Prezentacja Przeglądu Polityki Energetycznej Republiki Czeskiej i

Prezentacja Przeglądu Polityki
Energetycznej Republiki Czeskiej i
WEO 2016
2016-12-16 08:29:14
2
13 grudnia 2016 r. dyrektor wykonawczy Międzynarodowej Agencji Energetycznej (IEA), Fatih Birol,
zaprezentował w Pradze dwa raporty kierowanej przez siebie organizacji: World Energy Outlook (WEO) 2016 oraz
Przegląd Polityki Energetycznej Republiki Czeskiej. W prezentacji m.in. wziął udział czeski minister przemysłu i
handlu J. Mladek.
Najważniejsze wnioski wypływające z raportu WEO 2016 są następujące:
- rynek ropy naftowej w 2015 i 2016 r. cechował zastój w zakresie inwestycji w wydobycie surowca; również
prognoza na 2017 r. przewiduje spadek inwestycji, co byłoby zjawiskiem bez precedensu, mogącym skutkować
niestabilnością cen na rynkach światowych. Spadki wydatków inwestycyjnych nie są równomiernie rozłożone
pomiędzy poszczególnymi krajami i dotyczą głównie USA, Kanady, Brazylii oraz państw afrykańskich, a mniej
krajów bliskowschodnich (m.in. z tego powodu udział krajów tego regionu w globalnej produkcji ropy naftowej
znajduje się – wg stanu na listopad 2016 r. – na najwyższym poziomie od 40 lat);
- mimo przewidywanego podwojenia liczby pojazdów na świecie w okresie 2015-2040, oczekuje się spadku
popytu na ropę naftową w sektorze samochodowym, m.in. dzięki rozwojowi rynku samochodów elektrycznych,
poprawie efektywności zużycia paliw oraz rosnącemu wykorzystaniu gazu ziemnego i biopaliw w napędach.
Jednocześnie w tym samym okresie znacząco wzrośnie zużycie ropy naftowej w sektorze petrochemicznym,
lotniczym czy morskim;
- gaz ziemny wchodzi w okres drugiej złotej rewolucji: po boomie wydobycia gazu z łupków w USA (w 2009 r.),
obecnie rynek zdobywa sektor LNG; przewiduje się, że w latach 30-ych obecnego stulecia zużycie gazu dla celów
energetycznych przekroczy zużycie węgla;
- do 2040 r. oczekuje się również spadku zużycia węgla w Chinach (na które obecnie przypada połowa
światowego zużycia; głównym powodem spadkowej prognozy jest przewidywana walka z zanieczyszczeniem
powietrza w chińskich miastach), UE i USA; z drugiej strony wzrośnie zużycie tego surowca w Azji Płd.-Wsch. i
Indiach (budowa elektrowni węglowych to najtańszy środek walki z tzw. ubóstwem energetycznym, pozwalając
znacznej liczbie osób na uzyskanie dostępu do energii elektrycznej);
- odnawialne źródła energii w 2015 r. odnotowały największy przyrost zainstalowanych mocy wytwórczych
spośród wszystkich źródeł energii (większy nawet niż wszystkie pozostałe razem); przewiduje się dalszy rozwój
OZE, a głównym motorem wzrostu mają być Chiny. Choć wskutek rozwoju technologicznego ceny różnych
rodzajów OZE w ostatnich latach znacząco spadły, nie są one wciąż w stanie przetrwać na rynku bez wsparcia
rządowego.
Pełny
raport
można
nabyć
poprzez
stronę
www.iea.org/newsroom/news/2016/november/world-energy-outlook-2016.html. Na stronie tej znajduje się także
podsumowanie raportu.
Najważniejsze wnioski wypływające z Przeglądu Polityki Energetycznej Republiki Czeskiej są następujące:
- RCz cieszy się wysokim poziomem bezpieczeństwa energetycznego, m.in. dzięki dobrym połączeniom
energetycznym zarówno wewnątrz kraju, jak i z państwami sąsiednimi (RCz jest pod tym względem liderem w
regionie Europy Środkowej);
- IEA pozytywnie ocenia przyjęcie przez RCz w ub.r. zaktualizowanej Strategicznej Koncepcji Energetycznej (SEK),
która określa priorytety państwa w dziedzinie energetyki w horyzoncie 25 lat (pełny tekst wraz z materiałami
uzupełniającymi można pobrać ze strony http://www.mpo.cz/dokument158059.html); IEA podkreśla jednak, że
nadszedł teraz czas na wdrażanie konkretnych programów realizujących strategię, które muszą otrzymać
odpowiedni budżet;
3
- pomimo, że poziom emisji CO2 w RCz od 2000 r. stopniowo spada, uzależnienie gospodarki od węgla jest wciąż
wysokie w porównaniu do innych państw członkowskich IEA (RCz jest na 4. miejscu wśród państw IEA pod
względem udziału węgla w produkcji energii elektrycznej – w 2014 r. wyniósł on 51,5%); RCz nie powinna mieć
jednak problemów ze spełnieniem celów unijnych w zakresie obniżki emisji CO2 do 2020 r., nawet biorąc pod
uwagę obecne ożywienie gospodarcze, które zwykle oznacza także wzrost emisji. Większy problem stanowi
zanieczyszczenie powietrza ze źródeł lokalnych (zwłaszcza poprzez systemy ogrzewania domowego), które w
niektórych regionach i miastach wymaga podjęcia zdecydowanych działań; IEA zaniepokoiło zniesienie przez
obecny rząd w październiku 2015 r. limitów na wydobycie węgla w wybranych regionach (m.in. w kopalni węgla
brunatnego k. miejscowości Bilina w woj. usteckim), co - wg IEA - stoi w sprzeczności z intencjami rządu dot.
przejścia na gospodarkę niskoemisyjną;
- w latach 2010-14 doszło do zwiększenia udziału OZE w łącznych dostawach energii pierwotnej z 6,7% do 9,4%
(charakterystyczny dla Czech jest szczególnie wysoki udział w OZE energii wytwarzanej przez instalacje
fotowoltaiczne), przy czym SEK zakłada dalszy jego wzrost do 25% w 2040 r. IEA zwraca jednak uwagę, że od
2013 r. sektor OZE w RCz znajduje się w stagnacji, a nawet niektóre moce wytwórcze są likwidowane. Kluczowa
jest tutaj, wg IEA, przewidywalność długofalowego wsparcia dla OZE ze strony instytucji rządowych – takich
mechanizmów póki co w RCz brakuje;
- jednym z głównych wyzwań czeskiej polityki energetycznej pozostaje ustalenie mechanizmu finansowania
rozbudowy mocy wytwórczych w elektrowniach jądrowych, jako działania zapewniającego równocześnie wzrost
niezależności energetycznej oraz ograniczającego emisje gazów cieplarnianych;
- IEA zaleca RCz większe wykorzystanie zasobów gazu w produkcji energii; oprócz walorów środowiskowych, RCz
ma na tym polu duże możliwości, dzięki długoterminowym kontraktom na dostawy tego surowca oraz
stosunkowo dużej pojemności podziemnych magazynów, które dodatkowo planuje się rozbudować (z obecnych
37% rocznego zapotrzebowania na 50%);
- pomimo, że w ostatnich latach odnotowano poprawę w zakresie efektywności energetycznej gospodarki,
pozostaje ona na niższym poziomie niż w państwach ościennych, takich jak Niemcy, Słowacja czy Polska (Polska
wyprzedziła pod tym względem RCz pod koniec XX w.); w celu jej poprawy wymagane jest m.in. wzmocnienie
koordynacji działań różnych instytucji rządowych oraz lepsza współpraca z biznesem.
Pełny
raport
w
j.
angielskim
można
bezpłatnie
pobrać
ze
strony
http://www.iea.org/publications/freepublications/publication/energy-policies-of-iea-countries---czech-republic-201
6-review.html.
Opracowanie: WPHI w Pradze
4