Załącznik do Uchwały Nr XIV/97/2011 Rady Powiatu w Oławie

Załącznik
do Uchwały Nr XIV/97/2011
Rady Powiatu w Oławie
z dnia 28 grudnia 2011 r.
Powiatowy Program
Ochrony Zdrowia Psychicznego
dla Powiatu Oławskiego
na lata 2011-2015
Grudzień 2011 r.
Wprowadzenie
Światowa Organizacja Zdrowia opisuje zdrowie psychiczne jako „stan dobrego
samopoczucia, w którym człowiek wykorzystuje swoje zdolności, może radzić sobie
ze stresem w codziennym życiu, może wydajnie i owocnie pracować oraz jest
w stanie wnieść wkład w życie danej wspólnoty”.
Problem ochrony zdrowia psychicznego i przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu
osób chorych psychicznie stanowi bardzo ważny lecz wciąż zaniedbany problem
społeczny.
Jak wykazują badania Światowej Organizacji Zdrowia co czwartą osobę
dotykają problemy psychiczne, nierozłącznie wiążące się z poczuciem wstydu,
osamotnienia, lękiem a także wczesnym wykluczeniem społecznym.
Słabe zdrowie psychiczne, zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania
występują w każdym wieku, u obu płci, w różnych kulturach i grupach ludności.
Prawdopodobieństwo zaburzeń psychicznych jest jednak znacznie większe u ludzi
o niższym statusie społecznoekonomicznym niż u osób o wyższym statusie.
Zaburzenia psychiczne stanowią ogromne obciążenie dla poszczególnych osób
i rodzin, mogą zmniejszyć zatrudnienie, wydajność pracy i wysokość zarobków, oraz
zwiększyć ryzyko przestępczości, wypadków samochodowych, maltretowania,
wykorzystywania seksualnego i zaniedbywania dzieci, rozwodów, bezdomności,
przemocy domowej i samobójstw.
Zgodnie z przepisami ustawy z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia
psychicznego (Dz. U. Nr 111, poz. 535 z późn. zm.), ochronę zdrowia psychicznego
zapewniają organy administracji rządowej i samorządowej oraz instytucje do tego
powołane. Według ww. ustawy ochrona zdrowia psychicznego obejmuje realizację
zadań dotyczących w szczególności:
1) promocji zdrowia psychicznego i zapobiegania zaburzeniom psychicznym;
2) zapewnienia osobom z zaburzeniami psychicznymi wielostronnej i powszechnie
dostępnej opieki zdrowotnej oraz innych form opieki i pomocy niezbędnych do życia
w środowisku rodzinnym i społecznym;
3) kształtowania wobec osób z zaburzeniami psychicznymi właściwych postaw
społecznych, a zwłaszcza zrozumienia, tolerancji, życzliwości, a także
przeciwdziałaniu ich dyskryminacji.
Zadania powyższe zostały zdefiniowane poprzez poszczególne działania
przypisane odpowiednim podmiotom – począwszy od Ministerstwa Zdrowia, NFZ do
właściwych samorządów powiatów i gmin, w Narodowym Programie Ochrony
Zdrowia Psychicznego, który został przyjęty rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia
28 grudnia 2010 r. (Dz. U. z 2011 r. Nr 24, poz. 128).
Celami głównymi Programu są:
1) promocja zdrowia psychicznego i zapobieganie zaburzeniom psychicznym;
2) zapewnienie osobom z zaburzeniami psychicznymi wielostronnej i powszechnie
dostępnej opieki zdrowotnej oraz innych form opieki i pomocy niezbędnych do życia
w środowisku rodzinnym i społecznym;
3) rozwój badań naukowych i systemu informacji z zakresu zdrowia psychicznego.
W działaniach na rzecz ochrony zdrowia psychicznego mogą też uczestniczyć
organizacje społeczne, stowarzyszenia, fundacje, samorządy zawodowe, kościoły
i inne związki wyznaniowe oraz grupy samopomocy pacjentów i ich rodzin, a także
inne osoby fizyczne i prawne.
I. Ogólna charakterystyka mieszkańców i bazy Powiatu Oławskiego
w zakresie zdrowia psychicznego
1. Charakterystyka Powiatu i jego mieszkańców
Powiat Oławski położony jest we wschodniej części województwa dolnośląskiego, na
Równinie Wrocławskiej. Zajmuje obszar 524 km2. W skład powiatu oławskiego
wchodzą cztery Gminy: Oława, Domaniów, Jelcz- Laskowice i miasto Oława
Na terenie powiatu położone są dwa miasta: Oława i Jelcz- Laskowice oraz 79
miejscowości wiejskich. Mieszka w nich łącznie 72 357 osób.
W tabeli nr 1 przedstawiono dane dotyczące powiatu oławskiego.
Tab. Nr 1 Podstawowe dane o powiecie oławskim- stan na dzień 31.12.2009 r.
Kobiety
Gminy
Powierzchnia Liczba
Mężczyźni
powiatu
w km2
ludności
oławskiego
Razem
524
72 357
35 294
37 063
powiat
oławski
Oława- miasto
27
30 904
14 862
16 042
Jelcz168
22 076
10 894
11 177
Laskowice
W tym miasto
17
15 441
7 608
7 833
JelczLaskowice
Domaniów
94
5 301
2 621
2 680
Oława
235
14 76
6 912
7 164
Źródło: rocznik statystyczny województwa dolnośląskiego 2010 r.
Mieszkańcy
na 1 km2
138
1 130
132
905
56
60
2. Zdrowie psychiczne na Dolnym Śląsku – diagnoza
W województwie dolnośląskim funkcjonuje w szpitalach 111 oddziałów zdrowia
psychicznego, na których leczonych było 57 457 pacjentów, w tym 2 105 w wieku do
18 roku życia. W 2009 r. udzielono 368 000 porad w zakresie zdrowia psychicznego
co stanowi 2,8% wszystkich porad, a
udział porad udzielonych w naszym
województwie w stosunku do innych wynosi 8% i stawia województwo dolnośląskie
na 5 miejscu w kraju po: mazowieckim, śląskim, małopolskim i wielkopolskim.
Specjalistyczną opieką zdrowotną w poradniach zdrowia psychicznego na Dolnym
Śląsku objęto 32 500 dzieci i młodzieży do 18 roku życia co stanowi 10.4 %,
a w wieku 65 lat i więcej 63 000 co stanowi 8,9% całej populacji objętej opieką.
Koszty świadczeń zdrowotnych ubezpieczonych poniesione przez Narodowy
Fundusz Zdrowia z tytułu opieki psychiatrycznej i leczenia uzależnień na Dolnym
Śląsku wynoszą 1 677 905 000 zł w 2008 r i 1 926 550 000 zł w 2009 r. i stanowią
odpowiednio 3,4 i 3,5% wszystkich kosztów1.
1
Publikacja z listopada 2011 r. „Podstawowe dane z zakresu ochrony zdrowia w 2009 r.” -opracowanie Urzędu
Statystycznego we Wrocławiu.
Kierownik PCPR w Oławie wykonał bilans potrzeb w zakresie wsparcia osób
z zaburzeniami psychicznymi na lata 2011-2025 w Powiecie Oławskim. Na podstawie
zebranych danych z ośrodków pomocy społecznej funkcjonujących na terenie
Powiatu stwierdzono, że liczba osób wymagających wsparcia w postaci
umieszczenia w domach opieki społecznej oraz środowiskowych domach opieki
społecznej będzie systematycznie rosła. Wymagać to będzie zwiększenia liczby
miejsc w dostępnych ośrodkach lub szukania innych form rozwiązania problemu.
Tabela Nr 2- Bilans potrzeb w zakresie wsparcia osób z zaburzeniami psychicznymi
na lata 2011-2025 dla Powiatu Oławskiego.
3. Baza Powiatu Oławskiego
3.1 Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie, ul 3 Maja 1, 55-200 Oława
Realizuje zadania z zakresu polityki społecznej przypisane powiatowi zgodnie
z ustawą o pomocy społecznej 2. Przy PCPR funkcjonuje specjalistyczne
poradnictwo psychologiczne, które realizuje pomoc również dla osób z chorobami
psychicznymi i uzależnieniami w zakresie udzielania konsultacji i terapii.
Sprawy, zgodnie z klasyfikacją art.7 ustawy o pomocy społecznej dotyczyły w roku
2010 - łącznie 238 osób objętych pomocą (2009 r.- łącznie 213 osób):
− sieroctwa- 4 osoby ( 6 osób);
− bezrobocia -3 osoby (16 osób);
− niepełnosprawności- 14 osób (10 osób);
− długotrwałej lub ciężkiej choroby – 16 osób (8 osób);
− przemocy w rodzinie- 26 rodzin – 34 osoby (26 rodzin – 31 osób);
− potrzeby ochrony macierzyństwa lub wielodzietności – 3 osoby (4 osoby);
− bezradności w sprawach opiekuńczo- wychowawczych i prowadzenia
gospodarstwa domowego zwłaszcza w rodzinach niepełnych lub wielodzietnych
- 102 osoby (61 osób);
− alkoholizmu i narkomanii- 26 osób (32 osoby);
− zdarzenia losowego i sytuacji kryzysowej -36 osób (45 osób).
3.2 Powiatowy Zespół do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności - ul 3 Maja 1,
55-200 Oława
Funkcjonuje przy Powiatowym Centrum Pomocy w Rodzinie. Jego zadaniem jest
pomoc mieszkańcom poprzez realizację zadań wynikających z ustawy o rehabilitacji
zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych 3 oraz
rozporządzenia MIPS
w sprawie orzekania o niepełnosprawności i stopniu
4
niepełnosprawności . W skład zespołu wchodzą lekarze: interniści, chirurdzy, lekarz
okulista, laryngolog, pediatra, neurolog, doradca zawodowy, psycholog, pedagog
i pracownicy socjalni. Pomimo dwuletnich poszukiwań brak lekarza psychiatry oraz
psychiatry dziecięcego.
W tabeli nr 3 przedstawiono liczbę wydanych orzeczeń wg przyczyn
niepełnosprawności, stopnia niepełnosprawności, wieku, płci i zatrudnienia w tym
2
Ustawa z dnia 12.03.2004 r. o pomoc społecznej ( tekst jednolity Dz. U z 2009 r. Nr 175 poz. 1362 z późn. zm.)
Ustawa z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych ( teks jednolity Dz. U
z 2011 r. Nr 127 poz.721 z późn. zm.)
4
rozporządzenia MIPS z dnia 15.07.2003 r. w sprawie orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności ( Dz. U Nr 139
poz.1328 z późn. zm.)
3
z upośledzeniem umysłowym oraz chorobami psychicznymi w roku 2009, 2010 oraz
za półrocze 2011 r.
Jak wynika z przedstawionych danych w roku 2010 wzrosła liczba osób, które
uzyskały stopień niepełnosprawności o 5,1 % w porównaniu z 2009 r., w tym o 3,8
% osób z chorobami psychicznymi. Największy wzrost nastąpił u osób w przedziale
wiekowym 16-25 lat o 60% oraz ponad 60 lat o 100% w porównaniu z rokiem
poprzednim. W grupie wiekowej od 41-60 lat zanotowano spadek osób z chorobami
psychicznymi o 23,5 %, a w wieku od 26 do 40 lat o 4 % w porównaniu z rokiem
poprzednim.
Stopień niepełnosprawności z uwagi na choroby psychiczne otrzymało więcej
mężczyzn niż w roku poprzednim o 14,7 % i osób z wykształceniem podstawowym –
o 50% w porównaniu z rokiem poprzednim.
W tabeli Nr 4 przedstawiono liczbę wydanych orzeczeń wg przyczyn
niepełnosprawności, wieku, płci w tym z upośledzeniem umysłowym oraz chorobami
psychicznymi w latach 2009- 2010 oraz za półrocze 2011 r.
W roku 2010 spadła liczba wydanych orzeczeń łącznie o 21,1%, w tym dla osób z
chorobami psychicznymi o 36,7 %, w porównaniu z rokiem poprzednim. Spadek
konsekwentnie nastąpił we wszystkich grupach wiekowych tzn. w kategorii od 0- do
3 lat o 14,3%, od 4 do 7 lat o 17,1% ( w tym choroby psychiczne o 100%) , od 8 do
16 lat o 26,9% ( w tym choroby psychiczne o 30%) .
3.3 Powiatowy Urząd Pracy, ul. 3 Maja 1, 55-200 Oława
W Tabeli Nr 5 przedstawiono liczbę zarejestrowanych bezrobotnych w tym
z orzeczoną niepełnosprawnością w latach 2009-2011
Tab. Nr 5. Liczba zarejestrowanych
niepełnosprawnością w latach 2009-2011
Okres
Bezrobotnych
ogółem
I półrocze 2009
3367
II półrocze 200
3553
I półrocze 2010
3665
II półrocze 2010
3545
I półrocze 2011
3192
Źródło: dane z UP w Oławie
bezrobotnych
Osoby
niepełnosprawne
156
185
180
178
178
w
tym
W tym osoby z
zaburzeniami
psychicznymi
9
11
14
12
12
z
orzeczoną
Ilość ofert pracy dla
osób
niepełnosprawnych
1
0
9
40
33
Wśród zarejestrowanych osób jako poszukujące pracy (osoby nie mogące mieć
statusu bezrobotnego z tytułu posiadania zatrudnienia, pobierania renty oraz innych
źródeł dochodów) nie ma osób z zaburzeniami psychicznymi.
Ustawa z dnia 20 kwietnia 20041 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku
pracy5 określa osoby niepełnosprawne jako będące w szczególnej sytuacji na rynku
pracy. Te osoby mogą korzystać ze szkoleń, stażu, przygotowania zawodowego
dorosłych lub zatrudnienia w ramach prac interwencyjnych lub robót publicznych
finansowanych z Funduszu Pracy lub współfinansowanych z Europejskiego
Funduszu Społecznego. Urząd Pracy osoby bezrobotne niepełnosprawne, na
wniosek ośrodka pomocy społecznej może skierować do uczestnictwa w kontrakcie
5
Ustawa z dnia 20 kwietnia 20041 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy ( Dz. U. z 2008 r. Nr 69
poz. 415 z późn. zm.).
socjalnym, indywidualnym w programie usamodzielnienia, lokalnym programie
pomocy społecznej, o którym mowa w przepisach o zatrudnieniu socjalnym.
W 2011 r. w Powiecie Oławskim na staże w zakładach pracy zostało skierowanych
9 niepełnosprawnych, a w szkoleniach uczestniczyło 2 niepełnosprawnych.
Osoby niepełnosprawne mogą korzystać z pomocy doradcy zawodowego, który
określi ich preferencje zawodowe oraz przygotuje indywidualny plan działania w celu
uzyskania zatrudnienia.
W 2011 r. 35 osób niepełnosprawnych skorzystało z pomocy doradcy zawodowego
w zakresie: ustalenia ścieżki kariery zawodowej bądź informacji o działaniach, które
należy podjąć aby znaleźć zatrudnienie.
3.4 Dom Pomocy Społecznej w Oławie , 55- 200 Oława, Lwowska 1
Dom Pomocy Społecznej w Oławie przeznaczony jest dla osób dorosłych przewlekle
somatycznie chorych. Jest w nim 110 miejsc. Jego głównym zadaniem jest
zapewnienie całodobowej opieki, oraz zaspakajanie potrzeb bytowych,
edukacyjnych, społecznych i religijnych na poziomie obowiązujących standardów.
Działalność Domu to nie tylko zapewnianie podstawowych potrzeb bytowych
i zdrowotnych ale również społecznych, kulturalno - oświatowych i rekreacyjnych.
Celem działalności DPS jest dbanie o utrzymanie sprawności intelektualnej
mieszkańców, a także pomoc w realizacji indywidualnych zamierzeń podopiecznych.
Od poniedziałku do piątku prowadzone są zajęcia w świetlicy oraz pracowniach
terapeutycznych. Tematy zajęć są wypadkową zainteresowań i możliwości
uczestniczących w nich osób. Mieszkańcy uczestniczą w spotkaniach integracyjnych
organizowanych przez inne Domy Pomocy Społecznej, a także środowisko lokalne.
Włączają się w akcje charytatywne o zasięgu lokalnym i ogólnopolskim.
3.5 Punkt Konsultacyjny Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie
W punkcie można uzyskać poradę i pomoc w trudnych sytuacjach życiowych,
związanych z występowaniem uzależnień bądź przemocy np. wsparcie dla osób
doświadczających przemocy w rodzinie, wsparcie dla osób z problemami
alkoholowymi lub narkotykowymi i ich rodzin. Udzielane są bezpłatne porady prawne
w sprawach rodzinnych, uzależnienia, przemocy.
3.6 Ośrodki Pomocy Społecznej na terenie Powiatu Oławskiego
Na terenie Powiatu Oławskiego działają następujące ośrodki pomocy społecznej:
− Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej- 55-200 Oława ul. 1 Maja 11
− Miejsko-Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej, 55-230 Jelcz- Laskowice,
ul. Witosa 1
− Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej,55-200 Oława, ul. Św. Rocha 3
− Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej, 55-216 Domaniów, Domaniów 56
Ośrodki Pomocy Społecznej umożliwiają przezwyciężanie trudnych sytuacji
życiowych tym osobom, które nie są w stanie sami ich pokonać, wykorzystując
własne uprawnienia, zasoby i możliwości. Wspierają ich w wysiłkach zmierzających
do zaspokojenia niezbędnych potrzeb i umożliwiają im życie w warunkach
odpowiadających godności człowieka. Zadaniem pomocy społecznej jest także
zapobieganie trudnym sytuacjom życiowym przez podejmowanie działań
zmierzających do usamodzielnienia osób i rodzin oraz ich integracji ze środowiskiem.
4. Stacjonarna opieka zdrowotna
Na terenie Powiatu Oławskiego
i 27 placówek niepublicznych
funkcjonuje Publiczny Zespół Opieki Zdrowotnej
4.1 Zespół Opieki Zdrowotnej, 55-200 Oława, ul. Baczyńskiego 1
Zespół Opieki Zdrowotnej (ZOZ) świadczy usługi w ramach kontraktu NFZ na
oddziałach: wewnętrznym, dziecięcym, laryngologicznym, chirurgii ogólnej,
ginekologiczno- położniczym, neonatologicznym, bloku operacyjnym z oddziałem
anestezjologii.
Szpital ma odpowiednie warunki kadrowe do właściwego działania, a udzielane
świadczenia są zgodne z przyjętymi standardami postępowania i procedurami
medycznymi. Szpital ma zakontraktowanych 256 łóżek na podstawie umowy
z Narodowym Funduszem Zdrowia.
4.2 Poradnie Zdrowia Psychicznego
Poradnia Zdrowia Psychicznego przy ZOZ w Oławie. Jej personel w 2011 r.
stanowią trzy osoby: dwaj lekarze psychiatrzy oraz psycholog.
Poradnia świadczy następujące usługi: porady lekarskie, farmakologia, konsultacje,
porady psychologiczne, diagnostyka psychologiczna, konsultacje psychologiczne,
krótkoterminowe konsultacje małżeńskie ( do 2 wizyt), psychoterapia indywidualna,
porady telefoniczne.
Leczone schorzenia:
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Organiczne zaburzenia psychiczne włącznie z zespołami objawowymi
Zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania spowodowane używaniem
środków (substancji) psychoaktywnych
Schizofrenia, zaburzenia typu schizofrenii (schizotypowe) i urojeniowe
Zaburzenia nastroju (afektywne)
Zaburzenia nerwicowe, związane ze stresem i pod postacią somatyczna
(somatoform)
Zespoły behawioralne związane z zaburzeniami fizjologicznymi i czynnikami
fizycznymi
Zaburzenia osobowości i zachowania dorosłych
Upośledzenie umysłowe
Zaburzenia rozwoju psychicznego (psychologicznego)
Zaburzenia zachowania i emocji rozpoczynające się zwykle w dzieciństwie
i w wieku młodzieńczym
Nieokreślone zaburzenia psychiczne
Symptomy i objawy chorobowe dotyczące poznawania, postrzegania, stanu
emocjonalnego oraz zachowania
W tabeli Nr 6 przedstawiono liczbę pacjentów i udzielonych porad w latach 2008 -2011
ROK
Liczba pacjentów ogółem z
zaburzeniami psychicznymi bez
uzależnień
2011
2010
690- stan na dzień 30.09.2011 r.
424- w tym mężczyźni 256,
najwięcej osób leczonych w
przedziale wiekowym od 30 do 64
rż.- 497
2009
689- w tym mężczyźni 270,
najwięcej osób leczonych w
przedziale wiekowym od 30 do 64
rż.- 468
Liczba pacjentów
ogółem z
zaburzeniami
psychicznymi
związanymi z
alkoholem
Ogółem liczba wszystkich porad
11 osób w wieku od 30
do 64 lat)
3267, w tym porady lekarza 2794 ( w
tym skierowania do stacjonarnych
placówek psychiatrycznych i
odwykowych 21), porady psychologa
473 ( w tym psychoterapia
indywidualna 150 osób)
3704, w tym porady lekarza 2988 ( w
tym skierowania do stacjonarnych
placówek psychiatrycznych i
odwykowych 19), porady psychologa
716 ( w tym psychoterapia
indywidualna 240 osób)
13 osób; ( w wieku od
19 do 29 lat- 8 osób,
od 30 do 64 lat- 5
osób)
Źródło: dane ze sprawozdania PZP w Oławie
4.3 Pozostałe ośrodki leczenia psychiatrycznego w powiecie oławskim;
4.3.1 NZOZ „Ewa Med.” Sp. z o.o
−
Poradnia zdrowia psychicznego – bez umowy z NFZ
4.3.2 NZOZ Oławskie Centrum Medyczne „ OMEGA”
−
−
−
Poradnia zdrowia psychicznego
Poradnia leczenia uzależnień
Poradnia psychologiczna- bez umowy z NFZ
4.3.3 NZOZ JELMEDICARE w Jelczu- Laskowicach
−
Poradnia zdrowia psychicznego
4.4.4 NZOZ Przychodnia Rejonowo- Specjalistyczna Sp. z o.o ul. Bożka 13,
55-231 Jelcz- Laskowice
−
Poradnia Zdrowia Psychicznego
−
Poradnia Leczenia Uzależnień
5. Instytucje i stowarzyszenia
5.1 Poradnia Psychologiczno- Pedagogiczna wchodząca w skład Powiatowego
Ośrodka Pomocy Psychologiczno- Pedagogicznej i Doradztwa Metodycznego,
55-200 Oława, Pl. Zamkowy 10
5.2 Poradnia Psychologiczno- Pedagogiczna, 55-220 Jelcz- Laskowice, ul.
Młodych 1
Udzielają dzieciom i młodzieży pomocy psychologiczno-pedagogicznej oraz pomocy
w wyborze kierunku kształcenia i zawodu, a rodzicom i nauczycielom pomocy
psychologiczno-pedagogicznej związanej wychowaniem i kształceniem dzieci
i młodzieży. Do zadań poradni należy w szczególności:
• diagnozowanie: poziomu rozwoju, potrzeb i możliwości oraz zaburzeń
rozwojowych
i zachowań dysfunkcyjnych dzieci i młodzieży, przyczyn trudności
w funkcjonowaniu emocjonalno-społecznym, przyczyn trudności w mówieniu,
zainteresowań i preferencji dotyczących obszarów aktywności zawodowej,
• terapia: dzieci i młodzieży z zaburzeniami emocjonalnymi, dzieci i młodzieży
z
trudnościami
w funkcjonowaniu
społecznym,
dzieci
i młodzieży
z trudnościami w czytaniu, pisaniu i liczeniu, dzieci z opóźnionym rozwojem
mowy i z wadami wymowy ,
• profilaktyka: uzależnień, zaburzeń zachowania, przemocy w szkole i rodzinie
zaburzeń relacji dzieci i młodzieży z rodzicami, nauczycielami oraz grupą
rówieśniczą, trudności w czytaniu, pisaniu liczeniu i mówieniu,
• współpraca przedszkolami, szkołami i placówkami oświatowymi.
5.3 Powiatowy Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli wchodzący w skład
Powiatowego Ośrodka Pomocy Psychologiczno- Pedagogicznej i Doradztwa
Metodycznego, 55-200 Oława, Pl. Zamkowy 10
Placówka została powołana jako zaplecze metodyczne dla nauczycieli szkół
i placówek oświatowych oraz jako jednostka realizująca zadania z zakresu pomocy
psychologiczno- pedagogicznej w powiecie oławskim. U podstaw decyzji
o połączeniu leżał zamysł budowania skutecznego systemu specjalistycznej pomocy
oraz doskonalenia i wspomagania kadr nauczycielskich.
Placówka prowadzi szkolenia, warsztaty, kursy, szkolenia dla nauczycieli, rad
pedagogicznych, które dotyczą między innymi: pracy z uczniem trudnym, uczniem
z ADHD, rozwiązywaniu sytuacji kryzysowych, dziecko krzywdzone- rozpoznawanie
i postępowanie, dziecko z rodziny z problemem alkoholowym, jak pracować z klasą
nad agresją, wyciszanie konfliktów wśród uczniów i inne.
5.4 Punkt Konsultacyjny ds. Przemocy w Rodzinie przy PPP w JelczuLaskowicach;
55-220 Jelcz- Laskowice, ul. Młodych 1
W 2011 r. przyjęto 48 osób w tym dorośli 37, dzieci i młodzież 11. Udzielono
konsultacji i porad w sprawach:
1) Agresja i przemoc 5 przypadków
2) Kryzys osobisty oraz w rodzinie 7 przypadków
3) Zaburzeń zdrowia psychicznego (problemy emocjonalne, depresja, próby
samobójcze) 7 przypadków
4) Problemy uzależnieniowe (alkohol, narkotyki) 3 przypadki
5) Konflikty w małżeństwie (3 mediacje)
Zrealizowano zajęcia psychoedukacyjne dla dzieci i młodzieży, pt. „Jak radzić sobie
ze stresem” oraz pt. „Co to znaczy być asertywnym” w których wzięło udział 96
uczestników
W roku 2010 przyjęto 126 osób w tym 92 osoby dorosłe i 34 dzieci
Udzielono konsultacji i porad w sprawach:
1) Agresja i przemoc 6 przypadków
2) Kryzys osobisty oraz w rodzinie 12 przypadków
3) Molestowanie seksualne 1 przypadek
4) Konflikty w rodzinie 13 przypadków
− Zaburzeń zdrowia psychicznego (problemy emocjonalne, psychosomatyczne,
adaptacyjne, objawy stresu pourazowego) 8 przypadków
5) Problem alkoholowy 6 przypadków
Inne zrealizowane formy pracy w środowisku:
– Szkolenie dla pracowników świetlic środowiskowych, pt. „Podstawy interwencji
kryzysowej”
– Edukacja rodziców i nauczycieli w szkołach podstawowych – warsztaty, pt. „
Zamiast klapsa” – kampania „Dzieciństwo bez przemocy”
– Wsparcie dla nauczycieli; „Jak rozpoznawać problemy u dziecka z rodziny
dysfunkcyjnej”.
5.5 Młodzieżowy Ośrodek Socjoterapii, ul. Kutrowskiego 31a, 55-200 Oława
Młodzieżowy Ośrodek Socjoterapii jest placówką dla dzieci i młodzieży, które
z powodu zaburzeń rozwojowych, trudności w uczeniu się i zaburzeń
w funkcjonowaniu społecznym są zagrożone niedostosowaniem społecznym
i wymagają stosowania specjalnej organizacji nauki, metod pracy i wychowania oraz
socjoterapii.
Do zadań Młodzieżowego Ośrodka Socjoterapii należy eliminowanie przyczyn
i przejawów zaburzeń zachowania oraz przygotowanie wychowanków do życia
zgodnego z obowiązującymi normami społecznymi i prawnymi. Zadania te są
realizowane przez:
1)
organizowanie
zajęć
dydaktycznych,
profilaktyczno-wychowawczych,
terapeutycznych i resocjalizacyjnych umożliwiających nabywanie umiejętności
życiowych ułatwiających prawidłowe funkcjonowanie w środowisku rodzinnym i
społecznym
2) pomoc w planowaniu kariery edukacyjnej i zawodowej, z uwzględnieniem
możliwości i zainteresowań wychowanków
3)
udzielanie
pomocy
rodzicom
(prawnym
opiekunom)
w
zakresie
doskonalenia umiejętności niezbędnych we wspieraniu rozwoju dzieci i młodzieży, w
szczególności w zakresie rozwijania potencjalnych możliwości oraz unikania
zachowań ryzykownych
4) organizowanie i udzielanie pomocy psychologiczno-pedagogicznej uczniom
W ośrodku obecnie przebywa 48 chłopców na poziomie gimnazjum z zaburzeniami
zachowania i emocji.
MOS umożliwia:
1) udział w indywidualnych lub grupowych zajęciach specjalistycznych
w
zakresie terapii
pedagogicznej,
zajęciach
psychoedukacyjnych,
rewalidacyjnych, socjoterapeutycznych, profilaktyki społecznej i resocjalizacji
2) udział w zajęciach sportowych, turystycznych, rekreacyjnych, organizowanych
na świeżym powietrzu w wymiarze co najmniej 2 godzin dziennie, o ile pozwalają na
to warunki atmosferyczne
3) udział w zajęciach kulturalno-oświatowych
4) udział w zajęciach rozwijających zainteresowania i szczególne uzdolnienia
5.6 Caritas Archidiecezji Wrocławskiej Stacja Opieki Caritas Archidiecezji
Wrocławskiej, pl. Piastów 6, 55-200 Oława
Caritas Archidiecezji Wrocławskiej wspiera osoby chore i cierpiące. Prowadzi domy
opieki, szkołę i warsztaty dla osób niepełnosprawnych oraz zakład pielęgnacyjnoopiekuńczy dla przewlekle chorych. Szczególnie cierpiących wspiera w ramach
Hospicjum Domowego prowadzonego również w Oławie. W roku 2010 Hospicjom
objęło opieką 105 pacjentów, a w 2011 r. 126 ( stan na 30.11.2011 r.)
Przy Hospicjum działa w ramach Niepublicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej Stacja
Opieki, Centrum Pielęgniarstwa Rodzinnego, Rehabilitacji, Opieki Paliatywnej Caritas
Archidiecezji Wrocławskiej "NZOZ Stacja Opieki Caritas Archidiecezji Wrocławskiej"
– Poradnia (gabinet) pielęgniarki środowiskowej – rodzinnej,
– Zespół długoterminowej opieki domowej,
– Pielęgniarska opieka długoterminowa.
W roku 2010 Caritas przystąpił do konkursu otwartego dla organizacji
pozarządowych i otrzymało wsparcie w kwocie 12 000 zł na zadanie pn. ” Działania
na rzecz osób w terminalnej fazie choroby nowotworowej”, a w 2011 r. kwotę 6 000
zł na realizację zadania pn ” Wsparcie pacjentów hospicjum poprzez zakup środków
przeciwodleżynowych oraz szkolenie wolontariuszy”.
Na terenie Powiatu Oławskiego działa szereg organizacji pozarządowych, które w
swoich zadaniach statutowych i obszarach wsparcia wpisane mają między innymi
pomoc osobom niepełnosprawnym, zagrożonym wykluczeniem społecznym. Są to
5.7 Stowarzyszenie Pomocy Dzieciom „Tęcza”, 55-200 Oława, ul. Iwaszkiewicza
11b
Obejmuje opieką dzieci z uszkodzeniami centralnego układu nerwowego, najczęściej
występujące
to:
mózgowe
porażenie
dziecięce,
opóźnienie
rozwoju
psychoruchowego, autyzm, zespół Downa, uszkodzenia centralnego układu
nerwowego.
Celem działania Stowarzyszenia jest prowadzenie działalności w sferze zadań
publicznych na rzecz dzieci i młodzieży niepełnosprawnej mającej utrudnioną
komunikację społeczną z przyczyn psychofizycznych oraz ich rodzin poprzez
stworzenie warunków dla pełnego i aktywnego udziału dzieci i młodzieży
niepełnosprawnej w życiu społecznym
Dzieci rehabilitowane są indywidualnie i grupowo. Zajęcia odbywają się na sali
gimnastycznej, w domu oraz na basenie w Jelczu-Laskowicach. Celem
postępowania
rehabilitacyjnego jest poprawa samodzielności i lepszego funkcjonowania dziecka
niepełnosprawnego. W Stowarzyszeniu stosowane są najnowsze metody
usprawniania pacjentów, takie jak: NDT Bobath, Vojta, PNF, SI, MRR Weroniki
Sherbone, Castillo Moralesa, które wpływają korzystnie na rozwój psychoruchowy
dziecka.
Pracownicy Stowarzyszenia korzystają z profesjonalnego sprzętu rehabilitacyjnego,
który został specjalnie dobrany dla potrzeb dysfunkcji podopiecznych. Metodyka i
forma zajęć jest dobierana indywidualnie do schorzenia dziecka. Ćwiczenia odbywają
się codziennie od poniedziałku do piątku.
Rehabilitacja psychiczna
Zajęcia terapeutyczne mają na celu wspieranie rozwoju w sferach emocjonalnej,
społecznej i poznawczej, uwzględniają one m.in. relacje oparte na współpracy oraz
otwartej komunikacji, jak również diagnozę i ocenę rezultatów z uwzględnieniem
osobowości, upodobań, wartości oraz potrzeb dzieci i młodzieży niepełnosprawnej
uczęszczających na zajęcia. Psycholog obszar swoich zainteresowań koncentruje na
diagnozie, pomocy terapeutycznej oraz strategiach rozwiązywania problemów dzieci
oraz młodzieży z trudnościami poznawczymi, społecznymi i emocjonalnymi oraz
wpływu rodziny na funkcjonowanie społeczne dziecka.
W 2011 r. Stowarzyszenie przystąpiło do otwartego konkursu dla organizacji
pozarządowych ogłoszonego przez Zarząd Powiatu i otrzymało dofinansowanie do
zadania pn ” Prowadzenie zajęć metodą Hallwicka” w kwocie 46 000 zł- wsparciem
objeto 52 osoby niepełnosprawne i ich opiekunów.
5.8 Stowarzyszenie ”Zawsze Kobieta” ul. Sienkiewicza 8, 55-200 Oława
Działa na rzecz ratowania zdrowia i życia kobiet, propaguje zdrowy styl życia
i bezpłatne badania profilaktyczne na wczesną wykrywalność choroby raka piersi.
Aktywnie pomaga kobietom po przeprowadzonej operacji amputacji piersi. Wspiera
tworząc tzw. grupy wsparcia, prowadząc zajęcia z diabetykiem i psychologiem.
Od 3 lat Stowarzyszenie wraz z Dolnośląskim Centrum Onkologii organizuje „Marsz
Różowej Wstążki” w miesiącu październiku, który jest symbolem „miesiąca walki
z rakiem piersi”
Główne obszary działań:
– pomoc w kierowaniu kobiet chorych na dalsze leczenie, wskazywanie
odpowiednich miejsc, porady;
– prowadzenie zajęć terapeutyczno-ruchowych dla kobiet, które przeszły leczenie
po raku piersi;
– indywidualne rozmowy z kobietami wspierająco-motywacyjne prowadzone przez
Panią Prezes Stowarzyszenia, która przeszła chorobę.
– Badania USG i Mammograficzne – w latach 2008-2011 przebadanych zostało
badaniem USG 440 kobiet a 60 objęto badania mammograficznymi,
– Działania profilaktyczne- wykłady ordynatora radioterapii Dolnośląskiego
Centrum Onkologii we Wrocławiu; „Profilaktyka badań kobiet”;
– bezpłatne koncerty i występy,
W latach 2008- 2011 Stowarzyszenie otrzymało w drodze otwartego konkursu dla
organizacji pozarządowych na badania USG i mammograficzne łącznie kwotę
19 000 zł.
5.9 Fundacja KROK PO KROKU, 55-200 Oława, Plac Zamkowy 24A
Celem działalności fundacji między innymi: -działanie na rzecz osób
niepełnosprawnych posiadających aktualne orzeczenie o niepełnosprawności lub
zaświadczenie lekarskie o potrzebie rehabilitacji, wczesnej interwencji lub innej formy
wspierania rozwoju, działanie na rzecz osób dotkniętych poważnymi, trudno
uleczalnymi schorzeniami, podejmowanie i wspieranie działań mających na celu
pomoc osobom niepełnosprawnym w samodzielnym życiu we własnych domach
i mieszkaniach, wspieranie działalności naukowo-badawczej ze szczególnym
uwzględnieniem dziedziny neurologii dziecięcej, podejmowanie i wspieranie działań
w sferze sportu, kultury fizycznej i turystyki osób niepełnosprawnych.
5.10 Stowarzyszenie na rzecz Osób Starszych, Niepełnosprawnych, Młodzieży
i Oczekujących Wsparcia "Pokolenia" Chabrowa 17, 55-200 Bystrzyca
Obszary działań:
– Przezwyciężanie trudnych sytuacji życiowych, działalność wspierająca
– Działalność na rzecz osób niepełnosprawnych
– Działalność na rzecz osób w wieku emerytalnym
– Przeciwdziałanie bezrobociu, rozwój gospodarczy
– Działalność na rzecz integracji i reintegracji zawodowej i społecznej osób
zagrożonych wykluczeniem społecznym
– Działalność międzynarodowa, wspólnoty lokalne, aktywność społeczna
– Działalność wspomagająca rozwój wspólnot i społeczności lokalnych
5.11 Stowarzyszenia Na Rzecz Rozwoju I Integracji Chwałowic ul. Szkolna 61
Chwałowice 55-230 Jelcz-Laskowice
Celem Stowarzyszenia jest działalność publiczna na rzecz poprawy warunków
życia, integracji i rozwoju społeczności Chwałowic, w szczególności poprzez
wykonywanie zadań między innymi w zakresie:
– pomocy społecznej, w tym pomocy rodzinom i osobom w trudnej sytuacji
życiowej oraz wyrównywania szans tych osób i rodzin;
– ochrony i promocji zdrowia;
– działania na rzecz osób niepełnosprawnych;
– działania na rzecz osób zagrożonym wykluczeniem społecznym
– działania na rzecz osób potrzebującym wsparcia.
5.12 Stowarzyszenie ADESSE- Techników 29a/22 55-221 Jelcz-Laskowice
Główne obszary działania Stowarzyszenia to między innymi:
– przezwyciężanie trudnych sytuacji życiowych, działalność wspierająca
– Pomoc społeczna, w tym pomoc rodzinom i osobom w trudnej sytuacji życiowej
oraz wyrównywanie ich szans
– działalność na rzecz osób niepełnosprawnych
– ochrona i promocja zdrowia
– przeciwdziałanie uzależnieniom i patologiom społecznym
5.13 Stowarzyszenie "Życie" Stalowa 4, 55-220 Jelcz-Laskowice
Główne obszary działania Stowarzyszenia to między innymi:
– przezwyciężanie trudnych sytuacji życiowych,
– pomoc społeczna, w tym pomoc rodzinom i osobom w trudnej sytuacji życiowej
oraz wyrównywanie ich szans
– działalność na rzecz osób niepełnosprawnych
– przeciwdziałanie uzależnieniom i patologiom społecznym
6. Program SAN - Samodzielność. Aktywność. Niezależność – realizowany
przez PCPR
w Oławie- siedziba ul. Lwowska 11, 55-200 Oława
Projekt systemowy współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu
Społecznego, w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki 2007-2013, Priorytet
VII -Promocja integracji społecznej. Poddziałanie: Rozwój i upowszechnianie
aktywnej integracji przez powiatowe centra pomocy rodzinie
Projekt skierowany jest do osób w wieku aktywności zawodowej, bezrobotnych
i nieaktywnych zawodowo, jednocześnie korzystających ze świadczeń pomocy
społecznej, zagrożonych wykluczeniem społecznym, a szczególności do osób
niepełnosprawnych, opuszczających placówki opiekuńczo-wychowawcze i rodziny
zastępcze, objętych indywidualnym programem usamodzielniania; młodzieży
w wieku od 15 do 25 roku życia, pochodzącej ze środowisk zagrożonych
wykluczeniem społecznym, w tym znajdujących się w rodzinach zastępczych oraz w
placówkach opiekuńczo-wychowawczych.
Łącznie w latach 2008 -2011 w projekcie udział wzięło 110 osób, w tym 78
niepełnosprawnych. W latach 2008-2011 wartość otrzymanego dofinansowania ze
środków EFS wyniosła 719 283 zł.
II. Priorytety ochrony zdrowia psychicznego dla Powiatu oławskiego w latach
2011-2013
1. Promocja zdrowia psychicznego wśród dzieci i młodzieży
Celem nadrzędnym w promocji zdrowia młodych ludzi, jest kształtowanie
zachowań stylu życia i warunków sprzyjających zdrowiu lub jego poprawie i ochronie.
Psychoprofilaktyka obejmuje działania mające na celu zapobieganie zaburzeniom
psychicznym bądź zmniejszeniu ryzyka ich występowania poprzez kontrolowanie
przyczyn i czynników ryzyka. Jej celem jest podjęcie szybkich i skutecznych działań
przywracających zdrowie, ma ona również na celu zahamowanie postępu lub
powikłań już istniejącej choroby. Do grup ryzyka wśród dzieci i młodzieży należą:
dzieci z rodzin rozbitych, z rodzin społecznie i ekonomicznie dyskryminowanych,
dzieci przebywające w warunkach długotrwałego konfliktu rodzinnego. W okresie
szkolnym zachorowaniu na choroby psychiczne sprzyja: atmosfera rywalizacji,
sposób oceniania, rygor, kary. Nieprawidłowa postawa nauczyciela może
powodować zagrożenie dla równowagi psychicznej u dzieci wrażliwych, nieśmiałych.
Rezultatem są fobie szkolne, lęki nocne, jąkanie się, moczenie nocne dziecka.
Dodatkowym obciążeniem może być postawa rodziców, którzy wymagają od nich
osiągnięć przerastających jego możliwości. Słabe wyniki w nauce i wcześnie
występujące problemy ze zdrowiem psychicznym mogą zwiększyć ryzyko zachowań
aspołecznych, wykroczeń, zaburzeń związanych z używaniem substancji
psychoaktywnych, ciąży u nastolatek, problemów z zachowaniem oraz udziału w
przestępstwach. I na odwrót, zaangażowanie w naukę szkolną wiąże się z
pozytywnym rozwojem społecznym i emocjonalnym, zwiększeniem zatrudnienia i
zarobków, oraz dostępem do zasobów zdrowotnych, socjalnych i istniejących w
społeczności lokalnej. W okresie dojrzewania dzieci mogą mieć trudności z
ukształtowaniem wzorców zachowań związanych z płcią, normami społecznymi,
wyborem dalszego kierunku nauki. Aktywne uczestnictwo w grupie rówieśników
może być przyczyną uzależnień od narkotyków, tytoniu, alkoholu.
2. Wspieranie rodziny w doskonaleniu wiedzy i umiejętności
wychowawczych
Rodzina jest pierwszym i podstawowym środowiskiem wychowawczym dziecka.
Prawidłowo funkcjonująca rodzina jest wartością, której – w odniesieniu do jednostki
jak i globalnie – do całego społeczeństwa, nie można niczym równoważnym zastąpić.
Działania na rzecz rodziny, to działania na rzecz całej wspólnoty, a wspierając rodzinę
przyczyniamy się do rozwoju i wzmacniania więzi w całej społeczności. Większość
kompetencji państwo przekazało do lokalnym samorządom gmin, powiatów w celu jak
najlepszego rozpoznania potrzeb rodzin i ich zaspokajania. W rodzinie wychowują się
kolejne pokolenia, które w okresie swej dorosłości kształtują społeczeństwo.
Uwzględnienie możliwości rozwojowych rodziny jej zdolności do przezwyciężania
braków i pokonywania trudności jest podstawą programów skierowanych
na wspieranie i poprawę funkcjonowania rodzin. Człowiek może być rozumiany
i wspierany jedynie w kontekście bliskich i znaczących systemów ludzkich, których jest
częścią a spośród których najważniejsza jest rodzina. W rodzinie kształtuje się „kapitał
ludzki”, który jest wyznacznikiem tempa rozwoju danej społeczności.
3. Kształtowanie umiejętności społecznych
W trakcie życia ludziom potrzebne są różne umiejętności by mogli sprostać licznym
wyzwaniom i trudnościom. Rozwijanie umiejętności społecznych ma szczególne
znaczenie w młodym wieku, gdyż sprzyja prawidłowemu rozwojowi
psychospołecznemu oraz lepszemu funkcjonowaniu dziecka w dorosłości. Potrzeba
kształtowania tych umiejętności wynika z dynamiki życia codziennego, coraz
wcześniejszej inicjacji alkoholowej, seksualnej, zagrożenia używaniem środków
psychoaktywnych, przemocy rówieśniczej i rodzinnej. Kształtowanie umiejętności
społecznych opiera się na kształtowaniu umiejętności komunikowania się w grupie
i poza nią na zasadach otwartości, tolerancji, partnerstwa i wzajemności,
umiejętności wyrażania własnych potrzeb i emocji w sposób asertywny,
nawiązywaniu i utrzymywaniu kontaktów społecznych, znajomości i umiejętności
przestrzegania zasad i reguł współżycia, radzeniu sobie w kontaktach z urzędami
i instytucjami.
4. Objęcie opieką psychologiczną dzieci i młodzieży w zakresie
przeciwdziałania depresji i stresu prowadzących do samobójstwa.
Liczba osób popełniających samobójstwa w Polsce utrzymuje się na podobnym
poziomie od wielu lat. Większość osób popełniających samobójstwo i podejmujących
próby samobójcze to pacjenci z problemami zdrowia psychicznego. W 2009 r.
stanowili oni 33,4% wśród wszystkich samobójców. Wiele programów zapobiegania
samobójstwom to programy odwołujące się do wczesnej pomocy osobom
zagrożonym ze względu na występujące u nich zaburzenia psychiczne albo ze
względu na doświadczane przez nie kryzysy psychiczne, związane z trudnymi
sytuacjami życiowymi.
Na terenie Powiatu Oławskiego odnotowano w 2011 r. (za III kwartały) 36 prób
samobójczych związanych z chorobami psychicznymi i alkoholowymi. W Mieście
Oława- 13 prób samobójczych, w Gminie Oława- 11 prób, Mieście i Gmina JelczLaskowice 8 prób w Gminie Domaniów 8 prób.
5. Zapobieganie agresji, przemocy i szkodliwemu używaniu substancji
psychoaktywnych.
Ze zjawiskiem agresji i przemocy spotykamy się wielokrotnie w domach, w szkole
i
na
ulicy.
Jest
ono
codziennym
elementem
naszego
życia.
Agresją jest każde zamierzone działanie w formie fizycznej lub słownej – mające na
celu wyrządzenie komuś lub czemuś szkody, straty i bólu. Przemoc to sytuacja, w
której ofiara jest wielokrotnie przez dłuższy czas narażona na negatywne działanie ze
strony innej osoby lub osób przez użycie siły fizycznej lub słownej. Na zachowanie
człowieka i jego osobowość mają wpływ zarówno cechy wrodzone, środowisko jak
i wzory przekazywane podczas wychowania. Jednym z głównych źródeł
agresywnych zachowań młodzieży są sytuacje konfliktowe, w których się znajdują.
Agresja i przemoc w domu i w społeczności lokalnej prowadzi do lęku, depresji,
przestępczości, wandalizmu, maltretowania i wykorzystywania seksualnego
i zabójstw. Przemoc wobec partnera w bliskim związku obejmuje akty agresji
fizycznej, a także przymuszania seksualnego, znęcania się psychicznego
i nadmiernej kontroli. Kobiety oraz dzieci i młodzież, zwłaszcza z grup o niskich
dochodach, są bardziej narażone na przemoc. Inne rodzaje przemocy, takie, jak
maltretowanie i zaniedbywanie, dotyczą także dzieci i osób w starszym wieku,
prowadząc do problemów ze zdrowiem psychicznym i zaburzeń psychicznych.
Również dzieci i młodzież ze środowisk o wysokim poziomie przestępczości i biedy
w większym stopniu narażona jest na przemoc.
6. Promocja zdrowego stylu życia
Obecne pokolenia żyją w dobie postępu cywilizacyjnego. Do negatywnych zmian
z nim związanych należą skażenie środowiska, a zmiana stylu i modelu życia
doprowadziła do ograniczenia aktywności i wysiłku fizycznego do minimum.
Niezdrowy, głównie siedzący tryb życia spowodował rozwój wielu chorób
„cywilizacyjnych” jak: nerwice, nadciśnienie tętnicze, choroby układu krążenia,
miażdżyca, nowotwory, alergie, cukrzyca, schorzenia narządów ruchu.
Zmiany zachodzące we współczesnym świecie, dążącym do szeroko rozumianej
konsumpcji społeczeństwa sprawiają, że wartość zdrowia w życiu człowieka zeszła
na ciąg dalszy. Zagrożenia, z jakimi styka się współczesny człowiek powodują, że
należy jak najszerzej propagować zdrowy styl życia, czyli świadome zachowania
człowieka sprzyjające poprawie, utrzymaniu i ochronie zdrowia.
Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) oraz Międzynarodowy Komitet Olimpijski
(IOC) podpisały umowę, która ma na celu promocję zdrowego stylu życia, czyli
uprawiania sportu
i zwiększenia aktywności fizycznej, Olimpiady bez papierosa,
zapobiegania dziecięcej otyłości. Złe nawyki sprzyjają chorobom niezakaźnym:
schorzeniom układu krążenia, rakowi, czy cukrzycy - informuje WHO.
CELE GŁÓWNE I SZCZEGÓŁOWE PROGRAMU
Cele główne i szczegółowe Powiatowego Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego
w Powiecie Oławskim na lata 2011-2015 zostały przyjęte zgodnie z określonymi
w Rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 28 grudnia 2011 r. w sprawie Narodowego
Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego ( Dz. U z 2011 r. Nr 24, poz.128) celami
do realizacji dla samorządów powiatów.
Cel główny :
1. Promocja zdrowia psychicznego i zapobieganie zaburzeniom psychicznym
Cel szczegółowy:
1.1. Upowszechnienie wiedzy na temat zdrowia psychicznego, kształtowanie
zachowań i stylów życia korzystnych dla zdrowia psychicznego, rozwijanie
umiejętności radzenia sobie w sytuacjach zagrażających zdrowiu psychicznemu
1.1.1 opracowanie lokalnych programów promocji zdrowia psychicznego:
1. Program zdrowego stylu życia kobiet w ciąży;
2. Program uczenia dzieci i młodzieży radzenia sobie w sytuacjach trudnych;
3. Program kształtowania poczucia własnej wartości;
4. Program wspierania rodzicielstwa i pierwszych lat życia zwłaszcza w
rodzinach grup ryzyka;
5. Program wsparcia dla osób, które mają trudności z wejściem i z powrotem
na rynek pracy;
1.1.2 Realizacja lokalnego programu zdrowia psychicznego
Termin realizacji: realizacja ciągła od grudnia 2011
Wskaźnik monitorujący: liczba osób biorących udział w programie w każdym roku.
Cel szczegółowy:
1.2. zapobieganie zaburzeniom psychicznym
1.2.1. Opracowanie programów zapobiegania przemocy w rodzinie, w szkole
i w środowisku lokalnym
Termin realizacji: realizacja ciągła od grudnia 2011
1. Program zapobiegania przemocy w rodzinie;
2. Program zapobiegania przemocy w szkole;
3. Program pracy z ofiarami i sprawcami przemocy.
Wskaźnik monitorujący: przygotowany program
1.2.2. Realizacja programów zapobiegania przemocy w rodzinie, w szkole
i w środowisku lokalnym z uwzględnieniem istniejących regulacji prawnych
Termin realizacji: realizacja ciągła od grudnia 2011
Wskaźnik monitorujący: liczba osób biorących udział w programie w każdym roku
Cel szczegółowy:
1.3. zwiększenie integracji społecznej osób z zaburzeniami psychicznymi
1.3.1. Realizacja programów informacyjno-edukacyjnych sprzyjających postawom
zrozumienia i akceptacji oraz przeciwdziałających dyskryminacji wobec osób
z zaburzeniami psychicznymi
Termin realizacji: od grudnia 2011
Wskaźniki monitorujące: przygotowane programy, odsetek populacji do której
adresowany jest program, biorącej udział w programie.
Cel szczegółowy:
1.4. organizacja systemu poradnictwa i pomocy w stanach kryzysu
psychicznego
1.4.1. Tworzenie lokalnych systemów poradnictwa i pomocy w stanach kryzysu
zagrażającego zdrowiu psychicznemu poprzez:
1. Poradnictwo psychologiczne, prawne, socjalne,
2. Wspieranie rodziców w doskonaleniu umiejętności społecznych, wychowawczych
poprzez warsztaty, szkolenia, poradnictwo, konsultacje
3. Realizacja programów profilaktycznych przez Policję
4. Współpraca z organizacjami pozarządowymi, instytucjami w tym zakresie.
Termin realizacji: praca ciągła
Wskaźnik monitorujący: liczba utworzonych ośrodków
Cel główny 2:
Zapewnienie
osobom
z
zaburzeniami
psychicznymi
wielostronnej
i powszechnie dostępnej opieki zdrowotnej oraz innych form opieki i pomocy
niezbędnych do życia w środowisku rodzinnym i społecznym
Cel szczegółowy:
2.1. Upowszechnienie środowiskowego modelu psychiatrycznej opieki
zdrowotnej
2.1.1. Realizacja zwiększenia dostępności i zmniejszenia nierówności w dostępie do
różnych form psychiatrycznej opieki zdrowotnej w powiecie poprzez zapewnienie
odpowiednio wykwalifikowanych kadr np. psychiatrów, psychiatrów dziecięcych,
psychologów, terapeutów uzależnień, asystentów wspierających rodzinę w której
funkcjonuje osoba z zaburzeniami psychicznymi.
Termin realizacji: realizacja ciągła od grudnia 2011
Wskaźnik monitorujący: liczba placówek biorących udział w programie w każdym
roku.
Cel szczegółowy:
2.2. Upowszechnienie zróżnicowanych form pomocy i oparcia społecznego
2.1.2. Utworzenie Ośrodka Wsparcia dla osób z zaburzeniami psychicznymi dla
osób
z terenu Powiatu Oławskiego
Termin realizacji: do 31 grudnia 2012
Wskaźnik monitorujący: struktura placówki, liczba osób objęta opieką w placówce.
2.2.2. Wspieranie finansowe organizacji pozarządowych w ramach otwartego
konkursu ofert służących rozwojowi form oparcia społecznego dla osób z
zaburzeniami psychicznymi
termin realizacji: realizacja ciągła od stycznia 2012 r.
wskaźnik monitorujący: liczba zrealizowanych zadań, kwota udzielonego wsparcia,
liczba osób objętych programami w każdym roku.
2.2.5. Zwiększenie udziału zagadnień pomocy osobom z zaburzeniami
psychicznymi w działalności powiatowych centrów pomocy rodzinie poprzez:
1. dofinansowanie do turnusów rehabilitacyjnych, środków ortopedycznych, sprzętu
rehabilitacyjnego,
2. kontynuowanie opieki nad osobami niepełnosprawnymi w ramach programu
S.A.N
3. udział w projektach systemowych ogłaszanych w ramach środków UE w zakresie
realizacji zadań dla osób niepełnosprawnych w tym psychicznie chorych
4. współpraca z instytucjami pomocy społecznej, policją, prokuraturą, zespołami
interdyscyplinarnymi
Termin realizacji: realizacja ciągła od grudnia 2011 r.
Wskaźnik monitorujący: % udziału wydatków na pomoc osobom z zaburzeniami
psychicznymi w ogólnych wydatkach PCPR, ilość osób biorących udział w programie
SAN w każdym roku
Cel szczegółowy:
2.3. Aktywizacja zawodowa osób z zaburzeniami psychicznymi.
2.3.1. Objęcie poradnictwem zawodowym i szkoleniami osób z zaburzeniami
psychicznymi w celu pomocy w wytyczeniu ich ścieżki zawodowej.
Termin realizacji: realizacja ciągła od grudnia 2011
Wskaźnik monitorujący: liczba osób objętych
doradztwem
i szkoleniami
zawodowymi w każdym roku.
2.3.2. Przeprowadzenie kampanii szkoleniowo-informacyjnej adresowanej do
pracodawców promującej zatrudnianie osób z zaburzeniami psychicznymi, za
pomocą lokalnych mediów, BIP, strony Starostwa Powiatowego i UP i innych.
Termin realizacji: od stycznia 2012
Wskaźnik monitorujący: program kampanii, liczba pracodawców do których
adresowana jest kampania w każdym roku.
2.3.3. Aktywizacja
zawodowa
osób
niepełnosprawnych
z
zaburzeniami
psychicznymi, w tym kierowanie na szkolenia, staże, wolne miejsca pracy, itp.
Termin realizacji: realizacja ciągła od stycznia 2012
Wskaźnik monitorujący: liczba osób z zaburzeniami psychicznymi podejmujących
zatrudnienie, staż , objęta szkoleniami na skutek działań PUP w każdym roku.
Cel szczegółowy:
2.4. Skoordynowanie różnych form opieki i pomocy
2.4.1. Powołanie lokalnego zespołu koordynującego realizację Programu
z zadaniami:
- opracowania powiatowego programu ochrony zdrowia psychicznego, potrzeby
ludności powiatu w zakresie zdrowia psychicznego i opieki psychiatrycznej oraz
dostosowanie do nich skoordynowanej działalności różnych form pomocy i oparcia
społecznego oraz aktywizacji zawodowej,
- realizacji, koordynowania i monitorowania Programu.
Termin realizacji: do września 2011
Wskaźnik monitorujący: dokument powołujący
2.4.2. Opracowanie lokalnego programu ochrony zdrowia psychicznego,
Termin realizacji: do grudnia 2011
Wskaźnik monitorujący: przygotowany program
2.4.3. Realizacja, koordynowanie i monitorowanie lokalnego programu ochrony
zdrowia psychicznego
Termin realizacji: realizacja ciągła od grudnia 2011
Wskaźnik monitorujący: liczba osób objętych programem w każdym roku.
2.4.4. Przygotowanie aktualizowanego corocznie przewodnika informującego o
dostępnych formach opieki zdrowotnej i pomocy społecznej i aktywizacji zawodowej
dla osób z zaburzeniami psychicznymi
Termin realizacji: realizacja ciągła od grudnia.2011
Wskaźnik monitorujący: publikacja
OKRES I SPOSÓB REALIZACJI PROGRAMU
Powiatowy Program Ochrony Zdrowia Psychicznego dla Powiatu Oławskiego na lata
2011- 2015. Na podstawie Uchwały Nr 146/2011 z dnia 30 sierpnia 2011 r. Zarządu
Powiatuw Oławie został powołany Zespół Koordynujący Realizację Powiatowego
Programu Ochrony Zdrowia.
Corocznie do 30 listopada (w bieżącym roku do 30 grudnia) opracowywany będzie
szczegółowy harmonogram działań wskazujący zadania do realizacji w następnym
roku oraz podmioty je realizujące. Poszczególni realizatorzy działań wskazani w
harmonogramie obowiązani będą do dnia 30 stycznia każdego roku do składania
sprawozdań z realizacji działania w roku poprzednim do przewodniczącego Zespołu.
Bezpośrednimi realizatorami programu jest Wydział Oświaty, Kultury, Sportu i
Zdrowia, Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie, Powiatowy Urząd Pracy, Poradnie
Psychologiczno- Pedagogiczne, Dom dziecka, Powiatowy Ośrodek Doskonalenia
Nauczycieli, Dom Opieki Społecznej, Zakład Opieki Zdrowotnej, MOS oraz szkoły
prowadzone przez Powiat Oławski.
ŹRÓDŁA FINANSOWANIA PROGRAMU
Program finansowany będzie w ramach zadań własnych ze środków Powiatu
Oławskiego, Funduszu Pracy, PFRON, NFZ, dotacji i konkursów dla organizacji
pozarządowych, środków UE i budżetu państwa.