docMateriały dydaktyczne dla nauczycieli i trenerów z zakresu
download 
Reklamacja Transkrypt
Materiały dydaktyczne dla nauczycieli i trenerów z zakresu
Scenariusze zajęć • • • • • Podlaska Fundacja Rozwoju Regionalnego ul. Starobojarska 15, 15-073 Białystok tel.: 85 740 86 83; fax.: 85 740 86 85 www.pfrr.pl e-mail: [email protected] Zajęcia grupowe z zakresu informatyzacji zawodowej i rynku pracy Program Aktywności Społeczno – Zawodowej Warsztaty z zakresu przedsiębiorczości Indywidualne Poradnictwo Zawodowe Indywidualne Specjalistyczne Poradnictwo Zawodowe Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Moja mapka zawodowa scenariusze zajęć • • • • • Zajęcia grupowe z zakresu informatyzacji zawodowej i rynku pracy Program Aktywności Społeczno – Zawodowej Warsztaty z zakresu przedsiębiorczości Indywidualne Poradnictwo Zawodowe Indywidualne Specjalistyczne Poradnictwo Zawodowe Materiał przygotowany na zlecenie Podlaskiej Fundacji Rozwoju Regionalnego przez Ośrodek Wspierania Organizacji Pozarządowych w Białymstoku i Podlaskie Centrum Fundacji Rozwoju Demokracji Lokalnej Wydawca Podlaska Fundacja Rozwoju Regionalnego ul. Starobojarska 15, 15-073 Białystok tel.: 85 740 86 83; fax.: 85 740 86 85 www.pfrr.pl e-mail: [email protected] © Copyright by Podlaska Fundacja Rozwoju Regionalnego Nakład: 500 sztuk Skład i druk: Alter Studio ul. Świętojańska 8, lok. 5 15-082 Białystok tel./fax 85 732 01 88 www.alterstudio.com.pl Spis treści Scenariusz 1 „Zajęcia grupowe z zakresu informatyzacji zawodowej i rynku pracy” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .8 Scenariusz 2 „Program aktywności zawodowej”. .............................80 Scenariusz 3 „Warsztaty z zakresu przedsiębiorczości”. .......................101 Scenariusz indywidualnego spotkania z uczniem............................128 Scenariusz indywidualnego spotkania z uczniem............................157 Wstęp Dzisiejsza sytuacja na rynku pracy wymaga od nas wszystkich zaangażowania i współpracy przy budowaniu stabilnej i rozwijającej się gospodarki. Kluczem do przyszłego sukcesu jest młodzież. To ona stanowi klucz do lepszego jutra i to na niej będzie bazowała nasza gospodarka za kilka czy kilkanaście lat. Myśląc o tym już dziś, jesteśmy w stanie stworzyć narzędzia i rozwiązania, dzięki którym rozwój gospodarczy będzie przebiegał szybciej i sprawniej. Pomagając młodym ludziom dzisiaj, kierunkując ich i podsuwając gotowe rozwiązania wspieramy nie tylko ich, ale również nas samych i otoczenie, w którym funkcjonujemy teraz oraz to, w którym przyjdzie nam żyć za kilka lat. Mając to na uwadze Podlaska Fundacja Rozwoju Regionalnego przyjęła za jeden ze swoich celów promocję przedsiębiorczości wśród młodzieży, a także aktywizację zawodową młodych ludzi. Idealnym rozwiązaniem byłoby, gdyby system edukacji odpowiadał na faktyczne zapotrzebowanie rynkowe. Aby do tego doprowadzić Fundacja realizuje szereg projektów skierowanych do młodzieży z woj. podlaskiego, a także z całego kraju. Jednym z efektów tych projektów jest niniejsza publikacja, zawierająca narzędzia edukacyjne służące między innymi aktywizacji zawodowej oraz promocji i nauczaniu przedsiębiorczości. W publikacji znajdą Państwo gotowe rozwiązania do zastosowania podczas zajęć teoretycznych, praktycznych, zajęć realizowanych w ramach programu nauczania oraz zajęć pozalekcyjnych. Niniejsza publikacja stanowi propozycję modyfikacji programu nauczania i wdrożenia praktycznych rozwiązań do obecnie obowiązującego systemu edukacji. Jest mi niezmiernie miło zaprezentować skuteczne i sprawdzone narzędzia, które zebrane w jednym miejscu mogą posłużyć za instrukcję wprowadzania młodych ludzi na rynek pracy. Pozdrawiam Andrzej Parafiniuk Prezes Zarządu Podlaskiej Fundacji Rozwoju Regionalnego Moja Mapka zawodowa scenariusze zajęć 5 Moja mapka zawodowa scenariusze zajęć Przygotowane scenariusze mają na celu nauczenie odbiorców szkolenia, jak sprawnie poruszać się po rynku pracy. Proponowane zajęcia mają charakter warsztatów – aby skuteczniej dotrzeć do młodzieży szkół ponadgimnazjalnych. Autorzy wykorzystują narzędzia takie jak: burza mózgów, drama, grafika, przedstawienia, gry symulacyjne, gry biznesowe, gry kreatywne, studium przypadku, panele dyskusyjne oraz wiele innych. W trakcie uczestnictwa w warsztatach młodzież podniesie umiejętności z zakresu poruszania się po rynku pracy, korzystnego zaprezentowanie samego siebie w trakcie poszukiwania pracy oraz wykonywania pracy, zajrzy w świat zawodów, a także określi własny potencjał oraz pobudzi kreatywne myślenie i aktywność w kontekście prowadzonej działalności gospodarczej. Zajęcia podzielone zostały na trzy bloki, z czego jeden z nich jest blokiem wyjazdowym. Zmiana otoczenia, wyjście poza mury szkoły, zmieni nastawienie uczestników oraz spojrzenie na rynek zawodowy. Scenariusz zajęć Moja MAPKA zawodowa zawiera: xx xx xx Zajęcia grupowe z zakresu informatyzacji zawodowej i rynku pracy (warsztaty wyjazdowe 16h) Program Aktywności Społeczno – Zawodowej (warsztaty stacjonarne 16h) Warsztaty z zakresu przedsiębiorczości (warsztaty stacjonarne 16h). Warsztaty skierowane są przede wszystkim do uczniów szkół ponadgimnazjalnych. Elementem niezbędnym dla zespołu prowadzącego warsztaty (trenerów) jest szeroka wiedza z zakresu przedsiębiorczości, biznesu, rynku pracy, wizerunku, mowy ciała, a także funduszy europejskich, w tym Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki. Powyższy scenariusz zajęć Moja MAPKA zawodowa przygotowany został na zlecenie Podlaskiej Fundacji Rozwoju Regionalnego przez Ośrodek Wspierania Organizacji Pozarządowych z siedzibą w Białymstoku, w ramach projektu pn. MAPKA nr umowy 3/14/2011/ POKL/02-05. Moja mapka zawodowa scenariusze zajęć 7 Zajęcia grupowe z zakresu informatyzacji zawodowej i rynku pracy scenariusz 1 „Zajęcia grupowe z zakresu informatyzacji zawodowej i rynku pracy” cel: xx Podniesienie umiejętności, kompetencji i wiedzy młodzieży w zakresie poruszania się po rynku pracy – metody i formy aktywnego poszukiwania pracy; xx Podniesienie umiejętności korzystnego zaprezentowania siebie samego – rozmowa, aparycja, zachowania. metody i techniki: xx Symulacje i gry xx Burza mózgów xx Rysunki – grafika xx Drama Czas: 16 godzin lekcyjnych – warsztat wyjazdowy – 2 dniowy Poziom: młodzież szkół ponadgimnazjalnych Moduł I: Specyfika rynku pracy, branże i zawody przyszłościowe; popyt na pracowników, podział zawodów, kwalifikacje uprawnienia Pojęcia kluczowe: 8 xx Rynek pracy xx Czynniki kształtujące rynek lokalny xx Branże i zawody przyszłościowe xx Podział zawodów xx Oczekiwania pracodawców xx Absolwent xx Pracownik xx Pracodawca xx Oczekiwania pracodawców Przebieg zajęć: xx Wprowadzenie do tematyki zajęć xx Ćwiczenie 1 Wymiana kart xx Ćwiczenie 2 Architekt xx Ćwiczenie 3 Lokalny rynek pracy xx Ćwiczenie 4 Ja jako… xx Ćwiczenie 5 Memory – zawody przyszłości xx Ćwiczenie 6 Zawodowe kalambury xx Ćwiczenie 7 Czy potrzebuje pracownika – co z moim miejscem pracy… xx Podsumowanie modułu I Wprowadzenie do tematyki zajęć Czas: 10 min Przywitanie się z uczestnikami, omówienie celu i przebiegu zajęć, wskazanie korzyści wynikające z nich. Zachcenie wszystkich do aktywnego uczestnictwa. Ustalenie zasad pracy i reguł rządzących grupą. Poinformowanie o współfinansowaniu projektu przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Alternatywnie – zawiązanie kontraktu pomiędzy trenerem a uczestnikami. Ćwiczenie 1 - Wymiana kart materiały pomocnicze: xx Duże arkusze papieru lub karty z bloku rysunkowego xx Mazaki, markery (tyle, ilu jest uczestników) Czas: 15 min Gra jest świetna na rozgrzewkę, ponieważ: a) pozwala ludziom się określić; b) nadaje im osobowość inną niż znana w otoczeniu; c) pomaga zapoznać się z wieloma uczestnikami (każdy widzi wiele kart, które krążą po sali); d) pozostawia po sobie niezapomniane rekwizyty, które pomagają w kontynuowaniu rozmowy. Zasady: 1. Zadbaj o to, by uczestnicy mieli dostęp do dużych kartek i mazaków (markerów); 2. Daj każdemu z uczestników 5-10 minut na stworzenie osobistej karty do wymiany, która powinna zawierać autoportret, ksywkę i jedna nieznaną innym informację na własny temat; Moja mapka zawodowa scenariusze zajęć 9 Zajęcia grupowe z zakresu informatyzacji zawodowej i rynku pracy 3. Każ grupie wymienić się kartkami w dowolny sposób. Powiedz, że powinni przeczytać każdą kartkę, która wpadnie im w ręce, aż do momentu gdy znajdą taką, która zachęci ich do zadania pytania. 4. Poproś ochotników o odczytanie imienia i ksywki oraz zadanie tej osobie pytania odnoszącego się do informacji, którą umieściła na kartce. 5. Pozwól zapytanej osobie na udzielenie wyczerpującej odpowiedzi. Zawodnik ten może zadać pytanie osobie, którą wybrał, lub przekazać głos komuś innemu. 6. Kontynuuj zabawę do momentu, gdy uznasz, ż grupa jest dostatecznie rozgrzana. Gra nie powinna trwać dłużej niż 15 minut. Ćwiczenie 2 - Architekt materiały pomocnicze: xx Arkusze papieru xx Kolorowe mazaki Czas: 20 min Jest to praca indywidualna. Każdy otrzymuje arkusz papieru i kolorowe mazaki. Ma za zadanie zmienić się w architekta - budowniczego solidnego domu. Musi on mieć porządne fundamenty, proste, solidne ściany, dobrze postawiony dach. Każdy musi z najlepszych materiałów przygotować taki dom. Co musisz zrobić – opis ćwiczenia: 10 xx na materiały budowlane mają składać się Wasze umiejętności, zdolności, pasje, cechy charakteru, zainteresowania, zdolności. xx Narysuj dom i opisz, z czego jest wykonany. xx Najlepsze twoje cechy muszą stanowić fundamenty i ściany. To, czego nie jesteś do końca pewny, umieść w środku. xx Po zakończeniu pracy należy zrobić wystawę projektów i każdy architekt prezentuje swój dom. xx Pytania do wszystkich: czy dla każdego z nas te same cechy i zdolności są najważniejsze?; na jakich mocnych podstawach opiera się Wasz dom, czy wszystkie są takie same?; dlaczego tak jest? - dyskusja. Ćwiczenie 3 - Lokalny rynek pracy Ćwiczenie ma na celu wprowadzić uczestników w świat rynku pracy i praw nim rządzących. materiały pomocnicze: xx słowniki ekonomiczne, xx materiały z Urzędu Pracy, xx wycinki prasowe, xx kolorowe kartki, xx mazaki, xx kredki, xx klej, xx kolorowe gazety, xx brystol, Czas: 30 min 1. W grupach uczestnicy przygotowują, na podstawie „burzy mózgów” definicję: b) rynek pracy; c) pracodawca; d) pracownik; e) osoba poszukująca pracy; f) towar na rynku pracy; Definicję przedstawiają w formie bilbordu – reklamy (wykorzystując dostępne materiały). Każda grupa przedstawia swoją definicję z tematyki rynku pracy. Na koniec analizowana jest definicja zgodnie ze słownikiem ekonomicznym. 2. Kolejnym zadaniem uczestników jest opracowanie w grupach przykładów zawodów ginących i pojawiających się nowych zawodów oraz tendencje występujące na lokalnym rynku pracy. Polecenia dla poszczególnych grup: g) Sporządź listę zawodów tracących swoją aktualność na rynku pracy. h) Jakie znasz nowe, atrakcyjne zawody? i) Jakie znasz skutki przemian w gospodarce twojego miasta? (np. restrukturyzacji górnictwa, sąsiedztwa supermarketów). j) Jak oceniasz perspektywy na lokalnym rynku pracy? (na podst. materiałów z Powiatowego Urzędu Pracy). 3. Grupy przedstawiają odpowiedzi na pytania i formułują wnioski. Moja mapka zawodowa scenariusze zajęć 11 Zajęcia grupowe z zakresu informatyzacji zawodowej i rynku pracy Ćwiczenie 4 - Ja jako… Zadanie ma na celu rozwijanie umiejętności oceny własnych możliwości, wyobraźni, poszerzanie wiedzy o zawodach. materiały pomocnicze: xx Karta zadania Czas: 20 min Każdemu uczestnikowi należy rozdać kartę z wypisanymi zawodami, do których należy dopisać własne refleksje. Po wykonaniu pracy chętne osoby dokonują prezentacji. Pytania grupy: 12 xx czego dowiedzieliście się o sobie, xx czy faktycznie jedna cecha czy umiejętność może decydować o naszym wyborze, xx czy myśląc o wyborze nowego zawodu zdawaliście sobie sprawę z wielu możliwości przekwalifikowania się?(burza mózgów) xx Mógłbym być leśnikiem, bo... xx Mógłbym być marynarzem, bo... xx Mógłbym być lekarzem, bo... xx Mógłbym być cieślą, bo... xx Mógłbym być hydraulikiem, bo... xx Mógłbym być kasjerem, bo... xx Mógłbym być rolnikiem, bo... xx Mógłbym być sprzedawcą, bo... xx Mógłbym być pilotem, bo... xx Mógłbym być kelnerem, bo... xx Mógłbym być konwojentem, bo... Mógłbym być kierowcą, bo... xx Mógłbym być krawcem, bo... xx Mógłbym być policjantem, bo... xx Mógłbym być kucharzem, bo... xx Mógłbym być stolarzem, bo... xx Mógłbym być dozorcą, bo... xx Mógłbym być pilotem, bo... xx Mógłbym być ogrodnikiem, bo... xx Mógłbym być psychologiem, bo... xx Mógłbym być nauczycielem, bo... xx Mógłbym być... , bo... Ćwiczenie 5 Memory – Zawody przyszłości Zasady gry: W grze Memory – zawody przyszłości gracze starają się zebrać pary kart dopasowania. 1. Wszystkie karty są wprowadzane do dołu na płaskiej powierzchni. 2. Gracz odkrywa dwie karty, jeśli są one zgodne, są gromadzone przez gracza, a on idzie ponownie. 3. Jeśli nie pasują, karty są odwrócone i to następnego gracza. 4. Gracz z najbardziej pasujące zestawy kart na końcu wygrywa. Czas: 20 min Planując swą zawodową przyszłość oraz poszukując alternatyw rozwoju warto sięgnąć do źródeł, które informują jakie kierunki i dziedziny, pojawią się na rynku pracy. Prognozy dotyczące najbliższych 10-15 lat, uwzględniają wachlarz nowych i dotychczas mało znanych zawodów. Rozpiętość zawodów i ich zróżnicowane nazewnictwo może przerażać, ale może również zaszczepić wizje zawodowej przyszłości w nowym, dotychczas nie znanym obszarze. Wszystkim nadal poszukującym siebie i właściwego kierunku rozwoju zawodowego życzę powodzenia! Moja mapka zawodowa scenariusze zajęć 13 Zajęcia grupowe z zakresu informatyzacji zawodowej i rynku pracy 14 groomer wykonawca i stylizator psich fryzur. Ciekawostka dla osób zainteresowanych pracą w tym zawodzie… wymagany jest ukończony kurs pod okiem doświadczonego opiekuna oraz znajomość podstaw kynologii czyli nauki o psach, ich hodowli i tresurze hipnoterapeuta osoba, której praca sprowadzi się do kontaktu z dziećmi po porażeniu mózgowym. Zadaniem będzie prowadzenie rehabilitacji przy wykorzystaniu koni, na których młodzi pacjenci będą mogli jeździć ortoptysta specjalista od „prawidłowego widzenia”. Praca w tym zawodzie będzie polegała na wykonywaniu badań, pomiarze wzroku i leczeniu zaburzeń widzenia za pomocą odpowiednich ćwiczeń oraz rehabilitacji klimatolog osoba, której zadanie sprowadzi się do przeprowadzenia badań i analizy danych dotyczących warunków atmosferycznych, doradca do spraw żywienia jeden z najbardziej przyszłościowych zawodów zarówno pod względem szans zatrudnienia jak i wysokości zarobków. Praca będzie polegała na przygotowywaniu odpowiednio dobranej diety dla konkretnego klienta aż do uzyskania u niego, oczekiwanych efektów, animator imprez inaczej współczesny wodzirej, którego obowiązkiem będzie zapewnienie uczestnikom spotkania rozrywki, coolhunter łowca trendów, zajmujący się obserwowaniem zachowań i zwyczajów ludzi w klubach, na imprezach i koncertach w celu wyławiania niuansów modnego stylu życia, inspicjent to członek teatralnego zespołu, który powinien wiedzieć wszystko o scenariuszu i przedstawieniu teatralnym, trendsetter człowiek pełniący funkcję „żywej reklamy”, którego zadaniem będzie tworzenie pozytywnego klimatu, wokół lansowanego na rynku produktu, underwriter specjalista z dziedziny ubezpieczeń, który zajmie się badaniem, analizą oraz akceptacją ryzyka konkretnej polisy dla zatrudniającego zakładu ubezpieczeń, wedding planner konsultant ślubny, osoba której celem będzie organizacja na zlecenie klienta, uroczystości zaślubin oraz przyjęć weselnych. perfumiarz specjalista od komponowania zapachów perfum, jak również kosmetyków oraz chemii gospodarczej, „tajemniczy klient” którego rola sprowadzi się do badanie poziomu obsługi klienta poprzez wcielenie się w jego rolę, coach osobisty trener, mentor i psycholog w jednej osobie Odpowiedź: xx groomer, lub jak kto woli: wykonawca i stylizator psich fryzur. Ciekawostka dla osób zainteresowanych pracą w tym zawodzie…aby zostać groomerem wymagany jest ukończony kurs pod okiem doświadczonego opiekuna oraz znajomość podstaw kynologii czyli nauki o psach, ich hodowli i tresurze, xx hipnoterapeuta – osoba, której praca sprowadzi się do kontaktu z dziećmi po porażeniu mózgowym. Zadaniem hipnoterapeuty będzie prowadzenie rehabilitacji przy wykorzystaniu koni, na których młodzi pacjenci będą mogli jeździć, xx ortoptysta - specjalista od „prawidłowego widzenia”. Praca w tym zawodzie będzie polegała na wykonywaniu badań, pomiarze wzroku i leczeniu zaburzeń widzenia za pomocą odpowiednich ćwiczeń oraz rehabilitacji, xx klimatolog - osoba, której zadanie sprowadzi się do przeprowadzenia badań i analizy danych dotyczących warunków atmosferycznych, xx doradca do spraw żywienia - jeden z najbardziej przyszłościowych zawodów zarówno pod względem szans zatrudnienia jak i wysokości zarobków. Praca doradcy będzie polegała na przygotowywaniu odpowiednio dobranej diety dla konkretnego klienta aż do uzyskania u niego, oczekiwanych efektów, xx animator imprez – inaczej współczesny wodzirej, którego obowiązkiem będzie zapewnienie uczestnikom spotkania rozrywki, xx coolhunter, łowca trendów, zajmujący się obserwowaniem zachowań i zwyczajów ludzi w klubach, na imprezach i koncertach w celu wyławiania niuansów modnego stylu życia, xx inspicjent – to członek teatralnego zespołu, który powinien wiedzieć wszystko o scenariuszu i przedstawieniu teatralnym, xx trendsetter - człowiek pełniący funkcję „żywej reklamy”, którego zadaniem będzie tworzenie pozytywnego klimatu, wokół lansowanego na rynku produktu, xx underwriter - specjalista z dziedziny ubezpieczeń, który zajmie się badaniem, analizą oraz akceptacją ryzyka konkretnej polisy dla zatrudniającego zakładu ubezpieczeń, xx wedding planner - konsultant ślubny, osoba której celem będzie organizacja na zlecenie klienta, uroczystości zaślubin oraz przyjęć weselnych. xx perfumiarz - specjalista od komponowania zapachów perfum, jak również kosmetyków oraz chemii gospodarczej, xx „tajemniczy klient”, którego rola sprowadzi się do badanie poziomu obsługi klienta poprzez wcielenie się w jego rolę, xx Coach - osobisty trener, mentor i psycholog w jednej osobie Moja mapka zawodowa scenariusze zajęć 15 Zajęcia grupowe z zakresu informatyzacji zawodowej i rynku pracy Ćwiczenie 6 - Zawodowe kalambury Ćwiczenie ma na celu pokazanie podziału w zawodach, przedstawienie charakterystyki zawodów, kwalifikacji i uprawnień zawodowych niezbędnych przy poszukiwaniu pracy. Wprowadzenie Zawody przyszłości Przy wyborze zawodu, jak również przy szukaniu pracy ważna jest orientacja w tym co dzieję się na rynku pracy- które profesje cieszą się rosnącym zainteresowaniem, a którym grozi wyginięcie. Obecnie istnieje stałe zapotrzebowanie na lekarzy, dietetyków, masażystów, opiekunów osób starszych. Dla ludzi staje się coraz istotniejsze dbanie o wygląd, zatem rośnie ilość miejsc pracy dla fryzjerów, kosmetyczek i stylistów. Ważne staję się również dbanie o otoczenie, w czym potrzebni są floryści, projektanci wnętrz, absolwenci ochrony środowiska. Ponadto rośnie zapotrzebowanie na takie zawody jak: menedżer kultury, osoby pracujące w agroturystyce i hotelarstwie. W cenie są zawody techniczne- popularnością cieszą się budowlańcy, projektanci, informatycy, administratorzy sieci. Przydatne pozostają księgowe, ale również osoby pracujące w logistyce, zajmujące się doradztwem, przyszłościowym zawodem wydaje się również analityk rynku pracy. Na podstawie analizy danych z portalu pracuj.pl obecnie największe zapotrzebowanie występuje na specjalistów z branży: handel- sprzedaż, bankowość, finanse i ubezpieczenia, telekomunikacja i zaawansowane technologie, przemysł (ciężki i lekki), logistyka. Najbardziej poszukiwaną grupą zawodową zarówno w Polsce, jak i w całej Europie są inżynierowie. Utrzymuje się tendencja do powstawania nowych zawodów, zatem ważną zdolnością jest elastyczność, umiejętność dostosowania się do nowych warunków, śledzenie trendów na rynku pracy, świadome planowanie kariery i przede wszystkim umiejętność wykorzystania posiadanych umiejętności. Kierownik Manpower Polska dzieląc się własnymi spostrzeżeniami na temat rynku pracy wymienia jako przyszłościowe następujące obszary- nauki ścisłe, działalność naukowa, badawczo- rozwojowa, oraz usługi okołobiznesowe. Rośnie zapotrzebowanie na specjalistów z dziedziny technologii informacyjnych i komunikacyjnych. Prognozy przewidują, że w ciągu najbliższych lat rynek pracy będzie potrzebował coraz więcej pracowników związanych z ochroną środowiska. Powstanie nowych miejsc pracy ma być związane z rozwojem ekologicznym i rozwojem odnawialnych źródeł energii. Gminy mają zatrudniać między innymi specjalistów od energetyki czy produkcji biomasy. Powstawanie miejsc pracy ma być związane również z normami prawnymi dotyczącymi ochrony środowiska jakie muszą przestrzegać inwestorzy. Kolejnymi dziedzinami potrzebującymi specjalistów są rolnictwo oraz turystyka. 16 Analiza ofert zamieszczonych na portalu Pracuj.pl w 2011 roku dowodzi, że duże szanse na znalezienie zatrudnienia mają finansiści- aż 10% z zamieszczonych ogłoszeń była skierowana do poszukujących pracy w finansach, ekonomii, ubezpieczeniach, księgowości, audycie czy podatkach. Najwięcej z nich skierowanych było do pracowników księgowości różnych szczebli- od stanowisk asystenckich, poprzez samodzielnych specjalistów do głównych księgowych. Poza tym popularne są takie stanowiska jak: analityk i kontroler finansowy. Najwięcej ofert pojawia się w województwach: mazowieckim, małopolskim, dolnośląskim i śląskim. Nowe zawody W wyniku postępu cywilizacyjnego i technologicznego, na rynku pracy pojawiają się nowe zawody. W niektórych przypadkach chodzi co prawda wyłącznie o przekształcenie nazwy lub nadanie nazwy anglojęzycznej, co może wpływać na pewien stopień dezorientacji odnośnie zakresu obowiązków oraz stawianych wymagań. Czasem zmiana dotyczy rozszerzenia oferty lub rozszerzenia możliwości zatrudnienia (np. dopuszczenie do zawodu kobiet, jak to ma miejsce w przypadku pracy pilota samolotu). Dla osoby poszukującej pracy niezwykle ważne jest posiadanie wiedzy o nowych możliwościach zatrudnienia, dlatego wychodząc naprzeciw tym potrzebom przedstawiamy krótką charakterystykę zawodów przyszłości. Zasady gry: Zasadniczym elementem zabawy jest odgadywanie haseł. W każdej kolejce każda drużyna odgaduje hasło lub hasła, przedstawiane przez jednego z członków drużyny. Z tego też względu często wymaga się, by drużyna posiadała co najmniej 3 członków. W poszczególnych etapach zabawy hasła przedstawiane są gestami (pantomima) lub rysunkami (elementy rebusu). Zarówno podczas pokazywania jak i rysowania nie wolno używać słów ani wydawać innych dźwięków, podpowiadających hasło. Podczas rysowania nie można ponadto uciekać się do gestów, oraz pisać wyrazów (czasem nawet poszczególnych liter/cyfr). Natomiast podczas pokazywania nie wolno wskazywać na osoby/miejsca będące w pobliżu pokazującego. Ponadto zespół który przedstawia hasło, na koniec prezentuje najważniejsze informacje nt. pokazywanego zawodu /forma przekazania informacji - dowolna. Zawody do pokazania/narysowania każdy zespół losuje. Opis zawodu znajduje się na karcie zawodów. Na odgadnięcie hasła zespoły mają 3 minuty. Moja mapka zawodowa scenariusze zajęć 17 Zajęcia grupowe z zakresu informatyzacji zawodowej i rynku pracy materiały pomocnicze: xx Karty zawodów xx Flipchart xx mazaki Czas: 40 min Karty zawodów: Zawód: Dyrektor artystyczny Dyrektor artystyczny (z ang. Art Director) jest zawodem który coraz częściej można spotkać nie tylko w branży artystycznej i rozrywkowej (teatr, opera, telewizja) lecz także w agencjach reklamowych i interaktywnych oraz działach marketingowych dużych firm. W branży muzycznej spotyka się podobne stanowiska, np. Art & Repertoire Director, czyli dyrektor artystyczny i repertuarowy, który odpowiedzialny jest za całą oprawę artystyczną i program danego przedsięwzięcia (np. koncertu, płyty, tournee). Obowiązki zawodowe: Obowiązki pełnione przez Art directora mają ścisły związek z branżą w jakiej pracuje i zleceniami jakie realizuje. W branży artystycznej jest odpowiedzialny za oprawę artystyczną i program danego przedsięwzięcia ( np. płyty, koncertu, festiwalu, programu telewizyjnego). Planuje scenografie, koordynuje realizację przedsięwzięcia, dobiera repertuar i artystów go wykonujących. W branży reklamowej Art Director pracuje w dziale kreacji, w parze z copywriterem tworzy tzw. team kreatywny, który odpowiada za koncepcję danej reklamy. Copywriter odpowiada za warstwę słowną zaś Art Director za warstwę wizualną projektu. Szkicuje wstępny projekt, realizuje go na komputerze, potem nadzoruje jego drogę aż do pojawienia się w gazecie, billboardzie czy telewizji. Nadzoruje prace grafików, a także opiekuje się pracą na planie filmowym, sesjami zdjęciowymi, współpracuje ze stylistami, fotografami, modelami, ilustratorami, montażystami, reżyserami w zależności od tego jaki charakter ma dany projekt. Wykształcenie i wymagania zawodowe: Szanse na prace w tym zawodzie mają osoby z wykształceniem artystycznym (minimum średnie np. liceum plastyczne, policealne studium reklamy, ale wyższe jest atutem np. techniczne, plastyczne lub ekonomiczne, z naciskiem na specjalizacje: grafika użytkowa, projektowanie graficzne, sztuka reklamowa, rysunek, architektura, marketing produktów i usług). Wykształcenie artystyczne nie jest regułą bo czasem liczy się po prostu talent i odpowiednie doświadczenie. Dobrze jeśli kandydat na to stanowisko ma co najmniej 3-4 letnie doświadczenie w danej branży. W branży reklamowej Art Director powinien mieć doświadczenie w przygotowywaniu ilustracji, projektów opakowań, folderów, ogłoszeń prasowych, plakatów, kalendarzy, ulotek. Ważna jest biegła znajomość edytorów graficznych i programów do składu DTP na platformy PC i Macintosh (QuarkXPress, Photoshop, Adobe Illustrator, Adobe Dimension, Adobe Streamline, Corel Draw, Macromedia Flash) oraz umiejętność obsługi urządzeń peryferyjnych (naświetlarki, 18 nagrywarki, skanery, aparaty cyfrowe), W zawodzie tym oprócz kreatywności i uzdolnień artystycznych liczy się umiejętność pracy w zespole, i zarządzania grupą współpracowników, bardzo dobre zdolności organizacyjne, zdolność dotrzymywania terminów i wytrwałość w dążeniu do celu, staranność, wytrwałość, inicjatywa, dyspozycyjność, możliwość pracy w zmiennym wymiarze godzin. Ważna jest także przynajmniej dobra znajomość języka angielskiego. Ścieżka awansu nie ma wielu stopni, a ponadto zdarza się, że są to raczej funkcje, które jedna osoba może pełnić podczas wykonywania danego projektu, np. dyrektor kreatywny inicjuje i zakreśla koncepcję projektu, a później jako dyrektor artystyczny nadzoruje wykonanie projektu i odpowiada za jego wynik końcowy. Aby ubiegać się o stanowisko Art Directora, trzeba przepracować przynajmniej dwa trzy lata jako artysta grafik, projektant grafiki lub specjalista ds. multimediów. Kolejne etapy awansu to: Art Director, Art & Repertoire Director (dyrektor artystyczny i repertuarowy), Senior Art Director (bardziej doświadczony dyrektor programowy z kilkuletnim stażem), Creative Director (dyrektor kreatywny, dyrektor programowy), który szefuje wszystkim osobom pracującym nad kreacją. Możliwy awans poziomy: dyrektor ds. promocji, dyrektor ds. marketingu. Zarobki: Płaca zasadnicza (dosyć duża rozpiętość, zależnie od wielkości branży/firmy / zleceniodawcy) 3,5 tys.-9 tys. PLN brutto miesięcznie, bonusy: laptop, komórka. Zawód: Audytor energetyczny Audytor energetyczny jest doradcą którego celem jest pomoc osobom i instytucjom w ocenie danego obiektu pod kątem zarządzania paliwami i energią elektryczną. Analizuje koszty eksploatacji, przygotowuje projekt modernizacji w wyniku którego mają zostać zredukowane koszty zużycia energii, a co za tym idzie negatywny wpływ na środowisko naturalne. Wykształcenie i predyspozycje zawodowe: Zgodnie z założeniami ustawy o uzyskanie uprawnień audytora może ubiegać się osoba, która ma pełną zdolność do czynności prawnych, nie była skazana prawomocnym wyrokiem sądu za przestępstwo przeciwko mieniu, wiarygodności dokumentów, obrotowi gospodarczemu, pieniędzmi i papierami wartościowymi, ponadto ukończyła magisterskie studia techniczne (na których w ramach studiów omawiana jest problematyka z zakresu np. fizyki budowli, termodynamiki, instalacji i urządzeń sanitarnych, ogrzewnictwa, a więc takich, jak: architektura, budownictwo, inżynieria środowiska, energetyka i pokrewne), odbyła specjalistyczne szkolenie (lub studia podyplomowe) i zdała egzamin na audytora efektywności energetycznej. Po zdaniu egzaminu osoba zostaje wpisane na listę autoryzowanych audytorów energetycznych. Szczegółowe zasady egzaminów i certyfikacji audytorów energetycznych określa rozporządzenie Ministerstwa Infrastruktury z 21 stycznia 2008 r. Moja mapka zawodowa scenariusze zajęć 19 Zajęcia grupowe z zakresu informatyzacji zawodowej i rynku pracy Obowiązki zawodowe: Wykonywanie audytów energetycznych na potrzeby termomodernizacji oraz remontów. Sporządzanie certyfikatów energetycznych budynków i lokali mieszkalnych. Doradztwo w zakresie wykorzystania OZE w budownictwie. Podstawą wszelkich analiz w pracy audytora jest wykonanie żmudnych wyliczeń i stworzenie bilansu zużycia energii cieplnej i zapotrzebowania na moc grzewczą danego obiektu wg określonych norm. Prace wykonywane przy audycie energetycznym można podzielić na następujące etapy: Etap I. Analiza aktualnego stanu budynku Etap II. Weryfikacja przyjętych parametrów Etap III. Przegląd możliwych usprawnień Etap IV. Obliczenie oszczędności z przedsięwzięć Etap V. Analiza ekonomiczna (określenie opłacalności) Etap VI. Analiza ekologiczna Etap VII. Określenie zalecanego zakresu prac Zarobki: Cena jednego audytu energetycznego zależy od wielkości obiektu, od 800 zł -1500zł za mieszkanie, przez 1500-2500zł za dom jednorodzinny, aż po duże obiekty typu szpital, szkoła za kilka tysięcy złotych. Zawód: Barista Zawód baristy, który jest specjalistą od wyboru, parzenia oraz podawania kawy wywodzi się z Włoch. Polskim odpowiednikiem tego zawodu była staropolska kawiarka, którą można było spotkać wśród domowej służby na dworach XIX wiecznej arystokracji. Do jej obowiązków należało przyrządzanie i serwowanie kawy w porze śniadania i podwieczorku. Obowiązki zawodowe: Głównym zadaniem baristy jest podanie kawy klientowi w taki sposób, aby wyeksponować jej całe bogactwo aromatu i smak. Na ostateczny wynik jego pracy składa się wiele czynników. Odpowiednio dobrana mieszanka ziaren, stopień zmielenia kawy, czas parzenia i stopień jej ubicia oraz temperatura i ciśnienie wody w ekspresie. Zestawienie tych wszystkich elementów w połączeniu z umiejętnościami baristy daje oczekiwany efekt - doskonałą kawę, którą jeszcze należy właściwie podać. Przygotowując swoje stanowisko pracy barista codziennie sprawdza stan i jakość różnych gatunków kawy, dba o to, aby mieszanka ziaren była zawsze świeża i odpowiednio zmielona. Przygotowanie stanowiska pracy obejmuje również dbałość o sprzęt i urządzenia niezbędne do przygotowania kawy. Do zadań wykonywanych przez baristę należy także: 20 xx sprawna i profesjonalna obsługa klientów oraz pomoc w wyborze odpowiedniego gatunku kawy dopasowanego do oczekiwań i podawanej potrawy xx przygotowywanie kaw, napoi kawowych gorących i zimnych oraz deserów kawowych xx sporządzanie kaw artystycznych (z dodatkami, warstwowych, ozdobionych obrazkami na piance z mleka) xx obsługa ekspresu do kawy xx dbałość o odpowiednie przechowywanie różnych gatunków kawy xx przyjmowanie dostaw produktów xx rozliczanie pobranych surowców, prowadzenie obowiązującej dokumentacji na stanowisku pracy np. dziennych raportów o stanie sprzedaży xx dbanie o wysoką jakość wykonywanych usług xx utrzymywanie wzorowej czystości stanowiska pracy xx przestrzeganie wymogów sanitarnych i bhp W swojej pracy barista obsługuje szereg maszyn i urządzeń. Należą to nich młynki do kawy, ekspresy do kawy i herbaty, tampery do ubijania kawy mielonej przeznaczonej do zaparzania w ekspresie ciśnieniowym, odbijacze do krążków kawowych, dekoratory, dzbanki do spieniania mleka o różnej pojemności, mieszadła, miarki. oraz syfon do bitej śmietany. Wyposażenie stanowiska pracy stanowi także termometr, oraz zestaw szczotek do czyszczenia wlewów, grup, spieniaczy i innych używanych w trakcie pracy sprzętów. Wykształcenie i wymagania zawodowe: Baristą może zostać każdy, bez względu na posiadane wykształcenie, pod warunkiem ukończenia odpowiedniego kursu (na dzień dzisiejszy nie masz szkół zawodowych kształcących w tym kierunku). Mile wdziane jest wykształcenie i doświadczenie zawodowe w branży gastronomicznej i w obsłudze klienta. Barista powinien posiadać dobry zmysł smaku i węchu (dla właściwej oceny ziaren kawy, wody, mleka, jak i gotowego produktu) oraz prawidłowo widzieć barwy (ocena estetyki naparu). Tworzenie rysunków kawowych (latte art) wymaga posiadania zdolności manualnych, a ponadto barista musi być kreatywny by móc tworzyć nowe receptury kawowe. Ponieważ zawód ten również polega na pracy z ludźmi, pożądaną cechą w tym zawodzie jest umiejętność nawiązywania kontaktów i kultura osobista. Inne wymagania stawiane kandydatom do pracy to: zadbany wygląd, znajomość języka obcego - najlepiej j. angielskiego oraz umiejętność obsługi komputera. Rozwój zawodowy: Barista powinien stale doskonalić swoje umiejętności poprzez uczestnictwo w kursach zawodowych. Pracując w sieciowych kawiarniach taki rozwój zapewniają mu najczęściej firma. Może także uczestniczyć w szkoleniach na własny koszt. Zdobywanie nowej wiedzy i umiejętności odbywa się także poprzez uczestnictwo w targach i pokazach branżowych oraz uczestnictwo w konkursach tj. Mistrzostwach Polski Baristów i Mistrzostwach Świata Baristów. Zwycięstwo w tych konkursach daje duży prestiż. Najlepsi w swym fachu zakładają własne kawiarnie i organizują szkolenia dla kandydatów na przyszłych specjalistów w dziedzinie parzenia kawy. Zarobki: Wynagrodzenie w tym zawodzie jest zróżnicowane. Jego wysokość zależy od rodzaju i prestiżu placówki. W placówkach gastronomicznych można spotykać się dwie formy wynagrodzeń. Jest to pensja stała lub tzw. prowizja - wysokość wynagrodzenia zależy od obrotów firmy. Dodatkiem do wynagrodzenia są także napiwki otrzymywane od zadowolonych gości. Początkujący barista zarabia ok. 2 000 netto plus napiwki. Moja mapka zawodowa scenariusze zajęć 21 Zajęcia grupowe z zakresu informatyzacji zawodowej i rynku pracy Zawód: Brand manager Brand Manager (menadżer ds. marki, opiekun marki) to stanowisko najczęściej spotykane w branży FMCG (szybko zbywalnych dóbr), firm produkcyjnych, branży IT i finansach. Osoba na tym stanowisku odpowiada za wprowadzenie i ciągły rozwój danej marki produktów tak aby osiągać maksymalne zyski ze sprzedaży. Obowiązki zawodowe: Band manager kieruje daną marką produktów, do jego zadań należy min. tworzenie planów i strategii rynkowych, koordynowanie badań i analiz marketingowych, opracowanie koncepcji akcji promocyjnych, współpraca przy tworzeniu strategii cenowych z działem sprzedaży, planowanie działań marketingowych służących budowaniu wizerunku marki, współpraca z agencjami reklamowymi i innymi podmiotami zewnętrznymi w trakcie realizacji przedsięwzięć promocyjnych. Wykształcenie i wymagania zawodowe: Wymagane jest minimum roczne doświadczenie w zakresie marketingu (promocja, reklama), dobrze widziane jest wyższe wykształcenie (zazwyczaj ekonomiczne), a przynajmniej licencjat (np. na kierunku marketing i zarządzanie). Wymagana jest bardzo dobra znajomość angielskiego (niekiedy dodatkowo innego obcego języka), odpowiedzialność, zaangażowanie, zdolności organizacyjne, bardzo dobre umiejętności prezentacyjne i negocjacyjne, umiejętność pracy w zespole, zdolność analitycznego myślenia, dyspozycyjność. Rozwój zawodowy: Pierwszym etapem kariery może być praca w charakterze asystenta w dziale marketingu/sprzedaży, ewentualnie asystenta menedżera ds. marketingu. Kolejnym etapem będzie stanowisko koordynatora lub specjalisty ds. marketingu (min. 1,5-2 lata doświadczenia w reklamie/promocji). Następny szczebel to pozycja brand managera/product managera (menedżera ds. marki/produktu) /key account managera (ds. kluczowych klientów). Po zdobyciu doświadczenia na stanowisku brand managera/product managera, można przejść na stanowisko senior brand managera (starszego menedżera ds. marki)/kierownika ds. marketingu. Kolejne stanowiska to regionalny kierownik ds. marketingu/dyrektor ds. marketingu, następnie - dyrektor ds. marketingu i sprzedaży/dyrektor zarządzający, później dyrektor generalny. Zwieńczeniem kariery jest stanowisko prezesa/CEO. Zarobki: Płaca zasadnicza waha się między 2,5 tys. zł a 17 tys. zł brutto. Do tego dochodzi premia i bonusy zależne od wyników oraz od sukcesów (np. podpisania umowy z nowym klientem, przekroczenia danego poziomu sprzedaży), komórka, rzadziej samochód służbowy, szkolenia. Zawód: Coach Zawód coacha i rozwój tzw. coachingu posiada swoje korzenie w sporcie. W odróżnieniu od trenera coach nie uczy zawodników konkretnych umiejętności gdyż często sam nie jest tak wybitny w danej dyscyplinie sportu jak jego podopieczni. Rola coacha polega zatem na rozmowie z zawodnikiem i poprzez odpowiednie pytania wzbudzanie w nim przemyśleń i re- 22 fleksji, które mają doprowadzić do eliminacji przeszkód i trudności, których zawodnik nawet nie jest świadomy, a które obniżają jego wyniki. Skuteczność tej metody w sporcie sprawiła, że coachingu został przeniesiony do biznesu i innych dziedzin życia. W ten sposób powstały różne gałęzie coachingu: xx coaching sportowy – coaching sportowców xx business-coaching – coaching umiejętności biznesowych xx life-coaching – coaching w obszarze umiejętności społecznych, umiejętności prowadzenia prywatnego życia Obowiązki zawodowe: "Coach" to inaczej osobisty trener, mentor i psycholog w jednej osobie. Nie musi mieć własnych wybitnych wyników w dziedzinie, która jest przedmiotem coachingu, lecz posiadać odpowiednie doświadczenie w danej dziedzinie. Najistotniejsze są kwalifikacje coacha związane z kierowaniem procesami uczenia. Coach m.in. zachęca klienta do podejmowania decyzji, zobowiązań, tworzenia planów działań, realizowania zadań zmieniających nieużyteczne schematy działań. Praca coacha polega głównie na słuchaniu, zadawaniu pytań oraz dzieleniu się z klientem nieoceniającymi obserwacjami. Coach towarzyszy klientowi w osiąganiu wyznaczonego przez niego celu, na kolejnych spotkaniach omawiają wspólnie sposób w jaki ten cel klient może osiągnąć.Przykładowe cele nad osiągnięciem których coach może pracować razem z klientem: * - *podejmowanie szybkich i trwałych decyzji xx stabilizacja wyników w sprzedaży xx uporządkowanie życia, tak by starczało na wszystko czasu xx tworzenie trwałych relacji z ludźmi xx podniesienie pewności siebie xx panowanie nad emocjami Wykształcenie: Coaching jako sposób kształcenia kompetencji i umiejętności spotyka się w Polsce z dużym zainteresowaniem i wciąż dynamicznie się rozwija. International Coaching Community (ICC) to międzynarodowa organizacja zajmująca się szkoleniem i certyfikacja specjalistów w dziedzinie coachingu w różnych krajach świata, m.in.:w Niemczech, Grecji, Hiszpanii, Portugalii, Francji, Wielkiej Brytanii, Szwecji i w Polsce, ale również w Japonii, Chinach, Korei Południowej, Argentynie, Panamie, Meksyku, Brazylii, Wenezueli i Peru (obecnie łącznie w 31 państwach). Coachem może być każdy, kto w pracy z klientem spełnia założenia coachingu: słucha, nie ocenia, używa intuicji, pozwala klientowi prowadzić proces, a jednocześnie idzie krok za klientem, czuwając nad bezpieczeństwem procesu w jakim znajduje się klient. Wiele osób jest naturalnymi coachami – coaching może być zawodem lub czasowym zajęciem, ale dla wielu osób to postawa, styl bycia. Certyfikowanym coachem może zostać każdy, kto przejdzie stosowne przeszkolenie, ma odpowiednią praktykę menedżerską, np.: w dziale HR, i zyska zaufanie klientów. Dobrze też, gdy współdziała z innymi przedstawicielami tej profesji, Moja mapka zawodowa scenariusze zajęć 23 Zajęcia grupowe z zakresu informatyzacji zawodowej i rynku pracy np. w ramach stowarzyszenia. Ta współpraca przydaje się przede wszystkim, by uchronić się przed błędami lub zapytać o radę kolegów wtedy, gdy pojawiają się problemy. Coraz więcej uczelni proponuje studia podyplomowe na kierunku: coaching. Predyspozycje zawodowe: Dobry coach nigdy nie przestaje się uczyć. Nieustannie rozwija swoje kompetencje, wśród których za najważniejsze uważa się: przejrzystą komunikację, wybór adekwatnych i przystających do danego środowiska metod, szacunek wobec swoich uczniów, otwartość na cudze poglądy i różne punkty widzenia tej samej sprawy oraz co jest bardzo ważne umiejętność stawiania jasnych i trafiających w sedno pytań. Do kluczowych umiejętności coacha zaliczyć można łatwość nawiązywania kontaktów, samodyscyplina, dobra znajomość samego siebie, kreatywność i pomysłowość. Zarobki: Zarobki coacha pracującego indywidualnie: xx Life-coaching – 200 – 400 zł/sesja; xx Coaching sprzedażowy – 500 – 600 zł/sesja; xx Biznes-coaching – 700 – 1000 zł/sesja. Coaching to około 7 sesji, które odbywają się co kilka tygodni. Ceny zależą od indywidualnych ustaleń coacha z klientem i w biznesie często opierają się na tym ile dodatkowych pieniędzy klient zarobi dzięki udanemu coachingowi. Opłaty za coaching grupowy są ustalane indywidualnie z dana firmą. Zawód: Coolhunter Coolhunting to termin, który powstał na początku lat 90-tych na opisanie aktywności marketerów, zwanych coolhunterami, których praca polega na obserwacji istniejących i przewidywaniu nadchodzących trendów kulturowych. Coolhunter - to człowiek zajmujący się wyławianiem nowych trendów w modzie i popkulturze. Dosłownie oznacza łowcę trendów.Jest wiele pól zainteresowań coolhunterów, ale ogólnie rzecz biorąc, skupiają się oni na trendach i stylu życia osób młodych, w wieku 12 – 30 lat. Na podstawie prowadzonych przez coolhuntera obserwacji firmom jest łatwiej dostosowywać konkretne produkty do danej grupy odbiorców oraz ulepszać te, które pojawiły się do tej pory. Najbardziej popularne sfery zainteresowań badawczych dla coolhunterów to: xx moda, najczęściej moda uliczna, 24 xx muzyka, zwłaszcza gatunki młodzieżowe, xx filmy, xx telewizja, xx styl życia, xx gadżety elektroniczne, Obowiązki zawodowe: xx obserwacja, gdzie trafiają jakie produkty i jak są one przyjmowane, xx wyławianie zachowania ludzi w danych sytuacjach. xx obserwacja jakie ubrania, buty noszą nastolatki, co zamawiają do picia w klubach, pubach, kawiarniach, jakich słów używają. Tego rodzaju obserwacje są bardzo ważne szczególnie dla agencji, które lansując dany produkt, mają dokładny obraz tego, jak powinna wyglądać jego kampania reklamowa. Informacje przydają się również producentom, którzy wypuszczając na rynek dany produkt, wiedzą, jakie potrzeby ma konsument i co zrobić, aby marka była pozytywnie odebrana w środowisku. Wymagania zawodowe: Jest to zawód dla specyficznej grupy ludzi charakteryzującej się między innymi łatwością w nawiązywaniu kontaktów, odpowiednim stylem, a przede wszystkim umiejętnością przeniknięcia do danej grupy. Coolhunter potrafi poznać zwyczaje grupy, jej upodobania oraz zdobyć w niej popularność i uznanie. Innym ważnym kryterium, oprócz odpowiednich cech charakteru jest umiejętność prezentacji, tzn. osoba musi dobrze się ubierać, dbać o siebie, bywać w różnych miejscach, takich jak, puby, dyskoteki, kawiarnie. Ważne jest również to, by miała szerokie zainteresowania. Trzeba również znać się na modzie oraz na nowych trendach. Coolhunterzy muszą wiedzieć, co jest obecnie na topie, co się nosi, gdzie się bywa, jak spędza czas. Muszą być otwarci na wszystkie nowe sposoby wyrażania się w muzyce, modzie, designie, rozrywce. Zarobki: Zawód coolhuntera w Polsce dopiero raczkuje, stąd trudno wskazać zarobki właściwe dla tej branży. W Stanach Zjednoczonych łowcy trendów zarabiają nawet 600 dolarów za dzień pracy w terenie. Zawód: Copywriter Copywriter to zawód związany z branżą reklamy. Osoba na tym stanowisku pisze teksty wykorzystywane w reklamach prasowych, radiowych i telewizyjnych, w materiałach promocyjnych takich jak: ulotki, broszury, katalogi, wymyśla krótkie wiersze i piosenki, tworzy scenariusze filmów reklamowych, wybiera podkłady muzyczne. Wymyśla również nazwy nowych produktów, nowych firm, portali i domen internetowych. Głównym celem jego pracy jest przekonanie konsumentów do zakupu reklamowanych produktów czy usług. Podstawowym zadaniem natomiast jest stworzenie pomysłu na reklamę oraz nadanie temu pomysłowi odpowiedniego kształtu językowego. Copywriter ściśle współpracuje nad koncepcja reklamy z artdirectorem (odpowiedzialnym za warstwę wizualną reklamy) tworząc tzw. team kreatywny. Wykształcenie i predyspozycje zawodowe: Rodzaj wykształcenia w tym zawodzie nie ma aż tak dużego znaczenia gdyż liczy się przede wszystkim talent i kreatywność, jest to zawód dla osób, które posiadają tzw. lekkie pióro. Niemniej ukończenie niektórych kierunków sprzyja wykonywaniu zawodu copywritera, są to min. filologia, dziennikarstwo, socjologia, psychologia, ekonomia umożliwiające wybór specjalizacji związanej z reklamą. Przygotowując się do pracy Moja mapka zawodowa scenariusze zajęć 25 Zajęcia grupowe z zakresu informatyzacji zawodowej i rynku pracy w tym zawodzie można również kształcić się na kierunkach artystycznych lub w szkołach promocji i reklamy na poziomie wyższym lub policealnym. Liczy się także zdobywanie doświadczenia w branży poprzez staże w agencjach reklamowych, osiągnięcia w zakresie twórczej pracy nad tekstem, zainteresowanie reklamą i marketingiem, znajomość języka angielskiego. Copywriter powinien być przede wszystkim osobą twórczą, posiadać giętkość i płynność słowną. Mieć szeroką wiedzę z różnych dziedzin życia, interesować się nowymi sytuacjami i zjawiskami, stale doskonalić się w sztuce pisania. Ponadto powinien się odznaczać umiejętnością współpracy z innymi, dobrą organizacja pracy pod presją czasu, odpornością na krytykę i umiejętnością przekonywania do swoich pomysłów. Rozwój zawodowy: Awansem zawodowym dla copywritera może być przejście z małej agencji do większej polskiej agencji lub sieciowej agencji międzynarodowej. W agencji copywriter po kilku latach doświadczenia może awansować na stanowisko szefa kreacji (creative director), a kolejnym etapem rozwoju zawodowego staje się najczęściej założenie własnej agencji reklamy. Zarobki: Jako copywriter można pracować na etacie, podpisując umowę o dzieło lub prowadząc działalność gospodarczą. Junior copywriter w małej polskiej agencji (do 10 pracowników) zarabia brutto 2500 zł, w średniej 3000-4000 zł. Senior copywriter w dużej polskiej agencji lub międzynarodowej agencji sieciowej od 4000-6000 zł.Dość popularna w tym zawodzie jest praca jako freelancer (wolny strzelec) – zarobki zależą od rodzaju konkretnego zlecenia. Zawód: Doradca finansowy Oferuje produkty wielu instytucji finansowych, które wybiera w zależności od sytuacji i profilu inwestora czy kredytobiorcy. Doradca finansowy nie skupia się wyłącznie na pomocy w wyborze najkorzystniejszych produktów. Jego rola opiera się również, a może przede wszystkim na wskazywaniu rozwiązań finansowych dopasowanych do sytuacji konkretnego klienta. Zatem poza pomocą w znalezieniu kolejnego kredytu, doradca powinien zaproponować również konsolidację wszystkich zobowiązań klienta jeśli tego wymaga sytuacja. Powinien również potrafić określić, jaką kwotę należy oszczędzać, jeśli chce się zrealizować wyznaczone cele. Obowiązki zawodowe: xx dokonywanie wyboru ofert banków, zakładów ubezpieczeń i innych instytucji finansujących 26 xx sporządzanie analiz finansowych przedsiębiorstw xx sporządzanie analiz opłacalności inwestycji xx dokonywanie wyceny firmy xx planowanie źródeł kapitału xx opracowywanie biznes planów xx planowanie struktury kapitału xx opracowywanie systemu controllingu xx opracowywanie planu finansowego przedsiębiorstwa Wykształcenie i wymagania zawodowe: Aby być doradca finansowym nie trzeba kończyć żadnych specjalistycznych szkół czy zdobywać certyfikatów. Najważniejsze to wiedza i to nie tylko o finansach, ale także np. o prawie spadkowym czy podatkach. Dobrze jest gdy kandydat ubiegający się o stanowisko doradcy finansowego posiada wykształcenie kierunkowe ( zarzadzanie, finanse, ekonomia). Osoby bez doświadczenia, rozpoczynające prace jako doradca musza liczyć się, że na początku będą musiały przejść wiele szkoleń na temat oferowanych produktów finansowych, oraz tego jak analizować sytuację finansową klienta. Doradca finansowy powinien charakteryzować się obiektywizmem, odpowiedzialnością i komunikatywnością. Liczą się także umiejętności świetnej organizacji pracy, systematyczność, samodzielności w działaniu, operatywność i łatwości przyswajania dużej liczby nowych informacji. Zarobki: Doradca finansowy to zawód bardzo dobrze opłacany. Wynagrodzenia doradców pracujących w dużych miastach to 4500 zł, ale 25 proc. doradców zarabia powyżej 7138 zł miesięcznie. Aż 31 proc. wynagrodzenia stanowi prowizja, a ta w firmach doradztwa finansowego waha się między 0,5 proc., a 1,5 proc. od kwoty udzielonego kredytu. W okresie boomu na kredyty hipoteczne wynagrodzenia doradców rzadko kiedy spadały poniżej 10 tys. zł miesięcznie. Normą natomiast były zarobki rzędu 20 tys., a nawet 30 tys. zł. Zawód: Doradca kredytowy Osoba pracująca na tym stanowisku odpowiedzialna jest za profesjonalną obsługę klientów w punktach kredytowych znajdujących się na terenie placówek partnerów handlowych banku. Obowiązki zawodowe: xx Zadania Doradcy kredytowego: xx Identyfikacja potrzeb klienta xx Analiza rynku xx Prezentacja ofert xx Przygotowanie dokumentacji kredytowej xx Złożenie i opieka nad wnioskami kredytowymi xx Przygotowanie klienta do podpisania umowy kredytowej xx „Pilotowanie” klienta do wypłaty kredytu xx Doradztwo w okresie kredytowania Wykształcenie i wymagania zawodowe: Chętni do wykonywania zawodu powinni posia- Moja mapka zawodowa scenariusze zajęć 27 Zajęcia grupowe z zakresu informatyzacji zawodowej i rynku pracy dać wykształcenie średnie lub wyższe, mieć doświadczenie w obsłudze klienta i łatwość w nawiązywaniu kontaktów oraz pozytywne nastawienie i otwartość na potrzeby klienta, jak również posiadać umiejętność tworzenia długotrwałych relacji biznesowych. Ponadto osoba taka powinna umieć przekonywać do swoich racji, być zorientowana na wyniki, mieć dobrą prezencję i wysoką kulturę osobistą, wykazywać samodzielność i inicjatywę w działaniu oraz znać obsługę komputer. Zarobki: Miesięczne wynagrodzenie (mediana) doradcy kredytowego wynosi 3525 PLN. Zarobki 50% doradców kredytowych wahają się od 2125 PLN do 5000 PLN. Premia stanowi 40% pensji całkowitej doradcy kredytowego, natomiast 60% to płaca podstawowa. Część doradców kredytowych otrzymuje również benefity. Zawód: Dyplomowana opiekunka do dziecka Opiekunka dziecięca zajmuje się sprawowaniem fachowej opieki nad małymi dziećmi (najczęściej są to niemowlęta i dzieci do 3-4 roku życia oraz dzieci niepełnosprawne) wychowując je, dbając o ich bezpieczeństwo i prawidłowy rozwój. Opiekunka dziecięca może pracować w charakterze niani, wynajmowanej przez rodziców podczas ich nieobecności w domu do opieki nad dziećmi. Może również znaleźć zatrudnienie w żłobkach, domach opieki, szpitalach, hospicjach i różnego rodzaju ośrodkach, które zajmują się opieką nad dziećmi (zarówno pełnosprawnymi, jak i niepełnosprawnymi). Obowiązki zawodowe: Opiekunka wykonuje codzienne czynności związane z pielęgnacją dziecka – odpowiada za jego higienę, kąpiele, mycie, przewijanie, przebieranie, czesanie, pielęgnację środkami kosmetycznymi. Odpowiada również za prawidłowe odżywianie dziecka, podawanie leków jeśli zachodzi taka konieczność, wykonywanie zabiegów rehabilitacyjnych w zastępstwie rodziców. Do zadań opiekunki należy zorganizowanie dziecku czasu wolnego poprzez różne zabawy, gry, chodzenie na spacery. Najczęściej od opiekunki oczekuje się takiego doboru zabaw czy zajęć ruchowych, które będą rozwijać zdolności psychomotoryczne dziecka i wpłyną na jego prawidłowy rozwój. Wykształcenie i wymagania zawodowe: Opiekunką dziecięcą w publicznych zakładach opieki zdrowotnej, zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 29 marca 1999 roku w sprawie kwalifikacji wymaganych od pracowników na poszczególnych rodzajach stanowisk pracy w publicznych zakładach opieki zdrowotnej, może zostać osoba, która posiada wykształcenie średnie medyczne w zawodzie opiekunka dziecięca. Dodatkowo za opiekunkę dziecięcą uznajemy osobę, która ukończyła liceum medyczne lub szkołę policealną publiczną lub niepubliczną z uprawnieniami szkoły publicznej i uzyskała dyplom opiekunki dziecięcej. Nauka w szkole policealnej trwa najczęściej 1-2 lata, podczas których przyszłe opiekunki uczą się zasad właściwej opieki nad dziećmi, ich pielęgnacji, wychowania oraz anatomii i fizjologii dziecka. Zdobywają wiedzę z zakresu podstaw pedagogiki i psychologii, uczą się stymulowania rozwoju. Zdobywają także niezbędną wiedzę i umiejętności z zakresu udzielania pierwszej pomocy. Obok zajęć teoretycznych, przyszłe opiekunki biorą udział w praktykach, odbywających się najczęściej w żłobkach, domach małego dziecka i szpitalach. Zakończeniem nauki jest 28 przystąpienie do egzaminu zawodowego. Po 5 latach pracy na stanowisku opiekunki dziecięcej można zostać starszą opiekunką dziecięcą. W placówce oraz w placówce wsparcia dziennego są wymagane następujące kwalifikacje na stanowisku opiekuna dziecięcego: xx ukończona szkoła medyczna przygotowująca do pracy w zawodzie opiekunki dziecięcej lub pielęgniarki, albo xx studia pedagogiczne o specjalności opiekuńczo-wychowawczej. (Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 19 października 2007 roku w sprawie placówek opiekuńczo-wychowawczych). Nieco inaczej wygląda sytuacja w przypadku opiekunek wynajmowanych przez rodziców – ich wymagania są indywidualne i zróżnicowane. Nie zawsze wymagają ukończenia powyższych szkoły, chociaż często zwracają uwagę na wyższe wykształcenie i ukończenie kierunków związanych z dziećmi (pedagogika, psychologia, medycyna, pielęgniarstwo). Istotne są także różnego rodzaju kursy i szkolenia związane bezpośrednio lub pośrednio ze sprawowaniem opieki, udzielaniem pierwszej pomocy, animacją kultury etc. Poza odpowiednią wiedzą każdą opiekunkę dziecięcą powinny charakteryzować następujące cechy psychofizyczne: 1. zamiłowanie do pracy z dzieckiem; 2. zrównoważone reakcje emocjonalne; 3. umiejętność nawiązywania kontaktu z dzieckiem; 4. tolerancja; 5. wrażliwość estetyczna; 6. uzdolnienia artystyczne i manualne; 7. spostrzegawczość; 8. wytrwałość i cierpliwość; 9. obowiązkowość i odpowiedzialność; 10. dobra kondycja psychofizyczna; 11. kreatywność. Zarobki: Wynagrodzenie w państwowych instytucjach waha się najczęściej w granicach 1300 -1600 zł brutto. W prywatnych ośrodkach zarobki te są nieco wyższe - do ok. 2000 zł brutto. Opiekunki zatrudniane przez rodziców ustalają własne stawki godzinowe i są one zróżnicowane w zależności od rejonu kraju. Mogą wynosić od 6 zł za godzinę nawet do 15 zł. Moja mapka zawodowa scenariusze zajęć 29 Zajęcia grupowe z zakresu informatyzacji zawodowej i rynku pracy Zawód: Fundraiser Fundraising jest to proces zdobywania funduszy, który polega na ubieganiu się o wsparcie osób indywidualnych, firm, fundacji dobroczynnych lub instytucji rządowych. Osoba zajmująca się profesjonalnie zdobywaniem funduszy to fundraiser. Fundraising jest zasadniczo związany z działalnością charytatywną. Najpopularniejsze metody stosowane przy pozyskiwaniu środków pieniężnych przez fundraiserów to: kwesty, loterie, aukcje, imprezy publiczne połączone ze zbiórkami pieniędzy, biegi uliczne, sprzedaż cegiełek, klikanie w bannery na stronach internetowych. Fundusze zbierane są przede wszystkim na cele społeczne przez: organizacje religijne, naukowe, sportowe, młodzieżowe, domy dziecka, szpitale, hospicja, szkoły i uczelnie. Najbardziej znanymi kampaniami opartymi na zasadach fundraisingu są: Pajacyk, Wielka Orkiestra Świątecznej Pomocy, SOS Wioski Dziecięce, Greenpeace. Organizacją, która zrzesza osoby wykonujące zawód fundraisera w Polsce, jest Polskie Stowarzyszenie Fundraisingu. Obowiązki zawodowe: Do obowiązków fundraisera należy przede wszystkim pozyskiwanie sponsorów. Osoba wykonująca ten zawód powinna umieć znaleźć sponsora, wiedzieć którą firmę poprosić o wsparcie. Środowiska biznesowe angażują się w działania charytatywne głównie z powodów marketingowych. Należy wiedzieć, na jakim wizerunku zależy przedsiębiorstwu, znać jego politykę społeczną. Fundraiser powinien umieć rozmawiać, na spotkania z potencjalnymi sponsorami powinien być doskonale przygotowany. Na szkoleniach przygotowujących osoby do pracy fundraiserów często przeprowadza się tzw. test windy. Przejażdżka windą trwa ok. 30 sekund. Fundraiser powinien w tym czasie zdążyć przedstawić danej osobie na czym polega projekt, do którego wsparcia chce ją namówić. Osoba wykonująca ten zawód powinna posiadać umiejętność przekonywania innych np. przedstawić prezesowi firmy argumenty, przemawiające za wsparciem organizacji ze względu na interes firmy. Ważnym zadaniem fundraisera jest dbanie o dobre relacje z donatorami oraz informowanie ich w jaki sposób wykorzystywane są przekazywane przez nich środki. Podstawowa zasada fundraisingu mówi, że nie wypada utrzymywać kontaktu z darczyńcami tylko wtedy, gdy potrzebne są pieniądze. Zarobki: Specyfika zawodu fundraisera wynika przede wszystkim ze środowiska pracy jakim są organizacje non profit. Stąd też praca fundraisera kojarzy się w Polsce ze stosunkowo niewysokimi płacami lub wolontariatem. Przedstawiciele tego zawodu w Polsce, którzy zatrudnieni są na etatach zarabiają od 2.000 do 3.000 złotych. To stałe pensje, do których dochodzą także premie za dobre wyniki. Ustalanie przez fundraiserów gratyfikacji na zasadach procentu od pozyskanych dla organizacji środków, jest uznawane za działanie niezgodne z ich kodeksem etycznym. Takie postępowanie przede wszystkim rzuca cień na przejrzystość relacji między donatorami a fundraiserami, rodzi także problemy przy wyliczaniu wynagrodzeń od darowizn niepieniężnych. Zawód: Groomer – informacje wstępne Groomer /z ang. to groom - pielęgnować/ jest fachowcem w dziedzinie fryzjerstwa dla psów i kotów. Fryzjer dla psów i kotów jest coraz bardziej znanym i poważnie traktowanym zawodem w dzisiejszej Polsce. Zakres czynności fryzjera dla tych zwierząt jest bardzo szeroki. Do podsta- 30 wowych zabiegów należy: strzyżenie, przycinanie, czesanie oraz golenie. Często właściciele tych czworonogów żądają trymowania sierści tj. pielęgnacji sierści psa czy kota, która polega na usuwaniu martwej sierści danego zwierzęcia, usuwania kołtunów i filcu, a ponadto kąpieli psów i kotów, obcinania pazurów, malowania ich specjalnymi lakierami /także kolorowymi/, czyszczenia zabrudzeń i usuwania pasożytów. Preparaty, które mają zastosowanie w pielęgnacji muszą być dla nich bezpieczne. Wymagane predyspozycje zawodowe: By zostać psim lub kocim fryzjerem trzeba spełnić określone warunki. Do najważniejszych należą predyspozycje zawodowe. Trzeba te zwierzęta lubić, szanować, przejawiać do nich sympatię. Niezbędna jest wysoka cierpliwość. Spełnienie tych warunków spowoduje, że ww. czynności w tym zawodzie, będą wykonywane w maksymalnym komforcie, który jednocześnie zredukuje do minimum poziom stresu zwierzęcia. Niski poziom stresu zapobiegnie zachowaniom agresywnym tych czworonogów, sprawi że klienci salonów fryzjerskich nie użyją swoich zębów i pazurów w sytuacji zagrożenia. Poważnym utrudnieniem pracy w tym zawodzie jest alergia na sierść psa czy kota. Dlatego warto wykonać testy u alergologa, lub jeżeli dana osoba wie o swojej chorobie, podjąć decyzję o odczulaniu. Wykształcenie: Osoba planująca karierę w tym zawodzie winna zdobyć stosowną wiedzę i umiejętności. Najlepszą wiedzę dają kursy i szkolenia, które dotyczą wielu niezbędnych zagadnień, m.in.: organizacji pracy w salonie fryzjerskim, niezbędnego jego wyposażenia, a także wiedzy o podstawowych zachowaniach psów czy kotów oraz sposobów postępowania z nimi w salonie. Ogromną rolę odgrywa znajomość zwierzęcej psychiki. Wielce pomocne są dodatkowe kursy behawiorystyczne, służą one lepszemu kontaktowi z czworonożnymi klientami. Szkolenia z zakresu psychologii tych zwierząt ułatwiają pracę w tym zawodzie i podnoszą wartość usług. Niektóre uniwersytety otwierają studia podyplomowe w tym kierunku. Osoby bezrobotne mogą starać się o dofinansowanie takiego kursu w urzędach pracy. Niezbędne jest również minimum wiedzy o istniejących trendach, zwyczajach właścicieli psów oraz o zakresie usług odpowiednich dla poszczególnych ras psów. Na kursach prowadzone są także zajęcia z kosmetologii zwierząt oraz zajęcia praktyczne. Groomerzy w swych zabiegach używają specjalnych narzędzi, takich jak ręczna maszynka do strzyżenia, szafki na kółkach, szczotki, nożyczki, nóż trymerski i inne. Bywają salony groomerskie gdzie klientom proponuje się farbowanie sierści lub perfumy. Tak przygotowany groomer może wkroczyć w świat „animalsów”. Oczywiście, tak jak w przypadku każdego zajęcia wymagającego kontaktu z klientem, groomer powinien posiadać zdolności komunikacyjne nie tylko wobec czworonożnych klientów, ale także - a może przede wszystkim - wobec ich właścicieli. Zarobki: Wizyta w salonie fryzjerskim należy do dość kosztownych. Strzyżenie z kąpielą to wydatek rzędu 40–80 złotych, w zależności od tego, jakiej wielkości jest zwierzę oraz jaką ma sierść. Całościowe usługi pielęgnacyjne mieszczą się między 80 złotych, w przypadku małego psa lub kota, a 200 złotych, jeśli pies jest duży czy bardzo zaniedbany. Moja mapka zawodowa scenariusze zajęć 31 Zajęcia grupowe z zakresu informatyzacji zawodowej i rynku pracy Zawód: Hipoterapeuta Zawód hipoterapeuty wiąże się ściśle z zawodem terapeuty w sensie ogólnym, a z hipoterapią w aspekcie szczegółowym. Hipoterapia polega na szeregu oddziaływań terapeutycznych prowadzonych z udziałem konia, w których wykorzystywane są jego specyficzne właściwości. Kontakt z dużym, przyjaznym zwierzęciem potrafi skutecznie leczyć schorzenia somatyczne, jak również szereg zaburzeń psychicznych. Hipoterapia ma charakter pracy zespołowej. Hipoterapeuta jest jego częścią składową. Do zajmowania się hipoterapią uprawnia kurs, zatwierdzony przez Ministerstwo Edukacji Nauki i Szkolnictwa. Kurs odbywa się według autorskiego programu Polskiego Towarzystwa Hipoterapeutycznego. Absolwenci tego szkolenia uzyskują status instruktorów rekreacji ruchowej ze specjalnością hipoterapia. Do rozpoczęcia przygotowania zawodowego w zakresie hipoterapii konieczna jest baza w postaci wykształcenia minimum średniego. Hipoterapeuci to głównie pracownicy służby zdrowia oraz oświaty, dla których ta praca jest bardzo często pasją. Zawód hipnoterapeuty jest dziedziną rozwojową, z możliwościami zatrudnienia również za granicą, /hipoterapia w krajach zachodnich oraz w Stanach Zjednoczonych rozwija się dynamicznie już od wielu lat/. W Polsce wszelkie działania hipoterapeutyczne zostały prawnie usankcjonowane w czerwcu 1992 r. przez powołanie w Krakowie Polskiego Towarzystwa Hipoterapeutycznego. Wykształcenie i predyspozycje zawodowe: Pacjentami w hipoterapii są głównie dzieci niepełnosprawne ruchowo oraz intelektualnie. Wyodrębnia się następujące działania hipoterapeutyczne: fizjoterapia na koniu (gimnastyka lecznicza na koniu poruszającym się stępem, prowadzona przez fizjoterapeutę), psychopedagogiczna jazda konna (usprawnianie intelektualne, poznawcze, emocjonalne i fizyczne prowadzone przez psychologa lub pedagoga), terapia z koniem (nawiązanie kontaktu z tym pięknym zwierzęciem).Dlatego zajęcia z osobami niepełnosprawnymi ruchowo lub umysłowo powinni prowadzić odpowiednio do tego przygotowani specjaliści z zakresu rehabilitacji, psychologii, pedagogiki, instruktorzy jazdy konnej i instruktorzy hipoterapii. Podstawowym warunkiem, jaki należy spełnić, by zająć się hipoterapią jest umiejętność jazdy konnej. Od kandydatów na kurs wymaga się umiejętności jeździeckich na poziomie L – tj. panowania nad koniem oraz własnym ciałem. Konieczne jest także doskonałe zdrowie potwierdzone zaświadczeniem lekarskim oraz świadectwo maturalne. Kurs rozpoczyna się od egzaminu jeździeckiego, następnie odbywają się dwie 10-dniowe sesje z wykładami z dziedziny medycyny, rehabilitacji, psychologii, pedagogiki, hipologii i hipoterapii. Po zdanych egzaminach teoretycznych trzeba odbyć 80-godzinne praktyki w wyznaczonych ośrodkach praktyk (jest ich kilka na terenie całego kraju). Po zaliczeniu praktyk przystępuje się do ustnego egzaminu końcowego. Polega on na opracowaniu programu rehabilitacyjnego na podstawie skierowania lekarskiego i karty kwalifikacyjnej pacjenta. Zdanie tego egzaminu upoważnia do otrzymania tytułu instruktora rekreacji ruchowej ze specjalnością hipoterapii. Hipoterapeuta to ktoś, kto nie tylko ukończył kurs, ma doskonałe zdrowie (praca na świeżym powietrzu, bez względu na pogodę!) i doskonale "dogaduje się" z koniem. To także osoba obdarzona umiejętnością współodczuwania, potrafiąca podążyć za pacjentem o dobrym kontakcie, wrażliwa i stanowcza. 32 Zarobki: Zarobki hipoterapeutów to 10 - 20 złotych za godzinę. Niektóre ośrodki zatrudniają również na zasadzie umowy o pracę. Optymalny czas pracy hipoterapeuty, pozwalający na efektywną i bezpieczną pracę to 7 godzin, w tym 4 godziny bezpośredniej pracy z pacjentem, z co najmniej jedną półgodzinną przerwą. Średnio można przez miesiąc zarobić ok. 2.000 złotych. Zawód: Key account manager Jest to wstępne stanowisko kierownicze, choć wiąże się raczej z zarządzaniem projektami i procesami niż zespołem ludzi. Bardzo ważna jest znajomość produktów i usług z danego sektora, a w przypadku firm IT i sektora telekomunikacyjnego liczy się wykształcenie kierunkowe oraz doświadczenie techniczne. Obowiązki zawodowe: Do podstawowych obowiązków należy m.in.: xx opieka nad klientami korporacyjnymi; xx doradzanie klientom; xx prezentacje, negocjacje oraz sprzedaż produktu/usługi; xx przygotowywanie umów i koordynacja ich realizacji; xx monitorowanie i analiza danych rynkowych dotyczących w szczególności działań konkurencji i wyników własnego produktu/usługi; xx przygotowywanie raportów marketingowych i cenowych; xx akcji promocyjnych; xx aktywna współpraca z innymi osobami w obrębie działu, firmy (zwłaszcza z działem marketingu). Wykształcenie i wymagania zawodowe: Osoba, która chce pracować na stanowisku key account manager musi spełnić kilka podstawowych warunków. Są to: minimum 2 lub 3-letnie doświadczenie w zakresie sprzedaży (zwłaszcza w obrębie danej branży), wyższe wykształcenie, bardzo dobra znajomość języka angielskiego (rzadziej innego), umiejętności prezentacyjne i negocjacyjne, umiejętność analizy, umiejętność pracy w zespole, dyspozycyjność, odporność na stres. Rozwój zawodowy: Key account manager może awansować na kierownika ds. sprzedaży, regionalnego kierownika ds. sprzedaży lub dyrektora ds. kluczowych klientów, a później na dyrektora ds. sprzedaży lub dyrektora zarządzającego. Zarobki: Płaca zasadnicza waha się między 3.500 - 6.500 złotych oraz premia zależna od wyników i zadowolenia klientów. Pracownikom są również oferowane dodatkowe bonusy w postaci: samochodu służbowego, laptopu, telefonu komórkowego, prywatnej opieki medycznej czy szkolenia. Moja mapka zawodowa scenariusze zajęć 33 Zajęcia grupowe z zakresu informatyzacji zawodowej i rynku pracy Zawód: Konsultantka ślubów/doradca ślubny/organizator ślubów Jest to niezależny doradca wynajmowany przez parę młodą w celu zorganizowania i aranżacji ceremonii ślubnych oraz uroczystości weselnych. Jest specjalistą w swojej dziedzinie, znającym branżę ślubno – weselną. Osoba taka potrafi zaplanować i zorganizować uroczystość, korzystając przy tym z usług sprawdzonych podwykonawców (catering, oprawa muzyczna, fotografia, dekoracje itp.). Działa w imieniu Młodej Pary, negocjując z usługodawcami najwyższą jakość usług i najniższe ceny oraz podpisuje umowy. Sprawia, że przygotowania ślubne nie są trudne i czasochłonne. Jest także doskonałym koordynatorem, dzięki któremu wszystko gotowe jest na czas. Również jest doradcą finansowym, który pracuje w ramach wcześniej określonego budżetu ślubnego i dba by budżet ten nie został przekroczony. Umie sprawnie zarządzać procesem organizacji, a w dniu ślubu czuwa nad przygotowaniami oraz przebiegiem przyjęcia. Konsultant prowadzi zwykle własną działalność gospodarczą. Każdy kto chce być wedding plannerem na pewno musi liczyć się z tym, że bardzo dużo czasu spędzi poza domem. W sezonie będzie pracował niemalże w każdy weekend. Natomiast poza sezonem, w miesiącach zimowych i wczesnowiosennych, jest czas na spotkania z klientami, podpisywanie umów itp. Wymagania zawodowe: Konsultant ślubny zna zdecydowaną większość wykonawców oraz ma rozeznanie na temat jakości usług świadczonych przez poszczególne firmy. W swojej ofercie posiada te najlepsze, za które może ręczyć. Posiada wiedzę o aktualnych trendach. Spędza zazwyczaj sporo czasu na zgłębianiu aktualnych stylów w modzie ślubnej oraz trendów w organizacji wesel. Konsultant musi być też trochę psychologiem, który potrafi załagodzić konflikt i pogodzić skłóconą parę. Predyspozycje zawodowe: Dobry konsultant ślubny powinien posiadać umiejętności interpersonalne, które pomogą mu w pracy. Podstawą jest dobra komunikacja. Niezbędne są umiejętności negocjacyjne, które przydają się w kontaktach z klientami i podwykonawcami. Konsultant często musi rozwiązywać trudne problemy, dlatego nie może ulegać stresowi, zwłaszcza w sytuacjach kryzysowych. Poza tym konsultant ślubny powinien być cierpliwy, punktualny, uczciwy, kreatywny, zaangażowany i pozytywnie nastawiony do ludzi. Zatem liczą się przede wszystkim predyspozycje zawodowe, a nie wykształcenie. Zarobki: Najczęściej wynagrodzenie konsultanta zależy od budżetu weselnego i wynosi 10 – 30% weselnych wydatków. Wynagrodzenie zależy od regionu Polski i najczęściej waha się między 6.000 a 12.000 złotych za jedną imprezę. Zawód: Mechatronik To inżynier lub technik zajmujący się kilkoma dziedzinami jednocześnie, głównie mechaniką, elektroniką i informatyką. Potrafi projektować i obsługiwać nowoczesne urządzenia i linie produkcyjne. Mechatronik zajmuje się skomplikowanymi aparaturami, np. medyczną, ob- 34 rabiarkami numerycznymi, urządzeniami wielofunkcyjnymi mającymi opcje programowania. Mechatronicy mogą pracować przy wdrażaniu i eksploatacji urządzeń i systemów automatyki. Predyspozycje zawodowe: Osoba, która pragnie podjąć pracę jako mechatronik powinna mieć szerokie zainteresowania z zakresu konstrukcji maszyn i urządzeń, informatyki i elektroniki. Zainteresowania powinny obejmować chęć poznania jak działają urządzenia precyzyjne sterowane komputerowo, działające inteligentnie. Mechatronik musi posiadać umiejętność pracy zespołowej oraz koordynacji. Wymagania psychofizyczne: 1. zdolność koncentracji; 2. podzielność uwagi; 3. sprawność manualna; 4. dobry wzrok; 5. dobry słuch; 6. koordynacja wzrokowo - ruchowa; 7. koordynacja słuchowo – ruchowa; 8. dokładność; 9. spostrzegawczość. Wykształcenie: Mechatronikę w Polsce studiować można na politechnikach, uniwersytetach i w wyższych szkołach zawodowych w ramach specjalności mechatronicznych takich jak: konstrukcje mechatroniczne, inżynieria biomedyczna, mechatronika w środkach transportu, robotyka, automatyka. Absolwenci mechatroniki (w zależności od specjalizacji) są zatrudniani m.in. w: xx przemyśle wytwarzającym układy mechatroniczne – elektromaszynowym, motoryzacyjnym, sprzętu gospodarstwa domowego, lotniczym, obrabiarkowym; xx przemyśle oraz innych placówkach eksploatujących i serwisujących układy mechatroniczne, maszyny i urządzenia, w których są one zastosowane; xx instytucjach naukowo-badawczych i ośrodkach badawczo-rozwojowych; xx przemyśle elektromaszynowym (motoryzacyjnym, sprzętu gospodarstwa domowego, sprzętu medycznego, lotniczym, obrabiarkowym); xx stacjach serwisowych i diagnostycznych; xx placówkach służby zdrowia - przy eksploatacji urządzeń medycznych i aparatury diagnostycznej. Zarobki: Zarobki mechatroników zależą od miejsca zatrudnienia, a także od tego, jaką pracę Moja mapka zawodowa scenariusze zajęć 35 Zajęcia grupowe z zakresu informatyzacji zawodowej i rynku pracy wykonują. Zasadnicza stawka, np. w mechatronice medycznej na początek może wynosić 2.000 – 3.000 złotych. Za projekt nowego urządzenia mechatronik może jednak jednorazowo otrzymać kilkadziesiąt, a nawet kilkaset tysięcy złotych. Wynagrodzenie waha się w granicach 1.500 – 5.000 złotych netto. Zawód: Mediator sądowy Z usług mediatora korzystają zarówno instytucje publiczne, jak i prywatne, lecz przede wszystkim osoby fizyczne. Mediator prowadzi mediacje w sprawach: karnych, cywilnych, rodzinnych, pracowniczych, społecznych, około zawodowych, dot. nieletnich. Do głównych zadań mediatora należy: xx nawiązywanie kontaktu ze stronami konfliktu i zapoznanie ich z procedurą mediacji, uzyskanie zgody na udział w postępowaniu mediacyjnym; xx organizowanie spotkania - ustalenie miejsca i terminu mediacji; xx dokonanie diagnozy konfliktu między stronami oraz wybór strategii mediacji; xx ułatwianie wymiany poglądów, opinii między stronami oraz pomoc w poznaniu rzeczywistej motywacji, istoty konfliktu, potrzeb i oczekiwań; xx formułowanie i zadawanie odpowiednich pytań naprowadzających strony na poszukiwanie własnych rozwiązań sporu; xx prowadzenie mediacji; xx udzielanie pomocy w takim sformułowaniu ugody, która jest do przyjęcia dla obu stron; xx sporządzenie protokołu z mediacji. Predyspozycje zawodowe: Osoba wykonująca zawód mediatora powinna charakteryzować się następującymi cechami: umiejętność nawiązywania i podtrzymania kontaktów międzyludzkich, gotowość do słuchania, zdolność do jasnego wyrażania swoich myśli, umiejętność rozwiązywania konfliktów. Wykształcenie: Obecnie dość łatwo jest zostać mediatorem. Wystarczy ukończyć studia podyplomowe. Jednak istnieją przepisy regulujące warunki, jakie musi spełniać osoba będąca mediatorem. Inne przepisy dotyczą mediatorów w sprawach karnych i karnych dla nieletnich, a inne w sprawach cywilnych. Na przykład mediatorem w sprawach cywilnych może być osoba mająca pełną zdolność do czynności prawnych, która korzysta z pełni praw publicznych. Osoba, która ukończyła szkolenie z zakresu mediacji i jest wpisana na listę mediatorów może przyjmować mediacje na zlecenie sądu. Polskie Centrum Mediacji posiada wiele programów i szkoleń związanych z tą profesją. Ma swoje oddziały i filie w całej Polsce. Zarobki: W zależności od rodzaju sprawy cywilnej w ramach postępowania sądowego, różnie kształtuje się wynagrodzenie mediatora. W sprawach o prawa majątkowe wynagrodzenie 36 mediatora wynosi 1 % wartości przedmiotu sporu, jednak nie mniej niż 30 złotych i nie więcej niż 1.000 złotych za całość postępowania mediacyjnego. Gdy mediacja toczy się w sprawach o prawa majątkowe, w których wartości przedmiotu sporu nie da się ustalić oraz o prawa niemajątkowe, wtedy wynagrodzenie mediatora zależy od ilości posiedzeń mediacyjnych i kształtuje się w oparciu o stawki: 60 złotych – za pierwsze posiedzenie; 25 złotych - za każde następne posiedzenie mediacyjne. Należy pamiętać także, iż sąd może upoważnić mediatora do zapoznania się z aktami sprawy. W takim przypadku wynagrodzenie mediatora podwyższa się o 10%. Zawód: Merchandiser Merchandiser jest pracownikiem reprezentującym dostawcę towarów w miejscu ich sprzedaży, który ma za zadanie zadbać o to, aby warunki ekspozycji danych produktów stymulowały wielkość ich sprzedaży. Osoba zajmująca się taką działalnością powinna znać i rozumieć mechanizmy, które towarzyszą zakupowi i powinna umieć je wykorzystać. Merchandiser powinien posiadać umiejętności negocjacyjne, aby w razie potrzeby pogodzić interesy swojego pracodawcy i właściciela sklepu czy hurtowni, pozostającego pod presją innych dostawców oraz klientów. Wymagania i obowiązki zawodowe: Do obowiązków merchandisera należą: xx o regularne wizyty w punktach sprzedaży z powierzonego rejonu, które mają na celu przede wszystkim kontrolę stanu towarów pod względem: ilości, asortymentu, daty ważności, zadbania o właściwą ekspozycję powierzonych towarów, porządkowania półek, sprawdzania i poprawiania błędnych cen i opisów; xx o zapewnienie ciągłej dostępności towarów poprzez zarządzanie zapasami produktów w magazynie, przygotowywanie propozycji zamówień, przygotowywanie zwrotów; xx o wspieranie sprzedaży produktów poprzez: organizowanie imprez promocyjnych, zgłaszanie pomysłów dotyczących ekspozycji towaru, stosowanie promocji, obniżek cen itp.; xx o sugerowanie handlowcom zmian w organizacji sklepu w sposób odpowiedni dla zwiększenia sprzedaży; xx o zbieranie informacji oraz systematyczne sporządzanie raportów, które zawierają dane dotyczące potrzeb i opinii klientów, reklamacji itp. oraz analizowanie ofert konkurentów i metod ich działania. Rejon działania merchandisera może obejmować od kilkudziesięciu do kilkuset sklepów. Według szacunków osoba wykonująca taką pracę jest w stanie odwiedzić 4-10 sklepów dziennie, spędzając w każdym około pół godziny. Czas działania w poszczególnych miejscach zależy od branży, wielkości sklepów, wymagań pracodawcy. Działalność merchandisera może także obejmować jeden wybrany sklep. Dzieje się tak najczęściej w przypadku handlu wielkopowierzchniowego obejmującego supermarkety, hipermarkety, hurtownie o szerokim asortymencie towarów. Merchandiser może obsługiwać jedną lub więcej firm. Niektóre firmy zatrudniają merchandiserów w pełnym wymiarze godzin pracy. Większość jednak korzysta z agencji pracy Moja mapka zawodowa scenariusze zajęć 37 Zajęcia grupowe z zakresu informatyzacji zawodowej i rynku pracy tymczasowej bądź zatrudnia merchandiserów na kilka bądź kilkanaście godzin w tygodniu. Zarobki: Merchandiser może zarobić od 6 do 9 złotych netto za godzinę pracy. Zawód: Mystery shopper Mystery Shopping to metoda stosowana w badaniach marketingowych, której zadaniem jest pomiar jakości obsługi klienta. Do przeprowadzania takich badań mogą zostać zastosowane elementy zarówno ilościowe, jak i jakościowe. Mystery shopper wykorzystuje technikę obserwacji uczestniczącej ukrytej, która polega na pozostawaniu w bezpośrednich, bliskich stosunkach z obserwowanymi. Współuczestnictwo w naturalnym życiu obserwowanych osób dostarcza mystery shopperowi materiałów badawczych. Do podstawowych zadań tajemniczego klienta należy obserwacja autentycznych zachowań ludzi w naturalnych warunkach: sprzedawców, pracowników działów obsługi klienta i innych uczestników rynku. Podstawowym zadaniem programu Mystery Shopping jest dostosowywanie warunków panujących na rynku do potrzeb klientów, nawet jeśli oznaczałoby to konieczność wprowadzenia zmian. Badania wychwytują słabe strony pracowników oraz niedopracowanie oferowanych przez nich usług. Dzięki tego typu badaniom firmy wiedzą, jakie elementy działania należy zmienić, aby w przyszłości nie popełniać już tych samych błędów oraz w pełni spełniać oczekiwania klientów. Mystery shopperami zostają osoby w różnym wieku i różnej profesji: uczniowie, studenci, gospodynie domowe, pracownicy naukowi, biznesmeni i emeryci. Predyspozycje zawodowe: Odgrywanie roli tajnego klienta wymaga specyficznych cech psychofizycznych, takich jak opanowanie, spostrzegawczość i dobra pamięć. Inne cechy jakie powinna posiadać osoba pracująca jako mystery shopper, to: łatwość formułowania myśli, śmiałość, otwartość, umiejętność radzenia sobie w sytuacjach nietypowych. Audytor powinien być niezauważalny, nie może różnić się od zwykłego klienta czy petenta. Swoim zachowaniem, stylem ubioru czy sposobem wypowiadania się nie może budzić podejrzeń, nie może to być osoba chwiejna emocjonalnie ani nie może prowokować tych, którzy poddawani są badaniom. Mystery shopper powinien być przede wszystkim spostrzegawczy i obiektywny. Wśród predyspozycji, jakie powinna mieć osoba wykonująca zawód tajemniczego klienta, duże znaczenie mają umiejętności aktorskie. Obowiązki zawodowe: Podstawowym zadaniem tajemniczego klienta jest przeprowadzenie wizyty audytorskiej w wybranym punkcie obsługi klientów - może to być sklep, restauracja, pub, kino, hotel, punkt usługowy czy placówka bankowa. Osoba wybrana na takie stanowisko, po wzięciu udziału w szkoleniu przygotowującym do wykonywania zawodu, wciela się w rolę klienta. Podczas wizyty w kontrolowanym punkcie zbiera informacje na temat całości procesu świadczenia usługi. Zarówno tożsamość audytora, jak i dokładny termin kontaktu, nie jest znany pracownikom badanej firmy czy organizacji, aczkolwiek częstą praktyką jest uprzedzanie personelu o wizycie, która ma nastąpić w bliżej nieokreślonym czasie (etyka badacza wymaga tego i takie są zalecenia organizacji Mystery Shopping Providers Association, która jest największą światową organizacją skupiająca ponad 150 organizacji badawczych z całego 38 świata). Wizyta tajemniczego klienta powinna przebiegać według ściśle określonych instrukcji i wcześniej ustalonego scenariusza, który opisuje jak mystery shopper ma się zachowywać i na co powinien przede wszystkim zwrócić uwagę. Scenariusz powinien być oparty na naturalnych, wziętych z życia sytuacjach. Zarobki: Wynagrodzenie mystery shoppera uzależnione jest od liczby i trudności wykonywanych zadań i wynosi średnio 20 - 80 złotych netto za zlecenie, w zależności od rodzaju badania. Każde zlecenie jest inne i dotyczy innych aspektów. Z tego względu obowiązuje zasada, według której im trudniejsze zadanie, tym więcej można zarobić. Zawód: Payroll manager Polskim odpowiednikiem zawodu jest kierownik ds. kadrowo-płacowych lub menedżer ds. wynagrodzeń. Obowiązki zawodowe: Do zadań payrolla managera należy wszystko to, co dotyczy kwestii finansowych danego przedsiębiorstwa, czyli zarządzanie systemem wynagrodzeń i całokształtem spraw związanych z płacami. Zatem osoba taka dokonuje naliczeń zasiłków (chorobowe, opiekuńcze, rodzinne, pielęgnacyjne, wychowawcze, rehabilitacyjne), nieobecności, korekt wynagrodzeń, potrąceń komorniczych i innych. Ponadto tworzy system dokumentacji pracowniczej, polegający na utrzymywaniu i uaktualnianiu bazy danych pracowników, sporządzaniu listy płac, office banking (dokonywanie i kontrolowanie przelewów). Realizuje też inne sprawy kadrowe, m.in.: urlopy (wymiar, ewidencja), wystawianie świadectw pracy i zaświadczeń w związku z przejściem na emeryturę lub rentę, zawieranie umów-zleceń i umów o dzieło, ubezpieczenia grupowe pracowników, odprowadzenia podatkowe. Z racji zajmowanego stanowiska kieruje zespołem i procesami kadrowo-finansowymi oraz współpracuje z dyrektorem personalnym lub dyrektorem generalnym w zakresie wszelkich spraw pracowniczych (doradztwo kadrowo-płacowe), a także utrzymuje kontakty z ZUS i urzędami skarbowymi. Obowiązkiem payrolla managera jest również informowanie pracowników odnośnie kwestii płacowych oraz zmian w przepisach, przygotowywanie okresowych raportów dla władz firmy i sprawdzanie zgodności procedur z wymaganiami prawnymi. Wykształcenie i wymagania zawodowe: Wśród osób ubiegających się o to stanowisko i zajmujących je przeważają pracownicy z wyższym wykształceniem ekonomicznym (preferowane finanse, bankowość czy rachunkowość). Przy zatrudnieniu wymagane jest kilkuletnie doświadczenie na stanowiskach administracyjnych i specjalistycznych w dziale ds. wynagrodzeń, bardzo dobra znajomość prawa pracy, obsługa programów finansowo-księgowych i kadrowo-płacowych (np. Polsystem, Teta, Simple) oraz bardzo dobra obsługa MS Office. Kandydat powinien wykazać się minimum średnią znajomością języka angielskiego. Od osoby pracującej w tym zawodzie oczekuje się: bardzo dobrych zdolności analitycznych i umiejętności wyciągania wniosków (raportowanie), zdolności do radzenia sobie w sytuacjach awaryjnych oraz umiejętności skutecznego im zaradzania, odporności na stres, asertywności. Cechy pożądane to dokładność i sumienność, bardzo dobra organizacja pracy, dotrzymywanie terminów, rzetelność w wykonywaniu zadań. Moja mapka zawodowa scenariusze zajęć 39 Zajęcia grupowe z zakresu informatyzacji zawodowej i rynku pracy Wynagrodzenie: Płace w zawodzie payrolla managera wahają się od 5 do 13 tys. brutto. Oprócz pensji podstawowej możliwe jest otrzymywanie tzw. bonusów, do których można zaliczyć szkolenia zewnętrzne, opiekę medyczną, polisy ubezpieczeniowe i inne. Stosowane są także nagrody - np. za usprawnienie systemu informacyjnego czy za profesjonalizm obsługi. Docenieniem za prowadzenie efektywnego zespołu może być szybki awans, na który zwykle czeka się kilka lat . Zawód: Rezydent To osoba zajmująca się gośćmi hotelowymi, odpowiedzialna za ich bezpieczeństwo i komfort wypoczynku. Czasem również organizuje wycieczki fakultatywne. Zawód rezydenta wykonywany jest przez osoby posiadające uprawnienia do kierowania imprezą turystyczną. To stosunkowo nowy rodzaj pracy, który przypomina nieco profesję pilota wycieczek, z tą jednak różnicą, że rezydentem zostaje osoba, którą szczegółowo wprowadza się w procedury administracyjne biura podróży. Obowiązki zawodowe: Zadania rezydenta turystycznego to nie tylko ciągły kontakt z ludźmi, służenie im radą podczas wakacyjnego wyjazdu oraz reprezentowanie biura podróży. To także egzotyczne podróże, poznawanie nowych kultur oraz smakowanie narodowych potraw. W zakresie obowiązków rezydenta przede wszystkim leży dbanie o bezpieczeństwo i udany odpoczynek osób, które wyjechały na wycieczkę z danym biurem podróży. Często na zagraniczne wycieczki wyjeżdżają ludzie, którzy nie władają obcymi językami, w związku z tym rezydent ma im pomóc zaaklimatyzować się, poznać panujące obyczaje oraz porozumieć się z obsługą hotelu. W zakresie jego obowiązków leży informowanie o możliwościach spędzania czasu wolnego oraz o ewentualnych zmianach we wcześniej ustalonym grafiku wycieczki. Poza tym rezydent dopilnowuje także tego, by warunki jakie biuro podróży wynegocjowało z hotelem, odpowiadały w pełni ustaleniom. Jest on bowiem także osobą, która dba o dobre imię biura. Wykształcenie i wymagania zawodowe: Profesja ta stanowi alternatywę dla absolwentów turystyki. Idealnym kierunkiem byłoby więc uzyskanie wykształcenia wyższego na kierunku turystyka i rekreacja, gdzie można zdobyć wiedzę nie tylko z zakresu turystyki i rekreacji właśnie, ale także poznać zasady funkcjonowania biura podróży oraz zapoznać się z podstawami marketingu. Dobrym rozwiązaniem jest także kierunek AWF, który daje podstawy zarówno praktyczne jak i teoretyczne. Jednakże wykształcenie wyższe nie stanowi wymogu nie do przejścia. Drogę do zrobienia kariery w zawodzie rezydenta mają także osoby po maturze. Trzeba jednak odbyć szkolenie, zdobyć doświadczenie zawodowe i zdać egzamin. Niezbędne jest także posiadanie dobrego stanu zdrowia. Z racji tego, że jest to profesja sezonowa, od rezydenta wymaga się także przygotowania do wypełniania innych obowiązków, związanych najczęściej z pracą w biurze. W związku z tym, aby zostać rezydentem powinno się najpierw zdobyć doświadczenie w pracy pilota, przewodnika lub organizatora obsługi turystycznej. Zazwyczaj rezydentami zostają osoby między 22 a 32 rokiem życia. Taki wiek sprzyja łatwości w przystosowaniu się do nowych sytuacji, miejsc oraz ludzi. Nieodzowne są umiejętności językowe, które w przypadku wycieczek zagranicznych umożliwiają kontakt z ludnością miejscową. 40 Najlepiej, by były poświadczone dyplomem z kolegium języków obcych lub z uczelni wyższej o profilu filologicznym. Istotna jest także wiedza z zakresu turystyki. Rezydenci przejmują czasem dodatkowo obowiązki przewodnika. W związku z tym wymaga się od kandydata na to stanowisko wiedzy z zakresu historii oraz kultury krajów, do których zamierza podróżować. Niezwykle ważną obok znajomości kultury kraju jest znajomość jego realiów. Rezydent jest bowiem swojego rodzaju łącznikiem pomiędzy turystami, a mieszkańcami. Taka osoba musi umieć posługiwać się językiem kraju, w którym przebywa (ewentualnie innym jęz. obcym, najczęściej angielskim), znać kulturę, sytuację polityczną. Czasem też doradzić, w jakiej walucie najlepiej się rozliczać czy wskazać punkt pomocy medycznej. Ważne, aby mieć do własnej dyspozycji samochód, gdyż często ma się pod opieką kilka hoteli w różnych miejscowościach. Największe szanse na zrobienie kariery w zawodzie rezydenta mają osoby otwarte na zawieranie nowych kontaktów, pogodne i ciekawe świata. Dużym atutem kandydata na to stanowisko będzie cierpliwość, wysoka kultura osobista, a także umiejętność działania w stresie i maskowanie negatywnych emocji. Wymaga tego specyfika pracy nawet z najbardziej wymagającymi i trudnymi klientami. Spełnienie w tym zawodzie osiągną z pewnością te osoby, które lubią pomagać innym i czerpią przyjemność z rozwiązywania ich problemów. Trzeba mieć na uwadze, że rezydent musi być dostępny 24 h, a telefon komórkowy to jego nieodłączny atrybut. Wynagrodzenie: Trudno mówić o sprecyzowanych zarobkach w tej branży. Często stawka uzależniona jest od ilości przepracowanych dni – ok. 100-300 zł/dzień. Zazwyczaj jest to wynagrodzenie rzędu 2 tys.- 2,5 tys. zł brutto. Przepiękne plenery i nowe znajomości – gratis. Warto przy tym wspomnieć, że ta praca wymaga pełnej dyspozycyjności. Biorąc jednak pod uwagę odpowiedzialność, jaka spoczywa na rezydencie oraz specyfikę pracy związaną z niemożnością ustabilizowania się i koniecznością pracy z dala od rodziny i przyjaciół, nie są to duże pieniądze. Zawód: Specjalista od szkoleń/trener biznesu Specjalista od szkoleń, jak sama nazwa wskazuje, to ktoś, kto zajmuje się szkoleniami, coachngiem oraz tworzeniem gier szkoleniowych. Podczas tych wszystkich działań trener zdobywa nową i pogłębia już posiadaną wiedzę. Wymienioną profesję można spotkać w firmach doradczych lub szkoleniowych (wówczas używane częściej nazwy to trener lub konsultant), a także w działach zarządzania zasobami ludzkimi lub działach szkoleń i rozwoju dużych przedsiębiorstw. Obecnie jest wiele firm szkoleniowych, z których korzystają zakłady, chcące się rozwijać i inwestować w ludzi. Ich właściciele rozumieją, ze rozwój firmy to rozwój pracowników. Z reguły ze szkoleń korzystają duże przedsiębiorstwa, pracownik czasami przechodzi kilka szkoleń rocznie. W Polsce ta tendencja jest coraz bardziej widoczna. Obowiązki zawodowe: Osoba pracująca na tym stanowisku jest odpowiedzialna głównie za zapewnienie odpowiednich praktyk szkoleniowych (warsztatów, seminariów, konferencji, wykładów etc.), które podniosą kwalifikacje pracowników. Zatem do jego obowiązków należy organizacja, prowadzenie oraz ewentualnie sprzedaż usług szkoleniowych, identyfikacja i analiza potrzeb. Jeśli trener nie ma zlecenia na prowadzenie szkolenia, to nie odpoczywa, ale Moja mapka zawodowa scenariusze zajęć 41 Zajęcia grupowe z zakresu informatyzacji zawodowej i rynku pracy dalej intensywnie pracuje. Buduje programy szkoleniowe, bada potrzeby, sprawdza efektywność działań, które przeprowadził. Zazwyczaj to właśnie przygotowanie całego procesu szkoleniowego zajmuje trenerom najwięcej czasu. Trenerzy specjalizują się w określonych działach szkoleń, takich jak: umiejętności interpersonalne, zarządzanie, zachowania prokonsumenckie, kompleksowa obsługa klientów firmy (wewnętrznych i zewnętrznych) we współpracy z innymi działami, utrzymywanie bardzo dobrych relacji z dotychczasowymi klientami, pozyskiwanie nowych klientów, komunikacja w organizacji, wystąpienia publiczne, budowanie zespołu, zarządzanie czasem. Wykształcenie i wymagania zawodowe: Karierę na tym stanowisku można rozpocząć pod warunkiem, że ma się wykształcenie wyższe społeczne, ekonomiczne lub prawnicze. Jego wagę podniesie dodatkowy certyfikat potwierdzający umiejętności trenerskie, który można zdobyć w kilku instytucjach w Polsce. Znaczenie ma też specjalizacja w określonej dziedzinie szkoleń, np. studia podyplomowe z public relations. Pracodawcy oczekują najczęściej minimum rocznego doświadczenia w szkoleniach, konsultingu i/lub sprzedaży usług. Specjalista ds. szkoleń i rozwoju musi rozumieć potrzeby innych osób, a także odpowiednio im doradzać. Dobór trenera warunkuje w dużym stopniu powodzenie szkolenia. Dlatego niezmiernie ważny jest jego dalszy, nieustanny rozwój. Doskonalenie zawodowe musi być dla trenera procesem ciągłym. Skuteczny trener powinien mieć świadomość rozmaitych wymagań, jakie wiążą się z rosnącymi wymaganiami rynku. Od trenera oczekuje się skuteczności, otwartości i znajomości standardów biznesowych. Wymaga się profesjonalizmu i dojrzałego podejścia do uczestników. Niektórzy twierdzą, ze szkoleniowiec powinien być aktorem, który perfekcyjnie wchodzi w rozmaite role. Pewne jest, że musi być odporny na stres i dobrze zorganizowany. Do istotnych cech należy swoboda publicznego wysławiania się, formułowania myśli, odpowiadania na pytania. Poczucie humoru, dystans do siebie oraz elastyczność działania są wręcz niezbędne. Na pewno jednak kandydat na trenera musi mieć chęci i pasję, by dzielić się nią z innymi. To praca, która angażuje emocjonalnie i polega na ciągłym kontakcie z ludźmi, a od relacji z uczestnikami szkoleń niejednokrotnie zależy reputacja trenera i jego kariera. Składa się na to również forma prowadzenia szkoleń i ich rezultaty. Podczas swej pracy trener biznesu powinien umieć wzbudzić w uczestnikach szkoleń zainteresowanie, wyzwolić w nich ciekawość i zmotywować do działania w danym zakresie. Istotne jest stworzenie uczestnikom szkolenia możliwości praktycznego wykorzystywania zdobytych informacji i potrzebnych do działania wskazówek, tak, aby mieli możliwość testowania, ćwiczenia, a nawet eksperymentowania. Zadania muszą być praktyczne, ale jednocześnie ciekawe i angażujące, by uczestnicy mogli wyciągać z nich konstruktywne wnioski. Nie ma nic lepszego, jak wykorzystanie w trakcie szkolenia przykładów zaczerpniętych z własnych doświadczeń. Praca ta wymaga więc umiejętności zarówno menadżerskich, jak i interpersonalnych. Trzeba być jednocześnie przywódcą grupy, ale też umiejętnie z nią współpracować i komunikować się, gdyż liczy się skuteczność. Szkolenie to wiedza, rozwój, impuls dla organizacji i jej pracowników. Zawód trenera ma dziś przyszłość. Trzeba tylko pamiętać, że dobry szkoleniowiec musi być praktykiem. Niejednokrotnie doświadczenie bardziej cenione jest niż wykształcenie. To ono daje wiarygodność i stanowi o powodzeniu. 42 Wynagrodzenie: Pracujący na etacie szkoleniowiec prawdopodobnie otrzyma pensję podstawową w wysokości pomiędzy 3 a 7 tys. zł brutto. Do tego dochodzą bonusy od przeprowadzanych szkoleń i udanych transakcji sprzedaży usług (w firmach szkoleniowych). Specjalista od szkoleń to zawód, w którym satysfakcja może być po obu stronach. Jeśli jest się wolnym strzelcem i ma się sporo czasu bez żadnych zobowiązań, to możliwości finansowe są duże. Tak naprawdę ogromne pieniądze zarabiają tylko wybitni i znani trenerzy – kilka tys. zł (5-6) za jednodniowe szkolenie. Natomiast jeżeli szkoleniowiec nie jest popularny, to najczęściej nie może zaplanować swoich dochodów. W jednym miesiącu może zarobić kilka tys. zł. a w drugim nic. Zawód: Telepracownik Telepraca definiowana jest jako „każdy rodzaj pracy umysłowej wykonywanej poza tradycyjnym miejscem zatrudnienia, której wyniki dostarczane są za pomocą technologii informatycznej”. Telepraca jest najbardziej optymalnym rozwiązaniem w przypadku samodzielnej działalności gospodarczej. Pracowników w tym systemie można zatrudniać na umowę o pracę, umowę zlecenie, umowę o dzieło lub umowę agencyjną. Obowiązki zawodowe: Telepracownik świadczy na rzecz pracodawcy standardowe usługi, z tym, że czyni to poza siedzibą firmy. Nie oznacza to jednak, ze pracuje tylko w domu. Pracownikiem zdalnym jest również ten, kto wykonuje zawód w drodze lub świadczy usługi dla klientów u nich w domach. Osoba taka pracuje z wykorzystaniem komputera, internetu i telefonu (czasami telefon może być zastąpiony komunikatorem internetowym). Może wyszukiwać potrzebnych pracodawcy informacji (np. operator wprowadzania danych), obsługiwać przez telefon lub/i internet klientów, pozyskiwać ich, przedstawiać im ofertę handlową, doradzać, a nawet sprzedawać (telemarketer, przedstawiciel handlowy, telesprzedawca). Pracodawca jest zobligowany do ubezpieczenia pracownika (umowa o pracę) i powierzonego mu sprzętu. Powinien dostarczyć telepracownikowi niezbędny sprzęt oraz pokryć koszty związane z jego instalacją. Warto założyć z góry, że nie będziemy służbowego komputera wykorzystywać do celów prywatnych. W ten sposób wprowadzimy porządek i rozgraniczymy sferę prywatną od zawodowej, jednocześnie unikając w przyszłości ewentualnych nieprzyjemnych sytuacji spowodowanych zarzutami związanymi z niewłaściwym użytkowaniem powierzonego nam sprzętu. Konieczne jest też ustalenie, na własny użytek, umownych godzin, kiedy będą wykonywane obowiązki zawodowe. Wykształcenie i wymagania zawodowe: Telepracownikiem może zostać każdy, kto posiada osobowość i kwalifikacje, umożliwiające mu wykonywanie pracy poza biurem, zakładem, firmą. Wyrazi gotowość odbycia szkolenia w zakresie stosowania nowej technologii do wykonywania zadań oraz kontaktu z pracodawcą. Poziom wykształcenia nie ma tu właściwie znaczenia. Do wykonywania telepracy potrzebne są różne cechy osobowości w zależności od charakterystyki telepracy. Jeśli polega ona na poszukiwaniu informacji, przyda się osobista preferencja do prac z danymi (a nie: z rzeczami czy ludźmi) oraz dokładność i wytrwałość. Jeśli obowiązki obejmują przede wszystkim pracę z potencjalnymi lub aktualnymi klientami, potrzebne będą zdolności interpersonalne takie jak: kontaktowość (łatwość rozmawiania z ludźmi), komuni- Moja mapka zawodowa scenariusze zajęć 43 Zajęcia grupowe z zakresu informatyzacji zawodowej i rynku pracy katywność (precyzyjne wyrażanie się), umiejętność słuchania i asertywność (stanowczość). Czasami również umiejętność wpływania na ludzi i przekonywania ich. Podstawowym założeniem w tej pracy jest zorientowanie na cel i wynik, wobec czego, taki pracownik musi sam zorganizować swój czas, wykazywać się autodyscypliną. Niezastąpionymi walorami będą również zdolność pracy bez nadzoru, przedsiębiorczość, umiejętność samodzielnego myślenia. Ponadto przydadzą się cechy potrzebne przy każdym zajęciu, które traktujemy poważnie, a więc zaangażowanie i systematyczność. Podstawowe zasady na temat organizacji miejsca i czasu pracy obejmują wyznaczenie w domu konkretnej przestrzeni, która będzie wyłącznie miejscem pracy. W telepracy sprawdzą się osoby z dysfunkcją narządu ruchu, osoby niesłyszące (pod warunkiem, że wymagana będzie jedynie komunikacja pisemna), osoby cierpiące na zaburzenia psychiczne. Niepełnosprawność narządu wzroku lub intelektu poważnie ogranicza lub wręcz wyklucza, możliwość wykonywania telepracy. Wynagrodzenie: Pensje wahają się od płacy najniższej do przeciętnej. Są tym wyższe, im bardziej obowiązki na stanowisku przypominają przedstawicielstwo handlowe. Najczęściej to telepracownik sam decyduje o wysokości swoich zarobków, samodzielnie ustalając czas, zakres i ilość wykonywanej pracy. Ćwiczenie 7 - Czy potrzebuje pracownika – co z moim miejscem pracy… Ćwiczenie ma na celu uzmysłowić przyszłym absolwentom faktu, iż nie zawsze praca na niego czeka. Istotnym warunkiem jest uświadomienie, że najlepszym miejscem pracy jest to, które sobie stworzymy. Ćwiczenie ma na celu pokazanie, jak wybór konsumenta oraz produkcja dóbr generuje przyszłe miejsca pracy – a co za tym idzie – decyzję pracodawcy o tym, czy zatrudnić kolejnego pracownika. materiały pomocnicze: xx Tabela do zadania xx Taśma lub kreda do zaznaczenia kwadratu 1x1m xx Papier pakunkowy xx Ołówek xx nożyce Czas: 35 – 40 min Przebieg ćwiczenia: 1. Zaznacz taśmą, narysuj kredą na podłodze kwadrat o boku około 1 m. Wyjaśnij, że obszar ten jest Fabryką Szablonu Lewej Stopy, w której będzie produkować się szablony lewej stopy półbutów, botków lub sandałów. Zademonstruj proces produkcji: stań w środku kwadratu, postaw lewą stopę na kartce papieru pakunkowego i obrysuj stopę ołówkiem. 44 2. Połóż zapas pociętego papieru pakunkowego oraz ołówek na terenie fabryki. Wybierz pierwszego pracownika. Poinformuj, że będziesz kontrolerem jakości dbającym o zachowanie standardów szablonu lewej stopy. Poleć uczestnikowi-pracownikowi, by wyprodukował w ciągu trzech minut jak najwięcej szablonów. 3. Daj sygnał do rozpoczęcia produkcji. Po trzech minutach przerwij ją i obejrzyj uważnie każdy szablon. Odrzuć niestaranne lub wadliwe i policz tylko te wysokiej jakości. 4. Rozdaj uczestnikom po jednej kopii tabeli do Zadania. Wyjaśnij, jak ją wypełnić dla zero pracowników i dla jednego pracownika. Odłóż wszystkie szablony wyprodukowane w pierwszej turze. 5. Dobierz drugiego pracownika Fabryki Szablonu Lewej Stopy. Poleć im, by wyprodukowali w ciągu trzech minut jak najwięcej szablonów, mając do dyspozycji tę samą przestrzeń, ten sam zapas papieru i jeden ołówek. 6. Daj sygnał do rozpoczęcia produkcji. Po trzech minutach przerwij ją i obejrzyj uważnie szablony. Odrzuć te, które nie spełniają standardów. Poleć uczestnikom, by wpisali odpowiednią liczbę w kolumnie 2 w tabeli do Zadania. 7. Powtórz tę procedurę czterokrotnie, dodając za każdym razem po jednym pracowniku. Przypomnij uczestnikom, by po każdej turze wypełnili kolumnę 2. Nie pozwól, by pracownicy opuszczali podczas produkcji teren fabryki (ograniczony taśmą). 8. Po sześciu turach przerwij produkcję i poproś uczestników o wpisanie w kolumnie 3 (Produkt marginalny) liczby dodatkowych szablonów. Wyjaśnij, że należy tu wykazać, ile dodatkowych szablonów zostało wyprodukowanych po zatrudnieniu dodatkowego pracownika. Z podanego przykładu wynika, że pierwszy pracownik wyprodukował 7 szablonów, a zatem produkt dodatkowy w porównaniu z wierszem poprzednim (0 pracowników) wynosi 7. Po zatrudnieniu drugiego pracownika całkowita liczba szablonów wzrosła do 15, co oznacza, że pracownik ten spowodował wyprodukowanie 8 szablonów dodatkowych, czyli produkt dodatkowy/marginalny wynosi 8. Wydaj uczestnikom polecenie, by uzupełnili pozostałe wiersze w kolumnie 3 tabeli do Zadania . 9. Zadaj następujące pytania i omów odpowiedzi: a) Co stało się z całkowitą liczbą szablonów lewej stopy po zatrudnieniu dodatkowych pracowników? (Wzrosła.) b) Co stało się z produktem dodatkowym/marginalnym po zatrudnieniu dodatkowych pracowników? (Prawdopodobnie początkowo rósł, a w pewnym momencie zaczął maleć.) c) Dlaczego tak się stało? (Początkowo większa liczba pracowników mogła spowodować wzrost wydajności, ponieważ pomagali sobie nawzajem i wyspecjalizowali się. Jednakże wkrótce, ze względu na ograniczoną przestrzeń, ilość zadań i środki (jeden ołówek), nie wszyscy pracownicy mieli zajęcie przez cały czas i produkt marginalny zaczął maleć.) Wyjaśnij uczestnikom, że zadziałało prawo malejących zysków. Moja mapka zawodowa scenariusze zajęć 45 Zajęcia grupowe z zakresu informatyzacji zawodowej i rynku pracy 10. Wyjaśnij, że prawo malejących zysków stanowi, co następuje: kiedy kolejne jednostki zmiennego czynnika produkcji dodajemy do jednego lub więcej stałych czynników produkcji, liczba dodatkowych jednostek produktu zacznie w pewnym momencie maleć. Dzieje się tak, ponieważ stała wartość czynników produkcji rozkłada się coraz bardziej na rosnącą liczbę zmiennych czynników produkcji. 11. Podziel grupę na ekipy zarządzające liczące po czterech-pięciu uczestników. Poleć, by każda ekipa ustaliła, ilu pracowników zatrudni, i uzasadniła swoją decyzję. 12. Daj ekipom czas na podjęcie decyzji. Następnie poproś, by je ogłosiły i uzasadniły. (Bardzo często uczestnicy wstrzymują zatrudnianie pracowników zaraz po tym, jak produkt marginalny zaczyna maleć. Później okaże się, że decyzja ta jest nieprawidłowa.) 13. Powiedz ekipom, że masz dla nich dodatkową informację, która może zmienić ich decyzję. Każ im zatytułować kolumnę 4 „Wartość dodatkowych wyprodukowanych szablonów lewej stopy”. Wyjaśnij, że każdy szablon jest wart 0,02 €. Oznacza to, że wartość dodatkowych wyprodukowanych szablonów jest to produkt dodatkowy/marginalny ostatniego zatrudnionego pracownika pomnożony przez 0,02 €. Na przykład – wartość drugiego pracownika dla firmy, to jego produkt marginalny pomnożony przez 0,02 €, i tak dalej. Każ uczestnikom zatytułować kolumnę 5 „Marginalny koszt robocizny (za przepracowane 3 minuty). Poinformuj, że pracownicy zarabiają 0,12 € za każde przepracowane 3 minuty. Dodatkowy koszt robocizny dla pierwszego pracownika w porównaniu z sytuacją zero pracowników będzie wynosił 0,12 €. Tak naprawdę koszt marginalny każdego pracownika (za trzy minuty pracy) wynosi 0,12 €. Tabela produkcji szablonu lewej stopy (przykład) 46 # pracowników Liczba wyprodukowanych szablonów Produkt marginalny Wartość wyprodukowanych dodatkowych szablonów Koszt marginalny robocizny (za 3 minuty pracy) (1) (2) (3) (4) (5) 0 0 - 0 0 1 7 7 0,14 € 0,12 € 2 15 8 0,16 € 0,12 € 3 23 8 0,16 € 0,12 € 4 30 7 0,14 € 0,12 € 5 33 3 0,06 € 0,12 € 6 34 1 0,02 € 0,12 € 14. Wydaj ekipom polecenie, by przemyślały swoją decyzję o ilości zatrudnionych pracowników i uzasadniły nową decyzję. Uczniowie powinni wstrzymać zatrudnianie pracowników w momencie, gdy koszt marginalny zatrudnienia pracownika przekroczy wartość dodatkową (marginalną) jego produktu. W naszym przykładzie zostanie zatrudnionych czterech pracowników. 15. Wyjaśnij zasadę zatrudniania: „Zatrudnia się dodatkowych pracowników tak długo, jak długo wartość dodatkowa (marginalna) produktu danego robotnika przekracza koszt dodatkowy (marginalny) zatrudnienia tego robotnika.” 16. Poproś uczestników, by omówili tę zasadę. (Przy stałej płacy i malejącym produkcie marginalnym, w pewnym momencie koszt zatrudnienia dodatkowego pracownika przekracza zysk, który wytwarza. Zauważ, że dodatkowi pracownicy są mniej produktywni dlatego, że mają do dyspozycji mniej sprzętu i mniej przestrzeni, a nie dlatego, że ich motywacja jest słabsza lub umiejętności mniejsze. Przy takich prostych pracach można założyć, że pracownicy są w zasadzie identyczni i wymienni – możemy zamienić pierwszego i ostatniego z zatrudnionych, a parametry produkcji pozostaną te same – dlatego też otrzymują tę samą płacę.) 17. Zapytaj uczestników, ilu pracowników trzeba by zatrudnić, gdyby koszty robocizny wzrosły do 0,15€ za trzy minuty pracy. (W naszym przykładzie, trzech.) 18. Zapytaj uczestników, co się dzieje z jednostkowymi kosztami produkcji szablonów, kiedy zaczyna działać prawo malejących zysków. (Przy stałej płacy i malejących zyskach koszt jednostkowy produkcji dodatkowych szablonów rośnie. Możesz to wykazać, dzieląc całkowity koszt zatrudnionych pracowników przez liczbę wyprodukowanych szablonów na każdym poziomie zatrudnienia, od momentu, gdy zaczęło działać prawo malejących zysków.) Zadanie # pracowników (1) Liczba produkowanych szablonów (2) (3) (4) (5) 0 1 2 3 4 5 6 Moja mapka zawodowa scenariusze zajęć 47 Zajęcia grupowe z zakresu informatyzacji zawodowej i rynku pracy Podsumowanie modułu I: Czas 5 minut Podsumuj najważniejsze treści modułu I. Wprowadź uczestników w zagadnienia modułu II Moduł II: Metody i formy aktywnego poszukiwania pracy, źródła ofert pracy, redagowanie dokumentów aplikacyjnych, rozmowa kwalifikacyjna. Pojęcia kluczowe: xx Aktywne i pasywne poszukiwanie pracy xx Oferty pracy xx Ogłoszenie prasowe, xx Cv xx List motywacyjny xx Podanie o pracę xx Rozmowa kwalifikacyjna Przebieg zajęć: xx Wprowadzenie do tematyki zajęć xx Ćwiczenie 1 Zawodowy Poker Kryterialny xx Ćwiczenie 2 Tomasz Bach – podstawowe błędy w poszukiwaniu pracy. xx Ćwiczenie 3 Idealny pracownik – idealna praca xx Ćwiczenie 4 Chwal się – czyli PR w CV xx Ćwiczenie 5 9 przykazań dla szukających pracy xx Ćwiczenie 6 Facebook xx Podsumowanie modułu II Ćwiczenie 1 - Zawodowy Poker Kryterialny materiały pomocnicze: xx Instrukcja xx Karty do Zawodowego Pokera Kryterialnego xx Plansza do Zawodowego Pokera Kryterialnego Czas: 30 min 48 Ćwiczenie ma na celu rozpoznanie cech osobowości, kompetencji i umiejętności oczekiwanych przez pracodawcę we współczesnym świecie. Instrukcja: Zadaniem uczestników jest ułożenie na planszy do Zawodowego Pokera Kryterialnego kart z hasłami wed ług kryterium ważności. Na polu zewnętrznym znajdują się karty z argumentami uznanymi przez grających za najmniej istotne (kryteria trzeciorzędne), w środkowym uznane za dość ważne (kryteria drugorzędne), ale w liczbie do 6. W polu centralnym układa się kryteria najważniejsze - pierwszorzędne (tylko 4 miejsca). Jeden z uczestników rozdaje karty w swojej grupie. Karty rozdaje się zapisaną stroną do spodu. Osoba rozpoc zynająca grę odkrywa jedną ze swoich kart, odczytuje na głos i układa na planszy w wybranym przez siebie polu. Każdy następny uczeń odkrywa jedną kartę i układa na planszy, na wybranym polu. W czasie gry można zmienić układ ułożenia kart na poszczególnych polach. Osoba, która chce położyć swoją kartę na polu już zajętym musi negocjować z właścicielem karty, który z argumentów jest ważniejszy. Każda zmiana w układzie kart wymaga przekonywującej argumentacji. Jeżeli 2 uczestników gry nie może dojść do porozumienia i żaden nie chce ustąpić, o ewentualnej wymianie karty decyduje grupa przez głosowanie. Karta wycofana z planszy wraca do właściciela. Gra kończy się, kiedy wszystkie karty znajdą się na planszy, a uczestnicy zgodzą się na ich ostateczny układ. Karty do Zawodowego Pokera Kryterialnego Cechy osobowości: odpowiedzialność Cechy osobowości: uczciwość Cechy osobowości: poczucie humoru Kompetencje: doświadczenie zawodowe Umiejętności: dobra organizacja Cechy osobowości: otwartość Cechy osobowości: zaangażowanie Cechy osobowości: elastyczność Cechy osobowości: uprzejmość Cechy osobowości: punktualność Cechy osobowości: sumienność Cechy osobowości: lojalność Cechy osobowości: elegancja Cechy osobowości: pomysłowość Cechy osobowości: elokwencja Kompetencje: wiedza zawodowa, znajomość branży Kompetencje: obsługa informatyczna Umiejętności: Umiejętności: kreatywność Kompetencje: dodatkowe kursy Umiejętności: inicjatywa własna Umiejętności: praca w zespole Umiejętności: samokontrola, automotywacja komunikatywność Umiejętności: planowanie Umiejętności: umiejętność podejmowania decyzji Moja mapka zawodowa scenariusze zajęć 49 Zajęcia grupowe z zakresu informatyzacji zawodowej i rynku pracy KRYTERIA KRYTERIA PIERWSZORZĘDNE PIERWSZORZĘDNE KRYTERIA DRUGORZĘDNE KRYTERIA DRUGORZĘDNE KRYTERIA TRZEWCIORZĘDNE KRYTERIA TRZEWCIORZĘDNE Plansza do Pokera Kryterialnego Plansza doZawodowego Zawodowego Pokera Kryterialnego Plansza do Zawodowego Pokera Kryterialnego 41 | S t r o n a 41 | S t r o n a 50 Ćwiczenie 2 - Tomasz Bach – podstawowe błędy w poszukiwaniu pracy. materiały pomocnicze: xx Kartki samoprzylepne xx Arkusze papieru xx Mazaki xx Kontur Tomasza Bacha Czas: 15 min Tomasz Bach dwa lata temu stracił pracę i do dziś pozostaje bezrobotny. Zadaniem grupy jest poszukanie odpowiedzi na pytanie: Dlaczego Tomasz Bach nie może znaleźć pracy? Na kartkach samoprzylepnych uczestnicy wypisują te cechy Tomasza Bacha, które uniemożliwiają mu znaleźć pracy. Np. brak kwalifikacji; bierność, brak entuzjazmu i chęci w poszukiwaniu pracy, brak kreatywności, zbyt wysokie wymagania. Karteczki zostają przyklejone na postaci/ konturze Tomasza Bacha. Ćwiczenie kończy się wspólnym podsumowaniem: xx Nie powielaj cech Tomasza Bacha xx Nie popełniaj jego błędy xx Nie pozostawaj bierny xx Już dziś zacznij kreować własną ścieżkę kariery zawodowej xx ... Ćwiczenie 3 - Idealny pracownik – idealna praca materiały pomocnicze: xx Arkusze papieru xx Mazaki, kredki xx Karta do połączenia w pary Czas: 50 min 1. Podziel grupę na zespoły 4-osobowe. 2. Każdemu zespołowi wręcz pustą kartkę papieru. 3. Połowa zespołów ma za zadanie postawić się w roli pracodawców i wypisać najwięcej możliwości znalezienia pracowników do swojej firmy. Moja mapka zawodowa scenariusze zajęć 51 Zajęcia grupowe z zakresu informatyzacji zawodowej i rynku pracy 4. Zadaniem pozostałych zespołów jest wypisanie możliwie największej ilości sposobów znalezienia pracy. 5. Na wykonanie zadania przeznacz ok. 5 minut. 6. Następnie poproś o uporządkowanie propozycji w kolejności od najbardziej do najmniej skutecznych. Poproś przedstawiciela każdej z grup o omówienie efektów pracy i uzasadnienie wyborów. Prezentacje potraktuj jako punkt wyjścia do dyskusji nad różnorodnością metod poszukiwania pracy i ich skutecznością. 7. Podczas dyskusji zwróć uwagę uczestników na następujące kwestie: a) Pracy można poszukiwać na rynku jawnym (oficjalnym, do którego dostęp mają wszyscy – ogłoszenia, targi pracy, urzędy pracy itp.) oraz na rynku ukrytym (o którym wiedzą nieliczni – znajomi, rodzina, osobisty kontakt z pracodawcami). b) Skuteczność poszukiwania pracy na rynku jawnym wynosi ok. 20%, zaś na rynku ukrytym ok. – 80%. c) Pracodawcy znajdują pracowników głównie poprzez sieć kontaktów (z polecenia), na podstawie referencji innych pracodawców, analizy ofert złożonych w firmie, a następnie w wyniku rekrutacji zewnętrznej. d) Najlepsze efekty daje łączenie wielu metod poszukiwania pracy – wszystkie sposoby mogą okazać się skuteczne. e) Szukanie pracy wymaga czasu. f) Podstawowymi zasadami podczas poszukiwania pracy są cierpliwość i wytrwałość – nie należy zniechęcać się nawet wtedy, gdy różne metody zawodzą. g) Są 2 zasadnicze strategie poszukiwania pracy: i. szukanie jakiejkolwiek pracy ii. szukanie pracy zgodnej z zainteresowaniami i oczekiwaniami. 3. Podsumowanie alternatyw szukania pracy – połącz pary. A następnie w grupach przedstaw w formie graficznej, skąd czerpać wiedzę nt. miejsc pracy 52 Karta zadania – Połącz w pary 1. 2. 3. 4. 5. 6. Sieć kontaktów – networking Kontakt bezpośredni Internetowe strony firm Internet Agencje pośrednictwa pracy Urzędy pracy A Często zdarza się, że aktualne oferty pracy zamieszczane są bezpośrednio na stronach internetowych firm. Warto zaglądać tam regularnie szczególnie wtedy, gdy szukamy określonego typu pracy w określonej instytucji. B Kluby, stowarzyszenia, organizacje młodzieżowe, wyznaniowe mogą okazać się pomocne podczas poszukiwania pracy. C Uczestnictwo w targach pracy daje możliwość osobistego spotkania się z pracodawcami i stwarza szanse nawiązania nowych kontaktów. D Czasami skuteczną metodą poszukiwania pracy może być nawiązanie bezpośredniego kontaktu z pracodawcą. Jedną z możliwości jest nawiązanie telefonicznego kontaktu z osobą, która jest odpowiedzialna za rekrutację w firmie, dopytanie o to, jakie warunki trzeba spełnić, by ubiegać się o pracę, a następnie wysłanie dokumentów aplikacyjnych zgodnie z podanymi wskazówkami. Stosowanie tej metody ma sens jedynie wówczas, gdy nie spotkamy się z odmową w kwestii przesłania dokumentów aplikacyjnych. E Urzędy pracy prowadzą rejestr oferowanych miejsc pracy na danym obszarze, który podlega pod dany urząd. Warto tez nawiązać kontakt z pośrednikiem pracy, przedstawić swoje oczekiwania i poprosić o informację w sytuacji, gdy pojawi się oferta zgodna z naszymi preferencjami. F Ogłoszenia o wolnych miejscach pracy dostępne są na stronach firm doradczych, w odpowiednich działach portali i innych serwisach. Moja mapka zawodowa scenariusze zajęć 53 Zajęcia grupowe z zakresu informatyzacji zawodowej i rynku pracy 7. 8. 9. 10. Ogłoszenia prasowe Targi pracy Lokalne organizacje społeczne Ogłoszenia własne G Agencje pośrednictwa pracy poszukują kandydatów na różne stanowiska pracy, warto zatem zostawić swoje CV – jest duża szansa, że jeżeli pojawi się oferta zgodna z naszymi preferencjami, zostaniemy zaproszeni na spotkanie. H Osoby znajome, rodzina, przyjaciele mogą być cennym źródłem informacji o wolnych miejscach pracy. Często też ich poparcie może okazać się przydatne w momencie podejmowania przez pracodawcę decyzji o zatrudnieniu. I Własne ogłoszenia o poszukiwaniu pracy można zamieścić np. w: prasie lokalnej, radiu, gazetach ogłoszeniowych. j Jest wiele gazet, które zamieszczają oferty pracy (szczególnie poniedziałkowy dodatek do „Gazety Wyborczej"). Odpowiedź: Sieć kontaktów – networking Osoby znajome, rodzina, przyjaciele mogą być cennym źródłem informacji o wolnych miejscach pracy. Często też ich poparcie może okazać się przydatne w momencie podejmowania przez pracodawcę decyzji o zatrudnieniu. Targi pracy Uczestnictwo w targach pracy daje możliwość osobistego spotkania się z pracodawcami i stwarza szanse nawiązania nowych kontaktów. Kontakt bezpośredni Czasami skuteczną metodą poszukiwania pracy może być nawiązanie bezpośredniego kontaktu z pracodawcą. Jedną z możliwości jest nawiązanie telefonicznego kontaktu z osobą, która jest odpowiedzialna za rekrutację w firmie, dopytanie o to, jakie warunki trzeba spełnić, by ubiegać się o pracę, a następnie wysłanie dokumentów aplikacyjnych zgodnie z podany54 mi wskazówkami. Stosowanie tej metody ma sens jedynie wówczas, gdy nie spotkamy się z odmową w kwestii przesłania dokumentów aplikacyjnych. Internetowe strony firm Często zdarza się, że aktualne oferty pracy zamieszczane są bezpośrednio na stronach internetowych firm. Warto zaglądać tam regularnie szczególnie wtedy, gdy szukamy określonego typu pracy w określonej instytucji. Internet Ogłoszenia o wolnych miejscach pracy dostępne są na stronach firm doradczych, w odpowiednich działach portali i innych serwisach. Agencje pośrednictwa pracy Agencje pośrednictwa pracy poszukują kandydatów na różne stanowiska pracy, warto zatem zostawić swoje CV – jest duża szansa, że jeżeli pojawi się oferta zgodna z naszymi preferencjami, zostaniemy zaproszeni na spotkanie. Urzędy pracy Urzędy pracy prowadzą rejestr oferowanych miejsc pracy na danym obszarze, który podlega pod dany urząd. Warto tez nawiązać kontakt z pośrednikiem pracy, przedstawić swoje oczekiwania i poprosić o informację w sytuacji, gdy pojawi się oferta zgodna z naszymi preferencjami. Ogłoszenia prasowe Jest wiele gazet, które zamieszczają oferty pracy (szczególnie poniedziałkowy dodatek do „Gazety Wyborczej"). Lokalne organizacje społeczne Kluby, stowarzyszenia, organizacje młodzieżowe, wyznaniowe mogą okazać się pomocne podczas poszukiwania pracy. Ogłoszenia własne Własne ogłoszenia o poszukiwaniu pracy można zamieścić np. w: prasie lokalnej, radiu, gazetach ogłoszeniowych. Moja mapka zawodowa scenariusze zajęć 55 Zajęcia grupowe z zakresu informatyzacji zawodowej i rynku pracy Mapa myśli – drogi do pracy Ćwiczenie 4 - Chwal się – czyli PR w CV i liście motywacyjnym materiały pomocnicze: x Arkusz CV x Arkusz listu motywacyjnego x Tablica informacyjna - informacje nt. CV i listu motywacyjnego Czas: 20 min Po zapoznaniu się z tablicą informacyjną, każdy z uczestników uzupełnia – tworzy CV i list motywacyjny. Prowadzący indywidualne udziela porad. 56 Tablica informacyjna Umiesz ładnie pomalować oczy i ubrać się tak, żeby dobrze wyglądać, żeby wszystko do siebie pasowało – dlaczego nie zrobisz tego samego z dokumentami, które przygotowujesz? Szef Pisząc i wysyłając cv oraz list motywacyjny jesteś swoim własnym specjalistą ds. PR, który przekazuje w określone formie informacje na swój temat. Zgodnie z zasadą „Jak cię widzą tak cię piszą” decydują one o tym, jakie będzie pierwsze wrażenie potencjalnego pracodawcy oraz wnioski na Twój temat i czy zdecyduje się on spotkać z Toba osobiście. Jak pisać cv i list motywacyjny? Zasada KISS – Keep It Short and Simple (krótka i prosta forma). Celem materiału drukowanego (cv, ulotka, broszura) jest zachęcenie odbiorcy do czytania, a więc powinien być on tak zwięzły, przejrzysty, klarowny, prosty i czytelny jak to tylko możliwe. Dwoje dokumenty nie powinny przekraczać 1 strony. Jak nie pisać cv i list motywacyjny? xx Unikaj bardzo drobnego druku i pokusy ściśnięcia jak największej ilości informacji na małym obszarze. xx Unikaj błędów w tekstach drukowanych. Treść Twoich dokumentów musi być poddana perfekcyjnej korekcie gramatycznej i ortograficznej. xx Unikaj kiepskiego stylu, zawiłego i skomplikowanego języka, górnolotnych słów i języka zbyt żargonowego. xx Unikaj ewidentnych treści „promocyjnych”. xx Unikaj powtarzania w liście motywacyjnym treści z cv. (Iwona Burzyńska „Jak się rozwijać, by rozwinąć skrzydła? (…)) Moja mapka zawodowa scenariusze zajęć 57 Curriculum Vitae Curriculum Vitae Curriculum Vitae Zajęcia grupowe z zakresu informatyzacji zawodowej i rynku pracy imię i nazwisko Tel Twoje dane Curriculum Vitae e-mail Curriculum Vitae imię i nazwisko adres Curriculum Vitae Tel Twoje dane Twoje zdjęcie imię i nazwisko data urodzenia e-mail Tel e-mail adres imię i nazwisko adres data urodzenia Twoje dane Twoje zdjęcie Twoje zdjęcie data urodzenia imię i nazwisko Tel Tel. Twoje dane imię i nazwisko e-mail Tel e-mail. Twoje dane adres e-mail data urodzenia adres adres. data urodzenia Twoje zdjęcie Twoje zdjęcie data urodzenia. Doświadczenie zawodowe Edukacja Doświadczenie zawodowe Doświadczenie zawodowe. Opisz dokładnie swój zakres Opisz dokładnie swój zakres obowiązków i okres czasu w obowiązków i okres czasu w jakim pracowałeś jakim pracowałeś Opisz dokładnie swój zakres obowiązków i okres czasu w jakim pracowałeś Edukacja Edukacja. Doświadczenie zawodowe Znajomośd języków obcych Znajomośd języków obcych Edukacja Znajomość językówUmiejętności obcych. dodatkowe (znajomośd obsługi komputera, prawo jazdy) Znajomośd języków obcych Umiejętności dodatkowe (znajomośd obsługi komputera, prawo jazdy) Opisz dokładnie swój zakres obowiązków i okres czasu w Szczególne osiągnięcia Umiejętności dodatkowe Doświadczenie zawodowe pracowałeś Opisz dokładnie swój zakres Umiejętności dodatkowe (znajomośd obsługi komputera, prawo jazdy)jakim Szczególne(znajomość osiągnięcia obsługi komputera, prawo jazdy) obowiązków i okres czasu w Zainteresowania Doświadczenie zawodowe Szczególne osiągnięcia Edukacja Zainteresowania Szczególne osiągnięcia. Zainteresowania Edukacja Znajomośd języków obcych Zainteresowania. jakim pracowałeś Opisz dokładnie swoje osiągnięcia, np.: publikacje, stypendia, kursy Opisz dokładnie swoje osiągnięcia, ukooczone z wyróżnieniem, etc. np.: publikacje, stypendia, kursy Opisz dokładnie swoje osiągnięcia, ukooczone z wyróżnieniem, etc. np.: publikacje, stypendia, kursy Znajomośd języków obcych Umiejętności dodatkowe (znajomośd obsługi komputera, prawo jazdy) ofercie Wyrażam zgodę na przetwarzanie moich danych osobowych zawartych w mojej ukooczone z wyróżnieniem, etc. pracy dla potrzeb nie- Wyrażam zgodę na przetwarzanie moich danych osobowych zawartych w mojej ofercie pracy dla potrzeb niezbędnych do realizacji procesu rekrutacji zgodnie z Ustawą z dnia 29.08.1997r.rekrutacji o ochronie danych osobowych" z Ustawą z dnia 29.08.1997r. o ochronie danych osobowych" zbędnych do realizacji procesu zgodnie Umiejętności dodatkowe (znajomośd obsługi komputera, prawo jazdy) Szczególne osiągnięcia Wyrażam zgodę na przetwarzanie moich danych osobowych zawartych w mojej ofercie pracy dla potrzeb niezbędnych do realizacji procesu rekrutacji zgodnie z Ustawą z dnia 29.08.1997r. o ochronie danych osobowych" Wyrażam zgodę na przetwarzanie moich danych osobowych zawartych w mojej ofercie pracy dla potrzeb niezbędnych do realizacji procesu rekrutacji zgodnie z Ustawą z dnia Pamiętaj o klauzuli Szczególne osiągnięcia Zainteresowania 29.08.1997r. o ochronie danych osobowych" poufności Zainteresowania Opisz dokładnie swoje osiągnięcia, np.: publikacje, stypendia, kursy Pamiętaj o klauzuli Pamiętaj ukooczone wyróżnieniem, etc. o klauzuli Opisz dokładnie swojezosiągnięcia, poufności np.: publikacje, stypendia, kursy poufności ukooczone z wyróżnieniem, etc. Wyrażam zgodę na przetwarzanie moich danych osobowych zawartych w mojej ofercie pracy dla potrzeb niezbędnych do realizacji procesu rekrutacji zgodnie z Ustawą z dnia 29.08.1997r. o ochronie danych osobowych" 47 | S t r o n a Wyrażam zgodę na przetwarzanie moich danych osobowych zawartych w mojej ofercie pracy dla potrzeb niezbędnych do realizacji procesu rekrutacji zgodnie z Ustawą z dnia 29.08.1997r. o ochronie danych osobowych" Pamiętaj o klauzuli poufności Pamiętaj o klauzuli poufności 58 47 | S t r o n47a | S t r o n a 47 | S t r o n a 47 | S t r o n a Listmotywacyjny motywacyjny List List motywacyjny List motywacyjny Miejscei data i data Miejsce Imię i nazwisko Imięi nazwisko i nazwisko Imię Twoje dane Adres: ulica nazwisko Adres: Adres:ulica ulica Twojedane dane Twoje Miejsce i data Miasto, dd.mm.rrrr List motywacyjny s: ulica Adres:Kod Kodi miasto ii miasto miasto Adres: s: Kod i miasto Numertelefonu telefonukomórkowego komórkowego Numer Numer telefonu komórkowego er telefonu e-mail komórkowego e-mail. e-mail Imię i nazwisko il Adres: ulica Miejsce i data Twoje dane Daneosoby, osoby,dodoktórej której Dane wysyłaszdokumenty dokumenty wysyłasz Dane osoby, do której Miasto, dd.mm.rrrr wysyłasz dokumenty Stanowisko Stanowisko List motywacyjny Adres: Kod i miasto Numer telefonu komórkowego e-mail Miasto, dd.mm.rrrr Miasto,dd.mm.r dd.mm Miasto, Imię i nazwisko Adres: ulica Adres: Kod i miasto Stanowisko Dane osoby, do której Imię i nazwisko osoby Imię Stanowisko i nazwisko osoby wysyłasz dokumenty Miasto, dd.mm.rrrr Imię i nazwisko osobyMiejsce i data Adres:ulica ulica Adres: Imię i nazwisko osoby Twoje dane Adres: ulica Stanowisko Adres: ulica Adres:Kod Kodi miasto i miasto Adres: Numer telefonu komórkowego Adres: Imię i nazwisko osoby Kod i miasto Adres: Kod i miasto Dane osoby, do której wysyłasz dokumenty SzanownaPani/Panie Pani/Panie e-mail Szanowna Adres: ulica Stanowisko owna Pani/Panie Adres: Kod miasto Kto?Ja. Ja.Co? Co?Aplikuję. Aplikuję.Kiedy? Kiedy?WWdniu dniutakim takimaatakim. takim.Gdzie? Gdzie? Naitakie takieaatakie takiestanowisko. stanowisko.Dlaczego? Dlaczego?Gdyż Gdyż Kto? Na Imię i nazwisko osoby posiadam odpowiednie wykształcenie, doświadczenie i kompetencje. posiadam odpowiednie wykształcenie, doświadczenie i kompetencje. Ja. Co? Aplikuję. Kiedy? W dniu takim a takim. Gdzie? Na takie a takie stanowisko. Dlaczego? Gdyż Szanowna Pani/Panie Szanowna Pani/Panie Adres: ulica dam odpowiednie wykształcenie, doświadczenie i kompetencje. Co? Aplikuję.Kiedy? Kiedy? WW dniu dniu takim a takim. Gdzie? NaGdzie? takie a Kod takie stanowisko. Dlaczego? Gdyż Adres: i miasto Kto? Ja.Kto? Co? Aplikuję. takim a takim. Na takie a takie stanowisko. Informacje oodbywającej odbywającej sięrekrutacji rekrutacji znalazłam Informacje oJa. się znalazłam posiadam odpowiednie wykształcenie, doświadczenie i kompetencje. Dlaczego? Gdyż posiadam odpowiednie wykształcenie, doświadczenie i kompetencje. Pani/Panie macje o odbywającej się rekrutacji Szanowna znalazłam Częśdpoświęcona poświęcona Częśd Informacje o odbywającej sięAplikuję. rekrutacji znalazłam Kto? Ja. Co? Kiedy? Wznalazłam... dniu takim a takim. Gdzie? Na takie a takie stanowisko. Dlaczego? Gdyż kwalifikacjom, kompetencjom Informacje o odbywającej się rekrutacji Częśd poświęcona kwalifikacjom, kompetencjom posiadam odpowiednie wykształcenie, doświadczenie i kompetencje. argumentyracjonalne racjonalne – –argumenty Częśd poświęcona kwalifikacjom, kompetencjom kwalifikacjom, kompetencjom Informacje o odbywającej się rekrutacji znalazłam – argumenty racjonalne – argumenty racjonalne Częśd poświęcona Posiadampożądane pożądane przez Paostwa wykształcenie tj….tj. Posiadam przez Paostwa wykształcenie tj…. kwalifikacjom, kompetencjom Posiadam pożądane przez Państwa wykształcenie – argumenty racjonalne Posiadam pożądane przez Paostwa tj…. kluczowych Oraz kwalifikacje, tj….Podczas Podczas pracy domoich moich kluczowychzadao zadao Oraz kwalifikacje, tj…. pracy ww……do dam pożądane przez Paostwa wykształcenie tj….wykształcenie Oraz kwalifikacje, tj... Podczas pracy w ... do moich kluczowych zadań OrazMoje kwalifikacje, Podczas pracyprzez w …Paostwa do moich kluczowych Posiadam pożądane wykształcenie tj…. zadao należało… Moje największe sukcesy to…. największe sukcesy to…. kwalifikacje,należało… tj…. Podczas pracy w tj…. … do moich kluczowych zadao należało… Moje największe sukcesy Oraz kwalifikacje, tj…. to…. Podczas pracy w … do moich kluczowych zadao żało… Moje największe to….należało… Moje należało...sukcesy Moje największe sukcesy tosukcesy to…. największe Sądzę,żeSądzę, żesprawdził(a)bym sprawdził(a)bym się na tym stanowisku, gdyż….. Sądzę, się na tym stanowisku, gdyż….. że sprawdził(a)bym się na tym stanowisku, gdyż….. Sądzę, że sprawdził(a)bym na tym stanowisku, gdyż….. Sądzę, że sprawdził(a)bym się na tym się stanowisku, gdyż... Jestem osobą (cechy i uzasadnienie) Jestem osobą (cechy i uzasadnienie) Jestem osobą (cechy i uzasadnienie) ę, że sprawdził(a)bym się na tym stanowisku, gdyż….. Jestem osobą (cechy i uzasadnienie) em osobą (cechy i uzasadnienie) Jestem osobą (cechy i uzasadnienie) CzęśdCzęśd poświęcona Tobie, Częśdpoświęcona poświęcona Tobie,jako jako poświęcona Tobie, jako jako Częśd Tobie, osobie, Twojemu charakterowi, osobie, Twojemu charakterowi, osobie, Twojemu charakterowi, osobie, Twojemu charakterowi, motywacjom i jako wartościom –– Częśd poświęcona Tobie, motywacjom i wartościom argumenty emocjonalne motywacjom i wartościom – motywacjom argumenty emocjonalne i wartościom – osobie, Twojemu charakterowi, Sądzę, że mija wiedza i osobowośd wzbogaciłyby Paostwa zespół, argumentyemocjonalne emocjonalne argumenty motywacjom i wartościom – Sądzę, że mija wiedza osobowośd wzbogaciłyby Paostwa zespół, a ja imiałbym możliwośd zdobycia nowych doświadczeo. odpowiem na wszelkie pytania miałbym możliwośd zdobyciaosobiście nowych doświadczeo. argumenty Sądzę,żeażejamija mija wiedza i przyjemnością osobowośd wzbogaciłyby Paostwa zespół, emocjonalne Sądzę, wiedza i Zwosobowośd wzbogaciłyby Paostwa zespół, trakcie odpowiem rozmowy w dogodnym dla Paostwa terminie. Z przyjemnością osobiście na wszelkie pytania miałbym możliwośd zdobycia nowychzespół, doświadczeo. aajajamiałbym możliwośd zdobycia nowych doświadczeo. ę, że mija wiedza i osobowośd wzbogaciłyby Paostwa w trakcie rozmowy w dogodnym dla Paostwa terminie. Pożegnanie i wyrażenie chęci Moja mapka zawodowa scenariusze zajęć Z przyjemnością osobiście odpowiem na wszelkie pytania Z przyjemnością osobiście odpowiem na wszelkie pytania dalszego kontaktu miałbym możliwośd zdobycia nowych doświadczeo. Z poważaniem, w trakcie rozmowy w dogodnym dla Paostwa terminie. Pożegnanie i wyrażenie chęci trakcie rozmowy dogodnym Paostwa terminie. yjemnością w osobiście odpowiemwna wszelkie dla pytania Imię i nazwisko dalszego kontaktu Z poważaniem, kcie rozmowy w dogodnym dla Paostwa terminie. Pożegnanie i wyrażenie chęci 59 jwiększe sukcesy to…. (a)bym się na tym stanowisku, gdyż….. hy i uzasadnienie) Częśd poświęcona Tobie, jako osobie, Twojemu charakterowi, motywacjom i wartościom – Zajęcia grupowe z zakresu informatyzacji zawodowej i rynku pracy argumenty emocjonalne dza i osobowośd wzbogaciłyby Paostwa zespół, żedoświadczeo. moja wiedza i osobowość wzbogaciłyby Państwa zespół, a ja miałbym możliwość wośd zdobyciaSądzę, nowych zdobycia nowych doświadczeń. Z przyjemnością osobiście odpowiem na wszelkie pytania obiście odpowiem na wszelkie pytania w trakcie rozmowy w dogodnym dla Państwa terminie. w dogodnym dla Paostwa terminie. Pożegnanie i wyrażenie chęci dalszego kontaktu Z poważaniem, ..................................... Imię i nazwisko 48 | S t r o n a Ćwiczenie 5 - 9 PRZYKAZAŃ DLA SZUKAJĄCYCH PRACY, czyli jak zrobić wrażenie na pracodawcy podczas rozmowy kwalifikacyjnej. Po wykonaniu tego ćwiczenia będziesz umiał zachować się podczas rozmowy kwalifikacyjnej tak , aby zwiększyć swoje szanse na otrzymanie pracy. materiały pomocnicze: xx rozsypanka Czas: 40 min Zadania 1. Rozsypanka - 9 przykazań dla szukających pracy. 60 Nie leń się Nie trać wiary w siebie Nie spóźniaj się Nie zapominaj o fasonie Nie zaczynaj zbyt gwałtownie Nie mów za dużo Nie pokazuj, że już to słyszałeś Nie upiększaj rzeczywistości Nie bądź zbyt dociekliwy Dobrze przygotuj się do wizyty u ewentualnego pracodawcy. Zbierz informacje o firmie. Spróbuj się też dowiedzieć czegoś o rozmówcy - jakie ma zainteresowania, czy woli teatr czy raczej piłkę nożną. Wprawdzie zręcznie rzucone przez ciebie stwierdzenie: „uwielbiam chodzić na mecze” nie zapewni od razu zatrudnienia, ale z pewnością zyskasz sympatię rozmówcy. Przed spotkaniem wyobraź sobie, jakie pytania może zadać ci przyszły pracodawca. Poproś kogoś, kto zna twoje słabości, żeby postawił kilka trudnych dla ciebie pytań. Naucz się na nie odpowiadać. Ale w czasie rozmowy nie recytuj niczego z pamięci. To robi takie samo złe wrażenie, jak wymyślone naprędce kłamstwo. • Zanim wejdziesz do gabinetu przyszłego szefa, powiedz sobie: mam wiele atutów, np. jestem komunikatywny, znam dwa języki, mam doświadczenie w pracy z klientami. Dla poprawienia samopoczucia przywołaj miłe wspomnienia. To jest skuteczniejsze niż machinalne powtarzanie: muszę być pewny siebie. • Spóźnienie może kosztować posadę. Osoby niepunktualne nie szanują czasu swojego ani innych. Są też postrzegane jako niesolidne i mało odpowiedzialne. Kiedy nie jesteśmy punktualni, czujemy się winni i sprawiamy wrażenie roztrzepanych. Jeżeli przydarzy ci się takie nieszczęście - nie panikuj. Przeproś grzecznie i nie kłam, że sekretarka podała ci zły adres. Obwinianie przyszłego pracodawcy nie wróży niczego dobrego. Powiedz: „Nie będę wymyślał wymówek, po prostu nie zdążyłem dojechać”. • Liczy się pierwszy uścisk dłoni. Podając „luźną” rękę, zdradzisz, że jesteś osobą słabą i bez charakteru. Jeżeli chcesz być odebrany pozytywnie, przywitaj się stanowczym uściskiem, tzw. pełną dłonią. Uważaj, jak siadasz. Unikaj przycupnięcia na brzegu krzesła - tak robią osoby nieśmiałe. Raczej spocznij wygodnie w fotelu, ale nie machaj nonszalancko nogą założoną na nogę, gdyż może być to odebrane jako zniecierpliwienie. Nie siedź też z założonymi rękami, bo pokazujesz, jak bardzo jesteś niepewny. W żadnym wypadku nie zaciskaj pięści, bo to wyraża agresję i zdenerwowanie. Jeśli chcesz dodać sobie odwagi, usiądź prosto, kładąc ręce na udach. Wyprostowana postawa pomoże ci poczuć się pewnie, a twój przyszły pracodawca zobaczy, że znasz swoją wartość. Staraj się utrzymać kontakt wzrokowy z rozmówcą. W czasie rozmowy nie podpieraj brody, nie obgryzaj paznokci, nie poprawiaj gwałtownie spódnicy, nie przeczesuj ręką włosów i nie obciągaj marynarki - to zdradza brak pewności siebie. Bądź pogodny, ale nie wybuchaj głośnym śmiechem, bo będziesz sprawiał wrażenie osoby niedojrzałej. Nie bądź jednak smutny - żadna firma nie potrzebuje ponuraków. Moja mapka zawodowa scenariusze zajęć 61 Zajęcia grupowe z zakresu informatyzacji zawodowej i rynku pracy Zanim zaczniesz rozmawiać, rozejrzyj się po pokoju, tak jakby twój wzrok przykuły istotne dla właściciela gabinetu szczegóły. Jeżeli widzisz, że to się podoba potencjalnemu pracodawcy, nie broń się przed rozmową na ten temat. Ale też nie narzucaj się z nią. Co najwyżej ciepło się uśmiechnij do zdjęcia czy przedmiotu na biurku. • Skoncentruj się na pytaniach, jakie ci zadają. Na pytanie: „czy mówi pan biegle po francusku” nie odpowiadaj, że tak, bo rodzice pracowali za granicą i zakochałeś się w paryżance. Nikt nie oczekuje, że opowiesz historię swojego życia. Mów precyzyjnie i krótko, lecz wyczerpująco. Ale nie bądź też milczkiem, którego trzeba ciągnąć za język. • Nie mów zirytowany: „pan ciągle pyta o moje wykształcenie”. Nie przerywaj, nie pokazuj, że lepiej od rozmówcy znasz się na francuskich winach i podatkach w Argentynie. Nie staraj się wyjść na najmądrzejszego. • Możesz przejaskrawiać swój udział w projekcie, w którym byłeś tylko jednym z pięciu wykonawców. Ale nigdy nie mów nieprawdy. Wiele rzeczy da się sprawdzić przez telefon. • Niemile widziane są uwagi typu: „jak pan mógł ocenić moje doświadczenie podczas tak krótkiej rozmowy”. Nie bądź wścibski i nie prowokuj losu, np. pytając pracodawcę, czy wypadłeś lepiej niż poprzedni kandydaci. Odpowiedź: Mike George, wybitny brytyjski specjalista od inteligencji emocjonalnej i konsultant zarządzania, daje nam kilka rad przed rozmową z pracodawcą. 1. Nie leń się Dobrze przygotuj się do wizyty u ewentualnego pracodawcy. Zbierz informacje o firmie. Spróbuj się też dowiedzieć czegoś o rozmówcy - jakie ma zainteresowania, czy woli teatr czy raczej piłkę nożną. Wprawdzie zręcznie rzucone przez ciebie stwierdzenie: "uwielbiam chodzić na mecze" nie zapewni od razu zatrudnienia, ale z pewnością zyskasz sympatię rozmówcy. Przed spotkaniem wyobraź sobie, jakie pytania może zadać ci przyszły pracodawca. Poproś kogoś, kto zna twoje słabości, żeby postawił kilka trudnych dla ciebie pytań. Naucz się na nie odpowiadać. Ale w czasie rozmowy nie recytuj niczego z pamięci. To robi takie samo złe wrażenie, jak wymyślone naprędce kłamstwo. 62 2. Nie trać wiary w siebie Zanim wejdziesz do gabinetu przyszłego szefa, powiedz sobie: mam wiele atutów, np. jestem komunikatywny, znam dwa języki, mam doświadczenie w pracy z klientami. Dla poprawienia samopoczucia przywołaj miłe wspomnienia. To jest skuteczniejsze niż machinalne powtarzanie: muszę być pewny siebie. 3. Nie spóźniaj się Spóźnienie może kosztować posadę. Osoby niepunktualne nie szanują czasu swojego ani innych. Są też postrzegane jako niesolidne i mało odpowiedzialne. Kiedy nie jesteśmy punktualni, czujemy się winni i sprawiamy wrażenie roztrzepanych. Jeżeli przydarzy ci się takie nieszczęście - nie panikuj. Przeproś grzecznie i nie kłam, że sekretarka podała ci zły adres. Obwinianie przyszłego pracodawcy nie wróży niczego dobrego. Powiedz: "Nie będę wymyślał wymówek, po prostu nie zdążyłem dojechać". 4. Nie zapominaj o fasonie Liczy się pierwszy uścisk dłoni. Podając "luźną" rękę, zdradzisz, że jesteś osobą słabą i bez charakteru. Jeżeli chcesz być odebrany pozytywnie, przywitaj się stanowczym uściskiem, tzw. pełną dłonią. Uważaj, jak siadasz. Unikaj przycupnięcia na brzegu krzesła - tak robią osoby nieśmiałe. Raczej spocznij wygodnie w fotelu, ale nie machaj nonszalancko nogą założoną na nogę, gdyż może być to odebrane jako zniecierpliwienie. Nie siedź też z założonymi rękami, bo pokazujesz, jak bardzo jesteś niepewny. W żadnym wypadku nie zaciskaj pięści, bo to wyraża agresję i zdenerwowanie. Jeśli chcesz dodać sobie odwagi, usiądź prosto, kładąc ręce na udach. Wyprostowana postawa pomoże ci poczuć się pewnie, a twój przyszły pracodawca zobaczy, że znasz swoją wartość. Staraj się utrzymać kontakt wzrokowy z rozmówcą. W czasie rozmowy nie podpieraj brody, nie obgryzaj paznokci, nie poprawiaj gwałtownie spódnicy, nie przeczesuj ręką włosów i nie obciągaj marynarki - to zdradza brak pewności siebie. Bądź pogodny, ale nie wybuchaj głośnym śmiechem, bo będziesz sprawiał wrażenie osoby niedojrzałej. Nie bądź jednak smutny - żadna firma nie potrzebuje ponuraków. 5. Nie zaczynaj zbyt gwałtownie Zanim zaczniesz rozmawiać, rozejrzyj się po pokoju, tak jakby twój wzrok przykuły istotne dla właściciela gabinetu szczegóły. Jeżeli widzisz, że to się podoba potencjalnemu pracodawcy, nie broń się przed rozmową na ten temat. Ale też nie narzucaj się z nią. Co najwyżej ciepło się uśmiechnij do zdjęcia czy przedmiotu na biurku. 6. Nie mów za dużo Skoncentruj się na pytaniach, jakie ci zadają. Na pytanie: "czy mówi pan biegle po francusku" nie odpowiadaj, że tak, bo rodzice pracowali za granicą i zakochałeś się w paryżance. Nikt nie oczekuje, że opowiesz historię swojego życia. Mów precyzyjnie i krótko, lecz wyczerpująco. Ale nie bądź też milczkiem, którego trzeba ciągnąć za język. 7. Nie pokazuj, że już to słyszałeś Nie mów zirytowany: "pan ciągle pyta o moje wykształcenie". Nie przerywaj, nie pokazuj, że lepiej od rozmówcy znasz się na francuskich winach i podatkach w Argentynie. Nie staraj się wyjść na najmądrzejszego. Moja mapka zawodowa scenariusze zajęć 63 Zajęcia grupowe z zakresu informatyzacji zawodowej i rynku pracy 8. Nie upiększaj rzeczywistości Możesz przejaskrawiać swój udział w projekcie, w którym byłeś tylko jednym z pięciu wykonawców. Ale nigdy nie mów nieprawdy. Wiele rzeczy da się sprawdzić przez telefon. 9. Nie bądź zbyt dociekliwy Niemile widziane są uwagi typu: "jak pan mógł ocenić moje doświadczenie podczas tak krótkiej rozmowy". Nie bądź wścibski i nie prowokuj losu, np. pytając pracodawcę, czy wypadłeś lepiej niż poprzedni kandydaci. Artykuł ukazał się w tygodniku Newsweek Polska, w numerze 16/02. 1. Napisz trzy, twoim zdaniem, najważniejsze zasady zachowania podczas rozmowy kwalifikacyjnej. Uzasadnij odpowiedź. 2. Odegraj z kolegami scenki, w których zastosujecie poznane zasady. W parach ustalcie , kto będzie grał rolę pracodawcy (lub pracownika firmy zajmującej się rekrutacją) a kto pracownika. Pozostali uczestnicy w takcie odgrywania scenki będą obserwatorami. 3. Ustalcie wspólnie reguły gry – w jakiej firmie ubiegacie się o pracę, jakie stanowisko was interesuje, skonstruujcie własny życiorys zawodowy - najlepiej taki, który jest zgodny z wyobrażeniami o waszej przyszłości. 4. Każda scenka może trwać ok. 5 minut. Najlepiej byłoby , gdyby wszyscy uczestnicy z waszej grupy mieli okazję sprawdzić się w roli poszukującego pracy. Jeśli nie będziecie mogli na te próby przeznaczyć tak wiele czasu, niech wystąpią w nich tylko ochotnicy. 5. Po każdej scence poproście, aby uczestnicy – obserwatorzy omówili jej przebieg. Zwróćcie uwagę, aby unikać sformułowań ogólnych. Jeśli były jakieś błędy, to trzeba je nazwać, np. „nie utrzymywałeś kontaktu wzrokowego, cały czas patrzyłeś w podłogę”. Każde omówienie zacznijcie od wskazania pozytywów, opiszcie je, np. „mówiłeś głośno i wyraźnie tonem głosu pokazującym pewność”. 6. Na zakończenie zajęć możecie wybrać osobę , która najlepiej poradziła sobie z rolą poszukującego pracy. Poproście , aby jeszcze raz odegrała swoją scenkę. Ćwiczenie 6 - Facebook – praca domowa materiały pomocnicze: xx Koperty, List, http://www.nig.org.pl/pl/aktualnosci/jesli_nie_ma_cie.html Bądź obecny w Internecie Wiele osób rozpoczyna rozglądanie się za produktem lub usługą od wejścia do Internetu. Powszechnie wykorzystywane są wyszukiwarki. Zwłaszcza młodzi mówią, że gdy czegoś nie ma w wyszukiwarkach, to znaczy, że nie istnieje. 64 Obecność w Internecie jest nawet dla najmniejszej firmy koniecznością. Za jego pośrednictwem można sprzedawać produkty i usługi. Potencjalnych klientów w sieci nie brakuje. Już 38 proc. Polaków zagląda tam przynajmniej raz w miesiącu. Żeby poinformować o swoim istnieniu i ofercie, trzeba mieć stronę WWW. Za jej przygotowanie płaci się ok. 1 tys. zł. Ceny uregulował rynek - rzadko kiedy klient chce wydać więcej. Na ogół strony opracowywane są w języku programowania HTML lub PHP. Zdecydowanie rzadziej programiści łączą język programowania np. z Flashem (w tej technologii tworzy się animacje) lub tworzą całe strony tylko we Flashu. Barierą jest nie tylko brak wiedzy w małych firmach usług internetowych o PHP i Flashu, ale także wysoka cena pakietów przeznaczonych do tworzenia bardziej zaawansowanych projektów graficznych. Usługi nie są drogie Zdaniem menedżerów z firm świadczących usługi internetowe właściciele małych przedsiębiorstw coraz częściej chcą mieć strony wykonane profesjonalnie pod względem graficznym i funkcjonalnym. Zwykle wymagają, aby strona miała wbudowany moduł CMS (do zarządzania treścią na witrynie), sklepu internetowego i moduł statystyki (wtedy wiadomo, kto i kiedy odwiedza stronę, dzięki czemu można określić, czy prowadzone akcje marketingowe są skuteczne). Ceny za takie usługi nie są wysokie. Na przykład w firmie Hand Usługi Internetowe strona zbudowana we Flashu kosztuje netto 170 zł za rok utrzymania, strona w HTML 150 zł za rok. Jeśli strona ma być skonstruowana w kilku językach, wówczas za każdy z nich klient płaci dodatkowo 20 zł. Witryna CMS kosztuje od 250 do 350 zł, a sklep internetowy od 350 do 500 zł netto. By mogli cię znaleźć Prawie 85 proc. użytkowników Internetu korzysta z wyszukiwarek internetowych podczas poszukiwania informacji o produkcie czy usłudze. To właśnie wyszukiwarki napędzają najwięcej potencjalnych klientów, dlatego firmy coraz bardziej interesują się możliwościami, jakie daje pozycjonowanie. Reklama w Internecie, zwłaszcza w największych wyszukiwarkach i portalach internetowych według klasyfikacji Gemius, takich jak Google (83,38 proc. użytkowników), Onet.pl (5,55 proc.) czy NetSprint (3,77 proc.), ułatwia dotarcie do dużej grupy klientów i to nie tylko w kraju, ale na całym świecie. Istnieją usługi internetowe skierowane do konkretnej branży. Świadczy je np. firma TIR.pl Usługi Internetowe. Jej klientami są przedsiębiorstwa transportowe. Prowadzi domenę w postaci www. nazwa-firmy.TIR.pl, która jednoznacznie określa profil działalności. Stronę taką wykonuje się w 1 - 3 dni. Przy korzystaniu z gotowych szablonów koszt usługi wynosi kilkadziesiąt złotych miesięcznie. Moja mapka zawodowa scenariusze zajęć 65 Zajęcia grupowe z zakresu informatyzacji zawodowej i rynku pracy Proponowane gotowe szablony są różne, składają się z jednej lub wielu podstron. Większość z nich umożliwia zastosowanie zaawansowanych technik internetowych, jak DHTML (dynamiczny HTML pozwalający na zmianę wyglądu i treści strony) czy Flash; inne bazują na prostych rozwiązaniach HTML. Ceny za skorzystanie z nich wynoszą od 200 do 350 zł za rok. Wiele małych firm świadczy usługi internetowe jako uzupełnienie swojej oferty. Mogą to robić bez dużych dodatkowych nakładów; nie muszą zatrudniać więcej pracowników, wystarczy współpraca z grafikami; na ogół obywają się bez nowego sprzętu i oprogramowania. Firmy takie pozyskują klientów przy okazji oferowania innych usług. Klientów w sieci będzie coraz więcej Według opublikowanego w listopadzie 2006 roku raportu firmy Ericsson, 38 proc. Polaków korzysta z Internetu przynajmniej raz w miesiącu. Częściej niż Polacy robią to np. Niemcy (53 proc. przynajmniej raz w miesiącu surfuje po Internecie) i Brytyjczycy (69 proc.). Średnio na świecie jest to 51 proc. W Polsce rośnie dostęp do Internetu szerokopasmowego (średnio o 15 proc. rocznie), umożliwiającego korzystanie z zaawansowanychusług sieciowych, np. telewizji internetowej (IPTV), radia internetowego (IPB), filmów oraz wideokonferencji prowadzonych poprzez sieć. W naszym kraju dostęp do Internetu szerokopasmowego ma obecnie 22,5 proc. internautów; w Niemczech 24 proc., w Wielkiej Brytanii 42 proc. Możliwość korzystania z Internetu ma w Polsce tylko 37 proc. ankietowanych przez firmę Ericsson. W Niemczech jest to 50 proc., w Wielkiej Brytanii 66 proc. Każdy internauta jest potencjalnym klientem małej firmy mającej stronę WWW. Jeśli zostanie stworzona angielska wersja językowa, oferta firmy może wzbudzić zainteresowanie klientów bądź partnerów z całej Europy. Drogi uczestniku, jesteś potencjalnym produktem lub usługą dla przyszłego pracodawcy. To co napisałeś o sobie na facebooku lub innym portalu społecznościowym – twój pracodawca na pewno przeczyta. A zatem : po pierwsze - jeżeli nie nasz konta – załóż, po drugie uaktualnij swoja tablicę – to jest potencjalne CV J Powodzenia na rynku pracy J Podsumowanie modułu II: Czas 5 minut Podsumuj najważniejsze treści modułu II. Wprowadź uczestników w zagadnienia modułu III. 66 Moduł III: Elastyczne formy zatrudnienia i zarobkowania, elastyczne formy pracy, telepraca, samo zatrudnienie, działalność gospodarcza Pojęcia kluczowe: Elastyczne formy zatrudnienia xx Fexicurity xx Telepraca, xx Samo zatrudnienie xx biznes Przebieg zajęć: xx Wprowadzenie do tematyki zajęć xx Ćwiczenie 1 Elastyczne formy pracy xx Ćwiczenie 2 Krzyżówka xx Ćwiczenie 3 Telepraca xx Ćwiczenie 4 Czy własny biznes to coś dla mnie? xx Ćwiczenie 5 Idealna przyszłość mojej firmy (Storyboard) xx Ćwiczenie 6 Temat na okładkę xx Podsumowanie bloku I Ćwiczenie Ściana pamięci Ćwiczenie 1- Elastyczne formy pracy materiały pomocnicze: xx Tablica podzielona na 2x2 lub 4 arkusze papieru xx Markery xx Karteczki samoprzylepne Czas 45 minut Moja mapka zawodowa scenariusze zajęć 67 Zajęcia grupowe z zakresu informatyzacji zawodowej i rynku pracy 1. Wybierz temat ćwiczenia - Temat ćwiczenia: Elastyczne formy pracy i narysuj na tablicy (lub przyklej kartki) tabelę 2x2. 2. Zapisz w tabeli (na kartkach) następujące słowa: „składniki”, „cechy charakterystyczne”, „osoby”, „wyzwania”. Obok każdego narysuj pasujący do niego symbol. 3. Wytłumacz graczom, że ćwiczenie polega na badaniu posiadanej przez nich wiedzy na temat elastycznych form pracy i dzieleniu się nią z innymi w oparciu o cztery elementy: a) Składniki: części, z których składa się temat. Na przykład składnikami elastycznego zatrudnienia mogą być różne godziny pracy, czy praca na odległość. b) Cechy charakterystyczne: to właściwości tematu. Łatwość zarządzania czasem jest np. cechą charakterystyczną elastycznego czasu pracy. c) Wyzwania: przeszkody związane z tematem. d) Osoby: ludzie związani z tematem. 1. Podziel grupę na 4 zespoły równej wielkości. Rozdaj markery i karteczki samoprzylepne. 2. Przydziel każdej grupie inny element i powiedz, że zadanie polega na zebraniu wszystkich informacji o nim, nawiązując oczywiście do tematu. Wytłumacz, że mają trzy minuty na opracowanie strategii gromadzenia informacji, pięć minut na ich zebranie i trzy kolejne na przeanalizowanie i zestawienie wyników. Dodaj, że powinni pozyskać informację od jak największej liczby osób znajdujących się na sali. 3. Ogłoś rozpoczęcie etapu planowania i pozwól zespołom uzgodnić strategię. Po trzech minutach poinformuj o upływie wyznaczonego czasu. 4. Powiedz uczestnikom, że mogą korzystać z markerów i karteczek samoprzylepnych, a następnie zacznij odliczanie 5 minut i usuń się na bok. Ten etap gry polega na przepytywaniu i poruszaniu się po Sali. Gdy minie 5 minut, poinformuj o tym zespoły. 5. Rozpocznij trzyminutowy etap przetwarzania informacji. Zawodnicy powinni przeanalizować zebrane dane, zorganizować je w logiczny sposób i umieścić wyniki swojej pracy na tablicy. 6. Zakończ grę i zapytaj, czy są ochotnicy, którzy chcieliby przedstawić rezultaty swojej pracy. Po wysłuchaniu wszystkich prezentacji zadaj dodatkowe pytania (czy czegoś nie brakuje? Czy zebrane informacje odnoszą się do tego samego pojęcia?). Zachęcaj uczestników do uzupełnienia swoich informacji. Zapytaj także, czy zespoły mają jakieś przemyślenia na temat procesu zbierania informacji. Omów z grupa to, co poszło dobrze, a co można było zrobić lepiej. 7. Podsumuj temat. 68 Ćwiczenie 2 - Krzyżówka materiały pomocnicze: xx Krzyżówka Czas 15 minut 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 1. Istota systemu polega na tym, że na przedsiębiorcę nałożony jest obowiązek prowadzenia działalności zgodnie z jego koncepcją, np. orsey, mc’donalds; 2. Np. zawodowe, branżowe, darmowe; 3. Rodzaj bandaża, a także podejścia; 4. Z angielskiego – giętki; 5. Miejsce, gdzie znajdują się min. ogłoszenia o wolnych miejscach pracy, znajdują się na odpowiednich stronach i portalach; 6. CV (dwa wyrazy); 7. Aktywne i bierne metody... pracy; 8. Ubiegając się o pracę przygotowujesz się do... (mianownik); 9. Sieć kontaktów; 10. Wywodzi się z języka angielskiego, oznacza ćwiczenie, często kojarzone ze sportem; Moja mapka zawodowa scenariusze zajęć 69 Zajęcia grupowe z zakresu informatyzacji zawodowej i rynku pracy 11. (dwa słowa) – rodzaj rynku ekonomicznego, na którym z jednej strony znajdują się poszukujący pracy i ich oferty, a z drugiej strony przedsiębiorcy tworzący miejsca pracy i poszukujący siły roboczej. HASŁO: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 Model ... jest systemem, który w sposób zrównoważony stara się połączyć i wzmocnić elastyczny rynek pracy i bezpieczeństwo socjalne. Elastyczność oznacza łatwość zwalniania i zatrudniania pracowników, pozwalającą dostosować się firmom do potrzeb rynku, na którym funkcjonują. Bezpieczeństwo polega na zapewnieniu pracownikom źródła dochodu, w zastępstwie zatrudnienia na tym samym stanowisku, przy czym stałość dochodu zapewniona jest dzięki łatwości przekwalifikowania i płynnego przejścia z jednego miejsca pracy do następnego lub wynika z pewności wsparcia z systemu zabezpieczenia społecznego. W Unii Europejskiej przyjęto, że wdrożenie tej koncepcji jest niezbędne, aby kraje członkowskie osiągnęły cele Strategii Lizbońskiej w zakresie szans stworzenia większej liczby dobrych miejsc pracy. Unia Europejska – jako całość – wspiera poszczególne kraje w wysiłkach na rzecz reform ukierunkowanych na osiąganie elastyczności i bezpieczeństwa na rynku pracy. Służy temu przede wszystkim treść Europejskiej Strategii Zatrudnienia, a także wprowadzenie otwartej metody koordynacji polityk krajów członkowskich w obszarze zabezpieczenia społecznego i społecznej integracji (inkluzji). Jaki kształt przybiorą te reformy w Polsce zależy, miedzy innymi, od postawy partnerów społecznych biorących udział w dialogu dotyczącym naszego rynku pracy, a więc głównie ich wiedzy i kompetencji. 70 Rozwiązanie: 1. F R A N C L E N I E E L A S T X I B L E 5. I N T E 6. C U R U K R 2. S Z K O 3. 4. F 7. P O L S E Z 8. 9. N E T W O R K 10. 11. R Y N E K P R A C Z Y Z N A Y C Z N Y R N E T R I C U L U M I W A N I A O Z M O W A I N G T R E N I N G V I T A E Y Ćwiczenie 3 - Telepraca materiały pomocnicze: xx Informacja o telepracy xx Papier, kredki, mazaki Czas: 50 min Na podstawie http://www.telepraca.gov.pl Po zapoznaniu się z tekstem dotyczącym telepracy, zadaniem zespołu (praca w grupach) jest przedstawienie w dowolnej formie, np. reklama radiowa, telewizyjna, splot reklamowy, artykuł prasowy, libdub, książeczka, komiks, broszura, etc. walorów zatrudnienia telepracownika i promowania telepracy. Telepraca to pojęcie znane w Polsce od lat dziewięćdziesiątych. Rozpowszechnianie nowych form organizacji i wykonywania pracy zaowocowało pojawieniem się odpowiednich przepisów regulacyjnych, które usankcjonowały istnienie telepracy w polskim prawie. W dniu 24 sierpnia 2007 roku zdecydowano o zmianie ustawy Kodeks Pracy oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 181, poz.1288). Dzięki wprowadzeniu prawnej definicji telepracownika możliwe jest jasne określenie charakteru i specyfiki tej formy zatrudnienia, a co za tym idzie wyznaczenie stosunków stron, w tym ich praw i obowiązków. Ponadto, pojawienie się odpowiednich regulacji prawnych stało się motorem aktywizacji zawodowej kobiet, zainteresowanych łączeniem życia zawodowego z rodzinnym oraz osób niepełnosprawnych, które – dzięki przełamaniu barier architektonicznych – mają większe szanse na zdobycie Moja mapka zawodowa scenariusze zajęć 71 Zajęcia grupowe z zakresu informatyzacji zawodowej i rynku pracy pracy. Jednak elastyczne formy zatrudnienia są wciąż mało rozpowszechnione na polskim rynku pracy. Telepraca – to powszechnie znana zarówno wśród pracodawców, jak i pracowników forma zatrudnienia. Znajomością terminu telepraca wykazało się 82,9% respondentów*. Chęć bycia zatrudnionym wyłącznie na zasadach telepracy zadeklarowało natomiast 11,2% pracowników. Niestety niewielu pracodawców jest zainteresowanych tą formą współpracy –aż w 88,4% przedsiębiorstw MŚP nie zatrudnia na zasadach telepracy. Usługa „Telepraca – nowa forma organizacji pracy w przedsiębiorstwach”jest realizowana na podstawie wniosku o dofinansowanie realizacji projektu "Ogólnopolski program promocji i szkoleń dla przedsiębiorców Telepraca II". Jej głównym celem jest przełamanie stereotypowego postrzegania pracy zdalnej i promowanie idei pracy na odległość, jako korzystnego i efektywnego sposobu zatrudnienia w firmie. *Dane pochodzą z opracowania pierwszej z pięciu fal badania mającego na celu: xx zbadanie efektywności ogólnopolskiej kampanii realizowanej przez PARP w latach 2009-2011; xx zbadanie efektywności kampanii świadomościowej realizowanej w ramach usługi „Telepraca – nowa forma organizacji w przedsiębiorstwach". Badanie zostało przeprowadzone na próbie 800 respondentów dal realizacji każdego z dwóch celów badania. Pierwsza fala badania miała charakter pretestu i została przeprowadzona w lutym 2010 roku przez Instytut Badawczy MillwardBrown SMG/KRC. ** Pytanie wielokrotnego wyboru – wyniki nie sumują się do 100%. DEFINICJA TELEPRACOWNIKA Telepracownik to osoba wykonująca zdalnie swoje obowiązki wynikające z zakresu umowy z firmą oraz przesyłająca jej efekty za pomocą Internetu. Ta elastyczna forma zatrudnienia, wynika z porozumienia określającego warunki stosowania telepracy przez pracodawcę oraz ze zgody pracownika na wykonywanie pracy w tej formie przy zachowaniem pełnej dobrowolności. Uzyskanie statusu telepracownika jest możliwe także w trakcie zatrudnienia i wymaga jedynie aktualizacji zapisów w umowie o zatrudnienie. Zmiana może nastąpić na mocy porozumienia stron, z inicjatywy pracownika lub pracodawcy. Pracodawca powinien, w miarę możliwości, uwzględnić wniosek pracownika dotyczący wykonywania pracy w formie telepracy. Podstawy Telepracy regulowane są na podstawie ustawy Art. 67-5 z 26 czerwca 1974 r. Kodeks Pracy (t.j. Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 z późn. zm.). 72 W przypadku pracowników zdalnych, obowiązują podobne regulacje jak w odniesieniu do pracowników stacjonarnych. Przy podpisywaniu warunków umowy o pracę w treści dodatkowo określa się warunki jej wykonywania, zgodne z definicją telepracy, uwzględniające specyfikę pracy telepracownika. Bardzo istotne jest doprecyzowanie miejsca wykonywania usług poza siedzibą firmy oraz narzędzi elektronicznych, przy użyciu których zatrudniony pracownik będzie się rozliczał z wypracowanych efektów. 1. Telepracę można wykonywać na podstawie m.in.: xx umowy o pracę; xx umowy zlecenia; xx umowy o dzieło; xx umowy agencyjnej; xx jako osoba prowadząca działalność gospodarczą. 2. Praca wykonywana jest poza zakładem pracy przy wykorzystaniu narzędzi komunikacji elektronicznych (telefon, Internet). 3. Zatrudnienie w formie telepracy jest zawierane w porozumieniu między pracodawcą i pracownikiem: W trakcie wykonywania telepracy jest możliwa zmiana warunków zatrudnienia, na podstawie porozumienia z telepracownikiem; Odmowa zmiany w umowie warunkującej formę zatrudnienia, nie może być podstawą do zwolnienia pracownika. Elastyczny czas pracy to jedna z podstawowych zalet wynikających z tego stosunku pracy. Niemniej, pracodawca wdrażając telepracę powinien wziąć pod uwagę specyfikę firmy, uwzględniając takie aspekty jak dyspozycyjność telepracownika w określonych godzinach oraz formę i terminy kontroli. Rozwiązaniem dla ww. kwestii są odpowiednie zapisy w umowie o współpracy, określone w momencie kreowania takiego stanowiska i definiowania zasad współpracy. Obowiązujący w Polsce Kodeks pracy zakazuje dyskryminacji telepracowników. Oznacza to, że pracownicy wykonujący swoje obowiązki zdalnie mają jednakowe szanse na rozwój zawodowy, jak pracownicy stacjonarni. Dotyczy to zarówno możliwości awansu, jak i np.: dostępu do szkoleń. W przypadku wynagrodzeń, sprawa jest jeszcze prostsza, gdyż najczęściej to telepracownik sam decyduje o wysokości swoich zarobków samodzielnie ustalając czas, zakres i ilość wykonywanej pracy. Moja mapka zawodowa scenariusze zajęć 73 Zajęcia grupowe z zakresu informatyzacji zawodowej i rynku pracy Przykładowy artykuł pasowy 9 sierpnia 2011 - Z pracą pod chmurkę, czyli telepraca idealna na wakacje Telepraca na wakacje, czyli z laptopem na plaży Latem mamy mniejszą motywację do pracy, rozleniwia nas pogoda i atmosfera relaksu. Z zazdrością patrzymy na kolegów z biura, którzy wyjeżdżają na wakacje. Jednak letnie miesiące możemy umilić sobie pracą poza klimatyzowanym budynkiem. Jak wynika z sondy przeprowadzonej wśród internautów na stronie www.telepraca.gov.pl aż 76% badanych[1] potwierdza, że telepraca jest idealnym rozwiązaniem na wakacje. Z kolei taka forma zatrudnienia pozwala pracodawcy na oszczędności w prowadzeniu biura na poziomie 30-40%. Warto zatem rozważyć przeniesienie biura stacjonarnego w plener. Telepraca to świetne rozwiązanie dla przedstawicieli wolnych zawodów: grafików, copywriterów czy konsultantów. Jednak coraz częściej duże przedsiębiorstwa decydują się na – przynajmniej częściowe – wdrażanie pracy zdalnej. Prezesi i menedżerowie przyznają, że w obecnych czasach do sprawnego zarządzania firmą wystarcza telefon i Internet. Videokonferencje czy telekonferencje z powodzeniem zastępują wielogodzinne narady w salach biurowców. Czy telepraca jest dobrym rozwiązaniem na wakacje? *Badanie zostało zrealizowane za pomocą sondy na portalu www.telepraca.gov.pl w okresie 10.07.2011 – 09.08.2011 „Telepraca to doskonałe narzędzie w rękach managera, pozwalające na efektywne zarządzanie pracownikami bez ‘przywiązywania’ ich do konkretnego miejsca. Sam 90% czasu spędzam poza biurem, mobilnie realizując cele strategiczne firmy. Dzięki zdalnej pracy mogę prowadzić działania w podróży, w domu czy – co nadal się często zdarza – podczas wakacji”– potwierdza Rafał Brzoska, prezes zarządu Grupy Integer.pl. Sezon wakacyjny dodatkowo sprzyja telepracy. Wiele branż w tym okresie charakteryzuje spowolnienie tempa działań, a co za tym idzie, spadek przychodów. Ten proces pociąga za sobą okresową redukcję etatów i walkę o ograniczenie kosztów prowadzenia działalności. „Telepracę uważam za przyszłość rynku pracy, gdyż dzięki niej mogę pracować bez ograniczeń lokalizacyjnych. I to nie tylko w okresie wakacyjnym. Moim zdaniem, największa korzyść wynikająca z telepracy to niezależność, oszczędność czasu i jego najlepsze wykorzystanie a także rozliczanie wymiernych rezultatów pracy”- mówi Anna Świebocka–Nerkowska, Dyrektor Departamentu Rozwoju Kapitału Ludzkiego PARP. Telepraca ogranicza koszty prowadzenia biura o 30-40%.Ponadto,pracownik jest rozliczany wyłącznie z efektów, a nie liczby przepracowanych godzin. Bez wątpienia wpływa to na skuteczną weryfikację jego wydajności. Z kolei dla pracownika oznacza ona komfort psychiczny wynikający z możliwości wykonywania obowiązków służbowych z dowolnego miejsca na ziemi. Plaża, las, góry – nie ma znaczenia, gdzie przebywa. Liczy się dostęp do 74 Internetu, telefonu i realizacja postawionych celów w wyznaczonym terminie. Tezę tę potwierdzili także internauci – prawie 76% uważa telepracę za dobre rozwiązanie na pracę podczas wakacji. 1. Każdy z uczestników staje się managerem, który wyraża swoje zdanie o telepracy: xx xx xx xx xx Opinia – telepracę uważam za…. Sprzęt - nie mogę obyć się bez…. Czas – poza biurem spędzam…. Miejsce – dzięki zdalnej pracy najczęściej mogę pracować w…. Zarządzanie – co jest podstawą sukcesu w zdalnym zarządzaniu firmą i pracownikami? xx Zalety – za największą korzyść telepracy uważam…. 2. Podsumowanie ćwiczenia. Ćwiczenie 4 - Czy własny biznes to coś dla mnie? materiały pomocnicze: xx ankieta Czas 10 minut Wypełnij ankietę i sprawdź, na jakim poziomie aktywności jesteś. skala Lp. Umiejętność 1. 1. Mam wiele interesujących. Mam zawsze dużo pomysłów 2. Potrafię wprowadzać pomysły w życie 3. Potrafię pracować bez pewności ile i kiedy na tym zarobię 4. Znam się na dziedzinie, w której chcę działać 5. Sprawdziłem się w kierowaniu innymi 6. Problemy i trudności mnie mobilizują 7. Umiem planować swoje działania 8. Dobrze komunikuję się z innymi 9. Potrafię pracować zespołowo 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 10. Jestem zdyscyplinowany Razem Moja mapka zawodowa scenariusze zajęć 75 Zajęcia grupowe z zakresu informatyzacji zawodowej i rynku pracy Podsumuj wyniki tabeli. Wynik 75 –100 punktów może świadczyć o tym, że znakomicie nadajesz się do samodzielnej pracy na własny rachunek Wynik 50 – 74 punkty świadczy, że musisz nad sobą trochę popracować, zanim zdecydujesz się pracować na własny rachunek Wynik 25 – 49 punktów – musisz sporo popracować nad sobą, by się usamodzielnić Wynik 0 – 24 punkty – oj, ciężko ci będzie w życiu jeśli natychmiast nie zaczniesz pracować nad sobą. Ćwiczenie 5 - Idealna przyszłość mojej firmy (Storyboard) Celem gry jest wymyślenie i opisanie wizji idealnej przyszłości firmy za pomocą sekwencji słów i obrazów. Gra pomaga w opisywaniu doświadczeń, pokazywaniu podejścia do danego zagadnienia. materiały pomocnicze: xx xx duże arkusze papieru markery Czas 45 minut Przed rozpoczęciem gry ustal temat. Następnie podziel uczestników w pary lub zespoły trzy - i czteroosobowe, w zależności od liczebności grupy. Wytłumacz uczestnikom, że celem gry jest opowiedzenie pozostałym graczom historyjki podnoszącej na duchu. Jej tematem jest „Idealna przyszłość mojej firmy”. Zadanie graczy polega na wizualnym przedstawieniu tematu pozostałej części grupy. Po utworzeniu zespołów daj graczom 20-25 minut, aby uzgodnili: a) jaki jest stan idealny; b) co zrobią, aby go osiągnąć; c) jak przedstawić konkluzje w postaci sekwencji dużych obrazków lub scenek – po jednej na kartce papieru. Daj uczestnikom dwie minuty na rozgrzewkę. Kiedy czas minie, zbierz ich wszystkich ponownie w jednym miejscu i zapytaj, czy są ochotnicy do przedstawienia stanu idealnego jako pierwsi. Po zakończeniu prezentacji zapytaj, czy było w nich coś inspirującego. Podsumuj wyniki i omów wspólnie z grupą to, jakie poczynili obserwacje i odkrycia dzięki planszom. Ćwiczenie 6 - Temat na okładkę Temat na okładkę to gra opierająca się na czystej wyobraźni. Jej sedno stanowi wyobrażenie sobie firmy w przyszłości w jej idealnym stanie. Gra ma na celu stworzenie wizji tak wspaniałej firmy, ze mogłaby ona pojawić jako temat na pierwszych stronach gazet. Gracze muszą udawać, że ta wizja właśnie się dokonuje i jest prezentowana przez najważniejsze media. Warto przeprowadzić to ćwiczenie, ponieważ nie tylko zachęca do optymistycznego my76 ślenia, lecz także do kształtowania przyszłości, o której do tej pory nie odważyli się marzyć. materiały pomocnicze: xx xx szablony okładki markery Czas 50 minut Kontynuacja ćwiczenia poprzedniego. Przed rozpoczęciem ćwiczenia przygotuj duże szablony zawierające przedstawione kategorie. Liczba szablonów od wielkości grupy. Na jednym może pracować maksymalnie 6 osób. Wytłumacz uczestnikom, jakie są zasady gry i opisz każdą z kategorii umieszczonych w szablonie: xx OKŁADKA opowiada historię sukcesu xx NAGŁÓWKI oddają temat z okładki xx KOLUMNY BOCZNE prezentują interesujące fakty xx CYTATY mogą pochodzić od kogokolwiek, o ile wiążą się z głównym tematem xx BURZA MÓZGÓW dokumentuje pierwsze pomysły dotyczące głównego tematu xx OBRAZKI ilustrują treść. Podziel zawodników na grupy złożone z czterech do sześciu osób i upewnij się, że każda nich otrzymała szablon i pisaki. Arkusze mogą być zapełniane rysunkami i zapisami przez jedną osobę wybraną przez grupę lub zespołowo. Poproś uczestników, aby wyobrazili sobie najlepszy scenariusz przyszłości swojej firmy i poszli o krok dalej. Zaproponuj, żeby najpierw zastanowili się nad indywidualnymi pomysłami, a potem wybrali jeden z mich. Daj zespołom od 30 do 45 minut na wymyślenie historii roku i zaprezentowanie jej za pomocą szablonu. Poproś ochotników, którzy jako pierwsi opowiedzą o swoim pomyśle. Każdej z grup daj 5-10 minut na prezentację. Zadanie opcjonalne: poproś dwie osoby o odegranie interview opartego na pomyśle swojej grupy. Niech jedna z nich będzie reporterem, a druga ważną postacią historii prezentowanej na okładce. Moja mapka zawodowa scenariusze zajęć 77 Zajęcia grupowe z zakresu informatyzacji zawodowej i rynku pracy Podsumowanie bloku I - Ćwiczenie Ściana pamięci Ściana pamięci jest sposobem na zakończenie i podsumowanie zajęć /bloku. Jedyną zasadą jest to, ze gracze muszą przypomnieć sobie wyłącznie pozytywne wspomnienia z przeprowadzonych zajęć. Nie powinni oceniać rysunków swoich kolegów. materiały pomocnicze: xx xx xx duże kartki mazaki taśma klejąca Czas 50 minut Rozdaj uczestnikom markery, papier i taśmę klejącą. Poproś uczestników, by przez 10-15 minut porozmawiali z kolegami na temat pozytywnych doświadczeń dotyczących wspólnej pracy, uczenia się od siebie nawzajem oraz uczestnictwa w szkoleniu. Gdy uczestnicy skończą zbierać wspomnienia, poproś ich, aby przedstawili każde z nich w formie rysunku na oddzielnej kartce. Poinformuj, że mają na to 20-30 minut. Mogą robić to w parach, jeśli uznają, że ich rysunek będzie bogatszy koncepcyjnie i wizualnie. Poproś uczestników, by powiesili swoje kartki na ścianie. Omówcie rysunki Podsumuj spostrzeżenia i zachęć do tego, aby uczestnicy docenili osoby, który w pozytywny sposób przyczyniły się do ich rozwoju na warsztatach. 78 Program aktywności zawodowej scenariusz 2 „Program aktywności zawodowej” cel: xx Podniesienie umiejętności i wiedzy z zakresu kreowania własnego wizerunku, identyfikowania obszarów własnej osobowości, postaw, kompetencji xx Pobudzanie kreatywnego myślenia w poszukiwaniu pomysłów na działalność gospodarczą metody i techniki: xx Burza mózgów xx Symulacje i gry xx Testy xx Rysunki – grafika xx Pantonima xx Układanki Czas: 16 godzin lekcyjnych Poziom: młodzież szkół ponadgimnazjalnych Wprowadzenie do tematyki zajęć Czas: 30 min Przywitanie się z uczestnikami, omówienie celu i przebiegu zajęć, wskazanie korzyści wynikających z uczestnictwa w zajęciach. Zachęcenie wszystkich do aktywnego uczestnictwa. Przypomnienie informacji o współfinansowaniu projektu. Alternatywnie – przypomnienie zasad kontraktu pomiędzy trenerem a uczestnikami. Moduł I: Kreowanie własnego wizerunku i mowa ciała Pojęcia kluczowe: 80 xx Wizerunek xx Elementy wizerunku xx Motywacja xx Bariery komunikacyjne xx Mowa ciała Przebieg zajęć: xx Wprowadzenie do tematyki zajęć xx Ćwiczenie 1 Jakie jest Twoje motto życiowe-logo xx Ćwiczenie 2 Sznurki xx Ćwiczenie 3 Wizerunek xx Ćwiczenie 4 Oceń swój wizerunek xx Ćwiczenie 5 Biedronka xx Ćwiczenie 6 Mowa ciała xx Ćwiczenie 7 Moja motywacja Ćwiczenie 1 - Jakie jest Twoje motto życiowe –logo materiały pomocnicze: xx kartki A4, xx mazaki Czas trwania: 45 min Każdy z nas ma jakiś uświadomiony bądź nie życiowy motyw przewodni. Warto go mieć również dlatego, że często kierujemy się nim również w życiu zawodowym, jeżeli nasze motto mówi „i tak nic się nie uda” trudno nam będzie odnaleźć się na rynku pracy. Warto więc się nad swoim życiowym „lejtmotivem” zastanowić i lepiej siebie poznać. Zadaniem każdego z uczestników szkolenia jest zastanowienie się jaka jest myśl przewodnia jego kariery i zapisanie jej na jednej stronie kartki A4 oraz przedstawienie w postaci symbolu graficznego na drugiej stronie kartki. Indywidualna prezentacja symboli graficznych przez poszczególne osoby, reszta grupy próbuje odgadnąć „lejtmotiv” na podstawie narysowanego symbolu/symboli, a następnie konfrontujemy z rzeczywiście zapisanymi. Pytanie do prezentujących: Czy jesteś zadowolony ze swojego „lejtmotivu”, jeśli tak lub nie powiedz dlaczego? Moja mapka zawodowa scenariusze zajęć 81 Program aktywności zawodowej Ćwiczenie 2 - Sznurki materiały pomocnicze : xx powiązane w „kajdanki” sznurki dla każdego uczestnika Czas trwania : 30 min Ćwiczenie na poszukiwanie niestereotypowych rozwiązań, pobudzające do twórczego myślenia i współdziałania w parze. Uczestnicy dobierają się parami, każda osoba ma sznurek w postaci kajdanek założonych na obie ręce. Sznurki w parze muszą być skrzyżowane tzn. osoby stoją na wprost siebie i ich sznurki się przecinają (są nierozłączne). Zadaniem uczestników jest poszukanie rozwiązania tak aby każdy nie zdejmując sznurków z rąk mógł z założonymi na rękach sznurkami stanąć rozdzielnie. Komentarz prowadzącego. Ćwiczenie 3 - Wizerunek materiały pomocnicze: xx pocięte puzzle w kopertach i jedna czysta kartka w kolorze puzzli, dla każdej grupy, xx mazaki Czas trwania: 50 min Zadaniem tego ćwiczenia jest uświadomienie znaczenia wizerunku osobistego w życiu każdego człowieka, poznanie jego głównych elementów. Uczestnicy pracują w grupach, otrzymują puzzle z elementami wizerunku, każda grupa w innym kolorze. Ich zadaniem jest jak najszybsze ich ułożenie i próba sformułowania na tej podstawie „definicji” czym jest wizerunek i zapisanie jej na dodatkowej kartce. Prezentacja definicji przygotowanych przez grupy, dyskusja o kreowaniu własnego wizerunku. Puzzle powinny składać się z min 10 elementów, tekst na puzzle poniżej: Główne elementy wizerunku A. Wygląd - zewnętrzne cechy charakterystyczne, strój, stan ubrania B. Mowa ciała - sposób bycia, sylwetka, gesty, C. Opinia innych o Tobie - sposób postrzegania, przeszłośd, doświadczenie, kwalifikacje D. Styl komunikowania - sposób mówienia i pisania, umiejętnośd słuchania, sposób i tempo myślenia, stosunek do innych. 82 Ćwiczenie 4 - Oceń swój wizerunek materiały pomocnicze: xx powielone dla każdego uczestnika arkusze oceny wizerunku Czas trwania: 55 min Prowadzący rozmawia z uczestnikami na temat różnych sposobów możliwości dokonania oceny własnego wizerunku, rozdaje tabelkę oceny swojego wizerunku do indywidualnego wypełnienia a następnie interpretację uzyskanych wyników. Informuje również, że wyniki są tylko do wiadomości zainteresowanych. Na zakończenie pytanie do uczestników : czy ocena wizerunku pozwoliła im zidentyfikować te elementy nad którymi można jeszcze popracować ? Podsumowanie trenera: Czym jest wizerunek? To sposób, w jaki coś lub ktoś jest odbierane przez ogół. Jest reklamą, zewnętrznym obrazem informującym o tym, co można znaleźć w środku. Ale jest też zobowiązaniem, że zewnętrzny wizerunek odpowiada umiejętnościom, zdolnościom i wartościom, jakie reklamuje. Czy to nie strata czasu? Solidne wykonywanie własnych obowiązków często nie wystacza do zrobienia kariery. Amerykańscy specjaliści od kształtowania wizerunku twierdzą, że z punktu widzenia rozwoju kariery osobistej obraz i sposób postrzegania danej osoby jest dziewięć razy ważniejszy niż jej indywidualne zdolności. 6 powodów, dla których własny wizerunek stanowi podstawowe narzędzie w rozwoju kariery 1. Ludzie wierzą przede wszystkim w to, co widzą. 2. Mamy z reguły mało czasu i opieramy się na pierwszym wrażeniu. 3. Każdy dziś pracuje w jakiś sposób w sprzedaży i jest zmuszony działać jako ambasador swojego zawodu bądź instytucji. 4. Jak inaczej można dostrzec perłę w morzu identycznych osobników? 5. Dobrze jest dobrze wyglądać. Zawsze czujemy się wówczas bardziej pewni siebie. 6. Styl pracownika w znaczący sposób wpływa na osoby podejmujące decyzje dotyczące jego kariery. Moja mapka zawodowa scenariusze zajęć 83 Program aktywności zawodowej Oceń swój wizerunek Element wizerunku Barwa głosu Komunikatywność w mowie i w piśmie Ogólna prezencja Zachowanie przy stole Kontakt wzrokowy Uścisk dłoni Sylwetka Ogólna kondycja Dbałość o wygląd (włosy, cera, dłonie) Ubiór, własny styl Dobre Maniery 84 Niezadowalający Tak jak inni uczniowie Ponad przeciętną Doskonały Za każda odpowiedź „doskonały” przyznaj sobie 3 punkty, za „ponad przeciętną” – 2 pkt., a za „tak jak inni uczniowie” – 1 pkt. Samoocena niezadowalająca to 0 pkt. Teraz podlicz uzyskane punkty. Klucz: 0 – 8 pkt. Twój wizerunek - niestety - nie prowadzi Cię do sukcesu. To cud, że jesteś tu gdzie jesteś! 9 – 12 pkt. Wprawdzie nie zrażasz sobą otoczenia, ale też nie zyskujesz uznania. Ze swoim wizerunkiem chyba również nie zrobisz kariery. Może masz inne, ukryte zalety? 13 – 24 pkt. To obiecujący wynik, ale twój wizerunek jest nierówny. Ma elementy już dopracowane i takie, nad którymi koniecznie trzeba popracować. 25 – 33 pkt. Naprawdę nieźle. Wyraźnie zdajesz sobie sprawę z roli wizerunku w Twojej karierze. Może miałaś/łeś to szczęście, że wyrosłeś w rodzinie, gdzie przywiązywano wagę do dobrych manier i dbałości o wygląd? Jeśli nie, tym większe gratulacje. Ale nie poprzestawaj na tym, co już zdobyłaś/łeś. Niemal wszystkie elementy wizerunku dadzą się doskonalić. Ćwiczenie 5 - Biedronka materiały pomocnicze: xx flipczart, xx mazak Czas trwania: 35 min. Pozwala na uświadomienie sobie barier w porozumiewaniu się, bardzo ważne w kontaktach międzyludzkich, w tym szczególnie przy planowaniu kariery zawodowej. Każdy z uczestników wymyśla mały przedmiot (jest to przykład informacji), który można schować w dłoni, trener spisuje poszczególne przedmioty na tablicy; dajemy kilka minut na wymianę wyimaginowanych przedmiotów wśród uczestników; każdy uczestnik informuje jaki przedmiot przekazuje, uczestnicy mają w trakcie ćwiczenia zapamiętać: 1. ile razy przedmiot przekazali innym osobom 2. i na koniec ćwiczenia, jaka rzecz została im w dłoni; Trener weryfikuje przedmioty z tymi, które były spisane na tablicy. Dyskusja. Wspólnie na tablicy wypisujemy bariery komunikacyjne. Trener prezentuje schemat komunikacji. Moja mapka zawodowa scenariusze zajęć 85 Program aktywności zawodowej Ćwiczenie 6 - Mowa ciała xx Materiały pomocnicze: xx Kartki z poleceniami, xx rekwizyty Czas trwania: 35 min Uczestników dzielimy na 4 grupy każda z grup losuje kartkę z poleceniem. Zadaniem grup jest przedstawienie, zawartej tam treści, bez używania słów, z zastosowaniem elementów komunikacji niewerbalnej (np. gestykulacja, mimika, postawa, sposób poruszania się, wygląd zewnętrzny). Pozostałe grupy odgadują prezentowane cechy. Polecenia dla grup: 1. Przedstaw osobę/osoby stanowczą, zdecydowana, pewną siebie 2. Przedstaw osobę/osoby cichą, spokojną, szarą myszkę nie wyróżniająca się z tłumu 3. Przedstaw osobę/osoby zdenerwowaną, złą, rozdrażnioną, wzburzoną, zagniewaną 4. Przedstaw osobę/osoby przestraszoną, zatrwożoną, bojącą się, zalęknioną Swobodne wypowiedzi uczestników dotyczące przedstawionych postaci w kontekście życia codziennego i ich znaczenie w poszukiwaniu pracy. Na zakończenie ćwiczenia następuje podsumowanie – nazwanie elementów „mowy ciała”. Ćwiczenie 7 - Moja motywacja materiały pomocnicze: xx Kopie kwestionariuszy, xx kopie kluczy do obliczania wyników, xx długopisy Czas trwania: 45 min Dwa rodzaje motywów wyzwalają aktywność ludzi : dążenie do osiągnięcia sukcesu i unikanie porażek. Pierwszy rodzaj motywacji cechuje osoby, które stawiają sobie w życiu ambitne cele i z reguły je osiągają, drugi – osoby mniej pewne siebie i ulegające wpływom otoczenia. Jednym z czynników odnoszenia sukcesów w biznesie jest wysoki poziom motywacji. Do przyjrzenia się własnej motywacji posłuży „Kwestionariusz do mierzenia motywów osiągnięć” (M. Widerszal-Bazyl) zamieszczony poniżej. 86 KWESTIONARIUSZ DO MIERZENIA MOTYWACJI OSIĄGNIĘĆ1 Poniżej znajdują się pytania lub stwierdzenia dotyczące opinii, przekonań i zachowania się człowieka wobec różnych spraw. Przeczytaj je uważnie i wybierz tylko jedną odpowiedź najtrafniej charakteryzującą Ciebie i podkreśl ją. Kwestionariusz pomoże Ci sprawdzić czy dążąc do celu kierujesz się chęcią osiągnięcia sukcesu czy unikania niepowodzenia. Nie ma tu odpowiedzi dobrych i złych, są tylko odpowiedzi trafnie lub nietrafnie opisujące Twoje przekonania, zachowania więc odpowiadaj szczerze. 1. Najbardziej interesują mnie problemy, co do których istnieje opinia, że prawdopodobieństwo znalezienia optymalnego rozwiązania jest: a) duże b) dość duże c) minimalne 2. Wolę brać udział w konkursie, w którym przewidziane są: a) niewielkie nagrody, ale perspektywa otrzymania ewentualnej nagrody jest bliska w czasie b) wysokie nagrody, ale perspektywa otrzymania ewentualnej nagrody jest odległa w czasie 3. Gdy chcę osiągnąć jakiś cel, który uważam za łatwy do osiągnięcia, ale w trakcie dążenia do niego odnoszę niepowodzenia, wówczas moje zaangażowanie w osiągnięcie tego celu: a) wzrasta b) maleje c) utrzymuje się na tym samym poziomie 4. Gdy realizowanie moich osobistych celów staje się sprzeczne z interesami bliskich mi ludzi, wówczas: a) zawsze rezygnuję z realizacji moich własnych celów b) przeważnie rezygnuję c) w połowie przypadków rezygnuję d) dość rzadko rezygnuję e) nigdy nie rezygnuję 1 Źródło: M. Widerszal-Bazyl, Kwestionariusz do mierzenia motywacji osiągnięć. „Przegląd Psychologiczny” 1978, t. XXI, nr 2, s.363-366 Moja mapka zawodowa scenariusze zajęć 87 Program aktywności zawodowej 5. Gdy z różnych względów muszę zarzucić realizację swoich planów, wówczas pamiętam o nich: a) bardzo długo b) długo c) przez pewien czas d) krótko e) bardzo krótko 6. Uważam się za osobę: a) bardzo ambitną b) ambitną c) przeciętnie ambitną d) mało ambitną e) raczej nieambitną 7. Czas dłuży mi się: a) bardzo rzadko b) rzadko c) czasami d) często e) bardzo często 8. Gdy stoi przede mną jakieś nowe zadanie, towarzyszy mi niepokój (często nieuzasadniony), że nie wykonam go tak, jakby należało: a) bardzo często b) często c) czasami d) rzadko e) nigdy 9. Każde przedsięwzięcie, do którego przywiązuję większą wagę: a) planuję na długo przed jego realizacją b) zwykle planuję na pewien czas naprzód c) w ogóle nie planuję, a od razu przystępuję do „rzeczy” 10. Wolałbym pracować dla zleceniodawcy, który: a) zawsze daje przeciętnie ciekawe zlecenia b) czasem daje zlecenia wyjątkowo ciekawe, ale czasami wyraźnie nudne c) wszystko mi jedno 88 11. Lubię pracować z ludźmi, którzy: a) w taki sam sposób podchodzą do zagadnień zawodowych jak ja b) różnią się w pewnym stopniu w podejściu do zagadnień zawodowych c) mają zupełnie inne podejście 12. O niepowodzeniach: a) zapominam łatwo b) zapominam dość łatwo c) pamiętam pewien czas d) dość długo pamiętam e) bardzo długo pamiętam 13. Gdy mi się coś nie wiedzie, wówczas: a) bardzo łatwo rezygnuję b) łatwo rezygnuję c) czasem rezygnuję d) trudno rezygnuję e) nigdy nie rezygnuję 14. Lubię realizować cele: a) długodystansowe b) średniodystansowe c) krótkodystansowe 15. Wymagania, jakie sobie stawiam, są: a) bardzo wysokie b) wysokie c) przeciętne d) raczej niskie e) niskie 16. Sprawy, do których przywiązuję wagę, ale w danym momencie uważam za żmudne – odkładam na później i biorę się do przyjemniejszych spraw a) bardzo często b) często c) od czasu do czasu d) rzadko e) bardzo rzadko Moja mapka zawodowa scenariusze zajęć 89 Program aktywności zawodowej 17. To, do czego dążę: a) zawsze mi się udaje prędzej czy później osiągnąć b) przeważnie udaje mi się osiągnąć c) od czasu do czasu udaje mi się osiągnąć d) często nie udaje mi się osiągnąć (czasem z przyczyn zewnętrznych) e) mam wyraźnego pecha w realizowaniu własnych dąźeń 18. O swojej przyszłości myślę: a) bardzo często b) często c) od czasu do czasu d) rzadko e) bardzo rzadko 19. Powracam do realizacji planów, których dawniej nie mogłem(am) zrealizować: a) bardzo rzadko b) rzadko c) czasami d) często e) bardzo często 20.Na „ekstra” przyjemności: a) zwykle nie mam czasu b) często nie mam czasu c) czasami mam zbyt mało czasu d) zazwyczaj mam dostatecznie dużo czasu e) zawsze mam dość czasu 90 Klucz do obliczania wyników w Kwestionariuszu do mierzenia motywacji osiągnięć 8. a – 1 b–2 c–3 d–4 e–5 9. a – 5 b–3 c–1 10. a – 1 b–5 c–3 11. a – 1 b–3 c–5 12. a – 1 b–2 c–3 d–4 e–5 6. a – 5 b–4 c–3 d–2 e–1 13. a – 1 b–2 c–3 d–4 e–5 7. a – 5 b–4 c–3 d–2 e–1 14. 1. a – 1 b–5 c–1 2. a – 1 b–5 3. a – 5 b–1 c–3 4. a – 1 b–2 c–3 d–4 e–5 5. a – 5 b–4 c–3 d–2 e–1 15. a –5 b–4 c–3 d–2 e–1 16. a – 1 b–5 c–3 d–1 e–1 17. a – 1 b–2 c–3 d–4 e–5 18. a – 5 b–4 c–3 d–2 e–1 19. a – 5 b–4 c–3 d–2 e–1 20. a – 1 b–2 c–3 d–4 e–5 a – 5 b–3 c–1 Interpretacja wyników: Maksymalna liczba punktów : 100 Suma Twoich punktów:... Współczynnik motywacji = (suma punktów÷100)x100% Twój współczynnik motywacji =... Jeżeli współczynnik motywacji oscyluje wokół 50% oznacza to, że sam nie wiesz czego chcesz. Z jednej strony chciałbyś osiągnąć sukces, z drugiej boisz się podjąć ryzyka. Masz tyle samo motywacji do osiągnięć, ile do unikania niepowodzeń. Im współczynnik motywacji Moja mapka zawodowa scenariusze zajęć 91 Program aktywności zawodowej bliższy jest 100 % tym masz większą motywacje do osiągnięć. Im mniejszy jest od 50 % tym bardziej przeważ w Tobie motywacja do unikania niepowodzeń. Przebieg ćwiczenia: Prowadzący rozdaje uczestnikom szkolenia powielone kwestionariusze, a po indywidualnym wypełnieniu ich przez uczniów – klucz do obliczania wyników. Następnie omawia z uczniami znaczenie motywacji w procesie zakładania i prowadzenia własnej firmy, poszukiwaniu pracy, realizacji marzeń. Moduł II: Własny potencjał – mocne i słabe strony, identyfikacja kluczowych kompetencji wzmacniających postawy własnej przedsiębiorczości, kreatywności w kontekście rynku pracy Przebieg zajęć: xx Ćwiczenie 1 Metafora xx Ćwiczenie 2 Moje mocne strony – w czym jestem dobra/dobry? xx Ćwiczenie 3 Kreatywność xx Ćwiczenie 4 Moja firma xx Ćwiczenie 5 Zabawa ruchowa „Kto tak jak ja…” xx Ćwiczenie 6 - Wizerunek firmy xx Ćwiczenie 7 - Pracownik czy pracodawca? Pojęcia kluczowe: 92 xx Mocne i słabe strony xx Kreatywność xx Kompetencje xx Produkt xx Usługa Ćwiczenie 1 - Metafora materiały pomocnicze : xx kartki z nazwami zwierząt, xx kartka A4 dla każdej grupki, xx mazaki Czas trwania: 35 min Na ścianach sali znajdują się kartki z wypisanymi nazwami zwierząt np. LEW, SOWA, MYSZ, WĄŻ, KOGUT, KOT, KOŃ (można je też rozłożyć na podłodze w różnych miejscach sali) - ja w swoim działaniu/pracy jestem jak …. - uczestnicy wybierają skojarzenie im najbliższe i ustawiają się pod wybranym zwierzęciem. Powstają różnoliczne zespoły, uczestnicy każdego z nich definiują cechy wybranych zwierząt (spisują je na kartce) i uzasadniają swój wybór. Ćwiczenie 2 - Moje mocne strony – w czym jestem dobra/dobry? materiały pomocnicze: xx ankiety, xx długopisy Czas trwania: 90 min Ćwiczenie pozwala określić własny potencjał, nazwać mocne i słabe strony. Uczestnicy otrzymują poniższą ankietę do indywidualnego uzupełnienia, po skończeniu pracy nad ankietą dobierają się w pary. W parach opowiadają sobie o swoim potencjale, dopytują; później na forum prezentują drugą osobę. MOJE SILNE STRONY Ankieta ta może się przyczynić do usystematyzowania Twojej wiedzy o własnych możliwościach i dalszym ich rozwojem. Przez silne strony należy tu rozumieć : xx wszelkie dotychczasowe osiągnięcia, świadczące o Twoich możliwościach, xx wszelkie czynniki, które ułatwiają lub zapewniają uzyskanie dobrych, a jeszcze lepiej wybitnych wyników w jakimkolwiek działaniu, wykraczającym poza sferę spraw czysto prywatnych. Chodzi tu o takie czynniki, jak : 33 umiejętności 33 wiedza Moja mapka zawodowa scenariusze zajęć 93 Program aktywności zawodowej 33 zalety charakteru 33 walory fizyczne 33 kontakty z ludźmi, mogącymi mieć dodatni wpływ na Twoje osiągnięcia itp. Przez mocne strony nie należy rozumieć wyłącznie warunków świetnego wykonywania jakichś ważnych lub skomplikowanych czynności. Na przykład w zespole, dążącym do uzyskania bardzo dobrych rezultatów, dzięki podziałowi pracy wielkie znaczenie, może mieć sprawne wykonywanie każdej, nawet drobnej czynności. Dlatego nie pomijaj bardzo szczegółowych, ale dobrze opanowanych umiejętności, jak np. obsługa komputera, łagodzenie konfliktów itp. Przed przystąpieniem do pisania odpowiedzi na pierwsze pytanie przeczytaj wszystkie bez wyjątku pytania ankiety. 1. Wymień jedną lub najlepiej kilka rzeczy, które Ci się najbardziej udały, które możesz zaliczyć do swoich sukcesów. Mogą to być ostatnie, jak i dawne osiągnięcia, nagrody, wyróżnienia, wprowadzone ulepszenia itp. 2. Napisz krótko, co się szczególnie przyczyniło do wymienionych wyżej sukcesów. 3. Co umiesz robić najlepiej ? Wymień jedną lub kilka rzeczy. 4. W jakiej dziedzinie masz najwięcej wiadomości, umiejętności, doświadczeń ? 5. Co w Twoim środowisku domowym i pozadomowym można by zaliczyć do czynników ułatwiających Ci osiągnięcia? 6. 6. Jakie są Twoje najważniejsze dążenia i cele, co chciałabyś osiągnąć ? 7. Co mogłabyś/mógłbyś robić lepiej, niż przeciętnie gdyby zostały spełnione takie warunki, jak np. uzyskanie środków działania, przeszkolenie, zdobycie nowych doświadczeń itd. 8. Do jakich funkcji, do jakich zadań nadawałabyś/nadawałbyś się najbardziej? 9. Wymień swoje zdolności, zalety charakteru. 10. Czy posiadasz jakieś cechy rzadko spotykane? Nie muszą one mieć nieprzeciętnego poziomu, wystarczy, że są rzadkie w Twoim środowisku. Ćwiczenie 3 - „Kreatywność” materiały pomocnicze: xx kartki z zadaniem, papier, xx flamastry Czas trwania: 50 min 94 1. Uczniowie podają skojarzenia ze słowem KREATYWNOŚĆ metodą „burzy mózgów”, prowadzący zapisuje na tablicy. Wspólne ustalanie definicji kreatywności. 2. Dzielimy uczestników na cztero, pięcioosobowe zespoły, każdy z nich otrzymuje kartę z zadaniem papier i flamastry. Zadaniem zespołów jest wyszukanie jak największej ilości zastosowań spinacza biurowego (mogą być abstrakcyjne). Prezentacja pomysłów przez przedstawicieli zespołów. Zadanie: czy spinacz biurowy może służyć jedynie do spinania dokumentów? Wyszukajcie jak najwięcej innych zastosowań spinacza biurowego (mogą być abstrakcyjne). Podajcie ich jak największą ilość. Narysujcie swoje pomysły. Ćwiczenie 4 - Moja firma materiały pomocnicze: xx tabelki dla każdej z grup, xx długopisy, xx papier, xx flamastry Czas trwania: 70 min 1. „Mój pomysł na firmę” Uczestnicy w grupach (mogą pracować w tych samych cztero, pięcioosobowych zespołach co poprzednio) dokonują analizy własnych predyspozycji i zainteresowań, wpisują do tabeli swoje hobby (zainteresowania) i wspólnie ustalają jak można je wykorzystać do prowadzenia działalności gospodarczej. W rubrykach dotyczących produktów i usług wpisują co mogliby zaproponować klientom potencjalnych firm. Hobby informatyka Produkt Usługa xx Programy komputerowe xx Składanie komputerów, rozszerzanie możliwości operacyjnych komputerów xx Komputery xx xx Akcesoria Opracowywanie i obsługa stron WWW xx Gry komputerowe xx Naprawy komputerów xx Bazy danych xx Obsługa dostępu do Internetu xx Sprzedaż sprzętu komputerowego xx Kursy komputerowe ……… Moja mapka zawodowa scenariusze zajęć 95 Program aktywności zawodowej 1. Weryfikacja pomysłu na firmę Uczniowie ustalają listę pytań, które pomogą zweryfikować pomysł na firmę, sprawdzić czy to dobry pomysł np.: xx Kto to kupi? xx Czy ktoś inny oferuje podobny produkt/usługę? xx Czym już dysponujemy, by wystartować? xx Ile będzie kosztowało uruchomienie takiej działalności? xx Skąd zdobędziemy środki finansowe? xx Gdzie będzie siedziba firmy? xx Czy to przedsięwzięcie będzie opłacalne? xx Czy to przedsięwzięcie jest legalne? Członkowie grup wspólnie budują listę około 5-6 pytań, pozwalających na weryfikację pomysłów na działalność gospodarczą. Każda z grup „sprawdza” swoje pomysły na firmę w oparciu o wcześniej przygotowane przez grupę pytania i dokonuje wyboru najlepszego z nich. Prezentacja wybranego przez grupę pomysłu na działalność gospodarczą. Ćwiczenie 5 - Zabawa ruchowa „Kto tak jak ja ?” Czas trwania: 20 min Uczniowie siedzą na krzesłach ustawionych w dużym okręgu, każdy musi mieć swoje krzesło. W środku stoi jedna osoba nie posiadająca krzesła, wypowiada zdanie „kto tak jak ja … (lubi, umie, potrafi), np. „kto tak jak ja lubi czytać książki?” Ci którzy również lubią czytać powinni (zgodnie ze swoim sumieniem) wstać i zmienić miejsce, w tym czasie osoba będąca w środku szuka sobie miejsca i na środku najczęściej zostaje nowa osoba. Jeśli ktoś już podniósł się z krzesła nie może ponownie usiąść na tym samym krześle na którym siedział. Ćwiczenie 6 - Wizerunek firmy materiały pomocnicze: 96 xx papier kolorowy, xx flamastry, xx post-ity (karteczki samoprzylepne), xx klej, xx Flipchart Czas trwania : 70 min Trener rozmawia z uczestnikami na temat znaczenia promocji w kształtowaniu wizerunku firmy na zewnątrz. W rozmowie poruszamy kwestie dotyczące pojęcia promocji i jej instrumentów, marki i jej znaczenia. W rozmowie korzystamy z doświadczeń, obserwacji i opinii młodzieży. Informacje pomocnicze: INSTRUMENTY PROMOCJI xx REKLAMA - każda płatna forma nieosobistej prezentacji i promocji produktu, usługi bądź idei xx SPRZEDAŻ OSOBISTA – osobista i bezpośrednia prezentacja produktu, usługi lub idei przez sprzedawcę potencjalnemu nabywcy (kultura, kompetencje sprzedawcy, aranżacja miejsca sprzedaży) xx PROMOCJA SPRZEDAZY – działania marketingowe używające bodźców ekonomicznych w celu pobudzenia sprzedaży (premie, upominki, darmowe próbki, konkursy, loterie, kupony) xx OPAKOWANIE – stanowi element produkcji (funkcje użytkowe), jak i promocji (funkcje estetyczne i informacyjne) xx PUBLIC RELATIONS – kontakty stosunki firmy z otoczeniem, służące wytworzeniu pozytywnych postaw wobec niej xx SPONSORING – główne obszary sponsoringu : sport, kultura, nauka i oświata, ekologia, służba zdrowia, działalność charytatywna xx PUBLICITY – każda informacja w mediach ukazująca się nieodpłatnie MARKA – nazwa, symbol lub ich kombinacja stworzone w celu identyfikacji produktów i usług oferowanych przez sprzedawcę (producenta) na rynku. Część werbalna to nazwa marki, a część niewerbalna to logo. Marka reprezentuje wizerunek firmy w maksymalnie skondensowany sposób. Dobre logo powinno odzwierciedlać nazwę firmy, jej image (wizerunek), oraz pozycję na rynku. Dobra marka jest fundamentem programu promocji – występuje na ulotkach, szyldach, wizytówkach, papierze firmowym itp. Marka wywiera ogromny wpływ na nabywców w ich decyzjach zakupu, często bywa też jedynym kryterium wyboru . Znajomość marki ogranicza ryzyko zakupu. Moja mapka zawodowa scenariusze zajęć 97 Program aktywności zawodowej FUNKCJE REKLAMY: xx informuje (rozmiar, skład, parametry, zastosowanie) xx nakłania (wskazuje korzyści) xx utrwala (wizerunek firmy, logo) xx edukuje (przygotowuje nabywcę do przyjęcia nowego produktu) MEDIA W REKLAMIE xx prasa (ogłoszenia, artykuły, wkładki) xx radio (ogłoszenia, audycje) xx telewizja (filmy, migawki, ogłoszenia) xx reklama zewnętrzna (szyldy, neony, plansze, billboardy, reklama na środkach komunikacji) xx wydawnictwa (broszury, ulotki, foldery, kalendarze, wizytówki) xx wystawy (targi, pokazy) xx upominki (długopisy, zapalniczki, czapeczki, koszulki) Opis ćwiczenia: Uczestnicy pracują w tych samych grupach jak w ćwiczeniu 4. Ich zadaniem jest zaprojektowanie marki i sloganu reklamowego firmy, na którą się zdecydowali w ćwiczeniu 4. Połowa grup w postaci wizytówki firmy, druga połowa w postaci ulotki reklamowej. Po zakończeniu pracy, przedstawiciele zespołów prezentują projekty. Podsumowanie Ćwiczenie 7 - pracownik czy pracodawca? materiały pomocnicze: xx karty z zadaniami dla każdego zespołu, xx flamastry, xx kartki Czas trwania: 60 min Praca w 6 zespołach. Dla każdego z zespołów przygotowana jest kartka z zadaniami. Zespoły identyfikują i analizują plusy i minusy samozatrudnienia i podejmowania pracy w już istniejącej firmie z punktu widzenia właściciela firmy, pracownika firmy, ich rodzin, 98 społeczności lokalnych w których funkcjonują. Przedstawiciele grup naprzemiennie prezentują pracę zespołów. Starają się przedstawić jak najwięcej argumentów. Dyskusja plenarna – podsumowanie ćwiczenia z uwzględnieniem zagrożeń związanych z prowadzeniem działalności. Karty z zadaniami: Zespół 1: Wypiszcie wszystkie korzyści jakie daje rozpoczęcie działalności gospodarczej właścicielowi firmy. Przyjrzyjcie się problemowi biorąc pod uwagę płaszczyznę ekonomiczną, emocjonalną, życie rodzinne, ambicje. Zespół 2: Wypiszcie wszystkie korzyści jakie daje podjęcie pracy w już istniejącej firmie pracownikowi. Przyjrzyjcie się problemowi biorąc pod uwagę płaszczyznę ekonomiczną, emocjonalną, życie rodzinne, ambicje. Zespół 3: Wypiszcie wszystkie korzyści jakie daje rozpoczęcie działalności gospodarczej rodzinie właściciela firmy. Przyjrzyjcie się problemowi biorąc pod uwagę płaszczyznę ekonomiczną, emocjonalną, życie rodzinne, ambicje. Zespół 4: Wypiszcie wszystkie korzyści jakie daje podjęcie pracy w już istniejącej firmie rodzinie pracownika. Przyjrzyjcie się problemowi biorąc pod uwagę płaszczyznę ekonomiczną, emocjonalną, życie rodzinne, ambicje. Zespół 5: Wypiszcie wszystkie korzystne zjawiska jakie z punktu widzenia społeczności lokalnej stwarza działalność gospodarcza podejmowana przez obywateli. Przyjrzyjcie się temu problemowi z płaszczyzny ekonomicznej, prawnej, problemów społecznych. Zespół 6: Wypiszcie wszystkie korzystne zjawiska jakie z punktu widzenia społeczności lokalnej stwarza zatrudnianie obywateli w już istniejących firmach. Przyjrzyjcie się temu problemowi z płaszczyzny ekonomicznej, prawnej, problemów społecznych. Moja mapka zawodowa scenariusze zajęć 99 scenariusz 3 „Warsztaty z zakresu przedsiębiorczości” cel: xx Pobudzenie kreatywnego myślenia i aktywności kontekście prowadzenia działalności gospodarczej. metody i techniki: xx Symulacje i gry xx Burza mózgów xx Rysunki – grafika xx Drama Mini wykład Czas: 16 godzin lekcyjnych Poziom: młodzież szkół ponadgimnazjalnych Pojęcia kluczowe: xx Przedsiębiorczość xx Działalność gospodarcza xx Firma xx Biznes xx Konkurencja xx Monopol Przebieg zajęć: xx Powitanie xx Mini wykład xx Ćwiczenie 1 Dziś xx Ćwiczenie 2 Budowanie wieży xx Ćwiczenie 3 Ile kwadratów widzisz xx Ćwiczenie 4 Gra „Przedsiębiorcza Pięćdziesiątaka” Moja mapka zawodowa scenariusze zajęć 101 Warsztaty z zakresu przedsiębiorczości x Ćwiczenie 5 Zaprojektuj pudełko x Ćwiczenie 6 100 $ x Ćwiczenie 7 Pomarańczowi - niebiescy x Ćwiczenie 8 Załóż firmę x Podsumowanie Mini wykład – 30 minut Ćwiczenie 1 - Dziś Czas: 15 min Należy narysować linię prostą, na niej w dowolny, ale przemyślany sposób zaznaczyć "dziś". W lewo od teraźniejszości - przeszłość i polecić wypisać swoje sukcesy, osiągnięcia, ciekawe działania. W prawo od oznaczenia dnia dzisiejszego - wszystko to, co zamierzamy zrealizować (należy podawać też przybliżony termin realizacji tych zamierzeń, np. znalezienie nowej pracy, rozpoczęcie poszukiwania nowego zatrudnienia). Ćwiczenie 2 - Budowanie wieży materiały pomocnicze: x Po 20-30 pudełek z zapałkami dla każdej grupy Czas trwania: 30 min. Dzielimy grupę na 5 zespołów. Zadaniem uczestników jest zbudowanie jak najwyższej wieży z pudełek zapałek, która po skończeniu pracy będzie samoczynnie stała (bez opierania np. o ścianę). Każdy zespół otrzymuje taką samą ilość pudełek ok. 20-30. Instrukcja dla wszystkich jest jednakowa, jeśli ktoś wpadnie na pomysł wykorzystania również znajdujących się w pudełkach zapałek np. do łączenia elementów, to nie jest zabronione. Najlepiej jeżeli grupy pracują odwrócone do siebie plecami i nie ‘podglądają” swoich prac przed końcem. Po wykonaniu ćwiczenia oceniamy wysokość wież (dla zwycięzców należy przewidzieć nagrodę) ale też przyglądamy się zastosowanym technikom. Pytania do grupy: x Jeśli wieża jest symbolem budowanego przez Was przedsiębiorstwa co moglibyśmy o nim powiedzieć ? 102 Warsztaty z zakresu przedsiębiorczości W podsumowaniu trener zwraca uwagę, że pomimo tego, że wszyscy dysponowali takim samym materiałem, mieli te same instrukcje i warunki pracy powstały różnorodne produkty. Tak samo jest z rynkiem pracy - trzeba znaleźć na nim swoje miejsce. Ćwiczenie 3 - Ile kwadratów widzisz? materiały pomocnicze: x Plansza x Karteczki samoprzylepne x Długopis Czas trwania: 20 min. Różne spostrzeganie rzeczywistości. Plansza: Ćwiczenie 4 - Gra „Przedsiębiorcza Pięćdziesiątaka” Celem gry jest kreatywne powtórzenie wiadomości z zakresu samozatrudnienia, rynku pracy, przedsiębiorczości. materiały pomocnicze: x Plansza, kostka, pionki x 50 karteczek x Pytania Czas: 3 h Moja Mapka zawodowa scenariusze zajęć 103 Warsztaty z zakresu przedsiębiorczości Zasady: W szkole lub w większym pomieszczeniu należy schować 50 karteczek z numerami oraz hasłami. Zadaniem każdego uczestnika (grupy 2-3 osobowej, w zależności od ilości osób biorących udział w grze) jest odnalezienie karteczki, w zależności, na jaki numer stanie pionek na planszy. Po odnalezieni karteczki, zespół przekazuje hasło prowadzącemu, który zadaje pytanie/zadanie z zakresu przedsiębiorczości i prowadzenia własnej firmy. Zespół może poruszać się dalej po planszy, po udzieleniu prawidłowej odpowiedzi. Wygrywa zespół, który jako pierwszy znajdzie „50” oraz odpowie na pytanie. Wzór kart: 1 przedsiębiorczość 6 Budżet 11 2 Samozatrudnienie 7 Bilans 12 3 Jedno okienko 8 Rozliczenie 13 Mikroprzedsiębiorcy Działalność gospodarcza Inwestor giełdowy 16 17 18 Prowizja Strata Poziom gospodarczy 104 Warsztaty z zakresu przedsiębiorczości 4 5 Zakład Ubezpieczeń Społecznych Składki emerytalne 9 10 14 15 19 20 Dotacja unijna Opłata bankowa Prywatny przedsiębiorca Staż Zysk etat 21 Kontrola 26 Zarejestrowanie działalności 31 Spółka cywilna 36 VAT 22 Urząd 27 Konkurencja 23 Cechy przedsiębiorcy 28 24 akcjonariusz 29 Monopol Pomoc publiczna 32 Kredyt bankowy 37 Rynek telefonii komórkowej 33 Cena minimalna 38 Bezrobocie ukryte 34 marża 39 40 45 43 pieniądz Prezes zarządu 46 47 48 49 PIT 35 Urząd Skarbowy 44 Pożyczka Spółdzielnia socjalna 30 Państwowa Inspekcja Pracy Elastyczny czas pracy 42 Związki zawodowe Pozycja konkurencyjna Telepraca Narodowy Bank Polski 41 25 menager fundacja 50 Mam pomysł na biznes Moja mapka zawodowa scenariusze zajęć 105 Warsztaty z zakresu przedsiębiorczości Plansza do gry 16 Plansza do gry: 15 Str ata kol ejki 14 -3 -1 13 +2 30 29 -1 12 -1 11 17 18 33 32 +2 31 +2 28 Str ata kol ejki 44 43 Str ata kol ejki 42 41 -2 -2 10 40 Str ata kol ejki 19 34 45 +2 -1 -3 +2 50 49 -1 27 -3 Str ata kol ejki 46 47 48 -2 38 39 9 20 35 36 37 +2 26 +2 21 Str ata kol ejki 22 + 2 23 Str ata kol ejki 3 +2 +2 4 24 25 5 8 6 7 1 start kierunek +2–– ilość ilośd pól do do przesunięcia do przodu +2 pól przesunięcia do przodu - 2 ilość pól do przesunięcia do tyłu - 2 ilośd pól do przesunięcia do tyłu 106 86 | S t r o n a Warsztaty z zakresu przedsiębiorczości Pytania 1 – hasło: przedsiębiorczość Test z przedsiębiorczości (test należy przygotować dla każdego uczestnika gry. Test z przedsiębiorczości zaczyna grę. Każdy zespół szuka 1. Test na przedsiębiorczość Czy jesteś przedsiębiorcą? Test składa się z pytań i stwierdzeń. Przy pytaniach i stwierdzeniach z którymi się zgadzasz napisz T (dla TAK) i N (dla nie). Postaraj się odpowiadać spontanicznie i zaznaczaj te odpowiedzi, które przychodzą Ci jako pierwsze na myśl po przeczytaniu pytania. Nie zastanawiaj się długo - tu nie ma dobrych lub złych odpowiedzi. 1. Ważniejsze jest życie w spokoju od ciągłego poszukiwania i podążania do nowych celów. 2. Odpowiadałaby mi sytuacja, gdybym był(a) sam(a) dla siebie szefem. 3. Jestem osobą, która szybko się irytuje. 4. Zawsze traktuję osobę będącą moim przełożonym lub mającą nade mną władzę z ostrożnością i respektem. 5. Gdy rozmawiam z osobami z władz lub moimi przełożonymi czuję się rozluźniony(a) i pewny(a). 6. Często martwię się drobnymi sprawami. 7. Wolę pracować z osobą trudną i dobrze znającą się na zagadnieniu, niż zgodną, ale niezbyt kompetentną. 8. Czy masz tendencję do bycia pesymistą i zbyt ostrożną osobą w sytuacjach trudnych? 9. Czy dobrze się czujesz w towarzystwie, gdzie wszyscy sobie żartują i robią nawzajem kawały? 10. Czy miał(a)byś coś przeciwko, aby wyjechać do mało atrakcyjnej części kraju, gdyby to była forma promocji, awansu? 11. Czy potrafisz wykonywać pracę monotonną i powtarzającą się bez uczucia znudzenia? 12. Czy mógł(a)byś osiągnąć więcej, gdyby bardziej doceniano Twoje wysiłki? 13. Czy denerwuje Cię marnotrawstwo (włączone niepotrzebnie światło, wyrzucona żywność)? 14. Czy potrafisz czuć się zupełnie zrelaksowana(y) wyjeżdżając na wakacje? 15. Za dużo jest praw i zasad w dzisiejszych czasach. 16. Starałem(łam) się pracować ciężko, aby być wśród najlepszych w Twojej dziedzinie. Moja mapka zawodowa scenariusze zajęć 107 Warsztaty z zakresu przedsiębiorczości 17. Denerwuję się kiedy mój zegarek idzie niewłaściwie. 18. Toleruję całkowicie odmienne od moich poglądy i szanuję opinie innych osób. 19. Ograniczam swoje życie towarzyskie lub rekreację, aby pracować bardziej efektywnie. 20. Masz opory przed traktowaniem nazbyt uprzejmie osób, które kiedyś mogą się przydać w mojej karierze. 21. Jest ważne, aby osiągać większy sukces, niż osoby płci przeciwnej. 22. Jestem zła(y), gdy ludzie są niepunktualni. 23. Ważniejsze jest dla mnie bycie sobą, niż poprawianie - ulepszanie siebie. 24. Lubię się wprawiać alkoholem w dobry humor. 25. Czuję się źle i niespokojnie, gdy czuję, że marnuję mój czas. 26. Lubię gry hazardowe (toto-lotek, zakłady piłkarskie, ruletkę, losy) 27. Lubię wprowadzać zmiany i ulepszenia w organizacji i sposobie działania. 28. Z trudem zapominam o pracy, gdy kończą godziny pracy. 29. Czy brak wydajności denerwuje Cię? 30. Czy denerwuje Cię, gdy przełożony mówi Ci co masz robić? 31. Czy lubisz sobie żartować z innych? 32. Czy cierpisz na bezsenność? 33. Czy denerwuje Cię, kiedy Twój zwierzchnik mówi Ci, jak lepiej wykonywać Twoją pracę? 34. Potrafię wybaczyć koleżance, koledze ich brak wiedzy lub umiejętności tak długo, jak długo są dla mnie mili. 35. Ktoś kto wstępuje w związek małżeński głównie z powodów finansowych lub wpływów jest głupi. 36. Po wykonaniu dobrej pracy często mam uczucie, że mogłabym to zrobić jeszcze lepiej. Odpowiedzi: Za odpowiedź TAK na pytania nr 2, 3, 5, 6, 12, 13, 15, 16, 17, 18, 19, 20, 21, 22, 25, 27, 29, 30, 31, 32, 33, 36 zapisz sobie po 1 punkcie. Za odpowiedź NIE na pytania nr 1, 4, 7, 8, 9, 10, 11, 14, 23, 24, 26, 28, 34, 35 zapisz sobie po 1 punkcie. ZSUMUJ WYNIKI I SPRAWDŻ JAKIM TYPEM PRZEDSIĘBIORCY JESTEŚ. 108 Warsztaty z zakresu przedsiębiorczości 0 - 10 punktów - TYPOWI PODWŁADNI 11 - 19 punktów - RZETELNI BANKIERZY 20 - 24 punktów - KIEROWNICY Z CEHCAMI PRZEDSIĘBIORCZOŚCI 25 - 30 punktów - PRZEDSIĘBIORCY Z SILNYMI TENDENCJAMI DO PROWADZENIA WŁASNEJ DZIAŁALNOŚCI 31 - 36 punktów - PRZEDSIĘBIORCY NEUROTYCZNI TYPOWI PODWŁADNI Osoby, u których brak jakichkolwiek cech do prowadzenia działalności na własny rachunek. RZETELNI BANKIERZY Nie lubisz podejmować ryzyka. Masz naturę osoby rozważnej i dokładnej. Wolisz obserwować działania innych osób, niż być przywódcą. Nie musisz mieć stałego kontaktu z ludźmi. Odpowiada Ci spokojna praca i ograniczona odpowiedzialność. Wolisz wypełniać polecenia, niż je wydawać. Sprawdzasz się w tych działaniach, gdzie potrzebne jest myślenie analityczne i precyzja. Można ci powierzać pieniądze bez obawy, że zrobisz z nimi coś ryzykownego. Sprawdzisz się w księgowości, dziale kontroli jakości oraz we wszelkich działaniach wymagających dokładności. KIEROWNICY Z CECHAMI PRZEDSIĘBIORCZOŚCI Lubisz przebywać z ludźmi, organizować im pracę, planować nieduże przedsięwzięcia i kontrolować bieżące działania. Podejmowanie ryzyka w Twoim przypadku ma dużo wspólnego z chłodną kalkulacją. Nadmiar fantazji i zbytnie ryzyko w działaniach u innych ludzi drażni Cię. Współpraca z innymi nie stanowi dla Ciebie żadnego problemu, umiesz się dostosować do grupy. Obowiązki wypełniasz zgodnie z poleceniami. Lubisz wiedzieć, co konkretnego wynika z Twoich działań. Poszukujesz rozwiązań pewnych, sprawdzonych i już wcześniej wykorzystanych. Sprawdzisz się jako przedsiębiorca niedużego przedsiębiorstwa, kierownik grupy ludzi uporządkowanych. PRZEDSIĘBIORCY Z SILNYMI TENDENCJAMI DO PROWADZENIA WŁASNEJ DZIAŁALNOŚCI Lubisz podejmować ryzyko, lubisz niepewne sytuacje i dreszcz emocji, gdy oczekujesz na rezultat swojej decyzji. Masz umiejętność oddawania spraw własnemu biegowi wydarzeń, gdy jest to konieczne. Uporządkowanie i rutyna Cię męczą. Przełamywanie barier i łamanie zasad sprawia Ci przyjemność. Skupiasz się na tym, co w danej chwili Cię interesuje. Nie masz zwyczaju kontrolowania innych osób, wolisz pobudzać ich do myślenia i działania. Sprawdzisz się jako prawdziwy przedsiębiorca lub kreatywny kierownik aktywnego zespołu ludzi. PRZEDSIĘBIORCY NEUROTYCZNI Twoja chęć podejmowania ryzyka jest bardzo duża. Masz wyjątkowe skłonności do hazardu i chęć ciągłego wygrywania. Przeżywasz, gdy coś Ci się nie powiedzie. Nie umiesz przegrywać. Współpraca z Tobą może być fascynująca, ale równocześnie bardzo uciążliwa. Lubisz działania spontaniczne i silne emocje. Nie chcesz robić planów, ani zastanawiać się, co Moja mapka zawodowa scenariusze zajęć 109 Warsztaty z zakresu przedsiębiorczości może stać się, gdy podejmiesz niewłaściwą decyzję. Współpraca z innymi jest możliwa tylko wtedy, gdy poddadzą się Twojej woli. Kontrola działań innych ludzi Cię nudzi. Sprawdzisz się w wolnych zawodach lub na niezależnym i samodzielnym stanowisku. Nr pytania Hasło Pytanie 1. Samo zatrudnienie Rozsypanka marketingowa. Merchandising przedstawienie odbiorcom (klientom) nowego towaru, połączone z informacją o nim i jego reklamą, sprzedawanie nowych towarów lub usług po cenach specjalnie obniżonych po to, by zachęcić i zdobyć klientów. Plan finansowy wyliczenie kosztów, jakie trzeba ponieść oraz spodziewanych zysków. Reklama (łac. reclamo – krzyczę) informowanie o towarach (usługach), ich zaletach, wartości, miejscach i możliwości zakupu, zwykle za pomocą obrazów (np. plakatów, napisów), ogłoszeń w prasie, radio, telewizji, ostatnio także w Internecie, stanowiące zachętę do nabywania towarów lub korzystania z usług. Dystrybucja zespół działań stosowany w ramach marketingu. Polega on nie tylko na wprowadzaniu nowego, odpowiedniego towaru na rynek, ale również na stosowaniu zespołu środków i materiałów służących do stymulowania sprzedaży. Najczęściej stosowanymi środkami merchandisingu są próbki towarów rozdawanych bezpłatnie, organizowanie specjalnych pokazów i degustacji, sprzedaż premiowana, itp. Promocja rozdzielanie, rozprowadzanie towarów. Marketing zintegrowane działania zmierzające do coraz lepszego opanowywania rynku i zwiększania sprzedaży produktów i usług. Obejmują one badania preferencji klientów, kształtowanie nowych upodobań i potrzeb, reklamę, budowę dobrego wizerunku (image) firmy oraz dostosowanie organizacji procesów wytwórczych, dystrybucji i finansowania do potrzeb rynku. 2. Jedno okienko Podziel zespół na pół i spróbujcie wynegocjować kupno urządzenia ksero. Jedna z grup będzie kupującym, druga sprzedającym. Cena wywoławcza ksero -12 150,00zł. Za ile kupiliście ksero. 110 Warsztaty z zakresu przedsiębiorczości 3. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Co poradzilibyście osobie udającej się na rozmowę kwalifikacyjną? 4. Składki emerytalne Napisz swoje CV wyobrażając siebie za np. 10 lat (co chciałbyś w tym czasie zrobić ? jakie szkoły ukończyć? 5. Budżet Napisz list motywacyjny, w którym przekonasz pracodawcę do zatrudnienia ciebie. 6. Bilans Czy bilans firmy zawsze musi wyjść na zero? Dlaczego? 7. Rozliczenie Czemu konkurencja jest dobra dla rynku? Podaj przykład. 8. Dotacja unijna Kim był Adam Smith? 9. Staż Jaki związek istnieje pomiędzy poziomem wykształcenia pracowników a bezrobociem? (Lepiej wykształceni pracownicy rzadziej są bezrobotni niż pracownicy gorzej wykształceni.) 10. Mikroprzedsiębiorcy Jakie są cechy człowieka przedsiębiorczego? 11. Działalność gospodarcza Napisz swój list motywacyjny, w którym przekonasz pracodawcę do zatrudnienia ciebie. 12. Inwestor giełdowy Która z poniższych cech jest cecha projektu w rozumieniu zarządzania projektem. Dlaczego tak myślisz? a) Jednorazowość b) Powtarzalność c) Złożoność d) Jasno zdefiniowany cel e) Nie udzielam odpowiedzi – stoję kolejkę 13. Opłata bankowa Zaprojektuj logo firmy, nazwę i zakres działalności 14. Zysk zamożna osoba, dysponująca nadwyżkami finansowymi, zainteresowana inwestycjami innymi niż inwestycje portfelowe, nieruchomości, dzieła sztuki, szukająca przedsięwzięć, w których obejmie udziały kapitałowe inwestując własne środki, to … business angel 15. Prowizja Napisz ogłoszenie prasowe mówiące o zatrudnieniu pracownika na stanowisko X. Określ wymagania co do przyszłego pracownika. 16. Strata Jakie funkcje pełni CV? Jakie informacje powinno zawierać? 17. Poziom gospodarczy Napisz ogłoszenie prasowe mówiące o poszukiwaniu przez ciebie pracy na stanowisko X. 18. Prywatny przedsiębiorca Opracuj 5 najważniejszych reguł planowania czasu 19. etat Jakie muszę spełnić wymogi, aby zarejestrować działalność gospodarczą 20. Kontrola Jakie są etapy zakładania działalności gospodarczej (*gdzie się zarejestrować, etc.) Moja mapka zawodowa scenariusze zajęć 111 Warsztaty z zakresu przedsiębiorczości 21. Urząd Czy mogę pracować i prowadzić działalność gospodarczą. Jeżeli TAK, dlaczego, jeżeli NIE dlaczego? 22. Cechy przedsiębiorcy Zaplanuj swój dzień w pracy. Pracujesz 8 godzin. Musisz wysłać e-maile, spotkać się z klientem, odpisać na pismo, wykonać 7 rozmów telefonicznych. 23. akcjonariusz Czy biznes plan jest potrzebny czy nie? Uzasadnij. 24. Pozycja konkurencyjna Jaką formę działalności może mieć Twoja firma? 25. Zarejestrowanie działalności Czy każdy musi płacić podatki. Uzasadnij. 26. Konkurencja Co to jest biznes plan? 27. Monopol Jak działa monopol, jakie znasz przykłady firm monopolistycznych. 28. Pomoc publiczna Zajmujesz się produkcją i eksportem na Wschód plastikowych kubków. Jaką ustalicie cenę kubka. Wasz kubek, w odróżnieniu od kubków chińskich, jest wykonany z ekologicznych tworzyw. 29. Państwowa Inspekcja Pracy Ile muszę mieć pieniędzy, żeby rozpocząć działalność gospodarczą. 30. Spółka cywilna Czy biuro/działalność gospodarczą mogę prowadzić w domu? Uzasadnij. 31. Kredyt bankowy Jaka zależność istnieje pomiędzy zarobkami pracowników a ich poziomem wykształcenia? (Lepiej wykształceni pracownicy mają zazwyczaj wyższe dochody niż pracownicy gorzej wykształceni.) 32. Cena minimalna Jakie znasz sposoby poszukiwania pracy? 33. marża Wymień 5 telefonicznych grzechów w trakcie rozmowy telefonicznej, jakie popełniasz rozmawiając z przyszłym klientem. 34. Urząd Skarbowy Do czego służy list motywacyjny? Jakie treści zawiera? 35. VAT Co to jest VAT? 36. Rynek telefonii komórkowej Jakie są sieci telefonii komórkowej w Polsce? 37. Bezrobocie ukryte Czy mogę założyć firmę o profilu innym, niż moje wykształcenie? 38. Telepraca 39. Elastyczny czas pracy Połącz kropki nie odrywając ręki Jakie znasz elastyczne formy pracy, co one oznaczają? 112 Warsztaty z zakresu przedsiębiorczości 40. Pożyczka Do sklepu z kapeluszami wszedł klient i wybrał kapelusz za 73 zł. Ekspedientce wręczył banknot stuzłotowy. Ta, ponieważ akurat nie miała drobnych (klient także nie miał), wybiegła do sąsiadującego przez ścianę zakładu fryzjerskiego, by zmienić "setkę". Po chwili wróciła, wydała resztę i zadowolony klient opuścił sklep. Nie upłynęła minuta, jak wpadł fryzjer z pretensjami, że banknot, który mu wręczyła, jest fałszywy i wobec tego należy mu się 100 zł. Banknot rzeczywiście okazał się fałszywy. Oszukana ekspedientka usiadła przygnębiona i zaczęła liczyć, ile też straciła na nieuczciwości klienta, bo to i kapelusz mu wydała, i resztę, i teraz jeszcze fryzjerowi trzeba oddać 100 zł. Liczy, liczy i coś nie bardzo może się doliczyć, bo wypadają jej różne sumy. Pytanie: Ile wynosiła jej strata? Odp. Tylko 100 zł. Najczęściej rozwiązujący wdają się w rachunki, które w tym przypadku rodzą różne wątpliwości. Tu wystarczy tylko logicznie pomyśleć. Gdyby banknot był oryginalny - w ogóle nie byłoby kłopotu. Strata więc nie może wynosić mniej ani więcej tylko 100 zł. 41. Narodowy Bank Polski Hipoteza pierwsza: Hipoteza druga jest fałszywa, a hipoteza trzecia jest prawdziwa. Hipoteza druga: Hipoteza czwarta jest prawdziwa, a hipoteza szósta jest fałszywa. Hipoteza trzecia: Hipoteza czwarta jest fałszywa, hipoteza piąta jest prawdziwa. Hipoteza czwarta: Hipotezy druga i szósta są obydwie prawdziwe. Hipoteza piąta: Hipoteza pierwsza jest prawdziwa, a hipoteza druga jest fałszywa. Hipoteza szósta: Hipoteza czwarta jest fałszywa, a hipoteza piąta jest prawdziwa. Co najmniej jedna z tych hipotez jest prawdziwa. Pytanie: Które są fałszywe? Odp. Prawdziwe: 1,3,5,6 Fałszywe: 2,4 Moja mapka zawodowa scenariusze zajęć 113 Warsztaty z zakresu przedsiębiorczości 43. pieniądz Odgadnij zawód z wizytówek T. Dymoska Odpowiedź: Modystka Kastor Rwetes Sekwestrator W. Loka Kowal K. Lirf Aga Kaligraf A. Toge Mer Geometra 44. Prezes zarządu Przez małą stacyjkę na Mazurach przebiegają w ciągu doby trzy pociągi osobowe do Olsztyna: o godz. 8, 10 i 18. Zawiadowca stacji zagadnięty, ile pozostało czasu do odejścia pociągu, spoglądając z zadumą na zegarek odpowiedział: - Brakuje dokładnie 1/3 czasu, jaki upłynął od odejścia ostatniego pociągu, i 1/4 czasu, jaki nas dzieli od odejścia pociągu poprzedniego. Pytanie: Która była godzina? Odp: Była godzina 1600. 45. fundacja Co oznacza skrót EFS? 114 Warsztaty z zakresu przedsiębiorczości 46. Związki zawodowe Zagadka kadrowa Jeżeli odgadniecie - nadajecie się na profesjonalnego kadrowca: Pierwszy kandydat: - Ile jest 2+2? - Eeeeeeeeeeeeee, trzy!? - Dziękujemy, jeśli będziemy zainteresowani odezwiemy się do pana. Drugi kandydat: - Ile jest 2+2? - Niech pomyślę... pięć?! - Dziękujemy, będziemy w kontakcie. Trzeci kandydat: - Ile jest 2+2? - Bez wątpienia cztery! - Dziękujemy, proszę czekać na kontakt z naszej strony. Czwarty kandydat: - Ile jest 2+2? - Ile tylko sobie państwo życzą! - Doskonale, proszę czekać na odpowied? z naszej strony. Pytanie brzmi: Kto otrzymał pracę? odp. Prace otrzymał: SZWAGIER 47. Spółdzielnia socjalna Piętnaście monet ułożyć w piramidkę w ten sposób, by z każdego boku piramidy było ich pięć, na obwodzie dwanaście, a środek także był wypełniony monetami. Odp. 48. PIT Jeżeli (łyżka, żyłka) = 3 to (kawał, ławka) = ? Odp. 2 (liczba liter na niezmienionych pozycjach). 49. menager Jakie Twoim zdaniem są cechy dobrego menagera? Moja mapka zawodowa scenariusze zajęć 115 Warsztaty z zakresu przedsiębiorczości 50. Mam pomysł na biznes Gdybyś był sędzią?... Tomasz chełpił się, że ma najmocniejszą głowę w całej dzielnicy (są jeszcze tacy głupcy, dla których ilość wypitych, butelek stanowi miarę wartości człowieka). Pewnego razu założył się przy bufecie, że wypije całą butelkę koniaku... i wypił. Wygrał zakład, ale o mało nie przypłacił tego życiem. Długo chorował i prawie cudem go uratowano. Kiedy opuścił szpital, zaskarżył barmana do sądu o odszkodowanie - Nie powinien był dawać mi koniaku - dowodził w sądzie powinien był wiedzieć, że mi to zaszkodzi, zwłaszcza że byłem już po kilku głębszych. Gdybym był w normalnym stanie, nigdy czegoś podobnego bym nie zrobił - My obsługujemy dorosłych a nie dzieci - tłumaczył się barman nikomu z naszych gości nie jest przyjemnie posłyszeć, że zbyt dużo wypił, a ponadto nie możemy spełniać roli nianiek! Pytanie: Gdybyś był sędzią komu przyznałbyś rację? Ćwiczenie 5 Zaprojektuj pudełko materiały pomocnicze: xx papier flipchartowy, xx kartony, xx markery, xx taśma klejąca, xx nalepki, xx nożyczki, xx opakowania np. po płatkach kukurydzianych, xx nagroda! Czas trwania: 90-120 min Celem gry jest stworzenie pudełka, które musi sprzedać pomysł (bez względu na to czy przerodzi się on w namacalny produkt czy nie). W czasie tworzenia opakowania na swój pomysł zespoły podejmują decyzję na temat jego ważnych cech i różnych aspektów swojej wizji. Gra zachęca do podejmowania decyzji, pozwala uczestniczyć w wielu procesach takich jak np. przełożenie cech na konkretne zyski. 116 Warsztaty z zakresu przedsiębiorczości Przebieg ćwiczenia: Grupę dzielimy na 4-5 zespołów. Proponujemy im udział w grze składającej się z 3 etapów: Etap I : Wypełnij pudełko – zespoły muszą zastanowić się nad zawartością pudełka: xx Nazwać pomysły xx Ustalić potencjalnych klientów, użytkowników lub kupców xx Określić potencjalne cechy, funkcje lub inne szczegóły definiujące Etap II : stwórz pudełko – trener proponuje by wyobrazili sobie pudełko na półce sklepowej, gotowe do sprzedaży. Zespoły pracują nad stworzeniem pudełka uwzględniając poniższe wskazówki. Wskazówki pomocne w pracy nad pudełkiem: xx Jak je nazwać? xx Dla kogo jest przeznaczone? xx Jakim sloganem można je opatrzyć? xx Jakie są jego najbardziej przekonujące cechy? xx Jak sprawić, żeby rzucało się w oczy? Etap III : sprzedaj pudełko – każdy zespół prezentuje i sprzedaje swoje pudełko reszcie grupy. Trener powinien określić ile czasu będą trwały prezentacje. Grupa przyznaje nagrodę za najlepszą prezentację. Warto zwrócić uwagę na moment kiedy prezentujący swoje pudełka zaczynają o nich mówić w kategoriach zysków (wyrazy „po to”, „aby”, „ponieważ” sprawiają że zaczynają przekładać cechy fizyczne na realne korzyści ). Ćwiczenie 6 - 100 $ materiały pomocnicze: xx Lista rzeczy do kupienia xx Mazaki Czas 90 min Gracze przepisują relatywną wartość pozycjom na liście i wydają na ich zakup wyimaginowane 100 dolarów Wykorzystanie koncepcji pieniądza sprawia, że są bardziej zaangażowania. Uczestników należy podzielić 3-5 osobowe. Uczestnicy przypisują liście rzeczy niezbędnych do prowadzenia firmy wartość. Grupa ma w sumie 100 dolarów do wydania na zakup poszczególnych pozycji z listy. Zawodnicy muszą wspólnie uzgodnić, jaką wartość przypiszą pozycjom na liście. Daj graczom czas na wykonanie zadania i poproś, by byli gotowi uzasadnić, dlaczego przypisali przedmiotowi daną Moja mapka zawodowa scenariusze zajęć 117 Warsztaty z zakresu przedsiębiorczości wartość. Po zakończeniu pracy uczestnicy wyjaśniają, z jakiego powodu tak, a nie inaczej ocenili poszczególne punkty z listy. Powstała matryca może zostać wykorzystana w dalszej pracy, szczególnie podsumowując decyzję przedsiębiorcy w zakupie towarów, usług, dóbr. Test 100 $ Przedmiot/ temat / zagadnienie $ DLACZEGO? Dostęp do Internetu Wynajem biura Zatrudnienie pracownika Telefon sekretarka Komputer Książka telefoniczna Biuro rachunkowe samochód Kolacja służbowa Aparat fotograficzny golf Impreza integracyjna ………………………… Ćwiczenie 7 - Gra z posłańcem materiały pomocnicze: xx Instrukcje dla niebieskich i czerwonych, małe kartki, długopisy Czas trwania: 90 min. Ćwiczenie ma na celu wprowadzenie uczestników świat negocjacji biznesowych. Trener na wstępie informuje uczestników że ich celem w tym ćwiczeniu jest zdobycie jak największej ilości punktów. Dzielimy uczestników na 4 grupy, dwie to są „niebiescy”, dwie 118 Warsztaty z zakresu przedsiębiorczości to „pomarańczowi”. Uczestnicy w grupach zapoznają się z instrukcją, trener nie udziela dodatkowych wyjaśnień. A następnie stosując się do instrukcji rozpoczynają transakcje. Jedna grupa niebieskich z pomarańczowymi (N+P) i druga grupa niebieskich z drugą grupą pomarańczowych (N+P). Trener czuwa nad prawidłowym przebiegiem rund, nie ingeruje w podejmowane decyzje. Podsumowanie: czy są usatysfakcjonowani osiągniętym wynikiem, co można było zrobić żeby satysfakcja była większa. G R A Z P O S Ł A Ń C E M GRUPA „NIEBIESKA” Instrukcja Grupa osób, z którą siedzisz przy stole, podejmuje serię transakcji z podobną grupą siedzącą w innej Sali. Transakcje te można uważać za symulowane kontakty z rodzaju tych, jakie mogłyby występować pomiędzy rządami, organizacjami, wydziałami, rodzinami czy jednostkami. Twoja grupa to grupa NIEBIESKA, druga zaś to POMARAŃCZOWA. (Jednocześnie może pracować kilka grup NIEBIESKICH i POAMRAŃCZOWYCH, ale Twoja grupa będzie się kontaktować tylko z jedną z grup POMARAŃCZOWYCH.) Gra będzie się składać z ośmiu transakcji pomiędzy grupą POMARAŃCZOWĄ i NIEBIESKĄ. Celem jest dołożenie wszelkich starań, by jak najwięcej z tych transakcji zyskać. Zyski liczone będą w punktach. Punkty te zależą od tego, jakie decyzje podejmie każda z grup w trakcie transakcji. Podczas każdej z ośmiu transakcji każda z grup podejmie decyzję o przesłaniu grupie drugiej wiadomości w postaci jednego z trzech zestawów symboli: XX lub XY lub YY. Podejmując decyzję, żadna z grup nie będzie wiedziała jaką decyzję postanowiła podjąć druga grupa. Z wyjątkiem sytuacji wymienionych poniżej, grupy nie będą mogły się ze sobą komunikować. Wiadomości ( treść decyzji) przenosić będzie od jednej grupy do drugiej neutralny „posłaniec”, nie będący członkiem żadnej z grup. Każda grupa będzie mieć kilka minut na podjęcie decyzji co do widomości wysłanej przy każdej transakcji. Przy wymianie wiadomości punkty naliczane będą według zamieszczonej niżej tabeli: Moja mapka zawodowa scenariusze zajęć 119 WIADOMOŚĆ GRUPY POMARAŃCZOWEJ Warsztaty z zakresu przedsiębiorczości WIADOMOŚĆ GRUPY NIEBIESKIEJ XX XY YY N: -20 N: -20 N: -40 P: -20 P: +20 P: +40 N: +20 N: 0 N: -20 P: -20 P: 0 P: +20 N: +40 N: +20 N: +20 P: -40 P: -20 P: +20 xx XY YY Przykład: Jeśli grupa NIEBIESKA wysłała jako decyzję XX, a grupa POMARAŃCZOWA wysłała XY, to wyniki tej transakcji są następujące: GRUPA NEIBIESKA otrzymuje +20 punktów GRUPA POMARAŃCZOWA otrzymuje – 20 punktów Po każdej transakcji, należy więc sprawdzić jaki jest jej wynik i zapisać go w tabelce zamieszczonej na końcu niniejszej instrukcji. Wyjątkiem od zasady niekomunikowania się grup są transakcje: piata i ósma. W tych dwóch przypadkach przed wysłaniem wiadomości przewiduje się dodatkowy czas na spotkanie przedstawicieli grup, po jednym z każdej (jeśli obie strony wyrażą na to zgodę). Spotkanie będzie miało na celu przedyskutowanie wszystkich spraw , jakie członkowie grup powierzyli swemu przedstawicielowi do omówienia. Spotkanie przedstawicieli odbędzie się w miejscu niewidocznym dla grupy POMARAŃCZOWEJ i NIEBIESKIEJ oraz takim, skąd grupy te nie będą mogły dosłyszeć rozmowy. Po odbyciu spotkań między przedstawicielami ( jeśli dojdzie w ogóle do tych spotkań) , grupy będą mogły podejmować decyzje w zwykły sposób. Jednocześnie wynik transakcji piątej pomnożony zostanie przez pięć, zaś transakcji ósmej – przez dziesięć. Twoją grupę, lub tez przedstawiciela Twojej grupy wyznaczonego do rozmów w transakcji piątej i ósmej, obserwować może „obserwator” . Osoba ta może również obserwować pracę drugiej grupy. Obserwator nie ma prawa dyskutować wyników swej obserwacji przed ogólną dyskusją na zakończenie ćwiczenia. 120 Warsztaty z zakresu przedsiębiorczości Na przeczytanie tej instrukcji i przedyskutowanie jej z własną grupą przeznaczone jest 10 minut. Decyzja grupy: Wyniki Transakcja niebieskiej pomarańczowej transakcji razem 1 2 3 4 5 (x5) 6 7 8 (x10) GRUPA „POMARAŃCZOWA” Instrukcja Grupa osób, z którą siedzisz przy stole, podejmuje serię transakcji z podobną grupą siedzącą w innej sali. Transakcje te można uważać za symulowane kontakty z rodzaju tych, jakie mogłyby występować pomiędzy rządami, organizacjami, wydziałami, rodzinami czy jednostkami. Twoja grupa to grupa POMARAŃCZOWA, druga zaś to NIEBIESKA. (Jednocześnie może pracować kilka grup POMARAŃCZOWYCH i NIEBIESKICH, ale Twoja grupa będzie się kontaktować tylko z jedną z grup NIEBIESKICH) Gra będzie się składać z ośmiu transakcji pomiędzy grupą NIEBIESKĄ i POMARAŃCZOWĄ. Celem jest dołożenie wszelkich starań, by jak najwięcej z tych transakcji zyskać. Zyski liczone będą w punktach. Punkty te zależą od tego, jakie decyzje podejmie każda z grup w trakcie transakcji. Podczas każdej z ośmiu transakcji każda z grup podejmie decyzję o przesłaniu grupie drugiej Moja mapka zawodowa scenariusze zajęć 121 Warsztaty z zakresu przedsiębiorczości wiadomości w postaci jednego z trzech zestawów symboli: XX lub XY lub YY. Podejmując decyzję, żadna z grup nie będzie wiedziała jaką decyzję postanowiła podjąć druga grupa. Z wyjątkiem sytuacji wymienionych poniżej, grupy nie będą mogły się ze sobą komunikować. Wiadomości ( treść decyzji) przenosić będzie od jednej grupy do drugiej neutralny „posłaniec”, nie będący członkiem żadnej z grup. Każda grupa będzie mieć kilka minut na podjęcie decyzji co do widomości wysłanej przy każdej transakcji. Przy wymianie wiadomości punkty naliczane będą według zamieszczonej niżej tabeli: NIEBIESKIEJ WIADOMOŚĆ GRUPY WIADOMOŚĆ GRUPY POMARAŃCZOWEJ XX XY YY P: -20 P: -20 P: -40 N: -20 N: +20 N: +40 P: +20 P: 0 P: -20 XX XY N: -20 N: 0 N: +20 P: +40 P: +20 P: +20 N: -40 N: -20 N: +20 YY Przykład: Jeśli grupa POMARAŃCZOWA wysłała jako decyzję XX, a grupa NIEBEISKA wysłała XY, to wyniki tej transakcji są następujące: GRUPA POMARAŃCZOWA otrzymuje +20 punktów GRUPA NIEBIESKA otrzymuje – 20 punktów Po każdej transakcji, należy więc sprawdzić jaki jest jej wynik i zapisać go w tabelce zamieszczonej na końcu niniejszej instrukcji. Wyjątkiem od zasady niekomunikowania się grup są transakcje: piata i ósma. W tych dwóch przypadkach przed wysłaniem wiadomości przewiduje się dodatkowy czas na spotkanie przedstawicieli grup, po jednym z każdej (jeśli obie strony wyrażą na to zgodę). Spotkanie będzie miało na celu przedyskutowanie wszystkich spraw , jakie członkowie grup powierzyli swemu przedstawicielowi do omówienia. Spotkanie przedstawicieli odbędzie się w miejscu 122 Warsztaty z zakresu przedsiębiorczości niewidocznym dla grupy POMARAŃCZOWEJ i NIEBIESKIEJ oraz takim, skąd grupy te nie będą mogły dosłyszeć rozmowy. Po odbyciu spotkań między przedstawicielami ( jeśli dojdzie w ogóle do tych spotkań) , grupy będą mogły podejmować decyzje w zwykły sposób. Jednocześnie wynik transakcji piątej pomnożony zostanie przez pięć, zaś transakcji ósmej – przez dziesięć. Twoją grupę, lub tez przedstawiciela Twojej grupy wyznaczonego do rozmów w transakcji piątej i ósmej, obserwować może „obserwator” . Osoba ta może również obserwować pracę drugiej grupy. Obserwator nie ma prawa dyskutować wyników swej obserwacji przed ogólną dyskusją na zakończenie ćwiczenia. Na przeczytanie tej instrukcji i przedyskutowanie jej z własną grupą przeznaczone jest 10 minut. Transakcja Decyzja grupy: pomarańczowej Wyniki niebieskiej transakcji razem 1 2 3 4 5 (x5) 6 7 8 (x10) Ćwiczenie 8 - Załóż firmę materiały pomocnicze: xx prezentacja firm xx duże kartki xx mazaki Czas 60 minut Moja mapka zawodowa scenariusze zajęć 123 Warsztaty z zakresu przedsiębiorczości Ćwiczenie ma na celu utrwalenie treści zajęć z poprzednich modułów Po wykonaniu tego ćwiczenia będziesz wiedział, jakie korzyści i koszty przynosi prowadzenia własnej firmy oraz co należy zrobić, aby taka firmę stworzyć. Załóż firmę Praca na własny rachunek? To nie takie trudne, jak się wydaje, a korzyści są oczywiste. Duch przedsiębiorczości ostatnio w kraju nieco przygasł. Przytłumiły go recesja i coraz większa biurokracja. - To właśnie ingerencja państwa zahamowała wielki rozkwit prywatnych firm na początku lat 90. - mówi Andrzej Sadowski z Centrum im. Adama Smitha. Teraz założenie firmy to kilkutygodniowa bieganina po różnych urzędach. Chociaż obecny rząd stawia na rozwój przedsiębiorczości i chce go ułatwić, nadal daleko nam do standardów kanadyjskich czy australijskich, gdzie firmę da się założyć w dwa dni. Samo założenie firmy nie gwarantuje sukcesu. Jak podkreśla profesor Steven Kaplan, dyrektor programu przedsiębiorczości na podyplomowych studiach biznesu uniwersytetu w Chicago, osoba, która chce być czymś więcej niż wolnym ptakiem, musi mieć solidny biznesplan. Choćby nie wiem jak świetny był twój pomysł, upewnij się, że są klienci, których zainteresuje twoja oferta - mówi. Nie można też zapomnieć o dobrym ekspresie do kawy. Bez względu na to, czy firma ma jednego czy 50 pracowników, utrzymanie się na powierzchni, zwłaszcza na początku, oznacza zarwane noce i zjadaną przy biurku zimną pizzę. Własna firma daje mnóstwo możliwości i satysfakcji ludziom, którzy sami chcą być sobie panami. Poniżej zamieszczamy historie tych, którym się udało. Joanna Masalska dość już miała pracy na państwowej posadzie. Po ukończeniu SGH przepracowała w administracji pięć lat. Od kwietnia szefuje spółce Reboot&Co podpowiadającej menedżerom, jak zatrudniać pracowników i zarządzać czasem pracy. - Prawda, że to fajne zajęcie dla osób, które same rzuciły pracę na etacie? - śmieje się pani Marzena. Jej zdaniem na początku najważniejsze to znaleźć odpowiedniego wspólnika, bo rozkręcanie biznesu samemu jest zbyt ciężkie, nawet dla twardzieli. Dlatego na wspólniczkę wzięła koleżankę Agnieszkę Hill, psychologa. Ta właśnie straciła pracę, bo padła firma doradztwa personalnego, w której była konsultantem. Podzieliły się zadaniami: Masalska zarządza spółką, Hill szkoleniami. Nie mają etatowych pracowników, wynajmują małe, jednopokojowe biuro w stolicy. Nie nastawiają się na szybki zysk. Na początek chodzi o to, by przetrwać. Przyciągnąć klienta dobrą jakością usług oraz niewygórowanymi cenami i sprawić, by został. Mają szczęście - dotąd żaden z klientów nie spóźnił się z zapłatą, co mogłoby doprowadzić spółkę do upadku. Reboot&Co utrzymuje się na powierzchni, chociaż szkolenia to pierwsza rzecz, na której oszczędzają firmy w czasach recesji. Bardziej przebojowo ruszyła w biznesową przygodę Marta Sawczuk, 30-letnia absolwentka inżynierii sanitarnej (wodociągi i kanalizacja) na Politechnice Białostockiej. W wyuczonym 124 Warsztaty z zakresu przedsiębiorczości zawodzie nie zdążyła nawet popracować, bo już w trakcie studiów urodziła dwoje dzieci. To właśnie ciąża naprowadziła ją na pomysł nowego zajęcia. W szkole rodzenia zobaczyła worki sako wypełnione styropianowym granulatem, dopasowujące się do kształtu ciała i umożliwiające wygodne siedzenie. - Właśnie byliśmy w trakcie budowy domu i wokół było pełno styropianu. Pomyślałam, że sama uszyję coś takiego - mówi. Wkrótce w kolejce po worki ustawiły się do niej koleżanki i znajome ze szkoły rodzenia. Przed dwoma laty zarejestrowała firmę Babysak, która oprócz worków sako szyje także poduszki-dziurki dla kobiet po porodzie i osób z odleżynami ułatwiające siedzenie, a także chusty do noszenia niemowląt. Niedawno zatrudniła do szycia dwie kobiety, a sama zajęła się szukaniem klientów. Miesięcznie sprzedaje w szkołach rodzenia i sklepach około 70 poduszek, osiem chust i cztery worki sako. Reklamuje też swoje towary na stronie internetowej, którą zamówiła u znajomego informatyka, bo to znacznie tańsze niż reklama w gazetach. Pani Marta nie żałuje podjętej decyzji. Nie wyobrażała sobie siedzenia w biurze czy na budowie do późnych godzin, tym bardziej że wychowuje już trójkę dzieci. - Trzeba tylko pozbyć się wątpliwości i uwierzyć we własne siły. Wtedy można przenosić góry - mówi. 30-letni Brett Hurt dorzuciłby jeszcze do tego ciekawość nowych technologii. Swoje przedsiębiorstwo, Coremetrics, otworzył w przełomowym dla gospodarki roku 1999. Mimo to udało mu się - znalazł niszę na rynku. Wcześniej Hurt sprzedawał odżywki przez Internet i denerwowały go ograniczenia oprogramowania zbierającego dane dotyczące klientów. Hurt, który pisał programy już w wieku 7 lat, zbudował własną aplikację "analizy sieci" zbierała i przetwarzała dane dotyczące zachowania klientów odwiedzających jego stronę. Aplikacja śledziła każdy krok klienta, np. sprawdzała, która reklama ściągnęła go na tę stronę, i rejestrowała listę towarów, które początkowo umieścił w swoim koszyku, ale w końcu usunął i nie kupił. Program wzbudził ogromne zainteresowanie wśród przyjaciół Hurta, również zajmujących się handlem w Internecie. Obecnie Hurt ma 50 pracowników i zebrane 53 miliony dolarów, a wśród jego klientów znajdują się Wal - Mart i CompUSA. Również założycielka ośrodka dziennej opieki dla psów Doggy Day Care w stanie Milwaukee w USA Jackie Schwanberg uważa, że żaden nowoczesny przedsiębiorca nie może obyć się bez palmtopa, telefonu komórkowego, laptopa i oprogramowania przeznaczonego dla małych firm. 38-letnia Schwanberg zaczynała w 1997 roku z jednym pracownikiem. Teraz ma ośrodki w trzech różnych miejscach, zatrudnia 40 osób, które codziennie opiekują się 110 psami. [...] Najnowszym symbolem sukcesu Jackie Schwanberg jest budynek o powierzchni ponad 900 metrów kwadratowych, który zaprojektowała i zbudowała. Budynek ma być znakiem jej zaangażowania i wiary w swoje przedsięwzięcie. Kiedy bank odmówił jej kredytowania budowy, podważając wiarygodność biznesplanu, Schwanberg nie poddała się. Wszyscy dookoła mówili jej, że pomysł jest świetny, więc postanowiła zaryzykować. - Po prostu wzięłam pożyczkę pod zastaw domu. Pomyślałam: OK, poradzę sobie sama - wspomina Schwanberg. To jest pierwsza i ostatnia zasada własnego biznesu - nie bać się ryzyka. Artykuł ukazał się w tygodniku Newsweek Polska, w numerze 40/02 na stronie 62 Moja mapka zawodowa scenariusze zajęć 125 Warsztaty z zakresu przedsiębiorczości Zadania: 1. Do jakich działań zachęca się w tym tekście? 2. W jakich dziedzinach działają opisane w tekście firmy? 3. Jakie etapy w istnieniu firmy są wskazane w tekście? 4. Jakie koszty musieli ponieść ich właściciele uruchamiając swoje firmy? 5. Skąd czerpali potrzebne środki ? 6. Jakie przeszkody musieli przezwyciężyć? 7. Jakie cechy charakteru , twoim zdaniem, ułatwiają założenie i prowadzenie własnej firmy? Zastanów się, jakie szanse i zagrożenia wynikają z prowadzenia własnej firmy oraz jakie są twoje silne i słabe strony jako właściciela firmy (czyli przeprowadź analizę SWOT). Szanse Zagrożenia Silne strony Słabe strony Np. gotowość do ryzyka Np. brak odpowiedniej wiedzy Podsumowanie: Prowadzący podsumowuje cykl zajęć. Każdy z uczestników wyraża swoją opinię. Literatura: T. Orłowski, Nowy leksykon ekonomiczny, Oficyna Wydawnicza Graf-Punkt, Warszawa 1998; Wielki słownik wyrazów obcych i trudnych, red. A. Markowski, R. Pawelec, wyd. Wilga, Warszawa 2001. Materiały opracowane w ramach Programu Edukacyjnego Newsweek Polska i Narodowego Banku Polskiego Ekonomia stosowana, Podręcznik do przedmiotu podstaw przedsiębiorczości pod redakcją prof. dr hab. M. Belki FMP, Warszawa 2002 r. Sałacka Ewa: Jak znaleźć dobrą pracę?, PPH „Park”, Bielsko-Biała 2001 r. Eggert Max: Doskonała rozmowa kwalifikacyjna, Dom Wydawniczy REBIS, Poznań 2002 r. Szydłowski Bronisław: Praktyczny poradnik poszukiwania pracy, PW STABIL, Kraków 2000 r. red. Dudkiewicz Magdalena: Praca dla młodych, Raport AIG i Gazety Wyborczej, Agora S.A. , Warszawa 2002 r. Biblioteka Gazety wyborczej „Biznes” Dave Gray Gamestoring, Oficyna a Wolters Kluwer business Warszawa 2011-08-30 Iwona Burzyńska Jak rozwijać, by rozwinąć skrzydła. Czyli jak zastosować techniki PR na rynku pracy, Difin, Warszawa 2010 Maciej Bennewicz Coaching i mentoring w praktyce, Warszawa 2011 Moja firma – warsztaty dla uczniów www.telepraca.gov.pl www.nbp.pl www.wup.katowice.pl 126 Warsztaty z zakresu przedsiębiorczości Scenariusz indywidualnego spotkania z uczniem scenariusz indywidualnego spotkania z uczniem Rodzaj zajęć: indywidualne poradnictwo zawodowe Czas trwania: 3 godziny dydaktyczne Realizacja: doradca zawodowy cele zajęć: 1. Określenie potencjału ucznia: jego zainteresowań, zdolności, umiejętności i możliwości. 2. Określenie obszaru zainteresowań, predyspozycji i preferencji zawodowych. 3. Pomoc w zaplanowaniu ścieżki kariery edukacyjno – zawodowej. 4. Wsparcie w wyborze odpowiedniego kierunku dalszego kształcenia bądź zmiany zawodu. 5. Opracowanie Indywidualnego Planu Działania. metody i formy pracy: 1. Praca indywidualna ucznia pod kierunkiem doradcy zawodowego 2. Dyskusja kierowana 3. Analiza danych materiały i pomoce dydaktyczne: 1. Indywidualny Plan Działania (Załącznik nr 1 do scenariusza) 2. Gra towarzyska – test do samooceny (Załącznik nr 2 do scenariusza) 3. Tendencje rynku pracy (Załącznik nr 3 do scenariusza) 4. Informator o zawodach, teczka o zawodzie bądź Klasyfikacja Zawodów i Specjalności (Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 27 kwietnia 2010r. w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy oraz zakresu jej stosowania Dz. U. Nr 82, poz. 537) 5. Opcjonalnie: komputer oraz dostępne na rynku programy komputerowe, w których informacje o zawodach się znajdują (np.: E-Szok, Indywidualny Planer Kariery – Wydawnictwo Progra). 128 Przebieg spotkania: WSTĘP: 1. Przedstawienie się, wyjaśnienie czym zajmuje się doradca zawodowy 2. Przedstawienie celu i przebiegu spot kania KROK 1: POZNAJ SAMEGO SIEBIE: 1. Zainteresowania: Doradca skłania ucznia do zastanowienia się nad czynnościami, które lubi, bądź których nie znosi wykonywać, z nastawieniem bardziej na czynności zawodowe. Przykładowe pytania, jakie doradca może zadać uczniowi w przypadku trudności: xx Jak spędzasz wolny czas? Z kim? Co robicie najczęściej? xx Co lubisz robić w wolnym czasie? Opowiedz mi. xx Jakie przedmioty w szkole lubisz najbardziej? Dlaczego? xx Jeśli szukasz informacji na Internecie, czego one najczęściej dotyczą? xx Jakie strony internetowe najczęściej odwiedzasz? xx Jakie książki/gazety/czasopisma czytasz? xx Co ci w życiu sprawia przyjemność? xx Co robią inni, co ci się podoba? xx Co ciekawego robią inni, co też chciałbyś umieć robić? xx Co umiesz i lubisz robić? xx Czego nie lubisz wykonywać? xx Z jakiego przedmiotu mógłbyś udzielać korepetycji bądź pomagać innym w nauce? Następnie uczeń samodzielnie wykonuje narzędzie „Gra towarzyska – test do samooceny” (Załącznik nr 2). Po podliczeniu wyników doradca omawia uczniowi obszar zainteresowań zawodowych oraz wspólnie dobierają konkretne zawody i stanowiska pracy. 2. Zdolności: Doradca skłania ucznia do zastanowienia się nad własnymi zdolnościami. Przykładowe pytania, jakie doradca może zadać uczniowi w przypadku trudności: xx Z jakiego przedmiotu mógłbyś udzielać korepetycji bądź pomagać innym w nauce? xx Za co cię chwalą inni? xx Jakie czynności nigdy nie sprawiały ci trudności? xx W czym pomagasz innym? xx Jakie stanowisko w firmie mógłbyś objąć? Dlaczego? Moja mapka zawodowa scenariusze zajęć 129 Scenariusz indywidualnego spotkania z uczniem 3. Umiejętności: Doradca krótko omawia różnicę między kwalifikacjami zawodowymi a umiejętnościami uniwersalnymi. Następnie uczeń na podstawie informacji o sobie wypełnia tabelę. 4. Cechy charakteru: Doradca krótko charakteryzuje pojęcie osobowość oraz jej składniki jakimi są mocne i słabe strony, następnie skłania ucznia do zastanowienia się nad swoimi cechami charakteru. Po określeniu mocnych stron, wspólnie zastanawia się z uczniem, na jakich stanowiskach czy w jakich zawodach mógłby wykorzystać swoje mocne strony a w jaki sposób można pokonać słabości. Przykładowe pytania, jakie doradca może zadać uczniowi w przypadku trudności: 130 xx Jaką rolę pełnisz w grupie? xx Jak się czujesz/zachowujesz w grupie? xx Jak ci się pracuje w grupie? xx Jakie ci inni powierzają zadania? xx Co u siebie cenisz? xx Za co cię chwalą/cenią inni? xx Opowiedz mi o swoim sukcesie? Jaki był? Jak go uczciłeś? xx Co cię odróżnia od innych? xx Jak pomagasz innym? xx O jaką pomoc zwracają się do ciebie inni? xx Jak reagujesz na sytuację trudną? xx Jak przezwyciężasz bariery? xx Co sprawia ci trudność? xx Co ci łatwo przychodzi? xx Z czego się w życiu cieszysz? Jak to okazujesz? xx Za co cenią cię inni? xx Jak cię widzą inni? xx Co odróżnia cię od innych? xx Jak reagujesz na stres/niepowodzenia? xx Co robisz aby odpocząć, zrelaksować się? 5. System wartości: Doradca omawia rolę wyznawanego systemu wartości w planowaniu kariery zawodowej. Uczeń samodzielnie wypełnia tabelę. Następnie doradca omawia wspólnie z uczniem, czy wybrane przez niego wartości odnoszą się do zawodu czy stanowiska pracy, które chciałby w przyszłości wykonywać. 6. Stan zdrowia: Doradca wraz z uczniem omawia jego przeciwwskazania zdrowotne (jeśli takie występują) oraz określa jakich zawodów uczeń nie może w przyszłości wykonywać. KROK 2: OKREŚL SWOJE AKTUALNE POŁOŻENIE Doradca wspólnie z uczniem określa aktualne położenie wg pytań zawartych w Indywidualnym Planie Działania. KROK 3: DOKŁADNIE POZNAJ WYBRANE PRZEZ CIEBIE STANOWISKO PRACY Doradca wspólnie z uczniem określa wymagania niezbędne do wykonywania danej pracy czy zawodu wybranego przez ucznia wg pytań zawartych w Indywidualnym Planie Działania. Pomocą metodyczną w tej części spotkania może być informator o zawodach, teczka o zawodzie, Klasyfikacja Zawodów i Specjalności (Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 27 kwietnia 2010r. w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy oraz zakresu jej stosowania Dz. U. Nr 82, poz. 537) oraz dostępne na rynku programy komputerowe, w których znajdują się informacje o konkretnych zawodach (np.: E-Szok, Indywidualny Planer Kariery). Warto tu odwołać się do umiejętności uniwersalnych, które uczeń zaznaczał w tabeli w pierwszym kroku i porównać je z tymi umiejętnościami, które są niezbędne w wybranym przez niego zawodzie. KROK 4: PRZEŚLEDŹ ŚCIEŻKI KSZTAŁCENIA I MOŻLIWOŚCI PODNOSZENIA SWYCH KWALIFIKACJI Doradca wraz z uczniem poszukuje informacji dotyczących kształcenia i podnoszenia kwalifikacji w danym zawodzie wg pytań zawartych w Indywidualnym Planie Działania. Pomocą metodyczną w tej części spotkania może być informator o zawodach, teczka o zawodzie, Klasyfikacja Zawodów i Specjalności (Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 27 kwietnia 2010r. w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy oraz zakresu jej stosowania Dz. U. Nr 82, poz. 537) oraz dostępne na rynku programy komputerowe, w których informacje o zawodach się znajdują (np.: E-Szok, Indywidualny Planer Kariery). Dla osób chcących podjąć pracę w jednym z tzw. zawodów przyszłości można wykorzystać informacje zawarte w załączniku nr 3. Moja mapka zawodowa scenariusze zajęć 131 Scenariusz indywidualnego spotkania z uczniem KROK 5: WŁAŚCIWIE OKREŚL CEL I OBIERZ STRATEGIĘ DZIAŁANIA Doradca wraz z uczniem określa plany zawodowe oraz inne plany na przyszłość wg pytań zawartych w Indywidualnym Planie Działania. Przykładowe pytania, jakie doradca może zadać uczniowi w przypadku trudności: xx Jakie są twoje plany, marzenia? Opowiedz mi. xx Jaki masz główny cel w życiu? xx Co chcesz robić w życiu? xx Co chcesz w życiu osiągnąć? xx Jak możesz osiągnąć swój cel? xx Co by się musiało stać, co byś musiał zrobić, aby spełnić swój cel, marzenie? xx Co jest zawsze zależne/niezależne od ciebie? xx Jaki cel już ci się udało zrealizować? Jak tego dokonałeś? Co zrobiłeś, aby to osiągnąć? xx Co myślą o twojej przyszłości rodzice/koledzy/osoby znaczące/autorytety? xx O czym marzyłeś w dzieciństwie? xx Jakie cele uznasz za najważniejsze do spełnienia? xx Z tego co mówisz, co jest realne do spełnienia w ciągu następnego roku/2 lat/5 lat…? xx Jak możesz podzielić swój cel główny na poszczególne etapy? xx Jakie cele etapowe pozwolą ci na realizację swych marzeń/celów? xx Jakie zasoby osobiste pomogą ci w realizacji celów? xx Po czym poznasz, że realizujesz cele/cele etapowe? xx Jakiego czasu potrzebujesz na zrealizowanie celów etapowych? xx Kto może być dla ciebie źródłem wsparcia? xx Co się wydarzy, jak już osiągniesz swój cel? Jak się będziesz czuł? KROK 6: DO DZIEŁA! – PODSUMOWANIE Doradca dokonuje podsumowania spotkania jeszcze raz skłaniając ucznia do zastanowienia się nad realizacją swojej wizji wg pytań zawartych w Indywidualnym Planie Działania. 132 Załącznik nr 1 Mój Indywidualny Plan Działania, czyli 6 kroków do sukcesu zawodowego …………………………………………… (imię i nazwisko) Moja mapka zawodowa scenariusze zajęć 133 Scenariusz indywidualnego spotkania z uczniem KROK 1: Poznaj samego siebie: 1. Zainteresowania Zainteresowania najprościej można określić, jako czynność sprawiająca nam przyjemność, której jesteśmy w stanie poświęcić wiele czasu. Na pewno jest to aktywność, która pobudza nas do rozszerzenia wiadomości z zakresu danej dziedziny. Wiedza taka przychodzi nam łatwiej, dłużej też pozostaje w naszej pamięci. Poza tym każdy z nas chciałby mieć pracę dającą nam satysfakcję, do której chodzilibyśmy z poczuciem spełnienia gdyż na pewno łatwiej jest robić coś co się kocha, lubi, co jest pasją a trudno jest robić coś wbrew sobie. Znanych jest wiele przypadków, w których ludzie ze swojej życiowej pasji stworzyli źródło dochodów, co jest dowodem na to, iż zainteresowania przyczyniają się bezpośrednio do osiągania sukcesów nie tylko w życiu osobistym czy nauce, ale przede wszystkim w pracy zawodowej. Aby określić swoje zainteresowania, odpowiedz sobie na następujące pytania: Co lubię i umiem robić? 1. ……………………………………………………………………… 2. ……………………………………………………………………… 3. ……………………………………………………………………… Co lubię, lecz nie umiem robić? 1. ……………………………………………………………………… 2. ……………………………………………………………………… 3. ……………………………………………………………………… Czego na pewno nie lubię robić? 1. ……………………………………………………………………… 2. ……………………………………………………………………… 3. ……………………………………………………………………… Przy temacie zainteresowań, ważne jest przede wszystkim określenie swych preferencji zawodowych. Po wykonaniu narzędzia „Gra towarzyską – test do samooceny” określimy twój obszar zainteresowań zawodowych. 134 Moje zainteresowania zawodowe wiążą się z: 1. ……………………………………………………………………… 2. ……………………………………………………………………… 3. ……………………………………………………………………… Mogę wykonywać następujące czynności: 1. ……………………………………………………………………… 2. ……………………………………………………………………… 3. ……………………………………………………………………… Wykorzystać to mogę na stanowiskach: 1. ……………………………………………………………………… 2. ……………………………………………………………………… 3. ……………………………………………………………………… 2. Zdolności Jest wiele czynności w życiu każdego człowieka, które wykonujemy z łatwością, nawet nie zastanawiając się nad nimi. Dzieje się tak, gdyż posiadamy pewne uzdolnienia, potocznie nazywane talentem, czyli wrodzoną predyspozycją do wykonywania danej czynności. Często mówi się, że ktoś ma do czegoś talent, czyli inaczej posiada predyspozycje w danym kierunku. Na szczęście, wszyscy jesteśmy uzdolnieni, gdyż posiadamy tzw. zdolności ogólne, czyli np. inteligencję, spostrzegawczość wyobraźnię, zręczność. Ale są też takie zdolności, które określają stopień przydatności do danego zawodu, np.: matematyczne, językowe, plastyczne, muzyczne, techniczne, sportowe, organizacyjne. Trudno byłoby sobie wyobrazić odnoszącego sukcesy architekta bez zdolności np.: planowania czy wyobraźni przestrzennej. Jak określić, bądź odkryć nasze uzdolnienia? Wystarczy odpowiedzieć sobie na pytania: Co umiem robić najlepiej? Co mi zawsze najlepiej wychodziło? Jakie czynności nie sprawiają mi żadnych trudności? 1. ……………………………………………………………………… 2. ……………………………………………………………………… 3. ……………………………………………………………………… Moja mapka zawodowa scenariusze zajęć 135 Scenariusz indywidualnego spotkania z uczniem Często zdarza się tak, iż sami nie zauważamy, że potrafimy robić coś bardzo dobrze, lepiej od innych, dlatego też nie ograniczajmy się jedynie do wiedzy o sobie, ale zapytajmy też naszych znajomych czy rodziny, gdyż to właśnie oni często zwracają uwagę na nasze szczególne uzdolnienia, wyróżniające nas spośród innych. 3.Umiejętności umiejętności wyuczone, czyli właśnie kwalifikacje zawodowe nabywane w toku nauki w szkołach zawodowych, na studiach wyższych, ale również na różnego rodzaju kursach i szkoleniach. Są one podstawowym warunkiem do wykonywania określonego zawodu. Niemal każda oferta pracy zawiera pewne wymagania kwalifikacyjne, jakich oczekuje pracodawca na danym stanowisku. Drugim rodzajem umiejętności, jakie należy wziąć pod uwagę przy planowaniu kariery zawodowej, są umiejętności uniwersalne przydatne w życiu i w każdej pracy. Jak więc odkryć czy wskazać swoje umiejętności? Najlepiej odnieść się do wcześniej już wspomnianych zainteresowań, gdyż są one zawsze związane z wykonywaniem pewnych czynności, np.: jeżeli interesujesz się modelarstwem, oznacza to, iż prawdopodobnie posiadasz umiejętności koordynacji wzrokowo – ruchowej, skupienia uwagi, posługiwania się przedmiotami i narzędziami, itp. W tabelce poniżej znajdziesz przykłady umiejętności uniwersalnych, które możesz wykorzystać do opisu swoich możliwości. Zaznacz w jaki sposób odnoszą się do ciebie w skali od 1 do 5, gdzie 1 oznacza – nie umiem, 5 – umiem bardzo dobrze: Umiejętności interpersonalne, związane z kontaktem z ludźmi (przykłady) Słuchanie Wykonywanie poleceń Doradzanie Przekonywanie Prowadzenie dyskusji w grupie Negocjowanie Sprzedawanie/promowanie produktów Występowanie publiczne Zarządzanie pracą grupy 136 1 2 3 4 5 Przewodzenie, bycie liderem Uczenie innych, przekazywanie wiedzy Organizowanie pracy grupy Współpraca z innymi Umiejętności pracy z danymi, nowymi informacjami (przykłady) 1 2 3 4 5 1 2 3 4 5 Wyszukiwanie informacji Prowadzenie wywiadów Obserwowanie ludzi i rzeczy Analizowanie faktów Interpretacja i wyciąganie wniosków Graficzna prezentacja danych Porównywanie faktów Tłumaczenie zjawisk Prowadzenie obliczeń matematycznych Gromadzenie danych w komputerze Obsługa nowości technicznych Zapamiętywanie faktów, dat, liczb, zjawisk Umiejętności manualne, techniczne, sprawność fizyczna (przykłady) Koordynacja wzrokowo – ruchowa Siła i wytrzymałość Szybkość Zręczne ręce, precyzja wykonywania czynności Wykonywanie drobnych napraw Przygotowywanie jedzenia Posługiwanie się narzędziami Moja mapka zawodowa scenariusze zajęć 137 Scenariusz indywidualnego spotkania z uczniem Kierowanie autem Montowanie, składanie drobnych rzeczy Wykonywanie drobnych prac remontowych Uprawa i pielęgnacja roślin Hodowla zwierząt Dbałość o przedmioty 4. Cechy charakteru Każdy z nas posiada pewną wiedzę o siebie, wiemy, w czym jesteśmy dobrzy a co nam przychodzi z trudnością, w jakich sytuacjach jesteśmy sobą a w jakich nie. Poznanie własnych cech charakteru, w tym przede wszystkim mocnych i słabych stron, przyczynia się znacznie do realistycznej samooceny i wzrostu poczucia własnej wartości, które to są ważną rzeczą w staraniach o wymarzoną pracę. To właśnie wiedza o samym sobie, swych predyspozycjach osobowościowych, pozwala nam wybierać konkretny rodzaj pracy. Wiadomo, iż osoba energiczna, rozmowna, lubiąca towarzystwo innych ludzi, nie do końca będzie szczęśliwa pracując przy segregacji dokumentów w archiwum, a ktoś skryty i nieśmiały nie będzie dobrze się czy w roli promotora czy hostessy. Pamiętaj też, iż nawet twoje słabe strony mogą się okazać atutami! 138 Cechy, które zaliczam do swoich mocnych stron: Mogę je wykorzystać w następujących zawodach /stanowiskach pracy: 1 – …………………………… …………………………………… 2 – …………………………… …………………………………… 3 – …………………………… …………………………………… Cechy, które zaliczam do swoich słabości: Popracuję nad nimi, poprzez:: 1 – …………………………… …………………………………… 2 – …………………………… …………………………………… 3 – …………………………… …………………………………… 5. System wartości: Każdy z nas jest jedyny i niepowtarzalny, dlatego też różne wartości są dla nas ważne. Dla jednej osoby może to być miłość, a dla innej honor czy pozycja społeczna. Wartości, jakie wyznajemy, bezpośrednio związane są z pracą, jaką chcielibyśmy w przyszłości wykonywać. W jaki sposób możemy opisać nasze wartości? Najprostszym sposobem jest analiza samego siebie. W poniższej tabelce masz kilkanaście przykładowych wartości, związanych z pracą. Zaznacz przy każdej z nich stopień ważności, gdzie 1 = mało ważne, 5 = bardzo ważne. Lp. W pracy zawodowej ważne jest dla mnie: W stopniu: 1 Pieniądze 1 2 3 4 5 2 Tworzenie nowych rzeczy 1 2 3 4 5 3 Satysfakcja z pracy 1 2 3 4 5 4 Przywództwo i podejmowanie decyzji 1 2 3 4 5 5 Pozycja społeczna 1 2 3 4 5 6 Samodzielność 1 2 3 4 5 7 Realizowanie marzeń 1 2 3 4 5 8 Niezależność 1 2 3 4 5 Moja mapka zawodowa scenariusze zajęć 139 Scenariusz indywidualnego spotkania z uczniem 9 Awans zawodowy 1 2 3 4 5 10 Bycie własnym szefem 1 2 3 4 5 11 Poświęcenie dla innych ludzi 1 2 3 4 5 12 Odpowiedzialność 1 2 3 4 5 13 Możliwość pogodzenia pracy z życiem rodzinnym 1 2 3 4 5 14 Wyzwania i życie pod presją 1 2 3 4 5 15 Praca w zespole 1 2 3 4 5 16 Bezpieczeństwo i stabilizacja 1 2 3 4 5 17 Przyjaźń 1 2 3 4 5 Porównaj teraz wartości, którym przypisałeś najwyższą rangę, do stanowiska pracy, które chciałbyś wykonywać, np.: jeśli najwyższą wartością jest dla ciebie kreatywność, tworzenie nowych rzeczy czy wyzwania, szybciej sprawdzisz się jako dziennikarz czy pracownik agencji reklamowej, niż jako pracownik na tzw. „taśmie produkcyjnej”. 6. Stan zdrowia W całym procesie planowania ścieżki kariery zawodowej ważne jest też zastanowienie się nad swoimi możliwościami. Powiedzieliśmy już o naszych zdolnościach, umiejętnościach czy predyspozycjach osobowościowych. Nie zapominajmy jednak jeszcze o możliwościach naszego ciała i umysłu. Myśląc o konkretnym stanowisku pracy, weźmy pod uwagę również nasze ograniczenia, które tworzą przeciwwskazania do wykonywania określonej pracy. Jeśli masz kłopoty z kręgosłupem czy wadę postawy, raczej niewłaściwe będą dla ciebie nie tylko prace fizyczne, ale też takie, które wymagają długiego trwania w jednej pozycji, czyli część stanowisk biurowych czy praca jako hostessa już odpada. Zorientuj się więc, czy nie masz żadnych przeciwwskazań, w tym też alergii na konkretne produkty, lęku wysokości czy innych dolegliwości. Określenie stanu zdrowia pozwoli ci na uniknięcie niewłaściwych wyborów zawodowych. Wiem, że nie mogę wykonywać następujących czynności: ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………….. 140 KROK 2: OKREŚL SWOJE AKTUALNE POŁOŻENIE Planowanie kariery zawodowej to długotrwały, bardzo dynamiczny i dość złożony proces. Długotrwały, gdyż rozpoczyna się już wraz z wyborem szkoły ponadgimnazjalnej i trwa przez całe nasze życie zawodowe. Dynamiczny, gdyż podlega zmianom zgodnym z potrzebami wciąż zmieniającego się rynku pracy. Złożony, gdyż wymaga wzięcia pod uwagę wielu czynników. Jednym z nich jest sprecyzowanie aktualnego położenia. Zastanów się więc, co już w życiu osiągnąłeś, co wiesz i umiesz, a czego chciałbyś się jeszcze nauczyć? Aby określić swoje aktualne położenie, odpowiedz na następujące pytania: Gdzie jestem? W jakiej szkole? W której klasie? ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………….. Co sprawiło, że wybrałem (wybrałam) ten kierunek/profil kształcenia? ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………….. Czy jestem zadowolony (zadowolona) ze swego wyboru? Jeśli nie, to jaki kierunek wybrałbym (wybrałabym) teraz? ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………….. Czego chciałbym (chciałabym) się w życiu jeszcze nauczyć? ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………….. Moja mapka zawodowa scenariusze zajęć 141 Scenariusz indywidualnego spotkania z uczniem KROK 3: DOKŁADNIE POZNAJ WYBRANE PRZEZ CIEBIE STANOWISKO PRACY Planowanie kariery zawodowej wiąże się nie tylko z poznaniem samego siebie czy określeniem aktualnego położenia. Ważne jest również dokładne poznanie stanowiska pracy, które chcemy wykonywać. Nikt z nas nie chciałby się niemile rozczarować swoim miejscem pracy i myśleć „to nie tak miało być”. Jeśli chcesz trafnie i świadomie wybrać stanowisko pracy, najważniejsze jest odpowiedzenie na pytania: Jakie są wymagania do wykonywania tej pracy? 1. ……………………………………………………………………… 2. ……………………………………………………………………… 3. ……………………………………………………………………… Jakie zadania i czynności będę wykonywać? 1. ……………………………………………………………………… 2. ……………………………………………………………………… 3. ……………………………………………………………………… Z jakimi przedmiotami będę pracować? 1. ……………………………………………………………………… 2. ……………………………………………………………………… 3. ……………………………………………………………………… Jakie korzyści osiągnę? 1. ……………………………………………………………………… 2. ……………………………………………………………………… 3. ……………………………………………………………………… Jakie są specjalizacje i możliwości podnoszenia kwalifikacji? 1. ……………………………………………………………………… 2. ……………………………………………………………………… 3. ……………………………………………………………………… Gdzie można znaleźć informacje o tym stanowisku? Pamiętaj, że najłatwiej i najszybciej szczegółowe informacje uzyskasz od osób, które mają w tym doświadczenie. Jeśli jednak nie znasz nikogo takiego, poszukaj informacji w Internecie 142 czy wydawnictwach zawodoznawczych (książki, informatory, teczki) dostępnych w szkole, urzędach pracy czy biurach karier. KROK 4: PRZEŚLEDŹ ŚCIEŻKI KSZTAŁCENIA I MOŻLIWOŚCI PODNOSZENIA SWYCH KWALIFIKACJI W obecnych czasach nie ma takiego zawodu, kierunku studiów, czy profilu działalności, który zapewni stałe zatrudnienie wszystkim absolwentom bez konieczności stałego podnoszenia swych kwalifikacji. Kwalifikacje są formalnym potwierdzeniem naszych umiejętności, co oznacza, iż nabywamy w szkołach zawodowych, na studiach wyższych oraz na różnorodnych kursach i szkoleniach. Dlatego też przy planowaniu kariery zawodowej ważne jest ustalenie nie tylko wymogów niezbędnych do pracy na konkretnym stanowisku, ale przede wszystkim prześledzenia ścieżki nabywania doświadczenia zawodowego i specjalizacji oraz drogi podnoszenia swych kwalifikacji. Jeśli chcę zostać: ……………………………………………………………………… Muszę zdobyć: ……………………………………………………………………… Wykształcenie: ……………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………….. Kursy, szkolenia i uprawnienia: ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………….. Inne umiejętności: ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………….. Inne zasoby: ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………….. Moja mapka zawodowa scenariusze zajęć 143 Scenariusz indywidualnego spotkania z uczniem KROK 5: WŁAŚCIWIE OKREŚL CEL I OBIERZ STRATEGIĘ DZIAŁANIA Proces planowania kariery zawodowej to nie tylko poznanie siebie i naszego przyszłego stanowiska pracy. Jedną z najważniejszych rzeczy jest umiejętność planowania i wyznaczania celów. Każdy z nas ma jakieś cele w swoim życiu, jakieś plany dotyczące przyszłości, nie tylko zawodowej. Idealnie by było, gdyby wszystkie nasze cele były ze sobą spójne. Gdy cele wzajemnie się wykluczają, mamy problemy z podejmowaniem działań, np.: osoby, które cenią rodzinę i życie domowe, czują na sobie presję, gdy znacznie angażują się w sprawy zawodowe. Prowadzi to do klasycznego dylematu „albo – albo”. Co jednak możemy zrobić, aby doprowadzić do sytuacji, w której możemy i zjeść i mieć ciastko? Kluczem jest prawidłowe sformułowanie celów. Odpowiedz więc na poniższe pytania: W swoim życiu chciałbym (chciałabym) osiągnąć: 1. ……………………………………………………………………… 2. ……………………………………………………………………… 3. ……………………………………………………………………… Chciałbym (chciałabym) się jeszcze nauczyć: 1. ……………………………………………………………………… 2. ……………………………………………………………………… 3. ……………………………………………………………………… Chciałbym (chciałabym) być: 1. ……………………………………………………………………… 2. ……………………………………………………………………… 3. ……………………………………………………………………… Chciałbym (chciałabym) mieć: 1. ……………………………………………………………………… 2. ……………………………………………………………………… 3. ……………………………………………………………………… Za 10 lat chciałbym(chciałabym): 1. ……………………………………………………………………… 2. ……………………………………………………………………… 3. ……………………………………………………………………… 144 KROK 6: DO DZIEŁA! – PODSUMOWANIE Uff, przeszliśmy już przez wszystkie etapy przygotowania się do rozsądnego planowania kariery zawodowej. Teraz nic innego nie pozostaje, tylko działać. W swych działaniach nie zapominaj też, iż nie jesteś sam – w różnego rodzaju placówkach i instytucjach pomocą służą ci doradcy zawodowi, doradcy kariery czy psycholodzy. Znajdziesz ich w każdym urzędzie pracy czy biurze karier. Pomogą ci poznać siebie, określić cel czy stworzyć plan działania do jego osiągnięcia. Jeżeli jednak wolisz samodzielnie podejmować decyzje dotyczące twojej przyszłości zawodowej i rozważysz wszystkie elementy zawarte w sporządzonym właśnie Indywidualnym Planie Działania, to zakładam że twój wybór ścieżki kariery zawodowej będzie samodzielny, trafny a przede wszystkim świadomy. Na zakończenie odpowiedz sobie jeszcze na dwa pytania: Co zrobiłem (zrobiłam), aby zwiększyć szanse realizacji swojej wizji? ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………….. Co powinienem (powinnam) jeszcze zrobić? ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………….. Załącznik nr 2 GRA TOWARZYSKA - TEST DO SAMOOCENY2 Poniżej znajduje się 90 stwierdzeń. Zaznacz kółkiem numery tych zdań, z którymi się zgadzasz i które są zgodne z Twoimi opiniami i sposobem myślenia. Odpowiedzi zaznaczaj beż dłuższego zastanawiania się – pierwsza myśl jest najlepsza! 1. Posiadanie silnego i zgrabnego ciała jest dla mnie ważną rzeczą. 2. Staram się dogłębnie zrozumieć rzeczy. 3. Muzyka, kolory, piękno każdego rodzaju może wpłynąć na moje usposobienie. 4. Ludzie wzbogacają moje życie i nadają mu sens. 5. Wierzę w siebie i w to, że mam wpływ na rzeczy. 2 Źródło: Kurs Inspiracji, Zeszyty informacyjno – metodyczne doradcy zawodowego Moja mapka zawodowa scenariusze zajęć 145 Scenariusz indywidualnego spotkania z uczniem 6. Doceniam jasno wytyczone kierunki działania, które dokładnie określają, co mam robić. 7. Zwykle potrafię budować, nosić wszystko sam, sam dawać sobie radę. 8. Mogę godzinami myśleć o czymś. 9. Doceniam piękne otoczenie. Kolory i formy znaczą dla mnie bardzo dużo. 10. Kocham towarzystwo. 11. Lubię rywalizację. 12. Muszę mieć najpierw uporządkowane zaplecze i dopiero potem rozpocząć pracę nad projektem. 13. Lubię pracować rękami. 14. Badanie nowych idei daje mi zadowolenie. 15. Zawsze poszukuję nowych sposobów, aby dać wyraz moim twórczym zdolnościom. 16. Doceniam możliwość dzielenia moich osobistych spraw z innymi. 17. To, że jestem najważniejszą osobą w grupie, daje mi zadowolenie. 18. Jest dla mnie sprawą honoru, by dbać o wszystkie szczegóły w mojej pracy. 19. Nie przeszkadza mi, że zabrudzę ręce w czasie pracy. 20. Wykształcenie jest dla mnie nieustającym procesem rozwijania i wyostrzania mojego sposobu myślenia. 21. Lubię ubierać się nietradycyjnie oraz próbować nowe kierunki mody i kolory. 22. Często wyczuwam, gdy jakaś osoba odczuwa potrzebę rozmowy. 23. Lubię organizować ludzi i dawać impuls do pracy. 24. Rutyna pomaga mi w ukończeniu pracy. 25. Lubię kupować rzeczy, które są punktem wyjścia do dalszej pracy. 26. Czasami mogę siedzieć godzinami i pracować nad rozwiązaniem problemów, czytać lub myśleć o życiu. 27. Potrafię wyobrazić sobie rzeczy. 28. Czuję się dobrze, kiedy zajmuję się innymi ludźmi. 29. Lubię, gdy dają mi kredyt zaufania w pracy. 30. Jestem podbudowany, wiedząc, że dobrze i starannie rozwiązałem powierzone zadanie. 31. Chciałbym najchętniej być sobą i wykonywać rzeczy praktyczne, pracować rękami. 146 32. Chętnie czytam książki na jakikolwiek z tematów, który budzi moją ciekawość. 33. Lubię wprowadzać w życie nowe pomysły. 34. W sytuacji, gdy mam jakieś problemy z innymi, preferuję rozmowę i znalezienie rozwiązania. 35. Żeby osiągnąć sukces, należy mierzyć wysoko. 36. Lubię sytuacje, które wymagają ode mnie podejmowania decyzji i brania za nie odpowiedzialności. 37. Lubię dyskutować. 38. Analizuję dany problem gruntownie, zanim podejmę działania. 39. Lubię zmieniać otoczenie tak, aby uczynić je czymś innym i specjalnym. 40. Kiedy jest mi przykro, znajduję przyjaciela, by z nim porozmawiać. 41. Kiedy proponuję plan, wolę żeby inni zajmowali się szczegółami. 42. Zwykle jestem zadowolony z miejsca, gdzie przebywam. 43. Praca na świeżym powietrzu dostarcza mi nowego zasobu energii. 44. Bez przerwy zadaję pytanie „dlaczego?". 45. Podoba mi się, że moja praca jest wyrazem mojego nastroju i uczuć. 46. Lubię znajdować sposoby pomagania ludziom, by byli bardziej ludzcy wobec siebie. 47. Branie udziału w podejmowaniu ważnych decyzji jest niezmiernie ciekawe. 48. Zawsze cieszę się, gdy ktoś inny przejmuje kierownictwo. 49. Lubię, gdy moje otoczenie jest proste i praktyczne. 50. Roztrząsam problem, dopóki nie znajdę odpowiedzi. 51. Piękno natury porusza coś ukrytego we mnie. 52. Bliskie stosunki z innymi są dla mnie ważne. 53. Lepsze stanowisko i awans są dla mnie ważne. 54. Efektywność to coś dla mnie - pracować określoną ilość godzin każdego dnia. 55. Dla uniknięcia chaosu potrzebny jest silny system z ustalonym prawem i porządkiem. 56. Książki zmuszające do myślenia zawsze poszerzają moje horyzonty. 57. Bardzo cieszę się z możliwości pójścia na wystawę, do teatru czy do kina. 58. „Nie widziałem cię długi czas powiedz, co u ciebie?”. Moja mapka zawodowa scenariusze zajęć 147 Scenariusz indywidualnego spotkania z uczniem 59. Niezmiernie ciekawą rzeczą jest możliwość wpływania na innych ludzi. 60. Kiedy przyrzekam, że coś zrobię, wykonuję to do najdrobniejszego szczegółu. 61. Solidna, fizyczna i twarda praca nikomu nie zaszkodzi. 62. Chciałbym nauczyć się wszystkiego, co jest dostępne o tematach, które mnie interesują. 63. Nie chcę być jak inni, lubię robić rzeczy inaczej. 64. „Powiedz mi, jak ci mogę pomóc". 65. Jestem gotów podjąć ryzyko, by kontynuować sprawy dalej. 66. Lubię jasne i precyzyjne linie postępowania, kiedy coś zaczynam. 67. Pierwsze, co widzę w samochodzie, to dobry silnik. 68. Ci ludzie działają stymulująco na mój intelekt. 69. Kiedy czymś się zajmuję, mam tendencję do zapominania o całym świecie. 70. Martwi mnie, że jest tylu ludzi w naszym społeczeństwie, którzy potrzebują pomocy. 71. Zabawnie jest podsuwać innym ludziom pomysły. 72. Nie znoszę, kiedy ktoś bez przerwy zmienia metodę, kiedy akurat kończę pisanie pracy. 73. Zwykle znajduję wyjście w sytuacjach „podbramkowych". 74. Nawet samo czytanie o odkryciach jest ciekawe. 75. Lubię robić happeningi. 76. Zawsze staram się, jak mogę, by okazać uwagę ludziom, którzy wyglądają na samotnych i bez przyjaciół. 77. Lubię działać. 78. Nie lubię robić rzeczy, które nie są zatwierdzone. 79. Sport jest ważny, jeśli ciało ma być zdrowe. 80. Sposób funkcjonowania natury budził zawsze moją ciekawość. 81. Zabawnie być w dobrym humorze i robić coś niezwyczajnego. 82. Sądzę, że ludzie w głębi duszy są dobrzy. 83. Jeśli nie daję sobie rady za pierwszym razem, rozpoczynam jeszcze raz z nową energią i entuzjazmem. 84. Cenię wysoko sytuacje, kiedy wiem, czego inni ode mnie oczekują. 85. Lubię rozłożyć rzeczy na czynniki pierwsze, by zobaczyć, czy dam sobie radę. 148 86. „Nie denerwuj się, możemy przemyśleć sprawę i zaplanować następny krok." 87. Byłoby mi trudno wyobrazić sobie moje życie bez pięknych rzeczy wokół mnie. 88. Często tak się dzieje, że inni przychodzą do mnie, by opowiedzieć o swoich problemach. 89. Zwykle nawiązuję kontakt z ludźmi, którzy mogą pokazać mi drogę do nowych możliwości. 90. Nie potrzebuję dużo, by być szczęśliwym. Wyniki testu do samooceny Należy zakreślić te same liczby, które zostały zakreślone w teście samooceny. R 1 7 13 19 25 31 37 43 49 55 61 67 73 79 85 B 2 8 14 20 26 32 38 44 50 56 62 68 74 80 86 A 3 9 15 21 27 33 39 45 51 57 63 69 75 81 87 S 4 10 16 22 28 34 40 46 52 58 64 70 76 82 88 P 5 11 17 23 29 35 41 47 53 59 65 71 77 83 89 K 6 12 18 24 30 36 42 48 54 60 66 72 78 84 90 Zapisz liczbę cyfr zakreślonych w każdej kolumnie: R______B______A______ S______P______K______ Wpisz litery, które otrzymały największą liczbę punktów: l.______2.______3.______ Moja mapka zawodowa scenariusze zajęć 149 Scenariusz indywidualnego spotkania z uczniem INTERPRETACJA – TYPY OSOBOWOŚCI WG J. HOLLANDA Typ społeczny: Lubi zajęcia z innymi ludźmi: pomaga, doradza, wyjaśnia, informuje, opiekuje się innymi, leczy. W pracy z innymi używa słów uczuć, idei. Mocną stroną są: uzdolnienia werbalne, zdolność do pracy z ludźmi, pomaganie, nauczanie, uzdolnienia handlowe, empatia; słabe strony – manualne, techniczne, naukowe, rozwiązuje problemy kierując się uczuciami. Preferowane wartości: sprawiedliwość, odpowiedzialność, idealizm, rozumienie innych, troska o ich dobro. Preferowane czynności: praca z innymi, w celu udzielenia im pomocy i ułatwiania życia. Postrzega siebie jako: osobę empatyczną, cierpliwą, odpowiedzialną, wyrozumiałą, otwartą na problemy innych. Postrzegany przez innych jako: taktowny, cierpliwy, przyjazny, uczynny, miły, uprzejmy, współczujący, serdeczny, wielkoduszny. Unika: czynności o charakterze technicznym, manualnym, wymagających dużego wysiłku fizycznego. Typowe zawody: fizykoterapeuta, bibliotekarz, hostessa, kelner, lekarz, logopeda, masażysta, nauczyciel, psycholog, pracownik socjalny, policjant, ratownik, pielęgniarka, stewardesa, trener. Typ realistyczny: Reprezentowany jest przez osoby, które lubią poprzez działanie rozwiązywać różne problemy. W pracy używają maszyn, narzędzi przy obsłudze obiektów, produkcji, przetwarzaniu surowców, ich wydobywaniu, przy uprawie roślin, hodowli zwierząt. Dobrze się czują realizując zadania, w których trzeba się napracować fizycznie. Mocną stroną są: koordynacja ruchowa, zręczność, zdolności techniczne, mechaniczne, inteligencja, opanowanie, logika myślenia; słabe strony – społeczne, oświatowe, czasami nadmierne podporządkowywanie się, identyfikowanie z osobami posiadającymi władzę, wpływy. Preferowane wartości: zdrowy rozsądek, uczciwość, korzyści materialne uzależnione od efektów pracy, mocny charakter, odważny styl życia. Preferowane czynności: związane z aktywnością fizyczną. Określa siebie jako: człowieka praktycznego, konserwatywnego, posiadającego lepsze zdolności manualne niż społeczne. Postrzegany przez innych jako: wytrwały, szczery, gospodarny, polegający na sobie. Unika: zawodów, w których przeważają kontakty z innymi ludźmi. Typowe zawody: elektryk, grawer, kierowca, mechanik, optyk, pilot, tokarz, tapicer i inne zawody rzemieślnicze, zawody związane z przetwórstwem surowców, leśnik, ogrodnik, rolnik. Typ intelektualny (badawczy): Dąży do zrozumienia otaczającego świata, poszukuje prawdy analizując rzeczy, zjawiska, myśli, uczucia. Lubi w pracy spotykać się z abstrakcyjnymi, skomplikowanymi problemami, wyzwaniami, oceniać, tworzyć teorie. Mocną stroną są: zdolność do abstrakcyjnego myślenia i twórczego rozwiązywania problemów, zdolności intelektualne, umiejętność korzystania z zasobów informacji, precyzja, dociekliwość; słabe strony – aspołeczność, brak tradycjona- 150 lizmu, czasami zbytnie komplikowanie prostych sytuacji, przywództwo, perswazja. Preferowane czynności: intelektualne, analityczne, ukierunkowane na pokonywanie nieoczekiwanych utrudnień. Widzi siebie jako: osobę inteligentną, metodyczną, sceptyczną, dokładną, posiadającą znajomość rzeczy. Postrzegany przez innych jako: inteligentny, wykształcony, niezależny, introwertywny. Unika: sytuacji wymagających zdolności przywódczych. Typowe zawody: antropolog, astronom, archeolog, biolog, chemik, filozof, geolog, geograf, fizyk, farmaceuta, matematyk, historyk, meteorolog, programista, politolog, statystyk, socjolog. Typ konwencjonalny: Lubi zajęcia i zawody z danymi, ich porządkowaniem i strukturalizowaniem. Lubi porządek i bezpieczeństwo. Rozwiązuje problemy według ustalonych zasad, instrukcji, reguł i procedur działania, pole ceń zwierzchników. Mocną stroną są: zdolność do eksponowania siebie i swoich celów, kompetencje urzędnicze, obliczeniowe, dokładność, logika myślenia, odpowiedzialność; słabe strony – konformizm, uzdolnienia artystyczne, defensywność, brak elastyczności. Wartości preferowane: oszczędność, konformizm, zarabianie pieniędzy. Postrzega siebie jako osobę: sumienną, dokładną, nie rozrzutną, praktyczną, dokładną. Postrzegany przez innych jako: systematyczny, zasadni czy, skuteczny, rozważny, kontrolujący się, pedantyczny, bez wyobraźni Unika: konfliktów, problemów interpersonalnych, pracy, której brak jasnych instrukcji. Typowe zawody: archiwista, bileter, agent celny, agent ubezpieczeniowy, edytor, inkasent, kasjer, kosztorysant, księgowy, notariusz, radca prawny, recepcjonista, rzeczoznawca, statystyk, syndyk, stenograf, urzędnik biurowy, technik BHP, wizytator. Typ przedsiębiorczy: Lubi pracę z ludźmi, ale ukierunkowaną na osobiste korzyści. Lubi mieć władzę, pieniądze, wpływać na innych, kierować, przewodzić, przekonywać innych do celów organizacyjnych lub osiągnięć ekonomicznych. Mocną stroną są: umiejętności motywowania i pobudzania innych do działania, kierowanie innymi, przywództwo, elokwencja, towarzyskość, kompetencje organizacyjne; słabe strony – naukowe, dominacja, podejmowanie czasami zbyt dużego ryzyka, agresywność. Preferowane wartości: władza, sukces finansowy i społeczny, wpływy. Preferowane czynności: nakłanianie, kierowanie. Postrzega siebie jako: osobę towarzyską, pewną siebie, energiczną, optymistyczną, podejmującą ryzyko, ugodową, popularną. Postrzegany przez innych jako: osoba bystra, ambitna, dbająca o zysk, energiczna, władcza, pewna siebie, przy ciągająca uwagę, poszukująca przyjemności, impulsywna. Unika: skomplikowanych zagadnień naukowych. Typowe zawody: adwokat, agent ubezpieczeniowy akwizytor, dyplomata, doradca np. podatkowy księgarz, makler, menedżer, notariusz, prawnik. Moja mapka zawodowa scenariusze zajęć 151 Scenariusz indywidualnego spotkania z uczniem Typ artystyczny: Lubi zajmować się sztukami pięknymi, muzyką, literaturą, rozwija pomysły, koncepcje, tworzyć nowe rzeczy. Preferuje zachowania kreatywne, niecodzienne sytuacje, wymianę myśli. Woli pracować w sytuacjach nieplanowanych, wykorzystując swoją wyobraźnię i zdolności twórcze. Problemy rozwiązuje przez tworzenie. Mocną stroną są: kreatywność, poczucie estetyki, rozwiązywanie problemów w sposób twórczy i nietypowy, bogata wyobraźnia, ekspresyjność, oryginalność; słabe strony – emocjonalny niepokój, niedostateczna socjalizacja, niezorganizowanie, nadmierna emocjonalność, zbyt duża potrzeba niezależności, kompetencje urzędnicze. Preferowane wartości: oryginalność, niezależność, idealizm, piękno. Preferowane czynności: aktywność intelektualna, twórczość muzyczna, aktorska, literacka, plastyczna, rzeźbiarska. Określa siebie jako osobę obdarzoną wyobraźnią, otwartą na otoczenie, niezależnego intelektualistę. Postrzegany przez innych jako: skomplikowany idealista, niezwykły, wrażliwy, twórczy, niedbały, niepraktyczny. Unika: rutyny i ustalonych reguł. Typowe zawody: aktor, architekt, dyrygent, dekorator wnętrz, fotograf ilustrator, kompozytor, malarz, muzyk, pisarz, projektant mody, plastyk, reżyser, rzeźbiarz, tancerz, wizażysta. Załącznik nr 3 TENDENCJE RYNKU PRACY – ZAWODY PRZYSZŁOŚCI3 1. OCHRONA ZDROWIA I OPIEKA SPOŁECZNA. Przykładowe zawody: xx Inżynier kliniczny (uczestniczy w zakupach sprzętu do szpitala, pomaga personelowi medycznemu w obsłudze sprzętu a także nadzoruje eksploatację urządzeń); xx Promotor zdrowia (przygotowuje programy profilaktyki zdrowotnej i promocji zdrowia, współpracuje z placówkami państwowymi i społecznymi w zakresie oświaty zdrowotnej); xx Clinical research assistant (czyli monitor badań klinicznych, osoby na takim stanowisku zatrudniane są przez firmy farmaceutyczne w celu nadzorowania badań klinicznych z wykorzystaniem nowych leków przed wprowadzeniem ich na rynek. Monitor badań klinicznych jest także często odpowiedzialny za przeprowadzenie formalności związanych z rejestracją leków); xx Specjalista ds. ubezpieczeń zdrowotnych; xx Terapeuta oddechowy (pomaga osobom, mającym problemy z oddychaniem w wyniku astmy, chorób płuc lub innych schorzeń. Do zadań należy obsługa specjalistycznej aparatury wspomagającej oddychanie, a także wybór odpowiednich dla danego pacjenta technik i ćwiczeń ułatwiających oddychanie). 3 Opracowanie na podstawie materiałów Międzyresortowego Zespołu do Prognozowania Popytu na Pracę oraz literatury przedmiotu 152 Wiedzę i umiejętności w tym obszarze zawodów można zdobyć studiując medycynę bądź kierunki pokrewne. Prowadzone są na uniwersytetach medycznych i innych uczelniach wyższych. 2. OCHRONA ŚRODOWISKA. Przykładowe zawody: xx Inspektor ochrony środowiska (do podstawowych zadań należą: nadzór nad przestrzeganiem przez różne podmioty rynku przepisów ochrony środowiska, monitoring stanu środowiska a także kontrola instalacji chroniących przed zanieczyszczeniem); xx Doradca ekologiczny (doradza podmiotom rynku właściwe decyzje, pozwalające realizować własne zadania przy jednoczesnym przestrzeganiu prawa, poszukuje sposobów zminimalizowania w działalności firmy ingerencji w środowisko naturalne); xx Pielęgniarz drzew Stanowiska wymagają kwalifikacji nabytych na studiach na kierunku inżynieria środowiska lub ochrona środowiska. Prowadzone są niemal na wszystkich uniwersytetach czy politechnikach. 3. EDUKACJA, NAUCZANIE, PROWADZENIE KURSÓW I SZKOLEŃ. Przykładowe zawody: xx Dydaktyk medialny (przygotowuje oprogramowanie e-learningowe i przenosi wiedzę podręcznikową na nośniki multimedialne e-booki); xx Teletutor/ E-mentor/ Mentor multimedialny (wykładowca, za pośrednictwem Internetu nawiązuje kontakt z uczniem, nadzoruje jego postępy w nauce a także pomaga rozwiązywać problemy). Stanowiska pracy wymagają biegłej znajomości obsługi komputera, a także wiedzy z zakresu pedagogiki i wiedzy tematycznej w określonej dziedzinie. 4. BIOTECHNOLOGIA. Przykładowe zawody: xx Bioinżynier genetyczny (może być nie tylko pracownikiem naukowym, może także znaleźć zatrudnienie w sektorze przemysłowym i rolniczym, gdzie dąży się do uzyskiwania produktów jak najlepszej jakości); xx Nanotechnik (Nanotechnologia jest działem nauki o materiałach. Dotyczy pracy przy strukturach o bardzo małych rozmiarach – na poziomie atomów i cząsteczek. Dziedziny, którymi zajmuje się nanotechnik to m.in.: tworzywa sztuczne, nanorurki, studnie, druty i kropki kwantowe); xx Biotechnolog (może pracować w dziedzinie ochrony środowiska i zastosować biotechnologię przy recyklingu, albo też w przemyśle spożywczym przy produkcji np.: przetworów mlecznych); Moja mapka zawodowa scenariusze zajęć 153 Scenariusz indywidualnego spotkania z uczniem xx Specjalista ds. klonowania. Kwalifikacje można zdobyć studiując kierunek biotechnologiczny. Prowadzony jest przez większość uniwersytetów, politechnik i uczelni rolniczych. 5. NOWOCZESNE OPERACJE FINANSOWE. Przykładowe zawody: xx Projektant pakietów usług finansowych; xx Specjalista od telebankingu/ homebankingu (pracuje nad udoskonaleniem kontaktu z klientem na odległość oraz rozbudowywaniem możliwości bankowości elektronicznej); xx Zarządca funduszu (opiekuje się w naszym imieniu funduszami, którymi dysponujemy, np.: fundusz inwestycyjny, fundusz emerytalny itd.); xx Makler (doradca) ubezpieczeniowy; xx Taksator nieruchomości, realnej wartości hipotecznej czy ryzyka działalności firm (to inaczej rzeczoznawca, osoba posiadająca uprawnienia do szacowania nieruchomości czy ryzyka działalności firm. Uprawnienia można uzyskać po zaliczeniu specjalnego egzaminu); xx Doradca przy tworzeniu nowych firm, doradca franchisingowy. Wiedzę i umiejętności można nabyć studiując kierunek prawniczy, ekonomiczny, zarządzania i marketingu, bankowość lub pokrewne. Prowadzi je większość uniwersytetów i innych uczelni wyższych. 6. KULTURA I ROZRYWKA. Przykładowe zawody: 154 xx Menedżer kultury (pomaga wyszukiwać sponsorów, producentów dzięki którym będą mogły powstać różnego rodzaju projekty artystyczne); xx Animator/ organizator czasu wolnego; xx Redaktor on-line (zajmuje się właśnie pozyskiwaniem, tworzeniem, redagowaniem i zamieszczaniem informacji, artykułów i innych publikacji na stronach Internetowych); xx Pilot/ animator sportów ekstremalnych; xx Organizator centrum rozrywkowo – rekreacyjnego. Kwalifikacje można nabyć kończąc studia z zarządzania i marketingu lub specjalizację animator i menedżer kultury (np. na pedagogice). Prowadzi je większość uniwersytetów i innych uczelni wyższych. 7. INFORMATYKA I TECHNOLOGIE INFORMACYJNE. Przykładowe zawody: xx Content Manager/ Kierownik ds. zawartości serwisów internetowych (jest odpowiedzialny za zawartość strony internetowej. Jego praca polega także na współpracy z wszystkimi osobami, które uczestniczą w procesie tworzenia strony: od informatyków po dział marketingowy); xx Traffic Manager (analizuje i monitoruje odwiedziny Internautów, przemieszczanie się użytkowników, ruch na stronie, przygotowuje raporty i statystyki analizujące frekwencję i aktywność Internautów); xx Menedżer informacji/ Researcher/ Broker informacji/ Infobroker (zajmuje się wyszukiwaniem informacji w Internecie); xx Specjalista ds. gier komputerowych; xx Screendesigner (projektuje układ ekranu w programach komputerowych, edukacyjnych, grach itd.). xx Wiedzę i umiejętności w tym obszarze zawodów można zdobyć studiując informatykę na politechnikach i niektórych uniwersytetach. 8. PRACOWNICY PRODUKCJI I USŁUG. Przykładowe zawody: xx Specjalista od przygotowywania przemówień (speechwriter) (Zajęcia z tego zakresu prowadzone są na specjalizacji dziennikarstwo lub public relations na uniwersytetach i akademiach ekonomicznych); xx Handlowiec on-line; xx Technik instalacji słonecznych; xx Mystery client (shopper) (zadaniem jest zbadanie poziomu świadczenia usług oraz jakości obsługi klienta w firmie. Mystery client powinien zachowywać się jak zwykły klient, czasem ma za zadanie prowokować różne sytuacje, by w ten sposób sprawdzić podejście pracowników firmy do klienta); xx Groomer (zajmuje się pielęgnacją zwierząt, dba o ich higienę, fryzurę, pazury itd.); xx Manager jakości (jest odpowiedzialny za proces wprowadzenia, usprawnienia i utrzymania jakości, zajmuje się ponadto tworzeniem wymogów jakościowych dla nowych usług i produktów); xx Organizator usług gastronomicznych i cateringowych; xx Florysta. Moja mapka zawodowa scenariusze zajęć 155 scenariusz indywidualnego spotkania z uczniem Rodzaj zajęć: indywidualne specjalistyczne poradnictwo zawodowe Czas trwania: 3 godziny dydaktyczne Realizacja: doradca zawodowy cele zajęć: xx Określenie potencjału ucznia: jego zainteresowań, zdolności, umiejętności i możliwości. xx Określenie obszaru zainteresowań, predyspozycji i preferencji zawodowych. xx Pomoc w zaplanowaniu ścieżki kariery edukacyjno – zawodowej. xx Wsparcie w wyborze odpowiedniego kierunku dalszego kształcenia bądź zmiany zawodu. xx Opracowanie Indywidualnego Planu Działania. metody i formy prac: 1. Praca indywidualna ucznia pod kierunkiem doradcy zawodowego 2. Dyskusja kierowana 3. Analiza danych materiały i pomoce dydaktyczne: 1. Indywidualny Plan Działania (Załącznik nr 1 do scenariusza) 2. Profil zainteresowań (Załącznik nr 2 do scenariusza) 3. Komputer z dostępem do Internetu 4. Informator o zawodach, teczka o zawodzie bądź Klasyfikacja Zawodów i Specjalności (Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 27 kwietnia 2010r. w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy oraz zakresu jej stosowania Dz. U. Nr 82, poz. 537) 5. Opcjonalnie: dostępne na rynku programy komputerowe, w których informacje o zawodach się znajdują (np.: E-Szok, Indywidualny Planer Kariery – Wydawnictwo Progra). Moja mapka zawodowa scenariusze zajęć 157 Scenariusz indywidualnego spotkania z uczniem Przebieg spotkania: WSTĘP: 1. Przedstawienie się, wyjaśnienie czym zajmuje się doradca zawodowy 2. Przedstawienie celu i przebiegu spotkania KROK 1: POZNAJ SAMEGO SIEBIE: 1. Zainteresowania: Doradca skłania ucznia do zastanowienia się nad czynnościami, które lubi, bądź których nie znosi wykonywać, z nastawieniem bardziej na czynności zawodowe. Przykładowe pytania, jakie doradca może zadać uczniowi w przypadku trudności: xx Jak spędzasz wolny czas? Z kim? Co robicie najczęściej? xx Co lubisz robić w wolnym czasie? Opowiedz mi. xx Jakie przedmioty w szkole lubisz najbardziej? Dlaczego? xx Jeśli szukasz informacji na Internecie, czego one najczęściej dotyczą? xx Jakie strony internetowe najczęściej odwiedzasz? xx Jakie książki/gazety/czasopisma czytasz? xx Co ci w życiu sprawia przyjemność? xx Co robią inni, co ci się podoba? Następnie uczeń samodzielnie wykonuje narzędzie „Profil zainteresowań” (Załącznik nr 2). Po podliczeniu wyników doradca omawia uczniowi obszar zainteresowań zawodowych oraz wspólnie dobierają konkretne zawody i stanowiska pracy. 2. Zdolności: Doradca skłania ucznia do zastanowienia się nad własnymi zdolnościami. Przykładowe pytania, jakie doradca może zadać uczniowi w przypadku trudności: 158 xx Z jakiego przedmiotu mógłbyś udzielać korepetycji bądź pomagać innym w nauce? xx Za co cię chwalą inni? xx Jakie czynności nigdy nie sprawiały ci trudności? xx W czym pomagasz innym? xx Jakie stanowisko w firmie mógłbyś objąć? Dlaczego? xx O co cię inni proszą? xx Co potrafisz robić lepiej niż inni? xx Za co chwalą cię inni? xx Za co cię podziwiają inni ludzie? xx Gdybyś usłyszał o sobie dobre rzeczy od innych ludzi, co by to było? xx Dla kogo jesteś/mógłbyś być wzorem? Dlaczego? xx Co ci ostatnio dobrze wyszło? Kto to zauważył/docenił? 3. Umiejętności: Doradca krótko omawia różnicę między kwalifikacjami zawodowymi a umiejętnościami uniwersalnymi. Następnie uczeń na podstawie informacji o sobie wypełnia tabelę. 4. Cechy charakteru: Doradca krótko charakteryzuje pojęcie osobowość oraz jej składniki jakimi są mocne i słabe strony, następnie skłania ucznia do zastanowienia się nad swoimi cechami charakteru. Po określeniu mocnych stron, wspólnie zastanawia się z uczniem, na jakich stanowiskach czy w jakich zawodach mógłby wykorzystać swoje mocne strony. Przykładowe pytania, jakie doradca może zadać uczniowi w przypadku trudności: xx Jaką rolę pełnisz w grupie? xx Jak się czujesz/zachowujesz w grupie? xx Jak ci się pracuje w grupie? xx Jakie ci inni powierzają zadania? xx Co u siebie cenisz? xx Za co cię chwalą/cenią inni? xx Opowiedz mi o swoim sukcesie? Jaki był? Jak go uczciłeś? xx Co cię odróżnia od innych? xx Jak pomagasz innym? xx O jaką pomoc zwracają się do ciebie inni? xx Jak reagujesz na sytuację trudną? xx Jak przezwyciężasz bariery? xx Co sprawia ci trudność? xx Co ci łatwo przychodzi? xx Z czego się w życiu cieszysz? Jak to okazujesz? xx Za co cenią cię inni? xx Jak cię widzą inni? xx Co odróżnia cię od innych? Moja mapka zawodowa scenariusze zajęć 159 Scenariusz indywidualnego spotkania z uczniem xx Jak reagujesz na stres/niepowodzenia? xx Co robisz aby odpocząć, zrelaksować się? 5. System wartości: Doradca omawia rolę wyznawanego systemu wartości w planowaniu kariery zawodowej. Przykładowe pytania, jakie doradca może zadać uczniowi w przypadku trudności: xx Co ciekawego mają inni, co ty też chciałbyś mieć? xx Co w życiu cenisz? Co jest dla ciebie najważniejsze? xx Kto jest dla ciebie autorytetem/ważną osobą/idolem? Dlaczego? xx Czym jest/byłaby dla ciebie praca? xx Po co poszedłbyś do pracy? xx Co to znaczy dobra pracy? xx Jaka praca przyniosłaby ci satysfakcję/byłaby spełnieniem twych marzeń i wartości? xx Jakie wartości cenią twoi rodzice? xx Co to znaczy dobre życie? xx Jakby ktoś chciałby zabrać ci/gdybyś musiał oddać coś najważniejszego w życiu, co by to było? xx Co/kogo byś zabrał na bezludną wyspę? xx O czym marzyłeś w dzieciństwie? Następnie doradca omawia wspólnie z uczniem wartości związane z pracą oraz określa, czy wybrane przez niego wartości odnoszą się do zawodu czy stanowiska pracy, które chciałby w przyszłości wykonywać. Przykładowe wartości związane z pracą: pieniądze, tworzenie nowych rzeczy, satysfakcja z pracy, przywództwo i podejmowanie decyzji, pozycja społeczna, samodzielność, realizowanie marzeń, niezależność, awans zawodowy, bycie własnym szefem, poświęcenie dla innych ludzi, odpowiedzialność, możliwość pogodzenia pracy z życiem rodzinnym, wyzwania i życie pod presją, praca w zespole, bezpieczeństwo i stabilizacja, przyjaźń. 6. Stan zdrowia: Doradca wraz z uczniem omawia jego przeciwwskazania zdrowotne (jeśli takie występują) oraz określa jakich zawodów uczeń nie może w przyszłości wykonywać. Przykładowe pytania, jakie doradca może zadać uczniowi w przypadku trudności: xx 160 Czy masz jakieś przeciwwskazania zdrowotne (alergia, wady postawy, orzeczenia o niepełnosprawności…)? xx Czy pozostajesz pod opieką jakiejkolwiek poradni specjalistycznej? xx Czy bierzesz na stałe jakieś leki? xx Czy na coś chorujesz? xx Jakich czynności nie możesz wykonywać? KROK 2: OKREŚL SWOJE AKTUALNE POŁOŻENIE Doradca wspólnie z uczniem określa aktualne położenie wg pytań zawartych w Indywidualnym Planie Działania. Przykładowe pytania, jakie doradca może zadać uczniowi w przypadku trudności: xx Co chciałbyś zmienić w swoim życiu? xx Opowiedz mi o zmianie, której dokonałeś/która się wydarzyła? Dlaczego tak się stało? Jak to zrobiłeś? xx Co jest trudne w zmianach? xx Czego na pewno nie chciałbyś zmieniać w swoim życiu? KROK 3: DOKŁADNIE POZNAJ WYBRANE PRZEZ CIEBIE STANOWISKO PRACY Doradca wspólnie z uczniem określa wymagania niezbędne do wykonywania danej pracy czy zawody wybranego przez ucznia wg pytań zawartych w Indywidualnym Planie Działania. Pomocą metodyczną w tej części spotkania może być informator o zawodach, teczka o zawodzie, Klasyfikacja Zawodów i Specjalności (Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 27 kwietnia 2010r. w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy oraz zakresu jej stosowania Dz. U. Nr 82, poz. 537) oraz dostępne na rynku programy komputerowe, w których informacje o zawodach się znajdują (np.: E-Szok, Indywidualny Planer Kariery). KROK 4: WŁAŚCIWIE OKREŚL CEL I OBIERZ STRATEGIĘ DZIAŁANIA Doradca wraz z uczniem sporządza plan działania dotyczący konkretnego zawodu lub stanowiska pracy wg pytań zawartych w Indywidualnym Planie Działania. Przykładowe pytania, jakie doradca może zadać uczniowi w przypadku trudności: xx Co chcesz robić w życiu? xx Co chcesz w życiu osiągnąć? xx Jakie są twoje plany, marzenia? Opowiedz mi. xx Jaki masz główny cel w życiu? xx Kto jest dla ciebie autorytetem/osobą znaczącą? Moja mapka zawodowa scenariusze zajęć 161 Scenariusz indywidualnego spotkania z uczniem xx Kto może być dla ciebie źródłem wsparcia? xx Jakie zasoby osobiste pomogą ci w realizacji celów? xx Kto ci pomaga w trudnych chwilach? xx Kto jeszcze może ci pomóc/udzielić wsparcia? xx Gdzie zazwyczaj poszukujesz pomocy? xx Komu powierzyłbyś największy sekret? xx Co myślą o twojej przyszłości rodzice/koledzy/osoby znaczące/autorytety? xx O czym marzyłeś w dzieciństwie? xx Jakie cele uznasz za najważniejsze do spełnienia? xx Z tego co mówisz, co jest realne do spełnienia w ciągu następnego roku/2 lat/5 lat…? xx Co się stanie, kiedy już osiągniesz swój cel? xx Co by się musiało stać, co byś musiał zrobić, aby spełnić swój cel, marzenie? xx Co już zrobiłeś, aby zwiększyć szanse realizacji marzeń? Co jeszcze możesz zrobić? xx Co chciałbyś w życiu robić? Gdzie pracować? W jakim otoczeniu? Na jakim stanowisku? Jakie zadania i czynności wykonywać? xx Jakie zawody ci się nie podobają? Pomocą metodyczną w tej części spotkania może być informator o zawodach, teczka o zawodzie, Klasyfikacja Zawodów i Specjalności (Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 27 kwietnia 2010r. w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy oraz zakresu jej stosowania Dz. U. Nr 82, poz. 537) oraz dostępne na rynku programy komputerowe, w których informacje o zawodach się znajdują (np.: E-Szok, Indywidualny Planer Kariery). Warto też skorzystać z Internetu, aby wspólnie z uczniem wyszukać dostępne w okolicy, w której mieszka kursy, szkolenia czy instytucje wspierające młodzież zagrożoną wykluczeniem społecznym bądź niepełnosprawną na rynku pracy. 162 Załącznik nr 1 Mój Indywidualny Plan Działania, czyli 4 kroki do sukcesu zawodowego …………………………………………… (imię i nazwisko) Moja mapka zawodowa scenariusze zajęć 163 Scenariusz indywidualnego spotkania z uczniem KROK 1: POZNAJ SAMEGO SIEBIE: 1. Zainteresowania Zainteresowania najprościej można określić, jako czynność sprawiająca nam przyjemność, której jesteśmy w stanie poświęcić wiele czasu. Na pewno jest to aktywność, która pobudza nas do rozszerzenia wiadomości z zakresu danej dziedziny. Wiedza taka przychodzi nam łatwiej, dłużej też pozostaje w naszej pamięci. Poza tym każdy z nas chciałby mieć pracę dającą nam satysfakcję, do której chodzilibyśmy z poczuciem spełnienia gdyż na pewno łatwiej jest robić coś co się kocha, lubi, co jest pasją a trudno jest robić coś wbrew sobie. Znanych jest wiele przypadków, w których ludzie ze swojej życiowej pasji stworzyli źródło dochodów, co jest dowodem na to, iż zainteresowania przyczyniają się bezpośrednio do osiągania sukcesów nie tylko w życiu osobistym czy nauce, ale przede wszystkim w pracy zawodowej. Aby określić swoje zainteresowania, odpowiedz sobie na następujące pytania: Co lubię i umiem robić? 1. ……………………………………………………………………… 2. ……………………………………………………………………… 3. ……………………………………………………………………… Co lubię, lecz nie umiem robić? 1. ……………………………………………………………………… 2. ……………………………………………………………………… 3. ……………………………………………………………………… Czego na pewno nie lubię robić? 1. ……………………………………………………………………… 2. ……………………………………………………………………… 3. ……………………………………………………………………… Przy temacie zainteresowań, ważne jest przede wszystkim określenie swych zainteresowań zawodowych. Po wykonaniu narzędzia „Profil zainteresowań” określimy twój obszar zainteresowań zawodowych. 164 Moje zainteresowania zawodowe wiążą się z: 1. ……………………………………………………………………… 2. ……………………………………………………………………… 3. ……………………………………………………………………… Mogę wykonywać następujące czynności: 1. ……………………………………………………………………… 2. ……………………………………………………………………… 3. ……………………………………………………………………… Wykorzystać to mogę na stanowiskach: 1. ……………………………………………………………………… 2. ……………………………………………………………………… 3. ……………………………………………………………………… 2. Zdolności Jest wiele czynności w życiu każdego człowieka, które wykonujemy z łatwością, nawet nie zastanawiając się nad nimi. Dzieje się tak, gdyż posiadamy pewne uzdolnienia, potocznie nazywane talentem, czyli wrodzoną predyspozycją do wykonywania danej czynności. Często mówi się, że ktoś ma do czegoś talent, czyli inaczej posiada predyspozycje w danym kierunku. Na szczęście, wszyscy jesteśmy uzdolnieni, gdyż posiadamy tzw. zdolności ogólne, czyli np. inteligencję, spostrzegawczość wyobraźnię, zręczność. Ale są też takie zdolności, które określają stopień przydatności do danego zawodu, np.: matematyczne, językowe, plastyczne, muzyczne, techniczne, sportowe, organizacyjne. Trudno byłoby sobie wyobrazić odnoszącego sukcesy architekta bez zdolności np.: planowania czy wyobraźni przestrzennej. Jak określić, bądź odkryć nasze uzdolnienia? Wystarczy odpowiedzieć sobie na pytania: Co umiem robić najlepiej? Co mi zawsze najlepiej wychodziło? Jakie czynności nie sprawiają mi żadnych trudności? 1. ……………………………………………………………………… 2. ……………………………………………………………………… 3. ……………………………………………………………………… Moja mapka zawodowa scenariusze zajęć 165 Scenariusz indywidualnego spotkania z uczniem Często zdarza się tak, iż sami nie zauważamy, że potrafimy robić coś bardzo dobrze, lepiej od innych, dlatego też nie ograniczajmy się jedynie do wiedzy o sobie, ale zapytajmy też naszych znajomych czy rodziny, gdyż to właśnie oni często zwracają uwagę na nasze szczególne uzdolnienia, wyróżniające nas spośród innych. 3.Umiejętności Umiejętność, jak sama nazwa mówi, jest to każda czynność, którą umiemy, czyli potrafimy wykonać. W całym naszym życiu uczymy się wielu rzeczy, począwszy od czytania, pisania i liczenia. Pracodawcy w procesie poszukiwania odpowiedniego kandydata dokonują analizy umiejętności, gdyż samo świadectwo przedstawiające nasze kwalifikacje zawodowe, już nie wystarczy. Spośród wielu umiejętności, jakie posiadamy, należy wyróżnić przede wszystkim umiejętności wyuczone, czyli właśnie kwalifikacje zawodowe nabywane w toku nauki w szkołach zawodowych, na studiach wyższych, ale również na różnego rodzaju kursach i szkoleniach. Są one podstawowym warunkiem do wykonywania określonego zawodu. Niemal każda oferta pracy zawiera pewne wymagania kwalifikacyjne, jakich oczekuje pracodawca na danym stanowisku. Drugim rodzajem umiejętności, jakie należy wziąć pod uwagę przy planowaniu kariery zawodowej, są umiejętności uniwersalne przydatne w życiu i w każdej pracy. Jak więc odkryć czy wskazać swoje umiejętności? Najlepiej odnieść się do wcześniej już wspomnianych zainteresowań, gdyż są one zawsze związane z wykonywaniem pewnych czynności, np.: jeżeli interesujesz się modelarstwem, oznacza to, iż prawdopodobnie posiadasz umiejętności koordynacji wzrokowo – ruchowej, skupienia uwagi, posługiwania się przedmiotami i narzędziami, itp. W tabelce poniżej znajdziesz przykłady umiejętności uniwersalnych, które możesz wykorzystać do opisu swoich możliwości. Zaznacz w jaki sposób odnoszą się do ciebie w skali od 1 do 5, gdzie 1 oznacza – nie umiem, 5 – umiem bardzo dobrze: Umiejętności interpersonalne, związane z kontaktem z ludźmi (przykłady) Słuchanie Wykonywanie poleceń Doradzanie Przekonywanie Prowadzenie dyskusji w grupie Negocjowanie 166 1 2 3 4 5 Sprzedawanie/promowanie produktów Występowanie publiczne Zarządzanie pracą grupy Przewodzenie, bycie liderem Uczenie innych, przekazywanie wiedzy Organizowanie pracy grupy Współpraca z innymi Umiejętności pracy z danymi, nowymi informacjami (przykłady) 1 2 3 4 5 1 2 3 4 5 Wyszukiwanie informacji Prowadzenie wywiadów Obserwowanie ludzi i rzeczy Analizowanie faktów Interpretacja i wyciąganie wniosków Graficzna prezentacja danych Porównywanie faktów Tłumaczenie zjawisk Prowadzenie obliczeń matematycznych Gromadzenie danych w komputerze Obsługa nowości technicznych Zapamiętywanie faktów, dat, liczb, zjawisk Umiejętności manualne, techniczne, sprawność fizyczna (przykłady) Koordynacja wzrokowo – ruchowa Siła i wytrzymałość Szybkość Zręczne ręce, precyzja wykonywania czynności Wykonywanie drobnych napraw Przygotowywanie jedzenia Moja mapka zawodowa scenariusze zajęć 167 Scenariusz indywidualnego spotkania z uczniem Posługiwanie się narzędziami Kierowanie autem Montowanie, składanie drobnych rzeczy Wykonywanie drobnych prac remontowych Uprawa i pielęgnacja roślin Hodowla zwierząt Dbałość o przedmioty 4. Cechy charakteru Każdy z nas posiada pewną wiedzę o siebie, wiemy, w czym jesteśmy dobrzy a co nam przychodzi z trudnością, w jakich sytuacjach jesteśmy sobą a w jakich nie. Poznanie własnych cech charakteru, w tym przede wszystkim mocnych i słabych stron, przyczynia się znacznie do realistycznej samooceny i wzrostu poczucia własnej wartości, które to są ważną rzeczą w staraniach o wymarzoną pracę. To właśnie wiedza o samym sobie, swych predyspozycjach osobowościowych, pozwala nam wybierać konkretny rodzaj pracy. Wiadomo, iż osoba energiczna, rozmowna, lubiąca towarzystwo innych ludzi, nie do końca będzie szczęśliwa pracując przy segregacji dokumentów w archiwum, a ktoś skryty i nieśmiały nie będzie dobrze się czy w roli promotora czy hostessy. Pamiętaj też, iż nawet twoje słabe strony mogą się okazać atutami! 168 Cechy, które zaliczam do swoich mocnych stron: Mogę je wykorzystać w następujących zawodach /stanowiskach pracy: 1 – …………………………… …………………………………… 2 – …………………………… …………………………………… 3 – …………………………… …………………………………… 5. System wartości: Każdy z nas jest jedyny i niepowtarzalny, dlatego też różne wartości są dla nas ważne. Dla jednej osoby może to być miłość, a dla innej honor czy pozycja społeczna. Wartości, jakie wyznajemy, bezpośrednio związane są z pracą, jaką chcielibyśmy w przyszłości wykonywać. W życiu najbardziej cenię: ………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………… Sukces zawodowy to: ………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………… W pracy zawodowej najważniejsze jest: ………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 6. Stan zdrowia W całym procesie planowania ścieżki kariery zawodowej ważne jest też zastanowienie się nad swoimi możliwościami. Powiedzieliśmy już o naszych zdolnościach, umiejętnościach czy predyspozycjach osobowościowych. Nie zapominajmy jednak jeszcze o możliwościach naszego ciała i umysłu. Myśląc o konkretnym stanowisku pracy, weźmy pod uwagę również nasze ograniczenia, które tworzą przeciwwskazania do wykonywania określonej pracy. Jeśli masz kłopoty z kręgosłupem czy wadę postawy, raczej niewłaściwe będą dla ciebie nie tylko prace fizyczne, ale też takie, które wymagają długiego trwania w jednej pozycji, czyli część stanowisk biurowych czy praca jako hostessa już odpada. Zorientuj się więc, czy nie masz żadnych przeciwwskazań, w tym też alergii na konkretne produkty, lęku wysokości czy innych dolegliwości. Określenie stanu zdrowia pozwoli ci na uniknięcie niewłaściwych wyborów zawodowych. Mój stan zdrowia: ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… Wiem, że nie mogę wykonywać następujących czynności/zawodów/stanowisk pracy: ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… Moja mapka zawodowa scenariusze zajęć 169 Scenariusz indywidualnego spotkania z uczniem KROK 2: OKREŚL SWOJE AKTUALNE POŁOŻENIE Planowanie kariery zawodowej to długotrwały, bardzo dynamiczny i dość złożony proces. Długotrwały, gdyż rozpoczyna się już wraz z wyborem szkoły ponadgimnazjalnej i trwa przez całe nasze życie zawodowe. Dynamiczny, gdyż podlega zmianom zgodnym z potrzebami wciąż zmieniającego się rynku pracy. Złożony, gdyż wymaga wzięcia pod uwagę wielu czynników. Jednym z nich jest sprecyzowanie aktualnego położenia. Zastanów się więc, co już w życiu osiągnąłeś, co wiesz i umiesz, a czego chciałbyś się jeszcze nauczyć? Aby określić swoje aktualne położenie, odpowiedz na następujące pytania: Gdzie jestem? W jakiej szkole? W której klasie? ………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………… Co sprawiło, że wybrałem (wybrałam) ten kierunek/profil kształcenia? ………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………… Czy jestem zadowolony (zadowolona) ze swego wyboru? Jeśli nie, to jaki kierunek wybrałbym (wybrałabym) teraz? ………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………… Czego chciałbym (chciałabym) się w życiu jeszcze nauczyć? ………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………… KROK 3: DOKŁADNIE POZNAJ WYBRANE PRZEZ CIEBIE STANOWISKO PRACY Planowanie kariery zawodowej wiąże się nie tylko z poznaniem samego siebie czy określeniem aktualnego położenia. Ważne jest również dokładne poznanie stanowiska pracy, które chcemy wykonywać. Nikt z nas nie chciałby się niemile rozczarować swoim miejscem pracy i myśleć „to nie tak miało być”. Jeśli chcesz trafnie i świadomie wybrać stanowisko pracy, najważniejsze jest odpowiedzenie na pytania: 170 Jakie są wymagania do wykonywania tej pracy? 1. ……………………………………………………………………… 2. ……………………………………………………………………… 3. ……………………………………………………………………… Jakie zadania i czynności będę wykonywać? 1. ……………………………………………………………………… 2. ……………………………………………………………………… 3. ……………………………………………………………………… Z jakimi przedmiotami będę pracować? 1. ……………………………………………………………………… 2. ……………………………………………………………………… 3. ……………………………………………………………………… Jakie korzyści osiągnę? 1. ……………………………………………………………………… 2. ……………………………………………………………………… 3. ……………………………………………………………………… Jakie są specjalizacje i możliwości podnoszenia kwalifikacji? 1. ……………………………………………………………………… 2. ……………………………………………………………………… 3. ……………………………………………………………………… Gdzie można znaleźć informacje o tym stanowisku? Pamiętaj, że najłatwiej i najszybciej szczegółowe informacje uzyskasz od osób, które mają w tym doświadczenie. Jeśli jednak nie znasz nikogo takiego, poszukaj informacji w Internecie czy wydawnictwach zawodoznawczych (książki, informatory, teczki) dostępnych w urzędach pracy czy biurach karier. Moja mapka zawodowa scenariusze zajęć 171 Scenariusz indywidualnego spotkania z uczniem KROK 4: WŁAŚCIWIE OKREŚL CEL I OBIERZ STRATEGIĘ DZIAŁANIA Proces planowania kariery zawodowej to nie tylko poznanie siebie i naszego przyszłego stanowiska pracy. Jedną z najważniejszych rzeczy jest umiejętność planowania i wyznaczania celów. Każdy z nas ma jakieś cele w swoim życiu, jakieś plany dotyczące przyszłości, nie tylko zawodowej. Idealnie by było, gdyby wszystkie nasze cele były ze sobą spójne. Gdy cele wzajemnie się wykluczają, mamy problemy z podejmowaniem działań, np.: osoby, które cenią rodzinę i życie domowe, czują na sobie presję, gdy znacznie angażują się w sprawy zawodowe. Prowadzi to do klasycznego dylematu „albo – albo”. Co jednak możemy zrobić, aby doprowadzić do sytuacji, w której możemy i zjeść i mieć ciastko? Kluczem jest prawidłowe sformułowanie celów i określenie strategii działania. MÓJ PLAN DZIAŁANIA4: Mój główny cel edukacyjny/zawodowy to: ……………………………………………………………………………………………………………………..… ……………………………………………………………………………………………………………………..… ………………………………………………………………………………………… …………………………..…………………………………………………………………………………………… Dzięki temu osiągnę: 4 Opracowanie na podstawie: Metodologia tworzenia Indywidualnych Planów Działania, Edycja II, Warszawa 2005 172 Mogę to osiągnąć, ponieważ posiadam: Aby to uzyskać muszę jeszcze zdobyć: Wykształcenie i inne kwalifikacje zawodowe (kursy, szkolenia): ………………………………………………… ………………………………………………… ………………………………………………… ………………………………………………… ………………………………………………… ………………………………………………… ………………………………………………… ………………………………………………… Umiejętności: ………………………………………………… ………………………………………………… ………………………………………………… ………………………………………………… ………………………………………………… ………………………………………………… ………………………………………………… ………………………………………………… Inne zasoby: ………………………………………………… ………………………………………………… ………………………………………………… ………………………………………………… ………………………………………………… ………………………………………………… ………………………………………………… ………………………………………………… Bariery, które musze przezwyciężyć: ……………………………………………………………………………………………………………………..… ……………………………………………………………………………………………………………………..… Moja sieć wsparcia: ……………………………………………………………………………………………………………………..… ……………………………………………………………………………………………………………………..… Twój plan działania jest gotowy, pozostało więc zabrać się do jego realizacji. Powodzenia! Moja mapka zawodowa scenariusze zajęć 173 174 W J H R M 1.nauczyciel matematyki 2.lekarz 2.nauczyciel / wykładowca 2.asystent prezesa 2.trener szkoleniowy 1. mechanik RTV/ AGD 1.kontroler 2.sprzedawca odzieży 1.stomatolog 2.marketing manager 1.pracownik banku 2.pracownik banku 2.księgowy 1.mechanik samochodowy 1.księgowy 2.kosmetyczka 1.kasjer R 1.manicurzystka 2.zegarmistrz 1.monter sprzętu AGD M 2.adwokat 2.tłumacz konferencyjny 2.aptekarz 2.weterynarz 1. rzecznik prasowy 1.architekt 2.polityk 2.nauczyciel j. polskiego 2. agent nieruchomości 2.pracownik biurowy 1.sędzia 1.dentysta 2.nauczyciel rachunkowości 1.inżynier 1.tłumacz 2.rzeczoznawca nieruchomości 1.dziennikarz telewizyjny 1.pisarz 1.dziennikarz radiowy 1.nauczyciel akademicki W 2.serwisant sprzętu kopm. 2.elektryk 1.językoznawca J 1.agent ubezpiecz. 2.kasjer 1.sp. ds. marketingu 2.makler giełdowy 1.pracownik biurowy 2.radio/TV mechanik 1.agent nieruchomości H 1.wetwrynarz P 2.inżynier 1.opiekunka dziecięca 2.naukowiec 1. asystent dyrektora 2.wykładowca 2.sędzia 1.pilot wycieczek 2.architekt 1.ogrodnik 2.tłumacz 2.adwokat 2.dziennikarz 2.nauczyciel języka obcego 1.artysta malarz 1.leśniczy 1.kierowca długodystansowy 1.psycholog 1.recepcjonista w hotelu 2.hostessa /promotor 2.urzędnik 2. sp. ds. promocji i sprzedaży 2. sp. ds. marketingu 2.dentysta 1.kompozytor 2. sprzedawca bezpośredni 1.tancerz baletowy 1.rybak 1.listonosz 2.nauczyciel rachunkowości 1.rzeźbiarz 1.straż miejska 2.urzędnik podatkowy 1.monter basenów 2.naprawa sprzętu AGD 2 Załącznik nr 2 1.muzyk A 1.pracownik socjalny 2.kontroler finansów 1.dziennikarz terenowy 2.chirurg plastyczny 2.jubiler 1.taksówkarz T 2.nauczyciel matematyki 1.urzędnik podatkowy 2.hydraulik 1.sprzedawca internetowy K 2.kasjer 1.pielęgniarka 2.monter klimatyzacji 1.pedagog S PROFIL ZAINTERESOWAŃ W każdej kratce masz dwa zawody, oznaczone 1 lub 2. Twoim zadaniem jest wybranie po jednym zawodzie z każdej kratki, który Twoim zadaniem jest bardziej interesujący. Scenariusz indywidualnego spotkania z uczniem Moja mapka zawodowa scenariusze zajęć 175 1 A P T K S 2.pracownik agencji reklam. 2.tancerz 2.grafik komput. 1.kasjer 2.choreograf 1.specjalista PR 2.florysta 2.rolnik 2.treser zwierząt 1.sp. ds. kredytów 1.redaktor 1.handlowiec 1.kasjer walutowy 1.fryzjer 2.leśnik 1.elektro – mechanik 2.kierowca autobusu 2. sp. robót wykończeniowych 2.rezydent biura podróży 2.taksówkarz 1.nauczyciel języka polskiego 1.sp. ds. promocji i sprzedaży 1. nauczyciel rachunkowości 1. mechanik precyzyjny 1.nauczyciel języka obcego 2.pracownik socjalny 1.polityk 2.portier w hotelu 1.dziennikarz prasowy 2.pedagog 1.manager sprzedaży www 2.kontroler 1.sp. ds. analizy rynku 2.psycholog 1. rzeczoznawca ubezpieczeniowy 2.polityk 2.barman /kelner 1.chirurg 2.doradca zawodowy 1.wizażysta 1.pielęgniarz 2.opiekun osób starszych 1.pracownik przedszkola 2.artysta malarz 1.adwokat 2.opiekun zwierząt 2.muzyk 1.doradca handlowy 2.murarz 1.doradca zawodowy 2. techniczna obsługa koncertów 2.inspektor budowlany 1.naukowiec 1.psychiatra 1.weterynarz 2.pracownik poczty 2.komornik 1.lekarz 2.doradca zawodowy 1.aptekarz 1.stewardessa 2.poeta 1.fryzjer 2.ogrodnik 1.kontroler jakości 2. stewardessa 1.inspektor budowlany 2.celnik 1. portier w hotelu 2.projektant mody 1.kierowca pogotowia 2.weterynarz 1.przedstawiciel handlowy 2.kapitan statku 1.kierowca autobusu 2.pracownik biura podróży 1. korespondent wojenny 2.psycho-terapeuta 2.fizjoterapeuta 1.kelner 2.reżyser reklam 2.aktor 1.wizazysta 2.drwal 2.rybak 1.leśniczy 1.poeta 2. pracownik parku rozrywki 2.kierowca długodystansowy 1.kominiarz 1.aktor 2.policjant 1.grafik komput. w agencji reklam. 2.opiekun w domu dziecka 1.copywriter 1.sadownik 2. ochroniarz 1.florysta 2.przedszkolanka 1.pracownik budowlany Scenariusz indywidualnego spotkania z uczniem PROFIL ZAINTERESOWAŃ W każdej kratce masz dwa zawody, oznaczone 1 lub 2. Twoim zadaniem jest wybranie po jednym zawodzie z każdej kratki, który Twoim zadaniem jest bardziej interesujący. Obliczone wyniki z poszczególnych wierszy i kolumn sumujemy i ostateczny wynik nanosimy na tabelę poniżej. Na przykład: jeśli w pierwszej kolumnie (M) zsumowaliśmy zakreślone „1” i wyszło nam 6, dodajemy do nich zsumowane „2” z pierwszego wiersza (M), np.: 5. Uzyskany wynik (11) umieszczamy w odpowiednim kwadracie w tabeli poniżej za pomocą znaku x, czyli w kolumnie M zaznaczamy znakiem x kratkę o wartości 11. Tak samo postępujemy z pozostałymi danymi. M R H J W S K T A P 19 19 18 18 17 17 16 16 15 15 14 14 13 13 12 12 11 11 10 10 9 9 8 8 7 7 6 6 5 5 4 4 3 3 2 2 1 1 Wartości powyżej 15 - duże zainteresowanie daną grupa zawodową. Wartości między 10 a 15 - zainteresowanie daną grupa zawodową. Wartości między 5 a 10 - dana grupa zawodowa nie wydaje się ciekawa. Wartości poniżej 5 - brak zainteresowania daną grupą zawodową Źródło: Kurs inspiracji, Zeszyty informacyjno-metodyczne doradcy zawodowego 176 INTERPRETACJA WYNIKÓW TESTU M - Zawody, w których ważna jest sprawność manualna, wrażliwy dotyk, skoordynowane użycie oczu i rąk, zwinność, szybkość, siła lub wytrzymałość. Precyzyjne prace z użyciem narzędzi lub przyrządów. Typowe zawody: mechanik, elektronik, stolarz, fryzjer, inżynier budowlany, diagnosta samochodowy, stomatolog, chirurg plastyczny, fryzjer, kosmetyczka. R - Obliczanie, działanie na liczbach, prowadzenie rachunkowości, wykonywanie inwentaryzacji, obliczanie z dużą dokładnością, umiejętności w dziedzinie arytmetyki, wykonywanie kalkulacji, precyzyjne formułowanie i rozwiązywanie zadań statystycznych, przeprowadzenie rozumowania na liczbach, budowanie wykresów, przygotowanie sprawozdań finansowych, szacowanie, ocena kosztów, planowanie finansowe, kontrolowanie rachunkowości. Typowe zawody: ekonomista, księgowy, makler giełdowy, matematyk, bankier, urzędnik podatkowy. H - Zdolność oszacowania możliwości innych ludzi, szybkie orientowanie się w sytuacji, realistyczna ocena potrzeb ludzi, wpływanie na osoby, wzbudzanie zaufania i lojalności, zachęcanie, przejrzyste wyrażanie myśli, trafne wysławianie się, umiejętność redagowania dokumentów, zmysł organizacyjny, dobra pamięć, koncentracja i przerzucanie uwagi. Typowe zawody: sprzedawca, specjalista ds. marketingu, redaktor, dziennikarz, asystent dyrektora, specjalista ds. promocji i sprzedaży. J – Umiejętność posługiwania się słowami w mowie i piśmie, śmiałe występowanie przed grupą, wrażliwość na nastroje widowni, prowadzenie wykładów, wyjaśnianie, instruowanie, reprezentowanie innych, tłumaczenie idei i języka. Typowe zawody: językoznawca, nauczyciel, wykładowca, aktor, polityk, rzecznik prasowy, adwokat. W – Wyszukiwanie, badanie, wybitna inteligencja, upodobanie do zajmowania się ideami, informacjami oraz koncepcjami, okazywanie nieustannej ciekawości, zamiłowanie do rzeczy drukowanych, oddanie dla ciągłego osobistego rozwoju i ciągłego uczenia się, przeszukiwanie zbiorów danych, odkrywanie, stwierdzanie, określanie. Zawody związane z wyższym wykształceniem i ciągłym podnoszeniem kwalifikacji zawodowych. S – Strefa socjalna, bliski, „ciepły” kontakt z ludźmi, umiejętność rozpoczynania rozmów z nieznajomymi, uważne i dokładne słuchanie, intuicyjne rozumienie, delikatne wypytywanie, umiejętność obserwowania ludzi, precyzyjna ocena nastrojów społecznych, pomaganie osobom z problemami psychicznymi, duchowymi, społecznymi, fizycznymi lub zawodowymi, usługi szpitalne. Typowe zawody: psycholog, pedagog, lekarz, pielęgniarka, ksiądz, pracownik socjalny, negocjator K – Powierzchowny, „zimny” w kontaktach z ludźmi, wykonywanie poleceń, obsługiwanie lub pomaganie, świadczenie usług bez wchodzenia w głębsze relacje interpersonalne. Typowe zawody: inspektor kontroli skarbowej, policjant, kelner, celnik, kasjer, urzędnik, pracownik biura obsługi klienta, komornik. Moja mapka zawodowa scenariusze zajęć 177 Scenariusz indywidualnego spotkania z uczniem T – Praca związana z ciągłym ruchem, zmianą otoczenia, w terenie, dyspozycyjność, wytrzymałość fizyczna, zdolność adaptacji, odporność na stres, łatwość nawiązywania kontaktów, ciekawość świata i ludzi. Typowe zawody: przewodnik, podróżnik, pilot wycieczek, kierowca, stewardessa, przedstawiciel handlowy, organizator obsługi turystycznej, dziennikarz terenowy, korespondent wojenny, przedstawiciel handlowy. A – Kreatywność, wymyślanie, tworzenie, generowanie nowych pomysłów, wynajdowanie i wprowadzenie innowacji, posiadanie dużych zdolności koncepcyjnych, oryginalność, wyobraźnia i improwizowanie pod wpływem impulsu chwili, komponowanie i nieustanne tworzenie nowych pomysłów dotyczących systemów, metod i procedur. Typowe zawody: architekt, pisarz, aktor, scenarzysta, projektant (odzieży, samochodów, sprzętu AGD, mebli itp), kompozytor, artysta malarz, fotograf, pracownik agencji reklamowej. P – Zawody wykonywane na świeżym powietrzu, uprawa i pielęgnacja roślin, umiejętne obchodzenie się ze zwierzętami, hodowla i tresura. Typowe zawody: lekarz weterynarz, rolnik, ogrodnik, leśnik, treser, hodowca zwierząt. 178 Scenariusze zajęć • • • • • Podlaska Fundacja Rozwoju Regionalnego ul. Starobojarska 15, 15-073 Białystok tel.: 85 740 86 83; fax.: 85 740 86 85 www.pfrr.pl e-mail: [email protected] Zajęcia grupowe z zakresu informatyzacji zawodowej i rynku pracy Program Aktywności Społeczno – Zawodowej Warsztaty z zakresu przedsiębiorczości Indywidualne Poradnictwo Zawodowe Indywidualne Specjalistyczne Poradnictwo Zawodowe Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
