plan odnowy wsi jaziewo - Samorząd Gminy Sztabin
Transkrypt
plan odnowy wsi jaziewo - Samorząd Gminy Sztabin
PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI JAZIEWO NA LATA 2010 -2016 ________________________________________________________________________________________ Załącznik do Uchwały Nr /2010 Rady Gminy Sztabin z dnia 2010 r. PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI JAZIEWO NA LATA 2010 – 2016 Listopad 2010 r. PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI JAZIEWO NA LATA 2010 -2016 __________________________________________________________________________________________ WSTĘP Rozwój i odnowa obszarów wiejskich to jedno z kluczowych wyzwań, jakie stoją przed Polską po integracji z innymi krajami Unii Europejskiej. Zasadniczym celem odnowy obszarów wiejskich jest wzmocnienie działań służących zmniejszaniu istniejących dysproporcji i różnic w poziomie rozwoju obszarów wiejskich w stosunku do terenów miejskich. Programy rozwoju i odnowy miejscowości są zazwyczaj częścią składową prowadzonych od lat przez jednostki samorządów terytorialnych działań, zmierzających do poprawy sytuacji gmin oraz sprzyjających długofalowemu rozwojowi gospodarczemu kraju i regionu, jego spójności gospodarczej, społecznej i terytorialnej oraz integracji z Unią Europejską. Rozwój i odnowa miejscowości wiejskich zakłada podejmowanie na jej terenach zróżnicowanych działań z zakresu działalności gospodarczej, kształtowanie w sposób zapewniający zachowanie walorów środowiskowych i kulturowych, poprawę warunków życia m.in. poprzez rozwój infrastruktury oraz zapewnienie mieszkańcom i przedsiębiorcom dostępu do usług, a także rozwój funkcji kulturowych i społecznych. Ze względu na bardzo rozległy teren Gminy Sztabin, nieskuteczne jest kształtowanie na terenie gminy jednej miejscowości (siedziby gminy) jako tej centralnej i jedynej, dla której są opracowywane plany rozwoju oraz podejmowane działania inwestycyjne. Przyjęte założenia co do kształtowania kilku ośrodków na terenie gminy, jest zgodne z kierunkami rozwoju sieci osadniczej określonymi w Strategii Ekorozwoju Społeczno - Gospodarczego dla Gminy Sztabin na lata 2004-2020. W wyniku przeprowadzenia analizy sieci osadniczej, wieś Jaziewo ujęto jako jedną z kluczowych w ustalonej hierarchii strukturalno – administracyjnej, co wynika również z dokumentów strategicznych Gminy Sztabin m.in. ze Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego. Przyjęte rozwiązanie ma zapewnić zachowanie ładu przestrzennego na terenie gmin oraz utrzymanie i harmonijny rozwój struktur przestrzennych jednostek osadniczych. W związku z powyższym przystąpiono do opracowania Planu Odnowy Wsi Jaziewo , jako jednej z większych miejscowości Gminy Sztabin. Plan Odnowy Miejscowości Jaziewo to dokument, który określa strategie działań w sferze społeczno-gospodarczej na lata 2010-2016. Podstawą opracowania planu jest Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Sztabin przyjęty uchwałą Nr XXIII/143/05 Rady Gminy Sztabin z dnia 13 stycznia 2005r.( kilkukrotnie aktualizowany ), Strategia Rozwoju Gminy Sztabin przyjęta uchwałą nr Rady Gminy Sztabin XIV/114/00 dnia 7 marca 2000r. oraz dane wewnętrzne przekazane na podstawie zebrań wiejskich i własnych statystyk. Niniejsze opracowanie zawiera charakterystykę miejscowości, historię, która ukazuje bogatą przeszłość tych ziem, analizę zasobów służąca przedstawieniu stanu rzeczywistego, analizę SWOT czyli mocne i słabe strony miejscowości, planowane kierunki rozwoju, a także planowane przedsięwzięcia wraz z szacunkowym kosztorysem i harmonogramem planowanych działań. Plan Odnowy Miejscowości Jaziewo ma przede wszystkim przyczynić się do podniesienia standardu życia i pracy we wskazanej miejscowości poprzez m.in. realizację określonych priorytetowych inwestycji. Planowane przedsięwzięcia mają zaktywizować mieszkańców do działań prospołecznych, a w konsekwencji przyczynić się do podniesienia atrakcyjności całej miejscowości. Poszczególne inwestycje wskazane poniżej mają mieć na celu odnowę całej miejscowości przyczyniając się tym samym do podniesienia morale jej mieszkańców, a także zwłaszcza polepszenia warunków bytowych. Podejmowane działania w znacznym stopniu umożliwią również zachowanie szeroko pojętego dziedzictwa kulturowego przyczyniając się tym samym do odnowy i rozwoju wsi jaką jest miejscowość Jaziewo. Plan Odnowy Miejscowości ma też pobudzić mieszkańców do wspólnego działania na rzecz ich miejscowości . Plan jest dokumentem strategicznym, stworzonym przy znacznym udziale mieszkańców. Określa najważniejsze działania, które sami zainteresowani uznali za istotne dla swojej miej- 1 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI JAZIEWO NA LATA 2010 -2016 __________________________________________________________________________________________ scowości, działania które pomogą im rozwiązać problemy, pokonać bariery i osiągnąć stawiane sobie cele. Proponowane przedsięwzięcia mieszkańcy uznali za realne, możliwe do zrealizowania, przy założeniu także ich własnej aktywności oraz przy zaangażowaniu władz samorządowych Gminy Sztabin. Plan Odnowy Miejscowości pozwoli mieszkańcom na uświadomienie sobie ich roli w tworzeniu pomysłów na własny rozwój i poprawę warunków życia. Plan powstał w wyniku dyskusji na zebraniach wiejskich, po konsultacji z mieszkańcami oraz po zatwierdzeniu go przez Radę Sołecką . Plan Odnowy ma być między in. załącznikiem do projektów zgłaszanych w celu uzyskania pomocy finansowej w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich 2007-2013. Plan dotyczy 7 najbliższych lat. W okresie tym podejmowane będą określone – z uwagi na zaplanowane cele i priorytety rozwojowe -działania inwestycyjne, a także inne o charakterze szkoleniowym czy rekreacyjno – wypoczynkowym. Podjęcie się realizacji danego zadania poprzedzone zostanie przygotowaniem niezbędnych opisów i uzasadnień realizacji zadania, opracowaniem zakresu rzeczowego, określeniem kosztów i terminów realizacji. Tak przygotowane i określone zadania będą przyjmowane przez zebrania wiejskie i będą stanowić kolejne załączniki do planu. Opracowany Plan Odnowy Miejscowości Jaziewo wraz z opisem danego zadania stanowić będzie nierozerwalny załącznik składanego wniosku o dofinansowanie. CHARAKTERYSTYKA SOŁECTWA JAZIEWO Przynależność administracyjna, położenie miejscowości, ludność. 2 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI JAZIEWO NA LATA 2010 -2016 __________________________________________________________________________________________ Miejscowość Jaziewo położona jest w zachodniej części Gminy Sztabin, w Powiecie Augustowskim i północnej części Województwa Podlaskiego. Umiejscowiona jest w północno – wschodniej części kotliny Biebrzańskiej w otulinie Biebrzańskiego Parku Narodowego i niewielkiej odległości od rezerwatu Czerwone Bagno i Kanału Augustowskiego. Jaziewo pod względem ilości mieszkańców jest po Sztabinie największą wsią na terenie Gminy Sztabin. Na dzień 31 grudnia 2009 r. we wsi tej mieszkało 351 osób z czego 171 to kobiety, a 180 to mężczyźni. Z ogólnej liczby mieszkańców, 59 osób stanowią dzieci i młodzież nieletnia, a pozostała liczba to osoby dorosłe. Liczba budynków mieszkalnych w tej wsi wynosi 120. Powierzchnia sołectwa wynosi 2439,17 ha Jaziewo posiada dobre połączenie komunikacyjne. Przez część wsi przebiega droga gminna nr 102823B Jaziewo – Jaziewo kolonie o nawierzchni asfaltowej, oraz droga powiatowa Nr 1224B Jaziewo – Wrotki. Obie te drogi łączą się z inną drogą powiatową nr 1220B Białobrzegi – Kopiec – Dolistowo, stanowiącą główną trasę komunikacyjna w tym regionie gminy. Poprzez istniejący układ komunikacyjny z terenu wsi można przedostać się w kierunku: wschodnim do Sztabina (12 km.), północnym do Augustowa ( ok. 20 km ), południowym do powiatu monieckiego ( ok. 8 km ). Wieś Jaziewo przynależy do parafii Jaminy. W Jaminach znajduje się również cmentarz, na którym pochowali są zmarli mieszkańcy Jaziewa. Historia miejscowości Miejscowość Jaziewo została założona na gruntach królewskich w końcu XVII wieku w ramach Puszczy Jaminy. Początkowo wioska liczyła 5,5 włóki. Osadzano tutaj chłopów oraz osoczników, czyli strażników leśnych, byli to: Mateusz Janika, Marcin Rzepka i Marcin Czilewski. W 1703 roku korzystając z zamieszek domowych władzę nad Puszczą Jaminy objął Kazimierz Krzysztof Sienicki, miecznik litewski i generał artylerii, stronnik Stanisława Leszczyńskiego i Szwedów. Ten dobry administrator w czasie krótkiego czasu zarządzania tymi dobrami (1703-1709) założył wiele nowych wsi lub zreorganizował już istniejące. Nazwa pochodzi od słowa jaz, oznaczającego płot ustawiony w poprzek rzeki używany przez rybaków do połowu ryb (inaczej tama, grobla. W 1709 roku Sienicki został wzięty do niewoli rosyjskiej i wywieziony na Syberię, gdzie zmarł w 1711 roku. Kolejny dzierżawca Jerzy Kasper Dewicz również sprowadzał nowych osadników. Gdy przekazywał dzierżawcę Sapiehom w 1712 roku Jaziewo było już całkiem sporą miejscowością. Liczyło ponad 11 włók ziemi uprawnej. Wioska rozwijała się również w następnych latach, w 1760 liczyła już 16 włók i 21 gospodarzy. W 1780 roku w Jaziewie notowano prawie 21 włók ziemi uprawnej i w sumie 58 gospodarzy, z czego 52 odrabiało pańszczyznę przy pomocy własnego sprzężaju (zwierzęta i maszyny rolnicze). Opis z 1784 roku informuje: Jaziewo (....) o milę o kościoła jamińskiego, na zachodie od tej wioski z kościoła pół mile laskiem jechać potrzeba a pół mili polem, las jest sosnowy, dębowy a najwięcej choiny i krzaki szczupłe, gościniec piaszczysty. Ta wioska graniczy wzdłuż lasem i błotami do dworu Saienka nazwanym (....). Bokiem prawym, lasem do miasta Augustowa mili trzy, a drugim bokiem lewym, do wioski Mogilnicy ekonomicznej o pół mili. Ta wioska do ekonomii grodzieńskiej należy, w powiecie grodzieńskim w parafii jamińskiej, w tej wiosce gospodarzów siedemdziesiąt . Jak widać, rozwój wsi był imponujący jeszcze w 1780 roku notowano 58 gospodarzy, a już cztery lata później 70. Dane z 1789 roku mówią o 249 mieszkańcach. Nowi gospodarze byli zapewne przybyszami z innych okolic. W XIX wieku Jaziewo stanowiło własność rządową, według opisu z 1884 roku była to, wieś nad rzeką Nettą, powiat augustowski, gmina Dębowo, parafia Jaminy. Odległość 22 wiorst od Augustowa. Otoczona z trzech stron błotami leżącemi po obu brzegach Netty. Ma 93 domyu, 815 mieszkańców. Zatem już wtedy była to całkiem spora miejscowość. 3 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI JAZIEWO NA LATA 2010 -2016 __________________________________________________________________________________________ Jaziewo w 1921 roku liczyło 111 domów, 5 innych budynków mieszkalnych oraz 669 mieszkańców. Miejscowość należała do gminy Dębowo. Była to największa miejscowość w tej gminie. Jaziewo i Franki na mapie wojskowej z 1930 roku. Zaznaczono tam liczne skupisko domów w Jaziewie. We Frankach i w zachodniej części Jaziewa istniały wiatraki. Przy drodze z Jaziewa do Jamin zaznaczono dwie kapliczki. Kapliczka istniała też w lesie koło Franek. Częściami wsi Jaziewo były już wówczas Budy i Franki. Budy (część wsi Jaziewo) Spis powszechny z 1921 roku przeprowadzony w gminie Dębowo wymienia też osadę o nazwie Budy Jaziewskie, liczyła ona ówcześnie 2 domy i 17 mieszkańców. Franki (część wsi Jaziewo) To miejsce było pierwotnie miejscem osiedlenia się strażników leśnych, na pruskich mapach z 1800 roku zaznaczono, że mieszkał tu strażnik Mazurczyk. Po nim tą strażnice przejął niejaki Franke, Niemiec. Od tej pory to miejsce zwano Frankami. Jako oddzielną osadę Franki po raz pierwszy spotykamy na mapie wojskowej z 1930 roku (opracowaną w 1929), zaznaczono tam skupisko kilku domów o nazwie Franki. Zatem osada powstała w latach dwudziestych XX wieku, bowiem spis powszechny z 1921 roku nie wspomina jeszcze o tej miejscowości. W historii gminy Sztabin dużą rolę odegrały dwie wojny światowe. Kilkakrotnie armie zaborców przechodziły przez te ziemie w pościgu za przeciwnikiem. Okrutne wydarzenia II wojny światowej nie ominęły również i wsi Jaziewo. Okupant niemiecki stosował bezwzględny terror wobec mieszkańców podbitych ziem. Ludność została pozbawiona praw narodowych i politycznych. Ludności narzucono przymusowe prace, dostawy żywności, wywózki na przymusowe prace do Niemiec. Niszczono kulturę i oświatę polską. Pacyfikowano wsie, które udzieliły pomocy partyzantom, lub sprzeciwiały się okupantom. Część wsi Jaziewo, podobnie jak położone nieopodal wsie Polkowo, Kopytkowo i Jasionowo Dębowskie została spalona. Miejscowa ludność nie zachowywała postawy obojętnej wobec okupantów. 4 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI JAZIEWO NA LATA 2010 -2016 __________________________________________________________________________________________ Lesiste tereny Augustowszczyzny, dziewicze i nieprzebyte bagna biebrzańskie stwarzały dobre warunki do rozwoju partyzantki. Wielu mieszkańców Jaziewa oraz okolicznych wsi dotknęły również represje sowieckie. Jesienią 1944 roku w całym zajętym przez Sowietów terenie płn.- wsch. Polski nastąpiły masowe aresztowania i zsyłki w głąb Rosji do obozów w Ostaszkowie i Riazaniu. Tereny wsi Jaziewo zostały ostatecznie wyzwolone pod koniec stycznia 1945 r., jednak wojna nie dla wszystkich się zakończyła. W dniu 14 lipca 1945 roku, 30 (w mieszkańców okolicznych wsi tym również i z Jaziewa ), zostało aresztowanych w ramach przeprowadzonej w tamtym okresie na terenach ziemi augustowskiej największej akcji "porządkowej" zwanej od miesiąca "lipcową" lub od miejsca "augustowską". Akcja ta zrealizowana została głównie przy użyciu sił sowieckich - oddziałów NKWD, Smiersz oraz żołnierzy 3. Frontu Białoruskiego. Funkcjonariusze UB, MO oraz miejscowi konfidenci odegrali w niej judaszową rolę, wskazując osoby kwalifikujące się do aresztowania, pełniąc rolę przewodników i tłumaczy, asystując przy brutalnych przesłuchaniach. Do dziś nie są znane losy zaginionych podczas obławy, nie wiadomo też, gdzie spoczywają ich szczątki. Na cmentarzu parafialnym w Jaminach znajduje się tablica pamiątkowa ku czci ofiar powojennych zbrodni NKWD i UB. Upamiętniające te zbrodnie na miejscowej ludności mogiły, pomniki i tablice pamiątkowe, do dziś dnia są szczególnie bliskie sercu mieszkańców wsi i okolic. Są swoistym memoriałem, kształtującym świadomość patriotyczną lokalnego społeczeństwa. Po zakończeniu wojen, wieś Jaziewo nie wyróżniała się od innych wsi z tego rejonu Polski. Jej mieszkańcy zajmowali się głównie rolnictwem, które było jedynym źródłem utrzymania. Ze względu na fakt, że Jaziewo było jedną z największych wsi w Gminie Sztabin, utworzono tu bazę Spółdzielni Kółek Rolniczych, w której zatrudnionych było kilkunastu mieszkańców Jaziewa i pobliskich wsi. Spółdzielnia przestała istnieć na początku lat 90-tych ubiegłego wieku. Powstały w Jaziewie punkty sklepowe zaopatrujące miejscową ludność w najpotrzebniejsze produkty żywnościowe. Ró wnież i dzisiaj mieszkańcy trudnią się w większości rolnictwem, z tą jednak różnicą, że przez ostatnie dwadzieścia lat Jaziewo zmieniło swe oblicze i z dość ubogiej i prymitywnej wsi leżącej pomiędzy biebrzańskimi bagnami, oraz lasami lennictw Wrotki i Klonowo, stała się wsią nowoczesną i rozwojową. Ogromne zmiany zaszły w indywidualnych gospodarstwach rolnych. Na bardzo szeroką skalę rozwinęła się hodowla bydła i produkcja mleka. W Jaziewie ciągle powstają nowoczesne budynki gospodarskie, stary sprzęt rolniczy został zastąpiony nowoczesnym, a rolnicy skutecznie korzystają z dotacji unijnych. Rolnictwo stało się bardziej dochodowe. 5 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI JAZIEWO NA LATA 2010 -2016 __________________________________________________________________________________________ Struktura przestrzenna miejscowości Elementem charakterystycznym układu przestrzennego wsi Jaziewo jest zwarta zabudowa zagrodowa tzw. „ulicówka” usytuowana po obu stronach drogi gminnej oraz drogi powiatowej. Przy głównej drodze przebiegającej przez wieś znajduje się większość gospodarstw rolnych, szkoła podstawowa, punkty usługowe, przystanek PKS. Od kilku lat droga przez wieś ma nawierzchnię asfaltową. W środku wsi ulica łączy się z drogą powiatową biegnącą w kierunku wsi Mogilnice i stanowiącą główny dojazd do Jaziewa. Występuje w tej wsi również i zabudowa kolonijna zlokalizowana na dużej powierzchni wśród pól ze wszystkich stron wsi. We wsi zachowały się jeszcze drewniane chałupy i budynki gospodarcze z początków XX wieku. Wśród krajobrazu architektonicznego jest wiele obiektów drewnianych typowych dla północnego Podlasia. Większość obejść dzisiejszego Jaziewa posiada budynki mieszkalne, gospodarcze i inwentarskie murowane. Obecnie przeważająca część architektury również jest murowana i pochodzi z lat 50-70 XX wieku. Jednak w ostatnich latach powstało wiele nowych budynków, głównie gospodarczych. Ponadto w wielu przypadkach istniejące budynki mieszkalne zostały poddane modernizacji przysparzając w ten sposób uroku wsi . Łatwo dostrzec, że Jaziewo to ładna, zadbana i nowoczesna wieś Ziemi Sztabińskiej i Augustowskiej, a jej mieszkańcy dbają o wizerunek i wygląd swoich posesji. Jaziewo wizualnie cechuje duża estetyka. Ulica i miejsca ogólnie dostępne i zachowane są w należytym porządku. Władze gminy czynią doraźne starania aby utrzymać w dobrym stanie budynki użyteczności publicznej. Dokładna analiza stanu technicznego obiektów infrastruktury technicznej i społecznej wskazuje jednak na potrzebę realizacji szeregu prac remontowych i modernizacyjnych. 6 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI JAZIEWO NA LATA 2010 -2016 __________________________________________________________________________________________ INWENTARYZACJA ZASOBÓW SŁUŻĄCYCH ODNOWIE MIEJSCOWOŚCI. Dziedzictwo kulturowe W niedalekiej odległości od Jaziewa (ok. 2 km ) przepływa Kanał Augustowski, jeden z najcenniejszych zabytków architektonicznych w tym regionie. W samej wsi Jaziewo nie ma co prawda obiektów wpisanych do rejestru zabytków, jednak we wsi i dookoła niej znajdują się architektoniczne elementy kultury pochodzące z odległych lat , takie jak drewniane budynki mieszkalne i gospodarcze, drewniane kapliczki pochodzące z przełomu XIX i XX w., a także wysokie przydrożne krzyże. We wsi znajduje się wiele budynków o konstrukcji drewnianej wybudowanych na przełomie XIX i XX w. ( budynki mieszkalne, świronki, spichrze, itp.). Wjeżdżających do Jaziewa, w samym centrum wsi, witają dwa wysokie krzyże oraz przepiękna figura Matki Boskiej. W tym miejscu odbywają się uroczystości religijne, związane głównie z kultem maryjnym. Na szczególną uwagę zasługuje istniejące w gospodarstwie agroturystycznym „U Marysi” mini muzeum wsi, utworzone i prowadzone przez dyrektora miejscowej szkoły podstawowej Pana Aleksandra Godlewskiego. To pasjonat starych ginących zawodów, który chce ocalić od zapomnienia minione czasy oraz przekazać młodemu pokoleniu dawne zwyczaje i obrzędy oraz zachować od zniszczenia sprzęt i urządzenia stosowane przez naszych przodków. W muzeum są zebrane eksponaty obrazujące zawody: kołodzieja, bednarza, cieśli, garncarza, plecionkarza, koszykarza, rymarza, szewca, kowala, piekarza. Pan Aleksander chce przybliżyć również tradycyjne budownictwo drewniane. 7 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI JAZIEWO NA LATA 2010 -2016 __________________________________________________________________________________________ Zasoby przyrodnicze Wieś Jaziewo położona jest na obszarze, który posiada szczególne walory przyrodnicze ze względu na położenie w jednym z najpiękniejszych zakątków Gminy Sztabin. Położenie wsi w niewielkiej odległości od rzeki Biebrzy i Kanału Augustowskiego, w niedalekiej odległości od ujścia kanału do rzeki Biebrzy oraz na obrzeżu rezerwatu Czerwone Bagno, będącego jednym z najbardziej niedostępnych obszarów Doliny Biebrzy, powoduje że wieś Jaziewo jest często odwiedzana prze turystów i miłośników przyrody. Kanał Augustowski Na obszarze sołectwa Jaziewo występują następujące formy ochrony przyrody: − zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 9 września 1993r. w sprawie utworzenia Biebrzańskiego Parku Narodowego (Dz.U. Nr 86, poz.399), cała wieś Jaziewo znajduje się w otulinie Biebrzańskiego Parku Narodowego, a ze wszystkich stron otoczona jest ściśle chronionym obszarem parku. Rzeka Biebrza − zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 21 lipca 2004 r. w sprawie obszarów specjalnej ochrony ptaków Natura 2000 (Dz. U. nr 229 poz. 2313 z dnia 8 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI JAZIEWO NA LATA 2010 -2016 __________________________________________________________________________________________ 21 października 2004r. ze zm.) cała wieś Jaziewo położona jest w granicach specjalnego obszaru ochrony ptaków Natura 2000 „Ostoja Biebrzańska” kod: PLB 200006 − wies Jziewo położona jest w granicach specjalnego obszaru ochrony siedlisk Natura 2000 „Dolina Biebrzy” kod: PLB 200008, zgłoszonym do komisji europejskiej. − zgodnie z rozporządzeniem nr 15/05 Wojewody Podlaskiego z dnia 25 lutego 2005 r. w sprawie Obszaru Chronionego Krajobrazu „Dolina Biebrzy” (Dz. Urz. Woj. Podlaskiego nr 54 poz. 728) część wsi Jaziewo położona jest w Obszarze Chronionego Krajobrazu „Dolina Biebrzy”. Na łąkach pobliskiego rezerwatu Czerwone Bagno, Biebrzańskiego Parku Narodowego oraz okolicznych lasach występują liczne gatunki ptaków, spotyka się zbiorowiska wodne, bagienne, torfowiskowe, szuwary, a także zbiorowiska leśne (olsy, brzeziny, łęgi). Szczególnie cenna jest duża grupa zbiorowisk mechowiskowych, zawierających liczne gatunki rzadkie i reliktowe (brzoza niska, wierzba lapońska, gnidosz królewski), zanikające w innych częściach kraju. Szata roślinna odznacza się ogromną różnorodnością, wysokim stopniem naturalności i obecnością wielu rzadkich gatunków zwierząt (bobry, łosie, wilki). Turystyka Nieopodal wsi Jaziewo przebiegają trzy turystyczne szlaki rowerowe: „Podlaski Szlak Bociani”, „Pierścień rowerowy Suwalszczyzny” oraz „Eurovelo R11” . Wieś położona jest w otulinie Biebrzańskiego Parku Narodowego, nieopodal rezerwatu przyrody Czerwone Bagno i Kanału Augustowskiego który w odległości ok. 4 km we wsi Dębowo łączy się z rzeką Biebrzą. Znajduje się tam również ostatnia śluza na Kanale Augustowskim. Można więc spotkać tu wielu turystów przemierzających te okolice. Zwiedzający zachodnią część Gminy Sztabin, w której właśnie położna jest wieś Jaziewo, napotkają tu szereg malowniczych kapliczek przydrożnych Położone wśród malowniczego krajobrazu pięknie się z nim komponują i 9 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI JAZIEWO NA LATA 2010 -2016 __________________________________________________________________________________________ stanowią dosyć oryginalny zespół zabytkowy tych ziem. Jaziewo i okolice to wspaniałe miejsce do pieszych, rowerowych i konnych wędrówek po bezdrożach Doliny Biebrzy. Gospodarka i rolnictwo Miejscowość Jaziewo jest przede wszystkim wsią rolniczą. Na terenie wsi znajduje się około 110 gospodarstw w których prowadzona jest produkcja rolna. Działalność gospodarcza miejscowej ludności związana jest w większości z rolnictwem ( hodowlą bydła, produkcją mleka i uprawą roślin ). Zestawienie powierzchni przedstawia się następująco: Oznaczenie użytku R ( grunty orne) Ł (łąki trwałe) Ps (pastwiska trwałe) Ls (Lasy) Lz (Zakrzaczenia) S (Sady) użytków Powierzchnia (ha) 541,5030 1157,6503 287,4722 138,6968 154,5693 1,0128 dla obrębu Oznaczenie użytku N (Nieużytki) dr (drogi) B (tereny zabudowane) Wp (wody płynące) W (rowy) E ( grunty ekologiczne) geodezyjnego Jaziewo Powierzchnia (ha) 25,7579 39,7558 34,5527 17,3878 37,3599 3,4537 Infrastruktura społeczna i oświatowa We wsi występują następujące obiekty infrastruktury społecznej: 1) Szkoła Podstawowa w Jaziewie, 2) Świetlica wiejska, 3) Strażnica jednostki Ochotniczej Straży Pożarnej w Jaziewie. Na początku lat dwudziestych powstały tutaj dwie szkoły powszechne, do jednej chodziło 50 uczniów, do drugiej 48. Rok później szkoły połączono w jedną szkołę dwuklasową, z liczną ponad 100 uczniów. W latach 1923-1924 była to już szkoła trzyklasowa, jednak od 1925 roku znowu była to jednostka dwuklasowa. Uczyły tutaj Anastazja Milewska i J. Neiserowa. Obecnie funkcjonuje tu jedna szkoła, a jej historię można przedstawić od 13 września 1969 roku kiedy to nastąpiło przeniesienie Szkoły Nr 1( Jaziewo kolonie) do nowej szkoły wybudowanej w czynie społecznym we wsi Jaziewo. Data ta zamyka działalność szkoły w starym budynku szkoły, który był budowany od 1938 roku, a oddany do użytku w 1950 roku. W starym budynku szkoły została utworzona Szkoła Nr 2 dla dzieci Mogielnic i kolonii Ja- 10 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI JAZIEWO NA LATA 2010 -2016 __________________________________________________________________________________________ ziewa z klasami I-IV. W szkole tej uczyć została Pani Helena Kozłowska. Nowo oddana do użytku szkoła we wsi stała się kością niezgody między wsiami Mogilnice i Jaziewo. Mieszkańcy z Mogilnic za wszelką cenę chcieli, aby szkoła była na starym miejscu, bo posyłanie dzieci do nowej szkoły było im uciążliwe. Sprawa ta otarła się nawet o Ministerstwo Oświaty.Oficjalne oddanie szkoły do użytku nastąpiło w dniu 15 września 1969 roku z udziałem mieszkańców Jaziewa, Inspektora Oświaty Jana Renkiewicza i przedstawicieli ówczesnych władz . Kierownikiem szkoły był Bronisław Kozłowski. W związku z wzrastającą liczbą dzieci w sierpniu 1971 roku podjęto decyzję o rozbudowie szkoły. Powołano komitet rozbudowy szkoły w składzie: Sieńko Edward, Skorupa Ryszard, Murawski Leopold, Kalinowski Tadeusz, Kosakowski Józef , Szmygel Józef i Bronisław Kozłowski. Prace przy rozbudowie rozpoczęły się jesienią 1971 roku, a trwały z przerwami do sierpnia 1976 roku. W dniu 20 listopada z udziałem zaproszonych gości, przedstawicieli władz i licznie zgromadzonych mieszkańców wsi odbyła się podniosła uroczystość otwarcia szkoły. Szkoła Podstawowa w Jaziewie wyróżniała się czynnym życiem harcerskim pod opieką Pani Heleny Kozłowskiej, była i jest placówką wypełniającą swoje zadania edukacyjne we współpracy z lokalnym środowiskiem. W dniu 25 czerwca 1988 roku po 33 latach pracy pedagogicznej, a po 27 latach na stanowisku kierowniczym odszedł na zasłużoną emeryturę Dyrektor Szkoły Pan Bronisław Kozłowski, który najlepsze swoje lata poświęcił szkole, dzieciom i miejscowemu środowisku. W czasie długoletniej pracy położył ogrom pracy przy budowie dwóch budynków w czynie społecznym, dbał o coraz lepsze wyniki nauczania. Dwukrotnie otrzymał Nagrodę Ministra Oświaty i Wychowania, odznaczony medalem Zasłużony Białostocczyźnie, Medalem 40-lecia PRL, Krzyżem za Zasługi dla ZHP, Złotym Krzyżem Zasługi oraz Dyplomem-Harcmistrza Polski Ludowej. Nowym Dyrektorem Szkoły został Aleksander Godlewski , który swoje obowiązki pełni do dnia dzisiejszego, z przerwą w okresie od 01.05.1990 r. do 31.08.1991 r. kiedy dyrektorem był Stanisław Markowski. Z chwilą wprowadzenia reformy oświaty szkoła jest obecnie 6-klasowa z oddziałem przedszkolnym. Szkoła w Jaziewie, w której obecnie uczy się 75 dzieci, w 2004 roku została poddana gruntownej modernizacji. Budynek został ocieplony, wykonano nowa elewację, nowa kotłownię i instalację centralnego ogrzewania, wymieniona została w całym budynku stolarka okienna i drzwiowa, a cały budynek został wewnątrz odmalowany. Jest to w tej chwili miejsce gdzie miejscowe dzieci i młodzież mogą spędzać czas nie tylko na zajęciach lekcyjnych. OSP Jaziewo Jednostkę Ochotniczej Straży Pożarnej w Jaziewie utworzono w 1926 r. i w roku 2006 r. obchodziła ona swoje 80 lecie. Przez ponad osiemdziesiąt lat kilka pokoleń strażaków niosło ofiarną pomoc ratując życie i dobytek mieszkańców okolicznych wsi. Efektem zaangażowa- 11 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI JAZIEWO NA LATA 2010 -2016 __________________________________________________________________________________________ nia i udzielania się w pracy na rzecz miejscowej społeczności takich osób jak Władysław Janik, Bolesław Bogdzio, Jan Noruk, Józef Borysewicz, Ryszard Skorupa, Józef Kunda i Jan Waszkiewicz były liczne sukcesy i osiągnięcia. Wspólnym wysiłkiem mieszkańców wsi wybudowano dwie remizy, pierwszą tuż po wojnie, drugą dotychczas istniejącą na początku lat 80-tych ubiegłego wieku. W roku 1995 jednostka została włączona do Krajowego Sytemu Ratowniczo-Gaśniczego. Od tego czasu jednostka mogła być widoczna nie tylko na terenie własnej gminy, ale i poza nią na szczeblu powiatu. Dysponując samochodem pożarniczym o napędzie terenowym strażacy zawsze mogą dojechać tam gdzie dostęp jest utrudniony. Niejednokrotnie w okresie srogich zim przebijali się przez zaspy śnieżne i dowozili artykuły żywnościowe dla mieszkańców różnych wsi. Jednostka sprawnie wyjeżdża do wszystkich zdarzeń, a wysokie wyszkolenie druhów było uznawane podczas akcji ratowniczo-gaśniczych. Dzięki systematycznemu systemu szkolenia i konserwacji sprzętu jednostka zawsze jest gotowa do wyjazdu. Miara osiągnięć straży pożarnej były głęboki szacunek i poważanie, jakimi darzono grono druhów oraz liczne odznaczenia przyznawane przez komendantów – Powiatowego i Wojewódzkiego Państwowej Straży Pożarnej. Dobrze wyszkoleni i zorganizowani strażacy biorą corocznie udział w zawodach sportowo – pożarniczych i często reprezentują Gminę Sztabin w powiecie i w województwie. Na szczególne wyróżnienie zasługuje działalność w ostatnich kilkudziesięciu latach Pana Jana Waszkiewicza wieloletniego kierowcy i Prezesa OSP Jaziewo. Jest on wybitnym strażakiem, a jego postawa służyć może za wzór młodemu pokoleniu, które chętnie wstępuje w szeregi OSP w Jaziewie. Jako dowód społecznego uznania jednostka w 2006 r. na swoje 80 –lecie otrzymała nowy sztandar. Dotychczasowy, z 1926 r. został zawieszony w budynku remizy i stanowi historyczną pamiątkę dorobku kulturalnego. Świetlica wiejska. Pomieszczenia świetlicy wiejskiej we wsi Jaziewo mieszczą się w budynku, którego część przeznaczona jest na garaż jednostki OSP w Jaziewie. Na szczególne wyróżnienie zasługuje działalność społeczna miejscowej ludności. W ostatnich latach przeprowadzili oni remont jednego z pomieszczeń świetlicy, w którym gromadzą się przy okazji uroczystości rodzinnych , religijnych itp. Spotkania takie pogłębiają więź pomiędzy poszczególnymi grupami wiekowymi miejscowej ludności i pozwalają przekazywać z pokolenia na 12 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI JAZIEWO NA LATA 2010 -2016 __________________________________________________________________________________________ pokolenie lokalne tradycje. Miejscowa ludność wspólnie prowadzi działania których celem jest organizowanie działalności edukacyjnej, wspieranie wszechstronnego rozwoju społecznego, kulturalnego i gospodarczego lokalnej społeczności. Na uwagę zasługuje zaangażowanie się miejscowej ludności w projekt realizowany przez Gminę Sztabin i współfinansowany ze środków unijnych w ramach Programu Integracji Społecznej „Wspólna Sprawa”. Koordynatorem na terenie parafii Jaminy był wspomniany Pan Aleksander Godlewski. W ramach tego programu zorganizowano widowisko plenerowe pn. „ Jak to ze lnem było”, podczas którego kilka mieszkanek Jaziewa przeniosło czas o kilkadziesiąt lat wstecz i przedstawiło praktycznie ponad stuosobowej grupie młodzieży ze szkół w Sztabinie i w Jaziewie proces obróbki lnu. Do prac wykorzystano eksponaty zgromadzone w muzeum Pana Godlewskiego. OPIS I CHARAKTERYSTYKA OBSZARÓW O SZCZEGÓLNYM ZNACZENIU. OBIEKTY I TERENY. Do najbardziej znaczących obszarów, obiektów i terenów zlokalizowanych na terenie wsi Jaziewo należą: 1) Szkoła Podstawowa wraz z boiskiem sportowym. Szkoła w Jaziewie zlokalizowana jest w centralnej części wsi. Uczą sie w niej dzieci i młodzież z Jaziewa i okolicznych wsi w klasach I-VI. Jest tam również oddział przedszkolny. Obecnie uczy się w niej 75 uczniów i pracuje 11 nauczycieli. Jest to budynek murowany oddany do użytku w latach 70 ubiegłego wieku. Jest to kompleks składający się z dwóch części oraz części mieszkalnej. W szkole organizowane są zajęcia pozalekcyjne. Przy szkole zlokalizowane jest boisko sportowe, na którym miejscowa młodzież i dzieci wraz z dorosłymi organizują poza zajęciami szkolnymi wspólne zabawy i gry, festyny i uroczystości. 2) Świetlica wiejska i remiza OSP w Jaziewie. W jednym budynku zlokalizowanym w środkowej części wsi znajduję się pomieszczenia świetlicy wiejskiej i remizy OSP. W skład remizy wchodzą dwa duże garaże dla samochodów pożarniczych. Świetlica składa się z dwóch dużych pomieszczeń wykorzystywanych do organizacji spotkań, zebrań i uroczystości. Z pomieszczeń świetlicy, zwłaszcza w 13 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI JAZIEWO NA LATA 2010 -2016 __________________________________________________________________________________________ okresie jesiennym i zimowym korzystają dzieci i młodzież. W świetlicy zorganizowano małą siłownię i kącik gimnastyczny. Świetlica wiejska we wsi Jaziewo będzie pełnić rolę centrum kulturalnego wsi, w związku z czym podjęto decyzję o odremontowaniu budynku, w którym się ona mieści. Świetlica będzie głównym ośrodkiem życia kulturalnego, miejscem codziennej pracy i twórczych poczynań w środowisku lokalnym. Jej zadaniem będzie pełnienie funkcji kulturotwórczej, wychowawczej, dydaktycznej oraz opiekuńczej w odniesieniu do dzieci. Z myślą o nich przygotowywane będą zajęcia, które dadzą możliwość rozwijania umiejętności, zainspirują do twórczych poczynań, a ludziom utalentowanym otworzą możliwość ukazania swych umiejętności. 3) Ulica przez wieś Jaziewo. Ulica przez wieś Jaziewo ma długość około 1 km i zlokalizowana w pasie drogi gminnej i powiatowej. Cała ulica ma nawierzchnię asfaltową, jednak chodniki zwłaszcza na części ulicy położonej w pasie drogi powiatowej są częściowo zaniedbane, zarośnięte i wymagają przebudowy. Chodniki przy ulicy położonej w pasie drogi gminnej są w lepszym stanie technicznym, jednak również wymagają przebudowy. Przy części ulicy leżącej w pasie drogi gminnej zlokalizowane są szkoła podstawowa, świetlica wiejska wraz z remizą OSP, a także sklep wielobranżowy. Przy drugiej części zlokalizowany jest przystanek PKS oraz sklep i bar gastronomiczny. Ulica służy tylko celom lokalnym, autobusy komunikacji samochodowej nie poruszają się po niej. Ulica jest zawsze wizytówką wsi, dlatego też wielu właścicieli posesji dba o wygląd swoich gospodarstw i obejść. Dotychczasowy wygląd ulicy świadczy o wysokiej kulturze mieszkańców wsi. Jedynym problemem są stare i nierówne chodniki, dlatego też podejmowane są działania w celu ich przebudowy. Niektórzy właściciele we własnym zakresie przebudowali chodniki na wysokości swoich posesji. 14 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI JAZIEWO NA LATA 2010 -2016 __________________________________________________________________________________________ ANALIZA SWOT. OCENA MOCNYCH I SŁABYCH STRON MIEJSCOWOWŚCI , W KTÓREJ BĘDZIE REALIZOWANA OPERACJA W celu dokładnego przebadania posiadanego potencjału oraz wynikających z niego możliwości dokonano wielokryterialnej analizy zasobów, którą przeprowadzono na kilku płaszczyznach, m.in. pod uwagę brano ochronny charakter terenu (pokrywanie się badanego obszaru z terenem Biebrzańskiego Parku Narodowego i Obszarem Chronionego Krajobrazu i obszaru specjalnej ochrony ptaków NAUTRA 2000), rozważono możliwości rozwojowe takich dziedzin jak turystyka, rolnictwo i osadnictwo. Dane te przedstawiono w poniżej tabeli: Mocne strony − unikalna różnorodność gatunków roślin i zwierząt oraz naturalnych ekosystemów, − niska emisja lokalnych zanieczyszczeń, − rozwijanie produkcji zdrowej żywności, − brak obiektów uciążliwych dla środowiska, − duża lesistość terenu, − rolnicze tradycje terenu z dużym udziałem terenów zielonych, − dosyć dobre połączenie z głównymi ciągami komunikacyjnymi, − dobrze zachowany układ przestrzenny i charakter zabudowy wsi, − cenne obiekty o znaczeniu ponadmiejscowym, − zorganizowany system gospodarki odpadami stałymi, − przywiązanie „rdzennych” mieszkańców do zamieszkiwanego obszaru, − duża aktywność organizacji pozarządowych działających na terenie wsi, − świadomość konieczności połączenia zrównoważonego rozwoju z potrzebą ochrony obszarów przyrodniczo cennych oraz istotnych z punktu widzenia znaczenia historycznego, − świadomość potrzeby inwestowania w kapitał ludzki, jako podstawowy czynnik rozwoju, − wysoki stan zwodociągowania terenów objętych oddziaływaniem, − oznaczenie rowerowych szlaków turystycznych, − prowadzenie konsekwentnej polityki przestrzennej, zmierzającej do zachowania dziedzictwa architektonicznego i przyrodniczego wsi, Słabe strony − nieuregulowana gospodarka ściekowa (brak kanalizacji i oczyszczalni ścieków we wsi), − słaby stan dróg (oprócz drogi przebiegającej przez wieś) − brak urządzeń obsługi ruchu turystycznego, − brak wyeksponowanego produktu spożywczego charakterystycznego dla regionu oraz brak miejsca spotkań mieszkańców, gdzie starsze pokolenie mogłoby przekazywać swoją wiedzę młodszym, − nadmierna migracja kobiet, − niski przyrost naturalny, systematyczny spadek liczby urodzin i pogarszanie się struktury ludności według wieku i płci, − brak obiektów służby zdrowia i kultury na analizowanym obszarze, − brak szkolnictwa średniego na terenie gminy, − brak wydzielonych gruntów pod realizację inwestycji o znaczeniu ponadlokalnym, − brak możliwości prowadzenia całorocznej obsługi ruchu turystycznego, 15 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI JAZIEWO NA LATA 2010 -2016 __________________________________________________________________________________________ − − − − − − − − − − − − − − − − Szanse promocja obszaru jako terenu atrakcyjnego turystycznie (rozwój agroturystyki), prężny rozwój gospodarstw rolnych, szczególnie w branży mleczarskiej, rozwój rolnictwa ekologicznego, pszczelarstwa, zielarstwa, realizacja projektu umożliwi włączenie w lokalne życie społeczne jak największej grupy mieszkańców, wzmocnienie lokalnej więzi społecznej w czasie wspólnych działań na rzecz dobrych praktyk, zapoczątkowanie pozytywnych „ciągów” zdarzeń, (zmiany dokonane w jednym obszarze życia zawsze powodują zmiany w innych jego dziedzinach- ciąg oczekiwanych zmian to: przebudowa świetlicy wiejskiej – umożliwienie mieszkańcom spotkań w jednym punkcie – przekazanie młodszym pokoleniom tradycji, kultury, dawnych obyczajów – wypracowanie charakterystycznego dla danego regionu produktu – zwiększenie identyfikacji młodych mieszkańców z regionem), postęp techniczny w rolnictwie, coraz większe przywiązywanie wagi do wyglądu zagrody wiejskiej, powrót młodzieży po ukończeniu nauki w szkołach średnich i wyższych w swoje rodzinne strony, rozwój pozarolniczych dziedzin wytwórczości oraz usług, ochrona dziedzictwa kulturowego i krajobrazu, integracja mieszkańców poprzez wspólne działania, zagospodarowanie zaniedbanych terenów publicznych w celu przystosowania ich na miejsca wypoczynku i rekreacji, które przy odpowiednim urządzeniu scalą przestrzeń wsi, poszukiwanie specyficznego charakteru miejscowości, nawiązującego do tradycji regionu, likwidacja dysproporcji i barier rozwojowych, poprawa funkcjonalności układu osadniczego, − − − − − − − − − 16 Zagrożenia zewnętrzne zanieczyszczenie środowiska, brak środków zewnętrznych na planowane do realizacji zadania, położenie na terenach prawnie chronionych i w bliskim ich sąsiedztwie, odgórne tendencje skłaniające ku nie respektowaniu zasady zrównoważonego rozwoju na rzecz ochrony środowiska przyrodniczego za wszelką cenę, zahamowanie rozwoju przestrzennego wsi wynikające z trwającego procesu wyludniania się, konkurencyjne oddziaływanie sąsiednich miejscowości (szczególnie miasta powiatowego Augustów), postępująca urbanizacja i przejmowanie miejskich wzorów budowlanych przez ludność wiejską może doprowadzić do konfliktu z krajobrazem, niechęć mieszkańców do porządkowania terenów zabudowy mieszkaniowej i zagrodowej, starzenie się społeczeństwa, PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI JAZIEWO NA LATA 2010 -2016 __________________________________________________________________________________________ − zachowanie walorów kulturowych terenu, − utrzymanie tożsamości kulturowej zabudowy, − powstanie i prowadzenie zespołów ludowych, nauka rękodzieła i wytwórczości ludowej, ODNIESIENIE DO STRATEGII DECYDUJĄCYCH O KIERUNKACH ODNOWY I ROZWOJU MIEJSCOWOŚCI JAZIEWO Zgodność ze Strategią Ekorozwoju Społeczno - Gospodarczego opracowanej dla Gminy Sztabin na lata 2004-2020. W Planie Odnowy Miejscowości Jaziewo ujęto elementy istotne z punktu widzenia rozwoju Gminy Sztabin, określone w Strategii Ekorozwoju Społeczno - Gospodarczego Gminy Sztabin. Podjęte działania są realizacją określonej dla Gminy Sztabin misji, czyli dążeniem do zapewnienia zrównoważonego rozwoju gminy ze szczególnym uwzględnieniem ochrony i wykorzystania zasobów przyrody. Zgodnie z zapisami w/w dokumentu celem generalnym zagospodarowania przestrzennego gminy jest kształtowanie jej przestrzeni w kierunku wyrównywania dysproporcji w poziomie zagospodarowania w stosunku do rozwiniętych regionów gminy, powiatu, województwa i kraju, przy wykorzystaniu walorów przyrodniczych, kulturowych i położenia. Zgodność ze Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Sztabin. Zgodnie z treścią w/w dokumentu celem polityki przestrzennej władz Gminy Sztabin jest zaspokajanie potrzeb mieszkańców, stwarzanie warunków umożliwiających wzrost poziomu życia. Realizacja tych założeń będzie możliwa poprzez przyjęcie planowanego projektu, czyli remontu budynku świetlicy wiejskiej we wsi Jaziewo. Działanie te wpisuje się w cel strategiczny numer 3 Gminy Sztabin: rozwój infrastruktury społecznej. Jako jeden z kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Sztabin uznano kształtowanie systemu osadniczego, stwarzającego warunki rozwoju infrastruktury społecznej oraz racjonalizacji relacji funkcjonalno - przestrzennych między zamieszkaniem – pracą – rekreacją – usługami. Podjęte działania mają również za zadanie kształtowanie struktur przestrzennych umożliwiających ochronę krajobrazu kulturowego i pojedynczych obiektów zabytkowych przed zniszczeniem i dewastacją oraz ich racjonalne wykorzystanie do celów społecznych i gospodarczych. Zgodność z Planem Rozwoju Lokalnego Gminy Sztabin Plan Rozwoju Lokalnego zakłada rozwój społeczny, kulturowy, gospodarczy i infrastrukturalny m. in. wsi Jaziewo w oparciu o wykorzystanie funduszy unijnych. Główne założenie dotyczące miejscowości Jaziewo dotyczą modernizacji gminnej infrastruktury społecznej i techniczne, a w szczególności remontu i modernizacji budynków świetlicy wiejskiej i strażnicy OSP, naprawy nawierzchni dróg kolonijnych. Od wielu już lat we wsi Jaziewo wybudowana jest sieć wodociągowa, z której korzysta większość mieszkańców. W gospodarstwach powoli rozwiązywany jest także problem gospodarki ściekowej, poprzez budowę ekologicznych przydomowych oczyszczalni ścieków. 17 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI JAZIEWO NA LATA 2010 -2016 __________________________________________________________________________________________ PRIORYTETY ORAZ OPIS ZADAŃ INWESTYCYJNYCH ORAZ PRZEDSIĘWZIĘĆ AKTYWIZUJACYCH SPOŁECZNOŚĆ LOKALNĄ Najważniejsze przedsięwzięcia związane są z realizacją zadań przyczyniających się do poprawy warunków życia mieszkańców oraz dających szanse na rozwój sołectwa. Ważnym celem dla tej społeczności jest zapewnienie dzieciom i młodzieży, jak również i ich rodzicom, warunków do wspólnego i efektywnego spędzenia czasu. Jest to ważne dla rozwoju fizycznego jak tez i emocjonalnego. Główne priorytety jakie stawiają sobie mieszkańcy sołectwa Jaziewo to : PRIORYTET I : POPRAWA WIZERUNKU WSI. PRIORYTET II : STWORZENIE WARUNKÓW DO WSPÓLNYCH ZABAW I SPOTKAŃ. PRIORYTET III: KULTYWOWANIE I ROZWIJANIE TRADYCJI , KULTURY I OBYCZAJÓW. W ramach Priorytetu I planuje się realizację następujących projektów: 1. Przebudowę drogi powiatowej i powiatowej przebiegającej przez wieś poprzez budowę chodników. 2. Poprawa wyglądu budynków i zagród. 3. Ustawienie tablicy informacyjnej z opisem miejscowości, obiektów kulturowych, tras turystycznych, obszarów chronionych. W ramach Priorytetu II planuje się realizację następujących projektów: 1. Remont budynku świetlicy wiejskiej z przeznaczeniem na kącik regionalny, organizację szkoleń, konkursów, zabaw , uroczystości rodzinnych , religijnych itp. 2. Zagospodarowanie i uporządkowanie terenu przy budynku świetlicy wiejskiej i remizy OSP na plac zabaw dla dzieci . 3. Zakup wyposażenia do świetlicy wiejskiej. W ramach Priorytetu III planuje się realizację następujących projektów: 1. Utworzenie Stowarzyszenia na rzecz Rozwoju Wsi Jaziewo. 2. Utrzymanie jednostki OSP w Jaziewie i zaopatrzenie tej jednostki w nowoczesny sprzęt. 3. Zintegrowanie gospodyń wiejskich wokół idei ogrodu przydomowego. 4. Organizowanie festynów i spotkań społeczności lokalnej z okazji świąt i uroczystości (np. Dzień Strażaka dożynki, sylwester itp.) wraz z wystawami lokalnej kuchni oraz wyrobami rzemieślniczymi. 5. Organizowanie wycieczek dla dzieci i młodzieży, po terenie gminy, powiatu i województwa. 6. Organizowanie kursów związanych z lokalną tradycją pieczenia i gotowania regionalnych potraw, rzemiosła, agroturystyki. 7. Remont przydrożnych krzyży i kapliczek. 18 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI JAZIEWO NA LATA 2010 -2016 ________________________________________________________________________________________ Harmonogram realizacji zadań w ramach planu odnowy miejscowości Jaziewo. L.p. Cel Przeznaczenie Koszt ogólny ( źródło finansowania) PLN Nazwa zadania Okres realizacji 1. Modernizacja budynku świetlicy wiejskiej i remizy OSP we wsi Jaziewo 2012 2. Zakup wyposażenia do świetlicy wiejskiej 3. Przebudowa chodników po obu stronach ulicy 4. Zagospodarowanie i uporządkowanie terenu wokół świetlicy, budowa placu zabaw 2011 5. Zaopatrzenie jednostki OSP w nowoczesny sprzęt 2012-2016 Zwiększenie bezpieczeństwa na Miejscowa jednostka OSP jest jedna z najprężniejszych w terenie Jaziewa i okolicznych gminie Sztabin. Zadanie pozwoli na prowadzenie działań wsi ratowniczych w sposób bardziej profesjonalny i bezpieczny 25 000,00 (budżet gminy ) 6. Ustawienie w centrum wsi tablicy informacyjnej 2011 Promocja wsi, rozwój turystyki Przedstawienie informacji o historii wsi, środowisku naturalnym i formach rozwoju turystyki. 3 000,00 ( budżet gminy, środki sołectwa ) Poprawa wizerunku wsi , poprawa warunków życia społeczeństwa Zadanie pozwoli na właściwe przystosowanie budynku dla potrzeb miejscowej ludności . Stworzą się warunków do wspólnego i efektywnego spędzenia czasu dla mieszkańców. 2011-2013 Stworzenie warunków do wspólnego i efektywnego spędzenia czasu dla mieszkańców Świetlica wiejska to miejsce spotkań dla miejscowej ludności. Zakup wyposażenia ( np. audiowizualnego, nagłaśniającego, stolików, krzeseł ) pozwoli na bardziej przyjemne i efektywne spędzanie czasu, zwłaszcza dla dzieci i młodzieży. 2013-2015 Poprawa wizerunku wsi, rozwój Zapewnienie bezpieczeństwa ruchu drogowego. Obecnie, infrastruktury technicznej chodniki są w większości są w bardzo złym stanie technicznym . 300 000,00 (budżet gminy ) Poprawa wizerunku wsi, poprawa warunków życia lokalnego społeczeństwa 50 000,00 ( budżet gminy, środki sołectwa ) Zapewnienie mieszkańcom wsi warunków do wspólnego spędzania wolnego czasu. Świetlica wiejska to miejsce spotkań szczególnie dla młodych ludzi. We wsi brakuje miejsc odpoczynku i rekreacji dla młodych mieszkańców. Miejsce będzie pełniło funkcje integrujące jako miejsce spotkań młodych mieszkańców. Zadanie ma propagować zdrowy tryb życia 200 000,00 ( PROW – 122 950,00 budżet gminy – 77 050,00 ) 20 000,00 ( budżet gminy, środki sołectwa ) PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI JAZIEWO NA LATA 2010 -2016 __________________________________________________________________________________________ 7. Odnowienie i remont przydrożnych kapliczek 2011-2014 Kultywowanie historii, obycza- Kapliczki pełnią istotną rolę dla rdzennych mieszkańców jów i kultury, kultu religijnego wsi. Pozostawienie jej w obecnym stanie grozi całkowitym zniszczeniem. Ich remont wpłynie pozytywnie na poprawę estetyki wsi. 8. Poprawa wyglądu budynków i zagród 2010-2016 Poprawa estetyki i wizerunku wsi Jaziewo leży jednym z najpiękniejszych miejsc gminy i w okresie letnim przez wieś przejeżdża wielu turystów . Wiele zagród zostało już odnowionych , ale inne są zaniedbane. Zadanie w sposób znaczny wpłynie na wygląd wsi, przyczyni się rozwoju turystyki na tym obszarze. 5 000,00 (środki sołectwa ) 60 000,00 (środki sołectwa ) 9. Zintegrowanie gospodyń wiejskich wokół idei ogrodu przydomowego 2010-2016 Integracja pokoleń, poprawa wizerunku wsi, dobre kontakty międzyludzkie Piękne ogrody przydomowe stanowią o wyglądzie i wizerunku wsi. Utworzenie w każdym gospodarstwie takiego ogrodu ( najlepiej od strony drogi ) przyczyni się do poprawienia estetyki otoczenia. Piękne ogrody świadczą pozytywnie o ich właścicielach i przyczyniają się do ukazania piękna miejscowej architektury. 10 000,00 (środki sołectwa ) 10. Organizacja festynów, spotkań mieszkańców z okazji świąt i uroczystości, akcji charytatywnych , kursów związanych z lokalną tradycją przygotowywania potraw, agroturystyką oraz wycieczek 2010-2016 Kultywowanie tradycji i historii, integracja społeczeństwa, pomoc najuboższym Zadanie związane jest z wspieraniem różnorodnych form życia kulturalnego i społecznego. 5 000,00 (środki sołectwa ) 20 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI JAZIEWO NA LATA 2010 -2016 ________________________________________________________________________________________ Projekt przewidziany do realizacji w roku, przy dofinansowaniu ze środków unijnych w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich 2007-2013. Tytuł projektu: Modernizacja budynku świetlicy wiejskiej we wsi Jaziewo. Budynek świetlicy wiejskiej we wsi Jaziewo Zakłada się, że świetlica wiejska we wsi Jaziewo będzie pełnić rolę centrum kulturalnego wsi, w związku z czym podjęto decyzję o odremontowaniu budynku, w którym się ona mieści. Świetlica będzie głównym ośrodkiem życia kulturalnego, miejscem codziennej pracy i twórczych poczynań w środowisku lokalnym. Jej zadaniem będzie pełnienie funkcji kulturotwórczej, wychowawczej, dydaktycznej oraz opiekuńczej w odniesieniu do dzieci. Z myślą o nich przygotowywane będą zajęcia, które dadzą możliwość rozwijania ści, zainspirują do twórczych poczynań, a ludziom utalentowanym otworzą możliwość ukazania swych umiejętności. Pomieszczenia świetlicy będą wykorzystywane również do prowadzenia zebrań wiejskich. Organizowane będą zebrania sołeckie, rolnicze, strażackie itp. oraz imprezy kulturalne w szczególności dla dzieci i młodzieży. W świetlicy organizowane będą imprezy urodzinowe, komunijne, zabawy karnawałowe, sylwester itp. Świetlica zapewni dzieciom roz- PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI JAZIEWO NA LATA 2010 -2016 __________________________________________________________________________________________ rywkę w postaci gier i zabaw. Placówka będzie miejscem spotkań lokalnej społeczności. W okresie wiosenno-letnim organizowane będą wycieczki rowerowe, ogniska i pikniki. W przypadku organizacji imprez obejmujących swym zasięgiem teren całej Gminy Sztabin np. dożynki gminne, w świetlicy będą odbywać się narady techniczne. Do stałych imprez świetlicy będzie należał turniej tenisa stołowego o tytuł mistrza wsi. Zajęcia dostosowywane będą do potrzeb odwiedzających świetlicę. Remont świetlicy wiejskiej, gdzie lokalna społeczność będzie mogła się spotykać, organizować różnego typu spotkania umożliwi jej spajanie, przyczyni się do budowania lokalnego patriotyzmu, którego przejawem będzie podejmowanie przez mieszkańców działań na rzecz rozwoju swojej „małej ojczyzny”. Ważne jest, aby mieszkańcy czuli się związani z miejscem pochodzenia. Podniesienie poziomu lokalnego patriotyzmu sprawi, że zwiększy się prawdopodobieństwo, że niezależnie od tego, czy po ukończeniu edukacji mieszkańcy pozostaną na miejscu, czy wyemigrują, będą podejmowali działania na rzecz terenów, z których pochodzą. Promowanie postaw i wartości zwiększających poziom kapitału społecznego, które jest pojęciem szerszym od kapitału ludzkiego, obejmującym ludzi oraz ich umiejętności i kwalifikacje przyniesie korzyści w postaci zaufania i lojalności, działania mieszkańców na rzecz wspólnego dobra, co ma pośredni wpływ na rozwój gospodarczy. Niekorzystne trendy demograficzne sprawiają, że często liczba dzieci w określonym wieku na danym obszarze jest tak mała, że nie ma możliwości utrzymania tam szkoły, która do tej pory była jedynym miejscem spotkań i krzewienia kultury na danym terenie. Obecnie taką rolę przejęły świetlice wiejskie. Po modernizacji świetlica będzie posiadała dobre warunki bazowe do prowadzenia działalności kulturalnej. Będzie to placówka ogólnodostępna i miejsce, do którego będzie przychodzić dzieci, młodzież i dorośli, aby aktywnie odpocząć. − − − − − Z powyższego opisu jasno wynika, iż podjęcie działania polegającego na modernizacji świetlicy wiejskiej będzie miało korzystny wpływ na zaspokojenie potrzeb społecznych i kulturalnych mieszkańców. W ramach remontu przeprowadzone zostaną następujące prace: − pomalowanie istniejącego pokrycia dachowego na budynku świetlicy wraz z przebudową kominów, − remont instalacji elektrycznej i instalacji sanitarnej, wykonanie nowych podłóg w pomieszczeniach budynku, wykonanie nowej elewacji budynku, wymiana stolarki okiennej i drzwiowej, remont ścian wewnątrz pomieszczeń, remont istniejacych chodników wokół budynku oraz wjazdu na teren świetlicy. 22 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI JAZIEWO NA LATA 2010 -2016 __________________________________________________________________________________________ Kolejnym etapem przystosowania świetlicy do potrzeb miejscowej ludności będzie zagospodarowanie i odnowienie terenu wokół świetlicy. Planuje się tam wykonanie i montaż elementów małej architektury oraz placu zabaw dla najmłodszych, gdzie miejscowa społecznośc będzie mogła organizować spotkania plenerowe. Wykonalność projektu (dotychczasowe działania podjęte w celu jak najlepszego przygotowania się do realizacji projektu): Pracownicy Gminy Sztabin posiadają odpowiednią wiedzę, umiejętności i doświadczenie w realizacji projektów o podobnym zakresie i wartości. Na uwagę zasługuje tu również fakt, iż władze lokalne przejawiają wolę budowania relacji między gospodarką a kulturą i dlatego podejmują inicjatywę wspierania funkcjonowania w regionie obiektów będących miejscami krzewienia kultury. Również współpraca i z miejscowa społecznością jest istotna ze względu na niematerialny wkład, który zaowocuje sprawnym funkcjonowaniem i ubogacaniem oferty świetlicy wiejskiej. Sposób monitorowania, oceny i komunikacji społecznej Monitoring stopnia wykonania zadań przewidzianych w Planie Odnowy Miejscowości będzie realizowany przez Radę Sołecką wsi, Sołtysa oraz Gminę Sztabin poprzez: - analizę budżetu Gminy i stopnia wykonania poszczególnych zadań, - sprawozdania z wykonania budżetu, - dokumentację z odbioru robót inwestycyjnych. Informacje o podejmowanych działaniach będą publikowane za pośrednictwem: - tablicy informacyjnej we wsi Jaziewo, - lokalne media. Komunikacja i wymiana opinii nt. postępów realizacji zadań oraz planowanych przedsięwzięć będzie się odbywała podczas spotkań wiejskich. Każdy pełnoletni mieszkaniec Jaziewa będzie uprawniony do monitorowania zakresu oraz stopień wdrażania planu. Kontakt pomiędzy wsią a Gminą będzie zachowany poprzez Sołtysa oraz aktywnych mieszkańców miejscowości PODSUMOWANIE Brak dostatecznej infrastruktury kulturalnej wpływa zasadniczo na zahamowanie procesu rozwoju życia społeczno - kulturalnego mieszkańców sołectwa Jaziewo. Opracowany Plan Odnowy Miejscowości Jaziewo zakłada w przeciągu 7 najbliższych lat realizację kilu zadań. Istotą tych działań jest pobudzenie aktywności środowisk lokalnych oraz stymulowanie współpracy na rzecz rozwoju i promocji wartości związanych z miejscową specyfiką społeczną i kulturową. Zakładane cele Planu przewidują wzrost znaczenia wsi jako lokalnego ośrodka rozwoju kultury, edukacji, sportu i rekreacji. Realizacja Planu Odnowy Miejscowości Jaziewo ma także służyć integracji społeczności lokalnej, większemu zaangażowaniu w sprawy wsi, zagospodarowania wolnego czasu dzieci i młodzieży oraz rozwojowi organizacji społecznych. Zatwierdzam 23