Uchwała nr II/0433/2016

U c h w a ł a Nr II/433/2016
z dnia 26 stycznia 2016 r.
Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej
w Rzeszowie
Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Rzeszowie po przeprowadzeniu postępowania nadzorczego w
sprawie Uchwały Nr XI/74/2015Rady Gminy Jarocin z dnia 29 grudnia 2015 roku w sprawie zarządzenia
poboru zobowiązań podatkowych w drodze inkasa, określenia inkasentów i wysokości wynagrodzenia za
inkaso - działając na podstawie art. 11 ust. 1 pkt 5, art. 18a ust. 3 ustawy z dnia 7 października 1992 r. o
regionalnych izbach obrachunkowych (j.t.: Dz. U. z 2012 r. poz. 1113 z późn. zmianami) oraz art.91 ust.1 i ust.3
ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (j.t.: Dz.U. z 2015 r. poz.1515 z póź. zmianami):
stwierdza nieważność
postanowień § 4 UchwałyNr XI/74/2015Rady Gminy Jarocin z dnia 29 grudnia 2015 roku w sprawie
zarządzenia poboru zobowiązań podatkowych w drodze inkasa, określenia inkasentów i wysokości
wynagrodzenia za inkaso z powodu braku kompetencji do ustalania zasad poboru inkasa przez sołtysów,
terminów rozliczania się przez nich z zainkasowanych i wpłacanych na konto gminy należności
podatkowych.
Uzasadnienie
W dniu 11 stycznia 2016 roku do Regionalnej Izby Obrachunkowej Rzeszowie wpłynęła uchwała
Nr XI/74/2015Rady Gminy Jarocin z dnia 29 grudnia 2015 roku w sprawie zarządzenia poboru
zobowiązań podatkowych w drodze inkasa, określenia inkasentów i wysokości wynagrodzenia za inkaso
Badając powyższą uchwałę w trybie nadzoru, Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Rzeszowie w
dniu 12 stycznia 2016 roku wszczęło postępowanie nadzorcze uchwałą Nr I/20/2016.
Wskazaną uchwałą Rada Gminy Jarocin działając na podstawie art.18 ust.2 pkt 8 ustawy z dnia 8 marca 1990
roku o samorządzie gminnym, art.6 ust.12 ustawy z dnia 12 stycznia 1991 roku o podatkach i opłatach
lokalnych (j.t. Dz.U. z 2014 roku poz.849 z póź.zm.), art.6b ustawy z dnia 15 listopada1984 o podatku rolnym (
j.t. Dz.U. z 2013 roku, poz.1381 z póź.zm), art.6 ust.8 ustawy z dnia 30 października 2002 roku o podatku
leśnym (j.t. Dz.U. z 2013 roku poz.465 z póź.zm) oraz art.6l ust.2 ustawy z dnia 13 września 1996 roku o
utrzymaniu czystości i porządku w gminach ( Dz.U. z 2013 roku poz.1399 z póź.zm.) postanowiła uregulować
sprawy związane z poborem zobowiązań podatkowych.
W § 1 badanej uchwały Rada Gminy postanowiła zarządzić pobór podatku rolnego, podatku od
nieruchomości, podatku leśnego i opłat lokalnych od osób fizycznych, opłaty za gospodarowanie odpadami
komunalnymi w drodze inkasa.
Następnie w § 2 uchwały ustanowiła sołtysów poszczególnych 10 sołectw w Gminie Jarocin inkasentami
uprawnionymi do pobierania podatków i opłat wymienionych w §1 , na terenie swojego sołectwa.
W § 3 ustaliła wynagrodzenie z tytułu inkasa, które wynosić będzie 1 % zainkasowanych kwot i wypłacone
będzie ko końca danego kwartału.
Ponadto w § 4 Rada Gminy w Jarocinie ustaliła zasady poboru inkasa przez sołtysów oraz terminy
rozliczania się przez nich z zainkasowanych i wpłacanych na konto gminy Jarocin, kwot należności
podatkowych.
W zasadach tych postanowiono, że:
1. Pobór podatków, co do których zarządzono, że są pobierane w drodze inkasa jest dokonywany przez danego
sołtysa, który działa samodzielnie w tym zakresie,
2. Podatki i opłaty, których inkasentami ustanowieni zostali sołtysi, podatnicy mogą również wpłacić do banku
na konto Gminy Jarocin, o czym przy dokonywaniu swych czynności podatkowych inkasent winien pouczyć
danego podatnika,
3. Inkasent za każdą pobraną kwotę zobowiązania podatkowego wydaje stosowne pokwitowanie według wzoru
ustalonego przepisach o rachunkowości,
Id: 38AE8723-48F6-4912-B38B-C530E2532CEE. Podpisany
Strona 1
4. Pobrane kwoty inkasent przekazuje na rachunek budżetu gminy niezwłocznie po upływie płatności danej
raty zobowiązania podatkowego, nie później niż w ciągu 2 (dwóch) dni roboczych następujących po terminie
płatności danej raty podatku,
5. Od nie przekazanych w terminie, o którym mowa w pkt 4 kwot pobranego podatku od inkasenta będą
pobierane odsetki za zwłokę według zasad przewidzianych przepisami Ordynacji Podatkowej.
Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Rzeszowie zważyło, co następuje:
Samorząd terytorialny i jego organy działają na podstawie i w granicach prawa. Zgodnie z postanowieniem
art.94 Konstytucji RP organy samorządu terytorialnego, na podstawie i w granicach upoważnień zawartych w
ustawie, mogą ustanawiać akty prawa miejscowego obowiązujące na obszarze działania tych organów, a zasady
i tryb wydawania aktów prawa miejscowego określa ustawa. W myśl art. 18 ust.2 pkt 8 ustawy o samorządzie
gminnym, radzie gminy przysługuje prawo podejmowania uchwał w sprawach podatków i opłat w granicach
określonych w odrębnych ustawach. Przepisami rangi ustawowej zawierającymi upoważnienia dla rady gminy
do uchwalenia aktu prawa miejscowego w sprawie inkasa podatków są przepisy:
- art.6b ustawy o podatku rolnym, który stanowi, że rada gminy może zarządzić pobór podatku rolnego od osób
fizycznych drodze inkasa oraz wyznaczyć inkasentów i wysokość wynagrodzenia za inkaso,
- art.6 ust.8 ustawy o podatku leśnym, który stanowi, że rada gminy może zarządzić pobór podatku leśnego (od
osób fizycznych) w drodze inkasa oraz wyznaczyć inkasentów i określić wysokość wynagrodzenia za inkaso,
- art.6 ust.12 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, stanowiący, że rada gminy może zaradzić pobór podatku
od nieruchomości od osób fizycznych w drodze inkasa oraz wyznaczyć inkasentów i określić wysokość
wynagrodzenia za inkaso,
- art.19 pkt 2 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, stanowiący, że rada gminy w drodze uchwały, może
zarządzić pobór tych opłat ( targowa , miejscowa, od psów) w drodze inkasa oraz określić inkasentów i
wysokość wynagrodzenia za inkaso,
- art.6l ust.2 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, stanowiący, że rada gminy może zarządzić
pobór opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi w drodze inkasa oraz wyznaczyć inkasentów i określić
wysokość wynagrodzenia za inkaso.
Powołane przepisy upoważniają radę gminy do podjęcia uchwały wyłącznie w sprawie zarządzenia poboru
od osób fizycznych wymienionych podatków i opłat w drodze inkasa oraz wyznaczenia inkasentów i
określenia wysokości wynagrodzenia za inkaso. Przepisy te nie wyposażają natomiast rady gminy w prawo
do stanowienia uregulowań w przedmiocie określania właściwości inkasentów i ich obowiązków.
Ustalenie zatem zasad poboru inkasa przez sołtysów oraz terminy rozliczanie się przez nich z
zainkasowanych i wpłacanych na konto gminy kwot należności podatkowych nie należy do zakresu
uregulowań przypisanych ustawowo radzie gminy.
Rada nie miała więc kompetencji do wprowadzenia regulacji przekraczających zakres delegacji
ustawowej do stanowienia prawa miejscowego w sprawach podatków i opłat lokalnych.
Uwzględniając powyższe ustalenia Kolegium postanowiło, jak w sentencji.
Na niniejszą uchwałę Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Rzeszowie
Id: 38AE8723-48F6-4912-B38B-C530E2532CEE. Podpisany
Strona 2
służy skarga do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w terminie 30 dni od dnia doręczenia. Skargę
wnosi się za pośrednictwem Regionalnej Izby Obrachunkowej w Rzeszowie.
PREZES
dr Zbigniew K. Wójcik
Id: 38AE8723-48F6-4912-B38B-C530E2532CEE. Podpisany
Strona 3