Motywacja do leczenia ortodontycznego oceniana za pomocą

Przeglądy, streszczenia
Reviews and abstracts
Tom 8, nr 3, 2012
Volume 8, no 3, 2012
Motywacja do leczenia ortodontycznego oceniana za pomocą
metodologii Q – perspektywa pacjentów oraz ich rodziców
Motivation for orthodontic treatment investigated with
Q-methodology: Patients` and parents` perspectives
Rema Prabakaran, Shiri Seymour, David R. Moles, Susan J. Cunningham
Am J Orthod Dentofacial Orthop 2012; 142: 213-20
Jak wiadomo, różne czynniki mogą motywować do rozpoczęcia leczenia ortodontycznego. Jednak nie powód, lecz siła
motywacji mogą mieć większe wpływ na powodzenie lub niepowodzenie leczenia. Im większa motywacja na początku, tym
większa szansa na zadowalające wyniki oraz tym lepsza komunikacja z pacjentem i jego zaangażowanie.
R. Prabakaran i współautorzy przeprowadzili badania mające na celu odkrycie powodów, dla których nastoletni pacjenci
decydują się na leczenie. Ponadto oceniali również to, czy decyzję nastoletni pacjenci podejmują samodzielnie, czy są
motywowani przez rodziców lub środowisko. Kolejnym aspektem, który badali była siła motywacji, jaką reprezentowali
pacjenci i ich rodzice.
Po wcześniejszej akceptacji programu badań przez komisję etyczną, udział w nim proponowano rodzicom pacjentów
w wieku 10–16 lat, zgłaszającym się po raz pierwszy na konsultację do ortodonty. Wszystkie osoby biorące udział w badaniu
wyraziły świadomą zgodę. Z badań wyłączono dzieci z wrodzonymi wadami, takimi jak rozszczepy wargi i podniebienia,
gdyż badający uznali, że nie są oni reprezentatywni dla typowej populacji leczonych ortodontycznie. Ostatecznie w badaniu
wzięło udział 60 pacjentów w wieku 10–16 lat i ich rodzice. Średnia wieku pacjentów wynosiła 12,5 roku.
Badanie zostało podzielone na dwie fazy. Pierwszą z nich były wywiady z pacjentami w celu ustalenia listy powodów,
dla których chcieli podjąć leczenie. Każdy badany pacjent odpowiadał na pytanie: „dlaczego chcesz nosić aparat?”. Każdy
rodzic odpowiadał na pytanie „dlaczego chcesz, aby twoje dziecko nosiło aparat?” Łącznie nastoletni pacjenci wymienili
32 powody, które skłaniają ich do leczenia ortodontycznego. Rodzice pacjentów wymienili 35 powodów poszukiwania
leczenia ortodontycznego dla swoich dzieci. Następnie, dla odpowiedniego ułożenia i skategoryzowania czynników
motywujących pacjentów i rodziców, zastosowana została metodologia Q. Jest to metoda pozwalająca na zmierzenie odczuć
subiektywnych osób badanych. Technika ta łączy w sobie podejście jakościowe oraz ilościowe i pozwala zmierzyć motywację
oraz zaangażowanie w leczenie.
Jak przewidywano, badanie wykazało, że główną przyczyną zgłoszenia się do lekarza ortodonty jest estetyka. Prawie
94% pacjentów wskazało chęć posiadania idealnego uśmiechu za główny powód noszenia aparatu. Prawie połowa młodych
pacjentów została zmotywowana do podjęcia leczenia przez swoich rodziców. Co ciekawe, większość z nich twierdziła, że
decyzję podjęła samodzielnie. Kolejnymi motywatorami byli kierujący lekarze dentyści, inni niż rodzice członkowie rodzin,
bliscy i znajomi, jak również szeroko rozumiane środowisko. Najważniejszą motywacją dla nastolatków była estetyka,
„aby mieć ładny uśmiech” oraz aby „wyglądać tak jak inni”. Drugim z kolei powodem był powód praktyczny: „noszę aparat,
ponieważ jest mi potrzebny”. Z kolei wśród rodziców najczęściej wskazywaną odpowiedzią było: „aby uniknąć przyszłych
potencjalnych problemów zdrowotnych w związku z wadą zgryzu”. Czynnikiem, który dosyć często wskazywali rodzice
była „chęć dobra własnego dziecka”. W tej grupie badanej nacisk na estetykę był znacznie mniejszy niż wśród nastoletnich
pacjentów. Kolejnym ważnym czynnikiem, motywujących do poszukiwania leczenia ortodontycznego, wskazywanym przez
obie grupy badane, było skierowanie od lekarza dentysty.
Badanie to skutecznie ukazało powody, dla których pacjenci i ich rodzice decydują się na noszenie aparatu. Było to
jedno z pierwszych badań przeprowadzonych w ortodoncji metodologią Q. Wyniki pokazały, że metoda ta spełniła swoje
zadanie i może być w przyszłości wykorzystywana do dalszych badań analizujących aspekty psychologiczne w ortodoncji.
Opracowała
dr n. med. Beata Walawska
ForumOrthodontic
Ortodontyczneforum
151