tut 1 - Sphere
Transkrypt
tut 1 - Sphere
Metody Obliczeniowej Mechaniki Płynów Ćwiczenie laboratoryjne nr 1 ĆWICZENIE NR 1 METODY OBLICZENIOWEJ MECHANIKI PŁYNÓW Laminarny przepływ nieściśliwy Cel ćwiczenia: Celem ćwiczenia jest zapoznanie się ze sposobem modelowania przepływów nieściśliwych, laminarnych na prostych geometriach, jak również zapoznanie się z najprostszymi sposobami przedstawiania wyników obliczeń i ich obróbki. Opis problemu: Zadanie stanowi wyznaczenie przepływu w rurze o skokowo zmiennej średnicy. Przepływającym czynnikiem jest woda o lepkości i gęstości podanej na rys. 1. Wymiary obszaru obliczeniowego podano na rys.2. Rys. 1. Szkic zadania Rys. 2. Wymiary obszaru obliczeniowego Liczba Reynoldsa dla tego typu przepływów określana jest zależnością: Re = V ⋅D ν gdzie: = V ⋅D⋅ρ µ V – prędkość przepływu [m/s] ν - lepkość kinematyczna [m2/s] µ - lepkość dynamiczna [kg/m-s] ρ - masa właściwa (gęstość) [kg/m3] D – średnica rury [m] Prawa zastrzeżone © Ł. Jeziorek Ćwiczenia z zastosowaniem programu FLUENT Metody Obliczeniowej Mechaniki Płynów Ćwiczenie laboratoryjne nr 1 W bieżącym przypadku można wyznaczyć dwie liczby Re1 i Re2, odpowiadające odpowiednio średnicom d1=10mm oraz d2=20mm (dla tej średnicy V2 = ¼ V1): Re1=1000 Re2=5000 Obie liczby odpowiadają przepływowi laminarnemu UTWORZENIE GEOMETRII MODELU OBLICZENIOWEGO W PROGRAMIE GAMBIT Uruchmonienie programu GAMBIT: W katalogu, w którym został zainstalowany FLUENT (najczęściej jest to katalog Fluent.Inc na dysku D ) wejść do katalogu ntbin/ntx86 a następnie uruchomić program gambit.exe. Najpierw uruchomi się X-serwer Hummingbird Exceed, a następnie GAMBIT. W przypadku problemów z uruchomieniem GAMBITa należy skasować plik o rozszerzeniu .lok. Plik ten służy do zablokowania dostępu przez innych użytkowników. Domyślnie jest to plik default_id.lok, lub plik o nazwie ostatniej sesji i rozszerzeniu .lok. Rys. 3. Okno programu GAMBIT Prawa zastrzeżone © Ł. Jeziorek Ćwiczenia z zastosowaniem programu FLUENT Metody Obliczeniowej Mechaniki Płynów Ćwiczenie laboratoryjne nr 1 W oknie GAMBITa umieszczono następujące elementy robocze: Listwa poleceń (u góry po lewej) z opcjami (FILE, EDIT, SOLVER, HELP). Na pasku programu wyświetlane są informacje o solverze (domyślnie: generic) oraz nazwa (ID) sesji. Panel OPERATION (u góry po prawej) z przyciskami (kolejno od lewej): tworzenia geometrii, tworzenia siatek, definicji warunków brzegowych oraz narzędziami. Pod panelem OPERATION znajdują się rozwinięcia danej opcji, kolejno: GEOMETRY, MESH, ZONES, TOOLS. Panel GLOBAL CONTROL (u dołu po prawej) z przyciskami ustawiania rzutni, powiększeniami, ustawieniami świateł i opcjami wyświetlania, adjustacji obszaru widzenia oraz przyciskami cofnij (undo) oraz potwórz (redo) Okno TRANSCRIPT (u dołu po lewej), zawiera spis wszystkich wykonywanych operacji oraz komunikaty programu o poprawności wykonania poszczególnych zadań jak i informacje o modelu. Okno COMMAND (u dołu po lewej pod oknem TRANSCRIPT). W okienku tym można wydawać programowi polecenia z klawiatury. Okno DESCRIPTION (u dołu w środku) zawiera opis poszczególnych elementów programu GAMBIT, aby uzyskać informację o danym elemencie programu (np. przycisku) należy na niego najechać myszką. odpowiedni opis pojawi sie automatycznie. Okno graficzne GRAPHIC WINDOW (w środku). W oknie tym pojawia się tworzona i obrabiana geometria. Początkowo w okienku graficznym znajduje się tylko układ współrzędnych. Prawa zastrzeżone © Ł. Jeziorek Ćwiczenia z zastosowaniem programu FLUENT Metody Obliczeniowej Mechaniki Płynów Ćwiczenie laboratoryjne nr 1 Utworzenie nowej sesji Z górnej listwy poleceń wybrać opcję FILE ►NEW W okienku CREATE NEW SESSION wpisać identyfikator (ID) nowej sesji oraz jej tytuł (TITLE). Ponieważ zawsze jest już uruchomiona jakaś sesja (np. domyślna), dlatego też należy zdecydować, czy zachodzi potrzeba zachowania starej sesji (opcja SAVE CURRENT SESSION). Potwierdzić przyciskiem CLOSE. Tworzenie geometrii rury: Z panelu OPERATION wybrać opcję GEOMETRY powierzchni FACE a następnie opcję tworzenia . Pod spodem otworzy się odpowiedni panel roboczy FACE. Wybrać tworzenie prymitywów CREATE FACE . W okienku CREATE REAL RECTANGULAR FACE wprowadzić długość (width) =25, wysokość (height) = 5. W przycisku rozwijalnym DIRECTION zmienić opcję na tworzenie zgodne z dodatnimi kierunkami osi X i Y (+X +Y) i potwierdzić przyciskiem APPLY. Wszystkie przyciski posiadające znak trójkąta (u dołu po lewej) są przyciskami rozwijalnymi. Aby wywołać dodatkowe opcje należy najechać kursorem myszy na dany przycisk i wcisnąć prawy przycisk myszy. Pojawi się menu rozwijalne z dodatkowymi opcjami, np. przycisk CREATE FACE posiada opcje RECTANGLE, CIRCLE oraz ELLIPSE. Dopasować obszar widzenia do rozmiaru elementu przyciskiem FIT TO WINDOW z panelu GLOBAL CONTROL. Można dokonać powiększenia żądanego obszaru wciskając również przycisk CTRL i kreśląc okno powiększenia trzymając wciśnięty lewy przycisk myszy. Utworzyć następnie drugi prostokąt o wymiarach 50x10, centrowany (XY CENTERED). Używając przycisku MOVE/COPY/ALIGN FACES przesunąć ten prostokąt o wartość x=50, y=5 (obiekty geometryczne wybiera się wciskając klawisz SHIFT i klikając na nich lewym przyciskiem myszy, zaznaczony obiekt zmienia kolor na czerwony). W oknie MOVE/COPY FACES zaznaczone powinny być następujące pozycje: MOVE, OPERATION: > TRANSLATE, wartość przesunięcia wpisać w ramkę współrzędnych GLOBAL. Potwierdzić przyciskiem APPLY, w razie błędnego wprowadzenia danych użyć przycisku RESET, wówczas ustawienia okna zostaną przywrócone do domyślnych. Jeśli jakiekolwiek operacje wykonane zostały błędnie można użyć przycisku UNDO (cofnięcie operacji) z panelu GLOBAL CONTROL . Jest to przycisk rozwijalny, dostępny jest także przycisk REDO (przywrócenie cofniętej operacji) Prawa zastrzeżone © Ł. Jeziorek Ćwiczenia z zastosowaniem programu FLUENT . Metody Obliczeniowej Mechaniki Płynów Ćwiczenie laboratoryjne nr 1 Na tym etapie model winien wyglądać następująco: Rys. 4. Dwa prostokąty przed połączeniem Połączyć oba prostokąty za pomocą opcji BOOLEAN OPERATIONS – UNITE . Wskazać oba prostokąty, upewnić się, że opcja RETAIN (pozostawienie części składowych) jest wyłączona (kolor szary) w przeciwnym wypadku Gambit stworzy połączenie obu prostokątów i pozostawi części składowe. Potwierdzić przyciskiem APPLY. Rys. 5. Prostokąty po połączeniu Elementy zostały połączone, dlatego też znikła ich wcześniejsza granica. Model geometryczny jest gotowy. Można przejść do generowania siatki obliczeniowej. Tworzenie siatki obliczeniowej: Z panelu OPERATION wybrać opcję MESH EDGE a następnie opcję siatkowania linii . Pod spodem otworzy się odpowiedni panel MESH EDGES. Zaznaczyć na rysunku wszystkie linie poziome (3). W ramce SPACING ustawić wartość INTERVAL SIZE (długość podziału) na 2.5 i potwierdzić przyciskiem APPLY. Rys. 6. Równomierny podział na liniach poziomych Następnie wskazać środkową i prawą linię pionową i podzielić je równomiernie z wielkością podziału 0.5. Na koniec należy wskazać pozostałą, lewą linię pionową i zadać 10 podziałów. W tym celu należy zmienić przycisk rozwijalny INTERVAL SIZE (wielkość podziału) na INTERVAL COUNT (liczba podziałów). W okienku RATIO (zagęszczenie) wpisać wartość 0.8, tak, aby podziały zagęszczały się przy ściance rury. Jeśli Gambit Prawa zastrzeżone © Ł. Jeziorek Ćwiczenia z zastosowaniem programu FLUENT Metody Obliczeniowej Mechaniki Płynów Ćwiczenie laboratoryjne nr 1 zagęścił odwrotnie, należy wcisnąć przycisk INVERT). Zagęszczenie powinno być jednostronne SUCCESSIVE RATIO. Rys. 7. Zagęszczenie siatki przy lewym brzegu Aby stworzyć siatkę powierzchniową należy wybrać opcję FACE , następnie wybrać opcję MESH FACES . Wskazać połączone prostokąty. Sprawdzić, czy w okienku MESH FACES ustawione są elementy typu QUAD (czworokątne), a typ tworzenia siatki SUBMAP. Potwierdzić wciskając APPLY. Rys. 8. Utworzona siatka powierzchniowa Na typ etapie zakończona została dyskretyzacja obszaru na objętości skończone. Tworzenie modelu przepływowego: Z górnej listwy wybrać: SOLVER ► FLUENT 5/6. Typ solvera na pasku programu powinien zmienić się z generic na fluent 5/6. Z panelu OPERATION wybrać opcję ZONES a następnie opcję zadawania warunków brzegowych SPECIFY BOUNDARY TYPES panel SPECIFY BOUNDARY TYPES. . Pod spodem otworzy się Zmienić rodzaj elementów ENTITY, na których zadawane będą warunki brzegowe z powierzchni FACES na krawędzie EDGES. Wskazać dolną, poziomą linię na modelu (z wciśniętym SHIFTem), nazwa krawędzi pojawi się w tabelce dolnej w kolumnie LABEL, typ warunku brzegowego TYPE ustawić jako oś AXIS (należy zmienić z wartości WALL). Wpisać nazwę NAME jako „os_symetrii” (bez polskich liter i koniecznie z podkreślnikiem). Potwierdzić wciskając APPLY. W tym momencie w górnej tabelce pojawi się nazwa utworzonego warunku brzegowego (os symetrii) oraz jego typ (AXIS). Prawa zastrzeżone © Ł. Jeziorek Ćwiczenia z zastosowaniem programu FLUENT Metody Obliczeniowej Mechaniki Płynów Ćwiczenie laboratoryjne nr 1 Wskazać dwie pozostałe linie poziome oraz tą linię pionową, która znajduje się między nimi. Ustawić typ warunku brzegowego na ścianę WALL i wpisać nazwę „sciana_rury” Wskazać lewą, pionową linię, zadać warunek typu wlotu VELOCITY INLET oraz nazwę „wlot_do_rury”. Na koniec wskazać pozostałą, prawą pionową linię, zadać warunek typu wypływ OUTFLOW oraz nazwę „wypływ_z_rury”. Ostatecznie warunki brzegowe powinny wyglądać następująco: Należy uważać, aby podczas definiowania warunków brzegowych poprawnie wybrać odpowiednie obiekty geometryczne, ustawiwszy wcześniej poprawny ich typ. Dla przypadków dwuwymiarowych (płaskich oraz osiowosymetrycznych) warunki brzegowe należy zadawać na krawędziach (edges), a obszar przepływu na powierzchniach (faces), natomiast w przypadku przepływów trójwymiarowych, warunki brzegowe zadawane są na powierzchniach (faces) a obszar przepływu na objętościach (volumes). Poprawność definicji tych elementów ma podstawowe znaczenie podczas eksportu modeli trójwymiarowych i dwuwymiarowych. Wszelkich zmian dokonuje się wybierając odpowiedni typ akcji: Dopuszczalnymi opcjami jest tworzenie war. brzeg. ADD, modyfikacja MODIFY oraz kasowanie pojedynczego warunku DELETE lub wszystkich DELETE ALL. Wszelkie zmiany dokonujemy w tabelce znajdującej się u dołu okienka SPECIFY BOUNDARY TYPES. Górne okienko stanowi spis wszystkich warunków brzegowych, utworzonych dotychczas przez użytkownika. Wybrać opcję SPECIFY CONTINUUM TYPES . otworzy się okienko podobne jak w przypadku warunków brzegowych. Należy zmienić typ geometrii z objętości VOLUMES na powierzchnie FACES. W okienku graficznym wskazać powierzchnię przekroju rury (face.1).Typ ośrodka TYPE, pozostawić jako płyn FLUID. Wpisać nazwę „woda” i potwierdzić APPLY a następnie CLOSE. Wyeksportowanie dwuwymiarowego modelu obliczeniowego do pliku .msh: Z górnej listwy poleceń wybrać: FILE ► EXPORT ► MESH .... Prawa zastrzeżone © Ł. Jeziorek Ćwiczenia z zastosowaniem programu FLUENT Metody Obliczeniowej Mechaniki Płynów Ćwiczenie laboratoryjne nr 1 Wpisać nazwę pliku (np. rura.msh), zaznaczyć opcję EXPORT 2D MESH a następnie potwierdzić ACCEPT. W okienku TRANSCRIPTION sprawdzić, czy pojawił się komunikat: „Mesh was successfully written to rura.msh”. Zamknąć Gambita. Uruchomienie Programu Fluent W katalogu, w którym jest zainstalowany Fluent wejść do katalogu: następnie uruchomić program: fluent.exe ntbin/ntx86 Program zapyta o wersję, w jakiej ma się uruchomić. Dostępne są następujące opcje: 2d - wersja dwuwymiarowa, obliczenia w zwykłej precyzji 2ddp - wersja dwuwymiarowa, obliczenia w podwójnej precyzji 3d - wersja trójwymiarowa, obliczenia w zwykłej precyzji 3ddp - wersja trójwymiarowa, obliczenia w podwójnej precyzji Wybrać opcję 2ddp a następnie RUN W tym momencie uruchomi się Fluent. Użytkownik może wydawać komendy w dwojaki sposób: - wpisując komendy z klawiatury - klikając lewym przyciskiem myszy na górnej listwie rozkazów Listwa rozkazów zawiera następujące opcje: Opcja Opis File Operacje wczytywania i zapisu siatek i wyników, eksportu plików graficznych, importu plików z innych pakietów, wyjście z programu itp. Operacje na siatkach obliczeniowych: sprawdzanie, skalowanie, przekształcanie itp. Ustawienia modelu obliczeniowego: typu przepływu, warunków brzegowych i operacyjnych, definiowanie funkcji, jednostek wielkości fizycznych, interface'ów siatek obliczeniowych itp. Ustawienia solvera – typy i rzędy schematów, wartości współczynników podrelaksacji, wartości liczby CFL i innych, określanie przybliżenia początkowego i jego modyfikacja, monitorowanie zbieżności żądanych wielkości, ustawienia zbieżności, iterowanie, itp. Operacje adaptacji siatek obliczeniowych Operacje tworzenia i modyfikacji tworów geometrycznych używanych na etapie postprocessingu, ekstrakcje izolinii i izopowierzchni itp. Graficzne przedstawianie wyników: izolinii, wektorów, linii prądu, ustawianie opcji widoków, świateł, map barwnych, ustawienia klawiszy myszki itp. Tworzenie wykresów i ich obróbka. Wyznaczanie wartości strumieni masy, sił i momentów działających na wybrane powierzchnie, wyznaczanie całek powierzchniowych, ustawienia parametrów odniesienia itp. Ustawienia obliczeń równoległych Pomoc użytkownika, dokumentacja, informacje o wersji programu Grid Define Solve Adapt Surface Display Plot Report Parallel Help Prawa zastrzeżone © Ł. Jeziorek Ćwiczenia z zastosowaniem programu FLUENT Metody Obliczeniowej Mechaniki Płynów Ćwiczenie laboratoryjne nr 1 Wczytanie geometrii obliczeniowej: FILE ► READ ► CASE Następnie należy w okienku SELECT FILE wybrać lokalizację i nazwę pliku z siatką .msh potwierdzając OK. Fluent wczyta plik z siatką .msh i wypisze odpowiedni raport (warto go przeczytać) Sprawdzenie własności geometrycznych siatki i jej poprawności: GRID ► CHECK Wyświetlony zostanie raport o parametrach siatki obliczeniowej. Należy odnaleźć pozycję najmniejszej objętości komórki obliczeniowej (minimum volume) i upewnić się, czy jest ona dodatnia. GRID ► INFO ► SIZE Na ekranie pojawi się rozmiar siatki obliczeniowej Przeskalowanie siatki: GRID ► SCALE Ponieważ siatka była utworzona w Gambicie w milimetrach, dlatego też wymaga ona przeskalowania. W okienku SCALE GRID w ramce UNITS CONVERSION wybrać menu rozwijalne GRID WAS CREATED IN i wybrać milimetry, następnie potwierdzić przyciskiem SCALE. Teraz siatka zostanie przeskalowana. W ramce SCALE FACTORS pojawią się odpowiednie czynniki skali, natomiast w ramce DOMAIN EXTENTS pojawią się najmniejsze i największe wartości współrzędnych x i y wyrażone w metrach. Znając rozmiar siatki obliczeniowej, tj: długość 0,075m oraz średnicę 0,01 m należy upewnić się, czy siatka została przeskalowana poprawnie. Wyjść naciskając przycisk CLOSE. Kilkukrotne naciśnięcie przycisku SCALE spowoduje kilkukrotne przeskalowanie modelu. Należy więc zawsze sprawdzić rozmiar modelu w ramce DOMAIN EXTENTS. Prawa zastrzeżone © Ł. Jeziorek Ćwiczenia z zastosowaniem programu FLUENT Metody Obliczeniowej Mechaniki Płynów Ćwiczenie laboratoryjne nr 1 Wyświetlenie siatki DISPLAY ► GRID W okienku GRID DISPLAY należy: w ramce OPTIONS wybrać EDGES, w ramce SURFACES zaznaczyć następujące, wcześniej nazwane (w GAMBICIE) warunki brzegowe: os_symetrii, wlot_do_rury, wyplyw_z_rury, sciana_rury. Wcisnąć przycisk DISPLAY. Wynik należy obejrzeć w okienku graficznym, które się otworzy na pasku zadań: Okienko GRID DISPLAY służy nie tylko do wizualizacji siatki obliczeniowej, lecz stanowi również dobre narzędzie do sprawdzania poprawności zadania warunków brzegowych. Chcąc sprawdzić, jakie elementy przypisane są dla danego warunku brzegowego (nazwy dla niego zdefiniowanej), wystarczy wybrać tę nazwę w ramce SURFACES i nacisnąć DISPLAY. Wybrana geometria pojawi się w okienku graficznym. W prawym, górnym rogu ramki SURFACES znajdują się ponadto dwa przyciski: , pierwszy z nich służy do zaznaczania wszystkich nazw brzegów, drugi kasuje zaznaczenie wszystkich nazw. Jeśli zawartość okienka graficznego nie odpowiada modelowi, który chcemy zrealizować, to być może model został błędnie wykonany w GAMBICIE, lub zaznaczone zostały niepoprawne pozycję w ramce SURFACES. Zawsze należy kontrolować zawartość tej ramki. Zdefiniowanie własności ośrodka: DEFINE ► MATERIALS W okienku MATERIALS nacisnąć przycisk DATABASE... W okienku DATABASE MATERIALS w ramce FLUID MATERIALS wybrać wodę ( water-liquid (<h2o<l>) ). W ramce PROPERITIES zostaną podane własności tego ośrodka. Wybrać materiał naciskając przycisk COPY i wyjść z okienka przyciskiem CLOSE W okienku MATERIALS pojawiły się własności wody. Zmienić lepkość (viscosity) na 0.01 kg/ms. Potwierdzić naciskając CLOSE. Ustawienia solvera przepływowego: DEFINE ► MODELS ► SOLVER W okienku SOLVER w ramce SOLVER wybrać solver rozprzęgnięty (segregated), w ramce SPACE wybrać przepływ osiowosymetryczny (axisymmetric). Resztę ustawień pozostawić bez zmian. Wyjść z okienka naciskając przycisk OK. Ustawienia modelu lepkości: DEFINE ► MODELS ► VISCOUS Prawa zastrzeżone © Ł. Jeziorek Ćwiczenia z zastosowaniem programu FLUENT Metody Obliczeniowej Mechaniki Płynów Ćwiczenie laboratoryjne nr 1 W okienku VISCOUS MODELS pozostawić model laminarny (laminar). Potwierdzić OK. Określenie warunków analizy: DEFINE ► OPERATING CONDITIONS W okienku OPERATING CONDITIONS ustawić wartość ciśnienia odniesienia (operating pressure) na 0 Pa i potwierdzić OK. Określenie warunków brzegowych: DEFINE ► BOUNDARY CONDITIONS W okienku BOUNDARY CONDITIONS w ramce ZONE podawana jest nazwa powierzchni brzegowej (lub nazwa domyślna, jeśli powierzchnie nie były nazywane w GAMBICIE). Na górze listy znajduje się pozycja DEFAULT-INTERIOR. Są to wszystkie ściany wewnętrzne modelu. Domyślnie mają ustawiony typ ścian wewnętrznych (interior). Zaznaczając dowolną nazwę w ramce ZONE, pojawia się odpowiadający jej typ warunku brzegowego w ramce TYPE. Należy w ramce ZONE wskazać nazwę wlot_do_rury. W ramce TYPE powinien pojawić się zaznaczony typ wlotu prędkościowego (velocity-inlet). Należy nacisnąc przycisk SET... , pojawi się okienko warunku VELOCITY INLET. W okienku tym należy zadać następującą wartość prędkości (velocity magnitude) = 0.1 m/s (użyć kropki dziesiętnej). Wyjść z okienka wciskając OK. Zaznaczyć na liście obszar obliczeniowy o nazwie "woda", wcisnąć przycisk SET. Zmienić ośrodek na wodę MATERIAL NAME → WATER-LIQUID. Potwierdzić OK. Zamknąć okno BOUNDARY CONDITIONS przyciskiem CLOSE, gdyż pozostałe warunki brzegowe (WALL, AXIS, OUTFLOW) nie wymagają podawania żadnych dodatkowych danych. Ustawienie parametrów numerycznych solvera: SOLVE ► CONTROLS ► SOLUTION... W ramce DISCRETIZATION podano aktualnie używane schematy dyskretyzacji równań oraz schemat sprzężenia prędkość-ciśnienie. W ramce UNDER-RELAXATION FACTORS wpisane są wartości współczynników podrelaksacji. Pozostawić wartości domyślne. Potwierdzić OK. Ustalenie przybliżenia początkowego: SOLVE ► INITIALIZE ► INITIALIZE... W oknie SOLUTION INITIALIZATION w menu rozwijalnym COMPUTE FROM wybrać nazwę warunku brzegowego "wlot_do_rury". W ramce INITIAL VALUES Prawa zastrzeżone © Ł. Jeziorek Ćwiczenia z zastosowaniem programu FLUENT Metody Obliczeniowej Mechaniki Płynów Ćwiczenie laboratoryjne nr 1 pojawią się wartości zadeklarowane dla tego typu warunku brzegowego. Można też wpisać je z klawiatury. Wybór należy potwierdzić przyciskiem INIT a dopiero następnie wyjść przyciskiem CLOSE. W tym przypadku obliczenia numeryczne polegają na wybraniu i wpisaniu w objętości skończone (komórki) prawie dowolnego przybliżenia początkowego (rozwiązania), a następnie poddaniu go iteracyjnej procedurze obliczeniowej (uzwględniającej równania przepływu oraz warunki brzegowe), która wylicza nowe, lepsze rozwiązanie. Proces iteracyjny kontynuuje się aż do osiągnięcia zbieżności wyników. Jeśli w oknie SOLUTION INITIALIZATION przyciski INIT (inicjalizujący) zostanie wciśnięty w momencie, gdy w objętościach skończonych już znajduje się jakiekolwiek rozwiązanie (tzn. dokonano już bądź to inicjalizacji rozwiązaniam badź prowadzono już jakiekolwiek obliczenia w sesji, wówczas pojawi się następujący komunikat, ostrzegający, iż inicjalizacja skasuje dotychczasowe wartości w komórkach obliczeniowych: Ustawienie poziomu zbieżności oraz wyświetlenie rezydułów: SOLVE ► MONITORS ► RESIDUAL... W oknie RESIDUALS MONITORS należy w ramce OPTIONS zaznaczyć wyświetlanie przebiegu rezydułów PLOT. Następnie w dolnej ramce CHECK CONVERGENCE należy zwiększyć kryterium zbieżności, np. dla x-prędkości (x-velocity) do poziomu 1e-10 (domyślne wartości wynoszą 0,001). Potwierdzić i wyjść przyciskiem OK. Rozpoczęcie obliczeń: SOLVE ► ITERATE... W okienku ITERATE zadać liczbę iteracji na 1000 (NUMBER OF ITERATIONS). Potwierdzić przyciskiem ITERATE. W przypadku, gdy rozwiązanie nie ostało zainicjalizowane (rozkazem INITIALIZE), opcja rozpoczęcia obliczeń ITERATE nie będzie aktywna. W trakcie obliczeń w oknie Fluenta wypisywane zostaną poziom zbieżności, natomiast w oknie graficznym przedstawiona zostanie historia zbieżności względem liczby iteracji: Prawa zastrzeżone © Ł. Jeziorek Ćwiczenia z zastosowaniem programu FLUENT Metody Obliczeniowej Mechaniki Płynów Ćwiczenie laboratoryjne nr 1 Rys. 9. Histogram zbieżności wyników Obliczenia przerywane są w jednym z dwóch przypadków: 1.) osiągnięta została zadana liczba iteracji (np. w powyższym przykładzie). 2.) nastąpiła zbieżność na żądanym poziomie. Wówczas w oknie Fluenta pojawi się komunikat o osiągnięciu zbieżności (solution is converged) OBRÓBKA WYNIKÓW (POSTPROCESSING) Ustawianie opcji klawiszy myszki: DISPLAY ► MOUSE BUTTONS... Okno MOUSE BUTTONS służy do przypisywania klawiszom myszy poszczególnych akcji. Należy ustawić dla lewego klawisza LEFT akcję obracania obrazu MOUSEROTATE, natomiast dla prawego RIGHT akcję powiększania obrazu MOUSEZOOM. Potwierdzić klawiszem OK. Wyświetlanie map konturowych: DISPLAY ► CONTOURS... W oknie CONTOURS w menu rozwijalnym CONTOURS OF wybrać ciśnienie (pressure), a w menu poniżej ciśnienie statyczne (static pressure). W ramce OPTIONS zaznaczyć wypełnianie konturów FILLED. Wyświetlić mapę konturową przyciskiem DISPLAY: Prawa zastrzeżone © Ł. Jeziorek Ćwiczenia z zastosowaniem programu FLUENT Metody Obliczeniowej Mechaniki Płynów Ćwiczenie laboratoryjne nr 1 Rys. 10. Mapa konturowa ciśnienia statycznego Mapa modułu prędkości (velocity magnitude) ma wygląd następujący: Rys. 11. Mapa konturowa wartości bezwzględnej prędkości Za pomocą okna CONTOURS można tworzyć mapy konturowe dowolnych wielkości, np: - ciśnienia (pressure) - statycznego (static) pstat - dynamicznego (dynamic) pdyn = ρv2 - absolutnego (absolute) pabs = poper + pdyn - całkowitego (total) ptot = poper + pdyn + pstat - współczynnika ciśnienia (pressure coefficient) - gęstość (density) - prędkość (velocity) - modul prędkości (velocity magnitude) - prędkość osiowa (axial velocity) - prędkość promieniowa (radial velocity) - kąt prędkości (velocity angle) Prawa zastrzeżone © Ł. Jeziorek Ćwiczenia z zastosowaniem programu FLUENT Metody Obliczeniowej Mechaniki Płynów - rezyduły (residuals) - pochodne (derivatives) Ćwiczenie laboratoryjne nr 1 - moduł wirowości (vorticity magnitude) - prędkość siatki (grid velocity) - rezuduł ciśnienia (pressure residual) - krok (pseudo)czasowy (time step) - poprawka ciśnienia (pressure correction) - wielkość deformacji (strain rate) - poch. pr. osiowej po x (dAxial velocity/dx) - poch. pr. prom. po y (dRadial velocity/dy) i wiele innych wielkości. Wyświetlanie map wektorowych: DISPLAY ► VECTORS... W oknie VECTORS należy wybrać z menu rozwijanego COLOR BY wielkości, którymi wektory prędkości mają być pokolorowane (np. jeśli potrzeba stworzyć mapę wektorów prędkości pokolorowanych za pomocą wartości ciśnienia statycznego należy wybrać PRESSURE oraz STATIC PRESSURE). Rys. 12. Mapa wektorowa prędkości pokolorowana modułem prędkości Wyświetlanie linii prądu: DISPLAY ► PATH LINES... W oknie PATH LINES wybrać wykreślenie linni prądu wychodzących z wylotu: w panelu RELEASE FORM SURFACES wybrać "wlot_do_rury". Wykreślić linie prądu przyciskiem DISPLAY. Prawa zastrzeżone © Ł. Jeziorek Ćwiczenia z zastosowaniem programu FLUENT Metody Obliczeniowej Mechaniki Płynów Ćwiczenie laboratoryjne nr 1 Rys. 13. Linie prądu wychodzące z wlotu do rury W celu zobrazowania wiru, który powstał na uskoku rury, należy zaznaczyć również brzeg o nazwie "sciana_rury). Linie prądu nie mogą wchodzić w obręb ciała stałego, chyba, że na brzegu prędkość będzie zerowa (np. linia prądu wychodząca z punktu spiętrzenia na profilu). Wykreślając linie prądu wychodzące z wlotu oraz powiększając obraz prawym przyciskiem myszy otrzymuje się wynik: Rys. 14. Wir powstały na uskoku. Wyznaczenie strumienia masy przepływającego przez rurę: REPORT ► FLUXES... W oknie FLUX REPORTS w panelu BOUNDARIES zaznaczyć brzeg "wlot_do_rury" oraz "wyplyw_z_rury". Następnie wcisnąć COMPUTE. W oknie Fluenta oraz w oknie FLUX REPORTS pojawi się wartość strumienia masy, przepływającego przez te powierzchnie oraz ich suma( w kg/s). W przypadku ustalonym całkowity blilans masy musi wynosić zero. Prawa zastrzeżone © Ł. Jeziorek Ćwiczenia z zastosowaniem programu FLUENT Metody Obliczeniowej Mechaniki Płynów Ćwiczenie laboratoryjne nr 1 Podobnie można sprawdzić, że strumień masy przez ścianę rury wynosi zero. Wyznaczenie strumienia masy przepływającego przez rurę: REPORT ► FORCES... W oknie FORCE REPORTS w ramce OPTIONS pozostawić siłę FORCE oraz w ramce orientacja siły FORCE VECTOR pozostawić x=1 y=0. Wyświetlić wynik przyciskiem PRINT. Siły i momenty działąjące na brzeg można wyznaczać tylko dla elementów brzegu, dla których typ warunku brzegowego ustawiono na ścianę (wall). W przypadkach, gdy główny ciężar analizy przepływu spada na poprawne wyznaczenie sił i momentów działąjących na poszczególne elementy brzegu (np. profil z klapą i slotem) warto deklarować w Gambicie osobne nazwy warunków brzegowych typu WALL dla slota, profilu i klapy. Umożliwia to później wyznaczenie sił działających na poszczególne elementy brzegu, a nie sumę sił działającą na wszystkie elementy brzegu typu ściana. Współrzędne wektora kierunku siły i momentu muszą być znormalizowane, tzn suma ich kwadratów musi dawać jeden, w przeciwnym razie wynik należy podzielić przez moduł podanego wektora. Zakończenie pracy z Fluentem: Należy zapisać model obliczeniowy wraz z wynikami pod wybraną nazwą: FILE ► WRITE ► CASE & DATA... Następnie wyjść z Fluenta: FILE ► EXIT Jeśli wyniki nie zostały zapisane, Fluent przypomni o tym komunikatem: Prawa zastrzeżone © Ł. Jeziorek Ćwiczenia z zastosowaniem programu FLUENT Metody Obliczeniowej Mechaniki Płynów Ćwiczenie laboratoryjne nr 1 Aby wyjść z Fluenta bez zapisania wyników należy wcisnąć OK. Prawa zastrzeżone © Ł. Jeziorek Ćwiczenia z zastosowaniem programu FLUENT