dzierżawy gospodarstwa

Sygn. akt : VU 380/13
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 19 czerwca 2013 roku
Sąd Okręgowy - Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Legnicy
w składzie:
Przewodniczący: SSO Regina Stępień
Protokolant: Ewelina Trzeciak
po rozpoznaniu w dniu 19 czerwca 2013 r. w Legnicy
sprawy z wniosku J. P.
przeciwko Prezesowi Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego w W.
o odstąpienie od potrącania z emerytury nienależnie pobranych świadczeń
na skutek odwołania J. P.
od decyzji Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego w W.
z dnia 21 lutego 2013 roku
znak (...)
oddala odwołanie.
UZASADNIENIE
Decyzją z dnia 21 lutego 2013 r. znak: (...) Prezes Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego zobowiązał J. P. do
zwrotu nienależnie pobranych świadczeń za okres od 01 sierpnia 2010 r. do 01 maja 2011 r. w kwocie 6.700,84 zł.
W uzasadnieniu decyzji podał, iż w okresie pobierania świadczenia emerytalnego J. P. zerwała umowę dzierżawy z dnia
14 stycznia 2003 r. z dotychczasowym dzierżawcą, a w konsekwencji podjęła działalność rolniczą nie powiadamiając o
tym fakcie organu rentowego. Ze względu na powyższe, w okresie od 01 sierpnia 2010 r. do 31 maja 2011 r. nienależnie
pobrała świadczenie uzupełniające w łącznej kwocie 6.700,84 zł.
Od wskazanej decyzji odwołanie złożyła J. P., domagając się jej zmiany poprzez wypłatę emerytury rolniczej w
pełnej wysokości. W uzasadnieniu podała, że po zerwaniu umowy z dotychczasowym dzierżawcą, wydzierżawiła
gospodarstwo rolne na rzecz przyszłego jego nabywcy. Podkreśliła, że w spornym okresie, ze względu na zły stan
zdrowia nie wykonywała żadnych prac polowych.
W odpowiedzi na odwołanie, Prezes KRUS wniósł o jego oddalenie w całości. W uzasadnieniu podał, że wprawdzie
wnioskodawczyni wydzierżawiła ponownie gospodarstwo rolne, jednak umowa dzierżawy z dnia 28 lipca 2010 r. został
zawarta na okres roku. Nie można zatem, w oparciu o art. 28 ust. 4 pkt 1 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników
uznać, że J. P. zaprzestała prowadzenia działalności rolniczej.
Sąd ustalił następujący stan faktyczny:
Wnioskodawczyni J. P., urodzonej w dniu (...) od dnia 18 stycznia 1995 r. przysługiwała renta rolnicza. Od dnia 01
maja 2009 r. wnioskodawczyni jest uprawniona do emerytury rolniczej.
W dniu 20 lipca 1981 r., ubezpieczona wraz z mężem Z. P. (1) nabyła prawo własności gospodarstwa rolnego,
obejmującego działkę numer (...) o powierzchni 6,13 ha położonego w obrębie M. gmina G.. Aktem notarialnym z
dnia 23 maja 2003 r. doszło do wydzielenia działek numer (...) o łącznej powierzchni 1,43 ha, które współwłaściciele
darowali na rzecz M. P..
W dniu 14 stycznia 2003 r. J. P. i Z. P. (1) zawarli ze Z. P. (2) umowę dzierżawy gospodarstwa rolnego obejmującego
działkę numer (...) o powierzchni 4,7 ha na okres 10 lat.
Dowód: - wyjaśnienia wnioskodawczyni: 00:27:35-00:38:41;
- zeznania świadka Z. P. (2), 00:23:02-00:27:35;
- akta ubezpieczeniowe wnioskodawczyni – t. I: akt notarialny z dnia 20.07.1981 r., k. 4-5;decyzja z dnia 31.03.1995 r.,
k. 19; t. II: decyzja KRUS z dnia 01.05.2009 r., k. 37, akt notarialny z dnia 23.05.2003 r., k. 27-28; umowa dzierżawy
14.01.2003 r., k. 29.
J. P. i Z. P. (1) w 2010 r. podjęli decyzję o sprzedaży działki nr (...). Współwłaściciele w wykonaniu prawa pierwokupu
złożyli ofertę sprzedaży nieruchomości Z. P. (2). Dzierżawca nie był zainteresowany ofertą. W konsekwencji, w dniu
30 lipca 2010 r. doszło do rozwiązania umowy dzierżawy.
Dowód: - wyjaśnienia wnioskodawczyni: 00:27:35-00:38:41;
- zeznania świadka Z. P. (2), 00:23:02-00:27:35;
- akta ubezpieczeniowe, t. II: pismo z dnia 14.12.2012 r., k. 46.
W dniu 28 lipca 2010 r. doszło do sporządzenia umowy dzierżawy gospodarstwa rolnego obejmującego działkę numer
(...) na okres roku na rzecz M. B.. W dniu 09 czerwca 2011 r. M. B. nabył prawo własności dzierżawionej nieruchomości.
Dowód: - wyjaśnienia wnioskodawczyni: 00:27:35-00:38:41;
- zeznania świadka M. B.: 00:06:50-00:23:02;
- akta ubezpieczeniowe wnioskodawczyni, t. II: umowa dzierżawy z dnia 28.07.2010 r.; akt notarialny z dnia
09.06.2011 r., k. 39-42.
Decyzją z dnia 21 lutego 2013 r. znak: (...) Prezes Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego zobowiązał J. P. do
zwrotu nienależnie pobranych świadczeń za okres od 01 sierpnia 2010 r. do 01 maja 2011 r. w kwocie 6.700,84 zł.
Dowód: akta ubezpieczeniowe: decyzja z dnia 21.02.2013 r., k. 51
Sąd zważył, co następuje:
Odwołanie wnioskodawczyni J. P. nie zasługiwało na uwzględnienie.
Jak wynika z art. 22 ust. 2 ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz. U. z 2008 r.,
Nr 50, poz. 291) osobom pobierającym renty rolnicze z tytułu niezdolności do pracy, które osiągnęły wiek emerytalny
określony w art. 19 ust. 1a i 1b, tj. 55 lat dla kobiet przyznaje się z urzędu emeryturę rolniczą w wysokości nie niższej
od dotychczas pobieranej renty z tytułu niezdolności do pracy, jeżeli osoba ta spełnia warunki określone w art. 19 ust.
1 pkt 2 ustawy, tj. podlegała ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu przez okres co najmniej 25 lat.
Zgodnie z treścią art. 28 ust. 1 cytowanej ustawy, wypłata emerytury lub renty rolniczej z ubezpieczenia ulega
częściowemu zawieszeniu na zasadach określonych w ust. 2-8, jeżeli emeryt lub rencista prowadzi działalność rolniczą.
Zawieszenie wypłaty dotyczy części uzupełniającej emerytury rolniczej lub renty rolniczej z tytułu niezdolności do
pracy i obejmuje całość lub określony ułamek tej części świadczenia (art. 28 ust. 2 pkt 1 powołanej ustawy). Stosownie
do treści art. 28 ust. 4 pkt 1 tej ustawy uznaje się, że emeryt lub rencista zaprzestał prowadzenia działalności
rolniczej, jeżeli ani on, ani jego małżonek nie jest właścicielem (współwłaścicielem) lub posiadaczem gospodarstwa
rolnego w rozumieniu przepisów o podatku rolnym i nie prowadzi działu specjalnego, nie uwzględniając gruntów
wydzierżawionych, na podstawie umowy pisemnej zawartej co najmniej na 10 lat i zgłoszonej do ewidencji gruntów
i budynków, osobie niebędącej:
a)małżonkiem emeryta lub rencisty,
b)jego zstępnym lub pasierbem,
c)osobą pozostającą z emerytem lub rencistą we wspólnym gospodarstwie domowym,
d)małżonkiem osoby, o której mowa w lit. b lub c.
Po analizie zgromadzonego sprawie materiału dowodowego, Sąd uznał, że zaskarżona decyzja Prezesa KRUS z dnia
21 lutego 2013 r. znak: (...)została wydana prawidłowo.
Pomiędzy stronami bezspornym było, iż w okresie od 01 sierpnia 2010 r. do 31 maja 2011 r. J. P. była współwłaścicielką
gospodarstwa rolnego, zaś w dniu 30 lipca 2010 r. rozwiązała umowę dzierżawy zawartą ze Z. P. (2). Co do zasady nie
budziło również wątpliwości, iż w dniu 28 lipca 2010 r. wnioskodawczyni zawarła umowę dzierżawy gospodarstwa
rolnego z M. B. na okres roku. Sporną kwestia wymagającą ustalenia było natomiast to, czy po rozwiązaniu umowy
dzierżawy ze Z. P. (2) wnioskodawczyni prowadziła działalność rolniczą. Organ rentowy argumentował bowiem, iż
umowa z dnia 28 lipca 2010 r. nie spełniała wymogów, o których mowa w art. 28 ust. 4 pkt 1 ustawy o ubezpieczeniu
społecznym rolników, a w konsekwencji należało wysnuć wniosek, iż w spornym okresie ubezpieczona prowadziła
działalność rolniczą. J. P. argumentowała natomiast, iż po zawarciu umowy dzierżawy nie wykonywała żadnych prac
polowych, a w konsekwencji przysługiwało jej prawo do spornego świadczenia.
Z treści art. 28 ust. 4 pkt 1 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników wynika, iż przy ocenie zawieszenia wypłaty
świadczeń nie uwzględnia się - jako prowadzenia działalności rolniczej - sytuacji, w której uprawniony do świadczeń
rolnik, odda na co najmniej 10 lat w dzierżawę grunty będące jego własnością i zgłosi ten fakt do ewidencji gruntów
i budynków. Wydzierżawienie gospodarstwa rolnego przez J. P. na podstawie umowy dzierżawy zawartej na okres
krótszy niż 10 lat, nie stwarza przewidzianej w art. 28 ust. 3 pkt 4 ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu
społecznym rolników, podstawy do odstąpienia od zawieszenia wypłaty renty z tytułu niezdolności do pracy w
gospodarstwie rolnym.
Należy przy tym zauważyć, iż w ocenie Sądu pomiędzy J. P. a M. B. po dniu 28 lipca 2010 r. nie doszło do zawarcia
drugiej, ustnej umowy dzierżawy. Wprawdzie M. B. twierdził, iż „na jesieni” 2010 r. pomiędzy nim a wnioskodawczynią
doszło do ustnego porozumienia w sprawie dzierżawy gospodarstwa rolnego do czasu przyznania kredytu na zakup
przedmiotowego gospodarstwa rolnego, to jednak Sad miał jednak na uwadze, iż świadek zeznawał, iż pomiędzy nim
a wnioskodawczynią doszło do zawarcia jednej umowy dzierżawy. Ponadto M. B. zeznał, iż nie pamięta dokładnej
treści oraz okoliczności zawarcia umowy z dnia 28 lipca 2010 r., gdyż w 2010 r. dokonywał również zakupu innych
gospodarstw. Istotne jest również, iż strony nie podnosiły, aby umowa dzierżawy z dnia 28 lipca została rozwiązana
lub wypowiedziana. W ocenie Sądu wszelkie ustne porozumienia w zakresie czasu trwania dzierżawy, które miały
miejsce po zawarciu pisemnej umowy należy kwalifikować jako potwierdzenie woli wydzierżawienia gruntów do czasu
definitywnego nabycia nieruchomości, a nie jako zawarcie kolejnej, równoległej umowy.
Mając na uwadze przedstawione okoliczności, podzielić należało stanowisko organu rentowego, iż zawarcie umowy
dzierżawy z dnia 28 lipca 2010 r. nie prowadziło do uznania, iż ubezpieczona J. P. zaprzestała prowadzenia działalności
rolniczej zgodnie z powołanym wyżej art. 28 ust. 4 pkt 1 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników.
Z uwagi na fakt zawarcia umowy dzierżawy, bez znaczenia dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy pozostawała
okoliczność podnoszona przez wnioskodawczynię, iż po rozwiązaniu umowy dzierżawy ze Z. P. (2) nie wykonywała
ona prac polowych ze względu na zły stan zdrowia. Znamiennym jest, iż zaprzestanie użytkowania nieruchomości jest
z zasady logiczną konsekwencją oddania gruntów w dzierżawę.
Wobec powyższego, Sąd na podstawie art. 477( 14 )§ 1 kodeksu postępowania cywilnego oddalił odwołanie
wnioskodawczyni J. z przyczyn podanych w niniejszym uzasadnieniu.