KONSPEKT ZAJĘĆ: Prawo Unii Europejskiej i międzynarodowa

KONSPEKT ZAJĘĆ: Prawo Unii Europejskiej i międzynarodowa ochrona praw człowieka
dr Magdalena Półtorak
adiunkt, Katedra Prawa Międzynarodowego Publicznego i Prawa Europejskiego, WPiA UŚ
e-mail: [email protected]
Wykład I - 5.07.2016 – Pojęcie i zagadnienia wprowadzające
Pojęcie i geneza praw człowieka
Cechy praw człowieka
Rodzaje i generacje praw człowieka
Źródła międzynarodowej ochrony praw człowieka a podmiotowość jednostki na gruncie prawa
międzynarodowego
Standardy ochrony praw człowieka
Mechanizmy kontrolne ochrony praw człowieka - zarys
Pojęcie systemu ochrony praw człowieka
Wykład II – 19.07.2016 - Międzynarodowa ochrona praw człowieka w systemie uniwersalnym
Ogólne standardy ochrony praw człowieka (PDPC, MPPOiP, MPPGSK + protokoły fakultatywne)
Standardy specjalne ochrony praw człowieka (np. ochrona kobiet, dzieci, uchodźców, zakaz tortur,
ochrona przed niewolnictwem – wybrane konwencje)
Procedury ochrony praw człowieka i kontroli wykonywania zobowiązań przez państwa, rola organów
traktatowych (wybrane przykłady)
Rada Praw Człowieka i jej kompetencje
Wysoki Komisarz NZ ds. Praw Człowieka (UNHCHR)
Wysoki Komisarz NZ ds. Uchodźców (UNHCR)
Wykład III – 26.07.2016 - Międzynarodowa ochrona praw człowieka w systemie regionalnym
(europejskim), cz. I – Rada Europy
System Europejskiej Konwencji Praw Człowieka (EKPC + protokoły dodatkowe)
Europejski Trybunał Praw Człowieka (mechanizm działania, wybrane orzecznictwo)
Procedury ochrony praw człowieka na podstawie Europejskiej Karty Społecznej i Zrewidowanej
Europejskiej Karty Społecznej
Wybrane przykłady ochrony szczególnej
Wysoki Komisarz RE ds. Praw Człowieka
Wykład IV – 15.11.2016 - Międzynarodowa ochrona praw człowieka w systemie regionalnym
(europejskim), cz. II – Unia Europejska, OBWE
Mechanizm sądowy i pozasądowy UE (rola obywatelstwa UE; petycja do PE, skarga do ERPO,
wybrane powództwa do TSUE)
Tzw. „ludzki wymiar” OBWE
Ćwiczenia
Warsztaty z pisania skarg/zawiadomień do: Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, Komitetu Praw
Człowieka / wybranych organów traktatowych
1
Literatura:
Prawa człowieka i ich ochrona, B. Gronowska, T. Jasudowicz, M. Balcerzak, M. Lubiszewski, R.
Mizerski, Toruń 2010.
Prawa człowieka. Zarys wykładu, J. Hołda, Z. Hołda, D. Ostrowska, J.A. Rybczewska, Warszawa 2014.
J. Rezmer, Jak korzystać z procedur skargowych w traktatowym systemie ochrony praw człowieka
ONZ? Informator dla ofiar naruszeń, Ministerstwo Sprawiedliwości 2011.
Akty prawne (wybrane):
System uniwersalny:
Powszechna Deklaracja Praw Człowieka z 1948 r.
Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych z 1966 r. wraz z dwoma protokołami
fakultatywnymi z 1966 i 1989 r.
Międzynarodowy Paktu Praw Gospodarczych, Społecznych i Kulturalnych z 1966 r. wraz z protokołem
fakultatywnym z 2008 r.
Konwencja w sprawie likwidacji wszelkich form dyskryminacji kobiet z 1979 r. wraz z protokołem
fakultatywnym z 1999 r.
Konwencji w sprawie zakazu stosowania tortur oraz innego okrutnego nieludzkiego lub poniżającego
traktowania albo karania z 1984 r. wraz z protokołem fakultatywnym z 2002 r.
Konwencja o prawach dziecka przyjęta w Nowym Jorku w dniu 20 listopada 1989 r. wraz z
protokołami fakultatywnymi z 2000 i 2014 r.
Konwencja dotycząca statusu uchodźców z 1951 r. wraz z tzw. Protokołem nowojorskim z 1967 r.
System regionalny (europejski):
Europejska Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności z 1950 r. wraz z
protokołami dodatkowymi
Europejska Karta Społeczna z 1961 r. wraz z protokołem dodatkowym z 1995 r.
Zrewidowana Europejska Karta Społeczna z 1996 r.
[wskazane Konwencje Rady Europy, dotyczące ochrony szczególnej]
Traktat o Unii Europejskiej oraz Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej – wersje skonsolidowane
2016
Karta Praw Podstawowych UE (2016)
Formularze skarg/zawiadomień:
https://bip.ms.gov.pl/pl/prawa-czlowieka/onz-i-prawa-czlowieka/skargi-indywidualne/formularzskargi/
https://bip.ms.gov.pl/Data/Files/_public/bip/prawa_czlowieka/formularz-skargi_2016.pdf
https://secure.ombudsman.europa.eu/pl/atyourservice/secured/complaintform.faces
2