docNr 18/42 - Volvo Trucks
download 
Reklamacja Transkrypt
Nr 18/42 - Volvo Trucks
MAGAZYN INFORMACYJNY VOLVO POLSKA, SAMOCHODY CI¢˚AROWE KIERUNEKVOLVO WRZESIE¡ – PAèDZIERNIK 2004 PODNIEBNE PIWA SMAKOWANIE NR 18/42 - STR. 10 PODRÓ˚ DO DAYTONA BEACH - STR. 5 BEZPIECZNY SAMOCHÓD VOLVO - STR. 16 POZNAJ LEPIEJ SWOJE VOLVO. WYÂWIETLACZ (CZ. II) - STR. 31 Szanowni Paƒstwo Od przesz∏o 10 lat Volvo Polska, Samochody Ci´˝arowe zajmuje czo∏owà, bardzo mocnà pozycj´ w Polsce w sprzeda˝y ci´˝kich pojazdów ci´˝arowych. Dla korporacji Volvo Trucks, Polska to jeden z najwa˝niejszych rynków, dlatego naszym nadrz´dnym celem jest utrzymanie dominujàcej pozycji w sprzeda˝y i serwisowaniu pojazdów. Obecnie Polska znajduje si´ w fazie bardzo dynamicznego rozwoju gospodarczego, do∏àczy∏a do grona najwi´kszych Paƒstw Unii Europejskiej, ma kluczowà pozycj´ pod wzgl´dem transportu Wschód – Zachód, a tak˝e jako kraj tranzytowy dla przewozów mi´dzy Skandynawià a Ârodkowà i Po∏udniowà Europà. Strategiczne po∏o˝enie Polski mo˝e odegraç wa˝kà rol´ w ruchu tranzytowym przez kraj. Na polskim rynku rozpoczynajà dzia∏alnoÊç du˝e zachodnioeuropejskie firmy spedycyjne i transportowe, tworzàc tutaj swoje centra logistyczne. Równie˝ Volvo Polska, Samochody Ci´˝arowe postanowi∏o wybudowaç nowà siedzib´, mieszczàcà biura oraz stacje obs∏ugi. Centrum b´dzie zlokalizowane przy jednej z tras przelotowych stolicy. Opowiadajàc o optymistycznej przysz∏oÊci i planach rozwoju Volvo w Polsce, nie zapominam o tych, którzy przede wszystkim czynià ten rozwój mo˝liwym – o naszych Klientach. Majàc w∏aÊnie Paƒstwa na uwadze, Volvo koncentruje si´ na ciàg∏ym rozbudowywaniu i podnoszeniu jakoÊci Obs∏ugi Klienta w celu zaoferowania Paƒstwu produktów i us∏ug na najwy˝szym poziomie. Mam nadziej´, ˝e te nieustanne wysi∏ki pozwolà nam na utrzymanie pozycji najbardziej aktywnego i wiarygodnego partnera w tak wa˝nej i kluczowej dziedzinie, jakà jest transport. Tom Jorning Dyrektor Zarzàdzajàcy Volvo Polska, Samochody Ci´˝arowe Wiceprezes Volvo Truck Corporation KIERUNEK VOLVO MAGAZYN INFORMACYJNY VOLVO POLSKA, SAMOCHODY CI¢˚AROWE WYDAWCA: Volvo Polska, Samochody Ci´˝arowe REDAGUJE ZESPÓ¸: Magdalena Szczygie∏ redaktor naczelna Krzysztof Sobczak cz´Êci zamienne Jaros∏aw Duchliƒski serwis Bart∏omiej Górzyƒski marketing Piotr ˚urawski sprzeda˝ Witold Szlachta redaktor OPRACOWANIE GRAFICZNE: Szwejkowski Target Project S P I S T R E  ZDJ¢CIA: Witold Szlachta I WST¢P 2 AKTUALNOÂCI Z POLSKI I ZE ÂWIATA 4 60. MI¢DZYNARODOWA WYSTAWA POJAZDÓW U˚YTKOWYCH W HANOWERZE (IAA) WYNIKI SPRZEDA˚Y PODRÓ˚ DO DAYTONA BEACH NASI KLIENCI 5 10 BEZPIECZNY SAMOCHÓD VOLVO NASZE SERWISY 16 26 CIEKAWE ZABUDOWY 30 PORADY SERWISOWE 31 MOTOLABORATORIUM 32 OFERTA DLA BIZNESU 34 PODNIEBNE PIWA SMAKOWANIE TRZEBA LUBIå SWOJÑ PRAC¢ VOLVO FM DLA WOJSKA POLSKIEGO POZNAJ LEPIEJ SWOJE VOLVO. WYÂWIETLACZ (CZ. II) Studio Marmolada C 50 LAT TURBODO¸ADOWANIA W SILNIKACH VOLVO (CZ. II) SPRZ¢G¸A VOLVO ÂCI O N L A TA U A T I W AK  E IIZ K S L O P Z 60. MI¢DZYNARODOWA WYSTAWA POJAZDÓW U˚YTKOWYCH W HANOWERZE (IAA) W dniach od 23 do 30 wrzeÊnia 2004 roku odby∏a si´ kolejna Mi´dzynarodowa Wystawa Pojazdów U˝ytkowych w Hanowerze. Firma Volvo w tym roku skupi∏a si´ na bezpieczeƒstwie, na stoisku o powierzchni 2100 m2 zosta∏y zaprezentowane ró˝norodne modele pojazdów – od pot´˝nego FH16 po zwinne Volvo FL. W sk∏ad serii FH16, FH12, FM12, FM9 i FL6 wchodzà pojazdy od 12 do 60 ton. Wystawiane samochody ci´˝arowe by∏y wyposa˝one w uk∏ady bezpieczeƒstwa opracowane przez Volvo: uk∏ad inteligentnej kontroli pr´dkoÊci jazdy (ACC), elektroniczny system stabilizacji toru jazdy pojazdu (ESP) oraz system monitorowania ciÊnienia w oponach (TPM). Przedstawiony zosta∏ równie˝ uk∏ad selektywnej redukcji katalitycznej (SCR) – system, dzi´ki któremu silniki Volvo b´dà spe∏niaç normy emisji Euro 4 i Euro 5. Po∏àczono w nim obni˝onà emisj´ spalin z ni˝szym zu˝yciem paliwa. W ramach prezentacji dotyczàcej bezpieczeƒstwa, firma Volvo przedstawi∏a cztery symulatory pod has∏em „Najpierw Bezpieczeƒstwo”. Dzi´ki nim, zwiedzajàcy mogli osobiÊcie doÊwiadczyç zalet nowocze- snych uk∏adów, wspierajàcych prac´ kierowcy. Symulatory umo˝liwiajà sprawdzenie reakcji kierowcy i jego odpornoÊci na stres w ró˝nych sytuacjach – podczas testów trzeba by∏o, na przyk∏ad uniknàç zderzenia z ∏osiem lub wykazaç si´ zimnà krwià w sytuacjach stresowych. Dwa inne symulatory przedstawia∏y sposób, w jaki w przysz∏oÊci systemy wspomagania kierowcy mogà zwi´kszyç bezpieczeƒstwo na drodze – uk∏ad mo˝e oceniç bie˝àcà sytuacj´ kierowcy i odpowiednio dostosowywaç dostarczane mu informacje. Wi´cej o bezpieczeƒstwie w obszernym artykule bie˝àcego „Kierunku Volvo”. WYNIKI SPRZEDA˚Y Sprzeda˝ nowych samochodów ci´˝arowych w Polsce: styczeƒ – wrzesieƒ 2004 Dopuszczalna masa ca∏kowita 10 –16 ton Dopuszczalna masa ca∏kowita powy˝ej 16 ton Marka Liczba sztuk Marka Volvo MAN Scania DAF Mercedes Renault V.I. Iveco Jelcz 1138 1062 925 915 907 825 228 28 Star Mercedes Iveco Renault V.I. MAN DAF Volvo Razem 6028 Razem 4 Liczba sztuk 205 194 156 151 129 127 83 1045 PODRÓ˚ DO DAYTONA BEACH Za kulisami wyÊcigu Nascar Niektóre zlecenia transportowe majà bardziej presti˝owy charakter ni˝ inne, ale nic chyba nie mo˝e daç wi´kszej satysfakcji od przewo˝enia samochodów, które wezmà udzia∏ w legendarnym wyÊcigu z serii Nascar, Daytona 500. Ekipa programu „Volvo on the road” (Volvo w trasie) mia∏a szcz´Êcie podró˝owaç samochodem ci´˝arowym Volvo VN780 razem z zespo∏em wyÊcigowym Roush Racing Team na jednà z najwa˝niejszych imprez motoryzacyjnych w Stanach Zjednoczonych. Prowadzenie samochodu ci´˝arowego dla zespo∏u bioràcego udzia∏ w wyÊcigach Nascar to bardzo atrakcyjna praca. Pensja jest bardzo dobra w porównaniu z wynagrodzeniem w wielu firmach transportowych. Kiedy ekipa programu „Volvo on the road” odwiedzi∏a siedzib´ zespo∏u wyÊcigowego Roush Racing w Concord w Karolinie Pó∏nocnej, pozostawa∏y jeszcze dwa tygodnie do momentu wypowiedzenia przez prezydenta Busha sakramentalnych s∏ów: „Panowie, w∏àczcie silniki!”. Wrzawa, jaka wówczas podnosi si´ na trybunach otaczajàcych tor, na którym toczy si´ wyÊcig Daytona 500, jest wr´cz og∏uszajàca. Oko∏o 200 tys. widzów obserwuje zmagania kierowców na miejscu, a kilka milionów przed ekranami telewizorów. Obecnie ca∏y zespó∏ ˝yje jeszcze przygotowaniami do d∏ugiej podró˝y. Pozosta∏y trzy godziny do momentu wyruszenia w kierunku Florydy konwoju d∏ugodystansowych samochodów ci´˝arowych. Od razu widaç, ˝e w Roush Racing nie wszystko przebiega zgodnie z planem. Przed jednà z ramp za∏adunkowych siedzi na drewnianej skrzyni, wpatrujàc si´ w jeden punkt na asfalcie, Bart Starr (37 lat), kierowca pojazdu 6 przeznaczonego do transportowania samochodu Marka Martina. „To b´dzie bardzo d∏ugi dzieƒ. Jeszcze nie dotar∏y dwa silniki, które mieliÊmy zabraç ze sobà”. Kiedy spoglàda w gór´, oÊlepiajà go silne promienie wiosennego s∏oƒca, wi´c unosi d∏oƒ, aby os∏oniç oczy. Nast´pnie uÊmiecha si´. „Zaletà jazdy nocà jest to, ˝e nie ma ruchu na drogach”. Nowo wybudowane hangary znajdu- WyÊcig Daytona to nie tylko najwi´ksza w USA impreza publiczna. To równie˝ olbrzymie wyzwanie logistyczne. W lutym w ciàgu zaledwie dwóch tygodni Roush Racing utrzymywa∏a na miejscu dziewi´ç zespo∏ów. Ka˝dy z nich sk∏ada∏ si´ z kierowcy testowego, g∏ównego in˝yniera, siedmiu mechaników – i oczywiÊcie kierowcy wyÊcigowego. Podczas zawodów wszyscy mieszkali w tym samym hotelu w Palm Beach. Roush Racing wynajmuje w nim przy takich okazjach a˝ jedenaÊcie pi´ter. Samochód ci´˝arowy prowadzony przez Barta Starra dla Roush Racing. Model: Volvo VN780; silnik: 500 KM Cummins ISX (o pojemnoÊci 15 l), 13-stopniowa skrzynia biegów; zbiorniki paliwa: dwa aluminiowe zbiorniki paliwa, ca∏kowita pojemnoÊç: 1040 litrów. Informacje dodatkowe: aluminiowe ko∏a, pneumatyczne zawieszenie, podgrzewane fotele kierowcy i pasa˝era, miejsce pracy z rozk∏adanym stolikiem, zestaw stereo z pilotem i zmieniaczem p∏yt CD, lodówka, telewizor i gniazdko elektryczne z transformatorem zapewniajàcym napi´cie 120 V jà si´ w pobli˝u lotniska Concord Regional Airport. To nie przypadek, ich w∏aÊcicielem jest bowiem milioner Jack Roush. Przylatuje tu co tydzieƒ ze swojego domu w stanie Michigan. Obecnie wyd∏u˝ajà pas startowy, aby móg∏ tu làdowaç w∏asnym Boeingiem 727. Nagle cisz´ przerywa warkot silnika jednego z samochodów ci´˝arowych sponsorowanych przez firm´ Volvo Trucks, North America. Bia∏y pojazd z 15-litrowym silnikiem jest gotowy do wyjazdu. Bart wzdycha. „Te˝ powinniÊmy ruszaç. Ju˝ dwuna- sta” – mówi, pocierajàc kilkudniowy zarost na brodzie. Wreszcie docierajà brakujàce silniki i Bart natychmiast odzyskuje dobry nastrój. To dodatkowe silniki na wypadek, gdyby trzeba by∏o wymieniç jakieÊ cz´Êci tu˝ przed wyÊcigiem. Wwozi je do Êrodka i mocno przytwierdza w przedziale pod∏ogowym w centrum naczepy. Puste sektory po bokach zostajà szybko zape∏nione trzema dwumetrowymi szafkami narz´dziowymi na kó∏kach, dziesi´cioma skrzyniami biegów i dwoma ch∏odnicami. Na koniec w górnym przedziale wzd∏u˝ dachu naczepy zostajà umieszczone dwa samochody wyÊcigowe. Jeden z nich to wóz rezerwowy, na wypadek kolizji g∏ównego samochodu startujàcego w wyÊcigu. Opuszczamy siedzib´ Roush Racing, jadàc w ostatnim z pi´ciu pojazdów konwoju. Ciàgnik siod∏owy z naczepà, na której bokach umieszczono olbrzymie reklamy Viagry, przemierza wàskie szosy, jadàc w kierunku szybszej drogi mi´dzystanowej nr 85. Bart energicznie wrzuca 13. bieg. „Daj´ s∏owo, wa˝ymy oko∏o 35 ton” – mówi. Ojciec Barta równie˝ by∏ kierowcà samochodu ci´˝arowego, ale przez wiele lat nie wyglàda∏o na to, ˝e 7 syn pójdzie w jego Êlady. Wstàpi∏ do wojska i podró˝owa∏ po ca∏ym Êwiecie jako ˝o∏nierz amerykaƒskiej piechoty morskiej. „Wcale tego nie ˝a∏uj´. Lubi´, kiedy coÊ si´ dzieje, i trudno mi usiedzieç na miejscu.” By∏ to jeden z powodów, dla których przesta∏o mu si´ podobaç stacjonowanie w San Diego, w Kalifornii. Dlatego opuÊci∏ armi´ i przez kilka lat zarabia∏ na ˝ycie, wykonujàc rozmaite prace. Wreszcie razem z ˝onà i dwójkà dzieci wróci∏ do Karoliny Pó∏nocnej. Najpierw kierowa∏ samochodem ci´˝arowym studia filmowego z Wilmington, a w 1999 r. skontaktowa∏ si´ z zespo∏em Roush Racing. „Sàsiad powiedzia∏ mi, ˝e jest praca, i tyle.” Nie zaprzecza, ˝e ma bardzo dobrà pensj´. Roush p∏aci znacznie wi´cej ni˝ zwyk∏e firmy transportowe. Bart cz´sto ma okazj´ przekonaç si´, jak atrakcyjnà ma prac´. „Kiedy inni ludzie pytajà, co majà zro- 8 biç, aby jeêdziç samochodem ci´˝arowym dla zespo∏u wyÊcigowego, mówi´: Przeprowadêcie si´ tutaj i poczytajcie nekrologi.” Pierwszy postój wypada w Great Falls w Karolinie Po∏udniowej. To czas na zatankowanie paliwa – a dla Barta okazja do wykazania si´ umiej´tnoÊciami zawodowymi. Odje˝d˝ajàc od dystrybutorów, przeje˝d˝amy przez wag´. Bart uÊmiecha si´ z satysfakcjà po odebraniu kwitu wagowego. Jego wczeÊniej- sze oszacowanie by∏o w∏aÊciwe – pojazd wa˝y 35 ton. Za miastem Brunswick w stanie Georgia zm´czenie bierze gór´ i zatrzymujemy si´ w miejscowoÊci El Cheapo. Tam mo˝na zamówiç mycie samochodu i udaç si´ na odpoczynek. Bart k∏adzie si´ na ∏ó˝ku za fotelem kierowcy i zamyka oczy. Budzi si´, gdy jedna z osób myjàcych pojazd z∏oÊliwie uderza w drzwi. „Hej, wstrzymujesz prac´!” – wo∏a ktoÊ z zewnàtrz. Samochód by∏ czysty ju˝ od jakiegoÊ czasu, a na mycie czeka∏a kolejka pojazdów. Bart szybko t∏umi niezadowolenie pracowników myjni, wr´czajàc im czapeczk´ zespo∏u Roush Racing i zdj´cie z autografem ich idola, kierowcy Marka Martina. Wkrótce jesteÊmy z powrotem na drodze mi´dzystanowej nr 85. Gdy doje˝d˝amy do Jekyll Island w stanie Georgia, Bart w∏àcza radiostacj´. „Chc´ sprawdziç, czy Jeff jest na drodze” – t∏umaczy. pod wzgl´dem oglàdalnoÊci przekazem telewizyjnym z zawodów sportowych i ust´puje tylko fina∏owemu meczowi futbolu amerykaƒskiego Super Bowl. Na razie jest tu pusto, jak w wymar∏ym mieÊcie. Za barierami, tu˝ przed wjazdem dla ciàgników siod∏owych, Bart prze∏àcza na luz i zatrzymuje silnik. „O siódmej trzeba b´dzie wszystko wy∏adowaç. Musimy zdà˝yç przed rozpocz´ciem sesji treningowej” – mówi, ziewajàc. Przed nami dwa tygodnie goràczkowej pracy w samym centrum Êwiata wyÊcigów samochodowych. Bart Starr – kierowca Volvo VN780 Jeff to policjant z drogówki, który pozna∏ Barta i jego kolegów w czasie jednej z ich podró˝y. „Zatrzyma∏ mnie kiedyÊ i od tej pory jesteÊmy przyjació∏mi. Kiedy przeje˝d˝a∏em ostatnio, da∏ mi pó∏tora kilograma Êwie˝o z∏owionych krewetek.” Tym razem w eterze panuje cisza. Wydaje si´, ˝e wsz´dzie jest tylko ciemnoÊç. Bart dodaje gazu; siedzimy cicho, przemierzajàc kolejne kilometry. W radiu Kid Rock Êpiewa I wish I had a good girl that missed me. Jest wczesny poranek, gdy wje˝d˝amy na mokre od deszczu ulice Daytona Beach. W tej chwili, gdy cia∏o a˝ boli ze zm´czenia, a oczy same si´ zamykajà, trudno sobie wyobraziç, ˝e za dwa tygodnie w tym miejscu odb´dzie si´ impreza przyciàgajàca najliczniejszà widowni´ w USA. Transmisja z wyÊcigów jest drugim „Moim g∏ównym obowiàzkiem jest dbanie o samochód ci´˝arowy. Musz´ zagwarantowaç, aby wszystkie cz´Êci by∏y zawsze pod r´kà. Ale tak naprawd´ jestem niaƒkà dla 13 doros∏ych facetów.” Bart jest zaj´ty nawet podczas wyÊcigu. Pomaga tak˝e w boksach przy zmianie kó∏. Ostro˝nie wje˝d˝amy do gara˝u o siódmej rano – przybyliÊmy jako ostatni samochód ci´˝arowy zespo∏u Roush Racing. Ale zdà˝yliÊmy na czas. Kiedy samochód Martina jest opuszczany na ziemi´, zm´czenie jakby nieco mniej daje si´ we znaki. Pojawiajà si´ pierwsze, ciep∏e promienie s∏oƒca i wydaje si´, ˝e wszystko uda∏o si´ zrobiç, jak nale˝y. „Gotowe. Mogà si´ zaczàç wyÊcigi.” WyÊcig Daytona 500 nie by∏ zbyt pomyÊlny dla zespo∏u Roush Racing. Jego kierowca Mark Martin ukoƒczy∏ zawody na 43. miejscu z powodu awarii silnika. Opracowano na podstawie materia∏ów Volvo Truck Corporation Zdj´cia: Volvo Truck Corporation/ Texaco Lubricants Polska 9 NCI E I L K I S NA PODNIEBNE PIWA SMAKOWANIE Czego mo˝na spodziewaç si´ po sportowym lotnisku pod Kielcami? Kilku samolotów rolniczych, kilku szybowców i ma∏ych, starych awionetek. Widok, jaki zobaczy∏em pewnej soboty na lotnisku w podkieleckim Mas∏owie, by∏ jednak nieco inny – przypomina∏ ma∏e lotnisko amerykaƒskie. KilkanaÊcie poustawianych w rz´dzie samolotów zlecia∏o si´ z ca∏ej Polski. A okazjà by∏a impreza lotnicza – lot na orientacj´. Zorganizowa∏ jà mój rozmówca, pan Andrzej Trzeciakiewicz, prezes firmy Beta Consulting z Kielc. Jedna z naczep firmy – grafika nie pozostawia wàtpliwoÊci co do pasji w∏aÊciciela Mamy rozmawiaç o piwie i transporcie, ale wobec tych okolicznoÊci zacznijmy od samolotów. Jak uda∏o si´ Panu Êciàgnàç w jedno miejsce tyle prywatnych awionetek? Andrzej Trzeciakiewicz: Faktycznie, to niecodzienny widok na tym lotnisku. Wi´kszoÊç w∏aÊcicieli samolotów w Polsce jest zrzeszona w AOPA (Aircraft Owners and Pilots Association). Jest to mi´dzynarodowe stowarzyszenie pilotów i posiadaczy samolotów. Ta organizacja doprowadzi∏a do powstania w Polsce Krajowego Towarzystwa Lotniczego, które obecnie zrzesza oko∏o 100 cz∏onków. To pasjonaci, ludzie, którzy kochajà lataç. I lubià te˝ spotykaç innych pasjonatów. Stàd imprezy takie, jak ta. T´ zorganizowa∏em ja, ale tych imprez jest wiele, w ró˝nych miejscach w Polsce. Ich har- 12 monogram jest tak napi´ty, ˝e na nowo stworzonà imprez´ z braku czasu nikt by nie przylecia∏. A skàd ta pasja u Pana? A. T.: Zacz´∏o si´ od „Dywizjonu 303”, ksià˝ki, która rozbudzi∏a marzenia. Andrzej Trzeciakiewicz – prezes firmy Beta Consulting W wieku 16 lat zapisa∏em si´ do aeroklubu, lata∏em na szybowcach. Potem straci∏em nieco kontakt z lotnictwem, ale to jest pasja, która nigdy nie umiera. Jest jak choroba zakaêna. Wróci∏a jakiÊ czas temu i dziÊ nie wyobra˝am sobie ˝ycia bez latania. Ma Pan swój samolot? A. T.: Nawet dwa. Od czterech lat mam Cessn´ 152, a niedawno kupi∏em Buccaneera – samolot, który mo˝e startowaç i làdowaç na wodzie. Stwierdzi∏em, ˝e to jeszcze lepsze ni˝ zwyk∏e latanie. Mam polskà i amerykaƒskà licencj´... ... amerykaƒskà? A. T.: Tak, widzi Pan, jak jà robi∏em, polska licencja uprawnia∏a tylko do lotów w Polsce. Czyli jak by∏em, np. w Szwecji i chcia∏em polataç, to z polskà licencjà nie by∏o szans. Teraz nasza licencja jest honorowana w wi´kszoÊci krajów, tak jak amerykaƒska. Ale licencj´ robi∏em w USA te˝ dlatego, ˝e tam zupe∏nie inaczej szkoli si´ pilotów. Jak si´ podchodzi Andrzej Trzeciakiewicz na p∏ycie podkieleckiego lotniska w Mas∏owie. W tle Cessna 152 oraz Volvo FH12 do làdowania, to si´ jest siódmym z kolei, trzeba mieç oczy dooko∏a g∏owy, pilnowaç si´ ca∏y czas, cz∏owiek uczy si´ komunikacji radiowej w mi´dzynarodowym j´zyku lotniczym. Komunikaty sà, np. sk∏adane zupe∏nie inaczej. Nie ma zb´dnych s∏ów, ka˝da wolna chwila w eterze jest zapchana korespondencjà. Teraz i w Polsce sporo si´ zmieni∏o, i jestem przekonany, ˝e lotnictwo b´dzie si´ w naszym kraju dynamicznie rozwijaç. Po pierwsze ze wzgl´du na rosnàce potrzeby komunikacyjne ludzi biznesu, które wobec fatalnego stanu dróg mogà byç zrealizowane tylko dzi´ki samolotom. Ja ju˝ dziÊ wykorzystuj´ samolot g∏ównie do podró˝y s∏u˝bowych, dzi´ki czemu jestem w stanie byç jednego dnia, dajmy na to w Warszawie, ¸odzi i Bydgoszczy, i na wieczór wróciç do Kielc. Poza tym 18 marca nastàpi∏a w Polsce zmiana przepisów zwiàzanych z lotnictwem cywilnym i zmiana klasyfikacji przestrzeni powietrznej, co, nie wdajàc si´ w szczegó∏y, spowodowa∏o, ˝e dziÊ mog´ wsiàÊç do samolotu, wystartowaç i polecieç, np. do Gdaƒska i, oczywiÊcie z pewnymi zastrze˝eniami, nie musz´ nikogo o tym informowaç. To prawdziwy prze∏om. Lotnictwo to pasja. A na czym polega Pana praca? A. T.: Jestem wspó∏udzia∏owcem i cz∏onkiem zarzàdu browaru Belgia, i w∏aÊcicielem firmy Beta Consulting zajmujàcej si´ dystrybucjà piwa pod w∏asnymi markami oraz transportem. Jak zwiàza∏ si´ Pan z bran˝à browarniczà? A. T.: Z wykszta∏cenia jestem in˝ynierem o specjalnoÊci technologia fermentacji. Od zawsze marzy∏em, ˝eby mieç swój browar. 10 lat temu z kolegà i dwoma Belgami zbudo- waliÊmy w Kielcach niedu˝y browar, który jednak zaspokaja∏ moje ambicje. Potem zosta∏ za∏o˝ony Browar Belgia, ostatni browar tej wielkoÊci, który powsta∏ w Europie, i na pewno najnowoczeÊniejszy. Produkujemy tu tak znane marki, jak: Palm, Gingers i Frater, zarówno piwa jasne, jak i – jako jedyni w Polsce – piwa ciemne, tzw. górnej fermentacji. ¸àcznie 1,5 mln hektolitrów, co czyni z nas czwartego producenta w Polsce. A skàd pomys∏ na powstanie Beta Consulting i w∏asnych marek piwa? A. T.: Chcia∏em mieç mo˝liwoÊç stworzenia i wypromowania w∏asnej marki piwa. W browarze wszystko odbywa si´ kolektywnie, a stworzenie nowej ogólnopolskiej marki by∏oby bardzo ryzykowne. A w ten sposób sprawdziliÊmy, ˝e mo˝liwe jest stworzenie nowej marki i wypromo- 13 wanie jej niewielkim kosztem. Piwa marek Grünengold, Kronengold i Koronne sprzedajemy tu, lokalnie. Szczególnie Grünengold przyjà∏ si´ znakomicie. SprzedaliÊmy w ubieg∏ym roku 16 mln butelek tego piwa. Tylko na rynku lokalnym. Gdyby to pomno˝yç przez liczb´ województw, by∏aby to wielkoÊç sprzeda˝y du˝ego browaru. W przysz∏oÊci znak Grünengold przeka˝´ browarowi i stanie si´ on jednà z marek Browaru Belgia. Trzeba go b´dzie tylko wspomóc reklamà, zapewniç ogólnopolskà dystrybucj´ i jest szansa, ˝e przyjmie si´ w ca∏ym kraju. Beta Consulting to tak˝e transport... A. T.: Dzia∏alnoÊç transportowa pojawi∏a si´ jakby przy okazji. Browar potrzebuje sprawnego, solidnego transportu, a ˝e mieliÊmy wolne Êrodki i by∏ to te˝ sposób na ich lokat´, zaj´liÊmy si´ dzia∏alnoÊcià transportowà. 14 I wozicie tylko piwo? A. T.: Sami w 100% transportujemy powstajàce w Browarze Belgia piwo naszych marek, a do tego dla browaru Êwiadczymy us∏ugi transportowe, rozwo˝àc piwo w∏asne po ca∏ej Polsce. Ostatnio zacz´liÊmy tak˝e jeêdziç za granic´ – wozimy, m.in. piwo browaru do Francji – browar podpisa∏ z Leader Price umow´ na dostarczanie piwa do francuskiej sieci sklepów. MyÊlimy o rozwijaniu tej zagranicznej dzia∏alnoÊci transportowej, wi´c spotykamy si´ z du˝ymi spedytorami i chcemy z nimi nawiàzaç wspó∏prac´ tak, ˝ebyÊmy mogli woziç ju˝ nie tylko piwo i ˝ebyÊmy mieli ∏adunek na kursy powrotne. Tak wi´c ta dzia∏alnoÊç transportowa wychodzi ju˝ poza potrzeby samego browaru. Czemu decydujecie si´ na poszukiwanie nowych klientów? A. T.: Szukamy mo˝liwoÊci pe∏niejszego wykorzystania taboru. Dzia∏al- noÊç transportowa powsta∏a jako dodatek, ale rozwin´∏a si´ ju˝ na tyle, ˝e chcemy stworzyç z tego osobny dzia∏ firmy. Zamierzamy sprawdziç, czy jesteÊmy w stanie na tym zarabiaç. A sytuacj´ mamy o tyle dobrà, ˝e gdy wszyscy przewoênicy majà martwy sezon w lecie, my mamy wtedy ogrom pracy zwiàzany z dystrybucjà piwa. Wi´c to nam si´ mo˝e uzupe∏niaç. Ile macie samochodów? A. T.: Mamy dziewi´ç samochodów. Same Volvo. Dwa Volvo FM10: ciàgnik i samochód z przyczepà, a tak˝e 7 ciàgników Volvo FH12. I wszystkie pomalowane na z∏oty kolor? A. T.: Tak, wszystkie malujemy na z∏oty metalik. Naczepy te˝ si´ wyró˝niajà – sà kolorowe, z motywami lotniczymi lub piwnymi. I powiem Panu, ˝e dzi´ki temu charakterystycznemu wyglàdowi jesteÊmy w Polsce rozpoznawani Chwila przerwy w zawodach i ∏atwiej rozmawia si´ nam ze spedytorami. Jak wyposa˝acie swoje samochody? A. T.: We wszystko, co jest kierowcy niezb´dne do wygodnego podró˝owania. Mo˝na powiedzieç, ˝e jeÊli chodzi o komfort, nie mamy tylko skórzanych foteli. Wyposa˝amy je te˝ we wszystkie uk∏ady hamowania, kontroli trakcji itp. Ka˝dy samochód w naszej flocie – czy to ci´˝arówka, czy fiat wykorzystywany przez handlowców na rynku lokalnym – wyposa˝one sà w GPS. Dzi´ki temu zawsze wiemy, gdzie jest ka˝dy samochód, czy kierowca pracuje odpowiednio, a jeÊli pojawià si´ jakieÊ problemy, dane przechowywane w systemie umo˝liwiajà nam odtworzenie ca∏ej sytuacji. Czemu kupuje Pan tylko Volvo? A. T.: Mam sentyment do Szwecji i Szwedów. Widzi Pan, wiele lat temu podjà∏em wspó∏prac´ ze Szwedami. Mia∏em jednà z pierwszych firm polonijnych w Polsce, a szukajàc partnerów, jakoÊ tak ciàgn´∏o mnie do Skandynawii. Podjà∏em trwajàcà osiem lat wspó∏prac´ ze Szwedami. Bywa∏o, ˝e jeêdzi∏em tam 50 razy w roku i bardzo spodoba∏ mi si´ ten kraj spokojnych, uporzàdkowanych ludzi, gdzie wszystko by∏o nastawione na jakoÊç. Gdzie ludzie do wszystkiego podchodzili powoli, rozwa˝nie, ale z du˝à determinacjà. I pami´tam, ˝e widzia∏em tam takie obrazki, jak 90-letnià staruszk´ wyje˝d˝ajàcà z bocznej ulicy starym Volvo. Tak powoli sun´∏a 50 na godzin´, co kiedyÊ nam nie wydawa∏o si´ mo˝liwe, ˝eby tak wolno jeêdziç. I wie Pan co? Te stare Volvo nie by∏y w ogóle zardzewia∏e. PomyÊla∏em, ˝e te˝ kiedyÊ sobie kupi´ Volvo. Jak Pan widzi, kupi∏em. To Volvo S80 nie jest oczywiÊcie moim pierwszym. I jak organizowa∏em dzia∏alnoÊç transportowà, to te˝ od poczàtku wiedzia∏em, jakiej marki ci´˝arówki b´dà jeêdziç w moich barwach. Dzi´kuj´ za rozmow´. Witold Szlachta 15 BEZPIECZNY SAMOCHÓD VOLVO Niektórzy postrzegajà bezpieczeƒstwo jako ochron´ kierowcy w sytuacjach zagro˝enia. Naszym zdaniem chodzi jednak o wiele wi´cej. Bezpieczeƒstwo samochodu ci´˝arowego Volvo jest bezustannie i starannie sprawdzane – w naszych laboratoriach, na torach testowych i na drogach, po których je˝d˝à nasze pojazdy. To, ˝e zawsze utrzymywaliÊmy pozycj´ na czele peletonu w dziedzinie bezpieczeƒstwa, zawdzi´czamy nie tylko pionierskim innowacjom na tym polu. Sta∏o si´ tak dlatego, ˝e nasza koncepcja bezpieczeƒstwa jest niezwykle szeroka: obejmuje bezpieczeƒstwo osobiste, bezpieczeƒstwo rodziny i wartoÊci przedsi´biorstwa. Z naszego punktu widzenia bezpieczeƒstwo dotyczy ludzi, nas wszystkich, Ciebie. Wed∏ug s∏ów naszych za∏o˝ycieli: „Samochód jest prowadzony przez ludzi i s∏u˝y do ich przewo˝enia. Bezpieczeƒstwo jest i musi byç podstawowà zasadà we wszelkich pracach projektowych.” Oto co firma Volvo Trucks osiàgne∏a ju˝ w dziedzinie bezpieczeƒstwa oraz nad czym obecnie pracuje. 16 Co roku na europejskich drogach prawie 400 osób ginie w wypadkach z udzia∏em pojedynczego pojazdu – samochodu ci´˝arowego. W trzech przypadkach na cztery samochód ci´˝arowy zje˝d˝a z drogi, a w co czwartym wypadku – przewraca si´. Jednà z funkcji, która skutecznie zwi´ksza szanse poprawnego wykonania manewru wymijania, jest elektroniczny system stabilizacji toru jazdy pojazdu ESP (Electronic Stability Program). UK¸AD ESP Uk∏ad ESP pomaga zachowaç stabilnoÊç samochodu w momencie utraty przyczepnoÊci i ryzyka poÊlizgu lub przewrócenia si´. Przeciwdzia∏ajàc si∏om, które mogà spowodowaç zepchni´cie pojazdu z drogi, na przyk∏ad podczas wchodzenia w zakr´t z nadmiernà pr´dkoÊcià, uk∏ad pomaga zapanowaç nad sytuacjà przy u˝yciu relatywnie niewielkich Êrodków. Jest to mo˝liwe dzi´ki wspó∏dzia∏aniu elektronicznego uk∏adu hamulcowego EBS, jednostki sterujàcej silnika, zwalniacza oraz uk∏adu hamulcowego naczepy. „Uk∏ad ESP jest wyposa˝ony w czujniki mierzàce takie parametry, jak: kàt skr´tu, stopieƒ odchylenia i przyspieszenie boczne. Mierzy, w jaki sposób pojazd powi- nien dzia∏aç, a nast´pnie sprawdza jego rzeczywiste zachowanie. W przypadku wykrycia ró˝nic uk∏ad ESP reguluje pozycj´ pojazdu, tak aby zachowywa∏ si´ on zgodnie z oczekiwaniami kierowcy” – mówi Björn Antonsson, dyrektor ds. uk∏adów ESP w Volvo. „W zale˝noÊci od tego, co ma si´ wydarzyç, uk∏ad ESP mo˝e zahamowaç jednym lub kilkoma ko∏ami i zredukowaç moment obrotowy dostarczany do kó∏ p´dnych, a tak˝e zmniejszyç moc zwalniacza, co pozwala kierowcy odzyskaç kontrol´ nad zestawem.” JeÊli ciàgnik b´dàcy cz´Êcià zestawu z naczepà wykazuje jakiekolwiek oznaki nadsterownoÊci podczas pokonywania zakr´tu, co wià˝e si´ z ryzykiem wystàpienia tzw. efektu scyzoryka, uk∏ad ESP reaguje, hamujàc zewn´trznym przednim ko∏em i ko∏ami naczepy. JeÊli zestaw wykazuje objawy podsterownoÊci i ma tendencj´ do wypadni´cia z zakr´tu, uk∏ad ESP reaguje, hamujàc wewn´trznym tylnym ko∏em. Cz´sty scenariusz wypadku polega na wywrotce na skutek wejÊcia w zakr´t z nadmiernà pr´dkoÊcià lub podczas gwa∏townego manewru wymijania. JeÊli czujniki uk∏adu ESP wykryjà nadmierne przyspieszenie boczne, wià˝àce si´ z ryzykiem przewrócenia, przede wszystkim redukowana jest moc silnika oraz, w razie potrzeby, stosowane sà hamulce kó∏. JeÊli czujniki nadal rejestrujà, ˝e istnieje ryzyko wywrotki lub oderwania kó∏ od nawierzchni, stosowana jest pe∏na skutecznoÊç wszystkich hamulców zestawu w celu zmniejszenia pr´dkoÊci pojazdu. „Zestaw drogowy musi zachowywaç si´ zgodnie z oczekiwaniami kierowcy – to niezwykle wa˝ne. Cz´sto wy- starczà tylko drobne poprawki, aby kierowca znalaz∏ bezpieczne wyjÊcie z sytuacji” – mówi Björn Antonsson. W modelach samochodów ci´˝arowych Volvo FH i FM wyposa˝onych w uk∏ad ESP zastosowano elektroniczne sterowanie hamulcami EBS. Dzi´ki uk∏adowi EBS si∏a hamowania poszczególnych kó∏ mo˝e byç regulowana. Ta funkcja ma kluczowe znaczenie dla skutecznego dzia∏ania uk∏adu ESP w krytycznych sytuacjach. Podczas jazdy ciàgnikiem z mocno za∏adowanà naczepà niezwykle wa˝na jest wspó∏praca uk∏adu stabilizacji z uk∏adem hamulcowym naczepy, niezale˝nie od tego, czy naczepa jest wyposa˝ona w uk∏ad EBS lub uk∏ad ABS lub czy w ogóle nie ma uk∏adu ABS. Najwi´ksza szansa na ustabilizowanie zestawu drogowego w niebezpiecznej sytuacji wyst´puje wtedy, gdy naczepa jest wyposa˝ona w elektroniczny uk∏ad hamulcowy EBS. Uk∏ad mo˝e wtedy wykryç ryzyko oderwania jednego z kó∏ od powierzchni i odpowiednio zareagowaç przez silniejsze hamowanie ko∏ami naczepy. Uk∏ad ESP znacznie u∏atwia zachowanie stabilnoÊci pojazdu w trudnych warunkach, nale˝y jednak pami´taç, ˝e pojazd mo˝e utraciç stabilnoÊç, jeÊli b´dzie nie- 17 rozwa˝nie prowadzony. Wa˝na jest tak˝e podstawowa stabilnoÊç samochodu i zestawu – uk∏ad ESP nie jest w stanie jej zastàpiç. Uk∏ad ESP jest dost´pny jako opcja w ciàgnikach siod∏owych Volvo FH i FM 4x2, 6x2 i 6x4. Wprowadzenie w 2003 roku uk∏adu inteligentnej kontroli pr´dkoÊci jazdy w samochodach Volvo FH i FM to pierwszy krok w kierunku pojazdu ci´˝arowego hamujàcego automatycznie po wykryciu przeszkody. Firma Volvo rozpocz´∏a obecnie prace nad uk∏adem nast´pnej generacji, obejmujàcym równie˝ hamulce kó∏. Doprowadzi to do zbudowania systemu umo˝liwiajàcego automatyczne hamowanie w sytuacjach awaryjnych oraz regulujàcego jazd´ samochodu ci´˝arowego na zat∏oczonych ulicach. UK¸AD ACC Stosowany obecnie inteligentny tempomat (ACC) u∏atwia prac´ kierowcy, pomagajàc mu zachowaç sta∏à odleg∏oÊç mi´dzy samochodem ci´˝arowym a poprzedzajàcym go pojazdem. System powoduje mniejsze zu˝ycie paliwa i hamulców oraz jest bardzo pomocny podczas du˝ego ruchu, cz´sto spotykanego na europejskich autostradach. Odleg∏oÊç od poprzedzajàRadar mierzàcy odleg∏oÊç cego pojazdu oraz wzgl´dna pr´dkoÊç obu samochodów jest mierzona za pomocà radaru najnowszej generacji wykorzystujàcego technologie oparte na efekcie Dopplera (szeroko wykorzystywane w lotnictwie). Sterowanie silnikiem i hamulce pomocnicze (hamulec silnikowy, VEB i zwalniacz) pozwalajà mieç pewnoÊç, ˝e zostanie zachowana odpowiednia pr´dkoÊç i odleg∏oÊç od poprzedzajàcego pojazdu. 18 JeÊli do zachowania ustalonej odleg∏oÊci konieczna jest wi´ksza si∏a hamowania, kierowca zostaje o tym powiadomiony, aby zareagowa∏ naciÊni´ciem peda∏u hamulca. Nast´pny etap rozwoju polega na integracji hamulców kó∏ w systemie ACC w celu zapewnienia jeszcze skuteczniejszej kontroli pr´dkoÊci. Hamulce pomocnicze sà stosowane, kiedy tylko jest to mo˝liwe, hamulce kó∏ sà natomiast wykorzystywane w sytuacjach, gdy same hamulce pomocnicze nie sà w stanie wystarczajàco szybko ograniczyç pr´dkoÊci w celu utrzymania odpowiedniej, bezpiecznej odleg∏oÊci. Tak jak w przypadku stosowanego obecnie uk∏adu ACC, radar umieszczony z przodu samochodu ci´˝arowego monitoruje odleg∏oÊç i pr´dkoÊç pojazdu znajdujàcego si´ z przodu. Ta funkcja b´dzie dost´pna jako opcja w samochodach ci´˝arowych Volvo w najbli˝szym roku i z pewnoÊcià przyczyni si´ do zwi´kszenia bezpieczeƒstwa w warunkach du˝ego ruchu. AUTOMATYCZNE ZATRZYMANIE SAMOCHODU CI¢˚AROWEGO W SYTUACJI AWARYJNEJ W dalszej przysz∏oÊci mo˝e byç zrealizowana koncepcja systemu powodujàcego automatyczne zatrzymanie samochodu ci´˝arowego w sytuacji awaryjnej. KorzyÊci p∏ynàce z zastosowania funkcji automatycznego hamowania awaryjnego sà oczywiste: „Zezwalajàc na to, aby system zastosowa∏ hamulce w razie zagro˝enia, mo˝na skróciç czas hamowania o jednà sekund´ w porównaniu do sytuacji, kiedy kierowca najpierw musi dostrzec potrzeb´ hamowania, a póêniej zareagowaç przez naciÊni´cie peda∏u hamulca. Mo˝e to byç ró˝nica mi´dzy zderzeniem a unikni´ciem wypadku” – wyjaÊnia Gunnar Bohlin, ekspert Volvo zajmujàcy si´ opracowaniem nowego uk∏adu. Kiedy nie da rady uniknàç zderzenia, zastosowanie pot´˝nych hamulców mo˝e mieç kluczowe znaczenia dla zminimalizowania jego skutków. Funkcja hamowania awaryjnego ogranicza pr´dkoÊç samochodu ci´˝arowego, który jednak zachowuje przyczepnoÊç. POMOC W KORKU W firmie Volvo Trucks trwajà tak˝e prace nad kolejnà funkcjà uk∏adu ACC o nazwie Queue Assistance (Pomoc w korku). Zadaniem tego systemu jest pomaganie kierowcy w warunkach wzmo˝onego ruchu i w sytuacjach wymagajàcych ciàg∏ego zatrzymywania si´ i ruszania. Jak wskazuje nazwa, uk∏ad automatycznie dostosowuje pr´dkoÊç samochodu ci´˝arowego do pr´dkoÊci pojazdu znajdujàcego si´ z przodu – nawet jeÊli on ca∏kowicie zahamuje, a nast´pnie ruszy. Samochód ci´˝arowy jedzie za pojazdem znajdujàcym si´ z przodu, ale jego dzia∏anie nie jest w pe∏ni automatyczne: „Ze wzgl´dów bezpieczeƒstwa kierowca musi nacisnàç peda∏ gazu, aby potwierdziç, ˝e jest gotów do dalszej jazdy” – wyjaÊnia Gunnar Bohlin. Funkcja Queue Assistance b´dzie najbardziej przydatna w korkach, kiedy kierowca jest zm´czony i niedostatecznie skoncentrowany na drodze. W takich sytuacjach pr´dkoÊci sà zazwyczaj doÊç niskie, ale ryzyko zderzenia stosunkowo wysokie. ZM¢CZENIE I UTRATA KONCENTRACJI – G¸ÓWNE PRZYCZYNY ZAGRO˚E¡ W RUCHU DROGOWYM DoÊwiadczony, wypocz´ty i skoncentrowany kierowca to najlepsze zabezpieczenie samochodu ci´˝arowego. Firma Volvo przewodzi w opracowywaniu systemów ostrzegajàcych kierowc´ o zm´czeniu i utracie koncentracji, które sà cz´stà przyczynà z∏ej oceny sytuacji na drodze. Wa˝ne jest tak˝e to, ˝e uk∏ady wspó∏dzia∏ajà ze sobà, dzi´ki czemu praca kierowcy jest ∏atwiejsza. Pot´˝ne hamulce oraz doskona∏a przyczepnoÊç samochodu ci´˝arowego na nic si´ nie przydadzà, jeÊli kierowca zaÊnie za kierownicà lub straci koncentracj´ – ryzyko wypadku dramatycznie wtedy wzrasta. W∏aÊnie dlatego firma Volvo przeznacza znaczne Êrodki na opracowywanie systemów, które pomagajà kierowcy zachowaç koncentracj´ na drodze. W przysz∏oÊci samochody ci´˝arowe Volvo mogà byç wyposa˝one w zaawansowane funkcje monitorujàce czujnoÊç i uwag´ kierowcy. SYSTEM OSTRZEGANIA O ZM¢CZENIU KIEROWCY Jednà ze skutecznych metod monitorowania samopoczucia kierowcy jest rejestrowanie ruchów jego ga∏ek ocznych za pomocà kamery. „Zm´czony kierowca wolniej mruga powiekami oraz cz´Êciej i na d∏u˝ej zamyka oczy ni˝ kierowca czujny i wypocz´ty, a kamera jest w stanie to wychwyciç” – mówi Petter Larsson, jeden z ekspertów firmy Volvo zajmujàcych si´ opracowaniem systemu ostrzegania o zm´czeniu kierowcy (Drowsy Driver Alert), w który mogà byç wyposa˝one samochody ci´˝arowe Volvo w przysz∏oÊci. Pozycja pojazdu wzgl´dem linii pasów ruchu, gwa∏towne ruchy kierownicà, a nawet ruchy g∏owy – to wszystko mo˝e Êwiadczyç o ogarniajàcym kierowc´ zm´czeniu. Wszystkie te elementy sà rejestrowane przez kamer´ Êledzàcà ruchy ga∏ek ocznych, czujniki w kierownicy i kamer´ umieszczonà na przedniej szybie. „Wyjàtkowy sposób dzia∏ania uk∏adu i jego niezawodnoÊç to efekt skoordynowanej pracy ró˝nych wskaêników monitorujàcych zm´czenie kierowcy” – mówi Petter Larsson. Kamera Êledzàca ruch ga∏ek ocznych jest równie˝ wykorzystywana przez funk- 19 cj´ ostrzegania o utracie koncentracji (Distraction Alert), która wysy∏a ostrze˝enie po zarejestrowaniu pierwszych sygna∏ów Êwiadczàcych o dekoncentracji. Do typowych symptomów nale˝y zbyt cz´ste – lub trwajàce zbyt d∏ugo – zwracanie uwagi na coÊ innego ni˝ droga albo skupianie si´ na innych czynnoÊciach, takich jak rozmowa przez telefon lub studiowanie mapy. Kamera Êledzàca ruch ga∏ek ocznych rejestruje te objawy, a uk∏ad przypomina kierowcy o koniecznoÊci skoncentrowania si´ na jeêdzie. Funkcja ostrzegania o utracie koncentracji korzysta z pewnej liczby diod na tablicy rozdzielczej, które tworzà zmienny wzór Êwietlny. Migajàce Êwiat∏a automatycznie kierujà oczy kierowcy z powrotem na drog´. JeÊli samochód ci´˝arowy mimo to zboczy z wytyczonego kursu i zbli˝y si´ do kraw´dzi drogi, specjalna funkcja b´dzie monitorowaç jego po∏o˝enie wzgl´dem jezdni. Kamera Êledzi oznaczenia kraw´dzi szosy – jeÊli pojazd zboczy ze swojego kursu, kierowca zostanie o tym ostrze˝ony. INTERAKTWYNY UK¸AD WSPIERANIA KIEROWCY Samochód ci´˝arowy mo˝e byç wyposa˝ony w wiele funkcji ostrzegajàcych kierowc´ o nieprawid∏owych decyzjach lub b∏´dach i niezwykle istotne jest to, aby te systemy by∏y prawid∏owo zaprojektowane. W przeciwnym wypadku efekt mo˝e byç odwrotny do zamierzonego: zestresowany i zm´czony kierowca b´dzie jeszcze bardziej zdekoncentrowany. Firma Volvo przoduje w badaniu interakcji zachodzàcych mi´dzy cz∏owiekiem i maszynà. „Z integracjà wielu oddzielnych systemów ostrzegawczych i wspierajàcych w pojeêdzie zwiàzane jest ryzyko powstania konfliktów mi´dzy ostrze˝eniami, co mo˝e tylko pogorszyç sytuacj´. Dopiero odpowiednie wspó∏- 20 dzia∏anie tych funkcji zapewnia prawdziwe bezpieczeƒstwo” – uwa˝a Petter Larsson. Interaktywny uk∏ad wspierania kierowcy (Driver Interaction Support) przypomina paj´czà sieç, tak ÊciÊle po∏àczone sà ze sobà zaawansowane funkcje kontrolne. Ma on pomóc kierowcy, systematyzujàc i segregujàc informacje dostarczane przez ró˝ne uk∏ady wspierajàce. Dzi´ki temu komunikaty nie kolidujà ze sobà, a poziom stresu kierowcy jest obni˝ony do minimum. Na przyk∏ad funkcja ostrzegania mo˝e o kilka sekund opóêniç przychodzàce po∏àczenie telefoniczne, jeÊli kierowca jest w trakcie wykonywania skomplikowanego manewru. SYSTEM DO MONITOROWANIA CIÂNIENIA W OPONACH Niemal po∏owa samochodów ci´˝arowych je˝d˝àcych po drogach Europy ma niew∏aÊciwe ciÊnienie w oponach. Oznacza to gorszy styl jazdy, szybsze zu˝ycie opon i wi´ksze ryzyko ich p´kni´cia oraz wy˝sze zu˝ycie paliwa. Z tego powodu firma Volvo Trucks wprowadza system monitorowania ciÊnienia w oponach TPM (Tyre Pressure Monitor), który daje kierowcy pe∏nà kontrol´ nad ciÊnieniem w oponach pojazdu. Volvo jest pierwszym producentem samochodów ci´˝arowych, który opracowa∏ system monitorowania obejmujàcy równie˝ opony przyczepy. Bezprzewodowy czujnik ciÊnienia Zbyt niskie ciÊnienie powietrza w oponach ma liczne niekorzystne skutki, zw∏aszcza w przypadku mocno obcià˝onych zestawów drogowych. Opony zbyt szybko si´ zu˝ywajà, roÊnie zu˝ycie paliwa oraz pogarsza si´ przyczepnoÊç i sterownoÊç zestawu drogowego. Ponadto, zwi´ksza si´ ryzyko p´kni´cia opony – przyczynà 85% wypadków tego typu sà drobne, niewykryte przecieki. Jednak ciàg∏e i cz´ste pomiary ciÊnienia w ka˝dym kole zestawu drogowego to czasoch∏onna i dlatego cz´sto zaniedbywana czynnoÊç. W rezultacie po∏owa samochodów ci´˝arowych jeêdzi na oponach, w których ciÊnienie jest przynajmniej o 10% za niskie. W systemie Volvo TPM ka˝de ko∏o jest wyposa˝one w czujnik ciÊnienia komunikujàcy si´ bezprzewodowo z jednostkà sterujàcà znajdujàcà si´ w samochodzie ci´˝arowym. Naczepa ma w∏asnà jednostk´ sterujàcà, która komunikuje si´ z jednostkà sterujàcà w pojeêdzie. Dane dotyczàce ciÊnienia we wszystkich oponach sà przedstawiane na wyÊwietlaczu kierowcy, a wszelkie odchylenia od normy raportowane na dwóch poziomach. W razie wystàpienia niewielkich ró˝nic kierowca otrzymuje zalecenie skontrolowania ciÊnienia w oponie. JeÊli zarejestrowane zostanie du˝e odchylenie, pojawia si´ ostrze˝enie o koniecznoÊci natychmiastowego zatrzymania samochodu ci´˝arowego. Wynik dok∏adnego pomiaru ciÊnienia w ka˝dej oponie mo˝e byç widoczny na wyÊwietlaczu kierowcy podczas postoju. System monitorowania ciÊnienia w oponach Volvo TPM jest dost´pny zarówno dla samochodów ci´˝arowych, jak i dla ciàgników w konfiguracji osi 4x2, 6x2 i 6x4. Istnieje tak˝e mo˝liwoÊç zastosowania go w samochodach ci´˝arowych 8x2 lub 8x4. System mo˝e równie˝ obs∏ugiwaç naczep´ z maksymalnie 4 osiami i 16 ko∏ami. KAMERY I RADAR – ZWI¢KSZENIE WIDOCZNOÂCI ORAZ BEZPIECZE¡STWA Przyczynà wielu wypadków, w których uczestniczà samochody ci´˝arowe, jest to, ˝e kierowca nie doÊç dok∏adnie widzi otoczenie pojazdu. Sytuacja poprawi∏a si´ dzi´ki zastosowaniu kamer, które od niedawna sà u˝ywane w samochodach, wcià˝ jednak wyst´pujà du˝e obszary ukryte przez wzrokiem kierowcy. Aby pomóc rozwiàzaç ten problem, firma Volvo Trucks podj´∏a prace nad interaktywnym uk∏adem kamer i radaru. Wypadki, których przyczynà jest ograniczona widocznoÊç otoczenia samochodu ci´˝arowego, mogà dotyczyç zarówno chronionych, jak i niechronionych u˝ytkowników drogi. Aby zwi´kszyç widocznoÊç i u∏atwiç kierowcy pojazdu ci´˝arowego dostrze˝enie znajdujàcych si´ blisko innych u˝ytkowników drogi, firma Volvo Trucks rozpocz´∏a prac´ nad dwoma funkcjami: obs∏ugi martwego pola widocznoÊci (Blind Spot Support) i obs∏ugi zmiany pasa ruchu (Lane Change Support). Funkcja obs∏ugi martwego pola widocznoÊci wykorzystuje kamery do pokazywania kierowcy, co dzieje si´ w niewidocznym dla niego obszarze wokó∏ samochodu ci´˝arowego. Kierowca obserwuje przekazywane obrazy na dogodnie umieszczonym wyÊwietlaczu ciek∏okrystalicznym. Z kolei funkcja obs∏ugi zmiany pasa ruchu korzysta z czujników radarowych, by Êledziç jezdni´ i ostrzegaç kierowc´ o innych u˝ytkownikach Martwe pola widocznoÊci 21 drogi, znajdujàcych si´ w trudnych do obserwowania obszarach: przed, za i tu˝ przy samochodzie ci´˝arowym. Wspomniane funkcje mogà byç stosowane razem lub osobno. Czujnik obecnoÊci pojazdu Cz´sty scenariusz wypadków, w których uczestniczà samochody ci´˝arowe, na autostradach o wielu pasach ruchu polega na zmianie pasa ruchu przez kierowc´ samochodu ci´˝arowego, który nie jest Êwiadomy obecnoÊci innych pojazdów na swojej trasie lub nie widzi szybko zbli˝ajàcych si´ pojazdów, jadàcych na wybranym pasie. WidocznoÊç jest cz´Êciowo ograniczona z przodu i z ty∏u samochodu ci´˝arowego, ale w stresujàcej sytuacji kierowca mo˝e równie˝ nie zauwa˝yç pojazdu doskonale widocznego w lusterku wstecznym. Dlatego firma Volvo pracuje nad funkcjà obs∏ugi zmiany pasa ruchu. System ten wykorzystuje czujniki radarowe zamontowane przy stopniach prowadzàcych do kabiny, co pozwala na wykrycie obecnoÊci innych pojazdów wzd∏u˝ ca∏ego boku zestawu drogowego. Dodatkowo system mo˝e ostrzegaç kierowc´ o pojazdach nadje˝d˝ajàcych z ty∏u z du˝à pr´dkoÊcià. JeÊli kierowca samochodu ci´˝arowego w∏àczy kierunkowskaz, sygnalizujàc zamiar zmiany pasa na ten, którym w∏aÊnie nadje˝d˝a inny pojazd, uk∏ad ostrze˝e o tym, emitujàc 22 sygna∏ dêwi´kowy. Zacznie tak˝e migotaç czerwona dioda w odpowiednim s∏upku przedniej szyby. JeÊli samochód ci´˝arowy jest wyposa˝ony w kamer´ obejmujàcà swoim zasi´giem odpowiedni obszar, zostanie ona równie˝ wykorzystana jako element wysy∏ajàcy ostrze˝enia. WidocznoÊç wokó∏ samochodu ci´˝arowego mo˝na podzieliç na trzy stopnie: • bezpoÊrednia przez przednià i boczne szyby; • poÊrednia przy u˝yciu lusterek wstecznych, lusterk a kierowcy i lusterka powi´kszajàcego; • poÊrednia przy u˝yciu kamer, obejmujàcych zasi´giem obszar niedost´pny bezpoÊrednio i poÊrednio przy u˝yciu lusterek. W warunkach du˝ego ruchu, na przyk∏ad w centrach miast, Martwe pola widocznoÊci i podczas manewrów bardzo wa˝ne jest zapewnienie kierowcy dobrej widocznoÊci obszaru wokó∏ pojazdu – z przodu, po bokach i z ty∏u samochodu ci´˝arowego. Z siedzenia kierowcy w wysokiej kabinie pojazdu cz´sto trudno dojrzeç obszar znajdujàcy si´ tu˝ przed maskà samochodu. Problem jest jeszcze wi´kszy po stronie pasa˝era, zw∏aszcza podczas jazdy w krajach z ruchem po lewej stronie drogi, gdzie w martwym polu widocznoÊci mo˝e ukryç si´ ca∏y samochód osobowy. Pokonywanie skrzy˝owaƒ i rond ciàgnikiem z naczepà mo˝e byç bardzo trudne z uwagi na cz´Êciowe lub ca∏kowite zas∏aniane obrazu lusterka wstecznego przez skr´cajàcà naczep´. Firma Volvo ju˝ od pewnego czasu oferuje kamery wsteczne montowane z ty∏u zestawu drogowego. W przysz∏oÊci mogà byç dost´pne podobne urzàdzenia, zapewniajàce dobrà widocznoÊç wokó∏ ca∏ego pojazdu. Kamera umieszczona tu˝ pod przednià szybà obejmuje ukryty obszar przed maskà samochodu ci´˝arowego. Obraz z monitorowanego obszaru jest przekazywany do wi´kszej wersji wyÊwietlacza systemu Dynafleet, dogodnie umieszczonego poÊrodku tablicy rozdzielczej. Kamera za drzwiami pasa˝era obejmuje zasi´giem ukryty obszar po stronie pasa˝era – jej obraz jest przekazywany do wyÊwietlacza umieszczonego w tej samej linii, co lusterko wsteczne po stronie pasa˝era na s∏upku przedniej szyby. „Ekrany wyÊwietlaczy muszà byç umieszczone na linii wzroku kierowcy patrzàcego przez szyby i w lusterka wsteczne. Uk∏ad zosta∏ starannie przetestowany w warunkach praktycznych, z udzia∏em bardzo doÊwiadczonych kierowców. Poniewa˝ system od samego poczàtku by∏ wbudowany w samochód ci´˝arowy, jest zintegrowany ze Êrodowiskiem pracy kierowcy w stopniu gwarantujàcym wysokie bezpieczeƒstwo” – mówi Patrik Olsson, odpowiedzialny za prace nad funkcjà obs∏ugi martwego pola widocznoÊci w Volvo. Odpowiednie umiejscowienie kamery odgrywa kluczowà rol´, poniewa˝ obiektyw kamery musi byç stosunkowo czysty, aby w∏aÊciwie funkcjonowaç. Kamery sà wi´c instalowane w miejscach, w których zbiera si´ najmniej zanieczyszczeƒ, oraz tak, aby powodowa∏y jak najmniejsze zak∏ócenia aerodynamiczne. Lokalizacja kamer zosta∏a tak˝e przemyÊlana pod kàtem wystandaryzowanej instalacji w ró˝nych modelach kabin, a tak˝e unikni´cia uszkodzeƒ na skutek uderzeƒ lub zadrapaƒ. SYSTEM BEZPIECZE¡STWA PRZYSZ¸OÂCI Wspó∏dzia∏anie z kierowcà ma kluczowe znaczenie – system bezpieczeƒstwa przysz∏oÊci nie b´dzie automatycznym pilotem. Im wi´ksza liczba uk∏adów wspierajàcych prac´ kierowcy jest wbudowana w samochód ci´˝arowy, tym wa˝niejsza jest ich w∏aÊciwa integracja w ramach pojazdu. Jednak najwa˝niejsze jest to, aby wszystkie rozwiàzania techniczne by∏y dostosowane do potrzeb i wymagaƒ kierowcy. Inaczej b´dà raczej przeszkadzaç ni˝ pomagaç. Eksperci zajmujàcy si´ w firmie Volvo technikà i zachowaniami cz∏owieka wspó∏pracujà ze sobà, aby stworzyç rozwiàzania, które rzeczywiÊcie b´dà pomagaç kierowcy. Oferowane kierowcy wsparcie – w postaci inteligentnego tempomatu (ACC), uk∏adu ESP (Electronic Stability Program), funkcji wspomagania hamowania awaryjnego (EBA) oraz uk∏adów ostrzegajàcych o zm´czeniu i utracie koncentracji – wydatnie przyczynia si´ do zwi´kszenia bezpieczeƒstwa ruchu drogowego. Warunek jest jeden – uk∏ady muszà byç zrobione w odpowiedni sposób. „Rozwiàzania techniczne, takie jak uk∏ad ACC z funkcjà hamowania awaryjnego, majà pomagaç kierowcy, ale nie mogà go zast´powaç” – wyjaÊnia Karin Svensson, naukowiec zajmujàcy si´ zachowaniem cz∏owieka i kierownik dzia∏u ds. interakcji systemów z kierowcà w Volvo. „U kierowcy, który nie wspó∏dzia∏a z systemem i nie rozumie, co si´ dzieje, kiedy uk∏ad oferuje mu pomoc, poziom stresu znacznie wzrasta. W takim przypadku dzia∏anie uk∏adów nie pomaga, ale wr´cz mo˝e pogorszyç sytuacj´.” Zabezpieczenia czynne majà zapobiegaç wypadkom poprzez przerywanie sekwencji zdarzeƒ, które mogà do nich doprowadziç. Im wczeÊniej to nastàpi, tym lepiej. Uk∏ady zabezpieczeƒ czynnych dzia∏ajà na ró˝ne spo- 23 soby. Przedstawiono to na przyk∏adzie uk∏adu ACC: Informacja – dzia∏anie uk∏adu jest przedstawiane na wizualnym interfejsie. Ostrze˝enie – uk∏ad ACC zaleca kierowcy hamowanie w celu unikni´cia przeszkody. Dzia∏anie – uk∏ad ACC hamuje awaryjnie w razie wystàpienia ryzyka zderzenia. Ta funkcja mo˝e byç dost´pna w przysz∏oÊci w samochodach ci´˝arowych Volvo. Przej´cie kontroli – automatyczne hamowanie awaryjne i sterowanie pojazdem w celu unikni´cia przeszkody. Ta funkcja mo˝e byç dost´pna w przysz∏oÊci. Aby kierowca móg∏ zrozumieç dzia∏anie uk∏adów wspierajàcych, firma Volvo k∏adzie wielki nacisk na wspó∏dzia∏anie pomi´dzy cz∏owiekiem i pojazdem – jest to tak zwany interfejs cz∏owiek-maszyna (HMI). W pracach nad uk∏adami uczestniczà psychologowie, naukowcy zajmujàcy si´ zachowaniami cz∏owieka, a tak˝e eksperci techniczni. Kierunek prac jest wyznaczany przez potrzeby kierowcy, a nie mo˝liwoÊci techniczne. „Uk∏ad ostrzegawczy ma wywo∏aç odpowiednio szybkà reakcj´ kierowcy, a tym samym doprowadziç do rozwiàzania problemu” – mówi Karin Svensson. Jednak uk∏ady wspierajàce nie powinny byç dostosowane tylko do wymagaƒ kierowcy. Muszà byç tak zaprojektowane, aby si´ wzajemnie uzupe∏nia∏y – powinny p∏ynnie ze sobà wspó∏dzia∏aç, a wysy∏ane przez nie komunikaty nie mogà wzajemnie kolidowaç. Dwa ró˝ne uk∏ady nie powinny jednoczeÊnie wysy∏aç ostrze˝eƒ dotyczàcych ró˝nych kwestii, a komunikaty nie mogà zawieraç sprzecznych informacji, gdy˝ mog∏oby to skutkowaç wzrostem poziomu stresu kierowcy. Dêwi´kowe 24 i wizualne sygna∏y ostrzegawcze powinny byç odpowiednio zró˝nicowane, tak aby kierowca móg∏ si´ od razu zorientowaç, o jakie ostrze˝enie chodzi. Firma Volvo pracuje obecnie nad interaktywnym uk∏adem (DIS, Driver Interaction Support), którego zada- niem b´dzie koordynacja wielu funkcji wspierajàcych prac´ kierowcy. Uk∏ad DIS segreguje informacje nap∏ywajàce z ró˝nych uk∏adów i okreÊla ich priorytet. Ta funkcja uwzgl´dnia równie˝ bie˝àce warunki otoczenia. Na przyk∏ad gdy kierowca jest zm´czony, uk∏ad mo˝e wczeÊniej wys∏aç ostrze˝enie o zmniejszeniu si´ odleg∏oÊci od poprzedzajàcego pojazdu lub zmianie kierunku jazdy samochodu ci´˝arowego. Firma Volvo przewodniczy równie˝ pracom nad projektem UE dotyczàcym zintegrowanego, adaptacyjnego interfejsu kierowcy (AIDE, Adaptive Integrated Driver-vehicle InterfacE). Szacuje si´, ˝e dzi´ki tym pracom w ciàgu czterech lat powstanie jeden standard HMI dla bran˝y motoryzacyjnej. W projekcie uczestniczà najwi´ksi europejscy producenci z bran˝y motoryzacyjnej, a tak˝e przedstawiciele jednostek badawczych i firm wytwarzajàcych podzespo∏y. Wynikiem prac projektowych b´dà tak˝e pojazdy koncepcyjne, w∏àcznie z samochodem ci´˝arowym Volvo wyposa˝onym w przysz∏oÊciowy, w pe∏ni zintegrowany uk∏ad wspierajàcy kierowc´. Pojazdy i ostateczne rezultaty projektu zostanà przedstawione w 2008 roku. PROJEKTY ZESPO¸U DO BADANIA PRZYCZYN I OKOLICZNOÂCI WYPADKÓW Zespó∏ majàcy na celu badanie przyczyn i okolicznoÊci wypadków samochodów ci´˝arowych (Accident Research Team) firmy Volvo Trucks ratuje ˝ycie – i tworzy podstawy nowego systemu bezpieczeƒstwa. ¸atwiej zapobiegaç wypadkom drogowym, jeÊli zna si´ ich przyczyny. Dlatego te˝ Accident Research Team firmy Volvo Trucks sp´dzi∏ 35 lat na badaniu wypadków, w których uczestniczy∏y ci´˝kie pojazdy u˝ytkowe. W wyczerpujàcym studium odpowiedziano na pytania o przyczyny wypadków oraz okreÊlono, co mo˝na zrobiç, aby im zapobiec w przysz∏oÊci. Dzi´ki temu Volvo Trucks wie, jakie systemy bezpieczeƒstwa najskuteczniej przyczyniajà si´ do ratowania ludzkiego ˝ycia. Ka˝dego roku na drogach Europy ginie 13 000 ludzi, a 65 000 ulega powa˝nym obra˝eniom w wypadkach z udzia∏em ci´˝kich pojazdów u˝ytkowych. Wiele z tych istnieƒ mo˝na by uratowaç, gdyby wszystkie samochody ci´˝arowe by∏y wyposa˝one w funkcje zwi´kszajàce bezpieczeƒstwo, takie jak elektroniczny system stabilizacji toru jazdy pojazdu ESP, inteligentny tempomat ACC oraz nowe funkcje, takie jak funkcja automatycznego hamowania awaryjnego, alarm w razie zaÊni´cia i obs∏uga martwego pola widocznoÊci. Zespó∏ do spraw analizy wypadków w firmie Volvo Trucks corocznie analizuje oko∏o 25 wypadków, przeprowadzajàc drobiazgowe badania techniczne i wywiady z osobami uczestniczàcymi w wypadku, aby poznaç ich opini´ na temat kolejnoÊci wydarzeƒ. Dodatkowo przeprowadzane sà równie˝ wywiady z kierowcami, którym o ma∏y w∏os uda∏o si´ uniknàç wypadku. Dzi´ki temu mo˝na utworzyç profile przyczyn wypadków – a jeÊli znane sà przyczyny wypadków, ∏atwiej im zapobiegaç. Dzi´ki pracy zespo∏u do spraw analizy wypadków firma Volvo Trucks dysponuje unikalnà bazà ekspertyz i informacji dotyczàcych przyczyn wypadków. Uk∏ady bezpieczeƒstwa czynnego opracowywane w firmie Volvo Trucks zosta∏y stworzone na podstawie statystyk dostarczanych przez komisj´. „Oznacza to, ˝e mo˝emy skoncentrowaç si´ na tych uk∏adach, które najskuteczniej chronià ludzkie ˝ycie” – mówi Claes Avedal, pracujàcy zarówno w zespole do spraw analizy wypadków, jak i w dziale planowania produkcji. Co roku w Europie w wypadkach z udzia∏em samochodów ci´˝arowych ginie oko∏o 5000 niechronionych u˝ytkowników dróg. Jednym z cz´stych powodów wypadków jest ograniczona widocznoÊç kierowcy samochodu ci´˝arowego, dotyczàca obszaru tu˝ przy pojeêdzie. Wed∏ug ustaleƒ komisji mo˝na by uniknàç do 25% tych wypadków, jeÊli wszystkie samochody ci´˝arowe by∏yby wyposa˝one w urzàdzenia zwi´kszajàce widocznoÊç obszaru wokó∏ pojazdu, na przyk∏ad czujniki radarowe i kamery. Liczba Êmiertelnych ofiar zderzeƒ samochodów ci´˝arowych i osobowych si´ga 8000 rocznie, z czego 10% stanowià kierowcy pojazdów ci´˝arowych. Gdyby wszystkie samochody ci´˝arowe by∏y wyposa˝one w uk∏ady ostrzegajàce kierowc´ o jego zm´czeniu i braku koncentracji na drodze, corocznie mo˝na by uratowaç do 1000 istnieƒ ludzkich. Dodatkowo mo˝na by uniknàç wypadków powodujàcych lekkie obra˝enia cia∏a – lecz powa˝ne uszkodzenia pojazdów. Opracowano na podstawie materia∏ów Volvo Truck Corporation 25 ISY W R E S E NASZ TRZEBA LUBIå SWOJÑ PRAC¢ Prowadzenie serwisu mo˝e byç dobrym pomys∏em biznesowym. Tak sàdzi mi´dzy innymi Krzysztof Nowakowski, dyrektor zarzàdzajàcy w firmie Intruck Sp. z o.o., posiadajàcej dwie stacje serwisowe Volvo: w Warszawie i w Radomiu. Panie dyrektorze, jak to si´ sta∏o, ˝e prowadzi Pan i jest wspó∏w∏aÊcicielem firmy zajmujàcej si´ serwisem pojazdów Volvo? Krzysztof Nowakowski: Z Volvo jestem zwiàzany praktycznie przez ca∏e swoje ˝ycie zawodowe. Wieloletnia wspó∏praca PEKAES i Volvo zaowocowa∏a podpisaniem w 1992 roku umowy dotyczàcej sprzeda˝y i serwisu samochodów ci´˝arowych, a nast´pnie w 1995 roku utworzeniem firmy ATB Truck S.A., Stacja serwisowa w Radomiu która ze swoimi serwisami tu w Annopolu, w B∏oniu i w Radomiu sta∏a si´ w krótkim czasie jednym z dwóch najwi´kszych Autoryzowanych Dealerów Volvo w Polsce. Nast´pne lata to szereg podejmowanych dzia∏aƒ, zwiàzanych z reorganizacjà sieci dealerskiej w Pol- 26 sce. W ich wyniku w 2002 roku Volvo Polska przej´∏o prowadzonà przez ATB Truck dzia∏alnoÊç zwiàzanà ze sprzeda˝à i serwisem swoich produktów. Wtedy to wraz z gronem ponad 100 wspó∏pracowników staliÊmy si´ etatowymi pracownikami Volvo Polska. Rok 2004 przyniós∏ wiele zmian, a wÊród nich nowe wyzwania, z których najwa˝niejszymi z pewnoÊcià by∏y przystàpienie Polski do Unii Europejskiej oraz wprowadzenie nowych regulacji prawnych w bran˝y motoryzacyjnej (tzw. block exemptions). Dla mnie osobiÊcie jednak najwa˝niejsze by∏y nowe szanse zwiàzane z dalszymi zmianami w sieci dealerskiej i serwisowej Volvo Polska, Samochody Ci´˝arowe. Wspólnie z Tadeuszem Piechem zarejestrowaliÊmy spó∏k´ Intruck, która od dnia 1 marca 2004 roku zosta∏a poddzier˝awcà autoryzowanych stacji serwisowych Volvo w Warszawie- Annopolu oraz w Radomiu. Tym samym Intruck przejà∏ wszystkich pracowników, budynki, magazyny, pe∏ne wyposa˝enie oraz wszelkie zobowiàzania w stosunku do klientów i dostawców. Cz´ste zmiany rodzà zaniepokojenie pracowników... K. N.: Jak mówi∏em, z naszymi wspó∏pracownikami znamy si´ od wielu lat. Wi´kszoÊç z nich przyjmowali- Krzysztof Nowakowski – dyrektor zarzàdzajàcy firmy Intruck Sp. z o.o. Êmy do pracy, cz´sto by∏a to ich pierwsza praca po ukoƒczeniu szko∏y. Faktycznie, najpierw pracowali w ATB Truck, potem w Volvo Polska, a teraz w firmie Intruck. Obecnie zatrudniamy 36 osób, Stacja serwisowa w Warszawie z czego 31 pracuje bezpoÊrednio przy obs∏udze klienta w serwisie i cz´Êciach zamiennych. Mamy 20 mechaników, wszyscy z ogromnym doÊwiadczeniem. Kilku z nich obs∏uguje i naprawia samochody ci´˝arowe Volvo od 20 lat, a wiedz´ swojà zdobywali poczàtkowo na szkole- niach serwisowych w Geteborgu, w czasie gdy nie funkcjonowa∏a jeszcze szko∏a serwisowa we Wroc∏awiu. To w∏aÊnie ci doÊwiadczeni ludzie sà najcenniejszym kapita∏em naszej firmy. Czy od chwili przej´cia serwisu od Volvo coÊ si´ zmieni∏o? K. N.: Przej´cie nastàpi∏o niewiele ponad pó∏ roku temu, wi´c stosunkowo niedawno. Jestem przekonany, ˝e nikt, ∏àcznie z naszymi klientami, nie wymaga∏ ani nie oczekiwa∏ od nas ˝adnych rewolucji. Tak jak dotychczas, stawiamy na najwy˝szà jakoÊç us∏ug, bezpieczeƒstwo oraz trosk´ o Êrodowisko, starajàc si´ w jak najwy˝szym stopniu spe∏niaç oczekiwania naszych klientów. Opieramy si´ na tych podstawowych wartoÊciach firmy Volvo. Mamy ÊwiadomoÊç, ˝e posiadajàc najlepsze produkty, nasza najwi´ksza rola polega na doskonaleniu tego, w jaki sposób oferujemy je naszym klientom. Jak wyglàda Wasz serwis od strony technicznej? K. N.: W Warszawie mamy 4 w pe∏ni wyposa˝one stanowiska naprawcze o d∏ugoÊci ok. 16 metrów i mo˝liwoÊç pracy na kolejnych 3 stanowiskach. Posiadane przez nas narz´dzia specjalne i urzàdzenia pozwalajà na wykonywanie wszelkich napraw i przeglàdów. Wykonujemy równie˝ naprawy powypadkowe, posi∏kujàc si´ w niezb´dnych przypadkach wsparciem sprawdzonych, profesjonalnych firm zewn´trznych. Oprócz doÊwiadczonych mechaników mamy te˝ bardzo dobrych elektryków i pe∏ne wyposa˝enie w komputery serwisowe z oprogramowaniem do diagnostyki i napraw. ZnajomoÊç elektroniki i informatyki staje si´ umiej´tnoÊcià nieodzownà przy obs∏ugach i naprawach pojazdów nowej generacji. W drugim serwisie, w Radomiu mamy te˝ 4 stanowiska, tyle ˝e 30-metrowe, diagnostyk´, myjni´ oraz stanowisko do napraw powypadkowych. OczywiÊcie równie˝ pe∏ne niezb´dne wyposa˝enie techniczne. Obiekt, w którym si´ mieÊcicie, nie by∏ budowany z myÊlà o serwisie? K. N.: Na pewno nie z myÊlà o serwisie nowoczesnych samochodów ci´˝arowych. Jest to obiekt ponad 30-letni, adaptowany do naszych potrzeb i stale modernizowany. W porównaniu z Radomiem, który jest jednym z naj∏adniejszych serwisów Volvo w Polsce, wyglàda skromniej. OczywiÊcie z czasem b´dziemy w dalszym ciàgu poprawiali jego funkcjonalnoÊç, ale jestem przekonany, ˝e dla naszych klientów wyglàd, choç wa˝ny, ust´puje takim czynnikom, jak: terminowoÊç i fachowoÊç napraw, poziom obs∏ugi, rozumienie biznesu przewoênika. Zrozumienie tego pozwala nam stale Naprawa skrzyni biegów powi´kszaç grono lojalnych klientów. Jako serwis niezale˝ny mo˝ecie stosowaç nieoryginalne cz´Êci zamienne. Robicie to? K. N.: W Polsce, t ak jak w ca∏ej Europie funkcjonuje ogromny rynek cz´Êci nieoryginalnych, cz´sto niewiadomego pochodzenia. Sà warsztaty, które u˝ywajàc do napraw cz´Êci nieoryginalnych oferujà finalnie taƒsze us∏ugi, cz´sto tak naprawd´ zarabiajàc przy tej okazji wi´cej. Zatem pokusa, aby równie˝ iÊç tà drogà, jest du˝a. Jednak nie robimy tego. I nie wynika to obecnie z ˝adnych formalnych zakazów, bo mamy w tym zakresie pe∏nà swobod´. Jedynym powodem jest ch´ç Êwiadczenia us∏ug na najwy˝szym poziomie po∏àczona z pe∏nà odpowiedzialnoÊcià za ich poprawne wykonanie i odniesienie sukcesu w perspektywie d∏ugookresowej. Nie jesteÊmy firmà, która nastawiona jest na szybkie zyski. Chcemy budowaç swojà mark´, a wiem, ˝e to mo˝na zrobiç tylko w oparciu o najwy˝szà jakoÊç i zadowolenie klientów z obs∏ugi. Stosowanie nieoryginalnych cz´Êci jest z tego punktu widzenia zbyt ryzykowne. 27 Demonta˝ skrzyni biegów Czyli dla Waszych klientów troch´ wy˝sza cena Waszych us∏ug nie jest problemem? K. N.: Ta ró˝nica jest znikoma, a bioràc pod uwag´ takie czynniki, jak gwarancja na oryginalne cz´Êci zamienne, niezawodnoÊç pojazdu ÊciÊle zwiàzana z terminowym wykonywaniem przewozów, cz´stotliwoÊç wykonywania koniecznych napraw i zwiàzane z tym przestoje, mo˝liwoÊç sprzeda˝y u˝ywanego pojazdu za dobrà cen´, faktycznie nie istnieje. Alternatywà wobec autoryzowanych stacji jest podj´cie ryzyka wykonywania napraw teoretycznie taniej, przy u˝yciu innych ni˝ oryginalne cz´Êci, przez nie przeszkolonych mechaników. Przewoênik, który jest profesjonalistà w bran˝y transportowej, ma podpisane kontrakty d∏ugoterminowe z wymagajàcymi klientami, dodatkowo nie ma swojego w∏asnego warsztatu, nie ma czasu, nie chce, nie op∏aca mu si´ szukaç innych rozwiàzaƒ. On chce oddaç 28 samochód w r´ce równie˝ profesjonalisty i wymaga, aby wszystko zosta∏o zaplanowane i zgodnie z tym planem zrobione na czas, fachowo i za rozsàdne pieniàdze. I chcia∏by jeszcze móc za∏atwiç wszystkie sprawy zwiàzane z obs∏ugà i naprawà ca∏ego pojazdu w jednym miejscu. I to jest, sàdz´, nasza koncepcja na przysz∏oÊç – zaoferowaç pe∏niejszy zakres us∏ug, zwiàzany te˝ z naprawami naczep, ogumieniem. Chcemy te˝ zdjàç z przewoêników cz´Êç odpowiedzialnoÊci zwiàzanej z pilnowaniem dat przeglàdów, napraw, których koniecznoÊç wczeÊniej zdiagnozowaliÊmy. Mamy oprogramowanie, które umo˝liwia nam Êledzenie historii napraw ka˝dego samochodu, a tak˝e prognozowanie na podstawie zarchiwizowanych danych jego przebiegów i daty, kiedy powinien odbyç przeglàd. Wspomnia∏ Pan o zadowoleniu kierowców. Jakie warunki zastanà u Was, czekajàc na zakoƒczenie naprawy? K. N.: Mamy kàcik do odpoczynku z prasà i telewizorem, dost´pne sà równie˝ zimne napoje, kawa, herbata. W obu lokalizacjach kierowca mo˝e po d∏ugiej trasie odÊwie˝yç si´ w ∏azience z prysznicem. W porze obiadowej oferujemy posi∏ek – wspó∏pracujemy w tym zakresie z firmà cateringowà. I nie jest to dla wybranych. Chcemy, ˝eby ka˝dy wiedzia∏, ˝e przyje˝d˝ajàc do nas, mi´dzy godzinà 12 a 15 dostanie obiad. W Radomiu mamy na terenie serwisu pokój goÊcinny z osobnym wejÊciem, niezale˝nym od godzin pracy serwisu. W Annopolu wspó∏pracujemy z pobliskim hotelem, wi´c tu te˝ problemu w takich przypadkach nie ma. Mówiàc o zadowoleniu klientów, nie myÊl´ tylko o w∏aÊcicielach firm, ale tak˝e o kierowcach. Kierowca, który jest pierwszym i bezpoÊrednim recenzentem pracy serwisu i zawsze ma jakiÊ wp∏yw na to, gdzie samochód jest serwisowany, powinien mieç poczucie, ˝e on i samochód zostali dobrze obs∏u˝eni. I jeÊli b´dzie zadowolony, z pewnoÊcià do nas wróci. Klienci sà zadowoleni z Waszych us∏ug, czasu naprawy? K. N.: W znakomitej wi´kszoÊci tak. Przesadà by∏oby powiedzieç, ˝e zawsze, bo w tej bran˝y czasem spotykamy si´ z nowymi problemami, które musimy rozwiàzaç. Zdarza nam si´ te˝ pope∏niaç b∏´dy, bo nie pope∏nia ich tylko ten, kto nic nie robi. Jednak od tego mamy umiej´tnoÊci i doÊwiadczenie, ˝eby liczb´ b∏´dów minimalizowaç, a niestandardowe sprawy rozwiàzywaç szybko i skutecznie. Co do czasu oczekiwania na napraw´ – to rzecz, którà tak naprawd´ musimy i chcemy kszta∏- towaç wspólnie z klientami. Jest dla nas jasne, ˝e korzyÊci b´dà obustronne – poprzez planowanie klient wie, kiedy i ile czasu sp´dzi w serwisie, a my jesteÊmy w stanie polepszyç naszà efektywnoÊç. Aby to osiàgnàç, staramy si´ umawiaç z klientami na wizyty i dotrzymywaç ustalonych terminów. W tej chwili oko∏o 50%-60% napraw i przeglàdów jest umówionych. Czy firmy komunalne, posiadajàce samochody z zabudowami to w Waszym przypadku znaczàcy klient? Sprawdzanie akumulatorów K. N.: Volvo od lat uznawane jest za lidera w produkcji ciàgników siod∏owych wykorzystywanych do mi´dzynarodowego i krajowego transportu na d∏ugich dystansach, zatem dla ka˝dego serwisu Volvo w Polsce to tego typu firmy transportowe sà podstawowym klientem. OczywiÊcie gama oferowanych pojazdów jest znacznie szersza, najnowsze konstrukcje samochodów typu FM i FL sà Êwietnie przygotowane do wszelkich innych potrzeb transpor- towych – poczàwszy od dystrybucji, poprzez budownictwo, us∏ugi komunalne a˝ do zwózki mleka czy po˝arnictwo. Wiele tego typu pojazdów jest od lat eksploatowanych w Warszawie i ze wzgl´du na nasze po∏o˝enie mamy byç mo˝e nieco wi´cej klientów posiadajàcych samochody z ró˝nego rodzaju zabudowami. Odpowiadajàc na Pana pytanie, tak, obs∏ugujemy wszystkie liczàce si´ firmy komunalne w Warszawie, poniewa˝ wszystkie w swoim taborze posiadajà samochody Volvo. Zaostrza si´ konkurencja mi´dzy serwisami Volvo w Polsce. Dotyczy to równie˝ Warszawy. Serwisu w Annopolu, B∏oniu... K. N.: Dla klienta z Warszawy najlepiej po∏o˝onym serwisem mo˝e byç akurat ten zlokalizowany 400 km dalej, bo tam jeêdzi co tydzieƒ i jest mu po drodze, kierowca ma czas, bo wypada mu konieczna przerwa w jeêdzie. W tej bran˝y jednak wa˝niejsza od po∏o˝enia jest jakoÊç i umiej´tnoÊç zaoferowania swojej us∏ugi. Trzeba po prostu robiç swoje i robiç to dobrze. Zadowoleni klienci wrócà i powiedzà o naszej dobrej pracy swoim kolegom. Serwis jako pomys∏ na biznes? K. N.: Jestem z tà bran˝à zwiàzany od zawsze. Powiedzia∏bym, ˝e mam do niej i do firmy Volvo stosunek emocjonalny, ale po∏àczony z realizmem. Mam to szcz´Êcie, ˝e w swoim zawodowym ˝yciu znajdowa∏em si´ w odpowiednim miejscu, w odpowiednim czasie. Dzi´ki temu robi´ to, co umiem i chc´ robiç, wspó∏pracujàc ze sprawdzonym partnerem bizneso- wym i ludêmi, którzy myÊlà podobnie jak ja. Wracajàc do pytania. To na pewno nie jest ∏atwy biznes. Pami´tajmy, ˝e serwis samochodów ci´˝arowych jako dzia∏alnoÊç us∏ugowa jest gdzieÊ na koƒcu d∏ugiego ∏aƒcucha powiàzaƒ gospodarczych – najpierw ogólna poprawa w gospodarce, potem wi´cej przewozów, wi´ksza liczba niezb´dnych samochodów, która z kolei musi byç gdzieÊ obs∏ugiwana, naprawiana. W zwiàzku z tym pozytywne trendy majà wp∏yw na rentownoÊç serwisów Mycie nadwozia z pewnym opóênieniem, natomiast negatywne nieomal natychmiast. W biznesie jednak, tak jak w ˝yciu, trzeba mieç troch´ szcz´Êcia. Rozpocz´liÊmy swojà dzia∏alnoÊç w dogodnym momencie. Wed∏ug wszystkich analityków prognozy sà optymistyczne. Ale przede wszystkim trzeba skutecznie pracowaç. I trzeba lubiç swojà prac´ – bez tego nie osiàgnie si´ sukcesu. Dzi´kuj´ za rozmow´. Witold Szlachta 29 E CIEKAWOWY ZABUD VOLVO FM DLA WOJSKA POLSKIEGO Volvo Polska, Samochody Ci´˝arowe zosta∏o dostawcà pojazdów dla Si∏ Zbrojnych RP. W roku ubieg∏ym firma Volvo przekaza∏a naszemu wojsku pochodzàce z typoszeregu FM drugiej generacji, uterenowione podwozie FM9 260 4x4. MON wybra∏ jego wariant o rozstawie osi 4300 mm, masie w∏asnej oko∏o 7600 kg oraz dopuszczalnej masie ca∏kowitej 16000 kg (dopuszczalna technicznie masa ca∏kowita wy˝sza, równa 21000 kg przy obcià˝eniach osi: przód – 8000 kg, ty∏ – 13000 kg). Poniewa˝ auto to nieraz b´dzie jeêdziç po bezdro˝ach, ma ono ram´ podwozia tworzonà przez wzmocnione pod∏u˝nice i poprzeczki oraz mechaniczne zawieszenie, obejmujàce z przodu resory paraboliczne, a z ty∏u resory konwencjonalne plus w obu przypadkach amortyzatory teleskopowe i stabilizatory. Zaopatrzonà w stalowy zderzak przedni d∏ugà, odchylanà kabinà te˝ zawieszono mechanicznie i wyposa˝ono w ogrzewanie parkingowe oraz automatycznà klimatyzacj´. W kabinie tej mogà podró˝owaç dwie osoby w uk∏adzie miejsc 1 + 1. Fotel kierowcy posiada poduszk´ powietrznà i szeroki zakres regulacji (poziom, pion, si∏a t∏umienia), natomiast fotel pasa˝era jest 30 Wojskowa cysterna-dystrybutor na podwoziu Volvo FM9 standardowy. Mo˝liwoÊç odpoczynku – po∏o˝enia si´, zapewnia jedna le˝anka. Stalowy zbiornik mieÊci 415 litrów paliwa. Nap´d prezentowanego pojazdu pochodzi od spe∏niajàcego norm´ Euro 3, 9,4-litrowego, 6-cylindrowego, rz´dowego, z turbodo∏adowaniem i ch∏odzeniem powietrza do∏adowujàcego silnika z rodziny D9A, oznaczonego symbolem D9A 260. Dysponuje on mocà maksymalnà 191 kW/260 KM i maksymalnym momentem obrotowym 1250 Nm. Sprz´g∏o jest jednotarczowe, suche, wzmocnione, o Êrednicy 430 mm, skrzynia biegów – VT2214B – 14-biegowa, manualna. Mosty nap´dowe zaopatrzono w blokady mechanizmów ró˝nicowych. Na wszystkich ko∏ach za∏o˝ono ogumienie o rozmiarze 315/80R22,5, z przodu pojedyncze, z ty∏u – podwójne. Hamulce obu osi sà b´bnowe. Za zabudow´ najnowszego wojskowego Volvo odpowiada∏o Auto- -SHL S.A. Wykonanà przez nie cystern´-dystrybutor CD-7,5 przystosowano do przewozu, czasowego przechowywania i tankowania paliw ciek∏ych klasy 3 wg ADR (benzyna, paliwo do silników Diesla). Komory cysterny sà dwie, obie o przekroju kufrowym, zrobione z blachy stalowej o podwy˝szonej wytrzyma∏oÊci i ∏àcznej pojemnoÊci 7500 litrów: 3000 litrów dla paliwa do silników Diesla, 4500 litrów dla benzyn. Agregat pompowo-pomiarowy dystrybutora, z podwójnym uk∏adem pomiarowym (w danym momencie mo˝liwa praca wy∏àcznie jednego uk∏adu pomiarowego), charakteryzuje si´ wydajnoÊcià przekraczajàcà 100 litrów/min. Wybór ci´˝arówki Volvo przez tak presti˝owego odbiorc´, jakim sà nasze si∏y zbrojne, stanowi doskona∏e potwierdzenie jej wysokiej jakoÊci oraz doskona∏ych parametrów techniczno-u˝ytkowych. Jaros∏aw Brach PORADY SERWISO WE POZNAJ LEPIEJ SWOJE VOLVO.WYÂWIETLACZ (CZ. II) W dzisiejszym odcinku przybli˝ymy Paƒstwu kolejne informacje, które mo˝na odczytaç na wyÊwietlaczu. Czas/Droga – w tym punkcie wyÊwietlacz przedstawia informacje o przebytej drodze i czasie. Po wciÊni´ciu klawisza pojawia si´ symbol zegara. Obok wyÊwietlana jest godzina i aktualna data. Czas zegarowy i data odczytywane sà z tachografu. WyÊwietlacz nie ma osobnego zegara, poniewa˝ tachograf jest zegarem dla ca∏ej instalacji elektronicznej pojazdu. Czas wskazywany na wyÊwietlaczu tachografu oraz wyÊwietlaczu informacyjnym powinien byç zsynchronizowany. JeÊli czas wskazywany ró˝ni si´ od czasu rzeczywistego, korekt´ przeprowadzamy tylko w tachografie. Nast´pny punkt w menu Czas/Droga to budzik. Na wyÊwietlaczu pojawia si´ godzina i informacja, czy budzik jest aktywny (w∏àczony lub wy∏àczony). JeÊli chcemy ustawiç godzin´ budzenia, nale˝y nacisnàç przycisk . Na wyÊwietlaczu poka˝e si´ mo˝liwoÊç w∏àczenia lub wy∏àczenia budzika oraz zmiany godziny w∏àczenia sygna∏u dêwi´kowego. wybraniu symbolu NAST i zatwierdzeniu klawiszem zostanie podÊwietlony czas. Wtedy ponownie wykorzystujàc klawisze i , ustawiamy czas w∏àczenia budzika. Kolejny punkt menu to przejechana odleg∏oÊç. Wskaênik pozwala na wyÊwietlenie d∏ugoÊci dwóch przejechanych odcinków drogi (odcinek mierzony jest od ostatniego zerowego wskazania). Aby wyzerowaç wskazanie, naciskamy klawisz . System pyta nas, które wskazanie chcemy wyzerowaç. Wybieramy strza∏kami i odpowiednie wskazanie, a nast´pnie naciskamy przez oko∏o sekund´. Po tym czasie wyÊwietlacz przejdzie automatycznie w tryb wskazywania odleg∏oÊci, przy czym wybrane wczeÊniej wskazanie b´dzie mia∏o wartoÊç 0.0. Analogicznie do przejechanej odleg∏oÊci wyÊwietlacz mo˝e pokazywaç dwie Êrednie pr´dkoÊci jazdy i, w podobny jak poprzednio sposób, pr´dkoÊci te mogà byç zerowane. Ostatnim punktem menu Czas/Droga jest wskazanie orientacyjnego czasu osiàgni´cia celu podró˝y. Obok piktogramu wyÊwietlana jest przybli˝ona godzina przybycia do celu. Cel podró˝y okreÊlony jest odleg∏oÊcià w kilometrach i wyÊwietlany jest obok czasu. Podczas podró˝y odleg∏oÊç do celu b´dzie mala∏a, natomiast godzina przybycia do celu b´dzie si´ uaktualniaç w zale˝noÊci od Êredniej pr´dkoÊci jazdy. JeÊli wykonamy przerw´ w podró˝y, a nast´pnie b´dziemy kontynuowaç jazd´, wyÊwietlacz poka˝e nam czas osiàgni´cia celu z uwzgl´dnieniem odbytej przerwy. Chcàc ustawiç odleg∏oÊç, którà mamy pokonaç, naciskamy klawisz . Wprowadzamy strza∏kami i odleg∏oÊç (pami´tajàc, ˝e po ka˝dej wprowadzonej cyfrze naciskamy klawisz ). Po wprowadzeniu ostatniej cyfry odleg∏oÊci wyÊwietlacz pokazuje nam nowy czas osiàgni´cia celu i pozosta∏à do przejechania odleg∏oÊç. Adam Nowak Funkcje budzika wybieramy, przesuwajàc paskiem w gór´ lub w dó∏, u˝ywajàc strza∏ek i , a nast´pnie zatwierdzajàc wybór klawiszem . Po 31 RIUM O T A R O B MOTOLA 50 LAT TURBODO¸ADOWANIA W SILNIKACH VOLVO (CZ. II) Od 50 lat, a dok∏adnie od 5 czerwca 1954 roku, Volvo sprzedaje samochody ci´˝arowe nap´dzane silnikami z turbodo∏adowaniem. W dzisiejszym numerze druga i ostatnia cz´Êç historii (pierwsza cz´Êç ukaza∏a si´ w „KV” nr 17/41). Turbo dla Êrodowiska W 1970 roku na rynek wprowadzono Gdy turbodo∏adowanie na dobre za- model F89, pierwszy na Êwiecie sagoÊci∏o w silnikach Volvo, g∏ównym mochód ci´˝arowy z turbodo∏adowacelem sta∏o si´ zwi´kszenie mocy niem w wersji standardowej. (i momentu obrotowego) przy zacho- W 1980 roku zak∏ady Volvo opuÊci∏ waniu poziomu zu˝ycia paliwa. Cechy ostatni model samochodu ci´˝aroprzyjazne Êrodowisku, cichsza praca wego bez turbodo∏adowania. i mniej zanieczyszczone spaliny, by∏y korzyÊciami dodatkowymi, które dopiero znacznie póêniej zyska∏y na znaczeniu. To jednak te korzyÊci wymusi∏y na konkurencji wprowadzenie turbodo∏adowania w swoich samochodach – choç trzeba dodaç, ˝e odby∏o si´ to bez wi´kszego entuzjazmu. Volvo Titan – plakat W Êlad za sukcesami pierwszych samochodów ci´˝aro- Bez wytchnienia wych z turbodo∏adowaniem Volvo Ju˝ w 1963 roku przeprowadzono wprowadzi∏o silniki turbo (poczàtko- praktyczne testy z ch∏odnicà mi´dzywo jako opcj´) tak˝e w pojazdach stopniowà (intercoolerem) jako o ma∏ej i Êredniej ∏adownoÊci. uzupe∏nieniem turbodo∏adowania, W 1961 roku wprowadzono turbo- majàcym na celu podwy˝szenie niespr´˝arki w silnikach o pojemnoÊci za- zawodnoÊci i wyd∏u˝enie okresu równo 6,7 litra (montowanych eksploatacji coraz mocniejszych silw modelu Volvo Viking Turbo), jak ników. Rozwiàzanie dzia∏a∏o perfeki 4,7 litra (nap´dzajàcych model Volvo cyjnie, ale wówczas nie by∏o jeszcze Raske Turbo). realnego zapotrzebowania na wi´k- 32 szà moc silników, a dost´pne uk∏ady nap´dowe nie mia∏y wystarczajàco nadmiarowych charakterystyk, aby obs∏u˝yç znacznie wy˝szy moment obrotowy. W 1978 r. Êwiat∏o dzienne ujrza∏ model F7 Intercooler, który – nie tylko ze wzgl´du na technologi´ silnika – zdoby∏ tytu∏ Samochodu Ci´˝arowego Roku. Z kolei w 1987 r. firma Volvo jako pierwszy europejski producent zaprezentowa∏a seryjny egzemplarz silnika do samochodu ci´˝arowego z elektronicznym wtryskiem paliwa (E D C) – model TD122FS. W tym samym roku firma wprowadzi∏a technologi´ t∏oka dzielonego w swoim silniku TD102FS. T∏oki dzielone sk∏adajà si´ z dwóch cz´Êci wykonanych z ró˝nych materia∏ów, co pozwala im przenosiç wi´ksze moce bez szkody dla niezawodnoÊci i ˝ywotnoÊci, a tak˝e zapewnia niski poziom ha∏asu i wzgl´dnie niewielkà emisj´ spalin. Tak˝e w roku 1987 firma Volvo wprowadzi∏a pierwszy 16-litrowy silnik z czterema zaworami na cylinder: TD162F. Rok 1993 to rok premiery najbardziej jak dotàd rewolucyjnego silnika Volvo: D12A, w modelu samochodu ci´˝arowego FH12. Dzi´ki niemu firma Volvo sta∏a si´ pierwszym producentem w bran˝y motoryzacyjnej dysponujàcym ca∏kowicie w∏asnà konstrukcjà silnika, która oprócz turbospr´˝arki, ch∏odnicy mi´dzystopniowej i czterech zaworów na cylinder cechowa∏a si´ te˝ górnym wa∏kiem rozrzàdu, podawaniem paliwa przez elektronicznie sterowane pompowtryskiwacze oraz opatentowanym, unikalnym hamulcem silnikowym, powszechnie okreÊlanym skrótem VEB (Volvo Engine Brake). W 1995 roku Volvo przedstawi∏o swojà wizj´ przysz∏ego dostawczego samochodu ci´˝arowego w formie pojazdu koncepcyjnego ECT (Environmental Concept Truck) zasilanego turbinà gazowà. Samochód ten móg∏ byç zasilany ró˝nymi rodzajami paliwa, w tym tak˝e paliwami odnawialnymi, które sprzyjajà ochronie Êrodowiska. Równolegle trwa∏y eksperymenty z hybrydowymi samochodami ci´˝arowymi, wyposa˝onymi w tradycyjny silnik Diesla oraz silnik elektryczny, w celu minimalizacji niekorzystnego oddzia∏ywania na Êrodowisko podczas pracy w obszarach zabudowanych. W 1996 roku firma Volvo wprowadzi∏a w modelu FL6 silnik D6A–250 wyposa˝ony w turbospr´˝ark´, ch∏odnic´ mi´dzystopniowà i spr´˝ark´ mechanicznà, czyli supercharger. Obecnie Volvo oferuje szereg rozwiàzaƒ opartych na pojazdach zoptymalizowanych pod kàtem ochrony Êrodowiska, przeznaczonych do zastosowaƒ na terenach zagro˝onych. Volvo F89, 1970-1977 Przyk∏adem mo˝e byç silnik G6B (6-litrowy na gaz ziemny) z filtrem spalin. Prace projektowe trwajà... Od 50 lat Volvo jest jedynym producentem, który nieustannie produkuje samochody ci´˝aSilnik D12A rowe nap´dzane silnikami z turbodo∏adowaniem. Ca∏y ten okres charakteryzuje si´ stabilnym poziomem prac projektowych. W 1954 roku silnik Volvo TD96AS mia∏ moc 185 koni mechanicznych. W 2004 roku silnik Volvo D16C–610 oferuje a˝ 610 koni mechanicznych. W 1954 roku silnik Volvo TD96AS za- pewnia∏ maksymalny moment obrotowy 73 kilogramometrów (ok. 715 Nm). Moment obrotowy w silniku Volvo D16C–610 w roku 2004 osiàga niebotycznà wartoÊç 2500 Nm. Gdy natomiast porównaç ze sobà silniki o podobnym poziomie mocy, wspó∏czesne modele zu˝ywajà mniej paliwa, sà cichsze i emitujà znacznie czystsze spaliny ni˝ ich poprzednicy sprzed 50 lat. Czo∏owy producent Êwiatowy Volvo jest obecnie czo∏owym producentem silników do du˝ych samochodów ci´˝arowych. Fabryka silników nale˝àca do Volvo to jeden z najwi´kszych na Êwiecie zak∏adów produkujàcych du˝e silniki Diesla (o pojemnoÊci ponad 9 litrów). W 2003 roku fabryk´ w Skövde opuÊci∏o 87 881 silników Diesla przeznaczonych do instalacji w pojazdach komercyjnych oraz do zastosowaƒ przemys∏owych, w tym w przemyÊle okr´towym. Volvo produkuje tak˝e silniki Diesla w Kurytybie na po∏udniu Brazylii. Opracowano na podstawie materia∏ów Volvo Truck Corporation 33 OFERTIA SU E N Z B DLA SPRZ¢G¸A VOLVO Wraz z bie˝àcym numerem „KV” pragn´ zapoczàtkowaç cykl artyku∏ów poÊwi´conych cz´Êciom zamiennym Volvo. Postaram si´ w nich przedstawiç Paƒstwu ich zalety i walory majàce ogromny wp∏yw na szereg podzespo∏ów wzajemnie ze sobà wspó∏pracujàcych w samochodach Volvo. Dzisiaj o sprz´g∏ach tarczowych... Sprz´g∏o G∏ównym zadaniem sprz´g∏a jest przeniesienie mocy z silnika do 3 2 4 1 5 skrzyni biegów oraz wyrównowa˝enie wahaƒ momentu obrotowego silnika, dzi´ki czemu ruszanie pojazdu mo˝e byç p∏ynne, a jazda stabilna. W efekcie jest to cz´Êç majàca ogromny wp∏yw na wspó∏pracujàce z nim podzespo∏y uk∏adu przeniesienia nap´du (skrzyni´ biegów i tylny most), na ich trwa∏oÊç i dobre funkcjonowanie. Szczególnie ˝e samochody Volvo dysponujà coraz wi´kszà mocà i momentem obrotowym . Dlatego te˝ w kilku s∏owach chcia∏bym przedstawiç zalety sprz´gie∏ Volvo i zarazem przekonaç Paƒstwa do wyboru w∏aÊnie ich 9 3 6 8 7 Elementy sk∏adowe sprz´g∏a Volvo 34 10 w przypadku zaistnienia koniecznoÊci wymiany. Oczywiste jest, ˝e aby w sposób optymalny przenieÊç moc z silnika, przy najmniejszych stratach, pr´dkoÊç obrotowa sprz´g∏a musi byç taka sama, jak ko∏a zamachowego. Dlatego te˝ projektanci Volvo zwracajà szczególnà uwag´ na dobór odpowiedniej si∏y dociskajàcej tarcz´ do ko∏a zamachowego oraz materia∏, z jakiego wykonana jest ok∏adzina tarczy sprz´g∏owej, tak aby si∏a tarcia by∏a optymalna. Poni˝szy rysunek przedstawia elementy wchodzàce w sk∏ad kompletnego sprz´g∏a. Wa˝ne jest, aby ka˝da z nich spe∏nia∏a w 100% swoje zadanie dla poprawnego funkcjonowania ca∏ego podzespo∏u. Sprz´g∏o Volvo to gwarantuje. 1. Os∏ona spr´˝yn 2. Nity 3. Ok∏adzina cierna 4. P∏yta mocujàca 11 12 5. P∏yta mocujàca spr´˝ynujàca 6. Spr´˝yny – t∏umiki drgaƒ skr´tnych 7. Spr´˝yny t∏umiàce 8. Spr´˝yna p∏yty mocujàcej 9. P∏yta dociskowa 10. Spr´˝yna 11. Spr´˝yna centralna 12. Obudowa docisku sprz´g∏a Wszystkie cz´Êci sk∏adowe sprz´g∏a muszà spe∏niç rygorystyczne normy jakoÊciowe i wytrzyma∏oÊciowe Volvo. Porównujàc sprz´g∏a Volvo ze sprz´g∏ami nieoryginalnymi, mo˝na w wielu przypadkach dostrzec ró˝nice polegajàce przede wszystkim na wykonaniu poszczególnych elementów oraz zastosowaniu do ich wykonania materia∏ów majàcych wp∏yw na ich wytrzyma∏oÊç i ˝ywotnoÊç. Wymieniç tu mo˝na przede wszystkim materia∏ ok∏adzin ciernych, wielowypust (dok∏adnoÊç wykonania), t∏umiki drgaƒ skr´tnych, spr´˝yn´ centralnà. Ka˝da z tych cz´Êci pe∏ni Êcisle okreÊlonà funkcj´ i musi byç wykonana bardzo precyzyjnie. Ok∏adzina cierna tarczy sprz´g∏owej jest w bezpoÊredni sposób nara˝ona na wysokie temperatury pracy. W tarczach najnowszej generacji generacja ok∏adzin by∏a odporna na silnika Volvo. Mo˝na z pe∏nà Êwiatemp. 240°C). Ponadto tarcza Volvo, domoÊcià powiedzieç, ˝e dla zaw przeciwieƒstwie do wielu nieory- chowania ca∏kowitej mobilnoÊci ginalnych, jest wyposa˝ona we wst´pny t∏uWielowypust mik drgaƒ, zapobiegajàcy stukom tarczy na biegu ja∏owym silnika. Powierzchnia wielowypustu w centralnej cz´Êci tarczy sprz´g∏owej poruszajàc si´ wzd∏u˝nie Oryginalna tarcza Volvo Konkurent po wa∏ku sprz´g∏owym, musi byç wykonana na tyle precyzyjnie, z zachowaniem od- Paƒstwa ci´˝arówki Volvo, stare powiedniej tolerancji wykonania, sprz´g∏o powinno zawsze byç zaaby nie powodowa∏a zaci´ç tarczy stàpione nowym, oryginalnym w trakcie wysprz´gania. sprz´g∏em Volvo. T∏umiki drgaƒ skr´tnych to szereg spr´Si∏a sprz´gania ˝yn majàcych za zadanie kompensowanie raptownych zmian momentu obrotowego i nie przenoszenie ich do skrzyni biegów. W trakcie ca∏ego ˝ycia Oryginalny docisk Volvo Konkurent tarczy elementy te miliony razy nara˝one sà na dzia∏anie ogromnych si∏, dlatego Oferujàc zawsze nowe, sprawdzone, sà wykonane z odpowiednio wy- nieustannie udoskonalane cz´Êci trzyma∏ej stali. zamienne wraz z fachowà obs∏ugà Spr´˝yna centralna do- serwisowà, jesteÊmy w stanie zminicisku sprz´g∏a to je- malizowaç ryzyko nieprzewidzianych Tarcza sprz´g∏owa den z najwa˝niejszych przestojów Paƒstwa samochodów, elementów wp∏ywajà- majàc tym samym wp∏yw na cych na poprawne dzia- utrzymanie efektywnoÊci transportu. ∏anie sprz´g∏a. Si∏a do- Wszystkie sprz´g∏a dost´pne sà cisku spr´˝yny central- w systemie Exchange Volvo po nej wraz z odpowied- bardzo korzystnych cenach oraz nim tarciem pochodzà- obj´te sà ogólnoeuropejskà rocznà Oryginalna tarcza Volvo Konkurent cym z ok∏adziny tarczy gwarancjà. jest wystarczajàca, Zach´camy do korzystania z sieci materia∏ ten jest odporny na tempe- aby przenieÊç moment obrotowy serwisów Volvo na terenie kraju. Krzysztof Sobczak ratury rz´du 345°C (poprzednia równy 1,3 momentu nominalnego 35 ZAPEWNIJ SOBIE TERAZ SPOKÓJ NA ZAWSZE Kupujàc Volvo, prawdopodobnie na zawsze ˝egnasz si´ z nocnymi koszmarami. Instynk- townie wiesz, ˝e zainwestowa∏eÊ w samochód gwarantujàcy Ci najwy˝szà jakoÊç, niezawodnoÊç i trwa∏oÊç. Korzystanie z Serwisu Volvo, Kontraktów Serwisowych oraz Zapewnienia Czasu Naprawy dope∏nia poczucie ca∏kowitego spokoju. Serwis Volvo oferuje Ci profesjonalne us∏ugi, dostosowane do Twoich indywidualnych potrzeb. Dzi´ki temu efektywnie zarzàdzasz firmà i bez obaw planujesz przysz∏oÊç. Zapewnij sobie teraz spokój na zawsze. Zadzwoƒ dzisiaj i przestaƒ martwiç si´ o jutro. VOLVO TRUCKS. DRIVING PROGRESS www.volvotrucks.pl POJAZDY OBS¸UGA POSPRZEDA˚NA FINANSOWANIE ZARZÑDZANIE TRANSPORTEM
