Rozszerzenie do materiału z BF 6 2015 str. 26

Rozszerzenie do materiału z BF 6 2015 str. 26

Rozszerzenie do materiału z BF 6 2015 str. 26
Bezpieczny gabinet
Stając przed wyborem odpowiednich środków do mycia, dezynfekcji i sterylizacji, często
mamy wątpliwości, jakimi kryteriami się kierować. Preparaty te stanowią nieodłączną część
wyposażenia salonu, warto więc poświęcić chwilę na dokonanie prawidłowego wyboru.
Pamiętajmy, że w grę wchodzi zdrowie nasze, naszej rodziny, współpracowników i klientów.
Regulacje prawne
W Polsce obowiązuje wiele aktów prawnych, na podstawie których wprowadza się do obrotu
preparaty wykorzystywane do dezynfekcji. Wymienić należy: ustawę z 20 maja 2010 r. o wyrobach
medycznych (DzU Nr 107 poz. 679), ustawę z dnia 13 września 2002 r. o produktach biobójczych
(DzU z 2007 r. Nr 39, poz.252 z późn. zm.). Obowiązuje również Rozporządzenie Parlamentu
Europejskiego i Rady (UE) nr 528/2012 z dnia 22 maja 2012 r. w sprawie udostępniania na rynku i
stosowania produktów biobójczych. Pamiętajmy, że obsługujemy człowieka, a więc wszystkie
stosowane produkty powinny być kierowane do ludzi. Środki do zapewnienia pełnej higieny
powinny więc być preparatami stosowanymi w segmencie medycznym, tak aby zapewnić
bezpieczeństwo podczas zabiegów, które mogą (choć nie powinny) naruszyć ciągłość skóry.
Preparaty do mycia i dezynfekcji rąk i skóry
Wytyczne WHO wyraźnie wskazują, że higiena rąk jest podstawowym środkiem, który zapobiega
zakażeniom związanym z przenoszeniem drobnoustrojów chorobotwórczych. Do rutynowego
odkażania rąk, jeśli nie są w sposób widoczny zabrudzone, preferuje się stosowanie środków na
bazie alkoholu. Używanie rękawiczek jednorazowych nie zwalnia z dezynfekowania rąk. Jak
wybrać odpowiedni preparat?
 Optymalną skuteczność przeciwdrobnoustrojową mają preparaty z zawartością od 70 do 90
proc. etanolu, izopropanolu czy n-propanolu lub są ich mieszaniną.
 W czasie dnia pracy, gdy przyjmujemy wielu klientów, okazuje się, że jest to ważny aspekt.
Pamiętajmy o przestrzeganiu czasu zalecanego przez producenta. Zapewnia to pełną
ochronę przed zakażeniem. Szczególnie ważne to jest w przypadku dezynfekcji skóry
klienta przed wykonaniem zabiegu (manikiur, pedikiur, depilacja, tatuaż, regulacja brwi
itp.).
 Stosowany przez nas środek powinien mieć jak najszersze spektrum działania biobójczego.
Oznacza to, że preparat zwalcza bakterie, wirusy, grzyby, prątki gruźlicy. Oczywiście
najlepszy jest ten, który niszczy większość patogenów. Mogą też na opakowaniach znaleźć
się skrótowe oznakowania: bakterie ‒ B, grzyby ‒ F, prątki gruźlicy – Tbc, wirusy ‒ V.
Szczególnie w przypadku wirusów zwracać należy uwagę na to, czy preparat obejmuje
działaniem bójczym wirusy: Polio, Herpes, Rota, Adeno, HIV, HBV, HCV.
Na rynku dostępne są preparaty o przedłużonym działaniu dezynfekcyjnym. Pamiętać tylko trzeba,
że dystrybutor lub producent musi udostępnić dokumentację, która potwierdza to badaniami.
PAMIĘTAJ!
Wszystkie niezbędne informacje na temat zastosowania, składu, środków ostrożności itp.
znajdują się na karcie charakterystyki (karta SDS) dostępnej na stronie internetowej
producenta lub dystrybutora. Możemy też poprosić o informacje bezpośrednio u sprzedawcy
czy przedstawiciela firmy.


Warto zwracać uwagę na dodatek składników nawilżających, które zabezpieczą dodatkowo
skórę dłoni przed wysuszeniem. Mogą to być bisabolol – składnik rumianku, lanolina,
glicerol.
System dozowania. Dostępne są na rynku dozowniki do mycia (mydło), dezynfekcji rąk w
tzw. systemie zamkniętym. Oznacza to, że dozownik wyposażony jest w unikalną zastawkę.
Uniemożliwia ona zasysanie do wnętrza preparatu zanieczyszczonego powietrza wraz z
mikroorganizmami z otoczenia, nie powoduje również kapania i ściekania preparatu, dzięki
czemu zawartość pozostaje mikrobiologicznie czysta przez cały okres użytkowania.
Pozwala to na stosowanie kompozycji składników bez konserwantów, a mniej dodatkowych
składników to mniej podrażnień.
Preparaty do mycia i dezynfekcji powierzchni
Spektrum działania biobójczego, podobnie jak w przypadku rąk, powinno wykazywać działanie
wobec bakterii, wirusów, grzybów, prątków gruźlicy, ale też wobec sporów (przetrwalniki bakterii,
oznaczenie – S). Preparaty sporobójcze nie są wymagane w rutynowych czynnościach
dezynfekcyjnych, ale warto je zastosować co jakiś czas.
Preparaty stosowane do mycia i dezynfekcji powierzchni muszą być używane w określonych przez
producenta stężeniach. Zwracać należy uwagę, żeby stężenie gotowego produktu czy też roztworu
roboczego (RR) było jak najniższe. Chroni się w ten sposób zarówno swoje zdrowie, jak i klientów.
O ile nasi klienci ulegają ekspozycji na składniki chemiczne środków do dezynfekcji co jakiś czas,
to osoby wykonujące zabiegi i przeprowadzające je wiele razy w ciągu dnia pracy ‒ bardzo często.
Starajmy się wybierać preparaty w postaci pianki czy chusteczek ‒ unikniemy wdychania substancji
chemicznej powstałej w trakcie rozpylania aerozolu.
Kompatybilność materiałowa oznacza odpowiedni skład preparatu do określonej powierzchni. Do
powierzchni delikatnych, wrażliwych na działanie alkoholu, takich jak skóra naturalna czy
ekologiczna, tworzywa sztuczne (obicia foteli, łóżek, krzeseł, taboretów) używajmy odpowiednich
środków myjących i dezynfekujących. Oznaczenia takie znajdują się na opakowaniach.
Małe powierzchnie foteli, łóżek zabiegowych, blatów stolików itp. można skutecznie i szybko
dezynfekować za pomocą preparatów w postaci pianki, aerozolu, chusteczek nasączonych
odpowiednim środkiem.
Chcąc ograniczyć koszty, często kierujemy się przy wyborze ceną. Nie jest to dobre kryterium.
Bywa, że tańsze produkty mają np. niepełne spektrum działania, dłuższy czas działania, wysokie
stężenie roztworu roboczego itd.
Preparaty do mycia i dezynfekcji narzędzi
Najskuteczniejszą ochroną przed mikroorganizmami w przypadku stosowanych narzędzi byłoby
stosownie sprzętu jednorazowego użytku. Nie zawsze jednak jest to możliwe, dlatego też
wybierając preparat do mycia i dezynfekcji narzędzi wielokrotnego użytku, który zapewni pełną
dekontaminację, trzeba zwracać uwagę na kilka punktów. Należy wybierać preparaty o charakterze
myjąco-dezynfekującym.
Przy doborze odpowiednich preparatów zwracać należy uwagę na jak najszersze działanie
biobójcze środka, powinno być: bakteriobójcze, wirusobójcze, grzybobójcze, prątkobójcze. Takie
spektrum jest wystarczające w przypadku narzędzi, które zostaną potem poddane sterylizacji, czyli
narzędzi termostabilnych. W przypadku gdy narzędzia należą do grupy termolabilnych, tzn. nie
mogą być poddane sterylizacji, poddaje się je dezynfekcji wysokiego stopnia. Preparat do
dezynfekcji musi mieć w swoim spektrum działania również działanie sporobójcze.
Również dobieramy jak najniższe stężenie przy wysokiej skuteczności (szerokie spektrum
biobójcze).
Gdy narzędzia zanieczyszczone są substancjami organicznymi (np. resztki tkanek, krew, ślina),
warto wybierać produkty, które zawierają w swoim składzie enzymy (lipaza, proteaza, amylaza) ‒
spowodują one rozpuszczenie tychże związków.
Tak jak przy preparatach do powierzchni, również preparaty do narzędzi możemy kupić w postaci
koncentratu. Przeprowadźmy też szczegółową kalkulację wydajności.
Wygoda opakowania. Na rynku można spotkać bardzo praktyczne opakowania wyposażone w
miarkę do dozowania środka w koncentracie, umożliwiające przygotowanie roztworu roboczego.
Produkty do sterylizacji
Wszystkie narzędzia i sprzęt powinny być opakowane przed poddaniem ich procesom sterylizacji.
Tylko sprzęt przeznaczony do natychmiastowego użycia po procesie sterylizacji może być
nieopakowany, tzn. po wyjęciu z urządzenia sterylizującego (autoklawu) musi być zużyty do
przeprowadzenia zabiegu.
Opakowania powinny spełniać odpowiednie normy. Obecnie na rynku są dostępne różne rodzaje
specjalistycznych opakowań, zarówno jednorazowe: papier sterylizacyjny, włóknina, torebki
papierowe, torebki lub rękawy papierowo-foliowe, jak i wielorazowego użytku ‒
prostopadłościenne pojemniki sterylizacyjne z filtrami lub z zaworami, wykorzystywane głównie w
dużych sterylizatorniach.
Najwygodniejsze do stosowania w gabinetach kosmetycznych są torebki i rękawy papierowofoliowe. Na rynku dostępny jest ich szeroki asortyment w różnych rozmiarach. Umieszczony w
nich sprzęt jest dobrze widoczny. Pamiętać należy, że zamykanie opakowania nie powinno sprawiać
trudności. Wybierać warto torebkę z zamknięciem samoprzylepnym lub rękaw zamykany za
pomocą zgrzewarki.
 Jednorazowe opakowania papierowe stosuje się do sterylizacji parą wodną w nadciśnieniu
lub tlenkiem etylenu.
 Opakowania papierowo-foliowe (folia poliestrowa/polipropylenowa) stosuje się do
sterylizacji parą wodną w nadciśnieniu, formaldehydem, tlenkiem etylenu.
 Opakowania typu TYVEK (folia poliestrowa/polipropylenowa) stosuje się do sterylizacji
plazmą, tlenkiem etylenu lub formaldehydem.
 Pojemniki sterylizacyjne wielorazowego użytku stosuje się do sterylizacji parą wodną w
nadciśnieniu.
Podsumowanie
Wybór właściwych produktów do mycia, dezynfekcji i sterylizacji w gabinetach
kosmetycznych, salonach fryzjerskich, tatuażu czy odnowy biologicznej nie jest łatwy. Nie chodzi
również o to, żeby mieć na półce wiele produktów. Wybór powinien być przemyślany. Gdy
zaopatrzymy się w odpowiednią wiedzę, dokonamy odpowiedniego wyboru, a to zapewni
bezpieczeństwo zdrowotne klientów i personelu.
Beata Zalewska | konsultant naukowy MEDILAB
Literatura:
1. Ustawa z dnia 20.05.2010 r. o wyrobach medycznych (DzU 2010 Nr 107 poz. 679)
2. Ustawa z dnia 13.09.2002 r. o produktach biobójczych (DzU z 2007 r. Nr 39, poz.252 z
późn. zm.)
3. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 528/2012 z dnia 22 maja 2012 r.
w sprawie udostępniania na rynku i stosowania produktów biobójczych
4. Wytyczne WHO dotyczące higieny rąk w opiece zdrowotnej – podsumowanie. World Health
Organization 2009
5. A. Wojciechowski: Higiena rąk, Zakażenia, 2014
6. M. Ciuruś: Procedury higieny w placówkach ochrony zdrowia, Instytut Problemów Ochrony
Zdrowia Sp. z o.o., Warszawa 2013
7. P. Tarka: Higieniczna i chirurgiczna dezynfekcja rąk – normy europejskie, ochrona skóry
rąk, Zakażenia 2010 10(6)
8. A. Jabłońska-Trypuć, E. Szumska: Powierzchnie nieożywione jako źródło zakażeń
szpitalnych; Zakażenia, 2013, 3(13)
9. P. Tarka: Dekontaminacja wyrobów medycznych. Część III. Analiza zanieczyszczeń oraz
dobór preparatów myjących i myjąco-dezynfekujących, Zakażenia, 2014,2
10. A. Jabłońska-Trypuć: Dezynfekcja i sterylizacja narzędzi w gabinecie kosmetycznym,
Kosmetologia Estetyczna, 2014/1
11. J. Huys: Sterylizacja zasobów medycznych, Polskie Stowarzyszenie Rozwoju Sterylizacji i
Dezynfekcji Medycznej, 2009
12. E. Murawska-Ciałowicz, M. Zawadzki: Higiena, Podręcznik dla studentów wydziałów
kosmetologii, Górnicki Wydawnictwo Medyczne, Wrocław 2011