konkurs! - E-Autonaprawa

36 | TECHNICZNE PODSTAWY ZAWODU | MATERIAŁOZNAWSTWO
MATERIAŁOZNAWSTWO | TECHNICZNE PODSTAWY ZAWODU |
Nowe trendy
w budowie nadwozi
Coraz ostrzejsze wymogi ekologiczne,
ekonomiczna konkurencja na światowym
rynku oraz rosnące standardy bezpie­
czeństwa i komfortu wymuszają nie­
ustanne zmiany technologiczne w pro­
dukcji współczesnych samochodów
Rygorystyczne normy mające na celu
ochronę ziemskiej atmosfery wpływają
nie tylko na konstrukcje silników i układów przeniesienia napędu w sensie lepszej ekonomiki procesów spalania i minimalizacji oporów toczenia, lecz także na
doskonalenie samonośnych nadwozi pod
względem redukcji ich masy i poprawy
aerodynamiki. Samochód o 100 kilogramów lżejszy emituje bowiem średnio
o 4,7 grama dwutlenku węgla mniej na
każdy przejechany kilometr.
Nie mniej ważne od kryteriów ekologicznych są kwestie bezpieczeństwa
użytkowników pojazdów drogowych,
a te w zadaniach ich konstruktorów
przekładają się na jak najwyższą stabilność przedziałów pasażerskich, czyli ich
odporność na zginanie (w tym również
boczne) i skręcania, a także na dokładne
zdefiniowanie charakterystyk odkształceń
szkieletów nadwozi w tzw. strefach kontrolowanego zgniotu.
Warunkiem technicznego postępu
w konstrukcjach nadwozi jest odpowiedni rozwój inżynierii materiałowej. To on
musi zapewniać producentom samochodów tworzywa odznaczające się wy-
Stale:
głębokotłoczna
o podwyższonej wytrzymałości
o wysokiej wytrzymałości
ultrawytrzymała
ultrawytrzymała tłoczona na gorąco
Inne materiały:
stopy aluminiowe
tworzywa sztuczne
Struktura nadwozia
w samochodach osobowych
Mercedes-Benz C, GLK, E i S
produkowanych po 2007 roku
Autonaprawa | Grudzień 2012
Materiały stalowe
Wbrew powszechnym niegdyś oczekiwaniom, stal pozostaje nadal głównym
materiałem do budowy samochodowych
nadwozi, lecz wykorzystywane są coraz
powszechniej całkiem nowe jej rodzaje
i technologie obróbki. W materiałowej
strukturze standardowego nadwozia
zmalał do zaledwie 30% dominujący
jeszcze na początku XXI wieku udział
stalowych blach głębokotłocznych, nazywanych tak z powodu ich dużej plastyczności. W obecnych bowiem maksymalnie
sztywnych i lekkich konstrukcjach nieporównanie bardziej przydatne są stale
mało plastyczne, lecz za to odznaczające
się bardzo wysoką wytrzymałością.
Tym ogólnym trendom sprzyja przyspieszony rozwój metalurgii stali. Wiodące koncerny metalurgiczne, jak np. ThyssenKrupp, w swej ofercie dla przemysłu
samochodowego nie ograniczają się już
obecnie do standardowych produktów
hutniczych, czyli głównie blach o różnych grubościach, składzie chemicznym
i cechach wytrzymałościowych. Dziś wytrzymałość tych materiałów dostosowywana jest precyzyjnie do szczegółowych
wymagań konstrukcyjnych. W związku
z tym coraz większa część elementów
nadwozi produkowana jest bezpośrednio
w hutach dysponujących lepszymi możliwościami ich kompleksowej obróbki plastycznej, chemicznej i termicznej.
Tradycyjne blachy głębokotłoczne
o wytrzymałości na rozciąganie poniżej
100 MPa używane są teraz wyłącznie
do produkcji elementów osłonowych
nieprzenoszących żadnych zewnętrz-
Fot. CTS
Prezes CTS
trzymałość tego rodzaju materiałów sięga
180 MPa (N/mm2).
Bardziej wytrzymałe blachy stalowe
(do 300 MPa) oznaczane są symbolami
pochodzącymi przeważnie z języka angielskiego lub niemieckiego:
HSLA – (ang. high-strength low-alloy)
stal niskostopowa, czyli z małą zawartością dodatków stopowych;
MHZ – (oznaczenie koncernu ThyssenKrupp) stal mikrostopowa z podwyższającymi wytrzymałość niewielkimi
(0,01%) dodatkami niobu i tytanu;
BHS – (ang. bake hardening steel) stal
utwardzona zewnętrzną warstwą spieków.
Jeszcze lepsze cechy wytrzymałościowe (do 600 MPa) mają wysokostopo-
wielofazowe Complex 15%
mikrostopowe 12%
TRIP 8%
z powłoką martenzytową
lub austenitową 7%
głębokotłoczne 16%
dwufazowe 42%
Udział rodzajów stali w nadwoziach
produkowanych w pierwszej dekadzie XXI w.
we stale dwufazowe, oznaczane skrótem DP (ang. dual phase), w których
głębsze partie materiału mają strukturę
ferrytową, a zewnętrzne, stanowiące 
KONKURS!
Możesz wygrać jeden z siedmiu pendrive’ów 16 GB
ufundowanych przez firmę GG Profits,
jeśli zakreślisz właściwe propozycje odpowiedzi na pytania 1, 2, 3 i 4 oraz wyczerpująco opiszesz kwestię poruszoną w pytaniu 5. Nie znasz niektórych odpowiedzi lub nie jesteś ich pewien? Przeczytaj w tym wydaniu artykuł „Wymiana przewodów zapłonowych”, następnie wypełnij kupon
zamieszczony poniżej i wyślij go na adres redakcji do 31 grudnia 2012 r. (decyduje data stempla pocztowego) albo też skorzystaj z formularza
na stronie: www.e-autonaprawa.pl.
Lista laureatów poprzedniej edycji konkursu, zorganizowanej wspólnie z firmą Euro-Vat Consulting, dostępna jest na stronie internetowej:
www.e-autonaprawa.pl/konkurs
✁
PYTANIA KONKURSOWE
1. Przewody zapłonowe przy zasilaniu benzynowym należy wymieniać co:
❏ a. 20 000 km
❏ b. 30 000 km
❏ c. 50 000 km
❏ d. 100 000 km
Formularz elektroniczny
znajduje się na stronie:
http://e-autonaprawa.pl/konkurs
2. Wymieniane powinny być kompletne wiązki przewodów, gdyż:
❏ a. wiązka niekompletna nie znajdzie nabywcy
❏ b. pojedynczy przewód nie daje się dopasować
❏ c. napięcia na świecach muszą być jednakowe
❏ d. trwałość wszystkich kabli jest podobna
3. Specjalne narzędzia służą przy wymianie przewodów do:
❏ a. rozłączania końcówek zatrzaskowych
❏ b. ściągania terminali ze świec
❏ c. naprawy gniazd kontaktowych
❏ d. osadzania kabli w uchwytach
4. Sezonowe awarie przewodów zapłonowych są skutkiem:
❏ a. ich małej odporności na wilgoć i mrozy
❏ b. zaniedbań w zakresie serwisowania
❏ c. zimowego zasolenia nawierzchni dróg
❏ d. większego poboru energii przez świece
5. Jakie mogą być skutki zamontowania przewodów przeznaczonych do innego modelu samochodu?
Fot. CTS
Toni Seidel
maganą wytrzymałością mechaniczną,
eksploatacyjną trwałością, łatwością
formowania, rynkową dostępnością przy
stosunkowo niskich kosztach i przydatnością do późniejszego recyklingu lub
utylizacji.
nych obciążeń. Należą do nich: poszycia
drzwi, błotniki, pokrywy przedziałów silnikowych i bagażników. Jednak w tych
właśnie zastosowaniach stal jest coraz
powszechniej wypierana przez stopy lekkie i tworzywa sztuczne.
Do konstrukcji nośnych sukcesywnie
wprowadzano blachy o podwyższonej,
wysokiej, bardzo wysokiej i ultrawysokiej
wytrzymałości. Noszą one w katalogach
poszczególnych koncernów metalurgicznych różne nazwy handlowe, lecz metody zwiększania wytrzymałości są w odniesieniu do analogicznych produktów
bardzo podobne. Najprostsza polega na
azotowaniu lub/i nawęglaniu miękkiej,
niskowęglowej stali, poddawanej następnie termicznemu hartowaniu. Wy-
37
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
Imię i nazwisko uczestnika konkursu .........................................................................................................
Dokładny adres ......................................................................................................................................
Telefon ........................................ e-mail ...............................................................................................
Wyrażam zgodę na przetwarzanie moich danych osobowych dla potrzeb niezbędnych do przeprowadzenia niniejszego konkursu (ustawa z 29.08.1997 o ochronie danych osobowych)
SZKOŁA DO TABLICY
– TABLICE DO SZKOŁY
Dariusz Gruszczyński
Prezes zarządu GG Profits
Zmiany zachodzące obecnie w polskim szkolnictwie są dla warsztatów samochodowych
raczej niekorzystne. To dobrze, iż w przygotowywaniu młodzieży do motoryzacyjnych
zawodów duży nacisk kładzie się na przedmioty ogólne, lecz źle, że tak mało uwagi
zwraca się na teorię i praktykę, dotyczące
bezpośrednio tej dziedziny techniki.
W efekcie na naszym rynku pracy
brak jest odpowiednio wykształ­
conych fachowców, gdyż właści­
wa nauka zawodu odbywa się
w przyjmujących praktykantów
warsztatach, gdzie z kolei brakuje
profesjonalnych nauczycieli. Do
skutecznego nauczania nie wystar­
cza bowiem nawet mistrzowska
biegłość w jakiejś praktycznej spe­
cjalności.
Tę lukę starają się wypełnić spe­
cjalistyczne motoryzacyjne firmy,
w tym również GG Profits, pro­
wadzące własne szkolenia zarów­
no warsztatowego personelu, jak
i działających w naszej branży han­
dlowców. Te właśnie doświadcze­
nia skłoniły nas do nawiązania ści­
słej współpracy z samochodowymi
szkołami zawodowymi. Działalność
ta nie jest dla nas dodatkową for­
mą reklamy, lecz zobowiązaniem
do dostarczania rzetelnej, obiek­
tywnej wiedzy na temat obecne­
go stanu techniki w znanej nam
dziedzinie. Firmowa strategia na­
stawiona wyłącznie na obrót i zysk
jest przecież bardzo krótkowzrocz­
na, a tymczasem przyszłość zależy
od tego, jak wychowane zostaną
następne pokolenia klientów.
Podstawową rolę w zawodo­
wej edukacji odgrywają odpo­
wiednio przygotowane materiały
dydaktyczne. Opracowaliśmy więc
planszę pokazującą budowę prze­
wodów zapłonowych i rozesłali­
śmy ją do szkół. Została tam bardzo
dobrze przyjęta przez nauczycieli
przedmiotów zawodowych i, co
najważniejsze, uczniów. Inną oka­
Prosimy
przesłać pocztą
lub faksem:
71 343 35 41
zją do krzewienia tego rodzaju
wiedzy są targi motoryzacyjne,
chętnie odwiedzane przez szkolne
wycieczki. W Niemczech przygoto­
wuje się dla nich nawet specjalne
stoiska. W Polsce też pojawiły się
już podobne inicjatywy, chociażby
podczas poznańskich Targów Tech­
niki Motoryzacyjnej.
W trakcie ostatniej ich edycji
wielkim powodzeniem cieszyło się
stoisko jednej z firm szkolących
motoryzacyjnych profesjonalistów
i dostarczających szkołom pomocy
dydaktycznych. Jest duże zapotrze­
bowanie na tego typu działalność,
lecz koszty jej prowadzenia są
dla większości szkół nadmierne.
Dlatego rosnący udział w ich po­
noszeniu powinni mieć producenci
motoryzacyjnych części, warszta­
towego wyposażenia oraz urzą­
dzeń diagnostycznych. Ważne jest
także tworzenie dogodnych moż­
liwości aktualizowania kwalifikacji
nabytych w szkole, by pracujący
już jej absolwenci byli w stanie na­
dążać za rozwojowymi zmianami
w swojej technicznej specjalno­
ści. Główna w tym rola przypada
zatrudniającym ich właścicielom
warsztatów. Dla wszystkich bo­
wiem podmiotów działających na
motoryzacyjnym rynku inwesto­
wanie w młodzież jest zawsze ren­
towne, gdyż po latach przynosi dla
wszystkich wspólne, lecz w pełni
wymierne korzyści.
Nasza firma ma ambicję być na
tym polu liderem i liczy też na to,
że szybko znajdzie licznych naśla­
dowców, a nawet konkurentów.
Autonaprawa
pl. Nowy Targ 28/16
50-141 Wrocław
Autonaprawa
MIESIĘCZNIK BRANŻOWY
Autonapraw