Olimpus

AilrrPUs
B;!@ro@CEA
gGgiLAW-[OgreNNA
@'@@8
GIMNAZJUM
KLASA 1
6. WSr6d roSlino lodygach zielnych wyr62niamy
ro6liny - jednoroczne,dwuletnie i wieloletnie.Do
roSlinjednorocznych nalei4:
groch zuyczajny,poziomkapospolita,og6rek,papryka'
a)
razy
b)
20
a) 12 razy
mak polny
d)32 razy
c) 240razy
b)
kapusta,tulipan,zawilecgajowy,mniszekpospolity
2. W pewnej tkance, kom6rki nie stykajq sig ze sobq'
marchew,pietruszka,seler,bor6wka
c)
tulipan,
Jest wiele specyficzneisubstancji pozakom6rkowej,
pofny,
kqkolpolny,groch zwyczajny,og6rek,
d)
mak
w kt6rej znajdujq sig wl6kna bialkowe, nadaiqce iei
slonecznik
sprqiysto56. Tkanka ta znajduje siq w wielu
7. Uktadpokarmowy krqgowc6w sklada sig z
miejscach w organizmiem.in. wyfciela
powierzchniestawowe, buduje pier6cieniew
nastgpujqcychodcink6w: jamy gebowej,gardzieli'
przelyku,iolqdka, jelita cienkiegoz dwunastnicq,
tchawicy i koticowe odcinki 2eber.
grubego i odbytu. W kt6rym z wymienionych
Powyiszy opis dotyczY tkanki:
odcinkow nastqpuieenzymatycznyrozklad
b) chrzqstnej
a) tluszczowej
pokarm6w?
d) krwi
c) kostnej
a) pzetyku,2olqdku,dwunastnicY
3.Zaznae.z,kt6re z niiej wymienionych struktur
b) 2olqdkui dwunastnicy
kom6rkowych wystqpujq w typowej kom6rce
jeliciegrubym
c) 2olqdku,dwunastnicy,
ro6linnej,a nie sq obecne w kom6rce zwierzqcei.
jelicie
grubym
d) dwunastnicy,
Scianakom6rkowa,cytoplazma,aparat
a) mitochondrium,
8. W kt6rej z podanych odpowiedzi,wymieniono
Golgiego
wylqcznie wytwory nask6rka?
Scianakom6rkowa,jqdro kom6rkowe,
b) mitochondrium,
gada,pi6roptaka,luskaryby
a)luska
aparatGolgiego
paznokcie,
luskagada,wlosy
b)
plastydy,
wakuola
c) Scianakom6rkowa,
ptaka,luska
pi6ro
c)
ryby,wlosy
plastydy,
Golgiego
wakuola,
aparat
d) Scianakomorkowa,
paznokcie,luskaryby,rogi
d)
4. Nazwij struktury kom6rkowe obecne w kom6rce
9. Podkre6lw poni2szymnrykaziete stwierdzenia,
roSlinnej,kt6rych opis funkcji przedstawiono
kt6re dotyczqfunkcii szkieletu:
poniiej.
stanowirusztowanieciala
a)
pzekazuje
go
l. pzechowuje materialgenetyczny,podczas podzialu
k o m 6 r k o mp o t o m n y m- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .). . . . .(.1. . . . . . . . . . . . . . . . . . .
b) jest miejscemprzyczepudla miqS;ni
ll. gromadzisubstancjezapasowe,barwniki,produktypzemiany materii
c) chroniprzedzaka2eniem
- .........(2)....
zwiEzkow
kom6rceenergiiw wynikuutleniania
lll. dostarcza
d) umo2liwiaporuszaniesiq
- .....(3)....
10. WSr6dorganizm6wwielokom6rkowych
pzenikanie
doi z komdrki'.'...........'(4).'.."....'...
substancji
lV.kontroluje
wyr6iniamy takie plechowce.Plechaiest to:
a) (1) cytoplazma,(2) wakuola,(3) aparatGolgiego,
na kozefi, todyggi li6cie
a) cialozr62nicowane
(4) Scianakom6rkowa
glon6w
zapasowy
b)
a)material
b) (1) jqdro kom6rkowe,(2) wakuola,(3)aparatGolgiego,
na tkanki
niejest zr62nicowane
cialo
kt6rego
c)
organizm,
(4) Scianakom6rkowa
wyr62niamy,
w
2yciowym
cyklu
u
kt6rego
organizm,
d)
(3)
jAdro
(2)
mitochondria,
wakuola,
(1)
kom6rkowe,
c)
sporofiti gametofit
(4) Scianakom6rkowa
11.
U ssak6w uklad nerwowy osiqgnql naiwyisry
d) {1) jqdro kom6rkowe,(2) wakuola,(3) mitochondria,
stopieri rozwoju. W por6wnaniu z pozostatymi
(4) btonakomorkowa
grupami krggowc6w charakteryzuiego ieszcze
5. Poni2ejwymieniono cechy kom6rek.
rozwoj:
1. fle razy zostanie powigkszony obraz oglqdany przez
mikroskop, jeieli okular ma soczewkg
powiqkszajqcql? razy a obiektyw 20 razy.
l. obecno56blony kom6rkowej
ll. cudzozywnose
lll. zdolno6cdo ruchu petzakowatego
lV. obecno66wodniczki
V. obecno666ciany kom6rkowej
Vl. zdolnoS6do tworzeniaprzetrwalnik6w
Cechy wsp6lne dla wigkszo6ci kom6rek ro5linnych i
bakteryjnychto:
b)r,v
a ) l VV
d)ilr,vl
c ) l l ,l V
silniejszy
a) miqdzymozgowia
c) kresom6zgowia
b) Sr6dm6zgowia
d) m62d2ku
b) (1) | zgdu, (2) | zqdu, (3) ll zgdu
c) (1) ll rzqdu,(2) lll zqdu, (3) | zqdu
d) (1) | zqdu, (2) I zqdu, (3) I zgdu
13. Kt6re,z podanych niiej informacii,charaKeryzuiq
szkielet plaz6w?
krqgowkrqgosluPa
a) zroSnigcie
2eberi klatkipiersiowej
b) wystqpowanie
c) brak2eberi klatkiPiersiowej
koSciPzedramienia
d) zroSniqte
14. Dwa obiegi knri (du2y i maty) wystqpui4 po raz
pierwsry w toku ewolucii u:
b) plaz6w
a)ryb
d) ptak6w
gad6w
c)
22. tN skal blgdne zdania, w pon iiej zamieszczonych
informacjach.
a) tchawkito nazqdy oddechowewystqpujqceu pajqk6w
w wodzie
b) ryby oddychajqtlenemrozpuszczonym
ich nanqdy
sqto
u owad6w,
c) pzetchlinkiwystQpujqce
gQbowe
d) wymianagazowau ro6linl4dowych,zachodzigl6wnie
przez aparcfyszParkowe
23. Narzqdamioddechowymizwiezqt lqdowych sq:
a) skzela, tchawki,Pluca
skzela
b) pluca,plucotchawki,
plucotchawki,
skzela
c) tchawki,
b) bakteriei gzyby
a) stutbia,sqP,hiena
plucotchawki,
d) tchawki,
Pluca
d) gryzonie,sqp, hiena
c) ro6linymotylkowei gzyby
24. Porosty to organizmyskladaiqcesig z glonu i
gzyba. Wikorzystuje sig je do opracowywania
16. lstota procesu fotosyntezy polega na;
ikali porostowej, przy uiyciu kt6rej moina:
a) pobraniupzez ro6linydwutlenkuwqglai wody z solami
gatunkiPorost6w
oznaczye
a)
mineralnymi
dwutlenku
i
wydalaniu
przez
tlenu
roSliny
b) okre6li6 stopieri zanieczyszczeniapowietza
b) pobraniu
pzy
dwutlenkiemsiarki
i
wody,
wqgla
z
dwutlenku
c) synteziewqglowodan6w
c ) okreSfi6 stopiei zanieczyszczenia powietza
udzialeenergiistoneczneji chlorofilu
wggla
dwutlenkiem
d) utlenianiusubstancjiorganicznych
eri zanieczyszczenia gleby dwutlenkiem
i6
stopi
d) okrer6f
17. W fazie Swietlnei fotosyntezy nastgpuje:
siarki
a) rozkladczqsteczkiwody na wod6r i grupq
25. Serce zbudowanez dw6ch przedsionkow i komory
wodorotlenowqpod wplywem6wiatla
z czq5ciowqPrzegrodqwYstqPujeu:
energii
b) rozkladczqsteczkichlorofiluz wydzielaniem
b) gad6w
a) plazow
energiiSwietlnejw celu rozlo2eniaglukozy
c) pochlanianie
d) ssak6w
c) ptak6w
d) usuniqcieprzez aparatyszparkowewody i tlenu
26. Krew krqgowc6w sklada sig m.in. z cialek krwi.
powstalegoz rozpadugrup wodorotlenowych
Zasadniczqfunkciq bialych cialek knrviiest:
18. U owad6w,w zaleinoSci od rodzaiu pobieranego
a) transportskladnik6wod2ywczych
pokarmu,wystgpuje kilka typ6w aparat6w
b) wymianagazowa
gqbowych. Gryz4cy aparat gebovvywystqpuie u:
c) obronaorganizmuprzeddrobnoustrojami
muchY
motYla,
wa2ki,
osY,
a) komara,
chorobotw6rczYmi
b) muchy,mszycy,wszY,PchlY,komara
d) udzialw procesiekzepniqciakrwi
c) chrabqszczamajowego,larw motyli,stonki
27. U ro6lin wyr6iniamy dwie tkanki przewodzqce:
ziemniaczanej
drewno i tyko. Kt6ry zestaw podanych niiei
d) chrabqszczamajowego,stonki ziemniaczanei,
okre6leri charakteryzuje tYko?
szaranazy
l. zbudowane.iestz zylvychkom6rek
19. Skrobia,to jeden ze skladnikow odiywcrych.
ll. zbudowanejest z martwychkom6rek
a) l, lV, V
za
Obecno56jej w organach ro5lin moiemy wykry6
b)il,il, v
il):38il:::i::,ffijff'"''n"'."'"
pomocE:
lS.Zarozkladmartweimateriiorganicznejna zwiqzki
reducenci.Naleiqdo nich:
mineralneodpowiadaiq
c) l. lV, Vl
siqdwukierunkowo
V. transportodbywa
Vl. transportodbywasiQjednokierunkowo
a) plynuLugola
Oi ff , fV, Vf
b) odczynnikaHaynesa
28. Lo2ysko spotYkaneu ssak6w:
c) reakcjispalania
a) tworzy siq ze zro6niqciawszystkichblon plodowychze
d) reakcjiutleniania
ScianqmacicY
dla wszystkichgatunk6w
20. Zakwity glon6w, czyli masowe poiawieniesiq ich, w b) jest charakterystyczne
zbiornikaehwodnych spowodowaneiest:
zaliczanychdo tej gromadY
a) splywaniemdu2ejiloSciazotui fosforuz nawo2onych
c) poiredniczywylqczniew pzenoszeniutlenuz
p6l uprawnych
organizmumatkido zarodka
w rolnictwiechemicznychSrodk6w
b) stosowaniem
d) to kosm6wkawrastajqcaswymikosmkamiw blonq
ochronyro6lin- tzw. PestYcYd6w
SluzowqmacicY
powietza zwiqzkamisiarki
c) zanieczyszczeniem
29. Po zaplodnieniu u ro5lin okrytonasiennych
zalqinia przeksztalcasiq w:
d) wszystkieinformaciewy2ejwymienione
b) tkankqod2ywczq
jest
to, 2e: a) nasienie
21. lstot4 podw6jnegooddychaniau ptak6w
d)
tuPinqnasienn4
c) owoc
wdychaneWzez olNor
a) powietzejest jednocze6nie
sig z: prqcik6w
sklada
dwuli6ciennei
ro6liny
Kwiat
30.
gqbowy
nosowyi
slupka, platk6w korony oraz kielicha' Kt6re z
b) na dwa wdechyprzypadajedenwydech
element6wkwiatu mogq ulec redukcii w zwiqzku z
c) w czasiewdechujak i wydechuprzezplucapzeplywa
wiatropylnoSciq?
w tlen
powietze zaoPatrzone
b) tylkostupeki Prqciki
a)tylkoslupek
d) w czasiejednegowdechupobieranajest podw6jna
d) wszystkieelementy
ptatki
i
kielich
korony
c)
tylko
porcjapowietza
a
L
,/9Li/l\PUS
B!@ruOGtA
gGg,IA(MIO$SNNA
GIMNAZJUM
4'@@8
1. Emerytowanapani Maria,wracai4c z zakup6w
potkngta siq i upadla. Prze6wietleniewykazalo nie
tylko zlamanieko6ci udowej, ale r6wniei znaczne
ubytki tkanki kostnei. Uraz byt na tyle rozlegfy, ie
chirurg skierowal p. Mariq na specialistyczne
badania,gdy2 podejrzewalu niei chorobq ko6ci
.
kt6ra polegana ........(2)..'....
zwanE...,....(1).,......,....,
a) (1)kzywica(2) brakwitaminY
(2)slabewigzadla
b) (1) ptaskostopie
(2) nadmiarwapniaw ko6ciach
c) (1)osteoporoza
koSci
odwapnienie
d) (1)osteoporoza(2)
2. Kt6ry zestaw nazw ko6ci zawieratylko ko5ci dlugie?
KLASA 2
8. 2r6dlem energii niezbqdnejdo pracy mig5nijest:
b) glukagon
a) glukoza
d) skrobia
c) hemoglobina
9. Wqtrobato najwiqkszygruczd ciala ludzkiego
odpowiedzialnYza:
a) wytwaaanie paeciwcial i 2olci
sktadnik6wod2ywczychi produkcjq
b) magazynowanie
insuliny
skladnik6w
c) wytwazanie2olcii magazynowanie
od2ywczych
za przemianq
glukagonuodpowiedzialnego
d) produkcjQ
wgglowodanow
10. Trzustkato gruczol wchodzqcy w sklad ukladu
pokarmowego. Wlttwarza sok trzustkowy
zawierajqcy enzymy trawienne. Kt6ry z
wymienionych enrym6w nie iest enzymem
trzustkowym?
a) ko56potyliczna,2uchwa,ko56piszczelowa
b) koScudowa,koS6ramieniowa,ko56stzatkowa
c) koS6strzalkowa,rzepka,koS6czolowa
d) ko56szczgkowa,ko56ramieniowa,koSdskroniowa
b) pepsyna
a)trypsyna
3. Przeczytajniiej wymienionecechy dotyczqcemigSni c) lipaza
d) amylaza
Wskai zestaw cech kt6re opisuiq tylko cechy miq5ni
najpienr
powstaje
etapach:
w
dw6ch
11.
Mocz
Aladkich. l. BudujAScianynazad6w wewnetznych
powstaje mocz pierwotny, p6iniei ostateczny.
ll. Maiajedno.iqdropofic2onecentralnie
. :
- . ..
a) lll, V Vl
ttt. u6jawietelauer polo2onychpeMeryjnie
Kt6re ze skladnik6w sq obecnew moczu
jqder polo2onychcentralnie
lV lvla.i4wiele
pierwotnym,a nieobecne- w ostatecznymu
b) lV.' V. Vl
-:
V. Sa wydlu2one i rozgalQzione
czlowieka?
zdrowego
c) l, ll, Vll
do kosci
vt. Sl przytwierdzone
jest niezaleznaod naszej
ich
skurcz6w
Regulacia
Vll.
i sole mineralne
woda,
barwniki
a)
d) l. ll. Vlll
woll
zwiqzki
azotowe
i
inne
mocznik
b)
Vlll. Regulacja ich skurcz6wjeslzalezna od naszej woli
glukoza
i
c)
aminokwasy
4. Krggoslup czlowieka nie jest calkiem prosty, ma
d) du2e czqsteczkibialeki erytrocyty
krzywiznyfizjologiczne.Stanemfiziologicznymiest
12,W krqieniu obwodowym wyr6iniamy tzw krq2enie
lordoza:
wrotne. Odpowiadaono za:
piersiowa
b)
a) krzy2owa
a) odpowiednieukrwienieserca
d) guziczna
c) lqdZwiowa
z jelit do
skladnik6wpokarmowych
b) odprowadzenie
5. W sklad ko5ci wchodzq dwa rodzaie zwi4zk6w
wqtroby
chemicznych.Sq to;
z ptucdo lewego
krwi utlenowanej
c) doprowadzenie
b) osseinai sole
a) okostnai szpikkostnY
orzedsionka
d) osseinai okostna
c) osteoporozai osseina
tlenudo pluc
krwi pozbawionej
d) doprowadzenie
6. W kolumnach paedstawiono witaminy i ich gl5wne
13. Zaznaczn ieprawdziwe zdan ie dotycz4ce di alizy
pozaustrojowej.
znaczenie(rolg).Znaczenieodpowiednich witamin
prawidlowo przedstawiono w zestawie:
nerek
a) stosowanajest w ostrejniewydolno6ci
a) wzmacniaodpornosc
glukozy'
mocznika,
z
nadmiaru
polega
krwi
usuniqciu
a)l-c,lll-b,V-d
na
b)
b) wzmagawchlanianiewapnia
iwody
soli
b)ll-a,lV-c,V-d
c) warunkujeprawidlowewidzenie
nadmlaru
d) warunkuje prawidlowe
c) pofegana usuniqciuzmoczu ostatecznego
c)lll-b,lV-a,V-c
krwi
wody
d)l-a,lll-d,lV-b
d) wykonywanajest pzy pomocyaparatuzwanego
7. Poni2ejprzedstawionoznaczenieniekt6rych
,,sztuczn4nerkq'
pienrniastk6w.Zaznaczzdania, kt6re prawidlowo
14. Mechanizmoddychaniasklada sig z fazy wdechu i
opisujErolg ielaza dla czlowieka:
wydechu. Skutkiemjakiego procesujest wdech:
a) zmniejszapodatno56zqb6wna pr6chnicq
a) wzrostuobjqto6ciklatkipiersiowej
b) wchodziw skladwitaminYB',
b) zwiotczeniapzepony
hemoglobinY
c) jest sktadnikiem
wewnqtz klatkipiersiowej
c) wzrostuciSnienia
d) jest skladnikiemhormon6wtarczycy
d) zwiotczeniamig5nimiqdzy2ebrowych
15.Wlmiana gazowaw pqcherzykachplucnych
zachodzi na drodze:
b) osmozy
a) transportuaktYwnego
d) dyfuzjiprostej
c) absorbcji
ruch6q
16.Ze uzglqduna zakreswykonywanych
miq6niedzielqsig na zginacze,prostoyvni.\i'
Migsieritr6jglowy
i odwodziciele.
przywodziciele
24. Ni2ej podano parametry knvi czlowieka. Wlbierz
parametry wlaSciwe dla zdrowego czlowieka.
trombocYtY
leukocYtY
erytrocytY
a) 5 mln/mm',6 tys/mm',400 tYs/mm'
b) 5,5 mln/mm',6 tys/mm',800 tYsimm'
'100tYsimm'
c) 2 mln/mm',8 tys/mm',
d) 5,5 tys/mm',6 mln/mm',300tYs/mm'
ramieniato:
b) odwodziciel
a) przywodziciel
d) prostownik
c) zginacz
'17.Zaznaczprawidlowq kolejno56 element6w dr6g
oddechowych:
oskaela,tchawica,Pluca
krtari,
a)
b) oskzela, tchawica,krtah'Pluca
c) krtari,tchawica,oskzela, Pluca
d) krtari,tchawica,Pluca,oskzela
18. Gl6wnymi miq6niamioddechowymibiorqcymi
udzialw procesie oddYchaniasq:
a) paepona i miqsier'rnlszerszy gzbietu
b) paepona i miq6niemigdzy2ebrowe
i migsieripiersiowywiQkszy
czworoboczny
c) migsier4
d) miqsieripiersiowywiekszyi mig6niemigdzy2ebrowe
19. Krtari zbudowanaiest z 9 chrzqstek.Jedna z nich
zamykawei6cie do krtani w czasie polykania
pokarmu. Jak nazywasiq ta chrzqstka?
a)gloSnia
c) chzqstka tarczowa
b) nagloSnia
d) ko56gnykowa
20. Do dw6ch pr6bek krwi dodano przeciwciala.Do
pr6bki nr 1 dodano paeciwciala anty A a do pr6bki
nr 2 przeciwciala anty B. Po tei czynno6ci YvySlSd
pr6bki 2 zmienil siq wyrainie (nastqpila
iglutynacia). UJySledprobki 1 pozostal bez zmian'
Ni podstawie wyglqdu pr6bki nr 2 mo2na
wywnioskowa6,2e badana osoba miala grupq krwi;
a)A
c)o
b) AB
d)B
21. Zaznaczzestaw,w kt6rym znaiduj4 sig wszystkie
zdaniafalszywe,odnoszqcesiq do budowy i
f u nkci i erytrocyt6w czlowieka' Doirzale erytrocyty
czlowieka:
a)VVl
b) il, rv
c) l, lll
d) il, vl
l. Maja jedno jqdro kom6rkowe
ll. Nie maja jEdra kom6rkowego
lll. Sq kuliste
lV Sadwuwklesle
V. Transportujq CO.
Vl. MogEtransporlowa6CO
25. Kt6ry z paewod6w transportuje zar6wno mocz,
jak i mqskie nasienie?
b) nasieniowodY
a) kanalikinasienne
d) cewkamoczowa
c) kanalikikrqte
26. Zarodek ludzki wytwarzablony plodowe (owodnia'
omocznia,kosm6wka)'Kt6ra z blon plodowych
bierze udzialw wytwarzaniuloiyska?
a) owodnia
b) omocznia
c) kosm6wka
d) owodnia,omoczniai kosmowka
27. W uchu wyr62niamytzy czq6ci:ucho zewnQtrzne'
ucho Srodkowe (mloteczek, kowadelko,
strzemiqczko)oraz ucho wewnQtnnez
paedsionkiem i kanalamipolkolistymi.Blona
bgbenkowaoddzielaucho zewnqtzne 9-d
Srodkowego.Kom6rki receptoroweodbieraiqce
bodice d2wigkowe leiE w:
a) uchuSrodkowYm
b) kanalachpolkolis$ch
c) bloniebqbenkowej
d) Slimaku
28. Odruchy,iako podstawowyakt czynno5ci ukladu
nerwowego,dzielimy na warunkowe i
bezwarunkowe. Zaznaczzestaw, w kt6rym podano
tyl ko przykladyodruch6w bezwarunkowych'
a) kaszel,reakcjapsa na polecenietresera, rozszerzanie
kichanie
2renicyw ciemnoSci,
2renicy
oka w ciemno6ci,
b) kaszel, rozszerzanie
wydzielanieSlinypod wplywemjedzenia,kichanie
c) reakcjapsa na polecenietresera,myciezqbowpo
jedzeniu,uczeniesiq, nawykikulturalne
d) kaszel,uczeniesiq, nawykikulturalne,myciezqb6wpo
jedzeniu
22. Fibrynogen bierze udzial w:
a) transporciedwutlenkuwqgla b) transporcietlenu
c) fagocytoziedrobnoustroj6w d) kzepnigciuknri
29. Kosmki jelitowe sq to drobne uwypukleniaielita.
Odpowiadajqza:
niekt6rychtoksyn
a) unieczynnianie
trawiennych
enzym6w
b) wytwazanie
powiezchni
chlonnejjelita
c) zwiqkszanie
jelitowej
d) zagqszczanietre6ci
23.Zaznacz punkty, w kt6rych podane sq prawdziwe
informacie dotycz4ce ukladu limfatycznego.
produkowane
sqw m.in'w wqzlachchlonnych
limfocyty
a)
i grasicy
b) uklad limfatycznyjest uklademotwartym
sqto substancjebiatkowe
c) przeciwciala
tluszczez kosmkow
d) chlonkam.in.transportuje
jelitowYch
3A.Zaznaczpunkty, w kt6rych podane sq prawdziwe
informacie dotYczqceserca:
a) serceotoczonejest blonqzwanqosierdziem
b) Scianaprawejkomoryjest grubszani2 Scianalewej
komory
c) aortaodchodziod lewegopaedsionka
siec
d) kra2eniewieficoweto dobze rozbudowana
wlasnychserca
,/9Li/llPUs
Bjl@ru@GLA
gGg,LAilffi[ONGNNA
4'@@S
1.W okreSleniu
,,kotdomowy"zawartajest nazwa:
b) rodziny,rodzaju
d) gromady,rodzaju
a) gatunku,rodziny
c) rodzaju,gatunku
2. Bentos to:
zwiqzanez dnem zbiornika
a) drobnoustroje
planktonu
2ycia
b) Srodowisko
c) zespdl organizm6w2yjqcychstale lub okresowow
strefiedennej
d\ pnybrze2nastrefajeziora
3. Badanie stopnia zaniecryszczeniapowietrzaza
pomocE porost6w, wrailiwych na szkodliwe
substancje, nazwiesz:
b) rekultywacjq
a) recyklingiem
d) introdukcja
c) bioindykacjq
4. Wskai organizm, kt6ry reprezentujeinny poziom
troficzny nii pozostale:
b) stonka ziemniaczana
a)jastrzqb
d) szczupak
c) jaszczurkazwinka
Rysunek przedstawiafragment sieci pokarmowejw
lesie:
'
PUChaCZ +---___-__
kunaleSnar-
norn,lrrr*Xl
t
nasiohadrzew
\
iasica
_\i
mysz le6na
Pnyjrzyi sig rysunkowi uwainie, a nastqpnie wykonaj
polecenia5 i 6.
5, Wlbierz dwa organizmy, kt6re mogq ze sobq
konkurowac o pokarm:
b) mysz leSna,puchacz
a) mysz le6na,lasica
d) kunaleSna,lasica
c) nornicaruda,myszle6na
6. Puchaczumieszczonyna schemaciejest:
konsumentemll rzqdu
a) producentem,
b) konsumentemI rzgdu,konsumentemll zqdu
lll zqdu
ll aqdu, konsumentem
c) konsumentem
konsumentemlll rzqdu
d) producentem,
7. Wskai lafcuch pokarmowy,w kt6rym najmniej (%)
energii uleglo rozproszeniuw postaci ciepla?
a) kapusta* czlowiek
b) ziemniak---- stonkaziemniaczana----.ba2ant* lis
c) trawa*
sama - wilk
d) zbo2emysz + kot
GIMNAZJUM
KLASA 3
8. OkreSlrodzaj zaleino5ci pokarmowychmigdzy
populacjami:l. jaskolki - muchy, ll. lubinu . bakterii
brodawkowych
protokooperacja
a) konkurencja,
komensalizm
b) konkurencja,
mutualizm
c) drapie2nictwo,
d) paso2$nictwo,mutualizm
9. Populacjqrozwijajqcqsig charakteryzuie:
a) du2aliczbaosobnik6wstarychi malaliczbaosobnikow
mlodych
b) du2aliczbaosobnik6wstarychi du2aliczbaosobnikow
mlodych
i malaliczba
mlodych
c) du2aliczbaosobnik6w
starych
i starych
doroslych
d) du2aliczbaosobnik6w
10. Porosty to organizmyskladajqcesiq z grzyb6w i
glon6w. Wystgpujeu nich zjawisko:
a) paso2ytnictwa
2yciadw6chorganizmdw
b) niezale2nego
c) protokooperacji
d) mutualizmu
1'1.Zwiqzki organicznewyrtworzoneprzez ro5liny
zielone nazywamyprodukcjq:
a) wt6rnq
b)pienvotnq
d) biocenotycznq
c) ekologicznq
12.Knywa tolerancji ekologicznejorganizmu,
przedstawiazaleinoS6 reakcji organizmu od
natgienia crynnika ekologicznegonp. wilgotno6ci
gleby, naslonecznieniacry temperatury.
Przeanalizujjej przebieg i odpowiedz na pytanie.
reakcja
organizmu
minimalna
warto6i
czynnika
.-
Kzywa tolerancji
ekologicznej
maksymalna
wartoSc
czynnrKa
zakres tolerancji-*
nate2enie
ekologicznego
MaksymalnawartoS6czynnika dzialaj4cegona
okreSlonyorganizm to:
a) warto6c,w K6rej organizmnajlepiejfunkcjonuje
b) warto6c,kt6rapowodujezahamowanieproces6w
2yciowychorganizmu
c) warto6c,kt6ra nie wptywana rozwSjorganizmu,bo
wartoSciminimalnedanegoczynnikaograniczajqjego
rozw6j
d) warto56,kt6ra nie wplywa na rozw6jorganizmu,
podobniejak wartoS6minimalna,gdy2tylkow
warunkachoptymalnychorganizmmo2eutzyma6 sig
przy
13.Biocenozato:
a) zespol zwierzqtwystqpujqcych w odpowiadaj4cych
sobieSrodowiskach
biotop
b) organizmysamo2ywnezamieszkujqce
gatunk6w
ro2nych
populacji
zespol
siq
c)
-' samoregulujqcy
powiqzanych
(onsument6wi reducentow,
proOuce-ntOw,
ze sobqr62nYmizale2noSciami
zale2no6ciami
d) zespolpopulacjipowiqzanych
konkurencjii komensalizmu
22.$lysypisko Smieci niezagra2ajqce6rodowisku w
czisii uiYtkowania Powinno bY6:
(piaskach'
paepuszczalnych
nagruntach
a) polo2one
2wirach)
izolacji
wodoszczelnei
od gruntuwarstwq
b) oddzielone
i
parkow
narodowych
otulin
naobszarach
c) polo2one
rezerwat6w
Przyrody
d) nieotoczone
Pasemzieleni
14. Biologicznezwalczanieszkodnik6w polega na:
a) stosowaniusubstancjichemicznychniszczqcych
szkodniki
uprawo r62nymokresiedojrzewaniai
b) wprowadzaniu
zbieraniaPlon6w
sadzeniuobokro6lin
c) stosowaniuplodozmianu,
uprawnychro6lin,kt6rychwydzielinyodstraszalq
szkodniki
wrog6w
naturalnych
do Srodowiska
d) wprowadzeniu
danegogatunkuszkodnikow
Sciek6wstosuie
oczyszczaniu
23.W nowoczesnym
O:q"?:l?L':^,
oczyszczani3.
siQr62nemetody
*oo poleia na naturalnejdzialalno5ci:
[ih"Gi""
a) bakterii
c) gzyb6w
b) pierwotniak6w
d) zespoluwszYstkich
wymienionYch
24. Aktualnie w Polsce istniei4 23 Parki Narodowe'
Kt6ry z nich jest najmlodszY?
a) BoryTucholskie
c) G6rStolowych
WartY
b) UjScie
d) Narwifiski
15,Sosny zwyczainerosnece w Puszczy Bialowieskiej
25. Ochrona PrzYrodYma na celu:
i PusiczY KamPinoskieinaleiq:
gatunKu
gatunkowej
samego
tego
do
b)
a) zachowanier62norodnoSci
a) do tej samejpopulacji
gatunk6w
gatunk6wi
r62nych
do
d)
istnienia
b) zapewnienieciqgto6ci
c) do tej samejbiocenozy
ekosYstem6w
16. Jednqz charakterystycznychcech populacjiiest:
c) pzywracaniedo stanuwla5ciwegozasobowi
skladnik6wPrzYrodY
a) ksztattciala osobnik6w
d) zachowaniedziedzictwageologicznego
b) barwaPokryciacialaosobnik6w
osobnik6w
c) wielkoSdposzczegolnych
W Polsce ochrona pnyrody ma dtugq tradycjq'
26.
---za
osobnik6w
d) Smiertelno66
czas6w Wladysliwi .lagigly wprowadzono akty
przed
organizmy
chroni
atmosfery
warstw
prawne,
z
ograniczajqceniszczenieprzyrody' W
Kt6ra
17.
1423 roku wProwadzono zakaz:
szkodliwym promieniowaniemultrafioletowym:
b) egzosfera
b) polowaniana losie
a) troposfera
a) polowaniana tury
d) ozonosfera
d) wycinaniacis6w
modzewi
c) jonosfera
wycinania
c)
r6wniei
18. Dla potrzeb rekreacyinych(kqpieliska).ia.k
do hodowli zwierzqt'woda powlnna mlec:
a) | klasqczYstoSci
b) lll klasqczYsto6ci
c) ll klasgczYsto6ci
wodyw wymienionychpzypadkach
d) klasaczystoSci
prawdopodobnienie ma wigkszegoznaczeila
27. Jednqzform ochrony przyrody s-qpgmnl.Li
prryriAy. Jakie obiekty mogq by6 zakwalifikowane
jako pomnikiPrryrodY?
b) gtazy narzutowe
a) dzewa i krzewY
c) 2r6dlai wodospady
d)jaskiniei jary
28.Listagatunk6wzagroionychwyginiqciemnosi
nazwe:
19.W wyniku uwalnianiado atmosfery freon6w tworzy
b) Natura2000
Ksiqga
siq:
a) Czerwona
d) UNESCO
klimatu
globalne
ociePlenie
Planeta
Zielona
b)
c)
a) efektciePlamianY
c) kwa6nydeszcz
d) dziuraozonowa
20.Wzbogaceniezbiornika wodnego w zwiqzki azotu i
fosfor-uwskutek wzmoionego ich doptywu
nazywamy:
a) sedymentacjq
c) eliminacjq
b) eutrofizacjq
d)fermentacjq
21. Zagro2enieSrodowiska ptzez kopaln iq od krywkowq
polega na:
a) gromadzeniudu2ychodpad6w(nakladu)
b) odwadnianiucalejokolicY
c) niszczeniuwierzchniejwarstwygleby
d) wszystkieodpowiedzisE poprawne
kt6ryzostaluratowanyprzezpolskich
29.Gatunkiem,
wyginiqciai
od calkowitego
przyrodnik6w
przywr6conYPrryrodziejest:
a) lo6
c) b6br
b) niedzwiedz
d) 2ubr
atmosfery
30.Jednymze skutk6wzanieczyszczenia
kwa6nedeszcze,kt6rewywotywanesq emisiq:
a) pyluifenoli
siarkiitlenk6wazotu
b) dwutlenku
c) amoniaku
w procesachspalania
d) dwutlenkuwqglapowstajqcego
{
*