Prawo medyczne - Podstawy prawne wykonywania zawodów

Transkrypt

Prawo medyczne - Podstawy prawne wykonywania zawodów
Podstawy prawne wykonywania
zawodów medycznych
Lek. Radosław Drozd
Zawód medyczny
Ustawa o działalności leczniczej z dnia 15 kwietnia 2011 r. (Dz.U
(Dz.U.. Nr 112, poz. 654), tj. z dnia 7 grudnia 2012 r.
(Dz.U
Dz.U.. z 2013 r. poz. 217)
Art. 2 [Definicja pojęć]
1. Użyte w ustawie określenia oznaczają:
2) osoba wykonująca zawód medyczny - osobę uprawnioną na podstawie odrębnych przepisów do udzielania
świadczeń zdrowotnych oraz osobę legitymującą się nabyciem fachowych kwalifikacji do udzielania
świadczeń zdrowotnych w określonym zakresie lub w określonej dziedzinie medycyny;
Ustawa o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta z dnia 6 listopada 2008 r. (Dz.U
(Dz.U.. 2009 Nr 52, poz. 417), tj.
z dnia 24 stycznia 2012 r. (Dz.U
(Dz.U.. z 2012 r. poz. 159)
Art. 3 [Objaśnienie pojęć]
1. Użyte w ustawie określenia oznaczają:
3) osoba wykonująca zawód medyczny - osobę wykonującą zawód medyczny, o której mowa w art. 2 ust. 1 pkt
2 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (Dz.U
(Dz.U.. Nr 112, poz. 654, Nr 149, poz. 887, Nr
174, poz. 1039 i Nr 185, poz. 1092);
PODSTAWY PRAWNE WYKONYWANIA ZAWODU
LEKARZA
Ustawa o zawodach lekarza i lekarza dentysty tekst jednolity z dnia 27 września 2011 r.
(Dz. U. Nr 277, poz. 1634)
Art. 2. [Definicje]
1. Wykonywanie zawodu lekarza polega na udzielaniu przez osobę posiadającą
wymagane kwalifikacje, potwierdzone odpowiednimi dokumentami,
świadczeń zdrowotnych, w szczególności: badaniu stanu zdrowia,
rozpoznawaniu chorób i zapobieganiu im, leczeniu i rehabilitacji chorych,
udzielaniu porad lekarskich, a także wydawaniu opinii i orzeczeń lekarskich.
2. Wykonywanie zawodu lekarza dentysty polega na udzielaniu przez osobę
posiadającą wymagane kwalifikacje, potwierdzone odpowiednimi
dokumentami, świadczeń określonych w ust. 1, w zakresie chorób zębów, jamy
ustnej, części twarzowej czaszki oraz okolic przyległych.
PODSTAWY PRAWNE WYKONYWANIA ZAWODU
LEKARZA
Ustawa o zawodach lekarza i lekarza dentysty tekst jednolity z dnia 27
września 2011 r. (Dz. U. Nr 277, poz. 1634)
3. Za wykonywanie zawodu lekarza uważa się także prowadzenie przez lekarza
prac badawczych w dziedzinie nauk medycznych lub promocji zdrowia,
nauczanie zawodu lekarza, kierowanie podmiotem leczniczym, o którym mowa
w art. 4 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (Dz.U
(Dz.U.. Nr 112,
poz. 654, Nr 149, poz. 887, Nr 174, poz. 1039 i Nr 185, poz. 1092) lub
zatrudnienie w podmiotach zobowiązanych do finansowania świadczeń opieki
zdrowotnej ze środków publicznych w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 27
sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków
publicznych (Dz.U
(Dz.U.. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027, z późn
późn.. zm.[2]) lub urzędach te
podmioty obsługujących, w ramach którego wykonuje się czynności związane z
przygotowywaniem, organizowaniem lub nadzorem nad udzielaniem świadczeń
opieki zdrowotnej.
PODSTAWY PRAWNE WYKONYWANIA ZAWODU
LEKARZA
Podobne ustawowe regulacje prawne mają inne zawody medyczne:
Ustawa o zawodzie felczera.
 Ustawa o zawodach pielęgniarki i położnej.
Prawo Farmaceutyczne – zawód farmaceuty (aptekarza).
Ustawa o diagnostyce laboratoryjnej – zawód diagnosty laboratoryjnego.
Osoby wykonujące ww. zawody również muszą być zrzeszone w samorządach, sprawujących nadzór
nad zasadami wykonywania tych zawodów.
Nie ma Izby Felczerskiej, nadzór nad wykonywaniem zawodu sprawuje Izba Lekarska. Felczerzy
podlegają też odpowiedzialności zawodowej przed „wojewódzką komisją” a nie przed sądem
korporacyjnym lub sądem lekarskim.
Ponadto::
Ponadto
 Ustawa o Państwowym Ratownictwie Medycznym i odpowiednie akty wykonawcze
(Rozporządzenia) regulują zasady wykonywania zawodu ratownika medycznego.
medycznego.
Inne zawody medyczne: technik dentystyczny, analityk medyczny.
PODSTAWY PRAWNE WYKONYWANIA ZAWODU
LEKARZA
Ustawa o zawodach lekarza i lekarza dentysty tekst jednolity z dnia 27
września 2011 r. (Dz. U. Nr 277, poz. 1634)
Art. 4. [Wykonywanie zawodu]
Lekarz ma obowiązek wykonywać zawód, zgodnie ze wskazaniami aktualnej
wiedzy medycznej, dostępnymi mu metodami i środkami zapobiegania,
rozpoznawania i leczenia chorób, zgodnie z zasadami etyki zawodowej oraz z
należytą starannością.
PODSTAWY PRAWNE WYKONYWANIA ZAWODU
LEKARZA
Ustawa o zawodach lekarza i lekarza dentysty tekst jednolity z dnia
27 września 2011 r. (Dz. U. Nr 277, poz. 1634)
Art. 30. Lekarz ma obowiązek udzielać pomocy lekarskiej w każdym
przypadku, gdy zwłoka w jej udzieleniu mogłaby spowodować
niebezpieczeństwo utraty życia, ciężkiego uszkodzenia ciała lub
ciężkiego rozstroju zdrowia, oraz w innych przypadkach nie
cierpiących zwłoki.
PODSTAWY PRAWNE WYKONYWANIA ZAWODU LEKARZA
UOZL Art. 5. [Warunki przyznania prawa wykonywania zawodu]
1. Okręgowa rada lekarska przyznaje, z zastrzeżeniem ust. 22-6 i 8 oraz art. 5a5a-5c, prawo wykonywania zawodu lekarza
albo prawo wykonywania zawodu lekarza dentysty osobie, która:
1) jest obywatelem polskim lub obywatelem innego niż Rzeczpospolita Polska państwa członkowskiego Unii
Europejskiej;
2) posiada:
a) dyplom lekarza wydany przez polską szkołę wyższą potwierdzający ukończenie co najmniej sześcioletnich studiów na
kierunku lekarskim, obejmujących co najmniej 5500 godzin dydaktycznych zajęć teoretycznych i praktycznych, w tym
dwusemestralne praktyczne nauczanie w dziedzinach klinicznych na 6. roku studiów, lub dyplom lekarza dentysty
wydany przez polską szkołę wyższą potwierdzający ukończenie co najmniej pięcioletnich studiów na kierunku lekarskolekarsko dentystycznym, obejmujących co najmniej dwusemestralne praktyczne nauczanie na 5. roku studiów, lub
b) dyplom lekarza wydany przez polską szkołę wyższą potwierdzający ukończenie studiów na kierunku lekarskim
rozpoczętych przed dniem 1 października 2012 r. lub dyplom lekarza dentysty wydany przez polską szkołę wyższą
potwierdzający ukończenie studiów na kierunku lekarskolekarsko-dentystycznym rozpoczętych przed dniem 1 października 2012
r., lub
c) dokument potwierdzający formalne kwalifikacje lekarza lub lekarza dentysty, spełniające minimalne wymogi
kształcenia określone w przepisach prawa Unii Europejskiej, wydany przez inne niż Rzeczpospolita Polska państwo
członkowskie Unii Europejskiej, wymieniony w wykazie, o którym mowa w art. 6b, i towarzyszące mu odpowiednie
świadectwo wymienione w wykazie, o którym mowa w art. 6b, lub
d) dyplom lekarza lub lekarza dentysty wydany przez inne państwo niż państwo członkowskie Unii Europejskiej, pod
warunkiem że dyplom został uznany w Rzeczypospolitej Polskiej za równorzędny zgodnie z odrębnymi przepisami oraz
że spełnia minimalne wymogi kształcenia określone w przepisach prawa Unii Europejskiej;
3) posiada pełną zdolność do czynności prawnych;
4) posiada stan zdrowia pozwalający na wykonywanie zawodu lekarza lub lekarza dentysty;
5) wykazuje nienaganną postawę etyczną.
PODSTAWY PRAWNE WYKONYWANIA ZAWODU LEKARZA
Ustawa o zawodach lekarza i lekarza dentysty tekst jednolity z dnia 27 września 2011 r. (Dz. U. Nr 277, poz. 1634)
Art. 5a. [Lekarze będący obywatelami państw UE]
Art. 5c. [Uznanie kwalifikacji przez ministra]
Art. 7. [Prawo wykonywania zawodu przez cudzoziemców]
1. Cudzoziemcowi niebędącemu obywatelem państwa członkowskiego Unii Europejskiej okręgowa rada lekarska właściwa ze względu
na zamierzone miejsce wykonywania zawodu przyznaje prawo wykonywania zawodu lekarza albo prawo wykonywania zawodu
lekarza dentysty na stałe albo na czas określony, jeżeli spełnia następujące warunki:
1) posiada dyplom lekarza lub lekarza dentysty wydany:
a) przez polską szkołę wyższą lub
b) w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej, lub
c) w innym państwie niż państwo członkowskie Unii Europejskiej, pod warunkiem że dyplom został uznany w Rzeczypospolitej
Polskiej za równoważny zgodnie z odrębnymi przepisami oraz że spełnia minimalne wymogi kształcenia określone w przepisach Unii
Uni i
Europejskiej;
2) posiada pełną zdolność do czynności prawnych;
3) posiada stan zdrowia pozwalający na wykonywanie zawodu lekarza lub lekarza dentysty;
4) wykazuje nienaganną postawę etyczną;
5) wykazuje znajomość języka polskiego określoną w ust. 3; [egzamin!]
6) odbył staż podyplomowy;
7) złożył z wynikiem pozytywnym Lekarski Egzamin Końcowy lub LekarskoLekarsko-Dentystyczny Egzamin Końcowy; przepis art. 5 ust. 5
stosuje się odpowiednio;
8) uzyskał prawo pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, zgodnie z odrębnymi przepisami.
PODSTAWY PRAWNE WYKONYWANIA ZAWODU LEKARZA
UOZL Art. 9. [Prawo wykonywania niektórych czynności przez cudzoziemców]
1. Lekarz o odpowiednio wysokich kwalifikacjach, nieposiadający prawa wykonywania zawodu na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej, ale posiadający to prawo w innym państwie, może prowadzić teoretyczne i praktyczne
nauczanie zawodu lekarza lub brać udział w konsylium lekarskim i wykonywać zabiegi, których potrzeba wynika z tego
konsylium lub programu nauczania, jeżeli:
1) został zaproszony przez lekarza posiadającego prawo wykonywania zawodu na terytorium Rzeczypospolitej
Polskiej, każdorazowo po uzyskaniu zgody właściwej okręgowej rady lekarskiej, lub
2) został zaproszony przez lekarza wykonującego zawód w podmiocie leczniczym w rozumieniu przepisów o
działalności leczniczej, każdorazowo po uzyskaniu zgody kierownika tego podmiotu i właściwej okręgowej rady
lekarskiej, lub
3) został zaproszony przez szpital kliniczny lub medyczną jednostkę naukową, która informuje o tym właściwą
okręgową radę lekarską.
2. Lekarz, lekarz dentysta będący obywatelem państwa członkowskiego Unii Europejskiej, który posiada prawo do
wykonywania zawodu lekarza lub lekarza dentysty w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie członkowskim Unii
Europejskiej, może czasowo i okazjonalnie wykonywać zawód lekarza, lekarza dentysty bez konieczności uzyskania
prawa wykonywania zawodu lekarza albo prawa wykonywania zawodu lekarza dentysty albo bez konieczności
uzyskania wpisu do rejestru indywidualnych praktyk lekarskich lub rejestru indywidualnych specjalistycznych praktyk
lekarskich, jeżeli złoży w okręgowej izbie lekarskiej właściwej ze względu na miejsce zamierzonego wykonywania
zawodu:
1) pisemne oświadczenie o zamiarze tymczasowego i okazjonalnego wykonywania zawodu lekarza, lekarza dentysty, z
podaniem miejsca i, o ile to możliwe, czasu jego wykonywania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, oraz
2) dokument potwierdzający obywatelstwo, oraz
3) zaświadczenie wydane przez właściwe organy państwa członkowskiego Unii Europejskiej, stwierdzające, że posiada
w tym państwie prawo do wykonywania zawodu lekarza lub lekarza dentysty, które w czasie składania oświadczenia
nie jest zawieszone lub ograniczone, i że wykonuje zawód lekarza, oraz
4) dokument potwierdzający kwalifikacje formalne lekarza lub lekarza dentysty.
PODSTAWY PRAWNE WYKONYWANIA ZAWODU LEKARZA
UOZL Art. 17. [Świadectwo umiejętności]
1. Art. 17. [Świadectwo umiejętności]
2. 1. Lekarz może uzyskać świadectwo potwierdzające posiadanie umiejętności z zakresu węższych dziedzin medycyny lub
udzielania określonych świadczeń zdrowotnych, zwane dalej "świadectwem".
3. 2. Lekarz uzyskuje świadectwo po odbyciu szkolenia i zdaniu egzaminu państwowego po jego zakończeniu.
4. 3. Warunki prowadzenia szkolenia, w tym wysokość opłat za szkolenie, określa umowa zawarta pomiędzy podmiotem
prowadzącym szkolenie a lekarzem.
5. 4. Szkolenie może prowadzić podmiot wpisany na listę podmiotów uprawnionych do szkolenia w zakresie uzyskiwania
umiejętności z zakresu węższych dziedzin medycyny lub udzielania określonych świadczeń zdrowotnych, zwaną dalej "listą",
prowadzoną przez ministra właściwego do spraw zdrowia, który spełnia następujące warunki:
6. 1) zobowiąże się do przeprowadzenia szkolenia zgodnie z programem zatwierdzonym przez ministra właściwego do spraw
zdrowia;
7. 2) zapewnia prowadzenie szkolenia przez co najmniej trzech lekarzy posiadających świadectwo umiejętności lub tytuł
specjalisty albo specjalizację drugiego stopnia w odpowiedniej lub pokrewnej dziedzinie medycyny;
8. 3) udziela świadczeń zdrowotnych odpowiedniego rodzaju, w odpowiednim zakresie i liczbie, umożliwiających zrealizowanie
programu umiejętności określonej liczbie lekarzy, lub zawarł w tym zakresie umowę z podmiotem, który udziela takich
świadczeń;
9. 4) dysponuje odpowiednim sprzętem i aparaturą medyczną niezbędną do realizacji zadań dydaktycznych określonych
programem umiejętności.
Art. 18. [Obowiązek dokształcania się]
1. Lekarz ma prawo i obowiązek doskonalenia zawodowego, w szczególności w różnych formach kształcenia podyplomowego. (…)
PODSTAWY PRAWNE WYKONYWANIA ZAWODU LEKARZA
UOZL Art. 10. [Wykonywanie zawodu po przerwie pięcioletniej]
1. Lekarz, który zamierza podjąć wykonywanie zawodu po upływie 5 lat od uzyskania dyplomu lekarza,
lekarza dentysty przed przyznaniem ograniczonego prawa wykonywania zawodu lekarza, lekarza
dentysty, obowiązany jest do odbycia przeszkolenia.
2. Lekarz posiadający ograniczone prawo wykonywania zawodu lekarza, lekarza dentysty, który
zamierza podjąć wykonywanie zawodu po upływie 5 lat od ukończenia stażu podyplomowego, ma
obowiązek odbycia przeszkolenia.
3. Lekarz posiadający prawo wykonywania zawodu, który nie wykonuje go przez okres dłuższy niż 5 lat,
a zamierza podjąć jego wykonywanie, ma obowiązek zawiadomienia o tym właściwej okręgowej rady
lekarskiej i odbycia przeszkolenia.
4. Przepisów ust. 11-3 nie stosuje się do lekarza będącego obywatelem państwa członkowskiego Unii
Europejskiej, który posiada dyplom lub inne dokumenty poświadczające formalne kwalifikacje
wymienione w wykazie, o którym mowa w art. 6b, i dotychczas nie uzyskał prawa wykonywania
zawodu lekarza albo prawa wykonywania zawodu lekarza dentysty na terytorium Rzeczypospolitej
Polskiej.
PODSTAWY PRAWNE WYKONYWANIA ZAWODU LEKARZA
UOZL Art. 11. [Opinia o przygotowaniu zawodowym]
1. Jeżeli okręgowa rada lekarska stwierdzi, że istnieje uzasadnione podejrzenie niedostatecznego
przygotowania zawodowego lekarza, powołuje komisję złożoną z lekarzy o odpowiednich
kwalifikacjach zawodowych, która wydaje opinię o przygotowaniu zawodowym tego lekarza.
2. Okręgowa rada lekarska na podstawie opinii komisji, o której mowa w ust. 1, może zobowiązać
lekarza do odbycia uzupełniającego przeszkolenia. Zainteresowany lekarz jest uprawniony do
uczestnictwa w posiedzeniu okręgowej rady lekarskiej w czasie rozpatrywania jego sprawy.
3. Lekarz ma obowiązek stawienia się przed komisją, o której mowa w ust. 1.
4. W razie nieusprawiedliwionego niestawiania się lekarza przed komisją, o której mowa w ust. 1, lub
uchylania się od uczestnictwa w uzupełniającym przeszkoleniu, o którym mowa w ust. 2 i w art. 10
ust. 2 i 3, okręgowa rada lekarska podejmuje uchwałę o zawieszeniu lekarza w prawie wykonywania
zawodu lub o ograniczeniu w wykonywaniu określonych czynności medycznych do czasu zakończenia
przeszkolenia.
5. Okręgowa rada lekarska ustala tryb, miejsce i program przeszkolenia, o którym mowa w ust. 2
oraz w art. 10. Koszty tego przeszkolenia ponosi lekarz.
PODSTAWY PRAWNE WYKONYWANIA ZAWODU LEKARZA
UOZL Art. 12. [Orzeczenie w przedmiocie niezdolności]
1. Jeżeli okręgowa rada lekarska stwierdzi, że istnieje uzasadnione podejrzenie
niezdolności lekarza do wykonywania zawodu lub ograniczenia w wykonywaniu ściśle
określonych czynności medycznych ze względu na stan zdrowia uniemożliwiający
wykonywanie zawodu lekarza, powołuje komisję złożoną z lekarzy specjalistów z
odpowiednich dziedzin medycyny. Komisja ta wydaje orzeczenie w przedmiocie
niezdolności lekarza do wykonywania zawodu albo ograniczenia w wykonywaniu ściśle
określonych czynności medycznych.
2. Lekarz ma obowiązek stawienia się przed komisją, o której mowa w ust. 1, i poddania
się niezbędnym badaniom.
3. Okręgowa rada lekarska na podstawie orzeczenia komisji może podjąć uchwałę o
zawieszeniu prawa wykonywania zawodu na okres trwania niezdolności albo o
ograniczeniu wykonywania określonych czynności medycznych na okres trwania
niezdolności. Zainteresowany lekarz jest uprawniony do uczestnictwa w posiedzeniu
okręgowej rady lekarskiej w czasie rozpatrywania jego sprawy.
PODSTAWY PRAWNE WYKONYWANIA ZAWODU LEKARZA
UOZL Art. 12. [Orzeczenie w przedmiocie niezdolności c.d.]
4. Jeżeli lekarz odmawia poddania się badaniu przez komisję lub gdy okręgowa rada
lekarska na podstawie wyników postępowania wyjaśniającego uzna, że dalsze
wykonywanie zawodu lub ściśle określonych czynności medycznych przez lekarza grozi
niebezpieczeństwem dla osób przez niego leczonych, okręgowa rada lekarska podejmuje
uchwałę o zawieszeniu lekarza w prawie wykonywania zawodu albo o ograniczeniu w
wykonywaniu określonych czynności medycznych do czasu zakończenia postępowania.
5. Lekarz, w stosunku do którego podjęto uchwałę o zawieszeniu prawa wykonywania
zawodu lub ograniczeniu wykonywania określonych czynności medycznych, może
wystąpić do okręgowej rady lekarskiej o uchylenie uchwały, jeżeli ustaną przyczyny
zawieszenia lub ograniczenia, nie wcześniej jednak niż po upływie 6 miesięcy od podjęcia
uchwały okręgowej rady lekarskiej. (…) [Rozporządzenie wykonawcze – tryb
postępowania]
Art. 13. [Rozwinięcie]
Postępowanie w sprawach, o których mowa w art. 11 i 12, jest poufne.
PODSTAWY PRAWNE WYKONYWANIA ZAWODU LEKARZA
UOZL Art. 14. [Utrata prawa wykonywania zawodu]
Prawo wykonywania zawodu, ograniczone prawo wykonywania zawodu lekarz traci z mocy
prawa w razie:
1) utraty obywatelstwa polskiego lub innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej,
jeżeli nie nabył równocześnie obywatelstwa innego państwa członkowskiego Unii
Europejskiej;
2) ubezwłasnowolnienia całkowitego lub częściowego;
3) upływu czasu, na jaki zostało przyznane. [Nie można się zrzec].
zrzec].
PODSTAWY PRAWNE WYKONYWANIA ZAWODU LEKARZA
Ustawa o izbach lekarskich z dn. 02.12.2009 r. (Dz. U. nr 219, poz. 1708)
Art. 2.
1. Członkowie izb lekarskich stanowią samorząd zawodowy lekarzy i lekarzy dentystów.
2. Samorząd zawodowy lekarzy i lekarzy dentystów reprezentuje osoby wykonujące
zawody lekarza i lekarza dentysty, sprawuje pieczę nad należytym wykonywaniem tych
zawodów w granicach interesu publicznego i dla jego ochrony.
3. Samorząd zawodowy lekarzy i lekarzy dentystów jest niezależny w wykonywaniu swoich
zadań i podlega tylko przepisom prawa.
4. Okręgową izbę lekarską i Wojskową Izbę Lekarską stanowią lekarze wpisani na
odpowiednią listę członków.
5. Naczelną Izbę Lekarską tworzą członkowie jej organów.
PODSTAWY PRAWNE WYKONYWANIA ZAWODU LEKARZA
Ustawa o izbach lekarskich
Art. 5. Zadaniem samorządu lekarzy jest w szczególności:
1)ustanawianie
1)
ustanawianie zasad etyki lekarskiej oraz dbanie o ich przestrzeganie;
2) sprawowanie pieczy nad należytym i sumiennym wykonywaniem zawodu lekarza;
3)przyznawanie
3)
przyznawanie prawa wykonywania zawodu oraz uznawanie kwalifikacji lekarzy, będących obywatelami państw
członkowskich Unii Europejskiej, zamierzających wykonywać zawód lekarza na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
4) zawieszanie i pozbawianie prawa wykonywania zawodu oraz ograniczanie w wykonywaniu zawodu;
5) prowadzenie postępowania w przedmiocie odpowiedzialności zawodowej lekarzy;
6) prowadzenie postępowania w przedmiocie niezdolności do wykonywania zawodu lekarza lub w przedmiocie
niedostatecznego przygotowania do wykonywania zawodu;
7) prowadzenie lub udział w organizowaniu doskonalenia zawodowego lekarzy;
8) opiniowanie i wnioskowanie w sprawach kształcenia przedprzed- i podyplomowego lekarzy i w innych zawodach
medycznych;
9)przewodniczenie
9)
przewodniczenie komisjom przeprowadzającym konkursy na stanowisko ordynatora i uczestnictwo w konkursach na
inne stanowiska w ochronie zdrowia, jeżeli odrębne przepisy tak stanowią;
10)opiniowanie
10)
opiniowanie kandydatur lekarzy na stanowiska lub funkcje, jeżeli odrębne przepisy tak stanowią;
11)prowadzenie
11)
prowadzenie rejestrów lekarzy, rejestrów praktyk lekarskich i rejestrów podmiotów prowadzących kształcenie
podyplomowe lekarzy oraz rejestrów lekarzy tymczasowo i okazjonalnie wykonujących zawód lekarza;
12) opiniowanie warunków pracy i płac lekarzy;
PODSTAWY PRAWNE WYKONYWANIA ZAWODU LEKARZA
Ustawa o izbach lekarskich
Art. 5. Zadaniem samorządu lekarzy jest w szczególności (c.d.):
13) integrowanie środowiska lekarskiego;
14) działania na rzecz ochrony zawodu lekarza, w tym występowanie w obronie godności zawodu lekarza oraz interesów
indywidualnych i zbiorowych członków samorządu lekarzy;
15) zajmowanie stanowiska w sprawach stanu zdrowotności społeczeństwa, polityki zdrowotnej państwa oraz organizacji
ochrony zdrowia;
16) opiniowanie projektów aktów prawnych dotyczących ochrony zdrowia i wykonywania zawodu lekarza bądź
występowanie o ich wydanie;
17) prowadzenie badań dotyczących ochrony zdrowia i wykonywania zawodu lekarza;
18) udzielanie zainteresowanym lekarzom informacji dotyczących ogólnych zasad wykonywania zawodu, zasad etyki
lekarskiej, a także o przepisach dotyczących ochrony zdrowia;
19) prowadzenie instytucji samopomocowych i innych form pomocy materialnej dla lekarzy i ich rodzin;
20) współdziałanie z organami administracji publicznej, związkami zawodowymi oraz innymi organizacjami w kraju i za
granicą w sprawach dotyczących ochrony zdrowia i warunków wykonywania zawodu lekarza;
21) współdziałanie z samorządami zawodów medycznych i innymi organizacjami reprezentującymi zawody medyczne w
kraju i za granicą oraz organami państw członkowskich Unii Europejskiej (…)
22) współpraca z towarzystwami naukowymi, uczelniami, instytutami i jednostkami badawczobadawczo -rozwojowymi w kraju i za
granicą;
23) zarządzanie majątkiem i działalnością gospodarczą izb lekarskich;
24) wykonywanie innych zadań określonych w odrębnych przepisach.
ODPOWIEDZIALNOŚĆ KARNA LEKARZA
UOZL Art. 58. [Rodzaje wykroczeń i przestępstw]
1. Kto bez uprawnień udziela świadczeń zdrowotnych polegających na rozpoznawaniu
chorób oraz ich leczeniu, podlega karze grzywny.
2. Jeżeli sprawca czynu określonego w ust. 1 działa w celu osiągnięcia korzyści
majątkowej albo wprowadza w błąd co do posiadania takiego uprawnienia, podlega
grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.
3. Postępowanie w sprawach, o których mowa w ust. 1, toczy się według przepisów
Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia.
Odpowiedzialność korporacyjna lekarza
Ustawa o izbach lekarskich z dn. 02.12.2009 r. (Dz. U. nr 219, poz. 1708)
Art. 5. 1. Zadaniem samorządu lekarzy jest w szczególności:
1) ustanawianie zasad etyki lekarskiej oraz dbałość o ich przestrzeganie;
2) sprawowanie pieczy i nadzoru nad należytym i sumiennym wykonywaniem zawodu
lekarza; (…)
4) zawieszanie i pozbawianie prawa wykonywania zawodu oraz ograniczanie w
wykonywaniu zawodu;
5) prowadzenie postępowania w przedmiocie odpowiedzialności zawodowej lekarzy;
Regulacje etycznoetyczno-deontologiczne wykonywania zawodu lekarza.
Kodeks Etyki Lekarskiej (2004 r.)
Art. 6. Lekarz ma swobodę wyboru w zakresie metod postępowania, które uzna za
najskuteczniejsze. Powinien jednak ograniczyć czynności medyczne do rzeczywiście
potrzebnych choremu, zgodnych z aktualnym stanem wiedzy.
Art. 7. W szczególnie uzasadnionych przypadkach lekarz może nie podjąć się lub odstąpić od
leczenia chorego, z wyjątkiem przypadków nie cierpiących zwłoki. Nie podejmując albo
odstępując od leczenia lekarz winien wskazać inną możliwość uzyskania pomocy
lekarskiej.
Regulacje etycznoetyczno-deontologiczne wykonywania zawodu lekarza
Kodeks Etyki Lekarskiej (2004 r.)
Art. 8. Lekarz powinien przeprowadzać wszelkie postępowanie diagnostyczne, lecznicze i
zapobiegawcze z należytą starannością, poświęcając im niezbędny czas.
Art.10. 1. Lekarz nie powinien wykraczać poza swoje umiejętności zawodowe przy
wykonywaniu czynności diagnostycznych, zapobiegawczych, leczniczych i
orzeczniczych.
2. Jeżeli zakres tych czynności przewyższa umiejętności lekarza, wówczas winien
zwrócić się do bardziej kompetentnego kolegi. Nie dotyczy to nagłych wypadków i
ciężkich zachorowań
zachorowań,, gdy zwłoka może zagrażać zdrowiu lub życiu chorego.
Regulacje etycznoetyczno-deontologiczne wykonywania zawodu lekarza
Kodeks Etyki Lekarskiej (2004 r.)
Art. 31. Lekarzowi nie wolno stosować eutanazji, ani pomagać choremu w
popełnieniu samobójstwa.
Art. 32. 1. W stanach terminalnych lekarz nie ma obowiązku podejmowania i
prowadzenia reanimacji lub uporczywej terapii i stosowania środków
nadzwyczajnych.
2. Decyzja o zaprzestaniu reanimacji należy do lekarza i jest związana z
oceną szans leczniczych.
Odpowiedzialność korporacyjna lekarza
Ustawa o izbach lekarskich z dn. 02.12.2009 r. (Dz. U. nr 219, poz. 1708)
Art. 53.
Członkowie izb lekarskich podlegają odpowiedzialności zawodowej za naruszenie zasad
etyki lekarskiej oraz przepisów związanych z wykonywaniem zawodu lekarza, zwane dalej
„przewinieniem zawodowym”.
Art. 54.
1. Postępowanie w przedmiocie odpowiedzialności zawodowej lekarzy toczy się niezależnie
od postępowania karnego lub postępowania dyscyplinarnego dotyczącego tego samego
czynu.
2. Postępowanie w przedmiocie odpowiedzialności zawodowej lekarzy może być zawieszone
do czasu ukończenia postępowania karnego lub dyscyplinarnego, o ile ich wynik może mieć
wpływ na rozstrzygnięcie w postępowaniu w przedmiocie odpowiedzialności zawodowej
lekarzy.
Odpowiedzialność korporacyjna lekarza
Ustawa o izbach lekarskich z dn. 02.12.2009 r. (Dz. U. nr 219, poz. 1708)
1708)
• Strony postępowania to pokrzywdzony (najczęściej pacjent) i lekarz lub obwiniony.
Art. 58 [Obwiniony]
1. Za obwinionego uważa się lekarza, wobec którego w toku postępowania wyjaśniającego
rzecznik odpowiedzialności zawodowej wydał postanowienie o przedstawieniu zarzutów
lub przeciwko któremu skierował do sądu lekarskiego wniosek o ukaranie. (…)
Art. 77 [Tymczasowe zawieszenie prawa wykonywania zawodu; ograniczenie zakresu
czynności w wykonywaniu zawodu lekarza]
1. W przypadku gdy zebrane dowody wskazują z dużym prawdopodobieństwem, że lekarz,
którego dotyczy postępowanie, lub obwiniony popełnił ciężkie przewinienie zawodowe, a
rodzaj tego przewinienia wskazuje, że wykonywanie przez obwinionego zawodu lekarza
zagraża bezpieczeństwu pacjentów lub grozi popełnieniem kolejnego przewinienia
zawodowego, sąd lekarski, na wniosek rzecznika odpowiedzialności zawodowej, wydaje
postanowienie o tymczasowym zawieszeniu prawa wykonywania zawodu albo o
ograniczeniu zakresu czynności w wykonywaniu zawodu lekarza przez obwinionego na
okres do roku.
2. Postanowienie jest natychmiast wykonalne. (…)
Odpowiedzialność korporacyjna lekarza
Ustawa o izbach lekarskich z dn. 02.12.2009 r. (Dz. U. nr 219, poz. 1708)
Art. 83
83.. [Kary]
1. Sąd lekarski może orzec następujące kary:
1) upomnienie
upomnienie;;
2) nagana;
3) kara pieniężna [na cel społeczny związany z ochroną zdrowia – w wysokości od 1/3 do 4x
przeciętnej pensji, może być łącznie];
łącznie];
4) zakaz pełnienia funkcji kierowniczych w jednostkach organizacyjnych ochrony zdrowia na
okres od roku do pięciu lat [również jako kara dodatkowa przy karach pkt. 5 i 6];
6];
5) ograniczenie zakresu czynności w wykonywaniu zawodu lekarza na okres od sześciu
miesięcy do dwóch lat [określa się ich zakres];
zakres];
6) zawieszenie prawa wykonywania zawodu lekarza na okres od roku do pięciu lat;
7) pozbawienie prawa wykonywania zawodu lekarza [utrata na zawsze]
zawsze].
2. Sąd lekarski, orzekając karę przewidzianą w ust. 1 pkt 5 lub 6, może dodatkowo orzec karę
wymienioną w ust. 1 pkt 4.
Art. 87 [Zawieszenie prawa wykonywania zawodu]
1. Zawieszenie prawa wykonywania zawodu orzeka się w miesiącach i latach.
2. Bieg kary rozpoczyna się z dniem uprawomocnienia się orzeczenia. (…)
Odpowiedzialność korporacyjna lekarza
Ustawa o izbach lekarskich z dn. 02.12.2009 r. (Dz. U. nr 219, poz. 1708)
1708)
Art. 108 [Zawieszenie w prawie wykonywania zawodu; wypowiedzenie umowy o pracę;
skreślenie z rejestru]
1. Lekarz zawieszony w prawie wykonywania zawodu nie może wykonywać zawodu w
żadnej formie.
2. Prawomocne orzeczenie kary wymienionej w art. 83 ust. 1 pkt 6 i 7 stanowi podstawę do
rozwiązania bez wypowiedzenia umowy o pracę albo umowy cywilnoprawnej, na
podstawie której lekarz wykonuje zawód.
3.Po otrzymaniu prawomocnego orzeczenia sądu lekarskiego, o którym mowa w ust. 2,
prezes właściwej okręgowej rady lekarskiej zawiadamia ukaranego lekarza o skreśleniu z
rejestru podmiotów wykonujących działalność leczniczą w wykonaniu orzeczenia sądu
lekarskiego.
Art. 110 [Rejestr Ukaranych Lekarzy]
1. Naczelna Rada Lekarska prowadzi Rejestr Ukaranych Lekarzy i Lekarzy Dentystów
Rzeczypospolitej Polskiej, zwany dalej „Rejestrem Ukaranych Lekarzy”. Rejestr jest jawny
dla osób i podmiotów, które wykażą interes prawny. (…)
Odpowiedzialność korporacyjna lekarza
Ustawa o izbach lekarskich z dn. 02.12.2009 r. (Dz. U. nr 219, poz. 1708) – inne zmiany w
przepisach:
• postępowanie jest jawne (można wyłączyć), pokrzywdzony jest stroną postępowania i
może w nim uczestniczyć, mieć swoich pełnomocników;
• w przypadku gdy zebrane dowody z dużym prawdopodobieństwem wskazują na
popełnienie ciężkiego przewinienia zawodowego,
zawodowego, którego rodzaj wskazuje, że
wykonywanie przez obwinionego zawodu lekarza zagraża bezpieczeństwu pacjentów i
grozi popełnieniem kolejnego przewinienia – sąd lekarski (na wniosek rzecznika
odpowiedzialności) może czasowo zawiesić prawo wykonywania zawodu lekarza albo
ograniczyć zakres czynności – na okres do roku;
• możliwa mediacja w trakcie postępowania wyjaśniającego.
Felczer
Ustawa o zawodzie felczera z dnia 20 lipca 1950 r. (Dz.U
(Dz.U.. Nr 36, poz. 336), tj. z dnia
13 marca 2004 r. (Dz.U
(Dz.U.. Nr 53, poz. 531), tj. z dnia 30 sierpnia 2012 r. (Dz.U
Dz.U.. z 2012
r. poz. 1133)
• Mogą wykonywać zawód na podstawie dyplomu uzyskanego w państwie
członkowskim UE lub państwie nie należącym do UE – na podstawie umów
dwustronnych.
• Wykonują zawód na podstawie „Prawa wykonywania zawodu” uzyskiwanego po
ukończeniu liceum felczerskiego lub szkoły felczerskiej w Polsce albo posiadają
kwalifikacje uznane za równoważne – nabyte za granicą.
• Muszą, podobnie jak lekarze, posiadać pełną zdolność do czynności prawnych,
odpowiedni stan zdrowia, władać językiem polskim w mowie i w piśmie
(obywatele państw UE – składają oświadczenie, pozostali – zdają egzamin,
wystarczy 50% punktów), zagraniczni – przedstawić zaświadczenie, że mają prawo
wykonywać zawód na terenie swojego kraju.
Felczer
Ustawa o zawodzie felczera z dnia 20 lipca 1950 r. (Dz.U
(Dz.U.. Nr 36, poz. 336), tj. z dnia 13 marca 2004
r. (Dz.U
(Dz.U.. Nr 53, poz. 531), tj. z dnia 30 sierpnia 2012 r. (Dz.U
Dz.U.. z 2012 r. poz. 1133)
Art. 2 [Zakres zadań felczera]
1. Wykonywanie zawodu felczera polega na udzielaniu świadczeń zdrowotnych, a w szczególności:
1) badaniu stanu zdrowia;
2) rozpoznawaniu chorób i zapobieganiu im;
3) udzielaniu pomocy w stanach zagrożenia życia i zdrowia;
4) wykonywaniu czynności z zakresu medycyny pracy, zapobieganiu i zwalczaniu chorób zakaźnych;
5) sprawowaniu nadzoru nad artykułami żywnościowymi i produktami użytkowymi;
6) stwierdzaniu zgonów;
7) udziale w procesie leczenia pod nadzorem lub przy współpracy z lekarzem.
2. Czynności określone w ust. 1 felczer wykonuje samodzielnie w podmiocie leczniczym w
rozumieniu przepisów o działalności leczniczej albo w utworzonym punkcie felczerskim.
3. Przepis ust. 2 nie dotyczy czynności, związanych z udzielaniem pomocy w nagłych wypadkach.
Felczer
Ustawa o zawodzie felczera z dnia 20 lipca 1950 r. (Dz.U
(Dz.U.. Nr 36, poz. 336), tj.
z dnia 13 marca 2004 r. (Dz.U
(Dz.U.. Nr 53, poz. 531), tj. z dnia 30 sierpnia 2012 r.
(Dz.U
Dz.U.. z 2012 r. poz. 1133)
Art. 2a [Utrata prawa do wykonywania zawodu]
1. Felczer traci prawo wykonywania zawodu z mocy prawa w przypadku
ubezwłasnowolnienia. [Nie
[Nie można się zrzec].
zrzec].
2. Felczer lub starszy felczer posiadający prawo wykonywania zawodu, który
nie wykonuje go przez okres dłuższy niż 5 lat, a zamierza podjąć jego
wykonywanie, ma obowiązek zawiadomienia o tym Naczelnej Rady Lekarskiej
i odbycia przeszkolenia. (…)
Felczer
Ustawa o zawodzie felczera z dnia 20 lipca 1950 r. (Dz.U
(Dz.U.. Nr 36, poz. 336), tj. z dnia
13 marca 2004 r. (Dz.U
(Dz.U.. Nr 53, poz. 531), tj. z dnia 30 sierpnia 2012 r. (Dz.U
Dz.U.. z 2012
r. poz. 1133)
Art. 2b [Niedostateczne kwalifikacje zawodowe; Przeszkolenie uzupełniające]
1. Jeżeli zaistnieją przesłanki uzasadniające podejrzenie niedostatecznego
przygotowania zawodowego felczera, Naczelna Rada Lekarska powołuje komisję
złożoną z lekarzy o odpowiednich kwalifikacjach zawodowych, która wydaje opinię
o przygotowaniu zawodowym felczera. Felczer ma obowiązek stawienia się przed
komisją. (…)
Art. 2c [Zawieszenie lub pozbawienia prawa wykonywania zawodu]
1. Jeżeli zaistnieją przesłanki uzasadniające podejrzenie niezdolności felczera do
wykonywania zawodu ze względu na stan zdrowia, Naczelna Rada Lekarska
powołuje komisję złożoną z lekarzy specjalistów z odpowiednich dziedzin
medycyny. Komisja ta wydaje orzeczenie w przedmiocie niezdolności felczera do
wykonywania zawodu felczera. (…)
Felczer
Ustawa o zawodzie felczera z dnia 20 lipca 1950 r. (Dz.U
(Dz.U.. Nr 36, poz. 336), tj.
z dnia 13 marca 2004 r. (Dz.U
(Dz.U.. Nr 53, poz. 531), tj. z dnia 30 sierpnia 2012 r.
(Dz.U
Dz.U.. z 2012 r. poz. 1133)
Art. 3 [Tytuł starszego felczera]
1. Felczerowi, wykonującemu zawód ponad trzy lata, przysługuje tytuł
starszego felczera.
2. Starszy felczer czynności określone w art. 2 ust. 1 wykonuje samodzielnie w
podmiocie leczniczym.
Art. 3a [Wydawanie orzeczeń o czasowej niezdolności do pracy]
Starszy felczer albo felczer może wydać ubezpieczonemu orzeczenie o
czasowej niezdolności do pracy jednorazowo do 7 dni, z tym że łącznie
orzeczony okres niezdolności do pracy nie może być dłuższy niż 14 dni.
Felczer
Art. 4 [Prawo przepisywania recept na produkty lecznicze i wyroby medyczne]
1. Felczer lub starszy felczer mają prawo przepisywać produkty lecznicze, które są dopuszczone do
obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, z wyłączeniem leków bardzo silnie działających oraz
niektórych środków odurzających i psychotropowych,
psychotropowych, oraz środki spożywcze specjalnego
przeznaczenia żywieniowego, oraz wyroby medyczne, wyroby medyczne do diagnostyki in vitro,
wyposażenie wyrobów medycznych, wyposażenie wyrobów medycznych do diagnostyki in vitro, w
rozumieniu przepisów ustawy z dnia 20 maja 2010 r. o wyrobach medycznych (Dz.U
( Dz.U.. Nr 107, poz.
679 oraz z 2011 r. Nr 102, poz. 586 i Nr 113, poz. 657).
1a. W przypadku gdy ustawa lub przepisy odrębne uprawniają felczera do wystawiania recept
stosuje się odpowiednio art. 45 ust. 2, 2a i 5 ustawy z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i
lekarza dentysty (Dz.U
(Dz.U.. z 2011 r. Nr 277, poz. 1634 i Nr 291, poz. 1707 oraz z 2012 r. poz. 95). (…)
Felczer
Art. 6 [Obowiązek udzielenie pomocy w nagłych wypadkach]
W nagłych wypadkach nie wolno felczerowi (starszemu felczerowi) odmówić udzielenia pomocy
choremu do czasu przybycia lekarza.
Art. 7 [Tajemnica zawodowa]
1. Felczer (starszy felczer) obowiązany jest do zachowania w tajemnicy wszystkiego, o czym
poweźmie wiadomość w związku z wykonywaniem zawodu.
2. Od obowiązku zachowania tajemnicy felczer (starszy felczer) jest zwolniony w stosunku do
lekarza, sprawującego nadzór fachowy nad danym zakładem bądź kierującego czynnościami
felczera (starszego felczera), a ponadto w przypadkach:
1) gdy tak stanowią ustawy;
2) gdy osoba, korzystająca z jego pomocy lub jej prawny zastępca, zezwolą na ujawnienie
tajemnicy;
3) gdy zachowanie tajemnicy może spowodować istotne niebezpieczeństwo dla życia i zdrowia
osoby, korzystającej z pomocy felczera (starszego felczera) lub dla otoczenia tej osoby.
Art. 9 [Wykonywanie zawodu bez uprawnień]
1. Kto nie będąc uprawnionym udziela zawodowo świadczeń, o których mowa w art. 2 i 3, podlega
karze grzywny.
2. W przypadku określonym w ust. 1 orzekanie następuje w trybie przepisów o postępowaniu w
sprawach o wykroczenia.
Pielęgniarka i położna
Ustawa o zawodach pielęgniarki i położnej z dnia 15 lipca 2011 r. (Dz.U
(Dz.U..
Nr 174, poz. 1039)
Art. 1 [Przedmiot regulacji]
1. Ustawa określa zasady:
1) wykonywania zawodów pielęgniarki i położnej;
2) uzyskiwania prawa wykonywania zawodów pielęgniarki i położnej;
3) kształcenia zawodowego pielęgniarki i położnej;
4) kształcenia podyplomowego pielęgniarki i położnej.
2. Zasady odpowiedzialności zawodowej pielęgniarek i położnych określa
ustawa z dnia 1 lipca 2011 r. o samorządzie pielęgniarek i położnych (Dz.U
(Dz.U..
Nr 174, poz. 1038).
Art. 2 [Samodzielność zawodów]
Zawody pielęgniarki i położnej są samodzielnymi zawodami medycznymi.
Pielęgniarka i położna
Art. 4 [Zawód pielęgniarki]
1. Wykonywanie zawodu pielęgniarki polega na udzielaniu świadczeń zdrowotnych, w
szczególności na:
1) rozpoznawaniu warunków i potrzeb zdrowotnych pacjenta;
2) rozpoznawaniu problemów pielęgnacyjnych pacjenta;
3) planowaniu i sprawowaniu opieki pielęgnacyjnej nad pacjentem;
4) samodzielnym udzielaniu w określonym zakresie świadczeń zapobiegawczych,
diagnostycznych, leczniczych i rehabilitacyjnych oraz medycznych czynności
ratunkowych;
5) realizacji zleceń lekarskich w procesie diagnostyki, leczenia i rehabilitacji;
6) orzekaniu o rodzaju i zakresie świadczeń opiekuńczoopiekuńczo-pielęgnacyjnych;
7) edukacji zdrowotnej i promocji zdrowia. (…)
…oraz czynności takie, jak nauczanie zawodu, prace naukowonaukowo-badawcze, kierowanie
zespołem, zatrudnienie na stanowiskach administracyjnych związanych ze świadczeniami
zdrowotnymi, praca w organach administracji publicznej, zatrudnienie w jednostkach
wojskowych, zakładach karnych, DPSDPS-ach, żłobkach, sprawowanie funkcji w samorządzie
itd.
Pielęgniarka i położna
Art. 5 [Zawód położnej]
1. Wykonywanie zawodu położnej polega na udzielaniu świadczeń zdrowotnych, w szczególności na:
1) rozpoznawaniu ciąży, sprawowaniu opieki nad kobietą w przebiegu ciąży fizjologicznej, a także prowadzeniu w
określonym zakresie badań niezbędnych w monitorowaniu ciąży fizjologicznej;
2) kierowaniu na badania konieczne do jak najwcześniejszego rozpoznania ciąży wysokiego ryzyka;
3) prowadzeniu porodu fizjologicznego oraz monitorowaniu płodu z wykorzystaniem aparatury medycznej;
4) przyjmowaniu porodów naturalnych, w przypadku konieczności także z nacięciem krocza, a w przypadkach
nagłych także porodu z położenia miednicowego;
5) podejmowaniu koniecznych działań w sytuacjach nagłych, do czasu przybycia lekarza, w tym ręcznego
wydobycia łożyska, a w razie potrzeby ręcznego zbadania macicy;
6) sprawowaniu opieki nad matką i noworodkiem oraz monitorowaniu przebiegu okresu poporodowego;
7) badaniu noworodków i opiece nad nimi oraz podejmowaniu w razie potrzeby wszelkich niezbędnych działań, w
tym natychmiastowej reanimacji;
8) realizacji zleceń lekarskich w procesie diagnostyki, leczenia i rehabilitacji;
9) samodzielnym udzielaniu w określonym zakresie świadczeń zapobiegawczych, diagnostycznych, leczniczych i
rehabilitacyjnych;
10) profilaktyce chorób kobiecych i patologii położniczych;
11) rozpoznawaniu u matki lub dziecka objawów nieprawidłowości wymagających skierowania do lekarza;
12) sprawowaniu opieki położniczopołożniczo-ginekologicznej nad kobietą;
13) prowadzeniu działalności edukacyjnoedukacyjno -zdrowotnej w zakresie:
a) przygotowania do życia w rodzinie, metod planowania rodziny oraz ochrony macierzyństwa i ojcostwa,
b) przygotowywania do rodzicielstwa oraz pełnego przygotowania do urodzenia dziecka, łącznie z poradnictwem
na temat higieny i żywienia.
…oraz wykonywanie innych czynności zawodowych (w podobnym zakresie jak pielęgniarki).
Pielęgniarka i położna
Art. 7 [Zawód pielęgniarki i położnej]
Zawód pielęgniarki i położnej może wykonywać osoba posiadająca
prawo wykonywania zawodu stwierdzone albo przyznane przez
właściwą okręgową radę pielęgniarek i położnych oraz osoba, o której
mowa w art. 24 i art. 25. [posiadająca
[posiadająca uprawnienia w państwie
członkowskim UE lub w innym państwie na zasadach umowy
dwustronnej].
dwustronnej
].
• Osobie uprawnionej przysługuje tytuł zawodowy oraz prawo do
noszenia (prawnie chronionego) „uroczystego stroju zawodowego”.
Pielęgniarka i położna
Art. 11 [Etyka zawodowa]
1. Pielęgniarka i położna wykonują zawód z należytą starannością,
zgodnie z zasadami etyki zawodowej, poszanowaniem praw pacjenta,
dbałością o jego bezpieczeństwo, wykorzystując wskazania aktualnej
wiedzy medycznej.
2. Pielęgniarka i położna podczas i w związku z wykonywaniem
czynności polegających na udzielaniu świadczeń zdrowotnych, o
których mowa w art. 4 ust. 1 pkt 11-5 i art. 5 ust. 1 pkt 11-9 [ww.
[ww.
podstawowe czynności zawodowe],
zawodowe], korzystają z ochrony
przewidzianej dla funkcjonariuszy publicznych.
publicznych.
Pielęgniarka i położna
Art. 12 [Obowiązek udzielenia pomocy]
1. Pielęgniarka i położna są obowiązane, zgodnie z posiadanymi kwalifikacjami
zawodowymi, do udzielenia pomocy w każdym przypadku, gdy zwłoka w jej udzieleniu
mogłaby spowodować stan nagłego zagrożenia zdrowotnego.
2. Pielęgniarka i położna mogą odmówić wykonania zlecenia lekarskiego oraz
wykonania innego świadczenia zdrowotnego niezgodnego z ich sumieniem lub z
zakresem posiadanych kwalifikacji, podając niezwłocznie przyczynę odmowy na
piśmie przełożonemu lub osobie zlecającej,
zlecającej, chyba że zachodzą okoliczności, o których
mowa w ust. 1.
3. W przypadku, o którym mowa w ust. 2, pielęgniarka i położna mają obowiązek
niezwłocznego uprzedzenia pacjenta lub jego przedstawiciela ustawowego bądź opiekuna
faktycznego o takiej odmowie i wskazania realnych możliwości uzyskania tego
świadczenia u innej pielęgniarki, położnej lub w podmiocie leczniczym.
4. W przypadku odstąpienia od realizacji świadczeń zdrowotnych z przyczyn, o których
mowa w ust. 2, pielęgniarka i położna mają obowiązek uzasadnić i odnotować ten fakt w
dokumentacji medycznej.
Pielęgniarka i położna
Art. 13 [Prawo wglądu do dokumentacji medycznej]
Pielęgniarka i położna mają prawo wglądu do dokumentacji medycznej pacjenta oraz do
uzyskania od lekarza pełnej informacji o stanie zdrowia pacjenta, rozpoznaniu,
proponowanych metodach diagnostycznych, leczniczych, rehabilitacyjnych,
zapobiegawczych i dających się przewidzieć następstwach podejmowanych działań, w
zakresie niezbędnym do udzielanych przez siebie świadczeń zdrowotnych.
Art. 15 [Zlecenia lekarskie]
1. Pielęgniarka i położna wykonują zlecenia lekarskie zapisane w dokumentacji
medycznej.
2. Zapis w dokumentacji medycznej, o którym mowa w ust. 1, nie dotyczy zleceń
wykonywanych w stanach nagłego zagrożenia zdrowotnego.
3. W przypadku uzasadnionych wątpliwości pielęgniarka i położna mają prawo
domagać się od lekarza, który wydał zlecenie, by uzasadnił potrzebę jego
wykonania..
wykonania
4. Pielęgniarka i położna mają prawo do samodzielnego orzekania o rodzaju i zakresie
świadczeń opiekuńczoopiekuńczo-pielęgnacyjnych wykonywanych na rzecz pacjenta niezdolnego do
samodzielnej egzystencji i samoopieki.
Pielęgniarka i położna
Art. 16 [Obowiązki] Pielęgniarka i położna są obowiązane:
1) informować pacjenta o jego prawach zgodnie z przepisami ustawy z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach
pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta (Dz.U
(Dz.U.. z 2009 r. Nr 52, poz. 417, z późn
późn.. zm.7));
2) udzielić pacjentowi lub jego przedstawicielowi ustawowemu albo osobie wskazanej przez pacjenta
informacji o stanie zdrowia pacjenta, w zakresie koniecznym do sprawowania opieki pielęgnacyjnej lub opieki
podczas ciąży oraz prowadzenia porodu i połogu.
Art. 17 [Zachowanie tajemnicy]
1. Pielęgniarka i położna są obowiązane do zachowania w tajemnicy informacji związanych z pacjentem,
uzyskanych w związku z wykonywaniem zawodu.
2. Przepisu ust. 1 nie stosuje się, gdy:
1) tak stanowią odrębne przepisy;
2) zachowanie tajemnicy może stanowić niebezpieczeństwo dla życia lub zdrowia pacjenta lub innych osób;
3) pacjent lub jego przedstawiciel ustawowy wyraża zgodę na ujawnienie tajemnicy;
4) zachodzi potrzeba przekazania niezbędnych informacji o pacjencie związanych z udzielaniem świadczeń
zdrowotnych osobom uczestniczącym w udzielaniu tych świadczeń.
3. Pielęgniarka i położna, z zastrzeżeniem sytuacji, o których mowa w ust. 2 pkt 11 -3, są związane tajemnicą
również po śmierci pacjenta.
Art. 18 [Dokumentacja medyczna] Pielęgniarka i położna mają obowiązek prowadzenia i udostępniania
dokumentacji medycznej na zasadach określonych w ustawie z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i
Rzeczniku Praw Pacjenta.
Pielęgniarka i położna
Art. 19 [Wykonywanie zawodu]
1. Pielęgniarka i położna mogą wykonywać zawód:
1) w ramach umowy o pracę;
2) w ramach stosunku służbowego;
3) na podstawie umowy cywilnoprawnej;
4) w ramach wolontariatu;
5) w ramach praktyk zawodowych wymienionych w art. 5 ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 15
kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej. (…)
Art. 23 [Dodatkowa opieka pielęgnacyjna]
1. Pielęgniarka i położna mogą wykonywać w podmiocie leczniczym dodatkową opiekę
pielęgnacyjną, o której mowa w art. 34 ustawy z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach
pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta, na podstawie umowy cywilnoprawnej zawartej z
pacjentem, osobą bliską, o której mowa w art. 3 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 6 listopada
2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta, lub opiekunem prawnym.
2. Pielęgniarka lub położna, o których mowa w ust. 1, informują podmiot leczniczy, w
którym będą wykonywać opiekę pielęgnacyjną na podstawie umowy określonej w ust. 1,
najpóźniej w dniu podjęcia opieki.
Pielęgniarka i położna
Art. 26 [Przeszkolenie]
1. Pielęgniarka lub położna, które nie wykonują zawodu łącznie przez okres
dłuższy niż 5 lat w okresie ostatnich 6 lat, a zamierzają podjąć jego wykonywanie,
mają obowiązek zawiadomić o tym właściwą okręgową radę pielęgniarek i
położnych i odbyć trwające nie dłużej niż 6 miesięcy przeszkolenie pod nadzorem
innej osoby uprawnionej do wykonywania odpowiednio zawodu pielęgniarki lub
położnej, legitymującej się co najmniej 55-letnim doświadczeniem zawodowym,
zwanej dalej "opiekunem". Opiekuna wskazuje kierownik podmiotu, w którym
odbywa się przeszkolenie. (…)
Art. 27 [Niezdolność do wykonywania zawodu]
1. Jeżeli istnieje uzasadnione podejrzenie całkowitej albo częściowej niezdolności
pielęgniarki lub położnej do wykonywania zawodu, spowodowanej jej stanem
zdrowia, okręgowa rada pielęgniarek i położnych powołuje komisję lekarską,
zwaną dalej "komisją", złożoną ze specjalistów odpowiednich dziedzin medycyny.
(…)
Pielęgniarka i położna
Art. 28 [Prawo wykonywania zawodu pielęgniarki] Art. 31. [położnej]
Prawo wykonywania zawodu pielęgniarki przysługuje osobie:
1) posiadającej świadectwo lub dyplom ukończenia polskiej szkoły pielęgniarskiej
[położniczej] bądź uzyskane w innym państwie niż państwo członkowskie Unii
Europejskiej świadectwo lub dyplom, pod warunkiem że dyplom lub świadectwo
zostały uznane w Rzeczypospolitej Polskiej za równorzędne ze świadectwem
ukończenia szkoły pielęgniarskiej [położniczej] lub dyplomem, zgodnie z
odrębnymi przepisami, oraz że spełniają minimalne wymogi kształcenia określone
w przepisach prawa Unii Europejskiej;
2) posiadającej pełną zdolność do czynności prawnych;
3) której stan zdrowia pozwala na wykonywanie zawodu pielęgniarki [położnej]
[położnej];;
4) która wykazuje nienaganną postawę etyczną.
Zasady uznawania dyplomów wydanych przez państwa członkowskie UE lub inne
państwa – podobne jak dla lekarzy.
Pielęgniarka i położna
Art. 42 [Prawo wykonywania zawodu – wygaśnięcie]
1. Prawo wykonywania zawodu albo ograniczone prawo wykonywania zawodu wygasa w przypadku:
1) śmierci;
2) zrzeczenia się prawa wykonywania zawodu;
3) utraty prawa wykonywania zawodu w wyniku prawomocnego orzeczenia przez sąd pielęgniarek i
położnych lub orzeczonego przez sąd środka karnego polegającego na zakazie wykonywania zawodu;
4) utraty obywatelstwa polskiego, obywatelstwa państwa członkowskiego Unii Europejskiej albo cofnięcia
zezwolenia na osiedlenie się;
5) cofnięcia statusu rezydenta długoterminowego WE w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 13 czerwca
2003 r. o cudzoziemcach;
6) utraty pełnej zdolności do czynności prawnych;
7) upływu czasu, na jaki zostało przyznane.
2. Jeżeli pielęgniarka lub położna będąca obywatelem państwa członkowskiego Unii Europejskiej, mająca
miejsce zamieszkania lub pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, zostanie pozbawiona w całości albo
w części prawa wykonywania zawodu, zaświadczenie o prawie wykonywania zawodu oraz inne dokumenty
świadczące o posiadaniu tego prawa tracą swoją ważność z dniem pozbawienia jej w całości albo w części
prawa wykonywania zawodu.
Art. 4343-51: Centralny Rejestr Pielęgniarek i Położnych oraz wydawanie zaświadczeń.
Art. 5252-55: Szkoły pielęgniarskie i położnych.
Pielęgniarka i położna
Art. 61 [Obowiązek aktualizowania wiedzy]
1. Pielęgniarka i położna mają obowiązek stałego aktualizowania swojej wiedzy i
umiejętności zawodowych oraz prawo do doskonalenia zawodowego w różnych rodzajach
kształcenia podyplomowego.
2. Za spełnienie obowiązku, o którym mowa w ust. 1, uważa się również kształcenie
podyplomowe odbywane w ramach studiów podyplomowych w dziedzinie mającej
zastosowanie w ochronie zdrowia.
3. Pielęgniarka i położna zatrudnione na podstawie umowy o pracę odbywają kształcenie
podyplomowe na swój wniosek, na podstawie wydanego przez pracodawcę skierowania
do organizatora kształcenia podyplomowego pielęgniarek i położnych, zwanego dalej
"organizatorem kształcenia".
4. Pielęgniarka i położna mogą odbywać kształcenie podyplomowe również bez
skierowania, o którym mowa w ust. 3, na podstawie umowy zawartej z organizatorem
kształcenia.
5. Pielęgniarka i położna pełniące zawodową służbę wojskową odbywają kształcenie
podyplomowe na swój wniosek, na podstawie wydanego przez Szefa Inspektoratu
Wojskowej Służby Zdrowia skierowania do organizatora kształcenia lub bez skierowania na podstawie umowy zawartej z organizatorem kształcenia.
Pielęgniarka i położna
Art. 66 [Rodzaje kształcenia podyplomowego]
1. Ustala się następujące rodzaje kształcenia podyplomowego:
1) szkolenie specjalizacyjne, zwane dalej "specjalizacją";
2) kurs kwalifikacyjny;
3) kurs specjalistyczny;
4) kurs dokształcający.
2. Kształcenie podyplomowe jest prowadzone w systemie stacjonarnym i niestacjonarnym.
Art. 67 [Specjalizacja]
1. Specjalizacja ma na celu uzyskanie przez pielęgniarkę lub położną specjalistycznej wiedzy i
umiejętności w określonej dziedzinie pielęgniarstwa lub dziedzinie mającej zastosowanie w
ochronie zdrowia oraz tytułu specjalisty w tej dziedzinie.
2. Pielęgniarka i położna po odbyciu specjalizacji i zdaniu egzaminu państwowego uzyskują tytuł
specjalisty w dziedzinie pielęgniarstwa lub dziedzinie mającej zastosowanie w ochronie zdrowia.
(…)
Art. 71 [Kurs kwalifikacyjny]
1. Kurs kwalifikacyjny ma na celu uzyskanie przez pielęgniarkę lub położną wiedzy i umiejętności
do udzielania określonych świadczeń zdrowotnych wchodzących w zakres danej dziedziny
pielęgniarstwa lub dziedziny mającej zastosowanie w ochronie zdrowia. (…)
Pielęgniarka i położna
Art. 72 [Kurs specjalistyczny]
1. Kurs specjalistyczny ma na celu uzyskanie przez pielęgniarkę lub
położną wiedzy i umiejętności do wykonywania określonych czynności
zawodowych przy udzielaniu świadczeń pielęgnacyjnych,
zapobiegawczych, diagnostycznych, leczniczych lub rehabilitacyjnych.
(…)
Art. 73 [Kurs dokształcający]
1. Kurs dokształcający ma na celu pogłębienie i aktualizację wiedzy i
umiejętności zawodowych pielęgniarki lub położnej. (…)
Pielęgniarka i położna
Art. 84 [Wykonywanie zawodu bez uprawnień] Kto bez wymaganego prawa
wykonywania zawodu udziela świadczeń zdrowotnych określonych w art. 4 ust. 1 pkt 11 -6
lub art. 5 ust. 1 pkt 11-9, 11 i 12, podlega karze grzywny.
Art. 85 [Wprowadzenie w błąd co do posiadanych uprawnień] Jeżeli sprawca czynu
określonego w art. 84 działa w celu osiągnięcia korzyści majątkowej lub wprowadza w
błąd, co do posiadania takiego prawa,
podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.
Art. 86 [Zatrudnienie osoby bez uprawnień] Kto zatrudnia do udzielania świadczeń
zdrowotnych określonych w art. 4 ust. 1 pkt 11-6 lub art. 5 ust. 1 pkt 11-9, 11 i 12 osobę
nieposiadającą prawa wykonywania zawodu wymaganego do udzielenia tych świadczeń,
podlega grzywnie albo karze ograniczenia wolności.
Art. 87 [Stosowanie przepisów] Postępowanie w sprawach o czyn określony w art. 84
toczy się według przepisów ustawy z dnia 24 sierpnia 2001 r. - Kodeks postępowania w
sprawach o wykroczenia (Dz.U
(Dz.U.. z 2008 r. Nr 133, poz. 848, z późn
późn.. zm.15)).
Pielęgniarka i położna
Ustawa o samorządzie pielęgniarek i położnych z dnia 1 lipca 2011 r. (Dz.U
(Dz.U.. Nr 174,
poz. 1038)
Art. 40 [Pokrzywdzony]
Art. 41 [Osoba obwiniona]
Art. 60 [Katalog kar]
1. Sąd pielęgniarek i położnych może orzec następujące kary:
1) upomnienie;
2) naganę;
3) karę pieniężną;
4) zakaz pełnienia funkcji kierowniczych w podmiotach leczniczych na okres od 1 roku do
5 lat;
5) zakaz pełnienia funkcji z wyboru w organach samorządu na okres od 1 roku do 5 lat;
6) ograniczenie zakresu czynności w wykonywaniu zawodu na okres od 6 miesięcy do 2
lat;
7) zawieszenie prawa wykonywania zawodu na okres od 1 roku do 5 lat;
8) pozbawienie prawa wykonywania zawodu.
2. Sąd pielęgniarek i położnych, orzekając karę przewidzianą w ust. 1 pkt. 6 albo 7, może
dodatkowo orzec karę wymienioną w ust. 1 pkt. 4.
Pielęgniarka i położna
Ustawa o samorządzie pielęgniarek i położnych z dnia 1 lipca 2011 r. (Dz.U
(Dz.U.. Nr 174,
poz. 1038)
Art. 62 [Kara pieniężna]
1. Karę pieniężną orzeka się w wysokości od 1000 zł do 10 000 zł na cel społeczny
związany z ochroną zdrowia.
2. Karę pieniężną orzeka się samoistnie lub obok kar wymienionych w art. 60 ust. 1 pkt. 447.
Art. 63 [Kara ograniczenia zakresu czynności w wykonywaniu zawodu] Orzekając
karę ograniczenia zakresu czynności w wykonywaniu zawodu, sąd pielęgniarek i
położnych określa szczegółowo czynności, których pielęgniarka lub położna nie mogą
wykonywać.
Art. 83 [Rozwiązanie umowy o pracę]
1. Prawomocne ukaranie karami wymienionymi w art. 60 ust. 1 pkt. 7 i 8 stanowi
podstawę do rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika albo
umowy cywilnoprawnej, na podstawie której pielęgniarka lub położna wykonuje zawód.
(…)
Pielęgniarka i położna
Ustawa o samorządzie pielęgniarek i położnych z dnia 1 lipca 2011 r. (Dz.U
(Dz.U.. Nr 174,
poz. 1038)
Art. 36 [Odpowiedzialność zawodowa]
1. Członkowie samorządu podlegają odpowiedzialności zawodowej za naruszenie zasad
etyki zawodowej lub przepisów dotyczących wykonywania zawodu, zwane dalej
„przewinieniem zawodowym”.
2. Odpowiedzialności zawodowej, o której mowa w ust. 1, podlegają także obywatele
państw członkowskich Unii Europejskiej wykonujący czasowo i okazjonalnie zawód
pielęgniarki lub położnej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Art. 37 [Postępowanie w przedmiocie odpowiedzialności zawodowej]
Postępowanie w przedmiocie odpowiedzialności zawodowej o ten sam czyn toczy się
niezależnie od postępowania karnego w sprawie o przestępstwo, postępowania w sprawie
o wykroczenie lub postępowania dyscyplinarnego wszczętego w jednostce organizacyjnej,
w której przepisy szczególne przewidują takie postępowanie. Może jednak być ono
zawieszone do czasu ukończenia postępowania karnego w sprawie o przestępstwo lub
postępowania w sprawie o wykroczenie.
Zawód ratownika medycznego
Warunki wykonywania zawodu ratownika medycznego określa art. 10 Ustawa o
Państwowym Ratownictwie Medycznym [UstawyPRM
UstawyPRM]] z dn. 8 września 2006
r. (Dz. U. Nr 191, poz. 1410):
„Zawód ratownika medycznego może wykonywać osoba, która: (…)
4) spełnia następujące wymagania [fachowość
[fachowość]:
]:
a) ukończyła studia wyższe na kierunku (specjalności) ratownictwo medyczne
lub
b) ukończyła (…) szkołę policealną (…) i posiada dyplom potwierdzający
uzyskanie tytułu zawodowego „ratownik medyczny” (…).”
Zawód ratownika medycznego
Zgodnie z definicją „zawodu medycznego” zawartą w Ustawie o prawach pacjenta i
Rzeczniku Praw Pacjenta, zawód „ratownika medycznego” jest zawodem
medycznym, mimo że nie został uregulowany odrębną ustawą (tak jak zawód
lekarza, pielęgniarki, położnej, felczera…), ponieważ:
„ratownik medyczny” jest osobą uprawnioną do udzielania świadczeń
zdrowotnych na podstawie „odrębnych przepisów” [UstawyPRM
UstawyPRM]],
„ratownik medyczny” legitymuje się posiadaniem „fachowych kwalifikacji do
udzielania świadczeń zdrowotnych w określonym zakresie lub w określonej
dziedzinie medycyny”.
Ratownik medyczny nie posiada zatem „prawa wykonywania zawodu” . Do podjęcia
pracy w zawodzie „ratownika medycznego” uprawnia dyplom potwierdzający
kwalifikacje zawodowe.
Zawód ratownika medycznego
Istnieje możliwość powstania samorządu zawodowego ratowników
medycznych (na razie istnieje kilka „stowarzyszeń” osób wykonujących ten
zawód), który (podobnie jak np. organy „izby lekarskiej” wobec lekarzy)
będzie sprawował pieczę nad należytym wykonywaniem zawodu „w
granicach interesu publicznego i dla jego ochrony” (co zapewnia art. 17
Konstytucji RP).
Samorządowi zawodowemu mogą zostać przekazane uprawnienia w zakresie
egzekwowania odpowiedzialności zawodowej odpowiednich grup
„fachowych pracowników ochrony zdrowia”.
zdrowia”.
Zawód ratownika medycznego
Dodatkowo w Ustawie [UstawaPRM
UstawaPRM]] stworzono funkcję:
„ratownika” – osoby zatrudnionej lub pełniącej funkcję w jednostkach
współpracujących z systemem (…) lub będącej członkiem tych jednostek, która
posiada ważne zaświadczenie o ukończeniu kursu w zakresie kwalifikowanej
pierwszej pomocy medycznej”.
„Jednostkami współpracującymi z systemem” mogą być zarówno „służby ustawowo
powołane do niesienia pomocy” (np. PSP), jak i „społeczne organizacje
ratownicze” (np. OSP, WOPR, TOPR, GOPR).
„Ratownik” który nie jest „medyczny”, staje się mniej wykwalifikowanym
personelem (mniejszy zakres dozwolonych czynności), mimo że „ratownik
medyczny” i tak jest nazywany „ratownikiem”.
„Ratownik medyczny” tylko współpracujący z systemem (np. zatrudniony w PSP)
staje się „tylko ratownikiem”…
Czynności wykonywane przez ratownika
medycznego
Zgodnie z art. 11. ust. 2 [UstawyPRM
UstawyPRM]] Wykonywanie zawodu
ratownika medycznego polega na: „(…) dokonywaniu oceny stanu
zdrowia osób w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego i
podejmowaniu medycznych czynności ratunkowych”.
Rozporządzenie wykonawcze precyzuje, jakie konkretnie medyczne
czynności ratunkowe „mogą być podejmowane przez ratownika
medycznego”, a jakie „mogą być podejmowane przez ratownika
medycznego pod nadzorem lekarza systemu”.
Czynności wykonywane przez ratownika
medycznego
Ratownik medyczny może samodzielnie wykonać 28 czynności
czynności,, m.in.:
Ocenić stan pacjenta w celu ustalenia postępowania i podjęcia decyzji o podjęciu
lub odstąpieniu od medycznych czynności ratunkowych.
Wykonać EKG. [czy samodzielnie ocenić?]
Monitorować czynność układu krążenia metodami nieinwazyjnymi. [osłuchanie
serca, pomiar tętna, ciśnienia]
Podawać leki – wymienione w załączniku [28 leków].
Czy katalog tych czynności nie jest zbyt szeroki? (zwłaszcza w odniesieniu do
ratownika po szkole policealnej)
Czynności wykonywane przez ratownika
medycznego
Najwięcej kontrowersji wzbudza zezwolenie ratownikowi medycznemu na
„ocenę stanu pacjenta” w celu „odstąpienia od medycznych czynności
ratunkowych”.
Nie budzi sprzeciwu „odstąpienie” w sytuacjach niewątpliwych, jak np.:
„dekapitacja, przepołowienie ciała, przedłużone przebywanie pod wodą,
zwęglenie, stężenie pośmiertne i maceracja płodu”.
płodu”. Nic nie ogranicza
jednak ratownika medycznego przy podejmowaniu takich decyzji w
sytuacjach „wątpliwych”
„wątpliwych”..
Ustawodawca nie ustanowił również w takiej sytuacji obowiązku „nadzoru”
ani „zasięgnięcia opinii” lekarza systemu.
Czynności wykonywane przez ratownika
medycznego
Katalog czynności wykonywanych „pod nadzorem lekarza systemu” jest znacznie
węższy, niż katalog czynności „samodzielnych” (6
(6 czynności,
czynności, w tym – podawanie
leków spoza listy „samodzielnej”). Są to jednak czynności, których w zasadzie nie
podejmuje się w warunkach pozapoza-szpitalnych.
Ustawa nie precyzuje sposobu ani form nadzoru lekarza systemu nad ratownikiem
medycznym w trakcie wykonywania tych czynności.
W ujęciu prawnym – zarówno zlecenie wykonania czynności , jak i nadzór nad ich
wykonaniem powinny zostać (dla celów dowodowych) pisemnie odzwierciedlone
w dokumentacji medycznej.
Takie ujęcie wyklucza „nadzór” i dokonywanie zleceń bez osobistej obecności
lekarza – dokonywane np. drogą telefoniczną.
telefoniczną.
Potwierdzeniem powyższego jest odpowiedź MZ z dn. 14.06.2011 r. (MZ(MZ-OKR
OKR--RM
RM-079--4215
079
4215--189/SZ/11) na zapytanie Naczelnego Rzecznika Odpowiedzialności
Zawodowej Lekarzy, w którym stwierdzono, że „nadzór
„nadzór [lekarza systemu nad
czynnościami wykonywanymi przez ratownika medycznego] wiąże się z
bezpośrednią obecnością lekarza na miejscu zdarzenia”.
zdarzenia”.
Czynności wykonywane przez ratownika
medycznego
Czynności podejmowane przez ratownika medycznego winny być opisane w
dokumentacji medycznej.
Formalnie jednak ratownik medyczny nie jest uprawniony do „przetwarzania”
dokumentacji medycznej. Uprawnienie takie posiadają (zgodnie z Ustawą o
prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta) – lekarze, pielęgniarki i położne.
W akcie wykonawczym – znowelizowanym „Rozporządzeniu Ministra Zdrowia
w sprawie rodzajów i zakresu dokumentacji medycznej oraz sposobu jej
przetwarzania” z grudnia 2010 r. stwierdza się, że „dokumentację
indywidualną w formie karty zlecenia wyjazdu zespołu ratownictwa
medycznego, karty medycznych czynności ratunkowych albo karty medycznej
lotniczego zespołu ratownictwa medycznego” sporządza i prowadzi
„dysponent zespołów ratownictwa medycznego” [???]
Czynności wykonywane przez ratownika
medycznego
Ratownik medyczny nie może stwierdzić zgonu (mimo, że takie uprawnienia
w określonych sytuacjach posiada np. felczer lub położna wiejska –
przepisy z 1961 r.!)
r.!) ani wystawić karty zgonu. Do stwierdzenia zgonu po
zaprzestaniu resuscytacji musi być wezwany lekarz.
ZAPRZESTANIE
RESUSCYTACJI
STWIERDZENIE
ZGONU
Czynności wykonywane przez ratownika
medycznego
Ratownik medyczny nie może być zatrudniony w oddziale na stanowisku
pielęgniarki – w związku z różnymi kompetencjami osób wykonujących zawód
pielęgniarki i ratownika medycznego.
W związku z powyższym – w karetce „R”, przy podejmowaniu medycznych
czynności ratunkowych ratownik i pielęgniarka mogą
mogą,, natomiast w SOR – nie
mogą się wzajemnie zastępować.
Sanitariusz nie jest uprawniony do podejmowania medycznych czynności
ratunkowych.
Ratownik medyczny może prowadzić kursy pierwszej pomocy.
Czynności wykonywane przez ratownika
medycznego
Nie ma zaplanowanej ścieżki zawodowej dla ratowników – brak zróżnicowania
„pionowego” i możliwości awansu (w innych systemach zazwyczaj hierarchia
trójstopniowa: ratownik medyczny, starszy ratownik i instruktor).
W rozporządzeniu z 1999 r. istniał taryfikator „kwalifikacji przewidzianych na
poszczególnych rodzajach stanowisk pracy w publicznych zakładach opieki
zdrowotnej”, który przewidywał stanowiska „ratownika medycznego” oraz
„starszego ratownika medycznego” – brak jednak kryteriów awansu (czyżby
kryterium czasowe wykonywania zawodu – jak u felczerów – po 3 latach?).
Podnoszenie kwalifikacji przez ratownika
medycznego
Ratownik medyczny – tak jak inne zawody medyczne – ma wpisane w ustawę
prawo i obowiązek doskonalenia zawodowego, co reguluje odpowiednie
rozporządzenie.
Przebieg kształcenia ratownika medycznego jest dokumentowany w karcie
doskonalenia zawodowego, która jest wydawana przez upoważniony organ na
wniosek ratownika. Dopełnienie obowiązku doskonalenia zawodowego
odbywa się poprzez zdobywanie punktów edukacyjnych, przyznawanych przez
uprawnione jednostki za udział w kursach i szkoleniach.
Nie określono podmiotu odpowiedzialnego za nadzór nad doskonaleniem
zawodowym ratowników.
Podnoszenie kwalifikacji przez ratownika
medycznego
Brak konsekwencji zawodowych za niedopełnienie obowiązku
doskonalenia (proponowano np. zawieszenie uprawnień ratownika
do czasu uzyskania wymaganej liczby punktów).
Brak zasad „recertyfikacji
„recertyfikacji zawodowej” po określonym czasie
niewykonywania zawodu (jak to ma miejsce np. w zawodzie
lekarza). W projekcie „Ustawy o niektórych zawodach medycznych”
proponowano 66-miesięczny staż uzupełniający po upływie pięciu lat
niewykonywania zawodu.
Odpowiedzialność zawodowa ratownika
medycznego
Odpowiedzialność zawodowa ratownika medycznego wynika z pochodzących jeszcze z 1950
r. przepisów „Ustawy o odpowiedzialności zawodowej fachowych pracowników służby
zdrowia”.
Przepisom tej ustawy nie podlegają zawody medyczne, w których korporacje zawodowe
prowadzą postępowania w przedmiocie odpowiedzialności zawodowej (lekarz
(lekarz i dentysta,
pielęgniarka i położna, farmaceuta (aptekarz), diagnosta laboratoryjny).
Ustalono następujące kary za wykroczenia zawodowe:
upomnienie,
nagana,
pozbawienie prawa wykonywania praktyki (zawodu) w określonej miejscowości bądź
okręgu na czas określony, nie krótszy niż jeden rok, bądź na stałe.
Kary mogą być obostrzone przez ogłoszenie w urzędowym dzienniku wojewódzkim na koszt
skazanego bądź przez nałożenie grzywny do wysokości 500.000 zł.
Odpowiedzialność zawodowa ratownika
medycznego
Powyższe przepisy są przestarzałe i od dawna „martwe”!
Do orzekania w sprawach o wykroczenia zawodowe powołane były
„okręgowe komisje kontroli zawodowej” przy prezydiach
wojewódzkich rad narodowych (których obowiązki przejął
wojewoda) – jednak brak przepisów regulujących funkcjonowanie
takich komisji.
W projekcie (z 2006 r.) „Ustawy o niektórych zawodach medycznych”
Komisje Odpowiedzialności Zawodowej miały funkcjonować przy
ministrze zdrowia.
Dyspozytor medyczny
Dyspozytor medyczny nie jest zawodem medycznym uregulowanym oddzielnym przepisem
ustawowym – jest to funkcja wynikająca z Ustawy o PRM.
PRM.
Obok zawodu ratownika medycznego, funkcję dyspozytora powołano w 2001 r. Ustawą o
Państwowym Ratownictwie Medycznym.
Jako dyspozytorzy medyczni mogły być początkowo zatrudniane osoby posiadające co
najmniej średnie wykształcenie i wykonujące zawód pielęgniarki, położnej lub ratownika
medycznego,, posiadające co najmniej 6-miesięczny staż pracy w jednostkach pogotowia
medycznego
ratunkowego, szpitalnych oddziałach ratunkowych, izbach przyjęć lub oddziałach
anestezjologii i intensywnej terapii
terapii..
Dyspozytor zobowiązany był odbyć, nie rzadziej, niż co 4 lata,
lata, przeszkolenie w zakresie: zasad
przyjmowania zgłoszeń i zbierania wywiadów, priorytetów zgłoszeń, udzielania wskazówek w
zakresie pierwszej pomocy, dysponowania środkami systemu i realizacji działań ratowniczych
oraz opanowywania stresu.
Do obowiązków dyspozytora należało pełnienie stałego dyżuru w centrum powiadamiania
ratunkowego (CPR), przyjmowanie powiadomień o stanach nagłych, decydowanie o
zadysponowaniu zespołu ratownictwa medycznego i koordynacja ich działań.
Osobą nadzorującą pracę dyspozytora medycznego był lekarz koordynator
koordynator..
W ustawie pierwotnie zakładano stworzenie oddzielnego systemu kształcenia dyspozytorów
medycznych, którego wdrożenie odroczono jednak do 2010 r.
r.
Dyspozytor medyczny
W uchwalonej w 2006 r. nowej Ustawie o Państwowym Ratownictwie
Medycznym ostatecznie zrezygnowano z pomysłu na oddzielne kształcenie
dyspozytorów i zaostrzono wymogi dla osób pełniących tę funkcję.
Obecnie dyspozytorem może być tylko lekarz systemu, pielęgniarka systemu lub
ratownik..
ratownik
Wymagany, wcześniejszy staż pracy w odpowiednim oddziale wydłużono do 5
lat..
lat
Oprócz nałożonego wcześniej obowiązku, dyspozytorom przyznano również
prawo doskonalenia zawodowego, którego formy, sposób, zakres, czas trwania i
dokumentowanie od 2007 r. szczegółowo uregulowano w odpowiednim
rozporządzeniu, a czas pomiędzy okresami dopełnienia obowiązku szkolenia
skrócono do 3 lat.
lat.
Zakres czynności dyspozytora nie uległ istotnej zmianie, zmieniono i poszerzono
jednak definicję „stanu nagłego”, określanego obecnie jako „stan nagłego
zagrożenia zdrowotnego”.
Dyspozytor medyczny
Oddzielnym rozporządzeniem uregulowano ramową procedurę przyjmowania
wezwań.
W procedurze tej stwierdzono m.in., że „w razie stwierdzenia, na podstawie
wywiadu medycznego, braku stanu nagłego zagrożenia zdrowotnego”
dyspozytor ma za zadanie „poinformowanie osoby dzwoniącej o odmowie
zadysponowania zespołu ratownictwa medycznego, z podaniem przyczyn
odmowy i zaleceń odnośnie do dalszego postępowania”.
Zachowano również nadzór merytoryczny, pełniony obecnie przez „lekarza
„lekarza
koordynatora ratownictwa medycznego”,
medycznego”, do którego dyspozytor ma zwrócić się
„w razie zaistnienia problemów, których rozwiązanie wykracza poza jego
umiejętności i uprawnienia”.
Farmaceuta
• Nadzór nad wykonywaniem zawodu, przyznawanie prawa wykonywania
zawodu i sprawdzenie kwalifikacji – dokonywane przez samorząd (Naczelną
Izbę Aptekarską i izby okręgowe).
• Kwalifikacje zawodowe – ukończenie 55-letnich studiów, dyplom, 66-miesięczna
praktyka zawodowa w aptece, tytuł magistra farmacji.
• Uznanie uprawnień cudzoziemców – jak dla lekarzy i pielęgniarek.
• Składa „ślubowanie” i otrzymuje dokument „Prawo wykonywania zawodu
farmaceuty”, ma prawo posługiwać się tytułem farmaceuty.
• Zakaz wykonywania praktyki lekarskiej, lekarsko dentystycznej i
weterynaryjnej przez osobę wykonującą zawód aptekarza.
• Zasady powrotu do zawodu, ustalania niezdolności do wykonywania zawodu,
odbywania przeszkolenia – jak w zawodzie pielęgniarek i położnych.
Farmaceuta
Art. 18a [Utrata prawa wykonywania zawodu]
Farmaceuta traci prawo wykonywania zawodu w razie:
1) ubezwłasnowolnienia całkowitego lub częściowego;
2) utraty praw publicznych;
3) pozbawienia prawa wykonywania zawodu.
Art. 20 [Skreślenie z listy członków okręgowej izby aptekarskiej]
Skreślenie z listy członków okręgowej izby aptekarskiej następuje wskutek:
1) śmierci;
2) pozbawienia prawa wykonywania zawodu z mocy orzeczenia sądu aptekarskiego
lub wyroku sądowego;
3) zrzeczenia się prawa wykonywania zawodu;
zawodu;
4) przeniesienia się na teren innej izby.
Farmaceuta
Art. 45 [Odpowiedzialność zawodowa]
Członkowie samorządu aptekarskiego podlegają odpowiedzialności zawodowej przed sądami aptekarskimi
za postępowanie sprzeczne z zasadami etyki i deontologii zawodowej oraz przepisami prawnymi
dotyczącymi wykonywania zawodu aptekarza.
Art. 45a [Obwiniony]
Za obwinionego uważa się farmaceutę, wobec którego w toku postępowania wyjaśniającego rzecznik
odpowiedzialności zawodowej wydał postanowienie o przedstawieniu zarzutów lub przeciwko któremu
skierował do sądu aptekarskiego wniosek o ukaranie.
Art. 46 [Kary]
1. Sąd aptekarski może orzekać kary:
1) upomnienia;
2) nagany;
3) zawieszenia prawa wykonywania zawodu aptekarza na okres od trzech miesięcy do trzech lat;
4) pozbawienia prawa wykonywania zawodu aptekarza.
Art. 70 [Stosowanie "Zbioru zasad etycznoetyczno-deontologicznych polskiego farmaceuty"]
Do czasu opracowania zasad etyki i deontologii zawodowej, o których mowa w art. 37 pkt 1, sądy
aptekarskie stosują „Zbiór zasad etycznoetyczno-deontologicznych polskiego farmaceuty”.
Art. 78 [Wyłączenie zastosowania przepisów ustawy o odpowiedzialności zawodowej fachowych
pracowników służby zdrowia]
Do członków samorządu aptekarskiego nie mają zastosowania przepisy ustawy z dnia 18 lipca 1950 r. o
odpowiedzialności zawodowej fachowych pracowników służby zdrowia (Dz.U
(Dz.U.. Nr 36, poz. 332 oraz z 2001
r. Nr 113, poz. 1207). [Nie ma odpowiedzialności karnej za wykonywanie zawodu bez uprawnień]
Diagnosta laboratoryjny
Ustawa o diagnostyce laboratoryjnej z dnia 27 lipca 2001 r. (Dz.U
(Dz.U.. Nr 100, poz. 1083), tj. z dnia 9 czerwca 2004 r. (Dz.U
(Dz.U.. Nr
144, poz. 1529)
Art. 1 [Zakres przedmiotowy]
Ustawa określa:
1) zasady i warunki wykonywania czynności diagnostyki laboratoryjnej w medycznym laboratorium diagnostycznym;
2) zasady i warunki wykonywania zawodu diagnosty laboratoryjnego;
3) zasady organizacji i działania samorządu diagnostów laboratoryjnych.
Art. 2 [Czynności diagnostyki laboratoryjnej]
Czynności diagnostyki laboratoryjnej obejmują:
1) badania laboratoryjne, mające na celu określenie właściwości fizycznych, chemicznych i biologicznych oraz składu płynów
ustrojowych, wydzielin, wydalin i tkanek pobranych dla celów profilaktycznych, diagnostycznych i leczniczych lub sanitarnosanitarno epidemiologicznych;
2) mikrobiologiczne badania laboratoryjne płynów ustrojowych, wydzielin, wydalin i tkanek pobranych dla celów
profilaktycznych, diagnostycznych i leczniczych lub sanitarnosanitarno -epidemiologicznych;
3) działania zmierzające do ustalenia zgodności tkankowej;
4) wykonywanie oceny jakości i wartości diagnostycznej badań, o których mowa w pkt 11 -3, oraz laboratoryjnej interpretacji i
autoryzacji wyniku badań;
5) działalność naukową i dydaktyczną prowadzoną w dziedzinie diagnostyki laboratoryjnej.
Art. 4 [Ochrona prawna tytułu „diagnosta laboratoryjny”]
Tytuł zawodowy „diagnosta laboratoryjny” podlega ochronie prawnej.
Diagnosta laboratoryjny
Art. 6 [Osoba uprawniona do samodzielnego wykonywania czynności]
Osobą uprawnioną do samodzielnego wykonywania czynności diagnostyki laboratoryjnej w laboratorium jest:
1) diagnosta laboratoryjny;
2) osoba posiadająca tytuł zawodowy lekarza i prawo wykonywania zawodu lekarza oraz wiedzę i umiejętności w zakresie wykonywan
wykonywania
ia
czynności diagnostyki laboratoryjnej, o których mowa w art. 2, uzyskane w ramach specjalizacji, o której mowa w art. 16 ust. 1 ustawy
ustawy z
dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty (Dz.U
(Dz.U.. z 2005 r. Nr 226, poz. 1943 i Nr 253, poz. 2131) lub posiadająca
umiejętności z zakresu węższych dziedzin medycyny, o których mowa w art. 17 ust. 1 tej ustawy.
Art. 6a [Rozszerzenie uprawnień]
1. Osobą uprawnioną do wykonywania czynności diagnostyki laboratoryjnej w laboratorium jest również osoba, która posiada:
1) tytuł zawodowy technika analityki medycznej;
2) tytuł zawodowy licencjata uzyskany na kierunku analityka medyczna;
3) tytuł zawodowy, o którym mowa w art. 7 ust. 1 pkt 2.
2. Osoby, o których mowa w ust. 1 pkt 1 i 2, wykonują samodzielnie czynności diagnostyki laboratoryjnej, o których mowa w art.
art . 2 pkt 113, a czynności, o których mowa w art. 2 pkt 4, pod nadzorem diagnosty laboratoryjnego.
3. Osoby, o których mowa w art. 7 ust. 1 pkt 2, wykonują wszystkie czynności diagnostyki laboratoryjnej pod nadzorem diagnosty
diagnost y
laboratoryjnego.
4. Osoba posiadająca tytuł zawodowy lekarza i prawo wykonywania zawodu lekarza, w czasie realizacji programu specjalizacji i inn
innych
ych
form kształcenia podyplomowego, odbywanych na podstawie ustawy z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty,
dentysty,
wykonuje czynności diagnostyki laboratoryjnej w laboratorium pod nadzorem osób, o których mowa w art. 6.
Art. 6b [Zakres czynności podejmowanych przez osoby uprawnione]
1. Osoby uprawnione, o których mowa w art. 6 i 6a, w zależności od posiadanych kwalifikacji zawodowych, mogą wykonywać zabiegi
zabieg i i
czynności polegające na pobraniu od pacjenta materiału do badań laboratoryjnych.
Diagnosta laboratoryjny
Art. 7 [Diagnosta laboratoryjny]
1. Diagnostą laboratoryjnym jest osoba, która:
1) ukończyła studia wyższe na kierunku analityka medyczna i uzyskała tytuł zawodowy magistra lub
2) ukończyła studia wyższe na kierunkach:
a) biologia lub farmacja i uzyskała tytuł zawodowy magistra,
b) chemia lub biotechnologia i uzyskała tytuł zawodowy magistra lub magistra inżyniera,
c) weterynaria i uzyskała tytuł zawodowy lekarza weterynarii
- oraz odbyła kształcenie podyplomowe, o którym mowa w art. 7a, potwierdzone egzaminem, albo uzyskała specjalizację I lub II
stopnia lub tytuł specjalisty w dziedzinie analityki klinicznej, diagnostyki laboratoryjnej, mikrobiologii lub toksykologii, lub
3) ukończyła studia wyższe na kierunku lekarskim i uzyskała tytuł zawodowy lekarza oraz odbyła kształcenie podyplomowe, o
którym mowa w art. 7a, lub (…) [równoważne studia w innych państwach];
6) posiada pełną zdolność do czynności prawnych;
7) posiada stan zdrowia pozwalający na wykonywanie zawodu diagnosty laboratoryjnego;
8) została wpisana na listę diagnostów laboratoryjnych.
2. Diagnostą laboratoryjnym może być również osoba posiadająca prawo wykonywania zawodu lekarza i specjalizację I lub II
stopnia lub tytuł specjalisty w dziedzinie analityka kliniczna, analityka lekarska, diagnostyka laboratoryjna lub mikrobiologia,
mikrobiolog ia,
mikrobiologia i serologia, mikrobiologia lekarska, jeżeli została wpisana na listę diagnostów laboratoryjnych.
Art. 8 [Lista diagnostów laboratoryjnych; decyzje o wpisie; wpis na listę]
1. Krajowa Rada Diagnostów Laboratoryjnych prowadzi listę diagnostów laboratoryjnych oraz na wniosek zainteresowanego
podejmuje w drodze uchwały decyzję o wpisie. (…)
Diagnosta laboratoryjny
• „Krajowa Rada” przyznaje dokument „Prawo wykonywania zawodu diagnosty
laboratoryjnego”.
• Jeśli prawo zostaje przyznane lekarzowi – informuje się o tym właściwą okręgową
radę lekarską.
• Diagnosta (podobnie jak farmaceuta) składa ślubowanie: ,,Ślubuję uroczyście, że
jako diagnosta laboratoryjny będę wykonywał czynności diagnostyki
laboratoryjnej z całą sumiennością i rzetelnością, zgodnie z najlepszą wiedzą,
zgodnie z prawem i prawami pacjenta „Salus
„Salus aegroti suprema lex” i zasadami
etyki zawodowej. Poznane w związku z wykonywaniem czynności diagnostyki
laboratoryjnej fakty i informacje zachowam w tajemnicy w zakresie określonym
przepisami prawa. (…) Tak mi dopomóż Bóg”.
Diagnosta laboratoryjny
Art. 12 [Utrata prawa wykonywania zawodu; skreślenie z listy]
1. Diagnosta laboratoryjny traci prawo wykonywania zawodu i zostaje skreślony z listy diagnostów
laboratoryjnych na mocy uchwały Krajowej Rady Diagnostów Laboratoryjnych w przypadku:
1) ubezwłasnowolnienia całkowitego lub częściowego;
2) pozbawienia praw publicznych;
3) orzeczenia dyscyplinarnego lub wyroku sądowego o zakazie wykonywania zawodu;
4) utraty przez lekarza wpisanego na listę diagnostów laboratoryjnych prawa wykonywania zawodu
lekarza. [Nie
[Nie można się zrzec].
zrzec].
2. W przypadku utraty przez lekarza wpisanego na listę diagnostów laboratoryjnych prawa wykonywania
zawodu lekarza właściwa okręgowa izba lekarska powiadamia o tym Krajową Radę Diagnostów
Laboratoryjnych.
3. W przypadku śmierci diagnosty laboratoryjnego następuje skreślenie diagnosty laboratoryjnego z listy,
o której mowa w ust. 1.
Art. 14.: Powrót do czynności zawodowych po przerwie 55 -letniej. [Zakres czasowy – jak u lekarzy]
Art. 15.: Zawieszenie prawa wykonywania zawodu osobie niezdolnej do wykonywania zawodu.
Diagnosta laboratoryjny
Art. 16 [Wykonywanie zawodu diagnosty laboratoryjnego]
Wykonywanie zawodu diagnosty laboratoryjnego polega na wykonywaniu czynności, o których mowa w art. 2, w laboratorium.
Art. 21 [Zasady postępowania] Diagnosta laboratoryjny jest obowiązany do postępowania zgodnego ze wskazaniami wiedzy zawodowej, z
zasadami etyki zawodowej oraz z należytą starannością.
Art. 22 [Wyrażenie zgody] Diagnosta laboratoryjny może przeprowadzić zabiegi i czynności diagnostyki laboratoryjnej po wyrażeniu przez
pacjenta albo przedstawiciela ustawowego lub opiekuna faktycznego zgody na zasadach określonych w ustawie z dnia 6 listopada 200
2008
8 r. o
prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta (Dz.U
(Dz.U.. z 2009 r. Nr 52, poz. 417).
Art. 25 [Brak wymogu uzyskania zgody] Zgoda, o której mowa w art. 22, nie jest wymagana w przypadku wykonywania przez diagnostę
laboratoryjnego zabiegów i czynności diagnostyki laboratoryjnej przeprowadzanych na zlecenie lekarskie.
Art. 26 [Wykonywanie zabiegów bez zgody pacjenta]
1. Wykonywanie zabiegów i czynności diagnostyki laboratoryjnej bez zgody pacjenta jest dopuszczalne, jeżeli konieczne jest niezw
niezwłoczne
łoczne
przeprowadzenie badań diagnostycznych, a ze względu na stan zdrowia lub wiek pacjent ten nie może wyrazić zgody, a nie ma możliw
możliwości
ości
porozumienia się z jego przedstawicielem ustawowym lub opiekunem faktycznym.
2. Decyzję o podjęciu zabiegów i czynności diagnostyki laboratoryjnej w okolicznościach, o których mowa w ust. 1, diagnosta labo
laboratoryjny
ratoryjny
podejmuje na pisemne zlecenie lekarza leczącego pacjenta, odnotowane w dokumentacji medycznej pacjenta.
Art. 27 [Postępowanie diagnostyczne, monitorowanie terapii] Diagnosta laboratoryjny bierze udział w postępowaniu diagnostycznym,
profilaktycznym i monitorowaniu terapii. O ostatecznym zestawie zleconych badań decyduje prowadzący terapię lekarz.
Art. 28 [Prawo odmowy wykonania zlecenia lekarskiego]
1. Diagnosta laboratoryjny ma prawo odmówić wykonania zlecenia lekarskiego, jeżeli wykonanie tego zlecenia może zagrozić życiu
życiu lub
lub zdrowiu
pacjenta, chyba że po zwróceniu lekarzowi uwagi na wspomniane niebezpieczeństwo ten ostatni ponowi zlecenie na piśmie.
2. Odmowę wykonania zlecenia diagnosta laboratoryjny uzasadnia na piśmie oraz powiadamia o tym fakcie niezwłocznie swojego bezpo
bezpośredniego
średniego
przełożonego.
Diagnosta laboratoryjny
Art. 29 [Obowiązek zachowania tajemnicy zawodowej; zwolnienie od obowiązku]
1. Diagnosta laboratoryjny jest obowiązany do zachowania tajemnicy zawodowej.
2. Od zachowania tajemnicy zawodowej diagnosta laboratoryjny jest zwolniony:
1) w stosunku do osoby, pod której opieką medyczną znajduje się pacjent;
2) w stosunku do samego pacjenta, a gdy jest on niepełnoletni lub ubezwłasnowolniony - w stosunku do jego przedstawiciela
ustawowego lub opiekuna faktycznego;
3) gdy badanie diagnostyczne zostało przeprowadzone na żądanie uprawnionych na podstawie odrębnych ustaw organów lub
instytucji; wówczas diagnosta laboratoryjny jest obowiązany poinformować o wynikach badań wyłącznie te organy lub instytucje;
4) gdy jest to niezbędne do praktycznej nauki zawodów medycznych;
5) gdy jest to niezbędne dla celów naukowych;
6) w przypadkach gdy przewidują to przepisy szczególne.
3. Ujawnianie tajemnicy poza przypadkami, o których mowa w ust. 2 pkt 1 i 2, może nastąpić wyłącznie w niezbędnym zakresie.
Art. 30 [Dokształcanie]
Diagnosta laboratoryjny ma prawo i obowiązek pogłębiania i aktualizowania wiedzy i umiejętności zawodowych, w tym w
szczególności ma prawo do uzyskiwania tytułu specjalisty w dziedzinach mających zastosowanie w ochronie zdrowia.
Art. 30a [Specjalizacja]
1. Diagnosta laboratoryjny uzyskuje tytuł specjalisty, o którym mowa w art. 30, po odbyciu szkolenia specjalizacyjnego, zwanego
zwane go
dalej "specjalizacją", ustalonego programem specjalizacji i zdaniu egzaminu państwowego. (…)
Art. 3434-55: Samorząd diagnostów laboratoryjnych.
Diagnosta laboratoryjny
Art. 56 [Odpowiedzialność dyscyplinarna]
1. Diagności laboratoryjni podlegają odpowiedzialności dyscyplinarnej za zawinione, nienależyte
wykonywanie czynności diagnostyki laboratoryjnej oraz za czyny sprzeczne z zasadami etyki zawodowej
lub przepisami dotyczącymi wykonywania czynności diagnostyki laboratoryjnej. (…)
Art. 58 [Kary dyscyplinarne]
1. Karami dyscyplinarnymi są:
1) upomnienie;
2) nagana;
3) zawieszenie prawa wykonywania zawodu diagnosty laboratoryjnego na okres od 12 miesięcy do 5 lat;
4) pozbawienie prawa wykonywania zawodu diagnosty laboratoryjnego.
2. W przypadku prawomocnego ukarania karą, o której mowa w ust. 1 pkt 3 i 4, stosunek pracy diagnosty
laboratoryjnego wygasa z mocy prawa. Wygaśnięcie to pociąga za sobą skutki, jakie przepisy prawa wiążą
z rozwiązaniem umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika.
3. Kara pozbawienia prawa wykonywania zawodu diagnosty laboratoryjnego oznacza skreślenie z listy
diagnostów laboratoryjnych. [Zasady postępowania podobne do zasad odpowiedzialności farmaceutów].
farmaceutów].
Diagnosta laboratoryjny
Art. 71 [Odpowiedzialność karna]
1. Kto bez uprawnień wykonuje czynności diagnostyki laboratoryjnej w
laboratorium,
podlega karze grzywny.
2. Jeżeli sprawca czynu, o którym mowa w ust. 1, działa w celu osiągnięcia
korzyści majątkowej albo wprowadza w błąd co do posiadania takiego
uprawnienia,
podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do
roku.
3. Postępowanie w sprawach, o których mowa w ust. 1, toczy się według
przepisów Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia.
Koniec!