Punkt widzenia Przyszłość opakowania w internetowej sprzedaży

Transkrypt

Punkt widzenia Przyszłość opakowania w internetowej sprzedaży
punktwidzenia
Przyszłość opakowania w internetowej sprzedaży detalicznej
Stora Enso Packaging Solutions, 2015
Zmiana dynamiki sprzedaży detalicznej
Internet zasadniczo zmienia dynamikę sprzedaży detalicznej w większości kategorii produktów.
Konsumenci otrzymują więcej możliwości wyboru, wygodę i możliwość kontrolowania swoich zakupów.
Zmiana zachowań konsumentów stwarza jednocześnie szanse i wyzwania dla przedsiębiorstw. Jednymi
z podstawowych trendów uwidaczniających się w wyniku rozwoju kanału internetowej sprzedaży
detalicznej są wzrastająca SIŁA KONSUMENTA, ZMIANA MODELI BIZNESOWYCH, dostępność i zmniejszony
koszt TECHNOLOGii, jak również ZRÓWNOWAżONY ROZWÓJ stający się źródłem konkurencyjności dla
przedsiębiorstw. Wszystkie te ogólne tendencje wywierają wpływ na sposób korzystania z opakowania.
KLUCZOWE ZNACZENIE SIŁY NABYWCZEJ
KONSUMENTÓW
OD SYTUACJI, GDY
DO SYTUACJI, W KTÓREJ
KONSUMENT PONOSI RYZYKO ZWIĄZANE Z USZKODZENIEM PRODUKTU
Konsument ponosi odpowiedzialność za bezpieczny transport produktów
do domu. Opakowanie zaprojektowane jest do łatwego przenoszenia
produktów.
DETALISTA PONOSI RYZYKO ZWIĄZANE Z USZKODZENIEM PRODUKTU Detalista
ponosi odpowiedzialność za całą drogę produktu do domu konsumenta.
Wprowadzona zostaje bardziej zaawansowana konstrukcja opakowania dla
ochrony produktów.
ZWROTY są CZYNNIKIEM ZNIECHĘCAJĄCYM DO KORZYSTANIA ZE
SPRZEDAŻY INTERNETOWEJ Darmowa wysyłka zachęca do dokonywania
zwrotów, skutkując dużą ilością zwróconych produktów w różnych
opakowaniach, a w konsekwencji koniecznością podejmowania
złożonych działań przez detalistów.
ZWROTY są SPOSOBEM BUDOWANIA LOJALNOŚCI KONSUMENTA Inteligentne
opakowanie ponownego użytku ułatwia zwroty oraz buduje lojalność
konsumenta. Konstrukcja opakowania ponownego użytku gwarantuje
ochronę przed niedelikatnym obchodzeniem się z nim oraz umożliwia,
w przypadku zwrotu automatyczny odbiór przez detalistę.
ZMIANA MODELI BIZNESOWYCH
OD
DO
MODELU TRADYCYJNEGO Klient nabywa pożądany produkt poprzez
tradycyjne, “stacjonarne” sklepy.
MODELU INNOWACYJNEGO Modele biznesowe ulegają zmianie, aby firmy mogły
dostosować się do nowych realiów, np. modele subskrypcyjne pozwalają
utrzymać konsumentów i zabezpieczają długoterminowe przychody w świecie, w
którym konsumenci stoją w obliczu większych możliwości wyboru niż kiedykolwiek
wcześniej w przeszłości, a nowe metody płatności pozwalają na integrowanie
kanałów dystrybucji i produktów. Wszystkim tym zmianom towarzyszy zmiana
opakowań.
JEDNEGO KANAŁU SPRZEDAŻY Produkty i opakowanie
przystosowane są do sprzedaży w obrębie jednego kanału
detalicznego, zoptymalizowane pod kątem ekspozycji w sklepie i
małej liczby jednostek asortymentowych danej kategorii.
WIELu KANAŁÓW SPRZEDAŻY Powstają nowe kanały sprzedaży, pomiędzy
którymi interakcja zachodzi w czasie rzeczywistym (np. prowadzenie spójnych
działań promocyjnych oraz śledzenie poziomu zapasów we wszystkich kanałach
dystrybucji). Opakowanie musi zarówno wzmacniać przekaz marketingowy, jak i
być przystosowane do spełniania wymogów internetowego i tradycyjnego kanału
sprzedaży przy znacznie większej liczbie jednostek asortymentowych.
EFEKTU NA PÓŁCE SKLEPOWEJ Ważne są widoczność i łatwość obsługi
opakowań w sklepie. Opakowanie spełnia funkcję narzędzia marketingowego
oraz ułatwia ustawianie produktów na półkach sklepowych.
OSTATNIEGO ETAPU DOSTAWY PRODUKTU Dostawa do domu ze sklepu/magazynu.
Opakowanie ma za zadanie ułatwiać czynność pakowania, a jego wymiary są
zoptymalizowane dla uzyskania lepszego współczynnika załadunku.
SATYSFAKCJI UZALEŻNIONEJ OD DOŚWIADCZEŃ KLIENTÓW W SKLEPIE
Kreowanie marki na forach konsumenckich, włączając w to sprzedaż
produktu w sklepie. Opakowanie spełnia tradycyjną funkcję
zabezpieczenia i transportu produktu.
DUŻEGO ZNACZENIA DOŚWIADCZEŃ ZAKUPOWYCH KONSUMENTA WE WŁASNYM DOMU
Opakowanie jest istotnym czynnikiem wyróżniającym i odpowiada za
pierwsze wrażenie konsumenta, np. atrakcyjne wzrokowo zewnętrzne
opakowanie dzięki wykorzystaniu Stora Enso AvantLiner lub pozytywne
doświadczenia użytkownika przy rozpakowywaniu produktu.
TECHNOLOGIA STAJE SIĘ POWSZECHNIE
DOSTĘPNA, A KOSZT JEJ WDROŻENIA OBNIŻA SIĘ
OD
DO
OPAKOWANIA INFORMACYJNEGO Opakowanie zawiera
informacje ogólne np. ostrzeżenia, spis zawartości.
OPAKOWANIA INTELIGENTNEGO Opakowanie łączy w sobie interaktywne, inteligentne
właściwości, takie jak technologia NFC z danymi programu lojalnościowego
aktywowanymi za pomocą smartfonu i kodów kreskowych, podającymi m.in.
historię postępowania z produktem lub udostępniającymi linki do promocji
internetowych.
RĘCZNEGO WYBORU I PAKOWANIA
Ręczna obsługa wymaga zastosowania większych opakowań kartonowych
dla ułatwienia pakowania, przy znacznej ilości niewykorzystanego miejsca.
ZAUTOMATYZOWANEGO WYBORU I PAKOWANIA
Elastyczne rozwiązania opakowaniowe pozwalające na automatyczne
wybieranie i pakowanie produktów.
WZRASTA ZNACZENIE
ZRÓWNOWAŻONEGO PODEJŚCIA
OD
ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU BĘDĄCEGO SPOSOBEM NA DEMONSTRACJĘ
ŚWIADOMOŚCI Duże przedsiębiorstwa międzynarodowe kreują swoją
markę skupiając się na efektywnych formach transportu, stosowaniu
materiałów podlegających recyklingowi, itd.
DO
PODEJŚCIA ZRÓWNOWAŻONEGO JAKO KONIECZNOŚCI I ŹRÓDŁA KONKURENCYJNOŚCI
KOSZTOWEJ Opakowanie w jeszcze większym stopniu pozwala na osiągnięcie
konkurencyjności, np. dzięki korzystaniu z mniejszej ilości i lżejszych materiałów
lub możliwości ich ponownego wykorzystania oraz stanowi czynnik umożliwiający
spełnienie surowszych przepisów dotyczących recyklingu.
Wprowadzenie
Opakowanie jest jednym z kluczowych czynników wpływających na
odniesienie sukcesu w detalicznej sprzedaży internetowej. Chcąc
wykorzystać szanse rozwoju, w tym obszarze w sposób przynoszący
zysk, przedsiębiorstwa detaliczne muszą zyskać pewność, że ich
opakowanie wpłynie na tworzenie się postawy lojalnościowej klienta,
ochroni produkt przed uszkodzeniem oraz zostanie zoptymalizowane
pod kątem dostawy bezpośrednio do klienta.
Lampy Philips Hue pakowane są do kartonu,
który posiada wkładki ochronne wykonane
z tektury falistej chroniącej lampy przed
stłuczeniem podczas dostawy.
Luksusowe opakowanie kartonowe There and
Back Deluxe zaprojektowane zostało przez
Charapak z myślą o wysokiej klasy produktach
luksusowych. Opakowanie może zostać z
łatwością odesłane do detalisty po ponownym
zapakowaniu.
Apple umożliwia zakup produktu przez
zeskanowanie jego kodu kreskowego
wydrukowanego na opakowaniu za
pomocą aplikacji mobilnej połączonej z
kontem użytkownika w iTunes.
Coolblue, dostawca elektroniki użytkowej,
korzysta z wyróżniającego się opakowania
z logo w kolorach pomarańczowym i
niebieskim i wprowadza funkcje, takie jak
osobisty przekaz na opakowaniu.
Wprowadzone przez eAgile standardy związane
z zastosowaniem RFID przynoszą korzyści w
obszarze funkcjonalności łańcucha dostaw oraz
możliwości większego zaangażowania po stronie
konsumenta.
Amazon stworzyło opakowanie kartonowe,
które można składać na szereg różnych
sposobów, co pozwala na jego wykorzystanie
przy różnych rozmiarach produktu,
zmniejsza złożoność operacji oraz zapewnia
kompatybilność z chaotycznym systemem
kodów kreskowych przedsiębiorstwa.
Wielkość europejskiego rynku detalicznej sprzedaży internetowej ciągle rośnie, a co za tym
idzie coraz większa liczba klientów dokonuje zakupów w sieci we wszystkich kategoriach
detalicznych. W 2015 r. wartość europejskiego rynku internetowej sprzedaży detalicznej w
różnych branżach kształtuje się na poziomie 330 mld euro i wzrasta w tempie dwucyfrowym1.
Chiny, dla porównania, pod koniec 2015 r. będą rynkiem o wartości 230 mld euro, przy jeszcze
większym wskaźniku wzrostu1.
W krajach skandynawskich,
RYNEK
SPRZEDAŻY
DETALICZNEJ]
ONLINEINTERNETOWEJ
RETAIL MARKET
(EUROMONITOR
2015) (EUROMONITOR 2015)
ZEXCL.
WYŁĄCZENIEM
USŁUG
DUŻYCH BIUR PODRÓŻY
bałtyckich, Europy Środkowej i
CATEGORIES KATEGORII
SERVICES AND
LARGEI TRAVEL
Wschodniej oraz w Chinach, na
2015
331
których skupia się bieżący Punkt
+12%
+12%ROCZNIE
p.a.
EUROPA
EUROPE
widzenia, stopień przyjmowania
2019
529
się internetowej sprzedaży
detalicznej różni się pod kątem
ekonomicznym i kulturowym. W
+18% ROCZNIE
2015
234
+18%
p.a.
obszarach, gdzie kanał sprzedaży
CHINY
CHINA
internetowej jest wykorzysty2019
454
wany w dużym stopniu np.
elektronika użytkowa, konsumenci
skandynawscy dokonują 40-60% zakupów w sieci, natomiast z państw bałtyckich i
Europy Środkowej 10-30%. W Chinach penetracja2 kanału sprzedaży internetowej wśród
użytkowników Internetu sięga już 60% pomimo tego, że należą do krajów rozwijających się.
Internetowa sprzedaż detaliczna ma ciągle jeszcze charakter głównie lokalny, ponieważ
obecnie jedynie 7% działalności prowadzonej przez małe i średnie przedsiębiorstwa
(zatrudniających od 10 do 250 pracowników) w sieci ma wymiar transgraniczny, a jedynie 38%
konsumentów czuje się pewnie, aby dokonywać zakupów online z innego kraju3. Komisja
Europejska podkreśla potrzebę ograniczenia barier, a co się z tym wiąże stymulowania
konkurencyjności oraz rozwoju sprzedaży internetowej na obszarze Unii Europejskiej. W
rezultacie wzrost handlu detalicznego w sieci spowoduje, że w przyszłości produkty będą
transportowane z miejsca produkcji w coraz bardziej odległe miejsca.
Istnieją kategorie detaliczne, które zadomowiły się już na rynku internetowym (np. elektronika
użytkowa i muzyka); takie, w których trwa walka w sieci (np. telefony komórkowe, biżuteria,
meble, artykuły higieny osobistej) oraz takie, które ciągle jeszcze pozostają domeną sklepów
tradycyjnych (np. produkty spożywcze, artykuły gospodarstwa domowego)4. Różnice w
przyjmowaniu się internetowej sprzedaży detalicznej wynikają, między innymi, z bodźców
ekonomicznych do prowadzenia sprzedaży w sieci przez detalistów, jak również zaufania
konsumentów, że otrzymają produkt o wysokiej jakości oraz wartości.
We wszystkich kategoriach wykorzystanie opakowania może pomagać w przezwyciężaniu
barier związanych z prowadzeniem handlu detalicznego w Internecie - zarówno by skorzystać
z potencjalnych możliwości rozwoju, a także sprostać wyzwaniom związanym z łańcuchem
dostaw wynikającym ze wzrostu handlu w sieci. Bardzo dobrym tego przykładem jest
sprzedaż artykułów spożywczych - przy obecnie niskim wykorzystaniu kanału internetowego,
wzrastającym jednakże w tempie dwucyfrowym w gęsto zaludnionych obszarach, w wyniku
zwiększenia zachęt dla detalistów oraz wzrostu zaufania konsumentów.
W bieżącym Punkcie widzenia wybrano trzy kategorie o różnym poziomie penetracji rynku
internetowego5 – tzn. artykuły spożywcze (1-3% penetracji), artykuły gospodarstwa domowego,
produkty higieny osobistej (5-20% penetracji) oraz elektroniki użytkowej (10-60% penetracji) dla zilustrowania potrzeb i rozwiązań w zakresie opakowania dla kategorii produktów o różnych stopniu
“dojrzałości na rynku internetowym”. Bieżący Punkt widzenia podkreśla jak kreatywny projekt
opakowania staje się prawdziwym motorem napędowym dla przedsiębiorstw prowadzących
działalność w sieci, skutkując zwiększeniem sprzedaży, wzmocnieniem marki i poprawą lojalności
klienta - a nie będąc tylko jedną z pozycji kosztów w rachunku zysków i strat.
1.
2.
Holenderski producent wózków spacerowych
Joolz skonstruował opakowanie z tektury falistej,
które po rozpakowaniu wózka zmienia się w
modny mebel lub dekorację pokoju dziecięcego.
3.
4.
5.
Euromonitor 2015. Całkowita wartość internetowego rynku detalicznego, z wyłączeniem usług
oraz dużych biur podróży
60% respondentów z wszystkich grup mieszkańców miast, w tym z obszarów wiejskich w
Chinach w ramach badania ankietowego iConsumer 2015 odpowiedziało, że robiło zakupy w
sieci w ciągu ostatnich 3 miesięcy
Komisja Europejska, A Digital Single Market Strategy for Europe, 2015
Badanie konsumenckie iConsumer przeprowadzone przez McKinsey & Company obejmujące
150 000 konsumentów z krajów europejskich i Chin w okresie od 2012 do 2015 r.
Penetracja rynku internetowego jest definiowana jako udział zakupów online do całości zakupów
w obrębie kategorii
Wzrost znaczenia opakowania
w internetowej sprzedaży detalicznej
Na przestrzeni ostatnich kilkudziesięciu lat rola opakowania w handlu detalicznym uległa radykalnej zmianie, a
pojawienie się internetowej sprzedaży detalicznej przeniosło jeszcze bardziej rolę opakowania na nowe poziomy.
Obecnie i po roku 2016 opakowanie umożliwi detalistom i właścicielom marki tworzenie wartości dodanej dla
klienta, budowanie jego lojalności i realnie wpłynie na konkurencyjność produktu, w porównaniu do przeszłości, gdy
postrzegane było jako element spełniający podstawowe funkcje i pozwalający na optymalizację kosztów.
Przykładowo: dla detalisty wchodzącego właśnie na rynek online koszt pozyskania nowego klienta to 60 euro, przy
czym konsumenci ponownie dokonujący zakupów to tylko 17%, a blisko 50% zakupionych produktów stanowią
zwroty6. Te liczby stanowią znaczące wyzwanie dla sprzedawców detalicznych - nieznaczne zwiększenie wydatków na
opakowanie w szerszej perspektywie ma niewielkie znaczenie, ale może pomóc w budowaniu lojalności klienta oraz
ułatwiać zwroty. Opakowanie, spośród innych opcji dostępnych dla internetowych sprzedawców detalicznych, może
być brane pod uwagę pod kątem najbardziej korzystnej relacji wartości do ceny.
Wzrastająca rola opakowania zobrazowana została na poniższym wykresie. Przykłady z życia przedstawione po
prawej stronie dokładniej opisują trend na nim przedstawiony.
6.
Deloitte 2015, “Omnichannel retail – A Deloitte Point of View”
Opakowanie przechodzi szybko od tradycyjnego
TRADYCYJNE
FUNKCJE I
WYKORZYSTANIE
OPAKOWANIA
TRANSPORTuje
OPAKOWANIE JEST MOTOREM ROZWOJU W ŁAŃCUCHU WARTOŚCI DODANEJ
OPAKOWANIE
SAMO W SOBIE
OFERUJE FUNKCJE
TWORZĄCE
WARTOŚć
DODANĄ
Zwiększa
się
rola
opakowania
w
łańcuchu
wartości
dodanej
zastosowania do strategicznego nośnika wartości dodanej
PRZESTRZEGANIE PRZEPISÓW
ƒƒ Wspiera przestrzeganie przepisów urzędów regulacyjnych dotyczących polityki recyklingu
opakowań, pozwala potencjalnie monitorować poziom recyklingu
KORZYSTANIE Z TECHNOLOGII
ƒƒ Pozwala na wysyłanie w czasie rzeczywistym informacji dotyczących monitorowania fizycznego
miejsca przebywania opakowań lub na przedstawianie w sposób dynamiczny historii
postępowania z opakowaniem/jego jakości, np. korzystając z technologii RFID
ƒƒ Stosowanie inteligentnych rozwiązań, które zapewniają zabezpieczenie przed oszustwami i
niepożądaną ingerencją, jak również pozwalają na utrzymanie jakości delikatnych, łatwo psujących
się produktów
ZACHĘCANIE I ANGAŻOWANIE KONSUMENTÓW
ƒƒ Wysokiej jakości konstrukcja wewnątrz i na zewnątrz tworzy niezrównane „doświadczenie
otwierania opakowania” w połączeniu z np. osobistym przekazem na opakowaniu
ƒƒ Wykorzystanie RFID do zakomunikowania treści reklamowych i promocji lub wspierania mediów
społecznościowych
USPRAWNIENIE DZIAŁAŃ LOGISTYCZNYCH
ƒƒ Umożliwiają zautomatyzowaną obsługę towaru w magazynie
ƒƒ Przyczyniają się do optymalizacji współczynnika załadunku w finalnym etapie dostawy do klienta
ƒƒ Ułatwiają dokonywanie zwrotów i ich efektywność kosztową - dla konsumenta i w zakresie
działalności magazynu
WSPIERANIE NOWYCH MODELI DZIAŁANIA
ƒƒ Projektowane są formaty opakowań na potrzeby innowacyjnych modeli sprzedaży, np. sprzedaż z
wykorzystaniem wielu kanałów dystrybucji, dostawa bezpośrednio do konsumenta
PRZEKAZYWANIE TREŚCI ZA POMOCĄ OPAKOWANIA
ƒƒ Pasywna komunikacja informacji o produkcie np. opowiadanie
(storytelling), sprzedaż produktu w powiązaniu z innym zakupem
(cross selling)
ƒƒ Opakowanie zaprojektowane do korzystania w sposób intuicyjny,
np. objaśnia klientom szczegółowo jak mogą dokonać zwrotu lub
recyklingu
INFORMuje
ƒƒ Umożliwia transport w sposób ƒƒ Informuje o zawartości (ostrzeżenia,
bezpieczny oraz efektywny
wartości odżywcze)
pod względem kosztów
chroni
WYBIERANIE MATERIAŁÓW
ODNAWIALNYCH
ƒƒ Zapewnianie materiałów efektywnych pod
względem kosztów oraz zrównoważonego
rozwoju
ƒƒ Łatwy recykling i ponowne wykorzystanie
materiałów
ƒƒ Chroni zawartość przez rozlaniem się,
wyciekiem i uszkodzeniem
PROMuje
ƒƒ Promuje logo i umieszczoną
na nim markę
Opakowanie jako strategiczny
element tworzenia
wartości dodanej
ZAPEWNIAJ OPAKOWANIE WIELOKROTNEGO UŻYTKU: Grand & Toy,
kanadyjska firma zaopatrująca klientów w materiały biurowe,
stworzyła opakowanie wielokrotnego użytku. Z chwilą przyjścia nowej
dostawy, karton z poprzedniej dostawy zostaje odebrany i ponownie
wykorzystany do realizacji nowych zamówień. Opakowanie wykonane
z trwałej tektury falistej jest w 100% odnawialne, przystosowane do
składowania piętrowego, jak również do monitorowania jego fizycznej
lokalizacji. Przeprowadzony w 2011r. pilotażowy program pokazał, że
opakowania zostały ponownie wykorzystane w 60%.
ZAPEWNIAJ BEZPIECZNĄ DOSTAWĘ i ZAANGAŻOWANIE KONSUMENTA:
Kezzler opracował algorytm oraz kod drukowany na każdym
pojedynczym produkcie. Po odebraniu przesyłki, konsument może
zeskanować kod, wysłać wiadomość tekstową do Kezzler, i w
ciągu kilku sekund otrzyma wiadomość zwrotną potwierdzającą
oryginalność produktu. Urząd bezpieczeństwa regionalnego Hong
Kongu często ujawnia sfałszowane produkty ok. 6-8 miesięcy po
każdym wprowadzeniu nowego produktu na rynek. Wprowadzenie
przez Kezzler etykiet SMS w 2012 r. zagwarantowało autentyczność
dla wszystkich produktów, w których użyto tą etykietę.
KREUJ LOJALNOŚĆ KLIENTA: Bieżąca ankieta Dotcom dotycząca
dystrybucji podaje, że 52% konsumentów skłonnych było dokonać
ponownych zakupów od detalistów internetowych, którzy dostarczają
produkty w opakowaniach klasy premium. Istnieje szereg przykładów
na poparcie powyższego, np. matchesfashion.com, które dostarcza
towar w zewnętrznym i wewnętrznym opakowaniu premium (można
je również łatwo wielokrotnie otwierać i zamykać na potrzeby
dokonywania zwrotów). Dzięki wykorzystaniu zróżnicowanego,
opartego na papierze opakowania klasy premium, odbierają pewien
wolumen sprzedaży innym posiadającym ugruntowaną pozycję na
rynku detalistom oferującym towary luksusowe.
OGRANICZAJ POTRZEBĘ TRANSPORTU: FedEx i UPS w 2015 r. przeszło
na opłaty uzależnione od rozmiaru w przypadku przesyłek drogą
lądową. Postępując w ten sposób FedEx odnosi zwycięstwo na
dwóch frontach: wyższy przychód na paczkę w wielu przesyłkach
drogą lądową oraz większą gęstość załadunku w innych przypadkach.
Optymalizacja odpadu, wymiarów i kształtów w celu redukcji
gabarytów opakowania jest konsekwencją pojawiającego się problemu
u detalistów. Przykładowo, globalny producent mebli opracował
wraz ze Stora Enso nowe rozwiązanie, które znacząco zwiększa
efektywność pakowania. Firma zrezygnowała z jednego opakowania
z plastikowym owinięciem na rzecz dwóch oddzielnych opakowań.
Liczba opakowań zmniejszyła się o 38%, a liczba produktów
ładowanych na ciężarówkę wzrosła o 60%.
OGRANICZAJ ILOŚĆ USZKODZONEGO TOWARU: Globalne, wiodące
przedsiębiorstwo na rynku towarów szybko zbywalnych szacuje, że
1-7% towarów ulega uszkodzeniu podczas ostatniego etapu dostawy
do klienta z powodu opakowania, które nie zostało dostosowane do
dostaw produktów spożywczych do domu. Znaczenie tego punktu
znalazło odzwierciedlenie w przeprowadzonym ostatnio przez Sealed
Air badaniu ankietowym na temat opakowania w e-handlu, którego
wyniki wskazują, że do 81% (w zależności od grupy wiekowej)
respondentów zrezygnowałoby z detalisty lub rozważałoby zakup od
konkurencji, jeżeli produkt miałby ulec uszkodzeniu podczas dostawy.
USPRAWNIAJ ZRÓWNOWAŻONE PODEJŚCIE: W przypadku Samsunga
Galaxy 4, opracowano opakowanie kartonowe w 100% nadające
się do recyklingu z naniesionym wzorem drewna i instrukcją (w
porównaniu do wcześniejszego pakowania w bardziej tradycyjny
błyszczący karton, wykorzystujący mniej przyjazne dla środowiska
materiały, w tym tworzywa sztuczne). Szacuje się, że opakowanie to
pozwala zaoszczędzić ok. 1 000 ton emisji CO2.
60%
ponownego
wykorzystania
100%
autentyczności
produktu
52% klientów
robi ponowne
zakupy
+60% więcej
produktów
na ciężarówkę
1-7%
produktów
uszkodzonych
zmniejszenie
emisji CO2
o 1 000 ton
Zróżnicowanie kluczowych wyzwań
w poszczególnych kategoriach
Szereg różnych możliwości w obszarach, w których opakowanie może rozwiązać najbardziej palące problemy
detalistów i właścicieli marek przedstawionych jest na przykładzie następujących kategorii detalicznych: ARTYKUŁY
SPOŻYWCZE, ARTYKUŁY GOSPODARSTWA DOMOWEGO I ARTYKUŁY HIGIENY OSOBISTEJ oraz ELEKTRONIKA UŻYTKOWA.
artykuły spożywcze
Główne wyzwania stojące przed internetowymi sklepami spożywczymi
różnią się w zależności od regionu, jednakże ogólnie, kluczowe znaczenie
mają zabezpieczenie świeżości produktu podczas dostawy do odbiorcy
końcowego oraz zarządzanie złożonością operacji wyboru produktów
i ich pakowania. Udoskonalona konstrukcja opakowania pozwala na
rozwiązanie wielu z tych problemów.
Branża spożywcza jest obecnie jednym z najmniej rozwiniętych
obszarów internetowego handlu detalicznego pod względem stopnia
penetracji, a zatem stwarza ogromną szansę na rozwój w przyszłości.
Istnieją dwa główne modele prowadzenia działalności w internetowej
sprzedaży produktów spożywczych: dostawa do domu oraz usługa
click-and-collect, które w równym stopniu stanowią wyzwanie dla internetowych przedsiębiorstw detalicznych. Przewaga tych modeli prowadzenia
działalności różni się w zależności od kraju; w Wielkiej Brytanii, Niemczech
i Polsce jest to w przeważającej mierze dostawa do domu, podczas gdy
usługa click-and-collect stanowi 80% internetowego handlu detalicznego
we Francji. Przedstawmy główne wyzwania oraz sposoby, dzięki którym
konstrukcja opakowania pomoże im sprostać na
MAKRELA DOSTARCZONA PRZEZ
przykładzie dwóch studiów przypadku:
POLSKIEGO INTERNETOWEGO
W Polsce zachowanie jakości świeżych artykułów SPRZEDAWCĘ PRODUKTÓW
spożywczych stanowi kluczową kwestię, ponieważ SPOŻYWCZYCH
wiele z nich pakowanych jest w punkcie sprzedaży.
Konsumenci są niechętni dokonywaniu zakupów w
Internecie, ponieważ dostarczony produkt często
wygląda brzydko, a co się z tym wiąże nie mają
zaufania do internetowych sklepów spożywczych.
Dotyczy to w szczególności mięsa i ryb, które
ŁOSOŚ SPRZEDAWANY PRZEZ
pakowane są w sklepie. Na dwóch zdjęciach przed- OCADO, BRYTYJSKIEGO
DETALISTĘ INTERNETOWEGO W
stawiono przykłady ryb pakowanych na potrzeby
BRANŻY SPOŻYWCZEJ
internetowego sklepu spożywczego. Pierwsze
zdjęcie przedstawia opakowanie z makrelą
dostarczoną przez polskiego sprzedawcę internetowego. Ryba wygląda nieatrakcyjne z powodu
widocznego wycieku płynów. Drugie zdjęcie
przedstawia łososia sprzedawanego przez Ocado,
wyłącznie internetowego, brytyjskiego detalistę,
w opakowaniu pozwalającym na utrzymanie płynów wewnątrz produktu. To
pokazuje kluczową rolę konstrukcji opakowania w tworzeniu pozytywnych
doświadczeń klienta oraz skłanianiu go do lojalności.
Dla skandynawskich sklepów spożywczych głównym wyzwaniem
jest wybór i pakowanie produktów w sprzedaży internetowej, które to
procesy prowadzone się głównie ręcznie. Wybieranie produktów jest
procesem powolnym, wykonywanym w tradycyjnym sklepie, który nie
jest dostosowany do tego typu działań. Co więcej, do bezpiecznego
zapakowania żywności obsługa używa większej liczby toreb w porównaniu
do liczby, którą zużywa klient pakujący produkty we własnym zakresie.
Ogólnie powoduje to, że internetowa sprzedaż detaliczna artykułów
spożywczych jest o 10-20% droższa od sprzedaży tradycyjnej. W takich
przypadkach brak efektywności może całkowicie przekreślić możliwość
prowadzenia przez sklepy spożywcze sprzedaży w Internecie.
Jak się okazuje, istnieje kilka sposobów, dzięki którym opakowanie
może tworzyć dodatkową wartość dla internetowych sklepów
spożywczych, m.in:
• Projekt opakowania dla dostaw bezpośrednio do domu, które
pozwala zachować wygląd i wrażenia dotykowe związane z
produktem, np. zewnętrzne opakowanie, które ukrywa płyny z mięsa
lub mocne/innowacyjne opakowanie chroniące jakość produktów
łatwo psujących się (np. utrzymanie produktu w chłodnych warunkach
lub w postaci zamrożonej).
• W zakresie opakowań wtórnych odejście od torb zakupowych z
tradycyjnego sklepu i przejście na opakowania zaprojektowane na
potrzeby detalicznego handlu internetowego, np. z ochronnymi
wkładkami z tektury falistej, które stanowią dodatkowe zabezpieczenie i stąd zwiększają szybkość operacji pakowania oraz zmniejszają jej
złożoność.
• Wykorzystanie inteligentnych wskaźników pokazujących czy żywność
uległa skażeniu podczas transportu do domu, np. przerwany łańcuch
chłodzenia oraz o jaki okres należy skorygować daty ważności z tego
powodu, jest niezbędne do zwiększenia zaufania konsumentów i
zmniejszenia liczby reklamacji.
• Optymalizacja formatów opakowania pierwotnego dla produktów
sprzedawanych w różnych kanałach dystrybucji (sklepy stacjonarne
oraz internetowe), w celu dostosowania ich do potrzeb logistycznych i
działalności we wszystkich kanałach dystrybucji.
W branży spożywczej, gdzie zyski sięgają 3-5%, potencjał wynikający
z inteligentnej konstrukcji opakowania może w sposób radykalny
zmienić dynamikę tej branży.
WZROST
ZYSKUFROM
OPERACYJNEGO
W WYNIKU
EBIT UPLIFT
IMPROVED
PACKAGING
Jeżeli uda się zmniejszyć ilość
UDOSKONALONEGO OPAKOWANIA
% IMPROVEMENT
potrzebnego materiału opak% POPRAWY
owaniowego o 10-20%, a operacje
3-5%
wyboru i pakowania produktów
+3%
oraz współczynnik załadunku na
ostatnim etapie dostawy o jedyne
6-8%
5-10%, wówczas internetowy
detalista spożywczy uzyska 3%
wzrost zysku. To oznacza podwojenie marży zysku operacyjnego (EBIT).
ARTYKUŁY GOSPODARSTWA DOMOWEGO I HIGIENY OSOBISTEJ
Higiena osobista jest kategorią, w przypadku której występuje większa
penetracja rynku internetowego w porównaniu do sprzedaży internetowej
artykułów spożywczych, jednakże również ta branża stoi w obliczu
różnych wyzwań związanych z przenoszeniem sprzedaży ze stacjonarnych sklepów do sieci internetowej. Wyzwania te obejmują optymalizację
formatów dla efektywności wysyłki, osiągnięcia wysoce zautomatyzowanej
działalności magazynu oraz zrównoważonego opakowania, przyjaznego
dla użytkownika. Występują także określone wyzwania, które różnią się w
zależności od regionu. W Europie Wschodniej, gdzie konsumenci bardzo
często nabywają ten sam produkt od kilku detalistów z powodu względnie
zawodnego kanału dostaw istnieje potrzeba stosowania opakowania
zabezpieczającego przed niepożądaną ingerencją. W wyniku tego wskaźnik
zwrotów jest wysoki, a detalista musi znaleźć oszczędny sposób zagwarantowania, że produkt nie został naruszony.
Detalista produktów kosmetycznych we Wschodniej i Północnej Europie,
realizujący model prowadzenia działalności gdzie większość produktów
dostarczana jest pocztą, został wybrany do zbadania, w jaki sposób
niektóre z tych wyzwań można przezwyciężyć.
Firma przystosowała swoje opakowania w następujący sposób:
Opakowanie zabezpieczające przed ingerencją zmniejszyło poziom
zwrotów do <5%. Dla przykładu, przedsiębiorstwo korzystało z
zamknięć zabezpieczających szampony przed niepożądaną ingerencją,
które mają znaczenie szczególnie krytyczne w Europie Wschodniej z
przyczyn wymienionych powyżej.
• Opakowanie zostało ulepszone pod kątem operacji wyboru i pakowania
produktów. Obecnie większość operacji wykonywanych przez
przedsiębiorstwo jest zautomatyzowana, a praca wykonywana ręcznie
utrzymywana jest na niskim poziomie ~5%. Opakowania stosowane w
tym przypadku to proste kartony w trzech rozmiarach, a wybór kartonu
dostosowany jest dla łatwego pakowania - jednakże, to stanowi kolejne
wyzwanie: obecnie wolna przestrzeń w każdym kartonie sięga aż 50-75%.
Udoskonalone opakowanie może wspierać tworzenie wartości dodanej
także w internetowej sprzedaży artykułów gospodarstwa domowego i
higieny osobistej; niektóre z przykładów obejmują:
•
•
•
•
•
Zaprojektowanie opakowania w formie odpowiedniej dla bezpośredniej
dostawy do domu klienta, np. opakowanie dostosowane do rozmiaru
skrzynki pocztowej lub doprowadzenie do zredukowania niewykorzystanej
przestrzeni w opakowaniu.
Uwzględnienie funkcji zapobiegającej niepożądanej ingerencji, aby
zmniejszyć ilość odpadów oraz na potrzeby ręcznej obsługi zwrotów, np.
pieczęcie lub inteligentne rozwiązania w zakresie zautomatyzowanej obsługi
lub monitorowania w czasie rzeczywistym, takie jak technologie NFC i RFID.
Udoskonalenie opakowania pod kątem ułatwienia zwrotów, np. poprzez
wykorzystanie mocnego papieru takiego jak oferowane przez Stora Enso
AvantFlute lub AvantLiner, które sprawdzają się w niepodlegających kontroli
warunkach wysyłki zwrotnej.
Oferowanie oryginalnych projektów lub wykorzystanie odnawialnych
materiałów w celu budowania lojalności klienta.
Szacuje się, że w zakresie artykułów gospodarstwa domowego i
higieny osobistej marże
WZROST
ZYSKUFROM
OPERACYJNEGO
W WYNIKU
UDOSKONALONEGO
EBIT UPLIFT
IMPROVED
PACKAGING
mogą ulec poprawie o
OPAKOWANIA
% IMPROVEMENT
% POPRAWY
ok. 3-6% dzięki zmianie
typu opakowania
10-13%
+3-6%
w celu zwiększenia
wydajności pakowania. To
13-19%
zwiększyłoby zyskowność
gracza rynkowego z ok.
10-13% do 13-19%.
Nie jest to przełomowy, ale znaczący wzrost.
ELEKTRONIKA UŻYTKOWA
Elektronika użytkowa jest jedną z najbardziej zaawansowanych kategorii w
internetowej sprzedaży detalicznej, w Europie Zachodniej 40-50% produktów z
tej branży sprzedaje się online. Dlatego też wyzwania, jakie stawia prowadzenie
sprzedaży internetowej są kluczową częścią działalności zarówno sprzedawców
detalicznych elektroniki użytkowej, jak i właścicieli marki. Główne problemy w
internetowym handlu detalicznym to ochrona jakości towaru - gwarancja jakości
- jak również zabezpieczenie przed kradzieżą podczas dostawy i potencjalnego
zwrotu. Przesyłki często narażone są na nieostrożne obchodzenie się z nimi
podczas dostawy oraz muszą wytrzymać upadki z wysokości. Ponadto wielu
detalistów wykorzystuje modele dostaw bezpośrednio do klienta, nie będąc
nigdy w fizycznym posiadaniu wysyłanego produktu, a co za tym idzie nie mając
możliwości kontroli wyboru opakowania.
Wiodące na rynku globalnym przedsiębiorstwo oferujące elektronikę
użytkową uważa opakowanie za element strategiczny, będący sposobem na
zmniejszenie kosztów, a także zwiększenie sprzedaży w tradycyjnym kanale i
kanale internetowym. Poprzez ukierunkowane działania w celu optymalizacji
opakowania, przedsiębiorstwo było w stanie zmniejszyć poziom zwrotów
do 3-5% w kategorii oferowanych przez nie produktów oświetleniowych.
Konkretnie podjęte zostały następujące działania:
• Aby spełnić minimalne wymogi w zakresie ochrony opracowano wkładki
z tektury falistej ograniczające skutki wstrząsów oraz przeprowadzane
są surowe testy mające zagwarantować wytrzymałość opakowania.
Przykładowo opakowanie musi chronić produkt nawet w przypadku
siedmiu upadków z tej samej wysokości.
• Opakowanie zostało zoptymalizowane pod kątem zwrotów ponieważ
niski poziom uszkodzeń ma tutaj znaczenie kluczowe z uwagi na to, że
detalista ponosi ryzyko związane z uszkodzeniem produktu (za wyjątkiem
•
•
problemów technicznych z nim związanych).
Opakowanie zostało zaprojektowane w taki sposób, aby zagwarantować
możliwie jak najlepsze doświadczenia związane z marką, na przykład dzięki
wykorzystaniu żywych kolorów oraz spójnych działań marketingowych w
ramach sprzedaży w wielu kanałach.
Pozytywne doświadczenia przy rozpakowywaniu produktu zagwarantowano dzięki wykorzystaniu “opakowania bezstresowego w obsłudze”, które
pozwala na jego łatwe otwieranie i ponowne zamykanie.
Opakowanie zostało ulepszone, aby spełniać wymogi zrównoważonego
podejścia. Dla przykładu, dzięki minimalnemu wykorzystaniu tworzyw
sztucznych, utrzymywaniu wkładek po jednej stronie kartonu, lepszemu
wykorzystaniu przestrzeni w kartonie i wybieraniu dostawców oferujących
odnawialne materiały.
Jak już wspomniano, zoptymalizowana konstrukcja opakowania może
wspomóc tworzenie wartości dodanej w branży elektroniki użytkowej na wiele
sposobów, między innymi:
• Poprzez projektowanie opakowania dla bezpiecznej dostawy i zwrotu
produktu oraz udzielanej gwarancji, np. dzięki wykorzystaniu wkładek
zabezpieczających, opcji wielokrotnego zamykania i otwierania oraz przejrzystych instrukcji w zakresie zwrotów.
• Uwzględnianie inteligentnych rozwiązań, np. technologii NFC dla monitorowania fizycznej lokalizacji opakowań w czasie rzeczywistym lub procesu
interakcji z konsumentem.
• Przypomnijmy raz jeszcze: do budowania lojalności klienta należy oferować
kreatywny projekt opakowania lub wykorzystywać zrównoważone
materiały.
DesignStudios Stora Enso - tworzą
kreatywne rozwiązania opakowaniowe
DesignStudios Stora Enso Packaging Solutions oferują rozwiązania
odpowiadające indywidualnym potrzebom klienta pozwalające mu osiągać
konkretne wyniki. Angażujemy się we wspólne rozwijanie produktu
opakowaniowego oraz prowadzimy warsztaty w naszych studiach
projektowych, kierując się dobrze zdefiniowaną, płynną organizacją
pracy, gdzie nic nie pozostawiamy przypadkowi. DesignStudios skupiają
najlepsze rozwiązania z naszej międzynarodowej sieci projektantów
oraz pomagają klientowi odkrywać trendy w projektowaniu opakowań i
zachowaniach konsumentów. Niektóre z naszych najnowszych rozwiązań
skierowanych do detalistów internetowych obejmują:
OPAKOWANIA KLASY PREMIUM DLA SPRZEDAŻY INTERNETOWEJ
ELEGANCKICH SKANDYNAWSKICH MAREK ODZIEŻOWYCH – PEAK
PERFORMANCE, TIGER OF SWEEN ORAZ MALENE BIRGER
IC Group, duńska spółka matka zarządzająca trzema luksusowymi markami
skandynawskimi poszukiwała dla swojego internetowego kanału sprzedaży opakowania typu
premium, które chroniłoby produkt wewnątrz
oraz tworzyło wyjątkowe doświadczenia
dla klienta. Wraz ze Stora Enso Packaging
Solutions opracowane zostały kartony
wykonane z wytrzymałej tektury falistej, które wytrzymują nacisk w trakcie
dostawy oraz chronią delikatne ubrania, np. garnitury. Opakowania zostały
także zaprojektowane z myślą promowania marki odzieży o najwyższej jakości
oraz zostały wyposażone w rączkę do ich wygodnego przenoszenia. Poprawa
doświadczeń związanych z marką stanie się zachętą do dokonywania
ponownych zakupów i budowania lojalności klienta.
INNOWACYJNE KONCEPCJE ROZWIĄZANIA PILNYCH PROBLEMÓW
W DZIEDZINIE SPRZEDAŻY ŻYWNOŚCI W INTERNECIE
Stora Enso opracowało innowacyjne koncepcje dla branży spożywczej
mając na uwadze rozwiązanie dwóch problemów. Po pierwsze,
jeśli świeże artykuły spożywcze nie są
odpowiednio opakowane narażone są na
ryzyko uszkodzenia, a jeśli zostaną właściwie
zapakowane detalista uzyska znaczącą ilość
wolnego miejsca w torbie lub kartonie. Po
drugie, wielu konsumentów nie lubi otrzymywać
produktów w dużych kartonach z tektury
falistej z powodu ich rozmiarów lub w kilku
torbach, ponieważ istnieje problem z ich ponownym
wykorzystaniem. Aby rozwiązać ten problem
Stora Enso zaprojektowało karton do artykułów
spożywczych z wkładkami w postaci różnych małych kartoników. To
pozwala na bardziej efektywne wybieranie pozycji zamówień, pakowanie,
jak również zapewnia lepszą ochronę delikatnej żywności. W odpowiedzi
na drugi problem opracowano stabilny karton z rączką i odrębnymi
przegródkami. Karton może być używany do recyklingu szkła, papieru,
tworzyw sztucznych itd. a także można oddać go do recyklingu w stacji
odzyskiwania odpadów, która mieści się obok sklepu spożywczego z
usługą “click and collect”. Nowy projekt opakowania może znacząco
zwiększyć zysk operacyjny w wyniku uzyskanych usprawnień.
Streszczenie
Gilles van Nieuwenhuyzen
Executive Vice President
Stora Enso Packaging Solutions
gilles.vannieuwenhuyzen@
storaenso.com
Bieżące wydanie Punktu widzenia omawia kwestię rozwoju internetowej sprzedaży detalicznej,
tworzącej nową rzeczywistość dla przedsiębiorstw na całym świecie. Internetowy handel detaliczny
w Europie kontynuuje wzrost i penetrację we wszystkich kategoriach detalicznych. Euromonitor
szacuje, że w 2015 r. europejski rynek internetowej sprzedaży detalicznej w obrębie wszystkich
branż stanowi kwotę niemalże 330 mld euro i wzrasta w tempie 12% rocznie. W Chinach rynek
internetowej sprzedaży detalicznej sięga obecnie wartości 230 mld euro i rośnie w tempie 18% w
skali rocznej. Przechodzenie w kierunku sprzedaży internetowej jest motorem kilku widocznych
trendów w skali makro tzn.: siła konsumenta wzrasta do nowego poziomu, modele prowadzenia
działalności podlegają innowacjom mającym na celu korzystanie z okazji rynkowych, dostępność
technologii zwiększa się wraz z redukcją jej kosztu, a zrównoważone podejście staje sie źródłem
konkurencyjności.
Tendencje te mają wpływ na wykorzystanie opakowania, które wychodząc poza swoje
podstawowe funkcje tj. zabezpieczenia produktu, jego transportu oraz informowania o nim, zmierza
w kierunku tworzenia większej wartości dodanej dla przedsiębiorstwa. Niektóre z namacalnych
korzyści omówionych w tym wydaniu Punktu widzenia to:
• KREOWANIE LOJALNOŚCI KLIENTA: Doświadczenie klienta przesuwa się ze sklepu do
domu, co nakłada większe wymagania związane z projektem wizualnym zewnętrznego i
wewnętrznego opakowania - do 50% klientów twierdzi, że rozwinęło u siebie preferencję
wobec produktu dostarczanego w opakowaniu premium. Opakowanie o znakomitym
wyglądzie, łatwo dające się otworzyć i zamknąć, jak również różne sposoby jego użycia po
otwarciu, pomagają zainteresować klientów w dłuższej perspektywie czasowej.
• ZAGWARANTOWANIE ZRÓWNOWAŻONEGO PODEJŚCIA I PONOWNEGO WYKORZYSTANIA:
Opakowanie nadające się do recyklingu i ponownego użycia staje się sposobem na sprostanie
preferencjom konsumentów oraz wymogom ustawodawców w zakresie gospodarki cyrkulacyjnej. Zdolność do recyklingu w 100% można zagwarantować korzystając z rozwiązań
opartych na papierze, w tym innowacyjnych rozwiązań dla pozycji tradycyjnie wytwarzanych z
tworzyw sztucznych, np. ochronnych wkładek.
Björn Thunström
Vice President Marketing and
Customer Loyalty
[email protected]
• ZAPEWNIENIE BEZPIECZNEJ DOSTAWY I ZWROTU: Problemy związane ze zmniejszeniem ryzyka
kradzieży, potwierdzeniem oryginalności, zapewnieniem ważności gwarancji oraz zabezpieczeniem produktów przed ingerencją nie są jeszcze do końca rozwiązane. Inteligentne opakowanie
może w tym zakresie pomóc monitorować jego obieg i jakość. Ponadto wykorzystanie
wytrzymałego materiału gwarantuje, że opakowanie ma atrakcyjny wygląd oraz jest przyjemne
w dotyku, jak również pozwala na bezpieczny zwrot produktu.
• OGRANICZENIE POTRZEBY TRANSPORTU: Konstrukcja opakowania może przyczyniać się do
zmniejszenia liczby reklamacji, a tym samym redukując potrzebę transportu, czego przykładem
jest wykorzystanie kartonów z tektury falistej, które oferują lepsze zabezpieczenie produktu.
Inteligentna konstrukcja może także zwiększyć efektywność wyboru i pakowania produktów w
magazynie oraz przyczyniać się do optymalnego wykorzystania przestrzeni w trakcie ostatniego
etapu dostawy do klienta. Ostatni element stanowi znaczący problem dla wielu tradycyjnych
przedsiębiorstw detalicznych zwiększających swoją obecność na rynku internetowym, a który
może mieć znaczący wpływ na osiągane zyski. Usprawnienie samo w sobie może podwoić
rentowność na poziomie zysku operacyjnego w sprzedaży detalicznej artykułów spożywczych
w Internecie.
• OGRANICZENIE ILOŚCI USZKODZONEGO TOWARU: 1-7% artykułów szybko zbywalnych ulega
Jon Haag
Director DesignStudios
[email protected]
uszkodzeniu podczas transportu w ostatnim etapie dostawy do klienta, znacznie więcej niż w
przypadku tradycyjnego sklepu detalicznego. Problem ten zostaje rozwiązany przez zoptymalizowane formaty opakowania oraz metody zabezpieczenia produktów polegające na
stosowaniu wytrzymałych materiałów w opakowaniu zewnętrznym oraz wkładek do ochrony
delikatnych produktów.
Niniejsze wydanie Punktu widzenia ma na celu przedstawienie zarówno właścicielom marki, jak i
detalistom możliwości jakie oferuje opakowanie oraz wartości dodanej, którą tworzy. Skorzystanie
z tych możliwości wymaga jednakże szerokiej wiedzy specjalistycznej z zakresu trendów konsumenckich i projektowania opakowania. Design Studios Stora Enso Packaging Solutions są dobrze
wyposażone po to, aby wspierać firmy w różnych branżach w opracowywaniu rozwiązań opakowaniowych, które tworzą ich przewagę konkurencyjną. Dzięki wspólnemu rozwojowi produktu,
dobrze zdefiniowanej organizacji pracy i wiedzy z zakresu opakowań i zachowań konsumentów Stora
Enso Packaging Solutions jest idealnym partnerem w staraniach klienta chcącego skorzystać z szans
jakie daje kanał internetowy oraz stawić czoła wyzwaniom z nim związanym.
Do zobaczenia wkrótce.

Podobne dokumenty