzono
ścieżkę dydaktyczną pozwalającą na prowadzenie edukacji
w niezwykle atrakcyjny sposób, łączącej wiedzę w dziedzinach: historii, archeologii, geografii i biologii. Jej długość wynosi 7km. Początek szlaku znajduje się pod ruinami zamku
w Pieniężnie i wiedzie przez las
wzdłuż prawego brzegu rzeki do
kapliczki księży Werbistów. Od
kapliczki wschodnim brzegiem
Wałszy prowadzi z powrotem
do Pieniężna. Dzięki wsparciu
finansowemu uzyskanemu
z Wojewódzkiego Funduszu
Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Olsztynie można było w bieżącym roku wzbogacić i uatrakcyjnić ścieżkę
o światowidy edukacyjne, ławostoły, ławki oraz zwiększyć
liczbę koszy na śmieci. Nowe
wyposażenie a szczególnie światowidy uzyskały duże uznanie
wśród turystów.
Małgorzata Gruca
Nadleśnictwo Orneta
120 lat Ochotniczej Straży Pożarnej w Lidzbarku
Pomoc bez względu na porę dnia i roku
W 2009 roku przypada 120
rocznica powstania Ochotniczej Straży Pożarnej w Lidzbarku i 85 rocznica utworzenia Orkiestry Dętej w Lidzbarku. Te piękne jubileusze
dotyczą zasłużonych dla społeczeństwa organizacji. Przez
te lata zmieniły się rządy,
ustroje polityczne, a także
środki i sprzęt gaśniczy, ale nie
zmieniła się funkcja OSP –
walka o życie i mienie ludzkie.
W ciągu 120 lat od powołania
OSP przez jej szeregi przewinęło się kilkuset strażaków
ochotników biorących udział
w tysiącach akcji ratunkowych. Tak jak dawniej tak
i dziś strażacy na sygnał syre-
ny niosą pomoc bez względu
na porę dnia i roku.
Od zaranie dziejów ogień towarzyszył ludziom niszcząc ich
dorobek życia. Od powstania
Lidzbarka w XIV wieku wybuchały pożary, którym sprzyjała drewniana zabudowa oraz
brak odpowiedniego sprzętu
gaśniczego. Sytuacja zmieniła
się dopiero w XIX wieku.
W 1889 roku polscy kupcy
i rzemieślnicy powołali Ochotniczą Straż Ogniową. Był to doniosły moment w historii miasta. Powstała bowiem organizacja, która do dnia dzisiejszego daje poczucie bezpieczeństwa wszystkim mieszkańcom miasta i gminy.
OSP w Lidzbarku jest najstarszą na Warmii i Mazurach
jednostką legitymującą się
nie przerwaną działalnością
ratowniczą, a także krzewieniem patriotycznego wychowania i kultury w swoim środowisku.Świadczy o tym działająca przy OSP od 85 lat orkiestra dęta oraz otwarte
w 1972 roku muzeum pożarnictwa.
Z okazji jubileuszu wspólne
działania i wsparcie finansowe
Starostwa, Urzędu Marszałkowskiego, Wojewódzkiego
Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej
w Olsztynie oraz Komendanta Wojewódzkiego Państwowej
Straży Pożarnej zaowocowały
zmodernizowaniem strażnicy,
odnowieniem muzeum i nowymi, nowoczesnymi samochodami oraz dobrym wyposażeniem w sprzęt gaśniczy
i specjalny. OSP posiada najwyższej kategorii jednostkę
operacyjno-techniczną, która
zdolna jest do prowadzenia
działań: gaśniczych, ratownictwa technicznego i drogowego, ratownictwa medycznego, ratownictwa nawodnego
i powodziowego. Może ona
udzielić szybkiej i wszechstronnej pomocy mieszkańcom, którzy ją wezwą gdy dotknie ich nieszczęście.
Z okazji jubileuszy należy ży-
Samochód ratowniczo-gaśniczy Fot. WFOSiGW
czyć tym zasłużonym organizacjom działającym dla dobra
nas wszystkich, dalszych sukcesów i kolejnych rocznic,
a ludziom noszącym strażacki mundur wyrazy szacunku.
Tadeusz Kowalczyk
WFOŚiGW w Olsztynie
GAZETA OLSZTYŃSKA
ŚRODA 26.08.2009
DZIENNIK ELBLĄSKI
4e GŁOS EKO
Wojewódzki konkurs: Lapidarium jako ośrodek edukacji geologicznej i środowiskowej
Stwórz kolekcję skał i wygraj
stację meteorologiczną!
Regulamin
wojewódzkiego
konkursu
Organizatorzy konkursu
• Olsztyńskie Centrum Edukacji Ekologicznej przy Warmińsko-Mazurskim Ośrodku Doskonalenia Nauczycieli
w Olsztynie
• Wojewódzki Fundusz
Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Olsztynie
• Państwowy Instytut Geologiczny Oddział Geologii Morza
w Gdańsku, www.pgi.gda.pl
Przedmiotem konkursu jest
stworzenie lapidarium (czyli
kolekcji skał), które będzie
pełnić funkcję dydaktyczną
i stanowić trwały element zagospodarowania otoczenia
placówki.
Konkurs finansowany jest ze
środków Wojewódzkiego
Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej
w Olsztynie.
Cele konkursu
poszerzenie wiedzy uczestników o przeszłości geologicznej obszarów ukształtowanych przez lądolody
skandynawskie, które kilkakrotnie nasuwały się na obszar Pojezierza Mazurskiego,
zainteresowanie różnorodnością skał pozostawionych
przez lądolody, doskonalenie
umiejętności prowadzenia
obserwacji i rozpoznawania
najpospolitszych skał występujących na Pojezierzu Mazurskim, uświadomienie uczestnikom zależności pomiędzy
geologicznymi cechami regionu a jego dziedzictwem
kulturowym oraz współczesnym rozwojem, rozwijanie
emocjonalnej więzi z najbliższym środowiskiem, zaangażowanie społeczności szkoły
do tworzenia lapidarium,
kształtowanie umiejętności
i nawyku korzystania z różnych źródeł informacji na temat skał (np. książek popularnonaukowych, Internetu,
wywiadów), popularyzowanie wiedzy o różnych rodzajach skał występujących na
Pojezierzu Mazurskim oraz
promocja efektów – lapidarium w lokalnych mediach, na
stronie internetowej szkoły,
gminy.
Uczestnicy konkursu
Konkurs skierowany jest do
uczniów i nauczycieli szkół
podstawowych, gimnazjów,
szkół ponadgimnazjalnych,
ośrodków szkolno-wychowawczych, młodzieżowych
ośrodków wychowawczych
i innych placówek oświatowowychowawczych zainteresowanych tematyką konkursu.
Warunki uczestnictwa
w konkursie
1. Zadaniem uczestników
konkursu jest dokonanie wyboru terenu w pobliżu szkoły
w celu utworzenia lapidarium
– kolekcji skał.
2. Zebranie różnych okazów
skał (magmowych, osadowych, metamorficznych) do
lapidarium. Wykonanie tablic
lub tablicy informacyjnej, zawierającej dane dotyczące zebranych okazów skał (np.: rodzaj skały, jej skład,
pochodzenie i wiek, zastosowanie).
3. Systematyczne dokumentowanie zdjęciami procesu
urządzania kolekcji skał.
4. Przygotowanie pisemnego
sprawozdania (według zamieszczonego niżej wzoru)
i dokumentacji zdjęciowej na
płycie CD (tekst w formacie
Word i osobno podpisane
zdjęcia - w jak najlepszej rozdzielczości - w formie pliku
o rozszerzeniu jpg).
Harmonogram konkursu
1. Czas trwania konkursu do
30 kwietnia 2010 r.
2. Przesłanie sprawozdania
na płycie CD (tekst w formacie Word i osobno podpisane
zdjęcia - w jak najlepszej rozdzielczości - w formie pliku
o rozszerzeniu jpg) do 30
kwietnia 2010 r. pod adres:
Olsztyńskie Centrum Edukacji
Ekologicznej przy WarmińskoMazurskim Ośrodku Doskonalenia Nauczycieli w Olsztynie;
ul. Głowackiego 17, 10-447
Olsztyn, z dopiskiem „Lapidarium geologiczne”.
3. Wyniki konkursu ogłoszone
zostaną w czerwcu 2010 r. na
stronie internetowej Warmińsko-Mazurskiego Ośrodka Doskonalenia Nauczycieli
w Olsztynie
www.wmodn.olsztyn.pl (link
Olsztyńskie Centrum Edukacji
Ekologicznej).
Kryteria oceny
1. Do oceny prac Organizatorzy powołają Kapitułę.
2. Prace konkursowe będą
oceniane pod kątem:
różnorodności zebranych
i rozpoznanych okazów skał,
oryginalności pomysłów
i koncepcji wykorzystywanych
przy tworzeniu lapidarium,
wartości dydaktycznej lapidarium.
Nagrody
Kapituła konkursu przyzna
jednej szkole nagrodę główną
- stację meteorologiczną.
Dla placówek przewidziane są
CERTYFIKATY W FORMIE PAMIĄTKOWYCH TABLIC, które
przyznane będą przez Państwowy Instytut Geologiczny
Oddział Geologii Morza
w Gdańsku, Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska
i Gospodarki Wodnej
w Olsztynie i OCEE. Tablice
szkoła będzie mogła przymocować (wmurować) na jednym z większych głazów lub
w innym miejscu lapidarium.
Dla wszystkich szkół uczestniczących w konkursie przewidziane są dyplomy.
Organizatorzy zastrzegają sobie prawo innego podziału
nagród.
Przeznaczenie prac
1. Nadesłane sprawozdania
z dokumentacją zdjęciową na
CD nie będą zwracane autorom.
2. Udział w konkursie jest jednoznaczny z udzieleniem
przez autorów prac prawa do
nieodpłatnego ich wykorzys-
fot. Dorota Taratycka
tania przez Organizatorów,
w celu publikacji na stronie
internetowej i wykorzystania
do celów dydaktycznych.
Informacje na temat
konkursu
Informacji na temat konkursu
udziela:
Alicja Szarzyńska – Olsztyńskie Centrum Edukacji Ekologicznej, tel. 089 522 85 11,
[email protected] lub
[email protected]
Inne postanowienia
1. Organizatorzy mogą również odwiedzić placówkę
w celu dokonania przeglądu
utworzonego lapidarium (po
wcześniejszym uzgodnieniu
terminu).
2. Rozstrzygnięcia podejmowane przez kapitułę konkursu
są ostateczne i nie przysługuje od nich odwołanie.
3. Udział w konkursie jest jednoznaczny z nieodpłatnym
udzieleniem prawa na wykorzystanie prac na następujących polach eksploatacji:
druki w dowolnej liczbie publikacji i w dowolnym nakładzie, używania w Internecie
oraz innych formach utrwaleń
nadających się do rozpowszechniania.
4. Osoby nadsyłające prace
konkursowe wyrażają zgodę
na przetwarzanie przez Organizatora konkursu swoich danych osobowych (Ustawa
Publiczne Gimnazjum nr 1 w Nidzicy fot. Dorota Taratycka
o ochronie danych osobowych z dnia 29 sierpnia 1997
roku, Dz. U. Nr 133, poz. 833,
z późn. zm.).
5. W sytuacjach nieobjętych
niniejszym regulaminem rozstrzygają organizatorzy.
6. Organizatorzy zastrzegają
sobie prawo do odwołania
konkursu w przypadku wystąpienia okoliczności od nich
niezależnych.
Życzymy owocnych poszukiwań skał i obcowania
z historią geologiczną Pojezierza Mazurskiego!
Literatura
dla zainteresowanych
Czuba P., Mizerski W., Świerczewska-Gładysz E., Przewodnik do ćwiczeń z geologii, Wydawnictwo Naukowe PWN,
Warszawa 2004.
Coenraads R., Skały i skamieniałości, Carta Blanca, Warszawa 2007.
Jurys L., Głazy narzutowe
w architekturze Pomorza
i Warmii, Państwowy Instytut
Geologiczny Oddział Geologii
Morza, Gdańsk 2008.
Lenczewska-Samotyja E.,
Łowkis A., Przewodnik do
ćwiczeń z geologii inżynierskiej i petrografii. Oficyna
Wydawnicza Politechniki
Warszawskiej, Warszawa
2005.
Masłowska M., Przezdziecki
P., Kamienie polskich plaż,
Państwowy Instytut Geologiczny, Oddział Geologii Morza, Gdańsk 2008.
Mizerski W., Geologia dynamiczna, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2006.
Mizerski W., Sylwestrzak H.,
Słownik geologiczny, Wydaw-
nictwo Naukowe PWN, Warszawa 2002.
Panfil J., Pojezierze Mazurskie, Wiedza Powszechna,
Warszawa 1985.
Pipe J., Co skały mówią
o Ziemi?, Wydawnictwo SBM,
Warszawa 2008.
Rudnicka B., Kardaś R., Bogdaszewska Z., Co nam zostawił lodowiec?, Agencja Fotograficzno-Wydawnicza
„Mazury”, Olsztyn 2006.
Strony internetowe
Państwowy Instytut Geologiczny Oddział Świętokrzyski:
www.geoportal.pgi.gov.pl
Muzeum Geologiczne w Warszawie:
www.muzeum.pgi.gov.pl
Muzeum Minerałów:
www.redbor.pl
Historia Naturalna Polski:
www.historianaturalna.gda.pl
www.wsp.krakow.pl
www.planetaziemia.pan.pl
Lapidarium Muzeum Geologicznego Oddziału Świętokrzyskiego Państwowego Instytutu Geologicznego:
www.kielce.pl
Uwaga: Sprawozdanie pisemne należy przygotować na
płycie CD (tekst w formacie
Word i osobno podpisane
zdjęcia - w jak najlepszej rozdzielczości - w formie pliku
o rozszerzeniu JPG) i przesłać
do 30 kwietnia 2010 r. pod
adres: Olsztyńskie Centrum
Edukacji Ekologicznej przy
Warmińsko-Mazurskim
Ośrodku Doskonalenia Nauczycieli w Olsztynie, ul. Głowackiego 17, 10-447 Olsztyn,
z dopiskiem „Lapidarium geologiczne”.