KONKURS CHEMICZNY DLA GIMNAZJALISTÓW ROK SZKOLNY
Transkrypt
KONKURS CHEMICZNY DLA GIMNAZJALISTÓW ROK SZKOLNY
KONKURS CHEMICZNY DLA GIMNAZJALISTÓW ROK SZKOLNY 2014/2015 - ETAP REJONOWY Wpisuje uczeń po otrzymaniu zadań Kod ucznia Czas pracy: 90 minut Wpisać po rozkodowaniu pracy Imię Nazwisko KONKURS CHEMICZNY DLA UCZNIÓW GIMNAZJUM ROK SZKOLNY 2014/2015 ETAP REJONOWY Informacje: Uzyskane punkty 1. Sprawdź, czy otrzymałeś/aś łącznie 8 stron. Ewentualny brak zgłoś przewodniczącemu komisji. nr zad. 2. Na stronie pierwszej wpisz w wyznaczone miejsce swój kod. Nie wpisuj imienia i nazwiska! 1 2 3. Arkusz składa się z 15 zadań. Przy każdym zadaniu podana jest liczba punktów możliwych do uzyskania. 3 4. W rozwiązaniach zadań rachunkowych pamiętaj o jednostkach. 5 5. Za rozwiązanie wszystkich zadań możesz uzyskać łącznie 45 punktów. 4 6 7 6. Pisz czytelnie. Używaj długopisu lub pióra. Nie używaj ołówka. 8 7. Nie używaj korektora. Gdy popełnisz błąd w zadaniach, przekreśl odpowiedź i obok napisz poprawną. 10 8. Przy rozwiązywaniu zadań możesz używać prostego kalkulatora (mnożenie, dzielenie, dodawanie odejmowanie). 9. Brudnopis nie podlega ocenie. pkt. 9 11 12 13 14 15 Suma pkt 1 KONKURS CHEMICZNY DLA GIMNAZJALISTÓW ROK SZKOLNY 2014/2015 - ETAP REJONOWY Zadanie 1 (2 pkt) Wodór występuje w przyrodzie w postaci trzech izotopów 1H (wodór lekki, prot), 2H (wodór ciężki, deuter), 3H (wodór super ciężki, tryt). Masę atomową wodoru oblicza się jako średnią ważoną mas atomowych protu i deuteru. W obliczeniach pomija się tryt, który w przyrodzie występuje w śladowych ilościach. Masa protu wynosi 1,0073 u, a masa deuteru 2,0140 u. Oblicz masę atomową wodoru (stosując dane z dokładnością do czwartego miejsca po przecinku), jeżeli wiadomo, że atomy 1H stanowią 99,98%, wszystkich atomów tego pierwiastka w przyrodzie. Wynik podaj z dokładnością do czwartego miejsca po przecinku. Odpowiedź…………………………………………………………………………………………………………… Zadanie 2 (3 pkt) Oblicz masę hydratu Ca(NO3)2 ∙ 4H2O i masę wody, które po zmieszaniu utworzą 370 g roztworu o stężeniu 28%. Wynik podaj z dokładnością do dwóch miejsc po przecinku. Odpowiedź………………………………………………………………………………………………… 2 KONKURS CHEMICZNY DLA GIMNAZJALISTÓW ROK SZKOLNY 2014/2015 - ETAP REJONOWY Zadanie 3 (5 pkt) W pewnej soli stosunek liczby moli poszczególnych atomów wynosi: n(magnez) : n(niemetal) : n(tlen) = 1,5 : 1: 4 , a zawartość procentowa magnezu to 27,48%. Na podstawie obliczeń ustal, jaki niemetal wchodzi w skład tej soli, oraz podaj jej wzór sumaryczny i nazwę. Odpowiedź…………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………….. Zdanie 4 (5 pkt) W trzech nieoznakowanych naczyniach znajdują się metan, azot i etylen. Twoim zadaniem jest wybrać sposób ich metodę sposobu identyfikacji, wpisać obserwacje oraz napisać równania przebiegu reakcji, tak aby tabela była uzupełniona prawidłowo. Masz do dyspozycji a) substancje służące do identyfikacji: 1) palące się łuczywo, 2) woda bromowa, 3) fenoloftaleina, 4) roztwór wodorotlenku sodu, 5) oranż metylowy. b) przewidywane obserwacje: A) palące łuczywo nie gaśnie; B) palące łuczywo gaśnie; C) woda bromowa odbarwia się j; D) fenoloftaleina barwi się na malinowo; E) oranż metylowy barwi się na kolor czerwony. Sposób Obserwacje identyfikacji (wstaw Nazwa Wzór Napisz równanie reakcji lub zaznacz, że reakcja ( wstaw odpowiednią substancji substancji nie zachodzi. odpowiednią cyfrę) literę) metan etylen azot 3 KONKURS CHEMICZNY DLA GIMNAZJALISTÓW ROK SZKOLNY 2014/2015 - ETAP REJONOWY Zadanie 5 (3 pkt) X i Y tworzą różne jony proste. Na podstawie tabeli rozpuszczalności soli i wodorotlenków w wodzie wybierz przykładowe wzory chemiczne substancji, których roztwory wodne mogą być wykorzystywane do przeprowadzenia następujących reakcji chemicznych: a) X2+ +2Y – → XY2↓ ………………………………………………………………………… b) X3+ +3OH – → X(OH)3↓ ………………………………………………………………………… c) 2X+ +Y2 – → X2Y↓ …………………………………………………………………………… Informacja do zadań 6 i 7 Przeprowadzono doświadczenie przedstawione za pomocą poniższego schematu. Ca HCl (aq) I H2O +fenoloftaleina II CaCO3 Zadanie 6 (4 pkt) Podaj po dwie obserwacje dla każdej probówki I i II. Probówka I: Obserwacja 1: ….................................................................................................................................. Obserwacja 2: ...................................................................................................................................... Probówka II: Obserwacja 1: ….................................................................................................................................. Obserwacja 2: ...................................................................................................................................... Zadanie 7 (2 pkt) Napisz w formie jonowej pełnej równania reakcji zachodzących w probówce I i II. Probówka I: ................................................................................................................................................... Probówka II: .................................................................................................................................................. 4 KONKURS CHEMICZNY DLA GIMNAZJALISTÓW ROK SZKOLNY 2014/2015 - ETAP REJONOWY Zdanie 8 (4 pkt) Uzupełnij współczynniki stechiometryczne w podanym równaniu reakcji stosując metodę bilansu elektronowego. Zapisz reakcje utleniania i redukcji, podaj wzór utleniacza i reduktora. ……….. Hg + …….. HNO3 → …… Hg(NO3)2 + ….NO + …… H2O Reakcja utleniania: ………………………………………………………………………………………… Reakcja redukcji: .…………………………………………………………………………………………. utleniacz ………………………….. reduktor ……………………………….. Brudnopis Zadanie 9 (1 pkt) Substancja używana w przemyśle spożywczym, np. do spulchniania twarożków i bitej śmietany, do wydobywania ropy naftowej z podziemnych złóż oraz stosowane podczas zabiegów rehabilitacyjnych w kabinach kriogenicznych, to: A. Powietrze B. Tlen C. Tlenek węgla(IV) D. Azot Zadanie 10 (1 pkt) Pierwiastki Al, Ca, Mg, K uszeregowano w tabeli według rosnącej aktywności chemicznej i malejącego promienia atomowego. Wybierz prawidłowo uporządkowany/e szereg/i: Według rosnącej aktywności chemicznej A. B. C. D. K, Ca, Mg, Al Al, Mg, Ca, K Ca, K, Mg, Al Mg, Al, K, Ca Według malejącego promienia atomowego Al, Mg, K, Ca K, Ca, Mg, Al Ca, K, Mg, Al K, Ca, Al, Mg 5 KONKURS CHEMICZNY DLA GIMNAZJALISTÓW ROK SZKOLNY 2014/2015 - ETAP REJONOWY Zdanie 11 (4 pkt) Pewien pierwiastek chemiczny oznaczony literą X, jest bardzo aktywnym chemicznie metalem. Reaguje między innymi z wodą oraz z tlenem, dlatego też przechowywany jest pod warstwą nafty. Pierwiastek X w związkach chemicznych jest tylko II wartościowy. W reakcji 27,46 g pierwiastka X z wodą powstaje ( w przeliczeniu na warunki normalne) 4,48 dm3 wodoru. a) Używając dla tego pierwiastka symbolu X, zapisz jego równanie reakcji chemicznej z wodą. …………………………………………………………………………………………………………… b) Ustal, w oparciu o odpowiednie obliczenia, masę molową pierwiastka X. ................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................... Odpowiedź ............................................................................................................................................... c) Podaj nazwę i symbol chemiczny pierwiastka X. ................................................................................................................................................................... Zadanie 12 (5 pkt) Zaprojektuj doświadczenie, którego celem jest określenie charakteru chemicznego tlenku potasu i tlenku siarki(VI). W tym celu: a) Wybierz nazwy potrzebnych odczynników wybranych spośród następujących: woda, oranż metylowy, fenoloftaleina. tlenek potasu I odczynnik: ………………………………… tlenek siarki(VI) II odczynnik: ………….……………………………. b) Napisz, jakie obserwacje umożliwiają określenie charakteru chemicznego tlenków (uwzględnij zmianę barwy wybranych wskaźników) I ………………………………………………………………………………………………………… II ………………………………………………………………………………………………………… c) Napisz w formie cząsteczkowej równania zachodzących reakcji. I ………………………………………………………………………………………………………… II ………………………………………………………………………………………………………… 6 KONKURS CHEMICZNY DLA GIMNAZJALISTÓW ROK SZKOLNY 2014/2015 - ETAP REJONOWY Zadanie 13 (1 pkt) W szklance znajduje się woda o temperaturze pokojowej. Wrzucono do niej kawałki topniejącego lodu. Od tej chwili, co dwie minuty mieszano zawartość szklanki i mierzono temperaturę wody, aż do jej ustalenia się. Który szkic wykresu może ilustrować zmiany temperatur wody w szklance? Temperatura [°C] I II III IV Czas [min.] A. I B. II C. III D. IV Zdanie 14 (3 pkt) Przy każdym stwierdzeniu wybierz literę P, jeżeli zdanie jest prawdziwe, lub F – jeżeli jest fałszywe. 1 2 Węglowodory o wzorach C5H10 i C4H10 należą do tego samego szeregu homologicznego. Wraz ze wzrostem liczby atomów węgla w cząsteczce węglowodoru wzrasta gęstość i rozpuszczalność w wodzie. P F P F 3 Propen i propyn odbarwiają roztwór manganianu(VII) potasu. P F 4 Węglany należą do związków organicznych. P F 5 Metan jest gazem bezbarwnym, bezwonnym i jest składnikiem gazu ziemnego. P F 6 Cząsteczka węglowodoru łańcuchowego o wzorze C6H10 posiada jedno potrójne wiązanie. P F Zadanie 15 (2 pkt) Oblicz, jaka byłaby objętość substratów (w przeliczeniu na warunki normalne) w reakcji przebiegającej według równania C2H6 + 3Cl2 → C2H3Cl3 + 3HCl jeżeli w jej wyniku powstało 16 moli C2H3Cl3? ................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................... Odpowiedź ............................................................................................................................................... 7 KONKURS CHEMICZNY DLA GIMNAZJALISTÓW ROK SZKOLNY 2014/2015 - ETAP REJONOWY BRUDNOPIS 8