Wolny dostęp w teorii i praktyce. Reorganizacja przestrzeni

Wolny dostęp w teorii i praktyce. Reorganizacja
przestrzeni bibliotecznej na przykładzie
Biblioteki Wydziału Biotechnologii i Hodowli
Zwierząt ZUT
Agnieszka Bajda,
Anna Gryta
Biblioteka Główna
ZUT
PIERWSZE BIBLIOTEKI Z WOLNYM
DOSTĘPEM W USA
• 1879 Biblioteka Publiczna w Patwucket;
• 1890 Biblioteka Publiczna w Cleveland;
• 1895 Biblioteka Publiczna w Filadelfii.
PIERWSZE BIBLIOTEKI Z WOLNYM DOSTĘPEM
W EUROPIE
•
•
•
•
•
•
•
•
1894 Anglia
1900 Dania
1902 Norwegia
1908 Szwecja
1909 Niemcy
1918 Hiszpania
1919 Finlandia
1929 Czechosłowacja
KSZTAŁTOWANIE SIĘ NAZWY
• 1877 – open access (ang.) – wolny
dostęp;
• 1879 – access to shelves (ang.) – dostęp
do półek;
• 1880 – open shelves (ang.) – wolne półki;
• 1907 – Freihandbucherei (niem.) –
biblioteka wolnej ręki;
• Później freier Zugang (niem.) – wolny
dostęp – odpowiednik ang. open access.
ZASADY ORGANIZACJI WOLNEGO
DOSTĘPU
• Zachowanie układu rzeczowego zbiorów;
• Udostępnianie najbardziej aktualnych
zbiorów;
• Stałe i systematyczne utrzymywanie
porządku na półkach;
• Natychmiastowe włączanie zwróconych
dokumentów do zbiorów;
• Potrzebna większa ilość miejsca niż w
tradycyjnym magazynie.
ZASDADY ORGANIZACJI WOLNEGO
DOSTĘPU
• Konieczność lepszego zabezpieczenia
zbiorów;
• Wyłączanie z wolnego dostępu książek
przestarzałych, lub bardzo cennych;
• Wyraźne formy informacji wizualnej –
zbiory dokumentów na półkach powinny
być opatrzone czytelnymi z daleka
znakami, najlepiej różnobarwnymi,
wyróżniającymi poszczególne układy
zbiorów.
BIBLIOTEKA CHEMICZNA POLITECHNIKI
SZCZECIŃSKIEJ
• Biblioteka wydziałowa gromadząca księgozbiór
z dziedziny chemii i nauk pokrewnych;
• Księgozbiór liczy ponad 22 tys. wol.
wydawnictw zwartych i 23 tys. wol. wydawnictw
ciągłych;
• Na Wydziale Technologii i Inżynierii
Chemicznej studiuje blisko 900 studentów;
• Roczna liczba odwiedzin ok. 10 tys.
BIBLIOTEKA CHEMICZNA POLITECHNIKI
SZCZECIŃSKIEJ
PRZYKŁADOWE OZNACZENIA DZIAŁÓW
NT – Technologia Nieorganiczna
OT – Technologia Organiczna
WS – Włókna Sztuczne
OS – Technologia Środków Spożywczych
SYGNATURA 2
BIBLIOTEKA WYDZIAŁU BIOTECHNOLOGII
I HODOWLI ZWIERZĄT
• Biblioteka wydziałowa gromadząca księgozbiór
z dziedzin: biologii, biotechnologii, hodowli
zwierząt oraz ich fizjologii, anatomii i żywienia;
• Księgozbiór biblioteki liczy 5000 woluminów
wydawnictw zwartych;
• Liczba tytułów prenumerowanych czasopism
drukowanych – 19;
• Na Wydziale BiHZ studiuje blisko 900
studentów.
BIBLIOTEKA WBIHZ PO ZMIANACH
Sala książek
Sala czasopism
WYDZIELONE DZIAŁY KSIĄŻEK
I. Biotechnologia z technologią żywności
II. Biologia i mikrobiologia
III. Hodowla zwierząt, choroby i profilaktyka
oraz paszoznawstwo
IV. Agroturystyka i ochrona środowiska
V. Różne (w tym chemia i matematyka)
VI. Słowniki i encyklopedie
BADANIA ANKIETOWE
• Ankieta o charakterze pilotażowym;
• Cele badania:
- Poznanie wstępnych opinii użytkowników
o nowym kształcie czytelni;
- Zweryfikowanie ankiety – czy spełnia swe
zadania.
BADANIA ANKIETOWE
•
-
Pytania skoncentrowane wokół kwestii:
korzystanie z katalogu ALEPH;
odbiór wolnego dostępu;
oczekiwania wobec bibliotekarza.
BADANIA ANKIETOWE - PODSUMOWANIE
• Użytkownikom biblioteki podoba się obecny jej
kształt i dobrze czują się w systemie wolnego
dostępu;
• Nie mają problemu ze znalezieniem książek o
określonej tematyce, a układ zbiorów oceniają jako
logiczny;
• Korzystanie z katalogu elektronicznego oceniają
jako proste;
• Użytkownicy wolą sytuację, w której mogą zlecić
bibliotekarzowi wyszukiwanie konkretnych
materiałów.
BADANIA ANKIETOWE - PODSUMOWANIE
1-ocena pozytywna
0-ocena neutralna
-1-ocena negatywna
34
2
2
18
9
11
26
4
8
32
1
5
8
2
28
35
1
1
36
1
1
27
6
5
29
8
1
245
34
62
BADANIA ANKIETOWE PODSUMOWANIE
18%
10%
72%
1-ocena pozytywna
0-ocena neutralna
-1-ocena negatywna
Dziękujemy za uwagę