gazetka do grantu

„ŚWIETLICZAK”
NR 1/2014
KWARTALNIK DLA RODZICÓW I NIE TYLKO...
Gazetka opracowana w ramach projektu
„Mamo, Tato, bądźmy razem!”,
realizowanego w świetlicy
Szkoły Podstawowej nr 47 w Białymstoku
Zebrały i opracowały,
na podstawie materiałów ze strony internetowej
Fundacji ABCXXI – „Cała Polska czyta dzieciom”,
Małgorzata Jabłońska i Ewa Wojciuk
DLACZEGO TRZEBA CZYTAĆ DZIECIOM ?
WSZYSCY CHCEMY, ABY NASZE DZIECI WYROSŁY NA MĄDRYCH,
DOBRYCH I SZCZĘŚLIWYCH LUDZI. JEST NA TO SPOSÓB – CZYTAJMY
DZIECIOM !
Sukces jednostek i społeczeństw zależy od ich wiedzy. Kluczem do wiedzy
wciąż jest czytanie. Wiele osób, choć umie czytać, nie czyta. Dlaczego? Ponieważ
nawyk i potrzeba lektury muszą powstać w dzieciństwie.
Wspólne czytanie jest formą mądrego kontaktu z dzieckiem i doskonałą metodą
wychowawczą.
Współczesny świat jest dla dzieci często trudny i nieprzyjazny. Pośpiech i
stres, brak czasu dla dziecka, ignorowanie ich potrzeb psychicznych, nadmiar
mediów elektronicznych powodują, że coraz więcej dzieci ma problemy emocjonalne
i coraz gorzej zna język. Dziecko, które nie rozumie języka i ma mały zasób słów nie
jest w stanie samo czytać, gdyż jest to dla niego za trudne i zbyt nudne, zwłaszcza w
dobie atrakcyjnej i nie wymagającej wysiłku telewizji. Język jest przy tym
narzędziem myślenia, również matematycznego. W ten sposób koło się zamyka słabo czytające dzieci coraz mniej czytają i coraz gorzej się uczą. Co piąty polski
nastolatek - wg badań prof. Z. Kwiecińskiego z Uniwersytetu M. Kopernika w
Toruniu - jest funkcjonalnym analfabetą.
Naukowcy i praktycy zgodnie twierdzą, że czytanie dziecku na głos uczy je języka i
myślenia, rozwija pamięć i wyobraźnię, przynosi wiedzę i wzorce dobrych zachowań,
wzmacnia samouznanie. Czytanie niemowlęciu stymuluje jego umysł i buduje
skojarzenie czytania z przyjemnością, czytanie na głos kilkulatkowi pozwala mu
zrozumieć siebie i świat, wspólne czytanie z nastolatkiem pozwala zachować lub
odbudować więź i pomaga mu w pokonaniu wielu problemów wieku dorastania.
Także dzieci niepełnosprawne dzięki głośnemu czytaniu znacznie lepiej się
rozwijają. Czytanie uczy dzieci odróżniania dobra od zła i zachęca do refleksji nad
konsekwencjami własnych słów i czynów. Jest to szczególnie ważne w dzisiejszym
świecie, zdominowanym przez agresywne wzorce masowej kultury i pogoń za
pieniądzem.
Nawyk czytania i miłość do książek musi powstać w dzieciństwie.
Uczymy dzieci czytania, ale nie dbamy o to, by lubiły czytać; nie rozbudzamy w
nich zapału do książek, nie dokładamy starań, by czytanie stało się ich przyjemnością
i potrzebą. Wielu dzieciom doświadczenia z książką kojarzą się z przymusem,
przykrością, nudą i dlatego porzucają czytanie na rzecz telewizji.
Najskuteczniejszym sposobem wychowania czytelnika na całe życie
jest głośne czytanie dziecku dla przyjemności!
Rodzice!
Codziennie czytajcie dziecku głośno przez 20 minut
•
to od Was w największym stopniu zależy pomyślna przyszłość Waszego
dziecka;
•
czytajcie dziecku głośno bez względu na sytuację rodzinną, materialną czy
własne wykształcenie, jeśli chcecie, by było mądre i odnosiło sukcesy w szkole
i w życiu;
•
już w pierwszej klasie lepiej radzą sobie te dzieci, którym rodzice dużo czytają
i z którymi dużo rozmawiają;
•
jeżeli rodzice nie zadbali o rozwój intelektualny i emocjonalny we wczesnym
dzieciństwie, dzieci częściej mają kłopoty w szkole i nie radzą sobie.
Codzienne głośne czytanie dziecku warto zacząć jak najwcześniej i nie
odchodzić od tego nawet gdy dziecko samo już dobrze czyta.
•
gdy czytamy dziecku trzymając je w ramionach, przytulając się do niego i
głosem wzbudzając zainteresowanie budujemy w ten sposób trwałe
skojarzenie czytania z poczuciem bezpieczeństwa, przyjemności i więzi;
•
czytając stymulujemy rozwój umysłowy dziecka, gdyż dzięki czytaniu w
mózgu dziecka powstają miliony połączeń neuronowych, które wpłyną na jego
inteligencję;
•
warto utrzymać rytuał głośnego czytania nawet wtedy, gdy dziecko samo już
dobrze czyta – poziom rozumienia tekstu czytanego na głos przekracza poziom
rozumienia przy samodzielnym czytaniu;
•
czytajmy nastolatkom - wspólne czytanie w rodzinie zbliża emocjonalnie,
otwiera drogę do trudnych rozmów, chroni przed wieloma problemami wieku
dorastania.
„Książki i możliwość czytania to jeden z największych cudów naszej
cywilizacji.”
Maria Dąbrowska
Pokarmem i witaminą dla umysłu i duszy dziecka jest głośne czytanie
przez bliskich dorosłych. Czytanie dziecku jest także „szczepionką” przeciwko
nudzie, uzależnieniu od mediów, presji rówieśników i mody, demoralizacji i płytkim
wartościom masowej kultury.
Badania naukowe dowodzą, że czytanie dziecku:
Buduje mocną więź między dorosłym i dzieckiem;
Zapewnia zdrowy emocjonalny rozwój dziecka;
Rozwija język, pamięć i wyobraźnię;
Uczy myślenia i poprawia koncentrację;
Wzmacnia poczucie własnej wartości dziecka;
Poszerza wiedzę ogólną;
Ułatwia naukę, pomaga odnieść sukces w szkole;
Uczy wartości moralnych, pomaga w wychowaniu;
Zapobiega uzależnieniu od telewizji i komputerów;
Chroni przed zagrożeniami masowej kultury;
Pomaga wychować mądrego człowieka.
Jeśli chcemy, aby nasze dzieci wyrosły na mądrych,
dobrych i szczęśliwych ludzi, czytajmy im codziennie!
Nikt nie rodzi się czytelnikiem. Czytelnika trzeba wychować codziennie
czytając dziecku dla przyjemności i spędzając z nim czas na rozmowach oraz
zabawach związanych z lekturami.
Budując wczesne skojarzenie czytania z przyjemnością, dajemy dziecku dar
miłości do książek, rozwijamy jego umiejętności językowe i umysłowe,
przygotowujemy je do sprawnego i chętnego samodzielnego czytania oraz
zdobywania wiedzy w przyszłości.
Czytanie powinno dziecku zawsze kojarzyć się z radością,
nigdy z przymusem, karą czy nudą.
Drodzy Rodzice i Opiekunowie!
„Przewodnik po Dobrych Książkach" to próba wybrania spośród mnóstwa książek
na rynku tych najbardziej wartościowych.
Pamiętajcie jednak o indywidualnych preferencjach Waszych dzieci!
Na pewno nie jest tak, że każda książka z tej listy zaspokoi indywidualne potrzeby
każdego dziecka. Namawiamy, aby włożyć wysiłek w dopasowanie lektury do
wrażliwości, poczucia humoru i możliwości intelektualnych własnych dzieci.
Kryteria wyboru książek do głośnego czytania dzieciom
Czy ważne jest, co czytamy dzieciom? Tak, gdyż przy pomocy książek
„wyposażamy” ich umysły i serca – wpływamy na ich język i wiedzę, postrzeganie
świata, rozwój zainteresowań, postawy i system wartości.
Od nas - rodziców i nauczycieli - zależy, czy znajdą się tam śmieci, czy
stworzymy piękne, bogate, harmonijne i ponadczasowe „wnętrze”. Pomocne może
się okazać pytanie, czy książka spełnia kryteria wyboru dobrych książek do czytania
dzieciom.
„Przyzwyczajać się do czytania to budować sobie schron przed
większością przykrości życia codziennego.”
Wiliam Somerset Maughan
Oto kryteria, jakimi kieruje się Fundacja ABCXXI przy polecaniu książek do
głośnego czytania dzieciom. Służą one z jednej strony podnoszeniu ogólnego
poziomu kultury i wiedzy, z drugiej zaś ochronie i wspieraniu zdrowia
emocjonalnego dziecka.
Proponujemy, by do głośnego czytania dzieciom wybierać książki:
•skierowane do dziecka i ciekawe dla niego
•sensowne – o czymś istotnym dla dziecka, objaśniające mu świat, rozwijająca ważną
cechę bądź umiejętność np. empatię, takt, poczucie humoru
•napisane lub tłumaczone poprawną i ładną polszczyzną
•dostosowane do wieku i wrażliwości dziecka, nie wzbudzające lęków i niepokoju
•uczące myślenia oraz radzenia sobie z trudnymi uczuciami i sytuacjami
•promujące wzorce właściwych postaw i zachowań, niosące przesłanie szacunku
wobec dziecka, innych ludzi, zwierząt, przyrody, kraju, dobrych tradycji, uznanych
norm społecznych, sprawiedliwego prawa
•kształtujące postawę optymizmu i wiary w siebie oraz pozytywne nastawienie do
świata
•unikające stereotypów związanych z płcią, rasą, narodowością, kulturą etc., nawet
jeśli podane są w „niewinnej” lub humorystycznej formie
•unikające antywzorców np. przykładów, że zachowania naganne wiodą do sukcesu
Kryteria wyboru książek do głośnego czytania dzieciom zostały opracowane przez
Fundację „ABCXXI – Cała Polska czyta dzieciom”, inicjatora kampanii „Cała Polska
czyta dzieciom”.
Dla „rozczytanego’ dziecka książka jest większą atrakcją
niż telewizja czy gry komputerowe, pod warunkiem, że będzie czytana
przez kochającego i zaangażowanego dorosłego!
„Czytanie dobrych książek jest niczym rozmowa z najwspanialszymi
ludźmi minionych czasów.”
Kartezjusz
Złota Lista książek do czytania dzieciom
opracowana przez
Fundację „ABCXXI - Cała Polska czyta dzieciom”
Wiek 6- 8 lat:
Heather Amery - Mity greckie dla najmłodszych
Marcin Brykczyński - Ni pies, ni wydra
Jan Brzechwa - Pchła Szachrajka; Szelmostwa Lisa Witalisa
Kamil Giżycki - Wielkie czyny szympansa Bajbuna Mądrego
Frances Hodgson Burnett - Mała księżniczka
Tove Jansson - seria o Muminkach
Ludwik Jerzy Kern - Wiersze dla dzieci; Ferdynand Wspaniały
Erich Kästner - 35 maja
Astrid Lingren - Dzieci z Bullerbyn; Mio, mój Mio
W. Markowska, A. Milska - Baśnie z dalekich wysp i lądów
Anna Onichimowska - Najwyższa góra świata
Joanna Papuzińska - Asiunia
Grey Owl - Przygody Sajo i małych bobrów
Małgorzata Strzałkowska - Rady nie od parady; Wiersze, że aż strach
Anne Cath. Westly - 8+2 i ciężarówka
Roksana Jędrzejewska-Wróbel – Kosmita
Śpiewająca Lipka. Baśnie Słowian Zachodnich
Wiek 8-10 lat:
Edmund de Amicis – Serce (w nowej wersji językowej z kolekcji „Cała Polska
czyta dzieciom”)
Paweł Beręsewicz – Czy wojna jest dla dziewczyn?; Jak zakochałem Kaśkę
Kwiatek
Frances Hodgson Burnett - Tajemniczy ogród
J. Canfield, M. i P. Hansen, I. Dunlap - Balsam dla duszy dziecka
Andrew Clements - Fryndel
Iwona Chmielewska – Pamiętnik Blumki
Roald Dahl - Matylda
Andrzej Grabowski – Zenek i mrówki
Anna Kamieńska - Książka nad książkami
Rudyard Kipling - Księga dżungli
Eric Knight - Lassie, wróć!
Astrid Lindgren - Bracia Lwie Serce; Rasmus i włóczęga
Clive Staples Lewis - Opowieści z Narnii
Andrzej Maleszka – Magiczne drzewo
Olga Masiuk – Lenka, Fryderyk i podróże
Lucy M. Montgomery - Ania z Zielonego Wzgórza
Anna Onichimowska - Dzień czekolady
Ida Pierelotkin - Ala Betka
Sempe, Gościnny - seria o Mikołajku
Barbara Stenka – Masło przygodowe
Katarzyna Terechowicz, Wojciech Cesarz – Pamiętnik grzecznego psa
Mark Twain - Przygody Tomka Sawyera; Królewicz i żebrak
Wiek 10-12 lat:
Francesco d'Adamo - Iqbal
Paweł Beręsewicz – A niech to czykolada
Charles Dickens - Oliver Twist; Opowieść wigilijna
Michael Ende - Momo
Antoine de Saint - Exupery - Mały Książe
Ewa Grętkiewicz - Dostaliśmy po dziecku
Astrid Lindgren - Ronja, córka zbójnika
Witold Makowiecki - Diossos; Przygody Meliklesa Greka
Ferenc Molnar - Chłopcy z Placu Broni
Małgorzata Musierowicz - Wszystkie tomy Jeżycjady
Jerzy Niemczuk - Opowieść pod strasznym tytułem
Ferdynand Ossendowski - Słoń Birara
Magda Papuzińska – Wszystko jest możliwe
Katherine Paterson - Most do Terabithii
Michel Piquemal - Bajki filozoficzne
Katarzyna Pranić – Ela-Sanela
Eric Emmanuel Schmitt - Oskar i pani Róża; Dziecko Noego
Lemony Snicket - Seria niefortunnych zdarzeń
Jerry Spinelli - Kraksa
J.R.R. Tolkien - Hobbit
José Mauro de Vasconcelos - Moje drzewko pomarańczowe
Jean Webster - Tajemniczy opiekun
Maciej Wojtyszko - seria o Brombie
Juliusz Verne - Tajemnicza wyspa; 20 tysięcy mil podwodnej żeglugi
Biblioteka Rodziców
Wychowanie dziecka nie jest zadaniem łatwym. Niemal każdy rodzic boryka się z
pytaniami:
Czy moje dziecko jest szczęśliwe?
Czy potrafię je ochronić przed zagrożeniami świata?
Czy jestem dobrym rodzicem?
Odpowiedzi na te i inne ważne pytania możemy szukać w książkach.
Zachęcamy do lektury !
Anna Deutsch „Wystarczająco dobrzy rodzice ";
Carl Honore „Pod presją”;
Anna Jankowska „Trudne tematy dla mamy i taty”;
Irena Koźmińska, Elżbieta Olszewska „Wychowanie przez czytanie”;
Wojciech Eichelberger „Jak wychować szczęśliwe dzieci”;
Hanna Olechnowicz „Dobre chwile z naszym dzieckiem”;
Ron Potter-Efron „Życie ze złością”;
Ross Campbell „Aktywne wychowanie”.